Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Bij een wetsvoorstel tot een begrotingswijziging wordt geen algemene toelichting opgenomen. De beleidsinhoudelijke toelichting bij de begroting(staat) wordt opgenomen in onderdeel B van de memorie van toelichting (de begrotingstoelichting).

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2012 wijzigingen aan te brengen in:

• • de departementale begrotingsstaat van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie;

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, M. J. M. Verhagen

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1. LEESWIJZER

Deze eerste suppletoire begroting geeft een geactualiseerd beeld van de begrotingsuitvoering 2012. Onderdeel B, de begrotingstoelichting, is als volgt opgebouwd:

• 1) De leeswijzer.

• 2) Overzicht van de belangrijkste suppletoire uitgaven- en ontvangstenmutaties.

• 3) De beleidsartikelen. Voor ieder beleidsartikel is de tabel «Budgettaire gevolgen van beleid» opgenomen. Hierin zijn de begrotingsmutaties opgenomen. De mutaties groter of gelijk aan € 3 mln worden onder de tabel toegelicht.

• 4) De niet-beleidsartikelen. In de tabel budgettaire gevolgen van beleid zijn de begrotingsmutaties opgenomen. De mutaties groter of gelijk aan € 3 mln worden toegelicht.

2. OVERZICHT BELANGRIJKSTE SUPPLETOIRE UITGAVEN- EN ONTVANGSTENMUTATIES

Overzicht belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2012 (Voorjaarsnota)

Bedragen x € 1 mln

	Art.nr.	Uitgaven 2012
Stand Miljoenennota 2012
		5 372,8
Belangrijkste suppletoire mutaties:
1. Innovatieprogramma’s	12	– 4,0
2. Luchtvaartkredietfaciliteit	12	11,4
3. Nationale supercomputer Huygens	13	4,0
4. Biobased Economy	13	7,0
5. Actieplan Veilig Ondernemen	13	4,3
6. Aanpassing raming BMKB	13	40,0
7. Uitvoeringskosten AgNL diverse programma’s	13	7,8
8. Uitvoeringskosten AgNL Straling en Energie innovatiebeleid	14	10,4
9. Subsidieregeling zonnepanelen	14	22,0
10. Ramingbijstelling MEP/SDE	14	– 56,8
11. Radioactief materiaal Energie Centrum Nederland	14	25,0
12. Opdrachtenpakket baten-lastendiensten NVWA, DR, AgNL	16	24,0
13. Aanvullende onderwijssubsidies	17	6,1
14. Subsidies Groene Kennis Coöperatie en School als Kenniscentrum	17	– 11,7
15. Project Zuidas Haarlemmermeer	18	8,1
16. Rente en aflossing	18	– 5,5
17. Uitvoeringskosten DLG, DR en AgNL	18	8,9
18. Overgang naar Auditdienst Rijk	40	– 5,3
19. Crisisheffing APG	40	11,0
20. Materieel kerndepartement	40	– 10,8
21. Accountplan centrale ICT	40	17,8
22. Loonbijstellingstranche 2012	41	11,6
23. Overige mutaties	Div.	1,0
Stand na 1e suppletoire begroting 2012		5 499,1

Toelichting

1. Innovatieprogramma’s

Vanuit de Innovatieprogramma’s wordt € 4 mln overgeheveld naar artikel 13 (Een excellent ondernemingsklimaat) voor de bijdrage aan de realisatie van de nationale supercomputer Huygens voor high performance computing en een nieuw landelijk high performance datacenter.

2. Luchtvaartkredietfaciliteit

Er wordt € 11,4 mln aan het Lucht- en Ruimtevaart budget toegevoegd. Het betreft de oorspronkelijk voor 2011 geraamde middelen voor de Luchtvaartkredietfaciliteit.

3. Nationale supercomputer Huygens

Vanuit de Innovatieprogramma’s (artikel 12) wordt een bijdrage geleverd (€ 4 mln) aan de realisatie van de nationale supercomputer Huygens.

4. Biobased Economy

Vanuit de eindejaarsmarge wordt € 7 mln toegevoegd aan het budget voor Biobased Economy ten behoeve van de Pilot Facility Delft. Een deel van dit budget (€ 2,7 mln) wordt ingezet voor de uitvoeringskosten van dit programma.

5. Actieplan Veilig Ondernemen

Het ministerie van Veiligheid en Justitie levert een bijdrage (€ 4,3 mln) voor het Actieplan Veilig Ondernemen.

6. Aanpassing raming BMKB

De raming voor schade-uitgaven wordt verhoogd met € 40 mln, omdat als gevolg van het economische klimaat ook in 2012 meer schadedeclaraties worden verwacht dan geraamd.

7. Uitvoeringskosten AgNL diverse programma’s

Het betreft de uitvoeringskosten voor met name de Groeifinancieringsfaciliteit, Garantie Ondernemingsfinanciering, Veiligheid Kleine Bedrijven, Valorisatie, Bevorderen Ondernemerschap en Biobased Economy.

8. Uitvoeringskosten AgNL Straling en Energie innovatiebeleid

Voor het energie innovatiebeleid (€ 9,2 mln) worden de geplande kosten voor de uitvoering van de regelingen door Agentschap NL structureel overgeheveld van het programmabudget naar de bijdrage aan baten-lastendiensten.

