Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 16 juli 2013
Tijdens het debat op 24 januari 2013 over de begroting van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (XIII) voor het jaar 2013 (onderdeel Landbouw en Natuur) (Handelingen II 2012/13, nr. 44, item 4) heb ik in reactie op de motie van de leden Jacobi en Van Veldhoven (Kamerstuk 33 400 XIII, nr. 85) toegezegd de Tweede Kamer te informeren over de uitkomst van mijn overleg met de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Met deze brief, die ik mede namens de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zend, geef ik invulling aan deze toezegging.
Sinds 1 januari 2013 is de Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim) gewijzigd waardoor Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en De12Landschappen voor hun subsidieaanvragen niet in aanmerking komen voor de status van Professionele Organisatie voor Monumentenbehoud (POM). Met de motie werd ons gevraagd het beheer van natuur in de ecologische hoofdstructuur als criterium in deze regeling op te nemen voor het percentage activiteiten gericht op monumentenbeheer, zodat de natuurorganisaties als POM kunnen worden aangewezen.
De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft aangegeven de Sim op een aantal punten aan te passen en komt daarmee de betrokken organisaties tegemoet. Het vereiste tot het hebben van een hoofdactiviteit tot instandhouding van monumenten komt te vervallen. Met deze aanpassing wordt het voor iedere organisatie met 20 of meer rijksmonumenten in eigendom, waaronder ook natuurorganisaties, mogelijk om POM te worden. Uiteraard dienen de natuurorganisaties aan alle overige voorwaarden te voldoen om als POM aangewezen te worden. Staatsbosbeheer kan niet worden aangewezen als POM, omdat het een publiekrechtelijke organisatie is.
Met deze aanpassing komt de algemene regel te vervallen dat POM’s, naast voor de overige monumenten, ook subsidie kunnen vragen voor woonhuizen. Deze regel blijft echter wèl geldig voor een POM die als hoofdactiviteit monumentenzorg heeft. De achterliggende reden hiervoor is, dat een organisatie met als hoofdactiviteit monumentenzorg over de gehele linie meerkosten heeft, die met de instandhouding van rijksmonumenten gemoeid zijn. Daarom kan deze voor haar gehele bezit, dus ook de woonhuizen, instandhoudingsubsidie aanvragen. Voor alle andere aanvragers geldt, dat er alleen subsidie kan worden verleend voor niet-woonhuizen.
Eigenaren die meer dan 20 beschermde monumenten in bezit hebben, maar niet voldoen aan de overige criteria van de POM-regeling, bijvoorbeeld omdat ze een publiekrechtelijk rechtspersoon zijn, zoals Staatbosbeheer, worden tegemoet gekomen met de mogelijkheid hun subsidieaanvraag gebundeld in te dienen. De daarmee gepaard gaande administratieve lastenverlichting kan oplopen tot 40% ten opzichte van losse aanvragen.
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed zal de uitwerking van de Sim nauwgezet monitoren. Daarbij zal ook aandacht zijn voor de situatie van de natuurorganisaties, waaronder Staatsbosbeheer. De verwachting van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is, dat het ontbreken van de POM-status voor Staatsbosbeheer niet hoeft te betekenen, dat er binnen de zesjarencyclus van de Sim onvoldoende subsidiemiddelen voor deze organisatie beschikbaar zijn. Via monitoring zal blijken of dit in de praktijk inderdaad zo uitpakt.
De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zal de Subsidieregeling instandhouding monumenten voor het najaar aanpassen. Daarmee kunnen natuurorganisaties die voldoen aan de overige POM-voorwaarden bij de subsidieronde in 2014 als POM meedoen.
De Staatssecretaris van Economische Zaken, S.A.M. Dijksma