Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikel 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2014 wijzigingen aan te brengen in de begrotingsstaten van het Ministerie van Financiën (IXB) en de Nationale Schuld (IXA).

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Financiën, J.R.V.A. Dijsselbloem

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1. Leeswijzer

De voorliggende suppletoire begroting bevat de voorgestelde wijzigingen ten opzichte van de begroting 2014 van het Ministerie van Financiën. In paragraaf 2.1 is een overzicht opgenomen van de belangrijkste mutaties (mutaties ≥ € 10 mln. voor artikel 1 t/m 10). Paragraaf 2.2 bevat per beleidsartikel een tabel budgettaire gevolgen van beleid. Voor de apparaatsuitgaven geldt dat de verplichtingen gelijk worden gesteld aan de kasuitgaven. Een groot deel van de apparaatsuitgaven betreft personele uitgaven. Deze zijn naar hun aard op korte termijn weinig flexibel.

Na de tabel budgettaire gevolgen van beleid wordt een toelichting op de cijfers uit de kolom «mutaties 1^e suppletoire begroting» gegeven. De mutaties kunnen zowel beleidsmatig als technisch (bijvoorbeeld overboekingen en ramingsbijstellingen) van aard zijn. Conform de Rijksbegrotingsvoorschriften behoeven de technische mutaties niet te worden toegelicht. Ter vergroting van de informatiewaarde is ervoor gekozen een toelichting bij de grote programmamutaties op te nemen. Mutaties in de apparaatsuitgaven worden, voor zover deze betrekking hebben op overheveling van formatieplaatsen binnen de begroting of op overheveling tussen Financiën en andere departementen, niet nader toegelicht. De toelichting op de mutatie van de belastingontvangsten is in de Voorjaarsnota opgenomen.

2. Het beleid

2.1.1. Overzicht belangrijkste suppletoire uitgaven- en ontvangstenmutaties

De belangrijkste mutaties (uitgaven en ontvangsten ≥ € 10 mln.) worden in onderstaande tabellen weergegeven en onder de tabel toegelicht. Voor een uitgebreidere toelichting wordt verwezen naar de toelichting bij het betreffende artikel.

Tabel: overzicht belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties (x € 1.000)

	uitgaven	artikel
Stand ontwerpbegroting 2014	9.261.668	–
Stand vastgestelde begroting 2014	13.009.668	–
belangrijkste suppletoire mutaties:
1) Apparaatsuitgaven Belastingdienst	78.200	1
2) NLFI	12.048	3
3) ING IABF	– 2.607.525	3
4) Overige uitgaven (saldo)	15.559	–
Stand 1e suppletoire begroting 2014	10.507.950

Toelichting

• 1. De mutatie in de apparaatuitgaven betreft een saldopost van verschillende extra uitgaven.

• 2. De begroting van NLFI is hoger door de overdracht van SNS REAAL en Property Finance aan NLFI en door de verwachte verkooptrajecten van de belangen in de financiële deelnemingen en de daarmee gepaard gaande kosten.

• 3. De uitgaven in 2014 zijn lager dan verwacht omdat in 2013 al een deel van de verplichting aan ING versneld is afgelost.

Tabel: overzicht belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties (x € 1.000)

	ontvangsten	artikel
Stand ontwerpbegroting 2014	123.252.165	–
Stand vastgestelde begroting 2014	126.999.165	–
belangrijkste suppletoire mutaties:
1) Belastingontvangsten	1.236.531	1
2) Kosten vervolging	10.000	1
3) Fee garantie bancaire leningen	– 55.918	2
4) Aflossing kapitaalversterking ING	66.667	3
5) Couponbetaling ING	33.333	3
6) Dividend Staatsdeelnemingen	137.503	3
7) Winstafdracht DNB	– 47.362	3
8) NLFI	11.109	3
9) ING IABF	– 1.153.075	5
10) Ontvangsten Seno-gom	36.299	5
11) Overige ontvangsten (saldo)	8.321	–
Stand 1e suppletoire begroting 2014	127.282.573

Toelichting

• 1. In de Voorjaarsnota 2014 wordt de mutatie op de belastingontvangsten uitgebreid toegelicht.

• 2. Betreft de doorbelasting van de vervolgingskosten in het kader van het traject Intensivering Toezicht en Invordering (ITI).

• 3. ABN AMRO, NIBC, Achmea, leaseplan en ING hebben vervroegd een deel van hun gegarandeerde lening afgelost. Door het vervroegd aflossen van de garantie bancaire lening wordt er in 2014 minder fee ontvangen dan geraamd.

• 4. ING heeft een tranche terugbetaald van de kapitaalinjectie. Het gaat om een betaling van € 1,225 mld., dit is in totaal (coupon en aflossing) € 100 mln. meer dan geraamd.

• 5. Zie toelichting onder 4.

• 6. De dividenden van staatsdeelnemingen vallen in 2014 mee, voornamelijk door hoger dan verwachte dividenduitkeringen van UCN, Gasunie en Schiphol.

• 7. De winstafdracht DNB voor 2014 (DNB boekjaar 2013) is lager dan geraamd. Dit leidt tot een bijstelling van € 47,4 mln.

• 8. Vanwege de hogere uitgaven aan NLFI worden er ook meer kosten doorbelast in 2014. Zie verder de toelichting onder «uitgaven».

• 9. De ontvangsten in 2014 zijn lager dan geraamd omdat in december 2013 al een deel van de Alt-A portefeuille is verkocht. Het restant van de portefeuille is begin 2014 verkocht.

• 10. Door de volledige vrijval van de Seno-Gom begrotingsreserve nemen de ontvangsten Seno-Gom met € 36,3 mln. toe.

2.1.2 Overzicht belangrijkste mutaties in de rentekosten

In onderstaande tabel worden de belangrijkste mutaties in de rentekosten weergegeven. De mutaties in deze posten zijn ook opgenomen in de tabellen in paragraaf 2.2. In die tabellen worden ook de overige mutaties betreffende de financiering staatschuld en het schatkistbankieren gepresenteerd. Hieronder vallen de aflossingen en uitgiften van de staatsschuld en mutaties in de schuldverhouding van de Staat met de deelnemers aan het schatkistbankieren.

