Nr. 1 JAARVERSLAG VAN HET MINISTERIE VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE (VI)

A. ALGEMEEN

1. AANBIEDING EN DECHARGEVERLENING

AAN de voorzitters van de Eerste en de Tweede Kamer van de Staten-Generaal.

Hierbij bied ik, mede namens de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, het departementale jaarverslag van het Ministerie van Veiligheid en Justitie (VI) over het jaar 2014 aan.

Onder verwijzing naar de artikelen 63 en 64 van de Comptabiliteitswet 2001 verzoek ik de beide Kamers van de Staten-Generaal de Minister van Veiligheid en Justitie decharge te verlenen over het in het jaar 2014 gevoerde financiële beheer.

Ten behoeve van de oordeelsvorming van de Staten-Generaal over dit verzoek tot dechargeverlening is door de Algemene Rekenkamer als externe controleur op grond van artikel 82 van de Comptabiliteitswet 2001 een rapport opgesteld. Dit rapport wordt separaat door de Algemene Rekenkamer aan de Staten-Generaal aangeboden. Het rapport bevat de bevindingen en het oordeel van de Rekenkamer met betrekking tot:

• a. het gevoerde financieel beheer en materieel beheer;

• b. de ten behoeve van dat beheer bijgehouden administraties;

• c. de financiële informatie in het jaarverslag;

• d. de betrokken saldibalans;

• e. de totstandkoming van de informatie over het gevoerde beleid en de bedrijfsvoering;

• f. de in het jaarverslag opgenomen informatie over het gevoerde beleid en de bedrijfsvoering.

Bij het besluit tot dechargeverlening dienen verder de volgende, wettelijk voorgeschreven, stukken te worden betrokken:

• a. het Financieel jaarverslag van het Rijk over 2014;

• b. het voorstel van de Slotwet dat met het onderhavige jaarverslag samenhangt;

• c. het rapport van de Algemene Rekenkamer met betrekking tot het onderzoek van de centrale administratie van ’s Rijks schatkist en van het Financieel jaarverslag van het Rijk;

• d. de verklaring van goedkeuring van de Algemene Rekenkamer met betrekking tot de in het Financieel jaarverslag van het Rijk over 2014 opgenomen rekening van uitgaven en ontvangsten van het Rijk over 2014, alsmede met betrekking tot de Saldibalans van het Rijk over 2014 (de verklaring van goedkeuring, bedoeld in artikel 83, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001).

Het besluit tot dechargeverlening kan niet worden genomen, voordat de betrokken Slotwet is aangenomen en voordat de verklaring van goedkeuring van de Algemene Rekenkamer is ontvangen.

De Minister van Veiligheid en Justitie, G.A. van der Steur

B. BELEIDSVERSLAG

3. BELEIDSPRIORITEITEN

Het Ministerie van Veiligheid en Justitie (VenJ) werkt aan een veiliger Nederland en een sterke rechtsstaat. Deze ambitie wil het Ministerie realiseren door te werken aan zeven kernthema’s. Aan de hand van deze kernthema’s volgen hieronder de belangrijkste beleidsresultaten van 2014.

Het afgelopen jaar werd overschaduwd door de rampzalige crash van vlucht MH17 op 17 juli, waarbij 298 mensen hun leven verloren. Het Ministerie van Veiligheid en Justitie verrichte sinds de ramp een coördinerende taak op de drie prioriteiten van het kabinet. Dat zijn de repatriëring van de slachtoffers en hun persoonlijke bezittingen, het onderzoek van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) naar de feitelijke toedracht van de ramp en het internationale strafrechtelijke onderzoek waarin het Nederlandse Openbaar Ministerie (OM) het voortouw heeft.

Versterking Prestaties Strafrechtsketen (artikel 31, 32, 33, 34)

Slachtoffers en verdachten hebben recht op een herkenbaar, krachtig en op maat gesneden strafrecht. Het strafrecht moet ook een adequate reactie zijn op ontoelaatbaar gedrag. Daarom zijn de prestaties van de strafrechtketen in 2014 verder verbeterd en versterkt.

Verbetering aangifte

De politie heeft het aangifteproces verbeterd door de kwaliteit van het proces te verhogen en drempels te verlagen. Bijvoorbeeld door burgers en bedrijven meerdere kanalen van aangifte aan te bieden: via internet, telefonisch, op het bureau, op locatie of via een 3D-loket. Het uitgangspunt hierbij is dat de politie 24/7 bereikbaar is en in overleg met de aangever het juiste kanaal voor aangifte kiest. In 2014 zijn nieuwe 3D-loketten geopend, ging de politie voor steeds meer delicten naar mensen toe om aangifte op te nemen en zijn voorbereidingen getroffen voor de uitbreiding van de internetaangifte naar andere delicten. Vanaf 1 januari 2014 worden aangevers van High Impact Crimes (woninginbraken, overvallen, straatroof, geweld) binnen twee weken persoonlijk geïnformeerd over het verloop van de aangifte.

Inzicht ketenstromen en doorlooptijden

In 2014 zijn verschillende trajecten gestart of verder ontwikkeld die de kwaliteit in de strafrechtketen verhogen en als onderdeel daarvan doorlooptijden helpen te verkorten. Een voorbeeld hiervan is de start van het project Mobiel Effectief op Straat (MEOS) waarmee een mobiele werkomgeving voor de politie wordt gerealiseerd. Hierdoor hoeven papieren bonnen niet meer te worden overhandigd. Een ander voorbeeld is ZSM1. Hierdoor kan Slachtofferhulp vanaf 1 januari 2015 op de tien ZSM-locaties zeven dagen per week slachtoffers actief benaderen. Waar nodig bieden zij – naast juridische dienstverlening – psychosociale en/of praktische hulp.

Om de strafrechtketen te digitaliseren zijn in 2014 belangrijke stappen gezet, zoals de start van het hiervoor genoemde project MEOS. Verder is het Digitaal Loket Verkeer gestart, waarbij burgers via het internet in beroep kunnen gaan tegen een verkeersboete (Mulderbeschikkingen) en het Advocatenportaal, waarmee strafdossiers voor advocaten digitaal beschikbaar zijn.

Modernisering wetboek van Strafvordering

De modernisering van het Wetboek van Strafvordering heeft onder meer tot doel om regels en lasten daar waar mogelijk te verminderen, doorlooptijden te verkorten, prestaties te verbeteren, procedures te vereenvoudigen en te stroomlijnen en de digitalisering van de keten mogelijk te maken. In 2014 zijn diverse wetsvoorstellen voorbereid, aan de Tweede Kamer gezonden en in werking getreden. Zo is het wetsvoorstel digitale handhaving veelvoorkomende overtredingen in werking getreden en is het wetsvoorstel dadelijke tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingen in consultatie geweest.

Uitvoeringsketen Strafrechtelijke Beslissingen (USB)

Snelle en zekere tenuitvoerlegging van straffen en het goed informeren van slachtoffers, nabestaanden, zorginstanties en gemeenten is het doel van het programma USB.

Het ingediende wetsvoorstel herziening tenuitvoerlegging strafrechtelijke beslissingen beoogt onder meer de formele verantwoordelijkheid voor de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke beslissingen over te hevelen van het OM naar de Minister van Veiligheid en Justitie.

Per 1 januari 2014 is het Administratie- en Informatiecentrum voor de Executieketen (AICE) ingericht bij het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB). De komst van het AICE verbetert de samenwerking in de keten en zorgt voor zicht en grip op de tenuitvoerlegging.

Om de tenuitvoerlegging van financiële sancties te verbeteren, is het sinds eind 2014 voor een specifieke groep personen mogelijk om onder bepaalde omstandigheden een beschikking op grond van de Wet administratiefrechtelijke handhaving (Wahv-beschikking) in termijnen te betalen. Het gaat om de groep die wel wil, maar niet (ineens) kan betalen, en bij wie het onverkort doorzetten van het dwangmiddelentraject tot evident onredelijke situaties leidt.

Nederland Veiliger (artikel 31, 32, 33, 34)

Nederland Veiliger maken doen we samen. Om deze gezamenlijke verantwoordelijkheid te bekrachtigen is in 2014 door de Minister, regioburgemeesters en het College van procureurs-generaal een veiligheidsagenda opgesteld voor de periode 2015–2018. Deze veiligheidsagenda, met daarin de uitwerking van zes veiligheidsthema’s, is aanvullend aan de lokale veiligheidsagenda’s en heeft als doel de integrale samenwerking bij de aanpak van criminaliteit en onveiligheid verder te ontwikkelen. De Veiligheidsagenda is met de VenJ-begroting2 voor 2015 aangeboden aan de Tweede Kamer.

Aanpak High Impact Crimes

Veel publieke en private partijen investeerden wederom succesvol in de aanpak van High Impact Crimes. Zo daalde het aantal overvallen met 22% ten opzichte 2013. Het aantal komt hiermee uit op 1.267. De doelstelling van maximaal 1.900 overvallen in 2014 is dan ook ruimschoots gehaald. Het aantal geregistreerde straatroven betrof 5.429 in 2014 en is gedaald met 22% ten opzichte van 2013. Daarmee is de doelstelling van maximaal 6.557 straatroven in 2014 gehaald. Ook is het aantal woninginbraken met 19% gedaald. De doelstelling voor woninginbraken, maximaal 83.000 in 2014, is bereikt; er werden in totaal 71.100 woninginbraken geregistreerd door de politie. Dit laat zien dat de probleemgerichte ketenaanpak van High Impact Crimes zijn vruchten afwerpt.

Aanpak ondermijnende en georganiseerde criminaliteit

Politie, OM, Belastingdienst, lokaal bestuur en bijzondere opsporingsdiensten bestrijden de georganiseerde misdaad als ware zij één overheid. Deze partners werken samen via de infrastructuur van de Regionale Informatie en Expertise Centra (RIECs). De gezamenlijke informatiepositie bij de tien RIECs is versterkt. Samen met het Landelijk Informatie en Expertise Centrum (LIEC) ondersteunden de RIECs het lokale bestuur en de geïntegreerde aanpak.

De bestrijding van ondermijnende en georganiseerde criminaliteit in Zuid Nederland is in 2014 verder geïntensiveerd. Vanaf oktober 2014 zijn binnen de bestaande capaciteit 125 politiemedewerkers vrijgemaakt. Het accent ligt op de aanpak van synthetische drugs en hennepteelt, waarbij de georganiseerde criminaliteit wordt aangepakt door één overheid. Zo heeft in november 2014 de Eerste Kamer het wetsvoorstel aangenomen dat alle handelingen strafbaar stelt van personen en bedrijven die illegale hennepteelt voorbereiden en bevorderen.

Het optreden tegen criminele motorbendes werpt zijn vruchten af. In de periode 2012 tot en met 2014 zijn bij de aanpak van criminele motorbendes in totaal 345 verdachten gehoord in 159 strafzaken. Het OM telt in een inventarisatie tussen 2011–2014 nu 88 opsporingsonderzoeken. Dat is een ruime verdubbeling ten opzichte van begin 2012. Toen stond de teller nog op 40 strafrechtelijke onderzoeken. Er zijn tot nu toe 43 clubhuizen gesloten of pogingen tot vestiging afgewend.

Afpakken

Vanaf 2011 is er een bedrag oplopend tot € 20 mln. per jaar geïnvesteerd in de strafrechtketen om het afpakken van crimineel vermogen te versterken. Aan deze investering is een oplopende doelstelling verbonden om vanaf 2016 jaarlijks ruim € 100 mln. aan crimineel vermogen af te pakken. In 2014 is ruim € 80 mln. aan crimineel vermogen strafrechtelijk afgepakt. Dat is € 10 mln. meer dan de oorspronkelijk begrote € 70 mln. Ook is het ontnemingsdeel van de getroffen schikking met SBM Offshore, te weten € 56 mln., op afpakken verantwoord. Hiermee komt het totaal op € 136 mln. Er wordt in strafzaken steeds vaker financieel onderzoek gedaan en beslag gelegd. Dit vertaalt zich in een stijging van het crimineel vermogen dat jaarlijks wordt afgepakt.

Cybercrime

De harde aanpak van hackers tot en met digitale bankrovers is vorig jaar onverminderd voortgezet, net als het ontmantelen van criminele infrastructuren. Een voorbeeld hiervan is het neerhalen van complete botnets. Dit is gedaan in samenwerking met vele publieke en private partijen in binnen- en buitenland. De samenwerking met de bancaire sector is verbreed om betere selecties en keuzes te kunnen maken om cybercrime te voorkomen, te detecteren, te mitigeren, op te sporen en te vervolgen.

Het wetsvoorstel Wet Computercriminaliteit III is in 2014 aangepast op basis van het advies van de Raad van State en zal in de eerste helft van 2015 aan de Tweede Kamer worden aangeboden. Ook is aansluiting gezocht bij lopend internationaal overleg en gerelateerde activiteiten, zowel in het kader van de EU en de Raad van Europa, als bij de discussie over een VN-verdrag op het gebied van cybercrime binnen de United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC).

Kinderporno en kindersekstoerisme

Er is sprake van een afname van het aantal kinderpornozaken dat is aangeleverd bij het OM. Er is toenemende spanning tussen de kwantitatieve instroomdoelstelling en de gewenste focus op de vervaardigers en producenten van kinderporno en de slachtoffers. In 2014 is een aantal zeer ingewikkelde en arbeidsintensieve onderzoeken gestart. Deze onderzoeken richten zich op personen in verborgen netwerken (bijvoorbeeld via TOR), die zich met veel zorg afschermen en die moeilijk te identificeren zijn.

De inzet van lokpubers wordt opgenomen in het wetstraject van de Wet Computercriminaliteit III. In 2014 is het concept wetsvoorstel voor aanpassing van artikel 248e Strafvordering (grooming) apart in consultatie geweest.

Fraudebestrijding

De uitvoering van het rijksbrede actieplan tegen fraude gaf in 2014 een sterke impuls aan het wegnemen van de gelegenheden om te frauderen. Ook kregen de detectie van misbruik en het met meer slagkracht optreden tegen fraudeurs een sterke impuls. Belangrijk zijn bijvoorbeeld de aanpassingen in het uitbetalen van voorschotten bij toeslagen, zodat voorschotten bijvoorbeeld niet langer worden uitgekeerd bij een onbekende aanvrager. Mede hierdoor waren er aan het eind van het jaar ongeveer 8.900 aanvragen van onbekende aanvragers beoordeeld en heeft in 32% van die gevallen een correctie plaatsgevonden. Daarnaast zijn van 10.000 unieke burgerservicenummers de toeslagen gestopt, omdat zij in de Basisregistratie Personen (BRP) de status «vertrokken onbekend waarheen» (VOW) hebben gekregen.

Een nieuwe wet maakt sinds 1 mei 2014 een effectieve aanpak van alle vormen van identiteitsfraude mogelijk. Dit betreft fraude met reisdocumenten, rijbewijzen, vreemdelingendocumenten of identiteitsbewijzen die toegang geven tot organisaties of diensten die van vitaal of nationaal belang zijn. Om deze beweging van meer fraudebestendige regelgeving door te zetten is het wetgevingsproces rijksbreed aangepast zodat alle departementen prioriteit geven aan de fraudebestendigheid van voorstellen.

Horizontale fraude, fraude waarvan burgers en bedrijven het slachtoffer worden, is één van de thema’s van de Veiligheidsagenda. De doelstelling is een stijging van het aantal strafzaken horizontale fraude van 1.500 in 2014 naar 2.300 in 2018 te realiseren. In 2014 ging het platform horizontale fraude en faillissementsfraude van start, die de programmatische aanpak op beide thema’s coördineert. Onderdelen van deze programmatische aanpak zijn het analyseren van verschillende fraudefenomenen en de aanpak daarvan door een interventiestrategie per domein die nadrukkelijk gericht is op ten eerste preventie, ten tweede de implementatie van barrières op verschillende fraudedomeinen, zoals acquisitiefraude en faillissementsfraude, en ten derde afspraken over de inzet van het strafrecht. Daarbij is de samenwerking met private partijen van belang. Deze samenwerking is in ontwikkeling en wordt vormgegeven via de structuur van het Nationaal Platform Criminaliteitsbeheersing (NPC).

Ten aanzien van de aanpak van Criminaliteit tegen Bedrijven zijn in NPC-verband de nodige successen geboekt. Zo is voor heling een Digitaal Opkopersregister ontwikkeld. Tot en met 2014 zijn 1.413 opkopers en 167 gemeenten aangesloten en zijn 973.557 goederen opgenomen in de database van Stopheling. Ook is de succesvolle pilot Versneld Signaleren Voertuigdiefstal uitgevoerd, waarbij voertuigen binnen twee uur voor diefstal gesignaleerd staan, zowel nationaal als internationaal. Deze publiek-private pilot is omgezet in een structurele werkwijze.

Nationale veiligheid (artikel 36)

Nuclear Security Summit (NSS)

Er kan met tevredenheid worden teruggekeken op een waardig, veilig en ongestoord verloop van de Nuclear Security Summit (NSS) in maart 2014. Met een organisatie van ongekende omvang is in optimale samenwerking met alle betrokken partners deze wereldtop ontwikkeld en uitgevoerd.

Bestrijding extremisme en terrorisme

De terroristische dreiging in Nederland is sinds maart 2013 substantieel. Dat betekent dat de kans op een aanslag reëel is. Het is nog niet eerder voor gekomen dat het dreigingsbeeld zo lang, zo hoog is geweest. De aanslagen en incidenten in de wereld en de aanhoudende aantallen uitreizigers en terugkeerders tonen aan dat de jihadistische dreiging langdurig van aard is.

Het Ministerie van Veiligheid en Justitie zet in samenwerking met andere contraterrorismepartners alle beschikbare middelen in om een aanslag te voorkomen om te verhinderen dat onze open samenleving wordt ondermijnd door jihadisten en om de democratische rechtsstaat te beschermen. In september 2014 verscheen het Actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme, waarin tal van maatregelen zijn opgenomen om de risico’s te verminderen die uitgaan van jihadisten, om hun uitreis te verhinderen, en om jihadistische radicalisering tegen te gaan. Alle betrokken partijen waaronder gemeenten, OM, politie en inlichtingendiensten, werken samen om de maatregelen uit het Actieprogramma uit te voeren. Zo is momenteel uitbreiding van het wettelijk instrumentarium in voorbereiding waarmee de bewegingsvrijheid van geradicaliseerde personen in Nederland kan worden beperkt indien zij een gevaar vormen voor de nationale veiligheid. Daarnaast zijn er twee wijzigingen van de Rijkswet op het Nederlanderschap in procedure gebracht waarmee de mogelijkheden worden uitgebreid om personen het Nederlanderschap te ontnemen, onder andere als die persoon zich heeft aangesloten bij een terroristische organisatie die een gevaar vormt voor de nationale veiligheid.

Ter ondersteuning van de lokale bestuurlijke aanpak worden doorlopend praktische ervaringen in kaart gebracht en gedeeld met de partners, zowel op nationaal als op internationaal niveau. Het Ministerie van Veiligheid en Justitie heeft voorlichting en trainingen georganiseerd voor onder andere gemeenten en politie, ter versterking van de signalering en aanpak van (potentiële) jihadgangers en terugkeerders.

Cybersecurity

In 2014 is gewerkt aan de uitvoering van de in 2013 uitgebrachte, tweede Nationale Cyber Security Strategie (NCSS 2). De realisatie van het bijbehorende werkprogramma van de NCSS 2 wordt voortvarend aangepakt. Er worden belangrijke stappen gezet om de weerbaarheid van Nederland te versterken en er vinden investeringen plaats om de cybersecurity-uitdagingen van de toekomst aan te kunnen pakken. Zo zijn het Nationale Detectie Netwerk en het Nationale Response Netwerk opgebouwd en deze worden inmiddels uitgebouwd. Daarnaast is de ICT-Response Board uitgebreid met cyber experts en is de private deelname aan het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) geïntensiveerd. Doorlopend wordt gewerkt aan de voorbereiding van de internationale Cyberspace conferentie, zodat deze in 2015 succesvol in Nederland kan plaatsvinden.

Crisisbeheersing

In 2014 heeft een herijking plaatsgevonden van de interdepartementale strategie en het beleid met betrekking tot de bescherming van vitale belangen. Dit heeft een nieuw raamwerk opgeleverd van processen die van vitaal belang zijn voor de continuïteit van de Nederlandse samenleving. De eindrapportage van dit herijkingsproces is in februari 2015 uitgebracht.

De evaluatie van het functioneren van de Wet veiligheidsregio's en het stelsel van rampenbestrijding en crisisbeheersing leidde in 2014 tot verbetermaatregelen. Doel daarvan is om de prestaties op brandweerzorg, rampenbestrijding en crisisbeheersing te verbeteren. In afstemming met het veld zijn voorstellen ontwikkeld om regelingen aan te passen.

Bestendiging en versterking rechtsstaat (artikel 32, 33)

Voor de rechtspraak, het OM en de politie is een nieuw fundament gelegd met de herziening van de gerechtelijke kaart en de nieuwe Politiewet. Dit nieuwe bestel betekent ook versterking van de rol van het bestuur als daadkrachtige partner in het veiligheidsdomein. Daarop bouwen we de komende jaren voort.

Het programma Kwaliteit en Innovatie rechtspraak (KEI) beoogt bij te dragen aan een goede, snelle, efficiënte, toegankelijke en betaalbare rechtspraak. In 2014 zijn vier wetsvoorstellen voorbereid die de vereenvoudiging van het burgerlijk procesrecht regelen en de digitalisering van de civiele en bestuursrechtelijke rechtsgang mogelijk maken.

Bij het bestendigen en versterken van de rechtsstaat hoort ook de modernisering van het toezicht op de juridische beroepsgroepen. Inmiddels is het toezicht op de advocatuur herzien. Daarnaast is de herziening van het toezicht op de gerechtsdeurwaarders aan de Tweede Kamer voorgelegd.

Stelselvernieuwing rechtsbijstand

We moeten zuinig zijn op onze rechtsstaat. Dat betekent ook dat bezien moet worden hoe bij een toenemend aantal zaken de kosten van de rechtspraak en de gesubsidieerde rechtsbijstand beheerst kunnen worden. Zodanig, dat het rechtsbestel goed blijft functioneren en tegelijkertijd de allerzwaksten in de samenleving ontzien worden. Aanpassing van het stelsel van gefinancierde rechtsbijstand is daarom noodzakelijk. Over de eerste algemene maatregel van bestuur (AMvB) ter aanpassing van het stelsel is door de Raad van State geadviseerd en een wetsvoorstel dat fundamentele onderdelen van de stelselvernieuwing wijzigt is in consultatie gebracht. Inmiddels is de AMvB per 1 februari 2015 in werking getreden. De procedure met betrekking tot het wetsvoorstel Rechtsbijstand is opgeschort en er is een commissie ingesteld die onderzoek gaat doen naar de oorzaken van de kostenstijging in de gefinancierde rechtsbijstand.

Griffierechten

Aanpassing van de griffierechten is noodzakelijk. De wetsvoorstellen verhoging tarieven griffierechten zijn aan de Kamer voorgelegd. Er is in 2014 financiële ruimte gevonden om enkele categorieën en tarieven te matigen. Dit is in de tweede nota van wijziging aan de Kamer medegedeeld.

Privacy

In een rechtsstaat past een adequate vorm van bescherming van persoonsgegevens. Met het oog daarop zijn er in het afgelopen jaar verschillende maatregelen in gang gezet of voortgezet. Voorbeelden hiervan zijn de inzet voor het tot stand brengen van een Europese Algemene verordening gegevensbescherming en een Richtlijn gegevensbescherming opsporing en vervolging, de adviesaanvraag aan de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid over het thema «big data, veiligheid en privacy», het voorstel voor een meldplicht datalekken en voor uitbreiding van de boetebevoegdheid van het College bescherming persoonsgegevens en de kabinetsreactie op de verkenning naar een kaderwet voor gegevensuitwisseling in samenwerkingsverbanden, waarin ook een aantal extra waarborgen voor een zorgvuldige uitwisseling van gegevens wordt voorzien.

Nationale politie (artikel 31)

Realisatie nationale politie

De nieuwe Politiewet trad in werking op 1 januari 2013. Het realistisch bouwen aan een succesvolle nationale politie is geen sinecure. Het was bekend dat het tegelijkertijd openhouden van de winkel én het uitvoeren van een grote verbouwing niet eenvoudig zou zijn. De opgaven voor de politie zijn met gebeurtenissen als de NSS, de vliegramp met de MH17 en met het toenemend jihadisme eerder groter dan kleiner geworden.

Niettemin is al veel bereikt: de ICT van de politie is beter dan ooit tevoren; de burger kan in het hele land – onafhankelijk van waar het feit gepleegd is – aangifte doen, in 2014 is de gezamenlijke veiligheidsagenda tot stand gekomen en er zijn betere resultaten dan ooit bereikt op het gebied van High Impact Crimes, bij de aanpak van georganiseerde criminaliteit en bij de aanpak van jeugdcriminaliteit. De ambitie is om de vorming van de nationale politie binnen vijf jaar af te ronden, maar wel zodanig dat het voor de politie behapbaar blijft. Daarbij geldt: kwaliteit gaat voor tijd. In 2014 is gewerkt om per 1 januari 2015 van start te gaan met de nieuwe basisteams en de districtsrecherches en daarmee de volgende fase in de vorming van de nationale politie in te gaan. De personele reorganisatie is inmiddels van start gegaan. In februari 2015 is 98% van de teamchefs benoemd en 92% van de sectorhoofden. De hele personele reorganisatie moet er uiteindelijk toe leiden dat alle ca. 63.000 medewerkers een plaatsingsbesluit of een aanwijzing als herplaatsingskandidaat krijgen.

ICT bij de politie op orde

De stabiliteit, continuïteit, gebruiksvriendelijkheid en bruikbaarheid van de ICT systemen is aanzienlijk toegenomen. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Basisvoorziening Informatie, Basisvoorziening Handhaving en de recente uitrol van het landelijke Summ-IT systeem ter vervanging van de Basisvoorziening Opsporing. Een aantal bedrijfsvoeringsystemen is gestandaardiseerd met ingang van 1 januari 2015, waaronder de personeelsinformatiesystemen, de salarisadministratie en de financiële administratie. Ook zijn onderdelen van de technische infrastructuur gestandaardiseerd en vernieuwd. Hiermee is een solide fundament gelegd voor de vernieuwing van de informatievoorziening. Via onder meer halfjaarlijkse onderzoeken door de Inspectie Veiligheid en Justitie (Inspectie VenJ) wordt het hele transitieproces nauwgezet gemonitord.

Landelijke meldkamerorganisatie

Onder leiding van een regiegroep en de stuurgroep Landelijke Meldkamer Organisatie wordt invulling gegeven aan de multidisciplinaire aansturing van de transitie. Op regionaal niveau voltrekt de transitie zich in verschillende snelheden. Een aantal regio’s is al op het juiste schaalniveau en een aantal heeft een business case in een vergevorderd stadium. Daarnaast zijn er regio’s die in de verkennende fase zijn. De komst van de regionale kwartiermakers moet deze processen versnellen. Een aanpassing van het wettelijk kader is in voorbereiding. Daarnaast wordt overleg gevoerd over de structurele overdracht van middelen met de VNG, het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en het Veiligheidsberaad.

Verminderen administratieve lasten

Door een reductie van administratieve lasten komt er meer capaciteit beschikbaar voor de primaire taken van de politie. De oorspronkelijke doelstelling was om de administratieve lastendruk voor de politie te reduceren met 5.000 fte ultimo 2014. Dit is aangepast, onder meer door de bij de vorming van de politie gelegde focus op het in werking brengen van de basisteams en de districtsrecherches. De totale reductie van 5.000 fte moet nu eind 2015 gerealiseerd zijn.

Politieacademie

Kwalitatief hoogwaardig en onafhankelijk politieonderwijs staat hoog in het vaandel. Door de komst van één nationale politie is er één behoeftestelling voor opleidingen gekomen. Dat maakt de inrichting van het onderwijs effectiever en efficiënter. Er worden maatregelen genomen om de taakstelling aan de Politieacademie uit te voeren met behoud van kwaliteit. Het gaat daarbij onder meer om een verkorting van opleidingen, zoals in het reguliere onderwijs, een verlaging van de financiering op basis van instroom van 2.300 tot 2.000 aspiranten per jaar en een normering van de bekostiging conform het reguliere onderwijs. Daarnaast is een wetswijzing voorbereid om de Politieacademie in te bedden in het politiebestel. Naast een goede borging van de kwaliteit van het politieonderwijs, wordt zo een betere verbinding tussen het politieonderwijs en de praktijk mogelijk. En ook zorgt dit voor een meer doelmatige en flexibele bedrijfsvoering door het gezamenlijk gebruik van personeel, van gebouwen en faciliteiten zoals de trainingscentra.

Internationale politiesamenwerking en Caribisch Nederland

In 2014 zijn de landenprogramma’s voor de 16 prioritaire landen grotendeels uitgevoerd. Tevens is een evaluatiekader voor deze landenprogramma’s opgesteld. Er is een gezamenlijk actieprogramma opgesteld met België, Frankrijk, Luxemburg en Nederland om de bestrijding van drugshandel en mobiel banditisme te versterken. Met Australië is een «Memorandum of Understanding» voor politiesamenwerking afgesloten.

De Minister van Veiligheid en Justitie is korpsbeheerder van het politie- en brandweerkorps Bonaire, Sint Eustatius en Saba (BES). De gemandateerd korpsbeheerder heeft het nieuwe politiebureau te Kralendijk, Bonaire op 10 oktober 2014 officieel geopend. In het bureau zijn ook de ketenpartners als de Koninklijke Marechaussee en de Kustwacht gehuisvest.

Slachtoffer centraal, sanctietoepassing en jeugd (artikel 34, 35)

Belangen Slachtoffers

De vijf beleidsdoelen uit het visiedocument3 «Recht doen aan slachtoffers» geven richting aan de beleidsontwikkelingen in 2014, zodat de positie van slachtoffers voor, tijdens en na afloop van het strafproces verder wordt verbeterd. Dit is afgesproken in het Regeerakkoord.

De pilots herstelbemiddelingen zijn verlengd tot eind 2014 om voldoende input te hebben voor het onderzoek. Het eindrapport van de evaluatie wordt in de zomer van 2015 verwacht. Daarnaast zijn in 2014 verschillende verbetermaatregelen geïmplementeerd bij de ketenpartners. Er is bijvoorbeeld een nieuwe website door het OM ontwikkeld waarop alle informatie voor slachtoffers te vinden is. Ook kunnen slachtoffers met een inlogmogelijkheid een zaak volgen in hoger beroep. DJI ontwikkelde voor slachtoffers informatiebrochures, informatie voor slachtoffers wordt aangeboden in begrijpelijker taal en vanaf begin 2015 komt het vereenvoudigd schadeformulier beschikbaar.

Het onderzoek naar belemmeringen voor verzekeraars om schade te verhalen op daders heeft tot de conclusie geleid dat in de praktijk geen eenduidige werkprocessen zijn vastgelegd ter ondersteuning van de informatie-uitwisseling tussen verzekeraars en politie en OM. Daarom wordt nu verder gewerkt aan het gezamenlijk vormgeven en inrichten van dat proces.

De Wet conservatoir beslag ten behoeve van slachtoffers is op 1 januari 2014 in werking getreden. De eerste resultaten van de wet zijn al zichtbaar: tot op heden is in meer dan 80 zaken beslag gelegd ten behoeve van slachtoffers. Daarnaast is het wetsvoorstel uitbreiding spreekrecht op 14 november 2014 naar de Tweede Kamer gestuurd.4 De wijzing van de Wet Schadefonds Geweldsmisdrijven is gevoegd bij de uitbreiding van het wetsvoorstel.

Masterplan DJI

De implementatie van het Masterplan DJI ligt op koers. De doelstelling van het Van Werk Naar Werk-beleid voor 2013 en 2014 is gehaald. Een uitstroom van 37% van het totaal aantal van 3.370 fte, waarmee de personeelsbezetting zal moeten dalen, is gerealiseerd. Waar eind 2012 nog 16.212 fte werkzaam was bij DJI, is dit aantal per 1 januari 2015 gedaald tot 14.908 fte; een afname van 1.304 fte. Een groot aantal DJI-medewerkers is mobiel geworden en heeft een andere baan gevonden, binnen of buiten DJI. Het totaal aantal interne tijdelijke en structurele verplaatsingen in 2014 bedraagt 1.193.

De Minister voor Wonen en Rijksdienst en de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie hebben op 26 juni 2014 een akkoord met de vakorganisaties kunnen sluiten over de SBF-(substantieel bezwarende functies)-regeling. Dit akkoord bevat onder meer een compensatie voor de gevolgen van de verhoging van de AOW-leeftijd en een compensatie in verband met de problematiek van de SBF-verlofmedewerker, die voor 1 juli 2012 met SBF-verlof is gegaan.

Door alle mobiliteitsbewegingen, zowel intern als extern, ontstaat er binnen DJI personele frictie op functie-, lokaal-, en regionaal niveau. De DJI-mobiliteitsorganisatie speelt hier zo goed mogelijk op in door in een vroegtijdig stadium de behoefte in te vullen aan personele bezetting via regionale en landelijke afstemming. De detentiecapaciteit wordt zo efficiënt mogelijk ingezet door het concentreren van leegstand, dit in relatie tot de personele bezetting. De sluitingen van de locaties opgenomen in het Masterplan zijn volgens planning uitgevoerd.

Gevangeniswezen

Binnen het gevangeniswezen staat de persoonsgerichte benadering centraal. In dat kader is ook het systeem van promoveren en degraderen in 2014 ingevoerd. Gedetineerden verdienen interne en externe vrijheden met goed gedrag. De Eerste Kamer is niet akkoord gegaan met het wetsvoorstel waarmee elektronische detentie zou worden ingevoerd. Dat betekent onder meer dat de penitentiaire programma’s hiermee niet komen te vervallen.

Tbs

In 2014 zijn belangrijke stappen gezet om de ambities op het terrein van de tbs die waren verwoord in de Meerjarenovereenkomst Forensische Zorg 2013 tot en met 2017 te verwezenlijken. De taskforce behandelduur tbs onder leiding van Bas Eenhoorn is eind 2014 met een aantal aanbevelingen gekomen om de behandelduur in de tbs tot een aanvaardbaar niveau terug te brengen, en daarmee de houdbaarheid van het tbs-stelsel ook voor de toekomst te waarborgen. Deze aanbevelingen zijn door de Staatssecretaris en het veld omarmd.

Stelselherziening jeugd

Dit jaar is ingezet op de implementatie van de Jeugdwet bij gemeenten, brancheorganisaties en justitiepartners. Daarnaast is het certificeringsstelsel Jeugdbescherming/jeugdreclassering nader ingericht. VenJ is eigenaar van het normenkader en certificatieschema en verantwoordelijk voor de werking van het certificeringsstelsel. De Vliegwielprojecten toonden een nieuwe aanpak binnen de jeugdbescherming. Ze illustreerden daarmee hoe succesvol een innovatieve jeugdbescherming kan zijn. De Vliegwielprojecten droegen in belangrijke mate bij aan een indrukwekkende daling van het aantal ondertoezichtstellingen in 2014.

