Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1. Leeswijzer

Inleiding

Voor u ligt de begroting 2013 van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Deze begroting bestaat uit de volgende onderdelen:

• – Beleidsagenda;

• – Beleidsartikelen en de niet-beleidsartikelen;

• – Begroting baten-lastendiensten;

• – Financieel Beeld Zorg;

• – Diverse bijlagen.

Wijzigingen ten opzichte van begroting vorig jaar (groeiparagraaf)

De VWS-begroting is ten opzichte van vorig jaar op een aantal punten gewijzigd.

Op 20 april 2011 is de aanpassing van de presentatie van de Rijksbegroting onder de naam «Verantwoord Begroten» in de Tweede Kamer behandeld (TK 31 865, nr. 26). De nieuwe presentatie geeft meer inzicht in de financiële informatie, de rol en verantwoordelijkheid van de minister en laat een duidelijke splitsing tussen apparaat en programma zien. In deze begroting zijn alle begrotingsartikelen ingevuld volgens de nieuwe voorschriften, inclusief de aanpassing van de tabel budgettaire gevolgen van beleid. Door de nieuwe indeling kunnen in sommige tabellen geen gegevens worden opgenomen voor de jaren 2011 en 2012. Een aantal financiële gegevens over 2012 is wel opgenomen in de verdiepingsbijlage.

Tegelijkertijd met de invoering van Verantwoord Begroten is de indeling van de VWS-begroting gewijzigd. Zo zijn de beleidsartikelen over maatschappelijke ondersteuning en langdurige zorg samengevoegd tot artikel 3 en zijn er twee nieuwe beleidsartikelen geïntroduceerd. Het betreft artikel 4 Zorgbreed beleid en het artikel 8 Tegemoetkoming specifieke kosten. Ook de nummering van de (niet-)beleidsartikelen is gewijzigd: 1 t/m 11 in plaats van 41 t/m 47 en 97 t/m 99.

In artikel 10 zijn de apparaatsuitgaven van het kerndepartement onderverdeeld naar eigen personeel, inhuur externen, uitgaven ICT en bijdrage SSO’s. Met ingang van de begroting 2014 zullen ook de apparaatsuitgaven van de inspecties, SCP en de adviesraden van VWS nader worden onderverdeeld.

Wijzigingen in de begrotingsstructuur

Omschrijving	Was 2011		Was 2012	Wordt 2013
Programma-uitgaven Volksgezondheid	Artikel 41		Artikel 41	Artikel 1 Volksgezondheid Met uitzondering van de bijdragen aan ZonMw en de premiegefinancierde uitgaven.
CCMO	Artikel 98		Artikel 41
Programma-uitgaven Curatieve zorg	Artikel 42		Artikel 42	Artikel 2 Curatieve zorg. Met uitzondering van de begrotingsuitgaven arbeidsmarktbeleid, positie van de cliënt, beheerskosten zorgbrede ZBO’s/RWT’s, zorgtoeslag, zorg, welzijn en jeugdzorg Caribisch Nederland en de premiegefinancierde uitgaven.
Programma-uitgaven Langdurige zorg	Artikel 43		Artikel 43	Artikel 3 Maatschappelijke ondersteuning en langdurige zorg Met uitzondering van positie cliënt, (beheerskosten) Wtcg en TSZ-regeling en de premiegefinancierde uitgaven.
Programma-uitgaven Maatschappelijke ondersteuning	Artikel 44		Artikel 44	Met uitzondering van premiegefinancierde uitgaven (MEE).
Arbeidsmarkt	Artikel 42		Artikel 42	Artikel 4 Zorgbreed beleid
Positie cliënt	Artikel 42 en 43		Artikel 42 en 43
Beheerskosten zorgbrede ZBO’s en RWT’s	Artikelen 42, 43 en 98		Artikelen 42, 43 en 98
Bijdragen aan ZonMw	Artikel 41		Artikel 41
Programma-uitgaven Jeugd	Artikel 45		Artikel 45	Artikel 5 Jeugd
Programma-uitgaven Sport en bewegen	Artikel 46		Artikel 46	Artikel 6 Sport en bewegen
Programma-uitgaven Oorlogsgetroffenen en herinnering WOII	Artikel 47		Artikel 47	Artikel 7 Oorlogsgetroffenen en herinnering WOII
Zorgtoeslag	Artikel 42		Artikel 42	Artikel 8 Tegemoetkoming specifieke kosten
Wtcg	Artikel 43		Artikel 43
TSZ-regeling	Artikel 43		Artikel 43
Programma-uitgaven Internationale Samenwerking	Artikel 98		Artikel 97	Artikel 9 Algemeen
Verzameluitkering	Artikel 98		Artikel 97
Strategisch onderzoek RIVM (en NVI)	Artikel 98		Artikel 97
Apparaatsuitgaven Volksgezondheid	Artikel 41		Artikel 98	Artikel 10 Apparaatsuitgaven (kerndepartement)
Apparaatsuitgaven Curatieve zorg	Artikel 42		Artikel 98
Apparaatsuitgaven Langdurige zorg	Artikel 43		Artikel 98
Apparaatsuitgaven Maatschappelijke ondersteuning	Artikel 44		Artikel 98
Apparaatsuitgaven Jeugd	Artikel 45		Artikel 98
Apparaatsuitgaven Sport en bewegen	Artikel 46		Artikel 98
Apparaatsuitgaven Oorlogsgetroffenen en herinnering WOII	Artikel 47		Artikel 98
Apparaatsuitgaven Internationale Samenwerking	Artikel 98		Artikel 97
Personeel en materieel kernministerie	Artikel 98		Artikel 98
Inspectie voor de Gezondheidszorg	Artikel 98		Artikel 98	Artikel 10 Apparaatsuitgaven (inspecties)
Inspectie Jeugdzorg	Artikel 98		Artikel 98
Sociaal en Cultureel Planbureau en Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling	Artikel 98		Artikel 98	Artikel 10 Apparaatsuitgaven (SCP en raden)
Raad voor de Volksgezondheid en Zorg	Artikel 98		Artikel 98
Gezondheidsraad	Artikel 98		Artikel 98
Uitgaven Nominaal en onvoorzien	Artikel 99		Artikel 99	Artikel 11 Nominaal en onvoorzien
Premiegefinancierde uitgaven	Artikelen 41 t/m 44 en bijlage Financieel Beeld Zorg		Artikelen 41 t/m 44 en bijlage Financieel Beeld Zorg	Hoofdstuk 2 van de begroting Financieel Beeld Zorg

In de begroting 2013 zijn daarnaast aanpassingen doorgevoerd in het Financieel Beeld Zorg (FBZ). Zo is een technische leeswijzer toegevoegd, waarin de relatie tussen de begroting en het Budgettair Kader Zorg (BKZ) en het onderscheid tussen premiegefinancierde en begrotingsgefinancierde middelen wordt toegelicht. Het FBZ zelf heeft een meer beleidsmatige focus gekregen en omvat een integraal overzicht van de ontwikkelingen binnen het BKZ. Daarmee wordt invulling gegeven aan de motie Van der Veen (TK 32 710 XVI, nr. 7) en aan de conclusies en aanbevelingen van de Algemene Rekenkamer uit het rapport Uitgavenbeheersing in de zorg.

Invulling motie-Schouw

Beleidsartikelen

Tabel rol en verantwoordelijkheden

Budgetflexibiliteit

Het verschil tussen totale programma-uitgaven en de juridisch verplichte programma-uitgaven geeft de mate aan waarin de programma-uitgaven nog niet juridisch verplicht zijn. Dit vormt een indicatie voor de mate van de budgetflexibiliteit: de ruimte die budgettair technisch bezien beschikbaar is voor een alternatieve besteding. In de tabel budgettaire gevolgen van beleid van de beleidsartikelen is door middel van een percentage aangeven hoeveel procent van de programma-uitgaven juridisch verplicht is.

Budgettair Kader Zorg en de begroting van VWS

In voorliggende begroting zijn, naast de begrotingsuitgaven van het Ministerie van VWS, ook de collectief gefinancierde zorguitgaven opgenomen. Hieronder wordt eerst ingegaan op de ministeriële verantwoordelijkheid bij de zorguitgaven. Vervolgens wordt het onderscheid tussen begrotingsgefinancierde en premiegefinancierde uitgaven toegelicht en wordt de relatie tussen het Budgettair Kader Zorg (BKZ) en de begroting van VWS verduidelijkt.

Ministeriële verantwoordelijkheid en budgetrecht van de Staten-Generaal

De minister van VWS beheert zelf de begrotingsgefinancierde middelen. Dat wil zeggen: VWS gaat zelf alle verplichtingen aan en verricht de uitgaven rechtstreeks ten laste van de begroting. Bij de premiegefinancierde zorguitgaven is dat anders; hieraan liggen vooral individuele beslissingen ten grondslag van de partijen die bij de zorg betrokken zijn. Zorgaanbieders leveren zorg aan patiënten/cliënten en declareren de kosten bij zorgverzekeraars en zorgkantoren. VWS is verantwoordelijk voor de randvoorwaarden en de regelgeving. VWS ziet toe op de toegankelijkheid, betaalbaarheid en kwaliteit van de gezondheidszorg, maar verricht de uitgaven niet zelf.

Op de begrotingsgefinancierde uitgaven is het budgetrecht van de Staten-Generaal van toepassing. De Eerste en Tweede Kamer hebben het recht de uitgaven te beoordelen, goed te keuren of te verwerpen. De Tweede Kamer heeft tevens het recht van amendement. Zo bepalen de Staten-Generaal samen met het kabinet welk deel van de belastinginkomsten wordt besteed aan zorggerelateerde uitgaven.

De collectieve zorguitgaven betaald uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) en de Zorgverzekeringswet (Zvw) worden voor een belangrijk deel uit premies gefinancierd. Zij worden daarom aangeduid als premiegefinancierde zorguitgaven. Deze uitgaven maken op grond van de Comptabiliteitswet geen onderdeel uit van de rijksbegroting. Zij worden niet opgenomen in de begrotingsstaat van de VWS-begroting. Het budgetrecht is op deze uitgaven niet van toepassing. De uitgaven maken wel deel uit van het beheersingsregime van het Budgettair Kader Zorg. In de begrotingsstukken van VWS wordt aandacht besteed aan de ontwikkeling van de zorguitgaven en de beleidsontwikkelingen. In het Financieel Beeld Zorg (FBZ) is een overzicht opgenomen van alle uitgaven die onder het Budgettair Kader Zorg vallen. Hierin wordt ook ingegaan op de ontwikkeling van de uitgaven in het Budgettair Kader Zorg.

Het Budgettair Kader Zorg (BKZ)

Begroting VWS

De VWS-begroting bevat uitgaven voor onder meer preventie, jeugdzorg en sport. Ook uitgaven om het zorgstelsel goed te laten functioneren, maar die niet direct zijn te relateren aan de zorgverlening, komen rechtstreeks ten laste van de begroting. Voorbeelden hiervan zijn de exploitatiekosten van de Zelfstandige bestuursorganen (ZBO’s), de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en het College voor zorgverzekeringen (CVZ). Deze uitgaven worden gerekend tot de budgetdisciplinesector Rijksbegroting in enge zin (RBG-eng).

Tabel 1 geeft een overzicht van de bruto-BKZ-uitgaven. In overzicht 3 is deze uitsplitsing visueel gepresenteerd.

Tabel 1 BKZ-uitgaven naar vindplaats (bedragen x € 1 miljard)

Vindplaats	Artikel	Omschrijving	2013	Premie (P) / Begroting (B)
FBZ		Zvw	41,0	P
FBZ		AWBZ	27,3	P
Begroting VWS	4	Zorgopleidingen	0,2	B
Begroting VWS	4	Zorg Caribisch Nederland	0,1	B
Begroting VWS	8	Wtcg	0,4	B
Gemeentefonds/BZK		Wmo	1,5	B
Aanvullende Post Miljoenennota/ Begroting VWS		Loon- en prijsbijstelling	0,0	B
		Bruto-BKZ-uitgaven stand ontwerpbegroting 2013	70,5

Tabel 2 toont de bruto-BKZ-uitgaven en BKZ-ontvangsten, maar dan uitgesplitst naar financieringsbron. Het verplicht eigen risico en de eigen bijdragen zijn niet-belastingontvangsten. De bruto-uitgaven minus deze niet-belastingontvangsten vormen de netto-BKZ-uitgaven. Deze netto-BKZ-uitgaven worden getoetst aan het Budgettair Kader Zorg, dat is vastgesteld in de Startnota van het kabinet.

Tabel 2 Samenstelling van de bruto-BKZ-uitgaven en de BKZ-ontvangsten naar financieringsbron (bedragen x € 1 miljard)

	2013
Bruto-BKZ-uitgaven stand ontwerpbegroting 2013	70,5
Premiegefinancierd	68,3
waarvan AWBZ	27,3
waarvan Zvw	41,0
Begrotingsgefinancierd	2,1
waarvan Wmo	1,5
waarvan Zorgopleidingen	0,2
waarvan Wtcg	0,4
waarvan zorg Caribisch Nederland	0,1
waarvan Overig	0,0
BKZ-ontvangsten standontwerpbegroting 2013	4,7
waarvan Eigen bijdrage Zvw	2,9
waarvan Eigen bijdrage AWBZ	1,8
Netto-BKZ-uitgaven stand ontwerpbegroting	65,8

Financiering van de zorguitgaven en de sociale fondsen

De collectieve zorguitgaven worden gefinancierd uit premies (nominale ziektekostenpremie, inkomensafhankelijke bijdrage en AWBZ-premie), belastingmiddelen (rijksbijdragen), vanuit de begroting (rijksbijdrage voor de financiering van de premie voor jongeren onder de 18 jaar, Bijdrage in de Kosten van Kortingen (BIKK) en Rijksbijdrage financiering abortusklinieken), het verplicht eigen risico in de Zvw en eigen bijdragen. De premie-inkomsten worden gerekend tot de collectieve lasten en tellen daarom mee in de inkomstenindicator van het kabinet. Dit betekent dat iedere verandering in de hoogte van de premies wordt gecompenseerd door lastenverzwaring of lastenverlichting elders.

De Zvw en de AWBZ zijn volksverzekeringen, waar iedere ingezetene in Nederland verplicht premie voor betaalt en aanspraken aan ontleent. Een deel van de financiering loopt via de sociale fondsen, het Zorgverzekeringsfonds (ZVF) en het Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten (AFBZ). Deze fondsen maken geen onderdeel uit van de rijksbegroting, maar behoren wel tot de sector overheid. Veranderingen in de financiële positie van de fondsen hebben daarom invloed op het EMU-saldo. De fondsen worden gevoed met premies die door het kabinet worden vastgesteld (de inkomensafhankelijke bijdrage en de AWBZ-premie) en de rijksbijdragen. Ook een eventueel exploitatietekort in het ZVF of het AFBZ kan worden gezien als financiering van de zorguitgaven. Het exploitatiesaldo van de fondsen telt mee in het EMU-saldo en de EMU-schuld van het Rijk. Het Rijk moet hiervoor meer (of minder) lenen.

De nominale ziektekostenpremie wordt niet door het kabinet vastgesteld en wordt rechtstreeks door burgers betaald aan zorgverzekeraars. Het ZVF werkt als een verzekeringsfonds voor zorgverzekeraars. Uit het AFBZ worden de aanspraken betaald die burgers en instellingen hebben op grond van de AWBZ.

In het Financieel Beeld Zorg is aandacht voor de financiering van de zorguitgaven en de financiële positie van de fondsen.

1.1 Beleidsagenda 2013

I. Inleiding

Gezien de demissionaire status van het kabinet dat deze begroting opstelt, is gekozen voor een sobere invulling van de Beleidsagenda 2013 waarbij wordt ingegaan op de relevante ontwikkelingen die de begroting in financiële zin raken. In de artikelen wordt, zoals in andere jaren, de relevante financiële en beleidsinformatie die samenhangt met de voorgenomen uitgaven vermeld. Centraal in de Beleidsagenda staan de afspraken en financiële gevolgen van het Begrotingsakkoord 2013.

Onze gezondheidszorg levert ons veel op. We kunnen steeds meer mensen helpen en genezen en de zorg biedt ons ook een gevoel van zekerheid en geborgenheid. Daardoor leven we langer, zijn we langer gezond en blijven we langer zelfredzaam. Door goede zorg kunnen we ook langer werken en stijgt onze arbeidsproductiviteit. Onze gezondheidszorg wordt steeds beter. Elk jaar nemen de technologische mogelijkheden in de zorg toe, stijgt de kwaliteit en komen we tegemoet aan een grotere zorgvraag.

De huidige financieel-economische situatie vraagt om een verantwoorde ontwikkeling van de overheidsuitgaven. Iedere sector zal moeten bijdragen aan de beheersing van de uitgaven; dit geldt zeker ook voor de zorg. Om de betaalbaarheid van de zorg beter te waarborgen, een te grote stijging van de zorgpremie te voorkomen en tegelijkertijd de kwaliteit op peil te houden of te verbeteren, zijn in de afgelopen kabinetsperiode met een hervormingsagenda voor de zorg al stevige stappen gezet.

Binnen de ingezette hervormingen staan de beschikbaarheid van zorg en ondersteuning in de buurt voor mensen die dat nodig hebben centraal. Dit betekent niet alleen dat er wordt geïnvesteerd in goede basiszorg in de buurt, maar ook in samenwerking tussen de verschillende aanbieders van zorg en ondersteuning. Tegelijkertijd is het beleid erop gericht om meer invulling te geven aan de (keuze)vrijheid van patiënten, maatwerk beter mogelijk maken en het aanbod te flexibiliseren. Daarnaast wordt de eigen kracht van burgers en hun omgeving meer benut en worden de eigen verantwoordelijkheden van alle partijen in de zorg benadrukt. Ook is ingezet op het versterken van de kwaliteit van zorg door extra personeel en het stimuleren van e-health. Ten slotte zijn met veldpartijen afspraken gemaakt over een nieuwe invulling van de bekostiging van de zorg, waarbij voor het eerst duidelijke afspraken zijn gemaakt over volumebegrenzing.

Deze beleidsagenda gaat achtereenvolgens in op de curatieve zorg, de langdurige zorg, preventie, sport, jeugd en het terugdringen van (administratieve) lasten. De afsluitende paragraaf beschrijft het financieel beeld op hoofdlijnen.

II. Curatieve zorg

Inleiding

Goede en noodzakelijke zorg moet ook in de toekomst voor iedereen beschikbaar en betaalbaar blijven. De toenemende zorgvraag en oplopende kosten door technologische ontwikkelingen, de vergrijzing, het toenemend aantal chronisch zieken, het dreigende tekort aan personeel dwingen ons tot fundamentele en soms ingrijpende keuzes in de curatieve zorg.

Meer dan voorheen wordt van alle partijen – zorgaanbieders, zorgverzekeraars, overheid maar ook patiënten – een extra inspanning gevraagd om noodzakelijke verbeteringen door te kunnen voeren of de beheersbaarheid van zorguitgaven te vergroten. Met verschillende sectoren zijn afspraken gemaakt die niet alleen voor uitgavenbeheersing, maar ook voor kwaliteitsimpulsen moeten zorgen. Er wordt daarbij deels voortgebouwd op de ingezette lijnen, waarbij de juiste zorg op de juiste plaats wordt verleend en alle partijen hun verantwoordelijkheid nemen. Zorgaanbieders zijn hierbij verantwoordelijk voor het aanbieden van doelmatige en gepaste zorg, zorgverzekeraars voor een doelmatige zorginkoop en de overheid is op systeemniveau verantwoordelijk voor de betaalbaarheid, toegankelijkheid en kwaliteit van zorg. Met het Begrotingsakkoord 2013 worden eigen bijdragen ingevoerd of verhoogd voor kosten die te overzien zijn of die kostenbewustzijn in de hand moeten werken.

a. Iedereen draagt bij

In 2011 is een akkoord gesloten met zorgaanbieders en zorgverzekeraars over een beheerste uitgavenontwikkeling in de ziekenhuiszorg. De ambitie is om de structurele uitgavengroei in de ziekenhuiszorg in de periode 2012 tot 2015 te beperken en zo rust in de sector te creëren. In het verlengde van de overeenkomst in de ziekenhuiszorg zijn in 2012 ook afspraken gemaakt met de huisartsen en de ggz. Doordat er naar verwachting ook in deze sectoren meer financiële rust komt, kan de focus komen te liggen op de dagelijkse uitvoering van de dienstverlening en kwaliteitsverbetering.

Bestuurlijk Hoofdlijnenakkoord Ziekenhuizen/Medisch specialisten

Het hoofdlijnenakkoord vormt een doorbraak op het gebied van ziekenhuiszorg/medisch- specialistische zorg. Voor het eerst hebben alle betrokken partijen de verantwoordelijkheid genomen voor een beheerste uitgavenontwikkeling in de komende jaren, die niet ten koste gaat van de toegankelijkheid of de kwaliteit van de zorg. Gelet op het verbeterpotentieel dat er onder andere nog is op het gebied van (de organisatie van) zorg en de inkoop van medische hulpmiddelen en geneesmiddelen, is de verwachting dat de komende jaren zal blijken dat er in deze sector meer mogelijk is voor hetzelfde geld.

Bestuurlijk akkoord curatieve geestelijke gezondheidszorg

Bestuurlijk akkoord huisartsen

Met de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) is een akkoord gesloten over de huisartsenzorg. Het akkoord betreft zowel de inhoud van de zorg als financiële aspecten. Afgesproken is dat de huisarts een centrale rol op zich neemt bij de verdere ontwikkeling van meer zorg in de buurt. Huisartsen stimuleren daartoe de invoering van innovatieve methoden, zoals e-health en flexibele openingstijden die zijn afgestemd op de patiënten die bij een praktijk zijn ingeschreven. Huisartsen zetten zich ook in om de verwijzingen naar medisch-specialistische zorg zo veel mogelijk te beperken. Hiertoe wordt de poortwachterrol van de huisarts versterkt en wordt de inschrijving op naam gehandhaafd, zodat de persoonlijke relatie tussen huisarts en patiënt behouden blijft. Ook onderzoeken we of een zogenoemd «meekijktarief» voor medisch specialisten uit het ziekenhuis die op verzoek van de huisarts meekijken kan helpen om te voorkomen dat mensen naar het ziekenhuis moeten. In dat geval hoeft er geen dbc te worden geopend. Huisartsen gaan voor 50 miljoen euro besparen op de uitgaven aan geneesmiddelen. Dit wordt gerealiseerd door doelmatiger medicijnen voor te schrijven. Dit betekent dat waar mogelijk de goedkoopste medicijnen worden voorgeschreven. Huisartsen onderkennen dat de doelstellingen van het onlangs afgesloten akkoord over de ggz gevolgen hebben voor hun praktijk en zullen hierop inspelen. Er komt extra geld beschikbaar voor de rol die praktijkondersteuners-ggz van huisartsen hierbij kunnen spelen. Huisartsen en kabinet willen meer samenwerkingsverbanden tussen huisartsenposten en spoedeisende hulpposten, zodat minder mensen onnodig gebruik maken van spoedeisende hulpvoorzieningen (TK 32 620, nr. 71).

Onderzoek norminkomens medisch specialisten

In het Begrotingsakkoord 2013 is afgesproken dat er onderzoek wordt gedaan naar de wijze waarop de norminkomens van medisch specialisten (in loondienst en vrijgevestigd) meer in lijn kunnen worden gebracht met de inkomens van hun collega’s in andere landen. De onderzoeksopdracht valt uiteen in twee delen: een beschrijvende analyse van de relatieve inkomenspositie van Nederlandse specialisten en een inventarisatie van mogelijkheden (beleidsopties) om de inkomens van Nederlandse specialisten meer in lijn te brengen met hun collega's in andere landen. Een onafhankelijke commissie onder voorzitterschap van prof. dr. Meurs voert het onderzoek uit. De resultaten worden uiterlijk 1 oktober 2012 gepresenteerd.

b. Zorg op de juiste plek

c. Eigen bijdragen van burgers

Mensen hebben een eigen verantwoordelijkheid voor hun gezondheid. Zorg waarvan de kosten te overzien zijn en die bij het dagelijks leven behoren, kunnen zij zelf dragen. Het wettelijk verzekerd pakket blijft beperkt tot noodzakelijke zorg die niet voor eigen rekening en risico kan komen. Internationale vergelijkingen laten bovendien zien dat zorggebruikers in Nederland relatief weinig bijdragen aan zorgkosten. Daarom worden in 2013 maatregelen getroffen die een beroep doen op deze eigen verantwoordelijkheid van burgers.

Hulpmiddelen

Eigen bijdrage verblijfskosten voor medisch-specialistische zorg

Cliënten die in een instelling voor medisch-specialistische zorg (ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra) verblijven, betalen vanaf 2013 een eigen bijdrage voor verblijfskosten van 7,50 euro per dag als gedeeltelijke compensatie voor niet-zorgkosten (voeding en verblijf). De eigen bijdrage geldt voor iedereen van 18 jaar en ouder. In de langdurige zorg en bij een langdurig ggz-verblijf is al sprake van vergelijkbare verblijfskosten.

Verhogen eigen risico met compensatie voor de lagere inkomens

Het eigen risico is in het Begrotingsakkoord 2013 met 115 euro verhoogd. Verhoging van het verplicht eigen risico betekent dat verzekerden een groter deel van de kosten zelf dragen en minder betalen via de nominale premie en de inkomensafhankelijke bijdrage. Een verhoging van het eigen risico leidt ertoe dat het gemiddeld eigen risico met 61 euro stijgt en de premie en de inkomensafhankelijke bijdrage in totaal met ongeveer 61 euro daalt. De eerste 350 euro betaalt de gebruiker zelf, alle kosten daarboven worden gedekt uit premie-inkomsten. In het Begrotingsakkoord 2013 is afgesproken dat de maximum zorgtoeslag met 115 euro per persoon verhoogd wordt als compensatie voor de verhoging van het eigen risico met 115 euro. Huishoudens met een inkomen tot het wettelijk minimumloon worden zo volledig gecompenseerd voor de verhoging van het verplicht eigen risico. Huishoudens met een inkomen boven het wettelijk minimumloon ontvangen minder extra zorgtoeslag en dus minder compensatie. Door deze maatregel kan de solidariteit in de zorg in stand blijven; tussen ziek en gezond en tussen arm en rijk. Door deze maatregel blijft een ruim pakket mogelijk waarvoor gezonde mensen evenveel premie betalen als zieke mensen die veel kosten hebben, terwijl de vormgeving van de maatregel ertoe leidt dat de verhoging van het verplicht eigen risico inkomensafhankelijk is.

Verzachten eigen bijdrage curatieve ggz

In het Begrotingsakkoord 2013 is afgesproken de eigen bijdrage in de curatieve ggz te verzachten om zo de toegang tot deze zorg voor kwetsbare groepen te garanderen.

d. Kwaliteit en veiligheid

Investeren in opleidingen en taakherschikking

Kwaliteitsinstituut

IGZ

De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft de afgelopen jaren de nodige stappen gemaakt in de ontwikkeling naar een moderne toezichthouder. De IGZ dient daadkrachtig en proactief te zijn. Daarvoor is in de VWS Toezichtvisie IGZ van januari 2012 onder andere een nieuwe norm aangekondigd: binnen de termijn van één jaar dienen meldingen door de IGZ te zijn afgehandeld. Er mag alleen met goede redenen van worden afgeweken. Hierbij geldt het «pas toe of leg uit-principe». De IGZ investeert ook fors in het beter betrekken en goed omgaan met burgers, patiënten en cliënten. De IGZ voert meer inspecties uit op de werkvloer, zowel onaangekondigd als aangekondigd. Met een onderzoek naar de IGZ wordt de organisatie doorgelicht om na te gaan of deze robuust genoeg is om de toezichtvisie, met daarin nieuwe normen en eisen, en een aantal aandachtspunten van de Nationale ombudsman (No) uit te voeren. Verder wordt bezien of de processen en systemen hierop voldoende zijn berekend. Daarnaast kijkt de commissie-Sorgdrager in een ander onderzoek naar meldingendossiers en de afhandeling daarvan. Dit onderzoek moet een «herstel van vertrouwen» in de IGZ bewerkstelligen en tegelijkertijd lessen opleveren voor de uitvoering van de toezichtvisie en de aandachtspunten van de No. De resultaten van beide onderzoeken zullen in 2013 bij de ingezette omslag van de IGZ worden betrokken (TK 33 149, nr. 9).

III. Langdurige zorg

Inleiding

De langdurige zorg is gericht op mensen met een langdurige zorgbehoefte bijvoorbeeld zorg voor mensen met een beperking of zorg voor ouderen. In het Begrotingsakkoord 2013 is besloten tot maatregelen gericht op het anders organiseren van de langdurige zorg en het afremmen van de uitgavengroei. Desondanks nemen de AWBZ-uitgaven in 2013 toe.

a. Zorg dichtbij huis

b. Betere kwaliteit en zorg goed waarderen

Extra personeel

Om het voor zorginstellingen mogelijk te maken dat zij extra personeel kunnen aannemen en opleiden, zijn met ingang van 2012 extra middelen ter beschikking gesteld voor het verhogen van de maximum zzp-tarieven voor alle sectoren. Met het Begrotingsakkoord 2013 wordt de voorgenomen structurele investering in extra personeel voor de ouderenzorg voortgezet. Ook middelen die zijn toegevoegd aan het stagefonds, zijn behouden.

Wmo

De wijziging van de Wmo met het oog op de decentralisatie van de functies extramurale begeleiding en kortdurend verblijf is door de Tweede Kamer controversieel verklaard (TK 33 825, nr. 1). In 2013 zet het Transitiebureau op verzoek van de Tweede Kamer de voorbereidende activiteiten door om de positieve dynamiek bij gemeenten en veldpartijen te behouden (TK 33 127, nr. 59). Deze activiteiten zijn gericht op het versterken van de Wmo met het oog op bestaande en eventuele nieuwe taken, zoals het versterken van de positie van de lokale Wmo-raden. Ook worden gemeenten, zorgaanbieders en cliënten gericht voorbereid op een eventuele decentralisatie van extramurale begeleiding en kortdurend verblijf. Zo wordt in 2013 ingezet op het versterken van een coalitieaanpak tussen gemeenten, zorgaanbieders en cliëntenorganisaties en op het versterken van de samenwerking tussen gemeenten en zorgverzekeraars.

Cumulatie van effecten

In de voorbereiding van maatregelen op het terrein van ondersteuning wordt gericht ingezet op het leggen van verbindingen tussen de terreinen onderwijs, werk, zorg en welzijn. Mensen die maatschappelijke ondersteuning behoeven, hebben vaak op meer terreinen ondersteuning nodig. Bij het doorvoeren van maatregelen die kwetsbare groepen treffen, heeft het kabinet oog voor cumulatie-effecten.

Informele zorg en dienstverlening

Er wordt gesteefd naar een herordening van taken en verantwoordelijkheden tussen overheid en samenleving. De hiervoor vereiste cultuuromslag is breed ingezet met de Wmo, die uitgaat van de kracht van de lokale gemeenschap. Vrijwilligersbeleid is hier een onderdeel van en heeft een nauwe relatie met het burgerschapsbeleid van het Ministerie van BZK. In 2013 zal het Ministerie van VWS samen met het Ministerie van BZK én maatschappelijke partners activiteiten ontplooien om vrijwilligers beter te ondersteunen.

Tevens wordt ernaar gestreefd om informele zorgverleners (mantelzorgers) beter te ondersteunen. Ook hier is een brede coalitieaanpak het uitgangspunt. We gaan in overleg met werkgevers, gemeenten, huisartsen en andere professionals om afspraken te maken over het nog beter ondersteunen van mantelzorgers. Op basis van de in 2012 verschenen beleidsvisie (TK 30 169, nr. 26) zal in 2013 onder meer verder worden ingezet op mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid en het versterken van de sleutelrol van de huisarts bij het opsporen van mantelzorgers en het voorkomen van overbelasting bij deze zorgverleners.

Zorg en dwang

Het voorstel Wet Zorg en Dwang (TK 31 996, nr. 2) richt zich op mensen in de gehandicapten- en ouderenzorg, bijvoorbeeld wanneer sprake is van een verstandelijke beperking of dementie. Centraal in het wetsvoorstel staat dat gedwongen zorg in principe niet mag (nee, tenzij). Iemand mag alleen onvrijwillig worden verzorgd (in instelling of in de thuissituatie) als sprake is van ernstig nadeel voor de cliënt zelf of voor anderen. Primair beoogt dit wetsvoorstel de rechtspositie van cliënten te versterken. Tweede belangrijke doelstelling is ervoor te zorgen dat er minder snel en minder lang dwang kan worden toegepast door de beginselen van subsidiariteit, proportionaliteit en doelmatigheid niet alleen expliciet in de wet op te nemen, maar ook te laten vastleggen in het zorgplan. Het wetsvoorstel draagt in de kern zorg voor een duidelijk en zorgvuldig afwegingskader en het op het juiste moment inzetten van de benodigde kennis en expertise.

c. Afremmen van de uitgavengroei

Ook in de langdurige zorg worden maatregelen genomen om de betaalbaarheid van de zorg te verbeteren.

Beperken AWBZ-uitgaven tot demografische groei

Om de doelmatigheid te bevorderen, blijft de uitgavenstijging in 2013 beperkt tot de geraamde demografische groei van het zorggebruik. Dit betekent dat op een totaal van circa 26 miljard euro voor de langdurige zorg, een bedrag van 150 miljoen euro structureel in mindering wordt gebracht. Voor de komende jaren is echter nog steeds sprake van groeiende AWBZ-uitgaven.

Betrekken van bovenbudgettaire vergoedingen bij AWBZ

De bovenbudgettaire vergoedingen – vergoedingen die door instellingen kunnen worden aangevraagd voor cliëntgebonden hulpmiddelen – zullen worden betrokken bij de contracteerruimte voor zorgkantoren. Dit moet de doelmatige besteding van deze middelen bevorderen.

Harmoniseren vervoerskosten instellingen

De AWBZ-vergoeding voor vervoer van en naar instellingen voor dagbesteding en behandeling blijkt uit onderzoek niet efficiënt besteed. Zo bestaan op dit moment onverklaarbare verschillen in vervoerkosten per aanbieder. De vervoerskosten voor instellingen worden geharmoniseerd per 1 januari 2013. Met de maatregel is de extra- en intramurale vergoeding gelijkgeschakeld voor alle sectoren. Hiermee wordt 150 miljoen euro bespaard.

Verhoging vermogensinkomensbijtelling AWBZ

De vermogensinkomensbijtelling wordt verhoogd tot twaalf procent. Vermogende cliënten moeten daardoor meer bijdragen aan de zorg die zij ontvangen.

d. Overig

Uitvoering AWBZ door Zorgverzekeraars (UAZ)

Het demissionaire kabinet heeft ervoor gekozen de beslissing ten aanzien van het al dan niet laten doorgaan van de Uitvoering van de AWBZ door Zorgverzekeraars (UAZ) over te laten aan een nieuw kabinet. Dit betekent dat de uitvoering van de AWBZ in 2013 een taak blijft voor de zorgkantoren.

Overheveling geriatrische revalidatiezorg

Wel wordt de geriatrische revalidatiezorg per 1 januari 2013 grotendeels overgeheveld naar de Zorgverzekeringswet (Zvw). Revalidatiezorg voor ouderen valt nu nog onder de AWBZ. Deze zorg is altijd van korte duur en past daarom in beginsel beter in de Zvw. De overheveling levert winst op voor de patiënt, omdat de aansluiting tussen de behandeling in het ziekenhuis en de revalidatie soepeler zal verlopen. Ook ontstaat ruimte voor een veel gevarieerder zorgaanbod, zodat deze revalidatiezorg meer op maat kan worden geboden (TK 30 597, nr. 184).

Palliatieve zorg

In het Begrotingsakkoord 2013 wordt 10 miljoen euro extra uitgetrokken voor palliatieve zorg om patiënten met een levensbedreigende ziekte (en hun naasten) een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven te geven. Als uitgangspunt geldt dat de middelen zoveel mogelijk bij de cliënt – op de werkvloer – terecht moeten komen. Bij de inzet van de middelen wordt aangesloten bij het door de Kerngroep Palliatieve Zorg aan de Tweede Kamer aangeboden Witboek Palliatieve Zorg. De middelen worden ingezet ten behoeve van de versterking van de zorg in de eerste en de tweede lijn, zodat de patiënt verzekerd is van integrale palliatieve zorg, zo dicht mogelijk rond hem georganiseerd. Praktijkgericht onderzoek zal worden gestimuleerd alsmede de verankering van palliatieve zorg in opleidingen. Tevens zijn de middelen bestemd voor een verhoging van het subsidieplafond gericht op vrijwilligerswerk in de palliatieve terminale zorg.

IV. Preventie

Inleiding

In het Begrotingsakkoord 2013 zijn ook afspraken gemaakt over extra uitgaven voor preventie. Preventie levert een belangrijke bijdrage aan de kwaliteit van leven. Het gaat hier om zorg dichtbij de cliënt en zijn of haar omgeving, die laagdrempelig en betrouwbaar moet zijn en kan bijdragen aan de gezondheid op lange termijn. Om het belang van dit type zorg te onderstrepen is in het Begrotingsakkoord 2013 90 miljoen euro uitgetrokken voor dieetadvisering, stoppen met roken, en het tegengaan van overgewicht bij kinderen.

Gezonde leefstijl

Vanuit de prioriteiten van de landelijke nota gezondheidsbeleid «Gezondheid dichtbij» zetten we positief in op het aantrekkelijk en toegankelijk maken van gezonde keuzes (TK 32 793, nr. 2). We doen dit samen met gemeenten, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties, het onderwijs en zorgverleners. Daarbij is specifieke aandacht voor de jeugd en wordt een gezonde leefstijl gestimuleerd. Dat doen we onder andere door de inzet van social media en extra geld voor voorlichting op scholen. Het is belangrijk risico’s vroeg te signaleren en de weerbaarheid te vergroten om dagelijkse verleidingen te weerstaan. Verder is het van belang grenzen te stellen en die te handhaven. Een voorbeeld van het laatste is het strafbaar stellen van het bezit van alcohol voor jongeren onder de 16 jaar, zoals dat is geregeld in de Drank- en Horecawet die per 1 januari 2013 wordt gewijzigd. Hiermee zijn jongeren zelf ook verantwoordelijk als zij onder de 16 jaar alcohol bij zich hebben op straat of in het café.

Dieetadvisering

Vanaf 1 januari 2013 worden de eerste drie behandeluren dieetadvisering vergoed uit de basisverzekering. De aanspraak op dieetadvisering, als onderdeel van de gecoördineerde, multidisciplinaire zorg, wordt dan teruggebracht van vier naar drie behandeluren.

«Stoppen met roken»

Ook de medicijnen bij «stoppen met roken» worden, als onderdeel van een «stoppen met roken»-programma vanaf 1 januari 2013 weer opgenomen in de basisverzekering. Dit betekent dat naast de begeleiding bij stoppen met roken door bijvoorbeeld de huisarts, ook de combinatie van begeleiding en farmacologische ondersteuning (nicotinepleisters, e.d.) in het kader van het «stoppen met roken»-programma worden vergoed via het basispakket.

Tegengaan obesitas bij kinderen

Overgewicht is een toenemend probleem onder jongeren. Ongeveer één op de zeven kinderen heeft overgewicht. Om dit tegen te gaan wordt fors geïnvesteerd in diverse bestaande programma’s voor overgewicht, jeugd en gezondheid. De inzet is primair gericht op voeding en bewegen. Waar mogelijk wordt – aansluitend bij de omslag in leefstijlbeleid – de verbreding gemaakt naar andere leefstijlthema’s. Zo wordt voor drie miljoen euro extra geïnvesteerd in het programma Jongeren op Gezond Gewicht (JOGG), als onderdeel van het Convenant Gezond Gewicht. Via scholen wordt overgewicht op verschillende manieren aangepakt. Ook wordt via het programma Sport en bewegen in de buurt de sportimpuls bij jongeren verhoogd. Daarnaast krijgt de Jeugdgezondheidszorg voor adolescenten een impuls via een extra individueel contactmoment. Tot slot wordt geïnvesteerd in betrouwbare informatievoorziening door de overheid over een gezonde leefstijl aan ouders en jeugd via Stichting Opvoeden.nl, de digitale informatiebank voor de Centra voor Jeugd en Gezin.

V. Sport

Sport en bewegen

VI. Jeugd

Stelselwijziging jeugdzorg

Jeugdgezondheidszorg

Aanpak kindermishandeling

De voorgenomen stelselwijziging jeugdzorg heeft ook gevolgen voor de aanpak kindermishandeling. In de nieuwe stelselopzet moeten gemeenten zorg dragen voor preventie, signaleren, melden en nazorg van zowel huiselijk geweld als kindermishandeling. Tevens organiseren zij op bovenlokaal niveau een meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling, met één frontoffice. Daarin worden de taken van de Steunpunten Huiselijk Geweld en de Advies- en Meldpunten Kindermishandeling gecombineerd. Gemeenten krijgen de ruimte om de schaal en werkwijze van deze meldpunten te bepalen.

Aanpak geweld in afhankelijkheidsrelaties

VII. Administratieve lasten en compacte overheid

In 2013 blijft het verminderen van administratieve lasten voor burgers en bedrijven een aandachtspunt. Ook VWS draagt hieraan bij. In de zorgsector kan door slimmer of minder beleid op papierwerk worden beperkt en in overbodige regels gesnoeid. Tegelijkertijd zet VWS zelf verdere concrete stappen op weg naar een meer compacte en efficiënte overheid.

Minder overhead en administratieve lasten in de langdurige en curatieve zorg

Complexiteitsreductie en versterken kennisagenda

VIII. Financieel beeld op hoofdlijnen

Om te komen tot een verantwoorde ontwikkeling van de overheidsuitgaven, wordt van iedereen in de samenleving een bijdrage gevraagd. Voor de zorg geldt dat met zorgaanbieders de afgelopen periode afspraken zijn gemaakt om voor de komende jaren te komen tot een beheerste uitgavenontwikkeling. Voor burgers wijzigt het verzekerd pakket en wordt via de eigen bijdrage een aandeel gevraagd. Tegelijkertijd wordt er gericht geïnvesteerd in preventie en palliatieve zorg. De getroffen maatregelen leveren op termijn met twee miljard euro een aanzienlijke bijdrage aan het terugdringen van de overheidsuitgaven.

Ook van burgers wordt een bijdrage gevraagd. Zorg waarvan de kosten te overzien zijn en die bij het dagelijks leven behoren, kunnen cliënten zelf dragen. Het eigen risico wordt in het Begrotingsakkoord 2013 verhoogd met 115 euro tot 350 euro. Daarnaast wordt een compensatie gevraagd voor niet-zorgkosten (voeding en verblijf) wanneer men in een instelling voor medisch- specialistische zorg verblijft. Ook wijzigt de verstrekking van een aantal medische hulpmiddelen, zoals de rollator en andere loophulpmiddelen en hoortoestellen. Ten slotte wordt de vermogensinkomensbijtelling in de AWBZ verhoogd tot twaalf procent. Vermogende cliënten dragen daardoor meer bij aan de zorg die zij ontvangen.

In juni 2012 heeft de ambtelijke Taskforce Beheersing Zorguitgaven het rapport Naar beter betaalbare zorg uitgebracht. Het rapport doet aanbevelingen om de collectieve zorguitgaven op de middellange termijn beter te beheersen en op een houdbaar groeipad te krijgen. Hiervoor moet zorg terug naar de kern, moet zorg op de juiste plaats verleend worden en dienen alle partijen een grotere bijdrage aan de beheersing van de zorguitgaven te leveren. Daarnaast stelt het rapport dat voor een goede werking van het zorgsysteem adequate informatievoorziening noodzakelijk is. Het is aan een volgend kabinet om te besluiten over de aanbevelingen.

Belangrijke nieuwe beleidsmatige begrotingsmutaties

Opbouw uitgaven (bedragen x € 1 000)

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	17 564 976	16 969 254	17 220 489	16 922 101	17 197 746	17 197 746
Mutatie nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie amendement 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	348 204	– 1 977 823	– 2 493 033	– 2 456 619	– 2 187 567	99 059
Nieuwe mutaties	185 045	719 886	1 078 748	1 642 475	1 915 594	621 094
Stand ontwerpbegroting 2013	18 098 225	15 711 317	15 806 204	16 107 957	16 925 773	17 917 899

Toelichting belangrijkste nieuwe beleidsmatige mutaties (bedragen x € 1000)

	artikel	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Op basis van het Begrotingsakkoord 2013 komt € 26 miljoen beschikbaar voor het tegengaan van obesitas bij kinderen. Deze middelen worden deels ingezet voor de Gezonde school (doorontwikkeling gezonde schoolmethode, meer inzet op de «voorschool», doorlopende leerlijn gezond gewicht, behoud van kennis over voeding en gezond gedrag binnen primair onderwijs en verspreiden van interventies gericht op een gezonde schoolomgeving).	1	0	5 000	5 000	5 000	5 000	5 000
Op basis van het Begrotingsakkoord 2013 komt € 26 miljoen beschikbaar voor het tegengaan van obesitas bij kinderen. Deze middelen worden deels ingezet voor Jongeren op Gezond Gewicht: intensiveren en ook na 2014 continueren van het Convenant Gezond Gewicht, door eerder op te schalen en de aansluiting met de lokale zorgsector te verbeteren.	1	0	3 000	3 000	3 000	3 000	3 000
Op basis van het Begrotingsakkoord 2013 komt € 26 miljoen beschikbaar voor het tegengaan van obesitas bij kinderen. Deze middelen worden deels ingezet om een impuls te geven aan het individueel contactmoment voor adolescenten (vanaf 14 jaar) en eventuele aanvullende (collectieve) activiteiten voor leerlingen in het voortgezet en middelbaar onderwijs door de Jeugdgezondheidszorg.	1	0	15 000	15 000	15 000	15 000	15 000
Op basis van het Begrotingsakkoord 2013 komt € 26 miljoen beschikbaar voor het tegengaan van obesitas bij kinderen. Deze middelen worden deels ingezet voor betere informatievoorziening via centra voor Jeugd en Gezin over een gezonde leefstijl aan ouders en jeugd (Stichting Opvoeden.nl).	1	0	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000
De uitgaven voor zorgkosten illegalen en andere onverzekerbare vreemdelingen vallen in de jaren 2012 en 2013 lager uit dan eerder geraamd.	2	– 5 000	– 5 000	0	0	0	0
Dit betreft de inzet van eerder op de aanvullende post gereserveerde middelen voor de landelijke uitrol van pilots orgaandonatie in ziekenhuizen.	2	0	6 625	6 625	6 625	6 625	0
Overboeking naar het gemeentefonds: Betreft een structurele toevoeging aan de decentralisatie-uitkering vrouwenopvang van € 7 miljoen voor de uitvoering van het actieplan «Ouderen in veilige handen» en € 7 miljoen voor de «Aanpak van geweld in afhankelijkheidsrelaties».	3	– 14 000	– 14 000	– 14 000	– 14 000	– 14 000	– 14 000
Dit betreft een overboeking van de premie naar de begroting van voor de uitvoering van de pgb-maatregelen. Daarnaast zijn in 2013 en 2014 extra middelen beschikbaar voor intensivering van de fraudeaanpak.	3	0	30 000	30 000	15 000	15 000	15 000
Op basis van het Begrotingsakkoord 2013 komt structureel € 10 miljoen ter versterking van de palliatieve zorg. Bij deze versterking wordt aangesloten op de lijnen van het Witboek palliatieve zorg. De inzet van de middelen is gericht op de kwaliteit van zorg, consultatie en kennisontwikkeling en -verspreiding, met als uitgangspunt dat de middelen zoveel mogelijk bij de cliënt terecht komen. Daarnaast wordt de inzet van vrijwillige palliatieve zorg verder ondersteund door een ophoging van het subsidieplafond in de Regeling Palliatief Terminale Zorg.	3	0	10 000	10 000	10 000	10 000	10 000
In het Begrotingsakkoord 2013 is besloten vanaf 2013 toe te werken naar gelijkschakeling van de vergoeding voor (medisch) specialistische vervolgopleidingen. Dit betekent een structurele korting op het Opleidingsfonds  van € 15 miljoen in 2013 oplopend tot € 90 miljoen in 2016. Gezien de omvang van deze maatregel is besloten tot een stapsgewijze implementatie. In 2013 zal een doelmatigheidskorting van 2% op het vergoedingsbedrag worden opgelegd voor alle (medisch) specialistische vervolgopleidingen. De structurele invulling zal – met inachtneming van het aspect van toewerken naar gelijkschakeling – in een bestuurlijk overleg met betrokken partijen in het najaar nader worden uitgewerkt.	4	0	– 15 000	– 30 000	– 60 000	– 90 000	– 90 000
Met ingang van 2013 worden zorgopleidingen 1e en 2e tranche – met uitzondering van de publieke gezondheidszorg opleidingen – en de huisartsenopleiding in plaats van via begrotingssubsidies via beschikbaarheidsbijdragen gefinancierd. Om dat mogelijk te maken wordt het bijbehorende budget overgeheveld van begrotingsgefinancierd BKZ naar het premiegefinancierde BKZ. Het grootste deel gaat naar de Zvw, een beperkt deel naar de AWBZ.	4	0	– 1 023 353	– 1 052 701	– 1 062 277	– 1 034 203	– 1 077 657
Betreft een overheveling van het kader instellingen voor medisch specialistische zorg (premiegefinancierde BKZ ) naar het begrotingsgefinancierde BKZ, Fonds Ziekenhuisopleidingen (FZO) ten behoeve van het opleiden van gespecialiseerd verpleegkundigen en ondersteunend medisch personeel.	4	0	20 000	20 000	20 000	20 000	20 000
In het kader van het inkomensafhankelijk maken van de Wtcg worden uitvoeringskosten gemaakt. In de 1e suppletoire begroting 2012 zijn reeds middelen geraamd voor 2012, dit betreft de raming van de uitvoeringskosten in 2013.	4	0	4 119	0	0	0	0
Overboeking naar het Gemeentefonds: betreft een overboeking tot en met 2014 aan de decentralisatie-uitkering Jeugd voor de doorontwikkeling methodiek zoals toegepast in «De Nieuwe Kans» (€ 1,8 miljoen) en de financiering van de wijkschool (€ 2 miljoen).	5	– 3 800	– 3 800	– 3 800	0	0	0
Dit betreft de overheveling van de op de aanvullende post gereserveerde middelen voor de uitvoeringskosten en de transitiekosten van de regeerakkoordmaatregel (2010) overhevelen van zorg voor jeugd naar gemeenten.	5	0	0	0	41 000	40 000	27 000
Op basis van het Begrotingsakkoord 2013 komt € 26 miljoen beschikbaar voor het tegengaan van obesitas bij kinderen. Deze middelen worden deels ingezet voor een geoormerkte verhoging van de Sportimpuls (onderdeel van het programma Sport en Bewegen in de Buurt) voor het kopiëren van interventies die gericht zijn op de aanpak van overgewicht bij kinderen.	6	0	2 000	2 000	2 000	2 000	2 000
Bij de uitgavenraming van de algemene tegemoetkomingen in het kader van de Wtcg is als gevolg van de aanpassing van criteria voor rechthebbenden (fysiotherapie) sprake van een meevaller in de jaren 2013 tot en met 2015.	8	0	– 20 600	– 37 300	– 34 900	0	0
Op grond van actuele inzichten met betrekking tot de uitbetaling van Wtcg-tegemoetkomingen is de inschatting dat er in 2012 € 38 miljoen meer en in 2013 € 38 miljoen minder benodigd zal zijn. Met het oog daarop wordt een bedrag van € 38 miljoen verschoven van 2013 naar 2012.	8	38 000	– 38 000	0	0	0	0

Opbouw ontvangsten (bedragen x € 1 000)

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	45 839	50 326	43 263	106 272	106 175	106 175
Mutatie nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie amendement 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	50 423	13 213	8 713	8 713	8 713	8 713
Nieuwe mutaties	505	0	0	0	0	0
Stand ontwerpbegroting 2013	96 767	63 539	51 976	114 985	114 888	114 888

Meerjarenplanning beleidsdoorlichtingen

Meerjarenplanning beleidsdoorlichtingen

Artikel	Realisatie		Planning					Toelichting
	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Artikel 1 Volksgezondheid
1. Gezondheidsbescherming				√				Voedselveiligheid (2014)
2. Ziektepreventie			√					Screeningsbeleid (2013)
3. Gezondheidsbevordering					√			Leefstijlbeleid (2015)
4. Ethiek
Artikel 2 Curatieve zorg
1. Kwaliteit en (patiënt)veiligheid				√				Veiligheidsprogramma (2014)
2. Toegankelijkheid en betaalbaarheid van zorg		√						Taskforce Beheersing Zorguitgaven (2012)
3. Bevorderen werking van het stelsel
Artikel 3 Maatschappelijke ondersteuning en langdurige zorg
1. Stimuleren participatie en zelfredzaamheid (mensen met beperkingen)				√				Onderzoek Wmo door SCP (2014)
2. Zorgdragen voor langdurige zorg tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten			√					IBO gehandicaptenzorg (2013)
Artikel 4 Zorgbreed beleid
1. Versterken positie cliënt
2. Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt
3. Kwaliteit en transparantie en kennisontwikkeling
4. Inrichten uitvoeringsactiviteiten
5. Zorg, welzijn (zorg, welzijn en jeugdzorg) en jeugdzorg op Caribisch Nederland					√			Rijksbreed onderzoek Caribisch Nederland (2015)
Artikel 5 Jeugd								Jeugdstelsel (start in 2018, afronding in 2019)
1. Laagdrempelige ondersteuning bij het opvoeden en opgroeien
2. Noodzakelijke en passende zorg
Artikel 6 Sport en bewegen	√					√		Uitvoering sportbeleid (2011) Sport en beweegbeleid (2016)
1. Passend sport- en beweegaanbod
2. Uitblinken in sport
3. Borgen van innovatie, kennisontwikkeling en kennisdeling
Artikel 7 Oorlogsgetroffenen en herinnering Wereldoorlog II
1. De zorg- en dienstverlening aan verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen WOII en de herinnering aan WOII				√				Uitvoering taken door Nationaal Comité 4 en 5 mei (2014)
2. Wetten en regelingen voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen				√				Uitvoering uitkeringen door SVB (2014)
Artikel 8 Tegemoetkoming specifieke kosten
1. Zorgtoeslag
2. Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten
3. Tegemoetkoming specifieke zorgkosten
Financieel Beeld Zorg		√						Taskforce Beheersing Zorguitgaven (2012) IBO Universitair Medisch Centra (2012)

1.2 Beleidsartikelen

Artikel 1 Volksgezondheid

1. Algemene beleidsdoelstelling

Een goede volksgezondheid, waarbij mensen zo min mogelijk bloot staan aan bedreigingen van hun gezondheid én zij gezond leven.

Kengetallen levensverwachting

	2000	2003	2005	2007	2008	2009	2010	2011
1. Absolute levensverwachting in jaren:
– mannen	75,5	76,2	77,2	78,0	78,3	78,5	78,8	79,2
– vrouwen	80,6	80,9	81,6	82,3	82,3	82,6	82,7	82,9
2. waarvan jaren in goed ervaren gezondheid:
– mannen	61,5	62,4	62,5	64,7	63,7	65,3	63,9	63,7
– vrouwen	60,9	61,6	61,8	63,4	63,5	63,8	63,0	63,3

2. Rol en verantwoordelijkheid minister

Een belangrijke beleidsopgave van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is het beschermen en bevorderen van de gezondheid van burgers. Dit laat onverlet dat mensen in eerste instantie zelf verantwoordelijk zijn voor hun gezondheid en zichzelf – waar mogelijk – dienen te beschermen tegen gezondheidsrisico’s. Bij externe risicofactoren, zoals infectieziekten en rampen/crises ligt hier een belangrijke rol voor de overheid. De verantwoordelijkheid voor veilig voedsel en veilige producten ligt primair bij het bedrijfsleven. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), een baten-lastendienst van het Ministerie van EL&I ziet namens VWS onder meer toe op de naleving van de Warenwet, de Tabakswet en de Wet op de Dierproeven.

Op het terrein van volksgezondheid heeft de minister van VWS uiteenlopende rollen van stimuleren, financieren, regisseren tot (doen) uitvoeren (zie tabel). De rol en invulling daarvan verschilt per terrein en hangt af van de taken en bevoegdheden van andere actoren die ieder vanuit hun eigen rol bijdragen aan de doelstellingen op het terrein van de volksgezondheid. Met name de gemeenten hebben op het terrein van de publieke gezondheid een belangrijke eigenstandige verantwoordelijkheid. Belangrijke wet- en regelgeving voor gemeenten betreft de Wet Publieke Gezondheid, de Wet maatschappelijke ondersteuning, de Wet Veiligheidsregio’s, de Wet Kinderopvang, de Drank- en Horecawet en de Warenwet.

Rol en verantwoordelijkheid minister

Beleidsterrein	Stimuleren	Financieren	Regisseren	(Doen) uitvoeren
Gezondheidsbescherming: – Voedsel- en productveiligheid – Crisisbeheersing – Wettelijke taken en beleidsondersteuning zorgbreed door RIVM			Opstellen en (doen) handhaven, via de NVWA, van het wettelijk kader voor bescherming consumenten tegen onveilige producten en levensmiddelen. Opstellen wettelijk kader ter voorbereiding witte kolom op rampen en crises en in stand houden crisisinfrastructuur. Het verder reduceren van antibioticagebruik, waar nodig in de gezondheidszorg en in de veehouderij in nauwe samenwerking met het Ministerie van EL&I.	(Doen) uitvoeren wettelijke taken en beleidsondersteuning zorgbreed door het RIVM. Dit betreft onder andere infectieziektebestrijding en medische milieukunde.
Ziektepreventie – Bevolkingsonderzoeken – Infectieziektebestrijding – Jeugdgezondheidszorg			Opstellen wettelijk kader en doen handhaven kwaliteit Jeugdgezondheidszorg.	Doelmatigheid, kwaliteit en toegankelijkheid bevolkingsonderzoeken ter voorkoming en vroegtijdige opsporing levensbedreigende ziekten. Dit betreft onder andere borstkanker, baarmoederhalskanker en darmkanker. Vroegtijdige opsporing en bestrijding van infectieziekten. Dit betreft onder andere het Rijksvaccinatieprogramma en infectieziektebestrijding.
Gezondheidsbevordering	Bevorderen dat mensen gezonder gaan leven door gezonde keuze makkelijker te maken en zorg te dragen voor betrouwbare informatie over gezonde leefstijl. Voorbeelden hiervan zijn de Jeugdimpuls, het Convenant Gezond Gewicht, JOGG, sport en bewegen in de buurt, de gezonde school en het extra contactmoment in de Jeugdgezondheidszorg voor adolescenten.		Opstellen en (doen) handhaven via de NVWA en gemeenten van het wettelijk kader voor de bescherming van de gezondheid van burgers tegen de risico’s van het gebruik van alcohol en tabak. Inzetten op een gezonder aanbod van voeding en aandacht voor een gezonde, beweegvriendelijke en veilige omgeving waarin de gezonde keuze een makkelijke keuze is. Dit om een gezond gewicht positief te stimuleren en letsels in de privésfeer te voorkomen. Coördinatie interdepartementale drugsbeleid en verantwoordelijk voor het (wettelijk) kader voor de gezondheidsaspecten van het drugsbeleid.
Ethiek		Financiering secretariaten toetsingscommissies, abortusklinieken (via subsidie AWBZ) en CCMO.	Formuleren van wet- en regelgeving en beleid op het terrein van medisch-ethische vraagstukken.

3. Prioriteiten 2013 en beleidswijzigingen

In de landelijke nota gezondheidsbeleid «Gezondheid dichtbij» (TK 32 793, nr. 2) zijn de prioriteiten op het gebied van gezondheid en preventie benoemd. Concreet betekent dit in 2013:

• – Op het gebied van gezondheidsbescherming:

  Het verder reduceren van antibioticagebruik, waar nodig in de gezondheidszorg en in de veehouderij in nauwe samenwerking met het Ministerie van EL&I.

  Voorbereiding op uitbraken van zoönosen en bestrijding daarvan waar dit nodig is. Ook dit in samenwerking met het Ministerie van EL&I.

  De Europese samenwerking op grensoverschrijdende bedreigingen van de gezondheid wordt in 2013 geïntensiveerd. Ook zal verdere aandacht uitgaan naar de preventie en bestrijding van infectieziekten in Caribisch Nederland.

  Ter bescherming van de gezondheid van jeugdigen zal per 1 januari 2013 de gewijzigde Drank- en Horecawet het bezit van alcohol voor jongeren onder de 16 jaar strafbaar stellen. Hiermee worden jongeren zelf ook verantwoordelijk als zij onder de 16 jaar alcohol bij zich hebben op straat of in het café.

  Er zal eind 2012 een besluit genomen worden of wetgeving nodig is om tot zoutreductie in voeding te komen.

• – Zorg en sport dichtbij in de buurt:

  In 2013 wordt het actieplan «Gezond Bedrijf» uitgevoerd in samenwerking met het Ministerie van SZW en wordt de Gezonde Wijk-aanpak samen met het Ministerie van BZK gecontinueerd.

  Vanaf februari 2012 is gestart met de uitvoering van het programma «Sport en bewegen in de buurt». Dit zal in 2013 worden voortgezet. Met dit programma wordt ondersteuning geboden aan gemeenten en andere partijen om in te zetten op het lokaal realiseren van sport- en beweegaanbod, afgestemd op de behoefte van bewoners. Eén van de onderdelen van het programma bestaat uit een structurele rijksbijdrage aan gemeenten voor het realiseren van (de verbrede inzet van) buurtsportcoaches.

• – Ziektepreventie:

  In 2013 zal de uitvoering van het nieuwe bevolkingsonderzoek naar darmkanker voor 55- tot 75-jarigen worden gestart.

  De landelijke aanpak perinatale sterfte wordt in 2013 vervolgd.

• – Gezonde leefstijl:

  Specifieke aandacht is er voor de jeugd, waarbij ingezet wordt op het bevorderen (het aanleren) van een gezonde leefstijl. Onder andere door de inzet van social media en extra budget voor voorlichting op scholen (Impuls gezonde leefstijl jeugd).

  Er wordt ingezet op betrouwbare en toegankelijke informatievoorziening voor burgers en professionals. De thema-instituten gaan op het terrein van leefstijl meer samenwerken wat betreft informatievoorziening aan de burgers. Deze samenwerking krijgt vorm in een werkplaats Publiekscommunicatie. De stichting Opvoeden.nl blijven we ondersteunen; die zorgt voor een database met betrouwbare gevalideerde informatie die de Centra voor Jeugd en Gezin kunnen gebruiken voor hun lokale website. Daarnaast wordt gewerkt aan een database met (effectieve) interventies van het Centrum Gezond Leven, bestemd voor professionals.

  Verder zal in 2013 worden doorgegaan met het aangaan van publiek-private samenwerking om de betrokkenheid van het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties, het onderwijs en zorgverleners bij het stimuleren van gezond gedrag te vergroten.

• – Overgewicht is een groeiend probleem onder jongeren. Ongeveer één op de zeven kinderen heeft overgewicht. Om dit tegen te gaan wordt fors geïnvesteerd in diverse bestaande programma’s die raken aan overgewicht, jeugd en gezondheid. De inzet is primair gericht op voeding en bewegen, maar daar waar mogelijk wordt – aansluitend bij de omslag in het leefstijlbeleid – een verbredingslag gemaakt naar andere leefstijlthema’s. Zo wordt voor € 3 miljoen aanvullend geïnvesteerd in het programma «Jongeren op Gezond Gewicht» (JOGG), als onderdeel van het Convenant Gezond Gewicht. Via scholen wordt overgewicht op verschillende manieren aangepakt (intensivering van € 5 miljoen). Ook wordt via het programma «Sport en bewegen in de buurt» de sportimpuls bij jongeren verhoogd (intensivering van € 2 miljoen). Daarnaast krijgt de Jeugdgezondheidszorg voor adolescenten een impuls via een extra individueel contactmoment (intensivering van € 15 miljoen). Tot slot wordt geïnvesteerd in betrouwbare informatievoorziening vanuit de overheid over een gezonde leefstijl aan ouders en jeugd via Stichting Opvoeden.nl, de digitale informatiebank voor Centra voor Jeugd en Gezin (intensivering van € 1 miljoen) (TK 33 280, nr. 1).

• – Er wordt voorts in 2013 verder ingezet op alternatieven voor dierproeven zoals aangegeven in het Actieplan Dierproeven en Alternatieven 2011–2021 (TK 30 168, nr. 30).

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Begrotingsuitgaven (bedragen x € 1 000)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Verplichtingen	358 643	503 029	510 129	505 106	497 194	502 400	507 744
Uitgaven	476 582	514 696	515 780	508 538	498 781	502 400	507 744
waarvan juridisch verplicht (%)			99%
1. Gezondheidsbescherming			97 340	86 749	83 566	82 800	82 103
Subsidies			3 182	3 269	3 300	3 302	3 302
waarvan onder andere:
Uitvoering landelijke nota gezondheidsbeleid			2 265	2 112	2 143	2 143	2 143
Crisisbeheersing Volksgezondheid			828	1 066	1 064	1 064	1 064
Opdrachten			8 278	3 270	3 275	3 784	5 418
waarvan onder andere:
CBRN Weerstandsverhoging			5 500	0	0	0	0
Alternatieven voor dierproeven			649	875	875	875	875
Bijdrage aan baten-lastendiensten			85 760	80 090	76 871	75 594	73 263
waarvan onder andere:
Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit			70 526	65 725	62 982	62 296	61 599
RIVM: wettelijke taken en beleidsondersteuning zorgbreed			14 144	13 334	12 858	12 778	12 778
Bijdragen aan medeoverheden			120	120	120	120	120
2. Ziektepreventie			345 500	349 253	342 898	347 361	353 402
Subsidies			9 920	9 514	9 358	9 559	9 559
waarvan onder andere:
Ziektepreventie			7 188	6 782	6 626	6 827	6 827
Jeugdgezondheid			2 732	2 732	2 732	2 732	2 732
Bijdragen aan baten-lastendiensten			320 580	324 739	318 540	322 802	328 843
waarvan onder andere:
RIVM/Opdrachtverlening Centra			65 780	64 179	61 192	62 053	62 104
RIVM/Uitvoering Subsidieregeling Publieke Gezondheid			209 054	214 764	224 062	229 838	237 746
RIVM/Ontwikkelingen technologie en demografie			26 261	26 293	23 465	21 090	19 172
RIVM/Uitvoering Kaderregeling VWS-subsidies			11 519	11 358	11 250	11 250	11 250
RSV-vaccin			5 895	6 074	– 3 500	– 3 500	– 3 500
Bijdrage aan medeoverheden			15 000	15 000	15 000	15 000	15 000
Extra contactmoment Jeugdgezondheidszorg			15 000	15 000	15 000	15 000	15 000
3. Gezondheidsbevordering			54 209	53 991	54 060	54 060	54 060
Subsidies			35 177	32 776	32 398	32 333	32 333
waarvan onder andere:
Preventie van schadelijk middelengebruik (alcohol, drugs en tabak)			7 920	6 831	6 707	6 707	6 707
Gezonde voeding en gezond gewicht / JOGG			12 250	11 685	10 972	10 907	10 907
Gezonde leefstijl jeugd			0	400	2 620	2 620	2 620
Letselpreventie			3 867	3 590	3 540	3 540	3 540
Subsidies ter bevordering van seksuele gezondheid			5 131	4 495	2 854	2 854	2 854
Subsidies ter bevordering kwaliteit en toegankelijkheid zorg			3 172	3 123	3 074	3 074	3 074
Opdrachten			1 820	4 003	4 450	4 515	4 515
Bijdrage aan baten-lastendiensten			220	220	220	220	220
RIVM: Voedselconsumptiepeiling			220	220	220	220	220
Bijdrage aan medeoverheden			16 992	16 992	16 992	16 992	16 992
Heroïnebehandeling op medisch voorschrift			16 992	16 992	16 992	16 992	16 992
4. Ethiek			18 731	18 545	18 257	18 179	18 179
Subsidies			962	1 007	944	1 073	1 073
Beleid Medische Ethiek			962	1 007	944	1 073	1 073
Bijdrage aan baten-lastendiensten			3 085	3 085	3 085	3 085	3 085
CIBG: Uitvoeringstaken medische ethiek			3 085	3 085	3 085	3 085	3 085
Bijdragen aan ZBO's en RWT's			14 684	14 453	14 228	14 021	14 021
CVZ: Rijksbijdrage abortusklinieken			13 050	12 850	12 650	12 450	12 450
Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek			1 634	1 603	1 578	1 571	1 571
Ontvangsten	10 277	10 903	10 903	11 003	11 003	10 903	10 903
waarvan onder andere
Bestuurlijke boetes			4 252	4 252	4 252	4 252	4 252

5. Instrumenten

Gezondheidsbescherming

Opdrachten CBRN weerstandsverhoging

Er worden opdrachten verstrekt aan ziekenhuizen voor het programma «CBRN Weerstandsverhoging». Dit programma is gericht op het nemen van weerstandsverhogende maatregelen om de kans te verminderen of te voorkomen dat personen zich ongewenst toegang verschaffen tot chemische, biologische, radioactieve en/of nucleaire middelen (CBRN). De bijdrage 2013 bedraagt € 5,5 miljoen.

Opdracht Alternatieven voor dierproeven

Er is budget beschikbaar gesteld voor de uitvoering van het actieplan «Dierproeven en alternatieven» (TK 30 168 nr. 31) en voor het Nationaal Kenniscentrum Alternatieven voor Dierproeven. De minister intensiveert haar beleid en maakt hiervoor een bedrag vrij oplopend tot 1,0 miljoen in 2014 en verder. Dit bedrag wordt deels uitgegeven ten laste van het beleidsterrein Ziektepreventie (onderdeel RIVM).

Bijdrage aan de baten-lastendienst Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA)

De minister is opdrachtgever voor de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). De baten-lastendienst NVWA1 heeft een centrale rol bij het bewaken van de veiligheid van voedsel- en consumentenproducten op grond van de wettelijke normen en ontvangt hiertoe financiering van de minister van VWS (€ 70,5 miljoen in 2013). De belangrijkste financieringsstromen naar de NVWA betreffen de volgende terreinen:

Belangrijkste financieringsstromen van VWS naar de NVWA 2013

Beleidsterrein	Bedrag (x € 1 miljoen)
Voedselveiligheid	42,2
Productveiligheid	13,1
Alcohol en tabak	7,8

Kengetallen voedselveiligheid: Aantal verloren gezonde levensjaren ten gevolge van voedselinfecties door ziekteverwekkende micro-organismen in voedsel in Nederland

Micro-organismen	Aantal verloren gezonde levensjaren (DALY=Disability Adjusted Life Year)
Toxoplasma gondii	2 000
Campylobacter spp.	1 300
Salmonella spp.	650
S. aureus toxine	630
C. perfringens toxine	450
Norovirus	240
Rotavirus	210
B. cereus toxine	97
Listeria monocytogenes	78
STEC O157	60
Giardia spp.	25
Hepatitis-A virus	15
Cryptosporidium spp.	10
Hepatitis-E virus	2
Totaal	5 800

Bijdrage aan baten-lastendienst RIVM

Het RIVM heeft de wettelijke taak periodiek te rapporteren over de toestand en de toekomstige ontwikkeling van de volksgezondheid. Het RIVM rapporteert hierover in de Volksgezondheid Toekomst Verkenningen (VTV). Eens in de vier jaar geeft een samenvattend rapport inzicht in de belangrijkste epidemiologische parameters van het volksgezondheidsbeleid voor het heden, verleden en de toekomst. In het kader van de VTV wordt door het jaar heen informatie beschikbaar gesteld, onder meer via themarapporten en websites. Ook wordt informatie ter onderbouwing van beleid op het terrein van de volksgezondheid en zorg verzameld en gegenereerd. De bijdrage 2013 bedraagt € 14,1 miljoen.

Bijdrage aan ZBO/RWT ZonMw met betrekking tot het onderzoeksprogramma «Meer Kennis met Minder Dieren»

Er wordt een bijdrage gegeven aan ZonMw voor het onderzoeksprogramma «Meer Kennis met Minder Dieren» (MKMD) voor de financiering van de module Proefdiervrije Technieken. Hierin gaat het om projecten die zich richten op de ontwikkeling en toepassing van nieuwe technologieën om meer kennis over humane systemen te verkrijgen zonder gebruik te maken van proefdieren. De middelen (circa € 1,9 miljoen in 2013) staan verantwoord op artikel 4 Zorgbreed beleid. In de praragraaf «instrumonten» van artikel 4 is een overzichtstabel opgenomen.

Bijdrage aan ZBO/RWT ZonMw voor uitvoering van het preventieprogramma

In juni 2009 is opdracht gegeven aan de uitvoering van het vierde preventieprogramma. Met dit programma geeft ZonMw invulling aan de visie op preventie (TK 22 894, nr. 134) en levert een bijdrage aan het versterken van de preventiecyclus. Dit is een vierjarige cyclus waarmee specifieke doelstellingen en uitvoering van het Nederlandse gezondheidsbeleid worden vastgelegd, uitgevoerd en bijgesteld. Dit programma legt nog meer dan voorheen verbindingen tussen preventie en andere sectoren (wonen, werken, leren), in het bijzonder tussen de publieke en de eerstelijnsgezondheidszorg en daarmee ook tussen de preventieprogramma’s en andere programma’s van ZonMw. Deze middelen staan (circa € 9 miljoen in 2013) verantwoord op artikel 4 Zorgbreed beleid. In de paragraaf «instrumenten» van artikel 4 is een overzichtstabel opgenomen.

Ziektepreventie

Subsidies voor activiteiten op het terrein van ziektepreventie

De minister verleent op het terrein van de ziektepreventie subsidies (€ 7,2 miljoen) voor een goede bescherming tegen infectieziekten en preventie van chronische ziekten door onder andere te zorgen voor:

• – een goede landelijke structuur om bekende en onbekende infectieziektedreigingen inclusief zoönosen en vectorgebonden aandoeningen snel te kunnen signaleren en bestrijden;

• – het internationaal uitwisselen van informatie en afstemmen van voorbereidings- en bestrijdingsmaatregelen.

Subsidies voor activiteiten op het terrein van Jeugdgezondheidszorg (JGZ)

De minister verleent op het terrein van de Jeugdgezondheidszorg subsidie (€ 2,7 miljoen) aan het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ) voor activiteiten gericht op het ondersteunen van de JGZ-organisaties en de professionals bij het invoeren van vernieuwingen en verbeteringen in de praktijk.

Bijdragen aan baten-lastendienst RIVM

De minister van VWS is opdrachtgever en eigenaar van de baten-lastendienst het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het RIVM stelt zich tot doel om de gezondheid van de Nederlandse bevolking te beschermen en te bevorderen. Het RIVM geeft hieraan uitvoering door middel van het (doen) uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek en advisering op het terrein van volksgezondheid en het voeren van de regie op diverse terreinen van de publieke gezondheid:

• – Het Centrum Infectieziektebestrijding (CIb) bij het RIVM ontvangt financiële middelen voor het vervullen van zijn taken ten aanzien van de preventie en bestrijding van infectieziekten en het bevorderen van seksuele gezondheid door de ondersteuning van professionals bij een goede uitvoering (€ 47,4 miljoen);

• – Het Centrum voor Bevolkingsonderzoek (CVB) bij het RIVM ontvangt financiële middelen voor het uitvoeren van zijn coördinerende taken gericht op de voorlichting over bevolkingsonderzoeken en pre- en neonatale screeningen en de kwaliteit van de uitvoering en monitoring ervan. Mensen die tot de betreffende doelgroep behoren, kunnen vrijwillig aan de bevolkingsonderzoeken deelnemen (€ 9,3 miljoen);

• – Het Centrum Gezondheid en Milieu (CGM) van het RIVM ontvangt financiële middelen om de minister en de regio’s bij te staan met gezondheidskundige advisering, advisering over het uitvoeren van gezondheidsonderzoek en risicoanalyses over mogelijke gezondheidseffecten en over psychosociale nazorg. Vragen over gezondheid en veiligheid in relatie tot milieu en het voorkomen van incidenten en rampen komen samen bij het CGM. Het CGM is erop gericht deze kennis waar nodig te ontwikkelen, te borgen en te ontsluiten voor professionals en bestuurders (€ 2,7 miljoen);

• – Het Centrum Gezond Leven (CGL) bij het RIVM ontvangt financiële middelen voor het vervullen van zijn coördinerende en stimulerende rol naar de professionals en de thema-instituten op het terrein van de gezondheidsbevordering. De gemeente is verantwoordelijk voor het gemeentelijk gezondheidsbeleid samen met alle andere organisaties en professionals die hierbij lokaal een rol spelen (€ 2,6 miljoen). Ook coördineert het CGL de «Impuls gezonde leefstijl van de jeugd» (€ 3,5 miljoen).