Overzicht belangrijkste mutaties rentekosten sinds ontwerpbegroting (x € 1 mln.) 2014

	2014
Stand ontwerpbegroting 2014	9.138
belangrijkste suppletoire mutaties:
1) Renteswaps	– 176
2) Bijstelling financieringsbehoefte	– 3
3) Bijstelling rekenrente	– 43
4) Effect schulduitgifte	– 163
5) Bijstelling rente interne schuldverhoudingen	42
Stand 1e Suppletoire begroting 2014	8.795

Toelichting

• 1. Nieuw afgesloten renteswaps hebben geleid tot een afname van de netto rente-uitgaven op de swapportefeuille. Renteswaps worden afgesloten om het renterisico van de staatsschuld te sturen. Een renteswap is een overeenkomst tussen twee partijen waarmee gedurende de looptijd van de swap een vaste rente wordt geruild tegen een variabele rente. Als gevolg van verschillen tussen de rente die wordt betaald en de rente die wordt ontvangen, ontstaan (per saldo) rentelasten of rentebaten.

• 2. De realisatie van het kastekort in 2013 was lager dan geraamd en de raming voor het kastekort in 2014 is naar beneden bijgesteld. Hierdoor is de verwachte financieringsbehoefte kleiner geworden. Dit geeft lagere rentelasten.

• 3. De korte en lange rekenrente zijn bij CEP (CPB) neerwaarts bijgesteld. Daarom dalen de rentelasten.

• 4. Nieuwe uitgiften zijn gemiddeld gefinancierd tegen een rentetarief dat lager was dan de rekenrente. Dit geeft een meevaller bij de rentelasten.

• 5. De rentekosten vanwege interne schuldverhoudingen zijn licht gedaald. Dit komt doordat de rekenrente neerwaarts is bijgesteld.

2.2 De beleidsartikelen (Financiën)

Artikel 1 Belastingen

Budgettaire gevolgen van beleid – beleidsartikel 1 Belastingen

Bedragen x € 1.000

Algemene beleidsdoelstelling: Het genereren van inkomsten voor de financiering van overheidsbeleid. Solide, eenvoudige en fraudebestendige fiscale wet- en regelgeving is hiervoor de basis. Doeltreffende en doelmatige uitvoering van die wet- en regelgeving zorgen er voor dat burgers en bedrijven bereid zijn hun wettelijke verplichtingen ten aanzien van de Belastingdienst na te komen (compliance).	Stand ontwerpbegroting (1)	mutaties begroting (2)	Stand vastgestelde begroting (3)	mutaties 1ste suppletoire begroting	Stand 1ste suppletoire begroting	Mutaties 2015	Mutaties 2016	Mutaties 2017	Mutaties 2018
Verplichtingen	3.297.439		3.297.439	74.200	3.371.639	28.391	28.946	26.096	25.916
Uitgaven (1) + (2)	3.297.439		3.297.439	74.200	3.371.639	28.391	28.946	26.096	25.916
Waarvan juridisch verplicht
(1) Programma-uitgaven	406.614		406.614	– 4.000	402.614	2.000	2.000
Waarvan:
Rente	400.700		400.700	– 4.000	396.700	2.000	2.000
Belasting- en invorderingsrente	395.700		395.700	0	395.700
Rentevergoeding depotstelsel	5.000		5.000	– 4.000	1.000	2.000	2.000
Bekostiging	5.914		5.914	0	5.914
Proceskosten	3.536		3.536	0	3.536
Overige programma-uitgaven	2.378		2.378	0	2.378
(2) Apparaatsuitgaven	2.890.825		2.890.825	78.200	2.969.025	26.391	26.946	26.096	25.916
Personele uitgaven	2.136.729		2.136.729	65.933	2.202.662	20.586	21.422	20.572	20.392
waarvan: Eigen personeel	1.971.326		1.971.326	16.681	1.988.007	15.586	16.422	15.572	15.392
waarvan: Inhuur externen	165.403		165.403	49.252	214.655	5.000	5.000	5.000	5.000
Materiële uitgaven	754.096		754.096	12.267	766.363	5.805	5.524	5.524	5.524
waarvan: ICT	213.456		213.456	3.950	217.406
waarvan: Bijdrage SSO's	230.186		230.186	50	230.236
Ontvangsten (3) + (4)	115.246.411		115.246.411	1.236.531	116.482.942	21.645	20.800	20.800	20.800
(3) Programma-ontvangsten	115.226.789		115.226.789	1.230.531	116.457.320	15.645	14.800	14.800	14.800
Waarvan:
Belastingontvangsten	114.368.836		114.368.836	1.213.766	115.582.602
Rente
Heffings- en invorderingsrente	468.000		468.000		468.000
Boetes en schikkingen
Ontvangsten boetes en schikkingen	192.677		192.677	6.765	199.442	5.645	4.800	4.800	4.800
Bekostiging
Kosten vervolging	197.276		197.276	10.000	207.276	10.000	10.000	10.000	10.000
(4) Apparaatsontvangsten	19.622		19.622	6.000	25.622	6.000	6.000	6.000	6.000

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Kasschuif rentevergoeding depotstelsel (– € 4 mln.)

Er is sprake van een kasschuif (– € 4 mln. in 2014, + € 2 mln. in 2015 en 2016) als gevolg van regelgeving die later in werking treedt en een hogere rente dan oorspronkelijk geraamd

Apparaatsuitgaven Belastingdienst (+ € 78,2 mln.)

