Nr. 31 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

De vaste commissie voor Financiën heeft een aantal vragen en opmerkingen voorgelegd aan de staatssecretaris van Financiën over de brief van 25 april 2014 inzake fiscale moties en toezeggingen (Kamerstuk 33 750-IX, nr. 25). en over de brief van 12 mei 2014 over de aftrekbaarheid van trapliften als specifieke zorgkosten (2014Z08528).

De vragen en opmerkingen zijn op 5 juni 2014 aan de staatssecretaris van Financiën voorgelegd. Bij brief van 1 juli 2014 zijn ze door hem beantwoord.

De voorzitter van de commissie, Van Nieuwenhuizen-Wijbenga

De griffier van de commissie, Berck

I Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Vragen en opmerkingen van de leden van de fractie van de VVD

De leden van de VVD-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van de brief en hebben nog enkele aanvullende vragen.

De leden van de VVD-fractie verzoeken om meer ambitie en inspanning van het kabinet om de voorgestelde belastingplicht mogelijk te maken, zodat mensen belastingplichtig blijven tot zij staan ingeschreven bij een buitenlandse belastingdienst als zij gaan verhuizen naar een ander land. Kan de staatssecretaris dit onderwerp proactief agenderen bij het volgende overleg met zijn EU-collega’s om te kijken of de mogelijke praktische bezwaren zoals het niet hebben van een goed functionerende basisadministratie of het wegnemen van belemmeringen in privacy wet- en regelgeving kunnen worden weggenomen? En welke belemmeringen zijn er op dit moment concreet? Ziet de staatssecretaris geen alternatieven of andere mogelijkheden om de samenwerking met andere EU-landen te verbeteren zodat mensen altijd ergens staan ingeschreven en belastingplichtig zijn?

De leden van de VVD-fractie lezen dat de staatssecretaris alert is op fiscale ontwikkelingen in andere landen en, waar mogelijk, fiscale innovatie bij fiscaal beleid als uitgangspunt hanteert om Nederland aantrekkelijk te laten zijn als vestigingsland in vergelijking met andere landen. Hoe weegt de staatssecretaris de recente fiscale innovatie in het Verenigd Koninkrijk en het OESO-actieplan en mogelijke uitvoering ter bestrijding van belastingontduiking voor Nederland? Onderneemt de staatssecretaris nog concrete actie om ons fiscale vestigingsklimaat te verbeteren?

Vragen en opmerkingen van de leden van de fractie van de PvdA

De leden van de PvdA-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van de brief van de staatssecretaris van Financiën over fiscale moties en toezeggingen, en hebben hierover nog enkele vragen.

De leden van de PvdA-fractie constateren dat de onderhandelingen over het belastingverdrag met Cyprus zich in de afrondende fase bevinden. Over «nog openstaande punten» zou nog worden onderhandeld. Deze leden vragen de staatssecretaris om welke punten dit gaat? Op welke termijn kan de Kamer naar verwachting worden geïnformeerd over de uitkomsten van het overleg? Wat is de achtergrond van de beperkte bereidwilligheid van Mongolië om de onderhandelingen te starten voor een nieuw belastingverdrag?

De staatssecretaris concludeert dat het arrest in de zaak DMC onvoldoende aanleiding is om de periode waarvoor uitstel van betaling van de exitheffingen kan worden verkregen, te limiteren. Hierover merken de leden van de PvdA-fractie op dat de wens de belasting op vermogen te verhogen inmiddels breed in zowel Kamer als samenleving lijkt te worden gedeeld, de opbrengst daarvan kan worden gebruikt om de lasten te verlagen op de factor arbeid. In dat licht kan het huidige Nederlandse systeem van exitheffingen in de winstsfeer de mogelijkheid tot uitstel van betaling tot het moment van realisatie van de stille reserves, waarbij ook de mogelijkheid wordt geboden te betalen in tien jaarlijkse termijnen, wellicht ruimhartig worden genoemd. Deze leden vragen de staatssecretaris daarom of nader kan worden toegelicht waarom de Nederlandse en Duitse regelingen niet met elkaar vergeleken kunnen worden vanuit het oogpunt van proportionaliteit, als het Europese Hof van Justitie wel in staat is hierover uitspraken te doen? Wat is het standpunt van de staatssecretaris – los van de recente uitspraak van het Europese Hof van Justitie in de zaak DMC – ten aanzien van de mogelijkheid het Nederlandse systeem van exitheffingen meer te laten aansluiten op een variant op het Duitse systeem?

De leden van de PvdA-fractie spreken hun nadrukkelijke wens uit voor een bedrijfsopvolgingsregeling die is gericht op continuïteit, zodat familiebedrijven de ruimte krijgen. Omdat voor hen niet de kortste klap, maar het lange termijnperspectief telt; als familiebedrijven floreren creëren zij duurzame banen. Genoemde leden begrijpen in dit licht dat een gedifferentieerde vrijstelling gunstiger kan uitpakken bij schenking of vererving van kleine ondernemingen en MKB-familiebedrijven. Kan de staatssecretaris toelichten wat de trendmatige ontwikkelingen zijn in het gebruik van verschillende fiscale faciliteiten binnen de bedrijfsopvolging, en kan hij deze trends cijfermatig onderbouwen?

De leden van de PvdA-fractie steunen de lijn van de staatssecretaris dat 2015 te vroeg is voor het fundamenteel herzien van de fiscale regeling specifieke zorgkosten, en delen de analyse dat eerst moet worden bekeken hoe gemeenten hieraan invulling gaan geven. Wel vragen deze leden de staatssecretaris wat momenteel de knelpunten zijn in de pogingen gegevens boven tafel te krijgen. Kan de staatssecretaris dit nader toelichten?