Uitvoering van de subsidieregeling Publieke Gezondheid door baten-lastendienst RIVM

• – Het financieren, bewaken en verbeteren van de kwaliteit van de landelijke bevolkingsonderzoeken naar borstkanker, baarmoederhalskanker en darmkanker, screening op familiaire hypercholesterolemie, bloedonderzoek bij zwangeren en de hielprik en gehoorscreening bij pasgeborenen (€ 120,7 miljoen);

• – Het financieren van het Nationaal Programma Grieppreventie. Doel van dit programma is om kwetsbare groepen (alle 60⁺-ers en mensen onder de 60 jaar met een risico-indicatie zoals longziekten, hart- of nieraandoeningen en diabetes mellitus) te beschermen tegen (de ernstige gevolgen van) griep (€ 59,7 miljoen);

• – Het financieren van Soa-onderzoek en aanvullende seksuele gezondheidszorg en coördinatie (€ 28,6 miljoen).

Bijdrage aan medeoverheden in verband met extra contactmoment Jeugdgezondheidszorg

In de Jeugdgezondheidszorg krijgt het contactmoment voor adolescenten vanaf 2013 een impuls van € 15,0 miljoen (TK 33 280, nr. 1). Dit extra individueel contactmoment is bestemd voor leerlingen op voortgezet en middelbaar onderwijs (vanaf 14 jaar) en kan zo nodig worden aangevuld met een extra gesprek, een groepsbijeenkomst of gerichte ondersteuning aan een leerkracht. Het contactmoment is gericht op een gezond gewicht (tegengaan van over- en ondergewicht), het bevorderen van seksueel gezond gedrag, de aanpak van sociaal-emotionele problematiek/het bevorderen van weerbaarheid en preventie van middelengebruik (waaronder alcohol).

Gezondheidsbevordering

Subsidies voor preventie van schadelijk middelengebruik (alcohol, drugs en tabak)

Het Trimbos Instituut ontvangt subsidie voor het uitvoeren van activiteiten die gericht zijn op preventie van (schadelijk) alcohol-, tabaks- en drugsgebruik. Het gaat hierbij onder andere om voorlichting op school of via nieuwe media. Ook zet het Trimbos Instituut zich in om wetenschappelijk onderbouwde, onafhankelijke informatie te geven aan professionals en burgers. De bijdrage 2013 bedraagt € 7,9 miljoen.

Subsidies ter bevordering van een gezonde voedingskeuze en een gezond gewicht

Subsidies ter bevordering gezonde leefstijl jeugd

Subsidies voor letselpreventie

De Stichting VeiligheidNL ontvangt subsidie ( € 3,9 miljoen) van VWS voor het uitvoeren van haar activiteiten die zijn gericht op letselpreventie door middel van interventies en programma’s voor bijvoorbeeld jongeren en ouderen en de monitoring daarvan.

Subsidies ter bevordering van seksuele gezondheid

Om de seksuele gezondheid te bevorderen verleent VWS rechtstreeks (onder andere Stichting Ambulante FIOM), dan wel via het RIVM/Centrum voor infectieziektebestrijding (onder andere Rutgers WPF, Soa-Aids Nederland en de HIV-vereniging Nederland) subsidie aan diverse gezondheidsbevorderende instellingen. De middelen aan het RIVM staan verantwoord onder Ziektepreventie.

Subsidies ter bevordering kwaliteit en toegankelijkheid zorg

De Stichting Pharos ontvangt als kennis- en adviescentrum subsidie voor het stimuleren van de toepassing van kennis in de praktijk voor de verbetering van de kwaliteit en effectiviteit van de zorg voor migranten en mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden (€ 3,2 miljoen).

Bijdragen aan medeoverheden en opdrachten in verband met heroïneverstrekking op medisch voorschrift

De minister verstrekt een financiële bijdrage (circa € 17,0 miljoen) aan gemeenten voor het binnen een gesloten systeem aanbieden van een behandeling, waarbij naast methadon medicinale heroïne wordt verstrekt aan een beperkte groep langdurig opiaatverslaafden. Deze behandeling leidt tot verbetering van de gezondheid en van de maatschappelijke re-integratie en helpt overlast en criminaliteit door ernstig opiaatverslaafden voorkomen. Om reden dat het een beperkte groep betreft, is deze behandeling niet in het reguliere zorgstelsel opgenomen. Binnen dit systeem zijn alle noodzakelijke veiligheidsmaatregelen genomen om ongeoorloofd gebruik van medicatie te voorkomen.

Kengetallen Gezondheidsbevordering

	2001	2007	2008	2009	2010	2011
1. Het percentage niet-rokers ≥ 15 jaar	–	72%	73%	72%	73%	76%
2. Overgewicht bij volwassenen ≥ 20 jaar	–	45,5%	46,9%	47,2%	48,2%	48,2%
3. Overgewicht bij kinderen leeftijd 2–20 jaar	–			13,1%	13,6%	12,8%
4. Het percentage mensen in algemene bevolking (12 jaar en ouder) dat niet zwaar drinkt.	–	89,3%	90,0%	89,6%	89,6%	–
5. Het percentage 12–15 jarigen dat nog nooit alcoholhoudende drank heeft gedronken	–	25,6%	–	36,5%	35,0%	38,4%
6. Aantal problematische drugsverslaafden per 1 000 inwoners	3,1	–	1,6	–	–	–
7. Aantal spoedeisende hulpbehandelingen in ziekenhuizen door privéongevallen en sportblessures	700 000	650 000	650 000	640 000	600 000	–
8. Vindpercentage seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) bij de soa-poli’s van de GGD	–	12,7%	13,2%	13,2%	13,7%	14,3%

Ethiek

Bijdrage aan baten-lastendienst CIBG

Vanuit haar verantwoordelijkheid voor wet- en regelgeving ten aanzien van ethisch handelen in de zorg financiert de minister een groot deel van de uitvoering van de uit de vigerende wetgeving voortvloeiende wettelijke taken. Het CIBG verzorgt de uitvoering van het secretariaat van de regionale toetsingscommissies euthanasie, de stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting, en de centrale deskundigencommissie late zwangerschapsafbreking en levensbeëindiging bij pasgeborenen en beheert de daarbij behorende registers (€ 3,1 miljoen).

Bijdragen aan ZBO/RWT College voor zorgverzekeringen (CVZ) en ZBO Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO)

De minister verstrekt een financiële bijdrage aan het CVZ voor het op grond van de regeling «subsidies AWBZ» verstrekken van subsidies aan abortusklinieken (€ 13,1 miljoen). De abortusklinieken dienen over een Waz-vergunning (Wet afbreking zwangerschap) te beschikken.

De CCMO ontvangt een financiële bijdrage van de minister voor het uitvoeren van zijn kerntaak (€ 1,6 miljoen). Deze kerntaak is gericht op het waarborgen van de bescherming van proefpersonen bij medisch-wetenschappelijk onderzoek door middel van toetsing aan de hiervoor geldende wettelijke bepalingen en protocollen.

Onderzoeksprogramma «Translationeel Adult Stamcelonderzoek» via ZonMw

Het onderzoeksprogramma «Translationeel Adult Stamcelonderzoek» richt zich op onderzoek naar mogelijke nieuwe toepassingsmogelijkheden van adulte (niet-embryonale) stamcellen. De middelen (circa € 1,4 miljoen in 2013) staan verantwoord op artikel 4 Zorgbreed beleid. In de paragraaf «instrumenten» van artikel 4 is een overzichtstabel opgenomen.

Ontvangsten

Bestuurlijke boetes

In het kader van haar handhavingsbeleid schrijft de NVWA bestuurlijke boetes uit. Het houdt in dat de overtreder de onvoorwaardelijke verplichting heeft tot het betalen van een geldsom aan de overheid wegens overtreding van een voorschrift, gesteld bij of krachtens een van de aan het toezicht door de NVWA onderworpen wetten. De ontvangsten die hieruit voortvloeien worden geraamd op € 4,3 miljoen in 2013.

Artikel 2 Curatieve zorg

1. Algemene beleidsdoelstelling

Een kwalitatief goed en toegankelijk stelsel voor curatieve zorg tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten.

2. Rol en verantwoordelijkheid minister

De minister van VWS is verantwoordelijk voor een goed werkend en samenhangend stelsel voor curatieve zorg. De Zorgverzekeringswet vormt samen met de zorgbrede wetten, zoals de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg) en de Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi), de wettelijke basis van dit stelsel. De uitgaven en ontvangsten op basis van de Zorgverzekeringswet komen aan bod in het hoofdstuk Financieel Beeld Zorg. Op begrotingsartikel 2 Curatieve zorg worden de begrotingsuitgaven en -ontvangsten voor curatieve zorg verantwoord. Het betreft veelal uitgaven die ondersteunend zijn aan de werking van het stelsel.

Om het zorgstelsel goed te laten functioneren is het samenspel van zorgprofessionals, cliënten, zorginstellingen, zorgverzekeraars en toezichthouders van groot belang. De minister van VWS richt zich in beginsel op het formuleren van de voorwaarden waarbinnen dit samenspel tot goede resultaten kan leiden en op het inzetten van aanvullende instrumenten waar het samenspel (nog) niet leidt tot voldoende kwaliteit, toegankelijkheid of betaalbaarheid van de curatieve zorg. Een deel van die instrumenten gaat gepaard met uitgaven die vanaf dit begrotingsartikel worden betaald. Het betreft subsidies, opdrachten en bijdragen, waarmee de minister een regisserende, stimulerende of financierende rol uitvoert. Hoe de minister invulling geeft aan deze rollen in het kader van de uitgaven die verantwoord zijn op dit begrotingsartikel staat beschreven in de volgende tabel. Het betreft hier een beschrijving van de meest van toepassing zijnde rol. In paragraaf 6 van dit begrotingsartikel staan de uitgaven in meer detail toegelicht.

Naast de uitgaven op dit begrotingsartikel worden er ook begrotingsuitgaven en -ontvangsten voor een goed werkend en samenhangend stelsel voor curatieve zorg verantwoord op andere begrotingsartikelen. Zo is de minister van VWS vanuit de verantwoordelijkheid voor curatieve zorg beleidsverantwoordelijk voor de zorgtoeslag. Deze middelen staan verantwoord op artikel 8, Tegemoetkoming specifieke kosten. De uitgaven voor het apparaat van het ministerie zelf en de financiering van de uitvoerende organisaties staan verantwoord in artikel 10 Apparaatsuitgaven respectievelijk artikel 4 Zorgbreed beleid.

Rol en verantwoordelijkheid minister

Beleidsterrein	Stimuleren	Financieren	Regisseren
Kwaliteit en (patiënt)veiligheid	Het bevorderen van de kwaliteit, (patiënt) veiligheid en innovatie in de curatieve zorg. Het ondersteunen van initiatieven op het terrein van de Life Sciences and Health met als doel de beschikbaarheid van medische producten en materialen op termijn te bevorderen.	Het bevorderen van kwalitatief goede zorg door medefinanciering van hoogwaardig oncologisch onderzoek en de financiering van de familie- en vertrouwenspersonen in ggz-instellingen. Daarnaast wordt het digitale communicatiesysteem voor de zwaailichtsector (mede) gefinancierd. Bevorderen van de beschikbaarheid van donororganen door het financieren van initiatieven die bijdragen aan een zorgvuldige orgaandonorwerving in de ziekenhuizen, het onderhouden van het donorregister en het geven van publieksvoorlichting over orgaandonatie. Het financieren van bijwerkingenregistraties ten behoeve van het monitoren van de productveiligheid.	Het onderhouden van wet- en regelgeving op het gebied van geneesmiddelen, medische hulpmiddelen, lichaamsmaterialen en bloedvoorziening.
Toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg	Het ondersteunen van initiatieven om de toegankelijkheid en betaalbaarheid van de curatieve zorg te garanderen en/of te verbeteren.	Bevorderen van de toegankelijkheid/ betaalbaarheid van de zorg door het deels compenseren van de gederfde inkomsten van zorgaanbieders als gevolg van het verstrekken van zorg aan illegalen en andere onverzekerbare vreemdelingen. Bevorderen van de toegankelijkheid/ betaalbaarheid door het financieren van de zorguitgaven voor kinderen tot 18 jaar.
Bevorderen van de werking van het stelsel (waaronder doelmatigheid)	Het ondersteunen van initiatieven om fraude in de zorg zoveel mogelijk te voorkomen. Het bevorderen van de werking van het stelsel door het systeem van risicoverevening	Het financieren van kostencomponenten die een gelijk speelveld verstoren. De werking van het zorgverzekeringsstelsel wordt bevorderd door het actief opsporen van onverzekerden en wanbetalers.	Het (door)ontwikkelen van productstructuren op basis waarvan onderhandelingen over bekostiging plaatsvinden. Het bepalen van de normen/criteria, waaraan de registers (bijvoorbeeld BIG-register) die worden bijhouden om de werking van het stelsel te bevorderen, moeten voldoen.

3. Prioriteiten 2013 en beleidswijzigingen

De activiteiten in 2013 betreffen een continuering van het bestaande beleid. Voor de beleidsprioriteiten met betrekking tot de Zorgverzekeringswet wordt verwezen naar het Financieel Beeld Zorg.

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Begrotingsuitgaven (bedragen x € 1 000)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Verplichtingen	2 528 281	2 645 517	2 769 858	2 827 669	2 944 176	3 135 010	3 367 757
Uitgaven	2 537 003	2 627 688	2 796 291	2 828 787	2 944 176	3 135 010	3 367 757
waarvan juridisch verplicht (%)			98%
1. Kwaliteit en veiligheid			114 399	93 835	79 216	89 303	74 248
Subsidies			109 003	87 732	72 589	80 059	64 154
waarvan onder andere:
Integrale kankercentra			27 040	27 390	27 740	28 090	28 090
Nederlands Kanker Instituut			17 100	16 919	16 538	16 538	16 538
Patiëntveiligheid curatieve zorg			2 585	0	0	0	0
Subsidies in relatie tot zwangerschap en geboorte			1 651	1 701	1 678	1 478	1 478
Registratie en uitwisseling zorggegevens (PALGA)			2 808	2 757	2 702	2 702	2 702
Perinataal Webbased dossier			1 000	0	0	0	0
NICTIZ			5 000	5 000	5 000	5 000	5 000
Stichting Lareb: bijwerkingenregistratie voor vaccins en de teratologie informatie service			1 224	1 224	1 224	1 224	1 224
Nederlandse Transplantatie Stichting			3 691	3 691	3 285	3 285	3 285
Regio's landelijke implementatie pilots orgaandonatie			8 281	8 256	8 256	8 256	0
Stichting Life Sciences and Health			20 268	11 678	0	8 768
Topinstituut Pharma			9 118	0	0	0	0
UMCG ten behoeve van het project Lifelines			6 100	4 600	2 802	0	0
Opdrachten			2 019	2 797	3 343	6 032	6 932
Bijdragen aan baten-lastendiensten			3 177	3 106	3 022	3 003	2 953
waarvan onder andere:
CIBG: donorregister			3 104	3 030	2 972	2 953	2 953
Bijdragen aan ZBO's en RWT's			150	150	212	159	159
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties			50	50	50	50	50
2. Toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg			2 613 111	2 670 559	2 800 693	2 981 440	3 229 242
Subsidies			14 536	11 408	11 378	10 479	10 481
waarvan onder andere:
Eerstelijns gezondheidscentra in VINEX-gebieden			2 000	2 000	2 000	2 000	2 000
Anonieme e-mental health			2 000	0	0	0	0
Stichting Patiëntenvertrouwenspersoon			4 744	4 744	4 744	4 744	4 744
Stichting Familievertrouwenspersoon			1 080	1 080	1 080	1 080	1 080
Stichting Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik			1 000	1 000	1 000	1 000	1 000
Bekostiging			2 565 500	2 619 900	2 750 200	2 932 000	3 179 800
Rijksbijdrage Zorgverzekeringsfonds voor financiering van verzekerden 18			2 565 500	2 619 900	2 750 200	2 932 000	3 179 800
Opdrachten			4 508	5 684	5 548	5 400	5 400
Bijdrage aan baten-lastendienst			951	951	951	945	945
CIBG: Farmatec			951	951	951	945	945
Bijdrage aan ZBO's en RWT's			27 616	32 616	32 616	32 616	32 616
CVZ: Compensatie kosten van zorg illegalen en andere onverzekerbare vreemdelingen			27 616	32 616	32 616	32 616	32 616
3. Bevorderen werking van het stelsel			68 781	64 393	64 267	64 267	64 267
Subsidies			13 700	11 018	10 947	10 947	10 947
waarvan onder andere:
Stichting DBC-Onderhoud			12 822	10 390	10 351	10 351	10 351
Inkomensoverdrachten			30 000	28 000	28 000	28 000	28 000
Overgangsregeling FLO/VUT ouderenregeling ambulancepersoneel			30 000	28 000	28 000	28 000	28 000
Opdrachten			3 216	3 510	3 455	3 455	3 455
waarvan onder andere:
Risicoverevening			1 359	1 407	1 387	1 387	1 387
Bijdragen aan baten-lastendiensten			12 430	12 430	12 430	12 430	12 430
CJIB: onverzekerden			810	810	810	810	810
CJIB: wanbetalers			11 620	11 620	11 620	11 620	11 620
Bijdragen aan ZBO's en RWT's			5 335	5 335	5 335	5 335	5 335
SVB: onverzekerden			1 530	1 530	1 530	1 530	1 530
CVZ: onverzekerden			1 860	1 860	1 860	1 860	1 860
CVZ: wanbetalers			1 945	1 945	1 945	1 945	1 945
Bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken			4 100	4 100	4 100	4 100	4 100
VenJ: Bijdrage C2000			4 100	4 100	4 100	4 100	4 100
Ontvangsten	79 996	40 653	22 128	14 953	14 953	14 953	14 953
waarvan onder andere:
Ontvangsten wanbetalers			13 900	13 900	13 900	13 900	13 900

5. Instrumenten

Kwaliteit en veiligheid

Subsidies voor integrale kankercentra

Het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) en het Integraal Kankercentrum Zuid (IKZ) ondersteunen ziekenhuizen in de regio om kwalitatief hoogwaardige oncologische zorg te kunnen leveren. Het totale subsidiebedrag voor beide instellingen bedraagt in 2013 € 27,0 miljoen. VWS verleent de subsidie onder andere voor de ondersteuning van regionale netwerken en werkgroepen van professionals, de consultdiensten, de kankerregistratie, trialondersteuning, wetenschappelijk onderzoek, het ontwikkelen van kwaliteitsindicatoren, de ontwikkeling van richtlijnen en bij- en nascholing.

Subsidie voor het Nederlands Kanker Instituut

Het Nederlands Kanker Instituut (NKI) is een internationaal erkend centre of excellence op het gebied van oncologisch onderzoek. Het wetenschappelijk onderzoek beweegt zich op een breed gebied dat fundamenteel biologische vraagstellingen, klinisch onderzoek, epidemiologie en psychosociaal onderzoek omvat. De combinatie van een focus op oncologie en de aanwezigheid van state of the art kennis en technologie, maakt dat het NKI goed past binnen het concentratie- en specialisatiebeleid van VWS. Het NKI krijgt in 2013 € 17,1 miljoen subsidie van VWS. Dit bedrag bestaat uit een instellingssubsidie van € 12 miljoen en een subsidie voor de kapitaallasten van € 5 miljoen.

Subsidies voor patiëntveiligheid curatieve zorg

De afgelopen jaren is door partijen en de overheid ingezet op een structurele verbetering van de veiligheid in de zorg met als doel minder (vermijdbare) schade en sterfte. Zorgaanbieders zijn zelf verantwoordelijk voor het leveren van verantwoorde zorg. Om dat te kunnen bereiken moet kwaliteit van zorg meetbaar en zichtbaar zijn, met veiligheid als integraal onderdeel daarvan. VWS financiert op tijdelijke basis een veiligheidsprogramma voor de sectoren (academische) ziekenhuizen, curatieve ggz-instellingen en zelfstandige behandelcentra (zbc’s). Deze veiligheidsprogramma’s lopen in 2013 af met uitzondering van het programma voor de zbc’s dat ook later is gestart. Deze programma’s richten zich op de implementatie van een veiligheidsmanagementsysteem (VMS) en op concrete acties op risicovolle thema’s. Het is aan zorgaanbieders, professionals, zorggebruikers en zorgverzekeraars om hun rol op te pakken en na afloop van de programma’s veiligheid als onderdeel van kwaliteit verder te integreren in de zorgprocessen en werkcultuur. Het VMS veiligheidsprogramma voor de ziekenhuizen (zie www. vmszorg.nl) heeft onder meer als doel dat alle 93 deelnemende ziekenhuizen eind 2012 een geaccrediteerd VMS hebben. Per 1 juni 2012 waren dat er 43 en de verwachting is dat op 1 januari 2013 bijna alle 93 ziekenhuizen geaccrediteerd zullen zijn. Voor de curatieve zorg zal VWS op het gebied van patiëntveiligheid in 2013 circa € 2,6 miljoen uittrekken.

In de afgelopen jaren zijn diverse activiteiten in gang gezet om de medicatieveiligheid te verbeteren. Aan de hand van de resultaten van de herhaalstudie naar ziekenhuisopnames door verkeerd geneesmiddelgebruik (IPCI/Harm) zal nader worden bepaald welke activiteiten VWS nog kan ondersteunen/faciliteren om de medicatieveiligheid nog een stap verder te brengen.

Subsidies en opdrachten in relatie tot zwangerschap en geboorte

In navolging van de adviezen van de Stuurgroep zwangerschap en geboorte (TK 32 279, nr. 10) neemt het kabinet maatregelen om de perinatale gezondheid in Nederland te verbeteren. Dat moet er mede toe leiden dat de bovengemiddelde babysterfte in ons land drastisch wordt teruggedrongen. In 2013 is voor de maatregelen zwangerschap en geboorte in totaal circa € 2,0 miljoen beschikbaar. Deze middelen worden deels verantwoord onder artikel 1 Volksgezondheid.

Subsidie ten behoeve van registratie en uitwisseling zorggegevens (PALGA)

Er wordt subsidie (€ 2,8 miljoen) verleend aan de Stichting Pathologisch-Anatomisch Landelijk Geautomatiseerd Archief (PALGA) voor het in stand houden van een landelijke databank met alle pathologie-uitslagen in Nederland.

Subsidie Perinataal Webbased dossier

Het PWD-programma (Perinataal Webbased Dossier) werkt aan goede digitale gegevensuitwisseling in de perinatale zorg. Het programma richt zich vooralsnog op de uitwisseling tussen de professionals in de verloskundige keten en op uitwisseling tussen verloskundig professionals en de centrale registraties van het RIVM en de Stichting Perinatale Registratie Nederland. Het Ministerie van VWS heeft de KNOV, NVOG en Nictiz opdracht gegeven om een plan met een gezamenlijke koers voor de fase 2b op te stellen als vervolg op fasen 1 en 2a. In 2013 is hiervoor € 1,0 miljoen gereserveerd.

Subsidie aan Nictiz

Nictiz is het landelijke expertisecentrum dat ontwikkeling van ICT in de zorg faciliteert. Er wordt € 5,0 miljoen subsidie verleend aan Nictiz om een coördinerende functie te vervullen bij de ontwikkeling van ICT- en informatiestandaarden en implementatieondersteuning bij het gebruik van deze standaarden. Tevens fungeert Nictiz als kennis- en expertisecentrum en vervult het een verbindende rol bij de ontwikkeling en het gebruik van ICT in de zorg.

Subsidies voor de bijwerkingenregistratie voor vaccins en de Teratologie Informatie Service

De stichting Lareb ontvangt een subsidie van € 1,2 miljoen voor het systematisch verzamelen van gegevens over bijwerkingen van de in het Rijksvaccinatieprogramma gebruikte vaccins en het verstrekken van informatie over en het doen van onderzoek naar het gebruik van geneesmiddelen tijdens de zwangerschap en de lactatieperiode (teratologie informatie service).

Subsidie aan de Nederlandse Transplantatie Stichting en orgaandonatieregio’s

De Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS) verzorgt onder andere voorlichting over donatie van weefsels en organen aan burgers en professionals en voert activiteiten uit rond donorwerving. Daartoe ontvangt de NTS circa € 3,7 miljoen subsidie in 2013. In de brief van 21 december 2011 (TK 28 140 nr. 81) is het voornemen geuit om de in de regio’s Groningen en Leiden uitgevoerde pilots landelijk uit te rollen en de pilot in Maastricht rond non-heart-beating donoren voort te zetten. De activiteiten zijn in 2012 voortgezet in de pilotregio’s en gestart in de overige regio’s. Voor het uitvoeren van deze activiteiten ontvangen de zeven Orgaandonatieregio’s en de NTS subsidies van in totaal € 21 miljoen, waarvan € 8,3 miljoen in 2013. De projecten worden in de periode 2012 – 2014 geëvalueerd.

Subsidies aan de Stichting Life Sciences and Health, Lifelines en het Topinstituut Pharma

De bestaande stichting Life Sciences and Health, die is belast met de uitvoering van het Life Sciences and Health (LSH) programma uit de FES-ronde van 2009, wordt omgevormd tot het Topconsortium voor Kennis en Innovatie (TKI), dat voor de gehele topsector LSH invulling zal gaan geven aan het onder regie van de minister van EL&I ingezette Topsectorenbeleid. Het gaat hierbij om het op gang brengen en houden van publiek-private samenwerking en om het benutten van kansen voor onderzoek, productontwikkeling, productie en zorgverbetering in Nederland. Door VWS wordt ook bijgedragen aan het TKI-programma (innovatiecontract), zoals is aangegeven in de Bedrijfslevenbrief van 13 september 2011 (TK 32 637, nr. 15).

Bijdrage aan baten-lastendiensten CIBG ten behoeve van Donorregister

VWS verleent een bijdrage (€ 3,1 miljoen) aan de baten-lastendienst Centraal Informatiepunt Beroepen Gezondheidszorg (CIBG) voor het registeren van potentiële orgaandonoren in het Donorregister.

Toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg

Subsidies voor eerstelijns gezondheidscentra in Vinex-gebieden

Het is van belang dat er ondanks marktfalen in grootschalige nieuwbouwlocaties geïntegreerde eerstelijnszorg wordt aangeboden. Daarom zullen gezondheidscentra waarbij sprake is van marktfalen in grootschalige nieuwbouwlocaties contractueel worden belast met het aanbieden van die zorg bij wijze van dienst van algemeen economisch belang. Dit betekent dat zij de taak hebben om op die locaties geïntegreerde eerstelijnszorg te verlenen en verder te ontwikkelen. Hiertoe zullen zij gedurende de aanloopperiode (maximaal 5 jaar) ter compensatie subsidie ontvangen. Hiervoor is in 2013 circa € 2,0 miljoen beschikbaar.

Subsidies voor anonieme e-mental health

Voor de financiering van anonieme e-mental health is in 2012 en 2013 jaarlijks een subsidie van € 2,0 miljoen beschikbaar. Om dit geld te verdelen over het brede palet van anonieme e-mental health aanbieders is een beleidskader anonieme e-mental health opgesteld, waarop aanbieders subsidieaanvragen hebben ingediend. Dit beleidskader is een tijdelijke maatregel, waarmee in 2012 en 2013 subsidie wordt verstrekt aan een aantal aanbieders van anonieme e-mental health. Met deze tijdelijke maatregel is ruimte gecreëerd om een structurele oplossing, zoals een tender onder zorgverzekeraars uitschrijven, vorm te geven. Er wordt met het CVZ gesproken om dit verder uit te werken. Op deze manier wordt de financiering van anonieme e-mental health geborgd, echter niet binnen het reguliere bekostigingssysteem. Indien blijkt dat dit in de toekomst wel haalbaar is, kan een dergelijke oplossing alsnog worden overwogen (TK 27 529, nr. 108).

Subsidie Stichting Patiëntenvertrouwenspersoon

De patiëntenvertrouwenspersoon (pvp) verleent cliënten die zijn opgenomen in een ggz-instelling advies, informatie en bijstand bij de handhaving van hun rechten. De werkzaamheden van de patiëntenvertrouwenspersoon hebben een wettelijke basis in de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz) en het besluit patiëntenvertrouwenspersoon Bopz. Met de subsidie (€ 4,7 miljoen) stelt VWS de Stichting Patiëntenvertrouwenspersoon in staat deze wettelijke taak onafhankelijk van de instellingen uit te voeren. De subsidie dekt zowel de bureaukosten van de stichting als de inzet van de vertrouwenspersonen.

Subsidie Landelijke Stichting Familievertrouwenspersonen

Op dit moment zijn in een aantal ggz-instellingen familievertrouwenspersonen (fvp) werkzaam die familieleden en naasten voorzien in advies, bijstand en informatie over de patiënt in de geestelijke gezondheidszorg. VWS financiert de Landelijke Stichting Familievertrouwenspersonen (LSFVP) in verband met de uitvoering van de motie TK 30 492, nr. 23, waarin werd verzocht om in iedere ggz-instelling een familievertrouwenspersoon beschikbaar te hebben. Het subsidiebedrag van € 1,1 miljoen is gebaseerd op gefaseerde introductie van de fvp in ggz-instellingen en landelijke uitrol van de familievertrouwenspersoon. Met deze subsidie van VWS worden de LSFVP, de werkzaamheden van familievertrouwenspersonen in ggz-instellingen en de landelijke helpdesk van de LSFVP gefinancierd.

Subsidie Stichting Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik

Het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM) is een organisatie die zich bezig houdt met het verspreiden van informatie en oplossingen voor een goed, veilig, betaalbaar, doelmatig en verantwoord medicijngebruik. Er wordt subsidie (€ 1,0 miljoen) verleend aan het IVM voor de ontwikkeling en het onderhoud van materialen voor het farmacotherapeutisch overleg tussen huisartsen en apothekers, om informatie over geneesmiddelen in relatie tot ongewenste beïnvloeding te verzamelen en dit toegankelijk te maken voor beroepsbeoefenaren en daarmee deze ongewenste beïnvloeding tegen te gaan en tot slot voor een benchmark voorschrijven door huisartsen.

Bekostiging Rijksbijdrage Zorgverzekeringsfonds voor financiering van verzekerden 18 –

Met de rijksbijdrage Zorgverzekeringsfonds wordt voorkomen dat huishoudens met kinderen jonger dan 18 jaar hoge zorglasten hebben (€ 2,6 miljard). Kinderen tot achttien jaar betalen geen nominale premie. De rijksbijdrage voorziet in de financiering van de premie van deze kinderen.

Bijdrage aan baten-lastendienst CIBG

Bij de door het CIBG verrichte taken op het gebied van productveiligheid gaat het om vergunning- en ontheffingsverlening op grond van de Geneesmiddelenwet, de Wet veiligheid en kwaliteit lichaamsmateriaal en de Wet inzake bloedvoorziening (€ 1,0 miljoen).

Bijdrage aan ZBO/RWT CVZ voor het deels compenseren van de gederfde inkomsten van zorgaanbieders als gevolg van het verstrekken van zorg aan illegalen en andere onverzekerbare vreemdelingen

Zorgaanbieders kunnen een bijdrage vragen aan het CVZ als zij medisch noodzakelijke zorg hebben verleend aan illegalen en andere onverzekerbare vreemdelingen en de kosten niet verhaalbaar blijken op de patiënt. Zorgaanbieders kunnen in aanmerking komen voor compensatie uit collectieve middelen onder in de wet gestelde voorwaarden. Voor compensatie aan de zorgaanbieders is in 2013 € 27,6 miljoen beschikbaar.

Bevorderen van de werking van het stelsel

Subsidie aan Stichting DBC-Onderhoud

De Stichting DBC-Onderhoud (DBCO) ontvangt een instellingssubsidie (€ 12,8 miljoen) voor de uitvoering van haar werkzaamheden aan de productstructuur somatiek en curatieve geestelijke gezondheidszorg. DBCO dient hiervoor een werkplan en een begroting in die vooraf met de NZa moeten worden besproken en goedgekeurd. Het convenant met DBCO is met ingang van 2013 beëindigd. De subsidierelatie met DBCO op basis van dit convenant zal worden herijkt.

Overgangsregeling FLO/VUT ouderenregeling ambulancepersoneel (inkomensoverdracht)

Met de ambulancediensten zijn in de afgelopen jaren afspraken gemaakt over de vergoeding van het overgangsrecht ouderenregelingen. Deze regelingen zijn voor de werknemers bij de ambulancediensten afhankelijk van de verschillende CAO’s die voor de diensten golden (publiek, particulier en privaat). Met elk van de groepen is een overeenkomst gesloten, waarin is geregeld dat 95% van de kosten bij VWS gedeclareerd kan worden. Om verschillen in de tariefstelling ten gevolge van de ouderenregelingen te voorkomen, is ervoor gekozen de betalingen van alle drie deze regelingen via de begroting van VWS te laten verlopen (totaal € 30,0 miljoen in 2013).

Opdrachten Risicoverevening

Het systeem van risicoverevening wordt jaarlijks aangepast aan de gewijzigde omstandigheden in de zorg. In 2013 wordt vooral het vereveningsmodel voor de curatieve geestelijke gezondheidszorg verbeterd. Verder zal aandacht besteed worden aan de aanbevelingen van de Commissie Evaluatie Riscoverevening Zvw en vindt er een kwantitatieve analyse plaats van de werking van het vereveningssysteem. Hiervoor is in 2013 circa € 1,4 miljoen beschikbaar.

Bijdragen aan baten-lastendienst CJIB en ZBO’s/RWT’s CVZ en SVB in verband met actieve opsporing onverzekerden

Het kabinet vindt het ongewenst dat mensen zich aan de solidariteit van de Zorgverzekeringswet onttrekken door zich niet te verzekeren. Op grond van de Wet opsporing en verzekering onverzekerden zorgverzekering worden onverzekerde verzekeringsplichtigen actief opgespoord. Die opsporing vindt plaats door het CVZ door middel van vergelijking van een door de Sociale Verzekeringsbank (SVB) gebouwd bestand van alle AWBZ-verzekerden en het referentiebestand verzekerden Zorgverzekeringswet (RBVZ) dat alle Zvw-verzekerden bevat. Inning van de bestuurlijke boetes vindt plaats door het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB). De uitvoeringskosten worden vanaf de VWS-begroting betaald (€ 4,2 miljoen in 2013).

Bijdragen aan baten-lastendienst CJIB en ZBO/RWT CVZ in verband met terugdringen aantal wanbetalers

Kengetallen onverzekerden en wanbetalers Zorgverzekeringswet

	2011	Raming 2012
Aantal onverzekerden eind december bij het CVZ	58 000	39 000
Aantal wanbetalers eind december bij het CVZ	318 000	293 000

Ontvangsten

Ontvangsten wanbetalers en onverzekerden

De ontvangsten als gevolg van de aan wanbetalers opgelegde bestuursrechterlijke premie worden met ingang van 2012 voor 100/130^ste deel toegevoegd aan het Zorgverzekeringsfonds; 30/130^ste deel hiervan wordt toegevoegd aan de begroting van VWS, waaruit de uitvoeringskosten worden gefinancierd. De ontvangsten als gevolg van de inning van bestuurlijke boetes in geval van onverzekerdheid worden toegevoegd aan het Zorgverzekeringsfonds.

Artikel 3 Maatschappelijke ondersteuning en langdurige zorg

1. Algemene beleidsdoelstelling

Een kwalitatief goed en toegankelijk stelsel voor zorg en ondersteuning voor mensen met een langdurige of chronische aandoening van lichamelijke, verstandelijke of psychische aard. Dit met het oog op het zo lang mogelijk participeren in de samenleving en hun omgeving en behoud van eigen regie tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten.

2. Rol en verantwoordelijkheid minister

De minister is verantwoordelijk voor een goed werkend en samenhangend stelsel voor maatschappelijke ondersteuning en langdurige zorg dat randvoorwaarden schept om de toegankelijkheid, de kwaliteit en de betaalbaarheid hiervan te waarborgen voor de burger. De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) vormen de wettelijke basis voor dit stelsel. De minister financiert de AWBZ en via het Gemeentefonds worden de Wmo, het verslavingsbeleid, de openbare geestelijke gezondheidszorg en de decentralisatie-uitkeringen vrouwenopvang en maatschappelijke opvang gefinancierd. De premie-uitgaven en ontvangsten op het terrein van langdurige zorg komen aan bod in het hoofdstuk Financieel Beeld Zorg (FBZ). Op dit begrotingsartikel worden de begrotingsuitgaven voor langdurige zorg en maatschappelijke ondersteuning verantwoord.

De minister stimuleert de ontwikkeling en brede verspreiding van innovaties en best practices op het gebied van langdurige zorg en maatschappelijke ondersteuning en ondersteunt initiatieven om de klantgerichtheid, de kwaliteit en het innoverend vermogen van zorgaanbieders te versterken.

De minister is (mede)financier door onder meer de rijksbijdrage in de kosten van kortingen (BIKK) in de AWBZ en door het verstrekken van instellingssubsidies aan partijen die een belangrijke rol vervullen binnen het stelsel, zoals het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ).

De minister regisseert de Wmo en de AWBZ door onder meer het stellen van wettelijke kaders, het maken van bestuurlijke afspraken en het monitoren van de uitkomsten. De minister is verantwoordelijk voor de uitvoering van het bovenregionaal vervoer en het mantelzorgcompliment.

Rol en verantwoordelijkheid minister

Beleidsterrein	Stimuleren	Financieren	Regisseren	(Doen) uitvoeren
Stimuleren participatie en zelfredzaamheid	Programma’s «Welzijn Nieuwe Stijl» en «de Kanteling». Ondersteuningsprogramma zwerfjongeren. Project Aanpak geweld in huiselijke kring, waaronder versterking. Door subsidies en opdrachten verzamelen, verrijken, valideren en verspreiden van kennis op het terrein van maatschappelijke ondersteuning.	Financiering Wet Maatschappelijke Ondersteuning, decentralisatie-uitkering vrouwenopvang en decentralisatie-uitkering maatschappelijke opvang, verslavingsbeleid, openbare geestelijke gezondheidszorg. Subsidies en opdrachten voor kennis en advies (o.a. Movisie). Bekostiging bovenregionaal sociaalrecreatief vervoer. Financiering mantelzorgcomplimenten en ondersteuning en versterking van de kwaliteit van mantelzorg. Uitvoering acties uit de brief «Geweld In Afhankelijkheidsrelaties» en het Actieplan «Ouderen in veilige handen».	Beheer wettelijk kader Wmo en aanpassing Wmo: versterking positie slachtoffers geweld in huiselijke kring. Voorbereiding ratificering VN Verdrag inzake de rechten van personen met een beperking. Ontwikkeling wetgeving: Wet Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling.	De Sociale Verzekeringsbank verzorgt de uitvoering van de Regeling maatschappelijke ondersteuning.
Zorgdragen voor langdurige zorg tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten	Programma’s «In voor Zorg» en «Ambient assisted living». Implementatie kwaliteitskader verantwoorde zorg. Nationaal programma ouderenzorg «Zorg voor Beter» en programma «Meer tijd voor de cliënt». ZonMw-verbeterprogramma voor meer kwaliteit en een doelgerichte en efficiënte aanpak van palliatieve zorg.	Subsidies aan Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ), Centra voor Consultatie en Expertise (CCE) en op grond van de regeling Palliatief Terminale Zorg. Subsidies en opdrachten kennis en advies (o.a. Vilans). Bekostiging bijdrage in kosten van kortingen.	Beheer wettelijk kader AWBZ. Terugdringen administratieve lasten door programma «Meer tijd voor de cliënt». Opstellen beleidsregels indicatiestelling en kwaliteitseisen. Wettelijke verankering pgb Ontwikkeling regelgeving: Wet Zorg en Dwang.	Het CIZ verzorgt de indicatiestelling voor de AWBZ. Het College voor zorgverzekeringen verzorgt de AWBZ-brede zorgregistratie.

3. Prioriteiten 2013 en beleidswijzigingen

Voor 2013 ligt de nadruk op de volgende prioriteiten:

• – De gemeenten, aanbieders en cliënten- en patiëntenorganisaties zullen worden ondersteund bij de voorbereidingen van de mogelijke decentralisatie van begeleiding naar de Wmo.

• – De kennis die de afgelopen jaren is ontwikkeld voor een betere uitvoering van de Wmo, zal worden geïmplementeerd bij de beroepskrachten in de Wmo.

• – De horizontale verantwoording (art. 9 Wmo) zal worden verbeterd door een standaard cliëntervaringsonderzoek te ontwikkelen.

• – De positie van zwerfjongeren zal worden verbeterd door een ondersteuningsprogramma voor de centrumgemeenten (brief «Beleidsvoornemens maatschappelijke opvang en zwerfjongeren», TK 32 620, nr. 21).

• – De positie van (potentiële) slachtoffers van geweld in afhankelijkheidsrelaties zal door een brede ketenaanpak worden versterkt (brief «Aanpak van geweld in afhankelijkheidsrelaties», TK 28 345, nr. 117).

• – De balans tussen formele en informele zorg wordt verbeterd en de mantelzorgers worden meer ondersteund door professionals en gemeenten (brief «Beleidsbrief mantelzorg», TK 30 169, nr. 26).

• – De overeenkomst voor de uitvoering van het bovenregionale gehandicaptenvervoer (BRV, nu bekend als Valys) loopt af per 1 april 2013. De Europese aanbesteding voor een nieuwe periode van het BRV zal in het najaar van 2012 worden afgerond en de toegang tot het BRV zal worden verscherpt.

• – In 2013 wordt de kwaliteit en doelmatigheid van de langdurige zorg verbeterd door de kennis uit het programma «In Voor Zorg!» te verspreiden en te implementeren.

• – Het Centrum voor Consultatie en Expertise zal frequenter aandacht schenken aan het behalen van de ontwikkelingsdoelen voor cliënten en specifiek meer aandacht schenken aan cliënten in de ouderenzorg en de geestelijke gezondheidszorg. De kwaliteit van het leven van de cliënt moet voorop staan.

• – Onder het programma «Meer tijd voor de cliënt» vallen meerdere projecten. In 2013 zullen onder meer de 28 experimenten «regelarm» ten uitvoering worden gebracht en 700 meldingen van aanbieders in de langdurige zorg over regels die kwaliteits- of doelmatigheidsverbetering in de weg staan en die leiden tot onnodige bureaucratie in de zorg worden beoordeeld. Dit met het oog op een landelijke uitrol van de verbeteringen.

• – De bestaande modaliteiten die zorgen voor de vereenvoudiging van de indicatiestelling (onder andere de meldingen 80-plus) worden in 2013 verder onderzocht en bij een positief oordeel ingevoerd.

• – Om het pgb-instrument meer solide te maken wordt vanaf 2013 ingezet op het voeren van face-to-face-gesprekken bij de indicatiestelling, het invoeren van een bruto pgb per 1 januari 2014 en het pgb als trekkingsrecht. Aanvullend zal op basis van een risicoanalyse en fraudesignalen een plan van aanpak van fraude worden opgesteld en in 2013 worden uitgevoerd.

• – In 2013 wordt een breed actieplan tegen «onvrijwillige» zorg uitgevoerd. Dit in het licht van het wetvoorstel zorg en dwang dat ter behandeling voor ligt in de Tweede Kamer.

• – Er zijn extra middelen beschikbaar gesteld om de palliatieve zorg te versterken. Bij deze versterking wordt aangesloten op de lijnen van het witboek palliatieve zorg. De inzet van de middelen is gericht op de kwaliteit van zorg, consultatie en kennisontwikkeling en -verspreiding, met als uitgangspunt dat de middelen zoveel mogelijk bij de cliënt terecht komen. Daarnaast wordt de inzet van vrijwillige palliatieve zorg verder ondersteund door een ophoging van het subsidieplafond in de Regeling Palliatief Terminale Zorg.

• – In 2013 vervolgt de werkgroep autisme haar werkzaamheden om het ondersteuningsaanbod beter aan te laten sluiten bij de behoefte aan zorg en ondersteuning.

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Begrotingsuitgaven (bedragen x € 1 000)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Verplichtingen	5 605 091	5 662 779	4 142 460	4 400 655	4 637 188	4 745 297	4 862 997
Uitgaven	5 638 049	5 670 392	4 142 604	4 400 655	4 637 188	4 745 297	4 862 997
waarvan juridisch verplicht (%)			97%
1. Stimuleren participatie en zelfredzaamheid van mensen met beperkingen			187 880	177 595	171 359	171 223	171 223
Subsidies			42 600	35 046	33 388	33 279	33 279
waarvan onder andere:
Movisie			7 929	7 929	7 929	7 929	7 929
Mezzo			3 490	3 490	3 490	3 490	3 490
Geweld in afhankelijkheidsrelaties			12 400	12 400	12 400	12 400	12 400
Bekostiging			430	430	430	430	430
Inkomensoverdrachten			66 415	65 409	65 409	65 409	65 409
Mantelzorgcompliment			66 415	65 409	65 409	65 409	65 409
Opdrachten			72 235	70 510	69 132	69 105	69 105
waarvan onder andere:
Bovenregionaal gehandicaptenvervoer			60 280	60 280	60 280	60 280	60 280
Geweld in afhankelijkheidsrelaties			3 100	3 100	3 100	3 100	3 100
Evaluatie Wmo			1 200	1 200	1 200	1 200	1 200
Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s			3 000	3 000	3 000	3 000	3 000
SVB: uitvoering Regeling maatschappelijke ondersteuning			3 000	3 000	3 000	3 000	3 000
Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken			3 200	3 200	3 200	0	0
VenJ: opvang minderjarige meisjes			2 000	2 000	2 000	0	0
Gemeentefonds: opvang speciale doelgroepen			1 200	1 200	1 200	0	0
2. Zorgdragen voor langdurige zorg tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten			3 954 724	4 223 060	4 465 829	4 574 074	4 691 774
Subsidies			213 981	207 192	188 193	184 125	185 445
waarvan onder andere:
Centrum Indicatiestelling Zorg			108 624	106 745	105 272	104 807	104 807
Uitvoeringskosten pgb-maatregelen			25 000	25 000	25 000	25 000	25 000
Aanpak fraude pgb			15 000	15 000	0	0	0
Subsidieregeling palliatieve zorg			18 810	18 810	18 810	18 810	18 810
Kwaliteitsverbetering palliatieve zorg			9 350	8 500	8 500	8 500	8 500
Programma «In voor zorg!»			9 391	9 295	6 270	0	0
Stichting Centrum Consultatie en expertise			9 949	9 873	9 797	9 797	9 797
Vilans			5 100	0	0	0	0
Integraal kankercentrum Nederland			6 400	6 400	6 400	6 400	6 400
Programma «Meer tijd voor de cliënt»			619	858	0	0	0
Bekostiging			3 719 400	3 992 100	4 252 700	4 361 500	4 479 200
Bijdrage in de kosten van kortingen (BIKK)			3 719 400	3 992 100	4 252 700	4 361 500	4 479 200
Opdrachten			19 307	21 768	22 936	26 449	25 129
waarvan onder andere:
Programma «Meer tijd voor de cliënt»			1 875	2 600	0	0	0
Programma «Kwaliteit palliatieve zorg»			1 900	1 900	1 900	0	0
Programma «Informatievoorziening zorg en ondersteuning»			4 000	4 000	4 000	4 000	0
Onwikkeling en evaluatie pgb			500	500	500	500	500
Bijdrage aan baten-lastendiensten			2 036	0	0	0	0
CIBG: Opdrachtgeverschap WTZi			2 036	0	0	0	0
Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s			0	2 000	2 000	2 000	2 000
CVZ: AWBZ-brede zorgregistratie			0	2 000	2 000	2 000	2 000
Ontvangsten	3 797	3 441	3 441	3 441	3 441	3 441	3 441

5. Instrumenten

Stimuleren participatie en zelfredzaamheid van mensen met beperkingen

Subsidie aan Movisie

Het kennisinstituut Movisie ontvangt in 2013 circa € 7,9 miljoen subsidie voor de ondersteuning van gemeenten en instellingen bij de adequate uitvoering van de Wmo en aanpalende terreinen door middel van het verzamelen, verrijken, valideren en verspreiden van kennis op het terrein van de Wmo.

Subsidie Mezzo

De vereniging Mezzo ontvangt subsidie voor het versterken van de kwaliteit van de mantelzorgondersteuning (circa € 3,5 miljoen).

Inkomensoverdrachten en bijdrage aan ZBO/RWT SVB ten behoeve van het mantelzorgcompliment

Subsidies, opdrachten en bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken aanpak geweld in afhankelijkheidsrelaties inclusief ouderenmishandeling

Bijdragen aan begroting van Veiligheid en Justitie en het Gemeentefonds voor opvang specifieke groepen

Via de begroting van Veiligheid en Justitie wordt de opvang van minderjarige meisjes gefinancierd (€ 2,0 miljoen). De financiering van de pilots opvang voor specifieke groepen, waaronder ook de mannenopvang (€ 1,2 miljoen) via het Gemeentefonds blijft gehandhaafd, totdat (in 2015) de structurele oplossing (met gemeentelijke verantwoordelijkheid) is gerealiseerd.

Opdracht bovenregionaal gehandicaptenvervoer

Mensen met een mobiliteitsbeperking kunnen gebruik maken van het bovenregionaal sociaalrecreatief vervoer (BRV, voorheen bekend als Valys) per (deel)taxi (€ 60,3 miljoen in 2013).

Opdracht evaluatie Wmo

Het Sociaal en Cultureel Planbureau voert de tweede evaluatie van de Wet maatschappelijke opvang over de periode 2010–2013 uit (€ 1,2 miljoen).

Zorgdragen voor langdurige zorg tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten

Subsidie aan het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ)

Het Centrum Indicatiestelling Zorg verzorgt de onafhankelijke, objectieve en integrale indicatiestelling voor de AWBZ en ontvangt hiervoor in 2013 € 108,6 miljoen.

Subsidies en opdrachten ten behoeve van (kwaliteitsverbetering) palliatieve zorg

Vanaf 2013 wordt jaarlijks circa € 10 miljoen extra beschikbaar gesteld om de kwaliteit van de palliatieve zorg te verbeteren (TK 33 280, nr. 1). De extra middelen voor palliatieve zorg worden, met inachtneming van het witboek palliatieve zorg, ingezet volgens de volgende lijnen. Het subsidieplafond ten behoeve van de vrijwillige palliatieve terminale zorg (zoals vastgelegd in de Regeling palliatieve terminale zorg) wordt met 10% opgehoogd. De overige middelen zullen worden besteed aan versterking van de palliatieve zorg in ziekenhuizen door stimulering van consultteams. Daarnaast wordt de eerste lijn verder versterkt door laagdrempelige beschikbaarheid van specifieke deskundigheid en vroegtijdige signalering. Er zal bovendien een continuering van het ZonMw-onderzoeksprogramma worden opgezet, met nadruk op deskundigheidsbevordering van verzorgenden (in verpleeg- en verzorgingshuizen) en verankering in opleidingen. Afstemming wordt gezocht met de «kerngroep palliatieve zorg». Ten slotte zal extra aandacht zijn voor bijzondere doelgroepen en de versterking van mantelzorg.

Subsidie programma «In voor zorg!»

Organisaties in de langdurige zorg krijgen in de toekomst te maken met andere eisen van de samenleving, zoals een krapper wordende arbeidsmarkt, financiële en economische druk en het daarmee samenhangende overheidsbeleid. Het programma «In voor zorg!» helpt zorgorganisaties hun werkprocessen in te richten met het oog op deze toekomst. Het programma wordt uitgevoerd door Vilans, dat hiervoor een projectsubsidie ontvangt (€ 9,4 miljoen).

Subsidie aan stichting Centrum Consultatie en Expertise

De stichting Centrum Consultatie en Expertise ontvangt een subsidie van € 9,9 miljoen voor het bieden van perspectief aan individuele cliënten met een bijzondere zorgvraag door inzet van expertise en (tijdelijke) extra ondersteuning.

Subsidie aan Vilans

Vilans is het kenniscentrum voor de langdurende zorg. Samen met professionals in het veld ontwikkelt Vilans vernieuwende en praktijkgerichte kennis en vinden nieuwe inzichten en goede voorbeelden snel en succesvol hun weg in de praktijk. Het betreft een basisbudget en een programmabudget voor kennisactiviteiten (€ 5,1 miljoen).

Subsidie Integraal kankercentrum Nederland

Het Integraal kankercentrum Nederland voor Het Integraal Kankercentrum ontvangt een instellingssubsidie van € 6,4 miljoen om, als organisatie waarin deskundigheid over alle facetten van palliatieve zorg is samengebracht, de primaire zorgvraag te ondersteunen door middel van consultatie en ontwikkeling van na- en bijscholing.

Subsidies en opdrachten in het kader van het programma «Meer tijd voor de cliënt»

Het programma «Meer tijd voor de cliënt» richt zich op de aanpak van de bureaucratie in de langdurige zorg. In het kader van dit programma worden opdrachten (circa € 1,3 miljoen) en subsidies (€ 0,6 miljoen) verleend die het programma ondersteunen, zoals voor onderzoek en communicatie.

Bekostiging Bijdrage in kosten van kortingen (BIKK)

De BIKK is een rijksbijdrage die is ingesteld om de lagere premieopbrengst van de AWBZ als gevolg van de grondslagverkleining van de AWBZ bij de invoering van het nieuwe belastingstelsel in 2001 te compenseren (€ 3,7 miljard).

Opdrachten Informatievoorziening Zorg en Ondersteuning

Op het terrein van de informatievoorziening wordt een aantal projecten uitgevoerd in samenwerking met onder andere VNG, Zorgverzekeraars Nederland en uitvoeringsorganisaties. Doel is onder meer bevordering van de standaardisering van gegevensuitwisseling Wmo en AWBZ, vereenvoudiging en modernisering van de AWBZ-brede zorgregistratie en beheer en verdere optimalisatie van de webvoorziening Regelhulp (circa € 4,0 miljoen).

Bijdrage aan baten-lastendienst CIBG in verband met WTZi

Het CIBG verleent in het kader van de uitvoering van de Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi) toelatingen aan zorginstellingen. De Wtzi komt te vervallen op het moment dat de Wet cliëntenrechten zorg (Wcz) in werking treedt. Als gevolg van het controversieel verklaren van de Wcz is de invoeringsdatum onzeker geworden. Daarom zal in 2013 deze taak naar verwachting in dezelfde omvang door het CIBG moeten worden uitgevoerd als in 2012 (circa € 2,0 miljoen).

Bijdrage aan ZBO/RWT CVZ voor AWBZ-brede zorgregistratie

De AWBZ-brede zorgregistratie (AZR) is een uniforme systematiek waarmee indicatieorganen, zorgkantoren en zorgaanbieders elektronisch informatie over cliënten kunnen uitwisselen. Het College voor zorgverzekeringen (CVZ) draagt zorg voor de specificaties van de AZR, de standaarden en de bedrijfsregels en begeleidt de implementatie van de AZR en ontvangt daarvoor een bijdrage van VWS.

Artikel 4 Zorgbreed beleid

1. Algemene beleidsdoelstelling

Het scheppen van randvoorwaarden om het zorgstelsel te laten werken zodat de kwaliteit, de toegankelijkheid en de betaalbaarheid van de zorg voor de burger is gewaarborgd.

2. Rol en verantwoordelijkheid minister

De minister bevordert de werking van het stelsel door partijen in staat te stellen hun rol te spelen en door belemmeringen weg te nemen die een goede werking van het stelsel in de weg staan. Daar waar publieke belangen in het geding zijn, die niet voldoende door (partijen in) het stelsel behartigd kunnen worden, bevordert de minister dat deze belangen worden behartigd.

De positie van de cliënt wordt versterkt. Ten eerste door de rechten van de cliënt te versterken door heldere, eenduidige wetgeving. Ten tweede door te stimuleren dat patiënten- en gehandicaptenorganisaties hun rol in het stelsel kunnen spelen.

De verantwoordelijkheid van de minister wordt tevens ingevuld door te stimuleren dat er voldoende capaciteit aan zorgverleners beschikbaar komt en blijft. Daarvoor worden onder andere verbeteringen in de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorgopleidingen bevorderd, wordt de totstandkoming van een toekomstgericht opleidingscontinuüm met de juiste kwaliteit en gewenste instroom bewaakt en wordt er gestuurd op de totstandkoming van een innovatieve en kwalitatieve beroepenstructuur.

Ook zijn er randvoorwaarden gecreëerd om het innoverend vermogen van de gezondheidszorg te waarborgen en wordt gezondheidsonderzoek en het gebruik van de ontwikkelde kennis gestimuleerd.

De IGZ houdt toezicht op ruim twintig wetten, waaronder de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG), de Kwaliteitswet Zorginstellingen en de Geneesmiddelenwet. De uitgaven voor de IGZ staan verantwoord op artikel 10 Apparaatsuitgaven.

De minister heeft voor een goede werking van het zorgstelsel verschillende zelfstandige bestuursorganen opgericht die een taak hebben op het gebied van markttoezicht, pakketbeheer, kwaliteit en transparantie.

In Caribisch Nederland wordt een passend aanbod van zorg en jeugdzorg gerealiseerd.

Rol en verantwoordelijkheid minister

Beleidsterrein	Stimuleren	Financieren	Regisseren	(Doen) uitvoeren
Positie cliënt	Subsidieregeling voor organisaties van patiënten- en gehandicapten, zodat deze mensen kunnen helpen hun rol in het stelsel te spelen.		Zorgen voor adequate wet- en regelgeving die positie patiënt versterkt en privacy en beveiliging borgt.
Opleidingen, Beroepenstructuur en Arbeidsmarkt	Stimuleren van verbeteringen in kwaliteit en toegankelijkheid zorgopleidingen. Stimuleren van een logische opleidingsmatrix met de juiste samenhang tussen opleidingen. Bevorderen van kwaliteit van individuele zorgverlening. Bevorderen van een logische beroepenstructuur, gebaseerd op competenties en gericht op samenwerking. Stimuleren van beschikbaarheid van voldoende gekwalificeerd zorgpersoneel.	Financieren van het Fonds Ziekenhuisopleidingen en het Stagefonds.	Bewaken van de totstandkoming en het vasthouden van een toekomstgericht opleidingscontinuüm, met juiste kwaliteit en gewenste instroom. Monitoren en sturen van de totstandkoming en het vasthouden van een innovatieve, kwalitatieve beroepenstructuur. Constant optimaliseren van de inhoud en uitvoering van de Wet BIG. Bevorderen van een gezonde arbeidsmarkt die personeel weet te binden en te boeien en voldoende wervend is.
Kwaliteit, transparantie en kennisontwikkeling	Creëren randvoorwaarden om innoverend vermogen van de gezondheidszorg te waarborgen. Stimuleren van gezondheidsonderzoek en het gebruik van ontwikkelde kennis (o.a. ZonMw).		Zorg voor prikkels gericht op kwaliteitsverbetering, normen voor kwaliteit en transparantie. Oprichten van een nationaal kwaliteitsinstituut gezondheidszorg (zie CVZ).
Inrichten uitvoeringsactiviteiten			Opstellen van wetgeving waarin taken van NZa, CVZ en andere organisaties worden vastgelegd.	Via CVZ, NZa en andere organisaties een bijdrage leveren aan de uitvoering van het stelsel.
Zorg, welzijn en jeugdzorg op Caribisch Nederland	Samen met betrokken partijen stimuleren van de verbetering van het aanbod van (jeugd)zorg, met name via de uitvoering van de Middel Lange Termijn Plannen die in 2008 samen met de eilandbesturen zijn vastgesteld.	Financieren zorg 100% en (mede)financieren jeugdzorg.	(Jaarlijks) evalueren van de aanspraken in kader van zorgregeling voor Caribisch Nederland en indien nodig aanpassen. Voorbereiden regelgeving voor de jeugdzorg (financiering, kwaliteit) en realiseren van CJG op de drie eilanden.	Uitvoeren zorgregelgeving voor Caribisch Nederland door het Zorgverzekeringkantoor op Bonaire. Het Zorgverzekeringskantoor is een onderdeel van VWS.

3. Prioriteiten 2013 en beleidswijzigingen

Positie cliënt

• – De positie van de cliënt wordt versterkt. Ten eerste door de rechten van de cliënt te versterken door heldere, eenduidige wetgeving. Daartoe heeft de regering voorstellen voor de Wet cliëntenrechten zorg (Wcz) en de Beginselenwet AWBZ-zorg (Baz) ingediend. De Tweede Kamer heeft deze voorstellen controversieel verklaard. Ten tweede door te stimuleren dat patiënten- en gehandicaptenorganisaties hun rol in het stelsel kunnen spelen.

Opleidingen beroepenstructuur en arbeidsmarkt

• – De zorgvraag stijgt de komende jaren als gevolg van demografische en technologische ontwikkelingen. Om het zorgaanbod daarbij te waarborgen, zal de capaciteit van het zorgaanbod zowel kwalitatief als kwantitatief op niveau moeten liggen en aansluiten bij de behoeften van de burger. De primaire verantwoordelijkheid voor het arbeidsmarktbeleid in de zorgsector ligt echter bij de zorginstellingen en sociale partners. De overheid heeft hierin een ondersteunende rol. Uitgaande van deze verantwoordelijkheidsverdeling zijn in de Arbeidsmarktbrief «Vertrouwen in professionals» (TK 29 282, nr. 128) de speerpunten voor de overheid geformuleerd op het terrein van de arbeidsmarkt.

• – Tot en met 2012 werden de medische vervolgopleidingen in het zogeheten Opleidingsfonds (inclusief de opleiding tot huisarts) via begrotingssubsidies gefinancierd. Met ingang van 2013 worden deze opleidingen, met uitzondering van de publieke gezondheidszorgopleidingen (Jeugdgezondheidszorg, medische milieukunde, tbc- en infectieziektebestrijding) via een beschikbaarheidbijdrage op grond van de Wet marktordening gezondheidszorg (WMG) gefinancierd. De uitvoering geschiedt door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). De betalingen lopen via het CVZ. In dit kader is het bij deze opleidingen horende budget van de begroting (meetellend in BKZ) overgeheveld naar de premiegefinancierde uitgaven (zie Financieel Beeld Zorg).

Kwaliteit, transparantie en kennisontwikkeling

• – Er wordt naar gestreefd om per 1 januari 2013 het Kwaliteitsinstituut operationeel te laten zijn (TK 32 620, nr. 59). Het wetsvoorstel daartoe is in april 2012 aan de Tweede Kamer verzonden. Het instituut wordt ondergebracht bij het College voor zorgverzekeringen. Het Kwaliteitsinstituut stimuleert de ontwikkeling van professionele standaarden en ondersteunt het veld daarbij met kennis over het ontwikkelen van richtlijnen, standaarden en indicatoren. Het instituut borgt dat het cliëntperspectief centraal staat, dat cliënten, verpleegkundigen en verzorgenden op een gelijkwaardige wijze hun inbreng kunnen leveren en dat in de professionele standaarden voldoende aandacht wordt geschonken aan doelmatigheid van zorg en dat deze zijn voorzien van indicatoren, die iets zeggen over de kwaliteit van zorg, waarover aanbieders verplicht informatie moeten leveren. Het Kwaliteitsinstituut stelt door middel van een toetsingskader randvoorwaarden aan het proces van totstandkoming en de items die minimaal in de standaarden beschreven moeten staan. Indien het veld zijn verantwoordelijkheid niet neemt, zal het Kwaliteitsinstituut zelf opdracht geven voor het ontwikkelen van een professionele standaard.

Inrichten uitvoeringsactiviteiten

• – Het CAK zal per 1 januari 2013 de publiekrechtelijke ZBO-status krijgen.

Zorg, welzijn en jeugdzorg op Caribisch Nederland

• – In 2013 wordt verder gewerkt aan het verbeteren van het zorginkoopproces, de verzekerden administratie en het administratieve beheer.

• – De verbetering van de medische infrastructuur op het vlak van gebouwen en apparatuur is veelal onderdeel van de kwaliteitsprojecten. Het realiseren van deze plannen zal geleidelijk in de jaren 2013 en verder gestalte krijgen als onderdeel van de normale bedrijfsvoering van de diverse zorginstellingen.

• – Om de psychiatrie inclusief de verslavingszorg op de drie eilanden op te zetten en te ondersteunen in de uitvoering, zal Novadic Kentron in 2013 en 2014 de benodigde voorzieningen realiseren. Om versnippering te voorkomen en efficiency te maximaliseren zal ook de samenhang met andere zorgvoorzieningen, justitie, preventie en voorlichting en de zorg aan licht verstandelijk gehandicapten worden nagestreefd. Ook zal worden bezien of samenwerking met andere eilanden in het Caribisch gebied gewenst en mogelijk is.

• – In 2013 zal ook de jeugdzorg in het teken staan van verder bestendigen wat al in gang is gezet. De ambulante en residentiële jeugdzorg op Bonaire wordt verder doorontwikkeld en de pleegzorg wordt meer structureel georganiseerd. Op Saba en Sint Eustatius wordt de kwaliteit van de Centra voor Jeugd en Gezin en de bekendheid onder de bevolking verbeterd. In samenwerking met de Inspectie Jeugdzorg wordt het kwaliteitskader verder ontwikkeld en vastgesteld. Voor alle componenten van de jeugdzorg en gezinsvoogdij in Caribisch Nederland wordt naar een passende organisatievorm gezocht.

• – De Wet publieke gezondheid (Wpg) is aangepast aan de nieuwe bestuurskundige verhouding met Bonaire, Saba en Sint Eustatius. Parallel hieraan wordt de versterking van de publieke gezondheidszorg ondersteund.

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Begrotingsuitgaven (bedragen x € 1 000)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Verplichtingen	1 887 934	1 763 637	739 733	739 121	743 555	753 351	762 661
Uitgaven	1 671 828	1 796 313	757 374	742 613	745 280	753 351	762 661
waarvan juridisch verplicht (%)			95%
1. Positie cliënt			35 437	27 068	25 769	25 682	25 682
Subsidies			30 948	22 386	20 179	20 092	20 092
Patiënten- en gehandicaptenorganisaties			30 948	22 386	20 179	20 092	20 092
Opdrachten			3 044	3 237	4 145	4 145	4 145
waarvan onder andere:
Ondersteuning cliëntenorganisaties			2 899	3 092	4 000	4 000	4 000
Bijdrage aan baten-lastendiensten			1 445	1 445	1 445	1 445	1 445
CIBG: uitvoering subsidieregeling			1 445	1 445	1 445	1 445	1 445
2. Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt			345 623	359 518	368 612	372 148	374 817
Subsidies			332 868	349 008	358 016	359 669	362 273
waarvan onder andere:
Fonds Ziekenhuisopleidingen			141 789	144 755	147 796	147 796	147 796
Stageplaatsen zorg / Stagefonds			99 000	99 000	99 000	99 000	99 000
Publieke Gezondheidszorgopleidingen			16 025	18 212	20 400	20 400	20 400
Vaccinatie stageplaatsen zorg			3 850	3 850	3 850	3 850	3 850
Opleiding tot verpleegkundig specialist/physician assistant			19 600	34 300	36 750	36 750	36 750
Ziekenhuisarts			3 493	5 842	628	0	0
Capaciteitsorgaan			1 650	1 625	1 599	1 599	1 599
Regionaal arbeidsmarktbeleid			7 500	7 500	7 500	650	0
Veilig werken in de zorg			1 669	1 669	1 669	0	0
Opdrachten			2 400	2 001	2 090	2 973	3 038
Bijdragen aan baten-lastendiensten			9 678	7 848	7 848	7 848	7 848
CIBG: Bijdrage voor onder andere UZI-register, BIG-register, SVB-Z			7 848	7 848	7 848	7 848	7 848
Agentschap NL: Innovatieprogramma			1 830	0	0	0	0
Bijdrage ZBO’s/ RWT			677	661	658	1 658	1 658
CVZ: sectie Zorgberoepen en opleidingen			0	0	0	1 000	1 000
3. Kwaliteit, transparantie en kennisontwikkeling			109 197	90 469	84 565	83 039	83 039
Subsidies			4 990	5 011	4 827	4 943	4 943
Nivel			4 990	5 011	4 827	4 943	4 943
Bijdrage aan baten-lastendiensten			2 590	2 555	2 555	2 555	2 555
waarvan onder andere:
CIBG: Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording			800	800	800	800	800
RIVM: Zorgbalans			650	650	650	650	650
Bijdragen aan ZBO’s/ RWT’s			101 617	82 903	77 183	75 541	75 541
ZonMw: programmering			101 617	82 903	77 183	75 541	75 541
4. Inrichten uitvoeringsactiviteiten			191 325	182 130	179 177	177 645	177 645
Bijdrage aan ZBO's en RWT's			183 878	176 606	174 159	173 041	173 041
Centraal Administratie Kantoor			95 923	91 851	92 023	91 905	91 905
College voor zorgverzekeringen			51 436	48 686	48 886	47 886	47 886
Nederlandse Zorgautoriteit			32 356	31 906	29 087	29 087	29 087
College Sanering Zorginstellingen			2 713	2 713	2 713	2 713	2 713
College Bouw Zorginstellingen			1 450	1 450	1 450	1 450	1 450
Opdrachten			7 447	5 524	5 018	4 604	4 604
TNO centrum Zorg en Bouw			7 447	5 524	5 018	4 604	4 604
5. Zorg, welzijn en jeugdzorg op Caribisch Nederland			75 792	83 428	87 157	94 837	101 478
Bekostiging			75 792	83 428	87 157	94 837	101 478
Zorg en welzijn			71 142	78 747	82 443	90 123	96 764
Jeugdzorg			4 650	4 681	4 714	4 714	4 714
Ontvangsten	5 105	6 358	4 858	4 858	4 858	4 858	4 858

5. Instrumenten

Positie cliënt

Subsidies aan patiënten- en gehandicaptenorganisaties

Er worden subsidies verstrekt aan patiënten- en gehandicaptenorganisaties, zodat kennis en ervaringen van cliënten zelf optimaal benut worden voor goede zorg en ondersteuning (€ 30,9 miljoen in 2013). Doel is het op collectief niveau inbrengen van cliëntenervaringen en het cliëntperspectief voor beter beleid, zorg en ondersteuning. Daarnaast kunnen patiënten en gehandicapten hun ervaringsdeskundigheid uitwisselen, zodat zij hun eigen leven met ziekte of beperking zo goed mogelijk kunnen inrichten en de zorg ontvangen die het beste bij hun behoeften past.

Opdracht voor ondersteuning cliëntenorganisaties

Met PGO-support, een onafhankelijke netwerkorganisatie die versterking en ondersteuning biedt aan patiënten- en gehandicaptenorganisaties, is een overeenkomst gesloten voor de ondersteuning van de cliëntenorganisaties bij het opstellen van subsidieaanvragen en het inbrengen van het cliëntenperspectief (€ 2,9 miljoen in 2013).

Bijdrage aan baten-lastendienst CIBG voor de uitvoering van de subsidieregeling pg-organisaties

Aan het CIBG wordt een bijdrage (€ 1,4 miljoen) verleend voor alle werkzaamheden rond de uitvoering van de subsidieregeling pg-organisaties.

Opleidingen, Beroepenstructuur en Arbeidsmarkt

Subsidies ziekenhuisopleidingen/Fonds Ziekenhuisopleidingen

Gespecialiseerde verpleegkundigen en medisch ondersteunend personeel zijn van cruciaal belang voor de dagelijkse zorg in ziekenhuizen. Dit personeel wordt veelal intern door ziekenhuizen opgeleid. Om te zorgen dat er voldoende opgeleid wordt, ontvangen ziekenhuizen een vergoeding voor de door hen geleverde opleidingsprestaties. De bijdrage 2013 bedraagt circa € 141,8 miljoen.

Subsidies stageplaatsen zorg/stagefonds

Om de instroom van voldoende gekwalificeerd personeel te waarborgen is de zorg voor opleidingen van belang. Het Stagefonds is één van de instrumenten die VWS inzet om de kwaliteit en toegankelijkheid van zorgopleidingen te verbeteren. In 2013 en verder wordt het Stagefonds voortgezet met een budget van € 99,0 miljoen (TK 29 282, nr. 128).

Subsidies Publieke Gezondheidszorgopleidingen

Tot en met het subsidiejaar 2012 wordt deze instellingssubsidie verstrekt op grond van de subsidieregeling Zorgopleidingen 2^e tranche, die per 1 januari 2013 komt te vervallen.

Subsidies vaccinatie stageplaatsen zorg

Een ander instrument is de Subsidieregeling vaccinatie stageplaatsen zorg. Deze regeling omvat circa € 3,9 miljoen en draagt eraan bij dat stagiairs voorafgaand aan hun stage gevaccineerd zijn tegen Hepatitis B. Dit voorkomt studie-uitval of -vertraging.

Subsidies opleiding tot verpleegkundig specialist/physician assistant

Om te kunnen voldoen aan de toenemende vraag naar zorg moeten we alle zorgverleners inzetten daar waar ze het beste tot hun recht komen. Nieuwe beroepsbeoefenaren – verpleegkundig specialisten en physician assistants – zijn speciaal opgeleid om eenvoudige en routinematige taken van de huisarts of de specialist over te nemen. Er komen meer opleidingsplaatsen voor nieuwe beroepen. De bijdrage 2013 bedraagt € 19,6 miljoen.

De komende tijd wordt onderzocht hoe deze taakherschikking financieel het beste kan worden gefaciliteerd.

Kengetallen arbeidsmarkt

	Gemiddeld 2003–2007	2008	2009	2010	2011
1. Werkgelegenheidsontwikkeling zorg en welzijn	2,70%	2,00%	3,80%	3,50%	1,40%
2. Vacaturegraad in zorg en welzijn	16	23	16	13	13
3. Aantal leerlingen in zorg en welzijn opleidingen (mbo en hbo)	240 000	251 000	260 000	268 000	271 000
4. Netto verloop verpleegkundig, verzorgend en agogisch personeel	4,30%	4,00%	4,10%	–	–
5. Ziekteverzuim (1e ziektejaar)	5,50%	5,00%	4,90%	4,80%	4,80%

Subsidies ziekenhuisarts

Voor het leveren van goede zorg is het essentieel dat er voldoende en goed opgeleid personeel beschikbaar is. De toekomstige zorgvraag vereist aanpassing van het beroepenveld, zowel in kwantitatieve als in kwalitatieve zin. Met de introductie van ziekenhuisartsen c.q. ziekenhuisgeneeskunde verbetert de huidige situatie op ten minste drie dimensies, namelijk de kwaliteit van directe patiëntenzorg, de efficiency en effectiviteit van de ziekenhuiszorg en het carrièreperspectief van de basisarts. De ziekenhuisartsen zijn meer generalistisch opgeleide artsen (met een profielregistratie) die in de intramurale basiszorg de minder complexe taken van de medisch specialist kunnen overnemen. De nieuwe medische functie van «ziekenhuisarts» wordt via een subsidie aan de Stichting Opleiding Ziekenhuis Geneeskunde in een viertal pilots geïmplementeerd. De bijdrage 2013 bedraagt € 3,5 miljoen.

Subsidie Capaciteitsorgaan

Voor het opstellen van ramingen voor de opleidingscapaciteit van onder andere de medische en tandheelkundige vervolgopleidingen, evenals de ramingen naar ggz-opleidingen, ontvangt het Capaciteitsorgaan jaarlijks een subsidie. In 2013 circa € 1,7 miljoen.

Subsidie regionaal arbeidsmarktbeleid

Het arbeidsmarktbeleid in de zorg dient op het lokale en regionale niveau gestalte te krijgen. Het is van belang dat zorginstellingen hierin gezamenlijk optrekken om daarmee de arbeidsmarktpositie van de zorg in de regio te versterken. Via Regioplus (de koepel van regionale werkverbanden in zorg en welzijn) wordt in 2013 een subsidie van € 7,5 miljoen beschikbaar gesteld. Met deze subsidie wordt in elke regio gewerkt aan een vijftal programmalijnen, te weten strategisch arbeidsmarktbeleid, werven met beleid, duurzame inzetbaarheid, kwalificeren voor zorg en welzijn en @nders werken.

Subsidie Veilig werken in de zorg

Nog te vaak is sprake van agressie tegen zorgpersoneel. Om instellingen te stimuleren meer en beter beleid te voeren tegen de verschillende vormen van agressie wordt tot en met 2015 via een subsidie aan sociale partners jaarlijks € 1,7 miljoen beschikbaar gesteld.

Bijdrage aan baten-lastendienst CIBG ten behoeve van UZI-register, BIG-register en SVB-Z

Bijdragen aan baten-lastendienst Agentschap NL ten behoeve van het innovatieprogramma

Agentschap NL ontvangt ook in 2013 een bijdrage van VWS voor de uitvoering van het innovatie programma (€ 1,8 miljoen).

Bijdrage aan ZBO/RWT College voor zorgverzekeringen ten behoeve van de sectie Zorgberoepen en Opleidingen

De sectie Zorgberoepen en Opleidingen van het CVZ houdt zich bezig met het toekomstgericht en sectoroverstijgend rapporteren en signaleren van de gewenste ontwikkelingen van beroepen en opleidingen in de zorg. Hierbij gaat de sectie uit van maatschappelijke en technologische ontwikkelingen over de zorgverlening en de vraag naar zorg. Nieuwe beroepen en bestaande beroepen met andere taken en daarmee taakherschikking zijn hiermee eveneens onderwerp van de sectie.

Kwaliteit, transparantie en kennisontwikkeling

Subsidie voor onderzoek van de gezondheidszorg

Voor onderzoek van de gezondheidszorg wordt subsidie verleend (circa € 5,0 miljoen) aan het Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (Nivel).

