Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET BEGROTINGSWETSVOORSTEL

Wetsartikel 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om de begrotingsstaten van het Ministerie van Defensie voor het jaar 2011 vast te stellen.

Alle voor dit jaar vastgestelde begrotingswetten tezamen vormen de Rijksbegroting voor het jaar 2011. Een toelichting bij de Rijksbegroting als geheel is opgenomen in de Miljoenennota 2011.

Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de uitgaven, verplichtingen en de ontvangsten voor het jaar 2011 vastgesteld. De in de begroting opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze Memorie van Toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

Wetsartikel 2

Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de baten en lasten en de kapitaaluitgaven en -ontvangsten van de baten-lastendiensten Defensie Telematica Organisatie, Dienst Vastgoed Defensie en Paresto voor het jaar 2011 vastgesteld.

De in die begrotingen opgenomen begrotingsartikelen worden toegelicht in onderdeel B (begrotingstoelichting) van deze Memorie van Toelichting en wel in de paragraaf inzake de diensten die een baten-lastenstelsel voeren.

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1. LEESWIJZER

Algemeen

In de leeswijzer wordt kort ingegaan op de beleidsagenda, de onderzoeken naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid, de indeling van de begroting, het Defensie Materieelprojectenoverzicht (MPO) en comply or explain.

De beleidsagenda

Gezien de demissionaire status van het kabinet dat deze begroting opstelt, is de beleidsagenda 2011 beperkt ingevuld.

Onderzoeken naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

De onderzoeksverplichting is rijksbreed vastgelegd in de Regeling Periodiek Evaluatieonderzoek (RPE). In de begroting 2010 (Kamerstuk 32 123 X, nr. 2) is aangekondigd dat meer nadruk wordt gelegd op de belangrijkste activiteiten van Defensie. Deze benadering wordt in deze begroting voortgezet.

De indeling van de begroting

In het beleidsartikel 20 Uitvoeren crisisbeheersingsoperaties wordt de inzet van de krijgsmacht weergegeven. Het uitvoeren van de crisisbeheersingsoperaties is ingedeeld naar regio’s. De operationele doelstellingen zijn conform deze indeling.

In de beleidsartikelen 21 tot en met 24 worden de operationele doelstellingen en de geplande inzet beschreven van de drie operationele commando’s – Commando zeestrijdkrachten (CZSK), Commando landstrijdkrachten (CLAS) en Commando luchtstrijdkrachten (CLSK) – en het Commando Koninklijke marechaussee (CKmar).

In de beleidsartikelen 25 Defensie Materieel Organisatie (DMO) en 26 Commando DienstenCentra (CDC) zijn de ondersteunende en dienstverlenende defensieorganisaties beschreven. Op deze beleidsartikelen worden de investeringen in materieel, infrastructuur en informatievoorziening (IV) geraamd.

In de niet-beleidsartikelen 70 en 80 zijn de Geheime uitgaven en de ramingen voor Nominaal en onvoorzien opgenomen.

In het niet-beleidsartikel 90 Algemeen zijn de uitgaven voor de Bestuursstaf, de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) en de niet specifiek aan een defensieonderdeel toe te wijzen uitgaven opgenomen.

Onderdeel van de begroting is de bedrijfsvoeringsparagraaf. Hierin wordt ingegaan op sturing en beheersing, het project Beter Verbeteren (financieel beheer en materieelbeheer), personeelbeheer en de redeployment van personeel en materieel uit Afghanistan.

De begroting bevat verder de ramingen voor de baten-lastendiensten Defensie Telematica Organisatie (onderdeel van de Bedrijfsgroep IVENT), Dienst Vastgoed Defensie (Bedrijfsgroep Vastgoed) en Paresto (Bedrijfsgroep Catering), het verdiepingshoofdstuk en een aantal bijlagen.

Als bijlage 6.5. is de informatie over de Defensie Industrie Strategie (DIS) opgenomen.

De begroting van het ministerie van Defensie is ook digitaal beschikbaar op . Om de toegankelijkheid verder te vergroten zijn in de digitale versie, waar mogelijk, hyperlinks aangebracht naar de achterliggende documenten.

Transitie van de Nederlandse Antillen

In het jaar 2011 zullen de nieuwe landen Curaçao en Sint Maarten alsmede de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba na de inwerkingtreding van de wijziging van het statuut en de diverse rijkswetten en uitvoeringswetten, formeel zijn gerealiseerd en als nieuwe entiteiten functioneren. Daar waar in deze begroting is opgenomen «de Nederlandse Antillen en Aruba» wordt bedoeld de situatie tot de transitiedatum. Na de transitiedatum is er sprake van de landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten.