Aanpak Problematische Jeugdgroepen

In 2014 is hard gewerkt aan het verder terugdringen van het aantal hinderlijke, overlastgevende en criminele jeugdgroepen. Op 6 mei 2014 is aan de Tweede Kamer een verdere daling ten opzichte van het voorgaande jaar gerapporteerd.5 Het aantal hinderlijke jeugdgroepen in 2014 ten opzichte van 2013 is gedaald met ruim 20% (427), het aantal overlastgevende met ruim 11% (163) en het aantal criminele jeugdgroepen met bijna 27% (33). In totaal is het aantal problematische jeugdgroepen ten opzichte van 2013 dus gedaald met ruim 18% (623) ten opzichte van 2013.

Minstens zo belangrijk zijn de resultaten van de lokale aanpak van deze jeugdgroepen. Vrijwel alle criminele jeugdgroepen in ons land hebben een integrale aanpak met een combinatie van zorg, straf-, en bestuurlijke interventies. Er wordt ingezet op de hotspots van criminele jeugdgroepen, het vroegtijdig signaleren en ingrijpen, het afpakken van crimineel vermogen, nazorg en het versterken van de regie van gemeenten in de aanpak. Dit alles tegen de achtergrond van de drie decentralisaties die de aanpak raken.

Adolescentenstrafrecht en Terbeschikkingstelling aan het onderwijs

Op 1 april 2014 trad het wetsvoorstel adolescentenstrafrecht in werking. De wetswijzigingen zijn in 2014 door de ketenpartners in hun werkprocessen geïmplementeerd, zodat in de sanctietoepassing bij 16- tot 23-jarigen meer rekening wordt gehouden met hun ontwikkelingsfase.

Het advies van de Raad van State op het wetsvoorstel terbeschikkingstelling aan het onderwijs (TBO) is 5 november ontvangen. De TBO voorziet in een strafrechtelijke maatregel, waarmee jeugdige delictplegers vanaf 12 jaar worden verplicht onderwijs te volgen om zo een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt te behalen

Immigratie en Asiel (artikel 37)

Asiel

De vreemdelingenketen staat voor de uitdaging om tijdig, flexibel en adequaat te reageren op grote opwaartse en neerwaartse schommelingen in de asielinstroom. De totale asielinstroom (bestaande uit eerste asielaanvragen, opvolgende asielaanvragen en nareis) is in 2014 ten opzichte van 2013 met circa 75% toegenomen. Deze toename kan worden toegeschreven aan een uitzonderlijke en plotselinge toename van Eritrese eerste asielaanvragen in de maanden april en mei 2014 en een aanzienlijke stijging van het aantal Syrische asielaanvragen. In één jaar tijd is de bezetting binnen het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) met circa 10.000 opvangplaatsen toegenomen. Om de meerkosten te kunnen dekken, is in de VenJ-begroting 2015 € 375 mln. extra beschikbaar gesteld voor eerstejaarsopvang van asielzoekers in 2014 en 2015. De ontwikkeling van de fors stijgende bezetting in de centrale opvang vergt veel inspanningen van het COA en gemeentes om in relatief zeer korte tijd opvangplekken te realiseren. Probleem hierbij is dat het aantal vergunninghouders in de opvang stijgt. Deze mensen zouden moeten uitstromen in een woning in een gemeente. Binnen de vreemdelingenketen wordt prioriteit gegeven aan het oplossen van dit probleem. Er is een platform «Opnieuw thuis» ingesteld waarin Rijk, provincies en gemeenten nu de handen ineen slaan om oplossingen te zoeken.

Terugkeer

Het wetsvoorstel Terugkeer en Bewaring ligt voor advies bij de Raad van State. In dit wetsvoorstel wordt onder meer een eigen regime voor vreemdelingenbewaring gecreëerd. Dit voorstel laat – onder omstandigheden – meer vrijheden voor de in bewaring gestelde vreemdeling dan voorheen. Vooruitlopend daarop worden gezinnen met minderjarige kinderen en alleenstaande minderjarige vreemdelingen (AMV's) vanaf 1 oktober niet meer geplaatst in reguliere centra voor vreemdelingenbewaring of grensdetentie, maar in de Gesloten Gezinsvoorziening. Controle van vreemdelingen in het Detentiecentrum Rotterdam gebeurt sinds maart van dit jaar met behulp van een bodyscan. Dit omdat onderzoek aan het lichaam door middel van visitatie als belastend werd ervaren. Er zijn alternatieven voor bewaring ontwikkeld en vreemdelingenbewaring wordt meer dan voorheen ingezet als ultimum remedium. Daardoor is een zichtbare daling van inbewaringstellingen opgetreden.

In EU-verband is ingezet op betere afstemming tussen de lidstaten wat betreft terugkeer. De EU heeft meer schaalgrootte en kan daarmee ook meer impact hebben in de contacten met herkomst- en transitlanden. Nederland deed een voorstel voor terugkeerpilots met herkomst- en transitielanden. Dit voorstel is overgenomen door de JBZ Raad. Dit initiatief wordt nu verder uitgewerkt.

Vreemdelingentoezicht

Bij de bestrijding van illegaal verblijf ligt de prioriteit bij criminele en overlastgevende vreemdelingen. Daarnaast wordt ketenbreed aandacht besteed aan de aanpak van op toelating gerichte fraude. Om invulling te geven aan deze prioriteit, wordt in de vreemdelingen- en strafrechtketen ingezet op betere samenwerking en informatie-uitwisseling. Zo maken betrokken partners bijvoorbeeld gezamenlijk trend- en risicoanalyses. Deze analyses worden gebruikt om een beter beeld te krijgen van de Nederlandse vreemdelingenproblematiek en leiden tot concrete aanbevelingen voor de aanpak van bijvoorbeeld schijnrelaties of kort verblijvende vreemdelingen. Een voorbeeld van de uitkomsten van een betere informatie-uitwisseling is Judoka (Justitiële Documentatie Opvolgen op basis van Keten Abonnementen). De Immigratie en Naturalisatie Dienst (IND) ontvangt informatie over de onherroepelijke veroordeling van een vreemdeling automatisch van de Justitiële Informatiedienst en toetst meteen na ontvangst aan de glijdende schaal. Hierdoor kan van criminele vreemdelingen het rechtmatig verblijf eerder worden beëindigd zodat zij eerder kunnen worden uitgezet. Op deze manier wordt de periode dat criminele derdelanders nog gebruik kunnen maken van voorzieningen ook verkort. Daarnaast is er minder tijd voor de opbouw van een sterk verblijfsrecht.

Met ingang van 8 juli 2014 zijn de mogelijkheden voor het uitvoeren van het mobiel toezicht vreemdelingen (MTV) in treinen verruimd en kan er bij een onverwachte toename van illegale grensoverschrijding tijdelijk extra toezicht worden uitgeoefend.

Op 1 september 2014 is de screening voor gezinnen met minderjarige kinderen ingevoerd op de luchthavens. Gezinnen die op een Schengenbuitengrens aankomen, aan wie de toegang wordt geweigerd en die asiel aanvragen, worden gescreend op kinderhandel. Als daar geen vermoeden van is, krijgt het gezin alsnog toegang tot Nederland en kan de asielprocedure buiten grensdetentie worden doorlopen. Bij een concreet vermoeden van kinderhandel wordt het kind ondergebracht bij Nidos en de volwassene in grensdetentie geplaatst. Bij twijfel over de gezinsband of als er signalen zijn op het gebied van openbare orde wordt het gezin voor nader onderzoek in de gesloten gezinsvoorziening geplaatst.

Regulier

Het doel van het kabinet is om uitnodigend te zijn voor die migranten die een bijdrage leveren aan de Nederlandse economie en wetenschap. In het kader van deze doelstelling is in 2014 door het kabinet aan de Tweede Kamer meegedeeld dat startende innovatieve ondernemers van buiten de EU/EER een verblijfsvergunning kunnen krijgen waarna ze kunnen doorstromen in de zelfstandigenregeling. Daarmee is geen procedure voor een machtiging tot voorlopig verblijf meer nodig voor vreemdelingen die via een erkend referent naar Nederland komen en al rechtmatig in een Schengenlidstaat verblijven (kennismigranten, studenten, wetenschappelijk onderzoekers en hun gezinsleden). Daarnaast is op 1 april 2014 de Europese richtlijn inzake de gemeenschappelijke vergunning voor verblijf en arbeid (GVAA) geïmplementeerd waardoor de aanvraagprocedures voor de tewerkstellingsvergunning en voor de verblijfsvergunning zijn samengevoegd. Hierdoor kunnen de meeste arbeidsmigranten van buiten de EU volstaan met één aanvraagprocedure voor verblijf en arbeid. In het kader van meer harmonisatie van immigratiebeleid binnen de EU zijn ook de onderhandelingen over de richtlijnen voor seizoenswerk en voor intra corporate transferees afgerond en gepubliceerd op respectievelijk 28 maart en 28 mei 2014. De implementatie van deze richtlijnen moet binnen twee en een half jaar na publicatie plaatsvinden.

Nationaliteit

Naar aanleiding van het advies van de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ) van december 2013 over staatloosheid heeft het kabinet besloten dat er een procedure zal worden ingericht om staatloosheid vast te stellen. Belangrijk hierbij is dat de bewijslastverdeling wordt aangepast en dat voor staatloos in Nederland geboren kinderen zonder rechtmatig verblijf het mogelijk wordt om na vijf jaar onafgebroken verblijf te opteren voor de Nederlandse nationaliteit. De Tweede Kamer is hierover bij brief van 12 november 2014 geïnformeerd6.

Wetgeving

Op het gebied van asiel trad in 2014 een aantal belangrijke wetten in werking. De Wet tot wijziging van de Vreemdelingenwet 2000 in verband met het herschikken van de gronden voor asielverlening is op 1 januari 2014 in werking getreden. Eveneens is op 1 januari 2014 de Wet tot wijziging van de Vreemdelingenwet 2000 en de Algemene wet bestuursrecht ter uitvoering van de verordening (EU) nr. 604/2013 tot vaststelling van de criteria en instrumenten om te bepalen welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van een verzoek om internationale bescherming dat door een onderdaan van een derde land of een staatloze bij een van de lidstaten wordt ingediend (PbEU 2013, L 180) in werking getreden.

In het voornemen asielverzoeken sneller, maar nog steeds zorgvuldig af te doen, zijn belangrijke stappen gezet. Naast de Wet herschikking asielgronden zijn de eerste onderdelen van het Besluit stroomlijning toelatingsprocedures en het Besluit aanpassing vergoeding vervolgaanvragen vreemdelingen op 1 januari 2014 in werking getreden. De tweede tranche van het Besluit stroomlijning toelatingsprocedures is op 1 april 2014 in werking getreden. Bij afwijzing van een eerste asielaanvraag of van een humanitair-reguliere aanvraag wordt nu meteen bekeken of er een (andere) humanitair-reguliere verblijfsgrond van toepassing is. Daartoe hoeft geen afzonderlijk vervolgaanvraag meer te worden ingediend.

Ten aanzien van wetgeving op het gebied van toezicht is op 1 maart 2014 de Wet tot wijziging van de Vreemdelingenwet 2000 in verband met de uitbreiding van het gebruik van biometrische kenmerken in de vreemdelingenketen in verband met het verbeteren van de identiteitsvaststelling van de vreemdeling in werking getreden. In deze wet is geregeld dat van alle derdelanders, tien vingerafdrukken en een digitale foto worden (af)genomen en opgeslagen, met als doel het betrouwbaarder vaststellen, registreren en verifiëren van de identiteit van vreemdelingen. Ook trad op 1 april 2014 de Wet tot wijziging van de Vreemdelingenwet 2000 in verband met verruiming van de bevoegdheden in het kader van het vreemdelingentoezicht in werking. Deze wet maakt het mogelijk dat de politie onderzoek doet in de woning van een (illegale) vreemdeling om de identiteit, nationaliteit en verblijfsstatus vast te stellen. Het doorzoeken is beperkt tot handelingen die geen voorzienbare substantiële schade aan aanwezige voorwerpen of de woning zelf aanrichten.

Keteninformatisering

De voorzieningen voor het uitwisselen van gedigitaliseerde documenten tussen ketenpartners zijn operationeel. IND en het COA wisselen vanaf juli 2014 op deze wijze informatie uit over beschikkingen en uitspraken van de Rechtbanken. Voor de verbetering van de communicatie tussen de IND en de rechterlijke macht lopen diverse initiatieven die de aankomende jaren voor een (grote) versnelling in informatieverstrekking zullen zorgen. Bij inwerkingtreding van het wetsvoorstel modernisering rechtspraak zullen alle uitspraken digitaal vanuit de rechtspraak aan de IND worden aangeleverd.

Daarnaast delen de politie, Koninklijke Marechaussee (KMar), DJI en de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) sinds 15 september 2014, via het tijdelijke informatiesysteem overdracht vreemdelingen, op digitale wijze gegevens in het kader van de gedwongen terugkeer van vreemdelingen.

Verbetering ketensamenwerking

In het kader van de verdere verbetering van de ketensamenwerking tussen partners die deel uitmaken van de vreemdelingenketen zijn in het afgelopen jaar belangrijke stappen gezet. Het Vreemdelingenbeleid behoort tot het reguliere toezichtterrein van de Inspectie VenJ, die met ingang van 2014 de toezichttaken van de Commissie Integraal Toezicht Terugkeer (CITT) heeft overgenomen. De Inspectie VenJ zal zijn toezicht geleidelijk over steeds meer domeinen binnen de vreemdelingenketen uitbreiden.

Naar aanleiding van de Monitor van de Inspectie VenJ is de Kamer geïnformeerd over de voortgang op en de verdere planning van de uitvoering van de verbetermaatregelen die zijn ingezet naar aanleiding van recente rapporten van de Inspectie VenJ en de OVV. Er zijn belangrijke stappen gezet om aan begrippen als menselijke maat en professionele ruimte inhoud te geven binnen de vreemdelingenketen. Sinds medio 2014 functioneert een ketenbreed Incidentmanagementsysteem dat tot doel heeft dat incidenten die zich in de keten voordoen snel gemeld worden en dat daarvan geleerd wordt.

Samen met het Ministerie van VWS is onderzocht welke mogelijkheden er zijn om de medische informatie-uitwisseling in de vreemdelingenketen verder te verbeteren. De maatregelen worden in 2015 nader uitgewerkt en geïmplementeerd.

Kansspelen

In 2014 is een aantal belangrijke stappen gezet op het terrein van modernisering van het kansspelbeleid. Het wetsvoorstel kansspelen op afstand, waarmee online kansspelen gereguleerd worden zodat de consument hieraan op legale wijze veilig en verantwoord kan deelnemen, is in juli 2014 naar de Tweede Kamer gezonden. In de tweede helft van 2014 is een groot deel van de lagere regelgeving uitgewerkt. De consultatie van de lagere regelgeving vindt medio 2015 plaats.

In juli 2014 is ook de beleidsvisie herinrichting speelcasinoregime naar de Kamer gestuurd. In het najaar van 2014 is vervolgens gewerkt aan het wetsvoorstel voor opheffing van het monopoliestelsel voor casino’s en het mogelijk maken van de transitie van Holland Casino van staatsbedrijf naar private onderneming. De consultatie van dit wetsvoorstel heeft in de periode februari tot en met maart 2015 plaatsgevonden.

Daarnaast is in juli 2014 de visie op de toekomst van het loterijstelsel naar de Kamer gezonden. Om de loterijen meer ruimte te geven voor innovatie wordt het verplichte afdrachtpercentage van de goededoelenloterijen verlaagd van 50% naar 40%. De AMvB-wijziging die hiervoor nodig is, is eind 2014 in consultatie gebracht. De beleidsregels voor het verlengen van de bestaande vergunningen (o.a. goededoelenloterijen, lotto) zijn op 13 oktober 2014 in de Staatscourant gepubliceerd. De Kansspelautoriteit is daarom per 1 januari 2015 overgaan tot herverlening van de vergunningen.

Overzicht realisatie beleidsdoorlichtingen

Tabel 3.1 Overzicht realisatie beleidsdoorlichtingen

Art.	Omschrijving artikel	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	Gehele art. J/N
31	Nationale politie								N
	Nationale politie (31)						X1
	Veiligheidsregio’s en politie (oud 23)2						X
	Bekostiging Nationale politie (31.2)3
	Kwaliteit, arbeidsvoorwaarde en ICT politie (31.3) 4						X
32	Rechtspleging en rechtsbijstand								J
	Adequate toegang tot het rechtsbestel (32.2)	X
	Optimale randvoorwaarden voor een doelmatig en treffend rechtsbestel (32.3)	X
33	Rechtshandhaving en vervolging								J
	Bestuur, informatie en technologie (33.2)							X
	Opsporing en vervolging (33.3)							X
34	Sanctietoepassing								N
	Preventieve maatregelen (34.2)						X
	Tenuitvoerlegging strafrechtelijke sancties en Vreemdelingenbewaring (34.3)	X
	Slachtofferzorg (34.4)							X
35	Jeugd								N
	Uitvoering jeugdbescherming en Voogdij AMV’s (35.2)5					X
	Tenuitvoerlegging justitiële sancties Jeugd (35.3)			X
36	Contraterrorisme en nationale veiligheidsbeleid								N
	Nationale Veiligheid en Terrorismebestrijding (36.2)		X
	Veiligheid (radicalisering) (36.2, oud 25.1)						X
	Onderzoeksraad voor Veiligheid (36.3)6
37	Vreemdelingen								N
	Toegang, toelating en opvang vreemdelingen (37.2)
	Terugkeer (37.3)

Toelichting

Algemeen

In de bijlage «Afgerond evaluatie en overig onderzoek» bij dit jaarverslag vindt u een uitgebreider overzicht van alle (evaluatie)onderzoeken. De meest recente meerjarige programmering voor beleidsdoorlichtingen vanaf 2015 en verder is te vinden op internet.13

Artikel 31

In 2013 is getracht om het gehele artikel 31 door te lichten. Echter, door de wijziging in het bestel naar één nationale politie (2013) was het op dat moment nog niet opportuun om ook het onderdeel 31.2 «Bekostiging nationale politie» door te lichten. Derhalve is de doorlichting van alleen het onderdeel 31.2 gepland voor 2018.

Artikel 34 en 35

De artikelen 34 en 35 zijn zodanig breed qua beleidsonderwerpen, dat het niet zinvol is om het artikel in zijn geheel door te lichten. Een doorlichting op het niveau van artikelonderdelen is daarom voordehandliggender, hetgeen de afgelopen jaren dan ook gebeurd is. De vernieuwde artikelindeling (waar die verbreding onder andere uit voortkwam, maar waarbij ook verschuivingen van begrotingsposten plaatsvonden) is een verdere (technische) oorzaak voor het niet doorlichten van een geheel artikel volgens de huidige indeling.

Artikel 36

Een gehele doorlichting van dit artikel vergt een te brede scope aan beleidsonderwerpen. Het gaat dan namelijk onder meer over cybersecurity, jihadisme, vitaal, burgerluchtvaart, crisisbeheersing, contraterrorisme, etc. Die onderwerpen verhouden zich slecht tot een integrale doorlichting.

Artikel 37

Door de herzieningen op regulier en asiel en vanwege het onderbrengen van het beleidsterrein vreemdelingenzaken eerst bij BZK en later bij VenJ is besloten de doorlichtingen uit te voeren in 2017 en 2018 (zie meerjarige programmering).

Overzicht van risicoregelingen

Tabel 3.2 Overzicht van verstrekte garanties (x € 1.000)

Art.	Omschrijving	Uitstaande garanties	Verleende garanties	Vervallen garanties	Uitstaande garanties	Garantie- plafond	Totaal plafond	Totaal stand Begrotingsreserve
		2013	2014	2014	2014	2014	2014	2014
31	Inkoop Max en FLO	1.002.617	55.685	53.509	1.004.793	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
34	Garantiestelling Faillissementscuratoren Dienst Justis	16.299	4.771	2.555	18.515	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
35	Garantstelling Hypothecaire leningen aan JJI's	29.888	0	990	28.898	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
	Totaal	1.048.804	60.456	57.054	1.052.206	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.

Tabel 3.3 Overzicht uitgaven en ontvangsten garanties (x € 1.000)

Art.	Omschrijving	Uitgaven	Ontvangsten	Saldo	Uitgaven	Ontvangsten	Saldo	Mutatie volume begrotingsreserve
		2013	2013	2013	2014	2014	2014	2013–2014
34	Garantiestelling Faillissementscuratoren Dienst Justis	1.068	0	1.068	1.333	0	1.333	n.v.t.

Inkoop Max en FLO (artikel 31)

In de stand is de meerjarige verplichting die VenJ naar de politie en de politieacademie heeft, in het kader van de VUT, prepensioen en levensloopregeling (Inkoop Max regeling) en functioneel leeftijdsontslag (FLO regeling), afzonderlijk opgenomen. De verplichtingen die hieruit voortvloeien zijn gerelateerd aan de bedragen welke als vordering in de jaarrekeningen van de politie en de Politieacademie worden opgenomen.14 De bedragen zijn geboekt op basis van de op 13 maart 2015 getekende saldobevestigingen van de nationale politie en de Politieacademie.

Garantiestelling Faillissementscuratoren Dienst Justis (artikel 34)

De garantstellingsregeling faillissementscuratoren (GSR) is voor faillissementen waarin sprake lijkt te zijn van kennelijk onbehoorlijk bestuur, maar in de boedel onvoldoende middelen aanwezig zijn om onderzoek te doen of een procedure te starten en zo onrechtmatig aan de boedel onttrokken gelden en goederen terug te halen. De GSR wordt herzien en zal hiermee aan het garantiekader voldoen. Dit betekent onder andere dat er een premiegefinancierde begrotingsreserve komt met het doel om de budgettaire risico’s voor de begroting te dekken. Daarnaast zal de GSR cyclisch worden geëvalueerd (horizonbepaling) en worden de uitvoeringskosten van de regeling geoptimaliseerd.

Garantstelling Hypothecaire leningen aan JJI’s

Het feitelijk risico van de verleende garanties aan particuliere jeugdinrichtingen betreft borgstellingen ten behoeve van het restantbedrag van leningen die particuliere inrichtingen zijn aangegaan ter financiering van de gebouwen. Zonder garantieverlening was het niet mogelijk tegen gunstige condities dergelijke leningen bij externe financiers af te sluiten. Omdat DJI de kapitaalslasten van de betreffende leningen bovennormatief vergoedt aan de inrichtingen was het uit efficiency-overwegingen van belang dat de leningen tegen een zo gunstig mogelijk rentepercentage konden worden afgesloten. Om het inzicht in het garantie-overzicht te verbeteren, is besloten om alle garanties in het departementale jaarverslag op te nemen. In voorgaande jaren stond de garantstelling voor de hypothecaire leningen vermeld in de jaarrekening van het agentschap DJI.

Tabel 3.4 Overzicht rekening-courant limieten en gebruik leenfaciliteit (x € 1.000)

Art.	Omschrijving	Garanties 2013	Garanties 2014	Saldo uitstaande leningen	Aangegane Lening	Aflossing uitstaande leningen	Saldo uitstaande leningen	Gem. looptijd	Vrije ruimte
		2013	2014	2013	2014	2014	2014	2014	2014
31	Leenfaciliteit Politie	1.254.900
31	Leenfaciliteit Nationale politie		470.443	715.881		– 245.438	470.443	14
31	Leenfaciliteit Politieacademie		174.250	109.481		– 6.510	102.971	14	71.279
31	Leenfaciliteit Meldkamer Noord Nederland		10.800	11.200		– 400	10.800	30
34	Leenfaciliteit Kansspelautoriteit		2.000		3.700	– 1.700	2.000	11
35	Leenfaciliteit Particuliere JJI's	94.302	73.711	76.895		– 3.184	73.711	21
37	Leenfaciliteit COA		73.000						73.000
31	RC-limiet Politie	268.500	268.500
34	RC-limiet Kansspelautoriteit	3.000	3.000
37	RC-limiet COA	70.000	70.000
	Totaal	1.690.702	1.145.704	913.457	3.700	– 257.232	659.925	15	144.279

Leenfaciliteit

Deze organisaties hebben toegang tot het geïntegreerd middelenbeheer van het Ministerie van Financiën. Voor de financiering van investeringen kunnen ze een beroep doen op de leenfaciliteit van Financiën. In deze garantstelling is bepaald dat wanneer er niet aan de verplichtingen wordt voldaan die uit de overeenkomst van geldlening voortvloeien, Financiën deze verplichting ten laste zal brengen van het Ministerie van VenJ. De presentatie van de leenfaciliteit is in de verantwoording van 2014 gewijzigd: Als garantie is opgenomen het bedrag van de uitstaande leningen vermeerderd met het bedrag van de vrije ruimte onder het leenplafond, zo nodig rekening houdend met de mogelijk dat een eenmaal afgeloste lening opnieuw mag worden opgenomen.

De leningen aan het Gemeenschappelijke Hof en de Raad voor de rechtspraak worden in de leenadministratie van het Ministerie van Financiën gekenmerkt als een agentschapslening en zijn daarom in bovenstaande overzicht niet opgenomen. Het totaal van de uitstaande leningen voor de Raad voor de rechtspraak bedroeg per ultimo 2014 € 94.839.339 en voor het Gemeenschappelijk Hof € 165.000.

RC-limiet

De betreffende organisaties hebben bij het Ministerie van Financiën een rekening-courantfaciliteit, waarbij VenJ garant staat voor de aanzuivering van een mogelijk debetsaldo wanneer de betrokken organisaties daarbij in gebreke blijven.

4. BELEIDSARTIKELEN

31. Nationale politie

Een veilige samenleving met behulp van een goed functionerende politieorganisatie.

De Minister van VenJ heeft ten aanzien van het politie- en brandweerkorps Bonaire, Sint Eustatius en Saba (Caribisch Nederland) een financierende en regisserende rol. De beheerverantwoordelijkheid voor het politie- en brandweerkorps Bonaire, Sint Eustatius en Saba (BES) berust bij de Minister.16

Landelijke prioriteiten politie 2011–2014

De uitvoering van de Landelijke prioriteiten politie 2014 is goed verlopen. Wat betreft de aanpak van High Impact Crimes (woninginbraken, overvallen, straatroven en geweld) zijn de doelen met betrekking tot verdachtenratio’s (de verhouding tussen het aantal in 2014 afgehandelde verdachten en het totaal aantal misdrijven) en het terugbrengen van de aantallen woninginbraken, overvallen en straatroven gerealiseerd. Omdat hiervoor specifieke beleidsbudgetten in de begroting zijn opgenomen wordt hierover bij artikel 33 (onder andere woninginbraken) en bij artikel 34 (onder andere overvallen en straatroven) gerapporteerd.

Verder is het aantal aangepakte criminele samenwerkingsverbanden verdubbeld en zijn er meer cybercrimezaken aangepakt. Voor nadere informatie hierover wordt verwezen naar artikel 33. 2014 was het laatste jaar van de huidige afspraken omtrent de landelijke prioriteiten politie.

Veiligheidsagenda 2015–2018

In 2014 is in samenwerking met het lokaal bestuur, het OM en de politie, als vervolg op de Landelijke prioriteiten, een Veiligheidsagenda 2015–2018 opgesteld.

Deze gezamenlijke agenda brengt, naast zes prioritaire onderwerpen, tevens tot uitdrukking dat het lokale, regionale en het landelijke niveau samenwerken aan het vergroten van de veiligheid. Voor het eerst worden hierin namelijk ook de bijdragen van de partners benoemd.

Meetbare gegevens

In onderstaande tabel worden behaalde resultaten op de Landelijke prioriteiten en overige beleidsprioriteiten weergegeven.

Tabel 31.1: Indicatoren Landelijke prioriteiten politie

Doelstelling	Realisatie 2012	Realisatie 2013	Realisatie 2014	Streefwaarde 2014
In 2014 wordt de aangever standaard geïnformeerd over de afloop van de aangifte, of wordt de aangever in zwaardere zaken op basis van maatwerk geïnformeerd. Er kan via 6 kanalen aangifte of melding bij de politie gedaan worden.	Multichannel aanpak geïmplementeerd	6 kanalen voor aangifte ontwikkeld. Aangever woninginbraak binnen 14 dagen telefonisch geïnformeerd over de voortgang van hun zaak.	Er zijn 6 kanalen voor aangifte. Verdere uitbreiding van deze kanalen loopt: uitrol 3-D, uitbreiding internetaangifte, aangifte van steeds meer delicten op locatie. Wetsvoorstel digitale processtukken (o.a. mogelijkheid voor uitbreiding internetaangifte aan de TK gezonden). Binnen 2 weken wordt teruggekoppeld naar de aangever HIC. Terugkoppeling aangifte zwaardere zaken op basis van maatwerk.	6 kanalen voor aangifte. Terugkoppeling van aangifte, aangever wordt in zwaardere zaken op basis van maatwerk geïnformeerd. Over aangifte van HIC wordt binnen 2 weken teruggekoppeld.
Vermindering administratieve lastendruk politie met 25% (5.000 fte)	3% (605 fte)	15% (3.000fte)	20% (4.000 fte)	25% (5.000 fte)
Verhoging van de heterdaadratio met 25%	Uitvoering pilots; geen cijfer beschikbaar	3%	3,5% 1	25%
Aanleveren gebiedsscan op gemeentelijk niveau2	100% dekking	100% dekking	100% dekking	100% dekking
Aanpak criminele vreemdelingen:
– Van de PSH-V3 geregistreerde identiteitsonderzoeken voldoet 90% aan de afgesproken kwaliteitseisen.	85,3%	92%	94,3%	90%
– Bij alle naar het OM verzonden pv’s met een niet-Nederlander als verdachte wordt de niet-Nederlander voorzien van een vreemdelingennummer.	Uitrol ID-zuilen en werkstations	88%	85,4%	100%
Cybercrime: standaardisering, uniformering en professionalisering van de Digitale Expertise	Versterking professionaliteit capaciteits-uitbreiding 33 fte	Capaciteits-uitbreiding: 33 fte bij THTC; Het Flexibel Informatie en Expertise team is met 20 fte volledig operationeel	Eind 2014 is de derde en laatste tranche nieuwe medewerkers ingestroomd. Hiermee is de capaciteitsuitbreiding (naar 119 fte) van het THTC voltooid.	Uitvoering plan van aanpak
Vrijwillige ambtenaren van politie (einddoel is 5.000 vrijwilligers in 2015)	2.940	3.100	3.038	4.375

Tabel 31.2: Indicator operationele sterkte

					Realisatie	Streven
	2010	2011	2012	2013	2014	2014
Operationele sterkte incl. aspiranten in fte	49.745	50.587	51.552	51.598	51.442	50.712

Toelichting op de indicatoren

Aangifte

De politie werkt door aan de verbetering van het aangifteproces door de kwaliteit te verhogen en drempels te verlagen. Burgers en bedrijven worden meerdere kanalen van aangifte geboden: via internet, telefonisch, op het bureau, op afspraak, op locatie of via een 3D-loket. Het uitgangspunt hierbij is dat de politie 24/7 bereikbaar is en in overleg met de burger het juiste kanaal voor aangifte kiest. Aangifte van een gestolen fiets bij voorkeur via internet, aangifte van zwaardere delicten zoals seksueel misbruik op het bureau of bij de aangever thuis. In 2014 zijn er nieuwe 3D-loketten geopend, ging de politie voor steeds meer delicten naar de mensen toe om aangifte op te nemen en zijn er voorbereidingen getroffen voor de uitbreiding van de internetaangifte naar andere delicten. Vanaf 1 januari 2014 worden aangevers van High Impact Crimes (woninginbraken, overvallen, straatroof, geweld) binnen twee weken persoonlijk geïnformeerd over het verloop van de aangifte. De terugkoppeling van zwaardere criminaliteit (zoals levensdelicten) vindt plaats op basis van maatwerk door familierechercheurs. Het aangifteproces wordt zorgvuldig geborgd in de robuuste basisteams.

Vermindering administratieve lastendruk

Het actieprogramma «Minder regels, meer op straat» richt zich op de versterking van het presterend vermogen van de politie door het wegnemen van onnodige bureaucratie, het slimmer organiseren van het politiewerk en het versterken van het vakmanschap. Daarbij is als concreet resultaat geformuleerd dat vanaf 2012 tot eind 2014 binnen de operationele sterkte een productiviteitswinst wordt gerealiseerd oplopend tot 5.000 fte. De realisatie van de basisteams en de districtsrecherches heeft in 2014 binnen de politie absolute prioriteit gekregen. Dat heeft gevolgen gehad voor de bijdrage die de bedrijfsvoering kan leveren aan de lastenvermindering. Er waren ook externe projecten van invloed op de vermindering van de administratieve lastendruk, zoals het project Bancaire Gegevens. Daarnaast is er, bijvoorbeeld op grond van nieuwe EU-regelgeving, soms juist sprake van een lastenverzwaring. Dit leidde tot bijstelling van het realisatiepad van de administratieve lastenverlichting. Aan de Tweede Kamer is in bijlage 3 bij de voortgangsbrief politie van 10 juni 2014 (Minder regels, meer op straat) gemeld dat het realisatiepad van de administratieve lastenverlichting is bijgesteld en de doelstelling van 5.000 fte ultimo 2015 zal worden gerealiseerd.21 In 2014 is een cumulatieve realisatie van 4.000 fte bereikt.

Heterdaadkracht

Heterdaadkracht is een samenspel van burgers, ketenpartners en politie waarbij burgers nog meer gestimuleerd worden om melding te maken van overlast en criminaliteit en waarbij de burger erop kan vertrouwen dat politie en justitie optreden. Heterdaadkracht is essentieel in het dagelijkse politiewerk en van groot strategisch belang. In de Landelijke prioriteiten 2011–2014 werd een kwantificering van de doelstelling opgenomen, een verhoging van de heterdaadratio met 25%. Deze doelstelling is niet volledig gerealiseerd.

Vast is komen te staan dat er geen uniek kenmerk in de historische politiedata tot en met het jaar 2011 beschikbaar is. Vanaf het jaar 2012 is een uniek kenmerk voor de heterdaadaanhouding binnen de bedrijfsvoeringsystemen van de politie landelijk ingevoerd. Vanaf 2013 zijn hierover realisatiecijfers gerapporteerd. In 2013 ging het om 107.852 van de 957.807 zaken (heterdaadratio 11,3%). In 2014 om 103.073 van de 884.685 zaken (heterdaadratio 11,7%) waarmee de stijging van de heterdaadratio ten opzichte van 2013 uitkomt op 3,5%. Gebleken is verder dat de heterdaadratio als sturingsvariabele op een te grote afstand tot de uitvoeringspraktijk staat. Dit wordt bevestigd in het rapport «Heterdaadkracht organiseren», uitgebracht door de Politieacademie en onderzoeksbureau AEF.22

Mede in het licht van de beperkte zeggingskracht van de ratio is deze niet meer opgenomen in de Veiligheidsagenda 2015–2018. Hoewel niet meer als indicator opgenomen, blijft heterdaadkracht onverminderd de aandacht houden. Heterdaadkracht houdt immers verband met de inrichting van diverse aspecten van de politie, zoals het werken met robuuste basisteams, het functioneren van de meldkamer en de samenwerking met burgers, zoals het gebruik van Burgernet en het gebiedsgebonden werken. Op deze punten zijn en worden grote stappen gezet.