Bijdrage aan baten-lastendienst CIBG voor het Jaardocument Maatschappelijke verantwoording

Via het Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording verantwoorden zorgaanbieders zich jaarlijks over de geleverde (financiële) prestaties. Zij zijn verplicht om een aantal gegevens aan te leveren aan de hiervoor bedoelde database. Alle partijen die een rol spelen binnen het zorgstelsel hebben toegang tot deze uniforme, digitale informatie via www.jaarverslagenzorg.nl . Het CIBG ontvangt hiervoor een bijdrage van VWS (€ 0,8 miljoen).

Bijdrage aan baten-lastendienst RIVM voor de Zorgbalans

De prestaties van het zorgstelsel worden gemonitord met de Zorgbalans (zie www.gezondheidszorgbalans.nl). De Zorgbalans schetst aan de hand van indicatoren een beeld van de kwaliteit, de toegankelijkheid en de betaalbaarheid van de Nederlandse gezondheidszorg. Het RIVM ontvangt hiervoor een bijdrage van VWS (circa € 0,7 miljoen).

Bijdrage aan ZBO/RWT ZonMw voor uitvoering programma’s

Overzichtstabel geraamde programma-uitgaven ZonMw 2013–2017 (bedragen x € 1 000)

	2013	2014	2015	2016	2017
Artikel 1 Volksgezondheid: onder andere preventieprogramma en infectieziektebestrijding	52 327	37 942	37 304	36 655	35 645
Artikel 2 Curatieve zorg: onder andere doelmatigheidsprogramma en «Goed Gebruik Geneesmiddelen»	35 778	33 269	30 056	29 506	30 415
Artikel 3 Maatschappelijke ondersteuning en langdurige zorg: onder andere «Ambient Assisted Living»	5 088	3 784	3 760	3 807	3 706
Artikel 5 Jeugd: onder andere «Effectief Werken in de Jeugdsector» en richtlijnen Jeugdgezondheidszorg	7 274	6 355	5 675	5 185	5 387
Artikel 6 Sport en bewegen: onder andere onderzoeksprogramma Sport	1 150	1 553	388	388	388
Totaal	101 617	82 903	77 183	75 541	75 541

Inrichten uitvoeringsactiviteiten

Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s NZa, CVZ, CBZ, CSZ en CAK voor de beheerskosten

Het betreft bijdragen in de beheerkosten van de volgende zelfstandige bestuursorganen:

• – Het Centraal Administratie Kantoor (CAK) heeft vijf wettelijke taken, te weten: de centrale betaling aan 3 500 AWBZ-instellingen (namens de zorgverzekeraars), het innen van de eigen bijdrage voor Zorg met Verblijf (intramurale zorg) en de Zorg zonder Verblijf (extramurale zorg), het vaststellen, opleggen en innen van de eigen bijdrage Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), het uitkeren van de compensatie van het eigen risico zorgverzekeringswet en het uitvoeren van de maatregelen rond de eigen bijdrage regelingen in de wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten. De bijdrage 2013 bedraagt € 95,9 miljoen;

• – Het College voor zorgverzekeringen (CVZ) heeft tot taak het uitvoeren van het pakketbeheer Zvw en AWBZ, fondsbeheer van het Zorgverzekeringsfonds en het Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten, het uitvoeren van de financiering van verzekeraars uit de fondsen (in het bijzonder de risicoverevening) en de beoordeling van de rechtmatige en doelmatige uitvoering van de AWBZ, het uitvoeren regelingen bijzondere groepen (verdragsgerechtigden, wanbetalers, onverzekerden, illegalen en andere onverzekerbare vreemdelingen, gemoedsbezwaarden) en met ingang van 1 januari 2013 maakt ook het Kwaliteitsinstituut onderdeel uit van het CVZ. De bijdrage 2013 bedraagt € 51,4 miljoen;

• – De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) is belast met het markttoezicht specifiek voor de zorgsector en moet het algemeen consumentenbelang voorop stellen bij de uitoefening van haar taken. Die taken zijn Marktwerking in de zorg op gang brengen en bewaken, tarieven in de zorg reguleren en toezien op de goede uitvoering van de Zvw en de AWBZ. De bijdrage 2013 bedraagt € 32,4 miljoen;

• – Het College Sanering Zorginstellingen (CSZ) voert onder andere de meldings- en goedkeuringsregeling voor de vervreemding van onroerende zaken uit. De bijdrage 2013 bedraagt € 2,7 miljoen;

• – De bouwregimes voor de curatieve- en de langdurige zorg zijn per 1 januari 2008 respectievelijk 1 januari 2009 afgeschaft. Daarmee zijn de wettelijke taken van het College Bouw Zorginstellingen (CBZ) komen te vervallen. Het CBZ zal als liquidatieorganisatie vooralsnog blijven bestaan. De bijdrage 2013 bedraagt € 1,5 miljoen.

Opdracht TNO Centrum Zorg en Bouw

Om de opgebouwde kennis beschikbaar te blijven houden, primair voor zorgaanbieders (zeker in het kader van de volledige verantwoordelijkheid van zorgaanbieders voor de bouw en de financiering daarvan) en secundair voor de IGZ en de NZa, is er met TNO Centrum Zorg en Bouw een overeenkomst gesloten. De bijdrage 2013 bedraagt € 7,4 miljoen.

Zorg, welzijn en jeugdzorg op Caribisch Nederland

Bekostiging zorg en welzijn

Bekostiging jeugdzorg

In 2013 is voor de jeugdzorg op Caribisch Nederland circa € 4,7 miljoen beschikbaar. Op alle drie de eilanden is een Centra voor Jeugd en Gezin.

Kengetallen (jeugd)zorg Caribisch Nederland

	2011	Raming 2012
1. Aantal medische uitzendingen	11 271	7 382
2. Aantal verzekerden	21 843	22 500
3. Kosten per capita zorg	2 610	2 800
4. Aantal cliënten in de jeugdzorg inclusief cliënten Centra voor Jeugd en Gezin	–	2 067

Artikel 5 Jeugd

1. Algemene beleidsdoelstelling

Kinderen in Nederland groeien gezond en veilig op, ontwikkelen hun talenten en doen mee aan de samenleving.

2. Rol en verantwoordelijkheid minister

Ouders/verzorgers zijn primair verantwoordelijk voor de opvoeding en verzorging van hun kinderen. De minister van VWS is verantwoordelijk voor het kader waarbinnen kinderen in Nederland gezond en veilig opgroeien, zich ontwikkelen en participeren. Kinderen die in hun ontwikkeling worden bedreigd, moeten zorg krijgen en indien nodig in bescherming worden genomen.

De minister is verantwoordelijk voor het wettelijk kader rond zorg voor jeugd waarbinnen gemeenten, provincies, grootstedelijke regio’s, lokale en landelijke organisaties, bureaus Jeugdzorg, zorgverzekeraars en zorgaanbieders hun verantwoordelijkheden realiseren. Gemeenten zijn op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Wet publieke gezondheid (Wpg) verantwoordelijk voor het preventief jeugdbeleid en het basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg. Provincies zijn op grond van de Wet op de Jeugdzorg verantwoordelijk voor de geïndiceerde jeugdzorg. Deze vorm van zorg doet zich voor wanneer sprake is van ernstige opgroei- en opvoedproblemen bij jongeren. Op grond van de Zorgverzekeringswet (Zvw) respectievelijk de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) vindt financiering plaats van Jeugd- geestelijke gezondheidszorg (Jeugd-ggz) respectievelijk de zorg voor jeugdigen met een licht verstandelijke beperking (Jeugd-lvb).

Daarnaast heeft de minister een bijzondere verantwoordelijkheid voor de JeugdzorgPlus. De minister is rechtstreeks verantwoordelijk voor de JeugdzorgPlus, zowel financieel als inhoudelijk. JeugdzorgPlus is een intensieve vorm van jeugdzorg voor jongeren met ernstige gedragsproblemen die zich aan de noodzakelijke behandeling dreigen te onttrekken. Het betreft hulp met dwang en drang voor jongeren voor wie een machtiging gesloten jeugdzorg is afgegeven door de kinderrechter.

Voorts hecht de minister een belang aan het in stand houden van een landelijke kennisinfrastructuur vanwege de systeemverantwoordelijkheid van het Rijk. Het gaat om het monitoren van en kennis voor beleidsontwikkeling, -implementatie en zorgvernieuwing rond het stelsel van jeugdvoorzieningen.

Ten aanzien van de verschillende onderdelen op het terrein van de zorg voor jeugd heeft de minister van VWS uiteenlopende rollen van stimuleren, financieren, regisseren tot (doen) uitvoeren (zie tabel). De rol en invulling daarvan verschilt per terrein en hangt af van de taken en bevoegdheden van andere actoren die ieder vanuit hun eigen rol bijdragen aan de doelstellingen op het terrein van de jeugdzorg.

De Inspectie Jeugdzorg is verantwoordelijk voor het uitvoeren van onafhankelijk toezicht op de jeugdzorg. De uitgaven voor de IGZ staan verantwoord op artikel 10 Apparaatsuitgaven.

Rol en verantwoordelijkheid minister

Beleidsterrein	Stimuleren	Financieren	Regisseren	(Doen) uitvoeren
Laagdrempelige ondersteuning bij het opvoeden en opgroeien	Stimuleren van laagdrempelige opvoedondersteuning aan jongeren en ouders met opgroei- en opvoedvragen. Het stimuleren van gemeenten om perspectief te bieden aan kwetsbare jongeren door verbetering van de samenhang in beleid en uitvoering tussen zorg, school en werk.		Samen met de minister van VenJ bevorderen van een effectieve aanpak van kindermishandeling, onder andere door middel van het opstellen en regisseren van het Actieplan aanpak kindermishandeling «Kinderen Veilig» 2012–2016».
Noodzakelijke en passende zorg	Een landelijke kennisinfrastructuur in stand houden en hierbij het veld de ruimte geven om de eigen aanpak verder te ontwikkelen. Stimuleren dat de kwaliteit en veiligheid in de jeugdzorg geborgd worden door verdere professionalisering en het stellen van kwaliteitseisen.	Het (mede-)financieren van een toegankelijk, passend en samenhangend zorgaanbod voor kinderen met een jeugdzorgindicatie. De provincies en grootstedelijke regio’s ontvangen een doeluitkering voor de uitvoering van de Wet op de Jeugdzorg. Hiermee zijn zij in staat een Bureau Jeugdzorg in stand te houden en zorgaanbod in te kopen voor kinderen en jongeren met een indicatie jeugdzorg. Het financieren van benodigde JeugdzorgPlus capaciteit. Twaalf particuliere instellingen ontvangen subsidie voor het bieden van zorgaanbod in het gesloten kader.		Verantwoordelijk voor twee Rijksinstellingen die JeugdzorgPlus capaciteit aanbieden. De twee Rijksinstellingen (Almata en Lindenhorst) fuseren in 2013 en worden hierna geprivatiseerd.

3. Prioriteiten 2013 en beleidswijzigingen

Stelselwijziging

• – Om de gewenste verschuiving van zware zorg naar lichte ondersteuning te realiseren, wordt alle ondersteuning, hulp en zorg voor jeugd die nu nog valt onder het Rijk, de provincies, de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) en de Zorgverzekeringswet (Zvw) gedecentraliseerd naar gemeenten. Een transformatie is nodig naar meer preventie en eerdere ondersteuning, uitgaan van de eigen kracht van jongeren en hun ouders, problemen minder snel medicaliseren, betere samenwerking rond gezinnen en zorg op maat. Door de decentralisatie zijn gemeenten beter in staat integraal beleid te ontwikkelen en maatwerk te bieden.

• – De Tweede Kamer heeft in het Algemeen Overleg van 20 juni 2012 op hoofdlijnen ingestemd met de nadere beleidskeuzes uit de voortgangsbrief stelselwijziging Jeugd van 27 april 2012 (TK 31 839, nr. 200), waarna het wetsvoorstel nieuwe jeugdwet in de zomer van 2012 in consultatie is gegaan. Na advisering door de Raad van State kan in de loop van 2013 parlementaire behandeling plaatsvinden. Invoering is voorzien per 1 januari 2015.

Aanpak Kindermishandeling en seksueel misbruik

• – Met het actieplan aanpak kindermishandeling Kinderen Veilig zijn drie accenten gelegd voor de periode 2012–2016: voorkomen, krachten bundelen door multidisciplinaire aanpak en het aanpakken van fysieke mishandeling en seksueel misbruik. In nauwe samenwerking met de Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik wordt het actieplan uitgevoerd.

Kwaliteit en veiligheid in de jeugdzorg

• – Het verder professionaliseren van beroepsbeoefenaren via de lijnen van het implementatieplan professionalisering jeugdzorg 2010–2013 heeft ook in 2013 prioriteit. Belangrijk element hierbij is de wettelijke borging van registratie en tuchtrecht in de Wet op de jeugdzorg en aanpalende wetgeving. Het desbetreffende wetsvoorstel is in juli 2012 in consultatie gegaan.

• – In 2013 worden gemeenten waar nodig gefaciliteerd en ondersteund bij het vormgeven van hun kwaliteitsbeleid in de voorbereiding op de stelselwijziging jeugd.

• – Pleegzorgaanbieders besteden veel aandacht aan het verbeteren van de veiligheid van kinderen in pleeggezinnen. Zo wordt de Verklaring van Geen Bezwaar (VGB) aangepast. Nieuw is dat aspirant pleegouders toestemming verlenen voor het verstrekken van informatie over eerdere VGB-verzoeken. Aspirant pleegouders kunnen hierdoor niet verzwijgen dat ze bij een andere pleegzorgaanbieder actief zijn geweest of de selectieprocedure hebben doorlopen zonder positief resultaat.

• – Ook in de brede zorg voor jeugd is aandacht voor veiligheid. De Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) wordt wettelijk verplicht. Daarnaast vindt er overleg plaats met betrokken ministeries om te komen tot een eenduidige VOG voor alle sectoren waar professionals met kinderen werken.

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Begrotingsuitgaven (bedragen x € 1 000)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Verplichtingen	1 521 129	1 486 415	1 393 470	1 530 986	1 485 350	1 417 696	1 404 279
Uitgaven	1 868 447	1 493 975	1 533 547	1 530 986	1 485 350	1 417 696	1 404 279
waarvan juridisch verplicht (%)			99%
1. Laagdrempelige ondersteuning bij het opvoeden en opgroeien			37 595	37 774	41 580	41 575	41 575
Subsidies			30 813	30 736	30 510	30 510	30 510
waarvan onder andere:
Koepels van internaten voor schippers- en kermisjeugd			22 300	22 300	22 300	22 300	22 300
Preventief en ontwikkelingsgericht jeugdbeleid			6 900	6 850	6 750	6 750	6 750
Zorg voor jeugd			900	900	775	775	775
Opdrachten			4 958	5 234	5 481	5 481	5 481
waarvan onder andere:
Preventief en ontwikkelingsgericht jeugdbeleid			1 450	1 700	1 700	1 700	1 700
Stelselwijziging			3 000	3 000	3 300	3 300	3 300
Aanpak kindermishandeling			440	440	440	440	440
Bijdrage baten-lastendienst			764	744	729	724	724
Verwijsindex			764	744	729	724	724
Bijdrage aan medeoverheden			200	200	4 000	4 000	4 000
Bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken			860	860	860	860	860
waarvan onder andere:
VenJ: Aanpak kindermishandeling			660	660	660	660	660
2. Noodzakelijke en passende zorg			1 495 952	1 493 212	1 443 770	1 376 121	1 362 704
Subsidies			232 401	208 371	209 587	209 587	209 587
waarvan onder andere:
JeugdzorgPlus			230 075	206 250	207 470	207 470	207 470
Jeugdzorg			2 300	2 100	2 100	2 100	2 100
Opdrachten			2 326	2 113	2 117	2 117	2 117
waarvan onder andere:
Jeugdzorg			2 300	2 100	2 100	2 100	2 100
Bijdrage aan medeoverheden			1 255 225	1 276 728	1 226 066	1 158 417	1 145 000
Doeluitkering Jeugdzorg provincies en grootstedelijke regio's			1 255 225	1 276 728	1 226 066	1 158 417	1 145 000
Bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken			6 000	6 000	6 000	6 000	6 000
JeugdzorgPlus			6 000	6 000	6 000	6 000	6 000
Ontvangsten	23 392	20 460	9 215	4 715	67 715	67 715	67 715
waarvan onder andere:
Ouderbijdrage jeugdzorg	0	0	0	0	63 000	63 000	63 000

5. Instrumenten

Laagdrempelige ondersteuning bij het opvoeden en opgroeien

Subsidie aan koepels van internaten voor schippers- en kermisjeugd

Voor het regelen van opvang en verzorging van minderjarige kinderen van binnenschippers, kermisexploitanten en circusartiesten ontvangen internaten subsidie (circa € 22,3 miljoen).

Subsidies, opdrachten en bijdragen voor preventief en ontwikkelingsgericht jeugdbeleid

Subsidies, opdrachten en bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken Aanpak Kindermishandeling en voorzieningen met betrekking tot zorg voor jeugd

Bijdragen aan medeoverheden voor kwetsbare jongeren

Helaas lukt het een te grote groep jongeren niet op eigen kracht hun weg te vinden. Ze vallen uit op school, hebben problemen met het vinden van werk, komen vanuit de jeugdzorg moeilijk aan de slag en komen te snel in de Wajong terecht. Deze kwetsbare jongeren hebben vaak te maken met een opeenstapeling van problemen. Om deze kwetsbare jongeren te ondersteunen zijn bijdragen beschikbaar (circa € 4,0 miljoen). Deze zijn bedoeld om de doelgroep te ondersteunen zodat zij perspectief houden op een zelfstandige toekomst. Van de beschikbare middelen is op verzoek van de Tweede Kamer € 3,8 miljoen beschikbaar gesteld voor de doorontwikkeling van campus «de Nieuwe Kans» in Rotterdam en voor doorontwikkeling van het concept wijkschool.

Opdrachten preventief en ontwikkelingsgericht jeugdbeleid

Er zijn middelen beschikbaar voor het uitvoeren van diverse ontwikkelingen en monitorinstrumenten. De belangrijkste hiervan zijn het uitvoeren van de Jeugdmonitor en het (door)ontwikkelen op het terrein van opvoeden (circa € 1,5 miljoen).

Opdrachten en bijdragen aan medeoverheden stelselwijziging

In de bestuursafspraken 2011–2015 met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Interprovinciaal Overleg (IPO) zijn afspraken gemaakt over het te ontwikkelen nieuwe wettelijk kader, de bestuurlijke voorwaarden voor decentralisatie naar gemeenten, de transitie naar het nieuwe stelsel en de beschikbare in- en uitvoeringskosten.

In het nieuwe stelsel van de zorg voor jeugd heeft de gemeente de integrale verantwoordelijkheid voor adequate ondersteuning van kinderen en gezinnen. De gemeente brengt partijen in de lokale en regionale opvoedingsomgeving bijeen, stimuleert en faciliteert om onnodig beroep op zwaardere vormen van zorg te voorkomen. Uitgangspunt is dat hulp zoveel mogelijk in de eigen sociale omgeving wordt geboden. Of dat hulp gericht is op terugkeer naar die omgeving en op het herstel van het gewone opvoeden/opgroeien. Als toch gespecialiseerde zorg nodig is, wordt deze op maat aangeboden.

Bijdragen aan ZBO/RWT ZonMw met betrekking tot het programma «Effectief werken in de jeugdzorg»

Vanaf 2013 gaat het programma «Effectief werken in de jeugdsector» van ZonMw van start. Het programma is een vervolg op het programma «Zorg voor jeugd». In het laatstgenoemde programma ligt de focus op de ontwikkeling van effectieve instrumenten en interventies in het kader van de psychosociale ontwikkeling van jeugdigen. Het nieuwe programma «Effectief werken in de jeugdsector» zal naast de rol van instrumenten en interventies tevens gericht zijn op de rol die de cliënt, de professional en de organisatie hebben op de effectiviteit van ondersteuning en zorg; evenals op de relatie die bestaat tussen deze dimensies. Deze middelen (€ 1,6 miljoen) worden begroot op artikel 4 Zorgbreed beleid. In de paragraaf «instrumenten» van artikel 4 is een overzichtstabel opgenomen.

Bijdrage aan ZBO/RWT ZonMw met betrekking tot het programma «Academische Werkenplaatsen Jeugd»

Ook ontvangt ZonMw geld voor het programma «Academische Werkplaatsen Jeugd». Het doel van dit programma is het bevorderen van samenwerking tussen onderzoek, praktijk en beleid. In 6 Academische Werkplaatsen wordt onderzoek gedaan rondom de thema’s CJG, ketensamenwerking en jeugdzorg. Het programma loopt van 2010 tot en met 2014. Deze middelen (€ 2,3 miljoen) worden begroot op artikel 4 Zorgbreed beleid. In de paragraaf «instrumenten» van artikel 4 is een overzichtstabel opgenomen.

Bijdrage aan de Kinderombudsman

De Kinderombudsman heeft tot taak te bevorderen dat de kinderrechten in Nederland worden nageleefd door de overheid, door organisaties in het onderwijs, de kinderopvang, jeugdzorg en de gezondheidszorg. Deze middelen (€ 1,5 miljoen) zijn reeds overgeboekt naar de begroting Hoge Colleges van Staat.

Noodzakelijke en passende zorg

Subsidies, opdrachten en bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken voor JeugdzorgPlus

In de JeugdzorgPlus is een omslag nodig: iedere jongere die geplaatst wordt, komt in een traject dat erop gericht is om succesvol terug te keren naar de samenleving. Die omslag gaat het veld de komende jaren samen met andere overheden en organisaties op het gebied van zorg, onderwijs en arbeid maken. Dit moet er ook toe leiden dat de gemiddelde verblijfsduur in een instelling voor JeugdzorgPlus vermindert. Belangrijke elementen in een traject zijn de tijdige beschikbaarheid van vervolgvoorzieningen en ambulante begeleiding. Voor 2013 is in totaal circa € 230,1 miljoen beschikbaar. Als uitvloeisel van het Begrotingsakkoord 2013 vindt vanaf 1 januari 2013 een budgettaire korting plaats van 2,65%2.

Subsidies/Opdrachten voor sturing, beleidsinformatie, financiering en kwaliteit jeugdzorg

Bijdrage aan medeoverheden voor doeluitkering jeugdzorg

De provincies en grootstedelijke regio’s ontvangen een doeluitkering voor de uitvoering van de Wet op de jeugdzorg. Voor 2013 is circa € 1,26 miljard beschikbaar. Als uitvloeisel van het Begrotingsakkoord 2013 vindt vanaf 1 januari 2013 een budgettaire korting plaats van 2,65%3.

Met de doeluitkering zijn provincies en grootstedelijke regio’s in staat het Bureau Jeugdzorg te financieren en zorgaanbod in te kopen voor kinderen met een jeugdzorgindicatie. Van de zijde van het Ministerie van Veiligheid en Justitie ontvangen provincies middelen voor de hulpverlening aan gezinnen in het zogenoemde gedwongen kader.

Deze figuren laten zien dat steeds meer kinderen gebruik hebben gemaakt van de geïndiceerde jeugdzorg. Ondanks een stijging van ook de residentiële vormen van jeugdzorg, slagen de provincies erin om deze groei vooral te laten plaatsvinden in ambulante vormen van jeugdzorg. Deze voorzieningen zijn minder kostbaar dan residentiële vormen van jeugdzorg. De gemiddelde verblijfsduur en de kosten zijn in deze figuren niet meegenomen.

Ontvangsten

De ontvangsten 2013 hebben voornamelijk betrekking op ontvangsten vanuit het Ministerie van Veiligheid en Justitie in het kader van overdracht accommodaties.

In totaal wordt voor 2013 circa € 9,2 miljoen aan ontvangsten geraamd.

Artikel 6 Sport en bewegen

1. Algemene doelstelling

Een sportieve samenleving waarin voor iedereen een passend sport- en beweegaanbod aanwezig is en waarin uitblinken in sport wordt gestimuleerd.

2. Rol en verantwoordelijkheid minister

Aan het sportbeleid van de rijksoverheid ligt vooral de maatschappelijke betekenis van sport ten grondslag. Sport en bewegen dragen in belangrijke mate bij aan een betere gezondheid, aan het verbeteren van leefbaarheid, sociale samenhang en integratie, aan het verbeteren van schoolprestaties en het verminderen van schooluitval. Daarnaast erkent de Rijksoverheid de intrinsieke waarde van sport.

Vanuit haar stimulerende rol op het beleidsterrein »Passend sport- en beweegaanbod» maakt de minister gebruik van een tweetal bestaande stelsels. Nederland heeft een sterke sportsector die in hoge mate zelforganiserend en zelfregulerend is. Daarbij is sprake van een landelijk netwerk met ruim 25 000 sportverenigingen, die aangesloten zijn bij landelijke sportbonden die zich verenigd hebben in de sportkoepel NOC*NSF. Deze verenigingen vertegenwoordigen circa 5 miljoen mensen. Ongeveer eenzelfde aantal landgenoten is actief in ongeorganiseerd verband. De gemeenten in Nederland zijn verantwoordelijk voor het lokale accommodatiebeleid en het lokale sport- en beweegbeleid. De gemeenten trekken jaarlijks ongeveer € 1 miljard uit voor sport.

Voor het beleidsterrein «Uitblinken in sport» faciliteert de minister de ambitie van de georganiseerde sport om bij de tien beste topsportlanden van de wereld te willen horen. De primaire verantwoordelijkheid ligt bij de sportsector zelf. De Nederlandse Olympiërs eindigden dit jaar in Londen op plaats dertien in het medailleklassement. De paralympische sporters eindigden bij de beste tien landen.

Voor het functioneren van de sportsector in Nederland zijn innovatie, kennisontwikkeling en kennisdeling van wezenlijk belang. Dat zijn essentiële hulpmiddelen bij zowel het realiseren van een passend sport- en beweegaanbod als bij het aangaan van de internationale competitie binnen de topsport.

Rol en verantwoordelijkheid minister

Beleidsterrein	Stimuleren	Financieren
Passend sport- en beweegaanbod	Het bevorderen van de samenwerking tussen partijen uit verschillende sectoren, zodat op lokaal niveau een passend sport- en beweegaanbod tot stand komt en blijft.	Het ontwikkelen en (mede)financieren van programma’s die eraan bijdragen dat er voor iedere Nederlander een passend sport- en beweegaanbod in de buurt aanwezig is.
Uitblinken in sport		Het faciliteren en mede financieren van de top 10 ambitie. Het scheppen van randvoorwaarden voor talenten en topsporters in Nederland, waardoor zij op een professionele en verantwoorde wijze kunnen uitblinken in sport, ook tijdens topsportevenementen in eigen land.
Borgen van innovatie, kennisontwikkeling en kennisdeling	Het bevorderen van innovatie, kennisontwikkeling en kennisdeling De rijksinzet op de Olympische speerpunten «Ruimtelijke ambitie» en «Economische betekenis van sport», en in het bijzonder het bevorderen van de economische en maatschappelijke spin-off van topsportevenementen.	Het (mede) financieren van innovatie, kennisontwikkeling en kennisdeling. Het financieel ondersteunen van de activiteiten van de Alliantie Olympisch Vuur1.

3. Prioriteiten 2013 en beleidswijzigingen

De uitwerking van de beleidsbrief «Sport en bewegen in Olympisch perspectief» (TK 30 234, nr. 37) is in 2012 op verschillende terreinen ter hand genomen. In 2013 worden enkele belangrijke vervolgstappen gezet:

• – Het aantal buurtsportcoaches wordt verder uitgebreid naar 2 362 fte in 373 gemeenten. Daardoor kunnen nog meer sportverenigingen versterkt worden en kunnen nog meer verbindingen gelegd worden met het onderwijs, de zorg, welzijn en buitenschoolse opvang.

• – De sportimpuls die in 2012 van start is gegaan via ZonMw zal vanaf 2013 een vervolg krijgen. Daarmee kan op meer plaatsen een vraaggericht sport en beweegaanbod in de buurt gecreëerd worden met publieke en private partners. Vanuit de extra middelen voor bestrijding van overgewicht bij kinderen is € 2 miljoen beschikbaar gesteld voor het kopiëren van interventies die gericht zijn op de aanpak van overgewicht bij kinderen (zie Begrotingsakkoord 2013, TK 33 280, nr. 1). Zie hiervoor ook artikel 1 Volksgezondheid.

• – Het programma «Naar een veiliger sportklimaat» wordt voortgezet.

• – Het Olympisch Plan 2028 wordt verder uitgevoerd. De nadruk ligt daarbij op de aspecten vitale en sportieve samenleving, excellent presteren en vergroten van de economische meerwaarde van sport.

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Begrotingsuitgaven (bedragen x € 1 000)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Verplichtingen	113 036	44 498	122 849	125 951	117 140	117 983	124 783
Uitgaven	97 408	81 752	135 000	133 428	124 713	124 783	124 783
waarvan juridisch verplicht (%)			86%
1. Passend sport- en beweegaanbod			86 524	85 030	80 172	80 242	80 242
Subsidies			29 833	28 339	29 481	29 551	29 551
Sport en bewegen in de buurt			16 515	15 020	16 162	16 232	16 232
Stimuleren van een veiliger sportklimaat			7 094	7 094	7 094	7 094	7 094
Gehandicaptensport			3 153	3 153	3 153	3 153	3 153
Verantwoord sporten en bewegen			3 071	3 072	3 072	3 072	3 072
Bekostiging			9 357	9 357	9 357	9 357	9 357
Compensatie van betaalde energiebelasting			9 357	9 357	9 357	9 357	9 357
Bijdrage aan medeoverheden			47 334	47 334	41 334	41 334	41 334
Sport en bewegen in de buurt			47 334	47 334	41 334	41 334	41 334
2. Uitblinken in sport			36 768	36 768	32 744	32 744	32 744
Subsidies			28 724	28 724	24 724	24 724	24 724
Topsportevenementen			8 785	8 785	4 785	4 785	4 785
Topsportprogramma's			18 700	18 700	18 700	18 700	18 700
Dopingbestrijding			1 239	1 239	1 239	1 239	1 239
Bijdragen aan internationale organisatie			193	193	193	193	193
Dopingbestrijding			193	193	193	193	193
Inkomensoverdrachten			7 851	7 851	7 827	7 827	7 827
Stipendiumregeling			7 851	7 851	7 827	7 827	7 827
3. Borgen van innovatie, kennisontwikkeling en kennisdeling			11 708	11 630	11 797	11 797	11 797
Subsidies			11 008	10 930	11 097	11 097	11 097
Olympische ambitie			1 500	1 500	1 500	1 500	1 500
Kennis en innovatie			9 008	8 930	9 097	9 097	9 097
Internationaal beleid			500	500	500	500	500
Opdrachten			700	700	700	700	700
Olympische ambitie			500	500	500	500	500
Kennis en innovatie			200	200	200	200	200
Ontvangsten	3 299	1 740	1 740	1 740	1 740	1 740	1 740

5. Instrumenten

Passend sport- en beweegaanbod

Subsidies voor sport en bewegen in de buurt

Dit betreft onder meer sportimpuls, die is bedoeld om lokale initiatieven voor het creëren van een passend sport- en beweegaanbod in de buurt tot stand te brengen. De uitvoering van de sportimpuls is uitbesteed aan ZonMw. Daarnaast worden subsidies verstrekt voor ondersteuning van partijen bij het implementeren van de buurtsportcoaches en van de sportimpuls en voor monitoring van het programma. Totaal in 2013 € 16,5 miljoen.

Subsidies voor het stimuleren van een veiliger sportklimaat

Iedereen moet veilig en met plezier kunnen sporten zonder last te hebben van intimidatie of geweld. Daartoe wordt subsidie verleend aan NOC*NSF (€ 7,1 miljoen), dat de uitvoering van het programma verzorgt in nauwe samenwerking met de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) en de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond (KNHB). De andere sportbonden zijn hierbij ook betrokken.

Subsidies voor gehandicaptensport

Sport en bewegen is voor iedereen van belang ter stimulering van een gezonde leefstijl, maar vooral ook voor gehandicapten en chronisch zieken. De subsidies worden verleend aan NOC*NSF en Gehandicaptensport Nederland (€ 3,2 miljoen).

Subsidies voor verantwoord sporten en bewegen

Ondersteuning van activiteiten op het gebied van de opleiding van sportartsen, het verbeteren van de kwaliteit van de sportgeneeskunde, blessurepreventie en het verzamelen en verspreiden van kennis en informatie over gezonde sportbeoefening. Hiertoe worden subsidies verstrekt aan diverse instellingen zoals Stichting VeiligheidNL, Vereniging voor Sportgeneeskunde en het Nederlands Instituut voor Opleiding van Sportartsen. De totale bijdrage bedraagt € 3,1 miljoen.

Bekostiging compensatie van betaalde energiebelasting

Sportverenigingen ontvangen geld om de kosten als gevolg van de regulerende energiebelasting gedeeltelijk te compenseren (€ 9,4 miljoen).

Bijdragen aan medeoverheden voor sport en bewegen in de buurt

Gemeenten stellen professionals aan als buurtsportcoaches. Zij leggen verbindingen tussen sport en sectoren als onderwijs, cultuur, zorg, welzijn en buitenschoolse opvang. De middelen (€ 47,3 miljoen in 2013) worden via het Gemeentefonds in de vorm van decentralisatie-uitkeringen aan de gemeenten beschikbaar gesteld. Ook het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap draagt hier aan bij. Per fte ontvangen de deelnemende gemeenten een rijksbijdrage van € 20 000. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor een cofinanciering van € 30 000 per fte.

Uitblinken in sport

Subsidies voor topsportevenementen

Er zijn middelen beschikbaar voor (sport)organisaties voor het verkrijgen en organiseren van aansprekende topsportevenementen in Nederland en voor de noodzakelijke aanpassingen aan de daarvoor beschikbare (multifunctionele) accommodaties (€ 8,8 miljoen).

Subsidies voor topsportprogramma’s

Om de Top 10 ambitie waar te kunnen maken voeren NOC*NSF en de sportbonden topsportprogramma’s uit. Subsidies worden verleend (€ 18,7 miljoen) om bij te dragen aan de uitvoering van die topsportprogramma’s.

Subsidies en bijdragen dopingbestrijding

Voor het tegengaan van dopinggebruik worden op basis van internationale afspraken subsidies en bijdragen (€ 1,4 miljoen) verleend aan (inter)nationale antidopingorganisties.

Inkomensoverdracht Stipendiumregeling

Het Fonds voor de Topsporter verzorgt het uitkeren van een stipendium aan A-topsporters en nationale toptalenten met een inkomen dat lager is dan het minimumloon. Zo kunnen zij zich vrij maken voor hun sportcarrière. Het Fonds voor de Topsporter zorgt bovendien voor het uitkeren van onkostenvergoedingen aan topsporters. De bijdrage bedraagt € 7,9 miljoen.

Borgen van innovatie, kennisontwikkeling en kennisdeling

Subsidies en opdrachten voor Olympische ambitie

De Alliantie Olympisch Vuur krijgt bij haar activiteiten ondersteuning van een programmabureau. Voor de medefinanciering van dit programmabureau verstrekt VWS een subsidie. Er zullen subsidies en opdrachten worden verstrekt voor verkennende studies en onderzoeken in het kader van een mogelijk bid voor de Olympisch Spelen in Nederland (€ 2,0 miljoen).

Subsidies en opdrachten voor Kennis en innovatie

Via het sectorplan «Sportonderzoek en -onderwijs» wordt door NWO gewerkt aan borging van kennis op universiteiten en hogescholen, een goede kennistransfer vanuit het hoger onderwijs naar het veld en bestaande en nieuwe opleidingen in de sport. Tevens wordt ingezet op valideren van kansrijke sport- en beweegconcepten en op het borgen en verspreiden van beschikbare kennis. Kennis- en onderzoeksinstituten waaronder TNO, het Mulier Instituut, het NISB en het RIVM krijgen hiervoor subsidies en opdrachten. Ook wordt subsidie verleend aan InnoSportNL om grensverleggende innovatieve toepassingen voor de sport te ontwikkelen. De totale bijdrage bedraagt € 9,2 miljoen.

Artikel 7 Oorlogsgetroffenen en herinnering Tweede Wereldoorlog

1. Algemene beleidsdoelstelling

De zorg voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen uit de Tweede Wereldoorlog (WOII) is geborgd en mensen beseffen, mede op basis van de gebeurtenissen uit WOII, wat het betekent om in vrijheid te kunnen leven.

2. Rol en verantwoordelijkheid minister

De minister vervult een regisserende rol met betrekking tot het actueel houden van de wet – en regelgeving voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen van WOII en het in stand houden van een infrastructuur die het mogelijk maakt om de herinnering aan WOII blijvend betekenis te laten houden5.

De minister van VWS is (mede)financier van maatschappelijk werk en sociale dienstverlening aan erkende deelnemers aan het voormalig verzet en oorlogsgetroffenen, door het subsidiëren van de zogenoemde begeleidende instellingen en Stichting Cogis.

Vanuit de rol van «uitvoerder» verstrekt de minister van VWS opdrachten aan de zelfstandige bestuursorganen Pensioen- en Uitkeringsraad, Sociale Verzekeringsbank (SVB) en Commissie Algemene Ongevallenregeling Indonesië (CAOR) voor de uitvoering en toepassing van de wetten en regelingen voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen WOII. Ook houdt zij toezicht op deze organisaties.

Rol en verantwoordelijkheid minister

Beleidsterrein	Financieren	Regisseren	(Doen) uitvoeren
De zorg- en dienstverlening aan verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen WOII en de herinnering aan WOII.	Het subsidiëren van zogenoemde begeleidende instellingen voor maatschappelijk werk en sociale dienstverlening aan erkende deelnemers aan het voormalig verzet en oorlogsgetroffenen.	Het in stand houden van een infrastructuur die het mogelijk maakt om de herinnering aan WOII blijvend betekenis te laten houden.
Wetten en regelingen voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen.		Het actueel houden van de wet – en regelgeving voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen WOII.	Opdrachtgever en toezichthouder van/op zelfstandige bestuursorganen Pensioen- en Uitkeringsraad, Sociale Verzekeringsbank en Commissie Algemene Ongevallenregeling Indonesië (CAOR) voor uitvoering en toepassing van de wetten en regelingen voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen WOII.

3. Prioriteiten 2013 en beleidswijzigingen

Op het terrein van de «erfenis» van WOII is continuïteit en toekomstbestendigheid essentieel.

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Begrotingsuitgaven (bedragen x € 1 000)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Verplichtingen	370 562	348 766	331 354	313 851	297 370	281 896	266 217
Uitgaven	359 851	350 071	331 574	313 851	297 370	281 896	266 217
waarvan juridisch verplicht (%)			97%
De zorg- en dienstverlening aan verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen WOII en de herinnering aan WOII			19 365	20 171	20 169	20 169	20 169
Subsidies			16 392	16 491	16 407	16 407	16 407
waarvan onder andere:
Nationaal Comité 4 en 5 mei			5 465	5 465	5 465	5 465	5 465
Nationale herinneringscentra			1 705	1 705	1 705	1 705	1 705
Zorg- en dienstverlening			6 989	6 882	6 800	6 800	6 800
Bekostiging			654	961	1 043	1 043	1 043
Opdrachten			2 119	2 419	2 419	2 419	2 419
Bijdragen aan ZBO's en RWT's			100	100	100	100	100
Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken			100	200	200	200	200
Pensioenen en uitkeringen voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen WOII			312 209	293 680	277 201	261 727	246 048
Inkomensoverdrachten			289 205	272 489	255 555	238 755	219 934
waarvan onder andere:
Wet uitkeringen vervolgingsslachtoffers 1940–1945 (Wuv)			152 709	143 599	134 571	126 891	120 618
Wet uitkeringen burger-oorlogsslachtoffers 40–45 (Wubo)			71 710	69 026	66 179	62 247	55 974
Wet buitengewoon pensioen 1940–1945 (Wbp)			53 885	48 998	44 036	38 847	32 754
Bijdragen aan ZBO's en RWT's			23 004	21 191	21 646	22 972	26 114
waarvan onder andere:
Sociale Verzekeringsbank			16 917	15 703	16 577	18 338	21 480
Pensioen- en Uitkeringsraad			3 628	3 029	2 610	2 175	2 175
Stichting Administratie Indonesische Pensioenen			1 775	1 581	1 521	1 521	1 521
Ontvangsten	1 252	901	901	901	901	901	901

5. Instrumenten

De zorg- en dienstverlening aan verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen WOII en de herinnering aan WOII

Het is belangrijk om de herinnering aan WOII levend te houden en te borgen dat blijvend betekenis kan worden gegeven aan het verhaal van «de oorlog». Ook dit is onderdeel van de leidende begrippen «ereschuld» en «bijzondere solidariteit» ten aanzien van de deelnemers aan voormalig verzet en de oorlogsgetroffenen. Het belang van het levend houden van de herinnering geldt niet alleen voor (nabestaanden van) mensen die deze oorlog hebben meegemaakt, maar juist ook voor nieuwe generaties. Generaties van nu en later moeten betekenis kunnen geven aan alle facetten van deze geschiedenis. Dat geldt zowel voor de oorlog zoals deze zich in Nederland en Europa heeft afgespeeld, en dan vooral de Holocaust als dieptepunt van het menselijk handelen, maar evenzo voor de oorlog (en de Bersiap-periode – 1945–1949) in voormalig Nederlands-Indië. De betekenis van het levend houden van de herinnering aan WOII is gerelateerd aan hedendaagse vraagstukken van grondrechten, democratie, (internationale) rechtsorde en vrijheid. Het Ministerie van VWS zorgt dat er een infrastructuur is die dat mogelijk maakt.

Het draagvlak voor zowel de Nationale Herdenking op 4 mei als de viering van de Bevrijding op 5 mei is onverminderd groot en dient onverminderd groot te blijven.

Subsidies ten behoeve van de herinnering aan WOII

Na WOII is in Nederland voor de deelnemers aan het voormalig verzet en de oorlogsslachtoffers een in de wereld uniek stelsel van materiële en immateriële hulpverlening opgezet, geschraagd door principes van «ereschuld» en «bijzondere solidariteit». Het aantal cliënten neemt om demografische redenen gestaag af. Gezien deze ontwikkeling moeten ook de organisaties, die de zorg- en dienstverlening verzorgen, zich aanpassen aan de afnemende «vraag». Het is belangrijk dat dit op een verantwoorde manier gebeurt, zodat continuïteit en kwaliteit van de dienstverlening is gewaarborgd. Het Ministerie van VWS begeleidt en faciliteert deze ontwikkeling. Dat gebeurt bijvoorbeeld door samenwerking te stimuleren tussen de instellingen waar het draagvlak van de afzonderlijke instellingen te smal dreigt te worden.

Subsidies voor zorg- en dienstverlening

Om zorg- en dienstverlening (maatschappelijk werk, sociale dienstverlening) aan (erkende) verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen mogelijk te maken, worden subsidies (circa € 7 miljoen) verleend aan gespecialiseerde instellingen, waaronder de Stichting Cogis en de zogenoemde begeleidende instellingen: de Stichting Pelita, de Stichting Joods Maatschappelijk Werk (JMW) en de Stichting 1940–1945.

Pensioenen en uitkeringen voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen WOII

Inkomensoverdrachten wetten en regelingen voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen

De wetten en regelingen voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen worden alleen nog bijgesteld als wijzigingen in aanpalende wetten, bijvoorbeeld op het terrein van zorg en sociale zekerheid, dat noodzakelijk maken. Voor 2013 is circa € 289 miljoen beschikbaar, waarvan het merendeel voor de Wet uitkeringen vervolgingsslachtoffers 1940–1945 (circa € 152,7 miljoen).

Bijdragen aan ZBO’s en RWT’s PUR, SVB en CAOR

Om pensioenen, uitkeringen en bijzondere voorzieningen te kunnen verlenen aan verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen, worden in 2013 bijdragen (circa € 23,0 miljoen) ter beschikking gesteld aan de Pensioen- en uitkeringsraad (PUR), de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en de Commissie Algemene Oorlogsongevallenregeling Indonesië (CAOR).

Vanaf 2011 is de uitvoering van de wetten en regelingen voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen overgeheveld van de PUR naar de SVB, afdeling Verzetsdeelnemers en Oorlogsgetroffenen. De feitelijke behandeltijd is mede afhankelijk van derden. Er wordt door de SVB gestreefd naar minimale doorlooptijden.

Artikel 8 Tegemoetkoming specifieke kosten

1. Algemene beleidsdoelstelling

Zorg dragen voor een tegemoetkoming in de kosten van premie van de zorgverzekering en inkomensondersteuning voor mensen die geconfronteerd worden met meerkosten als gevolg van een handicap of chronische ziekte.

2. Rol en verantwoordelijkheid minister

Rol en verantwoordelijkheid minister

Beleidsterrein	Financieren
1. Zorgtoeslag	Financieren van de Zorgtoeslag. Vaststellen van de hoogte van de Zorgtoeslag en de vormgeving van het stelsel van wet- en regelgeving.
2. Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten	Financieren van de tegemoetkoming voor chronisch zieken en gehandicapten die geconfronteerd worden met meerkosten als gevolg van hun aandoening. Vaststellen van het niveau van de forfaitaire tegemoetkoming en de vormgeving van het stelsel van wet- en regelgeving.
3. Tegemoetkoming specifieke zorgkosten	Financieren van de tegemoetkoming voor personen die in de inkomstenbelasting hun uitgaven voor specifieke zorgkosten als gevolg van heffingskortingen niet of niet geheel kunnen verzilveren.

3. Prioriteiten 2013 en beleidswijzigingen

Voor 2013 zijn beleidswijzigingen doorgevoerd op het gebied van de zorgtoeslag en de Wtcg. Voor de TSZ zijn geen beleidswijzigingen in voorbereiding.

Zorgtoeslag

Wtcg

De Wtcg is met ingang van 2012 inkomensafhankelijk gemaakt. Paren met een inkomen boven € 35 100 en alleenstaanden met een inkomen hoger dan € 24 570 ontvangen geen tegemoetkoming meer. Een uitzondering is gemaakt voor huishoudens met meerdere tegemoetkomingen; zij verliezen maximaal één tegemoetkoming. De effecten van deze maatregel komen tot uiting bij de uitbetaling vanaf 2013.

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Begrotingsuitgaven (bedragen x € 1 000)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Verplichtingen	6 075 248	5 285 454	5 272 231	5 134 553	5 148 457	5 747 979	6 392 783
Uitgaven	6 132 337	5 285 454	5 272 231	5 134 553	5 148 457	5 747 979	6 392 783
waarvan juridisch verplicht (%)			100%
Inkomensoverdrachten			5 272 231	5 134 553	5 148 457	5 747 979	6 392 783
1. Zorgtoeslag			4 854 500	4 735 417	4 741 500	5 300 250	5 941 000
2. Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg)			375 432	356 837	364 658	405 430	409 484
3. Tegemoetkoming specifieke zorgkosten			42 299	42 299	42 299	42 299	42 299
Ontvangsten	656 805	0	0	0	0	0	0

5. Instrumenten

Zorgtoeslag

Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg)

Chronisch zieken en gehandicapten ontvangen een algemene tegemoetkoming in de meerkosten die zij hebben als gevolg van hun chronische ziekte of handicap. De raming voor 2013 is € 375,4 miljoen. Dit bedrag beslaat grotendeels betalingen over tegemoetkomingjaar 2012 en daarnaast nabetalingen over voorgaande jaren.

Tegemoetkoming specifieke zorgkosten

De TSZ-regeling is een tegemoetkomingsregeling voor personen die in de inkomstenbelasting hun uitgaven voor specifieke zorgkosten als gevolg van heffingskortingen niet of niet geheel kunnen verzilveren. De raming voor 2013 is € 42,3 miljoen.

Tegemoetkoming buitengewone uitgaven

De TBU-regeling is met ingang van 1 januari 2009 vervallen. De verwachting is dat er tot in 2015 kasuitgaven plaatsvinden als gevolg van afgehandelde beschikkingen door de Belastingdienst. De totale uitgaven voor de TBU-regeling nemen jaarlijks af.

1.3 Niet-beleidsartikelen

Niet-beleidsartikel 9 Algemeen

9.1 Algemene doelstelling

In dit niet-beleidsartikel worden de departementsbrede uitgaven geboekt die niet zinvol kunnen worden toegerekend aan een beleidsartikel.

9.2 Budgettaire gevolgen van beleid

Begrotingsuitgaven (bedragen x € 1 000)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Verplichtingen	121 476	47 757	21 936	30 741	29 789	29 618	29 618
Uitgaven	126 814	53 757	27 936	30 741	29 789	29 618	29 618
1. Internationale samenwerking			4 721	4 295	3 868	3 868	3 868
Bijdrage aan internationale organisatie			4 721	4 295	3 868	3 868	3 868
WHO			4 721	4 295	3 868	3 868	3 868
2. Verzameluitkering VWS			541	349	311	311	311
3. Strategisch onderzoek RIVM			22 674	26 097	25 610	25 439	25 439
Bekostiging			22 674	26 097	25 610	25 439	25 439
Strategisch onderzoek RIVM			22 674	26 097	25 610	25 439	25 439
Ontvangsten	33	0	0	0	0	0	0

9.3 Instrumenten

Internationale samenwerking

Bij internationale samenwerking gaat het erom dat een gemeenschappelijke benadering meerwaarde biedt boven een nationale aanpak. De nadruk moet liggen op het zoeken naar oplossingen voor grensoverschrijdende problemen, waarbij er concrete meerwaarde moet zijn vanuit de missie van het Ministerie van VWS. VWS ontplooit activiteiten om invulling te geven aan de internationale samenwerking op de beleidsterreinen van volksgezondheid, welzijn en sport met een beperkt aantal landen en met multilaterale organisaties bij het vormgeven van onze internationale ambities binnen de gezondheidszorg.

Ministeriële verantwoordelijkheid

Het Ministerie van VWS is verantwoordelijk voor het stimuleren, afstemmen en waarborgen van internationale samenwerking op de beleidsterreinen van volksgezondheid, welzijn en sport. Op specifieke gebieden wordt hiertoe nadrukkelijk samengewerkt met andere ministeries. Vooral de samenwerking met de Ministeries van Buitenlandse Zaken (WHO en drugs), Veiligheid en Justitie (drugs), Economische zaken, Landbouw en Innovatie (life sciences and health, geneesmiddelenbeleid en voedselveiligheid) en Sociale Zaken en werkgelegenheid (EU) is hierbij van belang.

Prioriteiten 2013

Internationale samenwerking kent een breed scala aan instrumenten en activiteiten:

Partnerschap met de World Health Organization (WHO)

Nederland heeft in 2010 een partnerschapverdrag afgesloten met de WHO. Hiermee is in totaal een bedrag van € 20 miljoen over 4 jaar gemoeid. Het partnerschapprogramma vergroot de Nederlandse invloed binnen de WHO. Via het partnerschapprogramma worden ook de contacten tussen de WHO en aan VWS gelieerde organisaties bevorderd. Het partnerschapprogramma loopt eind 2013 af. In 2012 wordt het partnerschapprogramma geëvalueerd.

Samenwerking op Europees en mondiaal niveau

Het Ministerie van VWS vertegenwoordigt Nederland met betrekking tot de voor volksgezondheid, welzijn en sport relevante onderwerpen bij internationale organisaties als de Europese Unie, de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), de Raad van Europa, de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) en de Verenigde Naties (VN). Contacten met een beperkt aantal voor het Ministerie van VWS belangrijke landen worden gestimuleerd, zoals contacten met landen als China en India, de groeiende economische grootheden. Nederland heeft in 2012 aan deze landen een aantal bezoeken afgelegd in het kader van innovatie in de gezondheidszorg, sport en life sciences and health.

Internationale samenwerking

Op het gebied van internationale samenwerking is toenemende aandacht voor internationale publieke goederen. Dit geldt zeker ook voor gezondheid. Besmettelijke ziekten stoppen niet bij grenzen en tekorten aan gezondheidswerkers hebben een mondiale dimensie. Er wordt samengewerkt met andere lidstaten en binnen multilaterale organisaties om de verspreiding van ziekten te beperken en om te komen tot de ontwikkeling van geneesmiddelen en vaccins ter bestrijding en voorkoming van deze ziekten. Samenwerking blijft ook nodig voor de verdere implementatie van de WHO-gedragscode uit 2010 voor werving van gezondheidspersoneel uit ontwikkelingslanden. Internationale solidariteit is juist bij internationale publieke goederen van belang. Waar mogelijk wordt aansluiting gezocht bij de bredere aanpak van internationale ontwikkelingssamenwerking, waaronder de uitvoering van het speerpuntprogramma «Seksuele en Reproductieve Gezondheid en Rechten» (SRGR).

Grensoverschrijdende gezondheidzorg

Binnen Europa gaan steeds meer burgers de grens over voor hun gezondheidszorg. Vooral in grensstreken kan de dichtstbijzijnde zorgaanbieder zich in het buitenland bevinden. Zowel in EU-verband als via bilaterale programma’s met Duitsland en België, wordt hieraan invulling gegeven. Zo zal de implementatie van de richtlijn patiëntrechten grensoverschrijdende zorg in 2012 een feit zijn.

Internationaal personeels- en detacheringsbeleid

Verzameluitkering VWS

In een verzameluitkering worden per ministerie alle financieel geringe overdrachten (beleidsthema’s) aan een medeoverheid opgenomen. Alle bedragen waarvoor een budget beschikbaar is dat onder het grensbedrag (gesteld op maximaal € 10 miljoen) ligt, moeten in de verzameluitkering worden opgenomen. De Financiële-verhoudingswet geeft de wettelijke grondslag voor de verzameluitkering. In de verzameluitkering zijn de volgende beleidsthema’s opgenomen:

• • De verzameluitkering van het Ministerie van VWS voor 2013 bevat de uitkering van bestuurskosten aan de drie grootstedelijke regio’s (circa € 0,3 miljoen).

• • Het bestaande programma voor topsportevenementen en -accommodaties kan ook voor de verzameluitkering in aanmerking komen. Het betreft een programma waarmee vooral subsidies worden verleend aan sportbonden voor de organisatie van een topsportevenement. Daarnaast kan het programma talentontwikkeling (het onderdeel Centra voor Topsport en Onderwijs) voor de verzameluitkering in aanmerking komen. Incidenteel vindt er een uitkering aan een medeoverheid plaats in het kader van deze programma's. Voor 2013 is circa € 0,7 miljoen begroot voor Sport in de verzameluitkering.

• • Ten slotte bevat de verzameluitkering een uitkering aan Frieslab (circa € 0,2 miljoen). Frieslab werkt op basis van knelpunten in zorg en dienstverlening. Binnengekomen knelpunten worden geanalyseerd en indien mogelijk opgelost. In projecten wordt hiermee geëxperimenteerd.

Met de verzameluitkering wordt beoogd de medeoverheden ruimte te bieden voor lokaal maatwerk en de administratieve lasten bij het Rijk en de medeoverheden te beperken (zie ook TK 31 327, Stb. 2008, 312).

Strategisch onderzoek RIVM

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) is een baten-lastendienst van het Ministerie van VWS en doet projectmatig onderzoek voor zijn primaire opdrachtgevers: de Ministeries van VWS, EL&I, SZW en IenM. Daarnaast voert het RIVM ook strategisch onderzoek uit. Dit is onderzoek om de expertise te ontwikkelen die nodig is voor de continuïteit van het instituut. Zo kan het RIVM zijn toekomstige taken voor de opdrachtgevers adequaat uitvoeren, op zowel de middellange als de lange termijn. Het strategisch onderzoek richt zich enerzijds op lacunes in actuele kennis en anderzijds op nieuwe ontwikkelingen.

De Wet op het RIVM vormt de wettelijke basis voor het strategisch onderzoek dat dit instituut uitvoert. Deze wet bepaalt dat de directeur-generaal RIVM jaarlijks een programma van onderzoek opstelt. Hierin beschrijft hij welke inzichten het instituut moet verwerven om zijn taken adequaat te kunnen uitvoeren. Dit programma is openbaar. Met deze wettelijke bepaling laat de wetgever zien dat het RIVM professioneel zelfstandig is. In het licht van de betekenis van het strategisch onderzoek voor de toekomstige kennispositie van het RIVM is het budget voor het strategisch onderzoek belegd bij de secretaris-generaal van VWS, als «eigenaar» van de baten-lastendienst RIVM. Om deze reden worden deze middelen (circa €22,7 miljoen in 2013) bekostigd vanuit dit niet-beleidsartikel.

Het strategisch onderzoek is op dit moment ondergebracht in twee separate onderzoeksbudgetten, het Strategisch Onderzoek RIVM (SOR) en het Strategisch Vaccin Onderzoeksprogramma (SVOP).

Voor SOR geldt dat in 2011 een nieuwe vierjaarcyclus 2011–2014 is gestart met zes nieuwe speerpunten en 55 nieuwe projecten. In 2012 zijn vier nieuwe projecten gestart en zijn zeven verkenningen uitgevoerd naar nieuwe interdisciplinaire taakvelden. De speerpunten dekken de kennisdomeinen af, waarop het RIVM zijn kennis en kunde moet vernieuwen of intact moet houden. Daarnaast zijn er veertien projecten in opdracht van internationale opdrachtgevers, die worden gecofinancierd middels SOR. Zeven projecten uit de cyclus 2007–2010 lopen nog door in 2013. Alle projecten worden jaarlijks geëvalueerd en door de Commissie van Toezicht gevolgd om de kennispositie van het instituut te garanderen.

Het SVOP is specifiek gericht op de wetenschap van vaccinatie, voorheen ondergebracht als taak bij het Nederlands Vaccin Instituut. Het SVOP is erop gericht om kennis van de sterk veranderende branche en wetenschap op het gebied van vaccins en vaccinatie te handhaven en waar nodig te versterken. Daarbij staat het verwerven van inzichten die nodig zijn om de publieke vaccintaak adequaat uit te kunnen blijven voeren centraal. Het SVOP wordt regelmatig bijgesteld en begin 2011 is de ronde 2011–2014 van start gegaan met tien nieuwe projecten. Aanvullend is in 2012 gestart met nog een nieuw project en is een deel van het budget besteed aan cofinanciering van internationale projecten. In 2013 zal nog een aantal nieuwe projecten starten.

Het SVOP-budget viel tot 2012 onder de verantwoordelijkheid van het Nederlands Vaccin Instituut (NVI). Procesmatig zijn de programma’s al geïntegreerd, een volledige inhoudelijke en financiële integratie van de twee programma’s zal plaatsvinden na 2014.

De publieke delen van het NVI (publieke vaccinonderzoek- en ontwikkeltaken en inkoop, opslag en distributie ten behoeve van de nationale vaccinvoorziening) zijn vanaf 2012 ondergebracht bij het RIVM. De productiediensten en -faciliteiten en de afdeling Quality Control (QC) zijn in 2012 overgedragen aan de vennootschap «Bilthoven Biologicals», waarvan de aandelen per 29 juni 2012 zijn overgedragen aan het Serum Institute of India (TK 32 589, nr. 5). Het NVI bestaat hoofdzakelijk nog uit het gemeenschappelijke proefdierenlaboratorium (GPL). De baten-lastenstatus van het NVI zal ultimo 2012 worden beëindigd; om die reden bevat deze begroting geen baten-lastenparagraaf voor het NVI. De Tweede Kamer wordt over de vormgeving van de resterende taken bij eerste suppletoire begroting 2013 geïnformeerd.

Niet-beleidsartikel 10 Apparaatsuitgaven

10.1 Algemene doelstelling

In dit niet-beleidsartikel staan alle personele en materiële uitgaven en ontvangsten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport met uitzondering van de baten-lastendiensten.

10.2 Apparaatsuitgaven Kerndepartement

Begrotingsuitgaven (bedragen x € 1 000)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Verplichtingen	234 057	244 953	225 566	208 126	204 186	200 921	200 984
Uitgaven	236 833	245 505	225 639	208 179	204 186	200 921	200 984
1a. Personele uitgaven kerndepartement			92 179	89 168	87 661	85 111	85 111
waarvan eigen personeel			81 592	78 882	77 526	75 231	75 231
waarvan externe inhuur			9 218	8 917	8 766	8 511	8 511
1b. Materiële uitgaven kerndepartement			60 438	47 646	46 474	46 685	46 749
waarvan ICT			10 511	7 787	6 835	6 526	6 526
waarvan bijdrage SSO’s			39 103	28 777	28 928	29 153	29 217
2. Apparaatsuitgaven inspecties			61 674	60 248	59 322	58 455	58 454
3. Apparaatsuitgaven SCP en raden			11 348	11 117	10 729	10 670	10 670
Ontvangsten	27 165	7 311	5 353	5 365	5 374	5 377	5 377

10.2.1 Kerndepartement

Onder deze doelstelling worden de verplichtingen en uitgaven voor ambtelijk personeel, inhuur externen en materieel geraamd voor personeel en materieel die nodig zijn om het kernministerie te doen functioneren.

De personele uitgaven kernministerie bestaan uit alle personeelsuitgaven van het kernministerie inclusief de inhuur van externen van zowel primaire – als ondersteunende processen.

De materiële uitgaven hebben uitsluitend betrekking op de ondersteunende processen. Dit omvat onder andere ICT, bijdrage aan shared service organisaties (SSO’s) en overige materiële kosten zoals huisvestingskosten.

Apparaatsuitgaven kernministerie 2013 onderverdeeld naar beleid (bedragen x € 1 000)

Omschrijving	Apparaatsuitgaven
Directoraat-generaal Volksgezondheid	21 348
Directoraat-generaal Curatieve zorg	12 288
Directoraat-generaal Langdurige zorg	17 850
Totaal beleid	51 486
Secretaris-generaal / (plaatsvervangend) secretaris-generaal	101 131
Totaal apparaatsuitgaven kerndepartement	152 617

10.2.2 Inspecties

Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ)

De IGZ houdt toezicht op ruim twintig wetten, waaronder de Wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (BIG), de Kwaliteitswet Zorginstellingen en de Geneesmiddelenwet. Zij gaat uit van risicogebaseerd systeemtoezicht en hanteert verschillende handhavingsmethoden. Reguliere inspecties vinden plaats op basis van risico-indicatorentoezicht. Daarnaast hanteert de IGZ het incidententoezicht dat is gebaseerd op meldingen en andere signalen, waarbij snel ingegrepen kan worden in een zorginstelling. Een derde vorm van toezicht is het thematoezicht, waarbij de IGZ aan de hand van bepaalde (zorg)thema’s gerichte aandacht van veld en beleid vraagt. Een vierde methode is het systeemtoezicht. De focus ligt hierbij op de organisatorische/bestuurlijke rollen en verantwoordelijkheden voor de borging van de kwaliteit en veiligheid. Ten slotte zet de IGZ in op betere opsporing, waarmee zij op basis van strafrechtelijke informatie, openbare informatie en meldingen zoekt naar bevestiging van vermoedens van strafbare feiten gepleegd door een zorgverlener.

Het verder verbeteren van het incidententoezicht blijft voor 2013 prioriteit houden. Patiënten, cliënten of hun naasten en zorgverleners kunnen contact opnemen met het IGZ-Meldpunt over ondermaatse zorg. Zij moeten daarbij duidelijk te horen krijgen wat zij van de inspectie kunnen verwachten. De zorgaanbieder is immers primair verantwoordelijk voor verantwoorde zorg en voor een goede afhandeling van individuele klachten. De IGZ ondersteunt melders door een luisterend oor te bieden en hen op de juiste weg te helpen met hun klacht. Wanneer de IGZ een melding onderzoekt betrekt zij de melder daarbij. De IGZ behandelt niet alle individuele meldingen, maar gebruikt wel alle meldingen bij het toezicht als signaal voor mogelijke structurele tekortkomingen in de kwaliteit van zorg. Op deze manier voorkomt de IGZ dat toekomstige patiënten of cliënten ook gezondheidsschade oplopen. In 2013 gaat de IGZ door met de ingezette verbeteringen van haar organisatie en handhavingsmethoden.

De IGZ werkt in 2013 in 4 domeinen en 9 inspectieprogramma’s.

Domein	Inspectieprogramma
Publieke en Geestelijke Gezondheidszorg	Publieke Gezondheid
	Geestelijke gezondheidszorg en forensische zorg
Curatieve Gezondheidszorg	Eerstelijnsgezondheidszorg
	Specialistische somatische zorg
Verpleging en Chronische zorg	Gehandicaptenzorg
	Ouderenzorg
	Zorg thuis
Geneesmiddelen en Medische technologie	Geneesmiddelen
	Medische technologie

Inspectie Jeugdzorg (IJZ)

De Inspectie Jeugdzorg is verantwoordelijk voor het uitvoeren van onafhankelijk toezicht op de jeugdzorg en werkt onder de verantwoordelijkheid van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. De inspectie verzamelt informatie over de kwaliteit van de jeugdzorg, vormt zich een oordeel en grijpt zo nodig in. Daarnaast kijkt de inspectie of het beleid voor de jeugdzorg in de praktijk goed werkt. Daarover adviseert de inspectie gevraagd en ongevraagd de betreffende instellingen en verantwoordelijke overheden.

De Inspectie Jeugdzorg wil met haar onderzoeken bijdragen aan:

• – Het behouden en bevorderen van de kwaliteit van de jeugdzorg;

• – Het versterken van de positie van jongeren en hun ouders of verzorgers (de cliënten);

• – De uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid van het beleid.

De Inspectie Jeugdzorg houdt op grond van een vijftal wetten en regelingen8 toezicht op de volgende organisaties:

• – bureaus jeugdzorg;

• – jeugdzorgaanbieders;

• – justitiële jeugdinrichtingen;

• – vergunninghouders voor interlandelijke adoptie;

• – opvangvoorzieningen voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen;

• – Raad voor de Kinderbescherming;

• – schippersinternaten.

10.2.3 SCP en raden

Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO)

Het Sociaal en Cultureel Planbureau is een interdepartementaal, wetenschappelijk instituut, opgericht bij Koninklijk Besluit op 30 maart 1973. Het Koninklijk Besluit is per 1 april 2012 ingetrokken en vervangen door de Regeling van de minister-president, minister van Algemene Zaken, houdende de vaststelling van de Aanwijzingen voor de Planbureaus (1 april 2012).

Het SCP verricht zelfstandig onderzoek en rapporteert – gevraagd en ongevraagd – aan de regering, de Eerste – en Tweede Kamer, ministeries en andere maatschappelijke en overheidsorganisaties. De belangrijkste taken van het SCP zijn:

• – Het beschrijven van de situatie op sociaal en cultureel terrein in Nederland en de te verwachte ontwikkelingen;

• – Het bijdragen aan verantwoorde keuzen van doeleinden en middelen in het sociaal en cultureel beleid en het ontwikkelen van alternatieven;

• – Het beoordelen van het gevoerde beleid, speciaal het interdepartementale beleid.

Het SCP verricht daartoe sociaalwetenschappelijk onderzoek naar de leefsituatie en de opvattingen van de burger, evenals naar het (overheids)beleid dat daarop van invloed is. Het werk van het SCP omvat de terreinen van nagenoeg alle ministeries. Eens per jaar geeft het SCP een overzicht van de voorgenomen activiteiten in een werkprogramma. Het werkprogramma wordt gepubliceerd op de website van het bureau (www.scp.nl).

Activiteiten SCP 2013

	Aantal rapporten	Uren in 2013	Uitgaven in 2013 (bedragen x € 1 000)
1. Wetenschappelijk onderzoek	40	55 363	4 158
2. Kennisverspreiding	–	6 151	462
3. Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling	6	7 832	1 088
Totaal		69 346	5 708

Toelichting

1. Wetenschappelijk onderzoek

2. Kennisverspreiding

3. Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling

Gezondheidsraad (GR)

De Gezondheidsraad is een onafhankelijk wetenschappelijk adviesorgaan en heeft als taak de regering en het parlement van advies te dienen over de stand van kennis ten aanzien van vraagstukken op het gebied van de volksgezondheid.

Het werkterrein van de Gezondheidsraad omvat thans de volgende onderwerpen: preventie, gezondheidszorg, voeding, leefomgeving, arbeidsomstandigheden, health technology assessment, gezondheids(zorg)onderzoek, medische technologieontwikkeling en kennisinfrastructuur. De raad brengt gevraagd en ongevraagd adviezen uit. In september stelt de minister van VWS het werkprogramma voor het komende jaar vast (www.gezondheidsraad.nl).

De Gezondheidsraad heeft samen met de Hoge Gezondheidsraad van België een Europees netwerk opgericht van vergelijkbare organisaties: EuSANH (European Science Advisory Network for Health). Vanuit dit netwerk wordt gewerkt aan het verbeteren van de kwaliteit en efficiency van de wetenschappelijke advisering op nationaal en op Europees niveau.

Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ)

De Raad voor de Volksgezondheid en Zorg is een onafhankelijk adviesorgaan voor het kabinet en de Staten-Generaal. Het adviesdomein van de RVZ is VWS-breed, en omvat dus de curatieve zorg, de langdurige zorg, de publieke gezondheid en de maatschappelijke ondersteuning. Het kabinet stelt in de zomer van 2012 het definitieve werkprogramma 2013 van de RVZ vast (www.rvz.net).

10.3 Totaaloverzicht apparaatsuitgaven / kosten inclusief BLD’s en ZBO’s/RWT’s

Totaaloverzicht apparaatsuitgaven Ministerie van VWS (bedragen x € 1 000)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Totaal apparaatsuitgaven	236 833	245 505	225 639	208 179	204 186	200 921	200 984
1. Apparaatsuitgaven kernministerie			152 617	136 814	134 135	131 796	131 860
2. Apparaatsuitgaven inspecties			61 674	60 248	59 322	58 455	58 454
Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ)			55 804	54 479	53 683	52 842	52 841
Inspectie Jeugdzorg (IJZ)			5 870	5 769	5 639	5 613	5 613
3. Appaaraatsuitgaven SCP en raden			11 348	11 117	10 729	10 670	10 670
Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO)			5 746	5 655	5 369	5 341	5 341
Gezondheidsraad (GR)			3 055	2 985	2 924	2 904	2 904
Raad voor Volksgezondheid en Zorg (RVZ)			2 547	2 477	2 436	2 425	2 425

Overzicht apparaatskosten baten-lastendiensten en begrotingsgefinancierde ZBO’s/RWT’s van het Ministerie van VWS (bedragen x € 1 000)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
1. Totaal apparaatskosten baten-lastendiensten	479 282 1	495 897 2	463 038	460 683	458 631	458 750	458 656
ACBG			38 174	38 174	38 174	38 174	38 174
CIBG			34 523	34 544	34 350	35 080	35 080
RIVM			367 486	365 110	363 252	362 641	362 547
Almata			9 337	9 337	9 337	9 337	9 337
De Lindenhorst			13 518	13 518	13 518	13 518	13 518
2. Totaal apparaatskosten ZBO’s en RWT’s			421 149
Zorg Onderzoek Nederland/ Medische Wetenschappen (ZonMw)			6 200
Registratiecommissies en opleidingscolleges KNMG, KNMP en NMT			677
Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ)			108 600
Centraal Administratie Kantoor (CAK)			95 923
Accommodaties op grond van de Wet op jeugdzorg			126 000
Pensioen- en Uitkeringsraad (PUR)			36
Centrale Commissie voor Mensgebonden Onderzoek (CCMO), inclusief Medisch Ethische Commissies (METC’s)			1 600
Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)			31 000
College voor zorgverzekeringen (CVZ)			48 400
College Sanering Zorginstellingen (CSZ)			2 713

Niet-beleidsartikel 11 Nominaal en onvoorzien

11.1 Algemene doelstelling

Dit niet-beleidsartikel heeft een technisch-administratief karakter. Vanuit dit artikel vinden overboekingen van loon- en prijsbijstellingen naar de loon- en prijsgevoelige artikelen binnen de begroting plaats. Ook worden er taakstellingen of extra middelen op dit artikel geplaatst die nog niet aan de beleidsartikelen zijn toegedeeld.

11.2 Budgettaire gevolgen van beleid

Begrotingsuitgaven (bedragen x € 1 000)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Verplichtingen	0	– 10 548	– 26 659	– 26 127	– 7 333	– 13 178	– 1 924
Uitgaven	0	– 21 378	– 26 659	– 26 127	– 7 333	– 13 178	– 1 924
1. Loonbijstelling			790	785	774	765	765
2. Prijsbijstelling			26 130	24 693	24 825	24 923	24 822
3. Onvoorzien			0	0	0	0	0
4. Taakstelling			– 53 579	– 51 605	– 32 932	– 38 866	– 27 511
Ontvangsten	0	5 000	5 000	5 000	5 000	5 000	5 000

Invulling taakstelling Begrotingsakkoord 2013

Uit het Begrotingsakkoord 2013 volgt voor het Ministerie van VWS een taakstelling van € 41 miljoen structureel vanaf 2013 (TK 33 280, nr. 1). Uitgangspunt bij de invulling van de taakstelling is een kleinere, compacte overheid die verdere focus aanbrengt in kennis en advies en overige specifieke financiële bijdragen via subsidie.

1.4 Begroting Baten-lastendiensten

1. Agentschap College ter beoordeling van Geneesmiddelen (ACBG)

1.1 Inleiding

Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) bestaat uit een College en een secretariaat dat is ondergebracht in een agentschap (ACBG). Het College is een organisatie met een zelfstandige bevoegdheid, een zelfstandig bestuursorgaan (ZBO). De uitvoeringsorganisatie ter ondersteuning van het CBG is een agentschap van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Naast de taken voor het CBG ondersteunt het agentschap tevens het Ministerie van Economische zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) bij de uitvoering van veterinaire geneesmiddelenbeoordeling en -bewaking door de Commissie Registratie Diergeneesmiddelen (CRD) en het Ministerie van VWS bij de beoordeling van nieuwe voedingsmiddelen.

De belangrijkste taken op basis van de Nederlandse Geneesmiddelenwet (2007), de Diergeneesmiddelenwet en Europese Verordeningen zijn voor het ACBG:

• – Verstrekken, handhaven en schorsen van handelsvergunningen op basis van de beoordeling van werkzaamheid, risico’s en kwaliteit;

• – Vaststellen van de afleverstatus humaan, dus het bepalen of het geneesmiddel uitsluitend op recept, uitsluitend via de apotheek, via de drogist of in de vrije verkoop verkrijgbaar mag zijn;

• – Vaststellen van de afleverstatus veterinair, dus het bepalen of het diergeneesmiddel uitsluitend door een dierenarts mag worden toegediend, afgeleverd mag worden door dierenarts of apotheker, op recept afgeleverd mag worden door dierenarts, apotheker of vergunninghouder, of vrij verkrijgbaar is;

• – Geneesmiddelenbewaking;

• – Geven van wetenschappelijk advies in het kader van geneesmiddelontwikkeling.

De meest up-to-date informatie over de organisatiestructuur, college samenstelling en achtergrondinformatie over processen en procedures vindt men op de CBG-website: www.cbg-meb.nl.

1.2 Begroting van baten en lasten 2013

Begroting van baten en lasten ACBG voor het jaar 2013 (bedragen x € 1 000)

	2011 stand slotwet	2012 vastgestelde begroting	2013	2014	2015	2016	2017
Baten
Omzet moederdepartement	178	178	178	178	178	178	178
Omzet overige departementen	617	612	612	612	612	612	612
Omzet derden	39 255	41 035	41 035	41 035	41 035	41 035	41 035
Rentebaten	123	80	80	80	80	80	80
Vrijval voorzieningen	0	0	0	0	0	0	0
Bijzondere baten	0	0	0	0	0	0	0
Totaal baten	40 173	41 905	41 905	41 905	41 905	41 905	41 905
Lasten
Apparaatskosten	37 273	38 174	38 174	38 174	38 174	38 174	38 174
– Personele kosten	21 752	23 322	23 322	23 322	23 322	23 322	23 322
waarvan eigen personeel	16 690	20 990	20 990	20 990	20 990	20 990	20 990
waarvan externe inhuur	5 062	2 332	2 332	2 332	2 332	2 332	2 332
– Materiële kosten	15 521	14 852	14 852	14 852	14 852	14 852	14 852
waarvan apparaat ICT	1 851	2 125	2 125	2 125	2 125	2 125	2 125
waarvan bijdrage SSO’s	0	0	0	0	0	0	0
ZBO College	858	744	744	744	744	744	744
Rentelasten	0	0	0	0	0	0	0
Afschrijvingskosten	1 353	2 987	2 987	2 987	2 987	2 987	2 987
– Materieel	127	1 734	1 734	1 734	1 734	1 734	1 734
waarvan apparaat ICT	0	0	0	0	0	0	0
– Immaterieel	1 226	1 253	1 253	1 253	1 253	1 253	1 253
Overige kosten	0	0	0	0	0	0	0
– Dotaties voorzieningen	0	0	0	0	0	0	0
– Bijzondere lasten	0	0	0	0	0	0	0
Totaal lasten	39 484	41 905	41 905	41 905	41 905	41 905	41 905
Saldo van baten en lasten	689	0	0	0	0	0	0

Toelichting begroting van baten en lasten

Baten

Het ACBG ontvangt van opdrachtgever VWS een bedrag van € 0,178 miljoen ter dekking van de kosten van het Bureau Nieuwe Voedingsmiddelen.

Het Bureau Diergeneesmiddelen van het ACBG verricht voor het Ministerie van Economische zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) beleidsondersteunende activiteiten. Hiervoor is een bedrag begroot van € 0,612 miljoen.

Het ACBG ontvangt rentebaten over deposito’s.

Wat betreft de opbrengst derden worden er geen veranderingen in de hoogte en samenstelling van de baten verwacht.