9. Subsidieregeling zonnepanelen1

Per 1 juli 2012 komt € 22 mln budget beschikbaar voor een tijdelijke subsidieregeling voor investeringen in zonnepanelen voor kleinverbruikers. Kleinverbruikers kunnen een subsidie van 15% van de aanschafprijs ontvangen. De subsidie eindigt in 2013. Er wordt zo snel mogelijk een uitvoeringsregeling bekendgemaakt.

10. Ramingsbijsteling MEP/SDE

De betalingen in 2012 op de lopende beschikkingen voor de MEP/SDE-regeling vallen lager uit dan geraamd. Dit wordt veroorzaakt door het niet tot betaling komen van subsidieprojecten omdat deze geen doorgang vinden en vertraging in de oplevering van SDE-projecten waardoor de uitfinanciering voor een deel zal verschuiven van de jaren 2012–2017 naar de jaren 2018–2031

11. Radioactief materiaal Energie Centrum Nederland

Door een toename van de kosten voor het ruimen van het historisch radioactief materiaal op het terrein van het Energie Centrum Nederland (ECN) in Petten is de betreffende voorziening met € 25 mln verhoogd.

12. Opdrachtenpakket baten-lastendiensten NVWA, DR, AgNL

De uitvoeringsbudgetten van de baten-lastendiensten Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit, Dienst Regelingen en Agentschap NL worden in evenwicht gebracht met de vastgestelde opdrachtenpakketten.

13. Aanvullende onderwijssubsidies

De uitgaven voor het onderdeel Aanvullende onderwijssubsidies worden in 2012 verhoogd voor de uitvoering van met name de regelingen Functiemix en Leerplusarrangement en voor professionalisering en prestatiebeloning.

14. Subsidies Groene Kennis Coöperatie en School als Kenniscentrum

De uitgaven voor de onderdelen Groene Kennis Coöperatie en School als Kenniscentrum worden verlaagd met totaal € 11,7 mln. Dit budget wordt ingezet voor onder andere de bekostiging van de Wageningen Universiteit en het Hoger Beroepsonderwijs.

15. Project Zuidas Haarlemmermeer

De uitgaven voor het Nota-ruimte project Zuidas Haarlemmermeer worden verhoogd met € 8,1 mln voor de realisatie van groene ruimte ten behoeve van recreatiemogelijkheden.

16. Rente en aflossing

Dit betreft een verlaging van € 5,5 mln vergoeding voor rente en aflossing in verband met de lage rentestand.

17. Uitvoeringskosten DLG, DR en AgNL

De bijdragen aan de baten-lastendiensten Dienst Landelijk Gebied, Dienst Regelingen en Agentschap NL worden verhoogd voor de uitvoeringskosten van diverse programma’s en regelingen.

18. Overgang naar Auditdienst Rijk

In verband met de overgang van de Auditdienst per 1 mei 2012 naar de Auditdienst Rijk wordt € 5,3 mln budget overgeheveld naar het ministerie van Financiën.

19. Crisisheffing APG

Dit betreft de 2% stijging van de crisisheffing APG van totaal € 11 mln.

20. Materieel kerndepartement.

Deze mutatie betreft het saldo van de uitvoeringslasten voor ICT, de uitgaven voor de renovatie van kasteel Groeneveld, de uitgaven die verband houden met de salarisadministratie P-direkt en een herschikking binnen het apparaatsbudget.

21. Accountplan centrale ICT

Vanuit het onderdeel materieel kerndepartement wordt budget voor de bijdrage accountplan centrale ICT overgeheveld naar het uitvoerende baten-lastendienst (DICTU).

22. Loonbijstellingstranche 2012

Dit betreft de loonbijstellingstranche 2012 voor de stijging van de premies van de sociale lasten en de bijdrage in de inkomensafhankelijke bijdrage zorgverzekeringsfonds. De technische verwerking van de loonbijstellingstranche 2012 zal bij begroting 2013 plaatsvinden.

23. Overige mutaties

Dit betreft het saldo van alle overige begrotingsmutaties.

Overzicht belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2012 (Voorjaarsnota)

Bedragen x € 1 mln

	Art.nr.	Ontvangsten 2012
Stand Miljoenennota 2012		12 932,6
Belangrijkste suppletoire mutaties:
1. FM-vergunningen	11	16,6
2. CO2-veilingrechten	14	– 20,0
3. Aardgasbaten	14	– 350,0
4. Package for Growth (P4G)/Co-Investeringsfaciliteit (CIF)	15	– 3,4
5. Kosten salarisadministratie	40	3,2
6. Overige mutaties	Div	4,0
Stand na 1e suppletoire begroting 2012		12 583,0

Toelichting:

1. FM-vergunningen

In de jaren tot en met 2016 wordt jaarlijks een ontvangst van circa € 16,6 mln verwacht, als gevolg van de in zomer 2011 uitgereikte FM-vergunningen voor landelijke commerciële radio in combinatie met de vergunningen voor de digitale radio-omroep.

2. CO2 veilingrechten

De ontvangsten betreffende de van geveilde en te veilen CO2 veilingrechten zullen naar verwachting € 20 mln lager uitvallen dan geraamd.