Het Defensie Materieelprojectenoverzicht (MPO)

Sinds het verschijnen van de begroting 2008 ontvangt de Kamer op Prinsjesdag een MPO. Hierin wordt per project meer gedetailleerde informatie gegeven dan in de begroting. Zo wordt duidelijk gemaakt wat de relatie is met het defensiebeleid en wat de samenhang is met andere projecten. In het MPO zijn de lopende of geplande strategische materieelprojecten opgenomen met een financiële omvang van meer dan € 25 miljoen, evenals projecten die politiek gevoelig zijn. Daarnaast zijn projecten van materieel in afstoting toegevoegd. Het gaat hierbij om het afstoten van overtollige wapens en wapensystemen.

Comply or explain

Algemeen

In deze paragraaf is toegelicht in hoeverre beleidsdoelen in de begroting kunnen worden weergegeven in termen van te bereiken maatschappelijke effecten (outcome).

In algemene zin wordt opgemerkt dat de defensiebegroting afwijkt van de begrotingen van andere beleidsdepartementen. Waar andere departementale begrotingen zijn ingedeeld naar beleidsmatige thema’s, kent de defensiebegroting een organisatorische indeling. Dit heeft gevolgen voor de wijze waarop de koppeling tussen de doelstellingen, de activiteiten en de middelen van de krijgsmacht in de begroting kan worden weergegeven.

Outcome

Het is lastig de outcome van de inzet van de Nederlandse krijgsmacht te bepalen omdat de causale relatie tussen deze inzet en de (maatschappelijke) effecten vaak niet is aan te tonen. Bovendien is de opzet van de operaties zo verschillend (geografie, wijze van militair optreden, geweldsniveau) dat het nauwelijks mogelijk is een eenduidige meetsystematiek toe te passen. Na afloop van elke inzet wordt in de eindevaluatie, die aan de Kamer wordt aangeboden, (waar mogelijk) ingegaan op het resultaat van de operatie (wat was beoogd en wat is uiteindelijk met welke inspanning bereikt). Ook in beleidsdoorlichtingen zal inzet aan bod komen waarbij wordt teruggekeken op meerdere jaren.

In hoofdstuk 2.2. «De beleidsartikelen» zijn in de paragraaf «Ambitieniveau» tabellen opgenomen waarin de missies en bijdragen voor 2011 zijn opgenomen.

Output «gereedstelling»

Het hoofdproduct van Defensie is het gereedstellen en beschikbaar houden van operationele eenheden en de inzet van deze eenheden. De beleidsartikelen 21 tot en met 23 beschrijven de capaciteiten van de krijgsmacht waaruit operationele eenheden, dan wel delen of samenstellingen daarvan, aangewezen worden voor inzet.

Bij de operationele commando’s zeestrijdkrachten, landstrijdkrachten en luchtstrijdkrachten zijn in matrices de operationele doelstellingen weergegeven.In de tabellen is, net als in het jaarverslag 2009, de operationele doelstelling 2 «operationeel gereed» uitgesplitst in een kolom organiek operationeel gereed en een kolom specifiek operationeel gereed. De totaal beschikbare eenheden zijn vervolgens ingedeeld naar de drie categorieën operationeel gereed, specifiek operationeel gereed en voortzettingsvermogen. In aanvulling hierop is in de eerste kolom inzichtelijk gemaakt hoeveel van het totaal aantal eenheden naar de stand van de begroting zullen worden ingezet.

Per operationele doelstelling van het CKmar worden indicatoren en streefwaarden voor 2011 vermeld. Deze indicatoren en streefwaarden zijn afgestemd met de gezagsdragers van het CKmar.

Output «dienstverlening»

De beleidsartikelen 25 DMO en 26 CDC bevatten de ondersteuning van en de dienstverlening voor de gereedstelling en inzet van de operationele eenheden. De hiervoor benodigde investeringen zijn voor de aanschaf van materieel ondergebracht bij de DMO en voor de infrastructurele- en informatievoorziening bij het CDC. De ondersteuning en dienstverlening worden door middel van dienstverleningsovereenkomsten (dvo’s) vastgelegd en bewaakt.

