Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel uitmaken van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2014 wijzigingen aan te brengen in:

• 1. de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap;

• 2. de begrotingsstaat inzake de agentschappen van dit Ministerie.

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

Wetsartikel 4

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, M. Bussemaker

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1.	Leeswijzer	00
2.	Het beleid
2.1.	Overzicht belangrijkste uitgaven- en ontvangsten
2.2.	Beleidsartikelen
2.3.	Niet-beleidsartikelen
2.4.	Agentschap

1. Leeswijzer

In deze 1^e suppletoire begroting van OCW zijn de effecten van besluiten van het Kabinet over de Voorjaarsnota verwerkt. Deze suppletoire wet moet dan ook in samenhang worden bezien met de Voorjaarsnota. Als gevolg hiervan wordt in de OCW-begroting 2014 een uitgavenpeil van € 36,0 miljard geraamd.

Dit onderdeel van de memorie van toelichting bestaat uit een algemeen deel en een artikelsgewijs deel. Het algemeen deel bevat een overzicht van de belangrijkste suppletoire mutaties (paragraaf 2.1). Vervolgens wordt per beleidsartikel een overzicht van de wijzigingen gegeven, inclusief toelichting (paragraaf 2.2). Op de beleidsartikelen worden alleen de beleidsmatige en autonome mutaties groter dan € 2,2 miljoen toegelicht.

2. Het beleid

2.1 Overzicht belangrijkste suppletoire mutaties

In onderstaande tabel worden de belangrijkste suppletoire mutaties weergegeven. Daaronder worden de mutaties toegelicht.

Tabel 1 Belangrijkste suppletoire mutaties 2014 (x € 1 miljoen)

		Artikelnr.	Uitgaven	Ontvangsten
Stand oorspronkelijk vastgesteld begroting			35.022,9	1.232,1
Belangrijkste suppletoire mutaties:
1	Leerlingen- en studentenontwikkeling	diverse	169,9	– 0,2
2	Bijstelling autonome raming studiefinanciering	11, 12, 13	– 223,8	25,3
3	Eindejaarsmarge 2013/2014	diverse	237,0
4	Inzet eindejaarsmarge	diverse	– 115,4
5	Wettelijke verplichte prijsbijstelling	diverse	59,6
6	Kasschuif OV-studentenkaart	11	450,0
7	Kasschuiven overig	diverse	– 75,5	– 3,3
8	Beleidsmatig overig	diverse	32,6	10,0
9	Prijsbijstelling tranche 2014	diverse	43,1
10	Inzet prijsbijstelling	diverse	– 43,1
11	Loonbijstelling tranche 2014	diverse	49,7
12	Rente studiefinanciering	11		– 37,3
13	Niet Relevant	11,12	393,5	9,3
14	Overig	diverse	9,2	– 1,0
Stand 1e suppletoire begroting 2014			36.009,6	1.234,9

Toelichting:

1. Uit de referentieraming leerlingen- en studentenaantallen 2014 blijkt dat het aantal leerlingen en studenten in 2014 per saldo hoger is dan de in de OCW-begroting 2014 verwerkte referentieraming 2013. Alleen in het voortgezet onderwijs is er een daling ten opzichte van de referentieraming 2013, terwijl vooral het hoger onderwijs een grote toename in studentaantallen laat zien.

Onderstaande tabel geeft de verdeling per sector weer:

Tabel 2 Leerlingen- en studentenontwikkeling (x € 1 miljoen)

Artikelnr.	Omschrijving	2014
1	Primair onderwijs	4,4
3	Voortgezet onderwijs	– 5,1
4	Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie	2,2
6	Hoger beroepsonderwijs	127,7
7	Wetenschappelijk onderwijs	56,4
11,12,13	Studiefinanciering	– 15,7
Subtotaal uitgaven		169,9
12, 13	Minus: Lesgeldontvangsten en WTOS ontvangsten	– 0,2
Totaal leerlingen- en studentenontwikkeling		170,1

• 2. De raming voor studiefinanciering laat lagere kaderrelevante uitgaven zien ten opzichte van de in de OCW-begroting 2014 verwerkte raming uit het voorjaar 2013. Dit is het gevolg van de verwerking van nieuwe uitvoeringsgegevens van DUO. Hieruit blijkt onder andere dat er minder omzettingen waren van lening naar gift bij de studiefinanciering. Daarnaast is de omvang van het contract voor de OV-studentenkaart neerwaarts bijgesteld vanwege een daling van het aantal reizigerskilometers door studenten.

• 3. In 2013 zijn diverse budgetten niet volledig tot besteding gekomen. Deze middelen gaan via de eindejaarsmarge over naar 2014. Voor zover het overlopende verplichtingen betreft, zijn de middelen overgeboekt naar de artikelen.

• 4. De eindejaarsmarge wordt ingezet voor onder andere het Programma Vernieuwing Studiefinanciering (€ 20,3 miljoen), overlopende verplichtingen (€ 55,6 miljoen.), middelen voor incidentele loonruimte NOA (€ 34,0 miljoen) en ter dekking van interne OCW problematiek (€ 39,8 miljoen)

• 5. Deze post bestaat uit de wettelijk verplichte prijsbijstelling voor de sectoren Cultuur en media (tranches 2014 en 2013 vanaf 2014) en studiefinanciering tranche 2014.

• 6. Ter optimalisering van het kasritme van de staat wordt een deel van de vergoeding (€ 450,0 miljoen) aan de vervoersbedrijven in 2014 betaald in plaats van in 2015.

• 7. Deze post bestaat uit diverse kasschuiven op de OCW-begroting, voor onder andere Caribisch Nederland (€ 25,9 miljoen), decentralisatie Huisvesting stelsel bekostiging musea (€ 14,8 miljoen), invoering Passend onderwijs (€ 13,0 miljoen), en het regionaal investeringsfonds mbo (€ 17,5 miljoen).

• 8. Onder de post Beleidsmatig overig vallen onder andere de middelen voor het Programma Vernieuwing Studiefinanciering (€ 20,3 miljoen) en incidenteel de Kleinescholentoeslag (€ 9,0 miljoen).

• 9. en 10. De prijsbijstelling en inzet prijsbijstelling betreft de overboeking van de tranche 2014 van het overgebleven restant van de prijsbijstelling. Zie voor de inzet onder 5.

• 11. In het Regeerakkoord is besloten om een nullijn te hanteren voor de lonen in 2014. Dit betekent dat de loonbijstellingstranche 2014 die aan de departementen wordt uitgekeerd geen vergoeding bevat voor contractloonstijging, maar alleen voor de ontwikkeling in de sociale werkgeverslasten.

• 12. De raming voor studiefinanciering laat lagere renteontvangsten zien ten opzichte van de in de OCW-begroting 2014 verwerkte raming uit het voorjaar 2013. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de neerwaarts bijgestelde rentevoet. Conform de begrotingsregels worden mutaties in de renteontvangsten generaal verwerkt.

• 13. De raming voor studiefinanciering laat hogere niet-relevante uitgaven en ontvangsten zien ten opzichte van de in de OCW-begroting 2014 verwerkte raming van het voorjaar 2013. Dit is de doorwerking van de realisaties in 2013.

• 14. De overige mutaties betreffen de technische wijzigingen die in deze 1^e suppletoire begroting zijn opgenomen. Het betreft overboekingen van en naar andere departementen en desalderingen van uitgaven en ontvangsten.

2.2 Beleidsartikelen

Artikel 1. Primair onderwijs

Budgettaire gevolgen van beleid

Budgettaire gevolgen van beleid artikel 1 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)

			Stand ontwerpbegroting 2014	Mutaties	Stand vastgestelde begroting 2014	Mutaties 1e suppletoire begroting 2014	Stand 1e suppletoire begroting 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016	Mutatie 2017	Mutatie 2018
Verplichtingen			9.554.078	33.665	9.587.743	26.157	9.613.900	125.398	135.749	136.833	137.034
Waarvan garantieverplichtingen						2.000	2.000
Uitgaven			9.555.294	33.665	9.588.959	22.941	9.611.900	124.181	134.532	135.616	135.817
Waarvan juridisch verplicht			99,7%				99,8%
Bekostiging			9.029.214	32.116	9.061.330	17.259	9.078.589	145.659	155.932	155.016	154.817
•	Hoofdbekostiging		8.852.299	32.116	8.884.415	17.259	8.901.674	145.659	155.932	155.016	154.817
	–	Bekostiging Primair Onderwijs	8.839.363	32.116	8.871.479	17.259	8.888.738	145.659	155.932	155.016	154.817
	–	Bekostiging Caribisch Nederland	12.936		12.936		12.936
•	Prestatiebox		157.400		157.400		157.400
•	Aanvullende bekostiging		19.515		19.515		19.515
	–	Conciërgeregeling	19.515		19.515		19.515
	–	Subsidieregeling Passend Onderwijs
	–	Onderwijstijdverlenging
	–	Overig
Subsidies			102.648	554	103.202	5.991	109.193	– 20.328	– 20.700	– 19.000	– 19.000
	–	Regeling Onderwijsvoorziening jonggehandicapten	23.862		23.862		23.862
	–	Nederlands onderwijs buitenland	10.055		10.055	3.400	13.455	– 1.700	– 1.700
	–	Herstart en Op de Rails	19.162		19.162	– 9.500	9.662	– 19.000	– 19.000	– 19.000	– 19.000
	–	Basis voor Presteren (School aan Zet en Bèta Techniek)	11.305		11.305		11.305
	–	Humanistisch vormend en godsdienstonderwijs	10.000		10.000		10.000
	–	Overig	28.264	554	28.818	12.091	40.909	372
Opdrachten			13.945	596	14.541	– 3.053	11.488	– 1.150	– 700	– 400
Bijdrage aan agentschappen			29.407	315	29.722	2.744	32.466
	–	Dienst Uitvoering Onderwijs	29.407	315	29.722	2.744	32.466
Bijdrage aan ZBO's/RWT's			8.193	84	8.277		8.277
	–	Stichting Vervangingsfonds en Participatiefonds	5.984		5.984		5.984
	–	UWV	2.209	84	2.293		2.293
Bijdrage aan medeoverheden			360.987	0	360.987		360.987
	–	Gemeentelijk onderwijsachterstanden-beleid	260.987		260.987		260.987
	–	Convenant G37	95.000		95.000		95.000
	–	Ondersteuning niet G37	5.000		5.000		5.000
Bijdrage aan sociale fondsen			10.900	0	10.900		10.900
	–	Brede Scholen	10.900		10.900		10.900
Ontvangsten			1.661		1.661		1.661

In de kolom «Mutaties 1^e suppletoire begroting 2014» worden de mutaties ten opzichte van de «Stand vastgestelde begroting 2014» weergegeven. Hieronder worden de belangrijkste mutaties toegelicht.

Toelichting mutaties:

Verplichtingen

De verplichtingen worden met € 26,2 miljoen verhoogd.

Uitgaven

Toelichting per instrument:

Bekostiging

Het budget voor de bekostiging wordt per saldo met € 17,3 miljoen verhoogd. De verhoging is met name het gevolg van de volgende mutaties:

• – Het budgettaire effect van de leerlingenraming (€ 4,3 miljoen), zie ook de algemene toelichting op de 1^e suppletoire begroting.

• – Een kasschuif van 2015 naar 2014 (€ 13 miljoen) vanwege het naar voren halen van de bekostiging van rugzakleerlingen in het voortgezet onderwijs als gevolg van de invoering van Passend Onderwijs.

• – Het budgettaire effect als gevolg van een toename van het aantal kleine scholen en het aantal scholen dat fuseert (€ 9 miljoen).

• – Een structurele overboeking aan de Inspectie (€ 3 miljoen) voor gedifferentieerd toezicht.

• – Een overboeking van bekostiging naar subsidies (€ 9,3 miljoen) voor de implementatie van Passend Onderwijs en de invoering van de centrale eindtoets.

Subsidies

Onder de post overig is een aantal subsidies op basis van de Wet overige onderwijs subsidies (WOOS) opgenomen die niet in de begroting 2014 waren genoemd. Dit zijn de subsidies voor Stichting Onderwijsgeschillen (€ 0,6 miljoen); Edventure, Ziezon (€ 0,2 miljoen); FODOK, ouderorganisatie van dove kinderen (€ 0,1 miljoen) en Oogvereniging Nederland (voorheen Viziris), ouderorganisatie van visueel gehandicapte kinderen (€ 0,1 miljoen).