Vragen en opmerkingen van de leden van de fractie van het CDA

De leden van de CDA-fractie hebben kennisgenomen van de brief over de fiscale moties en toezeggingen en de brief over de aftrekbaarheid van trapliften als specifieke zorgkosten. Deze leden hebben hier nog enkele vragen over.

De leden van de CDA-fractie zien met grote belangstelling uit naar de analyse van de btw-gap.

De leden van de CDA-fractie zien de reactie op de commissie-De Jong met belangstelling tegemoet. Kan de staatssecretaris toezeggen dat deze reactie eerst besproken wordt en het convenant met de SBF geëvalueerd wordt, voordat het kabinet een nieuw convenant afsluit?

De leden van de CDA-fractie kijken met belangstelling uit naar de kabinetsreactie op het rapport Van Dijkhuizen, aangezien er een lange periode verstreken is sinds het uitkomen van het rapport. Kan de staatssecretaris bevestigen dat die kabinetsreactie voor de zomer komt? En is de staatssecretaris bereid daarin ook expliciet in te gaan op huishoudentoeslag?

De leden van de CDA-fractie zijn van mening dat de staatssecretaris een wijs besluit genomen heeft om de verhoging van de leidingwaterbelasting terug te draaien. Op welke wijze zal deze wijziging in de wet worden vastgelegd? Is de staatssecretaris voornemens dit spoedig te doen, bijvoorbeeld via een nota van wijziging op de Fiscale Verzamelwet 2014?

De staatssecretaris beantwoordt de vraag of de gedifferentieerde vrijstelling van de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) problemen oplevert ten opzichte van de 90%-vrijstelling. De staatssecretaris geeft daarbij aan dat de gedifferentieerde vrijstelling gunstiger uitpakt bij vererving van kleine ondernemingen en MKB-ondernemingen, maar wel leidt tot een complexere berekening en meer uitvoeringslasten. Welke conclusie verbindt de staatssecretaris daaraan? Welke variant heeft zijn voorkeur? Is de constatering dat de gedifferentieerde vrijstelling niet tot onoverkomelijke problemen leidt bij de Belastingdienst gebaseerd op de nieuwe, reële uitvoeringstoets, zoals beschreven in de Brede Agenda Belastingdienst?

De leden van de CDA-fractie lezen in de antwoorden van de staatssecretaris over de aftrekbaarheid van trapliften dat de verwarring in het informatieblad van de Belastingdienst ontstaan is, omdat de categorie hulpmiddelen tot 2014 ook de woningaanpassingen en de trapliften omvatte. Het informatieblad van de Belastingdienst waarin de traplift als aftrekbaar werd aangemerkt (zie: https://www.cda.nl/fileadmin/Personen/omtzigt/Bijlage_kamervragen_specifieke_zorgkosten_2014_ib.pdf), bevatte bovendien een disclaimer dat de wetgeving nog kon wijzigen. De leden van de CDA-fractie zijn van mening dat ondanks deze disclaimer de brochure van de Belastingdienst erg onduidelijk was, omdat bovenaan staat dat vanaf 2014 uitgaven voor aanpassingen aan een woning niet meer aftrekbaar zijn en daaronder dat de traplift aftrekbaar is als hulpmiddel. Kan de staatssecretaris nader uitleggen hoe de belastingplichtige uit de brochure kan opmaken dat de wetswijziging die bovenaan staat nog niet verwerkt is in de rest van de tekst van de brochure?

Om deze vervelende situaties te voorkomen en de rechtszekerheid van belastingplichtigen te vergroten, hechten de leden van de CDA-fractie aan een ruime periode voor de Belastingdienst om fiscale wetswijzigingen te implementeren, systemen aan te passen en belastingplichtigen over de wijzigingen te informeren. Om die reden hebben deze leden ook meermaals gepleit om de inhoudelijke wijzigingen eerder te behandelen en om het Belastingplan bijvoorbeeld zoveel mogelijk te beperken tot tariefswijzigingen of technische wijzigingen. Hoe kijkt de staatssecretaris, mede in het licht van zijn Brede Agenda Belastingdienst, naar dit voorstel? Ziet hij mogelijkheden om de implementatie van fiscale wetswijzigingen voor de Belastingdienst te vereenvoudigen door ze meer tijd te geven?

Vragen en opmerkingen van de leden van de fractie van de PVV

Laat ieder geven wat hij kan missen. Echter in Nederland ligt dit toch iets genuanceerder, immers giften zijn fiscaal aftrekbaar. Door die aftrekbaarheid is er derving van belasting en die wordt linksom of rechtsom vertaald naar hogere belastingtarieven. In feite subsidieert de staat de vrijgevigheid. Hoeveel kunnen de tarieven omlaag als we de giftenaftrek zouden afschaffen?

De leden van de PVV-fractie benadrukken hier nog maar eens dat belastingverdragen geen verkapte vorm van ontwikkelingshulp mogen zijn. Graag horen zij van de staatssecretaris hoe hij gaat borgen dat dit aspect geen rol speelt bij de totstandkoming van belastingverdragen?

Het is in de optiek van de genoemde leden in het belang van de banken dat hypothecaire schulden van huizen die onder water staan, voor het deel dat ze onder water staan, boetevrij afgelost kunnen worden. Dit is een begunstiging aan die banken ten opzichte van andere schuldeisers. Een pas op de plaats zou de banken hier sieren. Daarnaast wijzen deze leden de staatssecretaris er op dat er geen geldige reden is voor een boeterente in het huidige tijdsbestek. Door de keuze voor een lange rente kiest de consument impliciet voor een hogere rente dan bij een korte rente en door die lange contracten springen de banken er altijd gunstiger uit in het huidige tijdsbestek.