3. Aardgasbaten

Naar aanleiding van recent door het Centraal Planbureau gepubliceerde cijfers in het Centraal Economisch Plan zijn de voor 2012 geraamde aardgasbaten met € 350 mln neerwaarts bijgesteld.

4. Package for Growth (P4G)/Co-Investeringsfaciliteit (CIF)

5. Ontvangsten kerndepartement.

De ontvangsten betreffen een desaldering voor kosten van de salarisadministratie die doorbelast worden aan de betrokken baten-lastendiensten.

6. Overige mutaties

De overige mutaties hebben voor het grootste deel (€ 3,6 mln) betrekking op diverse ontvangsten op het beleidsartikel 16 (Concurrerende, duurzame, veilige agro-, visserij- en voedselketens).

3. DE BELEIDSARTIKELEN

Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x € 1 000)

11 Goed functionerende economie en markten	Stand ontwerp begroting 2012	Mutaties via NvW en amendementen	Mutaties 1e suppletoire begroting	Stand 1e suppletoire begroting 2012	Mutatie 2013	Mutatie 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016
	(1)	(2)	(3)	(4)=(1)+(2)+(3)
Verplichtingen	229 064	– 1 400	550	228 214	– 180	– 195	– 175	– 175
Uitgaven	232 037	– 1 400	550	231 187	– 180	– 195	– 175	– 175
Waarvan juridisch verplicht (percentage)				88,2%
Programma-uitgaven	220 795	– 1 400	550	219 945	– 180	– 195	– 175	– 175
11.1 Optimale marktordening en mededinging bevorderen	27 682	– 1 400	– 2 100	24 182	– 830	– 845	– 850	– 850
11.3 Goede en betrouwbare netwerken en markten voor telecommunicatie- en post	11 975			11 975
11.4 Voorzien in maat-schappelijk behoefte aan statistieken	181 138		2 650	183 788	650	650	675	675
Bijdragen aan baten-lastendiensten	11 242			11 242
Toezicht Agentschap Telecom	5 795			5 795
Agentschap Telecom	5 447			5 447
Ontvangsten	55 200		16 565	71 765	20 965	20 965	20 965	12 134
Ontvangsten NMa
High Trust	31 100			31 100
Diverse ontvangsten	24 100		16 565	40 665	20 965	20 965	20 965	12 134

Toelichting op de ontvangsten

In de jaren tot en met 2016 wordt jaarlijks een ontvangst van gemiddeld circa € 16,6 mln verwacht (in 2016 is immers sprake van € 12,1 mln), als gevolg van de in zomer 2011 uitgereikte FM-vergunningen voor landelijke commerciële radio in combinatie met de vergunningen voor de digitale radio-omroep.

EL&I ontvangt in de periode 2013 tot en met 2015 jaarlijks € 4,4 mln als gevolg van een schikking met KPN over de door hen verschuldigde licentieafdracht voor het gebruik van frequentieruimte van Digitenne.

Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x € 1 000)

12 Een sterk innovatievermogen	Stand ontwerp begroting 2012	Mutaties via NvW en amendementen	Mutaties 1e suppletoire begroting	Stand 1e suppletoire begroting 2012	Mutatie 2013	Mutatie 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016
	(1)	(2)
Verplichtingen	708 454		– 9 624	698 830	– 13 731	– 6 724	– 11 548	– 4 261
Uitgaven	814 158		6 240	820 398	– 239	– 1 166	– 1 513	– 1 523
Waarvan juridisch verplicht (percentage)				99%
Programma-uitgaven	748 333		6 832	755 165	254	199	164	154
12.1 Bevorderen van publiek/private kennisontwikkeling voor topsectoren en maatschappelijke vraagstukken	583 155		7 501	590 656	254	199	164	154
12.2 Meer bedrijven die meer (technologische) kennis ontwikkelen, delen en benutten	165 178		– 669	164 509
Bijdragen aan baten-lastendiensten	65 825		– 592	65 233	– 493	– 1 365	– 1 677	– 1 677
Bijdrage aan Agentschap NL	65 825		– 774	65 051	– 493	– 1 365	– 1 677	– 1 677
Bijdrage aan Agentschap Telecom			182	182
Ontvangsten	45 172			45 172
Diverse ontvangsten	1 588			1 588
Ontvangsten luchtvaartkredietregeling	199			199
Ontvangsten Technische ontwikkelingsprojecten	10 000			10 000
Ontvangsten Rijksoctrooiwet	29 212			29 212
Ontvangsten innovatiekredieten	2 118			2 118
Ontvangsten Eurostars	2 055			2 055

Toelichting op de verplichtingen

De mutatie op het verplichtingbudget van – € 9,6 mln wordt met name veroorzaakt door de technische aanpassing op de bijdrage aan Agentschap NL (– € 8,1 mln). De in het recente verleden ingeboekte taakstellingen hierop zijn kas=verplichting gemuteerd. De opdracht aan Agentschap NL wordt echter in T-1 verstrekt zodat een nadere aanpassing van het verplichtingbudget nodig is.

