Nr. 66 VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG

De vaste commissie voor Financiën1 heeft op 6 april 2011 overleg gevoerd met staatssecretaris Weekers van Financiën over:

• – de brief van de staatssecretaris van Financiën d.d. 10 december 2010 met de reactie van de staatssecretaris naar aanleiding van de brief van de vaste commissie voor Financiën inzake het partnerbegrip (32 130, nr. 23);

• – de brief van de staatssecretaris van Financiën d.d. 15 december 2010 met informatie ten behoeve van de motie-Bashir c.s. (32 504, nr. 55) inzake tijdelijke willekeurige afschrijving zeescheepvaartmaatschappen (32 504, nr. 63);

• – de brief van de staatssecretaris van Financiën d.d. 22 december 2010 over btw-ontwijkende structuren en financiële instellingen (32 596, nr. 1);

• – de brief van de staatssecretaris van Financiën d.d. 22 februari 2011 over de toezeggingen met betrekking tot de behandeling van het Belastingplan 2011 c.a. (32 504) (32 504, nr. 64);

• – de brief van de staatssecretaris van Financiën d.d. 18 maart 2011 houdende intrekking van het wetsvoorstel inzake Wijziging van de Wet inkomstenbelasting 2001 met betrekking tot de indexering van het eigenwoningforfait (32 303, nr. 5);

• – de brief van de staatssecretaris van Financiën d.d. 5 april 2011 over de stand van zaken rond moties en toezeggingen Belastingplan 2011 c.a. (32 504) (32 504, nr. 65).

Van dit overleg brengt de commissie bijgaand geredigeerd woordelijk verslag uit.

Voorzitter: Koolmees/Dezentjé Hamming-Bluemink

Griffier: Giezen

De heer Groot (PvdA): Voorzitter. Dit is een verzameloverleg en ik wil de verzameling overzichtelijk houden. Wat mij betreft hoeven we niet de volle tweeënhalf uur vol te maken. Ik dank de collega’s voor het aan de agenda toevoegen van de Wet inkomstenbelasting 2001 met betrekking tot de indexering van het eigenwoningforfait. In gewonemensentaal gaat het om de villabelasting, die het kabinet voor een deel heeft ingetrokken. Mijn partij vindt die intrekking nog steeds onterecht, zowel qua inhoud als qua motivering. Qua inhoud was de maatregel bedoeld om aan de meest gefortuneerde mensen in het land – bij mensen met een huis boven 1 mln. kun je daarvan wel spreken – ook een bijdrage te vragen voor de lasten van de crisis. Dat is redelijk, want uit de laatste CPB-cijfers blijkt dat werknemers met lage inkomens er meer op achteruit gaan dan die met hoge inkomens. De motivering van het kabinet is dat we niet moeten willen dat de villabelasting binnen de kortste keren een portiekbelasting wordt. Dat is pure demagogie. Voor € 140 000 heb je een aardige portiekwoning. Als je daar een prijsstijging van 3,5% per jaar op loslaat, duurt het zo’n 60 jaar voordat je in zo’n portiekbelasting terechtkomt.

Belangrijker nog is de feitelijke ontwikkeling. Vorig jaar zijn de huizenprijzen gedaald. Dit jaar zal er nog een kleine daling plaatsvinden. Dat betekent dat er feitelijk steeds minder villa’s onder de villabelasting zijn komen te vallen. Het zijn er nu 25 000 en het worden er voorlopig alleen maar minder, zelfs als je niet indexeert. De intrekking van het wetsvoorstel is dus om die reden onterecht. Daarom zal mijn fractie samen met de fracties van SP, GroenLinks en ChristenUnie het wetsvoorstel een dezer dagen opnieuw indienen. Ik kan de staatssecretaris geruststellen: het is niet de bedoeling dat deze nieuwe belasting voor 100 jaar gaat gelden. We trekken het wetsvoorstel graag weer in als het in samenhang wordt bezien met een algehele hervorming van de woningmarkt, waarbij de hele woningmarkt op een rechtvaardige wijze wordt hervormd. Het kabinet heeft dit dus zelf in de hand.

De heer Braakhuis (GroenLinks): Nu blijkt ook nog dat de financiële markten verhoogde risico’s lopen door de handhaving van ons huidige systeem. Vorige week waarschuwden zowel de topeconomen van het IMF als de Nederlandsche Bank dat de situatie onhoudbaar aan het worden is. Maar wat doet het kabinet? Het steekt nog steeds de kop in het zand. Sterker nog: het kabinet heeft het wetsvoorstel tot indexering van het eigenwoningforfait, de zogenaamde villabelasting, ingetrokken. Dit betekent tussen nu en 2040 een cadeautje van 20 mld. voor rijke mensen met villa’s van 1 mln. of meer. Dat zijn mensen die dit geld absoluut niet nodig hebben. De gehele huurtoeslag kost slechts 2 mld. en toch ziet het kabinet aanleiding om daarop 200 mln. te bezuinigen. Het kabinet legt op deze manier de rekening van de crisis eenzijdig neer bij die mensen die deze rekening niet of nauwelijks kunnen betalen. De sterkste schouders worden ontzien. Dat laten we natuurlijk niet gebeuren. Zoals de heer Groot al heeft aangekondigd zullen we daarom het wetsvoorstel opnieuw indienen, samen met andere oppositiepartijen.

Nu het toch over belastingontwijking gaat: GroenLinks vindt het onacceptabel dat rijke Nederlanders massaal ook nog eens belastingheffing ontduiken. De sterkste schouders dragen niet de zwaarste lasten, maar ontlopen ze. Wij zijn dan ook erg blij met het aangenomen amendement-Braakhuis/Bashir, dat een einde probeert te maken aan de fiscale constructie waarbij mensen met veel geld de erfbelasting kunnen ontwijken via Zwitserland, de zogenaamde Edelweissroute. De staatssecretaris heeft aangegeven moeite te hebben met de uitvoering van dit amendement en beter uitvoerbare alternatieven te willen onderzoeken. Graag krijg ik van de staatssecretaris de bevestiging dat het doel van dit amendement hoge prioriteit krijgt binnen de Belastingdienst. Daarbij zou ik graag wat nauwkeuriger willen weten waar de staatssecretaris nu staat met de uitvoering van dit amendement of met een alternatief ervoor met hetzelfde doel. Het is eigenlijk de vinger aan de pols houden. We hebben natuurlijk een termijn afgesproken; daar ben ik me ook zeer van bewust. Het is voor ons echter zeer belangrijk om te weten of er voortgang op dit dossier wordt geboekt.

Dan nog even de btw; we zijn toch bezig met belastingontwijking. Ik ben ontzettend verbaasd door de mededeling dat de Belastingdienst bij één op de vier onderzochte internationale instellingen btw-ontwijkende structuren heeft ontdekt. Tel daarbij op de rulings, waarvan we nog steeds de inhoud niet kennen maar waarvan we allemaal denken dat ze ook aantrekkelijk zijn voor deze bedrijven, en de schade voor de schatkist loopt toch wel erg op. Nogmaals, het kabinet bezuinigt op de gewone burgers, maar blijkbaar komen grote bedrijven met voldoende geld weg via dit soort ontwijkingen. Alleen al de btw is een kostenpost van 50 mln. per jaar. Wat ik me daarbij afvraag, is hoe de staatssecretaris dit goed gaat maken met al die Nederlanders die wel gewoon hun belasting betalen. Is de schade inmiddels verhaald op de desbetreffende bedrijven en, zo nee, is de staatssecretaris dat alsnog van plan? Heeft de staatssecretaris de beschikking over voldoende sanctiemogelijkheden tegen deze belastingontwijking en zijn de sancties voldoende afschrikwekkend? Hoe staan de vorderingen op Europees niveau? Staat de harmonisatie van btw-belastingen daar wel hoog genoeg op de agenda? Natuurlijk heeft Europese regelgeving onze voorkeur, maar welke mogelijkheden heeft de staatssecretaris om in Nederland alvast regels te treffen als er onvoldoende schot in de zaak zou zitten op Europees niveau?