Onderschrijft de staatsecretaris het standpunt van de leden van de fractie van de PVV dat de privacy van de belastingplichtige geborgd dient te blijven? Dit in het kader van de openbaarheid van belastingrechtspraak. Een mogelijke uitzondering daarop kan zijn dat de belastingplichtige geen bezwaar maakt. De mogelijkheid om ten aanzien van de belastingplichtige niet te anonimiseren zou in handen van de belastingplichtige gelegd moeten worden. Hoe zoet is het om na een jarenlang fiscaal geschil met een belastingdienst niet de overwinning te smaken en dan is de openbaarheid geanonimiseerd. Deze leden vragen de staatssecretaris om het de belastingplichtige altijd zelf te laten bepalen.

De leden van de PVV-fractie hechten aan duidelijkheid en een verwijzing naar een arrest schept niet die duidelijkheid met betrekking tot exitheffingen. Graag zouden de leden willen weten of van uitstel geen afstel komt? Kan als beginsel van het belastingrecht in Nederland worden gezien dat een uitstel niet tot afstel leidt? Graag horen zij een bevestiging van de staatssecretaris. Bij geen bevestiging, nadere uitleg graag?

Vragen en opmerkingen van de leden van de fractie van D66

De leden van de D66-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van de beantwoording van de Kamervragen over de aftrekbaarheid van trapliften als specifieke zorgkosten en willen de staatssecretaris nog een aanvullende vraag stellen. Deze leden constateren dat er dit jaar vergelijkbare gevallen zijn geweest waarbij de informatie op de website van de Belastingdienst niet op tijd op orde was. Dit kan tot vervelende situaties leiden voor mensen die hierdoor verkeerd zijn voorgelicht en dit is schadelijk voor het vertrouwen in de Belastingdienst. Deze leden vragen de staatssecretaris of er verbetering mogelijk is in de informatievoorziening. Kan de website van de Belastingdienst beter worden gecontroleerd op verouderde of incorrecte informatie?

II Reactie van de staatssecretaris van Financiën

De antwoorden op de vragen en opmerkingen vanuit de fracties zijn geclusterd op onderwerp.

Reactie op vragen met betrekking tot de brief van de staatssecretaris van Financiën d.d. 25 april 2014 over fiscale moties en toezeggingen (Kamerstuk 33 750-IX, nr. 25)

Betalingsplicht fraudeurs die Nederland verlaten

De leden van de fractie van de VVD verzoeken het kabinet om het mogelijk te maken dat mensen in Nederland belastingplichtig blijven totdat zij staan ingeschreven bij een buitenlandse belastingdienst. Met de leden van de fractie van de VVD onderken ik dat het bij emigratie kan voorkomen dat personen niet meer of moeilijk te traceren zijn. Dit kan een van de oorzaken zijn die de inning belemmert van belasting- of toeslagschulden uit de periode dat zij in Nederland woonden. Op de inning van bij emigratie bestaande schulden in het buitenland kom ik nog terug naar aanleiding van vragen van de leden van de fractie van de PVV. Anders dan de leden van de fractie van de VVD wellicht menen, biedt uitbreiding van de belastingplicht in dat verband geen soelaas. Deze uitbreiding leidt er niet toe dat de Belastingdienst over meer bevoegdheden of informatie komt te beschikken die de inning van bij emigratie bestaande schulden bevordert. Voor de volledigheid voeg ik hieraan nog toe dat een uitbreiding van de belastingplicht er ook niet toe leidt dat Nederland daadwerkelijk kan heffen. De toewijzing van de heffing over belastbare bestanddelen ligt namelijk vast in belastingverdragen en Nederland kan zich niet eenzijdig met een woonplaatsfictie een heffingsrecht toebedelen. Voor vragen over basisadministraties in andere landen en privacyregels in dat verband, ook op Europees niveau, verwijs ik de leden naar de verantwoordelijk minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK).

De leden van de fractie van de PVV vragen hoe de belastingschuld van fraudeurs die Nederland hebben verlaten wordt ingevorderd. Indien bekend is in welk (buiten)land een belastingschuldige woont of verblijft, bieden onder meer de Invorderingsbijstandsrichtlijn en diverse bilaterale verdragen1 juridische mogelijkheden tot het uitwisselen van informatie over de belastingschuldige en het verlenen van wederzijdse bijstand bij de invordering van zijn belastingschuld. Of invordering in die gevallen ook feitelijk mogelijk is, is afhankelijk van de individuele omstandigheden van het geval, waaronder de aanwezigheid van bekende verhaalsmogelijkheden. Indien de belastingschuldige zich bevindt in een land waarmee geen verdrag is gesloten of het adres van de belastingschuldige onbekend is, maar er zijn wel verhaalsmogelijkheden in Nederland bekend, dan kan de ontvanger de belastingschuld verhalen op de in Nederland aanwezige bezittingen van de belastingschuldige. Indien noch het adres van de belastingschuldige, noch verhaalsmogelijkheden bekend zijn, is invordering van de belastingschuld aanzienlijk moeilijker. De ontvanger kan dan niet gericht beslag leggen. Wel houdt de ontvanger periodiek acties langs de openbare weg, waarbij hij via automatische nummerplaatherkenning («ANPR-acties») auto’s opspoort teneinde openstaande belastingschulden daarop te verhalen. Deze ANPR-acties zijn met name relevant voor belastingschuldigen die Nederland op papier hebben verlaten, maar feitelijk nog wel in Nederland wonen.