Toelichting op de programma-uitgaven

OD 12.1 Bevorderen van publiek/private kennisontwikkeling voor topsectoren en maatschappelijke vraagstukken

Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x € 1 000)

13 Een excellent ondernemingsklimaat	Stand ontwerp begroting 2012	Mutaties via NvW en amendementen	Mutaties 1e suppletoire begroting	Stand 1e suppletoire begroting 2012	Mutatie 2013	Mutatie 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016
	(1)	(2)
Verplichtingen	1 974 577	1 400	399 979	2 375 956	303 262	4 874	6 317	6 316
Waarvan garantieverplichtingen	1 876 250		377 699	2 253 949	300 000
Uitgaven	242 178	1 400	60 936	304 514	7 160	4 724	5 136	3 936
Waarvan juridisch verplicht (percentage)				94%
Subsidies(-regelingen):	185 727	1 400	44 872	231 999	3 717	1 200	1 300	100
– BMKB (garantie)	33 459		40 000	73 459
– Groeifinancieringsfacilitieit (garantie)	20 000		– 321	19 679
– Garantie Ondernemingsfinanciering (garantie)	51 000		– 1 000	50 000
– Borgstelling Scheepsnieuwbouw (garantie)	10 000			10 000
– Valorisatie / SKE*	21 366	– 2 800	– 1 300	17 266	150
– Bevorderen ondernemerschap	3 930		657	4 587	1 200	1 200	1 300	100
– Onderwijs en ondernemerschap	8 813		– 44	8 769
– Microfinanciering	2 200			2 200
– Programma Biobased Economy	9 810		4 277	14 087	– 433
– Actieplan veilig ondernemen	3 000		3 253	6 253	2 800
– Beroepsonderwijs in bedrijf*	6 524		-205	6 319
– Innovatieregeling scheepsbouw*	1 400	4 200	– 417	5 183
– BSRI*	13 725			13 725
– BBH-regeling	500		– 28	472
Opdrachten:	35 319	-1 400	2 964	36 883	– 45	– 45	– 45	– 45
– Onderzoek & ontwikkeling	1 588		– 750	883
– ICT & MKB	519			519
– PRIMA	17 993	– 1 400	– 241	16 352
– ICT flankerend beleid	7 693			7 693
– Beleidsvoorbereiding en evaluaties	2 826		4 125	6 951	125	125	125	125
– Opdrachten Logius	2 200			2 200
– Regiegroep Regeldruk/ACTAL	2 500		– 170	2 330	– 170	– 170	– 170	– 170
Bijdragen aan baten-lastendiensten:	2 167		7 760	9 927	743	1 765	2 077	2 077
Bijdrage aan Agentschap NL	2 167		7 760	9 927	743	1 765	2 077	2 077
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties:	18 965	1 400	5 340	25 705	2 745	1 804	1 804	1 804
– Bijdrage NBTC	14 959		2 000	16 959
– Bijdrage UNWTO	233			233
– Bijdragen aan instituten	3 773	1 400	900	6 073	400
– Bijdrage aan Kamers van Koophandel			2 440	2 440	2 345	1 804	1 804	1 804
Ontvangsten	105 811		241	106 052	241	241	241	241
– Borgstelling Scheepsnieuwbouw	10 000			10 000
– BMKB	25 230			25 230
– Groeifinancieringsfacilitieit	16 000			16 000
– Garantie Ondernemingsfinanciering	51 000			51 000
– Joint Strike Fighter	2 255			2 255
– Diverse ontvangsten	1 326		241	1 567	241	241	241	241

Toelichting op de verplichtingen

Toelichting op de subsidies

Toelichting op de opdrachten

Vanuit artikel 12 wordt een bijdrage geleverd (€ 4 mln) aan de realisatie van de nationale supercomputer Huygens voor high performance computing en een nieuw landelijk high performance datacenter (2012–2014). Huygens maakt wetenschap en wetenschapsgerelateerd onderzoek door bedrijven mogelijk, zoals onderzoek naar polymeren voor de chemische sector.

Toelichting op de bijdragen aan baten-lastendiensten

De uitvoeringskosten voor 2012 worden vanuit diverse programma’s overgeboekt naar Bijdrage aan Agentschap NL. Het betreft met name: Groeifinancieringsfaciliteit, Garantie Ondernemersfinanciering (GO), Veiligheid Kleine Bedrijven, Valorisatie, Bevorderen Ondernemerschap en Biobased Economy.

Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x € 1 000)

14 Een doelmatige en duurzame energievoorziening	Stand ontwerp begroting 2012	Mutaties via NvW en amendementen	Mutaties 1e suppletoire begroting	Stand 1e suppletoire begroting 2012	Mutatie 2013	Mutatie 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016
	(1)	(2)	(3)	(4)=(1+2+3)
Verplichtingen	360 586		1 797 933	2 158 519	36 960	7 600	8 200
Uitgaven	1 337 643		– 6 220	1 331 423	46 910	55 758	20 850
Waarvan juridisch verplicht (percentage)				93%
Programma-uitgaven	1 310 628		– 16 429	1 294 119	28 951	37 603	2 545	– 18 306
14.1 Optimale ordening en werking van de energiemarkten in de Noord-West Europese context
14.2 Bevorderen van de voorzieningszekerheid	96 866		– 100	96 766	– 50	– 50	– 50
14.3 Bevorderen van een duurzame en veilige energievoorziening	1 213 762		– 16 329	1 197 433	29 001	37 653	2 595	– 18 306
Bijdragen aan baten-lastendiensten	27 015		10 209	37 224	17 959	18 155	18 305	18 306
Ontvangsten	12 249 911		– 370 000	11 879 911	1 450 000	2 450 000	2 350 000	1 850 000
COVA	93 000			93 000
SDE+
Ontvangsten uit FES
Diverse ontvangsten	55 150		– 20 000	35 150