De heer Van Vliet (PVV): Voorzitter. De staatssecretaris heeft ons een overzicht gestuurd van de stand van zaken rond moties en toezeggingen inzake het Belastingplan 2011. Dank daarvoor. In ongeveer 97 van de 100 gevallen staat er ofwel «afgerond» of «zie startnota». Wanneer mogen wij die startnota concreet verwachten? Dat is een zeer belangrijk stuk waar we heel graag diepgaand met de staatssecretaris het gesprek over willen aangaan.

Punt 19 op bladzijde 3 van het lijstje gaat over een toezegging inzake de rietdekkersbranche. Als stand van zaken staat daarbij: afgerond; gesprek tussen directoraat-generaal van de Belastingdienst en de rietdekkersbranche heeft plaatsgevonden op 23 november. Mag ik daarvan de uitkomst vernemen? Punt 27 van de lijst gaat over de Edelweissroute en de toezegging om schriftelijk te reageren. Bij de stand van zaken van de staatssecretaris staat: schriftelijke reactie opgenomen in brief van 12 november; nader wordt onderzocht of er alternatieven zijn voor de aangenomen amendementen met betrekking tot dit onderwerp. Daarop krijg ik graag een nadere toelichting van de staatssecretaris. Hoever staat het daarmee?

Op de agenda van vandaag staat ook het punt van de tijdelijke willekeurige afschrijving zeescheepvaartmaatschappijen. Daarvoor wil ik de staatssecretaris een compliment maken. Ik vind dat hij dat keurig heeft opgelost. Dat mag ook wel een keer gezegd worden.

De btw-ontwijkende structuren en financiële instellingen vormen een punt van zorg. Zoals mijn collega’s al zeiden is er een palet aan maatregelen mogelijk, omdat de staatssecretaris zelf vindt dat die structuren niet acceptabel zijn. In eerste instantie wordt ingezet op fraus legis en, als dat niet goed blijkt te werken, eventueel een wetswijziging. Hoe wordt gemonitord of fraus legis een afdoende sanctiemiddel is? Is er op dit punt een aanschrijving van de staatssecretaris naar de eenheden van de Belastingdienst ter zake uitgegaan, of is anderszins ingevuld dat die constructies moeten worden bestreden met fraus legis?

Dan de intrekking van het wetsvoorstel over de indexering eigenwoningforfait. De collega’s aan weerszijde vlogen met berekeningen naar elkaar toe. Ziet de staatssecretaris gelegenheid de Kamer een overzicht te sturen, een eigen berekening van zijn zijde, met een aantal elementen erin? Die elementen zouden kunnen zijn een beeld van het eigenwoningbestand in Nederland – hoeveel woningen in welke staffel? – en van wat inflatie en indexatie daarmee gaan doen. Met andere woorden: wat is de financiële onderbouwing die het kabinet kan geven om dit voorstel in te trekken? Als mijn fractie straks een eindoordeel moet geven over een nieuw voorstel dat wordt ingediend door collega’s, wil zij dat doen op basis van feiten. De getallen waarmee de staatssecretaris kan komen, vind ik eigenlijk belangrijker dan die van de collega’s, met alle respect.

Mevrouw Neppérus (VVD): Voorzitter. Ik neem een paar onderwerpen uit de agenda. Eerst de btw-constructies. Daar heeft de staatssecretaris een brief over geschreven. We zien hoe Zwitserland wordt ingeschakeld om toch btw te kunnen terugkrijgen bij lichamen die verder zijn vrijgesteld. De brief van de staatssecretaris klinkt strijdlustig – dat spreekt ons aan – maar hoe staat het er nu mee? Hoe krijg je dit nu concreet?

Verder zou ik, meer in het algemeen, het volgende willen zeggen over bedrijven die zijn vrijgesteld. Dat zijn er een heel aantal. Er zit toch iets paradoxaals in de btw. Bij de meeste belastingen hoef je als je bent vrijgesteld niet te betalen. De btw kun je echter als je bent vrijgesteld, zoals wij burgers, niet aftrekken. Wordt het geen tijd om toch eens aan de orde te stellen hoe we willen verdergaan met die vrijstellingen in de btw? Het geeft een heleboel gedoe en het houdt ons van de straat en ook de belastingambtenaren, die er veel aan moeten doen. Wij gaan dat zo meteen horen. Ik zou dus in het algemeen naar de vrijstellingen willen kijken.

Pratend over misbruik sluit ik me aan bij de collega’s die vragen hebben gesteld over de Edelweissroute. Hoe zit het met het kijken naar alternatieven?

Dan de werkkostenregeling. Daar zit iets facilitairs in. Waar je vroeger allemaal kosten vrij kon geven, is het nu gelimiteerd tot bepaalde bedragen van de loonsom. Werkgevers hebben de ruimte om dat in te voeren. Het hoeft nog niet – men heeft de tijd tot 2014 – maar echt lopen doet het nog niet. Heeft de staatssecretaris hier enig zicht op? En hoe gaat het nu met concrete zaken die waarschijnlijk al dan niet op nul zouden kunnen worden gewaardeerd? Namens mijn collega Aptroot, de fietsfanaat, vraag ik nog hoe het staat met de bedrijfsfietsen. Als mensen meer de fiets zouden kunnen gebruiken, is dat dan voldoende gedekt?

Mijn volgende punt betreft de scheepvaart. Ik heb er vertrouwen in dat het nu goed gaat lopen, maar ik ben wel van plan heel nauwlettend de radioreclames vanaf oktober te gaan volgen. Ik heb mij namelijk net als collega’s in hoge mate geërgerd. Dit is de tijd waarop men de belastingaangifte net moet hebben ingediend, maar het speelt wel. In oktober en november krijgen we meestal de reclames waarin gezegd wordt dat er nog een aftrekpostje is. Die branche is van belang, maar ik ga dit nauwlettend volgen en ik reken erop dat ook de staatssecretaris nauwlettend gaat volgen hoe zich dit ontwikkelt.

De heer Bashir (SP): Nu worden nog eens 70 000 mensen in feite gedwongen om af te zien van fiscaal partnerschap of voor 31 december van dit jaar naar de notaris te gaan. Mijn fractie vreest dat heel veel mensen niet op de hoogte zijn van dit feit en er in 2012, bij de aangifte over 2011, mee zullen worden geconfronteerd. Ik vraag de staatssecretaris dan ook met klem om nog eens te bekijken of dit onderwerp goed onder de aandacht kan worden gebracht van de belastingplichtigen die het betreft.

Mijn volgende punt is de aangenomen motie-Bashir c.s., waarin de regering wordt verzocht om een uitzondering te maken op de regeling tijdelijke willekeurige afschrijvingen voor investeringen in zeeschepen. Deze motie is ingediend na de misleidende reclame waarin beleggers een hogere fiscale aftrek werd beloofd dan hun inleg. Allereerst dank ik de staatssecretaris natuurlijk voor de uitgebreide brief over dit onderwerp en voor zijn duidelijke opstelling. Het dictum van de motie is niet geheel uitgevoerd, maar de brancheorganisaties zijn inmiddels met een reclamecode gekomen. Er wordt dus eigenlijk wel gehandeld in de geest van de motie en daar is de SP-fractie tevreden mee. Het moet echter in de praktijk wel zo uitpakken als gewenst. Kan de staatssecretaris vanuit zijn eigen waarneming bevestigen dat de door de branche opgestelde reclamecode er echt voor zorgt dat de agressieve reclame-uitingen tot het verleden behoren? De maatregel waarover het hier gaat, is de tijdelijke willekeurige regeling voor afschrijvingen. Deze regeling was een crisismaatregel. Kenmerk van een tijdelijke willekeurige afschrijving is dat zij tijdelijk is. Ik vraag de staatssecretaris dan ook om nu duidelijk te maken dat de regeling tijdelijke willekeurige afschrijving niet zal worden verlengd. Dan weten de belastingplichtigen waar ze aan toe zijn en zijn we er duidelijk over dat een tijdelijke regeling ook tijdelijk blijft.