Vreemdelingennummer

In 85,4%van de processen-verbaal van niet-Nederlandse verdachten dat naar het OM wordt gezonden, is een vreemdelingennummer van de niet-Nederlander in het proces-verbaal opgenomen. Dat niet 100% van de processen-verbaal een vreemdelingennummer bevat wordt verklaard door het feit dat misdrijven gepleegd door een vreemdelingen in voorkomend geval ook worden afgedaan op straat en niet altijd op het bureau (bijvoorbeeld overtreding van de wegenverkeerswet, door rood licht of te hoge snelheid). In deze gevallen kan er geen vreemdelingennummer worden toegekend omdat er dan geen technische hulpmiddelen aanwezig zijn.

Cybercrime

In 2014 zijn naast de uitbreiding van het Team High Tech Crime stappen gezet in het verruimen van de aanpak van high tech crime op het niveau van de landelijke eenheid, naar cybercrime binnen alle eenheden. De basis voor de standaardisering van de organisatorische, personele en technische inrichting en werking van digitaal opsporen is vastgelegd. Ook zijn verbeteringen doorgevoerd in de intake en registratie cybercrime en gedigitaliseerde criminaliteit onder meer door het aanpassen van handreikingen.

Politievrijwilligers

Het doel voor 2014 voor wat betreft het aantal vrijwilligers, een toename naar 4.375, is in 2014 niet gehaald. In totaal waren er eind 2014 3.038 vrijwilligers. De Minister heeft de politie tot eind 2016 de tijd gegeven om het doel van 5.000 vrijwilligers te halen.23 In 2014 is een werkgroep vrijwilligers gestart met vertegenwoordigers van de politie, de vakbonden, de Landelijke Organisatie Politie Vrijwilligers (LOPV) en het Ministerie van VenJ. Deze werkgroep richt zich op het vrijwilligersmanagement om zo te komen tot de gestelde doelstelling. In 2014 is ook een toetsingscommissie ingesteld die inzet van vrijwillige ambtenaren politie met een administratieve of technische taak toetst op verdringing.

Tabel 31.3 Budgettaire gevolgen van beleid art. 31 (bedragen x € 1.000)

		Realisatie	Realisatie	Oorspronkelijk vastgestelde begroting	Verschil
		2013	2014	2014
Verplichtingen		229.265	5.298.340	5.155.411	142.929
Programma-uitgaven		5.250.519	5.265.815	5.155.411	110.404
31.2 Bekostiging nationale politie
	Bijdrage ZBO's/RWT's
	Nationale politie	4.976.547	4.971.272	4.882.090	89.182
	VtsPN	90.460	0	0	0
	Politieacademie	132.323	124.524	121.303	3.221
	Bijdrage medeoverheden
	BES brandweer- en politiekorps	18.193	20.485	17.573	2.912
31.3 Kwaliteit, arbeidsvoorwaarden en ICT politie
	Bijdrage ZBO's/RWT's
	Bestuur en Organisatie	9.674	0	0	0
	Internationale samenwerkingsoperaties	0	23.283	20.962	2.321
	Informatiebeleid politie: Innovatieprojecten	4.358	0	0	0
	C2000 / GMS	0	102.703	93.181	9.522
	Overig Kwaliteit, arbeidsvoorwaarden en ICT	0	870	790	80
	Bijdrage medeoverheden
	Bijdragen in het kader van de kwaliteit van de politiezorg	3.129	3.644	0	3.644
	Subsidies
	Subsidies in het kader van opsporing1	750	1.228	750	478
	Overig Kwaliteit, arbeidsvoorwaarden en ICT	0	734	0	734
	Opdrachten
	Providers	10.502	9.167	14.262	– 5.095
	Overig Kwaliteit, arbeidsvoorwaarden en ICT	0	3.116	0	3.116
	Bijdrage Sociale fondsen
	Stichting Arbeidsmarkt en Opleidingsfonds Politie	4.583	4.789	4.500	289
Ontvangsten		269	1.431	500	931

Verplichtingen

De verplichtingenoverschrijding van € 142,9 mln. heeft betrekking op de extra gelden die beschikbaar zijn gesteld door Financiën voor de frictiekosten vorming nationale politie (€ 30,8 mln.), de verkeershandhavingsteams (€ 47,9 mln.) zijnde een overheveling van artikel 33. Veiligheid en criminaliteitsbestrijding, de kosten voor de inzet voor de NSS (€ 13,4 mln.) en de ramp met de MH17 (€ 5,6 mln.). In 2014 zijn tevens meerjarige verplichtingen ingesteld voor contracten met de providers (€ 29,5 mln.), het Landelijk bureau voor regioburgemeesters (€ 3,8 mln.) en voor de instandhouding van de Van Ghentkazerne (€ 12,5 mln.). Het grote verschil tussen de realisatie 2013 en 2014 komt door een gewijzigde systematiek in 2013, waardoor verplichtingen zoveel mogelijk worden vastgelegd in hetzelfde jaar als ze worden uitgegeven in plaats van in het jaar daarvoor.

31.2 Bekostiging nationale politie

Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s

Nationale politie

Aan de politie zijn op basis van artikel 33 van de Politiewet 2012 bijdragen verstrekt voor de taakuitvoering. Dit betrof de algemene bijdrage met een omvang van € 4.643 mln. in 2014. De algemene bijdrage is als lumpsumbudget ter beschikking gesteld aan de politie en ten goede gekomen aan een adequate politiezorg. De politie heeft daarmee ook in 2014 bijgedragen aan het handhaven en vergroten van de openbare orde en veiligheid in Nederland. Het grootste deel van de algemene bijdrage wordt besteed aan de bekostiging van het politiepersoneel. Daarnaast zijn verschillende bijzondere bijdragen voor specifieke taken als de verkeershandhavingsteams en cybercrime verstrekt. Bijzondere bijdragen worden bij uitzondering gegeven voor de realisatie van een bepaald doel zoals in dit geval het versterken van de aanpak van cybercrime en de realisatie van een stabiel niveau van verkeershandhaving. Voor de frictiekosten die optreden bij de vorming van de nationale politie is in 2014 door VenJ een totaalbedrag van € 60 mln. aan de politie ter beschikking gesteld. In 2014 heeft de politie aanvullende bijdragen ontvangen voor de inzet in het kader van NSS en de ramp met de MH17. Hierdoor was de totale bijdrage € 4.971 mln., € 89 mln. meer dan begroot.

Politieacademie

De rijksbijdrage aan de Politieacademie omvat een algemene bijdrage voor de kosten van het ontwikkelen en aanbieden van het samenhangend stelsel van politieonderwijs, werving en selectie en examinering. Daarnaast omvat de rijksbijdrage bijzondere bijdragen om specifieke activiteiten op het terrein van onderwijs, kennis en onderzoek mogelijk te maken.

Bijdrage aan medeoverheden

BES brandweer- en politiekorps

De Minister van Veiligheid en Justitie is korpsbeheerder van zowel het politie- als het brandweerkorps Bonaire, Sint Eustatius en Saba (BES). In 2014 is voor de personele en materiële uitgaven van beide korpsen een bedrag van € 20,5 mln. uitgegeven.

Door de verschillende ketenpartners die operationeel zijn in het BES-gebied heeft in 2014 een inventarisatie plaatsgevonden van welke taken in aanmerking kunnen komen voor samenwerking op de BES, het zogenaamd ontschotten en flexibel werken. Een nadere uitwerking van een intensievere samenwerking tussen de partners is voorzien in 2015.

De korpsbeheerder heeft het afgelopen jaar geïnvesteerd in de versterking van het financieel beheer van het politie- en het brandweerkorps. De gehele P&C-cyclus is opnieuw vormgegeven waarbij met name aandacht is gegeven aan de maandrapportages ten behoeve van zowel de eigen sturing als die door de korpsbeheerder. Een van de maatregelen is het aanstellen van een controller. In de kwaliteit van personeel is door middel van (bij)scholingstrajecten geïnvesteerd.

31.3 Kwaliteit, arbeidsvoorwaarden en ICT politie

Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s

Internationale samenwerkingsorganisaties

In 2014 zijn voor de 16 prioritaire landen van de politie werkprogramma’s opgesteld en deels uitgevoerd. Er is doorloop tot in 2015. Doel van de strategische landenprogramma’s (SLP’s) en de werkprogramma’s is met name de operationele samenwerking met politiediensten van betreffende landen te verbeteren en de criminaliteitsrelatie te verminderen. De coördinatie van uitzendingen van politiefunctionarissen in vredesmissies zoals EUPOL Afghanistan en MINUSMA Mali geschiedt door een daartoe ingerichte eenheid bij de politie.

C2000/GMS

In opdracht van het Ministerie van VenJ voert de informatievoorzieningsorganisatie van de politie (voorheen VtsPN) beheer over het C2000-netwerk. Het C2000-netwerk is van cruciaal belang voor de taakuitvoering van de Nederlandse hulpverleningsdiensten. Het verschil tussen begroting en realisatie van € 9 mln. wordt met name verklaard door een hogere bijdrage 2014 in de centrale exploitatiekosten C2000 welke bij eerste suppletoire wet 2014 in de begroting is verwerkt. De Ministeries van Defensie, VWS en Financiën hebben een bijdrage geleverd in verband met het gebruik van het netwerk door de Koninklijke Marechaussee, Ambulancezorg en Douane.

Bijdrage aan medeoverheden

Bijdragen in het kader van de kwaliteit van de politiezorg

De Minister van VenJ heeft een toezegging aan de Minister Infrastructuur en Milieu gedaan voor de medefinanciering van de kosten van de externe inzet van de Search and Rescue helikopter zolang de NH-90 helikopter (van Defensie) hiervoor niet inzetbaar is. In 2014 is een eenmalige bijdrage van € 2,8 mln. geleverd. Hiermee is de inzet van de SAR-helikopter voor de dienstverleningstaken op de Noordzee en de binnenwateren geborgd. In 2014 is verder € 0,7 mln. uitgegeven voor de ondersteuning van het Landelijk bureau ondersteuning regioburgemeesters.

Subsidies

Subsidies in het kader van opsporing

In 2014 zijn meerdere subsidies verstrekt, onder andere aan Stichting NL Confidential. Deze onafhankelijke stichting exploiteert onder andere de anonieme meldlijn Meld Misdaad Anoniem. Voor deze exploitatie ontvangt de stichting jaarlijks een subsidie van € 750.000.

Opdrachten

Providers

Op grond van hoofdstuk 13 van de Telecommunicatiewet zijn telecomaanbieders verplicht om hun netwerken en diensten aftapbaar te maken en mee te werken aan aftappen en gegevensverstrekkingen over hun klanten. De Staat is op grond van de Regeling kosten aftappen en gegevensverstrekking gehouden om bepaalde kosten die aanbieders maken in dit verband te vergoeden. Met de zes grote providers is voor de periode 2014–2016 een overeenkomst afgesloten ter vergoeding van de lasten van ruim € 9 mln. per jaar. Door het ingaan van de nieuwe overeenkomsten is de realisatie in 2014 lager dan begroot. De raming is met eerste suppletoire begroting 2014 verlaagd van € 14,2 mln. naar € 11,0 mln.

Overig kwaliteit, arbeidsvoorwaarden en ICT

Dit budget is uitgegeven aan vele kleinere opdrachten in het kader van overige kwaliteit, arbeidsvoorwaarden en ICT. Gedacht moet worden aan opdrachten voor onderzoek ten behoeve van de landelijke meldkamer en onderzoek voor uitvoering van impactanalyses. Met eerste suppletoire begroting 2014 is hiervoor budget beschikbaar gesteld.

Bijdrage aan Sociale fondsen

Stichting Arbeidsmarkt en opleidingsfonds Politie

De Stichting Arbeidsmarkt en Opleidingsfonds Politie (SOAP), het A&O-fonds voor de sector politie, subsidieert, adviseert en registreert scholings-, arbeidsmarkt- en werkgelegenheidsprojecten. Het primaire doel van de SAOP is het bevorderen van het goed functioneren van de arbeidsmarkt van de politie en het stimuleren van opleidingsactiviteiten. Dit doet de SAOP met behulp van de bijdrage die zij ontvangt van het Ministerie van Veiligheid en Justitie die voortkomt uit een arbeidsvoorwaardenafspraak met politievakorganisaties.

32. Rechtspleging en rechtsbijstand

Een doeltreffend en doelmatig rechtsbestel.

Meetbare gegevens

De bevoegdheid van de Minister van Veiligheid en Justitie ten aanzien van het rechtsbestel is beperkt. Ook geldt dat normen voor een adequaat rechtsbestel zich niet in indicatoren laten vatten die in één oogopslag de beleidseffectiviteit in beeld brengen. Met behulp van monitoren, trendrapportages, beleidsdoorlichtingen en beleidsevaluaties wordt op kwantitatieve, maar ook op kwalitatieve wijze inzicht verkregen in de effecten van het beleid om de toegang tot de rechtspleging te bevorderen (beleidsartikel 32.2). Voor de rechtspraak kan dit slechts met kwalitatieve indicaties (beleidsartikel 32.3).

Gesubsidieerde rechtsbijstand

In 2014 is de eerste algemene maatregel van bestuur, behorend bij de stelselvernieuwing rechtsbijstand, in procedure gebracht. Dit besluit bevat een viertal maatregelen: bijstelling van een aantal forfaitaire vergoedingen in het strafrecht, een beperkte verlaging van de vergoeding voor bewerkelijke zaken in het strafrecht, een generieke verlaging van de vergoeding per forfaitair punt en het bevriezen van de indexering van zowel de vergoedingen aan rechtsbijstandverleners als de eigen bijdragen van rechtzoekenden. Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen nam de Eerste Kamer de motie Kox27 aan, waarin de regering wordt verzocht de AMvB niet in werking te laten treden voordat een beleidsdebat over de bezuinigingen op de rechtshulp en de toegang tot het recht en de rechter heeft plaatsgevonden. Hierdoor is de AMvB niet op 1 januari maar op 1 februari 2015 in werking getreden Voorts is er naar aanleiding van de motie Scholten c.s.28 die is aangenomen tijdens de begrotingsbehandeling 2015 in de Eerste Kamer, een commissie ingesteld die onderzoek gaat doen naar de oorzaken van de kostenstijging in de rechtsbijstand. Het onderzoek zal zich tevens richten op de maatregelen genoemd in deze AMvB.

Het wetsvoorstel, waarin de meer fundamentele onderdelen van de stelselvernieuwing worden geregeld, is in 2014 in consultatie gegeven. Het wetsvoorstel bevat onder andere de versterking van de eerste lijn en de maatregel scheiden op basis van gezinsinkomen. Inmiddels is de procedure met betrekking tot het wetsvoorstel Rechtsbijstand opgeschort in afwachting van de bevindingen van de bovengenoemde commissie.

Gerechtsdeurwaarders

Op 1 oktober 2014 is het wetsvoorstel tot wijziging van de Gerechtsdeurwaarderswet ingediend.29 De belangrijkste elementen in de regeling van het ambt van de gerechtsdeurwaarder zijn: de omvang en de verantwoordelijkheden van het beroep van gerechtsdeurwaarder, een nadere uitwerking en versterking van het toezicht en tuchtrecht en een aantal aanpassingen in de wet die van belang zijn voor het goed functioneren van de Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders als publiekrechtelijke beroepsorganisatie.

Doorberekening kosten toezicht en tuchtrecht juridische beroepen

Het wetsvoorstel doorbelasten van toezicht en tuchtrecht juridische beroepsgroepen dat beoogd was in 2014 in werking te treden, is vertraagd. Het wetsvoorstel is begin 2015 naar de Tweede Kamer verzonden.30 Zie verder onder «bijdragen ZBO’s en RWT’s, Bureau Financieel Toezicht».

Toezicht advocatuur

In 2014 is de Wet positie en toezicht advocatuur door beide Kamers aangenomen.31 De wet is op 1 januari 2015 in werking getreden. Met de inwerkingtreding van de wet zijn de bevoegdheden van de dekens in het kader van het toezicht op advocaten uitgebreid en versterkt. Voorts wordt het nieuwe college van toezicht eindverantwoordelijk voor het functioneren van het toezicht op de advocatuur.

Herziening initiële opleiding rechterlijke macht

Het wetsvoorstel tot herziening van de initiële opleiding van rechters en officieren van justitie is in 2014 in consultatie gegeven en voor advies voorgelegd aan de Raad van State. Op basis van een voorlopige voorziening is de initiële opleiding rechterlijke macht begin 2014 reeds gestart. In dit wetsvoorstel zijn de vroegere raio-, rio- en oio-opleiding samengebracht in twee nieuwe opleidingen: een opleiding tot rechter en een opleiding tot officier van justitie. De parlementaire behandeling zal naar verwachting in 2015 plaatsvinden.

Wetsvoorstel aanpassing griffierechten

In 2014 is € 13 mln. aan financiële ruimte gevonden om de hoogte van enkele categorieën griffierechten structureel te matigen. De invoering van het wetsvoorstel is nu voorzien medio 2015. De later dan geplande invoering leidde tot een besparingsverlies van totaal € 38 mln. in 2014 (€ 33 mln. minder ontvangsten en € 5 mln. meer uitgaven als gevolg van uitblijven vraaguitval).

Wijziging van de Grondwet door codificatie van het recht op een eerlijk proces

Het wetsvoorstel is in concept gereed en heeft in 2014 de consultatiefase doorlopen. Inwerkingtreding is voorzien medio 2015.

Buitengerechtelijke geschiloplossing

Het wetsvoorstel dat de implementatie van de richtlijn Alternatieve Beslechting Consumentengeschillen en de verordening betreffende onlinebeslechting van consumentengeschillen regelt is in 2014 aan de Tweede Kamer voorgelegd en in januari 2015 door de Tweede Kamer goedgekeurd.32

Wetsvoorstel eigen bijdrage veroordeelden

Het wetsvoorstel eigen bijdrage strafvordering en slachtofferzorg is in het najaar van 2014 aan de Tweede Kamer aangeboden.33 De Kamer heeft een rondetafelgesprek gehouden eind december. Naar verwachting zal het parlementaire proces in de loop van 2015 afgerond kunnen worden.

Tabel 32.1 Budgettaire gevolgen van beleid art. 32 (bedragen x € 1.000)

		Realisatie	Realisatie	Oorspronkelijk vastgestelde begroting	Verschil
		2013	2014	2014
Verplichtingen		1.544.910	1.489.787	1.509.230	– 19.443
32.1 Apparaatsuitgaven Hoge Raad
	Personeel	21.902	21.689	20.870	819
	waarvan eigen personeel	21.511	21.146	20.117	1.029
	waarvan externe inhuur	391	543	0	543
	waarvan overige personele uitgaven	0	0	753	– 753
	Materieel	3.545	3.250	4.255	– 1.005
	waarvan ICT	1.374	892	502	390
	waarvan SSO's	82	162	0	162
	waarvan overige materiele uitgaven	2.089	2.196	3.753	– 1.557
Programma-uitgaven		1.518.733	1.463.857	1.484.105	– 20.248
32.2 Adequate toegang tot het rechtsbestel
	Bijdrage ZBO’s/RWT’s
	Raad voor Rechtsbijstand	54.089	52.270	50.813	1.457
	Bureau Financieel Toezicht	6.250	6.250	2.398	3.852
	Subsidies
	Stichting Geschillencommissies Consumentenzaken	1.243	1.627	1.216	411
	Overig Adequate toegang tot het rechtsbestel	417	359	178	181
	Opdrachten
	WSNP	16.953	15.414	15.414	0
	Toevoegingen Raad voor Rechtsbijstand	448.393	382.022	383.507	– 1.485
	Overig Adequate toegang tot het rechtsbestel	1.271	0	1.608	– 1.608
32.3 Optimale randvoorwaarden voor een doelmatig en doeltreffend rechtsbestel
	Bijdrage Raad voor de rechtspraak	973.412	987.050	1.011.452	– 24.402
	Bijdrage ZBO's/RWT's
	College bescherming persoonsgegevens (Cbp)	7.827	8.211	8.185	26
	College voor de Rechten van de Mens (CRM)	6.113	5.835	6.066	– 231
	CAK	0	1.809	0	1.809
	Overig: Optimale randvoorwaarden voor een doelmatig en doeltreffend rechtsbestel		1.026	685	341
	Bijdrage medeoverheden
	Bijdragen rechtspleging	0	48	86	– 38
	Subsidies
	Subsidies rechtspleging	812	803	897	– 94
	Subsidies wetgeving	1.856	1.130	1.433	– 303
	Opdrachten
	Opdrachten en onderzoeken rechtspleging	97	3	167	– 164
Ontvangsten		222.147	221.419	313.839	– 92.420
	waarvan griffierechten	216.660	217.194	306.226	– 89.032

32.1 Apparaatsuitgaven Hoge Raad

Hoge Raad

De Hoge Raad der Nederlanden is het hoogste rechtscollege in Nederland op het gebied van het civiele-, straf- en fiscale recht. Voor het civiele- en strafrecht is hij dat tevens voor Aruba, Curaçao, Sint Maarten en Bonaire, Saba en Sint Eustatius. De uitgaven zijn nagenoeg gelijk aan de oorspronkelijke raming.

Tabel 32.2 Hoge Raad Productiegegevens

	Realisatie					Raming
	2010	2011	2012	2013	2014	2014
Straf
Instroom	3.685	3.919	3.895	4.570	4.259	3.500
Uitstroom	3.681	4.070	3.688	4.390	4.767	3.500
Civiel
Instroom	653	557	564	483	491	600
Uitstroom	627	652	648	646	432	600
Fiscaal
Instroom	1.030	1.042	1.140	1.083	1.021	1.125
Uitstroom	1.081	1.038	1.256	1.029	1.172	1.000
Totaal
Instroom	5.368	5.518	5.599	6.136	5.771	5.225
Uitstroom	5.389	5.760	5.592	6.065	6.344	5.100

32.2 Adequate toegang tot het rechtsbestel

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

Raad voor Rechtsbijstand (RvR)

De Raad voor Rechtsbijstand (RvR) is belast met de uitvoering van de Wet op de rechtsbijstand. Het betreft hier de kosten voor personeel en materieel van de Raad en het Juridisch Loket. De RvR is kaderstellend en financiert het Juridisch Loket. Ook ziet de Raad toe op de kwaliteit van de rechtsbijstandverlening en zorgt zij voor voldoende beschikbaarheid.

Het Bureau beëdigde tolken en vertalers (btv) is onderdeel van de Raad voor Rechtsbijstand en is door de Minister van Veiligheid en Justitie belast met enkele uitvoeringsaspecten van de Wet beëdigde tolken en vertalers (Wbtv). Deze wet verplicht justitie en politie om, in het kader van straf- en vreemdelingenrecht, alleen tolken en vertalers in te zetten die staan geregistreerd in het Register beëdigde tolken en vertalers (Rbtv).

Bureau Financieel Toezicht

Het Bureau Financieel Toezicht (BFT) houdt financieel toezicht op gerechtsdeurwaarders en integraal toezicht op notarissen en kandidaatnotarissen. Daarnaast ondersteunt het BFT de Commissies van deskundigen (die door de Minister van Veiligheid en Justitie benoemd worden) bij het beoordelen van ondernemingsplannen van gerechtsdeurwaarders en het notariaat. Het BFT is voorts belast met het toezicht op de naleving van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (WWFT).

Het budget voor de bijdrage aan het BFT is vanaf 2014 naar beneden bijgesteld in verband met de verwachte inwerkingtreding van het wetsvoorstel doorberekening kosten toezicht en tuchtrecht juridische beroepen per 1 januari 2014. Deze inwerkingtreding heeft echter niet in 2014 plaatsgevonden waardoor de bijdrage aan het BFT voor 2014 onveranderd € 6,25 mln. bedroeg.

Subsidies

Stichting Geschillencommissie voor Consumentenzaken

De Stichting Geschillencommissie voor Consumentenzaken (SGC of de Geschillencommissie) beoordeelt consumentenklachten.

Opdrachten

Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP)

Het Bureau WSNP bij de Raad voor Rechtsbijstand te Den Bosch coördineert de uitvoering van de Wet schuldsanering en reguleert de kwaliteit van de bewindvoering, onder andere door het register WSNP en een helpdesk te onderhouden. Via het bureau WSNP wordt een bijdrage verstrekt aan de bewindvoerder die een schuldsaneringsprocedure naar behoren afwikkelt. Gespecialiseerde insolventierechters houden toezicht op de goede afwikkeling van de schuldsaneringen. In 2014 bedroeg het aantal nieuwe schuldsaneringszaken ruim 10.000.

Toevoegingen Raad voor Rechtsbijstand

De Raad voor Rechtsbijstand is een ZBO belast met de uitvoering van het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand. De Raad verstrekt subsidie door middel van een toevoeging aan een advocaat of mediator voor de verlening van rechtsbijstand aan rechtzoekenden met een laag inkomen en vermogen. De door de cliënt te betalen eigen bijdrage wordt verrekend met de kosten van de rechtsbijstand. De financiering van de Raad voor Rechtsbijstand vindt plaats aan de hand van het aantal afgegeven toevoegingen over de periode 1 september tot en met 31 augustus.

De afname van de uitgaven aan toevoegingen bij de rechtsbijstand in 2014 ten opzichte van 2013 is met name het gevolg van de lagere uitgaven op het terrein van civiele toevoegingen. Dit hangt vooral samen met de verhoging van de eigen bijdragen vanaf oktober 2013. Hierdoor daalde de gemiddelde netto-kosten per toevoeging. Ook het aantal civiele toevoegingen is iets lager dan vorig jaar, zij het hoger dan bij begroting was geraamd.

Het beroep op de rechtsbijstand was circa € 27 mln. hoger dan in de begroting was voorzien. Dit tekort is opgevangen door de vordering van de Raad voor Rechtsbijstand op het Ministerie van Veiligheid en Justitie met circa € 27 mln. te laten oplopen.

Tabel 32.3 Productiegegevens Raad voor de Rechtsbijstand 1

	Realisatie					Raming
	2010	2011	2012	2013	2014	2014
Strafzaken (ambtshalve)
Aantal afgegeven toevoegingen	105.534	99.451	98.706	87.164	83.346	98.933
Uitgaven (x € 1 mln.)	€ 115,5	€ 120,5	€ 125,6	€ 103,1	€ 109,9	€ 115,0
Strafzaken (regulier)
Aantal afgegeven toevoegingen	51.596	50.096	58.926	69.295	77.509	58.538
Uitgaven (x € 1 mln.)	€ 36,2	€ 37,2	€ 43,8	€ 55,4	€ 57,9	€ 42,5
Civiele zaken
Aantal afgegeven toevoegingen	222.715	227.199	244.201	263.859	254.559	231.630
Uitgaven (x € 1 mln.)	€ 167,9	€ 195,0	€ 194,2	€ 203,4	€ 166,9	€ 151,8
Piketdiensten
Aantal piketdiensten	90.678	125.916	123.389	116.908	123.644	135.292
Uitgaven (x € 1 mln.)	€ 24,8	€ 30,6	€ 32,2	€ 29,2	€ 30,2	€ 32,9
Lichte adviestoevoeging
Aantal afgegeven toevoegingen	12.257	8.363	9.814	10.371	10.041	4.162
Uitgaven (x € 1 mln.)	€ 2,8	€ 2,0	€ 2,3	€ 2,4	€ 1,8	€ 1,5
Asiel
Asielinstroom	15.150	14.630	13.632	17.190	30.020	14.000
Aantal afgegeven toevoegingen	27.000	28.728	27.165	20.741	24.424	26.768
Uitgaven (x € 1 mln.)	€ 45,2	€ 46,3	€ 43,5	€ 35,6	€ 40,4	€ 38,8
Het Juridisch Loket
Aantal klantencontacten	777.955	755.821	858.914	978.267	873.233	858.914
Uitgaven (x € 1 mln.)	€ 21,8	€ 24,0	€ 24,1	€ 24,2	€ 23,2	€ 23,7
Uitvoeringslasten (x € 1 mln.) Rechtsbijstand
Raad voor Rechtsbijstand	€ 29,7	€ 29,2	€ 29,6	€ 30,5	€ 24,7	€ 23,8
Totaal uitgaven (x € 1 mln.)	€ 477,1	€ 484,8	€ 495,4	€ 498,1	€ 429,4	€ 430,0
Mutatie Vordering Raad voor Rechtsbijstand				– € 14,4	€ 26,8
Totaal uitgaven (x € 1 mln.), excl. mutatie Vordering	€ 477,1	€ 484,8	€ 495,4	€ 483,7	€ 456,2	€ 430,0

Overig Adequate toegang tot het rechtsbestel

Op dit onderdeel is terughoudend omgegaan met de uitgaven ter compensatie van andere onderdelen binnen dit artikel.

32.3 Optimale randvoorwaarden voor een doelmatig en doeltreffend rechtsbestel

Bijdrage aan Raad voor de rechtspraak

De Minister van Veiligheid en Justitie bekostigt de rechtspraak via de Raad voor de rechtspraak. De Raad voor de rechtspraak is het overkoepelende bestuur van de Rechtspraak, die verder bestaat uit de rechtbanken, de gerechtshoven, de Centrale Raad van Beroep en het College van Beroep voor het Bedrijfsleven. De Raad bevordert de kwaliteit en eenheid van de rechtspraak, verzorgt de financiën, houdt toezicht en ondersteunt de bedrijfsvoering bij de gerechten. De Raad spreekt zelf geen recht.

In dit beleidsartikel wordt de beleidsdoelstelling van de Minister van Veiligheid en Justitie ten aanzien van de rechtspleging toegelicht. In hoofdstuk 7 «Raad voor de rechtspraak» wordt de feitelijke vertaling van de aan de rechterlijke organisatie ter beschikking gestelde bijdrage in concrete beleidsdoelstellingen en prestaties van de Raad en de gerechten gegeven. Op grond van de Wet op de rechterlijke organisatie is de verantwoordelijkheid voor de bedrijfsvoering, zoals geschetst in hoofdstuk 7, toegekend aan de gerechten en de Raad voor de rechtspraak.

Er is € 24,4 mln. minder uitgegeven aan de rechtspraak dan geraamd. Dit vanwege het feit dat er in 2014 minder zaken zijn ingestroomd dan waar bij de oorspronkelijke begroting rekening mee was gehouden.

Instroom en productie

Tabel 32.4 Instroomontwikkeling

	Realisatie					Raming
	2010	2011	2012	2013	2014	2014
Instroom totaal aantal (x 1.000)	1.975	1.801	1.686	1.767	1.758	1.862
Jaarlijkse mutatie	1%	– 9%	– 6%	5%	0%

Tabel 32.5 Productie Raad voor de Rechtspraak

	Realisatie					Raming
	2010	2011	2012	2013	2014	2014
Productie totaal (x 1.000)	1.960	1.807	1.678	1.716	1.752	1.835
Jaarlijkse mutatie	1%	– 8%	– 7%	2%	2%

Toelichting

De instroom was in 2014 ongeveer even hoog in 2013. Het aantal afgehandelde zaken was in 2014 iets hoger dan in 2013. Zowel de instroom als het aantal afgehandelde zaken was lager dan aanvankelijk bij de begroting was geraamd. In 2014 stroomde er ruim 1,75 miljoen zaken in bij de gerechten. Het aantal afgehandelde zaken bedroeg eveneens ruim 1,75 miljoen. Er is ten opzichte van 2013 sprake van een stijging bij kanton en bestuurszaken en een daling bij civiel, straf en vreemdelingenzaken. In het jaarverslag van de Rechtspraak, uitgebracht door de Raad voor de rechtspraak, dat tevens aan de Staten-Generaal wordt aangeboden, wordt meer gedetailleerd ingegaan op de diverse ontwikkelingen binnen de rechtspraak in 2014.

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

College bescherming persoonsgegevens (Cbp)

Het Cbp houdt toezicht op de naleving en toepassing van de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp), de Wet politiegegevens (Wpg) en de Wet gemeentelijke basisadministratie (Wet GBA).

College voor de Rechten van de Mens (CRM)

Het CRM vervult de rol van waakhond op het gebied van mensenrechten in Nederland. De wettelijke taken en bevoegdheden van CRM bestaan onder meer uit het op verzoek onderzoek doen en oordelen of verboden onderscheid is gemaakt naar aanleiding van individuele (discriminatie-) klachten. Het CRM heeft voorts als taak het doen van onderzoek naar schendingen van mensenrechten of naar het niveau van bescherming van deze rechten op een specifiek terrein. Daarnaast rapporteert het CRM over en doet aanbevelingen op het terrein van de mensenrechten, waaronder het jaarlijks rapporteren van de mensenrechtensituatie in Nederland. Ook adviseert het CRM over wet- en regelgeving. Het College geeft voorlichting en stimuleert en coördineert het onderwijs over de rechten van de mens en het stimuleert samenwerking van nationale en internationale organisaties.

Centraal Administratie Kantoor (CAK)

Het Ministerie van Veiligheid en Justitie heeft het CAK (een ZBO onder het Ministerie van VWS) aangewezen als uitvoerder van de in het Regeerakkoord aangekondigde bijdrageregeling in strafzaken. Om dit te kunnen realiseren zijn er bij tweede suppletoire begroting 2014 middelen toegekend voor de implementatiekosten.

Ontvangsten

Griffierechten

De griffierechtontvangsten zijn lager dan bij begroting 2014 geraamd. Dit is veroorzaakt doordat het wetsvoorstel aanpassing griffierechten in 2014 niet in werking is getreden (€ 33 mln.) en doordat de instroom aan zaken lager is dan bij de opstelling van de begroting 2014 rekening mee was gehouden (€ 56 mln.).

33. Veiligheid en criminaliteitsbestrijding

Een veiliger samenleving door een doelmatige en effectieve rechtshandhaving en criminaliteitsbestrijding, en door versterking van de bestuurlijke aanpak van criminaliteit door de decentrale overheden.

Opsporing en vervolging

De Minister van Veiligheid en Justitie heeft een regisserende rol. Hij is beleidsverantwoordelijk voor het landelijke opsporings- en vervolgingsbeleid en financiert daartoe onder andere het Openbaar Ministerie (OM) en het Nederlands Forensisch Instituut (NFI). Het OM is belast met de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde (Wet op de rechtelijke organisatie). Het voert het gezag over de opsporing door politie en bijzondere opsporingsdiensten, beslist over de vervolging van strafbare feiten en ziet erop toe dat de opgelegde straf naar behoren wordt uitgevoerd.

