Nr. 77 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN

Kan het kabinet de gevolgen van de verhoging van het assurantiebelastingtarief in kaart brengen?

Het kabinet Rutte/Verhagen heeft besloten tot een verhoging van de assurantiebelasting aangekondigd van 7,5% naar 9,5% per 1 maart 2011 en per 1 januari 2015 het tarief te verhogen naar 9,7%. De opbrengst van de maatregel bedroeg 250 miljoen euro.

Het huidige kabinet heeft besloten om het assurantiebelastingtarief vast te stellen op 21%. De beoogde ingangsdatum was 1 april 2013 zodat de budgettaire opbrengst € 1.222 miljoen euro in 2013 zou zijn, oplopend tot 1379 miljoen euro structureel. Door de premie van de verzekering aan het begin van het jaar voor het gehele jaar te betalen, was anticipatie op de tariefsverhogingen mogelijk. In overleg met de branche is de ingangsdatum van de tariefsverhoging vervroegd naar 1 januari 2013. Afgezien van mogelijk anticipatiegedrag werden er geen substantiële gedragseffecten verwacht. Naar later bleek zijn deze ook niet opgetreden. Het patroon van de ontvangen assurantiebelasting geeft geen indicatie dat meer mensen dan gewoonlijk de premie voor het jaar vooruit hebben betaald. Het kabinet heeft geen nader onderzoek gedaan naar de gevolgen van de maatregelen. De feitelijke ontvangsten van de assurantiebelasting wijken beperkt af van de ramingen, terwijl het algemeen economische beeld verslechterde in de periode tussen het tijdstip van het voornemen van de maatregel en de gerealiseerde opbrengst van de assurantiebelasting over het eerste jaar dat de maatregel van kracht is. Naar de mening van het kabinet betekent dit, dat de tariefsverhoging nauwelijks tot geen effect heeft gehad op het gebruik van verzekeringen die onder de assurantiebelasting vallen.

In de nota naar aanleiding van het nader verslag van het Belastingplan 2013 is ingegaan op de koopkrachteffecten van de verhoging van de assurantiebelasting. Uit dat antwoord blijkt het volgende.

Het CBS publiceert gegevens over de druk van de assurantiebelasting naar inkomen en huishoudtype. Op grond van deze gegevens kan een indicatie worden gegeven van de effecten van de verhoging van de assurantiebelasting. Daaruit blijkt dat het verschil in belasting tussen paren met minderjarige kinderen respectievelijk paren zonder kinderen minder dan € 10 per jaar bedraagt. De verschillen hangen vooral samen met één of meerpersoonshuishoudens en met het inkomen. In de onderstaande tabel zijn voor de inzichtelijkheid daarom tevens gegevens opgenomen waarbij het inkomen is gecorrigeerd voor verschillen in grootte en samenstelling van het huishouden (gestandaardiseerd inkomen).

Waar is de verwachting van de stijging van de opbrengsten voor de assurantiebelasting over 2014 gebaseerd?

Kan het kabinet uiteenzetten waarop de ramingen met betrekking tot een groeipercentage van de verkoop van assurantiën van 9,6% in een markt met een dalende trend zijn gebaseerd?

In de begroting 2014 is rekening gehouden met een stijging van de verkoop van verzekeringen van 9,6% ten opzichte van 2013, terwijl er sinds 2011 een dalende trend zichtbaar is. Waarom verwacht het kabinet een stijging van 9,6% in 2014 c.q. waarop is deze raming gebaseerd? Hoe realistisch is deze raming? Wat zijn de financiële gevolgen als de stijging van de verkoop 0% is?

Gaat het kabinet de wijze van ramen nog grondig evalueren?

Hoe gaat het kabinet in de toekomst beter ramen?

Gaat het kabinet voortaan meer rekening houden met gedragseffecten?

Bij de ex-ante opbrengsten van de lastenmaatregelen in regeerakkoorden wordt geen rekening gehouden met de zogenaamde macro-economische doorwerking en bij het inboeken in de begroting wel. Hoe duidt het kabinet dit verschil? En waarom zou dit wel of niet moeten worden aangepast bij regeerakkoorden?

Wat gaat het kabinet doen met de bevindingen van de Algemene Rekenkamer?

Kan het kabinet uiteenzetten welke stappen het gaat nemen om gehoor te geven aan het advies van de Algemene Rekenkamer met betrekking tot macro-economische doorwerking die inzicht geeft in de daadwerkelijke extra ontvangsten van de verhoging van het assurantiebelastingtarief?

Het kabinet onderschrijft het belang van het monitoren van de effecten van bezuinigingsmaatregelen en het informeren van de Tweede Kamer hierover. De verantwoording over bezuinigingsmaatregelen verloopt primair via de reguliere begrotingsstukken. In aanvulling hierop stelt het Ministerie van Veiligheid en Justitie jaarlijks een Rijksbreed Wetgevingsoverzicht op waarmee inzicht gegeven wordt in de voortgang van de bezuinigingsoperatie van het kabinet.

Het zou te ver gaan om voor iedere afzonderlijke maatregel uit het regeerakkoord en maatregelen die daarna zijn genomen volledige kwantitatieve ex-ante en ex-post evaluaties inclusief gedragseffecten op te stellen. In de praktijk is het bovendien vaak niet mogelijk gedragseffecten van een specifieke maatregel van andere – voor de belastingontvangsten – relevante factoren (macro-economische ontwikkeling) te scheiden.

De in- en uitverdieneffecten van de bezuinigingen en fiscale maatregelen van het regeerakkoord zijn als totaalpakket doorgerekend door het CPB. Het resulterende beeld is door Financiën via de relevante macro-economische indicatoren verwerkt in de ramingen van ontvangsten van alle belastingsoorten.

Het is uiteraard wel van belang om de gevolgen van maatregelen in de besluitvorming te betrekken en daar in de beleidsstukken aandacht aan te besteden. Dit geldt voor meerdere beleidsstukken zoals regeerakkoord, belastingplannen en de beleidsstukken waarin de belastingramingen en de uiteindelijke verantwoording van de gerealiseerde belastingontvangsten zijn opgenomen. De inspanning moet er op gericht zijn dit inzicht zoveel mogelijk te verschaffen.