Ik ga nu in op de btw-ontwijkende structuren. Ik wil vooropstellen dat de SP-fractie de keuze van banken om belasting te ontwijken en dus in feite de belastingbetaler af te zetten scherp afkeurt, vooral met het oog op het feit dat het dezelfde banken waren die de belastingbetaler nodig hadden om overeind te blijven. Uit onderzoek blijkt dat de financiële instellingen de constructies niet meer gebruiken of wellicht gaan implementeren in de toekomst. Bij mij gaan dan meteen de alarmbellen rinkelen. Als zij die constructies namelijk in de toekomst wellicht gaan gebruiken, zitten we nog steeds op hetzelfde spoor met de banken. Zijn de alarmbellen bij de staatssecretaris ook afgegaan toen de financiële instellingen aangaven in de toekomst wellicht deze constructies te gaan gebruiken? Wanneer een instelling namelijk laat weten deze constructies te gaan gebruiken, is er wat ons betreft maar één mogelijkheid, namelijk dat de inspecteur de constructies afkeurt. De staatssecretaris geeft ook aan dat hij mogelijk de btw-wetgeving hierover wil aanpassen. We dringen erop aan om die wet niet aan te passen, maar dat gewoon te doen.

Ik heb over dit onderwerp ook een voor ons zeer principieel punt. Tijdens het mondelinge vragenuur van 23 april 2010 heeft de minister van Economische Zaken als plaatsvervanger van de staatssecretaris van Financiën gezegd dat ING in 2008 heeft aangegeven dat de route via Zwitserland loopt. Vervolgens heeft de staatssecretaris als antwoord op mijn Kamervragen van 25 maart 2010 gezegd tot voor kort niet op de hoogte te zijn geweest van deze constructie. Ik heb hier ook op 23 april 2010 via Kamervragen opheldering over gevraagd. Want wat klopt er nu van dit verhaal? Was de staatssecretaris in 2008 wel of niet op de hoogte? Het antwoord van de staatssecretaris was naar het oordeel van de SP-fractie volstrekt onvoldoende, want de staatssecretaris gaf aan dat de Belastingdienst in 2008 wel op de hoogte was, maar de staatssecretaris zelf pas sinds 2010. Ik vind dit niet kunnen. De staatssecretaris is namelijk ministerieel verantwoordelijk. Als wij vragen of hij ergens van op de hoogte is, dan bedoelen we daarmee ook de Belastingdienst. Wij kunnen immers niet via Kamervragen aan de Belastingdienst vragen of die iets wist en waarom de dienst niet ingreep. Het gaat om de voorganger van deze staatssecretaris, maar ik vind niet dat de staatssecretaris zich achter ambtenaren kan verschuilen door te zeggen: ik wist het niet, maar de Belastingdienst wel. Ook staatsrechtelijk gezien is dat niet zuiver. Ik wil dus alsnog van de staatssecretaris horen dat hij bevestigt dat hij in 2008 wel op de hoogte was van de constructie, ook al wist hij het zelf niet. De Belastingdienst wist het wel en dat komt op hetzelfde neer, omdat we de Kamervragen niet aan de Belastingdienst kunnen stellen.

De staatssecretaris heeft een toezegging gedaan over het toeslagensysteem. Dat kost 4 mln. per maand omdat het niet is geïmplementeerd. De staatssecretaris heeft in januari aangegeven dat hij binnen twee maanden met een brief zou komen. Die brief hebben wij nog niet ontvangen.

De staatssecretaris heeft ook toegezegd om te bekijken of er een meldingsplicht kan komen voor belastingadviseurs die een belastingconstructie opstellen. De minister zou daarop op een later tijdstip terugkomen. Hoe staat het daarmee?

De heer Omtzigt (CDA): Voorzitter. Ik ben blij dat we dit belangrijke debat voeren in deze belangrijke commissiezaal over deze buitengewoon belangrijke onderwerpen.

Ik sluit mij aan bij de vraag van de heer Van Vliet wanneer wij de startnotitie kunnen verwachten. Ik denk namelijk dat we daar het echte politieke debat over gaan voeren en dat er vandaag een aantal dingen op de agenda staan die gewoon een keer afgehandeld moeten worden. Wat dat betreft kijken wij ook erg uit naar het partnerbegrip en de wijze waarop dat wordt vormgegeven. Ik heb hierover een tekst voorbereid, die ik echter zal opsparen tot dat debat.

Ik vraag wel aandacht voor de overgangsproblematiek die is ontstaan door de wijziging in het partnerbegrip. Daaraan is ook gerefereerd door de heer Bashir en de heer Van Vliet. Is er duidelijk gecommuniceerd naar mensen die om allerlei redenen geen fiscaal partners waren terwijl ze getrouwd waren? Is er aandacht voor overgangsproblematiek? We hebben bijvoorbeeld een aantal brieven gekregen van mensen die duurzaam gescheiden wonen maar wel getrouwd zijn, bijvoorbeeld omdat ze op locaties werken die zo ver van elkaar zijn verwijderd dat de woon-werkafstand heel groot zou zijn. Zij zien zich geconfronteerd met twee hypotheken waarvan de een niet meer aftrekbaar is. Dat is een voorbeeld van overgangsproblematiek die best vervelend kan zijn. Het is ook vervelend om deze mensen te dwingen tot een echtscheiding terwijl ze daar helemaal geen intentie toe hebben. Is hier voldoende aandacht voor geweest? Wil de staatssecretaris eens kijken naar dit soort overgangsproblematiek?

Ik noem in dit kader ook onze motie, waarin de regering wordt verzocht om eens te kijken naar een laagdrempelige wijze om je te registeren als sociaal partners. Ik heb daar onvoldoende uitvoering van gezien. Er staat dat de toezegging is uitgevoerd, maar veel mensen weten niet hoe zij zich op een makkelijke manier als sociaal partners kunnen registreren. Waarom is daar geen publiekrechtelijke manier voor bedacht?

Mijn complimenten voor de wijze waarop de motie over de zeescheepvaart is uitgevoerd, ook al hadden wij die motie niet gesteund.

Dan de btw-ontwijkingsstructuren. Ik dank de staatssecretaris voor de toezegging om onmiddellijk in te grijpen wanneer zich weer zoiets voordoet. Wil de staatssecretaris op dat moment ook onmiddellijk de Kamer informeren, en helemaal als die constructies zich voordoen bij semistaatsbanken en dat soort instellingen? Wij volgen die instellingen op de voet, net als de collega’s, en lezen tegenwoordig alle voetnoten inclusief die over de beloningen.

Ik ga nu in op het vrijwilligerswerk. In antwoord op Kamervragen geeft de staatssecretaris een toetsingskader met voorwaarden waaronder de constructie mogelijk is waarin vrijwilligers die van een ANWI een vrijwilligersvergoeding hebben gehad, die vergoeding terugstorten of terugbetalen en van de belasting aftrekken. Wij vinden het heel goed dat dit nu wordt gepubliceerd, want het geeft rechtszekerheid. Het kan niet zo zijn dat iedereen zomaar een briefje kan krijgen en € 1500 van de belasting kan aftrekken. Wij hebben er dus alle begrip voor. Er is echter wel een reëel knelpunt. Dit toetsingskader is pas in 2011 openbaar geworden en wordt nu met terugwerkende kracht losgelaten op 2008, 2009 en 2010. Wij krijgen signalen van veel vrijwilligersorganisaties waarbij de ene vrijwilliger in het ene gebied het wel mocht en de andere vrijwilliger in het andere gebied het niet mocht. Dat is een rechtsonzekerheid waar we niet op zitten te wachten. Ik vind het ook slordig dat het toetsingskader pas openbaar wordt in 2011 en wordt toegepast op 2008. Dat is normaal gesproken iets voor belastingparadijzen en niet voor onze Belastingdienst. Zou de staatssecretaris willen overwegen om over 2008 en 2009 coulance te betrachten? Voor 2010 hoeft het niet, want die belastingaangifte wordt nu ingediend. Ik vraag de staatssecretaris echter voor 2008 en 2009 te stoppen met dat soort invorderingen en enige coulance te betrachten. Ik vind dat de overheid hier zelf een fout heeft gemaakt.