Prestatiegegevens DMO

De logistieke ondersteuning door de DMO aan de andere defensieonderdelen heeft vorm gekregen door de klant/leverancierrelatie. Hiertoe worden tussen de DMO en de operationele eenheden dvo’s afgesloten, waarin de prestatiegegevens zijn vastgelegd.

Over de voortgang van de uitvoering van de dvo’s en eventuele knelpunten in de uitvoering wordt elk kwartaal gerapporteerd aan de klanten.

Prestatiegegevens CDC

Aan de interne klant/leverancierverhouding tussen de bedrijfsgroepen (inclusief catering en vastgoed) van het CDC en de defensieonderdelen wordt inhoud gegeven met dvo’s. Hierin zijn afspraken vastgelegd over te leveren prestaties.

2. HET BELEID

2.1. De beleidsagenda 2011

Inleiding

Financiële situatie

Defensie heeft op dit moment te maken met de gevolgen van een interne budgettaire problematiek. De kosten voor de instandhouding van het materieel zijn hoger dan voorzien. De uitstroom van personeel is afgenomen en Defensie heeft tevens te maken met hogere uitgaven voor bijvoorbeeld pensioenen en uitkeringen. Door de financiële crisis heeft Defensie te maken met tegenvallers bij de verkoop van materieel, waardoor vertragingen optreden in de verkoopopbrengsten en de totale opbrengsten lager uitvallen dan gepland. De prijsbijstelling draagt slechts in beperkte mate bij aan de oplossing van de interne problematiek.

Om deze problematiek het hoofd te bieden, treft Defensie een aantal herschikkingen en verschillende versoberingsmaatregelen die gevolgen hebben voor de operationele doelstellingen. Daarbij moeten soms pijnlijke keuzes worden gemaakt. Om de tegenvallers en interne ramingsbijstellingen te financieren wordt de toename van de personele vulling geleidelijker uitgevoerd en de dienstverlening en de ondersteuning versoberd. Hierdoor blijven in een aantal gevallen de bevoorradingstijden van reserveonderdelen lang, waardoor de druk op de inzetbaarheid van wapensystemen blijft bestaan. Ook de levertijden van het Kleding- en Persoonsgebonden Uitrustingbedrijf blijven voor sommige artikelen lang. Daar waar nodig zijn de opdrachten aan de operationele commando’s voor 2011 tijdelijk aangepast en is het oefenprogramma beperkt. De operationele commando’s hebben hun activiteiten teruggeschroefd, in samenspraak met de Defensie Materieel Organisatie en het Commando DienstenCentra. Tot slot zijn er aanpassingen in investeringsprojecten gedaan. Zo wordt de aanschaf van een aantal resterende reservedelen van de LC-fregatten gereduceerd en vertraagd. Het project F-16 zelfbescherming wordt gereduceerd en projecten zoals de herintroductie mijnenveegcapaciteit, de vervanging wiel- en rupsberging en de upgrade van de Patriot- luchtverdedigingsystemen worden vertraagd. In de uitwerking van de maatregelen wordt de invloed op de investeringsquote meegewogen in het uitwerken van voorstellen. De investeringsquote wordt berekend door het totale bedrag dat is gemoeid met investeringen af te zetten tegen het bedrag van de defensiebegroting. In de jaren 2007 tot en met 2010 bedroeg de investeringsquote gemiddeld ongeveer 20 procent. Door de maatregelen die Defensie heeft genomen bedraagt de investeringsquote in 2011 ongeveer 19,3 procent. De wijzigingen in de investeringsprojecten zijn opgenomen en toegelicht in beleidsartikel 25 DMO. Al deze maatregelen zijn nodig om de begroting voor 2011 sluitend te maken. Bij de vaststelling van de maatregelen is als uitgangspunt gehanteerd dat de uitvoering en voortgang van lopende missies niet mogen worden gehinderd en dat Defensie blijft investeren in haar personeel, de operationele inzetbaarheid en de bedrijfsvoering. Dit is nodig om te kunnen blijven beschikken over een kwalitatief hoogwaardige krijgsmacht die nationaal en internationaal kan worden ingezet.

