Nr. 1 JAARVERSLAG VAN DE OVERIGE HOGE COLLEGES VAN STAAT EN KABINETTEN (IIB)

A. ALGEMEEN

1. AANBIEDING EN DECHARGEVERLENING

Aan de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer van de Staten-Generaal.

Hierbij bied ik het jaarverslag met betrekking tot de begroting van de Raad van State, de Algemene Rekenkamer, de Nationale ombudsman, de Kanselarij der Nederlandse Orden het Kabinet van de Gouverneur van Aruba, het Kabinet van de Gouverneur van Curaçao en het Kabinet van de Gouverneur van Sint Maarten (IIB) over het jaar 2012 aan. Onder verwijzing naar de artikelen 63 en 64 van de Comptabiliteitswet 2001 verzoek ik de beide Kamers van de Staten-Generaal de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties decharge te verlenen over het in het jaar 2012 gevoerde financiële beheer.

Ten behoeve van de oordeelsvorming van de Staten-Generaal over dit verzoek tot dechargeverlening is door de Algemene Rekenkamer als externe controleur op grond van artikel 82 van de Comptabiliteitswet 2001 een rapport opgesteld. Dit rapport wordt separaat door de Algemene Rekenkamer aan de Staten-Generaal aangeboden. Het rapport bevat de bevindingen en het oordeel van de Rekenkamer met betrekking tot:

• a. het gevoerde financieel en materieelbeheer;

• b. de ten behoeve van dat beheer bijgehouden administraties;

• c. de financiële informatie in de jaarverslagen;

• d. de departementale saldibalansen;

• e. de totstandkoming van de informatie over het gevoerde beleid en de bedrijfsvoering;

• f. de in het jaarverslag opgenomen informatie over het gevoerde beleid en de bedrijfsvoering.

Bij het besluit tot dechargeverlening dienen verder de volgende, wettelijk voorgeschreven, stukken te worden betrokken:

• a. het Financieel jaarverslag van het Rijk over 2012;

• b. het voorstel van de slotwet over het jaar 2012 die met het onderhavige jaarverslag samenhangt;

• c. het rapport van de Algemene Rekenkamer over het jaar 2012 met betrekking tot de onderzoeken van de centrale administratie van ’s Rijks schatkist en van het Financieel jaarverslag van het Rijk;

• d. de verklaring van goedkeuring van de Algemene Rekenkamer met betrekking tot de in het Financieel jaarverslag van het Rijk over 2012 opgenomen rekening van uitgaven en ontvangsten van het Rijk over 2012, alsmede met betrekking tot de Saldibalans van het Rijk over 2012 (de verklaring van goedkeuring, bedoeld in artikel 83, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001).

Het besluit tot dechargeverlening kan niet worden genomen, voordat de betrokken slotwet is aangenomen en voordat de verklaring van goedkeuring van de Algemene Rekenkamer is ontvangen.

De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, R.H.A. Plasterk

Op grond van artikel 64, tweede lid van de Comptabiliteitswet 2001 wordt dit originele exemplaar van het onderhavige jaarverslag, na ondertekening van de hierboven opgenomen verklaring, ter behandeling doorgezonden aan de voorzitter van de Eerste Kamer.

Op grond van artikel 64, derde lid van de Comptabiliteitswet 2001 wordt dit originele exemplaar van het onderhavige jaarverslag, na ondertekening van de hierboven opgenomen verklaring, doorgezonden aan de Minister van Financiën.

2. LEESWIJZER

Opbouw Jaarverslag

Het jaarverslag over 2012 bestaat conform de regelgeving uit de volgende delen:

• A. een algemeen deel met o.a. dechargeverlening;

• B. een totaaltabel (IIB) budgettaire gevolgen van beleid;

• C. jaarrekening.

De paragraafindeling van de artikelen is als volgt:

• 1. algemene beleidsdoelstelling;

• 2. speerpunten 2012;

• 3. budgettaire gevolgen van beleid;

• 4. operationele doelstellingen.

De bedrijfsvoeringsparagraaf is onder een aparte paragraaf opgenomen.

Wat betreft de budgettaire gevolgen van beleid is alleen een inhoudelijke toelichting gegeven bij opmerkelijke verschillen (boven € 0,5 mln.) tussen de oorspronkelijke vastgestelde begroting 2012 en de realisatie 2012.

Rechtmatigheid

In 2012 zijn de tolerantiegrenzen voor de rechtmatigheid op hoofdstukniveau niet overschreden en is er sprake van een getrouw beeld. Een toelichting op de rechtmatigheid per College/Kabinet is te vinden in de bedrijfsvoeringparagraaf van ieder College/Kabinet.

Groeiparagraaf

Er zijn dit jaar geen nieuwe ontwikkelingen voor de groeiparagraaf te melden.

B. BELEIDSVERSLAG

1. DE BELEIDSARTIKELEN

ARTIKEL 1: RAAD VAN STATE

1. Algemene beleidsdoelstelling

De Raad van State heeft de taak om als adviseur voor wetgever en bestuur en als hoogste algemene bestuursrechter bij te dragen aan behoud en versterking van de democratische rechtsstaat en daarbinnen aan de eenheid, legitimiteit en kwaliteit van het openbaar bestuur in brede zin, alsmede aan de rechtsbescherming van de burger.

2. Speerpunten 2012

In de memorie van toelichting bij de begroting 2012 zijn geen speerpunten vermeld.

3. Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 1 Raad van State
(bedragen x € 1.000)

						Realisatie	Oorspronkelijk vastgestelde begroting	Verschil
		2008	2009	2010	2011	2012	2012	2012
Verplichtingen		54.533	60.683	60.683	63.806	59.949	56.000	3.949
Uitgaven:		53.405	57.508	58.882	65.264	59.863	56.000	3.863
1.1	advisering	7.475	Vervallen	Vervallen	Vervallen	Vervallen	Vervallen	Vervallen
1.2	bestuursrechtspraak	45.930	Vervallen	Vervallen	Vervallen	Vervallen	Vervallen	Vervallen
1.3	Raad van State	nvt	57.508	58.882	65.264	59.863	56.000	3.863
	Ontvangsten	2.449	2.485	3.025	2.858	2.686	1.852	834

Financiële toelichting

Als gevolg van in het bijzonder Rijksbreed overeengekomen vergoedingen zijn de uitgaven in 2012 iets hoger dan geraamd.

De ontvangsten zijn € 834.000 hoger dan bij de Najaarsnota geraamd, onder andere als gevolg van te laag geraamde griffierechten, en ontvangsten RGD, een terugontvangst Loyalis en een omzetstijging in de kantines.

4. Operationele doelstellingen

Advisering

Instroom en afhandeling adviesaanvragen (in aantallen)

	2009	2010	2011	2012	2012
	Realisatie	Realisatie	Realisatie	Ontwerpbegroting	Realisatie
Instroom	558	588	553	600	514
Afhandeling	579	600	510	600	566

Bestuursrechtspraak

Doorlooptijden (in weken)

	Realisatie 2012 gemiddelde doorlooptijd
Ruimtelijke -ordeningskamer	34
Algemene kamer	32
Vreemdelingenkamer	22*

• Aantal betreft alle afdoeningen incl. vreemdelinggerelateerde zaken

Instroom en afhandeling van zaken Ruimtelijke-ordeningskamer en Algemene kamer (in aantallen)
(Hoofdzaken en Voorlopige Voorzieningen)

	2009	2010	2011	2012	2012	2012
	Ingekomen	Ingekomen	Ingekomen	Ontwerp begroting	Ingekomen	Afgedaan
Ruimtelijke- ordeningskamer	3.011	3.064	2.207	2.145	1.635	1.841
Algemene kamer	2.782	2.822	3.683	4.018	3.669	3.717

Instroom en afhandeling van zaken Vreemdelingenkamer (in aantallen)

	2009	2010	2011	2012	2012	2012
	Ingekomen	Ingekomen	Ingekomen	Ontwerp begroting	Ingekomen	Afgedaan
Asiel	3.156	5.973	6.458	5.000	5.398	5.496
Regulier	2.132	3.040	2.972	2.430	2.776	2.564
Totaal Hoger Beroep Vreemdelingenzaken (HBV)	5.288	9.013	9.430	7.430	8.174	8.060

In de Vreemdelingenkamer is de instroom aanzienlijk hoger geweest dan ten tijde van het maken van de raming is verondersteld.

ARTIKEL 2: ALGEMENE REKENKAMER

1. Algemene beleidsdoelstelling

De Algemene Rekenkamer heeft als doel het rechtmatig, doelmatig, doeltreffend en integer functioneren van het Rijk en de daarmee verbonden organen te toetsen en te verbeteren. Daarbij toetst zij ook de nakoming van verplichtingen die Nederland in internationaal verband is aangegaan.

2. Speerpunten 2012

In 2012 hebben we een midterm review van onze strategie uitgevoerd. In deze review stonden twee vragen centraal:

• • doen we de goede dingen?

• • doen we de dingen goed?

Voor het beantwoorden van de eerste vraag hebben we een beknopt omgevingsonderzoek uitgevoerd. De uitkomsten van dit onderzoek laten zien dat we als Algemene Rekenkamer bewust kijken naar het effect dat we met onze activiteiten en producten willen bereiken. En, met resultaat.

3. Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 2 Algemene Rekenkamer
(bedragen x € 1.000)

						Realisatie	Oorspronkelijk vastgestelde begroting	Verschil
		2008	2009	2010	2011	2012	2012	2012
Verplichtingen		27.353	29.835	29.886	28.866	29.451	29.077	374
Uitgaven:		28.000	30.083	29.971	28.802	29.279	29.077	202
2.1	Algemene Rekenkamer	28.000	30.083	29.971	28.802	29.279	29.077	202
	Ontvangsten	1.159	1.465	944	698	1.712	1.217	495

Financiële toelichting

De hogere ontvangstenraming hangt samen met het twinning contract voor Servië met de EU.

4. Operationele doelstellingen

Een uitgebreide uitwerking van de samenhang tussen doelstellingen, prestaties en kosten staat in het Verslag 2012 van de Algemene Rekenkamer, dat is uitgebracht in maart 2013 en te raadplegen is op www.rekenkamer.nl

Operationele doelstelling	Activiteiten 2012	realisatie
Functioneren van openbaar bestuur	Verslag 2011 en enkele terugblikken	Ja
	EU-trendrapport 2012	Ja
	Rapporten bij de jaarverslagen 2011 en Staat van de Rijksverantwoording 2011 (voorheen Rijk verantwoord)	Ja
	Staat van de Beleidsinformatie 2012 (Staat van de Beleidsinformatie is geïntegreerd in Staat van de Rijksverantwoording 2011)	Ja
	Rapport bij de Nederlandse lidstaatverklaring 2011	Ja
Presteren van het openbaar bestuur	Diverse onderzoeken, nader uitgewerkt in het Verslag 2012 van de Algemene Rekenkamer (www.rekenkamer.nl)	Ja
Samenwerking/ondersteuning van andere rekenkamers in het Koninkrijk der Nederlanden en in het buitenland	Samenwerking met Nederlandse Vereniging voor Rekenkamers & Rekenkamercommissies (NVRR)	Ja
	Ondersteuning op institutioneel niveau van zusterorganisaties van de zelfstandige Koninkrijksdelen (Curaçao, Aruba en Sint Maarten; Tunesië en Armenië en een aantal Afrikaanse Engelssprekende landen, verenigd in Afrosai-e	Ja
	Korte ad hoc samenwerkingsverbanden met zusterinstellingen en internationale organisaties, gericht op training en advies	Ja
	Diverse samenwerkingsprojecten binnen het Koninkrijk, de EU of in ander internationaal verband (Contact Comité EU, EUROSAI, INTOSAI)	Ja

In de onderstaande tabel staan de gerealiseerde onderzoeksdagen van de onderzoeken waarvan in 2012 een publicatie is verschenen.

Onderzoek over presteren; toetsen van beleid en uitvoering en de aansluiting daartussen	Geplande dagen in 2012 en eerdere jaren	Gerealiseerde dagen in 2012 en eerdere jaren
Prestaties in de strafrechtketen	916	960
Detentie, behandeling en nazorg criminele jeugdigen; Terugblik	102	143
Brief aan Tweede Kamer Advies nieuwe begrotingsstructuur Infrastructuur en Milieu (toegevoegd aan werkprogramma)	35	31
Effectiviteitsonderzoek bij de rijksoverheid	245	265
Centra voor Jeugd en Gezin in gemeenten Een samenwerkingsproject met gemeentelijke rekenkamers	475	548
Gasrotonde: nut, noodzaak en risico's Nederland als Europees knooppunt van gastransport	490	492
Publieke organisaties en private activiteiten Achtergrondstudie	383	387
Monitoring beleid voor Ontwikkelingssamenwerking Cijfers 2011	120	98
Geldstromen in het hoger beroepsonderwijs in 2010 Beeld van drie hogescholen	102	107
Budget van decentralisatie van AWBZ-begeleiding Toets op de berekening	PM	153
Bestrijding van accijnsfraude bij alcohol en tabak EU-beleid: naleving en effecten	904	896
Actualisatie webdossier www.rekenkamer.nl/eu-governance Q2	191	266
Vooropname 2012 (toegevoegd aan werkprogramma)	286	173
Verantwoording over bilaterale ontwikkelingssamenwerking Achtergrondstudie naar sectorale begrotingssteun, de casus Oeganda	50	96
Handhaving Europese regels voor afvaltransport	280	335
Actualisatie webdossier www.rekenkamer.nl/eu-governance Q3	80	90
Aanpassing aan klimaatverandering: strategie en beleid	50	165
Rijksoverheid en Carabisch Nederland: naleving van afspraken	100	106
Europees aanbesteden	200	193
Brieven bij de begrotingen 2013	100	50
Totaal aantal dagen	5.063	5.503

De volgende in het werkprogramma 2012 geplande onderzoeken zullen in 2013 gepubliceerd worden: Administratieve lasten mbo, Inspecties in beeld: nVWA, Naleving en effecten EU-beleid: Kwaliteit van oppervlaktewater in Natura 2000-gebieden, Duurzame visserij (terugblik), Waterveiligheid, Contracten en beheer van DBFMO-projecten en Kwaliteitsbewaking hoger onderwijs in Nederland en Vlaanderen. Het voor 2012 geplande onderzoek Kwaliteit onderwijshuisvesting in het primair en voortgezet onderwijs is vertraagd in verband met twee verzoekonderzoeken op het terrein van onderwijs. Publicatie is nu voorzien voor 2014. Het project Bestuursafspraken en decentralisaties: nulmeting Werken naar vermogen is aangepast aan het regeerakkoord en is gewijzigd in het project «participatiewet». Het wordt in 2013 gepubliceerd.

Onderzoek over functioneren; toetsen van begroting, verantwoording en toezicht en de aansluiting daartussen	Geplande dagen in 2012 en eerdere jaren	Gerealiseerde dagen in 2012 en eerdere jaren
EU-trendrapport 2012 Ontwikkelingen in het financieel management van de Europese Unie	478	444
Monitoring vervanging F-16 Stand van zaken december 2011; inzetbaarheid F-16 en ontwikkelingen Joint Strike Fighter	280	338
Rapporten bij de Jaarverslagen 2011	7.218	7.481
Rapport bij de Nederlandse EU-lidstaatverklaring 2011	603	648
Informatiebeveiliging en vertrouwensfuncties (achtergronddocument)	520	744
Verantwoording en toezicht over prestaties en effecten bij instellingen op afstand (Webpublicatie)	600	783
Personeelsbehoefte rijksoverheid: strategie en planning	195	287
Actualisering website kredietcrisis.rekenkamer.nl Q2	208	309
Kaderwet ZBO's Reikwijdte en implementatie	85	152
Risico's voor de overheidsfinanciën Inzicht en beheersing	350	283
Intracommunautaire btw-fraude; Terugblik	70	74
Brief aan Tweede Kamer; Controle van NAVO-uitgaven	20	25
Uitstapkosten Joint Strike Fighter (verzoekonderzoek, toegevoegd aan werkprogramma)	100	168
Actualisering website kredietcrisis.rekenkamer.nl Q3	50	30
Verantwoording van de hulpgelden 2011 voor Haïti	150	133
Actualisatie webdossier www.rekenkamer.nl/ruimtelijkeinrichting Q4	100	83
Brief aan Tweede Kamer Vastgoedplan Defensie (toegevoegd aan werkprogramma)	50	125
Brief aan Tweede Kamer Budget ontwikkelingssamenwerking en klimaat	PM	45
Totaal aantal dagen	11.077	12.152
Totaal aantal dagen onderzoek over presteren en functioneren	16.140	17.655

De in het werkprogramma 2012 geplande onderzoeken naar de Compacte Rijksdienst en Personeel van de rijksoverheid zijn gepubliceerd in het verantwoordingsonderzoek. De openingsbalans Nationale Politie, Vastgoed van het Rijk (II) en Compacte Rijksdienst (II) zullen in 2013 worden gepubliceerd. Het onderzoek Transparantie publieke geldstromen is vervallen.

Extern gefinancierde internationale projecten

De Algemene Rekenkamer hanteert voor de ondersteuning van zusterorganisaties de eis dat deze minstens kostendekkend moet zijn. Voor de dekking van de personeelskosten worden de voor dienstverlening buiten de rijksoverheid geldende tarieven van de Minister van Financiën gehanteerd. Voor de reis- en verblijfskosten hanteert de Algemene Rekenkamer de richtlijnen van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Deze tarieven vormen het uitgangspunt bij de offertestelling, voorafgaand aan een project. De volgende tabel geeft aan in hoeverre de extern gefinancierde internationale projecten ook daadwerkelijk kostendekkend zijn geweest. Het betreft hier de personeelskosten en de reis- en verblijfskosten van projecten die in 2012 zijn afgerond. De gegevens hebben dus deels ook betrekking op eerdere jaren.

Project	Gerealiseerde dagen	Kosten	Ontvangsten	Kostendekkendheid
		in €1	in €	%
Macedonië-Parlement	43	44.834	44.801	99,9
Irak Wereldbank	105	87.588	79.094	90,3
Totaal	148	132.422	123.895	93,6

5. Topinkomens en bestuurskosten

ARTIKEL 3. DE NATIONALE OMBUDSMAN

1. Algemene beleidsdoelstelling

2. Speerpunten 2012

• • De flexibele organisatie: garanderen van voldoende kwaliteit bij de klachtbehandeling bij een grote instroom van klachten;

  Hiervoor hebben we de samenstelling van de teams aangepast – van indeling op instantie/bestuursorgaan naar indeling op gebeurtenis en thema. Hierdoor wordt de keten problematiek eerder zichtbaar. En we hebben de structurele aanpak (voorheen het onderzoek op eigen initiatief) ondergebracht bij de afdeling Strategie en beleid.