Overigens bedank ik de staatssecretaris wel voor de uitgebreide en goede beantwoording van een aantal Kamervragen, met name de vraag over het handhavingstekort. Daar hebben wij eergisteren antwoord op gekregen. Het was een lastige vraag, maar de staatssecretaris komt met wetgeving bij het Belastingplan dat er nu aankomt. Het is goed dat we niet in de openbaarheid gaan bediscussiëren hoe je de belasting in dit geval kunt ontduiken. Mijn complimenten echter voor het feit dat we in staat zijn om lastige problemen op die wijze af te doen en in deze commissie eens een keer geen spoeddebat aan te vragen.

Tot slot kijk ik, net als de heer Van Vliet, nog even naar de lijst met toezeggingen. Ik sluit me aan bij zijn vraag over de rietdekkers. Op toezeggingen 16, 25, 29 en 37 kijken wij nog uit naar een nadere toelichting, maar die hoeft niet vandaag te komen. Wij zien die toezeggingen nog niet als geheel vervuld.

De heer Koolmees (D66): Voorzitter. Ik ben het eens met de opmerking van de heer Van Vliet en de heer Omtzigt dat het belangrijkste punt eigenlijk schittert door afwezigheid. Dat is de startnotitie. Daar had ik het vandaag graag over willen hebben, maar de brief komt als het goed is deze maand nog. Ik dacht dat het voor 1 april zou zijn. Kan de staatssecretaris zeggen wanneer de startnotitie wel komt? Ik wil er wel alvast iets over zeggen. Het aantal huishoudens neemt de komende jaren toe, zo bleek vorige week uit cijfers van het CBS, en de samenstelling van de huishouders verandert flink. In 2050 telt Nederland volgens het CBS 3,7 miljoen eenpersoonshuishoudens; dat is 1 miljoen meer dan nu. Achter iedere tweede deur is dan een alleenstaande te vinden. Het aantal alleenstaandenhuishoudens neemt dus fors toe. We weten ook uit onze hoorzitting over leefvormneutraal belastingbeleid dat er forse verschillen in belastingheffing bestaan tussen gezinnen, samengestelde huishoudens en eenpersoonshuishoudens. Voor ons is dit een heel belangrijk thema. Op welke manier gaat de staatssecretaris hieraan aandacht besteden in de fiscale brief, ook in relatie tot een eventueel progressie-effect? Aangezien die mensen gemiddeld meer belasting betalen en het aantal huishoudens toeneemt, zullen namelijk ook de belastinginkomsten toenemen. Kan de staatssecretaris daarop reflecteren?

Verder wil ik ingaan op twee btw-punten. In de eerste plaats is dat de btw-verlaging in de bouw. Sommige crisisregelingen duren namelijk maar voort, ook al zeggen toonaangevende economische instituten als het OESO dat we eigenlijk moeten stoppen met de stimuleringsregelingen. De tijdelijke crisisregeling voor de bouw wordt per 1 juli gestopt; daar ga ik althans nog steeds van uit. RTL Nieuws belde mij echter op 1 april met de mededeling dat de regeling weer wordt verlengd. Wat is er waar van dat gerucht? Is de staatssecretaris voornemens de regeling te verlengen? Wat zijn de kosten daarvan en hoe worden die eventueel gedekt?

In de tweede plaats ga ik in op de btw op de kunst. In dit geval gaat het juist om een verhoging en niet om een mogelijke verlenging van een verlaging. De verhoging op de btw op de kunst is uitgesteld tot 1 juli. Daarmee zijn de belangrijkste problemen door deze verhoging nog niet opgelost, want er blijft een rare uitzonderingspositie bestaan van de podiumkunsten ten opzichte van ander vertier. Is cabaretière Claudia de Breij met een clownsneus op en een aap op haar schouder een circusact en valt zij daarmee in het lage tarief? Is het festival De Parade, waar zweefmolens staan maar ook bioscopen en een circus, een bioscoop of toch een instelling voor podiumkunst? Dat soort vragen leeft nog steeds bij D66. Is de staatssecretaris nog steeds voornemens om de btw per 1 juli te verhogen of kunnen wij in de startnotitie een aangename verrassing verwachten?

Ik sluit me aan bij de vragen van mijn collega’s over de Edelweissroute.

Ik sluit me volledig aan bij de opmerkingen en de vragen van de heer Omtzigt over vrijwilligers. Ook ik heb berichten gekregen van vrijwilligers die in verschillende regio’s anders worden behandeld. Dat kan niet de bedoeling zijn.

Staatssecretaris Weekers: Voorzitter. Ik bedank de Kamerleden voor hun vragen en voor enkele complimenten hier en daar. Op die onderwerpen zal ik nog uitgebreid terugkomen!

Ik begin met een vraag van de heren Van Vliet, Omtzigt en Koolmees: wanneer komt de fiscale agenda? Ik had beloofd dat die tegen 1 april zou komen. Ik moest overwegen of die agenda op 1 april in het kabinet zou komen of aanstaande vrijdag, 8 april. Gelet op de mythes rond 1 april leek het me verstandig om het op 8 april te doen. De fiscaliteit is te serieus om op 1 april af te doen! Ik verwacht dus dat het eerder een kwestie is van dagen dan van weken voordat het stuk de Kamer bereikt. Aan de hand van de fiscale agenda kunnen we een aantal fundamentele debatten voeren over de vraag hoe om te gaan met de fiscaliteit in de komende jaren en over de prioriteiten daarbinnen.

De heer Groot, de heer Braakhuis en de heer Bashir hebben aangekondigd met een initiatiefwetsvoorstel te komen, dat al door het vorige kabinet is voorbereid. Het initiatiefwetsvoorstel gaat over het niet meer indexeren van de villabelasting. Ik wil een misverstand rechtzetten dat wellicht bestaat in de huiskamer. Het is niet zo dat het kabinet de villabelasting heeft afgeschaft. De villabelasting blijft onverkort bestaan. Alleen vindt het kabinet dat villabelasting echt voor villa’s is en we ervoor moeten oppassen dat we geen sluipmoordenaar in het eigenwoningforfait introduceren waardoor op termijn ook de portiekwoningen worden belast. De term «portiekwoningbelasting» is een mooie vondst van de huidige minister van Financiën. Ik wil ook een ander misverstand wegnemen. Er was in het kader van het regeerakkoord al besloten om dit wetsvoorstel in te trekken. Het wetsvoorstel was overigens al controversieel verklaard door de Tweede Kamer in de vorige samenstelling. Om die reden staat de houdbaarheidswinst van het wetsvoorstel ook niet in de meerjarencijfers van het Centraal Planbureau. Dit kabinet heeft bij zijn aantreden, ook in het kader van het regeer- en gedoogakkoord, besloten om het wetsvoorstel in te trekken. Daar hoeft dus geen alternatieve dekking voor gevonden te worden, simpelweg omdat de houdbaarheidswinst niet in de boeken stond. Over die houdbaarheidswinst vond zo-even een interruptiedebatje plaats tussen de heer Omtzigt en de heer Braakhuis. Die is natuurlijk nooit 20 mld. geweest. Als we het over dergelijke grote, structurele bedragen zouden hebben bij dit soort voorstellen, zou ik daar samen met de minister natuurlijk nog eens serieus naar hebben willen kijken. Dit bedrag klopt natuurlijk niet. Het wetsvoorstel had een houdbaarheidseffect van 0,2% bbp, wat neerkomt op 1,2 mld. op zeer lange termijn, dus pas ergens rond 2040. De opbrengst, die uiteindelijk in 2040 pas de 1,2 mld. bereikt, loopt buitengemeen langzaam op.