Voor de uitvoering van haar kerntaken heeft Defensie behoefte aan goed materieel. Uit de Verkenningen is gebleken dat de stijging van de kosten van defensiematerieel mogelijk een risico vormt waarop de toekomstige bedrijfsvoering van Defensie zich moet instellen. In een aantal gevallen blijven de bevoorradingstijden van reserveonderdelen lang, waardoor druk op de inzetbaarheid van de wapensystemen blijft bestaan. Volgens wetenschappelijk onderzoek in het Verenigd Koninkrijk en de inzichten van het Europese Defensie Agentschap zijn de kosten van investeringen in militair materieel met naar schatting twee tot zeven procent per jaar sneller gestegen dan de inflatie. Deze prijsstijging wordt voor een groot deel verklaard door kwaliteitseisen en een toegenomen complexiteit bij materieelsystemen. Nader onderzoek is nodig om te bepalen in welke mate ook de Nederlandse krijgsmacht door deze ontwikkeling wordt geraakt en welke maatregelen mogelijk zijn om de investerings- en exploitatie-uitgaven van defensiematerieel te beheersen.

De uitgaven voor de materiële exploitatie stijgen al jaren. Naar aanleiding van de knelpunten in het materiële exploitatiebudget heeft Defensie maatregelen genomen die effect hebben op het begrotingsjaar 2011. De Kamer is over de financiële problematiek geïnformeerd met Kamerbrief 32 123 X, nr. 122. De gevolgen van de maatregelen zijn verwerkt in de verschillende begrotingsartikelen. Daarnaast werkt Defensie hard om de materiële exploitatie binnen de meerjarige financiële kaders te houden. De nadruk ligt hierbij zowel op de verbetering van het inzicht in de materiële exploitatie, als op verbeterde beheersing, sturing en verantwoording van de materiële exploitatie.

Het project «Beter Verbeteren» dat zich richt op het financieel beheer, materieelbeheer en de overige bedrijfsvoeringaspecten, is goed op weg zijn doelstellingen te realiseren. De meerjarige verbeterprogramma’s liggen overwegend op koers en het feitelijk beheer is op specifieke onderdelen verbeterd. Defensie heeft de ambitie om in 2012 het financieel beheer op orde te hebben. Het materieelbeheer moet in 2014 op orde zijn. Om dit te bereiken wordt de voortgang van de meerjarige verbeterplannen nauwlettend in de gaten gehouden. Zo hebben de clusters financieel beheer en materieelbeheer van het project «Beter Verbeteren» de prioriteiten uit het Rapport bij het Jaarverslag 2009 van de Algemene Rekenkamer onderdeel gemaakt van hun planning. Deze prioriteiten, zoals onder andere het op orde krijgen van het verplichtingenbeheer, het verbeteren van het betaalgedrag en het verbeteren en vereenvoudigen van het handtekeningen- en bevoegdhedenregister, dienen in maart 2011 afgerond dan wel verbeterd te zijn. Tot slot zal met de defensiebrede risicoanalyse 2011 nader inzicht ontstaan in de risico’s die Defensie loopt ten aanzien van de bedrijfsvoering en de voortgang van het verbeterproces.

Verkenningen

In mei 2010 is het interdepartementale project «Verkenningen» voltooid met een slotconferentie. Het eindrapport is de Staten-Generaal op 29 maart jl. toegezonden. De projectdirectie heeft de afgelopen twee jaar, op grond van op langere termijn te verwachten ontwikkelingen en mogelijke scenario’s, uiteenlopende beleidsopties ontwikkeld voor de krijgsmacht van de toekomst. Niet eerder is in Nederland op defensiegebied een interdisciplinaire, interdepartementale en internationale benadering gevolgd die zich laat vergelijken met die van de Verkenningen. Bij de vaststelling van het rapport heeft de ministeriële regiegroep van de Verkenningen besloten de werkwijze van de Verkenningen een structureel vervolg te geven, zowel binnen Defensie als in interdepartementaal verband.

In de Verkenningen is veel aandacht besteed aan een consistente relatie tussen het ambitieniveau, de daarvoor benodigde samenstelling en toerusting van de krijgsmacht en het daaruit voortvloeiende niveau van defensiebestedingen. Dit maakt voor toekomstige beleidskeuzes tevens inzichtelijk wat hun consequenties zijn.

Hoofdpunten van aandacht

A. Investeren in personeel

De professionaliteit van het Nederlands defensiepersoneel wordt nationaal en internationaal zeer gewaardeerd. Investeren in personeel blijft ook in 2011 een van de aandachtspunten van Defensie. De belangrijkste doelstelling op het gebied van personeelsbeleid is het vullen en gevuld houden van de defensieorganisatie met goed opgeleid en gemotiveerd personeel binnen de beschikbare financiële kaders. Na jaren van teruglopende vulling is sinds 2009 sprake van een toename van de vulling. Zowel de initiatieven uit het actieplan Werving en Behoud als de toestand op de arbeidsmarkt hebben daartoe bijgedragen. De noodzakelijke herschikkingen als gevolg van de economische crisis en de interne budgettaire problematiek noopten echter in 2009 tot het besluit om de vulling van de organisatie geleidelijker te laten verlopen. Tussen 2011 en 2015 zal de vulling naar verwachting geleidelijk aan oplopen van 95,8 procent in 2011 naar 98 procent in 2015 en latere jaren.