De leden van de fractie van de PVV vragen voorts of het instrumentarium dat de ontvanger en de belastingdeurwaarder ter beschikking staat toereikend is voor de invordering van belastingschuld van fraudeurs die Nederland hebben verlaten. Indien dit niet het geval is, vragen deze leden zich af of verbetering kan worden aangebracht. Indien het instrumentarium wel toereikend is, vragen de leden zich af of hiervan op adequate wijze gebruik wordt gemaakt. In gevallen waarin de belastingschuldige verhuisd is naar een land waarmee Nederland een verdrag met een bepaling over wederzijdse bijstand bij de invordering heeft gesloten, is het instrumentarium dat de ontvanger en de belastingdeurwaarder ter beschikking staat in het algemeen toereikend. Nederland zet zich actief in om het bestaande verdragennetwerk uit te breiden. Bij de verdragsonderhandelingen is de inzet van Nederland altijd om een bepaling over wederzijdse bijstand bij de invordering op te nemen. In de gevallen waarin de belastingschuldige is verhuisd naar een land waarmee Nederland geen verdrag heeft gesloten en waarin bovendien geen bekende verhaalsmogelijkheden zijn, is de invordering van belastingschulden doorgaans moeilijk. Dit geldt overigens niet alleen in situaties waarin de belastingschuldige Nederland heeft verlaten, maar ook in binnenlandsituaties. Een waterdichte oplossing in dergelijke gevallen is niet voorhanden. Wel heeft de zoektocht naar aanvullende maatregelen die in dit kader behulpzaam kunnen zijn mijn continue aandacht.

Tot slot vragen de leden van de fractie van de PVV of belastingen bij auto’s met buitenlandse kentekens kunnen worden ingevorderd door gerechtsdeurwaarders. Zij wijzen daarbij met name op de moeilijkheid bij het verkrijgen van NAW-gegevens behorende bij Poolse kentekens. Polen is op grond van de Invorderingsbijstandsrichtlijn verplicht om de ontvanger – op zijn verzoek – informatie te verstrekken over belastingschuldigen die zich in Polen bevinden. Op grond van diezelfde richtlijn kan de ontvanger Polen bovendien om bijstand bij de invordering verzoeken. De juridische mogelijkheden van de ontvanger zijn op het gebied van de invordering ruimer dan de juridische mogelijkheden van gerechtsdeurwaarders.

Giftenaftrek

De leden van de fractie van de PVV vragen in hoeverre de tarieven in de inkomstenbelasting kunnen dalen wanneer de giftenaftrek zou worden afgeschaft. De budgettaire derving van de giftenaftrek in 2014 is geraamd op € 430 miljoen. De gepubliceerde sleuteltabel voor het jaar 2014 geeft de omvang weer van het benodigde bedrag om tarieven te wijzigen. Op basis hiervan zou bijvoorbeeld bij het volledig afschaffen van de giftenaftrek het belastingtarief van de derde schijf in de inkomstenbelasting van 42% met bijna 1%-punt kunnen worden verlaagd.

Verdragen

De leden van de fractie van de PvdA vragen naar de status van de onderhandelingen over het belastingverdrag met Cyprus. De onderhandelingen met Cyprus zijn grotendeels afgerond, maar er moeten nog enkele knopen worden doorgehakt. Gezien de vertrouwelijkheid binnen onderhandelingen kunnen daarover inhoudelijk verder geen uitspraken worden gedaan. De Kamer zal over de uitkomsten van het overleg worden geïnformeerd zodra het overleg is afgerond.

Voorts vragen de leden van de fractie van de PvdA naar de bereidwilligheid van Mongolië om de onderhandelingen te starten voor een nieuw belastingverdrag. Mongolië heeft toegezegd te willen heronderhandelen met Nederland over een nieuw belastingverdrag, maar eerst nadat de hervorming in Mongolië van de nationale belastingwetgeving inclusief het beleid inzake het sluiten van belastingverdragen is afgerond. Hierover is geregeld contact geweest met het Ministerie van Financiën in Mongolië, de laatste keer begin 2014. Daarbij heeft het Ministerie van Financiën in Mongolië opnieuw aangegeven dat de hervormingen nog niet zijn afgerond en dat nog onduidelijk is wanneer dat wel het geval zal zijn.

Tot slot vragen de leden van de fractie van de PVV in hoeverre sprake is van ontwikkelingshulp bij de totstandkoming van belastingverdragen. In het algemeen draagt een belastingverdrag er aan bij dat beide landen er beter van worden omdat het de economische activiteiten en investeringen over en weer stimuleert. Het is geen verschuiving van middelen van het ene land naar het andere land en in die zin geen ontwikkelingshulp.