Veiligheid en lokaal bestuur

Op het gebied van veiligheid en lokaal bestuur heeft de Minister van Veiligheid en Justitie een stimulerende rol. Hij is belast met het ontwikkelen van visie, beleid en samenwerkingsvormen op het terrein van de bestuurlijke aanpak van onveiligheid en criminaliteit.

Inspanningen zijn er op gericht het lokaal bestuur zo effectief en efficiënt als mogelijk in staat te stellen de lokale veiligheid te vergroten, onder andere door het bewaken van de bestuurlijke integriteit (Bibob) en de inzet van de Regionale Informatie- en Expertise Centra (RIEC’s). VenJ faciliteert en ondersteunt de aanpak van de meest voorkomende vormen van overlast, zoals overlast gerelateerd aan jeugdgroepen, alcohol, uitgaan, voetbal en evenementen. Dit wordt ingevuld samen met het lokale bestuur, onder andere via structureel overleg met de G4, de G32 en de VNG.

Opsporing

Tabel 33.1 Prestatie-indicatoren prioriteiten beleidsagenda: opsporing

	Nulwaarde	Realisatie			Doel1
		2012	2013	2014	2015
Ondermijnende en financieel-economische criminaliteit
Aantal aangepakte criminele samenwerkingsverbanden.2	20%	30%	36%	42%	40%
Afnemen crimineel vermogen
Crimineel vermogen dat langs strafrechtelijke weg wordt afgepakt (in mln.).3	30,8	49,7	90,0	136	75,8
Afpak cybercrime
Aantal grote internationale zaken dat wordt opgepakt door het Team High Tech Crime4	5	9	15	19	20
Aanpak kinderporno
Aantal aan OM aan te leveren5	480	507	554	516	600
VPS (Versterking Programma Strafrechtketen), waaronder ZSM (Zo Samen, Snel, Slim, Selectief, Simpel en Samenlevingsgericht mogelijk).
Percentage standaard strafzaken dat binnen één maand is afgedaan.6	40%7	–	40%	n.n.b.	67%

Toelichting

Afpakken crimineel vermogen

In 2014 is door het OM voor € 136 mln. aan afpakgelden geïncasseerd. Hiernaast heeft Domeinen voor tussen de € 1 en € 2 mln. aan afpakresultaat geboekt. Het totale afpakresultaat overstijgt daarmee de doelstelling voor 2014. Incassoresultaten schommelen van jaar op jaar. In 2014 heeft met name de SBM-schikking voor een substantiële groei gezorgd ten opzichte van 2013. De afgelopen jaren is meer afgepakt dan de afgesproken norm. Naast de strafrechtelijke incasso profiteren slachtoffers, belastingdienst en anderen van de strafrechtelijke interventie.

Cybercrime

In het jaar 2014 zijn 19 volwaardige opsporingsonderzoeken high tech crime (HTC) afgerond, waaronder drie voor grootschalige rechtshulpverzoeken. Dankzij de capaciteitsuitbreiding van het Team HTC is een verviervoudiging van het aantal onderzoeken in de afgelopen jaren gerealiseerd. Belangrijk speerpunt in 2014 was de wereldwijde operatie van politie- en justitiediensten tegen illegale marktplaatsen op internet: honderden criminele websites zijn in 2014 offline gehaald.

Aanpak kinderporno

Er is sprake van een afname van het aantal kinderpornozaken dat is aangeleverd bij het OM. Er is toenemende spanning tussen de kwantitatieve instroomdoelstelling en de gewenste focus op de vervaardigers en producenten van kinderporno en de slachtoffers. In 2013 en vooral 2014 is een aantal zeer ingewikkelde en arbeidsintensieve onderzoeken gestart. Deze onderzoeken richten zich op personen in verborgen netwerken (bijv. via TOR), die zich met veel zorg afschermen en die moeilijk te identificeren zijn. Dit zijn bij uitstek de subjecten die bij kinderporno een rol van betekenis spelen. In de eerste helft van 2015 wordt een aantal van deze zaken inhoudelijk op zitting behandeld. Ook zijn er enkele zaken geweest met veel slachtoffers van eenzelfde dader/verdachte. Er zijn in 2014 aanzienlijk meer slachtoffers geïdentificeerd (329 in 2014; 130 in 2013; 239 in 2012).

Financieel-economische criminaliteit

De wet verruiming mogelijkheden bestrijding financieel-economische criminaliteit is op 1 juli 2014 met algemene stemmen aangenomen door de Tweede Kamer, op 18 november 2014 als hamerstuk afgedaan door de Eerste Kamer en in 2015 in werking getreden.42

Het wetsvoorstel civielrechtelijk bestuursverbod is op 1 september 2014 ingediend bij de Tweede Kamer.43 Dit wetsvoorstel is bedoeld als belangrijke preventief instrument, waarmee het mogelijk wordt om bestuurders te kunnen weren uit het handelsverkeer. De civiele rechter kan op vordering van een curator of het Openbaar Ministerie een verbod opleggen voor een maximumduur van vijf jaar.

Voor een slagvaardige aanpak behandelt de FIOD de grotere en complexe faillissementsfraudezaken. Over de aanpak van eenvoudige faillissementszaken zijn in het kader van de Veiligheidsagenda en bestrijding van Horizontale Fraude concrete afspraken gemaakt over het minimumaantal zaken.

Rijksbrede aanpak van fraude

De uitvoering van het rijksbrede actieplan tegen fraude heeft, onder coördinatie van Veiligheid en Justitie, in 2014 een sterke impuls gegeven aan het wegnemen van de gelegenheden om te frauderen, de detectie van misbruik en het met meer slagkracht optreden tegen fraudeurs. Belangrijk zijn bijvoorbeeld de aanpassingen aan de systematiek van het uitbetalen van voorschotten bij toeslagen, zodat er onder meer niet langer voorschotten worden uitgekeerd bij een onbekende aanvrager. Mede op basis van deze maatregel waren er aan het eind van het jaar ongeveer 8.900 aanvragen van onbekende aanvragers beoordeeld en heeft in 32% van die gevallen een correctie plaatsgevonden. Daarnaast zijn van 10.000 unieke BSN’s de toeslagen gestopt, omdat zij in de Basisregistratie Personen (BRP) de status «vertrokken onbekend waarheen» (VOW) hebben gekregen. Om deze beweging van meer fraudebestendige regelgeving door te zetten is het wetgevingsproces rijksbreed aangepast zodat alle departementen prioriteit geven aan de fraudebestendigheid van voorstellen.

In 2014 is het platform horizontale fraude en faillissementsfraude van start gegaan, die de programmatische aanpak op beide thema’s coördineert. Onderdelen van deze programmatische aanpak zijn onder meer de uitvoering van het zogenaamde netwerk-APK, het tot stand brengen van een interventiestrategie per domein die nadrukkelijk gericht is op preventie, de implementatie van barrières op verschillende fraudedomeinen en afspraken over de inzet van het strafrecht. Daarnaast het adequaat toerusten van alle betrokkenen binnen de netwerkaanpak. De samenwerking met de private partijen is in ontwikkeling en wordt vormgegeven via de NPC-structuur.

Een harde aanpak van fraude en verdere versterking van het afpakken en terugvorderen had ook in 2014 hoge prioriteit. Alle politieregio's hebben concrete plannen opgesteld voor de versterking van het integraal afpakken. Deze worden in uitvoering gebracht en dit loopt door in 2015.

Overlast en criminaliteit in wijk en buurt

Tabel 33.2 Kengetallen prioriteiten beleidsagenda: overlast en criminaliteit in wijk en buurt1

	Nulwaarde	Realisatie			Begroting
		2012	2013	2014	2014
Vermindering onveiligheidsgevoelens met 10% in periode 2012–2017
Aandeel van de bevolking dat zich wel eens onveilig voelt	36,6%	36,6%	36,7%	35,9%	33,0%
Aandeel van de bevolking dat zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt2	18,0%	18,0%	18,8%	18,2%	16,2%
Vermindering ervaren overlast met 10% in periode 2012–2017
Aandeel van de bevolking dat één of meer vormen van sociale overlast3 in de eigen buurt ervaart moet met 10% dalen	12,9%	12,9%	12,7%	12,0%	11,6%
Terugbrengen woninginbraken met 25%4	89.244	91.583	87.500	71.100	83.000

Toelichting

Prostitutie

In 2014 is uitvoering gegeven aan de in de Eerste Kamer aangenomen motie Strik c.s.48 Deze motie roept de regering op de bepalingen over de registratieplicht voor prostituees en de vergewisplicht van de klant uit het wetsvoorstel te schappen middels een novelle. De novelle is op 3 maart 2014 aan de Tweede Kamer aangeboden.49 Tegelijkertijd is door het Rijk, gemeenten en VNG nauw samengewerkt in een landelijk programma om het prostitutiebeleid en de aanpak van misstanden in de branche vorm te geven. In 2014 is het Ontwerpbesluit prostitutie en seksbranche 2014, houdende nadere regels inzake de regulering van prostitutie en de bestrijding van misstanden in de seksbranche tot stand gekomen, een betere bescherming van prostituees bij inschrijving in het handelsregister gerealiseerd en – op verzoek van gemeenten – een onderzoek naar effectieve contactmomenten gestart.

Naar aanleiding van de motie van de leden Van der Staaij en Segers50 is op 9 mei 2014 de subsidieregeling ter stimulering van regionale uitstapprogramma’s voor prostituees in de Staatscourant bekend gemaakt. Ten gevolge van de subsidieregeling ontstaat een landelijk dekkend netwerk van uitstapprogramma’s waar prostituees in Nederland terecht kunnen.

Aanscherping wet Bibob

In 2014 heeft de implementatie van de per 1 juli 2013 gewijzigde wet Bibob plaatsgevonden. Daarnaast is uitvoering gegeven aan een aantal toezeggingen aan de Kamers: monitoring van de implementatie door de Inspectie Veiligheid en Justitie, onderzoek naar een verruiming van onderzoeksbevoegdheden voor bestuursorganen (deze is in januari 2015 aan beide Kamers toegestuurd)51 en onderzoek naar stromanconstructies. Een brede kabinetsreactie hierop wordt in 2015 uitgewerkt.

Overlast en onveiligheidsgevoelens

Naast de criminaliteit moet door de inspanningen van alle veiligheidspartners ook de door burgers ervaren sociale overlast (van jongeren, drugshandel of -gebruik, dronken mensen op straat, omwonenden en lastig gevallen worden op straat) en de onveiligheidsgevoelens, zowel in de eigen buurt als in het algemeen, met 10% teruggedrongen worden in de periode 2012–2017. De Veiligheidsmonitor levert het volgende beeld op voor de periode 2012–2014: de algemene onveiligheidsgevoelens dalen met 2%, de onveiligheidsgevoelens in de eigen buurt stijgen met 1% en de ervaren sociale overlast daalt met 7%.

Woninginbraken

De aanpak van woninginbraken is afgelopen jaar sterk geïntensiveerd.52 Hiertoe is onder meer in november 2014 een meerjarige Rijksinbraakpreventiecampagne gestart. Per 1 december 2014 zijn de herijkte eisen en aanbevelingen van het Politiekeurmerk Veilig Wonen voor nieuwbouw en bestaande bouw in werking getreden. De integrale aanpak is in 2014 succesvol verlopen. Dit vertaalt zich in een forse daling van het aantal woninginbraken van 19% over het afgelopen jaar in vergelijking met het jaar daarvoor.

Indicatoren ULI

Tabel 33.3 Indicatoren Unit Landelijke Interceptie (ULI)

		2010	2011	2012	2013	2014
Aantal nummers waarvoor een bevel tot aftappen is gegeven		22.006	24.718	25.487	26.150	25.181
Gemiddeld aantal taps per dag		1.635	1.638	1.293	1.391	1.386
IP-taps1		1.704	3.331	16.676	17.806	2
Gemiddeld aantal IP-taps per dag		131	339	727	829	2
Aantal aanvragen op historische gegevens3		24.0124	49.695	56.825	62.554	62.533

Toelichting

Zoals toegezegd bij brief van 13 november 200757 en daaropvolgend bij brief van 27 mei 200858 worden de jaarlijkse tapstatistieken opgenomen in het jaarverslag van Veiligheid en Justitie. Het aantal vorderingen gegevensverstrekking is 62.533. Van het aantal aanvragen op historische gegevens is de categorie verkeersgegevens met 44.086 bevragingen de meest bevraagde categorie.

Beleidsdoorlichting

In 2014 is het begrotingsartikel 33 (Veiligheid en criminaliteitsbestrijding) doorgelicht.59 De beleidsdoorlichting zoomt in op twee aspecten, te weten de faciliterende rol van de rijksoverheid richting het lokaal bestuur en de beleidsinspanningen op het terrein van de opsporing en vervolging. Uit de doorlichting blijkt dat de Rijksoverheid in de onderzochte periode de nodige inspanningen heeft gepleegd om het lokaal bestuur in staat te stellen de lokale veiligheidszorg vorm te geven. Er is een breed scala aan beleidsinstrumenten ter beschikking gesteld. De beleidsdoorlichting wijst voorts uit dat er de nodige inspanningen zijn geweest gericht op kwaliteitsverbetering en het op peil houden van de opsporing en vervolging. Het algemene beeld dat uit de beleidsdoorlichting naar voren komt is dat het goed gaat met de veiligheid en de bestrijding van de criminaliteit. De criminaliteit daalt verder en de onveiligheid neemt eveneens verder af. Het is plausibel dat het beleid hieraan een bijdrage levert. Het credo luidt: doorgaan op de ingeslagen weg.

Tabel 33.4 Budgettaire gevolgen van beleid art. 33 (bedragen x € 1.000)

		Realisatie	Realisatie	Oorspronkelijk vastgestelde begroting	Verschil
		2013	2014	2014
Verplichtingen		786.426	788.041	742.753	45.288
33.1 Apparaatsuitgaven Openbaar Ministerie
	Personeel	377.024	364.851	354.299	10.552
	waarvan eigen personeel	351.344	335.554	322.652	12.902
	waarvan externe inhuur	23.543	26.597	31.647	– 5.050
	waarvan overige personele uitgaven	2.137	2.700	0	2.700
	Materieel	201.011	117.625	109.991	7.634
	waarvan ICT	40.833	12.251	39.127	– 26.876
	waarvan SSO's	55.627	30.375	28.704	1.671
	waarvan overige materiële uitgaven	104.551	74.999	42.160	32.839
Programma-uitgaven		197.081	228.570	278.463	– 49.893
33.2 Bestuur, informatie en technologie
	Bijdrage medeoverheden
	RIEC's/LIEC	7.903	7.078	7.759	– 681
	Uitstapprogramma's prostituees	0	463	0	463
	Overig bestuur, informatie en technologie	559	1.331	1.524	– 193
	Subsidies
	CCV	0	0	2.200	– 2.200
	Keurmerk Veilig Ondernemen	1.340	1.511	1.492	19
	Uitstapprogramma's prostituees	0	1.458	0	1.458
	Overig bestuur, informatie en technologie	463	0	0	0
	Opdrachten
	Overig bestuur, informatie en technologie	666	464	1.462	– 998
33.3 Opsporing en vervolging
	Bijdrage agentschappen
	Nederlands Forensisch Instituut (NFI)	68.273	68.062	66.501	1.561
	Domeinen Roerende Zaken (DRZ)	12.819	12.754	12.754	0
	Bijdrage ZBO’s/RWT’s
	College gerechtelijk deskundigen	1.701	1.532	1.723	– 191
	Nationale politie	0	0	43.773	– 43.773
	Bijdrage (inter)nationale organisaties, medeoverheden
	Pv-vergoedingen Bestuurlijke strafbeschikking	13.430	12.786	13.411	– 625
	Staatkundige hervorming Nederlandse Antillen (shna)	4.150	4.015	3.909	106
	FIU-Nederland	0	4.045	4.044	1
	Overig opsporing en vervolging	4.241	7.989	2.525	5.464
	Subsidies
	Overig opsporing en vervolging	6.628	3.311	2.701	610
	Opdrachten
	Schadeloosstellingen	17.312	27.362	24.988	2.374
	Keten Informatie Management (KIM)	3.532	154	5.506	– 5.352
	Onrechtmatige detentie	12.335	11.654	6.179	5.475
	Herontwerp Strafrechtketen (HKSH)	4.385	344	3.500	– 3.156
	Gerechtskosten OM	32.827	33.360	25.633	7.727
	Innovatieagenda	1.276	164	2.599	– 2.435
	Verkeershandhaving OM	0	25.484	32.800	– 7.316
	Afpakken	0	2.231	10.800	– 8.569
	Overig opsporing en vervolging	3.241	1.018	680	338
Ontvangsten		1.086.824	1.101.777	1.036.798	64.979
	waarvan Boeten en Transacties	982.386	949.383	956.738	– 7.355
	waarvan Afpakken/Pluk ze	89.982	135.972	70.060	65.912

Afwijkingen tussen de afzonderlijke instrumenten (bijdrage, subsidie, opdrachten en overige) zijn het gevolg van invoering van «Verantwoord Begroten» en het toentertijd bepalen van de budgetreeksen tussen beleids- en apparaatsbudgetten. De verdeling tussen programmagelden is anders uitgevallen dan aanvankelijk was ingeschat.

33.1 Apparaatsuitgaven Openbaar Ministerie

Openbaar Ministerie

Het OM bepaalt als enige instantie in Nederland wie voor de strafrechter moet verschijnen en voor welk strafbaar feit. Dit is vastgelegd in de Wet op de rechterlijke organisatie, waarin de taak van het OM omschreven is als «de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde en met andere bij wet vastgestelde taken». Het OM maakt deel uit van de rechterlijke macht, maar de leden van het OM zijn, anders dan de rechters, niet met rechtspraak belast

Het verschil tussen de oorspronkelijke begroting en de realisatie is voornamelijk het gevolg van twee budgettaire mutaties die in 2014 hebben plaatsgevonden. Bij eerste suppletoire wet is de begroting van het OM opwaarts bijgesteld met € 5 mln. in verband met het aannemen van juristen op tijdelijke basis die ingezet zijn bij het wegwerken van de werkhoeveelheden. Bij tweede suppletoire wet is het budget verhoogd met € 6 mln. in verband met het «Kwaliteitsplan Politie & OM». Dit om een krachtig(er) programma(organisatie) op te zetten dat een duurzame verbetering in de kwaliteit (in brede zin) van de afhandeling van misdrijven tot doel heeft.

Tabel 33.5 Productie en prestaties arrondissementsparketten

	Realisatie					Begroting
	2010	2011	2012	2013	2014	2014
Rechtbankzaken (afdoeningen)	210.100	218.100	226.500	215.222	211.357	204.191
Overdracht aan buitenland	100	100	100	100	100	100
Onvoorwaardelijk sepot	31.200	30.300	37.200	42.300	43.104	30.629
Transactie, strafbeschikking en voorwaardelijk sepot	60.700	63.700	76.300	64.476	60.182	61.012
Voegen (ter berechting of ad info)	5.100	4.600	4.500	3.045	2.432	4.200
Afdoeningen door de rechter	120.500	119.500	108.500	105.301	105.539	108.250
Wv. Meervoudige kamer (inclusief economisch en militair)	13.900	14.600	15.100	14.314	14.817	14.700
Wv. Politierechter (inclusief economisch en militair)	96.300	95.800	85.000	84.530	84.669	85.250
Wv. Kinderrechter	12.700	9.100	8.400	6.457	6.053	8.300
Interventiepercentage (%)	88%	85%	85%	80%	76%	85%
Doorloopsnelheid jeugd binnen 3 maanden afgedaan OM (%)	81%	76%	72%		60%	80%
Kantonzaken (afdoeningen)	209.400	168.400	147.900	98.080	101.537	130.658
Afdoeningen door het OM	45.900	85.200	74.700		53.113	65.329
Afdoeningen door de kantonrechter	163.500	82.200	73.100		48.424	65.329
Mulderzaken (afdoeningen)
Uitstroom beroepen Openbaar Ministerie	313.400	281.400	376.800	515.847	377.051	269.759
Doelstelling VPS (zie beleidsprioriteiten)
% zaken afgedaan binnen 1 maand

Tabel 33.6 Productie en prestatie Ressortparketten

	Realisatie					Begroting
	2010	2011	2012	2013	2014	2014
Uitstroom
Rechtbankappels	15.700	17.200	16.800	16.745	18.177	18.313
Kantongerechtsappels	4.900	4.500	3.800	3.423	3.114	2.668
Klachten artikel 12 Sv	2.500	2.400	2.300	2.648	2.938	2.400
Mulderberoepen	2.300	1.800	2.100	1.904	3.100	1.893

33.2 Bestuur, informatie en technologie

Bijdrage aan medeoverheden

Regionale Informatie en Expertise Centra / Landelijk Informatie en Expertise Centrum (RIEC's/LIEC)

In 2014 is via de RIEC’s bij gemeenten een basisniveau aan bewustzijn, kennis en instrumentarium omtrent fenomenen en structuren van criminaliteit gecreëerd en het actief voeren van beleid ter bestrijding gestimuleerd. Ieder RIEC heeft een of meerdere Bestuurlijke Criminaliteitsbeeldanalyses ontwikkeld en bevordert een actief gemeentelijk beleid. Vanuit VenJ is voorzien in meerjarige cofinanciering voor een periode van vier jaar en is het beheer van het LIEC vormgegeven. De jaarrapportage (2013) is aan de Kamer aangeboden en behandeld in een Algemeen Overleg.60

Subsidies

Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV)

Bij eerste suppletoire begroting 2014 is het budget overgeheveld naar beleidsartikel 34.2 (CCV).

Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO)

In 2014 is gewerkt aan een vernieuwde systematiek voor KVO, waarbij de inzet wordt gefocust op nieuwe locaties, in plaats van op reeds bestaande KVO-gebieden waar de samenwerking inmiddels tot stand is gebracht. De nieuwe systematiek zal gaan gelden vanaf 2015.

Uitstapprogramma’s prostituees

Naar aanleiding van de motie van de leden Van der Staaij en Segers61 is in 2014 € 3 mln. ter beschikking gesteld voor regionale uitstapprogramma’s voor prostituees. Omdat de subsidieregeling halverwege het jaar gepubliceerd is, is slechts een deel van het budget uitgeput. De subsidies zijn via een voorschot uitgekeerd.

33.3 Opsporing en vervolging

Bijdragen aan agentschappen

Nederlands Forensisch Instituut (NFI)

Het NFI levert forensische diensten met behulp van state-of-the-art technologie en wetenschap. Het NFI verleent diensten binnen de strafrechtketen, onder andere aan het OM en de politie. Ook kan een advocaat in een strafzaak de stafofficier of de rechter-commissaris verzoeken om het NFI een onderzoek te laten uitvoeren. Het NFI levert daarnaast diensten aan andere personen of instanties, zoals de Immigratie- en Naturalisatiedienst, buitenlandse politie of justitie of aan bijzondere opsporingsdiensten. Meer informatie over NFI is te vinden in de agentschapsparagraaf van het NFI.

Domeinen Roerende Zaken (DRZ)

De Minister van Financiën is volgens de Comptabiliteitswet verantwoordelijk voor het beheer van het overtollige materieel bij het Rijk. DRZ is daarmee belast. Daarnaast verzorgt DRZ de bewaring, verkoop en vernietiging van strafrechtelijk inbeslaggenomen voorwerpen.

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

Het Nederlands Register Gerechtelijke Deskundigen (NRGD)

Het Nederlands Register Gerechtelijke Deskundigen (NRGD) is opgericht bij de inwerkingtreding van de Wet deskundige in strafzaken op 1 januari 2010. Deze wet stelt eisen aan de kwaliteit, betrouwbaarheid en bekwaamheid van deskundigen in strafzaken. Het Besluit register deskundige in strafzaken bepaalt op hoofdniveau hoe het NRGD wordt beheerd. Het College gerechtelijke deskundigen valt onder de kaderwet ZBO en ontvangt een jaarlijkse bijdrage van het Ministerie van VenJ.

Nationale politie

Bij eerste suppletoire begroting 2014 is het budget «Verkeershandhaving OM» overgeheveld naar beleidsartikel 31 (Nationale politie).

Bijdrage aan medeoverheden

Pv-vergoedingen bestuurlijke strafbeschikking

Bij de inwerkingtreding van de bestuurlijke strafbeschikking overlast in 2009 is tussen het Ministerie van Veiligheid en Justitie en de VNG afgesproken dat gemeenten een vergoeding krijgen voor de kosten die zij maken voor het uitschrijven van processen-verbaal (pv’s) in het kader van de bestuurlijke strafbeschikking overlast. De afrekening van deze vergoeding vindt achteraf plaats op basis van de werkelijk ingediende processen-verbaal in 2013. Deze regeling is per 31 december 2014 beëindigd.

Tabel 33.7 Pv-vergoedingen Bestuurlijke strafbeschikking

	Realisatie				Prognose
	2011	2012	2013	2014	2014
Mulder (€ 25,–)
Aantal (x 1.000)	530	543	458	400	497
Uitgaven (x € 1.000)	13.247	13.565	11.441	10.012	12.424
Overlast (€ 40,–)
Aantal	26.583	26.901	33.717	32.732	24.668
Uitgaven (€ x 1.000)	1.063	1.076	1.349	1.309	987
Totaal uitgaven (x € 1.000)	14.310	14.641	12.790	11.321	13.411

Staatkundige hervorming Nederlandse Antillen (shna)

Een goede inrichting van de rechtspraak en het OM is van groot belang voor Caribisch Nederland. Vanuit Europees Nederland is in 2014 bijgedragen aan het op peil houden van het aantal rechters en officieren van justitie. Een nieuwe hoofdofficier voor Caribisch Nederland is benoemd. In de Raad voor de rechtshandhaving is een nieuw Nederlands lid benoemd. De beleidsvorming op het terrein van de gesubsidieerde rechtsbijstand is verder uitgebouwd. In het notariaat op Saba en Sint Eustatius is voorzien. Tevens is voor Caribisch Nederland de Commissie toezicht bescherming persoonsgegevens BES geoperationaliseerd door benoeming van de leden. Ook de systematiek voor de Buitengewone Ambtenaren van Politie is volledig operationeel geworden met de start van de opleiding.

Financial Intelligence Unit Nederland

In het kader van de bestrijding witwassen en terrorisme financiering ontvangt de FIU-Nederland signalen over ongebruikelijke transacties (OT’s) van meldplichtige instellingen. FIU analyseert de ongebruikelijke transacties en kan besluiten ze als verdachte transactie (VT) door te melden aan de opsporing. Het verdacht verklaren van ongebruikelijke transacties door de FIU-Nederland en ter beschikking stellen aan de opsporing kan op verschillende gronden plaatsvinden:

• • Naar aanleiding van een verzoek van de LOvJ,

• • Eigen onderzoek van de FIU;

• • Periodieke matching met het Verwijzingsindex Recherche Onderzoeken Subjecten (VROS)-bestand;

• • Informatieverzoeken van buitenlandse FIU’s.

Tabel 33.8 Kengetallen FIU-NL

	Realisatie			Prognose
	2012	2013	2014	2014
Aantal LOvJ-verzoeken	1.097	1.167	1.093	1.209
Aantal Eigen onderzoeksdossiers	633	1.219	1.488	633

Overige Opsporing en vervolging

Op dit onderdeel is de realisatie ca. € 5,5 mln. hoger uitgevallen als gevolg van een bijdrage in de ontwikkelkosten van het programma Digitaal Werken Strafrechtketen (DWS) (€ 2 mln.), een bijdrage aan de waterschappen en provincies in het kader van de Bestuurlijke Strafbeschikking Milieu (BSB) (€ 1 mln.), alsmede diverse bijdragen aan provincies en gemeenten in het kader van opsporing en vervolging (totaal ca. € 2,5 mln.).

Opdrachten

Schadeloosstellingen

Dit betreft de budgetten voor schadeloosstellingen buiten de strafrechtelijke keten, zoals vergoedingen vanwege onrechtmatige vreemdelingenbewaring en in het geval van bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (BOPZ). Daarnaast kunnen ook vergoedingen worden verstrekt voor bijvoorbeeld juridische bijstand. De overschrijding van € 2,4 mln. in 2014 is voornamelijk het gevolg van een getroffen schikking met de Stichting NORMA (Naburige Rechtenorganisatie voor Musici en Auteurs) van € 10 mln. naar aanleiding van een gerechtelijke uitspraak over thuiskopievergoedingen.

Keten Informatie Management (KIM)

Het doel van KIM is het realiseren van innovatie op het gebied van informatiegestuurde opsporing, vervolging en executie. Binnen KIM zijn er verschillende programma’s zoals de Digitalisering Strafrechtketen, het Digitaal Proces Dossier en het E-Justiceprogramma. In het kader van compenseren van tegenvallers op andere budgetten zijn de uitgaven op dit dossier getemporiseerd.

Onrechtmatige detentie

Ten laste van dit budget zijn voor € 11,7 mln. vergoedingen verantwoord aan ex-justitiabelen waarvan is vastgesteld dat recht is ontstaan op een vergoeding vanwege onrechtmatige detentie. Over het algemeen worden deze vergoedingen vastgesteld door de rechter. Vanwege het openeindekarakter van dit budget zijn de uitgaven lastig te prognosticeren.

Programma Herontwerp Keten Strafrechtelijke Handhaving (HKSH)

In 2014 zijn ook de laatste twee regio’s van de Gerechtelijke Kaart aangesloten en werken zeven ketenpartners uit de strafrechtketen aan het verbeteren van hun werkprocessen met behulp van de verbetermethodiek Lean Six Sigma. Bij politie, OM, rechterlijke macht, 3 RO, Raad voor de Kinderbescherming, Slachtofferhulp Nederland en NIFP zijn inmiddels meer dan 1.000 professionals opgeleid in deze methodiek. 150 verbeterprojecten zijn op de volgende ketenthema’s gestart: ZSM, zittingsvoorbereiding, aanhouding, hoger beroep, executie, jeugd en verbetering bij de Centrale Verwerking van het Openbaar Ministerie. In het kader van compenseren van tegenvallers op andere budgetten zijn de uitgaven op dit dossier getemporiseerd

Gerechtskosten OM

Ten laste van dit budget worden de uitgaven gebracht die betrekking hebben op deskundigen, tolken en vertalers die een bijdrage leveren aan het strafproces en worden bekostigd in overeenstemming met het Besluit tarieven in strafzaken. De overschrijding van het budget met € 7,7 mln. is onder andere het gevolg van aanpassing en uitbreiding van wet- en regelgeving (zoals EU-richtlijn vertolking en vertaling, Wet deskundigen in strafzaken) waardoor er meer vertalingen zijn vereist.

Innovatieagenda

In het kader van de Innovatieagenda is in juni 2014 een webportal gelanceerd. In dit portal kunnen vernieuwende ideeën ingebracht worden, zodat een brede kring van personen werkzaam in de rechtspraktijk hiervan kennis kan nemen ten behoeve van de eigen praktijk. Daarnaast is het project Landelijke Uitrol Mediation Overheid mogelijk gemaakt en is een campagne voor het bevorderen van mediation uitgevoerd.

Verkeershandhaving OM

Het OM voert het programma verkeershandhaving uit. Uit dit budget worden de uitgaven voor dit programma gedaan, niet zijnde bijdragen aan ZBO’s of agentschappen, bijvoorbeeld voor trajectcontrolesystemen. De onderuitputting op het budget Verkeershandhaving OM (– € 7,3 mln.) wordt met name veroorzaakt door de vertraging van de uitrol van nieuwe digitale flitspalen.

Afpakken

Vanaf 2011 is er een bedrag oplopend tot € 20 mln. per jaar met ingang van 2013 geïnvesteerd in de strafrechtketen teneinde het afpakken van crimineel vermogen te versterken. De investeringsgelden worden in het kader van het ketenprogramma afpakken overgeheveld naar de begrotingen van de diensten die met deze investeringsgelden zijn versterkt. In 2014 zijn bij tweede suppletoire begroting middelen overgeheveld van het OM naar de nationale politie en het FIOD. Aan deze keteninvestering is een oplopende doelstelling verbonden om jaarlijks vanaf 2016 ruim € 100 mln. aan crimineel vermogen af te pakken.

Kwaliteit en Innovatie

In 2014 zijn veel stappen gezet binnen het programma Kwaliteit en Innovatie rechtspraak (KEI). Er zijn vier wetsvoorstellen voorbereid die de vereenvoudiging van het burgerlijk procesrecht regelen en de digitalisering van de civiele en bestuursrechtelijke rechtsgang mogelijk maken. Het eerste wetsvoorstel betreft de eerste aanleg in civiele procedures en eerste aanleg en hoger beroep in het bestuursrecht. Het wetsvoorstel voorziet in een wijziging van Rechtsvordering en de Algemene wet bestuursrecht. Dit wetsvoorstel is ingediend bij de Tweede Kamer.62 Het tweede wetsvoorstel dat ziet op de wijzigingen in hoger beroep en cassatie in civielrechtelijke procedures is eveneens ingediend bij de Tweede Kamer.63 Het derde wetsvoorstel betreft de Invoeringswet, om in aanverwante wetgeving de terminologie waar nodig te wijzigen. Het vierde wetsvoorstel betreft de Rijksinvoeringswet, in een aantal rijkswetten moet eveneens terminologie gewijzigd worden. De AMvB digitalisering burgerlijk procesrecht en bestuursprocesrecht regelt het digitaal verkeer met de rechter nader. De Invoeringswet en de AMvB zijn eind 2014 in consultatie gegaan. Ter voorbereiding van de wetsvoorstellen en de AMvB zijn expertmeetings gehouden. Tijdens deze expertmeetings is gesproken met rechters, advocaten, deurwaarders, bestuursorganen en andere betrokken ketenpartijen. In het gehele traject werkt het ministerie nauw samen met het programma KEI van de Rechtspraak.

Ontvangsten

Aanpassing wijze van verwerken schikkingen en transacties

Schikkingen en transacties van het Openbaar Ministerie worden met ingang van het boekjaar 2014 verantwoord op het moment van ontvangst van het kasbedrag. Het universaliteitsbeginsel is leidend geweest voor deze aanpassing en dit beginsel houdt in dat alle ontvangsten van het Rijk als ontvangst worden verantwoord.

In de voorgaande boekjaren werden ontvangsten waarover nog een gerechtelijke procedure liep, maar wel werden ontvangen op grond van het voorzichtigheidsbeginsel, tijdelijk op een derdenrekening in de saldibalans van VenJ verantwoord in afwachting van de afloop van een eventuele artikel-12-procedure. Pas na het verstrijken van de termijn van de artikel-12-procedure of een uitspraak van de rechter werden de bedragen als ontvangst in het dan lopende boekjaar verantwoord. Omdat deze wijze van verwerken niet bijdraagt aan de verslaggevingsuniformiteit binnen het Rijk is in overleg met het Ministerie van Financiën besloten om ook voor deze specifieke categorie van ontvangsten het universaliteitsbeginsel te laten prevaleren. Het toepassen van deze verwerkingswijze biedt in de huidige situatie een belangrijke verbetering van het totale inzicht in de ontvangsten in de jaarrekening.

