Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 27 juni 2013
Het Regeerakkoord Rutte-Asscher heeft voor Buitenlandse Zaken onder andere tot gevolg dat met ingang van de Memorie van Toelichting 2014 twee begrotingen zullen worden opgesteld. Met deze brief informeren wij u over de nieuwe begrotingsindeling 2014 van Buitenlandse Zaken (Hoofdstuk V) en Buitenlandse Handel & Ontwikkelingssamenwerking (Hoofdstuk XVII).
Proces voorafgaande aan deze brief
In december 2012 heeft uw Kamer de Nota van Wijziging op de begroting 2013 van het Ministerie van Buitenlandse Zaken ontvangen (Kamerstuk 33 400 V, nr. 83) en daar vervolgens mee ingestemd. In deze nota van Wijziging is een tweede begrotingsstaat gecreëerd (hoofdstuk XVII Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking). Binnen de 2e begrotingsstaat zijn vervolgens de programmamiddelen voor Buitenlandse Handel, welke voorheen op de begroting van EZ stonden, op artikel 1 geplaatst. De bijbehorende apparaatsmiddelen zijn overgeheveld naar artikel 11 van Buitenlandse Zaken (V).
De begroting van Buitenlandse Zaken is per Incidentele Suppletoire Begroting (ISB) in januari 2013 gesplitst op basis van de bestaande artikelindeling. Per begrotings-artikel is vastgesteld welke budgetten moesten worden overgeheveld naar de begrotingsstaat voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.
Op Prinsjesdag 2013 zullen twee volwaardige begrotingswetten worden gepresenteerd aan de Staten-Generaal. Vanwege het splitsen van de begroting is er thans aanleiding om de beide begrotingen opnieuw in te delen. Aangezien begrotingsherindelingen uw budgetrecht raken wordt u hiertoe vooraf geïnformeerd middels bijgevoegde brief.
Gehanteerde randvoorwaarden begroting 2014
De uitgangspunten van het Regeerakkoord zijn bepalend voor de keuzes die zijn gemaakt voor de nieuwe toekomstbestendige indeling. Ook wordt de begroting voor 2014 conform «Verantwoord Begroten» gepresenteerd. Dit betekent een beleidsagenda, artikelsgewijze toelichtingen waarin algemene doelstellingen en rollen en verantwoordelijkheden zijn beschreven en een presentatie van de budgettaire gevolgen van beleid op instrumentniveau.
Voor de inrichting van de nieuwe begrotingen is een aantal uitgangspunten gehanteerd waarvan de belangrijkste zijn: toekomstbestendigheid, transparantie en evalueerbaarheid, formulering van duidelijke artikelonderdelen, onderlinge consistentie van beide begrotingen en betere aansluiting bij de speerpunten van (OS)-beleid. Voor een opsomming van de criteria verwijzen wij naar bijlage 3.
Inhoudelijke toelichting
Hieronder zullen wij per begrotingshoofdstuk toelichten hoe de nieuwe begrotingen worden opgebouwd. In bijlage 1 en 2 treft u per begroting twee tabellen aan: de huidige indeling en de nieuwe indeling die zal worden gebruikt voor de Memorie van Toelichting 20141.
Toelichting bij de nieuwe indeling van hoofdstuk V Buitenlandse Zaken
Hoofdstuk V kent 4 artikelen die niet worden gewijzigd ten opzichte van de gehanteerde indeling bij de incidentele suppletoire begroting (ISB). Dat geldt voor de drie verplichte artikelen: Geheim, Nominaal en onvoorzien en Apparaat. Het artikel Europese Samenwerking blijft ook in het geheel ongewijzigd.
Het eerste begrotingsartikel luidt: Versterkte internationale rechtsorde en eerbiediging van de mensenrechten. Deze nieuwe formulering verschilt nauwelijks ten opzichte van de huidige formulering. Dit geldt ook voor de artikelonderdelen.
De nieuwe formulering voor artikel 2 luidt: Veiligheid en Stabiliteit. Vanwege de splitsing van de begroting zijn de onderdelen effectieve humanitaire hulpverlening en goed bestuur bij ISB ondergebracht binnen de nieuwe begroting van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.
De eerste drie artikelonderdelen verschillen in de nieuwe indeling nauwelijks met de huidige. De formulering van het vierde artikelonderdeel Bevordering van veiligheid, stabiliteit en rechtsorde in internationaal verband is geactualiseerd. De doelstelling van dit artikel blijft het helpen stabiliseren van conflicten binnen en tussen landen, door middel van bijdragen aan internationale crisisbeheersingsoperaties en het beïnvloeden van internationale besluitvorming op het terrein van vrede en veiligheid.