De mutatie in de apparaatuitgaven betreft een saldopost van:

• – extra uitvoeringskosten van fiscale wet- en regelgeving (+ € 24,5 mln.);

• – extra apparaatsuitgaven in verband met werkzaamheden voor derden die worden doorbelast (+ € 6 mln.);

• – Extra ICT uitgaven om systemen en processen robuuster te maken (+ € 35 mln.);

• – hogere uitgaven als gevolg van extra werkzaamheden die voortvloeien uit het Toeslagen Verstrekkingen Systeem (+ € 5,9 mln.);

• – hogere uitgaven (+ € 12 mln.) als gevolg van maatregelen in het kader van één bankrekeningnummer zoals opgenomen in de brief d.d. 3 maart 2014 (Kamerstukken II 2013–2014, 31 066, nr. 192);

• – Interdepartementale overboekingen en technische mutaties (per saldo – € 5,2 mln.).

Ontvangsten

Belastingontvangsten (+ € 1.213,7 mln.)

In de Voorjaarsnota 2014 worden de mutaties van de belastingontvangsten toegelicht. De aansluiting met de bedragen in de begrotingstoelichting (artikel 1 Belastingen, tabel budgettaire gevolgen van beleid) ziet er als volgt uit:

Aansluittabel art. 1	Stand vastgestelde begroting 2014 (1)	Mutaties 1ste suppletoire begroting (2)	Stand 1ste suppletoire begroting (3)=(1+2)
Totaal belastingontvangsten	136.771.184	1.393.458	138.164.642
-/- Afdracht Gemeentefonds	18.381.232	104.157	18.485.389
-/- Afdracht Provinciefonds	1.171.987	75.367	1.247.354
-/- Afdracht BTW-Compensatiefonds	2.816.420	971	2.817.391
-/- Afdracht BES-fonds	32.709	– 803	31.906
Belastingontvangsten IX	114.368.836	1.213.766	115.582.602

Boetes en schikkingen (+ € 6,8 mln.)

Kosten vervolging (+ € 10 mln.)

Wanneer een belastingplichtige niet op tijd een opgelegde aanslag betaalt, gaat de Belastingdienst over tot invordering. De kosten van de invordering – zoals de kosten van aanmaningen, dwangbevelen, beslagopdrachten, verkoopdrachten en de inzet van deurwaarders – worden doorbelast aan de belastingplichtigen. De verwachte, door te belasten uitgaven nemen met € 10 mln. toe. Deze toegenomen doorbelasting ziet op vervolgingskosten in het kader van het traject Intensivering Toezicht en Invordering (ITI).

Apparaatsontvangsten (+ € 6 mln.)

De Belastingdienst voert extra werkzaamheden uit voor derden. Deze extra kosten worden doorbelast.

Artikel 2 Financiële Markten

Budgettaire gevolgen van beleid – beleidsartikel 2 Financiële markten

Bedragen x € 1.000

Algemene beleidsdoelstelling: Beleid maken voor een stabiele werking van financiele markten, met betrouwbare dienstverlening van financiele instellingen aan burgers en bedrijven.	Stand ontwerpbegroting (1)	mutaties begroting (2)	Stand vastgestelde begroting (3)	mutaties 1ste suppletoire begroting	Stand 1ste suppletoire begroting	Mutaties 2015	Mutaties 2016	Mutaties 2017	Mutaties 2018
Verplichtingen	57.004		57.004	7.994	64.998	3.613	2.796	2.178	2.178
waarvan garantieverpichtingen
Garantie kredietfaciliteit AFM
Garantieregeling bancaire leningen
Garantie en waarborg NWB
Uitgaven	57.004		57.004	7.994	64.998	3.613	2.796	2.178	2.178
Waarvan juridisch verplicht
Subsidies	964		964	6.771	7.735
Geldmuseum	530		530	– 530	0	– 530	– 530	– 530	– 530
CDFD	434		434	7.301	7.735	4.143	3.326	2.708	2708
Bekostiging	13.775		13.775	– 178	13.597
Rechtspraak Financiële Markten	1.250		1.250	– 178	1.072
Muntcirculatie	12.385		12.385		12.385
Afname munten in circulatie	0		0	0	0
Overig	140		140	0	140
					0
Opdrachten	270		270	1.490	1.760
Wijzer in geldzaken	270		270	1.490	1.760
Bijdrage aan ZBO’s en RWT’s	41.595		41.595	– 89	41.506
Bijdrage toezicht AFM	20.737		20.737	0	20.737
Bijdrage toezicht DNB	20.858		20.858	– 89	20.769
Bijdrage aan (inter)nationale organisaties	400		400	0	400
Caribean Financial Action Taskforce	20		20	0	20
IASB	380		380	0	380
Ontvangsten	162.931		162.931	– 48.384	114.547
Garanties	155.554		155.554	– 55.918	99.636	4.918	3.301	2.708	2.708
feeopbrengsten gar. banc. leningen	155.554		155.554	– 55.918	99.636
Bekostiging	5.184		5.184		5.184
ontvangsten muntwezen	5.184		5.184		5.184
toename munten in circulatie	0
Overig	2.193		2.193	7.534	9.727	4918	3301	2708	2708

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Geldmuseum (– € 0,5 mln.)

Nadat uit onderzoek is gebleken dat de continuïteit van het Geldmuseum niet meer was gegarandeerd zag het Ministerie van Financiën zich genoodzaakt de subsidierelatie met het Geldmuseum per 2014 te beëindigen. Het Geldmuseum sloot in november 2013 haar deuren. Voor een beheerste afwikkeling is in 2013 nog extra geld vrijgemaakt. Inmiddels is het beheer van de collectie overgedragen aan DNB.

CDFD (+ € 7,3 mln.)

Per 1-1-2014 heeft het Ministerie van Financiën een Centrale Examenbank (CE) waarmee erkende exameninstituten Wft-examens voor financieel adviseurs kunnen afnemen. Het College Deskundigheid Financiële Dienstverlening (CDFD) heeft het mandaat gekregen voor het inhoudelijke beheer van de CE. Voor deze extra taak is de subsidie met € 1 mln. verhoogd naar € 1,4 mln. De overige uitgaven hebben zowel betrekking op incidentele projectkosten als op structurele uitvoeringskosten, waaronder de uitvoering van het functionele – en technische beheer en gebruik van de CE-applicatie door de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Ten slotte wordt er in 2014–2016 geinvesteerd in de verdere vulling van de CE met extra examenvragen. Hiervoor heeft een aanbesteding plaatsgevonden. Na 2014 zullen de uitgaven geleidelijk dalen (met name omdat de grootste investeringen zijn gedaan) tot een niveau van circa € 2,7 mln per jaar. Ter dekking van de jaarlijkse uitgaven betalen exameninstituten per afgenomen examen leges aan het Ministerie.