Voor de vergelijkbaarheid van de ontvangsten 2014 met voorgaand boekjaar wordt in onderstaande tabel de ontvangsten uit Boeten en Transacties en de ontvangsten uit Afpakken en Pluk ze in het boekjaar 2013 op basis van het oude en de nieuwe presentatie weergegeven.

Tabel 33.9 Ontvangsten 2013 «Boeten en Transacties» en «Afpakken/Pluk ze» in verband met wijziging presentatie (x € 1.000)

Ontvangsten artikel 33 in jaar 2013 oude presentatie	1.086.824
– waarvan ontvangsten «Boeten en Transacties» 2013 oude presentatie	982.386
– waarvan ontvangsten « Afpakken/Pluk ze» 2013 oude presentatie	89.982
Ontvangsten artikel 33 in jaar 2013 nieuwe presentatie	1.156.824
– waarvan ontvangsten «Boeten en Transacties» 2013 nieuwe presentatie	1.052.386
– waarvan ontvangsten «Afpakken/Pluk ze» 2013 nieuwe presentatie	89.982

Boeten en Transacties

In 2014 en 2015 vindt er een grootschalige vervanging plaats van trajectcontrolesystemen, digitale flitspalen en radarsets. De effecten van de vervanging van met name de flitspalen en radarsets waren in 2014 groter dan in de raming was geprognosticeerd. Hierdoor zijn de opbrengsten uit verkeersboeten in 2014 ca. € 34 mln. achter gebleven bij de raming.

Het tekort aan ontvangsten uit verkeersboetes wordt gemitigeerd omdat in 2014 een tweetal schikkingen op dit artikelonderdeel verantwoord zijn, te weten het transactiedeel van de schikking met SBM Offshore (€ 24 mln.) en de LIBOR-schikking met de Rabobank (€ 70 mln.).

Afpakken/Pluk ze

In 2014 is ruim € 80 mln. aan crimineel vermogen strafrechtelijk afgepakt. Dat is € 10 mln. meer dan oorspronkelijk begroot. Daarboven is het ontnemingsdeel van de getroffen schikking met SBM Offshore, te weten € 56 mln., op afpakken verantwoord. Hiermee komt het totaal op € 136 mln., wat ruim boven de begrote doelstelling van € 70 mln. is. De investering vanaf 2011 oplopend tot € 20 mln. per jaar vanaf 2013 in de strafrechtketen om het afpakken te versterken werpt zijn vruchten af. Er wordt steeds vaker in strafzaken financieel onderzoek gedaan en beslag gelegd. Dit vertaalt zich in een stijging van het crimineel vermogen dat jaarlijks wordt afgepakt.

De ontvangsten op afpakken is exclusief het deel van de beslagontvangsten dat door Domeinen Roerende zaken (DRZ) wordt gerealiseerd. Op basis van artikel 16 van het Besluit Inbeslaggenomen Voorwerpen had een deel van de DRZ-opbrengsten in verband met de verkoop van de voorwerpen, die op grond van artikel 94 en 94a Sv in beslag zijn genomen, verantwoord moeten worden bij het «afpakresultaat». Deze ontvangsten zijn nu verantwoord op de begroting van Financiën. In 2015 zal over 2014 een bedrag tussen de € 1 en 2 mln. nog worden overgebracht van de begroting van Financiën naar de begroting van Veiligheid en Justitie.

34. Sanctietoepassing

Het borgen van de veiligheid van de Nederlandse samenleving door de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke sancties en maatregelen en het beperken van de recidive, het voorkomen van slachtofferschap door middel van het bevorderen van het nemen van preventieve maatregelen door burgers en bedrijven en het versterken van de positie van slachtoffers.

Tenuitvoerlegging van sancties en strafrechtelijke maatregelen

• • De Minister heeft een uitvoerende rol bij tenuitvoerlegging van vrijheidsbenemende straffen en maatregelen door de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI).

• • Ten aanzien van de forensische zorg heeft de Minister een regisserende rol. Hij is verantwoordelijk voor de tijdige beschikbaarheid van de juiste, kwalitatief hoogwaardige zorg, waar nodig in combinatie met afdoende beveiliging.

• • De uitvoering van toezicht in het strafrechtelijk kader, advisering aan het OM en de rechter over justitiabelen en taakstraffen is opgedragen aan drie erkende reclasseringsorganisaties. Ook hier heeft de Minister een regisserende rol. De taken van de reclasseringsorganisaties dragen bij aan het terugdringen van recidive.

Preventie en Kansspelen

De Minister stimuleert preventie door het beschikbaar stellen van integriteitsinstrumenten zoals de Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) en het toezicht op rechtspersonen. De Minister kent een regisserende rol voor de kansspelen. De Minister wil ervoor zorgen dat Nederlandse burgers op een veilige en verantwoorde manier kunnen deelnemen aan kansspelen.

Slachtofferzorg

De Minister kent een financierende rol op het gebied van slachtofferzorg. De Minister draagt beleidsverantwoordelijkheid voor de zorg – in brede zin – aan slachtoffers en nabestaanden die getroffen zijn door een strafbaar feit en is verantwoordelijk voor de uitvoering van het slachtofferbeleid.

Masterplan Dienst Justitiële Inrichtingen

De implementatie van het Masterplan DJI ligt op koers. De doelstelling van het Van Werk Naar Werk-beleid voor 2013 en 2014 is gehaald. Een uitstroom van 37% van het totaal aantal van 3.370 fte, waarmee de personeelsbezetting zal moeten dalen, is gerealiseerd. Waar eind 2012 nog 16.212 fte werkzaam was bij DJI, is dit aantal per 1 januari 2015 gedaald tot 14.908 fte; een afname van 1.304 fte. Een groot aantal DJI-medewerkers is mobiel geworden en heeft een andere baan gevonden, binnen of buiten DJI. Het totaal aantal interne tijdelijke en structurele verplaatsingen in 2014 bedraagt 1.193.

De Minister voor Wonen en Rijksdienst en de Minister van Veiligheid en Justitie hebben op 26 juni 2014 een akkoord met de vakorganisaties gesloten over de SBF-(substantieel bezwarende functies)-regeling. Deze akkoorden bevatten onder andere een compensatie voor de gevolgen van de verhoging van de AOW-leeftijd en een compensatie in verband met de problematiek van de SBF-verlofmedewerker, die voor 1 juli 2012 met SBF-verlof is gegaan.

Door alle mobiliteitsbewegingen, zowel intern als extern, ontstaat er binnen DJI personele frictie op functie-, lokaal, en regionaal niveau. De DJI-mobiliteitsorganisatie speelt hier zo goed mogelijk op in door in een vroegtijdig stadium de behoefte aan personele bezetting via regionale en landelijke afstemming in te vullen. De detentiecapaciteit wordt zo efficiënt mogelijk ingezet door het concentreren van leegstand, dit in relatie tot de personele bezetting. De sluitingen van de locaties opgenomen in het Masterplan zijn volgens planning uitgevoerd.

Elektronische detentie

Het wetsvoorstel Elektronische detentie is in september 2014 verworpen door de Eerste Kamer. In de brief aan de Tweede Kamer van 21 november 201464 zijn de voornemens uiteengezet om de detentiefasering aan te passen. In deze brief is een vormgeving geschetst waarmee een volwaardig stelsel van detentiefasering tot stand komt, waarin de gedetineerde het eerste deel van zijn vrijheidsstraf te allen tijde intramuraal ondergaat en, als hij aan de voorwaarden voldoet, ook in aanmerking komt voor externe vrijheden in de vorm van re-integratieverlof, deelname aan een penitentiair programma en als sluitstuk voorwaardelijke invrijheidstelling. In dit systeem van detentiefasering is sprake van een balans tussen het waarborgen van de veiligheid van de maatschappij en het stapsgewijs voorbereiden van de gedetineerde op diens terugkeer in de maatschappij. Er is geen sprake meer van vrijblijvendheid: interne en externe vrijheden moeten worden verdiend op basis van goed gedrag. Deze brief is behandeld tijdens een Algemeen Overleg op 22 januari 2015. Dit overleg gaf geen aanleiding om de voornemens aan te passen. De uitvoering van de voornemens wordt daarom inmiddels voorbereid.

Langdurig toezicht gewelds- en zedendelinquenten

Het wetsvoorstel Langdurig toezicht is in september 2014 aangenomen door de Tweede Kamer. Het wetsvoorstel is nu aanhangig bij de Eerste Kamer.65 Met dit wetsvoorstel is het mogelijk zedendelinquenten en zware geweldsdelinquenten na afloop van hun vrijheidsstraf of terbeschikkingstelling langdurig (en indien noodzakelijk levenslang) onder toezicht te houden. Hierdoor kan terugvalgedrag en dreigende recidive tijdig worden gesignaleerd, zodat met direct ingrijpen nieuwe slachtoffers worden voorkomen. Naar verwachting treedt de wet op 1 juli 2015 in werking.

Wetsvoorstel forensische zorg

De middelen voor forensische zorg worden door middel van de inkoop van zorg ingezet door DJI. De uitvoering van forensische zorg ligt bij (private) zorginstellingen. De Wet Forensische Zorg (WFZ) is door de Eerste Kamer in behandeling genomen66, maar er heeft nog geen besluitvorming plaatsgevonden. De WFZ formaliseert het inkoopstelsel voor de forensische zorg. Tot het inwerking treden van de WFZ functioneert het stelsel van forensische zorg op basis van het interim-besluit forensische zorg.

Kansspelbeleid

In het Regeerakkoord is opgenomen dat het kansspelbeleid wordt gemoderniseerd. Het moderniseren van het kansspelbeleid heeft als uitgangspunt de Nederlandse burger op een veilige en verantwoorde manier te laten deelnemen aan kansspelen, waarbij kansspelverslaving wordt voorkomen, de consument wordt beschermd en fraude en witwassen wordt tegengegaan. In juli 2014 is de Tweede Kamer het wetsvoorstel Kansspelen op afstand toegezonden67, alsmede een brief over de herijking van het loterijstelsel en een visie op de toekomst van casinomarkt. Er is sprake van een samenhangend pakket van maatregelen. Omdat parlementaire behandeling nog niet heeft plaatsgevonden zijn de verschillende trajecten minder ver gevorderd dan oorspronkelijk was voorzien. Het wetsvoorstel Kansspelen op afstand zal naar verwachting medio 2015 plenair in de Tweede Kamer behandeld worden.

Programma Uitvoeringsketen Strafrechtelijke Beslissingen (USB)

Het Programma USB68 is opgezet om de tenuitvoerlegging van straffen en maatregelen te verbeteren. Doelstellingen van het programma zijn: het sneller starten van straffen, het zekerder ten uitvoerleggen van straffen (om uitval te voorkomen) en het goed informeren van alle relevante partners binnen en buiten de strafrechtketen. Versterking van de regie op de uitvoeringsketen is daarvoor noodzakelijk.

Concreet betekent dat in 2014 de volgende stappen zijn genomen:

• • Het wetsvoorstel Herziening tenuitvoerlegging strafrechtelijke beslissingen is in november 2014 ingediend bij de Tweede Kamer.69 Met de voorgestelde wijzigingen gaat onder meer de formele verantwoordelijkheid voor de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke beslissingen over van het Openbaar Ministerie naar de Minister van Veiligheid en Justitie. De oorspronkelijke planning voor het wetsvoorstel is bijgesteld door vertraging in de besluitvorming over de uitwerking van enkele aspecten van de nieuwe verantwoordelijkheidsverdeling voor de tenuitvoerlegging en de gebleken omvang van het wetgevingstraject. Naar verwachting zal de wet nu op 1 januari 2016 in werking treden.

• • Op basis van de WODC-monitor zijn streefnormen voor het presteren van verschillende sanctiestromen vastgesteld, onder meer gericht op het terugdringen van uitval in de executieketen en het sneller starten van (rechterlijke) beslissingen. Op basis van het verkregen inzicht is een aantal verbetermaatregelen geïnitieerd, onder andere ten aanzien van voorwaardelijke veroordelingen met bijzondere voorwaarden en reclasseringstoezicht.

Slachtofferbeleid

Op 14 november 2014 is het wetsvoorstel wijziging van het wetboek van strafvordering ter aanvulling van het spreekrecht van slachtoffers en nabestaanden in het strafproces en wijziging van de Wet Schadefonds Geweldsmisdrijven ter uitbreiding van de mogelijkheid van uitkering aan nabestaanden aan de Tweede Kamer toegezonden. 70

Wetsvoorstel Eigen bijdrage veroordeelden

Het wetsvoorstel Eigen bijdrage strafvordering en slachtofferzorg en het wetsvoorstel Eigen bijdrage verblijf zijn in het najaar van 2014 aan de Tweede Kamer aangeboden.71 De Kamer heeft een rondetafelgesprek gehouden eind december. Naar verwachting zal het parlementaire proces in de loop van 2015 afgerond kunnen worden.

Kengetallen recidive

Tabel 34.1 Kengetal Vermindering algemene recidive ex-gedetineerden na twee jaar

Realisatie
	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010
Percentage tweejaarsrecidive	54%	52%	51%	50%	49%	48%	47%

Tabel 34.2 Kengetal Vermindering algemene recidive ex-reclassenten na twee jaar

Realisatie
	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010
Percentage tweejaarsrecidive	36%	36%	36%	36%	34%	34%	34%

Tabel 34.3 Kengetal Vermindering algemene recidive ex-terbeschikkinggestelden na twee jaar

Realisatie
	2000–2004	2001–2005	2002–2006	2003–2007	2004–2008	2005–2009	2006–2010
Percentage tweejaarsrecidive	26,6%	23,5%	23%	22,6%	22,8%	20,2%	20,7%

Toelichting

Een groot deel van de criminaliteit in ons land is herhalingscriminaliteit en wordt gepleegd door recidivisten. Het kabinet wil de kans dat daders of verdachten terugvallen in crimineel gedrag terugdringen. De resultaten van de metingen van het WODC wijzen uit dat in alle onderzochte sectoren, waaronder ex-reclassenten en ex-gedetineerden, in de periode 2002–2010 een daling van de prevalentie van strafrechtelijke recidive waar te nemen is. Voor ex-gedetineerden heeft het WODC tevens verdiepend onderzoek uitgevoerd, waaruit blijkt dat, naast andere factoren, de dadergerichte aanpak binnen het gevoerde kabinetsbeleid een belangrijke rol heeft gespeeld bij de afname van recidive. In het laatste cohort van de voormalig tbs-gestelden (2006–2010) is een lichte stijging zichtbaar. Het is momenteel niet duidelijk of het een trendbreuk betreft of een lichte eenmalige stijging, zoals in het cohort 2004–2008.

Kengetallen kansspelverslaving

Tabel 34.4 Kengetal risico- en probleemspelers bij kansspelverslaving

		Realisatie	Streefwaarde
	2005	2011	2017
Risicospelers	55.000	92.000	55.000
Probleemspelers	28.700	20.300	20.300

Toelichting

In 2005 is een eerste meting gehouden. Iedere zes jaar wordt het aantal kansspelverslaafden gemeten. Over 2014 zijn daarom geen nieuwe gegevens bekend. De eerstvolgende reguliere meting vindt plaats in 2017. In de tabel wordt zowel het aantal risicospelers (spelers die regelmatig spelen, met verhoogd risico op verslaving) als het aantal probleemspelers (reeds verslaafde spelers) in beeld gebracht. De tabel betreft cijfers genomen uit een bandbreedte en betreft een schatting. Vanwege de onzekerheid in de schattingen zijn de verschillen tussen 2005 en 2011 niet statistisch significant.

Kengetallen slachtofferzorg

Tabel 34.5 Kengetal financiële tegemoetkomingen door SGM

					Realisatie	Streefwaarde
	2010	2011	2012	2013	2014	2014
Aantal uitkeringen uit SGM	5.266	4.025	5.357	4.673	4.145	5.500

Tabel 34.6 Kengetal aantal slachtofferdadersgesprekken door Slachtoffer in Beeld

					Realisatie	Streefwaarde
	2010	2011	2012	2013	2014	2014
Aantal slachtofferdadersgesprekken	1.077	1.211	1.284	1.782	1.640	1.400

Tabel 34.7 Kengetal aantal slachtoffers dat ondersteuning ontvangt van SHN

			Realisatie	Streefwaarde
	2012	2013	2014	2014
Juridische ondersteuning	43.750	23.433	25.624	44.000
Algemene ondersteuning	64.502	63.066	76.657	65.000

Toelichting

In 2014 zijn er door het Schadefonds Geweldsmisdrijven minder uitkeringen verstrekt dan vooraf geraamd, omdat minder slachtoffers zich gemeld hebben voor een tegemoetkoming. Er is geen wetenschappelijk onderzoek waaruit enig causaal verband blijkt tussen het aantal uitkeringen en het aantal slachtoffers. Het aantal trajecten dat in 2014 moest leiden tot slachtofferdadergesprekken heeft een lichte daling gekend ten opzichte van 2013 maar is nog significant hoger ten opzichte van de jaren daarvoor. Met name door een groeiende aandacht voor herstelbemiddeling en een investering van voorlichting op de dienstverlening door de stichting Slachtoffer in Beeld is deze groei tot stand gekomen.

Het lagere aantal juridische diensten bij Slachtofferhulp Nederland ten opzichte van voorgaande jaren wordt vooral veroorzaakt door het feit dat de routinematige controle van alle voegingen is vervangen door een steekproefsgewijze controle van voegingen. Het kader voor controle voegingen in 2012 was 23.000, voor 2013 was dat 1.200 en voor 2014 was dit 376. De daarbij vrijkomende menskracht is ingezet voor de stijging van het aantal voegingen, het aantal SSV/spreekrecht en het Bijstaan op zitting/Begeleiden strafproces.

Gewelddadige vermogenscriminaliteit

Tabel 34.8 Prestatie-indicatoren gewelddadige vermogenscriminaliteit

					Realisatie	Streefwaarde
	2010	2011	2012	2013	2014	2014
Aantal overvallen		2.272	1.982	1.633	1.267	1.900
Oplossingspercentage overvallen		30%	31,4%	34,2%	36%	40%
Percentage overvallen waarin dader wordt veroordeeld		24%	26%	32%	31%	40%
Percentage overvallers dat binnen 2 jaar recidiveert		–	–	n.v.t.	–	40%
Verdachtenratio overvallen		66	71	93	115	44
Aantal straatroven		8.323	7.977	7.002	5.429	6.557
Verdachtenratio straatroven		36	40	45	47	35
Percentage bedrijven dat preventieve maatregelen neemt		–	–	n.v.t.	–	85%

Toelichting

In 2014 is het aantal overvallen, straatroven en woninginbraken aanzienlijk gedaald en zijn de verdachtenratio’s fors gestegen. Zo laten de overvallen een daling zien van 22% ten opzichte van 2013 en komen hiermee uit op 1.267. De doelstelling van maximaal 1.900 overvallen in 2014 is dan ook ruimschoots gehaald. Het aantal geregistreerde straatroven in 2014 was 5.429 en is gedaald met 22% ten opzichte van 2013. Daarmee is de doelstelling van maximaal 6.557 straatroven in 2014 gehaald. Voorts zijn de verdachtenratio’s in 2014 als volgt; HIC totaal: 48, geweld: 76, woninginbraken: 11,9 straatroof: 47 en overvallen: 115. Daarmee is het in de Landelijke prioriteiten politie 2011–2014 gestelde einddoel, dat in 2014 de verdachtenratio van alle High Impact Crimes tezamen met 25% moet zijn gestegen ten opzichte van 2009 – dus van 30 naar minimaal 37,5 –, eveneens gehaald. Daarnaast is de strafratio voor overvallen bijna verdubbeld, van 16% in 2009 naar 31% in 2014.

Om de effectiviteit van de aanpak gerelateerd aan de prestatie-indicator: «Percentage overvallers dat binnen 2 jaar recidiveert» goed te kunnen meten heeft het Programma Gewelddadige Vermogenscriminaliteit besloten om tussentijds een dossieronderzoek uit te voeren. Hierbij zijn over de jaren 2012 en 2013 183 dossiers (van ex-gedetineerden die onder verscherpt toezicht staan) bij Reclassering Nederland onderzocht.

Het percentage bedrijven dat preventieve maatregelen heeft getroffen valt niet meer te meten volgens de Monitor Criminaliteit Bedrijven, aangezien deze monitor niet meer bestaat. Op dit moment wordt bezien of en zo ja op welke wijze kwantitatief inzicht kan worden verkregen in de vraag of er meer preventieve maatregelen zijn getroffen door bedrijven. Hierbij kan opgemerkt worden dat met het bedrijfsleven tal van acties zijn en worden getroffen om het nemen van preventieve maatregelen te stimuleren. Hierbij valt te denken aan extra trajecten in het kader van het Keurmerk Veilig Ondernomen (KVO), pre-KVO-trajecten, de Veiligheid Kleine Bedrijven-regeling en de aanpak die zich richt op een aantal specifieke branches en prioritaire sectoren van het bedrijfsleven.

Tabel 34.9 Prestatie-indicator verdachtenratio geweld

					Realisatie	Streefwaarde
		2011	2012	2013	2014	2014
Verdachtenratio geweld		55	64	68	76	57,5

Toelichting

Het aantal door de politie geregistreerde geweldsdelicten vertoont sedert een aantal jaren een dalende trend, van 103.394 in 2011 naar 88.343 in 2014. De verdachtenratio is toegenomen van 64 in 2012 naar 68 in 2013 en 76 in 2014.

Tabel 34.10 Budgettaire gevolgen van beleid art. 34 (bedragen x € 1.000)

		Realisatie	Realisatie	Oorspronkelijk vastgestelde begroting	Verschil
		2013	2014	2014
Verplichtingen		2.561.345	2.585.861	2.271.998	313.863
Programma-uitgaven		2.536.821	2.583.351	2.271.998	311.353
34.2	Preventieve maatregelen
	Bijdrage agentschappen
	Dienst Justis	17.054	15.766	15.871	– 105
	Bijdrage ZBO's/RWT's
	Overig preventieve maatregelen	0	1.300	0	1.300
	Bijdrage (inter)nationale organisaties, medeoverheden
	Overig preventieve maatregelen	0	4.170	0	4.170
	Subsidies
	Preventie bedrijfsleven	6.926	6.660	6.527	133
	Subsidies Integriteit	1.356	836	1.240	– 404
	Centrum voor Criminaliteitsbestrijding en Veiligheid (CCV)	5.925	5.253	1.995	3.258
	Overig preventieve maatregelen	6.332	2.227	4.579	– 2.352
	Opdrachten
	Kansspelbeleid	0	589	1.085	– 496
	Overig preventieve maatregelen	0	2.644	940	1.704
	Garanties
	Faillissementscuratoren	0	929	700	229
34.3	Tenuitvoerlegging strafrechtelijk sancties en vreemdelingenbewaring
	Bijdrage agentschappen
	DJI-gevangeniswezen regulier	1.249.866	1.227.508	1.097.268	130.240
	DJI-Forensische zorg	723.202	791.133	715.590	75.543
	DJI-Vreemdelingenbewaring en uitzetcentra	126.845	135.915	104.594	31.321
	CJIB	109.157	95.009	21.695	73.314
	Bijdrage ZBO's/RWT's
	Reclassering Nederland	135.235	139.350	129.123	10.227
	Leger des Heils	20.836	21.039	21.646	– 607
	Stichting Verslavingsreclassering GGZ Nederland (SVG)	71.631	65.515	64.579	936
	CAK	0	2.044	0	2.044
	Bijdrage (inter)nationale organisaties, medeoverheden
	Overige tenuitvoerlegging strafrechtelijk sancties en vreemdelingenbewaring	0	3.444	0	3.444
	Subsidies
	24-uursnazorg gedetineerden	11.696	0	0	0
	Overige tenuitvoerlegging strafrechtelijk sancties en vreemdelingenbewaring	0	1.322	0	1.322
	Opdrachten
	Forensische zorg	531	147	5.866	– 5.719
	Vrijwilligerswerk gedetineerden	0	3.175	0	3.175
	Overig sanctietoepassing	5.060	4.358	28.150	– 23.792
34.4	Slachtofferzorg
	Bijdrage ZBO's/RWT's
	Schadefonds Geweldsmisdrijven (SGM)1	18.536	6.332	5.311	1.021
	Slachtofferhulp Nederland (SHN)	25.293	27.634	23.196	4.438
	Bijdrage (inter)nationale organisaties, medeoverheden
	Overige slachtofferzorg	0	837	0	837
	Subsidies
	Stichting Slachtoffer in Beeld en onderzoeken (SiB)	1.340	1.250	599	651
	Overige slachtofferzorg	0	223	0	223
	Opdrachten
	Slachtofferzorg	0	331	5.700	– 5.369
	Uitkeringen Schadefonds Geweldsmisdrijven (SGM)	0	16.411	15.744	667
Ontvangsten		98.054	80.644	0	80.644

34.2 Preventieve maatregelen

Bijdrage aan agentschappen

Dienst Justis

De Dienst Justis toetst of personen antecedenten hebben die het uitoefenen van bepaald werk in de weg staat. Daarnaast toetst Justis of partijen die bepaalde verklaringen, vergunningen en subsidies aanvragen, aan integriteitseisen voldoen. Deze screening van betrouwbaarheid vermindert veiligheidsrisico’s en draagt zo bij aan een integere en veiligere samenleving.

Bijdrage aan ZBO's/RWT’s en bijdrage aan (inter)nationale organisaties, medeoverheden

Overig preventieve maatregelen

Het betreft een bijdrage aan diverse instanties in het kader van preventieve maatregelen. Oorspronkelijk stond een deel van deze middelen geraamd op de subsidies overige preventieve maatregelen en de opdrachten overige preventieve maatregelen. Gedurende het jaar is in de uitvoering besloten een deel van de middelen voor preventiedoeleinden niet middels een subsidie in te zetten maar via een bijdrage aan ZBO’s/RWT’s of medeoverheden.

Subsidies

Preventie bedrijfsleven

Overheid, burgers en bedrijven hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de leefbaarheid en de veiligheid van de samenleving. Des te groter de verantwoordelijkheid van burgers en bedrijven, hoe kleiner het risico op ontwrichting, overlast en criminaliteit. Met behulp van subsidies zijn ondernemers gestimuleerd preventieve maatregelen te treffen, niet alleen tegen veelvoorkomende vormen van criminaliteit zoals inbraak en diefstal, maar ook tegen georganiseerde criminaliteit, cybercrime en financieel-economische criminaliteit.

Subsidies Integriteit

Met het subsidiëren van de ontwikkeling van integriteitsinstrumenten zijn vrijwilligersorganisaties en kerkelijke instanties gestimuleerd om uniforme gedragscodes op te stellen voor vrijwilligers die met kinderen omgaan. Het integriteitsbeleid heeft tot doel het risico op misbruik van kwetsbare groepen te beperken.

Centrum voor Criminaliteitsbestrijding en Veiligheid (CCV)

Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) heeft kennis en samenhangende instrumenten (door)ontwikkeld en geïmplementeerd om de maatschappelijke veiligheid te vergroten. Bij de eerste suppletoire begroting is € 3,3 mln. subsidiebudget CCV overgeboekt van artikel 33.2 naar artikel 34.2.

Overig preventieve maatregelen

Het betreft hier diverse subsidies in het kader van preventieve maatregelen.

Opdrachten

Kansspelbeleid

Het betreft hier de uitgaven aan opdrachten voor het moderniseren van het kansspelbeleid. Het moderniseren van het kansspelbeleid heeft als uitgangspunt de Nederlandse burger op een veilige en verantwoorde manier te laten deelnemen aan kansspelen, waarbij kasspelverslaving wordt voorkomen, de consument wordt beschermd en fraude en witwassen wordt tegengegaan.

Overig preventieve maatregelen

Het betreft hier diverse opdrachten in het kader van het preventiebeleid

Garanties

Faillissementscuratoren

De Garantieregeling Faillissementscuratoren is voor faillissementen waarin sprake lijkt te zijn van kennelijk onbehoorlijk bestuur, maar in de boedel onvoldoende middelen aanwezig zijn om onderzoek te doen of een procedure te starten om onrechtmatig aan de boedel onttrokken gelden en goederen terug te halen. Als aan bepaalde eisen wordt voldaan, staat het Ministerie van Veiligheid en Justitie garant voor de kosten van het onderzoek of de procedure. Bij succes hoeft de garantie niet te worden ingeroepen, is onrechtmatig aan de boedel onttrokken middelen teruggehaald en zien schuldeisers in het geval van een faillissement mogelijk meer terug van hun vordering dan eerst het geval was. Zaken waarin dit niet lukt leiden tot het betalen van het garant gestelde bedrag door het ministerie. Voor 2014 is een bedrag van € 1,3 mln. aan garanties uitgekeerd.

34.3 Tenuitvoerlegging strafrechtelijke sancties en vreemdelingenbewaring

Bijdrage aan agentschappen

Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI)

DJI levert een bijdrage aan de veiligheid van de samenleving door de tenuitvoerlegging van vrijheidsstraffen en vrijheidsbenemende maatregelen en door de aan hun zorg toevertrouwde personen de kans te bieden een maatschappelijk aanvaardbaar bestaan op te bouwen. In het kader hiervan heeft DJI onder meer de volgende taken:

• • Flexibel capaciteitsbeheer om ervoor te zorgen dat er op een efficiënte wijze voldoende celcapaciteit voorhanden is.

• • Persoonsgerichte aanpak die er zoveel mogelijk op gericht is gedetineerden met succes terug te leiden naar de vrije maatschappij. Hiermee levert DJI een bijdrage aan de beperking van de recidive.

• • Bij vreemdelingen, die binnenkort Nederland moeten verlaten, zorgt DJI dat samenwerkingspartners alle ruimte krijgen om de uitzetting zo goed mogelijk voor te bereiden.

De uitvoering van het Masterplan DJI76 heeft tot gevolg dat een aanzienlijk aantal justitiële inrichtingen wordt gesloten. Dit brengt onder andere frictiekosten ten aanzien van het vastgoed met zich mee. De in 2014 benodigde middelen (€ 158,6 mln.) voor frictiekosten huisvesting zijn vanuit de aanvullende post bij eerste suppletoire begroting 2014 aan de bijdrage aan DJI toegevoegd. Tevens is bij eerste suppletoire begroting 2014 de niet benutte financiering en/of exploitatieresultaat 2013 bij de organisaties CJIB, Justis, DJI en Jeugdbescherming en -reclassering aan de begroting van DJI toegevoegd (€ 36,7 mln.). Verder zijn optredende uitgavenmeevallers ingezet om een tekort bij DJI (€ 11,8 mln.) te dekken, veroorzaakt door tegenvallers op het gebied van GHB-cellen, arrondissementale vervoerstromen en ICT.

De overige mutaties betreffen een hogere bijdrage aan de Forensische Zorg vanwege loonbijstelling voor de Overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling (OVA) (€ 12,3 mln.), voor zorginkoop ten behoeve van gedragsbeïnvloedende maatregelen en terugkeeractiviteiten (€ 6,7 mln.) en een terugontvangen bijdrage van OCW in verband met de neerwaartse ontwikkeling van de justitiële jeugdcapaciteit en daarmee ook de capaciteit van de aan de JJI’s verbonden scholen.

Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB)

Het CJIB is de uitvoeringsorganisatie van het Ministerie van Veiligheid en Justitie die alleen voor of in opdracht van de overheid werkt, met aangewezen taken binnen de justitieketen voor het ten uitvoerleggen en coördineren van opgelegde (Europese) financiële straffen, sancties, transacties, strafbeschikkingen, maatregelen en confiscatiebeslissingen. Het verschil tussen de begrote en gerealiseerde kasuitgaven wordt met name verklaard doordat in 2014 € 58 mln. aan administratiekostenvergoeding ontvangsten op de VenJ-begroting zijn verantwoord. Deze worden via de uitgaven gebruikt voor de financiering van het CJIB. Deze budgettair neutrale mutatie was nog niet opgenomen in de ontwerpbegroting 2014. Daarnaast heeft financiering (€ 15 mln.) plaatsgevonden aan het CJIB ten behoeve van de uitvoering van het programma Uitvoering Strafrechtelijke Beslissingen (USB) en aan projecten als routeren jeugdreclassering, voorwaardelijke invrijheidsstelling, routeren toezicht en het Programma Afpakken («Pluk-ze wetgeving»).

Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s

Reclasseringsorganisaties

Er zijn drie erkende reclasseringsorganisaties: Reclassering Nederland, de Stichting Verslavingsreclassering GGZ (SVG) met elf regionale instellingen voor verslavingsreclassering en het Leger des Heils Jeugdzorg & Reclassering. In 2014 werkten de drie organisaties nauw met elkaar samen, zij het dat ze elk hun eigen aandachtsgebied hadden:

• • De SVG richt zich vooral op cliënten met verslavingsproblematiek.

• • Het Leger des Heils heeft als doelgroep met name de dak- en thuisloze cliënten binnen de Reclassering.

• • Reclassering Nederland kent geen specifieke doelgroep, maar bedient alle andere cliënten.

Deze reclasseringsorganisaties zijn belangrijke actoren binnen de strafrechtsketen, met als kerntaken advies, toezicht, werkstraffen en gedragsinterventies. Deze taken zijn rechtstreeks verbonden aan de specifieke behoeften van de partners in de strafrechtsketen (OM, zittende magistratuur en DJI). Het verminderen van recidive en het voorkomen van slachtoffers staat hierbij centraal. De drie reclasseringsorganisaties ontvingen voor hun werkzaamheden ook in 2014 afzonderlijk een bijdrage in de vorm van een subsidie van het Ministerie van Veiligheid en Justitie.

In 2014 werd om verschillende redenen € 10,2 mln. meer bijdrage verstrekt aan Reclassering Nederland dan oorspronkelijk was begroot. Dit verschil wordt onder andere verklaard doordat er meer inzet van de reclassering nodig was in de Veiligheidshuizen en bij deelname aan ZSM dan was ingeschat. Dit leidde tot een aanvullende bijdrage aan Reclassering Nederland van respectievelijk € 1 mln. en € 2,5 mln. Daarnaast was er meer vraag naar reclasseringsproducten. Eind 2013 speelde dit al, mede daardoor heeft in 2014 een nabetaling plaatsgevonden van € 1 mln. Tevens heeft de verhoogde vraag geleid tot hogere bijdrage voor productie van werkstraffen. Ook heeft het aantal trajecten waarin het ingezette beleid om de toepassing van elektronische controlemiddelen te intensiveren geleid tot een sterkere groei van de vraag dan verwacht. Gezamenlijk met de gevolgen van de implementatie van het adolescentenstrafrecht hebben deze twee ontwikkelingen geleid tot een hogere uitgaven van ca. € 2,4 mln.

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties, medeoverheden

Overige tenuitvoerlegging strafrechtelijk sancties en vreemdelingenbewaring

Dit betreft diverse kleinere bijdrage aan medeoverheden in het kader van tenuitvoerlegging strafrechtelijke sancties.