Toelichting op de verplichtingen

Toelichting op de programma-uitgaven

OD 3 Bevorderen van een duurzame en veilige energievoorziening

Middels de HGIS-eindejaarsmarge worden niet-bestede middelen uit 2011 meegenomen naar 2013 (€ 10 mln) en 2014 (€ 2,3 mln) ten behoeve van de uitfinanciering van lopende verplichtingen van Joint Implementation.

Toelichting op de apparaatsuitgaven

Voor Straling (€ 1,2 mln) en het energie innovatiebeleid (€ 9 mln) worden de geplande kosten voor de uitvoering van de regelingen door Agentschap NL structureel overgeheveld van het programmabudget naar de bijdrage aan baten-lastendiensten.

Toelichting op de ontvangsten

Naar aanleiding van recent door het Centraal Planbureau gepubliceerde cijfers in het Centraal Economisch Plan zijn de voor 2012 geraamde aardgasbaten met € 350 mln neerwaarts bijgesteld. De belangrijkste redenen van deze bijstelling zijn een lagere gasprijsverwachting dan de geraamde verwachting ten behoeve van de Miljoenennota. Een andere oorzaak met een geringe uitwerking betreft hoger dan geraamde kosten van de gaswinning. Het productievolume van 2011 was lager dan geraamd terwijl het geraamde volume van 2012 hoger is dan de raming ten behoeve van de Miljoenennota. Deze effecten heffen elkaar gedeeltelijk op.

De ontvangsten betreffen de van geveilde en te veilen CO2 veilingrechten zullen naar verwachting € 20 mln lager uitvallen dan geraamd. Oorzaak is dat moet worden uitgegaan van een lagere CO2-prijs ten opzichte van dan waar bij het opstellen van de raming vanuit was gegaan. Verslechterde economische omstandigheden en een groot aanbod van rechten hebben negatief uitgewerkt op de prijs.

Budgettaire gevolgen van beleid bedragen x € 1 000)

15 Een sterke internationale concurrentiepositie	Stand ontwerp begroting 2012	Mutaties via NvW en amendementen	Mutaties 1e suppletoire begroting	Stand 1e suppletoire begroting 2012	Mutatie 2013	Mutatie 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016
	(1)	(2)	(3)	(4)=(1+2+3)
Verplichtingen	109 262		– 10 314	98 948	4 308	4 964	– 170	– 4 432
Uitgaven	132 664		2 365	135 029	– 2 184	1 419	5 987	3 726
Waarvan juridisch verplicht (percentage)				88,8%
Programma-uitgaven	82 749		2 285	85 034	– 2 264	1 339	5 907	3 646
15.1 Bevorderen van vrij internationaal handelsverkeer en versterken van de mondiale economische rechtsorde, met aandacht voor maatschappelijke verantwoordelijkheid	9 164		1 523	10 687	– 50	– 50	– 50
15.2 Bevorderen van goede beleidskaders gericht op het versterken van het concurrentievermogen en de interne markt van de EU	137			137
15.4 Gericht ondersteunen van de internationalisering van het Nederlandse bedrijfsleven, aantrekken van hoogwaardige buitenlandse investeringen, versterken van het draagvlak voor globalisering en bijdragen aan duurzame ontwikkeling, onder andere voedselzekerheid en water	73 448		762	74 210	– 2 214	1 389	5 957	3 646
Bijdragen aan baten-lastendiensten	49 915		80	49 995	80	80	80	80
Bijdrage Agentschap NL	49 915		80	49 995	80	80	80	80
Overige apparaatsuitgaven
Ontvangsten	11 815		– 3 352	8 463			3 352
Gemengde kredieten	681			681
Package4growth	10 000		– 3 352	6 648			3 352
Diverse ontvangsten	1 134			1 134

Toelichting op de verplichtingen

De verlaging van de verplichtingen met € 10,3 mln houdt verband met mutaties voor de volgende onderwerpen:

Package for Growth (P4G)/Co-Investeringsfaciliteit (CIF)

Partners for International Business(PIB)

Als gevolg van de invulling van de subsidietaakstelling, voortvloeiende uit het Regeerakkoord Rutte I, bestond er geen overeenstemming meer tussen het ritme van de kas en de beschikbare verplichtingenruimte. Door middel van een verplichtingen- en kasschuif op dit artikelonderdeel worden beide reeksen met elkaar in overeenstemming gebracht.

Toelichting op de programma-uitgaven

15.10 Bevorderen van vrij internationaal handelsverkeer

De verhoging op deze Operationele doelstelling met € 1,5 mln heeft betrekking op de volgende onderdelen:

Wereldtentoonstelling Shanghai

Het ministerie van Infrastructuur en Milieu levert een bijdrage aan de Wereldtentoonstelling 2010 Shanghai van € 0,9 mln.