Rechtspraak Financiële Markten (– € 0,2 mln.)

De mutatie houdt grotendeels verband met het overschot dat de accountantskamer in 2013 heeft gerealiseerd. Het overschot is met name toe te schrijven aan een zuinig uitgavenbeleid van de accountantskamer en een begrote uitbreiding van de formatie die pas halverwege het jaar (2013) kon worden gerealiseerd.

Wijzer in Geldzaken (+ € 1,5 mln.)

De verhoging van de begroting voor Wijzer in geldzaken komt voort uit het feit dat de financiële sector – via de koepels van banken, verzekeraars en pensioenfondsen – bijdraagt aan het platform.

Bijdrage toezicht DNB (– € 0,1 mln.)

De restitutie heeft voornamelijk te maken met lager dan begrote kosten voor het Financieel Expertise Centrum.

Ontvangsten

Fee garantieregeling bancaire leningen (– € 55,9 mln.)

Als onderdeel van de exit-strategie wordt sinds 1 januari 2011 aan banken die onder de garantieregeling leningen hadden uitgegeven de mogelijkheid geboden gegarandeerde leningen terug te kopen. ABN AMRO, NIBC, Achmea, leaseplan en ING hebben vervroegd een deel van hun gegarandeerde lening afgelost. Door het vervroegd aflossen van de garantie bancaire lening wordt er in 2014 minder fee ontvangen dan geraamd. Voor deze transactie is in eerdere jaren een closing out fee betaald aan de staat ter compensatie van de naar beneden bijgestelde meerjarige premie-inkomsten.

Overige programmaontvangsten (+ € 7,5 mln.)

De overige ontvangsten zijn opwaarts bijgesteld door een technische mutaties (desaldering) voor Wijzer en Geldzaken (+ € 1,2 mln.) en de ontvangsten van de centrale examenbank (+ € 6,5 mln). Tevens wordt er minder premie ontvangen voor de garantie terrorismepool (– € 0,2 mln), omdat het risico is afgenomen.

Artikel 3 Financierings-activiteiten publieke sector

Budgettaire gevolgen van beleid – beleidsartikel 3 Financierings-activiteiten publiek private sector

Bedragen x € 1.000

Algemene beleidsdoelstelling: Optimaal financieel resultaat bij de realisatie van publieke doelen bij investeren in en verwerven, afstoten en beheren van de financiele en materiele activa van de Staat.	Stand ontwerpbegroting (1)	mutaties begroting (2)	Stand vastgestelde begroting (3)	mutaties 1ste suppletoire begroting	Stand 1ste suppletoire begroting	Mutaties 2015	Mutaties 2016	Mutaties 2017	Mutaties 2018
Verplichtingen	303.866		303.866	– 217.718	86.148	4.948	4.948	4.948	4.948
waarvan betalingsverplichting:
Overbruggingskrediet SNS
Kapitaalinjectie SNS
waarvan garantieverplichting:
Garantie DNB
Uitgaven	1.652.866	3.748.000	5.400.866	– 2.592.707	2.808.159	4.948	4.948	4.948	4.948
Waarvan juridisch verplicht
Vermogensverschaffing
Kapitaaluitbreiding TenneT
Uitkering superdividend NS
Bijdrage aan RWT
NLFI (voorheen STAK)	5.052		5.052	12.048	17.100	4.948	4.948	4.948	4.948
Lening	1.638.000		5.386.000		2.778.475
Management fee IABF	24.000		24.000	– 23.726	274
Funding fee IABF	1.614.000	3.748.000	5.362.000	– 2.583.799	2.778.201
overbruggingskrediet SNS
Garantie
Regeling BF	100		100		100
Dotatie begrotingsreserve TenneT	4.800		4.800		4.800
Opdrachten
Uitvoeringskosten staatsdeelnemingen	4.914		4.914	2.770	7.684
Ontvangsten	4.864.748	3.747.000	8.611.748	– 942.650	7.669.098	– 29.949	124.651	149.651	174.651
Vermogensonttrekking
Opbrengst onttrekking vermogenstitels
Dividend staatsdeelnemingen	397.497		397.497	137.503	535.000	65.103	119.703	144.703	169.703
Winstafdracht DNB	1.166.000		1.166.000	– 47.362	1.118.638
waarvan SMP-Griekenland			138.000	– 3.103	134.897
waarvan investeringsportefeuille DNB			45.000	– 10.377	34.623
Afdrachten Holland Casino	0
Afdrachten Staatsloterij	96.000		96.000		96.000
Opbrengst verkoop vermogenstitels
Dividend financiële instellingen	400.000		400.000		400.000
Bijdrage aan RWT
NLFI (voorheen STAK)	4.300		4.300	11.109	15.409	4.948	4.948	4.948	4.948
Leningen
Verwachte portefeuille ontvangsten IABF	1.459.000	3.878.000	5.337.000	– 1.106.083	4.230.917
Garantie fee IABF	52.000	– 52.000
Additionele fee IABF	34.000		34.000	– 32.771	1.229
Additionele garantie fee IABF	79.000	– 79.000	0	164	164
Verhandelbaarheidsfee IABF	15.000		15.000	– 14.385	615
Aflossing kapitaalversterkingen ING,	750.000		750.000	66.667	816.667	– 66.667
Aegon en SNS Reaal
Couponbetaling en/of boetebetaling kapitaalversterking ING, Aegon en SNS Reaal	375.000		375.000	33.333	347.015	– 33.333
Renteontvangsten Mandatory Convertible Note			0		0
Renteontvangsten SNS krediet	6.596		6.596		6.596
Garantie
Regeling BF	0
Premie-ontvangsten garantie Tennet	4.800		4.800		4.800
Premie-inkomsten Capital Relief Instrument
Premie-inkomsten counter indemnity	25.555		25.555		25.555
Opdrachten
Terug te vorderen uitvoeringskosten				9.175	9.175
staatsdeelnemingen

Toelichting

Verplichtingen

Uitgaven

NLFI (+ € 12,0 mln.)