Vrijstelling schenkbelasting en boeterente banken

In het kader van de tijdelijk verruimde vrijstelling van schenkbelasting voor de eigen woning vragen de leden van de fractie van het CDA of het mogelijk is om een gift van bijvoorbeeld € 60.000 te gebruiken om € 30.000 op de hypotheekschuld af te lossen in 2014 en € 30.000 in januari 2015. Dit is uiteraard mogelijk, maar alleen de eerste € 30.000 is in dat geval volledig vrijgesteld van schenkbelasting (indien aan alle voorwaarden voor de vrijstelling is voldaan). De tijdelijk verruimde vrijstelling geldt alleen voor schenkingen die uiterlijk op 31 december 2014 daadwerkelijk zijn gebruikt voor aflossing van de eigenwoningschuld. Doordat in 2014 een beroep wordt gedaan op de tijdelijk verruimde vrijstelling van schenkbelasting voor schenkingen voor de eigen woning, wordt overigens de mogelijkheid afgesloten om in een volgend kalenderjaar nog gebruik te maken van de verhoogde vrijstelling van schenkbelasting voor schenkingen voor de eigen woning door dezelfde schenker. In beginsel kan namelijk slechts in één kalenderjaar gebruik worden gemaakt van een verhoogde vrijstelling. Dit kan anders zijn in de situatie waarin twee giften worden gedaan die gezamenlijk minder zijn dan € 100.000, waarbij de ene gift in 2013 is gedaan en de andere gift in 2014 plaatsvindt. Hier vragen de leden van de fractie van het CDA ook naar. Afhankelijk van de hoogte van beide giften, is het in deze situatie wel mogelijk om beide giften zonder heffing van schenkbelasting te laten plaatsvinden, mits voor 2013 niet eerder gebruik is gemaakt van de verhoogde vrijstelling. Dit is mogelijk omdat in 2013 nog gebruik kan worden gemaakt van de reguliere verhoogde vrijstelling van schenkbelasting voor schenkingen voor de eigen woning van maximaal € 51.407. In 2014 kan vervolgens eenmalig gebruik worden gemaakt van de tijdelijke verruiming van deze vrijstelling tot € 100.000 en kan dus maximaal nog € 48.593 belastingvrij worden geschonken. Dit geldt uiteraard slechts indien aan alle voorwaarden voor de vrijstelling is voldaan.2

Tevens vragen genoemde leden aan welke voorwaarden moet zijn voldaan om op deze wijze de boeterente te ontlopen. Dit is afhankelijk van de voorwaarden van de hypotheekverstrekker en staat los van de vrijstelling van schenkbelasting.

Verder vragen de leden van de fractie van het CDA of ik een inschatting kan maken hoeveel gebruik is gemaakt van de tijdelijke verruimde vrijstelling van schenkbelasting. Tijdens het AO koopsector van 11 juni jongstleden vroegen de leden van de fractie van de PvdA daar ook naar. Zij vroegen voor welk totaalbedrag belastingvrij is geschonken, wat de gemiddelde schenkingsbedragen zijn en waar de schenkingen aan zijn besteed. De Minister voor Wonen en Rijksdienst heeft daarop toegezegd bij de Belastingdienst na te gaan of dergelijke gegevens bekend zijn. Tot nu toe heeft de Belastingdienst circa 50.000 aangiften ontvangen die betrekking hebben op de tijdelijk verruimde vrijstelling. Informatie over de omvang van de geschonken bedragen zal beschikbaar komen nadat de aangiftegegevens zijn verwerkt in de systemen van de Belastingdienst. Een redelijk compleet beeld hiervan zal naar verwachting in de loop van 2015 beschikbaar komen. Bij een beroep op de verruimde vrijstelling voor schenkingen in het kader van de eigen woning wordt in de aangifte niet uitgevraagd waarvoor de geschonken bedragen specifiek worden gebruikt (bijvoorbeeld voor aflossing van een schuld of voor de aankoop van een woning). Dergelijke informatie over de schenkingen zal dus niet op grond van de aangiftegegevens verstrekt kunnen worden. Voor een indicatief beeld kan ik u wijzen op de inschattingen die vanuit het notariaat op basis van enquêtes naar buiten zijn gebracht.

Wetsvoorstel openbaarheid belastingrechtspraak

De leden van de fractie van de PVV stellen twee vragen over de openbaarheid van belastingrechtspraak. In de toezeggingenbrief van 25 april jongstleden heb ik de redenen opgesomd waarom ik geen wetsvoorstel zal indienen dat strekt tot een openbare behandeling van belastingzaken. Daargelaten wie wiens standpunt onderschrijft, herhaal ik dat de mogelijke inbreuk op de privacy van belastingplichtigen één van mijn redenen is om af te zien van het indienen van dit wetsvoorstel. De tweede vraag betreft de ongeanonimiseerde publicatie van een uitspraak of arrest op verzoek van de belastingplichtige. De fiscale geheimhoudingsplicht geldt niet voor de belastingplichtige zelf. Het staat de belastingplichtige dan ook vrij om alles over zijn belastingheffing openbaar te maken, zonder dat dit overigens de inspecteur van zijn geheimhoudingsplicht ontheft. Het is verder niet aan mij het beleid van de redactie van vakbladen en de Raad voor de rechtspraak dienaangaande te bepalen.

Exitheffingen

De leden van de fractie van de PvdA vragen waarom de Nederlandse en Duitse regelingen inzake exitheffingen niet met elkaar vergeleken zouden kunnen worden vanuit het oogpunt van proportionaliteit als het Europese Hof van Justitie hierover wel in staat is uitspraken te doen. Voorts vragen zij of het mogelijk is om het Nederlandse systeem van exitheffingen meer te laten aansluiten op een variant op het Duitse systeem. De leden merken hierbij op dat het Nederlandse systeem ruimhartig genoemd kan worden. Wat betreft de ruimhartigheid van het Nederlandse systeem kan worden opgemerkt dat een belangrijk onderscheid tussen beide systemen is dat in Nederland, anders dan in Duitsland, rente in rekening wordt gebracht. Hoewel het Nederlandse systeem dus voorkomt dat bedrijven liquiditeitsproblemen zouden krijgen doordat ze bij vertrek onmiddellijk moeten betalen, worden de financiële belangen van de Nederlandse staat eveneens volledig gewaarborgd doordat er rente moet worden betaald, en – indien nodig – zekerheid moet worden gesteld. Voor veruit de meeste bedrijfsmiddelen geldt dat zij binnen een periode van vijf jaar zullen worden afgeschreven. Als dan een vergelijking wordt gemaakt tussen de effecten van het Nederlandse en het Duitse systeem blijkt het Nederlandse systeem zeker niet ruimhartiger dan het Duitse. Bij de toepassing van de Nederlandse hoofdregel, namelijk betalen op het moment van realisatie van de reserves, leidt dit tot een betalen van de belasting binnen een periode van vijf jaar, met rente. Toepassing van het Duitse systeem resulteert in een betaling van de belasting binnen een periode van vijf jaar zonder enige rente. En zelfs als het bedrijf ervoor kiest om in tien vaste jaarlijkse termijnen te betalen is er, juist doordat rente moet worden betaalt, geen sprake van bevoordeling van het bedrijf.