Defensie streeft naar een verjonging van het personeelsbestand. Dit is niet alleen van belang om binnen de beschikbare financiële kaders te komen tot volledige vulling, maar ook om ervoor te zorgen dat sprake is van een op zijn taken toegeruste krijgsmacht. De sturingsinstrumenten die in het kader van de introductie van het Flexibel Personeelssysteem (FPS) zijn opgenomen in de Militaire Ambtenarenwet, zullen daartoe worden benut. Mede gezien het bij de introductie van FPS gehanteerde overgangsrecht en enkele kortetermijnmaatregelen om de vulling te verbeteren, zal het langere tijd nemen voordat de structureel wenselijk geachte personeelsopbouw is bereikt.

B. Operationele gereedstelling en operationele inzetbaarheid

Nederland beschikt over een kwalitatief hoogwaardige krijgsmacht. De ingezette transformatie heeft geleid tot een moderne expeditionaire krijgsmacht die kan worden ingezet in alle delen van het geweldsspectrum en die beschikt over goed materieel en professioneel en gemotiveerd personeel. De inzet in een groot aantal internationale operaties en de brede bijdrage aan nationale taken onderstreept dit. Ook in 2011 en in de jaren daarna zal op Defensie waarschijnlijk een beroep worden gedaan voor kwalitatief hoogwaardige militaire bijdragen aan nationale taken en internationale operaties, veelal in nauwe samenwerking met verschillende partijen. Dat betekent dat Defensie ervoor moet zorgen dat haar inzetbaarheid in stand blijft. Het handhaven van de operationele inzetbaarheid blijft daarom ook in 2011 een aandachtspunt.

In tijden van financiële crisis blijft het van belang waar mogelijk te streven naar een verdere integratie en rationalisatie van operationele capaciteiten in internationaal verband. Hiervan vallen op de kortere termijn echter geen grote doelmatigheidswinsten te verwachten, aangezien de internationale bereidheid om tot een onderlinge verdeling van taken en capaciteiten over te gaan beperkt blijft. Internationale samenwerking blijft wel een belangrijke pijler om de toegang tot capaciteiten te vergroten. De maritieme samenwerkingsverbanden met het Verenigd Koninkrijk en België, maar ook de deelname aan het NAVO AWACS-initiatief zijn daarvan voorbeelden, evenals de landmachtsamenwerking in het Duits-Nederlandse Legerkorpshoofdkwartier. Meer recent heeft Nederland zijn toegang tot operationele capaciteiten vergroot door internationale samenwerking, zoals het C-17 initiatief van de NAVO, dat de strategische luchttransportcapaciteit vergroot. Een ander recent voorbeeld is de ontwikkeling van het European Air Transport Command (EATC) in Eindhoven. Hierin wordt de beschikbare luchttransportcapaciteit en de air-to-air refueling capaciteit van de participerende landen onder één commando gebracht. Mede vanwege de te behalen schaalvoordelen geldt daarnaast dat Nederland bij voorkeur opereert in multinationaal verband en binnen bestaande operationele structuren zoals de NAVO en de EU. Deze organisaties opereren steeds vaker in dezelfde missiegebieden, waardoor het belang van een verdere stroomlijning en onderlinge versterking van de activiteiten toeneemt.

De interne budgettaire problematiek bij Defensie heeft geleid tot een herfasering in projecten en tot een herprioritering van de operationele doelstellingen voor het jaar 2011. Dit betekent dat door het stellen van prioriteiten het oefenprogramma voor 2011 is versoberd. Dit betekent ook dat voor bepaalde eenheden de mate van operationele gereedheid neerwaarts is bijgesteld. In principe worden eenheden gereedgesteld om alle elementen van de organieke taak te kunnen uitvoeren; de zogenaamde organieke operationele gereedheid. Wanneer echter al bekend is waarvoor een eenheid wordt ingezet, is het opportuun om specifiek gereed te stellen voor het deel van de organieke taak dat nodig is voor de missie; de zogenaamde specifieke operationele gereedheid. Daarnaast kan het zijn dat eenheden specifiek operationeel gereedgesteld worden omdat een bepaald deel van de organieke taak tijdelijk niet uitgevoerd kan worden door schaarste aan personeel, materieel of ontbrekende oefengelegenheid. Het uitgangspunt daarbij is dat de gemaakte keuzes geen effect hebben op de lopende inzet in de missiegebieden.