Subsidies

24-uursnazorg gedetineerden

Vanaf 1 januari 2014 is deze zorg door DJI ingekocht en zijn de beschikbare budgetten voor dit doeleinde opgenomen in de bijdrage aan DJI.

Overige tenuitvoerlegging strafrechtelijk sancties en vreemdelingenbewaring

Dit betreft diverse kleinere subsidies aan medeoverheden in het kader van tenuitvoerlegging strafrechtelijke sancties.

Opdrachten

Forensische zorg

Er is € 5,7 mln. minder uitgegeven dan geraamd. Deze lagere uitgaven worden voornamelijk verklaard doordat de Wet Verplichte GGZ nog niet in werking is getreden.

Vrijwilligerswerk gedetineerden

Dit betreft de middelen voor vrijwilligerswerk bij gedetineerden om zo de kansen op een duurzame resocialisatie en het terugdringen van recidive te vergroten.

Overig sanctietoepassing

Op dit artikel zijn middelen gereserveerd met als doel de ketenregie in de executieketen te verbeteren. Gedurende het begrotingsjaar is bezien op welke wijze deze middelen het meest efficiënt ingezet kunnen worden om dit doel te bereiken. Het verschil tussen realisatie en begroting wordt om deze reden dan grotendeels verklaard door budgetherschikkingen binnen de VenJ-begroting. In het kader van het programma USB is circa € 13 mln. aan diverse onderdelen van VenJ ter beschikking gesteld. Uit deze budgetten is € 3 mln. beschikbaar gesteld aan DJI voor de financiering van nazorg en ISD (inrichting stelselmatige daders) en zijn extra opdrachten aan de reclassering verstrekt (o.a. werkstraffen) van circa € 3 mln. De overige mutaties (onder andere justitiële voorwaarden, voorwaardelijke invrijheidsstelling en routeren taakstraffen) zijn relatief kleine mutaties die optellen tot circa € 7 mln.

34.4 Slachtofferzorg

Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s

Commissie Schadefonds Geweldsmisdrijven (SGM)

De commissie Schadefonds Geweldsmisdrijven krijgt jaarlijks de beschikking over een budget vanuit VenJ voor bureaukosten. Het Schadefonds Geweldsmisdrijven geeft een financiële tegemoetkoming aan slachtoffers met ernstig psychisch of fysiek letsel wanneer zij hun schade niet op andere wijze vergoed krijgen. In 2014 heeft het Schadefonds Geweldsmisdrijven bij Najaarsnota additionele middelen verkregen voor de uitvoering van de tijdelijke regeling Uitkeringen seksueel misbruik minderjarigen in instellingen en pleeggezinnen en de regeling Civiele vordering tot schadevergoeding (€ 1 mln.). Deze financiering wordt gedragen door de Ministeries van VenJ, VWS en Jeugdzorg Nederland.

Slachtofferhulp Nederland (SHN)

Slachtofferhulp Nederland biedt gratis juridische, praktische en emotionele ondersteuning aan slachtoffers, getuigen of nabestaanden na een misdrijf, verkeersongeluk of calamiteit. Medio 2014 heeft SHN additionele middelen (€ 3,3 mln.) verkregen voor het borgen van de dienstverlening aan slachtoffers bij ZSM-zaken. Naar verwachting zal Slachtofferhulp Nederland uiteindelijk via de ZSM-locaties met deze middelen meer dan 100.000 slachtoffers per jaar actief kunnen benaderen en hen waar nodig – naast de juridische dienstverlening – psychosociale en/of praktische hulp bieden.

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties, medeoverheden

Overige slachtofferzorg

De mutatie betreft een herschikking van middelen die oorspronkelijk geraamd zijn op opdrachten slachtofferzorg, maar gedurende het jaar zijn uitgegeven als een bijdrage aan medeoverheden.

Subsidies

Stichting Slachtoffer in Beeld en onderzoeken (SiB)

Slachtoffer in Beeld brengt slachtoffers en daders op vrijwillige basis met elkaar in contact, begeleid door een professionele bemiddelaar. Naast slachtofferdadergesprekken faciliteert Slachtoffer in Beeld ook briefwisselingen en bemiddelingen. Slachtoffer in Beeld is een zusterorganisatie van Slachtofferhulp Nederland.

Overige slachtofferzorg

De mutatie betreft een herschikking van middelen die oorspronkelijk geraamd zijn op opdrachten slachtofferzorg, maar gedurende het jaar zijn uitgegeven als een subsidie.

Opdrachten

Slachtofferzorg

De uitgaven voor opdrachten slachtofferzorg zijn € 5,5 mln. lager dan begroot. Deze middelen zijn echter wel uitgegeven aan het beleidsterrein slachtofferzorg. Conform de uitgangspunten van Verantwoord Begroten worden subsidies en bijdragen aan medeoverheden separaat gepresenteerd in de tabel budgettaire gevolgen van beleid. Gedurende het jaar 2014 is besloten een deel van de middelen voor slachtofferzorg die oorspronkelijk geraamd worden voor opdrachten in te zetten via subsidies of bijdragen aan medeoverheden met als doel slachtofferzorg.

Uitkeringen Schadefonds Geweldsmisdrijven (SGM)

Onder deze post worden de financiële uitkeringen voor slachtoffers met ernstig psychisch of fysiek letsel geraamd, indien deze schade niet op andere wijze wordt vergoed. Deze uitkering wordt verstrekt via het Schadefonds Geweldsmisdrijven.

Ontvangsten

35. Jeugd

Het beschermen van jeugdigen die in hun ontwikkeling worden bedreigd in de opvoed- en leefsituatie en het bestrijden van jeugdcriminaliteit en geweld in huiselijke kring.

Jeugdbescherming en jeugdreclassering

In 2014 had de Minister op het gebied van jeugdbescherming en jeugdreclassering een regisserende rol op basis van de Wet op de Jeugdzorg. Vanaf 1 januari 2015 is de financiering van de jeugdbescherming en de jeugdreclassering gedecentraliseerd en loopt dit via het gemeentefonds. De Minister van Veiligheid en Justitie behoudt na de decentralisatie stelselverantwoordelijkheid voor het jeugdstelsel.

Jeugdsancties en preventie

De Minister heeft op het gebied van jeugdsancties en preventie verschillende rollen:

• • Een uitvoerende rol: de Minister beschikt over financiële en inhoudelijke voorwaarden op basis waarvan Halt, de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) en de sector Justitiële Jeugdinrichtingen (JJI) van DJI hun werkzaamheden uitvoeren in de strafrechtketen. De Minister is verantwoordelijk voor de beschikbaarheid van voldoende middelen (capaciteit, kwaliteit, tijdigheid) voor de tenuitvoerlegging van de sancties. Sturing geschiedt door middel van regelgeving, kaderstelling en financiering.

• • Een regisserende rol: de Minister is verantwoordelijk voor het (jeugd)strafrechtstelsel waarmee door middel van een effectieve aanpak jeugdcriminaliteit voorkomen wordt. De Minister heeft de regie op en een samenwerkingsrelatie met de gemeenten/steden, brancheorganisaties en de VNG betreffende de aanpak van jeugdcriminaliteit. Sturing geschiedt door middel van regelgeving, kaderstelling en financiering. De financiële middelen voor de uitvoering van de jeugdreclassering zijn overgeheveld naar de integratie-uitkering sociaal domein (onderdeel van het Gemeentefonds).

Adoptie

De Minister heeft een regisserende rol op het gebied van adoptie. De Minister is verantwoordelijk voor interlandelijke adoptie en heeft in deze ook een sturingsverantwoordelijkheid ten aanzien van de Raad voor de Kinderbescherming en de vergunninghouders.

Adolescentenstrafrecht

Op 1 april 2014 is het wetsvoorstel Adolescentenstrafrecht in werking getreden.77 De wetswijzigingen zijn in 2014 door de ketenpartners volgens planning in hun werkprocessen geïmplementeerd, waarmee in sanctietoepassing bij 16- tot 23-jarigen meer rekening kan worden gehouden met hun ontwikkelingsfase. Een meer structurele afweging in de toepassing van jeugd- of volwassenenstrafrecht bij 18- tot 23-jarigen is ingebed in de werkprocessen van onder meer de reclassering en het Openbaar Ministerie. Medio 2015 zal een Voortgangsrapportage Adolescentenstrafrecht naar de Tweede Kamer worden verzonden.

Justitiële Jeugdinrichtingen

In het kader van uitvoering van het Capaciteitsplan JJI zijn twee al buitengebruik gestelde JJI’s (Doggershoek en Overberg) in 2014 definitief afgestoten (structurele besparing vanaf 2014 € 9,5 mln.) en daarnaast zijn in het kader van de uitvoering van het Masterplan DJI voorbereidingen getroffen om JJI Heuvelrug-Eikenstein per 1 januari 2017 te sluiten (structurele besparing € 10 mln.). Omdat de trend van de dalende jeugdcriminaliteit in Nederland zich lijkt voort te zetten, is in april 2014 besloten om JJI Amsterbaken te sluiten per 1 januari 201678 (onderdeel van structurele besparing € 16,4 mln. vanaf 2016). Na uitvoering van deze maatregelen resteert vanaf 2017 een operationele capaciteit van 520 plaatsen en een reservecapaciteit van 89 plaatsen.

Vliegwielprojecten

De Vliegwielprojecten bleken van grote meerwaarde voor de nieuwe aanpak binnen de jeugdbescherming: in de praktijk werd een innovatieve aanpak aangetoond, die daarmee als illustratie diende voor hoe de jeugdbescherming er na de decentralisatie uit kan zien. In het rapport «Kinderen blijvend veilig, Bouwstenen voor verder werken aan vernieuwing in de jeugdbescherming in het nieuwe jeugdstelsel»79 zijn de succesfactoren van de projecten gevat. Zoals in het hoofdstuk beleidsprioriteiten reeds is vermeld hebben deze projecten ook bijgedragen aan een indrukwekkende daling van het aantal ondertoezichtstellingen in Nederland.

Meetbare gegevens

Tabel 35.1 Prestatie-indicator Jeugdbescherming1

					Realisatie	Raming
	2010	2011	2012	2013	2014	2014
Gemiddelde duur Ondertoezichtstelling in jaren	2,9	2,9	2,9	2,7	n.b.	2,7
Gemiddelde duur voogdij in jaren	5,3	5,3	5,3	5,3	n.b.	5,3

Toelichting

De definitieve financiering van de doeluitkering heeft tot en met het jaar 2014 plaatsgevonden aan de hand van P (afgesproken prijs) * Q (daadwerkelijke realisatie van het jaar t-1). De door de accountant gecontroleerde realisatiecijfers in verband met deze financiering werden jaarlijks aangeleverd vanuit de provincies bij het Ministerie van Veiligheid en Justitie.

Per 1 januari 2015 is de uitvoering van de jeugdzorg gedecentraliseerd naar de gemeenten. Financiering voor jeugdbescherming en jeugdreclassering geschiedt daardoor niet langer aan de hand van een doeluitkering. Per 1 januari 2015 is om deze reden de plicht om de realisatiecijfers over jeugdbescherming en jeugdreclassering aan te leveren bij het Ministerie van VenJ verdwenen (Uitvoeringsbesluit Wet op de jeugdzorg) en kunnen er geen realisatiecijfers over 2014 gepresenteerd worden in het jaarverslag.

Tabel 35.2 Prestatie-indicator Jeugdcriminaliteit

			Realisatie	Raming
	2012	2013	2014	2014
Percentage geslaagde Halt-afdoeningen	90%	91%	92%	90%
Percentage geslaagde taakstraffen	85%	85%	83%	85%
Percentage jeugdigen waarvoor binnen 3 weken na instroom JJI eerste perspectiefplan gereed is	75%	62%	73%	80%
Percentage jeugdigen dat bij uitstroom JJI beschikt over dagbesteding	85%	90%	75,5%	90%
Percentage jeugdigen dat bij uitstroom JJI beschikt over een woonplek	90%	97%	90,7%	92%

Toelichting

De realisatie van het percentage jeugdigen voor wie binnen drie weken na instroom in een JJI een perspectiefplan gereed is, ligt met een gemiddelde van 73% over heel 2014 onder de raming. In vergelijking met 2013 heeft er echter wel een stijging plaatsgevonden. De JJI’s die slecht scoorden hebben een enorme verbetering doorgemaakt. De JJI’s die al redelijk goed scoorden is het gelukt om nog betere resultaten te behalen. Er is echter ook een aantal JJI’s dat slechter scoort dan in 2013. Dit houdt verband met het bijzonder lage aantal jeugdigen, heeft te maken met knelpunten in de samenwerking met het onderwijs (dat input voor het perspectiefplan moet leveren) of met technische problemen met het systeem. De realisatie van het percentage jeugdigen dat bij uitstroom uit een JJI beschikt over dagbesteding ligt met een gemiddelde van 75,5% over heel 2014 onder de raming. Het percentage jeugdigen dat bij uitstroom beschikt over een woonplek is nagenoeg gelijk aan de raming.

Tabel 35.3 Budgettaire gevolgen van beleid art. 35 (bedragen x € 1.000)

		Realisatie	Realisatie	Oorspronkelijk vastgestelde begroting	Verschil
		2013	2014	2014
Verplichtingen		821.589	346.145	738.464	– 392.319
35.1	Apparaatsuitgaven Raad voor de Kinderbescherming
	Personeel	138.152	139.981	126.554	13.427
	waarvan eigen personeel	130.578	129.248	112.563	16.685
	waarvan externe inhuur	6.363	8.944	12.400	– 3.456
	waarvan overige personele uitgaven	1.211	1.789	1.591	198
	Materieel	40.921	29.199	33.562	– 4.363
	waarvan ICT	6.618	3.147	5.903	– 2.756
	waarvan SSO's	17.460	17.503	17.296	207
	waarvan overige materiele uitgaven	16.843	8.549	10.363	– 1.814
Programma-uitgaven		661.291	550.532	578.348	– 27.816
35.2 Uitvoering jeugdbescherming en voogdij AMV's
	Bijdrage ZBO's/RWT's
	Landelijk Bureau inning Onderhoudsbijdrage (LBIO)	4.066	4.732	3.511	1.221
	Nidos – opvang	25.501	0	25.096	– 25.096
	Bijdrage medeoverheden
	Bureaus Jeugdzorg – Jeugdbescherming	302.406	282.043	278.194	3.849
	BES Voogdijraad	0	1.069	1.225	– 156
	Overig uitvoering jeugdbescherming en voogdij AMV's	0	1.920	0	1.920
	Subsidies
	Subsidies jeugdbescherming	3.812	5.964	2.872	3.092
	Overig uitvoering jeugdbescherming en voogdij AMV's		2.926	0	2.926
	Opdrachten
	Jeugdbescherming – Regeling tegemoetkoming adoptiekosten	1.576	13	490	– 477
	Stelsel jeugdzorg	192	193	0	193
	Bestrijding huiselijke geweld en kindermisbruik	2.003	367	449	– 82
	Overig uitvoering jeugdbescherming en voogdij AMV's		120	0	120
35.3 Tenuitvoerlegging justitiële sancties jeugd
	Bijdrage Agentschappen
	DJI jeugd	241.199	169.690	163.877	5.813
	Bijdrage ZBO's/RWT's
	Halt	13.542	11.954	12.567	– 613
	Bijdrage medeoverheden
	Bureaus Jeugdzorg – Jeugdreclassering	65.133	62.204	69.299	– 7.095
	Overig tenuitvoerlegging justitiële sancties jeugd		806	0	806
	Subsidies
	Overig tenuitvoerlegging justitiële sancties jeugd		670	0	670
	Opdrachten
	Bestrijding Jeugdcriminaliteit en Jeugdgroepen	0	1.410	5.305	– 3.895
	Projecten Jeugd straf	1.410	909	15.463	– 14.554
	Veiligheidshuizen	451	0	0	0
	Taakstraffen/erkende gedragsinterventies	0	3.542	0	3.542
Ontvangsten		13.082	13.321	1.487	11.834

Verplichtingen

In 2014 zijn door decentralisatie per 1 januari 2015 van de jeugdzorg naar de gemeenten geen verplichtingen vastgelegd voor de uitgaven van de Bureaus Jeugdzorg in 2015.

35.1 Apparaatsuitgaven Raad voor de Kinderbescherming

Raad voor de Kinderbescherming

De Raad voor de Kinderbescherming (RvdK), een onderdeel van het Ministerie van VenJ, heeft de taak om kinderen te beschermen indien de ontwikkeling van het kind in gevaar komt. De RvdK heeft een taak op terrein van bescherming, gezag en omgang, straf en ASAA (Afstand, Screening van pleeg en Aspirant-adoptiegezinnen, Adoptie en Afstemmingsvragen). Vanuit dit artikel worden de apparaatsuitgaven van de Raad voor de Kinderbescherming gefinancierd.

Het verschil tussen de budgettaire ramingen in de ontwerpbegroting en de realisatie is onder andere het gevolg van onderlinge verschuivingen binnen het kader van 35.1. Daarnaast is het uitgavenkader voor personele uitgaven verhoogd voor onder andere het uitvoeren van erkende gedragsinterventies. Temporisering van de ICT-uitgaven heeft geleid tot lagere uitgaven op dit terrein.

35.2 Uitvoering jeugdbescherming en voogdij AMV’s

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdrage (LBIO)

Het LBIO is een overheidsinstelling (ZBO) en verricht in opdracht van de Ministers van VenJ en VWS wettelijke taken op het gebied van onderhoudsbijdragen (inning ouderbijdragen – tot 1 januari 2015 –, inning kinder- en partneralimentatie en inning internationale alimentatie).

Tabel 35.4 Productiegegevens LBIO

				Realisatie	Raming
	2011	2012	2013	2014	2014
Aantallen producten
Alimentatie			43.277	41.414	49.650
Internationale alimentatie			4.167	4.380	3.260
Ouderbijdragen			169.760	160.506	182.400
Kosten per geïnde euro
Alimentatie			€ 0,00	€ 0.01	€ 0,05
Internationale alimentatie			€ 0.18	€ 0,15	€ 0,20
Ouderbijdragen			€ 0,17	€ 0,13	€ 0,20

Nidos

De bijdrage aan het Nidos is bij eerste suppletoire begroting 2014 overgeheveld naar beleidsartikel 37 «Vreemdelingenzaken».

Bijdrage aan medeoverheden

Bureaus Jeugdzorg (BJZ) – Jeugdbescherming (JB)

De taken van de Bureaus Jeugdzorg waren vastgelegd in artikel 5 tot en met 17 van de Wet op de Jeugdzorg. De BJZ’s waren verantwoordelijk voor de noodzakelijke hulpverlening aan en bescherming van kinderen met ernstige en/of complexe problemen zodat het kind veilig kan opgroeien.

Provinciale overheden ontvingen van VenJ een tarief vermenigvuldigd met de gerealiseerde productie voor de uitvoering kinderbeschermingsmaatregelen door de Bureaus Jeugdzorg en landelijk werkende instellingen die onder verantwoordelijkheid van de desbetreffende provincie vallen (PxQ).

De definitieve financiering van de doeluitkering heeft tot en met het jaar 2014 plaatsgevonden aan de hand van P (afgesproken prijs) * Q (daadwerkelijke realisatie van het jaar t-1). De door de accountant gecontroleerde realisatiecijfers in verband met deze financiering werden jaarlijks aangeleverd vanuit de provincies bij het Ministerie van Veiligheid en Justitie.

Per 1 januari 2015 is de uitvoering van de jeugdzorg gedecentraliseerd naar de gemeenten. Financiering voor jeugdbescherming en jeugdreclassering geschiedt daardoor niet langer aan de hand van een doeluitkering. Per 1 januari 2015 is om deze reden de plicht om de realisatiecijfers over jeugdbescherming en jeugdreclassering aan te leveren bij het Ministerie van VenJ verdwenen (Uitvoeringsbesluit Wet op de jeugdzorg) en kunnen er geen realisatiecijfers over 2014 gepresenteerd worden in het jaarverslag.

BES Voogdijraad

De BES Voogdijraad heeft civielrechtelijke en strafrechtelijke taken. De voogdijraad houdt zich, naast de civiele onderzoeks- en rekestrerende taak, bezig met het opzetten en ontwikkelen van taakstraffen en sinds juni 2010 met de uitvoering van jeugdreclassering. Daarnaast heeft de voogdijraad nog een financiële taak: bemiddeling, inning en uitbetaling van kinderalimentatie.

Overige uitvoering jeugdbescherming en voogdij AMV’s

Dit betreft de uitgaven aan diverse kleinere opdrachten in het kader van jeugdbescherming.

Subsidies

Subsidies Jeugdbescherming

De Minister subsidieert meerdere organisaties en initiatieven die betrekking hebben op de jeugdbescherming. Onder deze post vallen diverse kleinere subsidies zoals voor het Centrum Internationale Kinderontvoering (IKO) en Stichting Adoptievoorzieningen (SAV), kosten nader onderzoek doodsoorzaak van kinderen (NODO), vertaalkosten IKO en internationale contributies.

Overige uitvoering jeugdbescherming en voogdij AMV’s

Dit betreft subsidies in het kader van jeugdbescherming.

Opdrachten

Jeugdbescherming – Regeling tegemoetkoming adoptiekosten

De Regeling tegemoetkoming adoptiekosten strekt tot het verstrekken van een vergoeding van € 3.700 voor buitenlandse kinderen waarvan de adoptie is afgerond in de periode 2009 tot en met 2012. De periode waarin een aanvraag voor een vergoeding kan worden ingediend loopt nog tot 1 januari 2016.

Stelsel jeugdzorg

Met de stelselherziening jeugdzorg worden met ingang van 2015 de uitvoering van jeugdbescherming, jeugdreclassering en jeugdhulp gedecentraliseerd naar gemeenten. Door de verantwoordelijkheid voor alle jeugdzorg bij gemeenten te beleggen wordt het eenvoudiger om een integraal (jeugd-)zorgaanbod te ontwikkelen en wordt naar verwachting sterker ingezet op preventie. De beschikbare middelen in het kader van de stelselherziening zijn onder andere ingezet voor:

• • Een communicatie- en ondersteuningstraject richting gemeenten en veldpartijen;

• • De ontwikkeling van een certificeringssystematiek om de kwaliteit van de uitvoering van jeugdbescherming en jeugdreclassering in het nieuwe stelsel te borgen.

Bestrijding huiselijk geweld en kindermisbruik

Huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel misbruik zijn omvangrijke problemen in Nederland. Dit geldt in het bijzonder voor minderjarige slachtoffers. Doordat het geweld veelal achter gesloten deuren plaatsvindt, is een belangrijke doelstelling het vergroten van de zichtbaarheid van de problematiek. In 2014 is aan het Actieplan aanpak kindermishandeling 2012–2016 «Kinderen Veilig» uit voering gegeven. Diverse acties zijn gefinancierd, zo ontving het Nederlands Forensisch Instituut een bijdrage om het team forensisch artsen voor kinderen te gaan uitbreiden en om trainingen op te zetten voor regionaal werkende forensisch artsen over kindermishandeling. Ook de Taskforce Kindermishandeling ontving een bijdrage voor haar activiteiten. Zoals in het actieplan is aangekondigd heeft halverwege de looptijd een midterm review plaatsgevonden. Het merendeel van de acties is inmiddels afgerond.

35.3 Tenuitvoerlegging justitiële sancties jeugd

Bijdrage aan agentschappen

DJI-jeugd

DJI zorgt namens de Minister voor de tenuitvoerlegging van straffen en vrijheidsbenemende maatregelen, die na een beslissing van een rechter zijn opgelegd. Voor jeugdigen vindt deze tenuitvoerlegging plaats in een justitiële jeugdinrichting (JJI). Jaarlijks krijgt DJI een budget toegewezen vanuit VenJ en worden afspraken gemaakt over de door DJI te leveren prestaties

De bijdrage aan DJI voor de justitiële jeugdinrichtingen is hoger uitgekomen dan oorspronkelijk geraamd bij de begroting 2014. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een structurele budgetoverheveling vanuit het Ministerie van OCW naar VenJ/DJI. Het betreft onderwijsmiddelen die in eerdere jaren door VenJ zijn overgeheveld naar de OCW-begroting voor de extra kosten verbonden aan scholing en onderwijsactiviteiten binnen de JJI’s. Door een neerwaartse bijstelling van de benodigde capaciteit van de JJI’s zijn deze middelen bij tweede suppletoire begroting 2014 weer overgeheveld naar DJI.

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

Halt

Halt is als RWT verantwoordelijk voor de uitvoering van de Halt-afdoening (artikel 77e Wetboek van Strafrecht). De Minister financiert de Halt-afdoening. Naast deze repressieve activiteiten voert Halt ook preventieve activiteiten uit. Deze activiteiten worden grotendeels door gemeenten gefinancierd (aangevuld met incidentele bijdragen van provincies of andere fondsen).

Tabel 35.5 Productiegegevens Halt

					Realisatie	Raming
	2010	2011	2012	2013	2014	2014
Halt-afdoeningen (in aantal per jaar)	18.082	17.205	18.820	16.733	16.891	19.500

Toelichting

De realisatie Halt-afdoeningen blijft achter op de raming van 19.500. Halt heeft door hier actief beleid op te voeren richting de hoofdverwijzer, de politie, de dalende trend van de afgelopen jaren weten om te buigen in een stabilisatie. De invoering van de ZSM-aanpak door het Openbaar Ministerie heeft hieraan bijgedragen.

Bijdrage aan medeoverheden

BJZ – Jeugdreclassering (JR)

De jeugdreclassering levert hulp en steun bij voorwaardelijk opgelegde sancties of strafbeschikking en begeleiding en toezicht op verzoek van de Raad voor de Kinderbescherming of de JJI. Voorts is de jeugdreclassering belast met de uitvoering van het scholings- en trainingsprogramma en is verantwoordelijk voor nazorg. De jeugdreclassering levert hiermee een belangrijke bijdrage aan consequente handhaving van de voorwaarden die aan de jongere zijn opgelegd. Dit draagt bij aan het voorkomen van recidive. Provincies ontvangen van VenJ het tarief vermenigvuldigd met de gerealiseerde productie voor de uitvoering van jeugdreclasseringstaken door de Bureaus Jeugdzorg en landelijk werkende instellingen die onder verantwoordelijkheid van de desbetreffende provincie vallen (PxQ).

De definitieve financiering van de doeluitkering heeft tot en met het jaar 2014 plaatsgevonden aan de hand van P (afgesproken prijs) * Q (daadwerkelijke realisatie van het jaar t-1). De door de accountant gecontroleerde realisatiecijfers in verband met deze financiering werden jaarlijks aangeleverd vanuit de provincies bij het Ministerie van Veiligheid en Justitie. De onderuitputting van ca. € 7 mln. is voornamelijk het gevolg van de dalende jeugdcriminaliteit. Dit heeft geleid tot een lagere productie.

Per 1 januari 2015 is de uitvoering van de jeugdzorg gedecentraliseerd naar de gemeenten. Financiering voor jeugdbescherming en jeugdreclassering geschiedt daardoor niet langer aan de hand van een doeluitkering. Per 1 januari 2015 is om deze reden de plicht om de realisatiecijfers over jeugdbescherming en jeugdreclassering aan te leveren bij het Ministerie van VenJ verdwenen (Uitvoeringsbesluit Wet op de jeugdzorg) en kunnen er geen realisatiecijfers over 2014 gepresenteerd worden in het jaarverslag.

Overig tenuitvoerlegging justitiële sancties jeugd

Op dit instrument worden diverse kleinere subsidies in het kader van tenuitvoerlegging justitiële sancties jeugd verantwoord.

Opdrachten

Programma Jeugdcriminaliteit en Jeugdgroepen

De aanpak van problematische (criminele) jeugdgroepen is door gemeenten, politie en OM met ondersteuning van VenJ in 2014 succesvol voortgezet.80 Uit metingen (juni 2014) blijkt dat het aantal criminele jeugdgroepen sinds 2009 met 52% is gedaald. De aanpak is gericht op het stellen van grenzen bij onaanvaardbaar gedrag en het bieden van perspectief aan deze jongeren door de lokale partners te ondersteunen in een effectieve integrale aanpak: tijdig signaleren, ingrijpen, nazorg en het verbinden van straf, zorg, onderwijs en werk.

Projecten Jeugd straf

Binnen het domein jeugdstraf zijn in 2014 middelen beschikbaar gesteld voor de uitvoering van het adolescentenstrafrecht. Een deel van deze middelen zijn gedurende het jaar beschikbaar gesteld en overgeheveld naar onder andere de Raad voor de Kinderbescherming en de drie reclasseringsorganisaties voor het uitvoeren van projecten in dit kader. Ook zijn middelen overgeheveld voor de uitvoering van diverse (gedrags-)interventies door DJI en de Raad voor de Kinderbescherming. Verder zijn middelen beschikbaar gesteld voor de uitvoering van diverse pilotprojecten, onderzoeken, etc. op het jeugdstrafrechtterrein.

Taakstraffen/erkende gedragsinterventies

Gedragsinterventies worden bij jongeren ingezet met het doel recidive in de toekomst te verminderen. Zij moeten wel zoals bedoeld worden uitgevoerd, doeltreffend en effectief zijn. Daarom zijn in 2014 in opdracht van het WODC verschillende evaluaties van gedragsinterventies uitgevoerd, zoals Leren van Delict en Stay-a-Way.

Ontvangsten

Er is € 11,8 mln. meer ontvangen dan oorspronkelijk was geraamd in de begroting. Dit verschil wordt onder andere verklaard door:

• • Een afrekening met DJI over de productie 2013 met betrekking tot de JJI’s (€ 3,2 mln.).

• • Hogere ontvangsten bij de Raad voor de Kinderbescherming (€ 4,4 mln.) in verband met extra ontvangsten als gevolg van IF-contracten/detacheringen van eigen personeel bij andere onderdelen van het Rijk.

36. Contraterrorisme en Nationaal Veiligheidsbeleid

Bijdragen aan een veilig en stabiel Nederland door het voorkomen en beperken van maatschappelijke ontwrichting door dreigingen te onderkennen, de weerbaarheid van burgers, bedrijfsleven en overheidsorganen te verhogen en de bescherming van vitale belangen te versterken.

• • De Minister van Veiligheid en Justitie heeft een regisserende rol op het gebied van nationale veiligheid en crisisbeheersing, terrorismebestrijding en cybersecurity.81 De taken worden namens de Minister uitgevoerd door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV).

• • Daarnaast is bij Koninklijk Besluit82 vastgelegd dat de Minister van Veiligheid en Justitie doorzettingsmacht heeft wanneer het gaat om het voorkomen van terroristische misdrijven.

• • De maatschappelijke effecten van het beleid ter bescherming van de nationale veiligheid (o.a. crisis- en cybersecuritybeleid en terrorismebestrijding) laten zich door het grote aantal activiteiten en instrumenten, de afhankelijkheid van derden bij de realisatie van de doelstellingen en met name de onvoorspelbaarheid van gebeurtenissen die de nationale veiligheid bedreigen, niet (altijd) in prestatie-indicatoren of kengetallen uitdrukken. Kwalitatieve indicatoren zijn te vinden in de voortgangsrapportages met betrekking tot contraterrorisme en -extremisme, cybersecurity en nationale veiligheid die jaarlijks aan de Tweede Kamer worden aangeboden.83

Het op dit artikel uitgevoerde beleid en de bijbehorende resultaten waren het afgelopen jaar conform de verwachtingen zoals vermeld in de begroting. Er was geen noodzaak tot afwijkingen van het voorgenomen beleid. In het kader van terrorismebestrijding is het in 2014 wederom noodzakelijk gebleken de aanpak te intensiveren van reisbewegingen naar jihadistische strijdgebieden en het indammen van de risico’s die mogelijk uitgaan van terugkeerders. Kernpunt vormde ook het versterken van de samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven om de weerbaarheid tegen ICT-verstoringen en cyberaanvallen te verhogen.

Naar aanleiding van de evaluatie van het functioneren van de Wet veiligheidsregio’s en het stelsel van rampenbestrijding en crisisbeheersing zijn in 2014 de eerste resultaten zichtbaar van de ingezette verbeteringen.84

Tabel 36.1 Budgettaire gevolgen van beleid art. 36 (bedragen x € 1.000)

		Realisatie	Realisatie	Oorspronkelijk vastgestelde begroting	Verschil
		2013	2014	2014
Verplichtingen		284.113	248.370	253.413	– 5.043
Programma-uitgaven		210.768	250.529	253.413	– 2.884
36.2 Nationale veiligheid en terrorismebestrijding
	Bijdrage agentschappen
	Overige bijdragen agentschappen	0	0	320	– 320
	Bijdrage ZBO's/RWT's
	Instituut Fysieke Veiligheid (IFV)	36.565	30.978	30.236	742
	Bijdrage medeoverheden
	Brede Doeluitkering Rampenbestrijding (BDuR)	128.462	177.293	176.770	523
	Overig nationale veiligheid en terrorismebestrijding	9.529	4.993	2.999	1.994
	Subsidies
	Nederlands Rode Kruis	1.827	1.690	1.685	5
	Nationaal Veiligheidsinstituut	934	1.544	1.305	239
	Onderwijs Veiligheidsregio's	250	0	1.930	– 1.930
	Overig nationale veiligheid en terrorismebestrijding	2.905	1.548	4.950	– 3.402
	Opdrachten
	Project NL-Alert	3.254	5.963	2.900	3.063
	Opdrachten NCSC	4.489	2.551	8.343	– 5.792
	Overig terrorismebestrijding	2.556	2.289	2.257	32
	Overig nationale veiligheid	8.774	10.540	8.578	1.962
36.3 Onderzoeksraad voor Veiligheid
	Bijdrage ZBO's/RWT's
	Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV)	11.223	11.140	11.140	0
Ontvangsten		212	351	0	351

36.2 Nationale veiligheid en terrorismebestrijding

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

Instituut Fysieke Veiligheid (IVF)

De bijdrage ten behoeve van brandweerzorg, rampenbestrijding en crisisbeheersing aan het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV), is het afgelopen jaar verstrekt zoals vermeld in de begroting.

Bijdrage aan medeoverheden

Brede Doeluitkering Rampenbestrijding (BDUR)

Van het totaal aan uitgaven voor de brandweer, GHOR, rampenbestrijding en crisisbeheersing op lokaal en regionaal niveau wordt ongeveer 90% bekostigd door de gemeenten uit hun algemene uitkering van het Gemeentefonds. Daarnaast ontvangen de Veiligheidsregio’s van het Ministerie van VenJ, op grond van het Besluit veiligheidsregio's, een Brede Doeluitkering Rampenbestrijding in de vorm van een lumpsum als financiële tegemoetkoming voor alle taken die in de Wet veiligheidsregio’s zijn opgenomen. De bijdrage ten behoeve van de brandweerzorg, rampenbestrijding en crisisbeheersing is het afgelopen jaar verstrekt zoals vermeld in de begroting.

Subsidies

Nederlands Rode Kruis

De bijdrage ten behoeve van de rampenbestrijding aan het Nederlands Rode Kruis is het afgelopen jaar verstrekt zoals vermeld in de begroting.