Het budget voor subsidies wordt per saldo met € 6,0 miljoen verhoogd. De verhoging is met name het gevolg van de volgende mutaties:

• – In de begrotingsafspraken 2014 is € 10 miljoen beschikbaar gesteld voor Nederlands onderwijs buitenland. Deze middelen worden verdeeld over drie jaar. Via een kasschuif uit 2015 en 2016 komen in deze suppletoire begroting middelen beschikbaar voor 2014. De middelen voor 2015 en 2016 komen beschikbaar in de ontwerpbegroting 2015.

• – Een structurele overboeking van het budget Herstart/Op de Rails aan artikel 3 (€ 9,5 miljoen) vanwege de invoering van Passend Onderwijs. Deze middelen zijn bestemd voor de samenwerkingsverbanden VO.

• – Een overboeking van bekostiging naar subsidies (€ 9,3 miljoen) voor de implementatie van Passend Onderwijs en de invoering van de centrale eindtoets.

• – Voor een aantal projecten is in totaal € 3 miljoen aan juridische verplichtingen doorgeschoven naar 2014.

• – Een toevoeging van € 1,2 miljoen voor antipestbeleid.

Opdrachten

Het budget voor opdrachten wordt per saldo met € 3,1 miljoen verlaagd. De verlaging is met name het gevolg van de volgende mutaties:

• – Een bijdrage aan artikel 3 betreffende projecten Passend onderwijs (€ 1,3 miljoen).

• – Een bijdrage aan de Inspectie ten behoeve van de kosten die voortvloeien uit de intensivering van het continuïteitstoezicht (€ 1,2 miljoen).

Bijdragen aan agentschappen

Het budget voor DUO wordt met € 2,7 miljoen verhoogd als gevolg van de extra uitvoeringskosten voor de invoering van Passend onderwijs.

Artikel 3. Voortgezet onderwijs

Budgettaire gevolgen van beleid

Budgettaire gevolgen van beleid artikel 3 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)

			Stand ontwerpbegroting 2014	Mutaties	Stand vastgestelde begroting 2014	Mutaties 1e suppletoire begroting 2014	Stand 1e suppletoire begroting 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016	Mutatie 2017	Mutatie 2018
Verplichtingen			7.229.225	34.392	7.263.617	289.556	7.553.173	298.475	297.121	231.702	194.976
Waarvan garantieverplichtingen						22.898	22.898
Uitgaven			7.229.225	34.392	7.263.617	22.551	7.286.168	282.102	300.210	286.640	275.769
Waarvan juridisch verplicht			%				%
Bekostiging			7.099.360	33.307	7.132.667	3.714	7.136.381	277.818	296.734	283.005	272.134
•	Hoofdbekostiging		6.722.595	33.307	6.755.902	4.512	6.760.414	263.768	282.234	268.205	256.934
	–	Bekostiging voortgezet onderwijs lumpsum	6.709.788	33.307	6.743.095	2.046	6.745.141	263.302	281.768	267.739	256.468
	–	Bekostiging Caribisch Nederland	12.807		12.807	2.466	15.273	466	466	466	466
•	Prestatiebox		150.000	0	150.000	0	150.000	0	0	0	0
	–	Regeling prestatiebox voortgezet onderwijs	150.000		150.000		150.000
•	Aanvullende bekosting		226.765	0	226.765	– 798	225.967	14.050	14.500	14.800	15.200
	–	Regeling aanvullende bekostiging maatschappelijke stage in het VO	48.180		48.180		48.180
	–	Tijdelijke regeling subsidiëring experimenten leergang vmbo-mbo2, incl. borgingscohort vmbo-mbo2	24.498		24.498	– 5.898	18.600
	–	Regeling IGVO (Internationaal Georiënteerd Voortgezet Onderwijs)	2.961		2.961		2.961
	–	Regeling leerplusarrangement, nieuwkomers en eerste opvang vreemdelingen	82.205		82.205	– 3.950	78.255	– 3.650	– 3.200	– 2.900	– 2.500
	–	Regeling regionaal zorgbudget en reboundvoorzieningen (*)	66.885		66.885	9.500	76.385	19.000	19.000	19.000	19.000
	–	Regeling visueel gehandicapten	1.206		1.206	– 450	756	– 1.300	– 1.300	– 1.300	– 1.300
	–	Regeling bekostiging kenniscentra voor leerwerktrajecten vmbo	830		830		830
Subsidies			47.862	808	48.670	2.929	51.599	552	– 224	– 65	– 65
	–	Stichting Kennisnet (basissubsidie) PO, VO, BE	17.552		17.552		17.552
	–	ICT-projecten	800		800		800
	–	Beter presteren (Scholen aan Zet en Platform Beta en Techniek)	3.221		3.221	– 26	3.195	– 28
	–	Onderwijs Bewijs	1.663		1.663		1.663
	–	Regionale verwijzingscommissies VO (*)	6.985		6.985		6.985
	–	Overige projecten	17.641	808	18.449	2.955	21.404	580	– 224	– 65	– 65
Opdrachten			374	0	374	0	374	0	0	0	0
	–	In- en uitbesteding	374		374		374
Bijdragen aan agentschappen			25.673	277	25.950	10.023	35.973	5.267	5.267	5.267	5.267
	–	Dienst Uitvoering Onderwijs	25.673	277	25.950	10.023	35.973	5.267	5.267	5.267	5.267
Bijdragen aan ZBO's/RWT's			55.750	0	55.750	5.885	61.635	– 1.535	– 1.567	– 1.567	– 1.567
	–	ZBO: College voor Examens	3.338		3.338	54	3.392	32
	–	SLOA: onderwijs ondersteunende instellingen PO/VO/BVE (incl. examens)	52.412		52.412	5.831	58.243	– 1.567	– 1.567	– 1.567	– 1.567
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties			206	0	206	0	206	0	0	0	0
	–	ECML en PISA	206		206		206
Ontvangsten			4.661		4.661	– 3.300	1.361		3.300

In de kolom «Mutaties 1^e suppletoire begroting 2014» worden de mutaties ten opzichte van de «Stand vastgestelde begroting 2014» weergegeven. Hieronder worden de belangrijkste mutaties toegelicht.

Toelichting mutaties:

Verplichtingen

De verplichtingen worden met € 289,6 miljoen verhoogd. Het verschil tussen de verplichtingen- en uitgavenmutaties (€ 267,0 miljoen) wordt veroorzaakt door:

• – Het feit, dat een groot deel van de uitgavenmutaties voor 2015 reeds in 2014 worden verplicht (€ 244,1 miljoen). Dit is het gevolg van een gewijzigde administratieve systematiek.

• – Een aanpassing van de garantieverplichtingen 2014 met € 22,9 miljoen.

Uitgaven

Toelichting per instrument:

Bekostiging

Het budget voor de bekostiging wordt per saldo met € 3,7 miljoen verhoogd. De verhoging is met name het gevolg van de volgende mutaties:

• – Kasschuif van 2013 van een deel van de continuïteitsgarantie aan Amarantis (+ € 2,7 miljoen).

• – Uitvoeringstekort i.v.m. financiële situatie onderwijs Caribisch Nederland (+ € 2 miljoen).

• – De realisatie van het aantal leerlingen is lager dan de raming (–  € 5,1 miljoen).

• – Minder gebruik van de regeling leerplusarrangement (–  € 3,9 miljoen).

• – Overboeking van beleidsterrein 1 primair onderwijs van de middelen voor herstart en op de rails (+ € 9,5 miljoen). Deze worden per 1 augustus 2014 opgenomen in de regeling regionaal zorgbudget.

• – Overboekingen naar andere beleidsterreinen (–  € 1,5 miljoen).

Subsidies

Het budget voor subsidies wordt per saldo met € 2,9 miljoen verhoogd. De verhoging is met name het gevolg van de volgende mutaties:

• – Overboeking van art 1 PO naar art 3 VO m.b.t. project steunpunt passend onderwijs en monitor passend onderwijs, uitgevoerd door de VO-raad ad € 1,2 miljoen.

• – Overboekingen van art 4 MBO en art 9 Arbeidsmarkt- en Personeelsbeleid naar art 3 VO m.b.t. het intensiveringstraject rekenen in het vo en mbo, uitgevoerd door Steunpunt Taal en Rekenen. Totaal ad € 0,9 miljoen.

• – Overboeking van art 1 PO naar art 3 VO m.b.t. het project Excellente scholen € 0,6 miljoen.

Bijdragen aan agentschappen

Het budget voor de Dienst Uitvoering Onderwijs wordt per saldo met € 10,0 miljoen verhoogd. De verhoging is met name het gevolg van de volgende mutaties:

• – Beschikbaar stellen van middelen voor de ontwikkeling en productie van Facet (centraal examen systeem) + € 5,3 miljoen.

• – Gelden voor invoering van SBR-XBRL (Standard Business Reporting Programma; standaard om financiële gegevens en bedrijfsinformatie elektronisch uit te wisselen) en SEPA (nieuwe bestandsformaat voor betalingen): + € 1,6 miljoen.

• – Diverse overboekingen (+ € 3,1 miljoen).

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s.

Het budget voor de SLOA-instellingen wordt per saldo met € 5,8 miljoen verhoogd. De verhoging is met name het gevolg van de volgende mutaties:

• – Kasschuif van 2013 met betrekking tot een vertraging van het project diagnostische toets (+ € 2,5 miljoen).

• – Overboeking van beleidsterrein 4 beroepsonderwijs en volwasseneducatie inzake de bijdrage voor CITO voor de centraal ontwikkelde examens taal en rekenen en mbo 2f en 3f (+ € 5,0 miljoen).

• – Overige overboekingen (–  € 1,7 miljoen).

Ontvangsten

Artikel 4. Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie

Budgettaire gevolgen van beleid

Budgettaire gevolgen van beleid artikel 4 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)