Wat betreft het vergelijken van de Nederlandse en Duitse regelingen vanuit het oogpunt van proportionaliteit moet worden opgemerkt dat ook het Europese Hof van Justitie nooit overgaat tot het vergelijken van de regelingen van twee lidstaten. Het Europese Hof van Justitie doet enkel uitspraak over de vraag of een regeling van een lidstaat al dan niet verenigbaar is met het Europese recht. Lidstaten kunnen wel proberen uit de jurisprudentie van het Hof van Justitie af te leiden welke opvattingen bij het Hof van Justitie leven omtrent het begrip proportionaliteit, om daarmee rekening te houden bij het nemen van beslissingen omtrent nieuwe wetgeving. In de toezeggingenbrief is geprobeerd aan te geven dat er een aantal onzekerheden is. In de eerste plaats is het niet duidelijk of het Europese Hof van Justitie de Duitse regeling ook proportioneel zou hebben gevonden indien deze – zoals de Nederlandse regeling – het in rekening brengen van rente zou omvatten. In de tweede plaats is het op dit moment nog niet duidelijk of het Europese Hof van Justitie de Duitse regeling proportioneel vond in de specifieke omstandigheden van het geval dat voorlag bij het Hof, of dat deze ook in meer situaties proportioneel zou worden bevonden.

De Nederlandse regering is van mening dat de verplichting van bedrijven om rente te betalen belangrijk is om de financiële belangen van de Nederlandse staat te waarborgen. Het kabinet vindt het dan ook onaantrekkelijk om nu over te gaan op het Duitse systeem van betalen in vijf termijnen, zonder rente, zoals door het Hof werd goedgekeurd in het arrest DMC.

De leden van de fractie van de PVV vragen tevens of van uitstel geen afstel komt, en of als beginsel van het belastingrecht in Nederland kan worden gezien dat van uitstel geen afstel komt. Het Nederlandse systeem van de exitheffingen gaat uit van uitstel van betaling van de verschuldigde belasting ingeval een belastingplichtige emigreert. Er is kortweg sprake van uitstel van betaling over het verschil in het waarde in het economische verkeer van de bedrijfsmiddelen en de boekwaarde daarvan. Over het bedrag van het uitstel wordt invorderingsrente berekend en moet door de belastingplichtige voldoende zekerheid worden verstrekt. Van uitstel van belasting komt derhalve geen afstel. Zoals de leden van de fractie van de PVV stellen kan het als beginsel van belastingrecht in Nederland worden gezien dat van uitstel geen afstel komt.

Bedrijfsopvolgingsregeling Successiewet 1956

De leden van de fractie van de PVV vragen wanneer de Kamer het evaluatierapport van de bedrijfsopvolgingsregelingen kan verwachten. De leden van de fractie van de PvdA vragen naar ontwikkelingen in het gebruik van verschillende fiscale faciliteiten rondom bedrijfsopvolging. Naar verwachting zal de evaluatie in de zomer worden afgerond. Het evaluatierapport zal daarna naar de Kamer worden verzonden. Er ligt geen plan om de bedrijfsopvolgingsregeling in de Successiewet 1956 (BOR) deze kabinetsperiode aan te passen.

Daarnaast vragen de leden van de fractie van het CDA welke conclusies het kabinet trekt uit de afwegingen in de toezeggingenbrief van 25 april jongstleden met betrekking tot de gedifferentieerde vrijstelling van de BOR, en of de constatering dat de gedifferentieerde vrijstelling niet tot onoverkomelijke problemen leidt bij de Belastingdienst gebaseerd is op de nieuwe uitvoeringstoets, zoals beschreven in de Brede agenda Belastingdienst. Tegenover het voordeel van de huidige gedifferentieerde vrijstelling voor verkrijgers van kleine ondernemingen staan de complexere berekening en de extra uitvoeringslasten. Zoals in de toezeggingenbrief is vermeld, leidt deze complexere berekening voor de Belastingdienst niet tot onoverkomelijke problemen. Op grond hiervan is een wijziging van de vrijstelling in een ongedifferentieerde vrijstelling niet nodig. De constatering dat de gedifferentieerde vrijstelling niet tot onoverkomelijke problemen leidt bij de Belastingdienst is een waarneming in de praktijk en staat als zodanig los van de uitvoeringstoets die op grond van de Brede agenda Belastingdienst een herwaardering krijgt.

De leden van fractie van de PVV vragen voorts naar het aantal nalatenschappen waarbij de BOR wordt toegepast. Vanuit de gegevens van de Belastingdienst blijkt dat de BOR jaarlijks circa 200 keer wordt verleend bij nalatenschappen, en circa 500 keer per jaar bij ondernemingsvermogen dat wordt geschonken.