Nationaal Veiligheidsinstituut

In 2014 heeft VenJ de jaarlijkse subsidie verstrekt voor de exploitatie van het Nationaal Veiligheidsinstituut.

Onderwijs Veiligheidsregio’s

De Veiligheidsregio’s ontvangen subsidie voor verbetering van brandweeronderwijs (opleiden, trainen en oefenen). De financiering van het onderwijs ten behoeve de veiligheidsregio’s is opgenomen in de lumpsumbetaling aan het IFV ter financiering van de wettelijke taken.

Overige nationale veiligheid en terrorismebestrijding

Door temporisering op individuele subsidies is ruimte vrij gemaakt voor de extra investeringen voor het geschikt maken van NL-Alert naar het 4G-netwerk.

Opdrachten

Project NL-Alert

NL-Alert is het systeem voor rampen- en crisisinformatie per mobiele telefoon dat eind 2012 is uitgerold. Met de bijdrage van het Ministerie van VenJ zijn de beheer- en exploitatiekosten van onder andere de telecomproviders gefinancierd. In 2014 zijn wederom landelijk NL-Alert controleberichten uitgezonden, waaruit bleek dat NL-Alertberichten kunnen worden ontvangen door 4,8 miljoen mensen. Uit onderzoek is gebleken dat 86% van de ontvangers van een daadwerkelijk NL-Alert-bericht, andere mensen in hun omgeving informeren. In 2014 is NL-Alert 24 maal ingezet. Voor de overgang naar het 4G-netwerk zijn extra investeringen noodzakelijk geweest bij de providers.

Opdrachten Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC)

In 2014 heeft het NCSC 713 incidenten afgehandeld en 1.894 adviezen over beveiliging verstrekt. Daarnaast is onder andere medio 2014 het (vierde) Cybersecuritybeeld Nederland (CSBN) gepubliceerd.85 Het Cybersecuritybeeld Nederland wordt jaarlijks opgesteld. Doel is het bieden van inzicht in ontwikkelingen, belangen, dreigingen en weerbaarheid op het gebied van cybersecurity. Op hoofdlijnen zijn er ten opzichte van het CSBN 2013 geen grote verschuivingen waarneembaar. Cybercrime en digitale spionage blijven de grootste dreiging op het gebied van cybersecurity. De potentiële impact van cyberaanvallen en verstoringen neemt door snelle digitalisering alleen maar toe. De campagne Alert-Online heeft van 27 oktober tot 6 november 2014 succesvol plaatsgevonden met betrokkenheid van 140 publieke en private partijen.

De onderuitputting wordt met name veroorzaakt door het feit dat de middelen voor de formele personele uitbreiding cybersecurity van € 4 mln. zijn geraamd op het instrument «Opdrachten NCSC». De realisatie vindt plaats op apparaatsbudget (artikel 91). Structurele overheveling naar artikel 91 heeft bij eerste suppletoire begroting 2014 plaatsgevonden.

Overige terrorismebestrijding

Naast de genoemde activiteiten omtrent het indammen van de risico’s die mogelijk uitgaan van terugkeerders uit jihadistische strijdgebieden, is in 2014 onder meer driemaal het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN) uitgebracht. Het DTN fungeert als inhoudelijke basis voor het contraterrorismebeleid en stelt de NCTV en zijn samenwerkingspartners in staat beleidsmatig en operationeel snel in te spelen op nieuwe ontwikkelingen.

Overig nationale veiligheid

Vanuit het programma «Veilig door innovatie» zijn twaalf nieuwe projectaanvragen gefinancierd. Het betreffen projecten die het presterend vermogen van veiligheidspartners kan verhogen door slimmer, sneller en/of efficiënter te gaan werken. Tevens zijn opdrachten verstrekt ten behoeve van het functioneren van het Nationaal Crisiscentrum (NCC) en Nationale Academie voor Crisisbeheersing (NAC), die beide werken voor de gehele rijksoverheid.

36.3 Onderzoeksraad voor Veiligheid

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV)

De OVV fungeert als onafhankelijk onderzoeksorgaan, dat op eigen gezag kan besluiten tot het doen van onderzoek naar de oorzaak van (ernstige) ongevallen en rampen of een dreiging daartoe.

De werkzaamheden van de raad zijn gekoppeld aan het zich voordoen van een voorval of een reeks van voorvallen. De uitgaven voor onderzoek naar de ramp met de MH17 konden binnen de budgettaire kaders worden opgevangen. De onderzoeken die zijn gedaan in 2014 zijn te vinden op www.onderzoeksraad.nl.

37. Vreemdelingenzaken

Een op maatschappelijk verantwoorde wijze en in overeenstemming met internationale verplichtingen gereglementeerde en beheerste toelating tot, verblijf in en vertrek uit Nederland van vreemdelingen, alsmede verkrijging van het Nederlanderschap of de intrekking daarvan.

Tabel 37.1 Kengetallen vreemdelingenketen

Vreemdelingenketen aantallen1
Opvang, Toegang, Toelating en Toezicht	Realisatie					Raming
	2010	2011	2012	2013	2014	2014
Asiel
Asielinstroom2	15.150	14.630	13.360	17.190	29.890	14.000
Overige instroom3	9.720	10.330	9.150	13.260	18.050	13.380
Instroom in de opvang	15.300	13.760	13.300	16.470	29.820	14.000
Uitstroom uit de opvang	13.200	18.640	14.800	15.490	20.280	14.000
Gemiddelde bezetting in de opvang	20.100	18.720	14.400	14.700	19.590	14.100
Regulier
Machtiging tot voorlopig verblijf (MVV)4	53.600	49.720	46.600	6.580	14.040	8.500
Verblijfsvergunning regulier (VVR)	55.500	58.930	58.520	25.530	22.260	27.2005
Toelating en verblijf (TEV)	–	–	–	39.820	35.840	39.000
Visa	3.400	2.420	1.480	1.760	1.190	2.500
Naturalisatie
Aantal naturalisatie verzoeken	26.280	26.300	28.890	24.230	24.820	33.500
Streefwaarden Terugkeer6
Zelfstandig vertrek	16%	20%	20%	23%	26%	20%
Gedwongen vertrek	35%	32%	29%	31%	28%	30%
Zelfstandig vertrek zonder toezicht	49%	48%	50%	46%	47%	50%

Toelichting

Het totaal aantal geregistreerde asielaanvragen is in 2014 hoger dan geraamd. De stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door een hogere instroom uit Syrië (gedurende het hele jaar) en Eritrea (eerste helft van 2014). De instroom in de opvang en de gemiddelde bezetting zijn hierdoor dan ook gestegen.

Wat betreft het aantal naturalisatieverzoeken werd bij het vaststellen van de begroting voor 2014 rekening gehouden met een verhoogde instroom door wijziging van de Rijkswet op het Nederlanderschap. De wijziging is echter nog niet doorgevoerd, waardoor de verwachte instroom is uitgebleven.

Tabel 37.2 Kengetallen IND doorlooptijden

Vreemdelingenzaken waarop binnen de wettelijke termijn is besloten.
	Realisatie					Raming
	2010	2011	2012	2013	2014	2014
Asiel	82%	88%	88%	85%	93%	88%
Regulier	95%	87%	89%	87%	91%	100%
Naturalisatie	96%	87%	91%	70%	86%	100%

Tabel 37.3 Prestatie-indicator Centraal Orgaan Asielzoekers

Gemiddelde verblijfsduur in maanden
	Realisatie				Raming
	2011	2012	2013	2014	2014
Gemiddelde opvangduur vergunninghouders na vergunningverlening	5	5	3,7	4,7	3,5
Gemiddelde verblijfsduur opvang op basis van uitstroom	15	14	13	9,8	12

Toelichting

De gemiddelde opvangduur van vergunninghouders na vergunningverlening is opgelopen als gevolg van de verhoogde asielinstroom en het relatief hoge inwilligingspercentage. Er worden dan ook maatregelen genomen om de uitplaatsing van vergunninghouders te versnellen.

De daling van de gemiddelde opvangduur van alle uit de opvang van het COA gestroomde vreemdelingen houdt verband met het feit dat het toekenningspercentage hoger is dan eerdere jaren. Over het algemeen is de opvangduur van asielzoekers die in aanmerking komen voor een vergunning namelijk korter dan van asielzoekers die een afwijzing op de asielaanvraag ontvangen. Overigens is het de verwachting dat de gemiddelde opvangduur op basis van de uitstroom in 2015 gaat oplopen. Een groot deel van de in 2014 ingestroomde asielzoekers zit namelijk nog in de opvang. De knelpunten bij het uitplaatsen van vergunninghouders naar gemeenten wordt daardoor pas op een later moment zichtbaar in deze indicator.

Programma Stroomlijning Toelatingsprocedures

De Wet herschikking asielgronden en de eerste onderdelen van het Besluit stroomlijning toelatingsprocedures en het Besluit aanpassing vergoeding vervolgaanvragen vreemdelingen zijn op 1 januari 2014 in werking getreden. De tweede tranche van het Besluit stroomlijning toelatingsprocedures is op 1 april 2014 in werking getreden. Bij afwijzing van een eerste asielaanvraag of van een humanitair-reguliere aanvraag wordt nu meteen bekeken of er een (andere) humanitair-reguliere verblijfsgrond van toepassing is. Daartoe hoeft geen afzonderlijke vervolgaanvraag meer te worden ingediend.

Alternatieven vreemdelingenbewaring

Vooruitlopend op het wetsvoorstel Terugkeer en Bewaring (indiening bij Tweede Kamer in voorjaar 2015), worden gezinnen met minderjarige kinderen en alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv's) vanaf 1 oktober niet meer geplaatst in reguliere centra voor vreemdelingenbewaring of grensdetentie, maar in de Gesloten Gezinsvoorziening.

Controle van vreemdelingen in het Detentiecentrum Rotterdam en Detentiecentrum Zeist gebeurt met behulp van een bodyscan, omdat onderzoek aan het lichaam door middel van visitatie als belastend werd ervaren. Daarnaast zijn er alternatieven voor bewaring ontwikkeld (vreemdelingenbewaring wordt meer dan voorheen ingezet als ultimum remedium) die een zichtbare daling van inbewaringstellingen tot gevolg heeft.

Arbeids- en kennismigratie

Op 1 april 2014 is de Europese richtlijn Single Permit inzake de enkelvoudige procedure en de enkelvoudige vergunning geïmplementeerd door invoering van de gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid. Deze vergunning, die door de IND wordt afgegeven, is een combinatie van de tewerkstellingsvergunning en de verblijfsvergunning. Voor het arbeidsmarktdeel vraagt de IND advies aan het UWV.

In april 2014 is het voorstel voor de Europese richtlijn inzake de toelating en verblijf van seizoenswerkers door het Europees Parlement (EP) en de Europese Raad aangenomen. Een eerste aanzet tot implementatie is gegeven. In mei is het voorstel voor de richtlijn inzake de toelating en verblijf van intra corporate transferees door het EP en de Raad aangenomen.

Voor de toelatingsregeling buitenlandse investeerders is veel gedaan aan voorlichting om investeerders aan te trekken. Het heeft geresulteerd in slechts één aanvraag die is afgewezen en één aanvraag die nog in behandeling is.

In 2014 is een wijziging van het Vreemdelingenbesluit 2000 voorbereid in verband met de start-up-regeling, die per 1 januari 2015 in werking is getreden. Deze nieuwe regeling geeft ambitieuze starters van buiten de EU de kans om een tijdelijke verblijfsvergunning in Nederland aan te vragen. Met een verblijfsvergunning als «start-up» krijgen ambitieuze starters een jaar de tijd om in Nederland een innovatieve onderneming te starten. Een voorwaarde is dat ze hierbij begeleid worden door een betrouwbare begeleider (facilitator) in Nederland. Daarnaast is een communicatieplan gemaakt om de regeling in de markt te zetten.

In december 2014 heeft de Sociaal-Economische Raad het advies over arbeidsmigratie vastgesteld. Dit advies dient als referentiekader voor eventuele maatregelen om arbeidsmigratie uit andere lidstaten in betere banen te leiden en Nederland nog aantrekkelijker te maken voor kennismigranten. Een kabinetsreactie volgt in het voorjaar van 2015.

Handhaving Vreemdelingenwet

Criminele vreemdelingen en fraude

De aanpak van criminele en overlastgevende vreemdelingen had in 2014 de hoogste prioriteit. Daarnaast is veel aandacht besteed aan de aanpak van op toelating gerichte fraude. Om hier invulling aan te geven, is de samenwerking en informatie-uitwisseling tussen de vreemdelingen- en strafrechtketen verbeterd. In maart 2014 is bovendien de Wet biometrie in werking getreden waardoor nu systematisch gebruik kan worden gemaakt van vingerafdrukken in de strijd tegen (migratie)fraude.

Mensensmokkel

In 2014 is de aanpak van mensensmokkel verder geïntensiveerd. Een belangrijke maatregel is de oprichting van de Landelijke Staf Grootschalig Bijzonder Optreden (LSGBO). Dit is een samenwerkingsstructuur waarin alle relevante organisaties samenwerken op handhaving, opsporing en intelligence rondom de aanpak van mensensmokkel van Eritreeërs en Syriërs. Deze werkwijze heeft geleid tot onder meer 110 aangehouden verdachten en ruim twintig projectmatige mensensmokkelonderzoeken. Deze werkwijze zal daarom structureel worden voortgezet.

Nationaliteit

Op 21 januari 2014 is het wetsvoorstel tot wijziging van de Rijkswet op het Nederlanderschap ter verlenging van de termijnen voor de verlening van het Nederlanderschap aangeboden aan de Tweede Kamer. Dit voorstel beoogt conform het Regeerakkoord de naturalisatietermijn te verlengen van vijf naar zeven jaar.

Op 4 september 2014 is het wetsvoorstel tot wijziging van de Rijkswet op het Nederlanderschap ter verruiming van de mogelijkheden voor het ontnemen van het Nederlanderschap bij terroristische misdrijven aangeboden aan de Tweede Kamer. Dit voorstel beoogt aan artikel 14, tweede lid, onderdeel b, van de Rijkswet op het Nederlanderschap het artikel 134a Wetboek van Strafrecht toe te voegen.

Strafbaarstelling illegaliteit

In april 2014 is het wetsvoorstel strafbaarstelling illegaliteit ingetrokken. Het huidige beleid gericht op terugkeer van onrechtmatig in Nederland verblijvende vreemdelingen blijft hierdoor ongewijzigd.

Tabel 37.4 Budgettaire gevolgen van het beleid art. 37 (bedragen x € 1.000)

		Realisatie	Realisatie	Oorspronkelijk vastgestelde begroting	Verschil
		2013	2014	2014
Verplichtingen		173.932	1.142.847	681.201	461.646
Programma-uitgaven		751.429	1.136.888	681.201	455.687
37.2	Toegang, toelating en opvang vreemdelingen
	Bijdrage agentschappen
	Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND)	312.131	323.621	290.598	33.023
	Bijdrage ZBO's/RWT's
	Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA)	388.752	740.909	322.413	418.496
	Nidos-opvang		24.738	0	24.738
	Subsidies
	Vluchtelingenwerk Nederland (VWN) e.a.	5.272	6.260	5.743	517
	Overig toegang, toelating en opvang vreemdelingen	605	458	662	– 204
	Opdrachten
	Programma Biometrie	1.188	400	7.310	– 6.910
	Programma Vernieuwing Grensmanagement	4.041	3.626	3.017	609
	Programma Keteninformatisering	13.100	12.009	19.415	– 7.406
	Versterking vreemdelingenketen	495	592	3.970	– 3.378
37.3	Terugkeer
	Bijdrage agentschappen
	DJI (DV&O)	7.700	6.910	8.399	– 1.489
	Subsidies
	REAN-regeling	6.600	8.833	6.599	2.234
	Opdrachten
	Terugkeer vreemdelingen	11.545	8.532	13.075	– 4.543
Ontvangsten		27.466	1.369	0	1.369

37.2 Toegang, toelating en opvang vreemdelingen

Bijdrage aan agentschappen

Immigratie- en Naturalisatiedienstn (IND)

De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) is verantwoordelijk voor de uitvoering van het vreemdelingenbeleid in Nederland. Dat houdt in dat de IND alle aanvragen beoordeelt van vreemdelingen die in Nederland willen verblijven of Nederlander willen worden. Het kan gaan om vluchtelingen die niet veilig zijn in eigen land, maar ook om mensen die in Nederland willen werken en wonen of zich willen laten naturaliseren tot Nederlander.

De gestegen uitgaven aan de IND hangen vooral samen met de hoger dan geraamde asielinstroom. De IND wordt hiervoor grotendeels op PxQ-basis (prijs maal aantal asielaanvragen) gefinancierd door VenJ. Bij Voor- en Najaarsnota is het budget voor de IND daarom verhoogd.

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA)

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) draagt zorg voor de opvang van vreemdelingen in Nederland. Het COA biedt vreemdelingen huisvesting, verstrekt middelen van bestaan en geeft begeleiding.

Het opvangbeleid is gericht op het bieden van onderdak en begeleiding van asielzoekers gedurende de asielprocedure. Na een afwijzing van een asielverzoek wordt de vreemdeling in de gelegenheid gesteld, al dan niet met ondersteuning van Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) en/of de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM), zelfstandig terug te keren. Na afloop van de vertrektermijn wordt de opvang in beginsel beëindigd, waarna mogelijk nog plaatsing in een locatie voor vrijheidsbeperking of in een gezinslocatie aan de orde kan zijn om verder aan het vertrek te werken. In het geval van vergunningverlening is snelle doorstroming naar gemeentelijke huisvesting van belang om op die wijze integratie en participatie te bevorderen.

Het COA wordt op PxQ-basis (prijs maal de gemiddelde bezetting) gefinancierd. De verhoging van de bijdrage aan het COA houdt direct verband met de hoger dan geraamde asielinstroom in 2014. Bij Miljoenennota 2015 is € 375 mln. extra budget vrijgemaakt ter dekking van de kosten van de verhoogde instroom voor 2014 en 2015. Dit bedrag is toegevoegd aan het budget voor 2014. Van dit budget is € 240 mln. onbesteed gebleven, wat is gestort in de asielreserve. Dit budget blijft hiermee beschikbaar ter dekking van een deel van de kosten van de verhoogde asielinstroom in de 2015.

Nidos-opvang

Het Ministerie van Veiligheid en Justitie verstrekt een bijdrage aan Stichting Nidos. Deze stichting is belast met de voogdij over alleenstaande minderjarige vreemdelingen en met het uitvoeren van de kinderbeschermingsmaatregel ondertoezichtstelling wanneer het om kinderen uit vluchtelingengezinnen gaat. De subsidie aan Nidos wordt op basis van jaarplannen verstrekt en is gerelateerd aan de instroom van alleenstaande minderjarige vreemdelingen (AMV’s).

Per 2014 is de subsidierelatie met Nidos overgeheveld van artikel 35 Jeugd naar artikel 37 Vreemdelingen. Bij de eerste suppletoire begroting is dit budgettair verwerkt. Doordat in 2014 de asielinstroom van AMV’s hoger was dan geraamd, zal de subsidie aan Nidos hoger worden vastgesteld.

Subsidies

Vereniging Vluchtelingenwerk Nederland (VWN)

Vereniging Vluchtelingenwerk Nederland (VWN) zet zich op basis van Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens in voor de bescherming en het behartigen van de belangen van vluchtelingen en asielzoekers. Daarnaast ondersteunt VWN direct of indirect vluchtelingen en asielzoekers bij het opbouwen van een nieuw bestaan in Nederland.

In 2014 heeft VWN een subsidie ter grootte van € 6,3 mln. ontvangen. Er is meer uitgegeven dat begroot om de activiteiten op de COA-locaties te kunnen blijven uitvoeren bij het hogere aantal asielverzoeken.

Opdrachten

Biometrie, keteninformatisering en vernieuwing grensmanagement

Het programma Keteninformatisering heeft door een combinatie en uitbouw van bestaande voorzieningen (Basisvoorziening Vreemdelingen en Centraal Digitaal Depot van JustID) de uitwisseling van digitale documenten in de Vreemdelingenketen mogelijk gemaakt. IND en COA zijn als eerste gestart met de uitwisseling van digitale documenten. Er is een tijdelijk informatiesysteem Overdracht Vreemdelingen opgeleverd waarmee ketenpartners gegevens kunnen uitwisselen in het kader van de gedwongen terugkeer van vreemdelingen. Het systeem voor Ketenmanagementinformatie levert inmiddels digitale rapportages van zes ketenpartners.

Biometrie draagt zorg voor harmonisatie en bevordering van efficiënt gebruik van biometrie in de vreemdelingenketen. Het wetsvoorstel92 dat de mogelijkheden in de Vreemdelingenwet 2000 voor gebruik van biometrische kenmerken bij vaststelling van de identiteit van vreemdelingen verruimd, is door beide kamers aangenomen. De wet is op 1 maart 2014 in werking getreden. Het biometriesysteem (AFIS) van de Basisvoorziening Vreemdelingen is in 2014 vervangen, waarmee het uitgangspunt van eenmalige vastlegging en opslag van deze biometrische gegevens, die kunnen worden hergebruikt in alle processen van de vreemdelingenketen, verder is gerealiseerd. De uitrol van het Europese Visumsysteem (EU-VIS) is verder gecontinueerd. Tevens is geïnvesteerd in een Public Key Infrastructure (PKI) voor grens- en vreemdelingentoezicht, de verhoging van de kwaliteit van biometrie en een ketenplatform voor effectiever gebruik van biometrie in de keten.

De onderschrijdingen op de budgetten voor het programma Keteninformatisering en voor biometrie komen omdat hier geraamde uitgaven gerealiseerd zijn op het apparaatsartikel (niet-beleidsartikel 91). Dit in verband met herdefiniëring door «Verantwoord Begroten».

37.3 Terugkeer

Bijdrage aan agentschappen

DJI – Dienst Vervoer en Ondersteuning

De DT&V schakelt de Dienst Vervoer en Ondersteuning (DV&O) in voor het vervoer van vreemdelingen. De realisatie is lager omdat de DT&V in 2014 minder gebruik heeft hoeven maken van de diensten van DV&O, mede vanwege een efficiënter ingericht ketenproces.

Subsidies

REAN-regeling

De DT&V en de IOM werken met elkaar samen op het gebied van zelfstandige terugkeer. De hogere realisatie is veroorzaakt doordat het begrotingsartikel met ingang van 2014 ook andere subsidie uitgaven van de DT&V omvat, die voor 2014 geboekt werden op het instrument opdracht vreemdelingen vertrek. Deze mutatie heeft betrekking op een onderlinge verschuiving van budgetten.

Opdrachten

Terugkeer vreemdelingen

De DT&V bevordert het daadwerkelijke vertrek van vreemdelingen door de regie over het vertrekproces van individuele vreemdelingen te voeren. Dat gebeurt onder meer door het voeren van gesprekken met vreemdelingen, het faciliteren van het verkrijgen van reisdocumenten, het geven van voorlichting en het voorbereiden van het daadwerkelijke vertrek. Daarnaast bevordert de DT&V de samenwerking op het terrein van terugkeer met landen van herkomst en landen van de Europese Unie.

Ook in 2014 heeft de prioriteit in eerste instantie gelegen bij zelfstandig of vrijwillig vertrek en hebben vreemdelingen van de overheid praktische en financiële ondersteuning voor terugkeer ontvangen. Door de IOM, gemeenten, onderwijsinstellingen en maatschappelijke organisaties zijn met nationale en Europese middelen verschillende projecten uitgevoerd waarin aan vreemdelingen «in natura» ondersteuning is geboden, zoals bijvoorbeeld het bieden van een (vak)opleiding en het opstellen van een businessplan. Indien vreemdelingen desondanks niet vrijwillig vertrekken, wordt ingezet op gedwongen vertrek, waarbij medewerking van landen van herkomst essentieel is. Kabinetsbreed is ingezet op het verkrijgen van deze medewerking van herkomstlanden.

De realisatie was in 2014 lager dan begroot. Reden voor deze onderuitputting is deels gelegen in het feit dat de DT&V in 2014 ook incidentele financiële middelen vanuit de EU heeft ontvangen. Daarnaast was in 2014 een afname zichtbaar in het aantal fysieke verplaatsingen van vreemdelingen tussen de verschillende ketenpartners.

5. NIET-BELEIDSARTIKELEN

91. Apparaat kerndepartement

Tabel 91.1 Budgettaire gevolgen van beleid (x € 1.000)

	Realisatie	Realisatie	Oorspronkelijk vastgestelde begroting	Verschil
	2013	2014	2014
Verplichtingen	522.949	470.159	410.369	59.790
91.1 Apparaatsuitgaven kerndepartement
Personeel	249.780	261.951	231.049	30.902
waarvan eigen personeel	213.215	223.912	192.404	31.508
waarvan externe inhuur	35.407	35.968	31.117	4.851
waarvan overige personele uitgaven	1.158	2.071	7.528	– 5.457
Materieel	220.965	203.630	179.320	24.310
waarvan ICT	23.968	15.926	19.260	– 3.334
waarvan SSO's	159.040	153.408	94.986	58.422
waarvan overige materiele uitgaven	37.957	34.296	65.074	– 30.778
Ontvangsten	17.223	23.765	706	23.059

Toelichting uitgaven en verplichtingen

Ten opzichte van de begroting is in 2014 € 55,2 mln. meer uitgegeven. Het budgettaire kader van artikel 91 «Apparaat kerndepartement» is bij eerste en tweede suppletoire begrotingswet 2014 verhoogd met € 48,3 mln. De belangrijkste oorzaken zijn budgettaire neutrale verschuivingen van programmabudget op de beleidsartikelen naar apparaatsbudget op artikel 91.

Eigen personeel en externe inhuur

De belangrijkste oorzaken van de hogere uitgaven aan personeel en externe inhuur zijn:

• • In het kader van de richtlijnen van Verantwoord Begroten, die een strikte scheiding tussen apparaats- en programmamiddelen voorschrijven, heeft een aantal technische en budgettair neutrale mutaties in 2014 plaatsgevonden. Abusievelijk stonden er nog apparaatsuitgaven verantwoord bij de programma-uitgaven. Deze budgetten zijn gedurende 2014 overgeheveld naar artikel 91.

• • JustID (Justitiële Informatiedienst) heeft opdrachten uitgevoerd voor derden. De kosten en opbrengsten van deze opdrachten waren niet begroot en zijn in 2014 aan het budgettair kader toegevoegd (€ 12 mln.)

ICT

Op het budget ICT is minder uitgegeven dan geraamd door herschikking van het apparaatsbudget conform Verantwoord Begroten. Er is meer uitgegeven op eigen personeel, externe inhuur en SSO’s.

SSO’s

De uitgaven aan shared services organisaties (SSO’s) zoals het Rijksvastgoedbedrijf, FM Haaglanden en P-direkt zijn hoger dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door:

• • Een interne herschikking van budget «Overig materieel» naar SSO’s van € 26,4 mln. conform de richtlijnen Verantwoord Begroten. Deze herschikking is bij de eerste suppletoire begroting 2014 uitgevoerd.

• • Het kabinet heeft besloten tot een nieuwe vormgeving van het Rijkshuisvestingsstelsel per 1 januari 2016.93 Eén van de gevolgen hiervan is dat de huidige huurcontracten voortijdig worden opengebroken. Gedurende de looptijd van het huurcontract heeft het Rijksvastgoedbedrijf een vordering op de balans (zogenaamde egalisatievordering), dit werd in de loop der tijd afgelost door het departement als gebruiker van een pand. Doordat de huurcontracten voortijdig moeten worden opengebroken vanwege de overgang naar het nieuwe huisvestingsstelsel, dienen departementen deze egalisatievordering voortijdig af te lossen. VenJ heeft bij eerste suppletoire begrotingswet de egalisatieschuld à € 39,7 mln. afgelost.

• • De nieuwbouw van Eurojust is vertraagd waardoor in 2014 minder is uitgegeven dan geraamd. Dit leidt tot overloop van uitgaven van € 6 mln. naar 2015.

• • Kleinere mutaties (minder dan € 5 mln.) zoals de betaling aan SSC ICT Haaglanden. In 2014 zijn vijf kwartalen betaald voor ICT-diensten in plaats van vier.

Overige materiele uitgaven

De uitgaven aan overig materieel zijn lager dan oorspronkelijk begroot. Dit wordt veroorzaakt door:

• • Een herschikking van het budget «Overige materiele uitgaven» naar SSO’s van € 26,4 mln. bij de eerste suppletoire begroting 2014.

• • Desaldering JustID voor uitgevoerde opdrachten voor derden in 2014.

Ontvangsten

In 2014 is € 23,1 mln. aan ontvangsten geboekt. De belangrijkste oorzaken zijn:

• • Ontvangsten JustID voor uitgevoerde opdrachten voor derden. Tegenover de (extra) ontvangsten staan ook (extra) uitgaven van € 12 mln. De vergoedingen hiervoor zijn bij de tweede suppletoire begroting door middel van een desaldering aan het budgettaire kader toegevoegd.

• • De Wetgevingsacademie heeft vergoedingen ontvangen voor haar opleidingen.

• • Een ontvangst voor Keten Informatie Management is geraamd op het programmabudget van artikel 33.3 maar verwerkt op apparaatsuitgaven.

Totaaloverzicht apparaatsuitgaven/kosten inclusief agentschappen en ZBO’s en RWT’s

91.2 Totaaloverzicht apparaatsuitgaven en -kosten inclusief agentschappen en ZBO's/RWT's (x € 1.000)

	Realisatie	Realisatie	Begroting	Verschil
	2013	20141	2014
Kerndepartement	470.745	465.581	410.369	55.212
Grote uitvoeringsorganisaties	1.755.967	1.540.645	1.539.983	662
Openbaar Ministerie	578.035	482.476	464.290	18.186
Raad voor de rechtspraak	973.412	864.050	890.452	– 26.402
Raad voor de Kinderbescherming	179.073	169.180	160.116	9.064
Hoge Raad	25.447	24.939	25.125	– 186
Agentschappen2	1.650.744	1.603.621	1.667.665	– 64.044
Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI)	1.149.013	1.113.585	1.224.694	– 111.109
Immigratie en Naturalisatiedienst (IND)	307.434	309.437	270.416	39.021
Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB)	90.490	97.620	99.210	– 1.590
Nederlands Forensisch Instituut (NFI)	71.656	46.544	41.069	5.475
Dienst Justis	32.151	36.435	32.276	4.159
ZBO's en RWT's
Nationale politie	4.962.493 3		4.925.863
Politieacademie	140.3053		121.303
Raad voor Rechtsbijstand (RvR)	54.0894		50.813
Bureau Financieel Toezicht (BFT)	5.800	6.2504	2.398	– 3.852
College Bescherming Persoonsgegevens (Cbp)	7.827	8.2134	8.185	– 28
College voor de Rechten van de Mens (CRM)	6.113	5.8414	6.066	225
College van Toezicht Auteursrechten en naburige rechten	5494		685
College gerechtelijke deskundigen	1.701	1.5324	1.723	191
Reclasseringsorganisaties	227.7024		215.348
Commissie Schadefonds Geweldsmisdrijven (SGM)	18.5364		5.311
Slachtofferhulp Nederland (SHN)	25.2934		23.196
Particuliere tbs-inrichtingen	209.9174		239.655
Landelijk bureau Inning Onderhoudsbijdragen (LBIO)	4.0664		3.511
Halt	13.5424		12.567
Particuliere Jeugdinrichtingen	78.0514		70.923
Instituut Fysieke Veiligheid (IFV)	28.000	30.8954	30.236	– 659
Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV)	11.5524		11.140
Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA)	102.656		98.673
Stichting Nidos	25.5014		25.096

Extracomptabele tabel invulling taakstelling Regeerakkoord Rutte/Asscher

De Rijksdienst is vanaf 2016 een efficiencytaakstelling opgelegd die oploopt tot in totaal € 1,1 mld. Het aandeel van VenJ in deze taakstelling bedraagt circa € 341 mln. structureel vanaf 2018. Het betreft een taakstelling van 8,9% op de apparaatsuitgaven. De apparaatsuitgaven op het terrein van immigratie en asiel zijn voor 13,3% aangeslagen. De nationale politie heeft geen efficiencytaakstelling. De Politieacademie maakt wel onderdeel uit van de grondslag zoals gehanteerd voor het Regeerakkoord.

In onderstaande tabel is het VenJ-aandeel in de efficiencytaakstelling en de doorverdeling daarvan naar de grootste VenJ-onderdelen weergegeven.

Tabel 91.3 Departementale taakstelling cf. Regeerakkoord Rutte/Asscher (x € 1.000)

		2016	2017	2018	Structureel
Departementale taakstelling (totaal)		– 124.206	– 277.459	– 340.563	– 340.563
Kerndepartement		– 13.096	– 24.699	– 32.797	– 32.797
Grote uitvoeringsorganisaties		– 57.967	– 129.880	– 158.364	– 158.364
	OM	– 19.539	– 42.268	– 51.538	– 51.538
	Raad voor de Kinderbescherming	– 5.268	– 12.012	– 14.646	– 14.646
	Rechtspraak (inclusief Hoge Raad)	– 33.160	– 75.600	– 92.180	– 92.180
Agentschappen		– 45.074	– 104.605	– 127.093	– 127.093
	DJI	– 32.000	– 74.000	– 90.000	– 90.000
	IND	– 10.063	– 23.742	– 28.724	– 28.724
	NFI	– 2.044	– 4.660	– 5.682	– 5.682
	Dienst Justis	– 405	– 924	– 1.127	– 1.127
	CJIB	– 562	– 1.279	– 1.560	– 1.560
ZBO’s		– 8.069	– 18.275	– 22.309	– 22.309
	COA	– 2.600	– 5.800	– 7.100	– 7.100
	CBP	– 234	– 534	– 651	– 651
	Bureau Financieel Toezicht	– 78	– 177	– 216	– 216
	College voor de rechten van de mens	– 208	– 474	– 578	– 578
	Politieacademie	– 3.440	– 7.848	– 9.568	– 9.568
	IFV	– 808	– 1.843	– 2.247	– 2.247
	Raad voor Rechtsbijstand	– 701	– 1.599	– 1.949	– 1.949

In bovenstaande tabel is de verdeling van de efficiencytaakstelling uit het Regeerakkoord opgenomen over de dienstonderdelen van VenJ conform het oorspronkelijke ritme. Deze taakstelling is als volgt verdeeld en ingevuld:

• • € 90 mln. slaat neer bij DJI. De invulling van deze taakstelling maakt onderdeel uit van het Masterplan DJI.94

• • € 92,2 mln. slaat neer bij de Raad voor de rechtspraak. De invulling van de taakstelling maakt onderdeel uit van de prijsafspraken die met de rechtspraak gemaakt zijn. Ter invulling van de taakstelling is het zogenoemde KEI-programma opgestart door VenJ en de Rechtspraak. Hierover is de Tweede Kamer geïnformeerd.95

• • € 51,5 mln. is het aandeel van het OM. Het Openbaar Ministerie is geïnformeerd over de budgettaire omvang van deze taakstelling en neemt passende maatregen in de bedrijfsvoering om deze taakstelling in te vullen.96

• • Het aandeel van taakstelling voor de uitvoeringsorganisaties in de vreemdelingenketen is € 42 mln. (IND € 29 mln., COA € 7 mln. en DT&V € 6 mln.). Deze efficiencytaakstelling wordt ingevuld door intensievere samenwerking tussen de drie organisaties. Hierover is er een brief naar de Tweede Kamer gestuurd als reactie op motie Van Hijum.97

• • De taakstelling slaat voor € 32,8 mln. neer op het bestuursdepartement. € 6 mln. betreft het aandeel voor DT&V, zoals hierboven aangegeven, wordt dit ingevuld met intensievere samenwerking tussen deze dienst en de overige organisaties in de vreemdelingenketen. Het overige deel binnen het bestuursdepartement is toebedeeld aan de personele en materiële budgetten van het bestuursdepartement. Door ontdubbeling, versobering en centralisering van bedrijfsvoeringstaken zal deze taakstelling worden ingevuld. Te denken valt aan maatregelen als het samenvoegen van secretariaten, het heroverwegen van vacatures, bundelen van expertisetaken, versobering van dienstvervoer en beperken van externe inhuur.