			Stand ontwerpbegroting 2014	Mutaties	Stand vastgestelde begroting 2014	Mutaties 1e suppletoire begroting 2014	Stand 1e suppletoire begroting 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016	Mutatie 2017	Mutatie 2018
Verplichtingen			3.837.743	55.001	3.892.744	– 64.486	3.828.258	4.376	12.974	21.324	– 12.413
Waarvan garantieverplichtingen						5.500	5.500
Uitgaven			3.802.465	27.825	3.830.290	– 42.660	3.787.630	– 14.924	5.274	5.574	15.524
Waarvan juridisch verplicht			99,5%				99,6%
Bekostiging			3.443.105	26.128	3.469.233	– 25.309	3.443.924	– 27.326	– 8.026	– 326	15.424
•	Hoofdbekostiging		3.131.286	26.128	3.157.414	– 4.200	3.153.214	– 14.576	– 276	2.424	– 576
	–	Bekostiging roc's/overige regelingen	2.961.834	26.128	2.987.962	– 6.000	2.981.962	– 15.376	– 1.076	1.524	– 1.476
	–	Bekostiging kbb's	106.241	0	106.241	0	106.241	0	0	0	0
	–	Bekostiging CaribischNederland	4.858	0	4.858	1.800	6.658	800	800	900	900
	–	Bekostiging vavo	58.353	0	58.353	0	58.353	0	0	0	0
•	Prestatiebox		65.600	0	65.600	– 17.800	47.800	– 11.550	– 6.550	– 1.550	17.200
	–	Taal en Rekenen		0	0	0	0	0	0	0	0
	–	Investeringsfonds mbo (Techniekpact)	25.000	0	25.000	– 17.800	7.200	– 11.550	– 6.550	– 1.550	17.200
	–	VSV	40.600	0	40.600	0	40.600	0	0	0	0
•	Aanvullende bekostiging		246.219	0	246.219	– 3.309	242.910	– 1.200	– 1.200	– 1.200	– 1.200
	–	Schoolmaatschappelijk werk in het mbo	14.017	0	14.017	0	14.017	0	0	0	0
	–	Versterken centrale en uniforme toetsing	13.612	0	13.612	– 2.396	11.216	– 1.200	– 1.200	– 1.200	– 1.200
	–	RMC's	31.925	0	31.925	0	31.925	0	0	0	0
	–	Plusvoorzieningen overbelaste Jongeren en wijkscholen	30.400	0	30.400	0	30.400	0	0	0	0
	–	Programmagelden regio's	19.450	0	19.450	0	19.450	0	0	0	0
	–	Convenanten met RMC-regio's	17.100	0	17.100	0	17.100	0	0	0	0
	–	Aanvullende vergoeding experimenten vmbo-mbo 2	1.000	0	1.000	0	1.000	0	0	0	0
	–	Leerlinggebonden financiering (LGF)	53.615	0	53.615	– 913	52.702	0	0	0	0
	–	Taal en Rekenen	52.600	0	52.600	0	52.600	0	0	0	0
	–	School-ex 2.0	12.500	0	12.500	0	12.500	0	0	0	0
	–	Stagebox			0	0	0	0	0	0	0
Subsidies			247.020	1.016	248.036	– 1.547	246.489	4.824	– 170	– 170	– 30
waarvan:
	–	Subsidieregeling praktijkleren	209.000	0	209.000	0	209.000	0	0	0	0
	–	Actieplan Laaggeletterdheid	4.000	0	4.000	900	4.900	0	0	0	0
	–	Pilots laaggeletterdheid	5.000	0	5.000	1.000	6.000	0	0	0	0
	–	Sectorplan mbo-hbo techniek	3.065	0	3.065	– 2.665	400	3.065	0	0	0
	–	Netwerkscholen	3.500	0	3.500	0	3.500	0	0	0	0
	–	Loopbaanorientatie	1.300	0	1.300	– 800	500	800	0	0	0
	–	Overige projecten	21.155	1.016	22.171	18	22.189	959	– 170	– 170	– 30
Opdrachten			4.287	0	4.287	– 2.220	2.067	0	0	0	0
	–	In- en uitbesteding	4.287	0	4.287	– 2.220	2.067	0	0	0	0
Bijdrage aan agentschappen			17.657	179	17.836	1.270	19.106	310	270	270	130
	–	Dienst Uitvoering Onderwijs	17.657	179	17.836	1.270	19.106	310	270	270	130
Bijdrage aan (inter)nationale organisaties/ medeoverheden			31.780	50	31.830	– 16.300	15.530	7.300	13.200	5.800	0
	–	Caribisch Nederland	31.780	50	31.830	– 16.300	15.530	7.300	13.200	5.800	0
Bijdrage aan sociale fondsen			53.353	452	53.805	0	53.805	0	0	0	0
	–	Participatiebudget	53.353	452	53.805	0	53.805	0	0	0	0
Bijdrage aan ZBO's/RWT's			5.263	0	5.263	1.446	6.709	– 32	0	0	0
	–	College voor Examens	363	0	363	4.146	4.509	– 32	0	0	0
	–	Wet SLOA	4.900	0	4.900	– 2.700	2.200	0	0	0	0
Ontvangsten			0	0	0	0	0	0	0	0	0

In de kolom «Mutaties 1^e suppletoire begroting 2014» worden de mutaties ten opzichte van de «Stand vastgestelde begroting 2014» weergegeven. Hieronder worden de belangrijkste mutaties toegelicht.

Toelichting mutaties:

Uitgaven

Voor artikel 4 (Beroepsonderwijs en volwasseneducatie) is sprake van een daling van de uitgaven met € 42,7 miljoen ten opzichte van de vastgestelde begroting 2014.

Voor € 9,9 miljoen betreft het technische mutaties. Als gevolg van autonome en beleidsmatige mutaties is de begroting met € 32,7 miljoen gedaald.

Toelichting per instrument:

Bekostiging

Het budget voor de bekostiging wordt per saldo met € 25,3 miljoen verlaagd. De verlaging is met name het gevolg van de volgende mutaties:

• – De jaarlijkse doorrekening van de referentieraming 2014 leidt tot in de eerste jaren tot een verlaging van de beschikbare middelen en vanaf 2017 tot een stijging (zie ook de algemene toelichting) ten opzichte van de referentieraming 2013.

• – Door een kasschuif zijn de middelen voor bekostiging roc’s/overige regelingen in 2014 met € 6,0 miljoen verlaagd en in 2015 met € 3,0 miljoen. Deze middelen zijn doorgeschoven naar de jaren 2016 tot en met 2018 om de lumpsumtaakstelling uit de Begrotingsakkoord 2013 gelijkmatig over de jaren te verdelen. Hierdoor wordt deze taakstelling van 2014 tot en met 2018 € 28 miljoen per jaar en per 2019 is dit structureel € 29 miljoen.

• – Per 2015 zijn de middelen voor leerlinggebonden financiering structureel aan de bekostiging roc’s/overige regelingen toegevoegd. In 2014 staan deze middelen nog onder het instrument leerlinggebonden financiering. Voor de leerlinggebonden financiering hebben structurele overboekingen van in totaal € 2,3 miljoen per jaar plaatsgevonden naar het artikel Primair onderwijs en het Ministerie van Economische Zaken voor het aandeel groen onderwijs.

• – Daarnaast is gebleken dat er in het studiejaar 2013/2014 meer geïndiceerde deelnemers met een handicap zijn ingestroomd dan verwacht. Dit leidt ertoe dat ook de basis voor de raming voor het jaar 2014 en verder met deze structurele doorwerking aangepast moet worden. Het budget voor de leerlinggebonden financiering stijgt hierdoor met € 1,4 miljoen.

• – Investeringsfonds mbo (Techniekpact) is met € 17,8 miljoen verlaagd in 2014. Voor het investeringsfonds is in de periode 2014 – 2017 € 25 miljoen beschikbaar per jaar. Dit bedrag wordt jaarlijks verplicht, maar in tranches uitbetaald. Door een aangepast betalingsritme voor de bijbehorende projecten is een kasschuif van de beschikbare middelen nodig naar latere jaren.

• – Het instrument Versterken centrale en uniforme toetsing is met € 2,4 miljoen verlaagd. Dit is vooral het gevolg van een overheveling van € 2,3 miljoen naar het artikel Voortgezet onderwijs ten behoeve van Dienst Uitvoering Onderwijs voor de invoering van digitale examensoftware voor de aansluiting met BRON.

Subsidies

Het budget voor subsidies wordt per saldo met € 1,5 miljoen verlaagd. De middelen voor het Sectorplan mbo-hbo techniek zijn met € 2,7 miljoen naar beneden bijgesteld in 2014 en verschoven naar 2015. Dit komt hoofdzakelijk door een verandering in liquiditeitsbehoefte in het kader van het sectorplan mbo-hbo techniek Centers of innovatief vakmanschap.

Opdrachten

Het budget voor opdrachten wordt per saldo met € 2,2 miljoen verlaagd. De verlaging is met name het gevolg een overboeking van € 2,3 miljoen naar het instrument bijdrage aan ZBO’s/RWT’s. Deze middelen worden verstrekt aan het College van Examens.

Bijdragen aan(inter)nationale organisaties/medeoverheden.

Het budget voor Caribisch Nederland daalt met € 16,3 miljoen. Door een vertraging in het masterplan onderwijshuisvesting kunnen betalingen pas later plaatsvinden. Om de middelen te laten aansluiten op de actuele planning zijn kasschuiven doorgevoerd uit 2014 naar 2015 tot en met 2017.

Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s

Het budget voor dit instrument wordt per saldo met € 1,4 verhoogd. Dit is met name het gevolg van overboekingen van in totaal € 4,2 miljoen binnen het artikel naar het instrument bijdrage aan ZBO’s/RWT’s ten behoeve van het College voor Examens. Daarnaast hebben er overboekingen van in totaal € 5 miljoen plaatsgevonden naar het artikel Voortgezet onderwijs. Deze middelen worden verstrekt aan CITO. In de eindejaarsmarge 2013/2014 is er € 2,2 miljoen van 2013 doorgeschoven naar 2014 ten behoeve van de invoering van digitale examensoftware voor de aansluiting met BRON en een verplichting aan ECBO die beiden in 2014 betaald worden.

Artikel 6. Hoger beroepsonderwijs

Budgettaire gevolgen van beleid

Budgettaire gevolgen van beleid artikel 6 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)

			Stand ontwerpbegroting 2014	Mutaties	Stand vastgestelde begroting 2014	Mutaties 1e suppletoire begroting 2014	Stand 1e suppletoire begroting 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016	Mutatie 2017	Mutatie 2018
Verplichtingen			2.535.936	37.719	2.573.655	321.768	2.895.423	182.980	202.071	223.487	242.224
Waarvan garantieverplichtingen						13.000	13.000
Uitgaven			2.576.472	18.905	2.595.377	131.523	2.726.900	181.283	179.480	201.901	223.487
Waarvan juridisch verplicht			99,9%				99,9%
Bekostiging			2.532.952	18.572	2.551.524	131.885	2.683.409	177.245	178.942	201.533	223.119
•	Hoofdbekostiging		2.364.346	17.330	2.381.676	131.885	2.513.561	177.245	178.942	201.533	223.119
	–	Onderdeel hbo	2.289.266	16.825	2.306.091	131.885	2.437.976	177.245	178.942	201.533	223.119
	–	Deel ontwerp en ontwikkeling	68.596	505	69.101		69.101
	–	Bekostiging tweede bachelor- en mastergraden in het hbo			0		0
	–	Bekostiging experimenten open bestel	5.000		5.000		5.000
	–	Bekostiging postinitiële masteropleidingen hbo	1.484		1.484		1.484
•	Prestatiebox		168.606	1.242	169.848	0	169.848	0	0	0	0
	–	Onderwijskwaliteit en studiesucces, en profilering	168.606	1.242	169.848		169.848
Subsidies			2.958	0	2.958	– 2.000	958	2.000	0	0	0
	–	Regeling bevordering kennisfunctie hogescholen			0		0
	–	Regeling stimulering Bèta/techniek	2.000		2.000	– 2.000	0	2.000
	–	Studiekeuze-informatie hoger onderwijs			0		0
	–	Overig	958		958		958
Opdrachten			100	0	100	0	100	0	0	0	0
	–	Uitbesteding	100		100		100
Bijdragen aan ZBO's/RWT's			22.550	146	22.696	0	22.696	0	0	0	0
	–	NWO (Praktijkgericht onderzoek hbo)	22.550	146	22.696		22.696
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties			2.280	18	2.298	0	2.298	0	0	0	0
	–	Stichting Studiekeuze 123	2.280	18	2.298		2.298
Bijdragen aan agentschapppen			15.632	169	15.801	1.638	17.439	2.038	538	368	368
	–	Dienst Uitvoering Onderwijs	15.632	169	15.801	1.638	17.439	2.038	538	368	368
Ontvangsten			1.213	0	1.213	0	1.213	0	0	0	0

In de kolom «Mutaties 1^e suppletoire begroting 2014» worden de mutaties ten opzichte van de «Stand vastgestelde begroting 2014» weergegeven. Hieronder worden de belangrijkste mutaties toegelicht.

Toelichting mutaties:

Verplichtingen

De verplichtingen worden met € 321,8 miljoen verhoogd. Het verschil tussen de verplichtingen- en uitgavenmutaties (€ 190,2 miljoen) wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de uitgavenmutatie voor het jaar 2015 – overeenkomstig de bekostigingsregelgeving – in het jaar 2014 wordt verplicht. Daarom wordt deze verwerkt in het verplichtingenbudget 2014.

Uitgaven

Toelichting per instrument:

Bekostiging

Het budget voor de bekostiging wordt per saldo met € 131,9 miljoen verhoogd. De verhoging is met name het gevolg van de volgende mutaties:

• – aanpassing op basis van de nieuwe raming van de studentenaantallen: € 127,7 miljoen (Referentieraming 2014: zie het algemeen deel);

• – interne overboekingen:

• – artikel 16, toevoeging van middelen voor SURF aan de lumpsum van de hogescholen: € 1,7 miljoen;

• – artikel 9, opname van wetenschap en technologie in de curricula van alle lerarenopleidingen basisonderwijs voor hogescholen die deze opleiding verzorgen: € 3,1 miljoen;

• – artikel 9, ontwikkeling van twee nieuwe afstudeerrichtingen bij tweedegraads opleidingen tot leraar vo voor hogescholen die deze opleiding verzorgen: € 0,9 miljoen.