Gedragscode salarissen bestuurders ANBI’s en advies commissie De Jong

De leden van de fractie van het CDA zien de reactie op het advies van de commissie De Jong inzake het validatiestelsel voor ANBI’s met belangstelling tegemoet. Deze leden vragen of deze kabinetsreactie besproken kan worden en het convenant «Ruimte voor Geven» uit 2011 geëvalueerd kan worden met uw Kamer alvorens een nieuw convenant wordt afgesloten. De Staatsecretaris van Veiligheid en Justitie en ik zijn thans in overleg met de SBF over de kabinetsreactie op genoemd advies. Zodra de kabinetsreactie naar de Tweede Kamer is gezonden, zijn wij vanzelfsprekend bereid met uw Kamer hierover in gesprek te gaan. Het convenant bevat afspraken op vele beleidsterreinen. Voor zover die afspraken op het fiscale terrein zijn gelegen wil ik die graag met uw Kamer evalueren. Naar het zich laat aanzien, zal een vervolgconvenant niet voor het najaar van 2014 worden gesloten.

Kabinetsreactie commissie Van Dijkhuizen

De leden van de fractie van het CDA vragen het kabinet te bevestigen dat de kabinetsreactie op het advies van de commissie Van Dijkhuizen voor de zomer komt. Bovendien vragen deze leden of in de kabinetsreactie ook expliciet zal worden ingegaan op de huishoudentoeslag. Bij brief van 6 juni jl. met betrekking tot uw rappelverzoek inzake diverse fiscale stukken en brieven heb ik aangegeven dat gebleken is dat van diverse zijden behoefte bestaat aan een bredere beschouwing op het belasting- en toeslagenstelsel en niet louter een reactie op de adviezen van de commissie Van Dijkhuizen. Dit is een veelomvattend en daardoor complex proces dat vraagt om een zorgvuldige bestudering. Daarom zal ik u pas na de zomer een brief hierover sturen.

Vestigingsklimaat Nederland

De leden van de fractie van de VVD vragen naar een reactie op recente fiscale innovatie in het Verenigd Koninkrijk en op het OESO-actieplan. Voorts vragen zij of nog concrete actie wordt ondernomen om het fiscale vestigingsklimaat te verbeteren. Een vergelijking van twee fiscale stelsels is altijd een lastige zaak. In algemene zin is al moeilijk vast te stellen hoe de verschillende elementen ten opzichte van elkaar moeten worden gewogen. Voor de individuele belastingplichtige is de vaststelling welk vestigingsklimaat het aantrekkelijkste is afhankelijk van zijn specifieke omstandigheden en vrijwel altijd ook van veel andere, niet fiscale, factoren. Desalniettemin houdt het kabinet de ontwikkelingen in het Verenigd Koninkrijk scherp in de gaten. Het kabinet vindt dat internationale belastingplanning een internationale kwestie is die in multinationaal verband moet worden aangepakt. Daarom participeert Nederland actief en constructief in het BEPS-project. Het kabinet vindt het niet verstandig om vooruitlopend op de uitkomsten van het BEPS-project eenzijdig maatregelen te nemen.

Herziening fiscale aftrek uitgaven voor specifieke zorgkosten

De leden van de fractie van de PvdA vragen wat de knelpunten zijn in het boven tafel krijgen van gegevens over het gebruik van de regeling uitgaven voor specifieke zorgkosten door chronisch zieken en gehandicapten. Zoals bekend is de doelgroep chronisch zieken en gehandicapten niet sluitend af te bakenen. Daarom is de fiscale regeling zodanig vormgegeven dat kosten aftrekbaar zijn die doorgaans vooral door chronisch zieken en gehandicapten worden gemaakt. Ook dit is echter niet sluitend. Ten eerste vanwege het feit dat de aftrekbare kosten naar hun aard niet uitsluitend zijn toe te rekenen aan chronisch zieken en gehandicapten. Ten tweede vanwege het feit dat de kring van aftrekgerechtigden ook familieleden van chronisch zieken en gehandicapten omvat die zelf niet als zodanig zijn aan te merken. Voorgaande brengt met zich mee dat uit de aangiftegegevens niet nauwkeurig valt af te leiden of en in welke mate de in aftrek gebrachte kosten zijn te relateren aan een chronische ziekte of handicap. Samen met onder andere het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de koepelorganisatie Ieder(in) wordt momenteel bekeken of meer inzicht kan worden verkregen in de meerkosten die chronisch zieken en gehandicapten hebben en of zij al dan niet ter compensatie hiervan (mede) gebruik (kunnen) maken van de fiscale regeling.

Leidingwaterbelasting

De leden van de fractie van het CDA vragen hoe het terugdraaien van de verhoging van de leidingwaterbelasting wettelijk zal worden geregeld. De beslissing van het kabinet om per 1 juli 2014 het heffingsplafond in de leidingwaterbelasting in stand te laten en het vijfschijventarief niet in te voeren zal worden geformaliseerd bij het Belastingplan 2015. Vooruitlopend daarop kunnen in de periode van 1 juli 2014 tot en met 31 december 2014 de wettelijke bepalingen zoals deze luiden op 30 juni 2014 toepassing blijven vinden. Dit is uitgewerkt in een goedkeurend beleidsbesluit.3

Reactie op vragen met betrekking tot de brief van de staatssecretaris van Financiën d.d. 12 mei 2014 over de aftrekbaarheid van trapliften als specifieke zorgkosten (2014Z08528)

Brochure aftrekbaarheid trapliften als specifieke zorgkosten

De leden van de fractie van het CDA vragen nadere uitleg over het informatieblad inzake de aftrek van uitgaven voor specifieke zorgkosten. Zoals in de eerdere beantwoording is opgenomen4 speelt de informatievoorziening via internet een steeds belangrijkere rol. Dit geldt ook voor de informatie van de Belastingdienst inzake wetaanpassingen. Omdat deze aanpassingen soms nog niet definitief vaststaan, wordt bij dit soort informatie een disclaimer opgenomen. Belastingplichtigen worden er dan op gewezen dat de betreffende regeling nog kan wijzigen en dat de informatie achteraf niet volledig of niet geheel juist kan blijken te zijn. In dit specifieke geval was een tekst toegevoegd waarin staat dat vanaf 2014 uitgaven voor aanpassingen aan een woning niet meer aftrekbaar zijn, en was de overige tekst van de brochure nog niet aangepast (dit betrof dus nog de tekst zoals deze voor 2013 gold). Dat daardoor een tegenstrijdigheid ontstond, is op dat moment niet gesignaleerd. De keuze is geweest om alvast te wijzen op de wijziging zonder de hele tekst aan te passen. De Belastingdienst zal kijken of het in het vervolg mogelijk is om een duidelijker onderscheid te maken tussen een attendering op (voorgenomen) wijziging van wetgeving en de overige tekst.