Wereldtentoonstelling Yeosu

In 2011 zijn de bijdragen aan de Wereldtentoonstelling te Yeosu van de ministeries van Buitenlandse Zaken, Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en Infrastructuur en Milieu ontvangen (totaal € 0,8 mln). Hiervoor zijn in 2011 verplichtingen aangegaan. Op deze verplichtingen is in 2011 een deel betaald. Het resterende deel van de verplichtingen (€ 0,8 mln) wordt in 2012 uitbetaald.

15.40 Internationalisering Nederlands bedrijfsleven

Voor de instrumenten Package for Growth (P4G), Co-Investeringsfaciliteit (CIF) en Partners for International Business(PIB) is een kasschuif verwerkt. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar het daarover gestelde onder het kopje verplichtingen.

Toelichting op de ontvangsten

Package for Growth (P4G)/Co-Investeringsfaciliteit (CIF)

Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x € 1 000)

16 Concurrerende, duurzame, veilige agro-, visserij- en voedselketens	Stand ontwerp begroting 2012	Mutaties via NvW en amendementen	Mutaties 1e suppletoire begroting	Stand 1e suppletoire begroting 2012	Mutatie 2013	Mutatie 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016
	(1)	(2)	(3)	(4)=(1+2+3)
Verplichtingen	538 652		60 873	599 525	319	439	80	– 136
Waarvan garantieverplichtingen
Uitgaven	555 985		31 038	587 023	526	209	– 220	– 136
Waarvan juridisch verplicht (percentage)				80,9%
Programma-uitgaven	367 705		7 020	374 725	– 1	923	849	1 048
16.1 Versterken concurrentiekracht en verduurzaming agroketens en visserij	97 177		2 289	99 466	171	– 113
16.2 Borgen voedselveiligheid en -kwaliteit	14 276		1 066	15 342	– 210
16.3 Plant- en diergezondheid	26 769		2 709	29 478	– 176	70
16.4 Kennisontwikkeling en innovatie ten behoeve van het groene domein	183 852		227	184 079	– 506	456	339	538
16.5 Borgen voedselzekerheid en internationaal en Europees landbouwbeleid	45 631		729	46 360	720	510	510	510
Bijdragen aan baten-lastendiensten	188 280		24 018	212 298	527	– 714	– 1 069	– 1 184
Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit	93 336		7 605	100 941	837	139	– 22	– 74
Dienst Regelingen	83 748		14 458	98 206	– 310	– 853	– 1 047	– 1 110
Agentschap NL	4 038		1 873	5 911
Dienst Landelijk Gebied	172		82	254
Rijksrederij	6 986			6 986
Ontvangsten	336 897		3 581	340 478	782	482	482	482
Douanerechten op landbouwproducten	302 999			302 999
EU-ontvangsten	5 926			5 926
Bijdragen derogatie	4 500			4 500
Ontvangsten visserij	4 993			4 993
Ontvangsten leges	4 000			4 000
Interne begrotingsreserve
Sectorbijdrage I&R, art. 68	2 100			2 100
Overige ontvangsten	12 379		3 581	15 960	782	482	482	482

Toelichting op de verplichtingen

De verplichtingenmutatie houdt verband met de verplichting voor de DLO-programmering. Deze verplichting wordt normaal in het voorafgaand jaar aangegaan. In 2011 is dit niet geheel gebeurd voor 2012, aangezien de Innovatiecontracten Topsectorenbeleid toen nog niet gereed waren. De € 51 mln verplichtingen die hieraan zijn gekoppeld worden in 2012 aangegaan. Hiertegenover is het verplichtingenbudget verlaagd met € 15 mln ten gunste van artikel 17, zie de toelichting aldaar. Voor het overige hangt de verplichtingenmutatie grotendeels samen met de hogere bijdrage aan de baten-lastendiensten ad € 24 mln.

Toelichting op de bijdragen aan baten-lastendiensten

Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit

Dienst Regelingen

De bijdrage aan Dienst Regelingen wordt met € 14,5 mln verhoogd om het budget in overeenstemming te brengen met het opdrachtenpakket. Het betreft hier voornamelijk de financiering van het Europees uitvoeringspakket.

Agentschap NL

De bijdrage aan het Agentschap NL wordt verhoogd voor de uitvoeringskosten van innovatieprojecten en voor uitvoeringskosten op het gebied van Natuur- en Milieueducatie (NME).