Artikel 7. Wetenschappelijk onderwijs

Budgettaire gevolgen van beleid

Budgettaire gevolgen van beleid artikel 7 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)

			Stand ontwerpbegroting 2014	Mutaties	Stand vast-gestelde begroting 2014	Mutaties 1e suppletoire begroting 2014	Stand 1e suppletoire begroting 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016	Mutatie 2017	Mutatie 2018
Verplichtingen			4.000.062	74.117	4.074.179	133.405	4.207.584	51.564	44.194	40.743	55.294
Uitgaven			4.033.802	37.071	4.070.873	66.338	4.137.211	66.860	51.592	44.251	39.743
Waarvan juridisch verplicht			99,9%				99,9%
Bekostiging			3.993.873	36.817	4.030.690	66.822	4.097.512	66.617	51.346	44.448	39.940
•	Hoofdbekostiging		3.866.353	35.613	3.901.966	66.822	3.968.788	66.617	51.346	44.448	39.940
	–	Onderwijsdeel wo	1.559.507	14.590	1.574.097	62.825	1.636.922	63.435	48.003	41.105	36.598
	–	Onderzoeksdeel wo	1.705.893	15.935	1.721.828	3.242	1.725.070	2.675	2.836	2.836	2.835
	–	Deel ondersteuning geneeskundig onderwijs en onderzoek	600.953	5.088	606.041	755	606.796	507	507	507	507
	–	Bekostiging tweede mastergraden in het wo			0		0
•	Prestatiebox		127.520	1.204	128.724	0	128.724	0	0	0	0
	–	Onderwijskwaliteit en studiesucces, en profilering	127.520	1.204	128.724		128.724
Subsidies			14.051	0	14.051	– 934	13.117	– 207	– 179	– 122	– 122
	–	Subsidieregeling Sirius programma 2	7.954		7.954		7.954
	–	Subsidieregeling Libertas Noodfonds	605		605		605
	–	Subsidieregeling Programma Akademie assistenten			0		0
	–	3TU’s samenwerking	1.500		1.500		1.500
	–	Toetsing en Toetsgestuurd leren			0		0
	–	Overig	3.992		3.992	– 934	3.058	– 207	– 179	– 122	– 122
Opdrachten			1.560	0	1.560	0	1.560	0	0	0	0
	–	Uitbesteding	1.560		1.560		1.560
Bijdragen aan ZBO's/RWT's			3.728	36	3.764	0	3.764	0	0	0	0
	–	Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO)	3.728	36	3.764		3.764
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties			20.590	218	20.808	450	21.258	450	425	– 75	– 75
	–	Organisaties excl. NVAO en SKI 123 (zie tabel 6.5)	20.590	218	20.808	450	21.258	450	425	– 75	– 75
Ontvangsten			16	0	16	10.000	10.016	0	0	0	0

In de kolom «Mutaties 1^e suppletoire begroting 2014» worden de mutaties ten opzichte van de «Stand vastgestelde begroting 2014» weergegeven. Hieronder worden de belangrijkste mutaties toegelicht.

Toelichting mutaties:

Verplichtingen

De verplichtingen worden met € 133,4 miljoen verhoogd. Het verschil tussen de verplichtingen- en uitgavenmutaties (€ 67,1 miljoen) wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de uitgavenmutatie voor het jaar 2015 – overeenkomstig de bekostigingsregelgeving – in het jaar 2014 wordt verplicht. Daarom wordt deze verwerkt in het verplichtingenbudget 2014.

Uitgaven

Toelichting per instrument:

Bekostiging

Het budget voor de bekostiging wordt per saldo met € 66,8 miljoen verhoogd. De verhoging is met name het gevolg van de volgende mutaties:

• – aanpassing op basis van de nieuwe raming van de studentenaantallen: € 56,4 miljoen (Referentieraming 2014: zie het algemeen deel);

• – interne overboekingen

  • • artikel 16, toevoeging van middelen voor SURF, Landelijke functie technische bibliotheek Technische Universiteit Delft en Max Planck Instituut aan de lumpsum van (betreffende) universiteiten en academische ziekenhuizen: € 9,8 miljoen;

  • • artikel 9, uitvoering van het Plan van aanpak gericht op vermindering van het tekort aan leraren in de schoolvakken Nederlands, Engels, Frans, Duits en Klassieke Talen: € 1,4 miljoen.

Ontvangsten

Het ontvangstenbudget wordt verhoogd met € 10,0 miljoen als gevolg van een gedeeltelijke terugvordering van de in 2008 verleende subsidie ad € 25,0 miljoen aan de Technische Universiteit Delft voor de nieuwbouw van de (afgebrande) faculteit Bouwkunde van deze universiteit.

Artikel 8. Internationaal beleid

Budgettaire gevolgen van beleid

Budgettaire gevolgen van beleid artikel 8 (bedragen x € 1.000)

			Stand ontwerpbegroting 2014	Mutaties	Stand vastgestelde begroting 2014	Mutaties 1e suppletoire begroting 2014	Stand 1e suppletoire begroting 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016	Mutatie 2017	Mutatie 2018	HGIS-deel 2014
Verplichtingen			11.652		11.652	3.069	14.721	– 2.780	579	600	600	575
Uitgaven			13.421		13.421	210	13.631	575	600	600	600	1.045
Waarvan juridisch verplicht			90,5%		90,5%		92,2%
Subsidies			1.608		1.608	50	1.658	650	650	650	650	364
	–	Duitsland Instituut Amsterdam (DIA)	774		774		774
	–	Frans-Nederlandse academie (FNA)	20		20		20
	–	Netherlands house for Education and Research (Neth-ER)	450		450		450	600	600	600	600
	–	Incidentele subsidies voor het uitwisselen van cultuur	364		364		364					364
	–	Overige incidentele subsidies				50	50	50	50	50	50
Opdrachten			290		290	– 75	215	– 75	– 50	– 50	– 50
	–	Beleidsonderzoek en benchmarking	100		100		100
	–	Incidentele Internationale activiteiten	190		190	– 75	115	– 75	– 50	– 50	– 50
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties			11.073		11.073	235	11.308					231
	–	OCW-vertegenwoordiging in het buitenland	141		141		141					141
	–	Europees Platform	4.560		4.560	235	4.795
	–	Nederlandse Taalunie	3.186		3.186		3.186
	–	Europa College Brugge	30		30		30
	–	Unesco	20		20		20
	–	OESO CERI	76		76		76
	–	Fulbright Center	388		388		388
	–	DCICC (voorheen SICA) Cultural Contact Point	90		90		90					90
	–	Stichting Ons Erfdeel	185		185		185
	–	Nationaal Agentschap Leven Lang Leren (EU-programma)	1.762		1.762		1.762
	–	Programma's Agentschap NL (inclusief uitvoeringskosten)	585		585		585
	–	Incidentele EU-programma's en activiteiten	50		50		50
Bijdragen aan andere begrotingshoofd-stukken			450		450		450					450
	–	Vlaams-Nederlands Huis DeBuren (Hoofdstuk V BuZa)	450		450		450					450
Ontvangsten			99		99		99

In de kolom «Mutaties 1^e suppletoire begroting 2014» worden de mutaties ten opzichte van de «Stand vastgestelde begroting 2014» weergegeven. Hieronder worden de belangrijkste mutaties toegelicht.

Toelichting mutaties:

Verplichtingen

Artikel 9. Arbeidsmarkt- en personeelsbeleid

Budgettaire gevolgen van beleid

Budgettaire gevolgen van beleid artikel 9 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)

			Stand ontwerpbegroting 2014	Mutaties	Stand vast-gestelde begroting 2014	Mutaties 1e suppletoire begroting 2014	Stand 1e suppletoire begroting 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016	Mutatie 2017	Mutatie 2018
Verplichtingen			386.420	17.086	403.506	– 21.606	381.900	20.953	11.371	11.457	11.189
Uitgaven			386.420	17.086	403.506	– 21.606	381.900	4.663	– 4.300	– 3.000	– 3.000
Waarvan juridisch verplicht			94,3%				96,4%
Bekostiging			171.220	17.036	188.256	– 27.011	161.245	– 1.687	– 7.500	– 3.000	– 5.000
•	Hoofdbekostiging		6.934	– 500	6.434	– 6.430	4	– 15.178	– 7.500	– 3.000	– 5.000
	–	Beloning LeerKracht lumpsum po/vo/bve	6.934	– 500	6.434	– 6.430	4	– 15.178	– 7.500	– 3.000	– 5.000
•	Prestatiebox		37.240	17.036	54.276	– 20.581	33.695	13.491	0	0	0
	–	Professionalisering po/vo/bve	37.240	17.036	54.276	– 20.581	33.695	13.491	0	0	0
•	Aanvullende bekostiging		127.046	500	127.546	0	127.546	0	0	0	0
	–	Functiemix VO Randstadregio's	61.256		61.256		61.256
	–	Salarismix MBO Randstadregio's	41.067		41.067		41.067
	–	Tegemoetkoming kosten opleidingsscholen	20.000		20.000		20.000
	–	G.O.- en vakbondsfaciliteiten po	4.723	500	5.223		5.223
Subsidies			197.236	376	197.612	– 307	197.305	– 11.309	– 8.214	– 6.914	– 6.914
	–	Lerarenbeurs/zij-instroom	107.800		107.800	– 100	107.700
	–	Impuls lerarentekorten vo en wetenschap en techniek pabo	20.000		20.000	838	20.838	– 2.700	1.300
	–	Versterking samenwerking lerarenopleidingen en scholen	20.500		20.500	– 2.200	18.300	– 3.400	– 3.400
	–	Verankering academische opleidingsschool	2.710		2.710	– 45	2.665
	–	InnovatieImpuls Onderwijs	3.000		3.000		3.000	1.000
	–	Arbeidsmarkt-/kennisactiviteiten po	2.230		2.230		2.230	6	6	6	6
	–	Onderwijscoöperatie	2.935		2.935		2.935
	–	Open Universiteit (LOOK)	1.937		1.937		1.937
	–	Promotiebeurs voor leraren	9.500		9.500	– 1.600	7.900
	–	Projecten professionalisering	4.825		4.825	– 2.825	2.000	– 2.825	– 2.825	– 2.825	– 2.825
	–	Projecten regionale arbeidsmarktproblematiek	6.000		6.000	1.600	7.600	– 1.000	– 600
	–	Caribisch Nederland	2.097		2.097		2.097
	–	Overige projecten	13.702	376	14.078	4.025	18.103	– 2.390	– 2.695	– 4.095	– 4.095
Opdrachten			3.840	– 393	3.447	4.600	8.047	17.645	11.400	6.900	8.900
	–	Onderzoek, ramingen en communicatie	3.840	– 393	3.447	4.600	8.047	17.645	11.400	6.900	8.900
Bijdrage aan agentschappen			6.177	67	6.244	1.112	7.356	14	14	14	14
	–	Dienst Uitvoering Onderwijs	6.177	67	6.244	1.112	7.356	14	14	14	14
Bijdrage aan ZBO's/RWT's			7.947	0	7.947	0	7.947	0	0	0	0
	–	Stichting Vervangingsfonds/Bedrijfs-gezondheid	7.947		7.947		7.947
Ontvangsten			6.000		6.000		6.000

In de kolom «Mutaties 1^e suppletoire begroting 2014» worden de mutaties ten opzichte van de «Stand vastgestelde begroting 2014» weergegeven. Hieronder worden de belangrijkste mutaties toegelicht.

Toelichting mutaties:

Verplichtingen

De verplichtingen worden gelijk aan de uitgaven met € 21,6 miljoen verlaagd.

Uitgaven

Toelichting per instrument:

Bekostiging

Het budget voor de bekostiging wordt met € 27,0 miljoen verlaagd. De verlaging is het gevolg van de volgende mutaties:

• – In het kader van Verantwoord Begroten heeft een nadere toedeling van middelen plaatsgevonden over de instrumenten bekostiging/subsidies/opdrachten, hetgeen ertoe heeft geleid dat de bekostiging met € 6,4 miljoen is verlaagd.