In onderstaande tabel wordt de omzet derden verdeeld naar productgroepen. De hierbij gehanteerde tarieven zijn gebaseerd op de regeling Geneesmiddelenwet en de Diergeneesmiddelenregeling. De tarieven worden kostendekkend vastgesteld.

Opbrengst derden naar productgroepen (bedragen x € 1 000)

Productgroep	Omzet
Beoordelen van nationale aanvragen	2 308
Beoordelen van Europese aanvragen: centraal	5 241
Beoordelen van Europese aanvragen: MRP	682
Beoordelen DCP's	14 293
Beoordelen van homeopathische aanvragen, kruiden en nieuwe voedingsmiddelen	176
Jaarvergoedingen	15 590
Bureau Diergeneesmiddelen	2 745
Totaal opbrengst derden	41 035

Onderstaand worden de productgroepen kort toegelicht.

Beoordelen van nationale aanvragen

Het beoordelingsproces van een nationale aanvraag betreft de aanvraag van een handelsvergunning voor een nieuw op de Nederlandse markt te brengen geneesmiddel. De handelsvergunning wordt door het ACBG afgegeven. Het betreffende geneesmiddel komt alleen in Nederland op de markt.

Beoordelen van Europese aanvragen: centraal

Om een Europese handelsvergunning voor een geneesmiddel van de Europese Commissie toegekend te krijgen, moet de fabrikant de centrale procedure volgen. De fabrikant kan dan een handelsvergunning krijgen die in alle EU-lidstaten geldig is. De coördinatie van de centrale procedure berust bij het Europese Geneesmiddelenagentschap (EMEA).

Beoordelen van Europese aanvragen: MRP (Mutual Recognition Procedure)

In een MRP-procedure heeft een andere EU-lidstaat een handelsvergunning verleend. Het ACBG beoordeelt of deze geneesmiddelen, op basis van het beoordelingsrapport van de andere lidstaat, toegelaten kunnen worden tot de Nederlandse markt.

Beoordelen van Europese aanvragen: DCP (Decentrale Procedure)

Een Decentrale Procedure kan door de fabrikant worden gebruikt om een handelsvergunning in meerdere lidstaten te verkrijgen als nog in geen enkel land een handelsvergunning is verkregen. De fabrikant kan een EU-lidstaat vragen om het beoordelingsproces te verrichten. Deze lidstaat wordt dan Referentieland (RMS). Na het beoordelingsproces starten de overige lidstaten een MRP-procedure.

Beoordeling van homeopathische aanvragen, kruiden en nieuwe voedingsmiddelen

Het ACBG verricht beoordelingswerkzaamheden voor homeopathische geneesmiddelen, kruiden en nieuwe voedingsmiddelen. Nieuwe voedingsmiddelen zijn voedingsmiddelen of voedselingrediënten die voor 15 mei 1997 niet in significante mate in de Europese Gemeenschap voor de menselijke voeding zijn gebruikt.

Jaarvergoedingen

Voor het op de markt brengen van een geneesmiddel moet door de registratiehouder jaarlijks een vergoeding worden betaald.

Bureau Diergeneesmiddelen

Het Bureau Diergeneesmiddelen beoordeelt en verleent vergunningen voor de productie en distributie van diergeneesmiddelen.

Lasten

Er dient nog inhoud te worden gegeven aan de nieuwe wetgeving op het gebied van geneesmiddelenbewaking. Voor de verwachte meerkosten wordt er gestreefd naar gelijkblijvende totale lasten.

Onderdeel van de materiële lasten is de subsidie aan het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb, ter waarde van € 2,1 miljoen.

De verhuizing van het ACBG naar Utrecht en de overgang naar het nieuwe werken brengen in 2012 investeringen met zich mee die ook voor 2013 tot hogere afschrijvingskosten zullen leiden. De totale afschrijvingslast komt voor 2013 op circa € 3 miljoen.

Kosten en niveau van externe inhuur blijven conform de huidige richtlijnen gehandhaafd.

1.3 Kasstroomoverzicht

Kasstroomoverzicht ACBG voor het jaar 2013 (bedragen x € 1 000)

	Omschrijving	2011 stand slotwet	2012	2013	2014	2015	2016	2017
1.	Rekening courant RHB 1 januari + depositorekeningen	14 914	10 070	10 870	11 670	12 470	13 270	14 070
2.	Totaal operationele kasstroom	– 1 080	2 300	2 300	2 300	2 300	2 300	2 300
	-/- totaal investeringen	– 2 819	– 1 500	– 1 500	– 1 500	– 1 500	– 1 500	– 1 500
	+/+ totaal boekwaarde desinvesteringen	0	0	0	0	0	0	0
3.	Totaal investeringskasstroom	– 2 819	– 1 500	– 1 500	– 1 500	– 1 500	– 1 500	– 1 500
	-/- eenmalige uitkering aan moederdepartement	– 945	0	0	0	0	0	0
	+/+ eenmalige storting door moederdepartement	0	0	0	0	0	0	0
	-/- aflossingen op leningen	0	0	0	0	0	0	0
	+/+ beroep op leenfaciliteit	0	0	0	0	0	0	0
4.	Totaal financieringskasstroom	– 945	0	0	0	0	0	0
5.	Rekening-courant RHB 31 december + stand depositorekeningen (=1+2+3+4)	10 070	10 870	11 670	12 470	13 270	14 070	14 870

Toelichting kasstroomoverzicht

De investeringen 2013 hebben betrekking op vervanging van kantoorautomatisering.

1.4 Overzicht doelmatigheidsindicatoren

Overzicht doelmatigheidsindicatoren ACBG voor het jaar 2013

	2011 stand slotwet	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Omschrijving generiek deel
1. Tarieven/uur	90,0	96,0	95,0	95,0	95,0	95,0	95,0
2. Omzet per productgroep (p*q; bedragen x € 1 000)
– Boordelen van nationale aanvragen	1 967	2 308	2 308	2 308	2 308	2 308	2 308
– Beoordelen van Europese aanvragen: centraal	5 296	5 241	5 241	5 241	5 241	5 241	5 241
– Beoordelen van Europese aanvragen: MRP	342	682	682	682	682	682	682
– Beoordelen van Europese aanvragen: DCP	10 384	14 293	14 293	14 293	14 293	14 293	14 293
– Beoordelen van homeopathische aanvragen, kruiden en nieuwe voedingsmiddelen	86	176	176	176	176	176	176
– Bureau Diergeneesmiddelen	2 312	2 745	2 745	2 745	2 745	2 745	2 745
– Jaarvergoedingen	16 736	15 590	15 590	15 590	15 590	15 590	15 590
3. Aantal fte totaal (exclusief externe inhuur)	233	273	292	292	292	292	292
4. Saldo van baten en lasten (%)	1,7%	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%
Omschrijving specifiek deel
1. Gegronde klachten	20	41	32	32	32	32	32
2. Zaken per fte	103	96	86	86	86	86	86

Toelichting overzicht doelmatigheidsindicatoren

Tarieven/uur

Uurtarieven om de kostenefficiency aan te tonen. Deze indicator is een gemiddelde over alle functies waarbij naar het primaire proces exclusief onderzoekskosten wordt gekeken. Verwachting is dat het uurtarief in 2013 en verder beperkt daalt ten opzichte van het geraamde uurtarief voor 2012.

Omzet per productgroep

De omzet per productgroep geeft inzicht in de samenstelling van de totale omzet van het ACBG. De verwachting voor 2013 en daaropvolgende jaren is conform samenstelling en omvang 2012, maar een en ander wordt door de aanvragen vanuit de farmaceutische industrie bepaald. De samenstelling en omvang worden deels beïnvloed door internationaal opgelegde (EMA) tarieven.

Aantal fte totaal

Het totaal aantal fulltime equivalenten werkzaam bij de baten-lastendienst per 31 december van het jaar, exclusief externe inhuur. De toename van het aantal vaste medewerkers houdt verband met het terugdringen van externe inhuur/uitbesteding bij gelijkblijvende werklast.

Saldo van baten en lasten

Het saldo van baten en lasten als percentage van de totale baten. Het ACBG streeft er naar kostenneutraal te opereren. De omzet wordt, zoals hierboven aangegeven, bepaald door de vraag en deels door de internationaal opgelegde (EMA) tarieven.

Aantal gegronde klachten

Het aantal gegronde klachten wordt bijgehouden om inzicht te krijgen in de geleverde kwaliteit van de productie. In verband met de toename van het totaal aantal afgewikkelde zaken werd er voor 2012 een toename van het totaal aantal klachten verwacht. Deze lijkt niet plaats te vinden en de verwachting voor 2013 en de daarop volgende jaren is daarom neerwaarts bijgesteld.

Aantal zaken per fte

Het aantal zaken per fte wordt bijgehouden om de efficiency van de productie inzichtelijk te maken. Deze indicator is ten opzichte van de begroting 2012 gedaald door de eerdergenoemde toename van het totaal aantal fte.

2. Centraal Informatiepunt Beroepen Gezondheidszorg (CIBG)

2.1 Inleiding

Sinds 1 januari 2003 is het CIBG een baten-lastendienst van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). De kerntaken van het CIBG ten behoeve van zorgaanbieders, burgers en bedrijven zijn:

• – Het registreren, beheren, genereren, beoordelen en verstrekken van vertrouwelijke (zorg)gegevens die leiden tot besluiten, beschikkingen en vergunningen;

• – Hoogwaardig ondersteunen van onafhankelijke commissies en colleges;

• – Verstrekken van informatie over- en begeleiden bij implementatie van CIBG producten.

Na een reorganisatietraject in 2009, waarbij een nieuw besturingsmodel is ingevoerd, bestaat de organisatie sinds 1 mei 2010 uit drie productiekolommen; twee ondersteunende kolommen en een organisatiebrede frontoffice.

Meer informatie over de organisatie en taken van het CIBG is te vinden op de CIBG-website: www.cibg.nl.

2.2 Begroting van baten en lasten 2013

Begroting van baten en lasten CIBG voor het jaar 2013 (bedragen x € 1 000)

	2011 stand slotwet	2012 vastgestelde begroting	2013	2014	2015	2016	2017
Baten
Omzet moederdepartement	35 327	33 993	21 030	20 720	20 120	20 750	20 750
Omzet overige departementen	401	186	610	1 010	1 510	1 510	1 510
Omzet derden	3 835	3 291	14 560	14 071	14 071	14 071	14 071
Rentebaten	10	10	10	10	10	10	10
Vrijval voorzieningen	0	0	0	0	0	0	0
Bijzondere baten	631	0	0	0	0	0	0
Totaal baten	40 204	37 480	36 210	35 811	35 711	36 341	36 341
Lasten
Apparaatskosten	38 005	35 430	34 523	34 544	34 350	35 080	35 080
– Personele kosten	21 959	20 822	19 523	19 244	19 630	19 980	19 980
waarvan eigen personeel	13 422	17 812	18 023	18 244	18 630	18 980	18 980
waarvan externe inhuur	8 537	3 010	1 500	1 000	1 000	1 000	1 000
– Materiële kosten	16 046	14 608	15 000	15 300	14 720	15 100	15 100
waarvan apparaat ICT	0	3 323	3 323	3 400	3 500	3 600	3 700
waarvan bijdrage SSO’s	0	3 000	3 000	3 100	3 200	3 300	3 400
Rentelasten	59	150	120	110	110	110	110
Afschrijvingskosten	2 651	1 900	1 567	1 157	1 155	1 145	1 145
– Materieel	157	101	157	157	155	145	145
waarvan apparaat ICT	0	0	0	0	0	0	0
– Immaterieel	2 494	1 799	1 410	1 000	1 000	1 000	1 000
Overige kosten	139	0	0	0	0	0	0
– Dotaties voorzieningen	16	0	0	0	0	0	0
– Bijzondere lasten	123	0	0	0	0	0	0
Totaal lasten	40 854	37 480	36 210	35 811	35 615	36 335	36 335
Saldo van baten en lasten	– 650	0	0	0	96	6	6

Toelichting begroting van baten en lasten

Baten

Naast de opbrengsten op basis van opdrachten vanuit de beleidsdirecties van VWS ontvangt het CIBG ook opbrengsten van derden (burgers en bedrijven) voor het verrichten van verschillende (wettelijke) registratieactiviteiten, voor verleende vergunningen en ontheffingen tegen door het departement vastgestelde tarieven alsmede voor de verkoop van medicinale cannabis.

De stijging van opbrengsten derden ten opzichte van 2012 is het gevolg van invoering van een tariefheffing bij het UZI-register en een aanpassing van de tarieven bij IGZ/Opiaten en Medische hulpmiddelen.

Omzet per opdrachtgever (bedragen x € 1 000)

	2013
Moederdepartement
Directie Macro-economische verkenningen en arbeidsvoorwaardenbeleid (Meva)	6 730
Directie Geneesmiddelen en Medische Technologie (GMT)	4 240
Directie Publieke Gezondheid (PG)	3 190
Directie Langdurige Zorg (LZ)	2 480
Directie Jeugd	1 070
Directie Markt en Consument (MC)	2 540
IGZ Medische hulpmiddelen en Opiaten	780
Totaal omzet moederdepartement	21 030
Overige departementen
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW)	300
Ministerie van Economie, Landbouw en Infrastructuur (EL&I)	310
Totaal omzet overige departementen	610
Derden
Stichting Kwaliteitsregister Paramedici	40
BIG-registratie en Vakbekwaamheid	1 030
UZI-register	10 750
Vergunningen en Medicinale Cannabis	2 000
Medische hulpmiddelen en Opiaten	740
Totaal omzet derden	14 560

Een deel van de financiële taakstelling die het kabinet voor de periode 2012 t/m 2016 aan VWS heeft opgelegd, is toebedeeld aan het CIBG.

Taakstelling CIBG (bedragen x € 1 000)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016
Taakstelling 2012–2016	17	606	1 104	1 587	1 983	2 104

2.3 Kasstroomoverzicht

Kasstroomoverzicht CIBG voor het jaar 2013 (bedragen x € 1 000)

	Omschrijving	2011 stand slotwet	2012	2013	2014	2015	2016	2017
1.	Rekening courant RHB 1 januari + depositorekeningen	11 741	6 203	5 703	2 800	2 848	2 716	2 584
2.	Totaal operationele kasstroom	– 4 261	130	– 1 283	868	868	868	868
	-/- totaal investeringen	– 209	– 2 100	– 2 000	– 1 000	– 1 000	– 1 000	– 1 000
	+/+ totaal boekwaarde desinvesteringen	0	0	0	0	0	0	0
3.	Totaal investeringskasstroom	– 209	– 2 100	– 2 000	– 1 000	– 1 000	– 1 000	– 1 000
	-/- eenmalige uitkering aan moederdepartement	0	0	0	0	0	0	0
	+/+ eenmalige storting door moederdepartement	0	0	0	0	0	0	0
	-/- aflossingen op leningen	– 1 068	– 530	– 620	– 820	– 1 000	– 1 000	– 1 000
	+/+ beroep op leenfaciliteit	0	2 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000
4.	Totaal financieringskasstroom	– 1 068	1 470	380	180	0	0	0
5.	Rekening-courant RHB 31 december + stand depositorekeningen (=1+2+3+4)	6 203	5 703	2 800	2 848	2 716	2 584	2 452

Toelichting kasstroomoverzicht

Vanaf 2013 staat de vervanging (herbouw) van bestaande ICT-applicaties gepland.

2.4 Overzicht doelmatigheidsindicatoren

Overzicht doelmatigheidsindicatoren CIBG voor het jaar 2013

	2011 stand slotwet	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Omschrijving generiek deel
1. Kostprijzen per product1 (in €)
– Beschikking BIG-register	153	170	170	170	170	170	170
– Vakbekwaamheidsverklaring	6 347	6 295	6 295	6 295	6 295	6 295	6 295
– Oordeel RTE	565	654	654	654	654	654	654
– Wilsbeschikking donorregister	16	14	14	14	14	14	14
– Vergunning Farmatec	2 837	2 538	2 538	2 538	2 538	2 538	2 538
2. Omzet per productgroep (bedragen x € 1 000)
– BIG-register	1 759	1 956	1 956	1 956	1 956	1 956	1 956
– Vakbekwaamheidsverklaring	2 787	2 336	2 350	2 350	2 350	2 350	2 350
– Oordeel RTE	1 966	2 288	2 833	2 833	2 833	2 833	2 833
– Wilsbeschikking donorregister	3 481	1 903	2 667	2 667	2 667	2 667	2 667
– Vergunning Farmatec	1 614	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500
3. Aantal fte totaal (excl. externe inhuur)	224	206	206	206	206	206	206
4. Saldo van baten en lasten (% van de baten)	– 1,6%	0,0%	0,0%	0,0%	0,3%	0,0%	0,0%
Omschrijving specifiek deel
1. Aantallen
– Beschikkingen BIG register	11 801	11 000	11 000	11 000	11 000	11 000	11 000
– Vakbekwaamheidsverklaringen	393	400	400	400	400	400	400
– Oordelen RTE	2 897	3 000	4 000	4 500	5 000	5 000	5 000
– Wilsbeschikkingen donorregister	193 766	200 000	200 000	200 000	200 000	200 000	200 000
– Vergunningen Farmatec	611	500	500	500	500	500	500
2. Aantal klachten / bezwaar en beroep
– Vakbekwaamheidsverklaring	42	15	15	15	15	15	15
– Wilsbeschikkingen donorregister	0	0	0	0	0	0	0
3. Doorlooptijden
– Oordeel RTE in dagen (wettelijke norm is 42 dagen)	119	42	42	42	42	42	42
– Wilsbeschikking donorregister (wettelijk norm is 42 dagen)	15	20	20	20	20	20	20

Toelichting overzicht doelmatigheidsindicatoren

Het overzicht doelmatigheidsindicatoren bevat een selectie van de vijf belangrijkste p*q- producten uit het takenpakket van het CIBG.

Kostprijzen per product

De kostprijs per product.

Omzet per productgroep

De totale omzet per product(groep) inclusief opbrengst derden.

Aantal fte totaal

Het totaal aantal fulltime equivalenten werkzaam bij de baten-lastendienst per 31 december van het jaar, exclusief externe inhuur.

Saldo van baten en lasten

Het saldo van baten en lasten als percentage van de totale baten.

Aantallen

Het productievolume is redelijk stabiel met uitzondering van de Regionale Toetsingscommissie Euthanasie die vooralsnog een structurele stijging laat zien.

Doorlooptijden

De doorlooptijd van de oordelen bij de Regionale Toetsingscommissie Euthanasie lag in 2011 boven de norm, omdat de personele bezetting niet evenredig was toegenomen met de stijging van het aantal meldingen. Er wordt gewerkt aan een oplossing om weer binnen de wettelijke termijn te komen.

3. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)

3.1 Inleiding

Sinds 1 januari 2004 is het RIVM een baten-lastendienst van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Het RIVM bevordert door onderzoek, uitvoering en ondersteuning de publieke gezondheid en een schoon en veilig leefmilieu. Kerntaak van het RIVM is het verrichten van onderzoek en het wereldwijd verzamelen van kennis. De uitkomsten daarvan dienen als beleidsondersteuning voor de overheid. Het RIVM voert onderzoek uit voor de Ministeries van VWS, IenM, EL&I en SZW, voor diverse inspecties en voor internationale organisaties zoals de Europese Unie, de WHO en de Verenigde Naties. Informatie over de resultaten van het RIVM-onderzoek is te vinden via de thematische ingangen van de website www.rivm.nl. Het RIVM vervult ook regiefuncties en verzorgt de landelijke coördinatie van preventie- en interventieprogramma’s, zoals het Rijksvaccinatieprogramma (RVP).

3.2 Begroting van baten en lasten

Begroting van baten en lasten RIVM voor het jaar 2013 (bedragen x € 1 000)

	2011 stand slotwet	2012 vastgestelde begroting	2013	2014	2015	2016	2017
Baten
Omzet moederdepartement	160 060	151 916	144 809	147 171	145 935	145 417	145 417
Omzet overige departementen	60 686	52 371	47 587	42 849	42 227	42 134	42 040
Omzet derden	167 632	187 772	180 870	180 870	180 870	180 870	180 870
Rentebaten	294	50	50	50	50	50	50
Vrijval voorzieningen	1 990	0	0	0	0	0	0
Bijzondere baten	0	0	0	0	0	0	0
Totaal baten	390 662	392 109	373 316	370 940	369 082	368 471	368 377
Lasten
Apparaatskosten	360 518	384 776	367 486	365 110	363 252	362 641	362 547
– Personele kosten	122 658	118 308	113 042	113 042	113 042	113 042	113 042
waarvan eigen personeel	110 072	106 477	101 738	101 738	101 738	101 738	101 738
waarvan externe inhuur	12 586	11 831	11 304	11 304	11 304	11 304	11 304
– Materiële kosten	237 860	266 468	254 444	252 068	250 210	249 599	249 505
waarvan apparaat ICT	9 646	9 300	10 950	10 950	10 950	10 950	10 950
waarvan bijdrage SSO’s	0	0	0	0	0	0	0
Rentelasten	278	447	225	225	225	225	225
Afschrijvingskosten	5 836	6 886	5 605	5 605	5 605	5 605	5 605
– Materieel	5 254	6 170	5 305	5 305	5 305	5 305	5 305
waarvan apparaat ICT	0	0	953	953	953	953	953
– Immaterieel	582	716	300	300	300	300	300
Overige kosten	3 396	0	0	0	0	0	0
– Dotaties voorzieningen	3 396	0	0	0	0	0	0
– Bijzondere lasten	0	0	0	0	0	0	0
Totaal lasten	370 028	392 109	373 316	370 940	369 082	368 471	368 377
Saldo van baten en lasten	20 634	0	0	0	0	0	0

Toelichting begroting van baten en lasten

De omzetbedragen voor 2013 voor de primaire opdrachtgevers (VWS-eigenaar, VWS-opdrachtgevers, IenM, EL&I en SZW) zijn ramingen op grond van de verwachte opdrachtvolumes bij ongewijzigd beleid voor de komende jaren, waarin thans bekende ontwikkelingen zijn meegenomen. De overige omzetbedragen zijn gebaseerd op lopende en naar verwachting nog aan te gane contracten met overige opdrachtgevers.

De hoogte van de inkomsten is afhankelijk van overeenstemming tussen opdrachtgevers en het RIVM over aard en omvang van de te verrichten activiteiten en – daarmee samenhangend – de in rekening te brengen kosten (zijnde uren x tarief plus directe projectgebonden kosten). De geraamde baten van VWS-eigenaar zijn hoofdzakelijk bestemd voor het strategisch onderzoek van het RIVM en als aanvullend huisvestingsbudget.

Uit de baten worden de lasten bestreden. De personele kosten bedragen in 2013 circa € 113 miljoen, waarvan € 102 miljoen voor ambtelijk personeel en € 11 miljoen voor inhuur. De materiële kosten bedragen in 2013 circa € 257 miljoen. Een groot deel betreft uitvoeringskosten voor het Rijksvaccinatieprogramma (€ 103 miljoen).

In deze begroting is de bezuinigingstaakstelling van het Kabinet-Rutte-Verhagen verwerkt, waarbij het RIVM te maken heeft met een financiële reductie van 1,5% ingaande 2012 tot 6% structureel vanaf 2015. Deze bezuiniging werkt door in de opdrachtgeversbudgetten van VWS en IenM en in de eigenaarsbijdrage van VWS aan het RIVM. De taakstelling moet voor 3/4 worden ingevuld als efficiencytaakstelling (en werkt daarmee door in de RIVM-tarieven) en voor 1/4 als volumetaakstelling. Tevens is de taakstelling uit het Begrotingsakkoord 2013 verwerkt. Structureel betekent dit een reductie van € 1,0 miljoen in de VWS-opdrachtgeversbudgetten en € 1,8 miljoen in de eigenaarsbijdrage ten behoeve van strategisch onderzoek. Het RIVM gaat de programmering hierop aanpassen en verkent de mogelijkheden voor het verkrijgen van vervangende advies- en onderzoeksopdrachten.

Taakstellingen RIVM in % (verwerkt in uurtarief)

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
P&M-taakstelling Kabinet-Rutte-Verhagen	– 1,5%	– 3%	– 4,5%	– 6%	– 6%	– 6%

3.3 Kasstroomoverzicht

Kasstroomoverzicht RIVM voor het jaar 2013 (bedragen x € 1 000)

	Omschrijving	2011 stand slotwet	2012	2013	2014	2015	2016	2017
1.	Rekening courant RHB 1 januari + depositorekeningen	28 943	55 048	54 075	54 457	54 259	54 104	54 053
2.	Totaal operationele kasstroom	45 846	5 913	5 987	5 407	5 450	5 554	5 597
	-/- totaal investeringen	– 8 789	– 6 886	– 5 605	– 5 605	– 5 605	– 5 605	– 5 605
	+/+ totaal boekwaarde desinvesteringen	47	0	0	0	0	0	0
3.	Totaal investeringskasstroom	– 8 742	– 6 886	– 5 605	– 5 605	– 5 605	– 5 605	– 5 605
	-/- eenmalige uitkering aan moederdepartement	– 11 000	0	0	0	0	0	0
	+/+ eenmalige storting door moederdepartement	0	0	0	0	0	0	0
	-/- aflossingen op leningen	0	0	0	0	0	0	0
	+/+ beroep op leenfaciliteit	0	0	0	0	0	0	0
4.	Totaal financieringskasstroom	– 11 000	0	0	0	0	0	0
5.	Rekening-courant RHB 31 december + stand depositorekeningen (=1+2+3+4)	55 048	54 075	54 457	54 259	54 104	54 053	54 045

Toelichting kasstroomoverzicht

Het RIVM investeert jaarlijks in software en licenties, gebouwinstallaties en infrastructuur, laboratoriumapparatuur, vervoermiddelen, IT en audiovisuele apparatuur en facilitaire apparatuur. Dit betreft vervangingsinvesteringen, nodig om de continuïteit te waarborgen.

3.4 Overzicht doelmatigheidsindicatoren

Overzicht doelmatigheidsindicatoren RIVM voor het jaar 2013

	2011 stand slotwet	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Omschrijving generiek deel
1. Uurtarieven:
– Gewogen uurtarief in €	109,0	93,0	93,0	93,0	93,0	93,0	93,0
– Labtarief in €	–	42,0	42,0	42,0	42,0	42,0	42,0
– Ontwikkeling uurtarief (2003 = 100)	100	85	85	85	85	85	85
2. Aantal fte totaal (exclusief externe inhuur)	1 434	1 516	1 491	1 491	1 491	1 491	1 491
3. Saldo van baten en lasten (%)	5,3%	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%
Omschrijving specifiek deel
1. Liquiditeit (current ratio; norm: > 1,5)	1,46	1,51	1,51	1,51	1,51	1,51	1,51
2. Solvabiliteit (debt ratio)	0,76	0,94	0,73	0,73	0,73	0,73	0,73
3. Rentabiliteit eigen vermogen	98%	0%	0%	0%	0%	0%	0%
4. Percentage externe inhuur ten opzichte van totale personele kosten	11%	10%	10%	10%	10%	10%	10%
5. Percentage facturen betaald binnen 30 dagen	97,2%	97,5%	97,5%	97,5%	97,5%	97,5%	97,5%

Toelichting overzicht doelmatigheidsindicatoren

Uurtarieven

Aantal fte totaal

Het totaal aantal fulltime equivalenten werkzaam bij de baten-lastendienst per 31 december van het jaar, exclusief externe inhuur.

Saldo van baten en lasten

Het saldo van baten en lasten als percentage van de totale baten.

Specifieke indicatoren

4. JeugdzorgPlus-instelling Almata Ossendrecht

4.1 Inleiding

In onderstaande begroting wordt uitgegaan van de nieuwe situatie per 2013 waar Almata Ossendrecht zelfstandig verder gaat. De cijfers in de jaren 2011 en 2012 hebben betrekking op de huidige instelling Almata en zijn bijgevolg niet vergelijkbaar met de latere jaren.

De privatisering is voorzien in 2013. Er is echter wel gekozen om voor de jaren 2014 en verder bedragen op te nemen. Dit bedrag is gelijk aan die van 2013. Indien de privatisering conform schema verloopt zal de instelling per 2014 niet meer als baten-lastendienst onder het Ministerie van VWS vallen. Deze wijziging zal bij de begroting voor 2014 zichtbaar worden.

Almata heeft als missie jongeren met ernstige gedragsproblemen te behandelen. Doel van de behandeling is het verminderen van probleemgedrag, het vergroten van competenties en het creëren van een realistisch toekomstperspectief, zodat jongeren zo snel mogelijk en beter toegerust terug kunnen keren in de samenleving.

Meer informatie over de organisatie en taken van het Almata vindt men op de website: www.almata.nl.

4.2 Begroting van baten en lasten 2013

Begroting van baten en lasten Almata Ossendrecht voor het jaar 2013 (bedragen x € 1 000)

	2011 stand slotwet	2012 vastgestelde begroting	2013	2014	2015	2016	2017
Baten
Omzet moederdepartement	31 993	28 907	9 561	9 561	9 561	9 561	9 561
Omzet overige departementen	955	0	0	0	0	0	0
Omzet derden	604	570	0	0	0	0	0
Rentebaten	24	5	0	0	0	0	0
Vrijval voorzieningen	191	0	0	0	0	0	0
Bijzondere baten	0	0	0	0	0	0	0
Totaal baten	33 767	29 482	9 561	9 561	9 561	9 561	9 561
Lasten
Apparaatskosten	32 327	27 568	9 337	9 337	9 337	9 337	9 337
– Personele kosten	19 833	18 188	5 959	5 959	5 959	5 959	5 959
waarvan eigen personeel	17 425	16 688	5 221	5 221	5 221	5 221	5 221
waarvan externe inhuur	2 408	1 500	738	738	738	738	738
– Materiële kosten	12 494	9 380	3 378	3 378	3 378	3 378	3 378
waarvan apparaat ICT	586	411	30	30	30	30	30
waarvan bijdrage SSO’s	346	295	222	222	222	222	222
Rentelasten	– 11	70	44	44	44	44	44
Afschrijvingskosten	351	950	180	180	180	180	180
– Materieel	327	931	180	180	180	180	180
waarvan apparaat ICT	0	0	0	0	0	0	0
– Immaterieel	24	19	0	0	0	0	0
Overige kosten	890	894	0	0	0	0	0
– Dotaties voorzieningen	890	894	0	0	0	0	0
– Bijzondere lasten	0	0	0	0	0	0	0
Totaal lasten	33 557	29 482	9 561	9 561	9 561	9 561	9 561
Saldo van baten en lasten	210	0	0	0	0	0	0

Toelichting begroting van baten en lasten

De opbrengst voor het moederdepartement bestaat uit een bijdrage per behandelplaats en een vaste bijdrage voor kapitaallasten. Voor Almata Ossendrecht is geen sprake van frictiekosten. Voor de transitiekosten zijn bij VWS reeds middelen gereserveerd.

Opbrengst moederdepartement 2013 Almata Ossendrecht (bedragen x € 1 000)

Exploitatiebijdrage op basis van 70 plaatsen * € 115 000	8 050
Bijdrage voor kapitaallasten	1 510
Totaal	9 560

Voor omzet derden is geen bedrag geraamd, omdat nog niet duidelijk is of er inkomsten uit ESF-projecten (Europees Sociaal Fonds) zullen zijn.

4.3 Kasstroomoverzicht

Kasstroomoverzicht Almata Ossendrecht voor het jaar 2013 (bedragen x € 1 000)

	Omschrijving	2011 stand slotwet	2012 vastgestelde begroting	2013	2014	2015	2016	2017
1.	Rekening courant RHB 1 januari + depositorekeningen	7 189	7 432	6 382	4 632	4 632	4 632	4 632
2.	Totaal operationele kasstroom	797	– 200	– 1 200	0	0	0	0
	-/- totaal investeringen	– 242	– 500	– 400	0	0	0	0
	+/+ totaal boekwaarde desinvesteringen	40			0	0	0	0
3.	Totaal investeringskasstroom	– 202	– 500	– 400	0	0	0	0
	-/- eenmalige uitkering aan moederdepartement	0	0	0	0	0	0	0
	+/+ eenmalige storting door moederdepartement	0	0	0	0	0	0	0
	-/- aflossingen op leningen	– 352	– 350	– 150	0	0	0	0
	+/+ beroep op leenfaciliteit	0	0	0	0	0	0	0
4.	Totaal financieringskasstroom	– 352	– 350	– 150	0	0	0	0
5.	Rekening-courant RHB 31 december + stand depositorekeningen (=1+2+3+4)	7 432	6 382	4 632	4 632	4 632	4 632	4 632

Toelichting kasstroomoverzicht

De kasstroom gaat verder vanuit de stand van Almata per eind 2011 (TK 33 240 XVI, nr. 1). Vervolgens is de stand 2012 berekend. Het saldo loopt in 2013 verder terug, omdat de reserves gebruikt worden voor de dekking van een deel van de transitiekosten en omdat de leningen afgelost zullen worden in verband met de privatiseringsplannen. Bij privatisering zal er volledig afgerekend moeten worden.

De investeringen bestaan uit de aanpassingen van de leefgroepen en kamers van de jongeren in verband met veiligheid, comfort en klimaat.

4.4 Overzicht doelmatigheidsindicatoren

Overzicht doelmatigheidsindicatoren Almata Ossendrecht voor het jaar 2013

	2011 stand slotwet	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Omschrijving generiek deel
1. Kostprijzen per behandelplaats (€)	140 840	139 000	137 000	137 000	137 000	137 000	137 000
2. Bijdrage per behandelplaats	141 882	139 000	137 000	137 000	137 000	137 000	137 000
3. Aantal fte totaal (exclusief externe inhuur)	278	272	89	89	89	89	89
4. Saldo van baten en lasten (%)	0,6%	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%
Omschrijving specifiek deel
1. Gemiddelde verblijfsduur in maanden	6	7	7	7	7	7	7
2. Geregistreerde klachten	270	350	50	50	50	50	50
3. Klachten gegrond verklaard	13,7%	5,0%	5,0%	5,0%	5,0%	5,0%	5,0%

Toelichting overzicht doelmatigheidsindicatoren

Kostprijzen per product(groep)

Aantal fte totaal

Saldo van baten en lasten

Het saldo van baten en lasten als percentage van de totale baten.

Gemiddelde verblijfsduur

De vermelde verblijfstermijn van zeven maanden betreft het gesloten deel. Het verlengde totale zorgtraject kan doorlopen tot anderhalf jaar.

Geregistreerde klachten

De verwachte afname van het aantal klachten vindt zijn oorzaak in de opsplitsing van Almata.

5. JeugdzorgPlus-instelling De Lindenhorst / Almata

5.1 Inleiding

In onderstaande begroting wordt uitgegaan van de nieuwe situatie per 2013 waar De Lindenhorst gefuseerd is met Almata locatie Den Dolder. De cijfers in de jaren 2011 en 2012 hebben betrekking op de huidige instelling De Lindenhorst en zijn bijgevolg niet vergelijkbaar met de latere jaren.

De privatisering is voorzien in 2013. Er is echter wel gekozen om voor de jaren 2014 en verder bedragen op te nemen. Dit bedrag is gelijk aan die van 2013, maar exclusief de frictiekosten die in 2013 voorzien zijn. Indien de privatisering conform schema verloopt, zal de instelling per 2014 niet meer als baten-lastendienst onder het Ministerie van VWS vallen. Deze wijziging zal bij de begroting voor 2014 zichtbaar worden.

De Lindenhorst is een gespecialiseerde JeugdzorgPlus-instelling en heeft als kerntaak het bieden van individuele zorgtrajecten voor jongeren tussen de 12 en 18 jaar, tijdelijk in een gesloten setting waarbij de gesloten fase zo kort als mogelijk en zo lang als nodig duurt. De organisatie biedt orthopedische basiszorg, onderwijs en specialistische interventies aan jongeren met ernstige gedragsproblemen op een of meerdere leefgebieden. Dit met als doel jongeren beter toegerust te laten terugkeren in de samenleving.

Meer informatie over de organisatie en taken van De Lindenhorst vindt men op de website: www.delindenhorst.nl

5.2 Begroting van baten en lasten 2013

Begroting van baten en lasten De Lindenhorst /Almata voor het jaar 2013 (bedragen x € 1 000)

	2011 stand slotwet	2012 vastgestelde begroting	2013	2014	2015	2016	2017
Baten
Omzet moederdepartement	10 819	9 407	18 849	14 130	14 130	14 130	14 130
Omzet overige departementen	0	0	0	0	0	0	0
Omzet derden	511	687	0	0	0	0	0
Rentebaten	3	0	0	0	0	0	0
Vrijval voorzieningen	140	0	0	0	0	0	0
Bijzondere baten	0	0	0	0	0	0	0
Totaal baten	11 473	10 094	18 849	14 130	14 130	14 130	14 130
Lasten
Apparaatskosten	11 159	9 949	13 518	13 518	13 518	13 518	13 518
– Personele kosten	7 923	6 785	8 573	8 573	8 573	8 573	8 573
waarvan eigen personeel	7 611	6 464	8 242	8 242	8 242	8 242	8 242
waarvan externe inhuur	312	321	331	331	331	331	331
– Materiële kosten	3 236	3 164	4 945	4 945	4 945	4 945	4 945
waarvan apparaat ICT	65	160	42	42	42	42	42
waarvan bijdrage SSO’s	252	251	297	297	297	297	297
Frictiekosten	0	0	4 719	0	0	0	0
Rentelasten	7	15	63	63	63	63	63
Afschrijvingskosten	78	130	252	252	252	252	252
– Materieel	78	130	202	202	202	202	202
waarvan apparaat ICT	0	0	0	0	0	0	0
– Immaterieel	0	0	50	50	50	50	50
Overige kosten	38	0	297	297	297	297	297
– Dotaties voorzieningen	0	0	297	297	297	297	297
– Bijzondere lasten	38	0	0	0	0	0	0
Totaal lasten	11 282	10 094	18 849	14 130	14 130	14 130	14 130
Saldo van baten en lasten	191	0	0	0	0	0	0

Toelichting begroting van baten en lasten

De cijfers in de jaren 2011 en 2012 hebben betrekking op de huidige instelling De Lindenhorst. De bedragen 2013 en verder zijn gebaseerd op de verwachtingen voor de komende jaren.

De opbrengst voor het moederdepartement bestaat uit een regulier deel voor de reguliere bedrijfsvoering een aanvullend deel voor noodzakelijke frictiekosten. Voor de overige transitiekosten zijn bij VWS reeds middelen gereserveerd.

Opbrengst moederdepartement 2013 De Lindenhorst /Almata (bedragen x € 1 000)

Regulier deel
Exploitatiebijdrage op basis van 96 capaciteitsplaatsen * € 115 000	11 040
Bijdrage voor kapitaallasten	2 790
Bijdrage voor Rijksspecifieke kosten (deelname aan SBF)	300
Aanvullend deel
Doorlopende (huur)kosten voor gebouw	3 710
Doorlopende ICT-kosten (contract)	149
Kosten bewaking leegstaand gebouw	550
Kosten in verband met afbouwen capaciteit 1e kwartaal	310
Totaal	18 849

Voor omzet derden is geen bedrag geraamd, omdat nog niet duidelijk is of er inkomsten uit ESF-projecten (Europees Sociaal Fonds) zullen zijn.

5.3 Kasstroomoverzicht

Kasstroomoverzicht De Lindenhorst /Almata voor het jaar 2013 (bedragen x € 1 000)

	Omschrijving	2011 stand slotwet	2012	2013	2014	2015	2016	2017
1.	Rekening courant RHB 1 januari + depositorekeningen	1 566	719	407	122	122	122	122
2.	Totaal operationele kasstroom	– 715	– 200	– 200	0	0	0	0
	-/- totaal investeringen	– 30	– 55	– 25	0	0	0	0
	+/+ totaal boekwaarde desinvesteringen	0	0	0	0	0	0	0
3.	Totaal investeringskasstroom	– 30	– 55	– 25	0	0	0	0
	-/- eenmalige uitkering aan moederdepartement	0	0	0	0	0	0	0
	+/+ eenmalige storting door moederdepartement	0	0	0	0	0	0	0
	-/- aflossingen op leningen	– 102	– 57	– 60	0	0	0	0
	+/+ beroep op leenfaciliteit	0	0
4.	Totaal financieringskasstroom	– 102	– 57	– 60	0	0	0	0
5.	Rekening-courant RHB 31 december + stand depositorekeningen (=1+2+3+4)	719	407	122	122	122	122	122

Toelichting kasstroomoverzicht

De kasstroom gaat verder vanuit de stand van De Lindenhorst per eind 2011 (TK 33 240 XVI, nr. 1). Vervolgens is de stand 2012 berekend. Het saldo loopt in 2013 verder terug, omdat de reserves gebruikt worden voor de dekking van een deel van de transitiekosten en omdat de leningen afgelost zullen worden in verband met de privatiseringsplannen. Bij privatisering zal er volledig afgerekend moeten worden.

De investeringen zijn in verband met de privatiseringsplannen gering. Er zal alleen geïnvesteerd moeten worden in beveiligingsvoorzieningen in verband met het samenbrengen van jongens en meisjes op één locatie.

5.4 Overzicht doelmatigheidsindicatoren

Overzicht doelmatigheidsindicatoren De Lindenhorst /Almata voor het jaar 2013

	2011 stand slotwet	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Omschrijving generiek deel
1. Kostprijzen per behandelplaats1 (€)	143 000	141 000	147 000	147 000	147 000	147 000	147 000
2. Bijdrage per behandelplaats	146 000	141 000	147 000	147 000	147 000	147 000	147 000
3. Aantal fte totaal (exclusief externe inhuur)	107	116	135	135	135	135	135
4. Saldo van baten en lasten (%)	1,7%	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%	0,0%
Omschrijving specifiek deel
1. Gemiddelde verblijfsduur in maanden	7	7	7	7	7	7	7
2. Geregistreerde klachten	56	29	100	100	100	100	100
3. Klachten gegrond verklaard	0%	0%	10%	10%	10%	10%	10%

Toelichting overzicht doelmatigheidsindicatoren

Kostprijzen per product(groep)

De (gemiddeld gewogen) kostprijs per behandelplaats bestaat uit een regulier deel ad € 115 000 (exclusief doorlopende kostendeel) en kapitaallasten € 32 000. De instelling zit qua regulier deel van de kosten (exploitatiekosten) op het gemiddelde van de sector. De kapitaallasten zijn hoger dan gemiddeld in de sector (panden worden gehuurd van de Rijksgebouwendienst).

De fusie van de twee rijksinstellingen, de voorbereidingen op privatisering en de invoering van trajectzorg zorgen voor een andere kostenverdeling in de begroting van de instelling dan in voorgaande jaren.

Aantal fte totaal

Het totaal aantal fulltime equivalenten werkzaam bij de baten-lastendienst per 31 december van een jaar, exclusief externe inhuur.

Het aantal fte van 135 is gebaseerd op de toekomstige lagere capaciteit van de nieuwe organisatie. Voor boventallig personeel zal naar herplaatsing worden gezocht.

Saldo van baten en lasten

Het saldo van baten en lasten als percentage van de totale baten.

Gemiddelde verblijfsduur

De vermelde verblijfstermijn van zeven maanden betreft het gesloten deel. Het verlengde totale zorgtraject kan doorlopen tot anderhalf jaar.

Geregistreerde klachten

De verwachte toename van het aantal klachten vindt zijn oorzaak in de fusie met Almata Den Dolder.

2. Financieel Beeld Zorg

1. Inleiding

In het Financieel Beeld Zorg (FBZ) staat de ontwikkeling van het Budgettair Kader Zorg centraal. Het FBZ heeft ten opzichte van voorgaande jaren een flinke verandering ondergaan. Bij deze verandering is aangesloten bij de ontwikkelingen rond Verantwoord Begroten. Daarnaast is verder uitvoering gegeven aan de motie Van der Veen (TK, 32 710-XVI, nr. 7), zoals aangekondigd in de brief van 6 december 2011 (TK vergaderjaar 2011–2012, 33 000-XVI nr. 88). Ook zijn enkele aanbevelingen uit het rapport «Uitgavenbeheersing in de zorg» van de Algemene Rekenkamer (TK vergaderjaar 2011–2012, 33 060, nr. 2) opgevolgd. De veranderingen hebben ertoe geleid dat de informatie in het Financieel Beeld Zorg meer inzichtelijk en gedetailleerder is geworden. In het Financieel Beeld Zorg worden de financiële ontwikkelingen binnen de Zorgverzekeringswet, de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ), de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de begrotingsgefinancierde BKZ-uitgaven afzonderlijk toegelicht.

Het FBZ bestaat uit de volgende onderdelen:

• 1. Inleiding

• 2. Zorguitgaven in vogelvlucht

• 3. Uitgaven Budgettair Kader Zorg

  • 3.1.1. Zorgverzekeringswet (Zvw)

  • 3.1.2. Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)

  • 3.1.3. Begrotingsgefinancierde BKZ-uitgaven

• 4. Financiering van de zorguitgaven

• 5. Financiële informatievoorziening

In de verdiepingsbijlage «Verdieping Financieel Beeld Zorg» wordt een gedetailleerd overzicht gegeven van de ontwikkelingen binnen het Budgettair Kader Zorg op het niveau van de deelsectoren in zowel de Zvw als de AWBZ.

Het Budgettair Kader Zorg (BKZ)

Het BKZ bestaat uit alle uitgaven die op basis van een wettelijke aanspraak dan wel een subsidie op grond van de Zorgverzekeringswet (Zvw) en/of de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) worden gemaakt. Een deel van de begrotingsuitgaven van VWS wordt ook gerekend tot het BKZ. Het gaat daarbij om een deel van de uitgaven op grond van de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg), de uitgaven voor zorg, welzijn en jeugdzorg in Caribisch Nederland en bepaalde uitgaven aan opleidingen. Daarnaast omvat het BKZ uitgaven die via andere begrotingshoofdstukken beschikbaar worden gesteld. Het gaat hierbij om de middelen die via het Gemeentefonds worden uitgekeerd aan gemeenten voor uitgaven voor huishoudelijke hulp in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Ook reserveringen voor onder meer loon- en prijsbijstelling op de aanvullende posten in de Miljoenennota vallen onder het BKZ.

Er is een bruto- en netto-BKZ. Het bruto-BKZ betreft het totaal van de hierboven beschreven uitgaven. Het netto-BKZ is het bruto-BKZ minus de eigen bijdragen (bijvoorbeeld het gerealiseerde verplicht eigen risico). Voor meer informatie zie de leeswijzer op bladzijde 7.

Nieuwe presentatie BKZ-uitgaven

Vanaf de ontwerpbegroting 2013 worden de premiegefinancierde BKZ-uitgaven niet meer toegelicht in de betreffende beleidsartikelen van de VWS-begroting. De premie-uitgaven worden in het Financieel Beeld Zorg uitvoerig toegelicht. Hierbij wordt in het FBZ een onderscheid gemaakt tussen enerzijds uitgaven in het kader van de Zorgverzekeringswet en anderzijds uitgaven in het kader van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en de Wet maatschappelijke ondersteuning. Voorheen werden de Zvw-uitgaven toegelicht in het begrotingsartikel Gezondheidszorg (artikel 42). De AWBZ- en Wmo-uitgaven werden toegelicht in de artikelen Volksgezondheid (artikel 41), Gezondheidszorg (artikel 42), Langdurige Zorg (artikel 43) en Maatschappelijke ondersteuning (artikel 44 en begroting Gemeentefonds). De begrotingsgefinancierde BKZ-uitgaven worden nog wel toegelicht in de begrotingsartikelen, omdat deze uitgaven onderdeel uitmaken van het wetslichaam van de begroting. Voor de volledigheid zijn ze ook hier opgenomen, maar niet meer uitgebreid toegelicht. Met deze nieuwe indeling wordt een beter en een meer integraal beeld gegeven van de ontwikkeling van de zorguitgaven.

2. Zorguitgaven in vogelvlucht

2.1 Ontwikkeling van de zorguitgaven

De zorguitgaven stegen de afgelopen jaren aanzienlijk. Met de maatregelen uit het Begrotingsakkoord 2013 zijn voorzichtige stappen gezet om te kunnen komen tot een meer houdbare ontwikkeling van de zorguitgaven. Daarnaast zijn in de afgelopen periode met verschillende sectoren afspraken gemaakt om de uitgavenstijging in de zorg te beheersen. Gegeven de verwachte ontwikkeling van de collectieve zorguitgaven is het ook op langere termijn noodzakelijk de groei bij te buigen.

We geven steeds meer uit aan zorg. In 1972 waren de zorguitgaven bijna acht procent van het Bruto Binnenlands Product (BBP). In 2013 komen we naar verwachting uit op circa dertien procent. Onderstaande figuur laat duidelijk zien dat de zorgkosten vanaf begin deze eeuw sterker stijgen dan in voorgaande decennia.

Bij voortzetting van de huidige groei van de zorguitgaven is deze bijna drie keer zo hoog als de geraamde toekomstige groei van de totale economie. Een dergelijke groei soupeert nagenoeg alle collectieve groeiruimte op en is zowel op de middellange als de lange termijn onhoudbaar. Om die reden hebben de bewindspersonen van VWS en de minister van Financiën de Taskforce Beheersing Zorguitgaven ingesteld. In juni 2012 heeft deze ambtelijke Taskforce het rapport Naar beter betaalbare zorg uitgebracht (TK 29 689, nr. 395). Het rapport doet aanbevelingen om de collectieve zorguitgaven op de middellange termijn beter te beheersen en op een houdbaar groeipad te krijgen. De SER is gevraagd om begin 2013 een advies uit te brengen hoe kan worden gewaarborgd dat de zorg betaalbaar blijft voor toekomstige generaties en er geen onoplosbare knelpunten ontstaan.

2.2 Ontwikkeling van het Budgettair Kader Zorg en de netto-BKZ-uitgaven

De collectieve zorguitgaven nemen jaarlijks toe als gevolg van onder andere de vergrijzing, de toename van het aantal chronisch zieken en technologische ontwikkelingen. Ook zijn we steeds meer onder zorg gaan verstaan. De definitie van «zorg» wordt steeds verder opgerekt. Meer zaken worden gedefinieerd in termen van ziekte en gezondheid. De financiële gevolgen hiervan worden betaald met collectieve middelen. Zonder nadere maatregelen groeien de zorguitgaven in de periode 2012–2017 naar verwachting met € 18 miljard van ruim € 64 miljard tot ruim € 82 miljard.

Het BKZ is voor de periode 2011–2015 bij de start van het Kabinet-Rutte-Verhagen vastgesteld (zie de stand BKZ Regeerakkoord in tabel 1). Bij de start van het Kabinet-Rutte-Verhagen is in totaal € 15 miljard13 groei geaccommodeerd voor de zorguitgaven. Ondanks deze groei zijn de zorguitgaven in 2011 sterker gestegen dan voorzien. De overschrijding van het BKZ over 2011 komt uit op € 2 miljard. De verwachte overschrijding voor 2012 is ruim € 1 miljard.

Om te voorkomen dat de zorguitgaven op den duur onhoudbaar worden en andere collectieve uitgaven zullen verdringen is het noodzakelijk om maatregelen te nemen. In het Begrotingsakkoord 2013 (TK 33 280, nr. 1) zijn voorzichtige stappen gezet om de groei van de uitgaven in de zorg te verlagen. Zo is in het Begrotingsakkoord 2013 besloten het verplicht eigen risico te verhogen met € 115 tot € 350. Daarnaast wordt een compensatie gevraagd voor niet-zorgkosten (voeding en verblijf) wanneer men in een instelling voor medisch- specialistische zorg verblijft. Een andere maatregel uit het Begrotingsakkoord 2013 betreft het extramuraliseren van lichte intramurale zorg. De overige maatregelen worden verder toegelicht in paragraaf 3. Als gevolg van de genomen maatregelen in het Begrotingsakkoord 2013 slaat de overschrijding van het Budgettair Kader Zorg in 2013 om in een onderschrijding. In 2013 is de onderschrijding van het kader € 1,0 miljard en loopt op tot € 1,3 miljard in 2015. Ondanks deze onderschrijding stijgen de zorguitgaven van 2013 tot 2015 nog steeds met € 6,5 miljard. van het kader blijven de zorguitgaven stijgen. Met de maatregelen uit het Begrotingsakkoord is een goede stap gezet op weg naar beheersing van de zorguitgaven. Daarmee zijn we er niet. Additionele maatregelen zijn nodig om op een houdbaar groeipad van de zorguitgaven te komen.

Tabel 1 Ontwikkeling van het BKZ en de netto-BKZ-uitgaven 2011–2015 (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015
1. BKZ Startnota	59 666	63 067	66 993	71 018	74 190
2. Prijs nationale bestedingen	– 35	– 76	– 252	– 390	– 418
3. IJklijnmutaties	150	87	6	12	50
4. Bijstelling BKZ	115	12	– 239	– 378	– 369
5. Uitgavenkader BKZ in lopende prijzen	59 781	63 079	66 754	70 640	73 822
6. Netto-BKZ-uitgaven jaarverslag 2011/1e suppletoire begroting 2012	61 815	64 278	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
7. Over-/onderschrijding BKZ jaarverslag 2011/1e suppletoire begroting 2012	2 035	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
8. Netto-BKZ-uitgaven ontwerpbegroting 2013	61 797	64 238	65 801	69 276	72 548
9. Over-/onderschrijding BKZ		1 159	– 953	– 1 365	– 1 274
Als gevolg van de bijstelling in de netto-BKZ-uitgaven		1 171	– 1 193	– 1 743	– 1 642

In de ontwerpbegroting 2012 is reeds een verwachte kaderoverschrijding van € 549 miljoen gemeld. Deze is in de eerste suppletoire begroting 2012 bijgesteld naar € 636 miljoen. Tabel 2 geeft een overzicht van de kadertoetsing van het Budgettair Kader Zorg over 2011 tot en met 2015 vanaf de stand Startnota. Sinds de eerste suppletoire begroting 2012, zijn de uitgaven in 2012 met € 25 miljoen neerwaarts bijgesteld, waardoor de totale overschrijding uitkomt op € 1 160 miljoen.

Tabel 2 Kadertoets Budgettair Kader Zorg 2013 (bedragen x € 1 miljoen; -/- is saldoverbeterend)

	2011	2012	2013	2014	2015
Kadertoets BKZ Startnota	0	0	0	0	0
Mutatie begroting 2012	1 379	549	84	– 236	– 82
Kadertoets BKZ begroting 2012	1 379	549	84	– 236	– 82
Mutatie jaarverslag 2011/1e suppletoire begroting 2012	656	636	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
Kadertoets BKZ jaarverslag 2011/1e suppletoire begroting 2012	2 035	1 185	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
Mutatie begroting 2013	n.v.t.	– 26	– 1 037	– 1 129	– 1 192
Kadertoets BKZ begroting 2013	n.v.t.	1 159	– 953	– 1 365	– 1 274

2.3 Horizontale ontwikkeling van de BKZ-uitgaven per sector

Tabel 3 Horizontale ontwikkeling van de BKZ-uitgaven (bedragen x € 1 miljard)

	2011	V	N	T	2012	V	N	T	2013
Zorgverzekeringswet (Zvw)	36,5	– 0,5	0,9	0,1	37,0	1,2	0,9	1,9	41,0
Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ)	25,2	1,4	1,1	– 0,2	27,5	0,2	0,6	– 0,9	27,3

Volume

De volumeontwikkeling heeft betrekking op de (voorziene) groei van de zorguitgaven door onder meer toenemend zorggebruik, pakketuitbreiding en kwaliteitsverbetering. De meest recente cijfers laten voor de Zvw tussen 2011 en 2012 een beperkte groei zien van € 0,5 miljard. Hiervan wordt circa € 1 miljard verklaard door de nominale ontwikkeling en technische herschikkingen. Er resteert dan een negatieve volumegroei van circa € 0,5 miljard. Die negatieve volumegroei hangt samen met het pakket aan maatregelen dat met ingang van 2012 zijn beslag heeft gekregen.

Zo zijn in de begroting 2012 (TK, vergaderjaar 2011–2012, 33 000 XVI, nr. 2.) maatregelen aangekondigd voor onder andere de curatieve ggz, huisartsen, verloskunde en de paramedische sector en zijn dieetadvisering en het programma stoppen met roken uit het verzekerd pakket gehaald. Daarnaast is afgezien van de pakketopname van de beweegkuur en is een hoofdlijnenakkoord gesloten met de instellingen voor medisch specialistische zorg. Tussen de jaren 2012 en 2013 wordt een volumegroei van € 2,3 miljard verwacht. Naast de volumeontwikkeling die al in het regeerakkoord was voorzien, is sprake van een beperkte pakketuitbreiding. Zo maken per 1 januari 2013 dieetadvisering en het programma stoppen met roken weer onderdeel uit van het verzekerd pakket, maar worden de rollator en andere eenvoudige mobiliteitshulpmiddelen niet meer vergoed.

De volumegroei 2011–2012 in de AWBZ bedraagt naar verwachting € 1,4 miljard. Dit hangt samen met de in het Regeerakkoord voorziene groeiruimte, uitvoeringstegenvallers en maatregelen, waaronder de in het Regeerakkoord aangekondigde verhoging van de zzp-tarieven. Naast deze intensivering zijn in eerdere begrotingen verschillende maatregelen aangekondigd die in 2012 pas zichtbaar zijn, zoals het onder de contracteerruimte brengen van de capaciteitsgroei en het beperken van de keuzemogelijkheid van het pgb.

Tussen de jaren 2012–2013 is de verwachte volumegroei in de AWBZ beperkt. Dit hangt samen met de maatregelen die met ingang van 1 januari 2013 worden getroffen. Zo worden vanaf 1 januari 2013 onder andere de bovenbudgettaire vergoedingen onder de contracteerruimte gebracht, de tariefverhoging van de zzp’s in de ggz en ghz ongedaan gemaakt, de groeiruimte verlaagd tot het niveau van de demografie en de normtarieven voor vervoer geharmoniseerd.

Nominaal

De nominale ontwikkeling betreft de jaarlijkse aanpassing van de zorguitgaven aan de loon- en prijsontwikkeling op basis van de ramingen van het CPB. Tussen 2011 en 2013 bedraagt de nominale ontwikkeling voor de Zvw circa € 1,9 miljard en voor de AWBZ circa € 1,6 miljard. De nominale ontwikkeling voor 2013 wordt in het voorjaar van 2013 definitief vastgesteld op basis van het Centraal Economisch Plan van het CPB.

Technisch

Technische mutaties betreffen voornamelijk mutaties in de financieringsachterstand en budgetneutrale verschuivingen tussen onderdelen van de AWBZ, de Zvw en de begroting van VWS. De ontwikkeling tussen 2011 en 2012 is voornamelijk te verklaren door de financieringsachterstand 2011 en bij de ontwikkeling 2012 en 2013 gaat het om de overheveling van de geriatrische revalidatiezorg en de bruikleenregeling voor hulmiddelen van de AWBZ naar de Zvw. Daarnaast zijn in 2012–2013 middelen voor de opleidingen vanuit de begroting naar de AWBZ en Zvw overgeheveld.

2.4 Verticale ontwikkeling van de BKZ-uitgaven en – ontvangsten 2011 t/m 2017

Tabel 4 laat vanaf de stand ontwerpbegroting 2012 de verticale ontwikkeling van de BKZ-uitgaven en -ontvangsten per financieringsbron zien op hoofdlijnen. Verdieping van de verticale ontwikkeling per sector vindt plaats in paragraaf 3 en in de verdiepingsbijlage Financieel Beeld Zorg.

Tabel 4 Verticale ontwikkeling van de BKZ-uitgaven en -ontvangsten (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Bruto-BKZ-uitgaven ontwerpbegroting 2012	64 412,9	67 187,4	70 756,2	74 611,0	77 842,2	82 099,0
Totaal mutaties	573,0	651,7	– 284,4	– 547,1	– 640,4	– 57,4
Bruto-BKZ-uitgaven ontwerpbegroting 2013	64 985,9	67 839,1	70 471,9	74 064,0	77 201,8	82 041,6	87 194,8
BKZ-ontvangsten ontwerpbegroting 2012	3 255,8	3 641,4	3 795,0	3 952,2	3 855,8	4 028,6
Totaal mutaties	– 67,1	– 40,0	876,0	836,0	798,0	798,0
BKZ-ontvangsten ontwerpbegroting 2013	3 188,7	3 601,4	4 671,0	4 788,2	4 653,8	4 826,6	4 922,8
Netto-BKZ-uitgaven ontwerpbegroting 2012	61 157,2	63 545,9	66 961,2	70 658,8	73 986,4	78 070,4
Totaal mutaties	640,1	691,7	– 1 160,4	– 1 383,1	– 1 438,4	– 855,4
Netto-BKZ-uitgaven ontwerpbegroting 2013	61 797,2	64 237,7	65 800,8	69 275,8	72 548,0	77 215,0	82 271,9

3. Uitgaven Budgettair Kader Zorg

3.1 Zorgverzekeringswet (Zvw)

3.1.1 Algemene doelstelling

Een kwalitatief goed en toegankelijk stelsel voor curatieve zorg tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten.

3.1.2 Rol en verantwoordelijkheid minister

De minister van VWS is systeemverantwoordelijk voor de werking van het stelsel voor curatieve zorg. De minister is verantwoordelijk voor het opstellen en handhaven van de wettelijke kaders waarbinnen het zorgstelsel functioneert. Het wettelijk kader wordt gevormd door de Zorgverzekeringswet, de Wet Bijzondere Medische Verrichtingen, de Wet Marktordening Gezondheidszorg, de Wet Geneesmiddelenprijzen en de Wet Toelating zorginstellingen.

De uitvoering van het zorgstelsel is in handen van private partijen. Verzekeraars sluiten contracten met een veelheid aan private, over het land verspreide zorgaanbieders: ziekenhuizen, instellingen voor geestelijke gezondheidszorg en vrijgevestigde beroepsbeoefenaren, zoals huisartsen, apothekers, paramedici. Door middel van onderlinge concurrentie proberen verzekeraars een zo goed mogelijke prijs/kwaliteitverhouding en doelmatigheid in de zorg te bereiken. De zorg wordt gefinancierd uit collectieve middelen, maar de zorg die aanbieders verlenen en de uitgaven die daarmee gemoeid zijn vergen geen expliciete toestemming van de minister van VWS. Deze vloeien voort uit de aanspraken die zijn vastgelegd in de Zorgverzekeringswet (Zvw). De diversiteit van de zorgsector op een speelveld met publieke en private elementen heeft consequenties voor de sturingsmogelijkheden voor de minister van VWS.

De minister is in het zorgstelsel verantwoordelijk voor macrokostenbeheersing en stelt eisen aan de kwaliteit van de zorg. De minister heeft geen directe invloed op de hoeveelheid zorg die wordt geleverd en de prijsontwikkeling in die sectoren waar de prijsvorming door de markt wordt bepaald. De minister heeft wel invloed op de samenstelling van het verplicht verzekerde pakket (het basispakket) en de (maximale) hoogte van tarieven in sectoren waar de prijsvorming niet is vrijgegeven. Tevens kan de minister doelmatigheid in de zorgsector bevorderen, bijvoorbeeld door het maken van afspraken met het veld en het stimuleren van gepast zorggebruik.

3.1.3 Kerncijfers

Onderstaande kerncijfers schetsen een beeld van de zorgverzekeringswet. In het Financieel Beeld Zorg zullen deze kerncijfers komende jaren worden uitgebreid.

Tabel 6 Kerncijfers Zorgverzekeringswet (Zvw)

	Eenheid	2010	2011	2012
Algemeen
1. Bevolking naar leeftijd in % van totale bevolking	%
– 0–20		23,7	23,5
– 21–65		61,0	60,9
– 65+		15,3	15,6
Totale bevolking	aantal miljoen	16,6	16,7	16,7
2. Levensverwachting bij 65	jaren
– mannen		18,0
– vrouwen		21,2
Zorgverzekering
3. Gemiddelde nominale premie	euro	1 110	1 224	1 253
4. Percentage verzekerden met een collectieve verzekering	%	64	65	68
Eerstelijnszorg
5. Aantal werkzame huisartsen	aantal	8 976	8 884
6. Toegestane instroom huisartsenopleiding	aantal	588	629	720
7. Aantal werkzame tandartsen (jaar 2009)	aantal	8 881
8. Aantal werkzame verloskundigen	aantal	2 556	2 612
9. Aantal werkzame fysiotherapeuten	aantal	16 410
10. Gemiddeld aantal contacten per persoon met huisarts	aantal	4,2
11. % personen met contact in 1 jaar	%	72,3
12. Gemiddeld aantal contacten per persoon met tandarts	aantal	2,3
13. % personen met contact in 1 jaar	%	78,4
14. Gemiddeld aantal contacten per persoon met fysiotherapeut	aantal	3,7
15. % personen met contact in 1 jaar	%	22
16. Geregistreerde sociaal-geneeskundigen		5 402	5 331
Medisch specialistische zorginstellingen
17. Aantal zorgaanbieders algemene ziekenhuizen, UMC en ZBC	aantal
– algemene ziekenhuizen		84
– categorale ziekenhuizen		2
– UMC		8
– evt. ZBC (actief in A- en/of B segment)		184
18. Aantal dagopnames	aantal	1 094 513
19. Aantal verpleegdagen	aantal	7 832 146
20. Aantal eerste polibezoeken	aantal	8 176 387
21. Gemiddeld aantal contacten per persoon met specialist	aantal	2,3
22. % personen met contacten in 1 jaar	%	37,8
23. Geregistreerde medisch specialisten (niet artsen voor verstandelijk gehandicapten en ouderengeneeskunde)	aantal	20 144	20 863
24. Top 5 DBC's personen jonger dan 65 (jaar 2009)	personen * 1 000
– Poliklinisch consult door heelkunde		118
– Brekings- of refractie-afwijking | Conservatieve behandeling poliklinisch		86
– Acute middenoor ontsteking, lijmoor, functiestoornis van de buis van eustacius| behandeling op polikliniek		69
– Suikerziekte zonder afwijking aan het netvlies | Conservatieve behandeling poliklinisch		67
– Verloskundig adviesconsult (max. 2 consulten) | Conservatieve behandeling op de polikliniek		61
25. Top 5 DBC's personen ouder dan 65 (jaar 2009)	personen * 1 000
– Staar | Behandeling in dagopname met ingreep		89
– Suikerziekte zonder afwijking aan het netvlies | Conservatieve behandeling poliklinisch		70
– Intercollegiaal consult door interne geneeskunde		58
– Poliklinisch consult door oogheelkunde		53
– Intercollegiaal consult door cardiologie		38
Ziekenvervoer
26. Aantal ambulance-inzetten	aantal	463 910
Genees- en hulpmiddelen
27. Aantal openbare apotheken	aantal		1 980
28. Gemiddeld aantal voorschriften geneesmiddelen per persoon	aantal		12,5
29. Aandeel generieke verstrekkingen in de voorschriften	%		60,6
30. Aandeel generieke verstrekkingen in de kosten	%		10,9
31. Aantal personen dat vergoede hulpmiddelen gebruikt	aantal miljoen		2,3
Geestelijke gezondheidszorg
32. Geestelijke ongezond. Op basis van Somscore MHI-5 (Mental Health Inventory 5), internationale maat voor de psychische gezondheid. De maximale score is 100. Hoe lager de score, hoe slechter de psychische gezondheid. Het cijfer geeft het percentage van personen van 12 jaar of ouder met een score van minder dan 60.	%	10,7
33. Aantal cliënten curatieve ggz	aantal * 1 000	1 106	(jaar 2009)
– Aantal cliënten eerstelijns curatieve ggz	aantal * 1 000	288,9	(jaar 2009)
– Aantal cliënten tweedelijns curatieve ggz	aantal * 1 000	865,7	(jaar 2009)
34. Aantal en soort aanbieders curatieve ggz	aantal	6 427	(jaar 2009)
Waarvan:
– Eerstelijn psychologische zorg verlener	aantal	4 031	(jaar 2009)
– Eerstelijn overig (psychiaters, othopedagogen, etc	aantal	174	(jaar 2009)
– Tweede lijn gebudgetteerde zorginstellingen	aantal	178	181
– Tweede lijn niet gebudgetteerde zorginstellingen	aantal	58	(jaar 2009)
– Tweede lijn psychologische zorgverlener	aantal	1 518	(jaar 2009)
– Tweede lijn vrijgevestigde psychiater (medisch specialist)	aantal	466	(jaar 2009)

3.1.4 Beleidswijzigingen en prioriteiten 2013

In 2011 zijn twee akkoorden gesloten, een hoofdlijnenakkoord met de ziekenhuizen en zorgverzekeraars en een beheersmodel met de medisch specialisten, met als doel een beheerste kostenontwikkeling in de ziekenhuiszorg. De ambitie is om de structurele uitgavengroei in de ziekenhuiszorg in de periode 2012 tot 2015 tot 2,5% te beperken en zo rust in de sector te creëren (TK 29 248, nr. 215).

In het akkoord met de huisartsen is voor de jaren 2012 en 2013 ook een groei van 2,5% afgesproken. De huisartsen krijgen daarnaast 0,5% extra ruimte ten behoeve van substitutie. De huisartsen leggen zich toe op het besparen van € 50 miljoen door het doelmatig voorschrijven van medicatie (TK 32 620, nr.  71).

In het door vijf partijen gesloten Begrotingsakkoord 2013 (TK 33 280, nr. 1) zijn verschillende afspraken gemaakt over de curatieve zorg. Zo wordt er een onderzoek uitgevoerd naar de wijze waarop de inkomens van medisch specialisten meer in lijn gebracht kunnen worden met hun collega’s in het buitenland. De uitkomsten hiervan worden eind 2012 verwacht. Daarnaast wordt het verplicht eigen risico verhoogd tot € 350 per jaar (met compensatie voor lage inkomens), worden pakketmaatregelen getroffen (waaronder het schrappen van de aanspraak op eenvoudige mobiliteitshulpmiddelen) en worden twee eigen bijdragen ingevoerd. Het betreft een eigen bijdrage per verpleegdag in het ziekenhuis van € 7,50 en een eigen bijdrage van 25% voor hoortoestellen. Door de functionele omschrijving en het vervallen van de maximumvergoeding is de verwachting dat de eigen bijdrage voor hoortoestellen straks lager is dan de bijbetaling onder de huidige regeling. De maximale vergoeding bedraagt in de huidige situatie nog € 500 terwijl de totale kosten per toestel vaak liggen tussen de € 1 000 en € 2 000 met als gevolg een bijbetaling van € 500 tot € 1 500.

Per 1 januari 2013 worden de duurdere oncolytica en de groeihormonen overgeheveld van de aanspraak «farmaceutische zorg» naar de aanspraak «geneeskundige zorg». Deze geneesmiddelen zullen als medisch-specialistische zorg niet langer in het geneesmiddelenvergoedingensysteem (GVS) zijn opgenomen. De overheveling beoogt te komen tot een eenduidige aanspraak op zorg van deze specialistische geneesmiddelen om te voorkomen dat de patiënt de dupe wordt van financiering- en verstrekkinggeschillen tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars. Voor alle geselecteerde groepen geldt dat ze als onderdeel van de medisch-specialistische behandeling voorgeschreven worden (TK 29 248, nr. 231).

De zorginkoop voor curatieve zorg is sterk in ontwikkeling. Met het hoofdlijnen akkoord is er een flinke versnelling in het contracteerproces gekomen. Er is steeds meer verscheidenheid in aanpak van de zorginkoop. Voor de komende jaren is van belang dat het tempo van doelmatigheidsverbetering hoog blijft. Daartoe wordt vanuit de overheid het zorginkoopproces gestimuleerd met het verder risicodragend maken van verzekeraars en met een voorgenomen aanpassing van artikel 13 Zvw. Die aanpassing geeft verzekeraars meer mogelijkheden om een lagere vergoeding, of geen vergoeding, te geven als de verzekerde afwijkt van de door de verzekerde gecontracteerde zorg en ook zet deze aanpassing aan tot een verdere vervroeging van het contracteerproces.

Om de zorg goed te kunnen laten functioneren is een ruim voldoende aanbod van beroepsbeoefenaren nodig. Het Opleidingsfonds moet ervoor zorgen dat er per zorgopleiding voldoende specialisten worden opgeleid. Dit gebeurt door middel van sturing op de instroom. Het gaat bij de bekostiging onder andere om de opleiding tot medisch specialist, huisarts en een aantal ggz-opleidingen. Met ingang van 2013 zal de bekostiging niet langer plaatsvinden door middel van een subsidie van de rijksbegroting, maar door middel van een beschikbaarheidbijdrage op grond van de Wet marktordening in de gezondheidszorg (Wmg) uitgevoerd door de NZa. Het CVZ zal de betalingen doen.

In 2013 wordt de Zvw uitgebreid met de geriatrische revalidatiezorg (€ 817 miljoen) en de tijdelijke uitleen van verpleegartikelen (€ 79 miljoen). Deze middelen worden overgeheveld vanuit de AWBZ (TK 30 597, nr. 184).

3.1.5 Verticale ontwikkeling van de BKZ-uitgaven en -ontvangsten per sector

Tabel 7 laat vanaf de stand ontwerpbegroting 2012 de verticale ontwikkeling van de BKZ-uitgaven en -ontvangsten per sector zien. Voor verdere toelichting wordt verwezen naar de verdiepingsbijlage.

Tabel 7 Verticale ontwikkeling van de Zvw-uitgaven en -ontvangsten (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Zvw-uitgaven ontwerpbegroting 2012	36 129,6	36 840,5	39 083,2	41 507,1	43 583,3	46 195,6
Mee- en tegenvallers
Actualisering Zvw-uitgaven	371,4	366,2	366,2	366,2	366,2	366,2
Hoofdlijnenakkoord instellingen voor medisch-specialistische zorg	0,0	– 333,0	– 333,0	– 333,0	– 333,0	– 333,0
Beleidsmatige mutaties
Bestuurlijk akkoord curatieve ggz	0,0	0,0	– 75,0	– 100,0	– 100,0	– 100,0
Overheveling bruikleenhulpmiddelen	0,0	0,0	79,1	81,2	83,4	83,4
Correctie overgangsbeleid prestatiebekostiging	0,0	0,0	37,0	37,0	0,0	0,0
Dieetadvisering in het pakket	0,0	0,0	44,0	44,0	44,0	44,0
Overheveling geriatrische revalidatiezorg	0,0	0,0	817,0	817,0	817,0	817,0
Overheveling doelmatigheidskorting geriatrische revalidatiezorg	0,0	0,0	0,0	0,0	– 50,0	– 50,0
Overheveling ggz AWBZ naar Zvw	17,1	17,1	17,1	17,1	17,1	17,1
Beschikbaarheidsbijdrage opleidingen Zvw	0,0	0,0	997,6	1 027,0	1 036,5	1 008,5
Rechtmatigheid conform Zvw	0,0	47,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Rollator en overige eenvoudige loophulpmiddelen uit het basispakket	0,0	0,0	– 20,0	– 20,0	– 20,0	– 20,0
Ondersteuning stoppen met roken	0,0	0,0	20,0	20,0	20,0	20,0
Aanpassing tariefkorting huisartsen	0,0	34,3	34,3	34,3	34,3	34,3
Aanpassing tariefkorting logopedie	0,0	1,1	1,1	1,1	1,1	1,1
Aanpassing tariefkorting verloskunde	0,0	2,0	2,0	2,0	2,0	2,0
Aanpassing tarieven kaakchirurgie	0,0	0,0	0,0	– 20,0	– 20,0	– 20,0
Werelddekking	0,0	30,0	60,0	0,0	0,0	0,0
Overheveling FZO naar de VWS-begroting	0,0	0,0	– 20,0	– 20,0	– 20,0	– 20,0
Overige mutaties	– 49,4	59,9	201,2	203,1	268,0	292,9
Technische en macro-economische mutaties
Macro bijstellingen	0,0	– 78,8	– 261,9	– 482,8	– 535,0	62,4
Financieringsmutatie	16,8
Totaal mutaties	355,9	145,7	1 966,7	1 674,1	1 611,6	2 205,9
Zvw-uitgaven ontwerpbegroting 2013	36 485,5	36 986,2	41 049,9	43 181,2	45 195,0	48 401,5	51 852,7
Zvw-ontvangsten ontwerpbegroting 2012	1 514,5	1 945,0	2 106,6	2 236,1	2 088,4	2 236,5
Ramingsbijstelling eigen risico	0,0	0,0	– 82,0	– 122,0	– 160,0	– 160,0
Eigen bijdrage verpleegdag 7,50 euro instellingen medisch-specialistische zorg	0,0	0,0	55,0	55,0	55,0	55,0
Nieuwe bekostiging hoortoestellen	0,0	0,0	27,0	27,0	27,0	27,0
Verhogen eigen risico tot 350 euro met compensatie lage inkomens	0,0	0,0	800,0	800,0	800,0	800,0
Verzachten eigen bijdrage ggz	0,0	0,0	– 55,0	– 55,0	– 55,0	– 55,0
Totaal mutaties	0,0	0,0	745,0	705,0	667,0	667,0
Zvw-ontvangsten ontwerpbegroting 2013	1 514,5	1 945,0	2 851,6	2 941,1	2 755,4	2 903,5	2 972,8
Netto-Zvw-uitgaven ontwerpbegroting 2012	34 615,0	34 895,5	36 976,6	39 271,0	41 494,9	43 959,1
Mutatie in de netto-Zvw-uitgaven	355,9	145,7	1 221,7	969,1	944,6	1 538,8
Netto-Zvw-uitgaven ontwerpbegroting 2013	34 971,0	35 041,2	38 198,3	40 240,1	42 439,5	45 497,9	48 879,9

Mee- en tegenvallers

Actualisering Zvw-uitgaven

Op basis van de gegevens van de NZa en het CVZ zijn de zorguitgaven 2011 geactualiseerd (zie tabel 8).