Staatssecretaris Weekers: Je kunt appels met peren vergelijken, maar het houdbaarheidseffect wordt pas bereikt op buitengewoon lange termijn en is 0,2% bbp. Je kunt zeggen: het begint met een piepklein stukje en het loopt zoetjesaan op. Dat is afhankelijk van de uitgangspunten die je hanteert. Dat hangt ook samen met de vraag hoe stevig het erin hakt. Als je al snel een grote opbrengst verwacht, hakt het er ook al buitengewoon snel in bij gezinnen. Als de opbrengst echter volstrekt te verwaarlozen is, hakt het er nauwelijks in. Het is dus afhankelijk van de uitgangspunten. De heer Van Vliet heeft gevraagd naar een preciezere berekening op papier. Die wil ik best later verschaffen; dat is geen enkel punt. En als er technische assistentie moet worden verleend bij het initiatiefwetsvoorstel, dan is mijn ministerie daartoe natuurlijk altijd bereid. Heel veel werk is al gedaan, maar de berekeningen die de heer Van Vliet heeft gevraagd, kunnen wellicht in het kader van de technische assistentie ook nog worden aangeleverd, zodat ze door de indieners kunnen worden meegenomen in het initiatiefwetsvoorstel.

Ik wil even kijken naar wat veronderstellingen. Hoe gaan de huizenprijzen zich ontwikkelen? Gaat dat met 2% of met 3,5%? Je moet een uitgangspunt nemen. Veronderstel dat de huizenprijzen zich met 3,5% ontwikkelen. Dan zal over 10 jaar al 8% van alle koopwoningen de nominale waarde van 1 mln. overschrijden. Over 25 jaar is dat 16%. Over 30 jaar valt een derde van alle woningen hieronder en over 40 jaar de helft van de woningen. Over 60 jaar zouden alle woningen eronder vallen. Met dezelfde uitgangspunten, dus een waardestijging van 3,5% per jaar, vallen over 24 jaar woningen die op dit moment worden verkocht voor € 450 000 onder de villabelasting. Over 31 jaar vallen woningen van € 350 000 eronder en over 41 jaar woningen van € 250 000. Als de huizenprijzen sterker stijgen, als de inflatie fors toeneemt, zullen woningen van deze orde van grootte al veel sneller onder een dergelijke maatregel vallen. Als er geen sprake is van inflatie of stijging van huizenprijzen valt er ook niets extra’s onder. Dat is dus maar de vraag. Dat geeft eigenlijk ook aan dat er iets heel oneerlijks in de maatregel als zodanig zit. Het is zeer afhankelijk van de inflatie in de komende decennia of een huis ineens als villa moet worden gekenmerkt. In de vorige kabinetsperiode was een grote Kamermeerderheid het erover eens dat het meer dan 1 mln. moest zijn. Daar zie je ook plaatjes bij van villa’s. Het voorstel was ook beperkt tot zo’n 25 000 woningen. Ja, dat zijn villa’s. Maar straks schaar je 16% of 33% of 50% van de Nederlandse woningvoorraad eronder. Dat is misschien ver weg, maar je zegt nu alvast dat het dan villa’s zijn. Ik vind dat niet fair.

Staatssecretaris Weekers: Dan zeg ik dat graag toe.

Ik ga nu in op de btw-structuren van financiële instellingen. Ik begin met de vraag van de heer Bashir. In antwoord op Kamervragen zei mijn ambtsvoorganger in 2008 dat hem niets bekend was. Later bleek dat het de Belastingdienst wel bekend was. We moeten even heel goed bekijken hoe dit werkt. De staatssecretaris is niet op de hoogte van de situatie van alle belastingplichtigen. Dat mag hij zelfs niet zijn. De inspecteur heeft daar een bepaalde verantwoordelijkheid in. Er kunnen uiteindelijk zaken bij de staatssecretaris terechtkomen, maar als zaken binnen de Belastingdienst bij een inspecteur bekend zijn, die daarover al een hele discussie heeft gevoerd, dan wil dat nog niet zeggen dat die zaken bij de staatssecretaris bekend waren, ook vanwege de geheimhoudingsplicht van de inspecteur. In elk geval was het op enig moment op politiek niveau bekend en hebben we de zaak aangepakt. Daarover heb ik de Kamer bij brief geïnformeerd in december. Misschien is dat mede naar aanleiding van de vragen van de Kamer gebeurd. Ik kan me het vragenuur in maart vorig jaar nog goed herinneren waarin de minister van Financiën bij monde van minister Van der Hoeven heeft geantwoord dat het tot de bodem uitgezocht zou worden. Dat is ook gebeurd en dat heeft uiteindelijk geleid tot de rapportage die ik in december aan de Kamer heb gestuurd.

De heer Groot heeft gevraagd naar de stand van zaken. Er is nu, net als in december, geen enkele financiële instelling die de Zwitserlandroute bewandelt. Wel was een aantal financiële instellingen van plan om die route te gaan bewandelen. Dat heb ik in december ook in mijn brief geschreven. Met deze instellingen worden stevige gesprekken gevoerd om hen daarvan af te houden. Tegen structuren waarbij economische activiteiten reëel elders plaatsvinden, kunnen wij uiteraard niet optreden. Er is immers sprake van vrijheid van vestiging. Als wij wel kunnen optreden, zullen wij dat zeker doen. Ik zal op dit punt de vinger aan de pols houden. Ik kan de Kamer in ieder geval toezeggen dat ik het haar zal meedelen als de situatie verandert ten opzichte van de situatie die ik in de brief van december heb beschreven. Ik begrijp dat deze materie gevoelig ligt en ik begrijp dat de Kamer hierin bijzonder is geïnteresseerd.

Staatssecretaris Weekers: Ik ben bereid om elke dag met de Kamer over zulke zaken debatten te voeren. Ik kan echter uiteraard niet al op een zaak ingaan bijvoorbeeld een dag nadat een inspecteur die zaak heeft geconstateerd, terwijl hij nog nader onderzoek doet en erover nog correspondeert met een belastingplichtige. Wij hebben een probleem geconstateerd. Ere wie ere toekomt; de heer Bashir was een van de mensen die het politieke debat hierover heeft geëntameerd. Het heeft wat tijd gekost, maar uiteindelijk zijn wij er met z’n allen in geslaagd te bewerkstelligen dat op dit moment geen enkele structuur hiervoor actief is. Wij zitten erbovenop. Wij zullen niet tolereren dat de betaling van de btw wordt ontweken.

Met name de heer Van Vliet heeft gevraagd hoe dit wordt aangepakt en hoe de fraus legis wordt gemonitord. De aanpak ligt bij één belastingregio en wordt gemonitord. De bestrijdingsmethode is duidelijk. Die loopt via misbruik van recht, dus eigenlijk het fraus-legisvraagstuk. Eén regio neemt hierbij dus het voortouw. Wij volgen dat op de voet.

Staatssecretaris Weekers: Het antwoord op de eerste vraag is volmondig ja. Ik ben van harte bereid om bijvoorbeeld in augustus de stand van zaken nog even weer te geven. Op die manier kan de Kamer voldoende de vinger aan de pols houden. Dan kunnen wij ook bepalen of inderdaad nadere wetgeving nodig is.