Toelichting op de ontvangsten

Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x € 1 000)

17 Groen onderwijs van hoge kwaliteit	Stand ontwerp begroting 2012	Mutaties via NvW en amendementen	Mutaties 1e suppletoire begroting	Stand 1e suppletoire begroting 2012	Mutatie 2013	Mutatie 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016
	(1)	(2)	(3)	(4)=(1+2+3)
Verplichtingen	778 990		14 870	793 860	2 728
Uitgaven	780 891		– 8 151	772 740	2 728
Waarvan juridisch verplicht (percentage)				98%
Bekostiging:	695 595		– 788	694 807	8 167	8 167	8 167	8 167
Wageningen Universiteit	155 402		7 847	163 249	547	547	547	547
HBO-groen	66 198		10 420	76 618	7 620	7 620	7 620	7 620
MBO-groen	147 674		2 600	150 274
VOA	9 457		2 000	11 457
Wachtgelden	12 573		350	12 923
VMBO-groen	297 659		– 24 755	272 904
Aequor	6 632		750	7 382
Subsidies:	79 053		– 6 043	73 010	– 5 439	– 8 167	– 8 167	– 8 167
Groene Kennis Coöperatie	4 103		– 1 700	2 403
School als Kenniscentrum	37 257		– 10 017	27 240	– 7 117	– 7 117	– 7 117	– 7 117
Kennisverspreiding en innovatie groen onderwijs	6 192		850	7 042
Aanvullende onderwijssubsidies	6 111		6 143	12 254	1 678	– 1 050	– 1 050	– 1 050
Ontwikkeling en beheer natuurkwaliteit	1 644		900	2 544
NME/Leren voor Duurzame Ontwikkeling	4 000		– 2 219	1 781
OCW-conforme onderwijssubsidies	19 746			19 746
Opdrachten:	6 243		– 1 320	4 923
Kennisverspreiding	6 243		– 1 320	4 923
Ontvangsten	75		46	121

Toelichting op de verplichtingen

De verhoging van de verplichtingen met € 14,9 mln houdt met name verband met de bekostiging van het groene onderwijs (Wageningen Universiteit, Hoger Beroepsonderwijs en Middelbaar Beroeps Onderwijs). Dit leidt tot hogere uitgaven door toenemende leerlingenaantallen in 2013. De verplichting voor het bekostigingsjaar 2013 wordt in 2012 vastgelegd.

Toelichting op de bekostiging

De onderdelen Wageningen Universiteit en Hoger Beroepsonderwijs worden verhoogd vanwege de regeling praktijkleren en groene plus (€ 8,2 mln in 2012 en verder, waarvan € 7,1 mln ten laste van School als Kenniscentrum en € 1,1 mln ten laste van Aanvullende Onderwijssubsidies).

Toelichting op de subsidies

De uitgaven voor Natuur- en Milieueducatie (NME) worden in 2012 verlaagd met totaal € 2,2 mln. Hiervan is € 1,5 mln bestemd voor de uitvoeringskosten Agentschap NL (artikel 16). Daarnaast wordt € 0,7 mln ingezet ter dekking van knelpunten op de overige subsidie-onderdelen van artikel 17.

Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x € 1 000)

18 Natuur en Regio	Stand ontwerp begroting 2012	Mutaties via NvW en amendementen	Mutaties 1e suppletoire begroting	Stand 1e suppletoire begroting 2012	Mutatie 2013	Mutatie 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016
	(1)	(2)	(3)	(4)=(1+2+3)
Verplichtingen	409 261	640	4 983	414 884	226	– 1	462	223
Waarvan garantieverplichten
Uitgaven	837 888	640	7 487	846 015	– 708	– 47 001	– 14 038	– 12 077
Waarvan juridisch verplicht (percentage)				84,4%
Programma-uitgaven	717 248	2 640	– 1 403	718 485	– 3 258	– 46 723	– 13 643	– 11 643
18.1 Versterken mainports, brainports, greenports en andere clusters gerelateerd aan topsectoren	174 766		– 1 124	173 642	– 1 100	– 1 100	– 1 200
18.2 Wederzijds versterken van ecologie en economie	193 788	2 000	6 817	202 605
18.3 Behouden van de intern-/nationale biodiversiteit en versterken van onze natuur	68 748	640	– 1 596	67 792	– 2 158	277	257	657
18.4 Te decentraliseren	279 946		– 5 500	274 446		– 45 900	– 12 700	– 12 300
Bijdragen aan baten-lastendiensten	120 640	– 2 000	8 890	127 530	2 550	– 278	– 395	– 434
Dienst Landelijk Gebied	83 298		4 009	87 307	252	121	75	59
Dienst Regelingen	29 930	– 2 000	3 415	31 345	2 298	– 399	– 470	– 493
Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit	7 412		125	7 537
Agentschap NL			1 341	1 341
Ontvangsten	112 175		116	112 291
Landinrichtingsrente	42 161			42 161
Bijdragen van derden	29 769			29 769
EU-bijdragen	2 096			2 096
Jachtakten	1 031			1 031
Synergiegelden	16 124			16 124
Verkoop gronden	20 000			20 000
Overige	994		116	1 110

Toelichting op de verplichtingen

De verplichtingenverhoging hangt grotendeels samen met de mutaties op de uitgaven.

Toelichting op de programma-uitgaven

OD 18.2 Wederzijds versterken van ecologie en economie

OD 18.4 Te decentraliseren

Toelichting op de bijdragen aan baten-lastendiensten

Dienst Landelijk Gebied

De verhoging met € 4 mln houdt voornamelijk verband met de uitvoeringskosten voor de implementatie van beheersplannen in het kader van Natura 2000-gebieden en de Flora en Faunawet.

Dienst Regelingen

De verhoging met € 3,4 mln houdt voor € 2 mln verband met een alternatieve dekking voor het aangenomen amendement Koopmans inzake GROEN EN DOEN, waarbij de bijdrage aan Dienst Regelingen in de begroting 2012 is verlaagd met € 2 mln. Voorts wordt de bijdrage verhoogd met € 1 mln voor werkzaamheden in het kader van beheersplannen en aanwijzingen inzake Natura 2000.