• – Naar het Ministerie van EZ is € 3,6 miljoen overgeboekt ten behoeve van de in de Bestuursakkoorden VO/MBO overeengekomen maatregelen voor de professionalisering van onderwijspersoneel, voor zover het betreft het aandeel groen onderwijs;

• – Een kasschuif (€ 17,0 miljoen) van 2014 naar 2015 voor kwaliteit leraren (professionalisering); zie het algemeen deel van deze suppletoire begroting voor een toelichting.

Subsidies

Het budget voor subsidies wordt per saldo met € 0,3 miljoen verlaagd. De verlaging is met name het gevolg van de volgende mutaties:

• – Om voor de subsidies Impuls lerarentekorten vo, de Promotiebeurs, de InnovatieImpuls, de Projecten regionale arbeidsmarktproblematiek en de overige projecten de beschikbare budgetten in overeenstemming te brengen met de beoogde uitgaven is een intertemporele compensatie verwerkt (voor 2014 + € 7,9 miljoen);

• – Een overheveling van € 6,5 miljoen uit de subsidiemiddelen van het arbeidsmarkt- en personeelsbeleid naar de onderwijssectoren vo, hbo en wo ten behoeve van onder andere het vergroten van het aantal studenten in tekortvakken vo, het opnemen van wetenschap en techniek in de curricula van alle pabo’s en de ontwikkeling van twee nieuwe afstudeerrichtingen bij de 2^e-graads opleidingen leraar vo;

• – Overboeking van middelen (€ 3 miljoen) naar de Inspectie van het Onderwijs om meer differentiatie in het toezicht te bewerkstelligen.

• – Overheveling van middelen (€ 0,5 miljoen) naar DUO voor de uitvoering/ondersteuning van de diverse subsidieprojecten;

• – In het kader van Verantwoord Begroten heeft een nadere toedeling van middelen plaatsgevonden over de instrumenten bekostiging/subsidies/opdrachten, hetgeen ertoe heeft geleid dat de subsidies met € 1,8 miljoen zijn verhoogd.

Opdrachten

In het kader van Verantwoord Begroten heeft een nadere toedeling van middelen plaatsgevonden over de instrumenten bekostiging/subsidies/opdrachten, hetgeen ertoe heeft geleid dat de opdrachten voor 2014 met € 4,6 miljoen zijn verhoogd. Dit heeft nagenoeg geheel betrekking op de opdrachten rondom de ontwikkeling, het beheer en het onderhoud van de leraren- en schoolleidersregisters.

Bijdragen aan agentschappen

Het budget voor DUO wordt met € 1,1 miljoen verhoogd als gevolg van aanvullende uitvoering/ondersteuning door DUO op de diverse subsidieregelingen en overige projecten van het arbeidsmarkt- en personeelsbeleid.

Artikel 11. Studiefinanciering

Budgettaire gevolgen van beleid

Budgettaire gevolgen van beleid artikel 11 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)

			Stand ontwerpbegroting 2014	Mutaties	Stand vastgestelde begroting 2014	Mutaties 1e suppletoire begroting 2014	Stand 1e suppletoire begroting 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016	Mutatie 2017	Mutatie 2018
Verplichtingen			4.231.184	25.192	4.256.376	656.023	4.912.399	– 193.668	170.672	115.134	146.522
Uitgaven			4.231.184	25.192	4.256.376	656.023	4.912.399	– 193.668	170.672	115.134	146.522
Waarvan juridisch verplicht			100%				100%
Inkomensoverdrachten			2.520.379	24.171	2.544.550	508.780	3.053.330	– 331.767	22.941	– 44.227	– 33.521
•	Basisbeurs		1.251.781	0	1.251.781	81.706	1.333.487	78.163	38.093	– 387	24.773
	–	Gift (R)	1.068.758	0	1.068.758	– 63.169	1.005.589	– 77.188	– 66.621	– 52.062	– 50.278
	–	Prestatiebeurs (NR)	183.023	0	183.023	144.875	327.898	155.351	104.714	51.675	75.051
•	Aanvullende beurs		649.636	0	649.636	21.282	670.918	31.431	34.401	23.014	14.213
	–	Gift (R)	552.321	0	552.321	– 10.853	541.468	– 3.993	3.740	927	2.530
	–	Prestatiebeurs (NR)	97.315	0	97.315	32.135	129.450	35.424	30.661	22.087	11.683
•	Reisvoorziening		505.002	24.171	529.173	307.762	836.935	– 561.022	– 149.120	– 142.797	– 138.165
	–	Bijdrage aan vervoersbedrijven (R)	724.883	24.171	749.054	383.605	1.132.659	– 475.097	412.749	– 95.907	– 94.592
	–	Gift (R)	569.207	0	569.207	– 36.146	533.061	– 34.130	– 29.823	9.285	16.238
	–	Prestatiebeurs (R)	– 789.088	0	– 789.088	– 39.697	– 828.785	– 51.795	– 532.046	– 56.175	– 59.811
•	Overige uitgaven		113.961	0	113.961	98.030	211.991	119.661	99.567	75.943	65.658
	–	Overige uitgaven relevant (R)	112.446	0	112.446	2.650	115.096	12.288	– 2.963	– 11.066	– 12.867
	–	Overige uitgaven niet-relevant (NR)	1.515	0	1.515	95.380	96.895	107.373	102.530	87.009	78.525
Leningen			1.614.861	0	1.614.861	121.129	1.735.990	116.550	138.323	151.698	172.390
	–	Rentedragende lening (NR)	1.435.020	0	1.435.020	130.778	1.565.798	133.926	158.942	184.584	211.225
	–	Collegegeldkrediet (NR)	179.841	0	179.841	– 9.649	170.192	– 17.376	– 20.619	– 32.886	– 38.834
Bijdrage aan agentschappen			95.944	1.021	96.965	26.114	123.079	21.549	9.408	7.663	7.653
	–	Dienst Uitvoering Onderwijs (R)	95.944	1.021	96.965	26.114	123.079	21.549	9.408	7.663	7.653
Ontvangsten			766.271	0	766.271	4.243	770.514	– 9.280	– 18.006	– 19.322	– 19.937
	–	Ontvangen rente en relevant hoofdsom (R)	265.030	0	265.030	– 36.757	228.273	– 50.632	– 59.095	– 60.507	– 61.160
	–	Kortlopende vorderingen (R)	57.050	0	57.050	31.706	88.756	31.864	31.458	31.465	31.474
	–	Terugontvangen hoofdsom (NR)	444.191	0	444.191	9.294	453.485	9.488	9.631	9.720	9.749

In de kolom «Mutaties 1^e suppletoire begroting 2014» worden de mutaties ten opzichte van de «Stand vastgestelde begroting 2014» weergegeven. Hieronder wordt eerst een algemene toelichting op de instrumenten van dit artikel gegeven, daarna worden de belangrijkste mutaties toegelicht.

Toelichting instrumenten (algemeen):

Het onderscheid relevant en niet-relevant is in onderstaande toelichting als uitgangspunt genomen. Relevant betekent relevant voor het begrotingstekort/EMU-saldo. De relevante uitgaven worden hoofdzakelijk gevormd door studiefinanciering die meteen als gift wordt toegekend en door de omzetting van uitgekeerde prestatiebeurs in gift (na behalen van het diploma binnen 10 jaar). Onder de niet-relevante uitgaven vallen vooral de betalingen van prestatiebeurzen (zolang die nog niet omgezet zijn in een gift) en verstrekte rentedragende leningen.

De relevante ontvangsten worden vooral gevormd door de ontvangen rente op verstrekte studieleningen. De niet-relevante ontvangsten betreffen hoofdzakelijk aflossingen op de hoofdsom van rentedragende leningen.

De mutaties als gevolg van de bijstelling van het leerlingenvolume en de prijsbijstelling worden toegelicht in het algemene deel van deze 1^e suppletoire begroting.

Toelichting mutaties:

Uitgaven

Toelichting per instrument:

Inkomensoverdrachten

In totaal wordt € 508,8 miljoen meer uitgegeven aan inkomensoverdrachten dan eerder geraamd. Dit is het gevolg van de volgende mutaties:

• – De basisbeursuitgaven vallen hoger uit dan eerder geraamd. In 2014 wordt per saldo € 81,7 miljoen meer aan basisbeursuitgaven verwacht.

  • • Dit betreft € 63,2 miljoen minder relevante basisbeursuitgaven (gift). Vooral bij het ho (hbo), maar ook bij de bol, wordt minder basisbeurs omgezet in gift. Ook bij de basisbeurs die direct als gift wordt verstrekt in de bol niveau 1 en 2 vallen de uitgaven naar verwachting lager uit.

  • • De niet-relevante uitgaven basisbeurs (prestatiebeurs) stijgen met € 144,9 miljoen, onder andere als gevolg van de hiervoor genoemde lagere omzettingen in gift. Daarnaast zorgen hogere studentenaantallen in de referentieraming voor een forse toename bij de toekenningen van basisbeurs als prestatiebeurs.

• – De uitgaven aanvullende beurs vallen per saldo € 21,3 miljoen hoger uit dan geraamd:

  • • Dit betreft € 10,9 miljoen minder relevante aanvullende beurs-uitgaven (gift). In lijn met de daling van de uitgaven bij de basisbeurs dalen ook de relevante uitgaven bij de aanvullende beurs door de neerwaartse bijstelling van de omzettingen op basis van de realisatiegegevens. Dit zit voornamelijk bij het hbo.

  • • De niet-relevante uitgaven aanvullende beurs stijgen in 2014 met € 32,1 miljoen, zowel door de eerder genoemde daling bij de omzettingen in gift, als door hogere studentenaantallen in de referentieraming 2014.

• – De uitgaven voor de reisvoorziening stijgen in 2014 met € 307,8 miljoen voornamelijk door:

  • • In 2014 wordt € 450,0 miljoen van de voorlopige vergoeding 2015 voor de OV-studentenkaart aan de vervoersbedrijven vooruitbetaald. Hiermee wordt het kasritme van de Staat geoptimaliseerd.

  • • Daarnaast is door herijking van het aantal gereisde kilometers de vergoeding aan de vervoersbedrijven in 2014 lager dan eerder geraamd en worden de omzettingen naar gift naar beneden bijgesteld.

• – De overige uitgaven vallen in 2014 € 98,0 miljoen hoger uit dan geraamd:

  • • Van deze stijging is € 2,7 miljoen relevant. Omdat het wetsvoorstel voor het sociaal leenstelsel in de masterfase is aangehouden, wordt een eerder ingeboekte «fiscale weglek» teruggedraaid. Dit bedroeg € 7,0 miljoen in 2014. Daarnaast worden de overige uitgaven op basis van de realisatie 2013 naar beneden bijgesteld (– € 4,3 miljoen in 2014).

  • • De niet-relevante overige uitgaven vallen € 95,4 miljoen hoger uit. Met deze mutatie worden de technische bijstellingen op de verschillende onderdelen aangesloten.

Leningen

Het budget leningen wordt per saldo met € 121,1 miljoen verhoogd:

• – De verwachte uitgaven aan rentedragende leningen worden verhoogd omdat vanuit de realisaties uit 2013 blijkt dat er door meer studenten wordt geleend. Ook het gemiddelde geleende bedrag is iets gestegen.

• – De uitgaven aan collegegeldkrediet worden op basis van de realisaties over 2013 verlaagd.

Bijdragen aan agentschappen

Het budget voor de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) wordt per saldo met € 26,1 miljoen verhoogd. Dit is het gevolg van de volgende mutaties:

• – Een bijstelling van het budget voor het Programma Vernieuwing Studiefinanciering met € 20,3 miljoen als gevolg van de definitieve vaststelling van de business case. Met de nieuwe systemen kan de uitvoering efficiënter worden, de dienstverlening aan studenten eigentijds (digitaal) en kunnen maatregelen binnen de studiefinanciering beter worden geaccommodeerd.

• – Een structurele overboeking van € 2,9 miljoen binnen het beleidsartikel studiefinanciering, ten laste van het budget voor de reisvoorziening voor studenten naar het budget van DUO. Dit zijn de jaarlijkse uitvoeringskosten aan onterecht OV-kaartbezit.