De begroting van NLFI is naar boven bijgesteld, omdat SNS REAAL en PF aan NLFI zijn overgedragen en door de verwachte verkooptrajecten, waaraan advieskosten zijn verbonden. Het oorspronkelijke begrote bedrag aan uitgaven was € 5,1 mln. Vanaf 2015 is de verwachting dat de kosten voor NLFI stijgen met € 4,9 mln. tot € 10,0 mln. De verwachting is dat de inkomsten met betrekking tot NLFI ook stijgen met € 4,9 mln. tot € 9,3 mln., doordat de kosten voor het grootste deel aan de financiële instellingen worden doorbelast. Door het navenant stijgen van de kosten en inkomsten blijft naar verwachting het door de Staat te betalen bedrag per saldo gelijk.

IABF (– € 2,6 mld.)

De uitgaven zijn lager dan verwacht, omdat in 2013 al een deel van de verplichting aan ING versneld is afgelost. Dit was mogelijk met de opbrengsten uit de veiling van een deel van de Alt-A portefeuille in december 2013. Het restant van de lening is begin 2014 afgelost aan ING (zie kamerstukken II 2013–2014 31 371 nr. 380).

Uitvoeringskosten staatsdeelnemingen (+ € 2,8 mln.)

Als gevolg van de ontwikkelingen rondom URENCO (zie kamerstukken II 2012–2013, 28 165, nr. 161) en de daarmee samenhangende (advies)kosten (circa € 2,0 mln.) wordt verwacht dat de uitvoeringskosten staatdeelnemingen hoger uitvallen en uitkomen op € 7,7 mln. Verder is voor de advieskosten kredietcrisis in 2014 € 0,8 mln. extra nodig vanwege de nationalisatie van SNS REAAL en de verkoop van de ALT-A portefeuille van ING.

Ontvangsten

Dividend Staatdeelnemingen (+ € 137,5 mln.)

De dividenden van staatsdeelnemingen vallen mee. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere dan verwachte dividenduitkeringen van UCN, Gasunie en Schiphol.

Winstafdracht DNB (– € 47,4 mln)

De winstafdracht DNB voor 2014 (DNB boekjaar 2013) is lager dan geraamd. Dit leidt tot een bijstelling van € 47,4 mln. De winst valt lager uit door minder opbrengsten uit de OMO van de ECB en door lagere vermogenswinsten.

NLFI (+ € 11,1 mln.)

IABF (– € 1,2 mld.)

De ontvangsten zijn lager dan geraamd omdat in december 2013 al een deel van de Alt-A portefeuille is verkocht. Het restant van de portefeuille is begin 2014 verkocht (zie kamerstukken II 2013–2014 31 371 nr. 380).

Aflossing kapitaalversterking ING (+ € 66,6 mln.) en couponbetaling ING (+ € 33,3 mln.)

Op 31 maart 2014 heeft ING weer een tranche terugbetaald van de kapitaalinjectie. Het gaat om een betaling van € 1,225 mld., € 100 mln. meer dan geraamd. Hiermee wordt € 817 mln. van de kapitaalinjectie afgelost, € 61 mln. is rente (coupon), de rest € 347 mln.is premie (repurchase fee).

Doorbelasting uitvoeringskosten staatsdeelnemingen (+ € 9,2 mln.)

De terug te vorderen uitvoeringskosten in 2014 bedragen € 9,2 mln. € 1,5 mln. van de uitvoeringskosten staatsdeelnemingen wordt doorbelast aan de houdstermaatschappij van de Nederlandse aandelen in URENCO (UCN).Tevens wordt € 0,8 mln. van de advieskosten kredietcrisis doorbelast aan SNS REAAL en ING. In 2013 zijn niet alle ontvangsten van doorbelastingen van de kosten met betrekking tot SNS REAAL en de IABF-portefeuille gerealiseerd. De verwachting is dat deze ontvangsten (€ 6,9 mln.) in 2014 gerealiseerd zullen worden.

Artikel 4 Internationale financiële betrekkingen

Budgettaire gevolgen van beleid – beleidsartikel 4 Internationale financiële betrekkingen

Bedragen x € 1.000

Algemene beleidsdoelstelling: Een bijdrage leveren aan een financieel gezond en welvarend Europa en een evenwichtige internationale financieel-economische ontwikkeling	Stand ontwerpbegroting (1)	mutaties begroting (2)	Stand vastgestelde begroting (3)	mutaties 1ste suppletoire begroting	Stand 1ste suppletoire begroting	Mutaties 2015	Mutaties 2016	Mutaties 2017	Mutaties 2018
Verplichtingen	1.081.076		1.081.076	1.500	1.082.576	– 1.500	– 1.500	0	0
waarvan
Deelneming multilaterale ontwikkelingsbanken en -fondsen	842.590		842.590		842.590
Garantie aan DNB inzake IMF en BIS	113.445		113.445		113.445
Uitkering aan Griekenland	125.041		125.041		125.041
Uitgaven	1.119.514		1.119.514	1.089	1.120.603	549	1.500	0	59.253
Waarvan juridisch verplicht
Deelname aan internationale instellingen	994.473		994.473	– 411	994.062	– 951			59.253
Multilarerale ontwikkelingsbanken en fondsen	79.753		79.753	– 411	79.342	– 951			59.253
ESM	914.720		914.720		914.720
Opdrachten	0		0	1.500	1.500	1.500	1.500
Technische Assistentie Kiesgroeplanden	0		0	1.500	1.500	1.500	1.500
Bijdrage uit inkomen griekse obligaties	125.041		125.041		125.041
Uitkering aan Griekenland	125.041		125.041		125.041
Ontvangsten	29.970		29.970	– 4.896	25.074	0	0	0	0
Deelname aan internationale instellingen	4.418		4.418		4.418
Ontvangsten IFI's	4.418		4.418		4.418
Lening	25.552		25.552	– 4.896	20.656
Rente ontvangsten lening Griekenland	25.552		25.552	– 4.896	20.656

Toelichting

Uitgaven

Multilaterale ontwikkelingsbanken en fondsen (+ € 0,4 mln.)