De huidige artikelen 7 Welzijn en veiligheid van Nederlanders in het buitenland en regulering van het personenverkeer en 8 Versterkt cultureel profiel en positieve beeldvorming in en buiten Nederland worden in het nieuwe voorstel vanwege de budgettaire omvang en de samenhang ondergebracht onder artikel 4 Consulaire belangenbehartiging en het internationaal uitdragen van Nederlandse waarden en belangen. Het samenvoegen van beide artikelen is ingegeven door de wens de beleidsartikelen budgettair een substantiële omvang te geven. Bovendien staan de belangen van Nederlanders en het uitdragen van Nederlandse waarden in het buitenland centraal waardoor samenvoeging mogelijk is. De uitsplitsing van de afzonderlijke beleidsterreinen vindt plaats via de artikelonderdelen die luiden:
4.1 Op basis van eigen verantwoordelijkheid consulaire dienstverlening bieden aan Nederlanders in het buitenland
4.2 Samen met (keten)partners het personenverkeer reguleren
4.3 Grotere buitenlandse bekendheid met de Nederlandse cultuur
4.4 Het inzetten van Publieksdiplomatie door het Postennetwerk en BZ om het beeld van Nederland in het buitenland te versterken en op een positief realistische manier uit te dragen.
4.5 Een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor internationale organisaties in Nederland.
Toelichting bij de nieuwe indeling van de begroting hoofdstuk XVII Buitenlandse Handel & Ontwikkelingssamenwerking
Bij de begrotingsindeling van hoofdstuk XVII is uitgegaan van de nota «Wat de Wereld verdient» en de speerpunten van het beleid.
Het artikel Duurzame handel en investeringen is het eerste beleidsartikel in de nieuwe begroting binnen hoofdstuk XVII. Dit artikel brengt de synergie tussen handel en ontwikkelingssamenwerking tot uitdrukking. Het artikel omvat de versterking van internationale handelssystemen, de Nederlandse handelspositie, de private sectorontwikkeling in ontwikkelingslanden en het Dutch Good Growth Fund. Het Dutch Good Growth Fund is een belangrijk instrument dat zowel handelsdoelen als ontwikkelingsdoelen beoogt. Het fonds wordt zichtbaar gemaakt in de begroting als artikelonderdeel.
Artikel 2 luidt: Duurzame ontwikkeling, voedselzekerheid en water. Dit artikel maakt meer dan voorheen de onderlinge relaties zichtbaar op het terrein van de speerpunten voedselzekerheid en water en de thema’s milieu en klimaat. In de oude begroting werden deze thema’s onder verschillende artikelen vermeld.
Artikel 3 luidt: Sociale vooruitgang. Dit is het oude artikel 5 Toegenomen menselijke ontplooiing en sociale ontwikkeling uit de ontwerpbegroting 2013. Daarbij is gekozen voor een nieuwe volgorde en formulering van de artikelonderdelen die meer recht doen aan de prioriteiten en het gewicht binnen het artikel. Het speerpunt SRGR en vrouwenrechten is in dit artikel ondergebracht.
Noodhulp en het speerpunt veiligheid worden ondergebracht binnen artikel 4. Deze zijn thans ondergebracht op artikel 4 Vrede en veiligheid voor ontwikkeling.
Het Budget voor Internationale Veiligheid (BIV) wordt ook op dit artikel geplaatst.
Het BIV krijgt een zogenaamd verdeelkarakter. Uw Kamer zal via een afzonderlijke brief nader over het BIV worden geïnformeerd.
Op artikel 5 worden de multilaterale uitgaven die niet onder de speerpunten zijn opgenomen, overig armoedebeleid en migratie en ontwikkeling ondergebracht. Op dit artikel wordt tevens de wijziging van het ODA-budget als gevolg van het BNP verwerkt.
Tot slot
Met deze brief hebben wij u geïnformeerd over de nieuwe indeling van de begrotingen die wij u op Prinsjesdag zullen aanbieden.
Wij gaan ervan uit dat onze nieuwe begrotingen u voldoende inzicht bieden om uw budgetrecht uit te kunnen oefenen.
De Minister van Buitenlandse Zaken, F.C.G.M. Timmermans
De Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, E.M.J. Ploumen