Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikel 1

De begrotingsstaten, die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2010 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Veiligheid en Justitie .

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1. INLEIDING

Dit is de 2^de suppletoire begroting 2010 van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Deze suppletoire begroting hangt samen met de Najaarsnota 2010.

In hoofdstuk 2 zijn allereerst de belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties per beleidsartikel opgenomen (paragraaf 2.1).

Vervolgens is per (niet-)beleidsartikel de tabel budgettaire gevolgen van beleid opgenomen (paragraaf 2.2 en 2.3). Hierin staan per beleidsartikel kolomsgewijs:

• – de stand vastgestelde begroting 2010;

• – de stand 1^ste suppletoire begroting 2010;

• – stand mutaties 2^de suppletoire begroting 2010;

• – de stand 2^de suppletoire begroting 2010 met daarbij de budgetflexibiliteit.

Bij de beleidsartikelen en de niet-beleidsartikelen worden alle uitgaven- en ontvangstenmutaties groter dan € 5,0 mln. toegelicht alsmede alle overige politiek relevante mutaties.

2. HET BELEID

In dit hoofdstuk komen achtereenvolgens de belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties (2.1), de beleidsartikelen (2.2) en de niet-beleidsartikelen (2.3) aan de orde.

2.1 Overzicht belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties

Toelichting op de belangrijkste mutaties

1. Eenmalige wijziging afrekening rechtsbijstand

Een deel van de eindafrekening over de periode 1 september 2009 tot en met 31 augustus 2010 zal begin 2011 uitbetaald worden aan de Raad voor Rechtsbijstand, in plaats van nog dit jaar. Hierdoor ontstaat eenmalig een meevaller van € 15,2 mln. Dit leidt overigens niet tot een liquiditeitstekort bij de Raad voor Rechtsbijstand.

2. Justitiële Informatiedienst

De Justitiële Informatiedienst voert ook een aantal opdrachten uit voor derden, zoals het beheer van systemen. De vergoedingen voor deze opdrachten worden (jaarlijks) toegevoegd aan het uitgavenkader, aangezien er ook kosten tegenover staan.

3. Tegenvaller CJIB

Bij het realiseren van de geplande productie en daarmee samenhangende uitgaven zou een liquiditeitstekort ontstaan. Dit tekort wordt mede veroorzaakt door openstaande vorderingen van het CJIB op het moederdepartement. Met betalingen op deze vorderingen wordt voorkomen dat bij het CJIB eind 2010 een liquiditeitstekort zou otnstaan.

4. Herberekening ODA-toerekening

Naar aanleiding van nieuwe gegevens over de in- en uitstroom in de vreemdelingenketen, in het bijzonder de eerstejaarsopvang aan asielzoekers uit de DAC-landen, vindt een bijstelling plaats van de ODA-toerekening.

5. Tegenvaller Regeling Afhandeling Nalatenschap Oude Vreemdelingenwet (RANOV)

6. Meevaller motie Spekman

Uitgeprocedeerde asielzoekers die een medische aanvraag hebben ingediend die nog wordt beoordeeld door de IND hebben wel rechtmatig verblijf, maar geen recht op opvang. Omdat de gemeenten aan deze groep toch noodopvang bieden wordt in 2010, bij wijze van proef, opvang geboden aan deze groep ex-asielzoekers. Omdat veel minder uitgeprocedeerde asielzoekers met een lopende medische aanvraag een beroep hebben gedaan op deze voorziening is er een meevaller van circa € 15 mln. ontstaan op de begroting van Veiligheid en Justitie.

7. Taskforce thuisgeven

De Taskforce Thuisgeven is ingesteld om binnen een jaar de wachtlijsten met uit te plaatsen statushouders in de asielzoekerscentra weg te werken. Op dit moment blijkt uit het beschikbare cijfermateriaal dat van versnelde uitplaatsing van statushouders nog geen sprake is. Hierdoor wordt in 2010 een tegenvaller verwacht van € 12 mln.