• • De digitale organisatie: verder werken aan de digitalisering van het onderzoeksproces;

  Het eind 2011 aangeschafte document managementsysteem is in 2012 ingepast in de technische infrastructuur van onze organisatie. Na het beschrijven en vaststellen van het technisch ontwerp is het systeem ingericht en klaar om via proeftuinen geïmplementeerd te worden. Met dit laatste zal begin 2013 worden begonnen. Dit zal leiden tot efficiency en minder administratieve lastendruk.

• • De lerende organisatie: Management Development traject, verbeteren telefonische dienstverlening en andere wijze van klachtbehandeling, waaronder een nieuwe, effectievere onderzoek aanpak, bevorderen van de zelfredzaamheid van de verzoekers (empowerment) en versterken van het lerend vermogen van de overheid, opstellen kwaliteitsnormen, meten effectiviteit van het optreden van de Nationale ombudsman en effectiever rapporteren;

  In 2012 heeft de organisatie zich naast het ontwikkelen van het management ook gericht op het verbeteren van het individueel functioneren van alle medewerkers.

  Daarnaast is gewerkt aan het verder verbeteren van de telefonische bereikbaarheid van de Nationale ombudsman.

  Ook is geïnvesteerd in het ontwikkelen en implementeren van het «direct aanpakken» binnen de klachtbehandeling van de Nationale ombudsman. Bij het direct aanpakken lost de Nationale ombudsman zoveel mogelijk het probleem van de burger direct op. De aanpak is informeel (van schriftelijk naar mondeling) en oplossingsgericht. In iedere fase van de klachtbehandeling is het persoonlijk contact erop gericht om te achterhalen waar het de verzoeker werkelijk om te doen is. Daarbij betrekken we de burger actief bij de behandeling van zijn klacht.

• • Versterken professionaliteit van de medewerkers en de organisatie;

  In 2012 is aandacht geschonken aan het organiseren van interne trainingen die aansluiten op de ontwikkelingen in de organisatie, zoals trainingen gericht op het direct aanpakken, beleidsbeïnvloeding en het geven en ontvangen van feedback. Ter voorbereiding op de digitalisering is geïnvesteerd in RSI preventie en diverse computertrainingen. Daarnaast zijn er ontwikkelingstrajecten gestart om teams en afdelingen efficiënter te laten (samen)werken.

• • Nieuwe taken: voorbereiden van de mogelijke komst van een klokkenluidersinstituut en uitbreiding van de klachtbehandeling voor veteranen en de verdere invulling van de ombudsfunctie op Caribisch Nederland.

  Veteranenombudsman

  Het afgelopen jaar zijn de voorbereidingen getroffen voor de inbedding van de Veteranenombudsman binnen het bureau van de Nationale ombudsman. Er is een verkenning uitgevoerd naar het werkterrein en de belangenorganisaties van veteranen en naar hun communicatiebehoefte. Ook zijn binnenkomende klachten van veteranen in behandeling genomen.

  Ombudsfunctie Caribisch Nederland voor de Openbare lichamen

  Met ingang van 10 oktober 2012 is de Nationale ombudsman bevoegd om klachten te behandelen over het lokale bestuur van de Openbare Lichamen: Bonaire, Sint Eustatius en Saba. De Nationale ombudsman was al bevoegd om op de drie eilanden klachten te behandelen over gedragingen van Nederlandse overheidsinstanties waarover hij ook in Nederland bevoegd was.

  De afgelopen periode zijn diverse scenario's ontwikkeld waarin vorm wordt gegeven aan de wijze waarop de Nationale ombudsman de klachten over het lokale bestuur kan behandelen. Deze scenario's variëren van minimaal tot een scenario dat gelijk is aan de Nederlandse situatie. Uit deze scenario's zal er één op basis van de financiële mogelijkheden worden gekozen. Het gekozen scenario wordt in 2013 uitgevoerd.

3. Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 3 De Nationale ombudsman
(bedragen x € 1.000)

						Realisatie	Oorspronkelijk vastgestelde begroting	Verschil
		2008	2009	2010	2011	2012	2012	2012
Verplichtingen		12.511	13.736	15.169	17.130	16.457	15.657	800
Uitgaven:		10.445	13.708	14.652	16.619	16.635	15.657	978
3.1	Reguliere klachten	8.692	11.859	12.657	14.382	14.393	13.884	509
3.2	Klachten van lagere overheden	1.753	1.849	1.995	2.237	2.242	1.773	469
	Ontvangsten	145	131	105	2.320	2.340	1.789	551

3a. Financiële toelichting

Ten opzichte van de ontwerpbegroting 2012 is € 0,71 mln. incidenteel budget vanuit 2011 doorgeschoven naar 2012. Dit was grotendeels voor uitvoering van het project digitalisering van het primair proces. Verder is gedurende de uitvoering van het begrotingsjaar structureel budget toegekend voor de uitvoering van de taken van de Veteranenombudsman (€ 0,3 mln.) en is de loon en prijsbijstelling voor 2012 (€ 0,138 mln.) toegevoegd. De uiteindelijke facturering voor de behandeling van klachten over decentrale overheden hebben zoals verwacht geleidt tot een hoger budget (€ 0,44 mln.). Uiteindelijk is van het totale budget 2% niet uitgeput (€ 0,4 mln).

3b. Beleidsmatige toelichting

Beleidsprestaties 2012

	Realisatie
Reguliere klachten
• Het op verzoek van burgers beoordelen of en waarom het Rijk, de politie, de zelfstandige overheden en de overheden van publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie bij concreet overheidsoptreden in dienstbaarheid tekort zijn geschoten.	ja
Klachten lagere overheden
• Het op verzoek van burgers beoordelen of en waarom bij de Nationale ombudsman aangesloten decentrale overheden bij concreet overheidsoptreden in dienstbaarheid tekort zijn geschoten	ja
Onderzoek
• Het zelf nemen van initiatief tot het beoordelen van de dienstbaarheid van de overheid ondermeer in kwesties die via beoordeling van een individuele klacht onvoldoende onder de aandacht komen	ja
Communicatie
• Het zorgen voor een actief voorlichtingsbeleid, zodanig dat burgers weten wat de Nationale ombudsman voor hen kan betekenen en dat zij hem weten te vinden.	ja
Internationale ontvangsten
• Het op verzoek van burgers beoordelen of en waarom het Rijk, de politie, de zelfstandige overheden en de overheden van publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie bij concreet overheidsoptreden in dienstbaarheid tekort zijn geschoten.	ja

Structurele aanpak

Daarnaast is via interviews, televisieoptredens, lezingen, bijdragen aan tijdschriften, jaarbrieven, brieven aan bestuursorganen, bewindspersonen en/of de Tweede Kamer, aandacht gevraagd voor tal van meer structurele problemen. Waar mogelijk vertaalt de ombudsman op deze manier trends en ontwikkelingen in klachten en signalen waar mogelijk naar concrete, structurele oplossingen.

Verandering binnen de teams

In 2012 is ervoor gekozen de structurele aanpak te integreren in de onderzoeksteams en een verbinding te leggen met het strategisch beleid van de organisatie. Tegelijk is gekozen voor een indeling van de onderzoeksteams op basis van thema's in plaats van de instantie waar de klacht over gaat. Deze indeling maakt dat structurele en ketenproblemen eerder zichtbaar worden en tevens is hiermee een efficiencyslag gemaakt doordat het aantal onderzoeksteams is teruggebracht van 7 naar 5.

Kinderombudsman

Communicatie

De Nationale ombudsman behandelt onafhankelijk en onpartijdig de problemen van burgers met overheidsinstanties. Die functie kan de Nationale ombudsman alleen vervullen als de burger ook weet dat er een Nationale ombudsman bestaat. De bekendheid van het instituut is daarmee een essentiële voorwaarde om organisatiedoelen te halen.

In 2012 nam de ombudsman regelmatig deel aan het maatschappelijk debat naar aanleiding van ontvangen klachten en afgerond onderzoek door middel van mediaoptredens en opiniërende columns. Ook is de Nationale ombudsman on tour geweest. Hij bezocht de provincie Friesland om kennis te maken met burgers en bestuurders. Doel hiervan was het meer bekend maken dat de Nationale ombudsman ook een lokale functie heeft en hierdoor meer mensen de weg te laten vinden naar de Nationale ombudsman als zij een problemen met hun lokale overheid hebben.

Daarnaast is ook in 2012 actief gewerkt aan de bekendheid van het instituut met een televisie- en onlinecampagne. De campagne «Wordt u niet gehoord door de overheid? Bel dan gratis de Nationale ombudsman» richt zich niet alleen op het algemeen publiek, maar op mensen die een probleem hebben met de overheid. Meer specifiek ligt de focus op kwetsbare groepen, mensen die niet goed voor hun eigen recht kunnen opkomen en mensen die relatief veel contacten hebben met de overheid. In de voorlichting wordt aangesloten bij die onderwerpen waar de meeste problemen worden ervaren: werk en inkomen, zorg en gezondheid en wonen en leefomgeving. De campagne is in diverse periodes zichtbaar geweest op (dag)televisie en continu online.