• – Een bijstelling van het DUO-budget van € 2,9 miljoen voor onder meer het leerlingenvolume en de uitvoeringskosten op het gebied van het tegengaan van misbruik uitwonendenbeurs en de aanpak van fraudebestrijding in de studiefinanciering.

Ontvangsten

Het ontvangstenbudget wordt per saldo verhoogd met € 4,2 miljoen:

• – Op basis van de realisatiecijfers over 2013 en de lage rente worden de relevante rente-ontvangsten naar beneden bijgesteld.

• – Daarnaast worden er meer ontvangsten op de kortlopende vorderingen verwacht. Het gaat hierbij voornamelijk om een verhoging van de ontvangsten voor onterecht kaartbezit.

Artikel 12. Tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten

Budgettaire gevolgen van beleid

Budgettaire gevolgen van beleid artikel 12 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)

			Stand ontwerpbegroting 2014	Mutaties	Stand vast-gestelde begroting 2014	Mutaties 1e suppletoire begroting 2014	Stand 1e suppletoire begroting 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016	Mutatie 2017	Mutatie 2018
Verplichtingen			114.872	192	115.064	– 7.422	107.642	– 5.336	– 1.591	– 2.476	– 3.659
Uitgaven			114.872	192	115.064	– 7.422	107.642	– 5.336	– 1.591	– 2.476	– 3.659
Waarvan juridisch verplicht			100%				100%
Inkomensoverdrachten			97.372	0	97.372	– 6.709	90.663	– 5.336	– 1.591	– 2.476	– 3.659
•	TS 17-		23.378	0	23.378	– 6.036	17.342	– 3.912	0	0	0
	–	Minderjarige deelnemers bol (R)	23.378	0	23.378	– 6.036	17.342	– 3.912	0	0	0
•	TS 18+		6.248	0	6.248	– 185	6.063	– 185	– 185	– 185	– 185
	–	Tegemoetkoming lerarenopleiding (tlo) (R)	4.833	0	4.833	– 258	4.575	– 258	– 258	– 258	– 258
	–	Deeltijd vo (R)	1.415	0	1.415	73	1.488	73	73	73	73
•	VO 18+		67.745	0	67.746	– 488	67.258	– 1.239	– 1.406	– 2.291	– 3.474
	–	Volwassenenonderwijs (vavo) (R)	5.382	0	5.382	524	5.906	1.086	1.349	1.077	643
	–	Meerderjarige scholieren vo (R)	56.425	0	56.426	– 1.275	55.151	– 2.512	– 2.890	– 3.459	– 4.218
	–	Meerderjarige scholieren vso (R)	4.628	0	4.628	320	4.948	244	192	148	158
	–	STOEB/ALR (NR)	1.310	0	1.310	– 57	1.253	– 57	– 57	– 57	– 57
Bijdrage aan agentschappen			17.500	192	17.692	– 713	16.979	0	0	0	0
	–	Dienst Uitvoering Onderwijs (R)	17.500	192	17.692	– 713	16.979	0	0	0	0
Ontvangsten			4.701	0	4.701	63	4.764	61	259	220	170
	–	TS 17- (R)	1.244	0	1.244	63	1.307	61	259	220	170
	–	TS 18+ (R)	574	0	574	130	704	130	130	130	130
	–	VO 18+ (R)	2.883	0	2.883	– 130	2.753	– 130	– 130	– 130	– 130

In de kolom «Mutaties 1^e suppletoire begroting 2014» worden de mutaties ten opzichte van de «Stand vastgestelde begroting 2014» weergegeven. Hieronder worden de belangrijkste mutaties toegelicht.

Toelichting mutaties:

Uitgaven

Toelichting per instrument:

Inkomensoverdrachten

Het budget inkomensoverdrachten wordt met € 6,7 miljoen verlaagd. Deze verlaging is het saldo van leerlingen- en prijsbijstellingsmutaties (zie het algemene deel voor de toelichting) en mutaties op basis van de realisaties in 2013:

• – Bij de regeling WTOS TS17- (inkomensafhankelijke regeling voor ouders van groepen minderjarige leerlingen en minderjarige mbo’ers) doen zich tegengestelde bewegingen voor. Op basis van de referentieraming wordt een stijging van het aantal gerechtigden verwacht, maar tegelijkertijd blijkt uit de realisaties van voorgaande jaren dat het gebruik van de regeling afneemt. Vanaf 2016 is de WTOS TS17- onderdeel van de kindregelingen van het Ministerie van SZW.

Zowel bij de regeling WTOS TS18+ (tegemoetkoming in de onderwijsbijdrage en schoolkosten voor deeltijd- en lerarenopleiding) als bij de regeling WTOS VO18+ (ouderinkomensafhankelijke regeling voor meerderjarige scholieren in het voortgezet onderwijs) worden met ingang van 2014 lagere uitgaven verwacht.

Artikel 13. Lesgelden

Budgettaire gevolgen van beleid

Budgettaire gevolgen van beleid artikel 13 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)

			Stand ontwerpbegroting 2014	Mutaties	Stand vast-gestelde begroting 2014	Mutaties 1e suppletoire begroting 2014	Stand 1e suppletoire begroting 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016	Mutatie 2017	Mutatie 2018
Verplichtingen			7.012	75	7.087	22	7.109	39	49	26	– 25
Uitgaven			7.012	75	7.087	22	7.109	39	49	26	– 25
Waarvan juridisch verplicht			100%				100%
Bijdrage aan agentschappen			7.012	75	7.087	22	7.109	39	49	26	– 25
	–	Dienst Uitvoering Onderwijs	7.012	75	7.087	22	7.109	39	49	26	– 25
Ontvangsten			247.762	0	247.762	– 7.201	240.561	2.812	4.236	12.579	16.918

In de kolom «Mutaties 1^e suppletoire begroting 2014» worden de mutaties ten opzichte van de «Stand vastgestelde begroting 2014» weergegeven. Hieronder worden de belangrijkste mutaties toegelicht.

Zie voor de toelichting van de mutaties door het leerlingenvolume het algemene deel.

Toelichting mutaties:

Ontvangsten

Lesgeld wordt gevraagd aan meerderjarige deelnemers in de beroepsopleidende leerweg van het middelbaar beroepsonderwijs en aan meerderjarige leerlingen in het voortgezet algemeen volwassenenonderwijs.

De raming van de lesgeldontvangsten wordt verlaagd met € 7,2 miljoen. Deze mutatie wordt grotendeels veroorzaakt door een eenmalige daling in 2014 als gevolg van een wijziging in het inningsproces.

Artikel 14. Cultuur

Budgettaire gevolgen van beleid

Budgettaire gevolgen van beleid artikel 14 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)

			Stand ontwerpbegroting 2014	Mutaties	Stand vastgestelde begroting 2014	Mutaties 1e suppletoire begroting 2014	Stand 1e suppletoire begroting 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016	Mutatie 2017	Mutatie 2018
Verplichtingen			899.248	20.000	919.248	26.734	945.982	– 21.887	– 22.033	26.283	5.395
Waarvan garantieverplichtingen			629.000
Uitgaven			720.522	20.000	740.522	– 13.266	727.256	– 1.887	– 2.033	26.283	5.395
Waarvan juridisch verplicht			90,6%				95,8%
Bekostiging			606.224	20.000	626.224	– 13.588	612.636	1.019	716	25.109	4.221
	–	Culturele basisinfrastructuur	455.687	20.000	475.687	4.826	480.513	4.663	4.660	4.789	4.789
		Vierjaarlijkse instellingen	323.150		323.150	3.682	326.832	3.519	3.516	3.695	3.695
		Vierjaarlijkse fondsen	132.537	20.000	152.537	1.144	153.681	1.144	1.144	1.094	1.094
	–	Monumentenzorg	83.425		83.425	– 3.635	79.790	– 511	– 968	– 568	– 568
	–	Archieven incl. Regionale Historische Centra	24.905		24.905		24.905
	–	Investeringen huisvesting rijksgesubsidieerde musea	30.245		30.245	– 14.779	15.466	– 3.133	– 2.976	20.888
	–	Cultuureducatie met Kwaliteit	10.000		10.000		10.000
	–	Archeologie	1.962		1.962		1.962
Subsidies			84.501	0	84.501	– 11.665	72.836	– 16.022	– 2.665	1.258	1.258
	–	Verbreden inzet cultuur	8.809		8.809		8.809
	–	Internationaal cultuurbeleid (incl. HGIS)	7.260		7.260	1.000	8.260
	–	Programma bibliotheekvernieuwing	17.942		17.942		17.942
	–	Programma leesbevordering	2.850		2.850		2.850
	–	Programma CRISP	2.612		2.612		2.612
	–	Programma erfgoed en ruimte	8.000		8.000	– 3.877	4.123
	–	Programma ondernemerschap	3.437		3.437	1.742	5.179
	–	Specifiek cultuurbeleid	29.941		29.941	– 10.530	19.411	– 16.022	– 2.665	1.258	1.258
	–	Regeling frictie- en transitiekosten culturele basisinfrastructuur 2009–2012	3.650		3.650		3.650
Opdrachten			2.354	0	2.354	0	2.354	0	0	0	0
	–	Beleidsonderzoek, evaluaties en kennisbasis	2.354		2.354		2.354
Bijdrage aan agentschappen			23.739	0	23.739	12.066	35.805	13.200	0	0	0
	–	Nationaal Archief	23.739		23.739	12.066	35.805	13.200	0	0	0
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties			3.704	0	3.704	– 79	3.625	– 84	– 84	– 84	– 84
	–	Uitvoering internationale verdragen	2.664		2.664	– 79	2.585	– 84	– 84	– 84	– 84
	–	Uitvoering internationale contributies	990		990		990
	–	Europese samenwerking	50		50		50
Ontvangsten			1.561	0	1.561	0	1.561

In de kolom «Mutaties 1^e suppletoire begroting 2014» worden de mutaties ten opzichte van de «Stand vastgestelde begroting 2014» weergegeven. Hieronder worden de belangrijkste mutaties toegelicht.

Toelichting mutaties:

Uitgaven

Toelichting per instrument:

Bekostiging

Het budget voor de bekostiging wordt per saldo met € 13,6 miljoen verlaagd. De verlaging is met name het gevolg van de volgende mutaties:

• – Een verhoging van het budget van de Culturele basisinfrastructuur door uitkering van wettelijke prijsbijstelling huisvesting en toekenning van arbeidsvoorwaardenmiddelen aan het Fonds Podiumkunsten;

• – Een overboeking van € 3 miljoen van het budget van Monumentenzorg naar Subsidies (Specifiek Cultuurbeleid). Dit zijn middelen die in de Museumbrief beschikbaar zijn gesteld voor het stimuleren van samenwerkingsinitiatieven, talentontwikkeling en wetenschappelijk onderzoek;

• – Een verlaging met € 14,8 miljoen van het budget Investeringen huisvesting middels een kasschuif. Deze middelen worden in latere jaren ingezet in het kader van het nieuwe huisvestingsstelsel musea.

Subsidies

Het budget voor subsidies wordt per saldo met € 11,7 miljoen verlaagd. De verlaging is met name het gevolg van de volgende mutaties:

• – Een verlaging van het budget Programma Erfgoed en Ruimte van € 3,9 miljoen ten behoeve van decentralisatie-uitkeringen aan het gemeente- en Provinciefonds.

• – Een verlaging van het budget Specifiek cultuurbeleid, met name veroorzaakt door een overboeking van € 11,8 miljoen naar het Nationaal Archief ten behoeve van de Digitale Taken Rijksarchieven.

Bijdragen aan agentschappen

Het budget voor het Nationaal Archief wordt per saldo met € 12,1 miljoen verhoogd. De verhoging is met name het gevolg van de volgende mutatie:

• – Zoals hierboven toegelicht, een overboeking ten behoeve van de Digitale Taken Rijksarchieven.