Tabel 8 Actualisering Zvw-uitgaven (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Eerstelijnszorg	124,3	122,2	122,2	122,2	122,2	122,2	122,2
Medisch-specialistische zorg	325,5	337,1	337,1	337,1	337,1	337,1	337,1
Ziekenvervoer	14,1	14,1	14,1	14,1	14,1	14,1	14,1
Genees- en hulpmiddelen	– 253,6	– 251,4	– 251,4	– 251,4	– 251,4	– 251,4	– 251,4
Geneeskundige geestelijke gezondheidszorg	113,8	115,0	115,0	115,0	115,0	115,0	115,0
Overig	16,2	29,2	29,2	29,2	29,2	29,2	29,2
Nominaal en onverdeeld	31,1	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Totaal	371,4	366,2	366,2	366,2	366,2	366,2	366,2

Hoofdlijnenakkoord instellingen voor medisch-specialistische zorg

In 2011 is een Bestuurlijk Hoofdlijnenakkoord met instellingen voor medisch-specialistische zorg gesloten. Een beheerste kostenontwikkeling is daarbij uitgangspunt. In dat akkoord is een financieel kader voor 2012 tot en met 2014 overeengekomen tussen verzekeraars en zorgaanbieders. Uitgaande van het overeengekomen budgettair kader 2012–2014 uit het Hoofdlijnenakkoord werkt de overschrijding, zoals geconstateerd op basis van 2011, niet structureel door.

Beleidsmatige mutaties

Bestuurlijk akkoord curatieve ggz

Dit is een maatregel uit het Begrotingsakkoord 2013. Er is een bestuurlijk akkoord met de veldpartijen in de curatieve ggz gesloten. Onderdeel van dit akkoord is het inzetten op een doelmatigere zorg. Dit leidt tot een opbrengst van € 75 miljoen in 2013 oplopend tot € 100 miljoen vanaf 2014.

Overheveling bruikleenhulpmiddelen

De bruikleenhulpmiddelen die vanuit de AWBZ-regeling worden verstrekt worden per 2013 overgeheveld naar de Zvw. Conform de motie Gerbrands c.s. (33 000-XVI, nr. 52) is bij de behandeling van de begroting 2012 besloten om de AWBZ-regeling voor uitleen van hulpmiddelen (bijv. krukken) naar de Zvw over te hevelen, maar geen Zvw-hulpmiddelen in de Wmo onder te brengen, zodat er op het gebied van de hulpmiddelen niets verandert in de Wmo.

Correctie overgangsbeleid prestatiebekostiging

Als onderdeel van het voortzetten van het overgangsbeleid naar volledige prestatiebekostiging in de medisch-specialistische zorg is voor de jaren 2013 en 2014 een bedrag van € 37 miljoen toegevoegd aan het kader (vrijgevestigd) medisch specialisten.

Dieetadvisering in het pakket

In het Begrotingsakkoord 2013 is € 100 miljoen gereserveerd voor preventie en palliatieve zorg. Een deel van dit budget wordt ingezet om het mogelijk te maken dieetadvisering met ingang van 1 januari 2013 weer in het basispakket op te nemen.

Overheveling geriatrische revalidatiezorg

Het Kabinet-Rutte-Verhagen heeft besloten om de overheveling van de geriatrische revalidatiezorg naar de Zvw per 1 januari 2013 te doen plaatsvinden. In totaal is € 817 miljoen overgeheveld van de AWBZ naar de Zvw.

Het jaar 2013 is een overgangsjaar, dit betekent onder andere dat de zorgverzekeraars in 2013 de zorginkoop via representatie vormgegeven en dat met hen afgesproken is dat zij productieafspraken maken met vergelijkbare omvang als de productie in de AWBZ.

Doelmatigheidskorting geriatrische revalidatiezorg

De overheveling van de geriatrische revalidatiezorg levert vanaf 2015 structureel een doelmatigheidswinst op van € 50 miljoen. Dit wordt bereikt door doelmatiger zorglevering en zorginkoop. Deze taakstelling wordt ook overgeheveld van AWBZ naar Zvw.

Overheveling ggz AWBZ naar Zvw

In het kader van de beleidsregel «Overheveling ggz-budget AWBZ-Zvw» is het voor ggz-instellingen mogelijk te schuiven tussen AWBZ- en Zvw-budgetten voor de ggz. In 2011 zijn door enkele tientallen instellingen gezamenlijk met zorgkantoren en representerende verzekeraars verzoeken ingediend, die per saldo hebben geleid tot een verschuiving van € 17 miljoen van AWBZ naar Zvw.

Overheveling beschikbaarheidsbijdrage opleidingen

Toetsing rechtmatigheid conform Zvw

De besparing als gevolg van de Regeerakkoord-maatregel «vergoeding rechtmatigheid conform Zvw» wordt in 2012 en 2013 nog niet gerealiseerd. Er is een traject in gang gezet in samenwerking met verzekeraars en zorgaanbieders, waarin de maatregel nader wordt uitgewerkt zodat implementatie in 2014 in de rede ligt.

Rollator en overige eenvoudige mobiliteitshulpmiddelen uit het basispakket

In het Begrotingsakkoord 2013 is besloten om het advies van het CVZ op te volgen door de rollator en andere eenvoudige mobiliteitshulpmiddelen uit het pakket te halen.

Ondersteuning bij stoppen met roken in het pakket

In het Begrotingsakkoord 2013 is € 100 miljoen gereserveerd voor preventie en palliatieve zorg. Een deel van dit budget wordt ingezet om het mogelijk te maken om programmatische ondersteuning bij het stoppen met roken met ingang van 1 januari 2013 in het basispakket op te nemen.

Aanpassing tariefkorting huisartsen

Naar aanleiding van de CVZ-cijfers over 2010 is de korting op het huisartsentarief, zoals opgenomen in de begroting 2012, verlaagd. Aanvullend is eind 2011 besloten om de korting nog verder met € 14 miljoen te verlagen.

Aanpassing tariefkorting logopedie

Naar aanleiding van geactualiseerde inzichten over 2010 is de tariefskorting verlaagd. Dit leidt tot een opwaartse bijstelling van het kader.

Aanpassen tariefkorting verloskunde

Naar aanleiding van geactualiseerde inzichten over 2010 is de tariefskorting verlaagd. Dit leidt tot een opwaartse bijstelling van het kader.

Aanpassen tarieven kaakchirurgie

In het Begrotingsakkoord 2013 is besloten de tarieven van de specialistische tandheelkunde door de Nederlandse Zorgautoriteit te laten herijken. Hiervoor is per 2014 een taakstellende besparing van € 20 miljoen ingeboekt.

Werelddekking

Er is sprake van een besparingsverlies in 2012. Het ingezette traject van het aanpassen van de verdragen verloopt niet conform verwachting. Verwacht wordt dat deze aanpassingen niet eerder dan 1 januari 2014 doorgevoerd zijn.

Overheveling FZO naar VWS-begroting

Betreft een overheveling van het kader instellingen voor medisch specialistische zorg naar het Fonds Ziekenhuisopleidingen (FZO) ten behoeve van het opleiden van gespecialiseerd verpleegkundigen en ondersteunend medisch personeel.

Technische en macro-economische mutaties

Macrobijstellingen

De raming van de zorguitgaven is aangepast op basis van de meest recente macro-economische inzichten in de MEV 2012 van het Centraal Planbureau (CPB).

Financieringsmutatie

Er is sprake van een zeker tijdsverloop tussen het moment waarop de NZa de productieafspraken van partijen ontvangt en de verwerking daarvan in de budgetten en de bevoorschotting/declaraties van de instellingen. Als gevolg daarvan is het gebruikelijk dat de financiering binnen een jaargrens afwijkt van de uitgaven (budgetten) in dat jaar. Zo ontstaan zogeheten financieringsachterstanden of -voorsprongen. Deze verschillen worden in het daaropvolgende jaar verrekend. Tussen de jaren doen zich daardoor incidentele financieringsschuiven voor. Meerjarig gezien volgt de financiering echter altijd de uitgaven.

Ontvangsten

Ramingsbijstelling eigen risico

Dit betreft een ramingsbijstelling voor de opbrengsten uit het eigen risico. Deze bijstelling wordt grotendeels verklaard door een lagere nominale ontwikkeling van de Zvw-uitgaven.

Eigen bijdrage verblijfskosten € 7,50 instellingen medisch specialistische zorg

Dit is een maatregel uit het Begrotingsakkoord 2013. Cliënten die in een instelling voor medisch specialistische zorg (ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra) verblijven gaan een eigen bijdrage voor verblijfskosten van € 7,50 per dag betalen als gedeeltelijke compensatie voor niet-zorgkosten (voeding en verblijf).

Nieuwe bekostiging hoortoestellen

Dit is een maatregel uit het Begrotingsakkoord 2013. In 2013 worden de aanspraken ten aanzien van hoortoestellen functioneel omschreven en vervalt de huidige maximum vergoeding. Verzekeraars hebben aangegeven zo in staat te zijn tot scherper inkopen. Dit leidt naar verwachting tot een fors lagere gemiddelde prijs voor hoortoestellen. Daarbij wordt een eigen bijdrage van 25% voor hoortoestellen geïntroduceerd. Door de functionele omschrijving en het vervallen van de maximum vergoeding is de verwachting dat de eigen bijdrage straks veel lager is dan de bijbetaling onder de huidige regeling.

Verhogen eigen risico tot € 350 met compensatie lage inkomens

Zoals besloten in het Begrotingsakkoord 2013 wordt het verplicht eigen risico met € 115 verhoogd van € 235 naar € 350. Volledige compensatie voor personen met een laag inkomen wordt gegeven via de zorgtoeslag. Deze gaat voor lage inkomens ook met € 115 omhoog.

Verzachten eigen bijdrage ggz

De eigen bijdrage in de curatieve ggz wordt conform het Begrotingsakkoord 2013 verzacht om zo toegang tot deze zorg voor kwetsbare groepen te garanderen.

3.2 Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) en Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)

3.2.1 Algemene doelstelling

Een kwalitatief goed, toegankelijk en betaalbaar stelsel voor zorg en ondersteuning voor mensen met een langdurige of chronische aandoening van lichamelijke, verstandelijke of psychische aard met het oog op het zo lang mogelijk participeren in de samenleving en behoud van eigen regie.

3.2.2 Rol en verantwoordelijkheid minister

De minister van VWS is systeemverantwoordelijk voor de werking van het stelsel voor langdurige zorg. De minister is verantwoordelijk voor het opstellen en handhaven van de wettelijke kaders waarbinnen het zorgstelsel functioneert. Het wettelijk kader wordt gevormd door de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en de Wet maatschappelijke ondersteuning. Op grond van de AWBZ hebben de zorgverzekeraars de zorgplicht. Via de zorgkantoren contracteren zij zorgaanbieders voor het leveren van verantwoorde langdurige zorg. De zorgkantoren verstrekken ook de pgb’s aan cliënten. Het recht op zorg in de AWBZ wordt bepaald door middel van indicatiestelling die wordt uitgevoerd door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Het CIZ voert de indicatiestelling onafhankelijk, objectief en integraal uit op een manier die voor cliënten begrijpelijk en helder is. De minister heeft geen directe invloed op de hoeveelheid zorg die wordt geleverd. De minister ziet erop toe dat de langdurige zorg tegen voor de samenleving aanvaardbare maatschappelijke kosten wordt geleverd.

De minister wordt voor de AWBZ ondersteund door de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), het College voor Zorgverzekeringen (CVZ), de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu). De IGZ handhaaft normen voor een verantwoorde zorg zoals deze door de sectoren zelf zijn vastgesteld. De NZa handhaaft een doelmatige inrichting van het systeem van prikkels en verantwoordelijkheden en ziet toe op de invulling van de zorgplicht. Het CVZ adviseert over AWBZ-aanspraken en de toepassing daarvan.

Onder de bruto-BKZ-uitgaven vallen ook middelen die via andere begrotingshoofdstukken beschikbaar komen. Het gaat hierbij o.a. om de middelen die via het Gemeentefonds worden uitgekeerd aan gemeenten voor uitgaven voor huishoudelijke hulp in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De verantwoordelijkheid voor het bevorderen van zelfredzaamheid en participatie ligt bij gemeenten. De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) biedt gemeenten hiervoor het wettelijk kader dat op lokaal niveau verder wordt ingevuld en waarover verantwoording wordt afgelegd aan de gemeenteraad. De minister is verantwoordelijk voor een stelsel dat optimaal bijdraagt aan het bevorderen van zelfredzaamheid en participatie en legt over de resultaten van dit stelsel verantwoording af aan de Tweede Kamer.

3.2.3 Kerncijfers

Tabel 9 schetst een beeld van de AWBZ en de Wmo. In het Financieel Beeld Zorg zullen deze kerncijfers komende jaren worden uitgebreid.

Tabel 9 Kerncijcers Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) en Wmo

	eenheid	2007	2008	2009	2010	2011
Aanspraak
1. Aantal personen met een AWBZ-indicatie CIZ ultimo verslagjaar	1 000	nvt	nvt	nvt	742	770
– waarvan met een indicatie voor zorg met verblijf	1 000	nvt	nvt	nvt	334	347
– waarvan met een indicatie voor zorg zonder verblijf	1 000	nvt	nvt	nvt	408	423
Gebruik
Persoonsgebonden budgetten (pgb)
2. Aantal personen met een PGB ultimo verslagjaar (CVZ)	1 000	90	109	118	121	139
Zorg in natura (eigen bijdrageplichtig CAK):
3. Aantal personen met eigenbijdrage plichtige zorg gedurende gehele verslagjaar	1 000
– waarvan zorg met verblijf	1 000	nvt	334	342	379
– waarvan zorg zonder verblijf	1 000	373	380	377	387
Volume (productie)
Zorg in natura met verblijf (nacalculatie):
4. Aantal dagen zorgzwaartepakketten geestelijke gezondheidszorg	1 mln.	5,9	8,1	8,8	9,2	9,9
– waarvan licht					5,1	5,1
5. Aantal dagen zorgzwaartepakketten gehandicaptenzorg	1 mln.	21,3	21,8	22,2	26,9	28,4
– waarvan licht					7,5	7,7
6. Aantal dagen zorgzwaartepakketten verpleging en verzorging	1 mln.	nvt	60,1	60,3	57,9	57,8
– waarvan licht					19,1	17
Zorg in natura zonder verblijf (nacalculatie):
7. Aantal uren persoonlijke verzorging	1 mln.	30,6	34,5	37,4	39,7
8. Aantal uren verpleging	1 mln.	11,2	8,9	7,7	7
9. Aantal uren begeleiding	1 mln.	18,1	19,8	17,5	17,1
10. Aantal uren behandeling	1 mln.	0,8	0,8	2,1	2
11. Aantal dagdelen dagbesteding/dagactiviteiten	1 mln.	22,6	23,2	22	16,7
MEE-instellingen
12. Aantal cliënten MEE-organisaties	aantal	100 546	99 192	100 676	101 457	98 458
13. Aantal diensten MEE-organisaties	aantal	185 976	168 715	171 409	183 237	188 471
14. Totaal aantal MEE-organisaties	aantal	23	23	22	22	22
Rijksvaccinatieprogramma
15. Percentage deelname aan Rijksvaccinatieprogramma	%	94	94,5	95,2	95	95,4
Wet Maatschappelijke ondersteuning
Huishoudelijke verzorging
16. Uren	1 mln.				56,5	56,8
17. Personen	1 000				436	442
18. Groei uren	%					0,6
19. Groei personen	%					1,3

3.2.4 Beleidswijzigingen en prioriteiten 2013

In 2013 wordt het verkrijgen van een persoonsgebonden budget behalve voor mensen met een intramurale indicatie ook mogelijk gemaakt voor een andere groep cliënten. Het gaat om cliënten met een extramurale indicatie voor  persoonlijke verzorging of verpleging, al dan niet in combinatie met begeleiding. Bij een indicatie voor alleen begeleiding (al dan niet in combinatie met kortdurend verblijf) is alleen een persoonsgebonden budget mogelijk als er 10 uur of meer zorg is geïndiceerd. Nieuwe cliënten komen pas na een jaar in aanmerking voor het pgb, tenzij op basis van de indicatie de verwachting is dat de zorgvraag langdurig is. Verder komt de cliënt in aanmerking voor een pgb als naar zijn oordeel er geen passende zorg in natura is. Dit toetst het zorgkantoor op basis van het zorgplan van de cliënt. Deze maatregelen zijn een uitwerking van de intensivering van het Begrotingsakkoord 2013 (TK 33 280, nr. 1). De ontwikkeling van de uitgaven voor het pgb na 2015 is met de nodige onzekerheden omgeven.

In 2013 wordt de AWBZ afgeslankt door middel van maatregelen die meer synergie bewerkstelligen door de Zvw-financiering. Het betreft het overhevelen van geriatrische revalidatiezorg in totaal € 817 miljoen (€ 698 miljoen zorgkosten en € 119 miljoen kapitaallasten) en het overhevelen van de tijdelijke uitleen van verpleegartikelen (€ 79 miljoen). De Tweede Kamer is hierover reeds geïnformeerd (TK 29 689, nr. 396).

Als uitwerking van het Begrotingsakkoord 2013 worden de zzp-tarieven bij de gehandicaptenzorg en de langdurige geestelijke gezondheidszorg gekort met € 280 miljoen en worden de vervoerskosten in de AWBZ met € 150 miljoen gekort. Tevens worden de intramurale tarieven persoonsgebonden budget gekort met € 30 miljoen.

Het extramuraliseren van de zorg voor nieuwe cliënten in de zorgzwaartepakketten 1 tot en met 3 levert een besparing op van € 20 miljoen in 2013 die oploopt tot € 400 miljoen in 2018. Dit betekent dat nieuwe cliënten, die voorheen een indicatie voor een licht zorgzwaartepakket zouden hebben ontvangen, in 2013 een indicatie voor extramurale zorg (in functies en klassen) krijgen.

Tevens is er een maatregel genomen om de groei van de uitgaven te beperken tot demografische groei wat € 150 miljoen bespaart. De volumegroei voor de AWBZ-contracteerruimte 2013 bedraagt nu € 410 miljoen in plaats van oorspronkelijk € 560 miljoen. In het Begrotingsakkoord 2013 is de vermogensinkomensbijtelling verhoogd naar 12%. Door deze maatregel dragen vermogende cliënten die gebruik maken van de AWBZ of Wmo meer bij.

In de brieven «Visie op Cliëntondersteuning» en »Decentralisatie taken naar en groei in de Wmo» (TK 30 597, nr. 197 en TK 30 597, nr. 206) is het voornemen aangekondigd om de cliëntondersteuning te decentraliseren. In overleg met de MEE-organisaties en gemeenten wordt deze decentralisatie in 2013 voorbereid, onder meer door het uitvoeren van pilots. De verantwoordelijkheid voor het bevorderen van zelfredzaamheid en participatie ligt bij gemeenten. De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) biedt gemeenten hiervoor het wettelijk kader.

Om de zorg goed te kunnen laten functioneren is een ruim voldoende aanbod van beroepsbeoefenaren nodig. Het Opleidingsfonds moet ervoor zorgen dat er per zorgopleiding voldoende specialisten worden opgeleid. Dit gebeurt door middel van sturing op de instroom. Het gaat bij de bekostiging onder andere om de opleiding tot arts verstandelijk gehandicapten en specialist ouderengeneeskunde. Met ingang van 2013 zal de bekostiging niet langer plaatsvinden door middel van een subsidie van de rijksbegroting, maar door middel van een beschikbaarheidbijdrage op grond van de Wet marktordening in de gezondheidszorg (Wmg) uitgevoerd door de Nederlandse Zorgautoriteit. Het CVZ zal de betalingen doen (TK 32 393, nr. 17).

3.2.5 Verticale ontwikkeling van de BKZ-uitgaven en -ontvangsten per sector

Tabel 10 laat vanaf de stand ontwerpbegroting 2012 de verticale ontwikkeling van de BKZ-uitgaven en -ontvangsten per sector zien.

Tabel 10 Verticale ontwikkeling van de AWBZ-uitgaven en -ontvangsten (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
AWBZ-uitgaven ontwerpbegroting 2012	25 040,4	27 076,4	28 463,8	29 813,9	30 848,0	32 418,9
Mee- en tegenvallers
Actualisering AWBZ-uitgaven	77,9	301,2	301,2	301,2	301,2	301,2
Ramingsbijstelling nhc’s	0,0	– 8,0	– 16,0	– 24,0	– 40,0	– 73,0
Ramingsbijstelling zorg in natura	0,0	40,0	40,0	40,0	40,0	40,0
Ramingsbijstelling pgb's	0,0	– 42,0	– 94,0	– 32,0	– 44,0	– 44,0
Beleidsmatige mutaties
Overheveling bruikleenhulpmiddelen	0,0	0,0	– 79,1	– 81,2	– 83,4	– 83,4
Extramuralisering AWBZ	0,0	0,0	– 20,0	– 50,0	– 100,0	– 200,0
Overheveling geriatrische revalidatiezorg	0,0	0,0	– 817,0	– 817,0	– 817,0	– 817,0
Overheveling doelmatigheidskorting geriatrische revalidatiezorg	0,0	0,0	0,0	0,0	50,0	50,0
Overheveling ggz AWBZ naar Zvw	– 17,1	– 17,1	– 17,1	– 17,1	– 17,1	– 17,1
Onder contracteerruimte brengen van bovenbudgettaire vergoedingen	0,0	0,0	– 40,0	– 40,0	– 40,0	– 40,0
Ongedaan maken tariefsverhoging 5% pgb intramuraal	0,0	0,0	– 30,0	– 30,0	– 30,0	– 30,0
Ongedaan maken verhoging ZZP-tarief ggz/ghz	0,0	0,0	– 280,0	– 280,0	– 280,0	– 280,0
Beschikbaarheidsbijdrage opleidingen AWBZ	0,0	0,0	25,7	25,7	25,7	25,7
Terugdraaien overheveling begeleiding naar de Wmo	0,0	0,0	80,0	140,0	140,0	140,0
Terugdraaien IQ-maatregel	0,0	0,0	60,0	120,0	210,0	250,0
Scheiden wonen en zorg	0,0	0,0	0,0	0,0	100,0	140,0
Toekomstbestendiger maken pgb	0,0	0,0	150,0	150,0	150,0	150,0
Verlaging groeiruimte tot niveau demografie	0,0	0,0	– 150,0	– 150,0	– 150,0	– 150,0
Verlaging vergoeding vervoerskosten instellingen	0,0	0,0	– 150,0	– 150,0	– 150,0	– 150,0
Verlaging budget Wmo vermogensinkomensbijtelling	0,0	0,0	– 34,0	– 34,0	– 34,0	– 34,0
Overige mutaties	– 32,5	23,3	53,5	– 44,7	130,8	126,6
Technische en macro-economische mutaties
Macro bijstellingen	0,0	168,4	– 81,6	– 27,8	– 312,0	– 266,4
Indexering budget Wmo	0,0	– 69,8	– 69,8	– 69,8	– 69,8	– 65,2
Financieringsmutatie	155,3
Totaal mutaties	183,6	396,0	– 1 168,2	– 1 070,7	– 1 019,6	– 1 026,4
AWBZ-uitgaven ontwerpbegroting 2013	25 224,0	27 472,4	27 295,6	28 743,2	29 828,4	31 392,5	33 058,4
AWBZ-ontvangsten ontwerpbegroting 2012	1 681,2	1 696,4	1 688,4	1 716,1	1 767,4	1 792,1
Actualisering AWBZ-ontvangsten	– 58,0	– 40,0	45,0	45,0	45,0	45,0
Vermogensinkomensbijtelling AWBZ	0,0	0,0	86,0	86,0	86,0	86,0
Totaal mutaties	– 58,0	– 40,0	131,0	131,0	131,0	131,0
AWBZ-ontvangsten ontwerpbegroting 2013	1 623,2	1 656,4	1 819,4	1 847,1	1 898,4	1 923,1	1 950,0
Netto-AWBZ-uitgaven ontwerpbegroting 2012	23 359,1	25 380,0	26 775,4	28 097,8	29 080,6	30 626,8
Mutatie in de netto-AWBZ-uitgaven	241,6	436,0	– 1 299,2	– 1 201,7	– 1 150,6	– 1 157,4
Netto-AWBZ-uitgaven ontwerpbegroting 2013	23 600,8	25 816,0	25 476,2	26 896,1	27 930,0	29 469,4	31 108,4

Mee- en tegenvallers

Actualisering AWBZ-uitgaven

Tabel 11 Actualisering AWBZ-uitgaven (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Zorg in natura	291,5	260,5	260,5	260,5	260,5	260,5	260,5
Persoonsgebonden budgetten	– 206,1	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Mee-instellingen	– 3,1	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Overig	3,9	40,7	40,7	40,7	40,7	40,7	40,7
Nominaal en onverdeeld	– 8,3	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Totaal	77,9	301,2	301,2	301,2	301,2	301,2	301,2

Ramingsbijstelling nhc’s

De invoering van de normatieve huisvestingscomponent (nhc) in de AWBZ leidt tot een aanvullende besparing.

Ramingsbijstelling zorg in natura

Betreft de overloop van pgb naar zorg in natura in 2011.

Ramingsbijstelling pgb's

De pgb-maatregel die per 1 januari 2012 is ingegaan kent een aanvullende opbrengst. Dit komt door nieuwe, lagere cijfers over de instroom in 2011. In de bijstelling is ook rekening gehouden met weglek voor de vergoedingsregeling.

Beleidsmatige mutaties

Overheveling bruikleenhulpmiddelen

De bruikleenhulpmiddelen die vanuit de AWBZ-regeling worden verstrekt worden per 2013 overgeheveld naar de Zvw. Conform de motie Gerbrands c.s. (TK 33 000-XVI, nr. 52) is bij de behandeling van de begroting 2012 besloten om de AWBZ-regeling voor uitleen van hulpmiddelen (bijvoorbeeld krukken) naar de Zvw over te hevelen, maar geen Zvw-hulpmiddelen in de Wmo onder te brengen, zodat er op het gebied van de hulpmiddelen niets verandert in de Wmo.

Extramuralisering AWBZ

In het Begrotingsakkoord 2013 is opgenomen dat lichte intramurale zorgzwaartepakketten voor ouderenzorg, verstandelijk gehandicaptenzorg en geestelijke gezondheidszorg worden geschrapt. Nieuwe cliënten kunnen voortaan geen aanspraak meer maken op deze zorg, maar behouden het recht op vergelijkbare zorg vanuit de eigen omgeving (extramuraal).

Overheveling geriatrische revalidatiezorg

Het Kabinet-Rutte-Verhagen heeft besloten om de overheveling van de geriatrische revalidatiezorg naar de Zvw per 1 januari 2013 te doen plaatsvinden. In totaal wordt € 817 miljoen overgeheveld van de AWBZ naar de Zvw.

Overheveling doelmatigheidskorting geriatrische revalidatiezorg

De overheveling van de geriatrische revalidatiezorg levert vanaf 2015 structureel een doelmatigheidswinst op van € 50 miljoen. Dit wordt bereikt door doelmatiger zorglevering en zorginkoop. Deze taakstelling wordt ook overgeheveld van AWBZ naar Zvw.

Overheveling ggz AWBZ naar Zvw

In het kader van de beleidsregel «Overheveling ggz-budget AWBZ-Zvw» is het voor ggz-instellingen mogelijk te schuiven tussen AWBZ- en Zvw-budgetten voor de ggz. In 2011 zijn door enkele tientallen instellingen gezamenlijk met zorgkantoren en representerende verzekeraars verzoeken ingediend, die per saldo hebben geleid tot een verschuiving van € 17 miljoen van AWBZ naar Zvw.

Onder contracteerruimte brengen van bovenbudgettaire vergoedingen

Dit is een maatregel uit het Begrotingsakkoord 2013. Bovenbudgettaire vergoedingen worden vanaf 2013 bij de contracteerruimte betrokken. Bovenbudgettaire vergoedingen zijn vergoedingen die door instellingen kunnen worden aangevraagd voor cliëntgebonden hulpmiddelen.

Ongedaan maken tariefsverhoging 5% pgb intramuraal

Dit betreft het ongedaan maken van de tariefsverhoging van pgb-tarieven voor verblijfsgeïndiceerden conform Begrotingsakkoord 2013.

Ongedaan maken verhoging zzp-tarief ggz/ghz

Dit betreft het ongedaan maken van de tariefsverhoging van de intramurale tarieven voor gehandicaptenzorg en geestelijke gezondheidszorg conform het Begrotingsakkoord 2013.

Beschikbaarheidsbijdrage opleidingen AWBZ

Met ingang van 2013 worden zorgopleidingen 1e en 2e tranche – met uitzondering van de publieke gezondheidszorg opleidingen – en de huisartsenopleiding via beschikbaarheidsbijdragen gefinancierd. Om dat mogelijk te maken wordt het bijbehorende budget overgeheveld van het begrotingsgefinancierde BKZ naar het premiegefinancierde BKZ. Het grootste deel gaat naar de Zvw, een beperkt deel naar de AWBZ.

Terugdraaien overheveling begeleiding naar de Wmo

In het Begrotingsakkoord 2013 is besloten de geplande overheveling van begeleiding naar de Wmo vanaf 1 januari 2013 vooralsnog niet uit te voeren.

Terugdraaien IQ-maatregel

In het Begrotingsakkoord 2013 is besloten om de IQ-maatregel (beperken doelgroep AWBZ) uit het Regeerakkoord niet door te voeren

Scheiden wonen en zorg

In het Regeerakkoord van het kabinet Rutte/ Verhagen is de taakstelling «Scheiden wonen en zorg» opgenomen. In het Begrotingsakkoord 2013 is op dat beleidsveld besloten over te gaan tot het extramuraliseren van de lage zzp’s. De aparte taakstelling uit het Regeerakkoord is vervolgens in het meerjarenbeeld van de begroting geïntegreerd.

Toekomstbestendiger maken pgb’s

In 2013 wordt het verkrijgen van een pgb behalve voor mensen met een intramurale indicatie ook mogelijk gemaakt voor een andere groep cliënten. Het gaat om cliënten met een extramurale indicatie voor  persoonlijke verzorging of verpleging, al dan niet in combinatie met begeleiding. Bij een indicatie voor alleen begeleiding (al dan niet in combinatie met kortdurend verblijf) is alleen een pgb mogelijk als er 10 uur of meer zorg is geïndiceerd. Nieuwe cliënten komen pas na een jaar in aanmerking voor het pgb, tenzij op basis van de indicatie de verwachting is dat de zorgvraag langdurig is. Verder komt de cliënt in aanmerking voor een pgb als naar zijn oordeel er geen passende zorg in natura is. Dit toetst het zorgkantoor op basis van het zorgplan van de cliënt.

Verlaging groeiruimte tot niveau demografie

Dit is een maatregel uit het Begrotingsakkoord 2013. Het betreft het beperken van de uitgavenstijging in de AWBZ in 2013 tot de geraamde demografische groei van het zorggebruik.

Verlaging vergoeding vervoerskosten instellingen

Dit is een maatregel uit het Begrotingsakkoord 2013. De normtarieven voor vervoer van en naar instellingen voor dagbesteding en behandeling in groepsverband worden verlaagd. Tevens wordt de nacalculatie van vervoerskosten afgeschaft.

Verlaging budget Wmo vermogensinkomensbijtelling

In het Begrotingsakkoord 2013 is een verhoging van de vermogensinkomensbijtelling in de AWBZ en Wmo opgenomen. Een deel van de opbrengst wordt bij de Wmo gerealiseerd, doordat de eigen bijdragen van Wmo-cliënten stijgen. Het Wmo-budget wordt daarom verlaagd.

Technische en macro-economische mutaties

Macro bijstellingen

De raming van de zorguitgaven is aangepast op basis van de meest recente macro-economische inzichten in de MEV 2012 van het Centraal Planbureau (CPB).

Indexering budget Wmo

Betreft bijstelling in verband met de indexatie 2012 (nominaal en volume).

Financieringsmutatie

Er is sprake van een zeker tijdsverloop tussen het moment waarop de NZa de productieafspraken van partijen ontvangt en de verwerking daarvan in de budgetten en de bevoorschotting/declaraties van de instellingen. Als gevolg daarvan is het gebruikelijk dat de financiering binnen een jaargrens afwijkt van de uitgaven (budgetten) in dat jaar. Zo ontstaan zogeheten financieringsachterstanden of -voorsprongen. Deze verschillen worden in het daaropvolgende jaar verrekend. Tussen de jaren doen zich daardoor incidentele financieringsschuiven voor. Meerjarig gezien volgt de financiering echter altijd de uitgaven.

Tabel 12 Verticale ontwikkeling van de Wmo-uitgaven en -ontvangsten (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Wmo-uitgaven ontwerpbegroting 2012	1 456,0	1 441,5	1 441,5	1 441,5	1 441,5	1 441,5
Mutaties
Indexering budget Wmo		69,8	69,8	69,8	69,8	65,2
Vermogensinkomensbijtelling Wmo			– 34,0	– 34,0	– 34,0	– 34,0
Totaal mutaties	0,0	69,8	35,8	35,8	35,8	31,2
Wmo-uitgaven ontwerpbegroting 2013	1 456,0	1 511,3	1 477,3	1 477,3	1 477,3	1 472,6	1 472,6
Wmo-ontvangsten ontwerpbegroting 2012	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
Mutaties	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
Wmo-ontvangsten ontwerpbegroting 2013	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
Netto-Wmo-uitgaven ontwerpbegroting 2012	1 456,0	1 511,3	1 477,3	1 477,3	1 477,3	1 472,6
Mutatie in de netto-Wmo-uitgaven	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
Netto-Wmo-uitgaven ontwerpbegroting 2013	1 456,0	1 511,3	1 477,3	1 477,3	1 477,3	1 472,6	1 472,6

Indexering budget Wmo

Betreft bijstelling in verband met de indexatie 2012 (nominaal en volume).

Vermogensinkomensbijtelling Wmo

De integratie-uitkering Wmo in het Gemeentefonds wordt verlaagd met € 34 miljoen vanaf 2013. Dit is het gevolg van de verhoging van de vermogensinkomensbijtelling bij de vaststelling van de eigen bijdragen, waardoor gemeenten een hogere eigen bijdrage van cliënten kunnen vragen. Op deze wijze blijft voor gemeenten een even groot budget beschikbaar voor de uitvoering van de Wmo. Gemeenten zijn zelf verantwoordelijk voor het innen van de eigen bijdragen.

3.3 Begrotingsgefinancierde BZK-uitgaven

Naast de Wmo vallen enkele andere begrotingsgefinancieerde posten onder de bruto-BKZ-uitgaven. Tot deze categorie horen de uitgaven voor de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) en de uitgaven voor zorg, welzijn en jeugdzorg in Caribisch Nederland en bepaalde uitgaven voor opleidingen. Deze uitgaven worden op de VWS-begroting verantwoord. Voor de doelstelling van dit beleid en de rol en verantwoordelijkheid van de minister wordt verwezen naar de betreffende passages op de artikelen in de begroting. Ten slotte zijn er bedragen gereserveerd op de aanvullende post van de Miljoenennota die onder het BKZ vallen. Dit betreft onder meer de loon- en prijsbijstelling voor de begrotingsgefinancierde BKZ-uitgaven.

In tabel 13 wordt de ontwikkeling van de begrotingsgefinancieerde BKZ uitgaven toegelicht. Voor de toelichting bij de verschillende mutaties wordt verwezen naar de verdiepingsbijlage.

Tabel 13 Verticale ontwikkeling van de begrotingsgefinancierde-uitgaven en -ontvangsten (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Begrotingsgefinancierde-uitgaven ontwerpbegroting 2012	3 243,0	3 270,4	3 209,3	3 290,0	3 410,9	3 484,5
Mutatie Zorgopleidingen (begroting VWS)	– 31,7	17,1	– 1 008,4	– 1 052,3	– 1 091,5	– 1 093,4
Mutatie Caribisch Nederland (begroting VWS)	14,9	23,6	28,4	33,0	33,5	42,5
Mutatie Wtcg (begroting VWS)	57,5	52,1	– 58,6	– 37,3	– 34,9	0,0
Mutatie Wmo (gemeentefonds)	0,0	69,8	35,8	35,8	35,8	31,2
Mutatie loon- en prijsbijstellingen (begroting VWS en Financien)	– 7,3	– 52,5	– 80,1	– 129,7	– 175,4	– 217,1
Totaal mutaties	33,5	110,1	– 1 082,9	– 1 150,4	– 1 232,5	– 1 236,8
Begrotingsgefinancierde-uitgaven ontwerpbegroting 2013	3 276,5	3 380,4	2 126,4	2 139,6	2 178,5	2 247,6	2 283,6
Begrotingsgefinancierde-ontvangsten ontwerpbegroting 2012	60,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Mutaties	– 9,1	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Begrotingsgefinancierde-ontvangsten ontwerpbegroting 2013	50,9	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Netto-begrotingsgefinancierde-uitgaven ontwerpbegroting 2012	3 183,0	3 270,4	3 209,3	3 290,0	3 410,9	3 484,5
Mutatie in de netto-begrotingsgefinancierde-uitgaven	42,5	110,1	– 1 082,9	– 1 150,4	– 1 232,5	– 1 236,8
Netto-begrotingsgefinancierde-uitgaven ontwerpbegroting 2013	3 225,5	3 380,4	2 126,4	2 139,6	2 178,5	2 247,6	2 283,6

4 Financiering van de zorguitgaven

4.1 Totaal beeld

Deze paragraaf gaat in op de financiering van de zorguitgaven die vallen onder het BKZ. Het grootste deel van de zorguitgaven betreft uitgaven in het kader van de Zorgverzekeringswet (Zvw) of de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Een beperkt deel betreft uitgaven die verlopen via de rijksbegroting. Een uitsplitsing voor het jaar 2013 staat in tabel 14. In het vervolg van deze paragraaf wordt dieper ingegaan op de financiering van de ZVW en de AWBZ afzonderlijk. De overheidsuitgaven die vallen onder het BKZ worden gefinancierd via belastinginkomsten.

Tabel 14 Financiering bruto BKZ- uitgaven (bedragen x € 1 miljard)

	2013
Zorgverzekeringswet	41,1
w.v. eigen betalingen	(2,9)
AWBZ	27,3
w.v. eigen betalingen	(1,8)
Overheid (opleidingen/Wtcg/Caribisch Nederland)	0,7
Overheid (gemeentefonds)	1,5
Bruto BKZ-uitgaven stand VWS ontwerpbegroting 2013	70,5

4.2 De financieringssystematiek

De Zorgverzekeringswet

Het overgrote deel van de zorguitgaven in het kader van de zorgverzekeringswet (Zvw) loopt via zorgverzekeraars. Zij betalen zorgaanbieders voor de zorg die gebruikt is door hun verzekerden. Een beperkt deel van de zorguitgaven wordt aan zorgaanbieders betaald door het zorgverzekeringsfonds (ZVF). Dit betreft vooral de beschikbaarheidsbijdrage. Het gaat daarbij om zorgprestaties waarvoor het niet mogelijk en/of wenselijk is de kosten aan verzekerden toe te rekenen. De grootste onderdelen zijn de kosten van opleidingen en de zogenaamde academische component. Daarnaast betreft het enkele kleinere onderdelen zoals brandwondenzorg, traumazorg, spoedeisende zorg en een deel van de kapitaallasten. Naast de beschikbaarheidsbijdrage betaalt het zorgverzekeringsfonds ook een deel van de grensoverschrijdende zorg.

Ter financiering van de uitgaven ontvangen verzekeraars een nominale premie, het eigen risico en eigen bijdragen. Daarnaast ontvangen zij een vereveningsbijdrage uit het zorgverzekeringsfonds (ZVF). Elke verzekeraar ontvangt zo’n bijdrage ter gedeeltelijke dekking van de zorguitgaven. Dit bedrag is zodanig dat een verzekeraar – rekeninghoudend met het risicoprofiel van zijn verzekerdenpopulatie en met het eigen risico en de eigen bijdrage die hij ontvangt – per premiebetalende verzekerde naar verwachting een gelijk bedrag per volwassen verzekerde op zijn zorgkosten tekort komt. Dit bedrag is de zogenaamde nominale rekenpremie. Deze systematiek zorgt voor een gelijk speelveld voor alle verzekeraars. Ook ontvangen verzekeraars uit het ZVF een vergoeding voor de beheerskosten van verzekerde kinderen. Uit de hiervoor genoemde inkomsten moeten verzekeraars ook hun beheerskosten dekken. Verder dienen zij reserves op te bouwen om zeker te stellen dat zij altijd aan hun verplichtingen kunnen voldoen. De Nederlandsche Bank (DNB) stelt minimumeisen aan deze reserves. Verzekeraars kunnen de beheerskosten en de reserveopbouw financieren door een opslag te leggen op de rekenpremie: de opslagpremie. In die opslag kunnen verzekeraars ook winsten en verliezen uit het verleden, afwijkende inschattingen ten aanzien van de zorguitgaven of risico-opslagen verwerken.

Het ZVF ontvangt ter financiering van zijn uitgaven de inkomensafhankelijke bijdrage (IAB) en een rijksbijdrage. Daarnaast ontvangt het ZVF de premievervangende bijdrage van verdragsgerechtigden en rente. Vanuit het fonds worden verzekeraars gedeeltelijk gecompenseerd voor kosten van wanbetaling. Vanuit het ZVF worden ook twee compensatieregelingen betaalt: de compensatie eigen risico en de compensatie eigen bijdrage ggz. In de Zvw is geregeld dat het ZVF niet structureel mag werken met tekorten of overschotten. Daarom dient een gebleken negatief vermogen snel te worden weggewerkt via meer dan lastendekkende premies.

De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ)

Het overgrote deel van de zorguitgaven in het kader van AWBZ loopt via zorgkantoren naar zorgaanbieders (of via het Centraal Administratiekantoor (CAK) in opdracht van zorgkantoren). De uitzondering hierop vormen persoonsgebonden budgetten (PGB’s). Daarbij wordt geld door zorgkantoren overgemaakt naar burgers die zelf zorg inkopen. Zorgkantoren ontvangen hun geld uit het Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten (AFBZ).

Het AFBZ ontvangt ter financiering van zijn uitgaven (door toedoen van de belastingdienst) de AWBZ-premie. De AWBZ-premie wordt geheven als percentage over het inkomen in de eerste en tweede belastingschijf, na aftrek van een deel van de heffingskortingen. Deze heffingskortingen (die bestaan sinds de belastingherziening 2001) beperken voor burgers de te betalen loon- en inkomstenheffing. Ze beperken dus zowel de te betalen inkomsten- en loonbelasting als de te betalen premies volksverzekeringen (AWBZ, AOW en ANW). Voor 2001 waren er aftrekposten die zwaarder drukten op de belastingen en minder op de premies volksverzekeringen. Het AFBZ ontvangt van de overheid een bijdrage in de kosten van kortingen (BIKK). Via deze bijdrage wordt het fonds gecompenseerd voor het drukkend effect op de AWBZ-premies dat uitgaat van de belastingherziening 2001. Het AFBZ ontvangt van burgers (via het CAK) de eigen bijdrage AWBZ en betaalt rente aan de overheid.

In de AWBZ geldt – anders dan in de Zvw – niet de eis dat het fonds geen tekorten of overschotten mag hebben. Daartoe is ook geen noodzaak. Het saldo van het AFBZ telt mee in het saldo van de totale overheid (het EMU-saldo). Als dat saldo zich acceptabel ontwikkelt, is het niet erg als het AFBZ een groot tekort heeft en andere onderdelen van de overheid een overschot. Omdat de uitgaven sinds 2007 de inkomsten van het AFBZ (fors) te boven gaan, is er al die jaren een negatief exploitatiesaldo in het fonds. Dat leidt tot een fors oplopend negatief vermogen in het AFBZ.

4.3 De financiering in 2013

De Zorgverzekeringswet

De meeste cijfers in de kolom 2011 zijn afkomstig van of afgeleid van CVZ-cijfers. De rechtstreeks uitgaven van het ZVF en het cijfer voor de zorguitgaven van verzekeraars (voor alle sectoren behalve ziekenhuizen en ggz) zijn opgenomen uit de junilevering van het CVZ. Voor de ziekenhuizen en de ggz is het cijfer deels gebaseerd op CVZ- en deels op NZa-cijfers. De uitkering van het Zvf aan verzekeraars is afgeleid van de raming van de zorguitgaven van verzekeraars. De beheerskosten/reserveopbouw bij verzekeraars en de nominale premie zijn overgenomen van het CPB. De cijfers voor de inkomensafhankelijke bijdrage en de rijksbijdrage zijn overgenomen uit de maartlevering van het CVZ. Dit geldt ook deels voor de post overige baten (rentebaten). Een ander deel van deze post (wanbetalers, onverzekerden, verdragsgerechtigden) is overgenomen uit het financieel verslag uitvoeringstaken 2011 van het CVZ.

Tabel 15 Te financieren bedragen Zvw (bedragen x € 1 miljard)

	2011	2012	2013
Uitgaven ten laste van de macropremielast
Zorguitgaven verzekeraars	35,6	35,9	38,7
Rechtstreekse uitgaven zorgverzekeringsfonds	0,9	1,0	2,3
BZK-relevante uitgaven	36,5	37,0	41,0
Beheerskosten/reserveopbouw verzekeraars	1,8	2,7	1,8
Overige baten zorgverzekeringsfonds	0,1	0,2	0,2
Saldo zorgverzekeringsfonds	1,1	1,2	2,0
Totaal te financieren	39,4	41,1	45,1
Financiering
Inkomensafhankelijke bijdrage	19,7	20,1	22,7
Nominale premie	15,9	16,7	16,9
Rijksbijdrage kinderen	2,3	2,4	2,6
Eigen betalingen	1,5	1,9	2,9
Totaal	39,4	41,1	45,1

Het zorgverzekeringsfonds (ZVF)

In tabel 16 staan de uitgaven en inkomsten van het zorgverzekeringsfonds en de individuele verzekeraars.1 Hierin staan de posten uit tabel 15, maar daarnaast betalingen van het ZVF aan de verzekeraars.

Tabel 16 Exploitatie en premiestelling Zvw (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013
ZORGVERZEKERINGSFONDS
Uitgaven	20 750,0	20 899,8	22 896,8
– Uitkering aan verzekeraars voor zorg	19 649,4	19 679,8	20 384,7
– Uitkering voor beheerskosten kinderen	173,1	173,6	172,3
– Rechtstreekse uitgaven ZVF	927,5	1 045,4	2 339,8
Inkomsten	21 809,1	22 128,7	24 806,5
– Inkomensafhankelijke bijdrage	19 665,9	20 094,7	22 722,6
– Rijksbijdrage kinderen	2 318,5	2 379,0	2 565,5
– Compensatie Eigen Risico	– 106,4	– 169,8	– 241,8
– Overige baten	– 68,9	– 175,2	– 239,8
Exploitatiesaldo	1 059,0	1 229,9	1 909,7
Vermogen Zorgverzekeringsfonds	– 5009,7	– 3 779,9	– 1870,2
Vermogensnorm1	– 1636,5	– 1636,5	– 1763,2
Vermogenssaldo Zorgverzekeringsfonds	– 3373,2	– 2 143,3	– 107,0
INDIVIDUELE VERZEKERAARS
Uitgaven	37 339,3	38 659,5	40 594,9
– Zorg	35 558,0	35 940,9	38 836,7
– Beheerskosten/exploitatiesaldi	1 781,3	2 718,7	1 758,2
Inkomsten	37 339,9	38 659,5	40 594,9
– Uitkering van ZVF voor zorg	19 649,4	19 679,8	20 384,7
– Uitkering voor beheerskosten kinderen	173,1	173,6	172,3
– Nominale rekenpremie	14 291,8	13 987,1	15 358,6
– Nominale opslagpremie	1 608,2	2 704,2	1 585,9
– Eigen risico	1 616,8	1 968,6	2 865,3
– Overige baten	0.0	146,2	228,2

Verzekeraars ontvangen uit het ZVF een vergoeding voor de beheerskosten van verzekerde kinderen. Deze volgt de ontwikkeling van het aantal verzekerde kinderen. De rechtstreekse betalingen uit het ZVF (beschikbaarheidsbijdragen en uitgaven internationale verdragen) stijgen vooral vanwege de overheveling van de opleidingen. Via het ZVF lopen ook de compensatie eigen risico en de overige baten (rentelasten, premievervangende bijdragen verdragsgerechtigden en kosten wanbetalers). Deze worden bij de inkomsten geboekt.

De grootste uitgavenpost van het zorgverzekeringsfonds is de bijdrage aan de verzekeraars ter gedeeltelijke dekking van de zorgkosten. De stijging hierin van € 0,7 miljard resulteert uit de groei van de inkomensafhankelijke bijdrage (die groeit met € 2,6 miljard) en de groei van de rijksbijdrage (die groeit met € 0,2 miljard). Deze hogere inkomsten (van € 2,8 miljard) worden doorgegeven aan de verzekeraars, voor zover zij niet nodig zijn in het fonds. Dat laatste is het geval met de stijging van de rechtstreeks uitgaven van het fonds (die met € 1,3 miljard stijgen), met het hogere saldo van het zorgverzekeringsfonds (dat met € 0,7 miljard stijgt1) en met de overige baten en de twee compensatieregelingen (deze stijgen samen € 0,1 miljard).

De verzekeraars

De nominale premies en inkomensafhankelijke bijdragen

Hiervoor is toegelicht hoe de uitgaven en inkomsten zich op macroniveau naar huidig inzicht ontwikkelen tussen 2012 en 2013. Daarbij wordt rekening gehouden met de huidige inzichten voor 2012. Die waren nog niet bekend toen de premies 2012 werden vastgesteld. Bij het verklaren van de premiestijging van 2012 naar 2013 op microniveau moet het huidige beeld 2013 worden vergeleken met het beeld 2012 ten tijde van de premievaststelling. Dat is in de meeste gevallen de begroting 2012.

De inkomensafhankelijke bijdrage stijgt van 7,10% in 2012 naar 7,75% in 2013. Bij de nominale premie wordt een stijging geraamd van gemiddeld € 1 253 in 2012 naar gemiddeld € 1 273 in 2013. Voor deze bijstellingen is een aantal oorzaken te benoemen.

De belangrijkste oorzaak van de premiestijging is de stijging van de zorguitgaven van verzekeraars van de in de begroting 2012 beoogde stand voor 2012 naar de huidige inzichten voor 2013 met € 3,1 miljard. Die groei van de zorguitgaven is duidelijk hoger dan de groei van het aantal premiebetalers. Dit leidt tot een stijging van de nominale premie van circa € 115. De groei van de zorguitgaven is ook hoger dan de groei van het premieplichtig inkomen. De uitgavenstijging leidt daarom tot een stijging van de inkomensafhankelijke bijdrage met 0,3 procentpunt.

Een tweede oorzaak is de verhoging van de eigen betalingen. Het eigen risico gaat in 2013 van € 220 naar € 350. Daarnaast worden enkele eigen bijdragen geïntroduceerd. Daar tegenover staat dat de compensatie eigen risico beperkt stijgt en dat er een compensatieregeling voor de eigen bijdrage GGZ komt. Per saldo stijgen de eigen betalingen hierdoor met circa € 1,0 miljard. Deze bijstelling slaat – anders dan alle andere bijstellingen – volledig neer in de nominale premie, die hierdoor met € 1,0 miljard daalt, ofwel circa € 80.

Een derde oorzaak van de premiestijging is de groei van de rechtstreekse uitgaven van het zorgverzekeringsfonds (vooral door de overheveling van de opleidingskosten) met € 1,3 miljard, wat leidt tot een stijging van de nominale premie met circa € 45 en van de inkomensafhankelijke bijdrage met circa 0,2 procentpunt.

Een vierde oorzaak is de ontwikkeling van het beoogde saldo van het zorgverzekeringsfonds. In de begroting 2012 werd ingezet op een fondssaldo van € 1,8 miljard in 2012. Thans wordt voor 2013 gerekend met een fondssaldo van € 2,0 miljard. De toename met € 0,2 miljard leidt tot een stijging van de nominale premie met circa € 10 en een stijging van circa 0,05 procentpunt voor de inkomensafhankelijke bijdrage.

De beperking van de reserveopbouw door verzekeraars met € 0,9 miljard leidt tot een daling van de nominale premie met € 40 (- € 80 bij de opslagpremie en + € 40 bij de rekenpremie) en een daling van de inkomensafhankelijke bijdrage van 0,15 procentpunt.

De groei van de rijksbijdrage met € 0,2 miljard slaat volledig neer in lagere nominale premies. Die komen hierdoor € 15 lager uit.

Bij de overige baten van het fonds doet zich een groei van € 0,1 miljard voor wat leidt tot een stijging van de nominale premie met € 5 en een marginaal effect op de inkomensafhankelijke bijdrage.

Een laatste verklaring is gelegen in de regels ten aanzien van de 50/50-verdeling. Per saldo wordt er in de jaren 2006 tot en met 2011 meer opgehaald via het nominale deel dan met de inkomensafhankelijke bijdrage (onder andere door tegenvallers bij de inkomensafhankelijke bijdragen in 2012 en hoger vastgestelde nominale premies 2012 dan in de begroting 2012 geraamd). Hierdoor dient de premieverhouding in 2012 te worden gecorrigeerd (meer inkomensafhankelijk dan nominaal). Omdat de inkomensafhankelijke bijdrage in 2012 minder dan de helft van de totale premielast opleverde, stijgt het aandeel van de inkomensafhankelijke bijdrage in de totale premielast van 2012 naar 2013. Dit heeft een neerwaarts effect op de nominale premie van circa € 20 en een opwaarts effect op de inkomensafhankelijke bijdrage van 0,25%.

De nominale premie wordt overigens vastgesteld door de verzekeraars en het gemiddelde kan dus ook anders uitkomen dan de nu geraamde bedragen.

Tabel 17 Premieoverzicht Zvw1

	2011	2012	2013
Inkomensafhankelijke bijdrage normaal (in %)	7,75	7,10	7,75
Inkomensafhankelijke bijdrage verlaagd (in %)	5,65	5,00	5,65
Nominale rekenpremie	1 088	1 050	1 154
Nominale opslagpremie (gemiddeld)2	136	203	119
Nominale premie totaal (gemiddeld)2	1 224	1 253	1 273
Nominale premie totaal 18-	0	0	0
Standaard premie2	1 374	1 426	1 513
Eigen risico (gemiddeld)2	123	148	215
Verplicht eigen risico (maximaal)	170	220	350
Compensatie eigen risico (CER)2	56	85	94

De zorgtoeslag

De percentages die de hoogte van de zorgtoeslag bepalen wijzigen met ingang van 2013 fors. Dit komt enerzijds door een maatregel uit 2011 waarin is besloten deze percentages in vier stappen te verhogen (van 2012 tot en met 2015). Anderzijds komt dit door een tweede bijstelling van de percentages die gedaan is om effecten op de zorgtoeslag te voorkomen van de Wet Uniformering Loonbegrip. Tot slot gaan er effecten uit van twee maatregelen uit het Begrotingsakkoord 2013. Dit betreft de compensatie van het eigen risico voor de laagste inkomens en de compensatie van de verhoging van de BTW voor de laagste inkomens. Deze laatste twee maatregelen zorgen voor een hogere zorgtoeslag voor lagere inkomens en minder zorgtoeslag voor middeninkomens.

Voor de zorgtoeslag 2013 wordt in deze begroting uitgegaan van de raming van de standaardpremie die hoort bij de nominale premie uit deze begroting. De raming voor deze standaardpremie 2013 bedraagt € 1 513. Dit komt overeen met de eerder genoemde raming van de nominale premie van € 1 273 plus het geraamde gemiddelde eigen risico van personen die geen CER ontvangen plus een correctie voor de premiekorting in collectieve polissen. De Belastingdienst/toeslagen ontvangt – voordat de zorgtoeslag feitelijk wordt uitgekeerd – een geactualiseerde inschatting van de hoogte van de nominale premie nadat de verzekeraars hun premie bekend hebben gemaakt.

De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten

Tabel 18 Exploitatie en premiestelling AWBZ (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013
ALGEMEEN FONDS
Uitgaven	25 224,0	27 472,4	27 295,6
– Zorgaanspraken en subsidies	25 012,9	27 298,3	27 112,8
– Beheerskosten	211,1	174,1	182,8
Inkomsten	21 845,0	22 426,8	22 832,5
– Procentuele premie	15 099,0	15 698,0	17 729,5
– Eigen bijdragen	1 623,2	1 656,4	1 819,4
– Rijksbijdrage	12,1	12,5	13,4
– BIKK	5 248,3	5 275,7	3 719,4
– Overige baten	– 137,6	– 215,8	– 449,2
Exploitatiesaldo	– 3379,0	– 5 045,6	– 4463,0
Vermogen Algemeen Fonds	– 10 422,4	– 15 468,0	– 19 931,1
Procentuele premie (in %)	12,15	12,15	12,65

De uitgaven in het kader van de AWBZ worden gefinancierd uit het Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten (AFBZ). Tabel 18 geeft een overzicht van de uitgaven en inkomsten van dit fonds.

De uitgaven in tabel 18 komen overeen met de AWBZ-uitgaven uit tabel 10. De zorguitgaven kennen van 2012 op 2013 een beperkte daling vanwege de overheveling van de geriatrische revalidatiezorg naar de Zvw en vanwege de maatregelen uit het Begrotingsakkoord 2013.

De meeste cijfers in de kolom 2011 zijn afkomstig of afgeleid van CVZ-cijfers. De cijfers zijn overgenomen uit de kwartaalrapportage van het CVZ. Voor de premieopbrengsten is het CBS-cijfer in de EMU-definitie gebruikt en voor de eigen bijdragen het CAK-cijfer. Het vermogen van het AFBZ per ultimo 2011 is afgeleid van het cijfer voor 2010 uit het financieel jaarverslag fondsen 2010 van het CVZ.

4.4 Wat betaalt de gemiddelde burger aan zorg

Figuur 3 laat zien dat de gemiddelde volwassene in Nederland ruim € 5 000 betaalt aan collectieve zorg. Dat betreft niet alleen de nominale premie en de eigen betalingen. Een Nederlander betaalt gemiddeld ook een fors bedrag aan AWBZ premie. De inkomensafhankelijke bijdrage wordt voor een beperkt deel rechtstreeks door burgers betaald (gepensioneerden en zelfstandigen) en voor het grootste deel door werkgevers. Dat laatste deel beïnvloedt wel de loonruimte en is daarom wel meegenomen. Via de zorgtoeslag ontvangt de gemiddelde burger een bedrag ter gedeeltelijke betaling van de nominale premie en het eigen risico. Als laatste is meegenomen het bedrag dat via belastingen wordt opgebracht ter dekking van de rijksbijdragen en de zorgtoeslag. De gemiddelde lasten voor de financiering van de zorg komen voor een volwassene daarmee uit op € 5 137 voor het jaar 2013.

Dit bedrag is het gemiddelde per volwassene. Sommige mensen betalen meer en anderen betalen minder. Hoeveel iemand precies betaalt is afhankelijk van zijn inkomen (en bij recht op zorgtoeslag ook het inkomen van zijn partner). Huishoudens met een laag inkomen betalen duidelijk minder dan € 5 137 per jaar en huishoudens met een hoger inkomen duidelijk meer, omdat de meeste posten inkomensafhankelijk zijn. Dat is duidelijk bij de inkomensafhankelijke AWBZ-premies, de inkomensafhankelijke bijdrage Zvw, de inkomensafhankelijke eigen bijdrage AWBZ en de belastingen. Omdat huishoudens met een laag- of middeninkomen een inkomensafhankeljike zorgtoeslag ontvangen ter compensatie van de nominale premie en het eigen risico, geldt ook daarbij dat ze in samenhang met de zorgtoeslag toenemen met het inkomen.

5. Financiële informatievoorziening

De financiële informatie voor de bepaling van de uitgaven onder het Budgettair Kader Zorg komt tot stand door een getrapte levering. Het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) verzamelen de informatie bij verzekeraars en instellingen en leveren deze geaggregeerd bij VWS aan. De definitieve resultaten (mee- en tegenvallers) van de zorguitgaven worden vaak in een laat stadium geconstateerd. Om de zorguitgaven beter te kunnen beheersen zet het Ministerie van VWS in op een betere aansluiting tussen de budgettaire cyclus en de informatievoorziening. Specifiek ten aanzien van de informatievoorziening betekent dit dat gezocht wordt naar betere aanwending van- en eventueel andere dan de tot nu toe gebruikte informatiebronnen, waaruit geput kan worden om de ontwikkeling van de zorguitgaven lopende het jaar te monitoren.

Verbetering van de informatievoorziening

VWS neemt hierbij de regie door eisen te stellen aan de basisregistratie zodat relevante data actueel en uitwisselbaar zijn, waarbij de administratieve lasten worden beperkt door niet meer uit te vragen dan strikt noodzakelijk.

De afgelopen jaren heeft VWS een aantal stappen gezet om de financiële informatievoorziening te verbeteren. Daarnaast is in het rapport van de Taskforce Beheersing Zorguitgaven dat op 15 juni 2012 aan het parlement is gestuurd (TK 29 689, nr. 395) een aantal voorstellen gedaan om de informatievoorziening over de zorguitgaven verder te verbeteren en te versnellen. Kortheidshalve wordt verwezen naar de bijlage bij dat rapport. Ook in de Tweede Kamer is de financiële informatievoorziening een punt van aandacht en zorg. In de motie Van der Veen is in dit kader aangedrongen om uiterlijk 1 december 2012 een plan van aanpak naar de Tweede Kamer te sturen om de financiële informatie over de zorguitgaven te verbeteren en te versnellen (TK 33 240-XVI, nr. 8). In dat plan van aanpak zal worden aangesloten bij de voorstellen van de Taskforce.

Ten slotte is in het kader van het bestuurlijk hoofdlijnenakkoord tussen VWS, ZN, NFU, ZKN en de NVZ overeengekomen dat instellingen aan VWS via zorgverzekeraars hun onderhanden werk zullen gaan rapporteren ( Dit betreft dbc’s die op het moment van rapporteren al zijn geopend, maar nog niet zijn gesloten). Daarmee ontstaat er veel sneller dan nu inzicht in de ontwikkeling van de uitgaven binnen die sector.

6 Verdieping Financieel Beeld Zorg

6.1 Overige bronnen

Er is veel informatie over de zorg en de zorguitgaven beschikbaar. Probleem is dat deze informatie door het hanteren van verschillende definities, indelingen en/of perioden niet eenvoudig aan te sluiten is op de bedragen die zijn opgenomen in het Budgettair Kader Zorg. Toch bieden deze bronnen een goed inzicht in diverse aspecten van de gezondheidszorg. Hieronder is als achtergrondinformatie een aantal links naar websites opgenomen die verwijzen naar publicaties van het RIVM, de NZa en het CVZ.

6.2 Verdieping in de BKZ-deelsectoren

In deze verdiepingsbijlage wordt een overzicht gegeven van de ontwikkelingen van de uitgaven onder het Budgettair Kader Zorg. Deze verdiepingsbijlage is opgedeeld in de Zorgverzekeringswet en de AWBZ en sluit hiermee aan bij de nieuwe presentatie van het BKZ (zie Financieel Beeld Zorg). De verdiepingsbijlage heeft ten opzichte van vorig jaar een flinke verandering ondergaan. De mutaties worden vanaf dit jaar niet meer per artikel toegelicht maar per deelsector binnen de Zvw dan wel AWBZ. Dit geeft een overzichtelijker en gedetailleerder beeld van de budgettaire ontwikkelingen binnen de afzonderlijke onderdelen van de zorg. De mutaties zijn weergegeven ten opzichte van de ontwerpbegroting 2012 en zijn onderverdeeld in verschillende categorieën: nominaal, mee- en tegenvallers, intensiveringen, maatregelen en technisch.

Onder de nominale bijstelling wordt de loon- en prijsbijstelling verantwoord. De vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling wordt voor alle zorgsectoren in eerste instantie gereserveerd op de deelsectoren nominaal en onverdeeld. Daar staat de raming voor de jaren 2012 tot en met 2017. De tranche 2012 wordt in deze begroting toegedeeld aan de deelsectoren (onder gelijktijdige verlaging van de deelsector nominaal en onverdeeld).

De mee- en tegenvallers bevat onder meer de actualisatie van de zorguitgaven op basis van de meest recente cijfers van de NZa en het CVZ. Intensiveringen en maatregelen betreffen de mutaties die het gevolg zijn van politieke prioriteitstelling.

De technische mutaties betreffen voornamelijk herschikkingen en financieringsmutaties. Herschikkingen betreffen budgetneutrale verschuivingen tussen verschillende deelsectoren. Bij financieringsmutaties is sprake van een zeker tijdsverloop tussen het moment waarop de NZa de productieafspraken van partijen ontvangt en de verwerking daarvan in de budgetten en de bevoorschotting/declaraties van de instellingen. Als gevolg daarvan is het gebruikelijk dat de financiering binnen een jaargrens afwijkt van de uitgaven (budgetten) in dat jaar. Zo ontstaan zogeheten financieringsachterstanden of -voorsprongen. Deze verschillen worden in het daaropvolgende jaar verrekend. Tussen de jaren doen zich daardoor incidentele financieringsschuiven voor. Meerjarig gezien volgt de financiering echter altijd de uitgaven.

6.2.1 Zorgverzekeringswet (Zvw)

In deze bijlage wordt verder ingegaan op de financiële ontwikkelingen binnen de Zvw in het afgelopen jaar. In onderstaande tabel wordt het totaal van de mutaties tussen ontwerpbegroting 2012 en ontwerpbegroting 2013 voor de Zvw weergegeven. In totaal in 2013 is sprake van € 2 297,3 miljoen nieuwe mutaties. Dit betreft voornamelijk de overheveling van de geriatrische revalidatiezorg vanuit de AWBZ naar de Zvw en de overheveling van de beschikbaarheidsbijdrage opleidingen Zvw vanuit de begroting van VWS. In deze paragraaf wordt verder per deelsector ingegaan op alle mutaties tussen ontwerpbegroting 2012 en ontwerpbegroting 2013.

Tabel 1 Opbouw uitgaven Zvw vanaf ontwerpbegroting 2012 (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	36 129,6	36 840,5	39 083,2	41 507,1	43 583,3	46 195,6	46 195,6
mutatie nota van wijziging 2012	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
mutatie amendement 2012	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
mutatie jaarverslag 2011/1e suppletoire begroting 2012	373,9	204,8	– 276,2	– 550,3	– 597,6	– 663,6	– 663,9
nieuwe mutaties	– 18,0	– 59,1	2 242,9	2 224,4	2 209,3	2 869,4	6 321,0
Stand ontwerpbegroting 2013	36 485,5	36 986,2	41 049,9	43 181,2	45 195,0	48 401,5	51 852,7

Tabel 2 Ontwikkeling van de Zvw-uitgaven per sector (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Eerstelijnszorg
Huisartsenzorg	2 382,5	2 324,1	2 394,1	2 412,4	2 422,7	2 422,8	2 422,8
Tandheelkundige zorg	708,9	729,1	729,1	729,1	729,1	729,1	729,1
Paramedische zorg	717,3	617,2	614,2	614,2	614,2	614,2	614,2
Dieetadvisering	57,0	0,0	44,0	44,0	44,0	44,0	44,0
Verloskunde	186,1	204,8	208,5	210,7	210,7	210,7	210,7
Kraamzorg	288,5	300,0	303,9	304,8	305,6	305,6	305,6
Totaal begroting 2013	4 340,3	4 175,2	4 293,8	4 315,2	4 326,3	4 326,4	4 326,4
Medisch-specialistische zorg
Algemene en categorale ziekenhuizen	12 494,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Academische ziekenhuizen	3 047,2	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Medisch specialisten	2 095,4	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
ZBC's	614,2	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Instellingen voor medisch-specialistische zorg	0,0	17 028,0	17 664,1	18 099,9	18 587,8	18 580,5	18 579,8
Vrijgevestigde medisch specialisten	0,0	2 042,0	2 106,6	2 154,5	2 166,6	2 166,9	2 166,9
Beschikbaarheidsbijdrage overig medisch-specialistische zorg	0,0	71,2	71,2	71,2	71,2	71,2	71,2
Academische component	659,7	696,3	708,5	711,5	724,7	725,0	724,6
Overig curatieve zorg	650,7	243,6	251,0	259,5	270,1	270,4	270,4
Geriatrische revalidatiezorg	0,0	0,0	817,0	817,0	767,0	767,0	767,0
Mondziekten en kaakchirurgie	104,0	107,4	107,4	87,4	87,4	87,4	87,4
Totaal begroting 2013	19 665,2	20 188,5	21 725,8	22 201,0	22 674,8	22 668,3	22 667,2
Ziekenvervoer
Ambulancevervoer	476,3	478,3	464,8	466,0	466,1	466,1	466,1
Overig ziekenvervoer	125,6	133,7	133,7	133,7	133,7	133,7	133,7
Totaal begroting 2013	601,9	612,0	598,5	599,7	599,8	599,8	599,8
Genees- en hulpmiddelen
Farmaceutische hulp	5 235,2	5 283,0	5 410,6	5 741,2	6 095,9	6 092,7	6 092,5
Hulpmiddelen	1 446,2	1 543,9	1 676,8	1 753,6	1 833,9	1 835,7	1 835,7
Totaal begroting 2013	6 681,4	6 826,9	7 087,4	7 494,8	7 929,8	7 928,4	7 928,2
Geneeskundige geestelijke gezondheidszorg
Geneeskundige geestelijke gezondheidszorg	4 258,3	4 037,6	4 153,2	4 241,5	4 241,5	4 241,5	4 241,5
Totaal begroting 2013	4 258,3	4 037,6	4 153,2	4 241,5	4 241,5	4 241,5	4 241,5
Opleidingen
Beschikbaarheidsbijdrage opleidingen Zvw	0,0	0,0	997,6	1 027,0	1 036,5	1 008,5	1 051,9
Totaal begroting 2013	0,0	0,0	997,6	1 027,0	1 036,5	1 008,5	1 051,9
Overig
Grensoverschrijdende zorg	585,6	620,4	640,1	601,0	633,2	634,1	634,1
Beheerskosten uitvoeringsorganen Zvw	5,8	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Multidisciplinaire zorgverlening	347,0	355,2	375,3	375,3	375,3	375,3	375,3
Totaal begroting 2013	938,4	975,6	1 015,4	976,3	1 008,5	1 009,4	1 009,4
Nominaal en onverdeeld
Nominaal en onverdeeld	0,0	170,4	1 178,3	2 325,8	3 377,7	6 619,3	10 028,3
Totaal begroting 2013	0,0	170,4	1 178,3	2 325,8	3 377,7	6 619,3	10 028,3
Totaal uitgaven begroting 2013	36 485,5	36 986,2	41 049,9	43 181,2	45 195,0	48 401,5	51 852,7

Ontvangsten Zorgverzekeringswet (Zvw) (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Eigen risico Zvw	1 514,5	1 798,8	2 623,4	2 712,9	2 527,2	2 675,3	2 744,6
Eigen bijdrage Zvw	0,0	146,2	228,2	228,2	228,2	228,2	228,2
Totaal ontvangsten begroting 2013	1 514,5	1 945,0	2 851,6	2 941,1	2 755,4	2 903,5	2 972,8

Tabel 3 Huisartsenzorg (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	2 310,4	2 104,6	2 103,6	2 103,6	2 103,6	2 103,6	2 103,6
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	54,1	49,3	49,3	49,3	49,3	49,3
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	72,1	72,1	72,1	72,1	72,1	72,1	72,1
INTENSIVERINGEN
darmkankerscreening	0,0	0,0	0,2	0,5	0,8	0,9	0,9
flexibilisering POH	0,0	0,0	7,0	25,0	35,0	35,0	35,0
groeiruimte 2012	0,0	59,0	59,0	59,0	59,0	59,0	59,0
groeiruimte 2013	0,0	0,0	68,6	68,6	68,6	68,6	68,6
aanpassing tariefskorting	0,0	34,3	34,3	34,3	34,3	34,3	34,3
Stand 2013	2 382,5	2 324,1	2 394,1	2 412,4	2 422,7	2 422,8	2 422,8

De deelsector huisartsen bevat de huisartsenzorg inclusief de verloskunde verricht door huisartsen.

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

De overschrijding 2011 (stand juni 2012) is uitgekomen op € 72,1 miljoen. Deze overschrijding bestaat uit enerzijds de bij het jaarverslag gemelde overschrijding van € 99 miljoen en anderzijds de neerwaartse bijstelling van de overschrijding 2010. De in de eerste suppletoire wet 2012 gemelde overschrijding van € 77,0 miljoen is naar aanleiding van de actualisatie in juni 2012 met € 4,9 miljoen naar beneden bijgesteld.

INTENSIVERINGEN

darmkankerscreening

In verband met de invoering van darmkankerscreening zijn er meerkosten bij de medisch specialistische zorg en huisartsenzorg. Naar aanleiding van de screening zullen patiënten zich sneller bij de zorgaanbieder melden.

flexibilisering POH (Praktijk Ondersteuner Huisartsenpraktijk)

Zoals afgesproken in het bestuurlijk akkoord met de ggz zal de module POH-ggz worden geflexibiliseerd. Dit stelt de huisarts beter in staat de toeloop van mensen met psychische klachten te organiseren en te begeleiden. Als de patiënt niet kan worden geholpen binnen de huisartsenfunctie, dan wordt deze doorverwezen naar de eerstelijns ggz (voor patiënten met lichte en matige problematiek) of de specialistische tweedelijns ggz (voor patiënten met (zeer) complexe aandoeningen). Waar geen sprake is van psychische klachten wordt verwezen naar andere hulpverleners, zoals algemeen maatschappelijk werk.

groeiruimte 2012

Betreft de uitdeling van de gereserveerde groeiruimte die voor 2012 beschikbaar is.

groeiruimte 2013

In juni 2012 is een convenant met de huisartsensector afgesproken. Er is voor 2013 een groeipercentage van 2,5% (exclusief loon- en prijsbijstelling) afgesproken ten opzichte van de begrotingsstand 2012 (stand eerste suppletoire begroting 2012). Daarnaast is voor substitutie een additionele groei van 0,5% beschikbaar gesteld.

aanpassing tariefskorting

De eerder opgelegde tariefskorting van € 132 miljoen is bijgesteld naar € 98 miljoen.

Tabel 4 Tandheelkunde en tandheelkundige specialistische zorg (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	771,0	769,9	769,9	769,9	769,9	769,9	769,9
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	19,7	19,7	19,7	19,7	19,7	19,7
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	41,9	41,9	41,9	41,9	41,9	41,9	41,9
INTENSIVERINGEN
groeiruimte 2012	0,0	5,0	5,0	5,0	5,0	5,0	5,0
MAATREGELEN
aanpassen tarieven kaakchirurgie	0,0	0,0	0,0	– 20,0	– 20,0	– 20,0	– 20,0
Stand 2013	812,9	836,5	836,5	816,5	816,5	816,5	816,5

Deze deelsector bevat de tandheelkundige zorg en de medisch-specialistische zorg mondziekten en kaakchirurgie. Het betreft zorg voor verzekerden tot en met 17 jaar en bijzondere tandheelkunde op basis van indicatie voor volwassenen. Verder bevat deze deelsector orthodontie door een specialist en kaakchirurgie.

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

Op basis van de meest recente CVZ-cijfers (juni 2012) is bij de tandheelkundige en tandheelkundige specialistische zorg over 2011 een overschrijding te zien van € 41,9 miljoen. Dit is een neerwaartse bijstelling van € 5,1 miljoen ten opzichte van de overschrijding die is gemeld bij de eerste suppletoire begroting 2012. Ten aanzien van de eerstelijns tandheelkunde is sprake van een stijging van de uitgaven in de groep jeugdigen bij consultatie en diagnostiek, preventie en mondhygiëne en in de groep volwassenen bij de bijzondere tandheelkundige zorg en in de categorie gebitsprothesen bij volledige prothesen (voor onder- en bovenkaak).

INTENSIVERINGEN

groeiruimte 2012

Betreft de uitdeling van de gereserveerde groeiruimte die voor 2012 beschikbaar is.

MAATREGELEN

aanpassen tarieven kaakchirurgie

Ten aanzien van de tandheelkundige specialistische zorg is in het Begrotingsakkoord 2013 besloten om het honorariumdeel van de te declareren maximumtarieven door de Nederlandse Zorgautoriteit te laten herijken. Hiervoor is per 2014 een taakstellende besparing van € 20 miljoen verwerkt.