Over een antwoord op de tweede vraag wil ik eerst even met de minister overleggen. Toen de voordracht van de van overheidswege te benoemen commissarissen werd besproken, heeft de Kamer namelijk ook verzocht, zelfs via een motie, dat de overheid niet op de stoel van de bankiers zou gaan zitten. Ook in het vennootschapsrecht wordt bepaald dat overheidscommissarissen geen aparte positie innemen. Zij dienen het belang van de vennootschap en het belang van andere stakeholders, en geen enkel ander belang. Zij kunnen dus niet met een specifieke opdracht optreden. Ik weet niet of er gesprekken zijn tussen de minister en de overheidscommissarissen. Ik kan dit natuurlijk wel onder de aandacht van de minister brengen, zodat hij dit kan meenemen in deze gesprekken, als die inderdaad plaatsvinden. Als de heer Omtzigt mij die ruimte geeft, wil ik dit met alle plezier met de minister bespreken. Wij moeten echter voorkomen dat het kabinet op de stoel gaat zitten waarop een ander zijn verantwoordelijkheid behoort te nemen.

Staatssecretaris Weekers: Mevrouw Neppérus stelt terecht deze vraag. Het feit dat er vrijstellingen zijn en er dus geen recht op vooraftrek bestaat, leidt ertoe dat men naar wegen zoekt om toch de vooraftrek te kunnen genieten. Ik kan mij herinneren dat in een wat verder verleden tal van gemeenten een constructie van «sale and lease back» opzetten via IJsland. Lang geleden, toen ik nog de pet op had van lid van de gemeenteraad, heb ik die zaken gezien gebeuren. Daaraan is een einde gemaakt. Wij moeten ervoor zorgen dat het systeem bestand is tegen dit type «innovatie» dat de schatkist ondermijnt.

Meer concreet antwoord ik mevrouw Neppérus door te zeggen dat wij in het btw-dossier zelf niet zo gek veel vrijheid hebben om vrijstellingen af te schaffen. Enkele vrijstellingen die ooit bij derogatie zijn verkregen, zouden wij zelfstandig ter discussie kunnen stellen. Ik stel mij voor dat de behandeling van de fiscale agenda een uitgelezen moment is om de discussie te voeren over de vraag wat we verder met de btw moeten doen. Als wij echter de zaak wat fundamenteler willen aanpakken – ik meen dat mevrouw Neppérus daarop duidt – dan zullen wij in Brussel aan de slag moeten. Er ligt een groenboek om de btw te moderniseren. Op dit moment wordt de reactie daarop voorbereid. Die zal over ongeveer een maand naar de Kamer worden gestuurd. De Kamer zal erover spreken. Wat mij betreft wordt bij het btw-dossier in Europa wat meer ambitie aan de dag gelegd dan nu. Tegelijkertijd moet ik de verwachtingen temperen. Wij hebben op dit punt te maken met heel veel gevestigde belangen. Er is niet veel neiging om die gevestigde belangen ter discussie te stellen. Voor het doorvoeren van een fundamentele systeemwijziging in Europa is unanimiteit van stemmen nodig. Ik meen te hebben begrepen dat de Kamer heel graag wil vasthouden aan die regel. Daarvoor heb ik alle begrip. Als je snel resultaat wilt zien, dan kun je alleen maar wat wijzigingen doorvoeren in de marge van het huidige systeem. Ik zal niet nalaten om voorstellen te doen voor de verbeteringen die kunnen worden aangebracht. Volgens mij moeten wij de discussie in Europa echter veel fundamenteler voeren. Ik hoop dat wij in de Kamer niet alleen een goede discussie over de btw kunnen voeren bij de behandeling van de fiscale agenda, maar ook aan de hand van het groenboek.

Men heeft mij gecomplimenteerd voor de wijze waarop ik uitvoering heb gegeven aan de motie-Bashir over de zeescheepvaart. De heer Bashir zei al dat de motie niet naar de letter is uitgevoerd, maar wel naar de geest. Dat is gebeurd door een einde te maken aan de agressieve reclame-uitingen waarbij werd getracht om mensen op basis van fiscale overwegingen in dit type scheepvaart-cv’s te trekken. Mevrouw Neppérus gaat vanaf oktober weer naar de radio luisteren. Zij gaat erop letten of er dan weer dergelijke commercials te horen zijn. Wij zullen ook al voor die tijd ons oor te luisteren leggen. Ik was bezig om de zaak, in overleg met de sector, aan te pakken op de manier waarop wij die nu hebben aangepakt. Mij werd daarbij een stevige reclamecode voorgelegd. Men stelde voor om die op 1 januari in te laten gaan. Ik heb daar onmiddellijk op gereageerd en ik heb gezegd: de code moet morgenochtend om acht uur al ingaan. Ik zei: als ik morgenochtend wakker wordt en dan weer dezelfde berichten hoor, ga ik daarna echt niet aan de Kamer schrijven dat ik op die manier met de motie-Bashir omga. Dat zou namelijk volgens mij volstrekt ongeloofwaardig zijn. Ik heb er dus op aangedrongen om deze reclames met onmiddellijke ingang uit de lucht te halen. Ik heb ook gezegd: als de brief op 23 december naar de Kamer is gegaan en ik hoor daarna alsnog dergelijke reclames op de radio, dan trek ik de brief in en voer ik de motie-Bashir alsnog naar de letter van de wet uit. Dat is niet nodig gebleken. De scheepvaartbranche is uiteindelijk zelf ook uitermate content met de oplossing die is gekozen. Wij hebben ook de berichten beluisterd van sommige scheepswerven, omdat er ook wat Nederlandse werkgelegenheid mee is gemoeid. Dat moeten wij altijd in de gaten houden. Ik heb in elk geval geen nieuwe scheepvaart-cv’s gezien. Wij zullen de sector goed aan de code houden.

De heer Bashir heeft gevraagd of de vervroegde willekeurige afschrijving wordt verlengd. Een definitief uitsluitsel kan ik daarover uiteraard niet geven, want wat er volgend jaar definitief gaat gebeuren, komt in het Belastingplan terecht naar aanleiding van de augustusbesluitvorming. Daarover gaat onder meer de Kamer. Ik heb op dit moment in elk geval geen enkel voornemen om dit te verlengen. Dit was bedoeld als een tijdelijke crisismaatregel.

Er zijn nog wat toezeggingen gedaan in het Belastingplan 2011. Ik moet eerlijk bekennen dat ik, toen ik de lijst toezeggingen onder ogen kreeg, bij mezelf dacht: ik zeg mijn ambtenaren toe dat ik volgend jaar wat minder ruimhartig zal zijn met het doen van toezeggingen. Maar ik vrees dat ik vooral naar de Kamer zal moeten luisteren.

Ik heb een toezegging gedaan over de Edelweissroute. De Kamer wil dat de regering op dit punt in actie komt. Ik begrijp dat goed. Ik heb tijdens de behandeling van het Belastingplan gezegd dat het doel dat de Kamer op dit punt nastreeft, ook mijn doel is. Wij willen geen ontwijkroutes voor mensen of instellingen die fiscale claims willen ontlopen via een geheimhouder in een land met een bankgeheim. Ik ben het er zeer mee eens als wordt gezegd dat wij manieren moeten zoeken om dat effectief te bestrijden. Ik heb echter ook al gezegd dat de wijze waarop men dit wil bestrijden, tot overkill leidt en bovendien volgens mijn mensen waarschijnlijk niet tot het gewenste resultaat. Op dit moment wordt op het ministerie gewerkt aan alternatieven. Er is nog geen alternatief kant-en-klaar, maar ik ben ervan overtuigd dat er wordt gewerkt aan een goed alternatief. Daarbij komt dat de Kamer vorig jaar al een regeling in de wet heeft gezet. Als ik niet met een alternatief kan komen dat ook volgens de Kamer een beter alternatief is, dan blijft wat nu in de wet staat er in elk geval in staan. Op z’n laatst bij de behandeling van het Belastingplan zal ik daarop terugkomen. Het is mogelijk dat ik al veel eerder met ideeën kom die ik bij de Kamer wil toetsen. Voordat ik zulke ideeën nader ga uitwerken, moet ik immers weten of ze draagvlak hebben. Als ik eerder met zulke ideeën wil komen, zal ik de Kamer daarover een brief sturen. Op z’n laatst kom ik hierop echter terug bij de behandeling van het Belastingplan.