Artikel 15. Media

Budgettaire gevolgen van beleid

Budgettaire gevolgen van beleid artikel 15 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)

			Stand ontwerpbegroting 2014	Mutaties	Stand vastgestelde begroting 2014	Mutaties 1e suppletoire begroting 2014	Stand 1e suppletoire begroting 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016	Mutatie 2017	Mutatie 2018
Verplichtingen			977.240	0	977.240	29.075	1.006.315	26.085	75.220	74.575	74.723
Uitgaven			977.571	0	977.571	29.075	1.006.646	26.085	75.220	74.575	74.723
Waarvan juridisch verplicht			99,9%				%
Bekostiging			972.710	0	972.710	28.913	1.001.623	25.933	75.078	74.444	74.597
	–	Publieke Omroep (omroepinstellingen)	850.525	0	850.525	32.815	883.340	15.714	65.740	65.772	65.784
		Landelijke publieke omroep	708.180	0	708.180	27.490	735.670	10.944	10.797	10.609	10.535
		Wereldomroep	0	0	0	0	0	0	0	0	0
		Regionale Omroep	141.600	0	141.600	4.770	146.370	4.770	4.770	4.770	4.770
		Minderhedenprogrammering	745	0	745	555	1.300	0	0	0	0
		Bezuiniging Publieke Omroep (nog in te vullen)			0		0		50.173	50.393	50.479
	–	Beheertaken landelijke publieke omroep	59.968	0	59.968	1.431	61.399	1.142	1.142	1.142	1.142
		Stichting Omroep Muziek	14.581	0	14.581	304	14.885	304	304	304	304
		Uitzenden en uitzendgereedmaken	24.463	0	24.463	700	25.163	499	499	499	499
		Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (NIBG)	20.924	0	20.924	427	21.351	339	339	339	339
	–	Dotaties, bijdragen publieke omroep	30.654	0	30.654	520	31.174	851	851	785	771
		Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Mediaproducties	18.280	0	18.280	366	18.646	315	315	315	315
		Stimuleringsfonds voor de Pers	2.300	0	2.300	0	2.300	0	0	– 66	– 80
		Filmfonds van de omroep en Telefilm (COBO)	7.568	0	7.568	154	7.722	525	525	525	525
		Mediawijsheid Expertisecentrum (Bewust mediagebruik)	2.000	0	2.000	0	2.000	0	0	0	0
		Organisatie van Lokale Omroepen in Nederland (OLON)	506	0	506	0	506	11	11	11	11
		Kabelraden	0	0	0	0	0		0	0	0
	–	Dotatie/onttrekking Algemene Mediareserve (AMR)	30.738	0	30.738	– 5.853	24.885	8.226	7.345	6.745	6.900
	–	Overige bekostiging media (uit rente AMR)	500	0	500	0	500	0	0	0	0
	–	Basisinfrastructuur Cultuur 2013–2016	325	0	325	0	325	0	0	0	0
		Vierjaarlijkse instellingen	325	0	325	0	325	0	0	0	0
Subsidies			920	0	920	0	920	0	0	0	0
	–	Subsidies	920	0	920	0	920	0	0	0	0
Bijdrage aan ZBO's/RWT's			3.906	0	3.906	162	4.068	152	142	131	126
	–	Commissariaat voor de Media	3.906	0	3.906	162	4.068	152	142	131	126
	–	Bezuiniging (nog in te vullen)		0
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties			35	0	35	0	35	0	0	0	0
	–	Uitvoering internationale contributies	35	0	35	0	35	0	0	0	0
Ontvangsten			197.500	0	197.500	– 1.000	196.500	0	0	0	0

In de kolom «Mutaties 1^e suppletoire begroting 2014» worden de mutaties ten opzichte van de «Stand vastgestelde begroting 2014» weergegeven. Hieronder worden de belangrijkste mutaties toegelicht.

Toelichting mutaties:

Verplichtingen

De verplichtingen worden met € 29,1 miljoen verhoogd. Er is geen verschil tussen de verplichtingen- en uitgavenmutaties.

Uitgaven

Toelichting per instrument:

Bekostiging

Het budget voor de bekostiging wordt per saldo met € 28,9 miljoen verhoogd. De verhoging is met name het gevolg van de volgende mutaties:

• – Uitkering van de wettelijke prijsindex 2013 en 2014 voor een bedrag van € 28,4 miljoen.

• – Aanvulling op het budget regionale omroepen vanuit het provinciefonds voor een bedrag van € 1,5 miljoen.

• – Lager beschikbaar budget als gevolg van een lagere raming van de reclameontvangsten voor een bedrag van € 1 miljoen.

• – Binnen het instrument Bekostiging is een bedrag van € 13,5 miljoen overgeboekt van Algemene Mediareserve naar Landelijke Publieke Omroep voor de van de kosten van de superevenementen (Olympische Winterspelen en WK voetbal)

Ontvangsten

Het ontvangstenbudget wordt verlaagd met € 1 miljoen als gevolg van een lagere raming van de reclameontvangsten.

Artikel 16. Onderzoek en wetenschapsbeleid

Budgettaire gevolgen van beleid

Budgettaire gevolgen van beleid artikel 16 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)

			Stand ontwerpbegroting 2014	Mutaties	Stand vast-gestelde begroting 2014	Mutaties 1e suppletoire begroting 2014	Stand 1e suppletoire begroting 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016	Mutatie 2017	Mutatie 2018
Verplichtingen			813.290	16.509	829.799	2.953	832.752	23.656	12.195	– 6.964	9.184
Uitgaven			895.771	9.597	905.368	15.674	921.042	9.061	2.061	– 8.098	– 8.098
Waarvan juridisch verplicht			99,8%				99,8%
Bekostiging			714.799	6.521	721.320	26.310	747.630	13.459	6.459	– 3.700	– 3.700
•	Hoofdbekostiging		471.805	4.169	475.974	26.310	502.284	15.236	8.243	– 1.919	– 1.919
	NWO-wet en WHW
	–	NWO	335.330	2.625	337.955	26.310	364.265	15.236	8.243	– 1.919	– 1.919
	–	KNAW	90.449	747	91.196	0	91.196	0	0	0	0
	–	KB	46.026	797	46.823	0	46.823	0	0	0	0
•	Aanvullende bekostiging		242.994	2.352	245.346	0	245.346	– 1.777	– 1.784	– 1.781	– 1.781
	–	NWO Talentenontwikkeling	164.517	1.348	165.865	0	165.865	– 1.332	– 1.329	– 1.326	– 1.326
	–	NWO STW	8.000	0	8.000	0	8.000	0	0	0	0
	–	NWO Grootschalige researchinfrastructuur	61.459	504	61.963	0	61.963	– 445	– 455	– 455	– 455
	–	Nationaal Regieorgaan onderwijsonderzoek	9.018	500	9.518	0	9.518			0	0
Subsidies			98.782	867	99.649	– 12.017	87.632	– 5.779	– 5.779	– 5.779	– 5.779
	Kaderregeling exploitatiesubsidies onderzoek en wetenschap		38.190	301	38.491	– 11.897	26.594	– 5.576	– 5.576	– 5.576	– 5.576
	–	LF TUD bibliotheek	3.936	77	4.013	– 4.013	0	0	0	0	0
	–	Stichting SURF	5.778	75	5.853	– 5.853	0	– 3.930	– 3.930	– 3.930	– 3.930
	–	CPG	261	0	261	0	261	0	0	0	0
	–	Montesquieu Instituut	547	11	558	0	558	0	0	0	0
	–	Max Planck Instituut	1.557	16	1.573	– 1.573	0	– 1.655	– 1.655	– 1.655	– 1.655
	–	NCB/Nationaal Herbarium	9.766	64	9.830	392	10.222	357	357	357	357
	–	BPRC	8.594	13	8.607	0	8.607	0	0	0	0
	–	NEMO	3.479	30	3.509	0	3.509	0	0	0	0
	–	STT	228	2	230	0	230	0	0	0	0
	–	NTU/INL	3.207	0	3.207	0	3.207	0	0	0	0
	–	EIB	837	13	850	– 850	0	– 348	– 348	– 348	– 348
	Subsidieregeling St.AAP		1.020	7	1.027	– 1	1.026	– 1	– 1	– 1	– 1
	Kaderregeling subsidiëring projecten t.b.v. onderzoek en wetenschap		59.572	559	60.131	– 119	60.012	– 202	– 202	– 202	– 202
	–	Statia Multifunctioneel Kenniscentrum	2.500	0	2.500	0	2.500	0	0	0	0
	–	Gezondheidsonderzoek	0	0	0	0	0	0	0	0	0
	–	Poolonderzoek	2.942	0	2.942	0	2.942	0	0	0	0
	–	Genomics	40.500	0	40.500	0	40.500	0	0	0	0
	–	Nationale coördinatie	6.120		6.120	2.200	8.320	– 200	– 200	– 200	– 200
	–	Bilaterale samenwerking	3.750	0	3.750	0	3.750	0	0	0	0
	–	Weerstandsverhoging onderzoeksinstellingen (CBRN)	0	0	0	0	0	0	0	0	0
	–	Grootschalige researchfaciliteiten	0	0	0	0	0	0	0	0	0
	–	SURFnet	0	0	0	0	0	0	0	0	0
	–	NCB biodiversiteit	0	0	0	0	0	0	0	0	0
	–	Hersenen en Cognitie	2.200	0	2.200	– 2.200	0	0	0	0	0
	–	Nader te verdelen	1.560	559	2.119	– 119	2.000	– 2	– 2	– 2	– 2
Bijdrage aan agentschappen			300	3	303	0	303	0	0	0	0
	–	Dienst Uitvoering Onderwijs	300	3	303	0	303	0	0	0	0
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties			81.403	2.206	83.609	1.381	84.990	1.381	1.381	1.381	1.381
	–	EMBC	760	20	780	0	780	20	20	20	20
	–	EMBL	4.600	120	4.720	75	4.795	75	20	20	20
	–	ESA	29.562	800	30.362	0	30.362	588	588	588	588
	–	CERN	37.981	1.266	39.247	1.306	40.553	698	753	753	753
	–	ESO	8.500	0	8.500	0	8.500	0	0	0	0
Bijdrage aan medeoverheden			487	0	487	0	487	0	0	0	0
	–	Nationaal contactpunt Kaderprogramma	487	0	487	0	487	0	0	0	0
Ontvangsten			101	0	101	0	101	0	0	0	0

In de kolom «Mutaties 1^e suppletoire begroting 2014» worden de mutaties ten opzichte van de «Stand vastgestelde begroting 2014» weergegeven. Hieronder worden de belangrijkste mutaties toegelicht.

Toelichting mutaties:

Verplichtingen

De verplichtingen worden met € 2,9 miljoen verhoogd. Het verschil tussen de verplichtingen- en uitgavenmutaties (–  € 12,7 miljoen) wordt met name veroorzaakt doordat een uitgavenmutatie voor het jaar 2014 – overeenkomstig de bekostigingsregelgeving – in het jaar 2013 is verplicht. Daarom is deze verwerkt in het verplichtingenbudget 2013.

Uitgaven

Toelichting per instrument:

Bekostiging

Het budget voor de bekostiging wordt per saldo met € 26,3 miljoen verhoogd. De verhoging is met name het gevolg van de volgende mutatie:

• – Interdepartementale overboeking van het Ministerie van EZ inzake de bijdrage privaat-publieke samenwerking van € 25 miljoen.

Subsidies

Het budget voor subsidies wordt per saldo met € 12,0 miljoen verlaagd. De verlaging is met name het gevolg van de volgende mutaties:

• – Interne overboekingen naar artikel 6 en 7 in verband met de toevoeging van middelen voor SURF, Landelijke functie technische bibliotheek Technische Universiteit Delft en Max Planck Instituut aan de lumpsum van (betreffende) universiteiten, hogescholen en academische ziekenhuizen: € 11,5 miljoen;

• – Interdepartementale overboeking van € 0,9 miljoen naar het Ministerie van Buitenlandse Zaken in verband met overboeking van de middelen van het Europees Instituut voor Bestuurskunde.

Bijdragen aan (inter-)nationale organisaties.

Het budget voor (inter-)nationaleorganisaties wordt per saldo met € 1,4 miljoen verhoogd. De verhoging is het gevolg van de volgende mutaties:

• – Wettelijk verplichte prijsbijstelling 2014.