Internationale activiteiten

In 2012 is een project met de ombudsman van Jordanië van start gegaan. Dit project is gefinancierd door het ministerie van Buitenlandse Zaken en zal ongeveer een jaar doorlopen. Verder zijn er voorbereidingen gemaakt voor een mogelijk project met de ombudsman van Oeganda. Als dit project van start gaat, zal dat een tripartite samenwerking zijn tussen de Oegandezen, de Deense ombudsman en de Nationale ombudsman. Ook is een verkenning gedaan naar een mogelijke samenwerking met de ombudsman van Indonesië. Ten slotte werd eind 2012 het fiche voor een Twinningproject van de Europese Commissie voor de ondersteuning bij de oprichting van de Turkse ombudsman gepubliceerd. De Nationale ombudsman zal met zijn Griekse collega op dit fiche een bod doen.

Alex Brenninkmeijer is gekozen tot Regional President van de International Ombudsman Institute (IOI) van Europa. Deze regio is de grootste van alle IOI regio's en kent meer dan 80 leden. De functie geldt voor vier jaar en bied de mogelijkheid het gedachtegoed van de ombudsman in Europa onder de aandacht te brengen.

4. Operationele doelstellingen

In 2012 zijn 15.040 klachten ontvangen. Dit is een stijging van 9% ten opzichte van 2011 en een stijging van 23% t.o.v. 2009. Door het Front Office zijn daarnaast 29.302 binnenkomende reacties beantwoord. Deels hebben deze reacties geleid tot het indienen van een klacht over de overheid.

Ten opzichte van 2009 stijgt het aantal afgedane klachten met 23% ten opzichte van het jaar 2012.

In 2012 zijn 210 rapporten opgeleverd, dit is 45% minder dan vorig jaar. De gemiddelde doorlooptijd van rapporten is afgenomen met 44 dagen. De gemiddelde doorlooptijd is gedaald naar 307 dagen.

Prestatiegegevens

	2009	2010	2011	2012
Aantal afgedane klachten	12.222	13.979	13.527	15.168
Groei t.o.v. jaar 2009	100%	113%	111%	123%

Klachtbehandeling

	2009	2010	2011	2012	Realisaties
Klachten buiten werkterrein
Het doel is dat het % klachten buiten het werkterrein vanaf 2012 afneemt	13%	16%	14%	11%	Ja
Klachten voorzien van advies of doorverwijzing
In 2010 was het % klachten afgewikkeld d.m.v. advies of doorverwijzing 58%. Het doel is om dit % vanaf 2011 te laten dalen	54%	59%	58%	53%	Ja
Klachten in onderzoek genomen
Doel is om het aantal klachten in onderzoek vanaf 2012 weer te laten stijgen	4029	3757	3480	4671	Ja
Klachten in onderzoek genomen en waarover rapport is uitgebracht
Doel is om ongeveer 350 rapporten te schrijven	303	382	379	207	Nee

Voor een groot deel worden de bovenstaande doelen van de organisatie behaald. Het percentage klachten die in onderzoek worden genomen is toegenomen met 34% Alleen het aantal rapporten is sterk gedaald met 172 stuks. Dit laatste wordt enerzijds veroorzaakt door een hogere instroom van klachten, waardoor gekozen wordt voor empowerment van de burger, een efficiënt traject van klachtbehandeling en anderzijds door nieuwe ontwikkelde instrumenten waardoor de klachtafhandeling sneller kan worden doorlopen.

Aantal klachten per overheidsinstantie

	2009	2010	2011	2012
Waterschappen	154	126	107	108
Gemeenten	1626	1926	1973	2350
Provincies	72	82	51	68
Gemeenschappelijke regelingen	128	166	207	235
Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisaties	8	14	20	33
Totaal	1988	2314	2358	2794

De stijging van het aantal over gemeenten ontvangen klachten is een logisch gevolg van het toetreden van 15 gemeenten per 1 januari 2012. De aantallen klachten over provincies en waterschappen zijn al jaren stabiel, terwijl klachten over gemeenschappelijke regelingen een gestage, zij het geringe groei blijven vertonen

Prestatiegegevens

	2009	2010	2011	2012
Aantal afgedane/af te wikkelen klachten	1988	2314	2358	2791

Afgelopen jaar zijn beduidend meer klachten afgewikkeld. Enerzijds door de keuze voor een minder intensief traject van klachtbehandeling en anderzijds door nieuwe instrumenten, zoals het bundelen van gelijksoortige klachten en via gerichte interventies.

ARTIKEL 4: KANSELARIJ DER NEDERLANDSE ORDEN

1. Algemene beleidsdoelstelling

2. Speerpunten 2012

3. Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 4 Kanselarij der Nederlandse Orden
(bedragen x € 1.000)

						Realisatie	Oorspronkelijk vastgestelde begroting	Verschil
		2008	2009	2010	2011	2012	2012	2012
Verplichtingen		3.995	4.168	3.795	4.623	3.802	3.485	317
Uitgaven:		3.622	3.921	4.328	3.957	4.807	3.485	1.322
4.1	Apparaat	2.025	2.361	2.402	2.332	2.443	1.802	641
4.2	Decoraties	1.595	1.558	1.924	1.623	2.362	1.678	684
4.3	Riddertoelagen	2	2	2	2	2	5	– 3
	Ontvangsten	72	122	94	65	157	29	128

Financiële toelichting

4. Nader geoperationaliseerde doelstellingen

Operationele doelstelling	Activiteiten 2012	Realisatie
Verstrekking van versierselen	Uitleveren van versierselen	Ja
	Uitleveren trouwe dienst medailles	Ja
	Uitleveren van vrijwilligersmedailles en jaartekens	Ja
	Uitleveren van officiersdienstkruizen	Ja
	Uitleveren van overige versierselen	Ja
Interne behandeling van decoratievoorstellen	Procedurele controle en registratie van decoratievoorstellen	Ja
	Splitsing van voorstellen op Algemene en Bijzondere Gelegenheid	Ja
	Inhoudelijke beoordeling en toetsing van voorstellen alsmede het prepareren en uitbrengen van preadviezen ten behoeve van het Kapittel voor de Civiele Orden	Ja
	Het omzetten van het preadvies naar definitief advies en het verzenden naar de minister die het aangaat	Ja

Prestatie indicatoren

	2008–2009	2009–2010	2010–2011	2011–2012
Verstrekking Versierselen	5.679	6.390	5.339	5.277
Niet decorabel	300	476	422	455
Totaal ingediend	5.979	6.866	5.761	5.732

ARTIKEL 6: KABINET VAN DE GOUVERNEUR VAN ARUBA

1. Algemene beleidsdoelstelling

De missie van het kabinet is het optimaal ondersteunen van de Gouverneur in de uitoefening van zijn taken. Gezien deze ondersteunende rol zijn de taken van het kabinet een afgeleide van de wettelijke taken en bevoegdheden van de Gouverneur.

Het kabinet adviseert de gouverneur inhoudelijk, onder meer over alle regeringsstukken die de handtekening van de gouverneur vereisen. Het kabinet geeft uitvoering aan zijn koninkrijkstaken zoals de behandeling van visa-, paspoort- en naturalisatieaanvragen. Tevens is het kabinet de schakel tussen het staatshoofd enerzijds en ministers, parlementariërs en burgers anderzijds; door het kabinet worden afspraken gemaakt en inhoudelijk voorbereid en worden verzoekschriften behandeld.

2. Speerpunten 2012

In 2012 is het restant van de hausse aan naturalisatieverzoeken uit december 2010 behandeld. Dit heeft geleid tot een aantal zeer grote naturalisatieceremonies. Voorts is de samenwerking met de Dienst Burgerlijke Stand en Bevolkingsregister bij de paspoortafgifte doorgezet. In de tweede helft van het jaar is een eerste stap gezet in de evaluatie van de interne werkprocessen van het kabinet, die moet leiden tot een verbetering in de efficiëntie en effectiviteit.