Tabel 5 Paramedische hulp (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	692,8	606,0	605,1	605,1	605,1	605,1	605,1
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	16,9	14,8	14,8	14,8	14,8	14,8
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	24,5	24,5	24,5	24,5	24,5	24,5	24,5
INTENSIVERINGEN
aanpassen tariefskorting logopedie	0,0	1,1	1,1	1,1	1,1	1,1	1,1
groeiruimte 2012	0,0	12,7	12,7	12,7	12,7	12,7	12,7
MAATREGELEN
pakketaanpassing fysiotherapie	0,0	– 44,0	– 44,0	– 44,0	– 44,0	– 44,0	– 44,0
Stand 2013	717,3	617,2	614,2	614,2	614,2	614,2	614,2

De paramedische hulp omvat fysiotherapie, oefentherapie Caesar, oefentherapie Mensendieck, logopedie en ergotherapie. In het Financieel Beeld Zorg 2012 was dyslexie nog onderdeel van deze deelsector. Vanaf de ontwerpbegroting 2013 is dyslexie een onderdeel van de deelsector geneeskundige ggz.

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

Op basis van de meest recente CVZ-cijfers (juni 2012) is over 2011 bij fysiotherapie en oefentherapie een overschrijding geconstateerd van € 16,9 miljoen. Dit is € 2 miljoen lager dan de overschrijding die is gemeld bij de eerste suppletoire begroting 2012. Bij de logopedie is de overschrijding over 2011 € 4,9 miljoen. Mede als gevolg van de toegenomen autonome vraag door meer bewustzijn en onderkenning van spraak- en taalstoornissen binnen de samenleving stijgen de kosten voor logopedie. Bij ergotherapie is de overschrijding structureel € 2,7 miljoen.

INTENSIVERINGEN

aanpassen tariefskorting logopedie

Naar aanleiding van geactualiseerde inzichten over 2010 is de tariefskorting verlaagd. Dit leidt tot een opwaartse bijstelling van het kader.

groeiruimte 2012

Betreft de uitdeling van de gereserveerde groeiruimte die voor 2012 beschikbaar is.

MAATREGELEN

pakketaanpassing fysiotherapie

In navolging van het pakketadvies van het CVZ over fysiotherapie zijn 11 aandoeningen van de chronische lijst geschrapt. Dit leidt tot een besparing die reeds in de begroting 2012 is meegenomen, maar thans is verwerkt op de relevante sector.

Tabel 6 Dieetadvisering (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	54,9	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	2,1	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
INTENSIVERINGEN
pakketaanpassing	0,0	0,0	44,0	44,0	44,0	44,0	44,0
Stand 2013	57,0	0,0	44,0	44,0	44,0	44,0	44,0

De uitgaven betreffen zowel dieetadvisering als voedingsvoorlichting.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

Op basis van de meest actuele cijfers van het CVZ (juni 2012) is de bij de eerste suppletoire begroting 2012 geconstateerde overschrijding over 2011 bij dieetadvisering toegenomen van € 1,5 miljoen naar € 2,1 miljoen.

INTENSIVERINGEN

pakketaanpassing

Als gevolg van het Begrotingsakkoord 2013 maakt dieetadvisering vanaf 2013 weer onderdeel uit van het verzekerd pakket. Het aantal verzekerde behandeluren is bepaald op drie.

Tabel 7 Verloskundige zorg (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	190,7	200,8	202,0	202,0	202,0	202,0	202,0
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	4,0	4,2	4,2	4,2	4,2	4,2
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	– 4,6	– 4,6	– 4,6	– 4,6	– 4,6	– 4,6	– 4,6
INTENSIVERINGEN
aanpassen tariefskorting	0,0	2,0	2,0	2,0	2,0	2,0	2,0
integraal tarief geboortecentra	0,0	1,1	3,4	5,6	5,6	5,6	5,6
groeiruimte 2012	0,0	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5
Stand 2013	186,1	204,8	208,5	210,7	210,7	210,7	210,7

Deze deelsector bevat de extramuraal verstrekte verloskundige zorg. De verloskundige zorg verricht door huisartsen is bij de deelsector huisartsen opgenomen.

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

Op basis van de junicijfers van het CVZ is de onderschrijding in 2011 bij de verloskundige zorg € 4,6 miljoen.

INTENSIVERINGEN

aanpassen tariefskorting

De tariefskorting van oorspronkelijk € 4 miljoen is eind 2011 met ruim € 2 miljoen neerwaarts bijgesteld. De neerwaartse bijstelling was het gevolg van geactualiseerde inzichten met betrekking tot de overschrijding 2010.

integraal tarief geboortecentra

De innovatieregeling voor geboortecentra is per 2012 beëindigd. Om de geboortecentra in stand te houden zijn middelen beschikbaar gekomen.

groeiruimte 2012

Betreft de uitdeling van de gereserveerde groeiruimte die voor 2012 beschikbaar is.

Tabel 8 Kraamzorg (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	301,0	300,9	304,8	305,6	306,3	306,3	306,3
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	7,6	7,6	7,7	7,8	7,8	7,8
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	– 12,5	– 12,5	– 12,5	– 12,5	– 12,5	– 12,5	– 12,5
INTENSIVERINGEN
groeiruimte 2012	0,0	4,0	4,0	4,0	4,0	4,0	4,0
Stand 2013	288,5	300,0	303,9	304,8	305,6	305,6	305,6

Op deze sector worden de uitgaven voor kraamzorg geraamd en verantwoord. De kraamzorg is tweeledig. Allereerst houdt deze de partusassistentie in: de hulp aan de verloskundige bij de bevalling. Daarnaast levert de kraamverzorgende hulp gedurende de eerste dagen na de bevalling en geeft zij advies met betrekking tot de verzorging van de pasgeborene en de kraamvrouw.

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

Op basis van de junicijfers van het CVZ is de onderschrijding in 2011 bij de kraamzorg € 12,5 miljoen.

INTENSIVERINGEN

groeiruimte 2012

Betreft de uitdeling van de gereserveerde groeiruimte die voor 2012 beschikbaar is.

Tabel 9 Instellingen voor medisch-specialistische zorg (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	0,0	16 704,0	17 122,0	17 550,0	17 989,0	17 961,0	17 961,0
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	390,2	391,4	402,2	413,2	424,5	423,8
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	0,0	333,0	333,0	333,0	333,0	333,0	333,0
hoofdlijnenakkoord ziekenhuizen	0,0	– 333,0	– 333,0	– 333,0	– 333,0	– 333,0	– 333,0
darmkankerscreening	0,0	0,0	14,7	35,3	54,2	63,6	63,6
MAATREGELEN
IVF	0,0	0,0	– 12,5	– 12,5	– 12,5	– 12,5	– 12,5
toetsing rechtmatigheid Zvw	0,0	0,0	0,0	– 47,0	– 47,0	– 47,0	– 47,0
TECHNISCH
beschikbaarheidsbijdragen	0,0	– 71,2	– 71,2	– 71,2	– 71,2	– 71,2	– 71,2
overheveling dure geneesmiddelen	0,0	0,0	214,7	238,1	257,1	257,1	257,1
nieuw middel tegen melanoom	0,0	5,0	25,0	25,0	25,0	25,0	25,0
overheveling FZO	0,0	0,0	– 20,0	– 20,0	– 20,0	– 20,0	– 20,0
Stand 2013	0,0	17 028,0	17 664,1	18 099,9	18 587,8	18 580,5	18 579,8

Mede naar aanleiding van het bestuurlijk akkoord met de ziekenhuissector is in de begroting vanaf 2012 een nieuw kader voor instellingen voor medisch-specialistische zorg opgenomen. Dit kader is samengesteld uit de voormalige onderdelen algemene en categorale ziekenhuizen, academische ziekenhuizen, ZBC’s en een groot deel van overige curatieve instellingen (bijvoorbeeld centra voor erfelijkheidsonderzoek en dialysecentra). Ook de medisch specialisten in loondienst maken onderdeel uit van deze nieuwe sector. De groeiruimte voor de instellingen voor medisch-specialistische zorg is reeds in de reeks stand 2012 tot en met 2015 toegedeeld (conform het Bestuurlijk Hoofdlijnenakkoord).

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

De totale ingeschatte overschrijding bij de instellingen voor medisch-specialistische zorg op basis van cijfers 2011 bedraagt € 333 miljoen (op basis van de nieuwe toedeling zoals die vanaf 2012 in de VWS-begroting is opgenomen en ontleend is aan het Bestuurlijk Hoofdlijnenakkoord). Deze overschrijding is gemeld en toegelicht in de eerste suppletoire begroting 2012 (Tweede Kamer, vergaderjaar 2011–2012, 33 280 XVI, nr. 229).

hoofdlijnenakkoord ziekenhuizen

In 2011 is een Bestuurlijk Hoofdlijnenakkoord met instellingen voor medisch-specialistische zorg gesloten. Een beheerste kostenontwikkeling is daarbij uitgangspunt. In dat akkoord is een financieel kader voor 2012 tot en met 2014 overeengekomen met verzekeraars en zorgaanbieders. Uitgaande van het overeengekomen budgettair kader 2012–2014 uit het Hoofdlijnenakkoord werkt de overschrijding zoals geconstateerd op basis van 2011 niet structureel door en wordt daarom gedesaldeerd.

darmkankerscreening

In verband met de invoering van darmkankerscreening zijn er meerkosten bij de medisch specialistische zorg en huisartsenzorg. Naar aanleiding van de screening zullen patiënten zich sneller bij de zorgaanbieder melden. Deze extra middelen worden toegevoegd.

MAATREGELEN

IVF

De in het Regeerakkoord van het Kabinet-Rutte-Verhagen opgenomen pakketmaatregel om de collectieve vergoeding van in-vitrofertilisatie behandelingen (IVF) per 2013 te beperken tot de eerste behandeling is op een alternatieve wijze ingevuld. Deze invulling ontziet de patiënt meer en is gericht op het vergroten van de doelmatigheid en kwaliteit van IVF-behandelingen. Onderdelen hierbij zijn het inzetten op afwachtend beleid voordat met een behandeling gestart wordt, het beperken van de vergoeding voor het terugplaatsen van meer embryo’s ter voorkoming van meerlingen, het invoeren van een leeftijdsgrens van 43 jaar voor alle vruchtbaarheidsbehandelingen en het doelmatig voorschrijven van fertiliteitshormonen. De kostenbesparingen treden zowel op bij de geneesmiddelen als de ziekenhuizen.

toetsing rechtmatigheid conform Zvw

De besparing als gevolg van de Regeerakkoordmaatregel «vergoeding rechtmatigheid conform Zvw» wordt in 2012 en 2013 nog niet gerealiseerd. De invulling van deze ombuiging wordt uitgewerkt in het Project Intensivering Controle en Toezicht op de rechtmatige uitvoering van de Zvw (Pincet). Dit traject richt zich met name op besparingen die bij de behandeling van een aantal aandoeningen mogelijk zijn. Het gaat hier om ziekenhuiszorg. Omdat het traject nog niet is afgerond is sprake van een besparingsverlies. Het besparingsverlies in 2012 is reeds verwerkt in de eerste suppletoire wet 2012. Vanaf 2014 zullen er wel besparingen dienen op te treden als gevolg van de implementatie van het traject.

TECHNISCH

beschikbaarheidsbijdragen

Beschikbaarheidsbijdragen ten behoeve van onder andere de Spoedeisende Hulp (SEH), calamiteitenhospitaal, traumahelikopters, brandwondenzorg (niet zijnde de academische component) maakten tot en met 2012 onderdeel uit van het kader dat in de VWS-begroting 2012 is opgenomen en is ontleend aan het Bestuurlijk Hoofdlijnenakkoord 2012–2015. In de begroting 2013 wordt de raming voor deze beschikbaarheidsbijdragen gepresenteerd als aparte sector. Door middel van deze technische correctie worden de hiervoor geraamde middelen (exclusief groeiruimte) overgeheveld naar de aparte sector beschikbaarheidsbijdrage overig medisch-specialistische zorg. Wanneer de sector beschikbaarheidsbijdrage overig medisch-specialistische zorg en instellingen voor medisch specialistische zorg worden opgeteld wordt weer aansluiting gemaakt met de aan het Hoofdlijnenakkoord ontleende reeks uit de VWS-begroting 2012.

overheveling dure geneesmiddelen

Met ingang van 1 januari 2013 wordt een aantal dure oncolytica en groeihormonen integraal en exclusief onder de bekostiging van instellingen voor medisch-specialistische zorg gebracht. Deze specialistische geneesmiddelen vallen voortaan uitsluitend onder de Zvw-aanspraak geneeskundige zorg en niet langer onder de aanspraak farmaceutische zorg en verdwijnen daarmee uit het Geneesmiddelen Vergoeding Systeem (GVS). Kort gezegd beoogt de overheveling te komen tot een eenduidige aanspraak op zorg met deze specialistische geneesmiddelen. Na de overheveling van TNF-alfaremmers per 1 januari 2012 gaat het om de tweede fase van de overheveling.

nieuw middel tegen melanoom

Met het oog op de overheveling van een aantal dure oncolytica met ingang van 1 januari 2013 is het nieuwe geneesmiddel vemurafenib voor de behandeling van melanoom per 1 juli 2012 direct in de ziekenhuisbekostiging opgenomen. De macro beschikbare middelen voor instellingen voor medisch-specialistische zorg zoals vastgelegd in het Hoofdlijnenakkoord ziekenhuiszorg worden opgehoogd met € 5 miljoen in 2012 en € 25 miljoen vanaf 2013 ten laste van het geneesmiddelenkader.

overheveling FZO

Betreft een overheveling van het kader instellingen voor medisch-specialistische zorg naar het Fonds Ziekenhuisopleidingen (FZO) ten behoeve van het opleiden van gespecialiseerd verpleegkundigen en ondersteunend medisch personeel.

Tabel 10 Vrijgevestigde medisch specialisten (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	0,0	1 979,0	2 028,0	2 079,0	2 131,0	2 131,0	2 131,0
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	26,2	26,2	26,8	27,5	27,6	27,6
INTENSIVERINGEN
correctie overgangsbeleid prestatiebekostiging	0,0	37,0	37,0	37,0	0,0	0,0	0,0
kwaliteitsgelden SKMS	0,0	6,1	6,1	6,1	0,0	0,0	0,0
groeiruimte 2,5% over toevoeging	0,0	0,0	1,7	1,7	1,7	0,7	0,7
darmkankerscreening	0,0	0,0	1,7	4,2	6,4	7,6	7,6
TECHNISCH
correctie kader medisch specialisten	0,0	– 5,8	5,8	0,0	0,0	0,0	0,0
Stand 2013	0,0	2 042,0	2 106,6	2 154,5	2 166,6	2 166,9	2 166,9

Als gevolg van afronding kan de som der delen afwijken van het totaal

Mede naar aanleiding van het bestuurlijk akkoord met de medisch specialisten is in de begroting 2012 een nieuw kader voor vrijgevestigde medisch specialisten opgenomen. In de begroting 2012 is hierover een nadere toelichting opgenomen. Het honorariumdeel van de ZBC's is onderdeel van dit kader. De groeiruimte voor de vrijgevestigde medisch specialisten is reeds in de reeks stand 2012 tot en met 2015 toegedeeld (conform het convenant met de medisch specialisten).

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

INTENSIVERINGEN

correctie overgangsbeleid prestatiebekostiging

Als onderdeel van het voortzetten van het overgangsbeleid naar volledige prestatiebekostiging in de medisch-specialistische zorg is tijdens de convenantperiode een bedrag van € 37 miljoen toegevoegd aan het kader (vrijgevestigde) medisch specialisten.

kwaliteitsgelden SKMS

Een vast bedrag per gewerkt uur van de medisch specialist wordt gereserveerd om de kwaliteit van de medisch-specialistische zorg te verbeteren. Hiertoe is de Stichting Kwaliteitsgelden Medisch Specialisten (SKMS) opgericht door de Orde van Medisch Specialisten (OMS) en Zorgverzekeraars Nederland (ZN). Deze stichting beheert de kwaliteitsgelden. In overleg met de Orde van Medisch Specialisten is afgesproken om voor 2012 tot en met 2014 de kosten voor deze stichting gezamenlijk te financieren waarbij VWS € 6,1 miljoen zal toevoegen aan het kader voor de vrijgevestigde medisch specialisten.

groeiruimte 2,5% over toevoeging

De in het convenant met medisch specialisten afgesproken groeiruimte van 2,5% zit in de reeks stand begroting 2012. Over de later toegevoegde middelen voor SKMS, correctie ZBC’s en de loon en prijs 2012 is ook 2,5% groeiruimte meegenomen.

darmkankerscreening

In verband met de invoering van darmkankerscreening zijn er meerkosten bij de medisch-specialistische zorg. Naar aanleiding van de screening zullen patiënten zich sneller bij de zorgaanbieder melden. Deze extra middelen worden toegevoegd.

TECHNISCH

correctie kader medisch specialisten

Om een betere aansluiting te maken tussen de door de NZa gehanteerde systematiek voor vaststelling van het beheersmodel wordt een technische correctie doorgevoerd.

Tabel 11 Beschikbaarheidbijdrage academische zorg (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	681,2	689,9	702,4	715,8	739,4	739,4	739,4
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	19,0	19,3	19,6	20,0	20,6	20,6
MEE- EN TEGENVALLERS
ramingsbijstelling	– 21,5	– 12,6	– 13,3	– 23,9	– 34,7	– 35,1	– 35,4
Stand 2013	659,7	696,3	708,5	711,5	724,7	725,0	724,6

De Universitair Medisch Centra krijgen in verband met hun publieke taken – het leveren van topreferente zorg en onderzoek en innovatie – een subsidie in de vorm van de beschikbaarheidsbijdrage academische zorg. Deze beschikbaarheidsbijdrage vervangt de academische component. De opgelegde efficiencykorting die oploopt van € 10 miljoen in 2012 tot € 40 miljoen vanaf 2015 is in de stand 2012 reeds verwerkt. De groeiruimte voor beschikbaarheidsbijdrage academische zorg is reeds in de reeks stand 2012 tot en met 2015 toegedeeld.

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

ramingsbijstelling

Er heeft een neerwaartse bijstelling plaatsgevonden op de raming van de academische component.

Tabel 12 Beschikbaarheidsbijdrage overig medisch-specialistische zorg (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
TECHNISCH
beschikbaarheidsbijdragen	0,0	71,2	71,2	71,2	71,2	71,2	71,2
Stand 2013	0,0	71,2	71,2	71,2	71,2	71,2	71,2

Op deze sector worden de uitgaven geraamd van de beschikbaarheidsbijdrage ten behoeve van de spoedeisende hulp, Calamiteitenhospitaal, Traumahelikopters/MMT-voertuigen, Trauma- en brandwondenzorg, kennis coördinatie, PMO, OTO en acute verloskunde. De academische component en beschikbaarheidsbijdrage opleidingen worden apart gepresenteerd. De genoemde beschikbaarheidsbijdragen maakten tot en met 2012 onderdeel uit van het kader instellingen voor medisch-specialistische zorg dat in de VWS-begroting 2012 is opgenomen en is ontleend aan het Bestuurlijk Hoofdlijnenakkoord 2012–2015. In de begroting 2013 wordt de raming voor deze beschikbaarheidsbijdragen gepresenteerd als aparte sector.

TECHNISCH

beschikbaarheidsbijdragen

Beschikbaarheidsbijdragen ten behoeve van onder andere de Spoedeisende Hulp (SEH), calamiteitenhospitaal, traumahelikopters, brandwondenzorg (niet zijnde de academische component) maakten tot en met 2012 onderdeel uit van het kader dat in de VWS-begroting 2012 is opgenomen en is ontleend aan het Bestuurlijk Hoofdlijnenakkoord 2012–2015. In de begroting 2013 wordt de raming voor deze beschikbaarheidsbijdragen gepresenteerd als aparte deelsector. Door middel van deze technische correctie worden de hiervoor geraamde middelen overgeheveld naar de aparte deelsector beschikbaarheidsbijdrage overig medisch-specialistische zorg. Wanneer de sector beschikbaarheidsbijdrage overig medisch specialistische zorg en instellingen voor medisch-specialistische zorg worden opgeteld, wordt aangesloten bij de aan het Hoofdlijnenakkoord ontleende reeks uit de VWS-begroting 2012.

Tabel 13 Overig curatief Zvw (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	635,9	233,2	240,1	248,4	258,8	258,8	258,8
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	5,5	6,0	6,2	6,4	6,7	6,7
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	14,8	4,9	4,9	4,9	4,9	4,9	4,9
Stand 2013	650,7	243,6	251,0	259,5	270,1	270,4	270,4

Mede naar aanleiding van het bestuurlijk akkoord met de ziekenhuissector omvat het kader overig curatief vanaf 2012 voornamelijk de huisartsenlaboratoria. De uitgaven van andere soorten instellingen zijn vanaf 2012 opgenomen in het kader instellingen voor medisch-specialistische zorg.

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

Op basis van de meest recente NZa-cijfers (juni 2012) over 2011 wordt een meerjarige overschrijding van € 4,9 miljoen verwacht.

Tabel 14 Geriatrische revalidatiezorg (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
MAATREGELEN
doelmatigheidskorting	0,0	0,0	0,0	0,0	-50,0	-50,0	-50,0
TECHNISCH
overheveling AWBZ naar Zvw	0,0	0,0	817,0	817,0	817,0	817,0	817,0
Stand 2013	0,0	0,0	817,0	817,0	767,0	767,0	767,0

Geriatrische revalidatiezorg richt zich op kwetsbare ouderen met meerdere aandoeningen, die in het ziekenhuis een medisch-specialistische behandeling hebben ondergaan. Deze oudere cliënten hebben behoefte aan een multidisciplinaire revalidatiebehandeling die aan hun individuele herstelmogelijkheden en trainingstempo is aangepast en rekening houdt met andere aandoeningen. Geriatrische revalidatie onderscheidt zich daarmee in zorginhoud en cliëntgroep van de medisch-specialistische revalidatie. Doel is hen te helpen terug te keren naar de oude woonsituatie en maatschappelijk te blijven participeren.

MAATREGELEN

doelmatigheidskorting

Deze mutatie betreft een taakstelling uit het Regeerakkoord Kabinet-Rutte-Verhagen. De overheveling van de geriatrische revalidatiezorg van de AWBZ levert vanaf 2015 structureel een doelmatigheidswinst op van € 50 miljoen. Dit wordt bereikt door doelmatiger zorglevering en -inkoop.

TECHNISCH

Overheveling AWBZ naar Zvw

Het kabinet heeft besloten om de overheveling van de geriatrische revalidatiezorg naar de Zvw per 1 januari 2013 te doen plaatsvinden. In totaal wordt € 817 miljoen overgeheveld van de AWBZ naar de Zvw. In het overgehevelde bedrag is reeds de groeiruimte tot en met 2013 verwerkt.

Tabel 15 Ambulancevervoer (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	450,0	438,5	425,3	426,9	426,9	426,9	426,9
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	12,1	11,8	11,4	11,5	11,5	11,5
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	9,5	9,5	9,5	9,5	9,5	9,5	9,5
INTENSIVERINGEN
groeiruimte 2012	0,0	18,2	18,2	18,2	18,2	18,2	18,2
TECHNISCH
financieringsmutatie	16,8	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Stand 2013	476,3	478,3	464,8	466,0	466,1	466,1	466,1

De ambulancezorg kent twee kerntaken: spoedvervoer en besteld vervoer. Daarnaast zijn ambulances ook paraat voor geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen. Op deze sector worden tevens de uitgaven Centrale Posten Ambulancevervoer (CPA) verantwoord.

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

Op basis van de meest recente NZa-cijfers over 2011 (juni 2012) wordt een structurele overschrijding van € 9,5 miljoen verwacht.

INTENSIVERINGEN

groeiruimte 2012

Betreft de uitdeling van de gereserveerde groeiruimte die voor 2012 beschikbaar is.

TECHNISCH

financieringsmutatie

Er is sprake van een zeker tijdsverloop tussen het moment waarop de NZa de productieafspraken van partijen ontvangt en de verwerking daarvan in de budgetten en de bevoorschotting/declaraties van de instellingen. Als gevolg daarvan is het gebruikelijk dat de financiering binnen een jaargrens afwijkt van de uitgaven (budgetten) in dat jaar. Zo ontstaan zogeheten financieringsachterstanden of -voorsprongen. Deze verschillen worden in het daaropvolgende jaar verrekend. Tussen de jaren doen zich daardoor incidentele financieringsschuiven voor. Meerjarig gezien volgt de financiering echter altijd de uitgaven.

Tabel 16 Overig ziekenvervoer (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	121,0	121,0	121,0	121,0	121,0	121,0	121,0
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	3,3	3,3	3,3	3,3	3,3	3,3
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	4,6	4,6	4,6	4,6	4,6	4,6	4,6
INTENSIVERINGEN
groeiruimte 2012	0,0	4,8	4,8	4,8	4,8	4,8	4,8
Stand 2013	125,6	133,7	133,7	133,7	133,7	133,7	133,7

Het overig ziekenvervoer betreft het vervoer van patiënten van en naar zorgaanbieders. Hiervoor in aanmerking komen verzekerden die chemo- of radiotherapie ondergaan, nierdialyse ondergaan, zich uitsluitend in een rolstoel kunnen verplaatsen, zeer slechtziend zijn of van hun zorgverzekeraar hiervoor toestemming hebben gekregen. Het betreft zowel commercieel vervoer als vergoeding van de kosten van openbaar vervoer.

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

Op basis van recente CVZ-cijfers (juni 2012) met betrekking tot het overig ziekenvervoer over 2011 wordt een structurele overschrijding van € 4,6 miljoen verwacht.

INTENSIVERINGEN

groeiruimte 2012

Betreft de uitdeling van de gereserveerde groeiruimte die voor 2012 beschikbaar is.

Tabel 17 Geneesmiddelen (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	5 459,8	5 391,4	5 772,3	6 117,1	6 482,5	6 470,5	6 470,5
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	121,2	130,1	139,3	147,6	156,4	156,2
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	– 224,6	– 224,6	– 224,6	– 224,6	– 224,6	– 224,6	– 224,6
MAATREGELEN
stringent pakketbeheer	0,0	0,0	– 10,0	– 10,0	– 10,0	– 10,0	– 10,0
IVF	0,0	0,0	– 17,5	– 17,5	– 17,5	– 17,5	– 17,5
TECHNISCH
overheveling dure geneesmiddelen	0,0	0,0	– 214,7	– 238,1	– 257,1	– 257,1	– 257,1
nieuw middel tegen melanoom	0,0	– 5,0	– 25,0	– 25,0	– 25,0	– 25,0	– 25,0
Stand 2013	5 235,2	5 283,0	5 410,6	5 741,2	6 095,9	6 092,7	6 092,5

Op deze sector worden de uitgaven voor extramurale geneesmiddelen geraamd en verantwoord. De groeiruimte voor de geneesmiddelen is reeds tot en met 2015 toegedeeld.

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

Uit de actualisering van de zorguitgaven voor het VWS-jaarverslag 2011 en de eerste suppletoire wet 2012 volgt een structurele meevaller bij de farmaceutische hulp van € 222,2 miljoen. De meest actuele CVZ-cijfers (juni 2012) laten zien dat deze meevaller € 2,4 miljoen hoger is. De vervanging door middelen met lagere prijzen en prijsverlagingen onder invloed van het preferentiebeleid van zorgverzekeraars leveren meer op dan eerder was geraamd.

MAATREGELEN

stringent pakketbeheer

In het Regeerakkoord van het Kabinet-Rutte-Verhagen was een besparing opgenomen in verband met de invoering van stringenter pakketbeheer van € 30 miljoen in 2012 oplopend naar € 70 miljoen vanaf 2014. Dit betreft de tranche 2012 die ingevuld wordt binnen de geneesmiddelen. De tranche 2013 is ingevuld door middel van een beperking van de chronische lijst bij fysiotherapie.

IVF

De in het Regeerakkoord van het Kabinet-Rutte-Verhagen opgenomen pakketmaatregel om de collectieve vergoeding van in-vitrofertilisatie behandelingen (IVF) per 2013 te beperken tot de eerste behandeling is op een alternatieve wijze ingevuld. Deze invulling ontziet de patiënt meer en is gericht op het vergroten van de doelmatigheid en kwaliteit van IVF-behandelingen. Onderdelen hierbij zijn het inzetten op afwachtend beleid voordat met een behandeling gestart wordt, het beperken van de vergoeding voor het terugplaatsen van meer embryo’s ter voorkoming van meerlingen, het invoeren van een leeftijdsgrens van 43 jaar voor alle vruchtbaarheidsbehandelingen en het doelmatig voorschrijven van fertiliteitshormonen. De kostenbesparingen treden zowel op bij de geneesmiddelen als de ziekenhuizen.

TECHNISCH

overheveling dure geneesmiddelen

Met ingang van 1 januari 2013 wordt een aantal dure oncolytica en groeihormonen integraal en exclusief onder de bekostiging van instellingen voor medisch-specialistische zorg gebracht. Deze specialistische geneesmiddelen vallen voortaan uitsluitend onder de Zvw-aanspraak geneeskundige zorg en niet langer onder de aanspraak farmaceutische zorg en verdwijnen daarmee uit het GVS. Kort gezegd beoogt de overheveling te komen tot een eenduidige aanspraak op zorg met deze specialistische geneesmiddelen. Na de overheveling van TNF-alfaremmers per 1 januari 2012 gaat het om de tweede fase van de overheveling.

nieuw middel tegen melanoom

Met het oog op de overheveling van een aantal dure oncolytica met ingang van 1 januari 2013 is het nieuw geneesmiddel vemurafenib voor de behandeling van melanoom per 1 juli 2012 direct in de ziekenhuisbekostiging opgenomen. De macro beschikbare middelen voor instellingen voor medisch-specialistische zorg zoals vastgelegd in het Hoofdlijnenakkoord ziekenhuiszorg worden opgehoogd met € 5 miljoen in 2012 en € 25 miljoen vanaf 2013 ten laste van het geneesmiddelenkader.

Tabel 18 Hulpmiddelen (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	1 475,2	1 535,1	1 603,5	1 676,5	1 752,8	1 752,8	1 752,8
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	35,6	37,0	38,7	40,5	42,3	42,3
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	– 29,0	– 26,8	– 26,8	– 26,8	– 26,8	– 26,8	– 26,8
MAATREGELEN
eenvoudige mobiliteitshulpmiddelen	0,0	0,0	– 20,0	– 20,0	– 20,0	– 20,0	– 20,0
TECHNISCH
bruikleenhulpmiddelen	0,0	0,0	79,1	81,2	83,4	83,4	83,4
hoortoestellen	0,0	0,0	4,0	4,0	4,0	4,0	4,0
Stand 2013	1 446,2	1 543,9	1 676,8	1 753,6	1 833,9	1 835,7	1 835,7

Op deze sector worden de uitgaven voor extramurale hulpmiddelen die verstrekt worden krachtens de Regeling hulpmiddelen geraamd en verantwoord. De groeiruimte voor de hulpmiddelen is reeds tot en met 2015 toegedeeld.

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

Uit de actualisering van de zorguitgaven voor het VWS-jaarverslag 2011 kwam een meevaller bij de hulpmiddelen naar voren, die voor € 22 miljoen als structureel is aangemerkt. De meest actuele cijfers (juni 2012) laten zien dat deze meevaller € 4,8 miljoen hoger is. Waarschijnlijke oorzaken zijn een lager dan geraamde groei van de uitgaven voor hulpmiddelen bij ademhalingsproblemen en wondzorg en afnemende na-ijleffecten van de pakketuitname van de sta-op-stoel.

MAATREGELEN

eenvoudige mobiliteitshulpmiddelen

Eenvoudige mobiliteitshulpmiddelen zoals krukken, looprekjes, loophulpen, rollators en serveerwagens worden met ingang van 1 januari 2013 niet langer uit het basispakket vergoed.

TECHNISCH

bruikleenhulpmiddelen

Betreft de overheveling bruikleenhulpmiddelen van de AWBZ naar de Zvw. In de brief «Hulpmiddelen beter geregeld» van 1 juni 2011 (32 805, nr. 1) is het voornemen om per 2013 het aantal loketten voor hulpmiddelen van drie (AWBZ, Wmo en Zvw) naar twee (Zvw en Wmo) terug te brengen toegelicht. Conform de motie Gerbrands c.s. (33 000 XVI, nr. 52) is bij de behandeling van de begroting 2012 besloten om de AWBZ-regeling voor uitleen van hulpmiddelen (bijvoorbeeld krukken) naar de Zvw over te hevelen, maar geen Zvw-hulpmiddelen in de Wmo onder te brengen.

hoortoestellen

In 2013 worden de aanspraken ten aanzien van hoortoestellen functioneel omschreven en ontstaat er voor de zorgverzekeraar een zorgplicht voor een adequaat hoortoestel dat ook geschikt is in de werksituatie van de verzekerde. Een aanvullende vergoeding vanuit de Wet Werk en inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) is dan niet meer nodig. De middelen die binnen het voorzieningenbudget van de WIA beschikbaar zijn voor hoortoestellen, worden overgeheveld naar de Zvw.

Tabel 19 Geneeskundige ggz (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	4 044,7	3 625,4	3 639,4	3 640,5	3 640,5	3 640,5	3 640,5
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	110,9	110,9	110,9	110,9	110,9	110,9
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	113,8	115,0	115,0	115,0	115,0	115,0	115,0
MAATREGELEN
afspraak BA ggz		– 75,0	– 75,0	– 100,0	– 100,0	– 100,0	– 100,0
INTENSIVERINGEN
overheveling AWBZ naar Zvw	17,1	17,1	17,1	17,1	17,1	17,1	17,1
groeiruimte	82,7	235,5	322,1	449,3	449,3	449,3	449,3
Stand BA ggz	4 258,3	4 028,9	4 129,5	4 232,8	4 232,8	4 232,8	4 232,8
INTENSIVERINGEN
overheveling AWBZ naar Zvw na ondertekening BA ggz		8,7	23,7	8,7	8,7	8,7	8,7
Stand 2013	4 258,3	4 037,6	4 153,2	4 241,5	4 241,5	4 241,5	4 241,5

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

Op basis van een geactualiseerde opgave van Vektis inzake de door vrijgevestigden en niet-gebudgetteerde instellingen gedeclareerde dbc’s (geopend in 2010), geactualiseerde cijfers van de NZa inzake de budgetten 2011 van gebudgetteerde ggz-instellingen, een geactualiseerde opgave van het CVZ inzake de uitgaven voor eerstelijns ggz in 2011 en rekening houdend met trends uit het verleden, wordt voor de gehele geneeskundige ggz een overschrijding geraamd van structureel € 115 miljoen.

MAATREGELEN

afspraak Bestuurlijk Akkoord ggz

In het kader van het Bestuurlijk Akkoord ggz is afgesproken dat de geraamde overschrijding 2011 voor een bedrag van € 40 miljoen mag doorwerken in 2012 en volgende jaren. Verondersteld wordt dat dit mogelijk is door de maatregelen die met ingang van 2012 in de ggz zijn genomen. Deze € 40 miljoen is opgenomen in de in het Bestuurlijk Akkoord opgenomen grondslag 2012, waarover de groeiafspraken voor 2013 en 2014 (van 2,5%) zijn gemaakt.

Dit leidt tot een structurele neerwaartse bijstelling van € 75 miljoen. Daarnaast maakt de afspraak rond de 2,5% groei in 2013 en 2014 het mogelijk om vanaf 2014 € 25 miljoen extra neerwaarts bij te stellen.

INTENSIVERINGEN

overheveling AWBZ naar Zvw

In het kader van de beleidsregel «Overheveling ggz-budget AWBZ-Zvw» is het voor ggz-instellingen mogelijk te schuiven tussen AWBZ- en Zvw-budgetten voor de ggz. In 2011 zijn door enkele tientallen instellingen gezamenlijk met zorgkantoren en representerende verzekeraars verzoeken ingediend, die per saldo hebben geleid tot een verschuiving van € 17,1 miljoen van AWBZ naar Zvw in 2011.

toedeling groeiruimte

In het kader van het Bestuurlijk Akkoord ggz is afgesproken dat in de jaren 2013 en 2014 sprake mag zijn van 2,5% volumegroei. Daarnaast is de onverdeelde groeiruimte 2011 en 2012 aan deze sector toegevoegd.

INTENSIVERINGEN

overheveling AWBZ naar Zvw na ondertekening BA ggz

Nadat het Bestuurlijk Akkoord is afgesloten, is op basis van de bovengenoemde beleidsregel «Overheveling ggz-budget AWBZ-Zvw» sprake van een additionele schuif van structureel € 8,7 miljoen vanaf 2012 tussen AWBZ- en Zvw-budgetten voor de ggz. Daarnaast wordt in 2013 € 15 miljoen overgeheveld in verband met de schuif kapitaallasten AWBZ naar Zvw als gevolg van de gewijzigde systematiek van de berekening van de toe te rekenen kapitaallasten door de NZa. Dit betreft een voorlopige raming. In de VWS-begroting 2014 zal op basis van meer definitieve cijfers de structurele reeks worden opgenomen.

Tabel 20 Grensoverschrijdende zorg (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	568,6	557,9	547,9	569,0	600,7	600,7	600,7
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	15,5	15,2	15,0	15,5	16,4	16,4
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	17,0	17,0	17,0	17,0	17,0	17,0	17,0
werelddekking	0,0	30,0	60,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Stand 2013	585,6	620,4	640,1	601,0	633,2	634,1	634,1

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

Op basis van actuele cijfers van het CVZ (juni 2012) is sprake van een tegenvaller van € 15,4 miljoen bij de uitgaven zorgkosten in het buitenland gemaakt door Zvw-verzekerden op basis van de Zvw-polis. Daarnaast wordt op basis van CVZ-cijfers over 2011 een structurele overschrijding van € 1,6 miljoen verwacht voor de zorg buiten het mpb. De verwerking van de gemaakte zorgkosten kent een doorlooptijd van meerdere jaren, afhankelijk van de snelheid bij de verdragspartners.

werelddekking

Er is sprake van een besparingsverlies in 2012 en 2013 op de Regeerakkoord-maatregel werelddekking. Het ingezette traject van het aanpassen van de verdragen verloopt moeizaam. Verwacht wordt dat deze aanpassingen niet eerder dan 1 januari 2014 doorgevoerd zijn.

Tabel 21 Multidisciplinaire zorgverlening (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	347,8	329,1	329,1	329,1	329,1	329,1	329,1
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	7,6	7,7	7,7	7,7	7,7	7,7
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	-0,8	12,2	12,2	12,2	12,2	12,2	12,2
INTENSIVERINGEN
pakketaanpassing	0,0	0,0	20,0	20,0	20,0	20,0	20,0
toedeling groeiruimte	0,0	6,3	6,3	6,3	6,3	6,3	6,3
Stand 2013	347,0	355,2	375,3	375,3	375,3	375,3	375,3

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

Op basis van de gegevens van het CVZ (juni 2012) is de overschrijding bij de multidisciplinaire zorgverlening structureel € 12,2 miljoen.

INTENSIVERINGEN

pakketaanpassing

In het Begrotingsakkoord 2013 is besloten farmacologische ondersteuning bij stoppen met roken met ingang van 2013 weer in het pakket op te nemen.

toedeling groeiruimte

Betreft de uitdeling van de gereserveerde groeiruimte die voor 2012 beschikbaar is.

Tabel 22 Beschikbaarheidsbijdrage opleidingen Zvw (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
TECHNISCH
overheveling opleidingen	0,0	0,0	997,6	1 027,0	1 036,5	1 008,5	1 051,9
Stand 2013	0,0	0,0	997,6	1 027,0	1 036,5	1 008,5	1 051,9

Met ingang van 2013 worden de specialistische vervolgopleidingen uit het zogenaamde opleidingsfonds (inclusief de opleiding tot huisarts) en een aantal ggz-opleidingen via een beschikbaarheidbijdrage op grond van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg) gefinancierd. De uitvoering geschiedt door de NZa. De betalingen lopen via het CVZ.

TECHNISCH

overheveling opleidingen

In het kader van bovenstaande verandering is het bij de opleidingen horende budget overgeheveld van het begrotingsgefinancierd BKZ naar het premiegefinancierd BKZ. In het Begrotingsakkoord 2013 is besloten vanaf 2013 toe te werken naar gelijkschakeling van de vergoeding voor medisch-specialistische vervolgopleidingen. Dit betekent een structurele korting op het Opleidingsfonds van € 15 miljoen in 2013 oplopend tot € 90 miljoen in 2016. Gezien de omvang van deze maatregel is besloten tot een stapsgewijze implementatie. In 2013 zal een doelmatigheidskorting van 2% op het vergoedingsbedrag worden opgelegd voor alle medisch-specialistische vervolgopleidingen. De structurele invulling zal – met inachtneming van het aspect van toewerken naar gelijkschakeling – in een bestuurlijk overleg met betrokken partijen in het najaar nader worden uitgewerkt.

Tabel 23 Ontvangsten Zvw (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	1 514,5	1 945,0	2 106,6	2 236,1	2 088,4	2 236,5	2 236,5
INTENSIVERINGEN
extrapolatie	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	69,3
verzachten eigen bijdrage GGZ	0,0	0,0	– 55,0	– 55,0	– 55,0	– 55,0	– 55,0
MAATREGELEN
nieuwe bekostiging hoortoestellen	0,0	0,0	27,0	27,0	27,0	27,0	27,0
eigen bijdrage verpleegdag	0,0	0,0	55,0	55,0	55,0	55,0	55,0
ramingsbijstelling eigen risico			– 82,0	– 122,0	– 160,0	– 160,0	– 160,0
verhogen eigen risico	0,0	0,0	800,0	800,0	800,0	800,0	800,0
Stand 2013	1 514,5	1 945,0	2 851,6	2 941,1	2 755,4	2 903,5	2 972,8

Deze deelsector omvat onder andere het eigen risico en de eigen bijdragen binnen de Zvw.

INTENSIVERINGEN

extrapolatie

Dit betreft de geraamde groei van de ontvangsten Zvw tussen 2016 en 2017.

verzachten eigen bijdrage ggz

De eigen bijdrage in de curatieve ggz wordt conform Begrotingsakkoord 2013 verzacht om zo toegang tot deze zorg voor kwetsbare groepen te garanderen.

MAATREGELEN

nieuwe bekostiging hoortoestellen

Dit is een maatregel uit het Begrotingsakkoord 2013. In 2013 worden de aanspraken ten aanzien van gehoortoestellen functioneel omschreven en vervalt de huidige maximum vergoeding. Dit leidt naar verwachting tot een fors lagere gemiddelde prijs voor hoortoestellen. Daarbij wordt een eigen bijdrage van 25% voor gehoortoestellen geïntroduceerd. Door de functionele omschrijving en het vervallen van de maximum vergoeding is de verwachting dat de eigen bijdrage straks veel lager is dan onder de huidige regeling. De totale kosten per toestel liggen nu vaak tussen de € 1 000 en € 2000 met als gevolg een eigen bijdrage van € 500 tot € 1500.

eigen bijdrage verpleegdag

Dit is een maatregel uit het Begrotingsakkoord 2013. Cliënten die in een instelling voor medisch-specialistische zorg (ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra) verblijven gaan een eigen bijdrage voor verblijfskosten van € 7,50 per dag betalen als gedeeltelijke compensatie voor niet-zorgkosten (voeding en verblijf).

ramingsbijstelling eigen risico

Dit betreft een ramingsbijstelling voor de opbrengsten uit het eigen risico. Deze bijstelling wordt grotendeels verklaard door een lagere nominale ontwikkeling van de Zvw-uitgaven.

verhogen eigen risico

Zoals besloten in het Begrotingsakkoord 2013 wordt het eigen risico met € 115 verhoogd van € 235 tot € 350. Volledige compensatie voor personen met de laagste inkomens wordt gegeven via de zorgtoeslag. Deze gaat voor de laagste inkomens ook met € 115 omhoog.

6.2.2 Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ)

In deze bijlage wordt verder ingegaan op de financiële ontwikkelingen binnen de AWBZ afgelopen jaar. In onderstaande tabel wordt het totaal van de mutaties tussen ontwerpbegroting 2012 en ontwerpbegroting 2013 voor de AWBZ weergegeven. In totaal in 2013 is de AWBZ met € 1364,4 miljoen naar beneden bijgesteld. Dit betreft voornamelijk de overheveling van de geriatrische revalidatiezorg naar de Zvw en de overheveling van de bruikleenhulpmiddelen naar de Zvw. In deze paragraaf wordt verder ingegaan op alle mutaties tussen ontwerpbegroting 2012 en 2013 per deelsector. Eerst wordt ingegaan op de zorg in natura. Vervolgens worden de overige deelsectoren binnen de AWBZ toegelicht.

Tabel 1 Opbouw uitgaven AWBZ vanaf ontwerpbegroting 2012 (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	25 040,4	27 076,4	28 463,8	29 813,9	30 848,0	32 418,9	32 418,9
Mutatie nota van wijziging 2012	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Mutatie amendement 2012	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Mutatie jaarverslagen 2011/1e suppletoire begroting 2012	183,6	470,6	196,2	– 73,9	– 6,3	86,6	74,6
Nieuwe mutaties	0,0	– 74,7	– 1 364,4	– 996,9	– 1 013,3	– 1 113,0	564,9
Stand ontwerpbegroting 2013	25 224,0	27 472,4	27 295,6	28 743,2	29 828,4	31 392,5	33 058,4

Tabel 2 Ontwikkeling van de AWBZ-uitgaven per sector (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Volksgezondheid
Preventieve zorg (Rijksvaccinatieprogramma)	105,6	105,5	113,5	113,5	113,5	113,5	113,5
Totaal begroting 2013	105,6	105,5	113,5	113,5	113,5	113,5	113,5
Zorg in natura
Intramurale ggz	1 371,1	1 513,1	1 467,9	1 490,6	1 535,6	1 576,9	1 605,3
Intramurale ghz	4 613,0	5 125,9	4 980,0	5 059,4	5 216,9	5 361,6	5 460,8
Intramurale v&v	7 685,0	8 539,2	7 949,8	8 074,6	8 322,1	8 549,5	8 705,4
Extramurale zorg	3 839,1	4 082,2	4 013,5	4 013,5	4 013,5	4 013,5	4 013,5
Dagbesteding en vervoer	1 154,3	1 208,0	1 058,0	1 058,0	1 058,0	1 058,0	1 058,0
Kapitaallasten	2 594,3	2 400,3	2 140,2	1 899,0	1 418,2	939,3	595,6
Overige zorg in natura	931,0	979,0	1 108,1	1 108,1	1 108,1	1 108,1	1 108,1
Totaal begroting 2013	22 187,8	23 847,7	22 717,4	22 703,1	22 672,4	22 606,8	22 546,5
Persoonsgebonden budgetten	2 243,7	2 526,8	2 567,9	2 159,2	2 248,4	2 219,6	2 185,6
Totaal begroting 2013	2 243,7	2 526,8	2 567,9	2 159,2	2 248,4	2 219,6	2 185,6
Mee-instellingen	183,1	193,0	172,6	174,0	173,5	173,4	173,4
Totaal begroting 2013	183,1	193,0	172,6	174,0	173,5	173,4	173,4
Opleidingen
Beschikbaarheidsbijdrage opleidingen AWBZ	0,0	0,0	25,7	25,7	25,7	25,7	25,7
Totaal begroting 2013	0,0	0,0	25,7	25,7	25,7	25,7	25,7
Overig
Bovenbudgettaire vergoedingen	173,6	176,2	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Subsidies	77,1	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Beheerskosten / diversen AWBZ	231,5	213,9	219,1	225,5	229,1	229,5	229,5
Tandheelkundige zorg	18,0	18,4	18,4	18,4	18,4	18,4	18,4
Medisch-specialistische zorg	40,3	37,8	38,4	38,4	38,4	38,4	38,4
Totaal begroting 2013	540,4	446,3	275,9	282,3	285,9	286,3	286,3
Nominaal en onverdeeld
Nominaal en onverdeeld	– 36,7	353,1	1 422,5	3 285,3	4 308,8	5 967,1	7 727,4
Totaal begroting 2013	– 36,7	353,1	1 422,5	3 285,3	4 308,8	5 967,1	7 727,4
Totaal uitgaven begroting 2013	25 224,0	27 472,4	27 295,6	28 743,2	29 828,4	31 392,5	33 058,4

Ontvangsten Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Eigen bijdrage AWBZ	1 623,2	1 656,4	1 819,4	1 847,1	1 898,4	1 923,1	1 950,0
Totaal ontvangsten begroting 2013	1 623,2	1 656,4	1 819,4	1 847,1	1 898,4	1 923,1	1 950,0

Zorg in natura

In de AWBZ wordt bij zorg in natura gewerkt met een contracteerruimte als financieel kader voor de zorgkantoren. De zorgkantoren kopen binnen hun regionale kader bij instellingen de zorg in op basis van de geïndiceerde zorgvraag. Naast de contracteerruimte is er een beperkt aantal geoormerkte middelen.

Jaarlijks worden in het voorjaar de mutaties van de contracteerruimte vermeld in een brief aan de NZa over de voorlopige contracteerruimte voor het komende jaar. Na Prinsjesdag wordt de definitieve aanwijzing contracteerruimte voor het komende jaar aan de NZa gestuurd, na voorhang bij het parlement. Een bijzondere categorie betreft de post «onverdeeld», die in de begroting nog niet aan de verschillende deelsectoren is toebedeeld. Dit betreft met name de beschikbare groeiruimte. Nadat de realisatiegegevens bekend zijn, wordt deze post alsnog aan de deelsectoren toegevoegd. In het FBZ zijn de middelen nader onderverdeeld naar deelsectoren ten einde meer informatie te verschaffen over de zorg die binnen de contracteerruimte geleverd wordt. De NZa verdeelt de beschikbare middelen binnen de contracteerruimte over de regionale zorgkantoren. Bij de verdeling van de middelen door de zorgkantoren wordt geen onderscheid gemaakt tussen de verschillende deelsectoren binnen de zorg in natura. De verdeling van de middelen over de verschillende deelsectoren binnen de contracteerruimte vindt plaats op basis van het inkoopbeleid van de zorgkantoren. Dit inkoopbeleid houdt nadrukkelijk rekening met de geïndiceerde zorg. De verdeling tussen de verschillende deelsectoren zoals aangegeven in de tabel 2 is dus gebaseerd op de historische gegevens over de uitgaven.

De gehanteerde werkwijze ten aanzien van de contracteerruimte betekent, dat op voorhand niet alle extra middelen aan deelsectoren kunnen worden toegewezen. Indien dit toch wordt gewenst, dient een gerichte beleidsmaatregel te worden getroffen. Dit kan bijvoorbeeld door de aanspraken of tarieven per deelsector op voorhand te wijzigen.

De intramurale zorg wordt onderverdeeld naar verpleging en verzorging, gehandicaptenzorg en langdurige geestelijke gezondheidszorg. Daarnaast worden de extramurale zorg, dagbesteding en vervoer en overig zorg in natura onderscheiden. Onder overig vallen onder meer de geoormerkte middelen (onder andere extreme zorgzwaarte) en diverse andere posten. Tenslotte is er de onverdeelde ruimte. Hieronder vallen de gereserveerde groeiruimte voor de zorg in natura, onverdeelde intensiveringen en maatregelen.

De middelen voor het persoonsgebonden budget (pgb) vallen niet onder de contracteerruimte. VWS stelt een subsidieregeling persoonsgebonden budget vast ter uitvoering door het CVZ en stelt jaarlijks een subsidie plafond vast. In de discussie over de toekomst van het pgb is het voorstel gedaan om de pgb-regeling wettelijk te verankeren en de pgb-uitgaven ook op te nemen als onderdeel van de contracteerruimte. Een volgend kabinet zal hierover een definitieve beslissing nemen.

De kapitaallasten worden geleidelijk in de contracteerruimte opgenomen door de gefaseerde invoering van integrale tarieven. De deelsector voor de kapitaallasten wordt hierdoor geleidelijk verlaagd en de intramurale zorg wordt geleidelijk verhoogd.

Voor het bepalen van mee- en tegenvallers wordt gekeken naar het totale beschikbare kader. Daarbij dient ook de post onverdeeld te worden betrokken. De groei voor 2011 is daarbij over de deelsectoren verdeeld. Bij de actualisatie van de zorguitgaven in het voorjaar 2012 is gebleken dat zich een structurele tegenvaller heeft voorgedaan van € 260 miljoen, die voornamelijk het gevolg was van nog niet verwerkte exploitatielasten nieuwe capaciteit uit 2010 buiten de contracteerruimte. Vanaf 2011 zitten de exploitatielasten van nieuwe capaciteit in de contracteerruimte en kan een dergelijke tegenvaller zich niet meer voordoen. Deze tegenvaller is gemeld in de eerste suppletoire begroting 2012.

Tabel 3 Intramurale ggz (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	1 281,3	1 281,3	1 281,3	1 281,3	1 281,3	1 281,3	1 281,3
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	58,3	58,3	58,3	58,3	58,3	58,3
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	106,9	106,9	106,9	106,9	106,9	106,9	106,9
INTENSIVERINGEN
ZZP-tarieven	0,0	65,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
TECHNISCH
overheveling AWBZ naar Zvw	– 17,1	– 25,8	– 25,8	– 25,8	– 25,8	– 25,8	– 25,8
nhc's	0,0	27,4	47,1	69,8	114,8	156,2	184,5
Stand 2013	1 371,1	1 513,1	1 467,9	1 490,6	1 535,6	1 576,9	1 605,3

Op deze deelsector staat de uitgavenontwikkeling van de intramurale zorgzwaartepakketten in de langdurige geestelijke gezondheidszorg. De extramurale en intramurale geneeskundige geestelijke gezondheidszorg korter dan een jaar valt onder de Zorgverzekeringswet.

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

De mutatie, inclusief de toedeling van de groei vanuit de post onverdeeld, wordt vooral veroorzaakt door de structurele doorwerking van nieuwe capaciteit die in 2010 in gebruik is genomen.

INTENSIVERINGEN

ZZP-tarieven

In het Regeerakkoord van het Kabinet-Rutte-Verhagen is aangekondigd dat de tarieven van de zorgzwaartepakketten vanaf 2012 worden verhoogd. Voor de intramurale ggz betekent dit een intensivering van € 65 miljoen. In het Begrotingsakkoord 2013 is besloten de verhoging van de intramurale tarieven in de ggz per 2013 terug te draaien.

TECHNISCH

overheveling AWBZ naar Zvw

In het kader van de beleidsregel «Overheveling ggz-budget AWBZ-Zvw» is het voor ggz-instellingen mogelijk te schuiven tussen AWBZ- en Zvw-budgetten voor de ggz.

normatieve huisvestingscomponent (nhc’s)

De invoering van de integrale tarieven gebeurt geleidelijk. Pas in 2018 is sprake van 100% normatieve huisvestingscomponenten.

Tabel 4 Intramurale gehandicaptenzorg (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	4 436,7	4 436,7	4 436,7	4 436,7	4 436,7	4 436,7	4 436,7
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	202,0	202,0	202,0	202,0	202,0	202,0
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	176,3	176,3	176,3	176,3	176,3	176,3	176,3
INTENSIVERINGEN
ZZP-tarieven	0,0	215,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
TECHNISCH
nhc's	0,0	95,9	165,0	244,4	401,9	546,6	645,8
Stand 2013	4 613,0	5 125,9	4 980,0	5 059,4	5 216,9	5 361,6	5 460,8

Op deze deelsector staat de uitgavenontwikkeling van de zorgzwaartepakketten in de intramurale gehandicaptenzorg beschreven. Onder deze sector valt de zorg in instellingen voor verstandelijk en lichamelijk gehandicapten en voor visueel en/of auditief gehandicapten.

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

De mutatie, inclusief de toedeling van de groei vanuit de post onverdeeld, wordt vooral veroorzaakt door de structurele doorwerking van nieuwe capaciteit die in 2010 in gebruik is genomen.

INTENSIVERINGEN

ZZP-tarieven

In het Regeerakkoord van het Kabinet-Rutte-Verhagen is aangekondigd dat de tarieven van de zorgzwaartepakketten vanaf 2012 worden verhoogd. Voor de intramurale gehandicaptenzorg betekent dit een intensivering van € 215 miljoen. In het Begrotingsakkoord 2013 is besloten de verhoging van de intramurale tarieven in de gehandicaptenzorg per 2013 terug te draaien.

TECHNISCH

nhc's

De invoering van de integrale tarieven gebeurt geleidelijk. Pas in 2018 is sprake van 100% normatieve huisvestingscomponenten.

Tabel 5 Intramurale verpleging en verzorging (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	7 636,7	7 636,7	7 636,7	7 636,7	7 636,7	7 636,7	7 636,7
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	347,6	347,6	347,6	347,6	347,6	347,6
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	48,3	48,3	48,3	48,3	48,3	48,3	48,3
INTENSIVERINGEN
ZZP-tarieven	0,0	356,0	356,0	356,0	356,0	356,0	356,0
TECHNISCH
nhc's	0,0	150,6	259,2	384,0	631,5	858,9	1 014,8
overheveling geriatrische revalidatiezorg	0,0	0,0	– 698,0	– 698,0	– 698,0	– 698,0	– 698,0
Stand 2013	7 685,0	8 539,2	7 949,8	8 074,6	8 322,1	8 549,5	8 705,4

Op deze deelsector staat de uitgavenontwikkeling van de zorgzwaartepakketten in de verpleging en verzorging. Onder deze sector valt de zorg in verpleeg- en verzorgingshuizen.

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

De mutatie, inclusief de toedeling van de groei vanuit de post onverdeeld, wordt vooral veroorzaakt door de structurele doorwerking van nieuwe capaciteit die in 2010 in gebruik is genomen.

INTENSIVERINGEN

ZZP-tarieven

In het Regeerakkoord van het Kabinet-Rutte-Verhagen is aangekondigd dat de tarieven van de zorgzwaartepakketten vanaf 2012 worden verhoogd. Voor de intramurale verpleging en verzorging betekent dit een intensivering van € 356 miljoen structureel.

TECHNISCH

nhc's

De invoering van de integrale tarieven gebeurt geleidelijk. Pas in 2018 is sprake van 100% normatieve huisvestingscomponenten.

overheveling geriatrische revalidatiezorg

Het kabinet heeft besloten om de overheveling van de geriatrische revalidatiezorg naar de Zorgverzekeringswet per 1 januari 2013 te doen plaatsvinden. In totaal wordt € 817 miljoen overgeheveld van de AWBZ naar de Zvw (inclusief groei en kapitaallasten).

Tabel 6 Extramurale zorg (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	3 603,0	3 679,9	3 679,9	3 679,9	3 679,9	3 679,9	3 679,9
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	166,2	167,5	167,5	167,5	167,5	167,5
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	236,1	236,1	236,1	236,1	236,1	236,1	236,1
TECHNISCH
overheveling bruikleenhulpmiddelen	0,0	0,0	– 70,0	– 70,0	– 70,0	– 70,0	– 70,0
Stand 2013	3 839,1	4 082,2	4 013,5	4 013,5	4 013,5	4 013,5	4 013,5

Op deze deelsector staat de uitgavenontwikkeling van de extramurale zorg. Onder deze zorg valt persoonlijke verzorging, verpleging, begeleiding en behandeling die in de eigen woonomgeving wordt gegeven.

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

De mutatie is inclusief de toedeling van de groei vanuit de post onverdeeld.

TECHNISCH

overheveling bruikleenhulpmiddelen

Het betreft hier de overheveling bruikleenhulpmiddelen van de AWBZ naar de Zvw. In de brief «Hulpmiddelen beter geregeld» van 1 juni 2011 (32 805, nr. 1) is het voornemen om per 2013 het aantal loketten voor hulpmiddelen van drie (AWBZ, Wmo en Zvw) naar twee (Zvw en Wmo) terug te brengen toegelicht. Conform de motie-Gerbrands c.s. (33 000-XVI, nr. 52) is bij de behandeling van de begroting 2012 besloten om de AWBZ-regeling voor uitleen van hulpmiddelen (bijv. krukken) naar de Zvw over te hevelen, maar geen Zvw-hulpmiddelen in de Wmo onder te brengen, zodat er op het gebied van de hulpmiddelen niets verandert in de Wmo.

Tabel 7 Dagbesteding en vervoer (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	1 180,7	1 180,7	1 180,7	1 180,7	1 180,7	1 180,7	1 180,7
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	53,7	53,7	53,7	53,7	53,7	53,7
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	– 26,4	– 26,4	– 26,4	– 26,4	– 26,4	– 26,4	– 26,4
MAATREGELEN
verlaging vervoerskosten	0,0	0,0	– 150,0	– 150,0	– 150,0	– 150,0	– 150,0
Stand 2013	1 154,3	1 208,0	1 058,0	1 058,0	1 058,0	1 058,0	1 058,0

Op deze deelsector worden de uitgaven verantwoord voor cliënten die thuis wonen en één of meer dagdelen per week voor dagbesteding naar een instelling gaan. Vanwege de geringe mobiliteit van deze cliënten is vervoer veelal noodzakelijk.

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

Dit betreft met name een ramingsbijstelling op grond van de zorgcijfers van de Nza.

MAATREGELEN

verlaging vervoerskosten

In het Begrotingsakkoord 2013 is besloten dat de normtarieven voor vervoer van en naar instellingen voor dagbesteding en behandeling in groepsverband worden geharmoniseerd. Daarnaast wordt de nacalculatie afgeschaft. Hiermee wordt een besparing gerealiseerd van € 150 miljoen.

Tabel 8 Kapitaallasten (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	2 593,4	2 627,4	2 645,4	2 623,9	2 609,4	2 576,9	2 576,9
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	22,0	22,3	22,5	22,3	22,2	21,9
MEE- EN TEGENVALLERS
kapitaallasten	0,9	32,8	80,8	80,9	80,9	80,8	80,8
ramingsbijstelling nhc’s	0,0	– 8,0	– 16,0	– 24,0	– 40,0	– 73,0	– 133,0
overheveling AWBZ naar Zvw	0,0	0,0	– 15,0	0,0	0,0	0,0	0,0
TECHNISCH
invoering nhc's	0,0	– 273,9	– 471,3	– 698,2	– 1 148,3	– 1 561,6	– 1 845,0
overheveling geriatrische revalidatiezorg	0,0	0,0	– 106,0	– 106,0	– 106,0	– 106,0	– 106,0
Stand 2013	2 594,3	2 400,3	2 140,2	1 899,0	1 418,2	939,3	595,6

Deze deelsector betreft de na te calculeren kapitaallasten van de gebouwen waarin AWBZ-zorg met verblijf wordt geleverd.

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

kapitaallasten

Deze post bestaat voornamelijk uit een ramingsbijstelling.

ramingsbijstelling nhc’s

De invoering van de normatieve huisvestingscomponent (nhc) in de AWBZ leidt tot een aanvullende besparing.

overheveling AWBZ naar Zvw

Door de andere grondslag voor de verdeling van kapitaallasten tussen AWBZ en Zvw is een overheveling noodzakelijk.

TECHNISCH

invoering nhc's

De invoering van de integrale tarieven gebeurt geleidelijk. Pas in 2018 is er sprake van 100% normatieve huisvestingscomponenten.

overheveling geriatrische revalidatiezorg

Het Kabinet-Rutte-Verhagen heeft besloten om de overheveling van de geriatrische revalidatiezorg naar de Zvw per 1 januari 2013 te doen plaatsvinden. Dit betreft het deel kapitaallasten dat is overgeheveld naar de Zvw.

Tabel 9 Overig Zorg in Natura (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	703,7	679,7	679,7	679,7	679,7	679,7	679,7
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	32,0	30,9	30,9	30,9	30,9	30,9
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	227,3	267,3	267,3	267,3	267,3	267,3	267,3
TECHNISCH
bovenbudgettaire vergoedingen	0,0	0,0	130,2	130,2	130,2	130,2	130,2
Stand 2013	931,0	979,0	1 108,1	1 108,1	1 108,1	1 108,1	1 108,1

Op deze deelsector worden alle uitgaven verantwoord die niet – direct – toe te rekenen zijn aan één van de andere deelsectoren in de AWBZ of waarvoor specifiek middelen beschikbaar zijn gesteld. Het gaat dan bijvoorbeeld om geoormerkte middelen in de aanwijzing Contracteerruimte AWBZ (onder andere extreme zorgzwaarte, kleinschalige experimenten, ketenzorg dementie), toeslagen, de kosten van kind- en jeugdpsychiatrie en de uitgaven voor het Volledig Pakket Thuis (VPT).

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

De mutatie is inclusief de toedeling van de groei vanuit de post onverdeeld. De actualisering is het gevolg van een forse stijging van het VPT. In 2011 is ook de kindtoeslag in de gehandicaptenzorg geïntroduceerd. Tot 2010 waren de kosten hiervoor onderdeel van de zzp’s gehandicaptenzorg. Vanaf 2011 worden de kosten verantwoord op de deelsector overige zorg in natura.

TECHNISCH

bovenbudgettaire vergoedingen

Om doelmatigheid te bevorderen wordt de bekostiging van bovenbudgettaire vergoedingen (persoongebonden hulpmiddelen) vanaf 2013 bij de contracteerruimte AWBZ betrokken. Dit betreft de overheveling van de middelen van de deelsector bovenbudgettaire vergoedingen.

Tabel 10 Nominaal en onverdeeld AWBZ (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	501,4	2 401,0	3 704,1	5 405,5	6 203,2	7 806,6	7 806,6
NOMINAAL
uitdelen loon- en prijsbijstelling tranche 2012	0,0	– 1 032,0	– 1 079,5	– 1 101,6	– 1 117,1	– 1 126,4	– 1 146,7
extrapolatie loon- en prijsbijstelling	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	1 048,3
aanpassing loon- en prijsbijstelling CPB	0,0	168,4	– 81,6	49,1	– 274,0	– 114,9	– 31,7
INTENSIVERINGEN
scheiden wonen en zorg	0,0	0,0	0,0	0,0	100,0	140,0	180,0
terugdraaien IQ-maatregel	0,0	0,0	60,0	120,0	210,0	250,0	250,0
terugdraaien overheveling begeleiding	0,0	0,0	20,0	140,0	140,0	140,0	140,0
extrapolatie groei AWBZ	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	– 111,2	634,7
MAATREGELEN
verlagen groeiruimte AWBZ tot demografie	0,0	0,0	– 150,0	– 150,0	– 150,0	– 150,0	– 150,0
extramuraliseren lage zzp's	0,0	0,0	– 20,0	– 50,0	– 100,0	– 200,0	– 300,0
overheveling doelmatigheidskorting revalidatiezorg	0,0	0,0	0,0	0,0	50,0	50,0	50,0
TECHNISCH
overige mutaties	136,2	26,0	29,8	– 226,4	– 88,0	– 87,7	– 158,5
technische correctie begrotingstand pgb's	0,0	0,0	0,0	– 201,0	0,0	0,0	0,0
toedelen intensivering zzp	0,0	– 636,0	– 636,0	– 636,0	– 636,0	– 636,0	– 636,0
toedelen groeiruimte 2011	– 674,3	– 674,3	– 674,3	– 674,3	– 674,3	– 674,3	– 674,3
herschikking zorg in natura en vergoedingsregeling	0,0	100,0	250,0	610,0	645,0	681,0	715,0
Stand 2013	– 36,7	353,1	1 422,5	3 285,3	4 308,8	5 967,1	7 727,4

Deze niet-beleidsmatige deelsector heeft een technisch-administratief karakter. Vanuit deze deelsector vinden overboekingen van loon- en prijsbijstellingen naar de loon- en prijsgevoelige deelsectoren binnen de begroting plaats. Ook worden er taakstellingen of extra middelen op deze deelsector geplaatst die nog niet aan de deelsectoren zijn toegedeeld.

NOMINAAL

uitdeling loon- en prijsbijstelling tranche 2012

De tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling wordt uitgedeeld aan de diverse deelsectoren.

extrapolatie loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de extrapolatie loon- en prijsbijstelling 2017.

aanpassing loon- en prijsbijstelling CPB

De raming van de loon- en prijsbijstelling is aangepast op basis van de meest recente macro-economische inzichten in de Macro Economische Verkenningen 2012 van het Centraal Planbureau (CPB).

INTENSIVERINGEN

scheiden wonen en zorg

In het Regeerakkoord van het Kabinet-Rutte-Verhagen is de taakstelling «Scheiden wonen en zorg» opgenomen. In het Begrotingsakkoord 2013 is op dat beleidsveld besloten over te gaan tot het extramuraliseren van de lage zzp’s. De aparte taakstelling uit het Regeerakkoord is vervolgens in het meerjarenbeeld van de begroting geïntegreerd.

terugdraaien IQ-maatregel

In het Begrotingsakkoord 2013 is besloten om de IQ-maatregel (beperken doelgroep AWBZ) uit het Regeerakkoord niet door te voeren.

terugdraaien overheveling begeleiding

In het Begrotingsakkoord 2013 is besloten de geplande overheveling van begeleiding naar de Wmo vanaf 1 januari 2013 vooralsnog niet uit te voeren.

extrapolatie groei AWBZ

De raming van de zorguitgaven 2016 is aangepast en de raming van de zorguitgaven 2017 is toegevoegd.

MAATREGELEN

verlagen groeiruimte AWBZ tot demografie

Dit is een maatregel uit het Begrotingsakkoord 2013. Het betreft het beperken van de uitgavenstijging in de AWBZ in 2013 tot de geraamde demografische groei van het zorggebruik.

extramuralisering lage zzp’s

In het Begrotingsakkoord 2013 is opgenomen dat lichte intramurale zorgzwaartepakketten voor ouderenzorg, verstandelijk gehandicaptenzorg en geestelijke gezondheidszorg worden geschrapt. Nieuwe cliënten kunnen voortaan geen aanspraak meer maken op deze zorg, maar behouden het recht op vergelijkbare zorg vanuit de eigen omgeving (extramuraal).

overheveling doelmatigheidskorting revalidatiezorg

Deze taakstelling wordt overgeheveld van de AWBZ naar Zvw.

TECHNISCH

overige mutaties

Deze post is het saldo van verschillende mutaties.

technische correctie begrotingstand pgb’s

Voor 2014 heeft een kaderbijstelling plaatsgevonden bij de pgb’s. Deze middelen worden overgeheveld naar de deelsector pgb’s.

toedelen intensivering zzp

In het Regeerakkoord van het Kabinet-Rutte-Verhagen is aangekondigd dat de tarieven van de zorgzwaartepakketten vanaf 2012 worden verhoogd. De middelen hiervoor stonden nog op onverdeeld en worden met deze mutatie naar de betreffende deelsectoren verdeeld (intramurale geestelijke gezondheidszorg, intramurale gehandicaptenzorg en intramurale verpleging en verzorging). In het Begrotingsakkoord 2013 is besloten de verhoging van de intramurale tarieven in de geestelijke gezondheidszorg en de gehandicaptenzorg per 2013 terug te draaien.

toedelen groeiruimte 2011

Betreft het uitdelen van de groeiruimte naar de verschillende deelsectoren binnen de zorg in natura.

herschikking zorg in natura en vergoedingsregeling

Als gevolg van de maatregelen om het beroep op de pgb-regeling te beperken, ontstaat naar verwachting een groter beroep op zorg in natura. Deze bijstelling betreft een overboeking van de middelen pgb naar de deelsector onverdeeld.

Overige AWBZ-zorg

Naast de zorg in natura vallen onder de AWBZ-zorg nog een aantal andere deelsectoren. Deze worden in de volgende tabellen toegelicht.

Tabel 11 Pgb (bedragen x € 1 miljoen)

bedragen x € 1 miljoen	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	2 278,8	2 464,7	2 532,5	2 194,8	2 442,8	2 442,8	2 442,8
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	66,0	71,0	73,0	63,0	70,0	70,0
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering/uitvoerings-mutaties	– 35,0	14,0	22,4	24,4	12,6	12,8	12,8
uitvoeringskosten pgb's	0,0	0,0	– 30,0	– 30,0	– 15,0	– 15,0	– 15,0
INTENSIVERINGEN
groeiruimte	0,0	82,0	102,0	186,0	270,0	270,0	270,0
verzachting maatregelen begrotingsakkoord	0,0	0,0	150,0	150,0	150,0	150,0	150,0
MAATREGELEN
ongedaan maken tariefsverhoging verblijfsgeïndiceerden	0,0	0,0	– 30,0	– 30,0	– 30,0	– 30,0	– 30,0
TECHNISCH
technische correctie begrotingstand 2012	0,0	0,0	0,0	201,0	0,0	0,0	0,0
herschikking zorg in natura en vergoedingsregeling	0,0	– 100,0	– 250,0	– 610,0	– 645,0	– 681,0	– 715,0
Stand 2013	2 243,7	2 526,8	2 567,9	2 159,2	2 248,4	2 219,6	2 185,6

Deze deelsector betreft de kosten van de subsidieregeling pgb.

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering/uitvoeringsmutaties

De actualisering van de pgb-uitgaven wordt veroorzaakt door een aantal factoren. Het gaat hierbij onder andere om de meevaller die zich voordoet door een sterk lagere instroom van budgethouders dan verwacht in 2011 (gemeld bij 2e suppletoire wet 2011) en een nadere aanscherping van de ontwikkeling van de pgb-uitgaven.

uitvoeringskosten pgb's

Dit betreft een overboeking van het Budgettair Kader Zorg (BKZ) naar de begroting van VWS voor de verbetering en uitvoering van de pgb-maatregelen. Daarnaast zijn in 2013 en 2014 extra middelen beschikbaar voor intensivering van de fraudeaanpak.

INTENSIVERINGEN

groeiruimte

Toedeling van de beschikbare groei aan het pgb-kader.

verzachting maatregelen begrotingsakkoord

In het begrotingsakkoord 2013 is afgesproken dat er vanaf 2013 extra middelen beschikbaar worden gesteld om het pgb toekomstbestendiger te maken.

MAATREGELEN

ongedaan maken 5% tariefsverhoging verblijfsgeïndiceerden

Dit betreft het ongedaan maken van de tariefsverhoging van pgb-tarieven voor verblijfsgeïndiceerden conform Begrotingsakkoord 2013.

TECHNISCH

technische correctie begrotingstand 2012

Voor 2014 heeft een kaderbijstelling plaatsgevonden (€ 201 miljoen).

herschikking zorg in natura en vergoedingsregeling

Als gevolg van de maatregelen om het beroep op de pgb-regeling te beperken, ontstaat naar verwachting een groter beroep op zorg in natura. Deze bijstelling betreft een overboeking van de middelen naar de deelsector onverdeeld. Vanaf 2014 laat de reeks een sterke stijging zien omdat dan de overgangsregeling voor zittende pgb-houders afloopt. Daarnaast betreft deze mutatie een overboeking ten behoeve van de vergoedingsregeling voor zorg die niet via een instelling geleverd kan worden.

Tabel 12 Subsidies MEE (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	186,2	187,6	180,0	181,6	181,0	181,0	181,0
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	5,4	5,4	5,2	5,3	5,2	5,2
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	– 3,1	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
MAATREGELEN
subsidietaakstelling	0,0	0,0	– 12,8	– 12,8	– 12,8	– 12,8	– 12,8
Stand 2013	183,1	193,0	172,6	174,0	173,5	173,4	173,4

Op deze deelsector wordt de subsidie aan MEE-organisaties verantwoord. MEE-organisaties ontvangen een subsidie van het CVZ op grond van de AWBZ.

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

Het kader is bijgesteld naar de hoogte van het subsidieplafond.

MAATREGELEN

subsidietaakstelling

Deze subsidietaakstelling maakt onderdeel uit van de taakstelling van € 41 miljoen op de VWS-begroting uit het Begrotingsakkoord 2013 en wordt ingevuld bij de MEE-organisaties.

Tabel 13 Opleidingsfonds AWBZ (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
TECHNISCH
herschikking	0,0	0,0	25,7	25,7	25,7	25,7	25,7
Stand 2013	0,0	0,0	25,7	25,7	25,7	25,7	25,7

Met ingang van 2013 wordt een aantal ggz-opleidingen, de opleiding arts verstandelijk gehandicapten en de opleiding specialist ouderengeneeskunde via een beschikbaarheidbijdrage op grond van de Wet marktordening gezondheidszorg (WMG) gefinancierd. De uitvoering geschiedt door de NZa. De betalingen lopen via het CVZ.

TECHNISCH

herschikking

In het kader van bovenstaande wijziging is het betreffende budget overgeheveld van begrotingsgefinancierd Budgettair Kader Zorg (BKZ) naar premiegefinancierd BKZ.

Tabel 14 Bovenbudgettair (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	144,4	129,6	129,3	129,3	129,3	129,3	129,3
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	6,6	5,9	5,9	5,9	5,9	5,9
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	29,2	40,0	40,0	40,0	40,0	40,0	40,0
MAATREGELEN
bij contracteerruimte betrekken	0,0	0,0	– 40,0	– 40,0	– 40,0	– 40,0	– 40,0
TECHNISCH
herschikking	0,0	0,0	– 135,2	– 135,2	– 135,2	– 135,2	– 135,2
Stand 2013	173,6	176,2	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0

Op deze deelsector worden de bovenbudgettaire vergoedingen verantwoord. Dit betreft vergoedingen voor persoonsgebonden hulpmiddelen die noodzakelijk zijn in verband met een behandeling in een AWBZ-instelling.

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

De kosten van de bovenbudgettaire vergoedingen laten de laatste jaren een sterke stijging zien. Vanaf 2012 wordt een financiële tegenvaller verwacht van circa € 40 miljoen.

MAATREGELEN

bij contracteerruimte betrekken

Om doelmatig gebruik te stimuleren worden deze middelen vanaf 2013 bij de contracteerruimte betrokken en is het kader met € 40 miljoen verlaagd.