Ik heb ook toegezegd dat er een brief over het nieuwe toeslagensysteem zou komen. Vanzelfsprekend kom ik daarop terug, namelijk in de voortgangsrapportage van de Belastingdienst, die elk halfjaar verschijnt. Die verschijnt inderdaad over twee maanden en dat staat ook in de toezeggingenlijst, maar ik heb het nu over over twee maanden, gerekend vanaf vandaag. Ik vermoed dat er sprake is van een misverstand. Het vorige AO over dit onderwerp is ergens in januari gehouden. Toen heb ik de Kamer gezegd dat ik haar binnen enkele maanden zou informeren. Het ging toen om een heel concreet verzoek, waarbij de heer Bashir een motie in de achterzak hield. Ik meende dat de Kamer met het bezoek dat ze heeft gebracht aan de mensen van het nieuwe toeslagensysteem, en met alle informatie die dat bezoek heeft opgeleverd, vooralsnog voldoende was geïnformeerd. Ik meende dat ik daarom op het overige zou kunnen terugkomen in de reguliere rapportages. Als ik de Kamer daarin verkeerd heb begrepen, dan moeten wij nu een nieuwe afspraak maken.

Staatssecretaris Weekers: Ik heb begrepen dat de Kamer zich hierover zorgen maakt en heb haar wens begrepen. Ik stuur op korte termijn een brief waarin ik een update op hoofdlijnen geef van de stand van zaken rond het nieuwe toeslagensysteem. Daarbij zal ik ook ingaan op de openstaande vragen over de financiën.

Mevrouw Neppérus heeft gevraagd naar de stand van zaken rond de werkkostenregeling. Zij vroeg ook of daarbij de fiets voldoende is gedekt. Het is nog onduidelijk hoeveel werkgevers in 2011 zijn overgestapt naar de nieuwe regeling. Er wordt geschat dat 10% tot 15% van de werkgevers is overgestapt. De redenen om nog niet over te stappen zijn divers. Voor een deel heeft het te maken met onzekerheid en onduidelijkheid. De voorlichting is wat laat op gang gekomen en er bestaat nog wat koudwatervrees. Als bedrijven bovendien jarenlang met bepaalde specifieke regelingen hebben gewerkt die keurig door hun adviseurs zijn behandeld, terwijl er nu een keuzeregime geldt, dan heeft men de zaak wellicht nu nog vaak op de automatische piloot staan. Men hoeft immers niet per se te kiezen.

Werkgevers die al wel zijn overgestapt, hebben een meer dan gemiddeld aantal werknemers. Dat komt overeen met de verwachting dat de regeling die thans bestaat, voor grotere werkgevers financieel interessanter is dan voor kleine werkgevers. De financiële jas van de werkkostenregeling is wat te krap voor de specifieke vraagstukken waar kleine werkgevers mee te maken hebben. Veel werkgevers treffen voorbereidingen voor een overstap. Wij verwachten dat per 1 januari 2012 veel meer werkgevers zullen overstappen. Ik heb bij de behandeling van het Belastingplan toegezegd dat ik eind 2011 met iets van een tussenevaluatie zal komen. Ook hebben sommige Kamerleden, ik meen onder meer de heer Van Vliet, gevraagd of wij een verdere vereenvoudiging kunnen doorvoeren. De heer Van Vliet had kritiek op het feit dat er in het afgelopen jaar eigenlijk twee specifieke regelingen waren teruggekomen. Of wij een verdere vereenvoudiging kunnen doorvoeren, zal ook afhangen van de vraag of wij de financiële jas wat kunnen oprekken. Wellicht kunnen wij bepaalde zaken met de bijbehorende middelen in de werkkostenregeling inbrengen. Op die manier kunnen wij wellicht ook de financiële jas wat oprekken. Ik bestudeer dat nog. Ik zal de Kamer daarover uiterlijk berichten bij de behandeling van het Belastingplan.

Staatssecretaris Weekers: Mijn reactie op de eerste opmerking is dat die klopt. De overheid is op 1 januari 2011 niet overgestapt. Mijn reactie op de tweede opmerking is minder helder. Het is echt niet maar zeer de vraag of de overstap komend jaar gaat plaatsvinden. De overstap wordt op dit moment voorbereid. Er zijn veel rijksambtenaren, dus dit moet even goed in kaart worden gebracht. Elke werkgever doet dat voor het eigen personeel. Er is ook een verband met de afspraken die een werkgever met zijn werknemers heeft. Passen die erin? Ik zei zojuist al dat als het jasje ruim is, het voor werkgevers gemakkelijker is om over te stappen. De overheid is een grote werkgever. Ik heb zojuist ook gezegd dat de overstap voor grote werkgevers aantrekkelijker is dan voor kleine. Het ligt dus voor de hand dat de overheid sneller over de streep gaat dan een kleine werkgever met heel specifieke regelingen.

Ik was al bang dat over de fiets geen vragen meer zouden worden gesteld. Ik voel er niet voor om allerlei aparte regelingen in stand te houden of op te tuigen, ook niet voor bijvoorbeeld een buitengewoon goed doel als het stimuleren van het gebruik van de fiets. Dat is namelijk in strijd met de vereenvoudigingsagenda die op tafel ligt. Intussen heb ik echter in het kader van de eenvoud wat overtollige dingen geschrapt. Er werden bijvoorbeeld eisen gesteld aan het aantal dagen dat de fiets zou worden gebruikt, maar uiteraard gaat geen werkgever aan de poort staan om te controleren of zijn werknemer wel elke dag op de fiets naar zijn werk komt, laat staan dat hij controleert waar die werkgever op zijn fiets vandaan komt en hoeveel kilometer hij heeft gefietst. Dat zou belachelijk zijn. Daarom hebben wij gezegd: als een werkgever een fiets wil geven aan zijn werknemer en het past bij de fiscale regeling die dat mogelijk maakt, bijvoorbeeld de onbelaste vergoeding voor woon-werkkilometers, dan moet dat kunnen. Als een werkgever dat in één jaar niet haalt omdat hij een duurdere fiets wil geven, dan kan hij in de regeling meer jaren sparen en ook nog met een lening werken. Wij hebben gezegd: dat moet uiteindelijk niet gepaard gaan met administratieve lasten en oncontroleerbare poeha. Daarmee bestaan dus veel mogelijkheden voor de bedrijfsfiets, ook straks binnen de werkkostenregeling. Op verzoek van de Kamer heb ik al deze informatie ook op de site van de Belastingdienst laten zetten. Ik snap best dat de fietsbranche graag één nieuwe specifieke regeling wil. Dan zouden fietsenhandelaren kunnen zeggen: dit is de fiscale regeling voor de fiets. Daarmee zouden zij de boer op kunnen gaan. De fiscaliteit wordt dan weer een verkoopargument. Ik vind echter dat wij dat echt niet meer moeten doen als wij ook zeggen dat wij het allemaal een stuk eenvoudiger willen maken. Wel vind ik dat de werkkostenregeling aan het woon-werkverkeer en de onbelaste kilometervergoeding de ruimte moet bieden om voor de werkgevers en werknemers die dat willen, oplossingen op maat te bedenken.