Artikel 25. Emancipatie

Budgettaire gevolgen van beleid

Budgettaire gevolgen van beleid artikel 25 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)

			Stand ontwerpbegroting 2014	Mutaties	Stand vastgestelde begroting 2014	Mutaties 1e suppletoire begroting 2014	Stand 1e suppletoire begroting 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016	Mutatie 2017	Mutatie 2018
Verplichtingen			11.449	0	11.449	475	11.924	– 5.101	– 614	– 20
Uitgaven			14.792	0	14.792	75	14.867	– 250	– 250	0	0
Waarvan juridisch verplicht			27,4%				70,7%
Bekostiging			4.148	0	4.148	0	4.148	0	0	0	0
	Kennisinfrastructuur		4.148	0	4.148	0	4.148	0	0	0	0
	–	Vrouwenemancipatie	2.948		2.948		2.948
	–	LHBT	1.200		1.200		1.200
Subsidies			6.651	0	6.651	595	7.246	0	0	0	0
	Subsidieregeling emancipatieprojecten		0	0	0	0	0	0	0	0	0
	–	Vrouwenemancipatie	0		0		0
	Wet Overige OCW-subsidie		0	0	0	0	0	0	0	0	0
	–	Vrouwenemancipatie	0		0		0
	–	LHBT	0		0		0
	Subsidieregeling emancipatie		1.087	0	1.087	595	1.682	0	0	0	0
	–	Vrouwenemancipatie	1.030	0	1.030	615	1.645
	–	LHBT	57	0	57	– 20	37
	Subsidieregeling emancipatie 2011		5.564	0	5.564	0	5.564	0	0	0	0
	–	Vrouwenemancipatie	2.952		2.952		2.952
	–	LHBT	2.612		2.612		2.612
	Regeling sociale veiligheid LHBT jongeren op school		0	0	0	0	0	0	0	0	0
	–	LHBT	0		0		0
Opdrachten			962	0	962	0	962	0	0	0	0
	–	Vrouwenemancipatie	455		455		455
	–	LHBT	507		507		507
Bijdrage aan agentschappen			151	0	151	0	151	0	0	0	0
	–	Dienst Uitvoering Onderwijs	151		151		151
Bijdrage aan mede-overheden			2.880	0	2.880	– 625	2.255	– 250	– 250	0	0
	Gemeentefonds BZK		2.480	0	2.480	– 225	2.255	– 250	– 250	0	0
	–	Vrouwenemancipatie	2.020		2.020		2.020
	–	LHBT	460		460	– 225	235	– 250	– 250
	EL&I Talent naar de Top		400	0	400	– 400	0	0	0	0	0
	–	Vrouwenemancipatie	400		400	– 400	0
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties						105	105
	–	LHBT				105	105
Ontvangsten			0	0	0	0	0

In de kolom «Mutaties 1^e suppletoire begroting 2014» worden de mutaties ten opzichte van de «Stand vastgestelde begroting 2014» weergegeven. Hieronder worden de belangrijkste mutaties toegelicht.

Toelichting mutaties:

Verplichtingen

De verplichtingen worden met € 0,5 miljoen verhoogd. Het verschil tussen de verplichtingen- en uitgavenmutaties (€ 0,4 miljoen) wordt veroorzaakt door:

• – Het aangaan van verplichtingen in 2014 met kasjaren na 2014.

Uitgaven

Toelichting per instrument:

Subsidies

Het budget voor subsidies wordt per saldo met € 0,6 miljoen verhoogd. De verhoging is met name het gevolg van de volgende mutaties:

• – Er heeft een kasschuif plaatsgevonden van 2013 naar 2014 van € 0,7 miljoen voor betalingen die gepland waren in 2013, maar niet meer in 2013 tot betaling zijn gekomen.

Bijdragen aan mede-overheden

Het budget voor bijdrage aan mede-overheden wordt per saldo met € 0,6 miljoen verlaagd. De verlaging is met name het gevolg van de volgende mutaties:

• – Overboeking naar het Ministerie van EZ € 0,4 miljoen voor de bijdrage ten behoeve van Talent naar de Top 2014.

• – Overboeking naar het gemeentefonds € 0,2 miljoen voor een bijdrage aan de 4 grote steden voor het vergroten van de sociale acceptatie van LHBT(Lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, Biseksuelen en Transgender personen)- emancipatiebeleid binnen de etnische kringen.

2.3 Niet-beleidsartikelen

Artikel 91. Nominaal en Onvoorzien

Budgettaire gevolgen van beleid

Budgettaire gevolgen van beleid artikel 91 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)

		Stand ontwerpbegroting 2014	Mutaties	Stand vast-gestelde begroting 2014	Mutaties 1e suppletoire begroting 2014	Stand 1e suppletoire begroting 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016	Mutatie 2017	Mutatie 2018
Verplichtingen		5.367	0	5.367	109.900	115.267	41.282	50.254	55.453	49.500
Uitgaven		5.367	0	5.367	109.900	115.267	41.282	50.254	55.453	49.500
•	Loonbijstelling	0	0	0	49.691	49.691	49.174	48.756	48.821	48.426
•	Prijsbijstelling	0	0	0	0	0	0	0	0	0
•	Nader te verdelen	5.367	0	5.367	60.209	65.576	– 7.892	1.498	6.632	1.074
Ontvangsten		0	0	0	0	0	0	0	0	0

Toelichting mutaties:

Loonbijstelling

Prijsbijstelling

De prijsbijstelling tranche 2014 bedraagt € 43,1 miljoen en is bij de Voorjaarsnota aan de OCW- begroting toegevoegd. Deze is ingezet ter dekking van een deel van de wettelijk verplichte prijsbijstelling.

Nader te verdelen

Artikel 95. Apparaatskosten

Budgettaire gevolgen van beleid

Budgettaire gevolgen van beleid artikel 95 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)

			Stand ontwerpbegroting 2014	Mutaties	Stand vast-gestelde begroting 2014	Mutaties 1e suppletoire begroting 2014	Stand 1e suppletoire begroting 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016	Mutatie 2017	Mutatie 2018
Verplichtingen			234.723	0	234.723	17.324	252.047	9.085	7.925	7.325	6.525
Uitgaven			234.723	0	234.723	17.324	252.047	9.085	7.925	7.325	6.525
Personele uitgaven			146.953		146.953	14.311	161.264	9.267	8.107	7.507	6.707
Waarvan
	–	eigen personeel	131.150		131.150	14.311	145.461	9.267	8.107	7.507	6.707
	–	externe inhuur	5.998		5.998	0	5.998
Materiële uitgaven			87.770		87.770	3.013	90.783	– 182	– 182	– 182	– 182
Waarvan
	–	ICT	20.813		20.813	0	20.813
	–	Bijdrage aan SSO's	30.254		30.254	– 55	30.199	– 55	– 55	– 55	– 55
	–	Begrotingsreserve schatkistbankieren	0		0		0
Ontvangsten			567	0	567		567

Toelichting mutaties:

Uitgaven

Toelichting per instrument:

Personele uitgaven

Het budget voor personele uitgaven wordt per saldo met € 14,3 miljoen verhoogd. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door:

• – Het programma Toezicht 2020, een programma om te komen tot een samenhangende en onderwijsbrede visie op het toezicht van de Inspectie van het Onderwijs zoals dat er in 2020 uit gaat zien (€ 7,0 miljoen);

• – Tijdelijke uitbreiding van de capaciteit om gestalte te geven aan het geïntegreerd continuïteitstoezicht door de Inspectie van het Onderwijs (€ 2,3 miljoen);

• – De inzet van de eindejaarsmarge. Dit heeft geleid tot een verhoging van het budget met totaal € 4,6 miljoen. De eindejaarsmarge is grotendeels ingezet voor de vorming van een Sociaal Beleidskader voor de taakstelling.

Materiële uitgaven

Het budget voor materiële uitgaven wordt per saldo met € 3,0 miljoen verhoogd. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een aantal kasschuiven, uitgaven die in 2013 gepland waren maar in 2014 zullen plaatsvinden. Onder andere zijn het:

• – Diverse vertraagde ICT– projecten;

• – vertraging in het Programma invoering Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst.

Ontvangsten

Het ontvangstenbudget blijft ongewijzigd.

2.4 AGENTSCHAP

DIENST UITVOERING ONDERWIJS

In deze paragraaf is de 1e suppletoire begroting opgenomen van de Dienst Uitvoering Onderwijs. De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) is de uitvoeringsorganisatie van de Rijksoverheid voor het onderwijs. DUO levert producten en diensten op het terrein van bekostiging van instellingen, financiering van studenten, informatievoorziening alsmede diensten gericht op de verbetering van de verbinding tussen beleid en uitvoering. Daarnaast verricht DUO werkzaamheden voor overige departementen en derden.

Tabel 1 Staat van baten– lastenagentschap DUO (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)

Omschrijving		Oorspronkelijk vastgestelde begroting 2014	Mutaties 1e suppletoire begroting 2014	Totaal geraamd
Baten
Omzet moederdepartement		204.986	45.748	250.734
Omzet overige departementen		19.462	0	19.462
Omzet derden		10.985	0	10.985
Rentebaten				0
Bijzondere baten				0
Totaal baten		235.433	45.748	281.181
Lasten
Apparaatskosten		229.388	45.748	275.136
–	Personele kosten	139.056	13.736	152.792
	Waarvan eigen personeel	121.318	7.474	128.792
	Waarvan externe inhuur	17.738	6.262	24.000
–	Materiële kosten	90.332	32.012	122.344
	Waarvan apparaat ICT	18.000		18.000
	Waarvan bijdrage aan SSO’s	930		930
Rentelasten		45		45
Afschrijvingskosten		6.000	0	6.000
–	Materieel	6.000		6.000
	Waarvan apparaat ICT	5.000		5.000
–	Immaterieel			0
Overige lasten		0	0	0
–	Dotaties voorzieningen	0		0
–	Bijzondere lasten	0		0
Totaal lasten		235.433	45.748	281.181
Saldo van baten en lasten		0	0	0

Toelichting:

De baten en lasten van de 1e suppletoire begroting laten per saldo een stijging zien van € 45,7 miljoen ten opzichte van oorspronkelijk vastgestelde begroting 2014 (€ 235,4 miljoen).

Baten

Omzet moederdepartement

De omzet moederdepartement is € 45,7 miljoen hoger dan de oorspronkelijk vastgestelde begroting. Als gevolg van de gewijzigde regelgeving over het omzetten van middelen van programma naar apparaat zijn nu in de voorjaarsnota mutaties opgenomen die in voorgaande jaren in de najaarsnota verwerkt werden. De incidentele stijging betreft onder andere de werkzaamheden voor het Programma Vernieuwing Studiefinanciering (€ 20,3 miljoen in 2014, € 14,2 miljoen in 2015 en € 1,7 miljoen in 2016) en incidentele middelen (€ 6,6 miljoen) ten behoeve van het projecten portfolio voor o.a. invoering van passend onderwijs, implementatie Rijksbrede Standard Business Reporting programma (XBRL), Kwaliteitsverbetering Informatie Personeel, Modernisering bekostiging mbo en examencijfers mbo.

Daarnaast betreft het de structurele bijstellingen in de (basis)dienstverlening (€ 16,6 miljoen), zoals uitvoering digitalisering examens (FACET) (€ 4,5 miljoen), examen VSO en Staatsexamens (€ 2,8 miljoen), Incasso OV-studentenkaart (€ 2,9 miljoen), Bron HO (€ 1,1 miljoen), uitvoering onvindbare debiteuren (€ 1,2 miljoen) en overige bijstellingen optellend tot een totaal van € 4,1 miljoen. Tegenover de jaarlijkse incasso OV-studentenkaart en de uitvoering onvindbare debiteuren staan ook ontvangsten.

Tot slot is de toegekende loon- en prijsbijstelling tranche 2013 verwerkt (€ 2,2 miljoen).

Lasten

Apparaatskosten

De personele begroting laat een stijging zien van € 13,7 miljoen, benodigd voor de additionele inzet op de (basis)dienstverlening. De materiële kosten laten een stijging zien van € 32,0 miljoen samenhangend met de eerder genoemde additionele werkzaamheden op (basis)dienstverlening, projecten portfolio en opdrachten OCW.

Kasstroomoverzicht

Het kasstroomoverzicht is ongewijzigd ten opzichte van de oorspronkelijke begroting.