Agentschap NL

De verhoging met € 1,4 mln houdt verband met uitvoeringskosten van de stimuleringsregeling «Pieken in de Delta». Deze regeling heeft tot doel door middel van het verstrekken van subsidies het ondernemers- en vestigingsklimaat in Nederland te versterken. Voorts wordt de bijdrage aan Agentschap NL verhoogd voor uitvoeringskosten van de regeling Programmatische Aanpak Stikstof, het programma biodiversiteit en uitvoeringskosten in het kader van Natura 2000.

4. DE NIET-BELEIDSARTIKELEN

Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x € 1 000)

40 Apparaat	Stand ontwerp begroting 2012	Mutaties via NvW en amendementen	Mutaties 1e suppletoire begroting	Stand 1e suppletoire begroting 2012	Mutatie 2013	Mutatie 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016
	– 1	– 2	– 3	(4)=(1+2+3)
Verplichtingen	464 711	– 640	15 102	479 173	– 8 480	– 7 177	– 5 862	– 5 877
Uitgaven	448 098	– 640	15 102	462 560	– 8 480	– 7 177	– 5 862	– 5 877
40.10 Personeel kerndepartement	258 600		5 481	264 081	– 11 037	– 10 155	– 9 320	– 9 489
40.20 Materieel kerndepartement	114 761	– 640	– 10 756	103 365	– 694	– 673	– 665	– 665
40.30 Personeel buitendiensten	48 373		2 631	51 004	1 729	900	900	900
40.40 Materieel buitendiensten	19 506		– 72	19 434	61	– 29	– 29	– 29
40.90 Baten lasten diensten	6 858		17 818	24 676	1 461	2 780	3 252	3 406
Ontvangsten	15 544	0	3 236	18 780	68	– 16	– 85	– 141
40.10 Ontvangsten kerndepartement	8 612		3 236	11 848	68	– 16	– 85	– 141
40.30 Ontvangsten buitendiensten	6 932		0	6 932	0	0	0	0

Toelichting op de verplichtingen en uitgaven

Personeel kerndepartement

Materieel kerndepartement

Bij het onderdeel materieel kerndepartement zijn de uitvoeringslasten voor de ICT overgeheveld naar het bijdrage onderdeel van de baten-lastendienst DICTU. Op dit onderdeel worden de uitgaven voor de renovatie van kasteel Groeneveld en de uitgaven die verband houden met de salarisadministratie P-direkt verantwoord. Daarnaast is een herschikking binnen het apparaatsbudget verwerkt.

Personeel buitendiensten

De personele uitgaven van de buitendiensten worden op dit onderdeel verantwoord, derhalve wordt een herschikking van het apparaatbudget verwerkt.

Baten-lastendiensten

Vanuit het onderdeel materieel kerndepartement wordt budget voor de bijdrage accountplan centrale ICT overgeheveld naar de uitvoerende baten-lastendienst (DICTU). Dit budget is met name bestemd voor de kosten van kantoorautomatisering en de ICT-kosten voor het kerndepartement.

Toelichting op de ontvangsten

Ontvangsten kerndepartement

De ontvangsten betreffen een desaldering voor kosten van de salarisadministratie die doorbelast worden aan de betrokken baten-lastendiensten.

Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x € 1 000)

41 Nominaal en Onvoorzien	Stand ontwerp begroting 2012	Mutaties via NvW en amendementen	Mutaties 1e suppletoire begroting	Stand 1e suppletoire begroting 2012	Mutatie 2013	Mutatie 2014	Mutatie 2015	Mutatie 2016
	– 1	– 2	– 3	(4)=(1+2+3)
Verplichtingen	-8 788		17 005	8 217	11 228	7 835	7 344	7 005
Uitgaven	-8 788		17 005	8 217	11 228	7 835	7 344	7 005
41.10 Prijsbijstelling	-9 038		9 038	0
41.20 Loonbijstelling			11 577	11 577	11 838	11 130	10 639	10 300
41.30 Onvoorzien	250		0	250
41.40 In te vullen posten			– 3 610	– 3 610	– 610	– 3 295	– 3 295	– 3 295
Ontvangsten

Toelichting bij de verplichtingen en uitgaven

Prijsbijstelling

De abusievelijk teveel toegedeelde prijsbijstellingstranche 2011 voor het jaar 2012 wordt binnen de EL&I-begroting opgevangen.

Loonbijstelling

Bij Voorjaarsnota is de loonbijstellingstranche 2012 voor de stijging van de premies van de sociale lasten en de bijdrage in de inkomensafhankelijke bijdrage zorgverzekeringsfonds uitgedeeld. De technische verwerking van de loonbijstellingstranche 2012 zal bij begroting 2013 plaatsvinden.

In te vullen posten

Op dit onderdeel is de taakstelling BES-Fonds (Bonaire, St. Eustatius en Saba) – € 0,6 mln en de negatieve bijstelling – € 3,0 mln tijdelijk opgenomen. De invulling zal bij begroting 2013 plaatsvinden.