• • Het resterende deel van de taakstelling slaat voor € 24,7 mln. neer bij diverse kleinere taakorganisaties van VenJ (zoals het NFI en de Raad voor de Kinderbescherming) en voor € 15,3 mln. bij de overige ZBO’s.

92. Nominaal en onvoorzien

Tabel 92.1 Budgettaire gevolgen van beleid (x € 1.000)

		Realisatie	Realisatie	Oorspronkelijk vastgestelde begroting	Verschil
		2013	2014	2014
Verplichtingen		0	0	41.965	– 41.965
92.1 Nominaal en onvoorzien
Nominaal en onvoorzien		0	0	41.965	– 41.965
Ontvangsten		0	0	0	0

Toelichting

De grondslag voor het in de begroting opnemen van het niet-beleidsartikel «Nominaal en onvoorzien» staat in artikel 6, lid 1c van de Comptabiliteitswet 2001 (CW). Niet-beleidsartikel 92 wordt bij het Ministerie van Veiligheid en Justitie niet gebruikt voor het aanhouden van middelen ter dekking van onvoorziene uitgaven. Dit niet-beleidsartikel wordt uitsluitend gebruikt voor het tijdelijk «parkeren» van nog te verdelen loon- en prijsbijstellingen, andere nog te verdelen middelen en nog te verdelen taakstellingen.

In 2014 zijn de middelen van artikel 92 via budgetoverhevelingen naar andere artikelen ingezet ter dekking van loonkostenontwikkeling en budgettaire problematiek.

93. Geheim

Tabel 93.1 Budgettaire gevolgen van beleid (x € 1.000)

	Realisatie	Realisatie	Oorspronkelijk vastgestelde begroting	Verschil
	2013	2014	2014
Verplichtingen	3.317	3.171	3.057	114
93 Geheime uitgaven
Geheime uitgaven	3.317	3.173	3.057	116
Ontvangsten	17	74	0	74

Toelichting

De grondslag voor het in de begroting opnemen van geheime uitgaven staat in artikel 6, lid 1b van de Comptabiliteitswet 2001 (CW).

6. BEDRIJFSVOERINGSPARAGRAAF

De Minister van Veiligheid en Justitie verklaart dat:

In het begrotingsjaar 2014 is, uitgaande van het normenkader voor de bedrijfsvoering, op een gestructureerde wijze aandacht besteed aan de primaire- en ondersteunende processen en de hiermee samenhangende beheertaken bij de organisatieonderdelen van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. De over het jaar 2013 aan de Algemene Rekenkamer gedane toezeggingen maakten hier onderdeel van uit.

Mede op basis van risicoanalyses op onder andere de door de Algemene Rekenkamer geconstateerde onvolkomenheden is een systematische afweging gemaakt inzake de in te zetten instrumenten van sturing en beheersing van de bedrijfsvoering. Dit omvat mede het vaststellen van de van toepassing zijnde wet- en regelgeving en de uitgangspunten voor opname van de relevante aandachtspunten in deze bedrijfsvoeringsparagraaf.

De Algemene Rekenkamer heeft in haar Rapport bij het Jaarverslag 2013 van VenJ vier onvolkomenheden geconstateerd:

• • Financieel beheer;

• • Personeelsbeheer;

• • Inkoopbeheer bij het kerndepartement;

• • Inkoopbeheer Dienst Justitiële Inrichtingen.

Dankzij grote inspanningen in 2013, die in 2014 zijn voortgezet, is goede vooruitgang geboekt. Over de bereikte resultaten wordt hierna verslag gedaan. Eén en ander heeft in het jaar 2014 geresulteerd in beheerste bedrijfsprocessen. Daarbij zijn de volgende punten van aandacht naar voren gekomen:

1. Rechtmatigheid (en getrouwheid)

De foutentolerantie van 1% van de samenvattende verantwoordingsstaat baten-lastenagentschappen VenJ 2014 is overschreden, voornamelijk door rechtmatigheidsfouten bij DJI. De fouten bedroegen in totaal € 39,5 mln., dat is 1,31% van het totaal.

In 2014 zijn drie gevallen van fraude geconstateerd waarop aanzegging tot ontslag, voorwaardelijk ontslag respectievelijk strafontslag is gevolgd.

2. Totstandkoming beleidsinformatie

Opdat de Tweede Kamer juiste en goede informatie ontvangt over de ontwikkeling van de indicatoren en kengetallen in de begroting en het departementaal jaarverslag zijn in het jaarverslag de indicatoren en kengetallen zo veel mogelijk voorzien van een eenduidige bronvermelding en is voorts zo veel mogelijk in kwaliteitsdocumenten beschreven hoe de niet-financiële informatie tot stand is gekomen.

Naar aanleiding van het Rapport bij het Jaarverslag 2013 van de Algemene Rekenkamer kan het volgende worden gemeld:

3. Financieel en materieel beheer

Financieel beheer

In 2012 is een nieuw financieel en inkoopsysteem Leonardo in gebruik genomen. Dit ging gepaard met implementatie- en conversieproblemen die de ordelijkheid van het financieel beheer van met name het bestuursdepartement ernstig hebben aangetast. Om het financieel beheer te verbeteren is in 2013 het programma Verbetering Financieel Beheer gestart. In 2013 is een betrouwbaar en geschoond systeem gerealiseerd en zijn de achterstanden weggewerkt. De verbeteringen hebben er toe geleid dat de Algemene Rekenkamer het financieel beheer in 2013 niet meer als een ernstige onvolkomenheid heeft aangemerkt, maar als een onvolkomenheid.

In 2014 is gewerkt aan het duurzaam verbeteren van het financieel beheer binnen VenJ en de professionalisering van de controlfunctie. De belangrijkste activiteiten waren:

• • Het autorisatiebeheer is geoptimaliseerd. Belangrijke autorisatieconflicten zijn opgelost;

• • Het aantal gebruikersfouten bij boekingscoderingen is, vergeleken met voorgaande jaren, fors afgenomen. Door trainingen van medewerkers, systeemtechnische aanpassingen en extra controle op juiste invoer is de betrouwbaarheid van financiële informatie verbeterd;

• • De capaciteit voor de invulling van de financial concerncontrol op de administraties, het functioneel beheer en het opdrachtgeverschap voor het technisch beheer en ontwikkeling van het systeem zijn vergroot. De afhankelijkheid en de inhuur van externen is daarmee afgenomen;

• • In 2014 is conform toezegging onderzoek gedaan naar de vormgeving en invulling van de controlfunctie bij VenJ. De aanbevelingen worden in 2015 verder uitgewerkt en geïmplementeerd.

Met deze duurzame verbeteringen voldoet het financieel beheer aan de standaarden en vergt onderhoud en ontwikkeling. Aandachtspunt is het beheer van voorschotten. In 2014 zijn door het bestuursdepartement de nodige voorschotten niet tijdig of niet juist geregistreerd in de administratie, dan wel vastgesteld. De bijbehorende betalingen zijn wel correct verlopen.

Subsidiebeheer

Naar aanleiding van bevindingen van de Algemene Rekenkamer over 2012 is in 2013 in het kader van de verbetering van het financieel beheer een aantal subsidie-instrumenten herzien en ontwikkeld waarmee het subsidiebeheer in opzet is verbeterd, zoals: geactualiseerde beschrijvingen van de administratieve organisatie (AO), checklist (waaronder risicoanalyse), dossiergeleidelijst, modelbrieven, en dergelijke. Medio 2014 zijn deze instrumenten geïmplementeerd en geëvalueerd en ze worden toegepast met ingang van subsidieverstrekking in 2015.

Personeelsbeheer

In 2014 zijn concrete verbeteracties geïnitieerd die de kwaliteit van het personeelsbeheer binnen VenJ hebben verbeterd. Bij alle dienstonderdelen van VenJ zijn audits uitgevoerd naar de wijze waarop het personeelsbeheer en de interne controle wordt uitgevoerd. Tevens zijn de VenJ-personeelsdossiers gescreend op aanwezigheid van verplichte documenten en heeft controle plaatsgevonden op de juistheid van de salarisbetaling en toelages aan VenJ-medewerkers. Op basis van deze analyse hebben de dienstonderdelen hun personeelsdossiers gecompleteerd en eventuele omissies in de salarisbetaling en toekenning van toelages hersteld. Daarnaast hebben dienstonderdelen de interne controle op het personeelsbeheer geïntensiveerd. Het Basis Controleplan is in 2014 door alle dienstonderdelen (op hoofdlijnen) uitgevoerd. Kaders en werkprocessen in het personeelsbeheer zijn aangescherpt waardoor fouten bij de invoer in P-Direkt kunnen worden voorkomen.

Alle dienstonderdelen van VenJ ontvangen sinds juni 2014 maandelijks een rapportage over de stand van zaken op de kwaliteit van het personeelsbeheer op het niveau van het onderdeel. Daarnaast is het personeelsbeheer onderdeel van de P&C-cyclus. Daarmee wordt in het jaarplan aangegeven welke beheersmaatregelen zijn/worden getroffen. Over de voortgang wordt door de organisatieonderdelen aan de SG gerapporteerd in de kwartaalrapportages.

Met deze maatregelen kan worden gesteld dat het personeelsbeheer door de dienstonderdelen beheerst kan worden uitgevoerd en dat achterstanden in het personeelsbeheer grotendeels zijn ingelopen. 2015 zal in het teken staan van de verdere borging van de genomen beheersmaatregelen en het maken van de laatste slag in het completeren van de personeelsdossiers met de verplichte documenten.

Inkoopbeheer

Voor 2014 heeft VenJ de doelstelling voor het maximale bedrag aan onrechtmatigheden gesteld op € 17,8 mln. Om deze doelstelling te realiseren is de interne regelgeving middels een circulaire aangescherpt, is gewerkt aan de verbetering van de volledigheid van het contractenregister, aan de verbetering van de uitvoering van de spendanalyse ten behoeve van de maandrapportages inkoopbeheer en aan aanpassingen in Leonardo. Hoewel verbeterd, kan – mede op basis van de accountantscontrole – worden geconstateerd dat de spendanalyse ook in 2015 nog verdere verbetering behoeft.

Het totale bedrag aan onrechtmatige inkoopuitgaven over 2014 bij de onderdelen van VenJ bedroeg uiteindelijk € 36,8 mln. ten opzichte van circa € 31,6 mln. aan onrechtmatige inkoopuitgaven in 2013. Daarmee is de doelstelling van een verdere reductie van de onrechtmatigheden in de inkoop helaas niet gerealiseerd.

In totaal wordt een bedrag van ruim € 13 mln. veroorzaakt door het nog niet juist toepassen van de aangescherpte regelgeving uit de Aanbestedingswet 2013. Bovendien blijken er in dit kader ook regelmatig onduidelijkheden te bestaan over wat wel en niet als rechtmatig kan worden beschouwd. Daarnaast is € 1 mln. toe te schrijven aan onrechtmatigheden bij de Rijksdienst Caribisch Nederland. VenJ zal de onrechtmatigheden met de Rijksdienst Caribisch Nederland bespreken.

Bij de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) is ondanks de verdere verbeteringen in het inkoopproces sprake van een stijging van de onrechtmatigheden ten opzichte van 2013: het bedrag aan onrechtmatigheden is uitgekomen op € 27,7 mln. (waarvan overigens € 11 mln. als een interpretatiefout op een specifiek aspect van de inkoop wordt gekwalificeerd). De onrechtmatigheden bij het bestuursdepartement bedragen circa € 3,9 mln. Tevens is bij de Raad voor de Kinderbescherming een bedrag van € 1,8 mln. geconstateerd aan onrechtmatige inkoopuitgaven. Deze waren in de eigen interne controle van de Raad niet geconstateerd en dientengevolge ook niet opgenomen in de maandelijkse rapportages aan het departement. Bij de overige sectoren bedroeg het totale bedrag aan onrechtmatige inkoopuitgaven ca. € 3,4 mln.

1. Bestuursdepartement

De verbeteringen in het inkoopbeheer van het bestuursdepartement betroffen:

• • De volledige registratie van contracten

  Medio 2014 is de registratie van contracten, veelal contracten die waren overgekomen naar VenJ als gevolg van de departementale herindeling en rijkscontracten onder categoriemanagement, gecompleteerd. Daarnaast wordt thans onderzocht hoe het financieel systeem het beste kan worden gebruikt voor de registratie van contracten, mede aan de hand van het gebruik van eenduidige contractdefinities. Tevens is in 2014 actie ondernomen om de inkoopdossiers te completeren.

• • Verbeteringen in de wijze van totstandkoming van de maandelijkse rapportage over onrechtmatige inkoopuitgaven casu quo de spendanalyse

  Het bestuursdepartement heeft voor de totstandkoming van de maandrapportage over onrechtmatige inkoopuitgaven de hiertoe door het Openbaar Ministerie ontwikkelde werkwijze ingevoerd, die door de Algemene Rekenkamer als «best practice» werd bestempeld. Het betreft een aanpassing van de maandelijkse rapportage conform de nieuwe aanbestedingswet en de herziene interne richtlijnen voor het inkoopbeheer. Daarmee wordt tevens een spendanalyse op basis van de definitie van de Algemene Rekenkamer uitgevoerd.

• • Verbeteringen in de geautomatiseerde ondersteuning van het inkoopproces door Leonardo

  Voor de verbetering van de geautomatiseerde ondersteuning van het inkoopproces zijn in 2014 negen belangrijke wijzingen doorgevoerd in Leonardo.

2. DJI

DJI heeft de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in het verbeteren van het inkoopbeheer. In dat kader is ook in 2014 speciale aandacht uitgegaan naar de door de Algemene Rekenkamer gedane aanbevelingen op het gebied van:

• • Maatregelen ter verbetering van het contractregister;

• • Een gedetailleerde procesbeschrijving voor de werkwijze die gehanteerd wordt voor de toetsing of aan de aanbestedingsregels wordt voldaan;

• • Maatregelen ter verbetering van de sturing op de centrale inkoop.

Deze maatregelen hebben in 2014 slechts beperkt effect gehad. De in 2014 specifieke opgetreden onrechtmatigheid op het gebied van de inhuurverlengingen van ICT en hoger personeel zijn overigens wel door de eigen systeemcontrole van DJI gedetecteerd en de beheersmaatregelen zijn direct genomen.

Signaleren en aanpakken van M&O/frauderisico’s

• • Rijksbrede aanpak ter versterking van het voorkomen en bestrijden van fraude

  Eén van de hoofdlijnen van de door Veiligheid en Justitie gecoördineerde rijksbrede aanpak van fraude99 is fraudebestendige regelgeving. Om gelegenheden om fraude te kunnen plegen weg te nemen, is het belangrijk om bij het opstellen en aanpassen van wet- en regelgeving een goede inschatting te maken van potentiële zwakke plekken of frauderisico’s van nieuwe voorstellen. Om die reden is het wetgevingsproces rijksbreed aangepast zodat alle departementen prioriteit geven aan de fraudebestendigheid van voorstellen. Door een aanscherping van het Integraal Afwegingskader voor beleid en regelgeving (IAK) kunnen zowel beleidsmakers als wetgevingsjuristen samen met beoogde uitvoerders en handhavers beter inschatten in hoeverre het voorgenomen beleid of de regelgeving zal worden nageleefd en of en welke frauderisico’s aan het voorstel kleven. In aanvulling hierop is de mogelijkheid geïntroduceerd om in gevallen waarin er onzekerheid is over de frauderisico’s van een nieuwe regeling of op voorhand duidelijk is dat er een kwetsbaarheid resteert, opdracht te geven tot een periodieke fouten- en misbruiksignalering. Het betreffende departement vraagt in dat geval binnen een vooraf vastgestelde termijn signalen hierover op bij de diensten die belast zijn met de uitvoering, handhaving en opsporing.

• • Risico’s (financiële) integriteitsschendingen

  Het tv-programma «Zembla» meldde in oktober over het mogelijk onrechtmatig handelen van een ICT-dienstverlener tussen 2005 en 2010 waar onder andere VenJ bij betrokken was. Direct nadat VenJ vragen van Zembla had ontvangen, is gestart met een grondig onderzoek van de door Zembla aangedragen casuïstiek. Tegelijkertijd zijn de integriteitsregels via de interne communicatiekanalen aan alle medewerkers en leidinggevenden opnieuw onder de aandacht gebracht. Aanvullend heeft VenJ de Auditdienst Rijk (ADR) gevraagd een onafhankelijk onderzoek laten verrichten naar de bekendheid van de integriteitsregels voor het aannemen van geschenken en het ingaan op uitnodigingen. VenJ heeft eveneens relevante informatie in handen gesteld van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) om een onafhankelijk oordeel te krijgen over schending van het mededingingsrecht.

  Op verzoek van het Ministerie van BZK heeft elk ministerie eind 2014 een check gedaan op het integriteitsmanagement. De hoofdvraag was of het stelsel van integriteitszorg op orde is in het licht van de geldende waarden en normen en de actuele inzichten en ontwikkelingen.

  Wat betreft VenJ is geconstateerd dat het stelsel van integriteitsmanagement op orde is: het proces is goed ingericht, procedures zijn op orde, er is aandacht voor preventie en opleiding en er is voldoende capaciteit beschikbaar. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan een verdere professionalisering met aandacht voor incidentmanagement, actualiteit van regelingen en procedures van melding tot aan de afdoening.

  In het financieel en personeelsbeheer zijn, conform de overheidsregels, voorzieningen aanwezig ter voorkoming van fraude. In het financieel beheer is het autorisatiebeheer van het financieel- en inkoopsysteem Leonardo in 2014 op orde gebracht. Ten aanzien van het subsidiebeheer zijn medio 2014 maatregelen geïmplementeerd om door ex ante en ex post risicoanalyse de kans op misbruik of oneigenlijk gebruik te voorkomen. De beheersing van het M&O-risico bij bijdrage- en subsidieverlening vergt ook in 2015 verdere aandacht.

  Binnen het personeelssysteem P-Direkt wordt gebruik gemaakt van geautomatiseerde controles in het systeem en functiescheidingen in de workflow, waardoor veel bewuste en onbewuste fouten van mensen voorkomen kunnen worden. Waar dit niet als systeemcontrole kan worden afgevangen, wordt aanvullend controle uitgevoerd. Voor de restrisico’s die niet langs deze lijn kunnen worden afgevangen hanteert VenJ sinds 2010 het Basiscontroleplan met controles op onder meer de verlofadministratie, de salarisbetaling, het besluitenregister, mutaties en wanneer daar aanleiding toe bestaat, specifieke thematische controles. Op de uitvoering van het Basiscontroleplan wordt gemonitord. Daarnaast worden de gebruikers van P-Direkt nadrukkelijk gewezen op hun verantwoordelijkheid voor integer handelen.

  Voor 2014 zijn ten aanzien het gebruik van P-Direkt als systeem voor het personeelsbeheer binnen Veiligheid en Justitie geen gevallen van fraude of misbruik van het systeem bekend geworden.

4. Overige aspecten van bedrijfsvoering

Informatiebeveiliging

Op een aantal terreinen is in het jaar 2014 een aanzienlijke voortgang geboekt op het gebied van informatievoorziening:

• • Binnen alle grote uitvoeringsorganisaties is naast een CIO (Chief Information Officer, verantwoordelijk voor het inrichten van de informatiemanagementfunctie in de organisatie) ook een CISO (Chief Information Security Officer), belast met de implementatie van de BIR-maatregelen binnen de eigen organisatie aangesteld;

• • Alle CISO’s hebben dezelfde vakopleidingen (CISSM en CISA) gevolgd en komen maandelijks bij elkaar, waarbij de voortgang op de implementatie van de BIR (Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst) wordt besproken en ervaringen/best practices worden uitgewisseld;

• • In 2014 is een compleet overzicht tot stand gekomen van alle informatiesystemen die door de uitvoeringsorganisaties als kritieke worden ervaren, de zogeheten risicokaart. In totaal zijn er binnen VenJ 88 kritieke systemen;

• • Voor al deze kritieke systemen moet een actuele (niet ouder dan drie jaar) risicoanalyse beschikbaar zijn, waarin risicobeperkende maatregelen worden vastgesteld. Tevens moet per systeem op basis van deze risicoanalyse een plan van aanpak voor het invoeren van deze maatregelen worden opgesteld en moeten de maatregelen daadwerkelijk worden ingevoerd.

Bij aanvang van 2014 beschikte slechts ongeveer 30% van alle kritieke systemen over een actuele risicoanalyse. Eind 2014 is dit percentage gestegen tot 74%. In het eerste kwartaal van 2015 beschikken alle kritieke systemen over een actuele risicoanalyse. Voor 32 van de 88 kritieke systemen was per ultimo 2014 een plan van aanpak opgesteld.

Grote lopende ICT-projecten (risico’s voor privacy en uitvoering)

VenJ heeft een actuele lijst met lopende grote projecten. Conform de procedures rapporteert VenJ over grote en risicovolle projecten onder andere met het Rijks ICT-dashboard en via de Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk van de Minister van Wonen en Rijksdienst aan de Tweede Kamer. Naast de verplichte risicoanalyse en de Privacy Impact Assessments (PIA) bij de ontwikkeling of wijziging van een informatiesysteem heeft VenJ ook al ruim ervaring opgedaan met de in 2014 voor grotere projecten verplicht gestelde ICT Haalbaarheidstoets. VenJ is betrokken geweest bij een groot aantal haalbaarheidstoetsen, en was vijf maal opdrachtgever. Ook het instrument Gateway Review wordt veelvuldig ingezet. Met onder meer deze maatregelen is VenJ in control voor de grote en risicovolle projecten, inclusief de privacyrisico’s.

Tijdigheid van betalen (betaalgedrag)

De betalingstermijn voor de Nederlandse overheid is op dertig dagen gesteld. De norm is om 90% van de facturen op tijd te betalen. In 2014 is 93% van de facturen voor het Ministerie van VenJ op tijd (binnen 30 dagen) betaald. Het ministerie voldoet daarmee aan de norm.

Activiteiten Audit Committee in 2014

Het Audit Committee (AC) is het adviesorgaan voor de departementale leiding. In het AC zitten vier externe leden die vanuit hun expertise op het terrein van bestuur, financiële verslaglegging en informatievoorziening gevraagd en ongevraagd advies geven over het borgen van de kwaliteit van de bedrijfsvoering, de regie op het auditbeleid, het risicomanagementbeleid en de uitkomsten ervan. Het AC is de eerste helft van 2014 maandelijks bijeengekomen om zodoende voldoende aandacht te houden op de voortgang van de verbeterprogramma’s. Begin 2014 hebben de leden van het AC haar werkzaamheden informeel geëvalueerd. Na de zomer is het AC vervolgd in de reguliere frequentie van één vergadering per kwartaal. In januari 2014 heeft één van de externe leden van het AC zich teruggetrokken. In september is een nieuw extern AC-lid benoemd.

Tot slot

Er hebben zich geen knelpunten voorgedaan die buiten mijn verantwoordelijkheidsgebied liggen en die een belemmering vormen voor het leveren van de prestaties.

De bovengenoemde punten verdienen de aandacht maar zijn niet zodanig dat deze een bedreiging vormen voor de goede uitvoering van de taken van het ministerie. Ik heb er alle vertrouwen in dat de getroffen maatregelen effect sorteren. De bedrijfsvoering van de organisatieonderdelen voldoen, met inachtneming van bovenstaande punten, aan de daaraan te stellen eisen.

7. RAAD VOOR DE RECHTSPRAAK

Naast de toelichting op beleidsartikel 32, waarin de beleidsdoelstelling van de Minister van Veiligheid en Justitie ten aanzien van het rechtsbestel wordt toegelicht, is in de begroting van Veiligheid en Justitie een apart hoofdstuk Raad voor de rechtspraak opgenomen, waarin de feitelijke vertaling van de aan de rechterlijke organisatie ter beschikking gestelde bijdrage in concrete beleidsdoelstellingen en prestaties van de Raad en de gerechten voor het betreffende jaar wordt gegeven.

In het jaarverslag van de Rechtspraak, separaat uitgebracht door de Raad voor de rechtspraak, dat tevens aan de Staten-Generaal wordt aangeboden, wordt gedetailleerd ingegaan op de ontwikkelingen binnen de rechtspraak in 2014. Tevens bevat het jaarverslag van de Raad informatie over de instroom en productie en de financiën, inclusief de managementparagraaf, de jaarrekening en de controleverklaring.

Bijdrage

Hieronder is de realisatie van de ter beschikking gestelde bijdrage weergegeven.

Tabel 7.1 Bijdrage aan de Raad voor de Rechtspraak (x € 1.000)

	Realisatie					Begroting	Verschil
	2010	2011	2012	2013	2014	2014	2014
Productiegerelateerde bijdrage	876.720	913.632	953.585	936.741	942.700	970.146	– 27.446
Bijdrage voor gerechtskosten	4.539	3.943	3.799	4.108	3.654	4.237	– 583
Bijdrage voor overige uitgaven
Bijzondere kamers rechtspraak	9.844	8.034	7.946	8.051	8.007	8.055	– 48
College van Beroep v/h bedrijfsleven	5.903	5.960	5.994	6.052	6.624	6.055	569
Megazaken	13.440	14.953	15.471	16.318	16.806	16.744	62
Bijdrage Niet-BFR 2005 taken
Tuchtrecht	2.892	3.013	3.083	3.555	2.992	3.154	– 162
Cie van toezicht	5.410	5.462	5.897	6.087	6.116	6.090	26
Overige taken	73	74	73	0	201	0	201
Totaal	918.821	955.071	995.739	980.912	987.100	1.014.481	– 27.381

Productie

Hieronder is de realisatie weergegeven over het aantal afgedane zaken door de rechtspraak. De instroom was in 2014 ongeveer even hoog in 2013. Het aantal afgehandelde zaken was in 2014 iets hoger dan in 2013. Zowel de instroom als het aantal afgehandelde zaken was lager dan aanvankelijk bij de begroting was geraamd. In 2014 stroomde er ruim 1,75 miljoen zaken in bij de gerechten. Het aantal afgehandelde zaken bedroeg eveneens ruim 1,75 miljoen. Er is ten opzichte van 2013 sprake van een stijging bij kanton- en bestuurszaken en een daling bij civiel, straf en vreemdelingenzaken. In het jaarverslag van de Rechtspraak wordt meer gedetailleerd ingegaan op de diverse ontwikkelingen.

Tabel 7.2 Productie

	Realisatie					Begroting	Verschil
	2010	2011	2012	2013	2014	2014	2014
Totaal	1.959.617	1.806.870	1.678.065	1.716.131	1.752.433	1.834.654	– 82.222
Gerechtshoven
Civiel	16.661	17.308	16.427	16.287	15.393	16.60	– 1.227
Straf	37.815	38.789	38.504	38.648	38.329	37.593	736
Belasting	3.657	4.130	3.621	4.032	5.613	3.639	1.974
Rechtbanken
Civiel1	288.057	340.531	336.186	336.377	298.448	342.754	– 44.306
Straf	195.955	196.996	191.750	190.055	178.479	175.124	3.355
Bestuur (exclusief VK)	46.963	47.668	44.892	47.546	49.495	49.025	470
Bestuur (VK)	50.739	43.519	40.169	35.588	29.746	52.910	– 23.164
Kanton2	1.288.999	1.083.128	973.516	1.014.585	1.101.611	1.122.223	– 20.612
Belasting	23.221	27.326	25.750	26.098	28.346	26.421	1.925
Bijzondere colleges
Centrale Raad van beroep	7.550	7.475	7.250	6.915	6.973	8.346	– 1.373

Doorlooptijden

Hieronder is de realisatie van de doorlooptijden van de door de rechtspraak afgedane zaken. In het jaarverslag van de Rechtspraak, uitgebracht door de Raad voor de rechtspraak, dat tevens aan de Staten-Generaal wordt aangeboden, wordt meer gedetailleerd ingegaan op de diverse ontwikkelingen binnen de rechtspraak in 2014.

Tabel 7.3 Doorlooptijden

	Norm		Realisatie
			2011	2012	2013	2014
Civiel-handelszaken rechtbanken
Handelszaken met verweer – norm 1	90%	≤ 2 jaar	87%	84%	81%	86%
Handelszaken met verweer – norm 2	70%	≤ 1 jaar	62%	54%	55%	60%
Handelszaken zonder verweer (verstek)	90%	≤ 6 wkn.	85%	78%	77%	79%
Beëindigde faillissementen	90%	≤ 3 jaar	80%	81%	81%	79%
Handelsrekesten (vooral insolventie)	90%	≤ 3 mnd.	83%	83%	81%	83%
Kort gedingen / vovo's (inclusief familierecht)	95%	≤ 3 mnd.	92%	93%	93%	92%
Civiel-familiezaken rechtbanken
Scheidingszaken totaal (exclusief vovo's)	95%	≤ 1 jaar	93%	94%	94%	93%
– waarvan op gemeenschappelijk verzoek	95%	≤ 2 mnd.	93%	91%	90%	90%
Alimentatiezaken, bijstandsverhaal	90%	≤ 1 jaar	93%	93%	93%	92%
Omgang- en gezagzaken	85%	≤ 1 jaar	83%	83%	83%	83%
Jeugdbeschermingszaken kinderrechter	90%	≤ 3 mnd.	92%	91%	90%	90%
– waarvan eerste verzoeken tot OTS	80%	≤ 3 wkn.	81%	80%	72%	71%
Bestuursrechtelijke zaken rechtbanken
Reguliere bestuurszaken, bodemzaken – norm 1	90%	≤ 1 jaar	75%	81%	84%	85%
Reguliere bestuurszaken, bodemzaken – norm 2	70%	≤ 9 mnd.	59%	68%	68%	70%
Voorlopige voorzieningen bestuur regulier	90%	≤ 3 mnd.	93%	92%	95%	95%
Vreemdelingenzaken, bodemzaken	90%	≤ 9 mnd.	73%	80%	81%	88%
Belastingzaken lokaal, bodemzaken	90%	≤ 9 mnd.	56%	57%	62%	62%
Rijksbelastingzaken, bodemzaken – norm 1	90%	≤ 18 mnd.	79%	80%	86%	76%
Rijksbelastingzaken, bodemzaken – norm 2	70%	≤ 1 jaar	61%	63%	67%	60%
Kantonzaken
Handelszaken met verweer – norm 1	90%	≤ 1 jaar	95%	95%	94%	95%
Handelszaken met verweer – norm 2	75%	≤ 6 mnd.	80%	80%	75%	77%
Arbeidsontbindingen op tegenspraak	95%	≤ 3 mnd.	94%	97%	96%	95%
Handelsrekesten, niet-arbeidszaken	95%	≤ 6 mnd.	87%	88%	87%	86%
Handelszaken zonder verweer (verstek)	90%	≤ 6 wkn.	98%	97%	97%	98%
Geregelde arbeidsontbindingen	90%	≤ 15 dgn.	87%	87%	79%	87%
Kort gedingen / vovo's	95%	≤ 3 mnd.	96%	97%	97%	97%
Overtredingszaken	85%	≤ 1 mnd.	87%	90%	86%	89%
Mulderzaken	80%	≤ 3 mnd.	78%	84%	66%	63%
Strafzaken rechtbanken
Strafzaken MK (= meervoudig behandeld)	90%	≤ 6 mnd.	83%	82%	78%	81%
Politierechterzaken (incl. economische)	90%	≤ 5 wkn.	85%	88%	87%	87%
Strafzaken bij de kinderrechter (enkelvoudig)	85%	≤ 5 wkn.	77%	82%	77%	83%
Raadkamerzaken m.b.t. voorlopige hechtenis	100%	≤ 2 wkn.	100%	100%	99%	99%
Raadkamerzaken niet voorlopige hechtenis	85%	≤ 4 mnd.	83%	85%	72%	78%
Uitwerken strafzaken (EK+MK) i.v.m. hoger beroep, jeugd	100%	≤ 4 wkn.	nog niet meetbaar
Uitwerken strafzaken (EK+MK) i.v.m. hoger beroep, niet jeugd	100%	≤ 16 wkn.	nog niet meetbaar
– waarvan gedetineerdenzaken	100%	≤ 3 mnd.	nog niet meetbaar
Civiel – handelszaken hoven
Handelszaken dagvaardingen – norm 11	90%	≤ 2 jaar	79%	80%	80%	80%
Handelszaken dagvaardingen – norm 2	70%	≤ 1 jaar	43%	46%	46%	48%
Isolventierekesten	90%	≤ 2 mnd.	49%	51%	31%	57%
Handelsrekesten, niet insolventie	90%	≤ 6 mnd.	53%	56%	52%	49%
Civiel – familiezaken hoven
Familierekesten	90%	≤ 1 jaar	89%	91%	91%	92%
– waarvan Jeugdbeschermingszaken	90%	≤ 4 mnd.	84%	89%	85%	83%
Belastingzaken hoven
Belastingzaken – norm 1	90%	≤ 18 mnd.	74%	73%	76%	75%
Belastingzaken – norm 2	70%	≤ 1 jaar	46%	44%	44%	53%
Strafzaken hoven
Meervoudige Kamer-zaken	85%	≤ 9 mnd.	56%	59%	63%	67%
EK-strafzaken, niet kantonappellen	85%	≤ 6 mnd.	30%	22%	24%	41%
EK-strafzaken, kantonappellen	85%	≤ 6 mnd.	70%	49%	42%	43%
Raadkamer m.b.t. Voorlopige Hechtenis	90%	≤ 2 wkn.	50%	50%	56%	63%
Raadkamer niet m.b.t. Voorlopige Hechtenis	80%	≤ 4 mnd.	34%	36%	46%	50%
Klachten niet vervolgen (12 Sv)	85%	≤ 6 mnd.	53%	46%	34%	35%
Uitwerken (MK) strafzaak i.v.m. cassatie	100%	≤ 6 mnd.	68%	64%	70%	70%