3. Budgettaire gevolgen van beleid

Financiële toelichting

Tabel 6 Kabinet van de Gouverneur van Aruba
(bedragen x € 1.000)

						Realisatie	Oorspronkelijk vastgestelde begroting	Verschil
		2008	2009	2010	2011	2012	2012	2012
Verplichtingen		1.682	1.895	1.928	2.128	2.074	1.832	242
Uitgaven:		1.681	1.895	1.927	2.092	2.092	1.832	260
6.1:	Apparaat	1.681	1.895	1.927	2.092	2.092	1.832	260
	Ontvangsten	141	36	165	237	53	60	– 7

4. Operationele doelstellingen

Ondersteuning van de Gouverneur	Twee medewerkers adviseren (specialisatie op beleidsterreinen)	ja
	Lokale medewerkers worden met name ingezet ten behoeve van de uitvoering van consulaire taken	ja
	Voorbereiden van consultatie gesprekken en overleggen	ja
	Onderhouden netwerk om de Gouverneur op alle voorkomende terreinen van deskundig advies te voorzien	ja
	Schrijven van toespraken en het ondersteunen van de Gouverneur in zijn representatieve taken	ja
Bekrachtiging Landsverordeningen en Landsbesluiten	Toetsen van aan de Gouverneur voorgelegde ontwerp landsverordeningen en landsbesluiten	ja
	Overleg met landsdiensten o.a. met het oog op correcte inhoud, vorm en formulering	ja
Uitvoeringstaken	Behandelen van aanvragen van paspoorten, nooddocumenten, visa	ja
	Beoordelen van optieverklaringen en registreren van naturalisatieverzoeken	ja
	Behandelen van verzoeken voor toestemming voor overvliegen/landen en havenbezoeken of ankeren	ja
	Behandelen van gratieverzoeken en uitleveringsverzoeken	ja
	Adviseren over en doorgeleiden van voorstellen voor Koninklijke onderscheidingen	ja
	Verzorgen van audits van uitgiftelocaties van reisdocumenten	ja
Paspoortuitgifte in eigen beheer	Uitgifte van paspoorten aan ingezetenen van Aruba	ja
Consolidatie organisatie kabinet	Uitbreiding van organisatie en formatie	nee
	Werving en selectie personeel	ja
Hoorzitting naturalisatie	Horen van bezwaarden	ja

Prestaties en productgegevens
(in aantallen)

	2008	2009	2010	2011	2012
	realisatie	realisatie	realisatie	realisatie	realisatie
Doorgeleiden Landsverordeningen en landsbesluiten	4.586	3.960	3.124	3.161	3.074
Doorgeleiden Rijkswetten en verdragen	31	46	28	28	41
Naturalisatieverzoeken	559	471	1684	144	108
Reisdocumenten	272	291	233	304	364
Visa	103	119	94	113	124
Gratieverzoeken	15	16	22	9	7
Uitleveringen	2	1	0	0	3
Optieverzoeken	28	196	156	126	122
Verlenen van toestemming voor het overvliegen, landen, havenbezoeken etc.	17	18	24	24	16
Adviseren en doorgeleiden voorstellen Koninklijke onderscheidingen	11	8	10	6	22
Audit van de beveiliging van de uitgifte van paspoorten in Aruba	2	1	2	0	1
Beëdigingen	7	40	8	6	4
Opening zittingsjaar van de Staten	1	1	1	1	1

ARTIKEL 7: KABINET VAN DE GOUVERNEUR VAN CURAÇAO

1. Algemene doelstelling

De missie van het kabinet is het optimaal ondersteunen van de Gouverneur in de uitoefening van zijn taken in zijn beide hoedanigheden: als het onschendbare hoofd van de regering van het land Curaçao en als orgaan van het Koninkrijk. De taken van het kabinet zijn afgeleid van de wettelijke taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de Gouverneur. De belangrijkste taken en bevoegdheden van de Gouverneur van Curaçao zijn opgenomen in het Statuut voor het Koninkrijk, de Staatsregeling van Curaçao, verschillende (organieke) Curaçaose landsverordeningen, Koninkrijkswetgeving en het Reglement van de Gouverneur van Curaçao. Aan het feit dat de Gouverneur bevoegd orgaan is in de uitvoeringsregelingen van de Rijkswet op het Nederlanderschap en van de Rijkswet Paspoortwet ontleent het Kabinet van de Gouverneur veel dienstverlenende, uitvoerende werkzaamheden. Daarnaast zijn de taken en inrichting van het Kabinet vastgelegd in een instellings- en beheersbesluit, evenals in een Organisatie- en Formatieplan.

2. Speerpunten 2012

Het werkaanbod wordt bepaald door externe factoren (agenda van de Gouverneur), staatsstukken vanuit ministeries, politiek-bestuurlijke ontwikkelingen, verzoekschriften van burgers, etc. Eigen speerpunten zijn hierdoor niet op voorhand aanwijsbaar. Met name de politiek-bestuurlijke ontwikkelingen in Curaçao hebben in 2012 relatief veel aandacht van de Gouverneur en diens kabinet gevraagd.

3. Context

4. Succesfactoren

De meest relevante omgevingsfactor is de omvang van de externe vraag naar dienstverlening door het Kabinet (consulaire zaken, waaronder de verlening van visa voor Nederland, de BES- eilanden en het Schengengebied, en de justitiële zaken met betrekking tot de verlening van het Nederlanderschap door naturalisatie en optie) en het beroep op de Gouverneur van Curaçao om als orgaan van het Koninkrijk toezicht te houden op bestuursdaden in de diverse werkterreinen van de overheid.

De beperkte omvang van het Kabinet brengt met zich mee dat de vereiste expertise en adviescapaciteit niet altijd beschikbaar is. Enige flexibiliteit bij de inzet van derden is daarom aangewezen doch ook in 2012 is dit beperkt gebleven.

Bij een aantal consulaire en justitiële processen is het kabinet afhankelijk van de informatie die door landsdiensten wordt verstrekt. De kwaliteit en de bereidheid tot en de mate van samenwerking is daarom bepalend voor het resultaat. De samenwerkingsrelaties van het kabinet met de betrokken landsdiensten kunnen in 2012 over het algemeen als goed worden gekwalificeerd, met uitzondering van de betalingsdiscipline van de landsdienst voor Burgerzaken (Kranchi), waardoor aanzienlijke achterstanden zijn ontstaan in de afdracht van paspoortleges aan het agentschap Basisadministratie Persoonsgegevens en Reisdocumenten van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Prestaties en productgegevens (realisatie in aantallen)	2011	2012
Landbesluiten/-verordeningen/-personeel	7.847	5.918
Reisdocumenten	604	542
Visa	199	192
Naturalisaties (ingenomen verzoeken)	64	63
Naturalisatieceremonies	14	9
Opties (ingenomen verzoeken)	122	95
Gratieverzoeken	62	28
Uitleveringen	1	0
Paspoortsignaleringen	0	1
Audits afgifte reisdocumenten	0	1
Overvliegvergunningen en havenbezoeken	176	218
Adviseren en doorgeleiden voorstellen Koninklijke onderscheidingen	51	52
Prestaties en productgegevens 2010 en eerder worden buiten beschouwing gelaten omdat deze cijfers de Nederlandse Antillen betreffen.

5. Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 7 Kabinet van de Gouverneur van Curaçao
(bedragen x € 1.000)

						Realisatie	Oorspronkelijk vastgestelde begroting	Verschil
		2008	2009	2010	2011	2012	2012	2012
Verplichtingen						2.425	2.830	– 405
Uitgaven:						2.366	2.830	– 464
7.1:	Apparaat					2.366	2.830	– 464
	Ontvangsten					– 99	200	– 299

Financiële toelichting

6. Operationele doelstellingen

1. Ondersteuning van de Gouverneur Het Kabinet signaleert en analyseert politieke, bestuurlijke en maatschappelijke ontwikkelingen en adviseert de Gouverneur daarover. Het Kabinet is geen beleidsvormend orgaan. De informatieverwerving en analyses zijn uitsluitend bedoeld ter ondersteuning en advisering van de Gouverneur.	Motivering De ambtelijke ondersteuning van de Gouverneur is er op gericht dat deze zijn taken als Lands- en Koninkrijksorgaan optimaal kan vervullen.	Realisatie Ja
2 Bekrachtiging Landsverordeningen en Landsbesluiten	Motivering De Gouverneur bekrachtigt als hoofd van de Curaçaose regering landsverordeningen, landsbesluiten houdende algemene maatregelen en landsbesluiten. Aan de Gouverneur voorgedragen landsverordeningen en landsbesluiten worden getoetst aan de Staatsregeling, Rijkswetgeving, Algemene Maatregelen van Rijksbestuur en Verdragen, alsmede aan het algemeen belang van het Koninkrijk en van het land Curaçao. Het Kabinet bereidt deze toetsing voor en adviseert de Gouverneur ter zake van de verdere afdoening.	Realisatie Ja
3 Uitvoeringstaken In enkele verdragen en Rijkswetten is bepaald dat de Gouverneur belast is met de uitvoering. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om de Paspoortwet, het Verdrag van Schengen en de Rijkswet op het Nederlanderschap. Het Kabinet zorgt voor afkondiging van Rijkswetten en Algemene Maatregelen van Rijksbestuur, geeft namens de Gouverneur paspoorten, laissez-passers en visa uit, beoordeelt en besluit op optieverklaringen, registreert naturalisatieverzoeken, neemt de leges in ontvangst en geleidt de naturalisatieverzoeken door, organiseert de naturalisatieceremonies en beoordeelt aanvragen voor toestemming voor schepen en luchtvaartuigen die het Curaçaose deel van territorium van het Koninkrijk doorkruizen of willen bezoeken.	Motivering Het Kabinet geeft op deze wijze, binnen de grenzen van de bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de Gouverneur van Curaçao, namens hem invulling aan diens wettelijke taken.	Realisatie Ja

ARTIKEL 8: KABINET VAN DE GOUVERNEUR VAN SINT MAARTEN

1. Algemene beleidsdoelstelling

De missie van het kabinet is het optimaal ondersteunen van de Gouverneur in de uitoefening van zijn taken in zijn beide hoedanigheden: als het onschendbare hoofd van de regering van het land Sint Maarten en als orgaan van het Koninkrijk. De taken van het kabinet zijn afgeleid van de wettelijke taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de Gouverneur. De belangrijkste taken en bevoegdheden van de Gouverneur van Sint Maarten zijn opgenomen in het Statuut voor het Koninkrijk, de Staatsregeling van Sint Maarten, verschillende (organieke) Sint Maartense landsverordeningen, Koninkrijkswetgeving en het Reglement van de Gouverneur van Sint Maarten. Aan het feit dat de Gouverneur bevoegd orgaan is ingevolge de Rijkswet op het Nederlanderschap en de Paspoortwet ontleent het Kabinet van de Gouverneur veel dienstverlenende, uitvoerende werkzaamheden. Daarnaast zijn de taken en inrichting van het kabinet vastgelegd in een instellings- en beheersbesluit, evenals in een Organisatie- en Formatieplan.