Dit betreft een wijziging naar aanleiding van een nieuwe raming van de euro/dollar koers.

Technische assistentie kiesgroeplanden (+ € 1,5 mln.)

Voor 3 jaar is budget gereserveerd voor technische assistentie voor landen in de Nederlandse IMF/WB kiesgroep. De assistentie is vooral gericht om de landen te ondersteunen in hun financieel-economische beleid, daarbij wordt gebruik gemaakt van Nederlandse expertise. Dit budget is afkomstig van de begroting van het Ministerie van Buitenlandse Zaken.

Ontvangsten

Rente ontvangsten Griekenland (– € 4,9 mln.)

De rente ontvangsten van Griekenland zijn neerwaarts bijgesteld wegens een retroactieve correctie. Het besluit om de renteopslag op de bilaterale leningen onder de Greek Loan Facility te verlagen van 150 basispunten naar 50 basispunten is door de Eurogroep in december 2012 al besloten. Met terugwerkende kracht is deze renteverlaging geëffectueerd voor de periode, waarin de nationale procedures in enkele lidstaten van de eurozone over de verlaging van de opslag nog liepen en Griekenland nog de oorspronkelijke hogere renteopslag betaalde.

Artikel 5 Exportkredietverzekering en investeringsgaranties

Budgettaire gevolgen van beleid – beleidsartikel 5 Exportkredietverzekering en investeringsgaranties

Bedragen x € 1.000

Algemene beleidsdoelstelling: Het bieden van mogelijkheden voor verzekering van betalingsrisico's die zijn verbonden aan export en investeringen in het buitenland, in aanvulling op de markt, en het creëren en handhaven van een gelijkwaardig speelveld voor bedrijven op het terrein van de exportkredietverzekeringsfaciliteit.	Stand ontwerpbegroting (1)	mutaties begroting (2)	Stand vastgestelde begroting (3)	mutaties 1ste suppletoire begroting	Stand 1ste suppletoire begroting	Mutaties 2015	Mutaties 2016	Mutaties 2017	Mutaties 2018
Verplichtingen	10.616.386		10.616.386	0	10.616.386
waarvan garantieverplichtingen:	10.603.780		10.603.780		10.603.780
Reguliere EKV	10.000.000		10.000.000		10.000.000
Investeringsverzekeringen	453.780		453.780		453.780
MIGA	150.000		150.000		150.000
Uitgaven	110.006		110.006	0	110.006
Waarvan juridisch verplicht
Exportkredietverzekering	97.400		97.400		97.400
Schade-uitkering EKV	96.900		96.900		96.900
Schade-uitkering investeringsverzekeringen	500		500		500
Schade-uitkering MIGA
Schade-uitkering Omzetpolissen
Uitgaven Seno-Gom
Opdrachten
Kostenvergoeding Atradius DSB	12.606		12.606		12.606
Ontvangsten	99.500		99.500	41.441	140.941
Premies EKV	40.000		40.000	5.142	45.142
Premies investeringsverzekeringen	1.250		1.250		1.250
Schaderestituties EKV	28.000		28.000		28.000
Ontvangsten Seno-Gom	29.750		29.750	36.299	66.049
Overige ontvangsten	500		500		500

Toelichting

Verplichtingen, Uitgaven en Ontvangsten

Premies EKV (+ € 5,1 mln.)

De bijstelling van de premieraming voor 2014 wordt veroorzaakt door verzekeringsaanvragen waarvan in eerste instantie werd verwacht dat deze nog voor het einde van 2013 tot premiebetaling zouden leiden, maar die uiteindelijk toch pas over de jaargrens zijn gerealiseerd.

Ontvangsten Seno-gom (+ € 36,3 mln.)

Door de volledige vrijval van de Seno-Gom begrotingsreserve nemen de ontvangsten Seno-Gom met € 36,3 mln. toe.

Artikel 6 BTW-compensatiefonds

Budgettaire gevolgen van beleid – beleidsartikel 6 BTW-compensatiefonds

Bedragen x € 1.000

Algemene doelstelling: Gemeenten, provincies en Wgr-plusregio's hebben de mogelijkheid een evenwichtige keuze te maken tussen in- en uitbesteding. De btw speelt hierin geen rol.	Stand ontwerpbegroting (1)	mutaties begroting (2)	Stand vastgestelde begroting (3)	mutaties 1ste suppletoire begroting	Stand 1ste suppletoire begroting	Mutaties 2015	Mutaties 2016	Mutaties 2017	Mutaties 2018
Verplichtingen	2.816.420		2.816.420	971	2.817.391
Uitgaven	2.816.420		2.816.420	971	2.817.391
Waarvan juridisch verplicht					100%
Instrument: Btw-compensatieregeling	2.816.420		2.816.420	971	2.817.391
w.v. bijdragen aan gemeenten/kaderwetgebieden	2.490.095		2.490.095	50	2.490.145
w.v. bijdragen aan provincies	326.325		326.325	921	327.246
Ontvangsten	2.816.420		2.816.420		2.817.391

Toelichting

Verplichtingen, uitgaven en ontvangsten

Enkel technische mutaties.

