Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 13 juni 2013
Tijdens het algemeen overleg met de vaste commissie Koninkrijksaangelegenheden van 16 april jl. heb ik toegezegd de Tweede Kamer te informeren indien er berichten zijn van ambtenaren in Nederlandse dienst op Sint Maarten die wijzen op corruptie e.d. (Kamerstuk 33 400 IV, nr. 28). Tijdens het debat werd ook geïnformeerd of er bij het ministerie van BZK informatie voorhanden is van Nederlandse ambtenaren die bij of voor de overheid van Sint Maarten hebben gewerkt. Over beide onderwerpen meld ik u het volgende.
Op Sint Maarten zijn Nederlandse rijksambtenaren werkzaam bij de Vertegenwoordiging van Nederland. De vertegenwoordiging behartigt de belangen van het land Nederland bij de andere Koninkrijkslanden, rapporteert aan het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in meer algemene zin over achtergronden bij ontwikkelingen in de andere Koninkrijkslanden, en vormt de spreekbuis van de Nederlandse regering ter plaatse. De rapportages van de vertegenwoordiging aan de minister van BZK kunnen vergeleken worden met berichten van Nederlandse ambassades aan de minister van Buitenlandse Zaken.
Openbaarmaking van dergelijke notities schaadt de betrekkingen van Nederland met andere staten en met internationale organisaties. Het is voor de medewerkers van de vertegenwoordiging van groot belang in vertrouwen te kunnen praten met inwoners van de landen. Niet alleen vanwege de eigen informatiepositie, maar ook in het belang van de bronnen zelf. De rapportages van de vertegenwoordiging dienen gezien te worden als interne advisering en informatievoorziening aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De inhoud van deze rapportages vormt integraal onderdeel van de beleidsvorming en wordt meegenomen bij het opstellen van brieven aan uw Kamer en antwoorden op Kamervragen.
Waar het gaat om het uitoefenen van toezicht op de gang van zaken in het land Sint Maarten zijn afspraken neergelegd in de consensusrijkswetten en in een Algemene Maatregel van Rijksbestuur. Daartoe zijn afzonderlijke onafhankelijke colleges en commissies in het leven geroepen die belast zijn met de uitvoering van het toezicht, namelijk het College Financieel Toezicht en de voortgangscommissies voor de uitvoering van de plannen van aanpak. Deze rapporteren periodiek aan de regering van het land Sint Maarten, aan de minister van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties en aan de Rijksministerraad. Uw Kamer wordt hierover regelmatig geïnformeerd.
Naast Nederlandse rijksambtenaren zijn er West-Europese Nederlanders op Sint Maarten werkzaam als ambtenaar onder de verantwoordelijkheid van de Sint Maartense autoriteiten. Een deel hiervan is op eigen initiatief voor de Sint Maartense overheid gaan werken en heeft dus dientengevolge geen relatie meer – formeel noch informeel – met Nederland. Daarnaast zijn er ambtenaren in dienst van Nederlandse overheidsinstanties, die tijdelijk aan Sint Maarten ter beschikking zijn gesteld, onder meer via detacheringconstructies. Ook zij werken onder de verantwoordelijkheid van lokale autoriteiten. Voornoemde categorieën ambtenaren zijn door hun dienstverband of ter beschikbaarstelling verantwoording schuldig aan de regering van Sint Maarten en niet aan Nederland. Van een systematische debriefing na ommekomst van het Sint Maartense contract is geen sprake. Wel wordt met het oog op de continuïteit de opgedane kennis aan eventuele opvolgers door gegeven, maar dit vindt plaats onder de verantwoordelijkheid van de regering van Sint Maarten.
Naast voornoemde ambtenaren, worden medewerkers van de Koninklijke Marechaussee vanuit een flexibel inzetbare pool ter beschikking gesteld aan Sint Maarten en Curaçao. Zij ondersteunen de lokale diensten en vallen daarbij onder het gezag van de Minister van Justitie van het betreffende land. Een evaluatie van de inzet vanuit de flexibele pool Koninklijke Marechaussee wordt op korte termijn aan uw Kamer verzonden.
In de afgelopen jaren heeft er op Sint Maarten een aantal zaken gespeeld die de integriteit van het openbaar bestuur raakten. Sommige van deze zaken zijn aangedragen door ambtenaren werkzaam voor de overheid op Sint Maarten. Deze zijn door hen aanhangig gemaakt bij het openbaar ministerie op Sint Maarten en daarover is in de lokale pers publiekelijk gerapporteerd. Incidenteel zijn er burgers of ambtenaren in de Caribische landen van het Koninkrijk, die zaken onder de aandacht van Nederland brengen, bijvoorbeeld via een van de vestigingen van de Nederlandse Vertegenwoordiging van Aruba, Curaçao en Sint Maarten. De vertegenwoordiging adviseert desgewenst over de wegen die voor deze personen open staan om hun grieven naar voren te brengen. Daarbij zijn de in het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden vastgelegde verhoudingen tussen de landen binnen het Koninkrijk bepalend.
De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, R.H.A. Plasterk