De leden van de fractie van het CDA vragen tevens of ik de mening deel dat belastingplichtigen moeten kunnen vertrouwen op informatie van de Belastingdienst. Voorts vragen zij in hoeverre belastingplichtigen zelf Kamerstukken moeten bijhouden en verantwoordelijk zijn voor het vergaren van informatie, en of zij bij alles met fiscale consequenties contact moeten opnemen met de Belastingdienst. De leden van de fractie van D66 vragen of de website van de Belastingdienst beter kan worden gecontroleerd op verouderde of incorrecte informatie. Ik deel de mening van de leden van de fractie van het CDA dat informatie van de Belastingdienst betrouwbaar en volledig moet zijn. Dit geldt ook voor de website van de Belastingdienst. Het onderhouden van de website van de Belastingdienst is een continu proces voor de Belastingdienst en de aanpassingen als gevolg van de jaarlijkse wetswijzigingen moeten vaak in een kort tijdsbeslag gerealiseerd worden. In dit kader is het belangrijk dat de informatie op de website rekening houdt met de informatie die grote gebruikersgroepen op dat moment nodig hebben. Daarom is er voor gekozen om ook de wetgeving van het voorgaande jaar tot 1 april van het jaar daarop als eerste zoekresultaat beschikbaar te stellen op de website van de Belastingdienst. Daarnaast moet bij het verstrekken van informatie steeds duidelijk zijn of de berichtgeving mogelijk nog aan wijzigingen onderhevig is, bijvoorbeeld vanwege het nog niet afgeronde parlementaire proces. De Belastingdienst neemt in dat soort gevallen dan ook een disclaimer op, zodat voor betrokkenen duidelijk is dat zij niet zonder meer op de gegeven informatie af kunnen gaan. In die zin ontslaat berichtgeving door de Belastingdienst de belastingplichtige niet van een eigen verantwoordelijkheid om zich op de hoogte te stellen van de voor hem relevante wijzigingen, ongeacht via welk medium de belastingplichtige ervoor kiest zich hiervan te vergewissen. De belastingplichtige kan verder desgewenst persoonlijk contact met de Belastingdienst opnemen. Overigens mag ook van leveranciers van trapliften – die actief hebben geadverteerd over het nog in 2013 aanschaffen van een traplift vanwege het vervallen van de fiscale aftrek – een zekere informatieplicht richting hun clientèle worden verwacht.

Daarnaast vragen de leden van de fractie van het CDA naar het oordeel over het niet achteraf kunnen doen van een beroep op de Wmo. Gemeenten leggen in het beleidsplan voor maatschappelijke ondersteuning vast op welke wijze en op basis van welke criteria een cliënt voor een voorziening in aanmerking komt. In de regel geldt dat een voorziening op grond van de Wmo, bijvoorbeeld voor een traplift, vooraf bij de gemeente moet worden aangevraagd zodat de gemeente vooraf kan vaststellen of de aangevraagde voorziening ook de meest passende vorm van ondersteuning is.

De leden van de fractie van het CDA geven aan een ruime periode voor implementatie van wetgeving voor de Belastingdienst van groot belang te vinden. Mede in dit licht pleiten zij ervoor inhoudelijke fiscale wijzigingen voor het nieuwe kalenderjaar eerder in het jaar te behandelen en het Belastingplan te beperken tot tariefswijzigingen of technische wijzigingen. Zij vragen hoe het kabinet hier tegenaan kijkt, mede in het licht van de Brede agenda voor de Belastingdienst, en vragen of het kabinet mogelijkheden ziet om de implementatie van fiscale wetswijzigingen voor de Belastingdienst te vereenvoudigen. Uiteraard ben ik met deze leden van mening dat de Belastingdienst voldoende tijd moet krijgen om fiscale wijzigingen te implementeren. Zoals ik ook in de Brede agenda voor de Belastingdienst heb aangegeven is de hoeveelheid fiscaal beleid en de snelheid waarmee fiscaal beleid op de Belastingdienst afkomt mede de aanleiding geweest voor problemen rondom de Belastingdienst in de afgelopen jaren. In de uitvoeringstoetsen moet dan ook meer worden stilgestaan bij het effect van een fiscale maatregel op de uitvoering van het fiscale stelsel als geheel (meer integraal toetsen). Anderzijds is het niet zo dat de implementatie van fiscaal beleid door de Belastingdienst pas aanvangt nadat de parlementaire behandeling van een wetsvoorstel is afgerond. Al bij de besluitvorming rondom fiscale maatregelen vindt volop overleg plaats met de Belastingdienst en worden de nodige voorbereidingen getroffen om wetgeving na de parlementaire behandeling adequaat te kunnen implementeren. Het kabinet streeft er evenwel naar om de fiscale wetgeving zo veel mogelijk te spreiden over het jaar, wat concreet invulling krijgt door de – inmiddels jaarlijkse – Fiscale verzamelwet die in het voorjaar wordt ingediend bij uw Kamer.