Artikel 7 Beheer materiële activa

Budgettaire gevolgen van beleid – beleidsartikel 7 Beheer materiële activa

Bedragen x € 1.000

Algemene doelstelling: Een optimaal financieel resultaat bij het verwerven, beheren, ontwikkelen en afstoten van materiële activa van/voor het Rijk ten behoeve van de realisatie van rijksbeleidsdoelstellingen.	Stand ontwerpbegroting (1)	mutaties begroting (2)	Stand vastgestelde begroting (3)	mutaties 1ste suppletoire begroting	Stand 1ste suppletoire begroting	Mutaties 2015	Mutaties 2016	Mutaties 2017	Mutaties 2018
Verplichtingen	306		306		306
Uitgaven	306		306		306
Waarvan juridisch verplicht
Beheerskosten DRZ	306		306		306
Ontvangsten	1.800		1.800		1.800
Vervreemding DRZ	1.800		1.800		1.800

2.2 De niet-beleidsartikelen

Artikel 8 Centraal Apparaat

Budgettaire gevolgen van beleid – artikel 8 Centraal Apparaat

Bedragen x € 1.000

Op dit artikel staan alle personele en materiële uitgaven en ontvangsten van Financiën met uitzondering van de Belastingdienst (zie artikel 1) en de baten-lastendienst DRZ.	Stand ontwerpbegroting (1)	mutaties begroting (2)	Stand vastgestelde begroting (3)	mutaties 1ste suppletoire begroting	Stand 1ste suppletoire begroting	Mutaties 2015	Mutaties 2016	Mutaties 2017	Mutaties 2018
Verplichtingen	204.688		204.688	4.118	208.806
Uitgaven	204.688		204.688	4.118	208.806	6.915	6.847	6.850	6.850
Waarvan juridisch verplicht
Personeel Kerndepartement	131.714		131.714	5.296	137.010
waarvan eigen personeel	127.895		127.895	4.153	132.048	8.437	7.752	7.672	7.672
waarvan inhuur externen	3.293		3.293	398	3.691	84
waarvan overig personeel	526		526	745	1.271	– 300	– 300	– 300	– 300
Materieel Kerndepartement	72.974		72.974	– 1.178	71.796
waarvan ICT	12.041		12.041	– 2.236	9.805	– 3.030	– 2.880	– 2.880	– 2.880
waarvan bijdrage aan SSO's	26.822		26.822	11.354	38.176	6.203	6.207	6.210	6.210
waarvan overig materieel	34.111		34.111	– 10.296	23.815	– 4.479	– 3.932	– 3.852	– 3.852
					0
Ontvangsten	30.385		30.385	395	30.780	– 4.070	– 4.070	– 4.070	– 4.070

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Personeel kerndepartement (+ € 5,3 mln.)

De uitgaven van het personeel op het kerndepartement zijn toegenomen. De voornaamste verklaring is dat de auditdienst van het Ministerie van Defensie per 1 april 2014 is overgeheveld naar de Auditdienst Rijk (ADR), die onder verantwoordelijkheid van het Ministerie van Financien valt. Het Ministerie van Defensie heeft hiervoor structureel budget overgeheveld naar het Ministerie van Financien. Bij overig personeel wordt de afname verklaard door het vervallen van de tijdelijke maatregel IABF van de Nederlandse Staat aan ING.

Materieel kerndepartement (– € 1,2 mln.)

De uitgaven aan materieel kerndepartement zijn afgenomen (– € 1,2 mln.). Dit betreft een optelsom van meerdere toe- en afnames in uitgaven. De grootste wijzigingen zijn de aansluiting van de auditdienst van het Ministerie van Defensie en de structurele verlaging bij de uitgaven en ontvangsten bij het Bureau Schade Afwikkeling vanwege het vertrek uit het Omslagstelsel Rijkswagenpark van het Korps Landelijke Politie Diensten (KLPD) naar de Nationale Politie. Tevens hebben er verschuivingen plaatsgevonden van overig materieel naar de bijdrage aan SSO's. Dit heeft te maken met de overgang van ICT dienstverlening naar de SSC-ICT en met de overgang van de chauffeurs naar FM Haaglanden.

Ontvangsten

Artikel 10 Nominaal en onvoorzien

Budgettaire gevolgen van beleid – beleidsartikel 10 Nominaal en onvoorzien

Vanuit dit artikel vinden overboekingen van loon- en prijsbijstelling naar de loon- en prijsgevoelige artikelen binnen IX plaats. Dit artikel is ook bedoeld om eventuele onzekere ontwikkelingen op de begroting op te vangen.	Stand ontwerpbegroting (1)	mutaties begroting (2)	Stand vastgestelde begroting (3)	mutaties 1ste suppletoire begroting	Stand 1ste suppletoire begroting	Mutaties 2015	Mutaties 2016	Mutaties 2017	Mutaties 2018
Verplichtingen	3.425		3.425	2.617	6.042	2.134	2.658	2.724	2.633
Uitgaven	3.425		3.425	2.617	6.042	2.134	2.658	2.724	2.633
Waarvan juridisch verplicht
Onvoorzien	3.425		0	– 3.425	– 3.425	– 2.948	– 2.100	– 1.972	– 1.792
Loonbijstelling			0	4.353	4.353	4.173	4.083	4.011	3.975
Prijsbijstelling			0	1.689	1.689	909	675	685	450
Ontvangsten	0		0	0	0

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Onvoorzien (– € 3,4 mln.)

Het resterende budget op het onderdeel onvoorzien is vrijgevallen.

Loon- en prijsbijstelling (+ € 4,3 mln. en + € 1,7 mln.)

De mutatie betreft de uitkering van de loon- en prijsbijstelling. Deze wordt nog verdeeld binnen hoofdstuk IX.

