Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 4 juli 2014
Het afgelopen jaar zijn de Nederlandse inspanningen op het terrein van corruptiebestrijding geëvalueerd door de Verenigde Naties (VN). Onderwerp van deze evaluatie was de strafbaarstelling en handhaving van corruptie (hoofdstuk 3 van het VN-Verdrag tegen corruptie) en internationale (strafrechtelijke) samenwerking (hoofdstuk 4 van het VN-Verdrag tegen corruptie).
De VN-evaluatie resulteert in twee eindproducten: een eindrapport en een samenvatting van dit eindrapport (de «executive summary»). Op 4 juni 2014 is deze (Engelstalige) samenvatting van het evaluatierapport met aanbevelingen vastgesteld en is dit document voorts op de website van het United Nations Office on Drugs and Crime (www.unodc.org) gepubliceerd. Het VN-evaluatieteam heeft het volledige evaluatierapport echter nog niet afgerond; de definitieve versie van dit rapport zal naar verwachting medio juli 2014 beschikbaar zijn.
Nu deze samenvatting de essentie van het evaluatierapport en de conclusies en aanbevelingen van het VN-evaluatieteam omvat, doe ik u dit document reeds toekomen. De samenvatting is als bijlage aan deze brief toegevoegd1. Het volledige eindrapport zal u na afronding tevens zo spoedig mogelijk worden toegestuurd.
Internationale anti-corruptie evaluaties, zoals deze VN-evaluatie, zijn een belangrijk instrument om periodiek het wettelijke en institutionele kader voor corruptiebestrijding onder te loep te nemen en te bezien waar dit systeem verder kan worden versterkt.
De Nederlandse inspanningen op het terrein van corruptiebestrijding worden in deze VN-evaluatie positief gewaardeerd. Er wordt gesproken over een «geavanceerd systeem» voor corruptiebestrijding en internationale samenwerking in strafzaken. Tevens wordt aandacht besteed aan de Nederlandse «good practices». Het VN-evaluatieteam heeft onder meer uitgebreid stil gestaan bij de aanpak van witwassen en het ontnemen van crimineel verkregen vermogen. Het evaluatieteam oordeelt positief over de betrokkenheid van een aanzienlijk aantal instanties bij de aanpak van witwassen, het relatief hoge aantal vervolgingen en veroordelingen voor dit delict en de uitgebreide mogelijkheden voor het afpakken van crimineel verkregen vermogen.
Tevens doet het VN-evaluatieteam een aantal aanbevelingen om het huidige systeem verder te versterken. Nederland wordt, onder andere, aangeraden de strafmaxima te verhogen voor een aantal omkopingsdelicten in het Wetboek van Strafrecht (art. 177a en 328ter Sr), alsmede de straffen voor rechtspersonen meer flexibel en daarmee meer proportioneel, afschrikwekkend en effectief te maken. Deze verhoging van de strafmaxima en het flexibele boeteplafond voor rechtspersonen maken reeds deel uit van het wetsvoorstel versterking bestrijding financieel economische criminaliteit.
De Nederlandse aanpak van corruptie is niet alleen in VN-verband geëvalueerd. Recentelijk hebben ook de Group Staten tegen Corruptie (GRECO) van de Raad van Europa (Kamerstuk 33 400 VII, nr. 78) en de Anti-corruptiewerkgroep van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) (Kamerstuk 29 911, nr. 78) de Nederlandse inspanningen op dit terrein beoordeeld. Bovendien heeft de Europese Commissie begin 2014 het eerste EU Anti-corruptierapport gepubliceerd, waarin onder meer aandacht wordt besteed aan de situatie in de 28 lidstaten (w.o. Nederland).
De aanbevelingen uit de VN-evaluatie zullen worden meegenomen in de reeds aan uw Kamer toegezegde integrale beleidsreactie op deze recente internationale anti-corruptie evaluaties. Het beleid zal erop zijn gericht naar vermogen en volledig rekening houdende met Nederlandse rechtsprincipes uitvoering te geven aan de aanbevelingen uit deze vier gremia. Dit najaar zal ik uw Kamer hier nader over informeren.
De Minister van Veiligheid en Justitie, I.W. Opstelten