C. Inzet

De krijgsmacht bewijst haar professionaliteit sinds jaar en dag in operaties in uiteenlopende gebieden zoals in Afghanistan, Irak, het Midden-Oosten, Afrika en op de Balkan. Ter bestrijding van piraterij rond de Hoorn van Afrika neemt Nederland sinds maart 2009 met maritieme eenheden deel aan zowel de EU-operatie Atalanta als de NAVO-operatie Ocean Shield. De ervaringen van de afgelopen jaren hebben duidelijk gemaakt dat in operaties rekening moet worden gehouden met een wisselende geweldsintensiteit, een toenemende complexiteit en een toenemend aantal belanghebbenden.

In het voorjaar van 2011 heeft Nederland de leiding over een zogenaamde EU-battlegroup.

Per 1 augustus 2010 heeft Nederland zijn taak als lead nation in Uruzgan beëindigd en zijn taken overgedragen aan een samenwerkingsverband van internationale partners; het zogenaamde Combined Team Uruzgan. Op dezelfde datum is een start gemaakt met de terugtrekking van het personeel en het materieel. Volgens plan zijn vóór 1 december 2010 de Nederlandse militairen van de Task Force Uruzgan en van Task Force 55 terug in Nederland. De militairen van de Redeployment Task Force (RDTF) staan de komende periode voor een complexe en forse operatie met als doel het op beheerste wijze terugbrengen van het materieel naar Nederland. De RDTF bestaat uit ongeveer 700 militairen, die echter niet allemaal tegelijk zullen worden ingezet. Tussen 1 december 2010 en 1 mei 2011 zal nog een klein gedeelte van de RDTF in Afghanistan aanwezig zijn voor de afhandeling van de laatste materieelkonvooien. Dit blijkt noodzakelijk omdat het efficiënter is het vervoer hiervan over een iets langere periode te spreiden. Na 1 augustus 2010 is nog een klein aantal Nederlandse functionarissen in Uruzgan werkzaam in het kader van een goede overdracht van onze kennis, ervaring en taken aan de opvolgers. Dit personeel zal mogelijk ook buiten de poort actief zijn en wordt daarbij beschermd door militairen van het Combined Team Uruzgan.

Ook voor de binnenlandse veiligheid blijft de inzet van de krijgsmacht van groot belang. Dit blijkt uit de inzet voor nationale taken zoals een bijdrage met 3 000 militairen voor het uitvoeren van rampenbestrijding, een bijdrage aan de kustwacht Nederland en de kustwacht voor de Nederlandse Antillen en Aruba, de inzet van de Koninklijke marechaussee en de explosievenopruimingsdienst, de mijnen- en explosievenruiming op de Noordzee, de Quick Reaction Alert-F-16’s, de Search and Rescue-taken van de maritieme helikopters, de bijdrage aan de Dienst Speciale Interventies (DSI), de inzet van de luchtverkeersleiding van Nieuw Milligen, de inzet van een Chemisch, Biologisch, Radiologisch en Nucleair (CBRN) reactieteam en de ondersteuning van het Landelijk Operationeel Coördinatiecentrum in Driebergen. De open Nederlandse samenleving blijft kwetsbaar voor invloeden en dreigingen die haar functioneren kunnen ontwrichten. De civiele en militaire autoriteiten moeten elkaar bij rampenbestrijding en crisisbeheersing blindelings kunnen vinden en werken daarom in de voorbereiding daarop structureel samen. Deze samenwerking moet in 2012 het gewenste niveau bereiken. De uitgevoerde maatregelen in het kader van de Intensivering Civiel-Militaire Samenwerking (ICMS) zijn in 2010 tussentijds geëvalueerd. Daaruit blijkt dat Defensie intussen inderdaad een structurele veiligheidspartner is op het terrein van nationale veiligheid en crisisbeheersing. In 2011 gaat de aandacht uit naar de verdere uitwerking van de samenwerking, zoals gezamenlijke opleidingen en trainingen, zodat steeds meer wordt gekomen tot een geïntegreerde aanpak van de nationale veiligheid.

