Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 17 december 2012
Tijdens het wetgevingsoverleg OS op 21 november 2011 (Kamerstuk 33 000 V, nr. 130) werd de motie Voordewind (33 000 V, nr. 54) aangenomen. Deze motie verzocht de regering om een duurzame handelsmissie te leiden naar een ontwikkelingsland met een opkomende markt waar bedrijfsleven, vakbonden, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen en producentenorganisaties gelijkwaardig aan deelnemen met het doel de daaruit geleerde lessen versneld te integreren in reguliere missies.
In deze brief zal ik allereerst een kort overzicht schetsen van de nu reeds bestaande vormen van economische missies, alvorens in te gaan op de initiatieven die naar aanleiding van de motie zijn ontwikkeld.
Bestaande vormen van handelsmissies: een overzicht
Economische missies o.l.v. Koninklijk Huis/Bewindslieden
Onder leiding van leden van het Koninklijk Huis of bewindslieden worden diverse malen per jaar economische missies ondernomen. Dergelijke missies worden doorgaans door het ministerie Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking voorbereid. Zowel bij de voorbereiding, zoals de deelnemersbijeenkomst, als tijdens de missie zelf wordt aandacht besteed aan het onderwerp maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). De missies dienen primair een economisch belang.
Economische missies georganiseerd door private sector organisaties
Uiteraard vinden er ook veel missies plaats zonder deelname vanuit de regering. VNO-NCW, maar ook organisaties als het Nederlands Centrum voor Handelsbevordering (NCH) en de Netherlands African Business Council (NABC) organiseren regelmatig missies naar een diversiteit aan landen, waaronder ook ontwikkelingslanden.
Economische missies als onderdeel van het BZ bedrijfsleveninstrumentarium
Binnen het aanbod van bedrijfsleveninstrumenten zijn er een tweetal mogelijkheden om missies te organiseren. De Transitiefaciliteit is opgericht om in de transitielanden Zuid Afrika, Colombia en Vietnam de voormalige ontwikkelingsrelatie om te buigen naar een economische relatie.
De Transitiefaciliteit biedt de mogelijkheid op een subsidie voor bedrijvenmissies naar deze landen, om economische mogelijkheden te verkennen.
Ook binnen het programma 2g@there-OS zijn missies mogelijk. Dit programma ondersteunt clusters van Nederlandse en lokale bedrijven en kennisinstellingen die gezamenlijk hun kennis en kunde willen inzetten voor de ontwikkeling van de private sector in de partnerlanden.
Verder biedt het programma Partners for International Business (PIB) ondersteuning aan missies.
Invulling motie
Het afgelopen jaar heeft overleg plaatsgevonden met diverse partijen over de invulling van de motie Voordewind in aanvulling op de hierboven geschetste bestaande missies. Dit overleg heeft geleid tot ontwikkeling van een tweetal initiatieven.
Sustainable Match
Ten eerste wordt in samenwerking met o.a. MVO NL, Agri pro-Focus en Oxfam Novib gewerkt aan ontwikkeling van een methodiek voor duurzame matchmaking: de «Sustainable Match». De methodiek beoogt een hulpmiddel te worden voor het integreren van duurzaamheidsaspecten in handelsmissies om zodoende positief bij te dragen aan duurzaamheidsvraagstukken in de landen die worden bezocht. De methodiek wordt opgezet aan de hand van ervaringen uit een viertal pilot missies. De methodiek gaat uit van een in het ontvangende land geïdentificeerd vraagstuk, waarna op basis van dat vraagstuk naar lokale en Nederlandse bedrijven wordt gezocht die gezamenlijk private oplossingen kunnen bieden. Ik heb besloten twee van deze missies te ondersteunen en zal zelf de eerste missie leiden. Deze missie vindt voorjaar 2013 plaats en gaat naar Bangladesh in het kader van voedselzekerheid en textiel. Een tweede missie volgt medio 2013 naar Oeganda. Na voltooiing zal de methodiek breed worden gedeeld met andere organisatoren van handelsmissies, om op die manier de integratie van duurzaamheidsaspecten in missies nog effectiever vorm te geven.
Programma Bedrijvenmissies Ontwikkelingslanden (PBO)
Het tweede initiatief betreft een pilot uitgevoerd door Agentschap NL om bedrijvenmissies naar ontwikkelingslanden te initiëren. Doelstelling van deze missies is het bevorderen van ontwikkelingsrelevante investeringen, door de WRR als volgt gedefinieerd: «Bij ontwikkelingsgerichte investeringen vindt duurzame overdracht plaats van vaardigheden, technologie en innovatie en worden economische activiteiten versterkt die zich kenmerken door toenemende schaalopbrengsten, dynamische comparatieve voordelen en snelle technologische vooruitgang» (WRR rapport «Minder pretentie, meer ambitie»).
Ik ondersteun een tweetal pilotmissies op basis van door ambassades in de partnerlanden geïdentificeerde mogelijkheden voor Nederlandse investeringen.
Na voltooiing van deze twee pilots – Sustainable Match en PBO – zal ik besluiten of er in aanvulling op bestaande instrumenten behoefte bestaat aan een nieuw programma voor het bevorderen van duurzaamheidmissies en of de door de Sustainable Match ontwikkelde methodiek daar de juiste basis voor biedt.
Ik hoop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
De minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, E.M.J. Ploumen