2.3 De beleidsartikelen (Nationale Schuld)

Artikel 11 Financiering Staatschuld

Beleidsartikel 11 Financiering Staatsschuld

Bedragen x € 1 mln.1

Algemene beleidsdoelstelling: Schuldfinanciering tegen zo laag mogelijke rentekosten onder acceptabel risico voor de begroting.	Stand Ontwerpbegroting 2014 (1)	Mutaties begroting (2)	Stand vastgestelde begroting (3)	mutaties 1ste suppletoire begroting	Stand 1ste suppletoire begroting	Mutaties 2015	Mutaties 2016	Mutaties 2017	Mutaties 2018
Uitgaven	41.563		41.563	5.017	46.580	– 4.042	– 907	4.978	– 706
Programma-uitgaven	41.537		41.537	5.021	46.558	– 4.042	– 907	4.978	– 706
waarvan				0
rentelasten vaste schuld	9.153		9.153	– 186	8.967	– 596	– 654	– 471	– 368
rentelasten vlottende schuld	202		202	– 52	150	– 640	– 254	– 338	– 338
mutatie vlottende schuld
Aflossing vaste schuld	32.182		32.182	4.112	36.294	– 2.806	0	5.787	0
Mutatie vlottende schuld	–		–	1.147	1.147	0	0	0	0
Overige kosten schulduitgifte	26		26	– 4	22	0	0	0	0
Ontvangsten	48.529		48.529	1.835	50.364	– 123	168	256	268
Programma-ontvangsten	48.529		48.529	1.835	50.364	– 2.845	165	6.059	296
waarvan
rentebaten vaste schuld	106		106	151	257	– 22	165	272	296
rentebaten vlottende schuld	110		110	– 3	107	– 17	0	0	0
Uitgifte vaste schuld	48.312		48.312	1.688	50.000	– 2.806	0	5.787	– 0

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Algemeen

De totale uitgaven en ontvangsten zijn opgebouwd uit drie onderdelen. Ten eerste worden de rentelasten en rentebaten verantwoord. Hierbinnen wordt onderscheid gemaakt tussen de rentelasten vaste schuld (schuld met een oorspronkelijke looptijd van langer dan een jaar) en de rentelasten vlottende schuld (looptijd korter dan een jaar). Ten tweede zijn de aflossing en de uitgifte van vaste schuld en de mutatie vlottende schuld in de tabel opgenomen. De derde en verreweg de kleinste post betreft de overige kosten. Deze kosten bestaan met name uit betalingsverkeer vanwege het schatkistbankieren en veilingkosten.

Toelichting op de raming van de programmauitgaven en -ontvangsten

Rentelasten en rentebaten schuld (– € 35 mln.)

Uitgifte en aflossing vaste schuld en mutatie vlottende schuld (+ € 4.112.mln.)

De meevallende tekorten en verwerking van het financieringsplan leiden tot gewijzigde ramingen voor de uitgifte van vaste schuld en de mutatie van de vlottende schuld. De uitgifte van vaste schuld zal naar verwachting rond de € 50 mld. bedragen. Er wordt meer afgelost dan eerder geraamd, omdat in 2014 al deels vervroegd is afgelost op leningen met oorspronkelijke aflossing in 2014. Het niveau van de vlottende schuld zal volgens de huidige inzichten stijgen met € 1,1 mld.

Artikel 12 Kasbeheer

Beleidsartikel 12 Kasbeheer

Bedragen x € 1 mln.1

Algemene beleidsdoelstelling: Het optimaliseren van het kasbeheer van het Rijk en van de instellingen die aan de schatkist gelieerd.	Stand Ontwerpbegroting 2014 (1)	Mutaties begroting (2)	Stand vastgestelde begroting (3)	mutaties 1ste suppletoire begroting	Stand 1ste suppletoire begroting	Mutaties 2015	Mutaties 2016	Mutaties 2017	Mutaties 2018
Uitgaven	7.179		7.179	– 1.573	5.605	– 4.122	– 4.842	– 5.285	– 5.367
Programma-uitgaven	7.179		7.179	– 1.573	5.605	– 4.122	– 4.842	– 5.285	– 5.367
waarvan
Rentelasten	42		42	17	59	– 36	99	156	181
Verstrekte leningen	1.267		1.267	912	2.179	233	233	233	233
Mutaties in rekening-courant en deposito's	5.869		5.869	– 2.502	3.367	– 4.319	– 5.174	– 5.674	– 5.781
Ontvangsten	3.120		3.120	129	3.249	– 164	245	– 338	– 322
Programma-ontvangsten	3.120		3.120	129	3.249	– 164	245	– 338	– 322
waarvan
Rentebaten	442		442	– 25	417	– 219	– 311	– 504	– 641
Ontvangen aflossingen	2678		2678	154	2.832	55	557	166	319
Mutaties in rekening-courant en deposito's

Toelichting

Algemeen

De totale uitgaven en ontvangsten zijn opgebouwd uit drie onderdelen: (1) rentelasten en rentebaten, (2) mutaties in leningen en aflossingen en (3) mutaties in rekening-courant en deposito’s. Onder de rentelasten vallen de rentebetalingen aan baten-lastendiensten, RWT’s en sociale fondsen over de bij het Rijk aangehouden rekening-couranttegoeden en deposito’s. De rentebaten bestaan uit renteontvangsten over aan baten-lastendiensten en RWT’s verstrekte leningen en de renteontvangsten over negatieve rekening-couranttegoeden. Mutaties in leningen, aflossingen, rekening-courant en deposito’s bepalen de mutaties in de schuldverhouding van het Rijk met baten-lastendiensten, RWT’s en sociale fondsen in het kader van geïntegreerd middelenbeheer.

Rentelasten en rentebaten (– € 8 mln.)

De rentebaten worden bij de eerste suppletoire begroting iets lager geraamd dan ten tijde van de ontwerpbegroting. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door de gedaalde rekenrente. Hierdoor zijn er minder rente-ontvangsten op nieuwe leningen en negatieve rekening-couranttegoeden. De lagere rente heeft ook effecten gehad op de rente-uitgaven, maar door de instroom van decentrale overheden in het schatkistbankieren zijn er toch iets meer rente-uitgaven gedaan.

Mutaties in rekening-courant en deposito’s (– € 2.502 mln.)

De verwachte mutatie op de saldi van rekening-courant en deposito's is naar beneden bijgesteld. Dit komt voornamelijk doordat de mutatie in de rekening-courant saldi van de sociale fondsen nu lager (meer negatief) wordt geraamd dan ten tijde van de ontwerpbegroting. Dit komt doordat de geraamde premie-inkomsten van de sociale fondsen naar beneden zijn bijgesteld.

Verstrekte leningen en aflossingen (+ € 912 mln.)

De geraamde aflossingen van leningen worden, op basis van realisaties, nu hoger geraamd dan ten tijde van de ontwerpbegroting.