Financiële gevolgen van het defensiebeleid

Toelichting mutaties

Beleidsmatige mutaties voor 2011

Overheveling van/naar andere departementen

Het betreft hier diverse budgetoverhevelingen tussen departementen. Zo heeft er een budgetoverheveling plaatsgevonden naar het ministerie van Verkeer en Waterstaat voor het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR). Daarnaast is het defensiebudget verhoogd in verband met de tweede tender IMD-enveloppen.

Herfasering verkoopopbrengsten

De taakstellende verhoging voor de verkoop van defensiematerieel is ingevuld met het verkopen van tanks, pantserhouwitsers, F-16-gevechtsvliegtuigen en onroerende zaken. Deze worden wel gerealiseerd, maar in latere jaren dan eerder gepland. Hiertoe is een herfasering van de verkoopopbrengsten noodzakelijk.

Overheveling van Buitenlandse Zaken voor crisisbeheersingsoperaties

Vanuit het HGIS-budget is voor 2010 € 44,4 miljoen en voor 2011 – € 8,3 miljoen verwerkt voor de structurele voorziening «Uitvoering Crisisbeheersingsoperaties» op de defensiebegroting.

Autonome mutaties voor 2011

Prijsbijstelling tranche 2010

Overeenkomstig de besluitvorming over de Voorjaarsnota 2010 en de Augustusbrief 2010 is in totaal € 35,1 miljoen als prijsbijstelling 2010 aan de begroting 2011 toegevoegd.

2.2. De beleidsartikelen

Hoofdtaken

De gronden voor de inzet van de krijgsmacht zijn opgesomd in artikel 97 van de Grondwet 1. In verband hiermee zijn drie hoofdtaken van de krijgsmacht te onderscheiden, te weten:

• 1. bescherming van de integriteit van het eigen en het bondgenootschappelijke grondgebied, inclusief de Nederlandse Antillen en Aruba;

• 2. bevordering van de internationale rechtsorde en stabiliteit;

• 3. ondersteuning van civiele autoriteiten bij rechtshandhaving, rampenbestrijding en humanitaire hulp, zowel nationaal als internationaal.

Ambitieniveau

De krijgsmacht staat garant voor:

• • de bescherming van het eigen en bondgenootschappelijke grondgebied, inclusief de Nederlandse Antillen en Aruba, zo nodig met alle beschikbare middelen;

• • een actieve bijdrage aan het geïntegreerde buitenlandbeleid van ons land. Het gaat hierbij om:

  • – kwalitatief en technologisch hoogwaardige militaire bijdragen aan internationale operaties in alle delen van het geweldsspectrum, ook in de beginfase van een operatie. Dit betreft:

    • • een bijdrage aan het ambitieniveau van de NAVO. In verband hiermee zal de krijgsmacht tevens een continue bijdrage van wisselende omvang leveren aan de NATO Response Force (NRF);

    • • een bijdrage aan het ambitieniveau van de Europese Unie. In verband hiermee zal de krijgsmacht tevens een periodieke bijdrage leveren aan de snelle reactiecapaciteiten van de Unie, de EU Battlegroups;

    • • deelname gedurende maximaal een jaar aan een operatie in het hogere deel van het geweldsspectrum met een brigade van landstrijdkrachten, twee squadrons jachtvliegtuigen of een maritieme taakgroep;

    • • gelijktijdige deelname gedurende langere tijd aan maximaal drie operaties in het lagere deel van het geweldsspectrum met taakgroepen van bataljonsgrootte of, bij luchtoperaties en maritieme operaties, equivalenten hiervan;

    • • het optreden bij landoperaties als lead nation op brigadeniveau en, samen met andere landen, op legerkorpsniveau, bij maritieme operaties als lead nation op taakgroepniveau en bij luchtoperaties met bijdragen op gelijkwaardige niveaus als de brigade;

    • • de uitvoering van speciale operaties, met inbegrip van evacuatieoperaties en contraterrorisme-operaties;

  • – deelname aan politiemissies, waaronder die van de Europese Gendarmerie Eenheid, met functionarissen en eenheden van het Commando Koninklijke marechaussee en aan kleinschalige missies met een civiel-militair karakter;

  • – beschikbaarstelling van militaire deskundigen ten behoeve van de training en advisering van veiligheidsorganisaties in andere landen;

  • – verlening van internationale noodhulp op verzoek van civiele autoriteiten.