TECHNISCH

herschikking

Betreft de overheveling van de bovenbudgettaire vergoedingen naar zorg in natura. Het gaat hier om € 130,2 miljoen. Daarnaast zijn vanaf 2013 de bruikleenartikelen overgeheveld van de AWBZ naar de Zvw. Deze middelen worden voor een klein deel vanuit de bovenbudgettaire vergoedingen bekostigd. De overheveling leidt tot een neerwaartse bijstelling van € 5 miljoen.

Tabel 15 Beheerskosten/ diversen AWBZ (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	250,8	206,9	213,3	219,6	223,0	223,2	223,2
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	7,0	5,8	5,9	6,1	6,3	6,3
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	– 19,3	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Stand 2013	231,5	213,9	219,1	225,5	229,1	229,5	229,5

Op deze deelsector worden enkele sectoroverstijgende uitgaven verantwoord. Het betreft met name de uitvoeringskosten ten laste van de AWBZ van zorgkantoren, CAK en SVb. Ook de kosten van het College Sanering Zorginstellingen vallen onder deze deelsector.

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

Op basis van de realisatiecijfers over 2011 is het kader bijgesteld.

Tabel 16 Overige AWBZ-zorg (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	54,8	54,8	54,8	54,8	54,8	54,8	54,8
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	0,7	1,3	1,3	1,3	1,3	1,3
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	0,7	0,7	0,7	0,7	0,7	0,7	0,7
TECHNISCH
financieringsmutatie	2,8	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Stand 2013	58,3	56,2	56,8	56,8	56,8	56,8	56,8

Op deze deelsector worden de kosten verantwoord van medisch-specialistische instellingen voor de zogenaamde «verkeerde bed»-problematiek en de kosten van AWBZ-instelling voor tandheelkundige zorg.

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

Op basis van gegevens van het CVZ zijn de uitgaven bijgesteld.

TECHNISCH

financieringsmutatie

Er is sprake van een zeker tijdsverloop tussen het moment waarop de NZa de productieafspraken van partijen ontvangt en de verwerking daarvan in de budgetten en de bevoorschotting/declaraties van de instellingen. Als gevolg daarvan is het gebruikelijk dat de financiering binnen een jaargrens afwijkt van de uitgaven (budgetten) in dat jaar. Zo ontstaan zogeheten financieringsachterstanden of -voorsprongen. Deze verschillen worden in het daaropvolgende jaar verrekend. Tussen de jaren doen zich daardoor incidentele financieringsschuiven voor. Meerjarig gezien volgt de financiering echter altijd de uitgaven.

Tabel 17 Rijksvaccinatieprogramma (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	109,3	109,4	109,4	109,4	109,4	109,4	109,4
NOMINAAL
loon- en prijsbijstelling	0,0	2,7	2,7	2,7	2,7	2,7	2,7
MEE- EN TEGENVALLERS
actualisering	– 4,6	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
overheveling RVP voor NVI	0,0	– 8,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
INTENSIVERINGEN
Cystic Fibrosis	0,9	1,4	1,4	1,4	1,4	1,4	1,4
Stand 2013	105,6	105,5	113,5	113,5	113,5	113,5	113,5

Deze sector omvat het Rijksvaccinatieprogramma (RVP).

NOMINAAL

loon- en prijsbijstelling

Dit betreft de tranche 2012 van de vergoeding voor de loon- en prijsontwikkeling.

MEE- EN TEGENVALLERS

actualisering

Teruglopende geboorteaantallen en dalende vaccinprijzen hebben geleid tot onderbesteding van het rijksvaccinatieprogramma.

overheveling RVP voor NVI

Afgelopen najaar zijn naar aanleiding van de gewijzigde inkoopprijzen voor vaccins de tarieven van het Rijksvaccinatieprogramma herijkt. VWS heeft ervan afgezien om in de tarieven ook het bezettingsresultaat van de vaccinproductie bij het Nederlands Vaccininstituut (NVI) te verwerken. De productie is weliswaar ten dienste van het Rijksvaccinatieprogramma, maar het is de verwachting dat de productie dit jaar verkocht wordt. Om deze reden wordt eenmalig via een ijklijnmutatie het bezettingsresultaat gedekt in plaats van de tarieven hiervoor structureel op te hogen.

INTENSIVERINGEN

Cystic Fibrosis

Pasgeborenen worden met ingang van 1 mei 2011 op CF (Cystic Fibrosis, ook wel taaislijmziekte genoemd) gescreend. Het is onderdeel van het bestaande programma neonatale hielprikscreening, dat vanuit het Rijksvaccinatieprogramma bekostigd wordt. Hiervoor beschikbare dekking op de VWS-begroting vanaf 2012 wordt overgeheveld naar het BKZ.

Tabel 18 Ontvangsten AWBZ (bedragen x € 1 miljoen)

	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand 2012	1 681,2	1 696,4	1 688,4	1 716,1	1 767,4	1 792,1	1 792,1
MEE- EN TEGENVALLERS
eigen bijdragen	– 58,0	– 40,0	45,0	45,0	45,0	45,0	45,0
INTENSIVERINGEN
extrapolatie	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	26,9
MAATREGELEN
vermogensinkomensbijtelling	0,0	0,0	86,0	86,0	86,0	86,0	86,0
Stand 2013	1 623,2	1 656,4	1 819,4	1 847,1	1 898,4	1 923,1	1 950,0

Betreft de eigen bijdragen die binnen de AWBZ verplicht zijn.

MEE- EN TEGENVALLERS

eigen bijdragen

Bij de eigen bijdragen AWBZ wordt vanaf 2013 een structurele meevaller van € 45 miljoen verwacht. In de begroting werd voor 2012 nog uitgegaan van een hogere, zij het incidentele meevaller van € 85 miljoen.

INTENSIVERINGEN

extrapolatie

Dit betreft de geraamde groei van de eigen bijdragen AWBZ tussen 2016 en 2017.

MAATREGELEN

vermogensinkomensbijtelling

Dit is een maatregel uit het Begrotingsakkoord 2013. De vermogensinkomensbijtelling in de AWBZ en Wmo wordt verhoogd. Dit betreft het deel van de maatregel dat leidt tot hogere eigen bijdagen in de AWBZ.

3. Bijlagen

3.1 ZBO’s en RWT’s

In onderstaand overzicht worden per ZBO/RWT de geraamde VWS-bijdrage vermeld.

ZBO’s en RWT’S (Bedragen x € 1 000 000)

ZBO/RWT	ZBO	RWT	Functie	Artikel	Begroting 2013	Verwijzing
Financiering uit begrotingsmiddelen
Zorg Onderzoek Nederland/ Medische Wetenschappen (ZonMw)	x	x	ZonMw is een intermediaire organisatie die op programmatische wijze onderzoek en ontwikkeling op het gebied van gezondheid, preventie en zorg laat uitvoeren.	4	101,6	www.zonmw.nl
Keuringsinstanties op grond van de Warenwet	x		Het betreft 25 private organisaties die voor wat betreft de kwaliteit van werkzaamheden onder toezicht staan van de Nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit.	1	–	–
Registratiecommissies en opleidingscolleges KNMG, KNMP en NMT	x		Het betreft 10 private organisaties. De instellingsgrondslag betreft de Wet beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG), art. 14 en 15.	4	0,7	www.knmg.artsennet.nl www.knmp.nl www.tandartsennet.nl
Keuringsinstanties op grond van de Wet op de Medische Hulpmiddelen (Dekra)	x		In Nederland is DEKRA de enige toegelaten instantie, die bevoegd is medische hulpmiddelen te certificeren.	2	–	www.dekra.com
Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ)		x	Het CIZ beoordeelt of mensen recht hebben op AWBZ-zorg. Dit gebeurt op basis van objectieve criteria, welke een vertaling zijn van de richtlijnen van het Ministerie van VWS.	3	108,6	www.ciz.nl
Centraal Administratie Kantoor (CAK)		x	Het CAK berekent en incasseert de eigen bijdragen voor de AWBZ en de Wmo. Het CAK is ook verantwoordelijk voor de financiering van de AWBZ-instellingen en het uitbetalen van de compensatie eigen risico in de zorgverzekeringswet en tegemoetkoming van Wtcg.	4	95,9	www.hetcak.nl
Accommodaties op grond van de Wet op jeugdzorg (exclusief Almata en De Lindenhorst)		x	Het aanbod van de JeugdzorgPlus- instellingen bestaat uit deskundige en wetenschappelijk onderbouwde interventies op het gebied van geestelijke gezondheidszorg, licht verstandelijke handicaps, onderwijs en arbeidstoeleiding.	5	148,2	www.jeugdzorgplus.nl
Pensioen- en Uitkeringsraad (PUR)	x	x	De Pensioen- en Uitkeringsraad beslist samen met de Sociale Verzekeringsbank over de eerste aanvragen in het kader van de wetten en regelingen voor oorlogsgetroffenen en verzetsdeelnemers. Verder stelt de PUR de beleidsregels vast voor de SVB.	7	0,2	www.pur.nl
Commissie Algemene Oorlogsongevallenregeling (CAOR) Indonesië / SAIP	x		De Commissie Algemene Oorlogsongevallenregeling Indonesië (CAOR) is belast is met de toepassing en uitvoering van de Algemene Oorlogsongevallenregeling, een regeling voor oorlogsslachtoffers en nabestaanden van de oorlog met Japan in Nederlands-Indië.	7	n.v.t. betreft een ZBO van van BZK	www.saip.nl
Stichting Administratie Indonesisch Pensioenen	x		De Stichting Administratie Indonesisch Pensioenen (SAIP) is belast met de uitvoering van de Algemene Oorlogsongevallenregeling.	7	n.v.t. betreft een ZBO van van BZK	www.saip.nl
Centrale Commissie voor Mensgebonden Onderzoek (CCMO), inclusief Medisch Ethische Commissies (METC’s)	x		CCMO is een bij wet (Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen en de Embryowet) ingestelde commissie en waarborgt de bescherming van proefpersonen betrokken bij medisch-wetenschappelijk onderzoek, via toetsing aan de daarvoor vastgestelde wettelijke bepalingen en met inachtneming van de voortgang van de medische wetenschap	1	1,7	www.ccmo.nl
Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)	x	x	De NZa is belast met het markttoezicht specifiek voor de zorgsector en moet het algemeen consumentenbelang voorop stellen bij de uitoefening van haar taken. Die taken zijn marktwerking in de zorg op gang brengen en bewaken, tarieven in de zorg reguleren en toezien op de goede uitvoering van de Zvw en de AWBZ.	4	32,4	www.nza.nl
College voor zorgverzekeringen (CVZ)	x	x	Het CVZ beheert het pakket Zvw/ AWBZ, beheert het Zorgverzekeringsfonds en het Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten, voert de financiering van verzekeraars uit de fondsen uit, beoordeelt de rechtmatige en doelmatige uitvoering van de AWBZ en voert regelingen voor bijzondere groepen uit (verdragsgerechtigden, wanbetalers, onverzekerden, illegalen en andere onverzekerbare vreemdelingen en gemoedsbezwaarden).	4	51,4	www.cvz.nl
College Sanering Zorginstellingen (CSZ)	x	x	Het CSZ voert onder andere de meldings- en goedkeuringsregeling voor de vervreemding van onroerende zaken uit. In verband met de verdere stroomlijning van de taken van zelfstandige bestuursorganen op het terrein van de zorg is in het voorstel van Wet cliëntenrechten zorg (Wcz) het voornemen neergelegd om de taken over te hevelen naar de NZa (TK 32 402, nr. 6 en 7).	4	2,7	www.collegesanering.nl
College ter beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). Zie begroting baten-lastendienst ACBG	x		Het College is zowel verantwoordelijk voor de toelating en bewaking van geneesmiddelen op de Nederlandse markt als medeverantwoordelijk voor de toelating van de geneesmiddelen in de gehele Europese Unie.	Baten- en lastendienst	–	www.cbg-meb.nl
Sociale verzekeringsbank		x	De Sociale Verzekeringsbank (SVB) voert namens VWS de regeling maatschappelijke ondersteuning (mantelzorgcompliment) uit en de wetten en regelingen voor oorlogsgetroffenen en verzetsdeelnemers.	3 en 7	n.v.t. betreft een ZBO van SZW	ww.svb.nl
Financiering uit premiemiddelen
Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS)	x	x	NTS is een dienstverlenende non-profitorganisatie ten behoeve van publiek, donorziekenhuizen en transplantatiecentra in Nederland.	2	28,8	www.nts.nl
Zorgverzekeraars Zvw (x € 1 miljard)		x	De zorgverzekering is een in principe verplichte ziektekostenverzekering voor ingezetenen van Nederland. De zorgverzekeringswet wordt uitgevoerd door zorgverzekeraars.	FBZ	38,8	Zie Financieel Beeld Zorg
Concessiehouders zorgkantoren			Voor de uitvoering van de AWBZ-taken fungeren 12 zorgverzekeraars als zogenaamde concessiehouders. Zij zijn als het ware de «beheerders» van het zorgkantoor in «hun zorgkantoorregio». Een zorgkantoor voert de AWBZ uit namens de zorgverzekeraar, de AWBZ-zorgaanbieders leveren de daadwerkelijke zorg aan de cliënt.	FBZ	178,0	Zie Financieel Beeld Zorg

3.2 Verdiepingshoofdstuk begroting

Het verdiepingshoofdstuk bestaat uit een cijfermatig overzicht per artikel. Bij ieder artikel wordt eerst de opbouw van de stand vanaf de ontwerpbegroting 2012 tot aan de stand ontwerpbegroting 2013 vermeld. Daarna worden de belangrijkste nieuwe mutaties toegelicht.

De nieuwe begrotingsmutaties zijn toegelicht voor zover de kasbedragen in 2013 beleidsmatig relevant zijn.

Artikel 1 Volksgezondheid

Opbouw uitgaven x € 1 000

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	512 130	496 129	488 999	479 499	483 294	483 294
Mutatie Nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie amendement 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	– 1 936	– 2 164	– 2 209	– 2 178	– 2 190	– 2 189
Nieuwe mutaties	4 502	21 815	21 748	21 460	21 296	26 639
Stand ontwerpbegroting 2013	514 696	515 780	508 538	498 781	502 400	507 744

Opbouw ontvangsten x € 1 000

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	9 710	9 710	9 810	9 810	9 710	9 710
Mutatie Nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	1 193	1 193	1 193	1 193	1 193	1 193
Nieuwe mutaties	0	0	0	0	0	0
Stand ontwerpbegroting 2013	10 903	10 903	11 003	11 003	10 903	10 903

Toelichting belangrijkste nieuwe mutaties (bedragen x € 1000)

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Toedeling loonbijstelling tranche 2012, kader Rijksbegroting in enge zin.	3 593	3 498	3 465	3 485	3 521	3 571
Toedeling aan de uitgavenartikelen over de invulling van de taakstelling uit het Begrotingsakkoord 2013.	0	– 6 487	– 6 321	– 6 329	– 6 329	– 6 329
Op basis van het Begrotingsakkoord 2013 komt € 26 miljoen beschikbaar voor het tegengaan van obesitas bij kinderen. Deze middelen worden deels ingezet voor de Gezonde school (doorontwikkeling gezonde schoolmethode, meer inzet op de «voorschool», doorlopende leerlijn gezond gewicht, behoud van kennis over voeding en gezond gedrag binnen primair onderwijs en verspreiden van interventies gericht op een gezonde schoolomgeving).	0	5 000	5 000	5 000	5 000	5 000
Op basis van het Begrotingsakkoord 2013 komt € 26 miljoen beschikbaar voor het tegengaan van obesitas bij kinderen. Deze middelen worden deels ingezet voor Jongeren op gezond gewicht: intensiveren en ook na 2014 continueren van het Convenant Gezond Gewicht, door eerder op te schalen en de aansluiting met de lokale zorgsector te verbeteren.	0	3 000	3 000	3 000	3 000	3 000
Op basis van het Begrotingsakkoord 2013 komt € 26 miljoen beschikbaar voor het tegengaan van obesitas bij kinderen. Deze middelen worden deels ingezet om een impuls te geven aan het individueel contactmoment voor adolescenten (vanaf 14 jaar) en eventuele aanvullende (collectieve) activiteiten voor leerlingen in het voortgezet en middelbaar onderwijs door de Jeugdgezondheidszorg.	0	15 000	15 000	15 000	15 000	15 000
Op basis van het Begrotingsakkoord 2013 komt € 26 miljoen beschikbaar voor het tegengaan van obesitas bij kinderen. Deze middelen worden deels ingezet voor betere informatievoorziening via centra voor Jeugd en Gezin over een gezonde leefstijl aan ouders en jeugd (stichting opvoeden.nl).	0	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000

Artikel 2 Curatieve zorg

Opbouw uitgaven x € 1 000

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	2 655 362	2 686 314	2 758 888	2 860 091	2 871 354	2 871 354
Mutatie Nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie amendement 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	– 24 391	– 7 474	– 15 041	– 4 717	5 747	– 2 671
Nieuwe mutaties	– 3 283	117 451	84 940	88 802	257 909	499 074
Stand ontwerpbegroting 2013	2 627 688	2 796 291	2 828 787	2 944 176	3 135 010	3 367 757

Opbouw ontvangsten x € 1 000

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	17 643	22 118	14 943	14 943	14 943	14 943
Mutatie Nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	23 010	10	10	10	10	10
Nieuwe mutaties	0	0	0	0	0	0
Stand ontwerpbegroting 2013	40 653	22 128	14 953	14 953	14 953	14 953

Toelichting belangrijkste nieuwe mutaties (bedragen x € 1000)

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Toedeling loonbijstelling tranche 2012, kader Rijksbegroting in enge zin.	1 201	1 071	1 032	1 003	1 012	1 012
Toedeling aan de uitgavenartikelen over de invulling van de taakstelling uit het Begrotingsakkoord 2013.	0	– 1 978	– 2 000	– 1 988	– 1 988	– 1 988
Betreft interne, technische, mutatie van artikel 4 naar artikel 2 in verband met herschikking beleidsverantwoordelijkheid.	0	5 200	5 250	5 250	5 250	5 250
De uitgaven voor zorgkosten illegalen en andere onverzekerbare vreemdelingen vallen in de jaren 2012 en 2013 lager uit dan eerder geraamd.	– 5 000	– 5 000	0	0	0	0
Dit betreft de inzet van eerder op de aanvullende post gereserveerde middelen voor de landelijke uitrol van pilots orgaandonatie in ziekenhuizen.	0	6 625	6 625	6 625	6 625	0
Bijstelling van de uitgavenraming van de Rijksbijdragen Zvw (kinderen tot 18 jaar) naar aanleiding van de actuele ramingen van het CPB.	0	110 100	74 000	77 900	247 000	494 800

Artikel 3 Maatschappelijke ondersteuning en langdurige zorg

Opbouw uitgaven x € 1 000

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	5 702 542	5 798 926	5 895 869	6 002 933	6 120 560	6 120 560
Mutatie Nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie amendement 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	– 16 321	– 2 051 758	– 2 150 117	– 2 189 538	– 2 263 151	6 749
Nieuwe mutaties	– 15 829	395 436	654 903	823 793	887 888	– 1 264 312
Stand ontwerpbegroting 2013	5 670 392	4 142 604	4 400 655	4 637 188	4 745 297	4 862 997

Opbouw ontvangsten x € 1 000

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie Nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	3 441	3 441	3 441	3 441	3 441	3 441
Nieuwe mutaties	0	0	0	0	0	0
Stand ontwerpbegroting 2013	3 441	3 441	3 441	3 441	3 441	3 441

Toelichting belangrijkste nieuwe mutaties (bedragen x € 1000)

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Toedeling loonbijstelling tranche 2012, kader Rijksbegroting in enge zin.	3 062	2 990	2 850	2 770	2 765	2 765
Toedeling aan de uitgavenartikelen over de invulling van de taakstelling uit het Begrotingsakkoord 2013.	0	– 4 454	– 4 547	– 4 577	– 4 577	– 4 577
Overboeking naar het Gemeentefonds: Betreft een structurele toevoeging aan de decentralisatie-uitkering vrouwenopvang van € 7 miljoen voor de uitvoering van het actieplan «Ouderen in veilige handen» en € 7 miljoen voor de «Aanpak van geweld in afhankelijkheidsrelaties».	– 14 000	– 14 000	– 14 000	– 14 000	– 14 000	– 14 000
Bijstelling van de uitgavenraming BIKK naar aanleiding van de actuele ramingen van het CPB.	– 4 800	372 900	630 600	814 600	878 700	– 1 273 500
Dit betreft een overboeking van de premie naar de begroting van voor de uitvoering van de pgb-maatregelen. Daarnaast zijn in 2013 en 2014 extra middelen beschikbaar voor intensivering van de fraudeaanpak.	0	30 000	30 000	15 000	15 000	15 000
Op basis van het Begrotingsakkoord 2013 komt structureel € 10 miljoen ter versterking van de palliatieve zorg. Bij deze versterking wordt aangesloten op de lijnen van het Witboek palliatieve zorg. De inzet van de middelen is gericht op de kwaliteit van zorg, consultatie en kennisontwikkeling en -verspreiding, met als uitgangspunt dat de middelen zoveel mogelijk bij de cliënt terecht komen. Daarnaast wordt de inzet van vrijwillige palliatieve zorg verder ondersteund door een ophoging van het subsidieplafond in de Regeling Palliatief Terminale Zorg.	0	10 000	10 000	10 000	10 000	10 000

Artikel 4 Zorgbreed beleid

Opbouw uitgaven x € 1 000

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	1 720 458	1 732 734	1 764 989	1 812 412	1 813 585	1 813 585
Mutatie Nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie amendement 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	54 367	33 940	37 881	31 167	36 418	40 758
Nieuwe mutaties	21 488	– 1 009 300	– 1 060 257	– 1 098 299	– 1 096 652	– 1 091 682
Stand ontwerpbegroting 2013	1 796 313	757 374	742 613	745 280	753 351	762 661

Opbouw ontvangsten x € 1 000

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	5 283	5 283	5 283	5 283	5 283	5 283
Mutatie Nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	1 075	– 425	– 425	– 425	– 425	– 425
Nieuwe mutaties	0	0	0	0	0	0
Stand ontwerpbegroting 2013	6 358	4 858	4 858	4 858	4 858	4 858

Toelichting belangrijkste nieuwe mutaties (bedragen x € 1000)

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Toedeling loonbijstelling tranche 2012, kader Rijksbegroting in enge zin.	4 738	4 324	4 136	4 113	4 096	4 096
Toedeling aan de uitgavenartikelen over de invulling van de taakstelling uit het Begrotingsakkoord 2013.	0	– 6 270	– 6 247	– 6 232	– 6 232	– 6 232
Toedeling prijsbijstelling tranche 2012, kader BKZ, voor het Opleidingsfonds.	7 669	0	0	0	0	0
Toedeling loonbijstelling tranche 2012, kader BKZ, voor het Opleidingsfonds.	9 386	9 933	10 396	10 795	10 835	11 178
Betreft interne, technische, mutatie van artikel 4 naar artikel 2 in verband met herschikking beleidsverantwoordelijkheid.	0	– 5 200	– 5 250	– 5 250	– 5 250	– 5 250
In het Begrotingsakkoord 2013 is besloten vanaf 2013 toe te werken naar gelijkschakeling van de vergoeding voor (medisch) specialistische vervolgopleidingen. Dit betekent een structurele korting op het Opleidingsfonds  van € 15 miljoen in 2013 oplopend tot € 90 miljoen in 2016. Gezien de omvang van deze maatregel is besloten tot een stapsgewijze implementatie. In 2013 zal een doelmatigheidskorting van 2% op het vergoedingsbedrag worden opgelegd voor alle (medisch) specialistische vervolgopleidingen. De structurele invulling zal – met inachtneming van het aspect van toewerken naar gelijkschakeling – in een bestuurlijk overleg met betrokken partijen in het najaar nader worden uitgewerkt.	0	– 15 000	– 30 000	– 60 000	– 90 000	– 90 000
Met ingang van 2013 worden zorgopleidingen 1e en 2e tranche – met uitzondering van de publieke gezondheidszorg opleidingen – en de huisartsenopleiding in plaats van via begrotingssubsidies via beschikbaarheidsbijdragen gefinancierd. Om dat mogelijk te maken wordt het bijbehorende budget overgeheveld van begrotingsgefinancierd BKZ naar het premiegefinancierde BKZ. Het grootste deel gaat naar de Zvw, een beperkt deel naar de AWBZ.	0	– 1 023 353	– 1 052 701	– 1 062 277	– 1 034 203	– 1 077 657
Betreft een overheveling van het kader instellingen voor medisch specialistische zorg (premiegefinancierde BKZ ) naar het begrotingsgefinancierde BKZ, Fonds Ziekenhuisopleidingen (FZO) ten behoeve van het opleiden van gespecialiseerd verpleegkundigen en ondersteunend medisch personeel.	0	20 000	20 000	20 000	20 000	20 000
In het kader van het inkomensafhankelijk maken van de Wtcg worden uitvoeringskosten gemaakt. In de 1e suppletoire begroting 2012 zijn reeds middelen geraamd voor 2012, dit betreft de raming van de uitvoeringskosten in 2013.	0	4 119	0	0	0	0

Artikel 5 Jeugd

Opbouw uitgaven x € 1 000

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	1 488 585	1 515 296	1 517 354	1 427 035	1 361 035	1 361 035
Mutatie Nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie amendement 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	– 3 936	8 967	4 447	4 553	4 548	4 548
Nieuwe mutaties	9 326	9 284	9 185	53 762	52 113	38 696
Stand ontwerpbegroting 2013	1 493 975	1 533 547	1 530 986	1 485 350	1 417 696	1 404 279

Opbouw ontvangsten x € 1 000

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	1 630	1 630	1 630	64 630	64 630	64 630
Mutatie Nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	18 325	7 585	3 085	3 085	3 085	3 085
Nieuwe mutaties	505	0	0	0	0	0
Stand ontwerpbegroting 2013	20 460	9 215	4 715	67 715	67 715	67 715

Toelichting belangrijkste nieuwe mutaties (bedragen x € 1000)

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Toedeling loonbijstelling tranche 2012, kader Rijksbegroting in enge zin.	14 285	14 539	14 558	13 690	13 055	12 756
Toedeling aan de uitgavenartikelen over de invulling van de taakstelling uit het Begrotingsakkoord 2013.	0	– 1 335	– 1 373	– 1 358	– 1 358	– 1 358
Overboeking naar het Gemeentefonds: betreft een overboeking tot en met 2014 aan de decentralisatie-uitkering Jeugd voor de doorontwikkeling methodiek zoals toegepast in De Nieuwe Kans (€ 1,8 miljoen) en de financiering van de Wijkschool (€ 2 miljoen).	– 3 800	– 3 800	– 3 800	0	0	0
Dit betreft de overheveling van de op de aanvullende post gereserveerde middelen voor de uitvoerings- en transitiekosten van de regeerakkoord maatregel (2010) overhevelen van zorg voor jeugd naar gemeenten.	0	0	0	41 000	40 000	27 000

Artikel 6 Sport en bewegen

Opbouw uitgaven x € 1 000

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	128 976	133 026	131 884	122 049	122 049	122 049
Mutatie Nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie amendement 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	– 36 998	– 733	– 1 156	0	0	0
Nieuwe mutaties	– 10 226	2 707	2 700	2 664	2 734	2 734
Stand ontwerpbegroting 2013	81 752	135 000	133 428	124 713	124 783	124 783

Opbouw ontvangsten x € 1 000

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	870	870	870	870	870	870
Mutatie Nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	870	870	870	870	870	870
Nieuwe mutaties	0	0	0	0	0	0
Stand ontwerpbegroting 2013	1 740	1 740	1 740	1 740	1 740	1 740

Toelichting belangrijkste nieuwe mutaties (bedragen x € 1000)

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Toedeling loonbijstelling tranche 2012, kader Rijksbegroting in enge zin.	775	800	793	734	734	734
Overboeking naar het Gemeentefonds in het kader van Sport en Bewegen in de Buurt. Dit betreft de aanvullende bijdragen voor 2012 voor de gemeenten uit de eerste vier tranches en de totale bijdragen aan de gemeenten uit de vijfde tranche.	– 10 677	0	0	0	0	0
Op basis van het Begrotingsakkoord 2013 komt € 26 miljoen beschikbaar voor het tegengaan van obesitas bij kinderen. Deze middelen worden deels ingezet voor een geoormerkte verhoging van de Sportimpuls (onderdeel van het programma Sport en Bewegen in de Buurt) voor het kopiëren van interventies die gericht zijn op de aanpak van overgewicht bij kinderen.	0	2 000	2 000	2 000	2 000	2 000

Artikel 7 Oorlogsgetroffenen en herinnering Tweede Wereldoorlog

Opbouw uitgaven x € 1 000

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	342 776	325 170	307 885	291 811	276 737	276 737
Mutatie Nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie amendement 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	6 897	6 300	5 900	5 500	5 100	4 500
Nieuwe mutaties	398	104	66	59	59	– 15 020
Stand ontwerpbegroting 2013	350 071	331 574	313 851	297 370	281 896	266 217

Opbouw ontvangsten x € 1 000

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie Nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	901	901	901	901	901	901
Nieuwe mutaties	0	0	0	0	0	0
Stand ontwerpbegroting 2013	901	901	901	901	901	901

Toelichting belangrijkste nieuwe mutaties (bedragen x € 1000)

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Toedeling loonbijstelling tranche 2012, kader Rijksbegroting in enge zin.	398	395	393	390	390	390
Toedeling aan de uitgavenartikelen over de invulling van de taakstelling uit het Begrotingsakkoord 2013.	0	– 291	– 327	– 331	– 331	– 331

Artikel 8 Tegemoetkoming specifieke kosten

Opbouw uitgaven x € 1 000

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	4 807 684	4 067 290	4 164 895	3 723 334	3 947 118	3 947 118
Mutatie Nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie amendement 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	280 020	7 291	– 411 959	– 337 144	0	0
Nieuwe mutaties	197 750	1 197 650	1 381 617	1 762 267	1 800 861	2 445 665
Stand ontwerpbegroting 2013	5 285 454	5 272 231	5 134 553	5 148 457	5 747 979	6 392 783

Opbouw ontvangsten x € 1 000

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie Nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	0	0	0	0	0	0
Nieuwe mutaties	0	0	0	0	0	0
Stand ontwerpbegroting 2013	0	0	0	0	0	0

Toelichting belangrijkste nieuwe mutaties (bedragen x € 1000)

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Toedeling prijsbijstelling tranche 2012, kader BKZ, Tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten.	14 083	0	0	0	0	0
Bij de uitgavenraming van de algemene tegemoetkomingen in het kader van de Wtcg is als gevolg van de aanpassing van criteria voor rechthebbenden (fysiotherapie) sprake van een meevaller in de jaren 2013 tot en met 2015.	0	– 20 600	– 37 300	– 34 900	0	0
Op grond van actuele inzichten met betrekking tot de uitbetaling van Wtcg-tegemoetkomingen is de inschatting dat er in 2012 € 38 miljoen meer en in 2013 € 38 miljoen minder benodigd zal zijn. Met het oog daarop wordt een bedrag van € 38 miljoen verschoven van 2013 naar 2012.	38 000	– 38 000	0	0	0	0
Bijstelling van de uitgavenraming Zorgtoeslag naar aanleiding van de actuele ramingen van het CPB.	145 667	1 256 250	1 418 917	1 797 167	1 800 861	2 441 611

Niet-beleidsartikel 9 Algemeen

Opbouw uitgaven x € 1 000

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	33 122	31 621	34 311	33 398	33 227	33 227
Mutatie Nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie amendement 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	22 774	230	38	0	0	0
Nieuwe mutaties	– 2 139	– 3 915	– 3 608	– 3 609	– 3 609	– 3 609
Stand ontwerpbegroting 2013	53 757	27 936	30 741	29 789	29 618	29 618

Opbouw ontvangsten x € 1 000

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie Nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	0	0	0	0	0	0
Nieuwe mutaties	0	0	0	0	0	0
Stand ontwerpbegroting 2013	0	0	0	0	0	0

Toelichting belangrijkste nieuwe mutaties (bedragen x € 1000)

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Toedeling loonbijstelling tranche 2012, kader Rijksbegroting in enge zin.	61	59	66	65	65	65
Toedeling aan de uitgavenartikelen over de invulling van de taakstelling uit het Begrotingsakkoord 2013.	0	– 1 805	– 1 805	– 1 805	– 1 805	– 1 805

Niet-beleidsartikel 10 Apparaatsuitgaven

Opbouw uitgaven x € 1 000

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	228 503	222 584	214 012	210 061	206 390	206 390
Mutatie Nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie amendement 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	14 436	– 376	– 988	– 1 347	– 1 706	– 1 642
Nieuwe mutaties	2 566	3 431	– 4 845	– 4 528	– 3 763	– 3 764
Stand ontwerpbegroting 2013	245 505	225 639	208 179	204 186	200 921	200 984

Opbouw ontvangsten x € 1 000

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	5 703	5 715	5 727	5 736	5 739	5 739
Mutatie Nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	1 608	– 362	– 362	– 362	– 362	– 362
Nieuwe mutaties	0	0	0	0	0	0
Stand ontwerpbegroting 2013	7 311	5 353	5 365	5 374	5 377	5 377

Toelichting belangrijkste nieuwe mutaties (bedragen x € 1000)

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Toedeling loonbijstelling tranche 2012, kader Rijksbegroting in enge zin.	509	504	499	490	478	477
Toedeling aan de uitgavenartikelen over de invulling van de taakstelling uit het Begrotingsakkoord 2013.	0	– 576	– 576	– 576	– 576	– 576
Overboeking van het Ministerie van IenM. Als gevolg van de start van SSO ICT als baten-lastendienst wordt eerder overgedragen personeels- en bedrijfsvoeringsbudget teruggeboekt naar VWS als opdrachtgevend departement, vermeerderd met in de tussentijd ontvangen loon- en prijsbijstellingen en verminderd met sindsdien doorgevoerde taakstellingen.	0	2 375	167	143	120	120
In het kader van het Masterplan kantoorhuisvesting Den Haag is eerder een verlaging van het huisvestingsbudget van VWS met ingang van 2014 voorlopig op artikel 11 ingeboekt, die in de ontwerpbegroting 2013 ten laste van het huisvestingsbudget van VWS op artikel 10 wordt gebracht.	0	– 5 733	– 5 733	– 5 733	– 5 733	0

Niet-beleidsartikel 11 Nominaal en onvoorzien

Opbouw uitgaven x € 1 000

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	– 55 162	– 39 836	– 58 597	– 40 522	– 37 603	– 37 603
Mutatie Nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie amendement 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	53 292	27 954	40 171	37 085	27 667	49 006
Nieuwe mutaties	– 19 508	– 14 777	– 7 701	– 3 896	– 3 242	– 13 327
Stand ontwerpbegroting 2013	– 21 378	– 26 659	– 26 127	– 7 333	– 13 178	– 1 924

Opbouw ontvangsten x € 1 000

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Stand ontwerpbegroting 2012	5 000	5 000	5 000	5 000	5 000	5 000
Mutatie Nota van wijziging 2012	0	0	0	0	0	0
Mutatie 1e suppletoire begroting 2012	0	0	0	0	0	0
Nieuwe mutaties	0	0	0	0	0	0
Stand ontwerpbegroting 2013	5 000	5 000	5 000	5 000	5 000	5 000

Toelichting belangrijkste nieuwe mutaties (bedragen x € 1000)

	2012	2013	2014	2015	2016	2017
Toedeling loonbijstelling tranche 2012 aan de uitgavenartikelen, kader Rijksbegroting in enge zin.	– 28 227	– 27 904	– 27 350	– 26 470	– 25 877	– 25 612
Toedeling loonbijstelling tranche 2012 aan de uitgavenartikelen, kader BKZ, voor het Opleidingsfonds.	– 9 386	– 9 933	– 10 396	– 10 795	– 10 835	– 11 178
Toedeling prijsbijstelling tranche 2012 aan de uitgavenartikelen, kader BKZ, voor het Opleidingsfonds, Chronisch zieken en gehandicapten en Caribisch Nederland.	– 21 983	0	0	0	0	0
Ontvangen prijsbijstelling tranche 2012, kader Rijksbegroting in enge zin.	20 211	19 688	18 965	18 448	18 200	18 096
Ontvangen prijsbijstelling tranche 2012, kader BKZ, voor het Opleidingsfonds, Chronisch zieken en gehandicapten en Caribisch Nederland.	0	11 295	10 580	10 983	11 333	11 443
Uit het Begrotingsakkoord 2013 volgt voor VWS een taakstelling van € 41 miljoen structureel vanaf 2013.	0	– 41 000	– 41 000	– 41 000	– 41 000	– 41 000
Uitgangspunt bij de invulling van de taakstelling uit het Begrotingsakkoord 2013 is een kleinere, compacte overheid die verdere focus aanbrengt in kennis en advies en overige specifieke financiële bijdragen via subsidies. Er is sprake van een invulling langs drie sporen: 1)korting kennis en advies, 2) aanvullende subsidietaakstelling en 3) complexiteitsreductie.	0	28 196	28 196	28 196	28 196	28 196
Onderdeel van de invulling van de taakstelling uit het Begrotingsakkoord is een korting op de subsidies voor de MEE-organisaties. Aangezien de uitgaven voor de MEE-organisaties worden geraamd binnen het BKZ, worden de middelen via een ijklijnmutatie overgeboekt naar de begroting.	0	12 804	12 804	12 804	12 804	12 804
Op artikel 2 van de VWS-begroting is sprake van € 5 miljoen lagere uitgaven. Deze ruimte wordt ingezet ter verlaging van de taakstellende onderuitputting op de VWS-begroting.	5 000	0	0	0	0	0
In het kader van het Masterplan kantoorhuisvesting Den Haag is eerder een verlaging van het huisvestingsbudget van VWS met ingang van 2014 voorlopig op artikel 11 ingeboekt, die in de ontwerpbegroting 2013 ten laste van het huisvestingsbudget van VWS op artikel 10 wordt gebracht.	0	0	5 733	5 733	5 733	5 733
Technische mutatie ter compensatie van de bij voorjaarsbesluitvorming aan Sport toebedeelde extra budgettaire middelen.	0	4 000	4 000	0	0	0
Overboeking naar het Ministerie van OCW voor de uitgaven ter financiering van de loonkostenindexering in 2012.	– 6 320	– 6 383	– 6 447	– 6 463	– 6 500	– 6 516
Dit betreft de structurele bijdrage van VWS aan OCW ter dekking van het aan de Tweede Kamer op 11 maart 2011 gepresenteerde alternatief arrangement voor mbo-studenten ouder dan 30 jaar.	0	0	2 941	10 000	10 000	10 000

3.3 Moties en toezeggingen

Door de Staten-Generaal aanvaarde moties

Motie ID	Kamerstuk	Indieners	Omschrijving	Stand van Zaken
2050	29 689, nr. 406	Voortman, L.G.J. (GL)	De motie-Voortman over een kabinetsreactie op het onderzoek naar taakherschikking.	De Tweede Kamer zal hier in september 2012 over worden bericht.
1980	32 620, nr. 50	Veen, E. van der (PvdA)	De gewijzigde motie-Van der Veen c.s. over voorwaarden voor experimenten.	In de brief van 26 juni 2012 over de huisartsenbekostiging is aangegeven dat aan deze motie wordt voldaan met een brief in september 2012.
1993	32 279, nr. 25	Arib, K. (PvdA), Smilde, M.C.A. (CDA)	De motie-Arib/Smilde over regionale zorgstandaarden voor geboortezorg.	Het resultaat wordt verwacht voor het einde van 2012 en zal daarna aan de Tweede Kamer worden gestuurd.
1950	33 000-XVI, nr. 116	Bouwmeester, L.T. (PvdA), Bruins Slot, H.G.J. (CDA)	De gewijzigde motie-Bruins Slot/Bouwmeester over kinderen van ouders met psychiatrische problemen.	Opdracht wordt op korte termijn gegund. Verwacht wordt dat de resultaten van het onderzoek voor eind 2012 naar de Tweede Kamer gaan.
1921	33 000-XVI, nr. 45	Smilde, M.C.A. (CDA)	De motie-Smilde c.s. over de introductie van uitkomstfinanciering.	Na de zomer van 2012 wordt de Tweede Kamer nader geïnformeerd over de uitkomstfinanciering.
1765	32 500-XVI, nr. 61	Wiegman-van Meppelen Scheppink, E.E. (CU)	De gewijzigde motie-Wiegman-van Meppelen Scheppink c.s. over voortzetten van de bemiddeling en begeleiding van vrijwillig mentorschap.	Motie wordt in oktober 2012 afgehandeld, nadat er meer duidelijkheid is over de structurele financiering.
1865	29 509, nr. 36	Staaij, mr. C.G. van der (SGP), Wiegman-van Meppelen Scheppink, E.E. (CU)	De motie-Wiegman-van Meppelen Scheppink/Van der Staaij over kinderpalliatieve zorg.	Uiterlijk in oktober 2012 zal er een brief hierover naar de Tweede Kamer worden gezonden.
1866	29 509, nr. 38	Leijten, R.M. (SP), Wolbert, A.G. (PvdA)	De motie-Leijten/Wolbert over de Leidraad zorginkoop.	Uiterlijk in oktober 2012 zal er een brief hierover naar de Tweede Kamer worden gezonden.
1762	32 500-XVI, nr. 54	Agema, F. (PVV)	De motie-Agema over clusteren van het onderzoek naar Alzheimer.	Motie zal worden meegenomen in dementiebrief die na de zomer aan de Tweede Kamer zal worden gezonden.
1650	32 123-XVI, nr. 64	Sap, J.C.M. (GL)	De motie-Sap over zuinige en schone energie in de zorgsector	De Tweede Kamer zal geïnformeerd worden vóór 1 januari 2013.
1815	30 597, nr. 175	Wiegman-van Meppelen Scheppink, E.E. (CU)	De motie-Wiegman-van Meppelen Scheppink over geestelijke verzorging.	Het projectplan wordt begin juli vastgesteld, waarna in de tweede helft 2012 met de pilot wordt gestart. De Tweede Kamer zal worden geïnformeerd tijdens de behandeling van het wetsvoorstel TK 33 243.
1928	33 000-XVI, nr. 59	Staaij, mr. C.G. van der (SGP)	De motie-Van der Staaij c.s. over palliatieve sedatie.	Uiterlijk in oktober 2012 zal er een brief naar de Tweede Kamer worden gezonden.
2005	29 325, nr. 55	Kooiman, C.J.E. (SP)	De motie-Kooiman c.s. over uitbreiding van het aantal opvangplekken met begeleiding.	De motie over uitbreiding van het aantal opvangplekken met begeleiding wordt meegenomen in de volgende Voortgangsrapportage MO/VO en Zwerfjongeren. De Tweede Kamer ontvangt deze voortgangsrapportage uiterlijk 31 oktober 2012.
2006	29 325, nr. 58	Wiegman-van Meppelen Scheppink, E.E. (CU)	De motie-Wiegman-Van Meppelen Scheppink c.s. over begeleiding van kinderen in opvangcentra.	De motie over uitbreiding van het aantal opvangplekken met begeleiding wordt meegenomen in de volgende Voortgangsrapportage MO/VO en Zwerfjongeren. De Tweede Kamer ontvangt deze voortgangsrapportage uiterlijk 31 oktober 2012.
2007	29 325, nr. 59	Bouwmeester, L.T. (PvdA)	De motie-Bouwmeester c.s. over het informeren van de Kamer.	De uitvoering van deze motie wordt meegenomen in de volgende voortgangsrapportage MO/VO en Zwerfjongeren. De Tweede Kamer ontvangt deze voortgangsrapportage uiterlijk 31 oktober 2012.
1900	29 538, nr. 127	Venrooy- van Ark T. (VVD)	De motie-Venrooy- van Ark c.s. over decentralisatie van de MEE-gelden.	Met de VNG en MEE Nederland en in overleg met de cliëntenorganisaties is een concepttransitieplan voor de gefaseerde overheveling van MEE-gelden naar de gemeenten voorbereid. Gelet op de nauwe samenhang met de diverse decentralisaties – waarvan het merendeel door de Tweede Kamer controversieel is verklaard – wordt besluitvorming over dit conceptplan aan het volgende kabinet overgelaten.
1917	33 000-XVI, nr. 35	Voortman, L.G.J. (GL), Wolbert, A.G. (PvdA)	De motie-Wolbert/Voortman over bestrijden van eenzaamheid.	Overleg met partijen is gaande. Na het zomerreces ontvangt de Tweede Kamer over de uitvoering van deze motie een brief samen met het actieplan «Eenzaamheid».
2021	33 000-XVI, nr. 180	Agema, F. (PVV), Gerbrands, K. (PVV)	De motie-Gerbrands/Agema over kosten voor tijdelijk onderdak voor daders van huiselijk geweld.	De Tweede Kamer ontvangt eind oktober 2012 de voortgangsrapportage Geweld in afhankelijkheidsrelaties (GIA), waarin de kosten voor tijdelijk onderdak voor daders van huiselijk geweld wordt meegenomen.
2022	33 000-XVI, nr. 181	Agema, F. (PVV), Gerbrands, K. (PVV)	De motie-Gerbrands-Agema over de richtlijn ouderenmishandeling.	De Tweede Kamer ontvangt eind oktober 2012 de voortgangsrapportage GIA waarin de richtlijn oudermishandeling wordt meegenomen.
2023	33 000-XVI, nr. 183	Voortman, L.G.J. (GL), Wolbert, A.G. (PvdA)	De motie-Wolbert/Voortman over het tegengaan van ouderenmishandeling.	De Tweede Kamer ontvangt eind oktober 2012 de voortgangsrapportage GIA waarin het tegengaan van ouderenmishandeling wordt meegenomen.
2024	33 000, XVI, nr. 184	Agema, F. (PVV), Venrooy- van Ark T. (VVD)	De gewijzigde motie-Venrooy-Van Ark/Agema over een meldplicht voor professionals.	De Tweede Kamer ontvangt eind oktober 2012 de voortgangsrapportage GIA waarin een meldplicht voor professionals wordt meegenomen.
2035	25 847, nr. 108	Klijnsma, J. (PvdA), Wolbert, A.G. (PvdA)	De motie-Wolbert/Klijnsma over criteria voor de toewijzing van Valyskilometers.	Voor 1 oktober 2012 ontvangt de Tweede Kamer een brief over de uitvoering van deze motie.
2034	25 847, nr. 107	Dijkstra, P.A. (D66) Venrooy- van Ark T. (VVD)	De gewijzigde motie-Venrooy-Van Ark/Dijkstra over een integrale visie op doelgroepvervoer.	Voor de begrotingsbehandeling VWS 2013 zal er een brief naar de Tweede Kamer worden gezonden.
2020	33 240-XVI, nr. 8	Veen, E. van der (PvdA)	De nader gewijzigde motie-Van der Veen c.s. over een plan van aanpak.	Eind 2012 zal de Tweede Kamer hierover een brief ontvangen.
1690	22 894, nr. 243	Arib, K. (PvdA)	De motie Arib c.s. over een register voor banden tussen farmaceutische bedrijven en artsen/onderzoekers.	De motie wordt afgehandeld door zelfregulering. In het eerste kwartaal 2013 zal er een brief aan de Tweede Kamer worden gestuurd.
2028	31 839, nr. 208	Burg, B.I. van der (VVD)	De motie-Van der Burg c.s. over tuchtmaatregelen in de jeugdzorg.	In september 2012 zal er een brief over onder meer de uitvoering van deze motie aan de Tweede Kamer worden gezonden.
2029	31 839, nr. 211	Dijsselbloem, ir. J.R.V.A. (PvdA), Kooiman, C.J.E. (SP)	De motie-Kooiman/Dijsselbloem over registratie van jeugdzorgwerkers in een beroepregister.	In september 2012 zal er een brief over onder meer de uitvoering van deze motie aan de Tweede Kamer worden gezonden.
2030	31 839, nr. 212	Dijsselbloem, ir. J.R.V.A. (PvdA), Kooiman, C.J.E. (SP)	De motie-Dijsselbloem/Kooiman over professionalisering van de jeugdzorg.	In september 2012 zal er een brief over onder meer de uitvoering van deze motie aan de Tweede Kamer worden gezonden.
2031	31 839, nr. 213	Dijsselbloem, ir. J.R.V.A. (PvdA), Kooiman, C.J.E. (SP)	De motie-Dijsselbloem/Kooiman over verplichte bij- en nascholing voor werkenden in de jeugdzorg.	In september 2012 zal er een brief over onder meer de uitvoering van deze motie aan de Tweede Kamer worden gezonden.
	31 839, nr. 228	Bruins Slot, H.G.J. (CDA) Wiegman-van Meppelen Scheppink, E.E. (CU)	De motie-Bruins Slot/Wiegman-van Meppelen Scheppink over het principe van eigen kracht.	In de voortgangsbrief van september 2012 wordt de Tweede Kamer over de uitvoering van deze motie geïnformeerd.
1951	33 000-XVI, nr. 157	Dille, W.R. (PVV)	De gewijzigde motie-Dille over de gegevensoverdracht.	De Tweede kamer wordt voor 1 september 2012 geïnformeerd over de uitvoering van deze motie.
2025	31 839, nr. 222	Dijsselbloem, ir. J.R.V.A. (PvdA)	De motie-Dijsselbloem c.s. over de onafhankelijke vertrouwenspersoon.	In de voortgangsbrief stelsel, welke in september 2012 aan de Tweede Kamer wordt gezonden, zal worden aangegeven hoe de motie zal worden beantwoord.
2027	31 839, nr. 224	Kooiman, C.J.E. (SP)	De motie-Kooiman over jeugdzorginstellingen.	In de voortgangsbrief stelsel, welke in september 2012 aan de Tweede Kamer wordt gezonden, zal worden aangegeven hoe de motie zal worden beantwoord.
2039	31 839, nr. 226	Dibi, T. (GL) Dijsselbloem, ir. J.R.V.A. (PvdA)	De motie-Dibi/Dijsselbloem over de continuïteit in de jeugdzorg.	In de voortgangsbrief stelsel, welke in september 2012 aan de Tweede Kamer wordt gezonden, zal worden aangegeven hoe de motie zal worden beantwoord.
2040	31 839, nr. 227	Bruins Slot, H.G.J. (CDA), Dijsselbloem, ir. J.R.V.A. (PvdA)	De motie-Bruins Slot/Dijsselbloem over de topklinische zorg.	In de voortgangsbrief stelsel, welke in september 2012 aan de Tweede Kamer wordt gezonden, zal worden aangegeven hoe de motie zal worden beantwoord.
2042	31 839, nr. 229	Bruins Slot, H.G.J. (CDA), Kooiman, C.J.E. (SP)	De motie-Bruins Slot/Kooiman over wettelijke mogelijkheden en beperkingen.	In de voortgangsbrief stelsel, welke in september 2012 aan de Tweede Kamer wordt gezonden, zal worden aangegeven hoe de motie zal worden beantwoord.
2043	31 839, nr. 230	Bruins Slot, H.G.J. (CDA)	De gewijzigde motie-Bruins Slot over verankering van de resultaten VVI.	In de voortgangsbrief stelsel, welke in september 2012 aan de Tweede Kamer wordt gezonden, zal worden aangegeven hoe de motie zal worden beantwoord.
2044	31 839, nr. 231	Dille, W.R. (PVV)	De motie-Dille over het integraal toezicht.	In de voortgangsbrief stelsel, welke in september 2012 aan de Tweede Kamer wordt gezonden, zal worden aangegeven hoe de motie zal worden beantwoord.
2026	31 839, nr. 223	Dijsselbloem, ir. J.R.V.A. (PvdA)	De motie-Dijsselbloem over het gezag over kinderen.	In de voortgangsbrief stelsel, welke in september 2012 aan de Tweede Kamer wordt gezonden, zal worden aangegeven hoe de motie zal worden beantwoord.
1992	31 939, nr. 185	Bruins Slot, H.G.J. (CDA)	De motie-Bruins Slot over overleg met aanbieders socialenetwerksites.	De Tweede Kamer wordt hierover in de volgende GIA voortgangsbrief geïnformeerd (najaar 2012).
1990	31 839, nr. 181	Burg, B.I. van der (VVD), Dille, W.R. (PVV)	De gewijzigde motie-Van der Burg/Dille over geïntegreerde zorg in gespecialiseerde instellingen.	In september 2012 vindt er een expertmeeting plaats over dit onderwerp. Daarna wordt de Tweede Kamer geïnformeerd over de uitvoering van de motie.
1945	31 839, nr. 150	Leijten, R.M. (SP)	De motie-Leijten over de kwaliteit van zorg.	VWS stuurt deze zomer een rapport naar de Tweede Kamer over de gang van zaken bij Zonnehuizen, waarin deze motie wordt meegenomen.
2013	31 016, nr. 30	Gerbrands, K. (PVV)	De gewijzigde motie-Gerbrands over een bestuurderstoets voor alle bestuursfuncties in de zorg.	VWS stuurt naar verwachting in het najaar een brief over goed bestuur in de zorg aan de Tweede Kamer, waarin deze motie wordt meegenomen.
2014	31 016, nr. 31	Gerbrands, K. (PVV)	De gewijzigde motie-Gerbrands over hoofdelijk aansprakelijk stellen van bestuurders.	VWS stuurt naar verwachting in het najaar een brief over goed bestuur in de zorg aan de Tweede Kamer, waarin deze motie wordt meegenomen.
2017	29 282, nr. 160	Leijten, R.M. (SP), Voortman, L.G.J. (GL)	De motie-Leijten/Voortman over het niet algemeen verbindend verklaren van de cao.	De motie wordt ter kennis gebracht van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Naar verwachting wordt hier in het najaar van 2012 een brief over aan de Tweede Kamer verzonden.
2015	29 282, nr. 156	Uitslag, A.S. (CDA)	De motie-Uitslag over meer hoger opgeleiden in de ouderenzorg.	Overleg met externe partijen wordt voorbereid, in het najaar van 2012 gaat hierover een brief richting Tweede Kamer.
2016	29 282, nr. 157	Uitslag, A.S. (CDA)	De motie-Uitslag over het contracteren van verpleegkundig specialisten als hoofdbehandelaar.	Overleg met externe partijen wordt voorbereid, in het najaar van 2012 gaat hierover een brief richting de Tweede Kamer.
1916	27 529, nr. 85	Leijten, R.M. (SP)	De motie-Leijten over een wettelijk kader voor regionale dossiers.	Ligt momenteel bij de Raad van State voor advies.
1977	28 286, nr. 553	Ormel, H.J. (CDA)	De gewijzigde motie-Ormel c.s. over een plan van aanpak voor reductie van risico's door ESBL.	Naar verwachting wordt de Tweede Kamer hierover begin september 2012 geïnformeerd.
1986	32 793, nr. 42	Ouwehand, mw. E. (PvdD)	De motie-Ouwehand over groene schoolpleinen.	Gesprekken met diverse partijen zijn gaande, waaronder met de Ministeries van OCW, EL&I en BZK. De onderwerpen worden in onze contacten met gemeentebesturen aan de orde gesteld.
2009	33 026, nr. 5	Klijnsma, J. (PvdA	De motie-Klijnsma c.s. over de kabinetsreactie op het burgerinitiatief.	De resultaten van de evaluatie worden in het najaar 2012 verwacht. Kort daarna zal de Tweede Kamer hierover worden geïnformeerd.
1887	30 234, nr. 46	Dekken, T.R. van (PvdA)	De motie-Van Dekken over een plan van aanpak meiden- en vrouwenvoetbal.	De KNVB is verantwoordelijk voor vrouwenvoetbal en derhalve ook voor het maken van een «plan van aanpak voor de bestendiging en versteviging van het meiden- en vrouwenvoetbal in Nederland» zoals de motie vraagt. Naar verwachting zal de KNVB eind 2012 met een reactie komen. Kort daarna zal de Tweede Kamer geïnformeerd worden.
1938	33 000-XVI, nr. 78	Dekken, T.R. van (PvdA), Dijkstra, P.A. (D66)	De motie-Van Dekken/Dijkstra over het behoud van medische kennis en ervaring.	Met Stichting Service Médical (SSM) is overlegd over het organiseren van een bijeenkomst met stakeholders over hoe de kennis en ervaring te borgen. SSM is daarmee bezig en verwacht een en ander voor het einde van 2012 te kunnen afronden. Kort daarna zal de Tweede Kamer hierover een brief ontvangen.
1886	30 234, nr. 45	Dekken, T.R. van (PvdA), Dijkstra, P.A. (D66)	De motie-Van Dekken/Dijkstra over een gedragscode.	De aanbevelingen van de expertgroep zullen uiterlijk eind 2012 in EU-verband besproken worden. Kort daarna zal de Tweede Kamer over de uitkomsten van de EU inzet worden geïnformeerd.
1771	32 371, nr. 15	Mos, R. de (PVV)	De motie-De Mos over sportbonden en overheidsbeleid.	Deze motie wordt meegenomen in het nieuwe evenementenbeleid dat uiterlijk begin 2014 van kracht wordt. Eind 2013 zal de Tweede Kamer hierover geïnformeerd worden.
1864	32 022, nr. 73	Straus, K.C.J. (VVD)	De gewijzigde motie-Straus over een evaluatie over drie jaar.	De Drank en Horecawet zal per 1-1-2013 in werking treden. De eerste evaluatie is voorzien voor 1-1-2016. De Tweede Kamer zal dan over de resultaten worden geïnformeerd.
1971	30 168, nr. 45	Dekken, T.R. van (PvdA)	De motie-Van Dekken over 3V-bevorderende financieringsvoorwaarden.	In het VAO is gezegd dit thema in bespreking te brengen in de Interdepartementale Werkgroep Alternatieven voor Dierproeven. Een stand-van-zaken brief zal naar verwachting in november 2012 naar de Tweede Kamer worden gezonden.
1968	30 168, nr. 39	Ouwehand, mw. E. (PvdD)	De gewijzigde motie-Ouwehand over dataopslag van proefdieronderzoek.	Het Nationaal Kenniscentrum Alternatieven voor dierproeven (NKCA) zal VWS eind 2012 de resultaten van de evaluatie en het advies doen komen. Kort daarna zal de Tweede Kamer hierover worden geïnformeerd.
1967	30 168, nr. 38	Ouwehand, mw. E. (PvdD)	De motie-Ouwehand over «systematic reviews».	Begin april 2012 is er in een brief aan de Tweede Kamer gemeld dat VWS het UMC Radboud in overleg met het veld, zal ondersteunen in de implementatiestappen en in dit verband de contacten een vervolg (blijft) geven. Eind 2012/ begin 2013 wordt de Kamer geïnformeerd.
1879	29 689, nr. 337	Wiegman-van Meppelen Scheppink, E.E. (CU)	De motie-Wiegman- van Meppelen Scheppink c.s. over een pilot bilateraal CI.	De Tweede Kamer wordt hierover voor september 2012 geïnformeerd.
2018	29 689, nr. 399	Leijten, R.M. (SP)	De motie-Leijten over de lage-ziektelastbenadering.	Komt aan de orde in de tweede rapportage betreffende lage ziektelasten. Deze zal eind 2012 naar de Tweede Kamer worden gezonden.
2019	29 689, nr. 400	Voortman, L.G.J. (GL)	De motie-Voortman over onderzoeken van mogelijkheden van kostenefficiëntie door gebruik van een systeem als de NICE guidelines.	Komt aan de orde in rapport voorwaardelijke toelating. Deze zal in het eerste kwartaal van 2013 naar de Tweede Kamer worden gezonden.
1972	29 689, nr. 374	Smilde, M.C.A. (CDA), Wiegman-van Meppelen Scheppink, E.E. (CU)	De motie-Wiegman-van Meppelen Scheppink/Smilde over de toegankelijkheid van websites van zorgverzekeraars.	Op dit moment vindt afstemming plaats met ZN. Het streven is de Tweede Kamer over de uitkomst hiervan in het najaar te informeren.
2051	29 689, nr. 408	Wiegman-van Meppelen Scheppink, E.E. (CU)	De motie-Wiegman-van Meppelen Scheppink over vergoeding van dbc's.	Een brief aan ZN hierover is in voorbereiding, de Tweede Kamer ontvangt hiervan op korte termijn een afschrift.
2052	29 689, nr. 409	Voortman, L.G.J. (GL), Wiegman-van Meppelen Scheppink, E.E. (CU)	De motie-Wiegman-van Meppelen Scheppink/Voortman over een inspanningsverplichting voor zorgverzekeraars.	Een brief aan ZN hierover is in voorbereiding, de Tweede Kamer ontvangt hiervan op korte termijn een afschrift.