8. Dekking voorlopig negatief resultaat 2010

Om de overschrijding van € 20,7 mln. op de Veiligheid en Justitiebegroting in 2010 te compenseren, zal de begroting in 2011 met ditzelfde bedrag verlaagd worden door middel van een kasschuif. De verschillende onderdelen dragen evenredig bij aan de oplossing.

Toelichting op de belangrijkste mutaties

1. Boeten & Transacties

Zoals al eerder bekend gemaakt, doet zich een tegenvaller voor van ruim € 80 mln. op ontvangsten uit boeten en transacties. Deze tegenvaller wordt veroorzaakt door lagere aantallen boeten als gevolg van het winterweer van begin 2010 en lagere opbrengsten uit het programma ter optimalisering van de verkeershandhaving.

2. Justitiële Informatiedienst

De Justitiële Informatiedienst voert ook een aantal opdrachten uit voor derden, zoals het beheer van systemen. De vergoedingen voor deze opdrachten worden (jaarlijks) toegevoegd aan het ontvangstenkader als inkomsten, waar ook uitgaven tegenover staan.

2.2 De beleidsartikelen

11 Nederlandse rechtsorde

Op dit beleidsterrein hebben geen mutaties plaatsgevonden die een toelichting behoeven.

12 Rechtspleging en rechtsbijstand

Artikel 12: Het niet-juridische verplichte deel op dit beleidsartikel is gereserveerd voor bestuurlijk gebonden uitgaven via diverse subsidiebeschikkingen, onder meer voor de Stichting Geschillencommissie Consumentenzaken (SGC), de Nederlandse Orde van Advocaten en het Bureau Financieel Toezicht (BFT). Daarnaast zijn er middelen gereserveerd voor de gesubsidieerde rechtsbijstand in de vorm van toevoegingen en piketten. Ook zijn er middelen bestemd voor toezicht en onderzoek, bijvoorbeeld op het terrein van rechtspraak, schuldsanering en rechtsbijstand.

Toelichting op beleidsartikel 12

Uitgaven

Tegenvaller Hoge Raad

Op operationele doelstelling 12.2 «Adequate toegang tot het rechtsbestel» doet zich een tegenvaller voor van € 5,8 mln. Deze tegenvaller wordt voornamelijk veroorzaakt door extra inspanningen ten behoeve van het terugdringen van werkvoorraden en doorlooptijden bij de Hoge Raad.

Op operationele doelstelling 12.2 «Adequate toegang tot het rechtsbestel» doet zich een meevaller voor van € 15,2 mln. Deze wordt toegelicht in paragraaf 2.1

Ontvangsten

Tegenvaller Griffieontvangsten

Op operationele doelstelling 12.2 «Adequate toegang tot het rechtsbestel» doet zich een tegenvaller voor van € 5 mln. Het wetsvoorstel voor het nieuwe griffiestelsel is later in de Eerste Kamer der Staten-Generaal behandeld dan aanvankelijk gepland. Hierdoor worden minder ontvangsten gerealiseerd dan oorspronkelijk geraamd.

13 Rechtshandhaving, criminaliteits- en terrorismebestrijding

Artikel 13: Het niet-juridisch verplichte deel op dit beleidsartikel is bestuurlijk gereserveerd voor onder meer strafrechtelijke handhaving door het Openbaar Ministerie (OM), terrorismebestrijding en systeemvernieuwing van het CJIB. Daarnaast is een gedeelte complementair noodzakelijk of anderszins bestuurlijk gebonden. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om projecten als Meld Misdaad Anoniem, Veiligheidshuizen, Regionale Arrondissementale Justitiële Beraden en bestrijding voetbalvandalisme. Indien de middelen niet besteedbaar zijn, heeft dit consequenties voor de capaciteit bij het OM en het CJIB. Ook de middelen voor het programma Veiligheid begint bij Voorkomen (VbbV) zijn inmiddels voor een groot deel bestuurlijk gebonden.