2. Speerpunten

Per 10 oktober 2011 heeft de Gouverneur het mandaat tot uitgifte van paspoorten aan ingezetenen van Sint Maarten verleend aan de afdeling Burgerzaken. Onder het mandaat wordt toezicht gehouden door maandelijkse overleggen tussen directeur Kabinet en hoofd van de afdeling Burgerzaken. Het mandaat is conditioneel en tijdelijk verleend.

Primair stond in de eerste jaren de opbouw van het kabinet dat conform wettelijke en constitutionele opdracht kan acteren centraal. Dit gold ook voor de procedures met betrekking tot verkrijging van Nederlanderschap door naturalisatie en optie. De uitgifte van (diplomatieke) paspoorten als ook visa is ingericht. Daarnaast is in de periode september 2012 tot maart 2013 specialistische juridische expertise door het kabinet ingehuurd in verband met het project Herschrijven Wetgeving, waarbij de doorlopende teksten van de volledige Sint Maartense wetgeving actueel en toegankelijk worden gemaakt.

3. Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 8 Kabinet van de Gouverneur van Sint Maarten
(bedragen x € 1.000)

						Realisatie	Oorspronkelijk vastgestelde begroting	Verschil
		2008	2009	2010	2011	2012	2012	2012
Verplichtingen						2.071	1.886	185
Uitgaven:						2.120	1.886	234
8.1	Apparaat					2.120	1.886	234
	Ontvangsten					6	0	6

Financiële toelichting

4. Operationele doelstellingen

Operationele doelstelling	Activiteiten 2012	realisatie
Ondersteunen Gouverneur	Drie medewerkers ondersteunen en adviseren primair de Gouverneur juridisch bestuurlijk	Ja
Doorgeleiden tekenstukken	Toetsen en doorgeleiden van de aan de Gouverneur voorgelegde conceptregelgeving en besluiten	Ja
Uitvoeringstaken	Verzorgen van audits bij het eilandgebieden ter verbetering van het proces van de uitgifte van paspoorten	Nee

Prestaties en productgegevens KABGSXM	2010	2011	2012
(in aantallen)	realisatie	realisatie	realisatie
Paspoorten	9	114	181
Visa	0	62	104
Basisexamen inburgering buitenland	0	4	2
Gratieverzoeken	0	0	0
Uitleveringen	0	0	1
Paspoortsignaleringen	0	0	0
Overvliegvergunningen en havenbezoeken	5	36	18
Adviseren en doorgeleiden voorstellen Koninklijke onderscheidingen	2	12	10
Doorgeleiden landsverordeningen en landsbesluiten	19	1205	960
Doorgeleiden Rijkswetten en verdragen	0	14	3
Naturalisatieverzoeken	630	76	58
Optieverzoeken	4	150	118
Beëdigingen	16	52	52

2. DE NIET- BELEIDSARTIKELEN

Artikel 10. Nominaal en onvoorzien

Tabel 10 : Nominaal en onvoorzien
(bedragen x € 1.000)

						Realisatie	Oorspronkelijk vastgestelde begroting	Verschil
		2008	2009	2010	2011	2012	2012	2012
Verplichtingen		0	0	0	0	0	595	– 595
Uitgaven:		0	0	0	0	0	595	– 595
10.1	Loonbijstelling	0	0	0	0	0	439	– 439
10.2	Prijsbijstelling	0	0	0	0	0	163	– 163
10.3	Onvoorzien	0	0	0	0	0	– 7	7

Financiële toelichting

De loon en prijsbijstelling is doorverdeeld naar de Hoge Colleges en kabinetten.

3. BEDRIJFSVOERINGSPARAGRAAF

Inleiding

De onderdelen 1 t/m 4 van de bedrijfsvoeringsparagraaf zijn per college onderstaand toegelicht. Bij onderdeel 4 (overige aspecten) geldt daarnaast de volgende opmerking over de totstandkoming van het jaarverslag van het begrotingshoofdstuk.

Totstandkoming jaarverslag

Het proces van de totstandkoming van het jaarverslag, en dan met name die van de saldibalans, is voor verbetering vatbaar. In samenwerking met de Hoge Colleges van Staat/kasbeheerders zal BZK in 2013 het totstandkomingsproces verbeteren.

Artikel 1. Raad van State

1. Financiële rechtmatigheid

2. Totstandkoming (niet financiële) informatie

De totstandkoming van de financiële – en niet financiële informatie in het jaarverslag voldeed aan de eisen.

3. Financieel en materieel beheer

De ADR adviseert de Raad van State het verplichtingenbeheer zodanig in te richten dat een zo goed mogelijke inschatting van de aangegane verplichtingen kan worden gemaakt. Ook heeft de ADR aandacht gevraagd voor de naleving van de Europese aanbestedingsregels. Tenslotte heeft de ADR aandacht gevraagd voor een samenhangende beschrijving van bepaalde controles en cijferanalyses in het interne controleplan en risicoanalyse ten aanzien van het materieel beheer.

4. Overige aspecten

Er hebben zich geen bijzonderheden voorgedaan.

Artikel 2. Algemene Rekenkamer

De Algemene Rekenkamer besteedt op een gestructureerde wijze aandacht aan het primaire proces, aan de ondersteunende processen en aan de hiermee samenhangende beheerstaken. Op basis van maandelijkse managementinformatie wordt beoordeeld of onze taken doelmatig en rechtmatig worden uitgevoerd. In kwartaalrapportages worden de inhoudelijk voortgang van ons werkprogramma en onze doelbereiking intern gevolgd. Indien nodig wordt hier op bijgestuurd. In deze paragraaf worden opvallende zaken in de bedrijfsvoering toegelicht.

1. Financiële rechtmatigheid

In 2012 zijn de tolerantiegrenzen voor de rechtmatigheid niet overschreden. Er is sprake van een getrouwe weergave.

2. Totstandkoming (niet financiële) informatie

De managementinformatiesystemen hebben voldaan aan de kwaliteitseisen. Er hebben zich in 2012 geen zodanige verstoringen voorgedaan dat de juistheid, volledigheid, tijdigheid, continuïteit en vertrouwelijkheid in gevaar zijn gebracht. De managementinformatie is reproduceerbaar. Naast de maandelijkse managementinformatie werden kwartaalrapportages opgesteld. Enerzijds is de kwartaalrapportage bedoeld om inzicht te krijgen in de impact van onze activiteiten en hieruit lessen te trekken voor de toekomst. Anderzijds wordt hiermee de uitvoering van het werkprogramma in kaart gebracht. Op basis van die informatie kan beter gestuurd worden op de uitvoering van ons werkprogramma en op verbetering van onze werkzaamheden.

3. Financieel en materieel beheer

De inzet van de beheersinstrumenten heeft in het verslagjaar 2012 geresulteerd in beheerste bedrijfsprocessen. Toch is er nog een aantal verbeterpunten. De belangrijkste hiervan zijn:

• Aanvullende interne controles

De tijdige uitvoering van aanvullende interne controles gedurende het jaar blijft ook in 2013 aandacht behoeven. De praktijk leert dat deze werkzaamheden door andere prioriteiten of problemen in de bezetting, soms in de verdrukking komen. In 2013 zullen we de controlsheets P-direkt implementeren.

• Budgetbeheersing

Hoewel de budgetbeheersing in 2012 is verbeterd ten opzichte van 2011, is in 2012 toch nog een behoorlijke onder uitputting gerealiseerd. In 2013 zullen we de eerste tranche van de aangegane inspanningsverplichting realiseren. Dit betreft een bedrag van € 800.000. In 2013 zal extra aandacht geschonken worden aan de budgetbeheersing om de inspanningsverplichting te kunnen realiseren.

• Open standaarden

De Algemene Rekenkamer voldoet volledig aan artikel 3, eerste lid van de Instructie rijksdienst bij aanschaf ICT-diensten of ICT producten. Wij zijn niet afgeweken van open standaarden.

4. Overige aspecten

• Tijdigheid betaling crediteuren

90,4% van de facturen is binnen dertig dagen na factuurdatum betaald. Hiermee voldoen we aan onze doelstelling om tenminste 90% van de facturen binnen 30 dagen te betalen. In een aantal gevallen ligt de oorzaak van niet-tijdige betaling overigens buiten de Algemene Rekenkamer doordat facturen bijvoorbeeld ver na de factuurdatum worden ontvangen.

• Terugdringen aantal werkplekken

In 2011 is gestart met het terugdringen van het aantal werkplekken. In 2012 is dit voortgezet en zijn bovenop de 90 werkplekken die in 2011 bij ministeries zijn opgeheven, nog eens 25 werkplekken bij ministeries opgeheven. In de eerste helft van 2013 worden voorzieningen getroffen in ons pand aan het Lange Voorhout om uiteindelijk eind 2013 de norm van 0,9 werkplek per fte te realiseren. Met het opheffen van veel van onze werkplekken op ministeries leveren we een bijdrage aan de bezuinigen van de Rijksoverheid. Bovendien stimuleert het de ontwikkeling richting het nieuwe werken.