De vragen over het partnerbegrip gingen voornamelijk over de communicatie over de wijziging van het partnerbegrip. De Belastingdienst heeft gezorgd voor uitgebreide communicatie hierover. Ik heb ook al bij de behandeling van het Belastingplan gezegd dat wij hierover niet alleen zouden communiceren via de website, maar ook door veel belastingplichtigen die het betreft een brief te schrijven. Ik meen dat hierom zeer expliciet is gevraagd door de heer Bashir en de heer Omtzigt. Ik kan niet voor honderd procent garanderen dat iedereen die met een situatiewijziging te maken heeft, die brief daadwerkelijk heeft gezien, gelezen en ernaar zal handelen, maar de Belastingdienst heeft een uiterste inspanning geleverd. Ook in de wijzigingswijzer die bij de aangifte is gevoegd, en op de passage op de website, is op deze wijziging van het partnerbegrip gewezen. Ik heb daarom de indruk dat de mensen buitengewoon goed zijn geïnformeerd. Ik ken de Kamer. Als Kamerleden brieven hierover van mensen krijgen, zullen ook zij deze mensen hierop wijzen. Ik denk niet dat ik of de Belastingdienst nog meer kunnen doen. Het houdt op een bepaald moment gewoon op. Er gaan ongeveer 160 000 000 brieven, aanslagen en beschikkingen per jaar de deur uit in Apeldoorn. Dat aantal wil ik eigenlijk graag fors reduceren. Ik heb op deze specifieke vraag van de Kamer positief gereageerd en mensen waar mogelijk over dit onderwerp een brief laten sturen. Mijns inziens moeten wij het hierbij op dit moment even laten.

Er is door de woordvoerders aandacht besteed aan de groep belastingplichtigen die vanwege hun werk niet op één adres kunnen samenleven en daarom duurzaam gescheiden leven. Mensen die duurzaam gescheiden leven maar wel zijn getrouwd, zijn fiscaal partner omdat wij dit criterium hebben geobjectiveerd. Wil er sprake zijn van duurzaam gescheiden leven, dan moeten mensen de wil hebben om niet samen te leven. Mensen die zijn getrouwd of een samenlevingscontract hebben, ziet de fiscus als fiscaal partner. Het is wel wat vreemd als zij volgens de wet getrouwd willen blijven, maar voor de fiscus tegelijkertijd geen fiscaal partner willen zijn. Er moet ergens een aanhaakpunt zijn. Als mensen niet meer de wil hebben om bij elkaar te blijven, dan kunnen zij scheiden van tafel en bed, of zij kunnen scheiden. Dan worden zij ook niet meer als fiscaal partner aangemerkt. In antwoord op vragen van mevrouw Neppérus heb ik tijdens de behandeling van het Belastingplan gezegd dat ik de regeling zou aanpassen op punten waarbij er sprake is van specifieke overgangssituaties met een eigen woning en verhuisproblematiek. Die aanpassing is inmiddels doorgevoerd. Daarmee zijn volgens mij de belangrijkste knelpunten opgelost. Ik zie eigenlijk geen andere mogelijkheden meer.

Er zijn ook mensen die niet meer als fiscaal partner worden aangemerkt maar wel graag willen dat dit gebeurt. Men vraagt hoe zij dat op een simpele manier kenbaar kunnen maken. Mijn antwoord is dat zij een samenlevingscontract kunnen sluiten. Zij kunnen ook, als zij dat willen, gratis trouwen bij een gemeente. Het blijft echter merkwaardig als mensen voor het ene wel duurzaam als partner willen worden aangemerkt en voor het andere niet. Dat riekt een beetje naar cherry picking, wat de heer Omtzigt in de fiscaliteit nu juist wil tegengaan.

Staatssecretaris Weekers: Dat is volstrekt helder. Het bevreemdt mij echter dat uitgerekend de fractie die over dit onderwerp in dit debat geen enkele opmerking heeft gemaakt, wel aankondigt daarover een motie te gaan indienen. Dat is wat vreemd. Daarmee wil ik niet zeggen dat die fractie over dit onderwerp geen opvatting heeft. De opvattingen hierover zijn uiteraard ook al eerder uitgewisseld. Hiermee heb ik volgens mij de vragen over het fiscaal partnerschap besproken.

De heer Koolmees heeft nog een vraag gesteld over de leefvormneutraliteit. Op dat onderwerp komen wij terug in de fiscale agenda, zoals eerder al is toegezegd. Dan zal ik ook reageren op de visie van de hoogleraren en op de beschouwingen bij de rondetafelgesprekken.

De rietdekkerskwestie is opgelost met de branche. Men past een verlaagd tarief voor de renovatiewerkzaamheden toe voor de arbeidscomponent, maar niet voor het materiaal. Als de huidige regeling afloopt – er wordt voorzien dat dit op 1 juli gebeurt – dan vervalt ook deze regeling voor de rietdekkersbranche. De branche kan met deze afspraak buitengewoon goed leven en heeft ermee ingestemd.

De heer Koolmees heeft gevraagd of de renovatiemaatregel wordt verlengd. Daarvoor heb ik op dit moment nog geen plannen. Hij heeft ook gevraagd wat een en ander kost. De kosten zijn, uit mijn hoofd gezegd, 49 mln. per drie maanden. Er is verder gevraagd of er plannen zijn om de maatregel voor de podiumkunstenaars te verlengen na 1 juli. Dat is niet het geval. De heer Koolmees heeft verder buitengewoon interessante casussen voorgelegd. Dit soort casussen is ook al voorgelegd bij de behandeling van het Belastingplan. Kortheidshalve verwijs ik daarnaar. Hoofdregel is dat het uiteraard gaat om de kernactiviteit. Als een pretpark op het terrein behalve tal van kermisattracties ook nog ergens een podium heeft staan waar een clown optreedt, dan geldt voor het entreekaartje het tarief van 6%. Als iemand in een theater een onemanshow opvoert en daarbij een clownsneus opzet, is zijn show daarmee niet een circus geworden. Daarmee zijn de hoofdlijnen van het criterium geschetst. Ik zeg nogmaals dat wij dit onderscheid jarenlang hebben gekend, alleen de afgelopen twaalf of veertien jaar niet. Er is daarom uiteraard nog buitengewoon veel bekend over de ervaringen uit die tijd.

Ik moet nog ingaan op het punt van de vrijwilligers. Ik begrijp het punt van de heer Omtzigt. Hij is het in elk geval eens met de beleidslijn die is gecommuniceerd. Die is helder. Mij is niet bekend dat in 2008 en 2009 hiermee welbewust anders is omgesprongen door verschillende inspecteurs. Ik kan dat dus niet ontkennen of bevestigen. Als op dit punt welbewust echt ander beleid is gevoerd en als dat zo in de eigen regio is gecommuniceerd, dan kan ik mij buitengewoon goed voorstellen dat hierover vragen worden gesteld. Ik hoop dat ik even de tijd krijg om dit uit te zoeken. Ook is het mogelijk dat het beleid altijd al zo is geweest, maar dat een afwijking ervan bij een aantal aangiften aan de aandacht is ontsnapt, gewoon omdat de betrokkenen niet onder de controle zijn gevallen. Het is mogelijk dat daarmee de betrokkenen in de veronderstelling verkeerden dat het op die wijze ook goed was. Dat kunnen wij uiteraard moeilijk op die grond achteraf sanctioneren voor het hele land. Ik zal dit laten uitzoeken en er schriftelijk op terugkomen. Ik zou ook op een aantal andere punten schriftelijk terugkomen. Rest nog de meldingsplicht van de heer Bashir. Ik zeg toe ook daarop schriftelijk te zullen terugkomen.

Staatssecretaris Weekers: Dat zeg ik graag toe, want ik wil het zelf ook graag weten. Zo’n overleg past bij een ordentelijke uitvoering van wetgeving en een ordentelijke manier van omgang met burgers. Ik zal dat dus uitzoeken. Er zal overleg worden gevoerd met koepels. Wij zullen hieraan werken, zodat dit dossier op een ordentelijke manier kan worden afgesloten.

Ik dank de heer Omtzigt voor zijn dank voor de Kamervragen over het handhavingstekort. Dit punt heeft hij terecht opgevoerd. Ik heb ook het stuk gezien waarnaar hij verwees. Dit probleem wordt samen met het ministerie van Veiligheid en Justitie door wetgeving opgelost.