Toezeggingen bewindspersonen VWS

Toez ID	Omschrijving	Vindplaats	Stand van Zaken
4035	Voor de zomer zal de Tweede Kamer een beeld worden verschaft van de initiatieven die van onderop (onder andere huisartsen en patiënten) zijn genomen (inclusief criteria en afspraken) om de kwaliteit van de zorg te verbeteren en de prijs te drukken (bijvoorbeeld minder doorverwijzingen).	AO Zorglandschap 15-2-2012	In de brief over de huisartsenbekostiging van 26 juni 2012 (TK 32 620, nr. 67) staat onder meer dat hier in september 2012 een brief over naar de Tweede Kamer gaat.
3808	De minister geeft opdracht aan het NZa voor een praktijk- en inkomensonderzoek huisartsenzorg met het verzoek de resultaten daarvan in de eerste helft 2012 op te leveren.	Toegezegd in een brief aan de Tweede Kamer op 11-10-2011 over inkomensonderzoek huisartsenzorg (TK 29 247, nr. 151)	In de brief over de huisartsenbekostiging van 26 juni 2012 (TK 32 620, nr. 67) staat onder andere vermeld dat de Tweede Kamer wordt geïnformeerd zodra het rapport van de NZa gereed is. Naar verwachting is dit in het najaar 2012.
4120	De Kamer wordt voor de zomer geïnformeerd over de experimenten in het kader van de eerste lijn en de financiering.	Plenair debat Verloskunde 23-5-2012	In de brief over de huisartsenbekostiging van 26 juni 2012 (TK 32 620, nr. 67) staat onder andere vermeld dat hier in september 2012 een brief over naar de Tweede Kamer gaat.
4011	De nota naar aanleiding van het verslag en een nota van wijziging inzake het wetsvoorstel verplichte ggz zullen naar verwachting voor de zomer van 2012 naar de Tweede Kamer worden gezonden.	AO Dwang en Drang ggz 1-3-2012	De nota van wijziging met toelichting op de Wvggz wordt begin september aan de Raad van State gezonden en vervolgens samen met de nota naar aanleiding van het verslag in het najaar naar de Tweede Kamer gestuurd.
4078	Voor de zomer zal een concreet werkplan naar de Kamer worden gestuurd, waarin zal worden ingegaan op de te treffen maatregelen die ingezet zullen worden om de zorg en ondersteuning in de buurt te versterken.	AO Ziekenhuisbekostiging 21-12-2011	Vanwege de demissionaire status van het kabinet wordt vooralsnog geen nieuw werkplan gepresenteerd.
3820	Voor de zomer van 2012 stuurt de minister de Tweede Kamer een concreet werkplan en een tijdpad om de zorg en ondersteuning in de buurt daadwerkelijk te versterken.	Toegezegd in een brief aan de Tweede Kamer op 14-10-2011 over zorg en ondersteuning in de buurt (TK 32 620, nr. 27)	In de brief over de huisartsenbekostiging van 26 juni 2012 (TK 32 620, nr. 67) staat onder meer dat vanwege de demissionaire status van het kabinet vooralsnog geen nieuw werkplan wordt gemaakt.
4012	De Tweede Kamer wordt na de zomer nader geïnformeerd over de normen voor de SEH.	AO Zwangerschap en Geboorte 7-3-2012	De Tweede Kamer wordt hier na de zomer over geïnformeerd.
4029	De minister hoopt in de zomer voorstellen voor de bekostiging van de eerste- en tweedelijnszorg in 2013 aan de Tweede Kamer voor te kunnen leggen.	AO Zorglandschap 15-2-2012	In de brief over de huisartsenbekostiging van 26 juni 2012 (TK 32 620, nr. 67) staat onder meer dat vanwege de demissionaire status van het kabinet vooralsnog geen nieuw werkplan wordt gemaakt.
3926	De minister stemt het punt van de vrije artsenkeuze af met de NMA en de evaluatiecommissie en zal de Eerste Kamer van de ontwikkelingen op de hoogte houden (T01109).	Schriftelijk overleg EK 3-11-2009	Eindrapportage wordt in september aan de Eerste Kamer gestuurd.
3927	De minister zegt de Eerste Kamer toe het punt van de administratieve lasten te betrekken bij de evaluatie (T01102).	Schriftelijk overleg EK 3-11-2009	Eindrapportage wordt in september aan de Eerste Kamer gestuurd.
3924	De minister zegt toe voor 1 juli 2012 de Eerste Kamer te berichten over een nieuw Macrobeheersingsinstrumentarium (T01408).	Plenaire behandeling Wet aanvulling instrumenten bekostiging WMG (TK 32 393) 28-11-2011	De minister heeft in een brief van 6 juli (TK 29 248, nr. 232) aangegeven dat zij de standpuntbepaling en besluitvorming over verstrekkende voorstellen van de commissie-Baarsma overlaat aan een volgend kabinet.
4039	De minister zal met de NVZ en NFU spreken over het onderzoeken en aanpakken van vermijdbare sterfte in ziekenhuizen door meer systematisch onderzoek en zal de resultaten hiervan nog deze zomer aan de Kamer mededelen.	Mondeling vragenuur 15 mei 2012	Resultaten worden voor het einde van de zomer aan de Tweede Kamer medegedeeld.
4058	De Tweede Kamer zal op de hoogte worden gehouden van het overleg met veldpartijen over verbeterde samenwerking tussen de ggz en de somatiek.	Begrotingsbehandeling VWS 2012 9-11-2011	Hiervoor is een basis gelegd in het Bestuurlijk akkoord met de geestelijke gezondheidszorg d.d. 18 juni 2012. Uitwerking volgt in najaar 2012, waarvan het resultaat aan de Tweede Kamer wordt bericht.
3393	Naar aanleiding van verzoek PvdA om Tweede Kamer te informeren over aansluiting volwassen geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg in relatie tot lokale voorzieningen als er kinderen in het geding zijn.	Begrotingsbehandeling Jeugd en Gezin 3-11-2009	Bekeken wordt of dit punt kan worden meegenomen in de reactie op het OVV rapport over kindermishandeling, dat in het najaar 2012 verschijnt. Direct daarna zal de Tweede Kamer hierover worden geïnformeerd.
4031	De Tweede Kamer zal een kabinetsreactie ontvangen met betrekking tot de publieke taak van de UMC's.	AO Zorglandschap 15-2-2012	De reactie wordt aan nieuw kabinet gelaten, zoals verkondigd in de brief van 6-7-2012 (TK 33 278, nr. 3).
4082	In maart zal de Tweede Kamer een uitgesplitste indicatie van de CVZ-cijfers betreffende de uitgaven over de huisartsenzorg in 2011 ontvangen.	AO Huisartsenzorg 22-12-2011	Dekking overschrijding 2011 grotendeels aan de orde gesteld in het Huisartsenakkoord van juni 2012.
3824	Na het NZa-advies over substitutie van tweede naar eerste lijn zal de Tweede Kamer worden geïnformeerd over de vervolgstappen in 2013.	Brief aan de Tweede Kamer op 14-10-2011 over zorg en ondersteuning in de buurt (TK 32 620, nr. 27)	Rapporten zijn aangeboden aan Tweede Kamer met brief van 5 juli 2012 (TK 32 620, nr. 71). De minister neemt geen standpunt in vanwege demissionaire status van het kabinet.
3822	Na ontvangst van het NZa-advies over bekostiging eerstelijns diagnostiek zal de Tweede Kamer worden geïnformeerd over de vervolgstappen per 2012 en 2013.	Brief aan de Tweede Kamer op 14-10-2011 over zorg en ondersteuning in de buurt (TK 32 620, nr. 27)	In de brief over de huisartsenbekostiging van 26 juni 2012 (TK 32 620, nr. 67) staat onder andere dat in september 2012 hierover een brief naar de Kamer gaat.
3954	Rapporten Algemene Rekenkamer door NZa laten meenemen in advies huisartsenzorg & integrale zorg.	AO Afstemming zorg Chronisch zieken 14-3-2012	In de brief over de huisartsenbekostiging van 26 juni 2012 TK 32 620, nr. 67) staat onder meer dat vanwege de demissionaire status van het kabinet vooralsnog geen nieuw werkplan wordt gemaakt.
4034	In het voorjaar zal de Tweede Kamer de reactie van de minister op het NZa-advies over de medische laboratoria ontvangen.	AO Zorglandschap 15-2-2012	Samenhang met de brief over de huisartsenbekostiging van 26 juni 2012 (TK 32 620, nr. 67). Minister neemt geen standpunt in vanwege demissionaire status van het kabinet.
3952	De Tweede Kamer wordt op de hoogte gehouden ten aanzien van de stand van zaken van het individueel zorgplan.	AO Afstemming zorg Chronisch zieken 14-3-2012	Naar verwachting zal de Tweede Kamer hier in het najaar van 2012 over worden bericht.
3857	De minister zal de Eerste Kamer, naar aanleiding van een opmerking van de voorzitter, op de hoogte houden van de manier waarop de meest kwetsbare doelgroepen bij het heffen van een eigen bijdrage ggz kunnen worden ontzien en de Eerste Kamer informeren over de gevolgen van de uitvoering van de motie- Staaij/Bruins inzake de inperking van het risico op zorgmijding (T01375).	Mondeling overleg EK 5-7-2011	Gedeeltelijk voldaan met reactie op motie (afschrift brief 31/8 aan EK nr. 3078819) Dit wordt meegenomen in de monitor waarover tussentijds (september 2012) advies zal volgen.
3955	Gesprekken met NZa om waar mogelijk, beleidsregels en bekostiging rondom innovatie sneller mogelijk te maken.	AO Afstemming zorg Chronisch zieken 14-3-2012	Naar verwachting zal de Tweede Kamer hier in het najaar van 2012 over worden bericht.
4009	In september 2012 zullen de eerste resultaten van de monitor naar de effecten van de invoering van de eigen bijdrage in de tweedelijns ggz op kwetsbare groepen naar de Kamer worden gezonden.	Brief van 27-2-2012 over de monitor eigen bijdrage ggz (TK 25 424, nr. 162)	De Tweede Kamer wordt in september hierover geïnformeerd.
4030	De Tweede Kamer zal de beschrijving en de opzet van de experimenten op het gebied van de eerste- en tweedelijnszorg worden toegezonden.	AO Zorglandschap 15-2-2012	In de brief over de huisartsenbekostiging van 26 juni 2012 TK 32 620, nr. 67) staat onder andere dat in september 2012 hierover een brief naar de Tweede Kamer gaat.
4077	Financieringsalternatieven worden uitgewerkt, waarover de Tweede Kamer vervolgens wordt geïnformeerd.	AO Ziekenhuisbekostiging 21-12-2011	In de brief over de huisartsenbekostiging van 26 juni 2012 TK 32 620, nr. 67) staat onder andere dat in september 2012 hierover een brief naar de Tweede Kamer gaat.
3674	Begin 2012 verschijnen de resultaten van het onderzoek van de Gezondheidsraad naar de problematiek van de oververtegenwoordiging van niet-westerse allochtone jongeren in de forensische zorg en de ondervertegenwoordiging van deze jongeren in de gewone ggz.	AO Dwang en drang/ggz 16-3-2011	Het onderzoek van de Gezondheidsraad is nog niet afgerond. Verwacht wordt dat na de zomer de resultaten van dit onderzoek naar de Tweede Kamer gaan.
3672	De Kamer zal een nieuw streefcijfer voor vermindering van het aantal suïcides ontvangen op basis van onderzoek in andere Europese landen en na ontvangst van de multidisciplinaire richtlijn voor suïcidaliteit die in de zomer van 2011 uitkomt.	AO Dwang en drang/ggz 16-3-2011	De multidisciplinaire richtlijn suïcide wordt juli 2012 verwacht, waarna partijen de streefcijfers gaan bepalen waarvan het resultaat in het najaar 2012 aan de Tweede Kamer wordt gestuurd.
3082	De minister zal schriftelijk antwoorden op de vraag of in de nieuwe wet meer aandacht zal worden besteed aan de kinder- en jeugdpsychiatrie.	AO Derde evaluatie Wet Bopz 2-10-2008	Dit wordt opgenomen in de nota van wijziging met toelichting op de Wvggz, die in de zomer aan de Raad van State wordt gestuurd en vervolgens in het najaar naar de Tweede Kamer gestuurd.
3839	De Tweede Kamer zal zo spoedig mogelijk na een positief overleg met het veld een nota van wijziging ontvangen over het wetsvoorstel verplichte ggz.	AO ggz 29-9-2011	De nota van wijziging met toelichting op de Wvggz, wordt na de zomer aan de Raad van State gezonden en vervolgens in het najaar naar de Tweede Kamer gestuurd.
4021	De nota naar aanleiding van het verslag en een nota van wijziging inzake het wetsvoorstel verplichte ggz zullen naar verwachting voor de zomer van 2012 naar de Kamer worden gezonden (zie ook 3079).	AO Dwang en Drang ggz 1-3-2012	De nota van wijziging met toelichting op de Wvggz, wordt na de zomer aan de Raad van State gezonden. De nota naar aanleiding van het verslag wordt in het najaar naar de Tweede Kamer gezonden.
4027	De IGZ en GGZ Nederland zullen worden verzocht hun onderzoeken naar (een landelijk dekkend netwerk inzake) de kwaliteit en veiligheid van de zorg voor psychiatrische patiënten met somatische problematiek die eind 2012 zouden zijn afgerond te vervroegen.	AO overlijden psychiatrische patiënt 13-3-2012	In september wordt de Tweede Kamer hierover bericht.
4028	Bij de rapportage over het onderzoek naar de kwaliteit en veiligheid van de zorg voor psychiatrische patiënten met somatische problematiek zal de Tweede Kamer worden geïnformeerd in hoeverre het instellen van een denktank voor deze zorg een meerwaarde heeft.	AO overlijden psychiatrische patiënt 13-3-2012	Als de resultaten van het onderzoek naar het instellen van een denktank bekend zijn, wordt de Tweede Kamer hierover bericht. Naar verwachting is dit in het najaar van 2012.
3838	De Tweede Kamer zal zo spoedig mogelijk na een positief overleg met het veld een nota naar aanleiding van het verslag ontvangen inzake het wetsvoorstel verplichte ggz.	AO ggz 29-9-2011	De nota van wijziging met toelichting op de Wvggz, wordt na de zomer aan de Raad van State gezonden en vervolgens in het najaar naar de Tweede Kamer gestuurd.
4020	Voor de begrotingsbehandeling zal de Tweede Kamer worden geïnformeerd over de stand van zaken omtrent de SOS-arts.	AO Huisartsenzorg 29-2-2012	De Tweede Kamer wordt voor de begrotingsbehandeling geïnformeerd over de stand van zaken.
3944	Duidelijkheid over eigen bijdrage 18+.	AO Ronselen van meisjes in jeugdzorginstellingen door loverboys 9-2-2012	De Tweede Kamer ontvangt na de zomer hierover bericht.
4010	De Tweede Kamer wordt voor het einde van het jaar bericht over de voortgang van het gesprek inzake de mogelijke meerwaarde van taakherschikking in de verloskunde.	VAO Zwangerschap en geboorte 15-3-2012	De Tweede Kamer zal hier voor het eind van het jaar over worden bericht.
3871	Verzoek om een gedetailleerd wetsvoorstel stelsel.	Wetgevingsoverleg Jeugd 19-12-2011	Wetsvoorstel is op 18 juli in consultatie gegaan. Einde consultatie is 18 oktober. In november/december, na verwerking opmerkingen consultatie, gaat het wetsvoorstel naar de Raad van State.
3942	Medewerking onderwijsinstellingen aan voorlichtingsprogramma's seksuele weerbaarheid.	AO Ronselen van meisjes in jeugdzorginstellingen door loverboys 9-2-2012	In de GIA-rapportage in het najaar 2012 zal de Tweede Kamer over de uitkomsten geïnformeerd worden.
3560	De minister voor Jeugd en Gezin zegt de Eerste Kamer op 15 juni 2010 toe de wet Kinderombudsman binnen een termijn van 5 jaar te evalueren.	Plenaire behandeling Initiatiefvoorstel-Arib Wet Kinderombudsman (TK 31 831) 15-06-2010	Met de kinderombudsman wordt bezien hoe de evaluatie vormgegeven wordt. De Kamer ontvangt evaluatie binnen vijf jaar na inwerkingtreding.
3651	VWS gaat met Alzheimer Nederland en stuurgroep Brancherapport in gesprek om verklaringen resultaten ten aanzien van dementie te bespreken en waar mogelijk te verklaren.	AO AWBZ 23-3-2011	Voor de begrotingsbehandeling zal deze toezegging worden meegenomen in een algemene brief aan de Tweede Kamer over dementie/Alzheimer incl. deltaplan.
3769	Na het zomerreces ontvangt de Tweede Kamer een brief over de leerstoel ethiek en spiritualiteit.	AO Palliatieve zorg 8-6-2011	Uiterlijk in oktober 2012 zal er een brief naar de Tweede Kamer worden gezonden, waarin deze toezegging wordt meegenomen.
3770	De Kamer wordt eind 2011 geïnformeerd inzake het stappenplan Bekostigingseffecten en de informatie over het verbeterprogramma, toekomstige financieringswijze/borging van palliatieve zorg in de Zvw c.q. AWBZ.	AO Palliatieve zorg 8-6-2011	Uiterlijk in oktober 2012 zal er een brief naar de Tweede Kamer worden gezonden, waarin deze toezegging wordt meegenomen.
3843	Over de resultaten van het plan Zorg voor mensen met dementie en mogelijke vervolgstappen zal de Tweede Kamer in het najaar van 2011 worden geïnformeerd.	Begrotingsbehandeling VWS 2012 9-11-2011	Voor de begrotingsbehandeling zal deze toezegging worden meegenomen in een algemene brief aan de Tweede Kamer over dementie/Alzheimer incl. deltaplan.
3906	In mei zal de Tweede Kamer worden bericht over de resultaten van het, samen met de staatssecretaris van EL&I uit te voeren, onderzoek naar de kwaliteit en doelmatigheid van zorgboerderijen.	AO Pgb’s 22-12-2011	Toezegging zal worden meegenomen in een brief over de zorgcontractering van nieuwe aanbieders die eind september aan de Tweede Kamer zal worden gezonden.
4040	De Tweede Kamer zal een deltaplan dementie worden toegezonden.	Notaoverleg Landelijke nota Gezondheidsbeleid 5-3-2012	Het plan zal in september met de bewindslieden worden besproken. Voor de begrotingsbehandeling zal deze toezegging worden meegenomen in een algemene brief aan de Tweede Kamer over dementie/Alzheimer incl. deltaplan.
3819	MEE: de Tweede Kamer krijgt het projectplan met betrekking tot transitie toegestuurd. Tevens wordt in het projectplan meegenomen de gevolgen voor vroeghulp van de MEE-organisaties.	AO Wmo en Thuiszorg 28-9-2011	Met de VNG en MEE Nederland en in overleg met de cliëntenorganisaties is een concepttransitieplan voor de gefaseerde overheveling van MEE-gelden naar de gemeenten voorbereid. Gelet op de nauwe samenhang met de diverse decentralisaties – waarvan het merendeel door de Tweede Kamer controversieel is verklaard – wordt besluitvorming over dit conceptplan aan het volgende kabinet overgelaten.
4007	De Tweede Kamer wordt over de wetswijziging met betrekking tot MOE-landers geïnformeerd.	AO Maatschappelijke opvang / vrouwenopvang 21-3-2012	Dossier is controversieel verklaard.
3757	Impactanalyse naar aanleiding van ratificatie VN-Verdrag inzake rechten van personen met een handicap.	Brief aan de Tweede Kamer op 1-7-2011 (TK 29 355, nr. 51)	De Tweede Kamer ontvangt tweede helft september een voortgangsbericht ratificatie VN Verdrag Handicap.
3815	De Tweede Kamer wordt geïnformeerd met het Professionaliseringsplan Wmo-werkplaatsen.	AO Wmo en Thuiszorg 28-9-2011	De Tweede Kamer ontvangt na het zomerreces het plan van aanpak professionalisering werkplaatsen.
3948	Voor het eind van het jaar ontvangt de Tweede Kamer een rapport met een plan voor de bestrijding van eenzaamheid.	Begrotingsbehandeling VWS 2011 8-11-2011	De Tweede Kamer ontvangt medio oktober een rapport met plan voor bestrijding van eenzaamheid.
4008	De Tweede Kamer wordt geïnformeerd over de onderzoeken naar de kwaliteitsafspraken die gemeenten met aanbieders van hulp bij het huishouden maken en de wijze waarop deze kwaliteit geborgd wordt. De resultaten van de onderzoeken bespreekt de staatssecretaris VWS met de VNG en vertegenwoordigers van aanbieders, daarin neemt zij ook mee de resultaten van de CQ-meting huishoudelijke hulp over 2010.	Brief aan de Tweede Kamer op 9-12-2011 (TK 29 538, nr. 132)	De Tweede Kamer ontvangt eind september 2012 de resultaten van het onderzoek naar kwaliteitsafspraken die gemeenten met aanbieder van huishoudelijke hulp maken en de waarborging daarvan.
4074	Voor de zomer 2012 zal het ratificatiebesluit over het VN-verdrag in de ministerraad dienen, waarna bij instemming een wetgevingstraject zal volgen.	AO Valys doelgroepenvervoer 19-4-2012	De Tweede Kamer ontvangt tweede helft september het voortgangsbericht ratificatie VN-verdrag Handicap.
4075	De staatssecretaris van VWS zegt de Eerste Kamer toe, naar aanleiding van opmerkingen van de leden Slagter-Rukema en Flierman, gemeenten schriftelijk te informeren over de aanbesteding van huishoudelijke verzorging (T01462).	Gezamenlijke plenaire behandeling initiatiefwetsvoorstellen Leijten tot wijziging van de Wmo (TK 31 347, TK 31 353, TK 31 375) 6-3-2012	De Eerste Kamer, de gemeenten en Tweede Kamer worden eind september 2012 geïnformeerd over de aanbesteding van huishoudelijke verzorging.
4006	De Tweede Kamer wordt geïnformeerd over de grensstrook over het MO-beleid met de Voortgangsrapportage MO.	AO Maatschappelijke opvang / vrouwenopvang 21-3-2012	De Tweede Kamer wordt uiterlijk 31 oktober 2012 geïnformeerd met de Voortgangsrapportage MO/VO en Zwerfjongeren over grensstrook.
4014	In de halfjaarrapportage wordt de Tweede Kamer bericht inzake het instrumentarium en de verbeterpunten ter zake.	AO Rapport Beperkt weerbaar 8-2-2012	Deze toezegging wordt afgedaan met Voortgangsrapportage Geweld in Afhankelijkheidsrelaties, die uiterlijk 31 oktober 2012 naar de Tweede Kamer wordt gestuurd.
4015	De Kamer wordt nader bericht over lacunes inzake scholingsbeleid.	AO Rapport Beperkt weerbaar 8-2-2012	Deze toezegging wordt afgedaan met Voortgangsrapportage Geweld in Afhankelijkheidsrelaties, die uiterlijk 31 oktober 2012 naar de Tweede Kamer wordt gestuurd.
4016	In de eerstvolgende brief over geweld in afhankelijkheidsrelaties zal de Tweede Kamer worden geïnformeerd over alle bestaande instrumenten, de lacunes en mogelijke vervolgacties. Tevens zal daarin nader worden bericht over de toepassingspraktijk van VOG-verklaringen.	VAO Beperkt weerbaar 15-3-2012	De Tweede Kamer ontvangt uiterlijk 31 oktober 2012 de Voortgangsrapportage Geweld in Afhankelijkheidsrelaties.
4059	De Tweede Kamer kan een brief tegemoet zien over geweld in afhankelijkheidsrelaties.	Begrotingsbehandeling VWS 2011 8-11-2011	De Tweede Kamer ontvangt uiterlijk 31 oktober 2012 de Voortgangsrapportage Geweld in Afhankelijkheidsrelaties.
4076	De Tweede Kamer ontvangt in oktober 2012 een volgende Voortgangsrapportage Maatschappelijke Opvang/Vrouwenopvang en Zwerfjongeren.	VAO Maatschappelijke opvang 5-4-2012	De Tweede Kamer ontvangt uiterlijk 31 oktober 2012 de volgende Voortgangsrapportage Maatschappelijke Opvang/Vrouwen Opvang en Zwerfjongeren.
4108	De Tweede Kamer zal nader antwoord ontvangen op de vraag over meer aandacht voor Indië tijdens de herdenking op 4 mei.	AO Oorlogsgetroffenen 28-6-2011	Voor de begrotingsbehandeling wordt de Tweede Kamer geïnformeerd over de vraag over meer aandacht voor Indië tijdens de herdenking op 4 mei.
3914	Elk half jaar wordt in de geïntegreerde rapportage over GIA gerapporteerd over het brede beleid met betrekking tot meldpunt en hulpverlening in het kader van commissie-Deetman.	Plenair debat over het eindrapport van de commissie-Deetman over seksueel misbruik binnen de katholieke kerk 31-1-2012 Re- en dupliek debat Eindrapport van de commissie-Deetman over seksueel misbruik in de Katholieke Kerk 15-2-2012	De Tweede Kamer ontvangt uiterlijk 31 oktober 2012 de Voortgangsrapportage Geweld in Afhankelijkheidsrelaties.
4105	De Tweede Kamer zal een financieel overzicht van de kosten van Valys worden gezonden.	VAO Valys/Doelgroepenvervoer 6-6-2012	De Tweede Kamer wordt voor de begrotingsbehandeling geïnformeerd over een financieel overzicht van de kosten van Valys.
3371	Mogelijkheden bekijken voor nadere oplossing van problemen bij het bruto/netto ontvangen van het pgb in de Wmo.	AO Wmo 14-10-2009	De Tweede Kamer wordt met de volgende voortgangsrapportage Langdurige Zorg (eind 2012) geïnformeerd over de oplossingen van problemen bij het bruto/netto ontvangen van de het pgb in de Wmo.
3889	De Tweede Kamer zal worden geïnformeerd over de lokale nuances ten aanzien van kwaliteitscriteria waarvoor het Transitie Bureau voorbeelden zal aandragen.	AO Wmo en Thuiszorg 28-9-2011	De Tweede Kamer wordt met volgende Voortgangsrapportage Langdurige Zorg (eind 2012) geïnformeerd over de lokale nuances ten aanzien van kwaliteitscriteria thuiszorg.
4005	De Tweede Kamer ontvangt het plan van de VNG en de Federatie Opvang over de invoering van het nieuwe stelsel vrouwenopvang (waaronder opvang van specifieke groepen).	AO Maatschappelijke opvang / vrouwenopvang 21-3-2012	De Tweede Kamer ontvangt uiterlijk eind april 2013 het plan van de VNG en Federatie Opvang over de invoering van het nieuwe stelsel vrouwenopvang.
2810	De Tweede Kamer wordt geïnformeerd over de stand van zaken/uitkomsten project homo-ouderen.	Vervolg debat Ouderenbeleid 6-2-2008	De Tweede Kamer ontvangt uiterlijk eind september 2013 de eindrapportage over de stand van zaken/uitkomsten van het project homo-ouderen.
4113	De minister zegt toe een brief te versturen over lopende Wob-verzoeken en hoeveel beslag dat legt op VWS.	Wetgevingsoverleg Jaarverslag VWS 20-6-2012	De Tweede Kamer zal eind 2012 hierover een brief ontvangen.
3428	Transport medicijnen naar ontwikkelingslanden. De minister komt hierop terug bij de voorbereiding van de Europese Raad van Volksgezondheidsministers. Zij zal bij haar collega's navragen waar precies het probleem zit en in hoeverre de ministers van Volksgezondheid behulpzaam kunnen zijn. Ook zal de minister dit bij de commissie aankaarten.	Verslag plenaire vergadering begrotingsbehandeling VWS 17-11-2009	Deze toezegging wordt meegenomen in een brief in het najaar van 2012.
4065	Epoëtines: de minister gaat bezien of deze middelen toch nog in 2013 kunnen worden overgeheveld. De Tweede Kamer wordt hier middels een brief over geïnformeerd voor september.	AO Geneesmiddelenbeleid 21-6-2012	De Tweede Kamer zal voor september 2012 een brief ontvangen.
4045	Consequenties van een standaardcontract voor alle niet-verzekerde zorg waarin zou moeten zijn geregeld dat bij problemen mensen kosteloos opnieuw worden geholpen.	VAO PIP Borstimplantaten 26-4-2012	In de brief van 2 juli jl. (TK 32 805, nr. 15) is de Tweede Kamer over de toezegging geïnformeerd. In de zomer van 2012 komt de minister met een reactie op het voorstel.
4073	De minister zendt de herhaalstudie naar medicatiegerelateerde opnames door.	AO Geneesmiddelenbeleid 21-6-2012	Brief wordt in oktober naar de Tweede Kamer verzonden.
4069	De minister informeert de Tweede Kamer schriftelijk over contractresearch organisaties (CRO's) die mogelijk reclame maken.	AO Geneesmiddelenbeleid 21-6-2012	De Tweede Kamer wordt voor eind 2012 schriftelijk geïnformeerd.
4070	De minister informeert de Tweede Kamer schriftelijk over de stand van zaken van de Seeding Trials.	AO Geneesmiddelenbeleid 21-6-2012	De Tweede Kamer wordt voor eind 2012 schriftelijk geïnformeerd.
4042	Over de planning van het SCENIHR-rapport zal de minister de Tweede Kamer schriftelijk informeren.	AO PIP Borstimplantaten 12-4-2012	De Tweede Kamer wordt voor eind 2012 schriftelijk geïnformeerd.
4043	In de zomer komt de werkgroep met haar eerste bevindingen over de invulling van een implantatenregistratie en complicaties.	AO PIP Borstimplantaten 12-4-2012	De Tweede Kamer wordt voor eind 2012 schriftelijk geïnformeerd.
4061	Verspilling: De minister stuurt de Tweede Kamer voor het einde van dit jaar een inventarisatie van mogelijke oplossingen om verspilling van geneesmiddelen en verband- en hulpmiddelen tegen te gaan, met bijbehorende voor- en nadelen. Dit zijn zowel beleidsvoorstellen als voorstellen uit de praktijk.	AO Geneesmiddelenbeleid 21-6-2012	Er wordt gewerkt aan een actieplan, dat zal worden aangeboden aan de Tweede Kamer in het najaar van 2012.
4063	Marktscan farmacie NZa inclusief specifieke aandacht voor prestatie 11 én bevraging van verschillende groepen (zorgverzekeraars, apothekers, patiënten) zullen eind dit jaar aan de Tweede Kamer gezonden.	AO Geneesmiddelenbeleid 21-6-2012	NZa is met het onderzoek gestart. Afronding vindt plaats in november. De marktscan zal daarna aan de Tweede Kamer worden toegezonden, waarschijnlijk in december 2012.
4071	De minister zal de CGR vragen in hoeverre zij het beeld dat artsenbezoekers onoorbare zaken doen in strijd met de code, herkennen. De Tweede Kamer ontvangt hierover schriftelijk bericht.	AO Geneesmiddelenbeleid 21-6-2012	De Tweede Kamer wordt voor eind 2012 schriftelijk geïnformeerd.
4112	De minister zal binnenkort met Sanquin spreken over de mogelijkheden die er eventueel zijn om MSM onder voorwaarden bloed te laten doneren zonder dat de veiligheid van het bloed in het geding komt. De Tweede Kamer wordt geïnformeerd over de uitkomsten van dit overleg.	Brief van 29-5-2012 over motie bloeddonatie MSM (TK 30 420, nr. 173)	In september zal er overleg plaatsvinden met Sanquin. De Tweede Kamer wordt hierover in het najaar van 2012 geïnformeerd.
3908	De minister zal een werkgroep instellen met onder andere vertegenwoordigers van fabrikanten van implantaten, zorginstellingen, medisch specialisten en de IGZ om te bezien voor welke implantaten een dergelijk systeem is aangewezen en hoe een dergelijk systeem organisatorische vorm dient te krijgen. De minister verwacht dat deze werkgroep eind 2012 haar bevindingen bekend zal maken.	Brief van 22-12-2011 over Veilige toepassing medische technologie (TK 33 000-XVI, nr. 148)	De Tweede Kamer wordt voor eind 2012 schriftelijk geïnformeerd.
3752	De minister komt volgend jaar bij de Tweede Kamer terug over de vorderingen in het begrijpelijker maken van de bijsluiter.	AO Geneesmiddelenbeleid 25-5-2011	De Tweede Kamer wordt in het najaar geïnformeerd over de laatste stand van zaken. Dan is naar verwachting ook de uitkomst bekend van het onderzoek dat DG Sanco in de EU heeft laten verrichten naar de begrijpelijkheid van bijsluiters.
4044	De minister gaat in gesprek met de beroepsgroepen om de gedragscode van de industrie voor medische hulpmiddelen te onderschrijven.	AO PIP Borstimplantaten 12-4-2012	Alle beroepsgroepen zijn schriftelijk geïnformeerd. Gesprekken met betrokken partijen staan gepland en worden gevoerd. Voor het einde van het jaar zal er een voortgangsrapportage naar de Tweede Kamer worden gestuurd.
4067	Aanpak vervalsing geneesmiddelen: de minister zal de Tweede Kamer begin 2013 informeren over de voortgang van de activiteiten uit het actieplan.	AO Geneesmiddelenbeleid 21-6-2012	Huidige beleidsagenda vervalste medische producten strekt zich uit tot 2013. Stand-van-zaken brief volgt eerste kwartaal 2013.
4072	De minister zal de Tweede Kamer informeren over het tijdpad waarlangs patiëntregistraties (met betrekking tot alle nieuwe dure geneesmiddelen) worden uitgerold.	AO Geneesmiddelenbeleid 21-6-2012	De Tweede Kamer zal hier in het najaar van 2012 over worden geïnformeerd.
4062	GGG: Op gezette tijden zal de minister de resultaten van de door de GGGraad geselecteerde projecten aan de Tweede Kamer melden.	AO Geneesmiddelenbeleid 21-6-2012	De eerste voortgangsrapportage wordt in 2013 verwacht en zal aan de Tweede Kamer worden gezonden.
3907	Eind 2012 zal de minister de Tweede Kamer informeren over onderzoek borging continuïteit beschikbaarheid geneesmiddelen.	VAO Geneesmiddelenbeleid 16-6-2011	Begin 2013 wordt de Tweede Kamer geïnformeerd over de bevindingen van de werkgroep die de vraagstukken van continuïteit in beeld brengt.
3909	Toezegging jaarlijkse toezending door regering van informatie over staat van het onderwijs en de zorg op de BES-eilanden naar Eerste Kamer (T11056).	Nota naar aanleiding van het verslag 27 april 2010	De eerstvolgende rapportage zal naar verwachting voor 1-1-2013 naar de Eerste Kamer worden gezonden.
4107	De staatssecretaris heeft toegezegd een brief te sturen over de stand van zaken rond de screening van gastouders in het buitenland en de wijze waarop onderwijs in het buitenland is geregeld.	Verzamel AO Jeugd 13-6-2012	Op dit moment vindt overleg plaats met Jeugdzorg-Nederland en de Inspectie Jeugdzorg. Voor 1 september zal de Kamer een brief ontvangen.
4055	De staatssecretaris zal de inspectie verzoeken voor het eind van het jaar te komen met een rapportage over de betrouwbaarheid (accorderen) van de meldingen van Bureau Jeugdzorg aan de Raad voor de Kinderbescherming in het kader van een kinderbeschermingsmaatregel. In dezelfde brief zal worden bericht over de twee bureaus die ten tijde van het inspectie onderzoek onvoldoende scoorden.	Verzamel AO Jeugd 13-6-2012	Voor het eind van het jaar wordt de Kamer per brief over deze toezegging geïnformeerd.
4056	De staatssecretaris heeft toegezegd dat de Tweede Kamer voor het einde van het jaar bericht ontvangt over het rapporteren van suïcidepogingen.	Verzamel AO Jeugd 13-6-2012	Voor het eind van het jaar wordt de Tweede Kamer over deze toezegging per brief geïnformeerd.
4057	De heer Dijsselbloem heeft gevraagd hoe de Inspectie Jeugdzorg omgaat met instellingen die voortdurend niet aan de eisen van de inspectie voldoen (hij noemde de SGJ als voorbeeld). Wanneer grijpt de inspectie in en welke instrumenten heeft zij om in te grijpen. De heer Dijsselbloem heeft eveneens gevraagd naar de werkwijze en het handhavinginstrumentarium van de Inspectie Jeugdzorg. Hierbij zal specifiek worden ingegaan op de casus SGJ.	Verzamel AO Jeugd 13-6-2012	Voor het eind van het jaar wordt de Tweede Kamer over deze toezegging per brief geïnformeerd.
3851	Toezegging Rechtspositie jeugdigen bij toepassing vrijheidsbenemende maatregelen (30 644) (T00969). De minister van Justitie zegt de Kamer, naar aanleiding van de motie Quik-Schuijt c.s., toe dat voor de lacunes in de rechtspositieregelingen van jeugdigen een aanvullende regeling zal worden getroffen. Daarbij zal aansluiting worden gezocht bij de beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen in afwachting van de harmonisatie van de rechtspositieregeling in de gesloten jeugdzorg, de BOPZ en de LVG, zoals reeds toegezegd in de motie Çörüz in de Tweede Kamer.	Plenaire behandeling Wijziging van de Wet op de jeugdzorg; gesloten jeugdzorg (30 644) (Eerste Kamer) 18-12-2007	De commissie VWS van de Eerste Kamer heeft op 15 november 2011 besloten dat de status van deze toezegging openstaand blijft, hoewel de toezegging wel aan de orde is gekomen in de beleidsbrief «Geen kind buitenspel». De nieuwe deadline is 1 januari 2013.
4095	Reactie op vijfpuntenplan van mw. Kooiman (SP).	AO Pleegzorg/Wachtlijsten 27-6-2012	Het vijfpuntenplan van mw. Kooiman is meegenomen in overleg met provincies van 9 juli jl. Voor 1 oktober wordt de Tweede Kamer hierover geïnformeerd.
3912	VWS overlegt ook met slachtoffers van de RK-kerk (KLOKK) en geeft stand van zaken in GIA brief weer.	Plenair debat over het eindrapport van de commissie-Deetman over seksueel misbruik binnen de katholieke kerk 31-1-2012 Re- en dupliek debat eindrapport van de commissie-Deetman over seksueel misbruik binnen de katholieke kerk 15-2-2012	Met enige regelmaat vindt overleg met KLOKK plaats. De Tweede Kamer ontvangt uiterlijk 31 oktober 2012 de voortgangsrapportage Geweld in Afhankelijkheidsrelaties.
3832	De uitkomsten van het onderzoek door de inspectie naar verantwoord wachten zal met de Tweede Kamer worden gedeeld als deze er is.	AO (verzamel)Jeugdzorg 26-10-2011	De Tweede Kamer wordt hierover voor 1 oktober 2012 geïnformeerd.
4090	De Tweede Kamer informeren over of er bij de IGZ naast de meldingen die bekend waren ten tijde van het verzenden van de brief aan de Kamer nog andere meldingen over de Stichting de Terebint en De Loot zijn gedaan.	AO Pleegzorg/Wachtlijsten 27-6-2012	In het najaar zal de Tweede Kamer hierover worden geïnformeerd per brief.
4096	De Tweede Kamer informeren waarom het sommige provincies wel lukt om wachtlijsten weg te werken en andere niet.	AO Pleegzorg/Wachtlijsten 27-6-2012	Deze toezegging wordt meegenomen in de wachtlijstbrief van september 2012.
4097	De Tweede Kamer informeren over hoe het kan dat provincies die veel (eigen) middelen inzetten toch niet goed presteren op het gebied van wachtlijsten.	AO Pleegzorg/Wachtlijsten 27-6-2012	Deze toezegging wordt meegenomen in de wachtlijstbrief van september 2012.
4098	De Tweede Kamer informeren over of de zorg voor KOPP/KVO-kinderen kan zonder indicatie.	AO Pleegzorg/Wachtlijsten 27-6-2012	Deze toezegging wordt meegenomen in de wachtlijstbrief van september 2012.
4093	Informatie aan Tweede Kamer verstrekken waarom het twee jaar duurt voordat het protocol netwerkpleegzorg wordt ingevoerd.	AO Pleegzorg/Wachtlijsten 27-6-2012	Toezegging wordt meegenomen in de een brief over de inspectie die in december 2012 aan de Tweede Kamer zal worden gezonden.
3579	De Tweede Kamer in de loop van deze kabinetsperiode informeren over het voornemen uit het Regeerakkoord betreffende de maatregel jeugdzorgbrede eigen bijdrage.	Eerste termijn Tweede Kamer Plenaire behandeling begroting 2011 9-11-2010	De Tweede Kamer wordt voor einde jaar 2012 geïnformeerd bij brief.
3872	Voortgangsbrief inzake eigen bijdrage, outcomecriteria en gegevensoverdracht (motie-Dille).	Wetgevingsoverleg Jeugd 19-12-2011	Teksten zijn inmiddels aangeleverd en worden verwerkt in de septemberbrief.
3911	VWS checkt met enige regelmaat bij de verantwoordelijke voor de hulp aan de slachtoffers van de Rk-kerk (mw. Peijs) of de hulpverlening goed verloopt.	Re- en dupliek debat eindrapport van de Commissie- Deetman over seksueel misbruik in de Katholieke Kerk 15-2-2012 Plenair debat over het eindrapport van de Commissie-Deetman over seksueel misbruik binnen de katholieke kerk 31-1-2012	Met enige regelmaat wordt bij Stichting Hulp en Recht nagegaan hoe de hulpverlening verloopt. In het najaar zal de Tweede Kamer worden geïnformeerd over het oordeel van de slachtoffers over de hulpverlening.
3913	Orthodox-protestants milieu wordt meegenomen in het multidisciplinaire onderzoek.	Plenair debat over het eindrapport van de commissie-Deetman over seksueel misbruik binnen de katholieke kerk 31-1-2012 Re- en dupliek debat Eindrapport van de Commissie Deetman over seksueel misbruik in de Katholieke Kerk 15-2-2012	De Tweede Kamer wordt eind 2012 geïnformeerd over de onderzoeksresultaten.
3941	Lacune 18+ onderzoeken, gaat mee in de behandeling van het stelsel.	AO Ronselen van meisjes in jeugdzorginstellingen door loverboys 9-2-2012	De Tweede Kamer ontvangt hierover bericht na de zomer.
4026	De eerste resultaten van het Movisie-onderzoek zullen aan de Tweede Kamer worden voorgelegd.	AO Ronselen van meisjes in jeugdzorginstellingen door loverboys 9-2-2012	De Tweede Kamer wordt eind 2012 geïnformeerd over de eerste resultaten van het onderzoek.
4086	De tweede Kamer ontvangt medio het kerstreces 2012 het wetsvoorstel professionalisering jeugdzorg/Tuchtrecht.	AO Kwaliteit van de Jeugdzorg/macht Gezinsvoogd 18-4-2012	Dit wetsvoorstel zal naar alle waarschijnlijkheid voor het kerstreces aan de Tweede Kamer worden aangeboden.
4094	Informatie verstrekken aan Tweede Kamer over het uitvoeren van een telefonische veiligheidscheck door de pleegzorgorganisatie.	AO Pleegzorg/Wachtlijsten 27-6-2012	Deze toezegging wordt meegenomen in de brief over de inspectie die in december aan de Tweede Kamer zal worden gezonden.
4106	Toezenden van stappenplan/een programma voor de professionalisering.	VAO Kwaliteit van de Jeugdzorg/Macht van de gezinsvoogd 6-6-2012	Het verzoek met betrekking tot een stappenplan wordt bij de stuurgroep Kalsbeek neergelegd. Gestreefd wordt eind van 2012 de Tweede Kamer het stappenplan toe te sturen.
4092	Toezenden van het vervolgonderzoek (start medio 2012) van de Inspectie Jeugdzorg naar de werking van de afspraken uit het schematisch protocol netwerkpleegzorg.	AO Pleegzorg/Wachtlijsten 27-6-2012	De Inspectie Jeugdzorg start in oktober met haar vervolgonderzoek. Het rapport wordt in het eerste kwartaal 2013 aangeboden aan de Tweede Kamer.
3932	Verder en dieper onderzoek naar inzichten in de specifieke problematiek van meisjes en jongens in het kader van de loverboy problematiek en de meest geschikte behandeling: meenemen in onderzoek herhaald slachtofferschap.	AO JeugdzorgPlus 29-2-2012	Onderzoek naar herhaald slachtofferschap wordt voorbereid. De eerste resultaten zijn begin 2013 bekend en zullen in de loop van het eerste kwartaal worden aangeboden aan de Tweede Kamer.
3943	Onderzoek naar herhaald slachtofferschap van slachtoffers loverboys.	AO Ronselen van meisjes in jeugdzorginstellingen door loverboys 9-2-2012	Onderzoek naar herhaald slachtofferschap wordt voorbereid. De eerste resultaten zijn begin 2013 bekend en zullen in de loop van het eerste kwartaal worden aangeboden aan de Tweede Kamer.
3877	Jaarlijks zal de Tweede Kamer een voortgangsrapportage over het actieplan «Kinderen Veilig» ontvangen.	AO Kindermishandeling 15-12-2011	Inmiddels is toegezegd dat er halfjaarlijks gerapporteerd gaat worden over alle GIA-onderwerpen. De eerste voortgangsrapportage is voorzien voor 31 oktober 2012.
4018	Reactie op radioprogramma Argos van 3 maart 2012, waarin hoogleraar Klein van het iBMG uit Rotterdam een voorstel deed om bestuurders veel meer te betrekken bij het toezicht op de zorg.	AO IGZ 28-2-2012	VWS stuurt naar verwachting in het najaar een brief over goed bestuur in de zorg aan de Tweede Kamer, waarin deze toezegging wordt meegenomen.
3923	De minister komt met een notitie over goed bestuur in de zorg.	AO IGZ 28-2-2012	VWS stuurt naar verwachting in het najaar een brief over goed bestuur aan de Tweede Kamer, waarin deze toezegging wordt meegenomen.
3921	De minister stuurt een onderzoeksrapport naar de Tweede Kamer, waarin wordt meegenomen of de processen goed worden toegepast bij de klokkenluidersregeling.	AO IGZ 28-2-2012	De toezegging wordt meegenomen in het onderzoek IGZ dat naar verwachting eind september naar de Tweede Kamer zal worden gestuurd.
4019	Medio 2012 zal de Tweede Kamer een standpunt over een eventuele aanpassing van het medische beroepsgeheim in het kader van de Wet BIG worden toegezonden op basis van een in mei te ontvangen rapport.	Brief van 2 juli 2012 over uitstel onderzoek medisch beroepsgeheim (TK 33 000-XVI, nr. 192)	De Kamer is eind juni geïnformeerd dat dit standpunt uiterlijk in het najaar van 2012 uit gaat.
3009	De juridische en inhoudelijke mogelijkheden van de afspraken uit het Coalitieakkoord (vorige kabinet) over de Wet afbreking zwangerschap worden momenteel uitgewerkt.	Algemene Politieke Beschouwingen 17-9-2008	Dit wordt meegenomen bij de behandeling van het wetsvoorstel Wet afbreking zwangerschap.
2803	De Tweede Kamer zal worden bericht over de eerste uitkomsten van de richtlijn abortushulpverlening.	Afbreking zwangerschap/levensbeëindiging bij pasgeborenen 19-3-2008	Subsidie is verleend. De Tweede Kamer zal worden bericht over de eerste resultaten. Richtlijn wordt in 2012 verwacht.
216	Wetsvoorstel inzake gebruik van lichaamsmateriaal (zeggenschap)	Planningsbrief van 18-5-2004 VWS/04/25/LS)	In juni 2012 heeft de minister van VWS aan de Tweede Kamer bericht dat het aan het volgende kabinet is om de keuzes te maken ten aanzien van de wijze waarop eerder door het veld ingebrachte visies over een conceptvoorstel voor de Wet zeggenschap lichaamsmateriaal (WZL) zouden moeten worden «vertaald» in een wetsvoorstel voor de WZL en of er überhaupt een WZL nodig is (TK 33 000-XVI, nr. 178).
2830	De Tweede Kamer zal schriftelijk worden geïnformeerd over de mogelijkheden van voorkerntransplantatie.	Vervolg AO Ethiek 11-3-2008	Zodra het Rapport over Mens-dier combinaties (Universiteit Nijmegen) is ontvangen, zal deze toezegging worden meegenomen in een reactie aan de Tweede Kamer op dit rapport. Het rapport wordt rond het najaar 2012 verwacht.
2807	De Tweede Kamer zal schriftelijk worden geïnformeerd over het gebruik van lichaamsmateriaal voor commerciële doeleinden.	Vervolg AO Ethiek 11-3-2008	Het werk aan het voorstel voor een Wet zeggenschap lichaamsmateriaal (WZL) ligt voorlopig stil. In juni 2012 heeft de minister van VWS aan de Tweede Kamer bericht dat het aan het volgende kabinet is om de keuzes te maken ten aanzien van de wijze waarop eerder door het veld ingebrachte visies over een conceptvoorstel voor de Wet zeggenschap lichaamsmateriaal zouden moeten worden «vertaald» in een wetsvoorstel voor de WZL en of er überhaupt een WZL nodig is.
3058	Stappen zetten in de ratificatie van het Verdrag inzake de rechten van de mens en de biogeneeskunde (goedkeuringswet).	Beleidsbrief ethiek 7-9-2007	Aan de Tweede Kamer is toegezegd dat het goedkeuringswetsvoorstel gelijk met het wetsvoorstel ter wijziging van de Wmo wordt ingediend. Momenteel wordt wel bezien welke consequenties ratificatie van het verdrag met zich mee zal brengen. Afhankelijk hiervan zal concept wetsvoorstel en memorie van toelichting worden opgesteld. De keuze om een goedkeuringswetsvoorstel in procedure te brengen is aan het volgende kabinet.
3423	In 2010 zullen er voorbereidingen worden getroffen voor de volgende evaluatie van de euthanasiepraktijken en euthanasiewetgeving. Daarbij zal ook meer de rol van verpleegkundige en verzorgende worden betrokken.	Begrotingsbehandeling VWS 10-11-2009	Evaluatie wordt uitgevoerd. De resultaten worden najaar 2012 verwacht. Eerst zal er een brief met resultaten naar de Tweede Kamer gaan. Daarna volgt een standpunt.
3522	Er komt medio 2011 een evaluatie van praktijk en melding van levensbeëindiging bij pasgeborenen (commissie-Hubben). De Tweede Kamer wordt te zijner tijd geïnformeerd over de uitkomsten.	Tweede termijn melding publicatie besluit houdende wijziging van het Besluit afbreking zwangerschap. 10-2-2010	Evaluatie wordt uitgevoerd. De resultaten worden najaar 2012 verwacht. Eerst zal er een brief met resultaten naar de Tweede Kamer gaan. Daarna volgt een standpunt.
4048	Voor 1 juli 2012 zal de Tweede Kamer een brief ontvangen over een verdergaande coördinatie van het beleid rond het toetsen van wetenschappelijk onderzoek op risico's voor de samenleving.	VAO Vogelgrieponderzoek 19-4-2012	Tijdens het VAO over het vogelgrieponderzoek van het Erasmus MC op 19 april 2012 is deze toezegging gedaan door de staatssecretaris EL&I. De brief zal begin september aan de Tweede Kamer worden verzonden.
4038	Een brief aan de Tweede Kamer, waarin wordt aangegeven op welk orgaan gevraagd zal worden zich te verdiepen in het vraagstuk van verplichte anticonceptie.	Mondelinge vragenuur 17-4-2012	Deze brief zal in het najaar 2012 naar de Tweede Kamer worden gezonden.
4110	Naar aanleiding van een vraag van dhr. Graus (PVV) zegt de minister toe te onderzoeken of er binnen ZonMw, de topsectoren of de EU, mogelijkheden zijn om onderzoek naar prebiotica, probiotica en fythotherapie mogelijk te maken. De minister zal de Tweede Kamer hiervan schriftelijk op de hoogte stellen.	AO Dierziekte en antibiotica in de veehouderij 5-7-2012	De brief aan de Tweede Kamer wordt in overleg met het Ministerie van EL&I opgesteld.
4111	Er zal door de minister van VWS en de staatssecretaris Bleker voor het plenaire debat over Q-koorts een actuele stand van zaken van een aantal specifieke zaken rond de Q-koorts aan de Tweede Kamer worden gestuurd.	AO Dierziekte en antibiotica in de veehouderij 5-7-2012	Nog niet duidelijk voor wanneer plenaire debat Q-koorts geagendeerd wordt. Naar verwachting vindt dit plaats na het aantreden van een nieuw kabinet.
4050	In overleg met de minister zal de Tweede Kamer een plan worden voorgelegd voor een hooggeplaatst orgaan ter beoordeling van het ethische vraagstuk van verplichte anticonceptie voor mensen die wellicht ongeschikt zijn als ouder.	Mondelinge vragenuur 17-4-2012	Dit wordt overgelaten aan het volgende kabinet.
3846	Bij de eerstvolgende wijziging van de WMO zal worden ingegaan op het wettelijk verankeren van het melden van bijwerkingen voor niet-geneesmiddelen.	Behandeling wijziging Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen (TK 31 452) 20-4-2011	Dit wordt meegenomen in het wetsvoorstel ter wijziging van de WMO in verband met verruiming onderzoek met kinderen.
3890	De in het najaar 2012 te verwachten resultaten van het evaluatieonderzoek naar de Euthanasiewet zullen naar de Kamer worden gezonden.	AO Euthanasie 30-11-2011	De resultaten van het evaluatieonderzoek worden in najaar 2012 verwacht.
4036	De Tweede Kamer wordt te zijner tijd geïnformeerd inzake de VN-reactie.	VAO Euthanasie 8-2-2012	De reactie van de VN is tot op heden nog niet ontvangen.
2424	Naast het in het Regeerakkoord toegezegde onderzoek naar de psychosociale gevolgen van abortus, vindt er ook onderzoek plaats naar de psychosociale gevolgen van adoptie.	Regeringsverklaring 1-3-2007	ZonMw voert de onderzoeken uit. De uitkomst van deze onderzoeken is te verwachten tussen 2010 en 2016. Resultaten van het eerste onderzoek zijn op 30 mei aan de Tweede Kamer verzonden (TK 31 265, nr. 40) en de resultaten van het tweede onderzoek op 3 november 2011.
3953	In het actieprogramma «Long Alliantie NL» is aangegeven dat met initiatiefnemers gesproken zal worden over eventuele belemmeringen en dat gesprek wordt naar Tweede Kamer teruggekoppeld.	AO Afstemming zorg Chronisch zieken 14-3-2012	Overleg met LAN over actieprogramma heeft plaatsgevonden, vervolg afspraak in september 2012. Daarna volgt terugkoppeling naar Tweede Kamer.
3931	In de begroting zal jaarlijks verantwoording worden afgelegd over de samenwerking met andere ministeries inzake een integraal beleid voor preventie.	Notaoverleg Landelijke nota Gezondheidsbeleid 5-3-2012	Tijdens de begrotingsbehandeling zal jaarlijks verantwoording worden afgelegd.
2857	De Tweede Kamer zal zo spoedig mogelijk worden geïnformeerd over het eventueel opnemen van het Rijksvaccinatieprogramma in de Wet publieke gezondheid.	Behandeling Wetsvoorstel Publieke Gezondheid (31 316) (TK) 15-5-2008	De discussie over het eventueel opnemen van het Rijksvaccinatieprogramma in de Wet publieke gezondheid is nog gaande. De Tweede Kamer zal naar verwachting eind 2012 per brief worden geïnformeerd.
3929	De Tweede Kamer zal een standpunt ontvangen over een aan de Gezondheidsraad te vragen advies over de voorwaarden waaraan de full body scan moet voldoen als mensen deze zelf, op eigen kosten, willen laten maken. Hierin wordt onder andere ingegaan op het laten verrichten van scans door ziekenhuizen buiten de reguliere uren, de vervolgkosten en de aanprijzende spotjes.	Notaoverleg Landelijke nota Gezondheidsbeleid 5-3-2012	Op 19 juni jl. is een adviesaanvraag naar de GR gegaan. De Tweede Kamer is hierover geïnformeerd. GR is nu aan zet. Het advies wordt eind 2013 verwacht.
4037	De Tweede Kamer zal op de hoogte worden gehouden van de ontwikkelingen op Europees en internationaal niveau met betrekking tot het onderzoek naar het gemodificeerde vogelgriepvirus (blz. 17).	AO Vogelgriep / onderzoek Erasmus MC 8-3-2012	Deze toezegging is doorlopend en dit zal steeds gebeuren.
3966	In het najaar van 2012 zal de Tweede Kamer het eerste rapport van het CBS over de sportsatellietrekening worden toegezonden.	AO Informele Sportraad (EU) 6-10-2011	De brief zal eind augustus 2012 aan de Tweede Kamer worden gezonden.
3983	Na het overleg van de KNVB met de Duitse voetbalbond begin 2012 zal de Tweede Kamer worden geïnformeerd over zowel het vrouwenvoetbal van de KNVB als een eventuele aanscherping via dat gesprek.	WGO Sport 28-11-2011	De KNVB is verantwoordelijk voor vrouwenvoetbal en daarom ook voor het maken van een «plan van aanpak voor de bestendiging en versteviging van het meiden- en vrouwenvoetbal in Nederland», zoals de motie vraagt. De KNVB is dan ook gevraagd om aan te geven wat de stand van zaken is van dit onderwerp. Als de reactie van de KNVB binnen is zal de Tweede Kamer worden geïnformeerd.
3984	In 2016 zal de Tweede Kamer worden bericht over het kabinetsbesluit inzake het al dan niet uitbrengen van een bid op het organiseren van de Olympische Spelen in 2028.	WGO Sport 28-11-2011	De Tweede Kamer is inmiddels geïnformeerd over de keuze van de naamgevende stad. Het verdere traject loopt tot 2016. De Tweede Kamer zal tussentijds steeds worden geïnformeerd.
3795	De Tweede Kamer zal, na overleg met Duitsland, worden geïnformeerd over een plan van aanpak ter versteviging van het vrouwenvoetbal naar Duits model.	AO Sportbeleid 29-6-2011	De KNVB is verantwoordelijk voor vrouwenvoetbal en daarom ook voor het maken van een «plan van aanpak voor de bestendiging en versteviging van het meiden- en vrouwenvoetbal in Nederland», zoals de motie vraagt. De KNVB is dan ook gevraagd om aan te geven wat de stand van zaken is van dit onderwerp. Zodra de reactie van de KNVB binnen is zal de Tweede Kamer worden geïnformeerd.
3982	De informatie die de taskforce «Belemmeringen sport en bewegen in de buurt» (taskforce-Hoes) oplevert, zal naar de Tweede Kamer worden gezonden.	WGO Sport 28-11-2011	Dit zal worden meegenomen in de brief «Sport en Bewegen in de Buurt» die dit najaar aan de Kamer zal worden gezonden.
3480	In de komende vijf jaar zal er een evaluatie plaatsvinden van de nieuwe vervoersregeling gehandicapten teamsporters. Mochten er redenen zijn om aan te nemen dat deze nieuwe vervoersregeling niet goed werkt, wordt dit zo spoedig mogelijk gemeld aan de Tweede Kamer.	Wetgevingsoverleg Sport 7-12-2009	De vervoersregeling voor teamsporters met een beperking is vanaf 1 januari 2010 in beheer en uitvoering door het Fonds Gehandicaptensport. De vervoersregeling, zoals die bestond, is hierbij onveranderd voortgezet. In 2012 zal de vervoersregeling zorgvuldig geëvalueerd worden. Hierbij wordt met betrokken partijen gekeken of het vervoer onder dezelfde voorwaarden voortgezet kan worden. In oktober 2012 zal de Tweede Kamer hierover worden geïnformeerd.
3979	Voor 1 juni 2012 zal de Tweede Kamer een samen met de ministers van BZK en VenJ op te stellen inventarisatie ontvangen van de mogelijkheden om de verkoop van leeftijdsgebonden producten (alcohol, wapens, games en films) via internet zo in te richten dat de naleving wordt verbeterd. Deze inventarisatie zal zo mogelijk worden voorzien van maatregelen. Tevens zal hierbij worden ingegaan op de uitkomsten van de via de staatssecretaris van VWS te agenderen gesprekken met ouderenbonden over alcohol en ouderen in bijvoorbeeld verzorgingshuizen.	AO Alcohol 9-2-2012	De brief zal eind augustus 2012 aan de Tweede Kamer worden gezonden.
3976	Eind 2012 zal de Tweede Kamer worden bericht over de uitkomsten van de door het NKCA uit te voeren evaluatie van relevante databanken voor dierproefonderzoek.	VAO Dierproeven 8-2-2012	Het Nationaal kenniscentrum alternatieven voor dierproeven (NKCA) zal VWS eind 2012 de evaluatie en het advies doen toekomen. De Tweede Kamer wordt hierover geïnformeerd.
3747	De Tweede Kamer zal op de hoogte worden gehouden van de ontwikkelingen bij het tegengaan van uitstel van het handelsverbod voor cosmetica met dierproeven in EU-verband.	AO Dierproevenbeleid 26-4-2011	Zodra het voorstel uit de EU er is, wordt de Tweede Kamer geïnformeerd.
3987	De Tweede Kamer zal worden bericht over mogelijkheden tot verbreding van het in Utrecht gebruikte huisdierencodicil.	AO Dierproeven 8-12-2011	Het wachten is op de evaluatie van Proefdier Vrij. Deze evaluatie gaat niet apart naar de Tweede Kamer, maar wordt meegenomen in de reactie over mogelijkheden tot verbreding van het in Utrecht gebruikte huisdierencodicil. Wanneer deze reactie naar de Kamer gaat, hangt af van wanneer het rapport van Proefdier Vrij wordt ontvangen.
2515	De minister zal kijken naar verschil accijns sigaretten en shag; dit mogelijk aanpakken als er gedragseffecten zijn.	AO Tabak 3-7-2011	Door het vallen van kabinet zijn accijnsplannen uitgesteld en dus ook deze toezegging. Dit wordt overgelaten aan het volgende kabinet.
3748	In het najaar zal het wetsvoorstel tot wijziging van de Wet op de dierproeven ter implementatie van de EU-richtlijn (2010/EU/63) aan de ministerraad worden voorgelegd.	AO Dierproevenbeleid 26-4-2011	Bij brief van 3 juli 2012 (TK 32 336, nr. 6) is aangegeven dat het wetsvoorstel rond het einde van het kerstreces aan de Kamer zal worden aangeboden.
3990	De Tweede Kamer zal worden bericht over het antwoord van het NKCA op de vraag naar een ambassadeur (gezicht) voor internationale activiteiten op het terrein van alternatieven voor dierproeven.	AO Dierproeven 8-12-2011	Bij brief van 13 april 2012 (TK 32 336, nr. 5) is aangegeven dat de oriëntatie en voorbereidingen worden voortgezet en dat de Tweede Kamer op de hoogte zal worden gehouden.
3993	De inventarisatie van tabaksingrediënten wordt via de site van het RIVM ontsloten en toegankelijk gemaakt.	Notaoverleg Landelijke nota Gezondheidsbeleid 5-3-2012	De openbaarmaking zal eind 2012 plaatsvinden op de site van het RIVM.
3623	De Tweede Kamer wordt tweemaal per jaar geïnformeerd over de naleving van het rookverbod. De NVWA rapporteert in juni en november aan VWS over de nalevingpercentages van de natte horeca, het aantal bedrijfsbezoeken en het aantal opgelegde maatregelen. Met deze informatie wordt de Tweede Kamer geïnformeerd.	AO Rookvrije horeca/Tabaksbeleid 19-1-2011	In juni 2012 is de Tweede Kamer geïnformeerd; in november zal de Tweede Kamer wederom op de hoogte worden gesteld.
3994	Monitoring algemene trends en effectenbeleid in kader actieplan dierproeven en alternatieven.	Brief van 28-12-2011 inzake reactie n.a.v. het Algemeen Overleg Dierproeven 8 december 2011 (TK 32 336, nr. 3)	NKCA heeft recent de opdracht op zich genomen om informatie te verzamelen ten behoeve van een systeembeschrijving, dat het mogelijk maakt zowel op het terrein van dierproeven als op het gebied van alternatieven de ontwikkelingen systematisch te volgen en in kaart te brengen. Naar verwachting zal de Tweede Kamer begin 2013 nader worden geïnformeerd.
3988	De Tweede Kamer zal een beleidsplan inzake vermindering van het aantal in voorraad gedode dieren worden toegezonden, na ontvangst van de inventarisatie en voorstellen van de NVWA in 2013.	AO Dierproeven 8-12-2011	Eerst in 2012 inventarisatie en voorstellen NVWA daarna rol VWS. VWS zal haar reactie naar de Tweede Kamer sturen na ontvangst van de resultaten van het onderzoek van de NVWA (begin 2013).
3259	De staatssecretaris SZW vragen in hoeverre VWS gemeenten kan verzoeken zich proactief op te stellen na verzending van tweede-maandsbrieven. Met SZW bespreken of schuldhulpverleningstrajecten met spoed kunnen worden aangevat vanaf de tweedemaandsmelding (Eerste Kamer, T01057).	Plenaire benadeling wetsvoorstel structurele wanbetalers 23-6-2009 AO Evaluatierapport wanbetalersregeling 16-2-2012	In het AO wanbetalers van 16–2 is gemeld dat in het voorjaar gesprekken met SZW plaatsvinden in kader van activiteiten in preventieve fase, waarbij het gaat om samenwerking tussen zorgverzekeraars, gemeenten en schuldhulpverlening. In overleg met SZW is besloten dit punt te bespreken in het overleg tussen de partijen die betrokken zijn bij het Convenant inzake preventie wanbetaling Zvw. Dit overleg wordt gepland in september 2012. Daarna zal de Eerste Kamer worden geïnformeerd over de uitkomst van het overleg.
3962	VWS zal de Stichting De Ombudsman wederom vragen -VWS heeft het namelijk al gedaan- jongeren als een belangrijke doelgroep te blijven zien.	AO Evaluatierapport wanbetalersregeling 16-2-2012	Deze toezegging wordt meegenomen in de Verzekerdenmonitor 2012, voorzien in septemeber 2012.
4051	Implementatie evaluatierapport buitenlandtaak CVZ.	Brief van 31-5-2012 over Evaluatie buitenlandtaak CVZ (TK 32 620, nr. 63)	De komende jaren loopt dit traject. In de Verzekerdenmonitor 2012 wordt de Tweede Kamer over de stand van zaken geïnformeerd, voorzien in september 2012.
3702	De minister zegt toe na te gaan hoe de VWS-verzekerdenmonitor kan worden heringericht, zodat duidelijk wordt om welke groepen onverzekerden het gaat.	Wetsvoorstel opsporing en verzekering onverzekerden zorgverzekering (TK 32 150) 15-2-2011	Afwikkeling van de toezegging is deels gerealiseerd in de verzekerdenmonitor 2011 (1-8-2011 naar de Tweede Kamer gezonden). Voor het overige zal dit gebeuren in de verzekerdenmonitor 2012, voorzien in september 2012.
4101	Met het oog op de continuïteit van de uitvoering van de AWBZ bereidt de staatssecretaris thans de concessieverlening aan de zorgkantoren voor 2013 voor. Zoals te doen gebruikelijk ontvangt de Tweede Kamer te zijner tijd een afschrift van de daartoe strekkende Aanwijzing Zorgkantoren.	Brief van 24-6-2012 inzake tweede voortgangsrapportage Hervorming Langdurige Zorg (TK 30 597, nr. 255)	De Tweede Kamer heeft in augustus 2012 een afschrift van de Aanwijzing Zorgkantoren ontvangen (Staatscourant 2012, 17683).
3712	In de AMvB de uitzonderingssituatie opnemen dat verzekerden met een indicatiebesluit voor palliatief terminale zorg buiten Nederland ten laste van de AWBZ zorg kunnen inroepen.	Wetsvoorstel TK 32 154 wetsvoorstel AWBZ zorg buitenland	Voorhangprocedure bij de Tweede Kamer loopt.
3713	De minister zal de zorgverzekeraars vragen de in rekening gebrachte tarieven goed te monitoren en haar te informeren indien er aanwijzingen zijn dat de in rekening gebrachte tarieven, bijvoorbeeld gelet op het niveau van de salarissen in het desbetreffende land, niet reëel kunnen zijn.	Wetsvoorstel TK 32 154 wetsvoorstel AWBZ zorg buitenland	Voorhangprocedure bij de Tweede Kamer loopt.
3960	Met de convenantpartijen zal worden overlegd over de schuldhulpverlening in Nederland, waarover de Tweede Kamer zal worden geïnformeerd c.q. waarover wetgeving zal worden voorgesteld.	AO Evaluatierapport wanbetalersregeling 16-2-2012	Het streven is de Tweede Kamer hierover uiterlijk in het najaar van 2012 te informeren.
3961	In het najaar zal wetgeving tot aanpassing van de Zvw op het onderwerp wanbetalers bij de Tweede Kamer worden ingediend.	AO Evaluatierapport wanbetalersregeling 16-2-2012	Het streven is de Tweede Kamer hierover uiterlijk in het najaar van 2012 te informeren.
3451	Overigens is het voornemen om op grond van de uitvoeringspraktijk van zowel de Wet structurele maatregelen wanbetalers zorgverzekering, als het nu voorliggende wetsvoorstel, te bezien of en in hoeverre nadere maatregelen voor eventuele recidiverende wanbetalers of onverzekerden nodig zijn.	Nota naar aanleiding van het verslag en nota van wijziging wetsvoorstel TK 32 150 10-2-2010	Voor wat betreft de onverzekerden zal de minister voldoen aan de toezegging bij de evaluatie van de wet, binnen drie jaar na inwerkingtreding (planning 30-11-2013). Voor wat betreft de wanbetalers wordt dit meegenomen in de wetgeving inzake wanbetalers (planning najaar 2012).
2850	De minister heeft toegezegd de Tweede Kamer te informeren over de ontwikkelingen ter zake van de ratificatie door Turkije van het met Nederland gesloten sociale zekerheidsverdrag.	AO Masterplan buitenland 29-5-2008	Het volgende kabinet zal een besluit nemen over de afwikkeling van de opzegging van het verdrag, naar verwachting in het voorjaar van 2013.
4103	Brief met de onderzoeksresultaten over nieuwe vereveningscriteria.	Brief van 28-6-2012 over het ex ante risicovereveningsmodel 2013 (TK 29 689, nr. 403)	De Tweede Kamer wordt hierover voor het zomerreces van 2013 geïnformeerd.
3510	De minister heeft toegezegd de Tweede Kamer van de bezwaar- en beroepprocedures op de hoogte te houden bij de evaluatie van de wet. Mevrouw Smilde heeft aangegeven dat het haar goed lijkt dat er een beeld wordt geschetst hoe het in de praktijk gaat met de bezwaar- en beroepprocedure.	Wijziging AWBZ en Zorgverzekeringswet; opsporing en verzekering onverzekerden zorgverzekering, TK 32 150 15-5-2010	De minister zal voldoen aan de toezegging bij de evaluatie van de wet binnen drie jaar na inwerkingtreding.
3511	De minister heeft toegezegd recidive van onverzekerd zijn bij de evaluatie van de wet te betrekken. De minister zal bezien of gegevens daarover aanleiding geven de boete voor recidivisten te verhogen.	Wijziging AWBZ en Zorgverzekeringswet; opsporing en verzekering onverzekerden zorgverzekering, TK 32 150 15-5-2010	De minister zal voldoen aan de toezegging bij de evaluatie van de wet binnen drie jaar na inwerkingtreding.
4114	Jaarlijks in juni de Tweede Kamer informeren over het ex ante risicovereveningsmodel Zvw voor het volgende jaar.	AO Risicoverevening 3-7-2012	In juni 2013 wordt de Kamer hierover geïnformeerd.
4115	Jaarlijks in september wordt de Tweede Kamer geïnformeerd over de ex post compensaties in de risicoverevening Zvw.	AO Risicoverevening 3-7-2012	In september 2012 wordt de Kamer hierover geïnformeerd.
4116	In juni 2013 de Tweede Kamer informeren over de uitkomsten van het onderzoek naar het opnemen van een vereveningscriterium gebaseerd op AWBZ-indicaties.	AO Risicoverevening 3-7-2012	In juni 2013 wordt de Tweede Kamer hierover geïnformeerd.
4117	In juni 2013 de Tweede Kamer informeren over de uitkomsten van het onderzoek naar het opnemen van «student» als vereveningscriterium.	AO Risicoverevening 3-7-2012	In juni 2013 wordt de Tweede Kamer hierover geïnformeerd.
4125	Reactie op verzoek om wachtlijstcijfers door Leijten (SP).	AO Toekomst AWBZ 4-7-2012	Rond Prinsjesdag wordt de Tweede Kamer geïnformeerd over de (informatie over) de ontwikkeling van de wachtlijst in de sectoren verpleging en verzorging en gehandicaptenzorg.

3.4 Subsidieoverzicht

Tabel subsidieregelingen (bedragen x € 1 000)

Art.	Naam subsidie (regeling)	Vindplaats regeling	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	Aantal verleningen jaar 2011	Laatste evaluatie (jaartal, met hyperlink naar vindplaats	Volgende evaluatie (jaartal)	Einddatum subsidie (regeling) (jaartal)
1	Kaderregeling VWS subsidies	28 april 2011, nr. DWJZ/R&E-3059879. http://wetten.overheid.nl/BWBR0029947	1	1	49 241	46 566	46 000	46 267	46 267		2	2	3
	Subsidieregeling Publieke Gezondheid (uitvoering via het RIVM)	12 september 2005, nr. PG-2 611 880 http://wetten.overheid.nl/BWBR0018743	194 051	197 323	209 054	214 764	224 062	229 838	237 746	37	–	2012	–
2	Kaderregeling VWS subsidies	28 april 2011, nr. DWJZ/R&E-3059879. http://wetten.overheid.nl/BWBR0029947			137 239	110 158	94 914	101 485	85 582
3	Kaderregeling VWS subsidies	28 april 2011, nr. DWJZ/R&E-3059879. http://wetten.overheid.nl/BWBR0029947			237 771	223 428	202 771	198 594	199 914
	Regeling palliatieve terminale zorg	http://wetten.overheid.nl/BWBR0022841	17 483	17 483	18 810	18 810	18 810	18 810	18 810	235	–	2012	–
4	Kaderregeling VWS subsidies	28april 2011, nr. DWJZ/R&E-3059879. http://wetten.overheid.nl/BWBR0029947			88 542	92 679	75 226	76 908	79 512
	Patiënten- en gehandicapten organisaties (uitvoering via het CIBG)	TK 29 214, nr. 60	42 198	39 000	30 948	22 386	20 179	20 092	20 092	454	2011 TK 29 214, nr. 59	2015	–
	Fonds Ziekenhuisopleidingen	http://wetten.overheid.nl/BWBR0029685	115 000	118 000	141 789	144 755	147 796	147 796	147 796	104	–	2016	–
	Subsidieregeling stageplaatsen zorg	http://wetten.overheid.nl/BWBR0030326	82 000	99 000	99 000	99 000	99 000	99 000	99 000	1 678	2011 www.stagefonds.nl	2016	–
	Subsidieregeling vaccinatie stageplaatsen zorg	http://wetten.overheid.nl/BWBR0024188	3 600	3 800	3 850	3 850	3 850	3 850	3 850	58	2011 (interne evaluatie)	2013	–
	Opleiding tot verpleegkundig specialist/physician assistant	TK 29 282, nr. 148	21 000	28 900	19 600	34 300	36 750	36 750	36 750	14	–	–	–
5	Kaderregeling VWS subsidies	28 april 2011, nr. DWJZ/R&E-3059879. http://wetten.overheid.nl/BWBR0029947			10 839	10 557	10 327	10 327	10 327
	Subsidieregeling Opvang kinderen	http://wetten.overheid.nl/BWBR0026965	21 700	21 900	22 300	22 300	22 300	22 300	22 300	4	2005	2014	4
	Tijdelijke subsidieregeling gesloten jeugdzorg	http://wetten.overheid.nl/BWBR0031795	227 330	215 362	230 075	206 250	207 470	207 470	207 470	38	–	2013	2014
6	Kaderregeling VWS subsidies	28 april 2011, nr. DWJZ/R&E-3059879. http://wetten.overheid.nl/BWBR0029947			69 565	67 993	65 302	65 372	65 372
7	Kaderregeling VWS subsidies	28 april 2011, nr. DWJZ/R&E-3059879. http://wetten.overheid.nl/BWBR0029947			16 392	16 491	16 407	16 407	16 407
8	Kaderregeling VWS subsidies				–	–	–	–	–
	Totaal subsidieregelingen		1 267 721	1 291 933	1 385 015	1 334 287	1 291 164	1 301 266	1 297 195

De Subsidieregelingen zorgopleidingen 1e en 2e tranche vervallen per 1 januari 2013. Daarvoor in de plaats komt een beschikbaarheidbijdrage op grond van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg), uitgevoerd door de NZa.

3.5 Evaluatie- en onderzoeksoverzicht

Evaluatie- en onderzoeksoverzicht

Soort onderzoek	Titel/onderwerp	Artikel	Start	Afronding	Vindplaats
1a. Beleidsdoorlichtingen
	Voedselveiligheid	1	2014	2014	n.v.t.
	Screeningsbeleid	1	2012	2013	n.v.t.
	Leefstijlbeleid	1	2015	2015	n.v.t.
	Veiligheidsprogramma	2	2013	2014	n.v.t.
	Taskforce beheersing zorguitgaven	2 en FBZ	2011	2012	Bijlage bij TK 29 689, nr. 395
	Tweede evaluatie Wmo door het SCP	3	2013	2014	www.scp.nl
	Interdepartementaal beleidsonderzoek naar gehandicaptenzorg	3	2012	2013	n.v.t.
	Rijksbreed onderzoek Caribisch Nederland	4	2014	2015	n.v.t.
	Jeugdstelsel	5	2018	2019	n.v.t.
	Uitvoering Sportbeleid	6	2010	2011	TK 32 772, nr. 1
	Sport- en beweegbeleid	6	2015	2016	n.v.t.
	Uitvoering taken door Nationaal Comité 4 en 5 mei	7	2013	2014	n.v.t.
	Uitvoering uitkeringen door SVB	7	2013	2014	n.v.t.
	Interdepartementaal beleidsonderzoek naar Universitair Medisch Centra	FBZ	2011	2012	Bijlage bij TK 33 278, nr. 1
1b. Ander onderzoek naar doeltreffendheid en doelmatigheid
	Monitor Zorgverzekeringsmarkt	2	jaarlijks	jaarlijks	www.nza.nl
	Kwantitatieve evaluatie risicoverevening (opvolging motie-Van der Veen)	2	jaarlijks	jaarlijks	TK 29 689, nr. 380
	Onderzoek Wet Geneesmiddelenprijzen	2	2011	2012	TK 29 477, nr. 196
	Monitor Farmacie / Marktscan	2	2012	2012	TK 29 477, nr. 133 (Monitor 2010)
	Evaluatie pilots orgaandonatie	2	2012	2014	n.v.t.
	Sanquin deelonderzoek Evaluatie van de Wet inzake bloedvoorziening	2	2010	2011	TK 29 447, nr.13 en nr. 18
	Marktscan intramurale AWBZ-zorg	3	jaarlijks	jaarlijks	www.nza.nl
	Marktscan extramurale AWBZ-zorg	3	jaarlijks	jaarlijks	www.nza.nl
	Kennisbeleid en kennisinstituten	3	2007	2011
	Evaluatie Zorg ZBO’s (CVZ en NZa)	4	2013	2014	n.v.t.
	Zorgbalans	4	2013	2014	www.gezondheidszorgbalans.nl
	Evaluatie subsidiesystematiek PG-organisaties	4	2015	2016	n.v.t.
	Monitor en effectmeting financieel instrumentarium Zorginnovatieplatform	4	2010	2013	n.v.t.
	Opleidingsfonds	4 / FBZ	2015	2016	n.v.t.
	Dyslexiezorg	FBZ	2011	2012	Bijlagen bij TK 29 689, nr. 382
	Evaluatie Wet bijzondere medische verrichtingen (Wbmv)	FBZ	2012	2012	n.v.t.
	Evaluatie Zorgverzekeringswet	FBZ	2013	2013	n.v.t.
2. Overig onderzoek
	Evaluatie Embryowet	1	2010	2013	n.v.t.
	Evaluatie Euthanasiewet	1	2010	2012	Eind 2012 verwacht
	Evaluatie Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen	1	2010	2012	n.v.t.
	Evaluatie aanpak nieuwe influenza A (H1N1)	1	2010	2011	TK 22 894, nr. 297
	Beleidsevaluatie Beslissingskader PGD	2	2011	2012	n.v.t.
	Dossieronderzoek naar vermijdbare sterfte en schade in ziekenhuizen	2	2010	2010	Bijlage bij TK31016, nr. 17
	Evaluatie AMvB zorgplanbespreking	3	2011	2012	n.v.t.
	Tijdsbestedingonderzoek Monitor Vrijwilligerswerk SCP	3	2010	2012	n.v.t.
	Longitudinaal onderzoek daklozen	3	2010	2014	n.v.t.
	Deelname aan vrijwilligerswerk, POLS (CBS)	3	2013	2014	n.v.t.
	Actieplan «Ouderen in veilige handen»	3	2011	2014	n.v.t.
	Monitor Plan van Aanpak G4	3	jaarlijks	jaarlijks	www.trimbos.nl
	Monitor Stedelijk Kompas	3	jaarlijks	jaarlijks	www.trimbos.nl
	Financiële impactanalyse besluitvorming over ratificatie van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van personen met een handicap	3	2012	2013	n.v.t.
	Evaluatie wet BIG	4	2012	2013	n.v.t.
	Evaluatie subsidieregelingen stageplaatsen zorg	4	2010	2011	TK 29 282, nr. 11
	Onderzoek Ongevallen en bewegen in Nederland (OBIN)	6	doorlopend	doorlopend	www.tno.nl
	Verkenning maatschappelijke kostenbaten Evenementen & Olympische Spelen	6	2010	2011	TK 30 234, nr. 1
	Matchfixing	6	2012	2013	n.v.t.
	Evaluatie Capaciteitsplan	4	2011	2011	www.cpb.nl
	Evaluatie integrale bekostiging	FBZ	2010	2012	Bijlagen bij TK 32 620, nr. 67
	Monitor effecten eigen bijdrage ggz	FBZ	2012	2013	n.v.t.
	Evaluatie initiatieven bestuurlijk akkoord ggz	FBZ	2014	2014	n.v.t.

3.6 Lijst met afkortingen

3V	Vervanging, Vermindering en Verfijning
ACBG	Agentschap College ter Beoordeling van Geneesmiddelen
ADL	Algemene dagelijkse levensverrichtingen
AGB	Algemene GegevensBeheer Zorgverleners
AID	Algemene Inspectiedienst
Aids	Acquired immune deficiency syndrome
AMK	Advies- en Meldpunten Kindermishandeling
AMvB	Algemene Maatregel van Bestuur
AO	Algemeen overleg
AOR	Algemene Oorlogsongevallenregeling Indonesië
AWBZ	Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten
Awir	Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen
AZR	AWBZ-brede zorgregistratie
BAZ	Beginselenwet AWBZ-zorg
bbp	Bruto binnenlands product
BES	Bonaire, Sint Eustatius en Saba
BIG	Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg
BIKK	Bijdrage in de kosten van kortingen
BKZ	Budgettair Kader Zorg
BLD	Baten- lastendienst
BOPZ	Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen
BRV	Bovenregionale gehandicaptenvervoer
BSN	Burgerservicenummer
BZK	Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Ministerie van -
C2000	Communicatie 2000
CAK	Centraal Administratie Kantoor
CAO	Collectieve Arbeidsovereenkomst
CAOR	Commissie Algemene Oorlogsongevallenregeling Indonesië
CBG	College ter Beoordeling van Geneesmiddelen
CBRN	Chemische, biologische, radiologische of nucleaire middelen
CBS	Centraal Bureau voor de Statistiek
CBZ	College bouw zorginstellingen
CCE	Centra voor Consultatie en Expertise
CCMO	Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek
Cebeon	Centrum Beleidsadviserend Onderzoek b.v.
CEG	Centrum voor ethiek en gezondheid
CGL	Centrum Gezond Leven
CGM	Centrum Gezondheid en Milieu
CGR	Stichting Code Geneesmiddelenreclame
CI	Cochleair implantaat
CIb	Centrum Infectieziektebestrijding
CIBG	Centraal Informatiepunt Beroepen Gezondheidszorg, agentschap
CIZ	Centrum Indicatiestelling Zorg
CJG	Centra voor Jeugd en Gezin
CJIB	Centraal Justitieel Incasso Bureau
CQ	Consumer Quality Index
CRD	Commissie Registratie Diergeneesmiddelen
CRO	Contractresearch organisatie
c.s.	Cum suis
CSZ	Commissie sanering ziekenhuisvoorzieningen
CVB	Centrum Bevolkingsonderzoek
CVZ	College voor zorgverzekeringen
DALY	Disability Adjusted Life Year
dbc	diagnose- behandelcombinatie
DBCO	Stichting DBC-onderhoud
DCP	Decentrale Procedure
DG	Directoraat-Generaal
DG Sanco	La direction Santé et Consommateurs
DJI	Dienst Justitiële Inrichtingen
DKTP	Difterie, kinkhoest, tetanus en polio
ECDC	European Center for Disease Prevention and Control
EK	Eerste Kamer
EL&I	Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, Ministerie van -
EMA	European Medicines Agency
ESBL	Extended Spectrum Beta-Lactamase
EU	Europese Unie
EuSANH	European Science Advisory Network for Health
FBZ	Financieel Beeld Zorg
FES	Fonds Economische Structuurversterking
FLO	Functioneel Leeftijdsontslag
fte	fulltime equivalent
fvp	Familievertrouwenspersoon
G4	Vier grootste gemeenten van Nederland (Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht)
GGD	Gemeentelijke Gezondheidsdienst
GGG	Goed Gebruik Geneesmiddelen
ggz	Geestelijke gezondheidszorg
GIA	Geweld in afhankelijkheidsrelaties
GMS	Geïntegreerd Meldkamer Systeem
GR	Gezondheidsraad
Harm	Hospital Admissions Related to Medication
hbo	hoger beroepsonderwijs
Hiv	Human immunodeficiency virus
IBO	Interdepartementaal Beleidsonderzoek
ICT	Informatie- en communicatietechnologie
IGZ	Inspectie voor de Gezondheidszorg
IenM	Infrastructuur en Milieu, Ministerie van -
IJZ	Inspectie Jeugdzorg
IKNL	Integraal Kankercentrum Nederland
IKZ	Integraal Kankercentrum Zuid
IOC	International Olympic Committee
IPCI	Integrated Primary Care Information
IPO	Interprovinciaal Overleg
IQ	Intelligentiequotiënt
IT	Informatietechnologie
IVM	Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik
JGZ	Jeugdgezondheidszorg
JMW	Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording
JMW	Joods Maatschappelijk Werk
JOGG	Jongeren op Gezond Gewicht
KLOKK	Koepel Landelijk Overleg Kerkelijk Kindermisbruik
KNHB	Koninklijke Nederlandse Hockey Bond
KNMG	Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst
KNMP	Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie
KNVB	Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond
KOPP/KVO	Kinderen van ouders met psychische problemen/Kinderen van verslaafde ouders
LAN	Long Alliantie Nederland
LEBA	Landelijke Evaluatie Bevolkingsonderzoek naar Baarmoederhalskanker
LETB	Landelijk Evaluatie Bevolkingsonderzoek borstkanker
LHV	Landelijke Huisartsen Vereniging
LSFVP	Landelijke Stichting Familievertrouwenspersoon
Lvb	Licht verstandelijke beperking
LVG	Licht Verstandelijk Gehandicapten
LZ	Langdurige Zorg
mbo	middelbaar beroepsonderwijs
MC	Medisch Centrum
MDR	Multidisciplinaire richtlijn
MEE	Vereniging voor ondersteuning bij leven met een beperking
METC	Medisch Ethische Commissie
MKMD	Meer Kennis met Minder Dieren
MO	Maatschappelijke Opvang
MOE(-landers)	Midden- en Oost- Europa
Movisie	Kennis en advies voor maatschappelijke ontwikkeling
MRP	Mutual Recognition Procedure
MSM	Mannen die seks hebben met mannen
NCJ	Nederlands Centrum Jeugdgezondheid
NCTV	Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid
NFU	Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra
NICE	National Institute for Health and Clinical Excellence
NIOD	Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie
NISB	Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen
NIVEL	Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg
NJi	Nederlands Jeugdinstituut
NJR	Nationale Jeugdraad
NKCA	Nationaal Kenniscentrum Alternatieven voor dierproeven
NKI	Nederlands Kanker Instituut
NMa	Nederlandse Mededingingsautoriteit
NMT	Nederlandse Maatschappij tot Bevordering der Tandheelkunde
NNGB	Nederlandse Norm Gezond Bewegen
NOC*NSF	Nederlands Olympisch Comité*Nederlandse Sport Federatie
NTS	Nederlandse Transplantatie Stichting
NVI	Nederlands Vaccin Instituut
n.v.t.	Niet van toepassing
NvW	Nota van Wijziging
NVWA	Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit
NVZ	Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen
NWO	Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
NZa	Nederlandse Zorgautoriteit
NZi	Nederlands Zorginstituut
OBiN	Ongevallen en Bewegen in Nederland
OCW	Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Ministerie van -
OESO	Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling
ov	Onder voorbehoud
OVV	Onderzoeksraad voor Veiligheid
PALGA	Pathologisch anatomisch landelijk geautomatiseerd archief
PD	Plantenziektenkundige Dienst
pg	patiënten- en gehandicaptenorganisaties
pgb	Persoonsgebonden budget
PIP	Poly Implant Prothèse
Pkb	Persoonlijk kilometer budget
P&M	Personeel en Materieel
POLS	Permanent Onderzoek Leefsituatie
p*q	price*quantity
PSIE	Prenatale screening van infectieziekten en erytrocytenimmunisatie
PUR	Pensioen- en Uitkeringsraad
pvp	Patiëntenvertrouwenspersoon
Q(-koorts)	query
QVS	Q-koortsvermoeidheidssyndroom
RBVZ	Referentiebestand verzekerden Zorgverzekeringswet
RHB	Rijkshoofdboekhouding
RIVM	Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
RK	Rooms-Katholiek
RMO	Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling
RMS	Reference Member State
RTE	Regionale Toetsingcommissie Euthanasie
RVP	Rijksvaccinatieprogramma
RVZ	Raad voor de Volksgezondheid en Zorg
RWT	Rechtspersoon met een wettelijke taak
SAIP	Stichting Administratieve Indonesische Pensioenen
SBV-Z	Sectorale Berichten Voorziening in de Zorg
SCENIHR	Scientific Committee on Emerging and Newly Identified Health Risks
SCP	Sociaal en Cultureel Planbureau
SGJ	Stichting Gereformeerd Jeugdwelzijn
SHG	Steunpunt Huiselijk Geweld
SLA	Service Level Agreement
Soa	Seksueel overdraagbare aandoening
SOR	Strategisch Onderzoek RIVM
SOS	Save our Souls
spp	species pluralis
SRSR	Stichting Rechtsherstel Sinti en Roma
SSM	Stichting Service Médical
SSO	Shared Service Organisatie
Stb	Staatsblad
STEC	Shigatoxine producerende E. coli
SVB	Sociale Verzekeringsbank
SVB-Z	Sectorale Berichten Voorziening in de Zorg
SVOP	Strategisch Vaccin Onderzoek Programma
SZW	Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Ministerie van -
TBU	Tegemoetkoming buitengewone uitgaven
TI Pharma	Top Instituut Pharma
TK	Tweede Kamer
TNO	Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek
TNS NIPO	Taylor Nelson Sofres Nederlands Instituut voor Publieke Opinie
TSZ	Tegemoetkoming Specifieke Zorgkosten
UAZ	Uitvoering AWBZ door Zorgverzekeraars
UMC	Universitair Medisch Centrum
UMCG	Universitair Medisch Centrum Groningen
UZI	Unieke Zorgverlener Identificatie
VAO	voortgezet algemeen overleg
VenJ	Veiligheid en Justitie, Ministerie van -
VGB	Verklaring van Geen Bezwaar
VGP	Voeding, Gezondheidsbescherming en Preventie
VINEX	Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra
VMS	Veiligheidmanagementsysteem
VN	Verenigde Naties
VNG	Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNO-NCW	Verbond van Nederlandse Ondernemingen – Nederlands Christelijk Werkgeversverbond
VO	Vrouwenopvang
VOG	Verklaring Omtrent Gedrag
VTV	Volksgezondheid Toekomst Verkenning
VUmc	Vrije Universiteit medisch centrum
VUT	Vervroegde Uittreding
VVI	Vroeg, Voortdurend, Integraal
VWS	Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Ministerie van -
Wajong	werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten
Wbmv	Wet bijzondere medische verrichtingen
Wbp	Wet buitengewoon pensioen 1940–1945
Wcz	Wet cliëntenrechten zorg
WGO	Wetgevingsoverleg
WHO	World Health Organisation – Wereldgezondheidsorganisatie
Wmg	Wet marktordening gezondheidszorg
Wmo	Wet maatschappelijke ondersteuning
WMO	Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen
WOII	Tweede wereldoorlog
Wob	Wet Openbaarheid van Bestuur
WPF	World Population Foundation
Wpg	Wet publieke gezondheid
Wtcg	Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten
WTZi	Wet toelating zorginstellingen
WUBO	Wet uitkeringen burger-oorlogsslachtoffers 1940–1945
WUV	Wet uitkeringen vervolgingsslachtoffers 1940–1945
Wvggz	Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg
WZL	Wet zeggenschap lichaamsmateriaal
ZBC	Zelfstandige behandelcentra
ZBO	Zelfstandig bestuursorgaan
ZN	Zorgverzekeraars Nederland
ZonMw	Zorgonderzoek Nederland Medische Wetenschappen
Zvw	Zorgverzekeringswet
ZZP	Zorgzwaartepakket

3.7 Trefwoordenregister