Artikel 3. De Nationale ombudsman

1. Financiële rechtmatigheid

De begrotingsuitvoering is rechtmatig verlopen.

2. Totstandkoming (niet financiële) informatie

Voor de totstandkoming van de (niet financiële) beleidsinformatie wordt gebruik gemaakt van diverse systemen. De huidige systemen doen waarvoor ze zijn ingericht en volgen elke klacht. De systemen worden gebruikt voor het vergaren van informatie voor het jaarverslag, incidentele verslagen en voor managementrapportages per maand en kwartaal.

3. Financieel en materieel beheer

Het financieel beheer voldoet aan de eisen van rechtmatigheid, ordelijkheid en controleerbaarheid en wordt overigens zo doelmatig mogelijk ingericht.

4. Overige aspecten

• Ombudsplein

In 2012 is gestart met de voorbereiding voor de inrichting van het Ombudsplein. Het Ombudsplein wordt de virtuele en fysieke omgeving voor het verkrijgen van informatie over de relatie tussen burger en overheid, het indienen van klachten en het afgeven van signalen. Met het inrichten van een Ombudsplein wil de Nationale ombudsman:

• • de dienstverlening aan de burger efficiënter en beter maken;

• • de Nationale ombudsman neerzetten als dé logische partner voor burger en overheid waar het gaat om de relatie burger-overheid;

• • actief en continu een verbinding leggen tussen de buiten- en binnenwereld en vice versa;

• • bijdragen aan de samenhang in de dienstverlening intern, richting burger en richting overheid en andere doelgroepen.

Ter ondersteuning van de signaalfunctie van het Ombudsplein heeft de Nationale ombudsman in 2012 de website www.geefeensignaal.nl overgenomen. Deze website wordt in 2013 operationeel.

• Digitalisering

Het afgelopen jaar is hard gewerkt aan de inrichting van een Document Management Systeem voor de digitalisering van het primair proces. De uitrol is drie maanden uitgesteld naar het einde van het eerste kwartaal in 2013.

• Administratieve organisatie

De administratieve organisatie (AO) en interne controle van de organisatie heeft voldoende aandacht gekregen. Daarnaast is de aandacht in 2012 uitgegaan naar de interne controle. Een intern controleplan voor de personele, financiële, inkoop- en primaire processen is in de maak.

• Volmacht en mandaat

De huidige structuur rondom mandaten en volmacht werken conform vastgestelde besluiten. De besluiten zijn actueel en komen overeen met de organisatiestructuur en de invulling van processen.

• Inkoop

In 2012 zijn diverse EU-aanbestedingen afgerond. Deze aanbestedingen zijn uitgevoerd door de diverse ministeries.

• Betaaltermijnen

De betaaltermijnen zijn in 2012 verbeterd. 10% van de betaalde facturen zijn niet binnen 30 dagen betaald. Dit wordt veroorzaakt doordat creditnota's lang open blijven staan voordat ze verwerkt kunnen worden, doordat de facturen pas akkoord zijn als de prestatie is geleverd en doordat intern facturen niet altijd tijdig worden behandeld. Daar waar intern verbeteringen mogelijk zijn, zijn verbeteringen doorgevoerd. De gemiddelde betaaltermijn is echter 20 dagen. Dit geeft aan dat voor het overgrote deel de facturen snel betaald worden.

• Efficiencymaatregelen

De organisatie heeft verschillende efficiencymaatregelen getroffen, zoals het verminderen van het aantal leidinggevenden, de digitalisering van het primair proces en het verder verbeteren van (het beheer van) de processen en het projectmatig werken.

Artikel 4. Kanselarij der Nederlandse Orden

1. Financiële rechtmatigheid

De uitvoering van de begroting is in het algemeen rechtmatig verlopen. De Kanselarij heeft ook in dit verslagjaar ervoor gekozen om in het kader van de ICT voort te borduren op de ingeslagen door gebruik te maken van de diensten die door de eerste bouwer van Daisy 1 konden worden aangeboden bij de nadere aanpassingen van de databestanden. Als gevolg daarvan is een bedrag van in totaal € 92.000 niet onder de concurrentiestelling gebracht en derhalve niet onder de regels van de Europese aanbesteding. De tolerantie op artikelniveau wordt niet overschreden .

Voor de overige aanschaffingen heeft de Kanselarij uitgaven gedaan binnen de vastgestelde begroting voor het dienstjaar 2012.

2. Totstandkoming (niet financiële) informatie

Uit diverse interne informatiesystemen wordt informatie gegenereerd over het primaire proces en over bedrijfsvoeringsaspecten. Deze informatie wordt wekelijks behandeld in het MT en op basis van deze informatie worden, zo nodig, maatregelen genomen. Informatie over de voortgang in het primaire proces wordt periodiek in het Kapittel voor de Civiele Orden besproken.

3. Financieel en materieel beheer

4. Overige aspecten

In 2012 is op basis van een organisatieadvies, een reorganisatie in gang gezet. Hierbij worden aanpassingen gedaan in de interne organisatiestructuur. Deze interne reorganisatie zal in 2013 worden afgerond.

Artikel 6. Kabinet van de Gouverneur van Aruba

1. Financiële rechtmatigheid

Begrotingsuitvoering wordt regulier door de Auditdienst Rijk gecontroleerd.

2. Totstandkoming (niet financiële) informatie

Gegevens over naturalisatieverzoeken, reisdocumenten, visa en optieverzoeken worden ontleend aan de wettelijke registratie, tezamen met de verplichting tot archiveren van de bijbehorende documenten. Voornoemde registraties worden ondersteund door geautomatiseerde gegevensbestanden (zoals RAAS en NVIS). Voorts worden gegevens voor de andere categorieën ontleend aan het Document Management System, waarin alle inkomende en uitgaande stukken waarop en archiveringsverplichting ligt, worden geregistreerd.

3. Financieel en materieel beheer

Sturing van het financieel beheer verloopt op basis van maandelijks vergelijk tussen begroting, voorgenomen uitgaven en het maandelijks gegenereerde uitputtingsoverzicht.

4. Overige aspecten

Artikel 7. Kabinet van de Gouverneur van Curaçao

De zorg voor de medewerkers en het beheer van de huisvesting, het secretariaat, de (financiële) administratie, de receptie en het archief maken het gezamenlijk mogelijk dat het Kabinet zijn inhoudelijke taken naar behoren kan uitoefenen. Het Kabinet ondersteunt tevens de logistieke en facilitaire taken ten behoeve van het Paleis van de Gouverneur.

1. Financiële rechtmatigheid

De begrotingsuitvoering 2012 is rechtmatig verlopen.

2. Totstandkoming niet financiële beleidsinformatie

Interne en externe niet financiële beleidsinformatie worden verzameld bij of verstrekt door diverse instanties. Deze informatie wordt bijgehouden in het Document Management Systeem, de verstrekte paspoort en visa registratiesystemen, het boekhoudprogramma van Exact of in eigen beheer ontwikkelde spreadsheets en/of databases.

3. Financieel en Materieel beheer

Geven geen aanleiding tot opmerkingen.

4. Overige aspecten

Wegens de bezuinigingen in Nederland heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties het budget van het kabinet voor 2012 naar beneden aangepast en vastgesteld. Het kabinet heeft zelf nog € 100.000 ingeleverd om alvast op het budgetniveau van 2013 te functioneren.

Artikel 8. Kabinet van de Gouverneur van Sint Maarten

1. Financiële rechtmatigheid

De begrotingsuitvoering 2012 is rechtmatig verlopen.

2. Totstandkoming (niet financiële) informatie

Processen en informatie worden beheerd in een Document Management Systeem, systemen uitgifte van paspoorten en visa, financiële administratie of eigen beheersystemen. Ook organisatie en personeelsinformatie is gedocumenteerd.

3. Financieel en materieel beheer

In het overleg tussen SG en directeuren kabinet worden bedrijfsvoeringskernwaarden separaat gerapporteerd.

4. Overige aspecten

Geen.