Toelichting op beleidsartikel 13

Uitgaven

Tegenvaller Reclassering

Op operationele doelstelling 13.4 «Tenuitvoerlegging strafrechtelijke sancties» doet zich een tegenvaller voor van € 8,3 mln. De binnen het Ministerie van Justitie verdeelde taakstellingen raken ook het reclasseringsbudget. Het is echter niet mogelijk gebleken de ingeboekte ombuigingen te realiseren omdat lopende subsidieafspraken niet zijn terug te draaien.

Meevaller slachtofferbeleid

Tegenvaller NCTb

Op operationele doelstelling 13.6 «Terrorismebestrijding» doet zich een tegenvaller voor van € 5,6 mln. De tegenvaller wordt met name veroorzaakt door extra uitgaven in verband met de beveiliging van vliegvelden Eindhoven en Schiphol, beveiliging ten behoeve van het Libanontribunaal dat is gevestigd in Nederland en het project Cameratoezicht.

Wet en Protocol Identiteitsvaststelling (IWPI)

Op operationele doelstelling 13.3 «Handhaving en vervolging» heeft het Ministerie van Justitie € 5,4 mln. ontvangen van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties voor de Invoering Wet en Protocol Identiteitsvaststelling (IWPI). Het protocol is gebaseerd op de nieuwe wet Identificatie verdachten, veroordeelden en getuigen. Het protocol beschrijft op welke wijze de identiteitsvaststelling in welke situaties moet worden uitgevoerd. Het gaat uit van het gebruik van een aantal instrumenten voor het vaststellen van de identiteit van verdachten en veroordeelden, zoals documentcontrole, vingerafdrukken en foto's.

Op operationele doelstelling 13.4 «Tenuitvoerlegging strafrechtelijke sancties» vindt een desaldering plaats van € 11,3 mln. Tevens doet zich een tegenvaller voor van € 10,5 mln. Deze mutaties worden toegelicht in paragraaf 2.1.

Ontvangsten

Verbeurdverklaringen

14 Jeugd

Artikel 14: Het niet-juridische verplichte deel van het budget op dit beleidsartikel is gereserveerd voor onder andere de aanpak van jeugdcriminaliteit en de verbetering van de kwaliteit van de Justitiële Jeugdinrichtingen (JJI's).

Toelichting op beleidsartikel 14

Op dit beleidsterrein hebben geen mutaties plaatsgevonden die een toelichting behoeven.

15 Vreemdelingen

Toelichting op beleidsartikel 15

Uitgaven

Biometrie en keteninformatisering

Op operationele doelstelling 15.2 «Opvang gedurende beoordeling verblijf» heeft een technische mutatie plaats gevonden van € 9,3 mln. De post biometrie en keteninformatisering zoals in de 1^ste suppletoire begroting 2010 van het Ministerie van Justitie weergegeven is abusievelijk op artikel 15.2.3 geplaatst in plaats van artikel 15.2.2. Dit wordt hiermee gecorrigeerd.

Op operationele doelstelling 15.2 «Opvang gedurende beoordeling verblijf» doet zich onder meer een tegenvaller voor van € 15,1 mln, een meevaller van € 15 mln. en een tegenvaller van € 12 mln. Tevens is er sprake van een herberekening het budget uit ODA. Deze mutaties worden toegelicht in het overzicht belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2010, zie paragraaf 2.1.

17 Internationale rechtsorde

Op dit beleidsterrein hebben geen mutaties plaatsgevonden die een toelichting behoeven.

2.3 De niet-beleidsartikelen

91 Algemeen

Toelichting op niet-beleidsartikel 91

Op dit beleidsterrein hebben geen mutaties plaatsgevonden die een toelichting behoeven.

92 Nominaal en onvoorzien

Toelichting op niet-beleidsartikel 92

Op het niet beleidartikel 92 vindt dekking plaats voor het voorlopige negatief resultaat 2010 door middel van een kasschuif. Deze mutatie wordt toegelicht in paragraaf 2.1.

93 Geheim

Op dit beleidsterrein hebben geen mutaties plaatsgevonden.