C. JAARREKENING

1. De verantwoordingsstaat

Verantwoordingsstaat 2012 Hoge Colleges en Kabinetten (IIB)

		(1)				(2)		(3)=(2)–(1)
Art.	Omschrijving	Oorspronkelijk vastgestelde begroting, incl. ISB			Realisatie			Verschil realisatie en oorspronkelijk vastgestelde begroting
		Verplichtingen	Uitgaven	Ontvangsten	Verplichtingen	Uitgaven	Ontvangsten	Verplichtingen	Uitgaven	Ontvangsten
	Totaal		111.362	5.217		117.162	6.855	0	5.800	1.637
	Beleidsartikelen
1	Raad van State	56.000	56.000	1.852	59.949	59.863	2.686	3.949	3.863	834
2	Algemene Rekenkamer	29.077	29.077	1.217	29.451	29.279	1.712	374	202	495
3	De Nationale ombudsman	15.657	15.657	1.789	16.457	16.635	2.340	800	978	551
4	Kanselarij der Nederlandse Orden	3.485	3.485	29	3.802	4.807	157	317	1.322	128
6	Kabinet van de Gouverneur van Aruba	1.832	1.832	60	2.074	2.092	53	242	260	– 7
7	Kabinet van de Gouverneur van Curaçao	2.830	2.830	200	2.425	2.366	– 99	– 405	– 464	– 299
8	Kabinet van de Gouverneur van Sint Maarten	1.886	1.886	70	2.071	2.120	6	185	234	– 64
	Niet beleidsartikelen
10	Nominaal en onvoorzien	595	595	0	0	0	0	– 595	– 595	0

2. Saldibalans per 31 december 2012

(Bedragen x € 1.000)

1)	Uitgaven 2012	117.159		2)	Ontvangsten 2012	6.853
3)	Liquide middelen	654
4)	Rekening-courant RHB			4a)	Rekening-courant RHB	107.698
5)	Uitgaven buiten	510		6)	Ontvangsten buiten	3.772
	begrotingsverband				begrotingsverband
	(intra-comptabele				(intra-comptabele
	vorderingen)				schulden)
7)	Openstaande rechten			7a)	Tegenrekening
					openstaande rechten
8)	Extra-comptabele	254		8a)	Tegenrekening	254
	vorderingen				extra-comptabele
					vorderingen
9a)	Tegenrekening extra-			9)	Extra-comptabele
	comptabele schulden				schulden
10)	Voorschotten1	4945		10a)	Tegenrekening	4945
					voorschotten
11a)	Tegenrekening garantie-			11)	Garantieverplichtingen
	verplichtingen
12a)	Tegenrekening open-	4.277		12)	Openst. verplichtingen	4.277
	staande verplichtingen
13)	Deelnemingen			13a)	Tegenrekening
					deelnemingen
	TOTAAL				TOTAAL
		127.799				127.799

Toelichting op de saldibalans van de Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten (II B) over het jaar 2012

Ad 1 en 2. Uitgaven en ontvangsten 2012

Bij de begrotingsuitgaven en -ontvangsten zijn de gerealiseerde uitgaven en ontvangsten opgenomen met betrekking tot het jaar waarvoor de Rijksrekening nog niet door de Tweede Kamer is goedgekeurd.

Ad 3. Liquide middelen

De post liquide middelen is opgebouwd uit het saldo bij de banken en de contante gelden aanwezig in de kluis van de kasbeheerders.

Het totaalbedrag is als volgt opgebouwd:

(Bedragen x € 1,–)

Raad van State .	€	525
Algemene Rekenkamer	€	5.539
Kanselarij der Nederlandse Orden	€	755
Kabinet van de Gouverneur van Curaçao	€	443.320
Kabinet van de Gouverneur van Aruba	€	38.389
Kabinet van de Gouverneur van Sint Maarten	€	165.623
Totaal	€	654.151

Ad 4. Rekening-courant RHB

Op de Rekening-courant met de Rijkshoofdboekhouding is de financiële verhouding met het ministerie van Financiën weergegeven. Opgenomen is het bedrag in overeenstemming met het saldobiljet van genoemd departement.

Ad 5. Uitgaven buiten begrotingsverband (intra-comptabele vorderingen)

Het bedrag aan uitgaven buiten begrotingsverband is als volgt opgebouwd:

(Bedragen x € 1,–)

a	Vorderingen kasbeheerders Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten:
	Raad van State	€	111.824
	Algemene Rekenkamer	€	24.149
	Nationale ombudsman	€	4.324
	Kabinet van de Gouverneur van Aruba	€	4.352
	Kabinet van de Gouverneur van Curaçao	€	243.716
	Kabinet van de Gouverneur van Sint Maarten	€	62.939
b	Overige intra-comptabele vorderingen	€	58.755
	Totaal	€	510.059

Ad a. Vorderingen kasbeheerders Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten

De vorderingen van de Raad van State hebben voornamelijk betrekking op personeelsvoorschotten (€ 62.470) en (€ 48.475) op schadebewaringszaken.

De vorderingen van de Algemene Rekenkamer bestaat uit personeelsvoorschotten (€ 24.149). De vorderingen van het Kabinet van de Gouverneur van Curaçao hebben betrekking op onder ander onverschuldigde betaling aan de Ondersteuning Kabinetten Gouverneurs (OKG) van € 98.905, paspoortgelden (€ 71.007) en (€ 34.914) op personeel.

Ad b. Overige intra-comptabele vorderingen

De overige posten betreft voor € 33.676 aan vorderingen op personeel. Daarnaast heeft € 24.154 betrekking op nog in de administratie te verrekenen geldstromen met diverse begrotingshoofdstukken van BZK.

Ad 6. Ontvangsten buiten begrotingsverband (intra-comptabele schulden)

Het bedrag aan ontvangsten buiten begrotingsverband is als volgt opgebouwd:

(Bedragen x € 1,–)

a	Schulden kasbeheerders Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten:
	Raad van State	€	994.111
	Algemene Rekenkamer	€	127.602
	Nationale Ombudsman	€	100.917
	Kabinet van de Gouverneur van Aruba	€	109.805
	Kabinet van de Gouverneur van Curaçao	€	509.438
	Kabinet van de Gouverneur van Sint Maarten	€	128.944
b	Nog af te dragen loonheffing en sociale premies	€	1.456.186
c	Overige intra-comptabele schulden	€	345.341
	Totaal	€	3.772.344

Ad a. Schulden kasbeheerders Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten

De schuld van de Raad van State bestaat grotendeels uit de afdracht loonheffing december 2012 (€ 702.509) en van rekening-courant houders ontvangen voorschotten griffierecht die maandelijks per incasso worden verrekend (€ 224.313). De schuld van de Nationale Ombudsman betreft subsidies aan Caribisch Nederland (€ 62.904) en Jordanië (€ 29.734). De schuld van het Kabinet van de Gouverneur van Aruba bestaat onder andere uit nog af te dragen naturalisatiegelden (€ 77.800) en (€ 14.768) voor paspoortgelden. De schuld van het Kabinet van de Gouverneur van Curaçao bestaat voornamelijk uit een schuld betreffende BZK/OKG ( € 465.489). De schuld van het Kabinet van de Gouverneur van Sint Maarten bestaat uit af te dragen paspoortleges (€ 97.003) en Borgsom huur gebouw (€ 31.941).

Ad b. Nog af te dragen loonheffing en sociale premies

Het betreft de in de maand december 2012 ingehouden loonheffing en sociale premies die in de maand januari 2013 aan de betreffende instanties zijn doorbetaald.

Ad c. Overige intra-comptabele schulden

Het saldo heeft voor ruim 0,3 mln betrekking op een reservering voor de Klokkenluidersregeling. Het bedrag is abusievelijk gestald om dit begrotingshoofdstuk en zal in 2013 naar Hoofdstuk 7, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties worden overgeboekt.

Ad 8. Extra-comptabele vorderingen

Ad 8a. Tegenrekening extra-comptabele vorderingen

Het totaalbedrag is als volgt opgebouwd:

(Bedragen x € 1,–)

a	Vorderingen kasbeheerders Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten:
	Algemene Rekenkamer	€	92.937
	Nationale ombudsman	€	161.261
	Totaal	€	254.198

Ad a. Vorderingen kasbeheerders Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten

Het saldo van de Algemene Rekenkamer betreft voornamelijk vorderingen op de Rekenkamer Aruba (€ 22.998), een vordering op National Audit Office (UK) (€ 30.626) en een vordering op Office of C&AG of India (€ 16.619). Alle afwikkelingen van de vorderingen vinden plaats in 2013. De vorderingen van de Nationale Ombudsman betreffen voornamelijk € 74.872 aan detacheringen en € 77.528 voor de Unie van Waterschappen.

Ad 10. Extra-comptabele voorschotten

Ad 10a. Tegenrekening extra-comptabele voorschotten

De saldi van de per 31 december 2012 openstaande voorschotten en van de in 2012 afgerekende voorschotten kunnen als volgt worden gespecificeerd:

Stand openstaande voorschotten per 31 december 2012:

(Bedragen x € 1,–)

a Voorschotten van de kasbeheerders
Raad van State	€	3.094.311
Algemene Rekenkamer	€	731.397
Nationale Ombudsman	€	1.103.670
Kanselarij der Nederlandse Orden	€	5.945
b Overige extra-comptabele voorschotten	€	9.800
Totaal	€	4.945.123

Overzicht afgerekende voorschotten in 2012:

Bedragen x € 1,–)

Algemene Rekenkamer	€	71.276
Nationale Ombudsman	€	50
Overig	€	27.500
Totaal	€	98.826

Toelichting stand openstaande voorschotten:

De openstaande voorschotten bij de Raad van State, de Algemene Rekenkamer en de Nationale Ombudsman betreffen de aan Loyalis verstrekte voorschotten vanaf 2008. Deze worden per onderdeel afgerekend na een goedkeurende accountantsverklaring.

Ad 12. Openstaande verplichtingen

Ad 12a. Tegenrekening openstaande verplichtingen

Het bedrag aan openstaande verplichtingen is als volgt opgebouwd:

Verplichtingen 1 januari 2012			€	5.622.534
Aangegane verplichtingen in 2012			€	116.226.667	+
			€	121.849.201
Tot betaling gekomen in 2012	€	117.159.334
Negatieve bijstellingen verplichtingen uit eerdere begrotingsjaren	€	412.795
			€	117.572.129	–/–
Totaal openstaande verplichtingen per 31 december 2012			€	4.277.072

.