• • bijdragen binnen de grenzen van het Koninkrijk aan de veiligheid van onze samenleving, onder civiel gezag. Het gaat hierbij in het bijzonder om:

  • – de uitvoering van nationale taken, zoals de grensbewaking door het Commando Koninklijke marechaussee en de Kustwacht;

  • – militaire bijstand bij de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde evenals de handhaving van de openbare orde en veiligheid, zoals met bijzondere bijstandseenheden en de explosievenopruiming;

  • – militaire bijstand bij de bestrijding van rampen.

Onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

Op verzoek van de Tweede Kamer is de defensiebegroting ingericht naar organisatieonderdelen en niet naar beleidsthema’s. Daarom vormen de begrotingsartikelen bij Defensie geen logisch aanknopingspunt voor de programmering van beleidsdoorlichtingen, die immers gericht zijn op het evalueren van de effecten van het gevoerde beleid en de daarvoor gebruikte financiële middelen. In de begroting 2010 (Kamerstuk 32 123 X, nr. 2) is aangekondigd dat meer nadruk wordt gelegd op de belangrijkste activiteiten van Defensie. Deze benadering wordt in deze begroting voortgezet. Onderstaande tabel bevat een verbeterde programmering van beleidsdoorlichtingen. Deze is financieel en beleidsmatig zo dekkend mogelijk en de uitvoering geschiedt zoveel mogelijk conform de vereisten die gelden voor beleidsdoorlichtingen (Regeling Periodiek Evaluatieonderzoek (RPE)) zoals opgenomen in Rijksbegrotingvoorschriften (RBV) 2010. Zo zullen per doorlichting zoveel mogelijk gerelateerde defensie-uitgaven worden verantwoord. Hoewel de begroting niet is ingericht om een directe relatie te leggen tussen beleidsthema’s, activiteiten en de kosten hiervan wordt dat in de doorlichtingen wel zo veel mogelijk benaderd. Verder wordt in elke doorlichting waar mogelijk aandacht besteed aan de behaalde (maatschappelijke) effecten. Verantwoording van verrichte activiteiten en geleverde prestaties zal centraal staan. Indien hierbij de causale relatie tussen de defensie-inzet en de beoogde effecten niet kan worden aangetoond, zal zo mogelijk worden ingegaan op de plausibiliteit van een relatie tussen defensie-inzet en de beoogde effecten. Tenslotte zal in de beleidsdoorlichting op meerdere jaren worden teruggekeken, waarbij periodieke en tussentijdse evaluaties als bouwstenen kunnen worden gebruikt.

Het uitvoeren van doorlichtingen is voor Defensie een leerproces. Zo nodig wordt na uitvoering van de eerste doorlichtingen de methodiek of de programmering aangepast.

Toelichting op bovenstaande tabel

Inzet defensiepersoneel en -materieel voor ISAF inclusief evaluatie Van Geel-gelden (2011)

Een geïntegreerde 3D-eindevaluatie met het ministerie van Buitenlandse Zaken van de gehele Nederlandse inzet in Uruzgan is voorzien op grond van het toetsingskader. Deze evaluatie wordt aangevuld met extra informatie over defensie-uitgaven, in de geest van de RPE voor het doorlichten van de inzet van personeel en materieel van Defensie voor ISAF. Bij de beleidsdoorlichting ISAF worden naast de additionele uitgaven (HGIS) ook niet-additionele uitgaven bezien. Voorts zal de evaluatie van de Van Geel-gelden bij de eindevaluatie ISAF worden betrokken. Met de Van Geel-gelden is in 2008 en 2009 twee keer € 50 miljoen aan de defensiebegroting toegevoegd voor de noodzakelijke extra vervangingsinvesteringen als gevolg van inzet.

Actieplan Werving en Behoud (2011)

In 2008 is het actieplan Werving en Behoud gepresenteerd. Dit actieplan bevat maatregelen die moeten bijdragen aan een verbeterde instroom en behoud van personeel. In de doorlichting wordt gekeken naar het effect van het actieplan op de vulling van de krijgsmacht.

Mobiel Toezicht Veiligheid (2012)

De Koninklijke marechaussee draagt met het Mobiel Toezicht Veiligheid (MTV) bij aan het beheersen van de vreemdelingenstroom. In de doorlichting wordt in kaart gebracht op welke wijze de Kmar haar werkzaamheden uitvoert en op welke wijze deze bijdragen aan de doelstellingen van het beleidsverantwoordelijke departement: het ministerie van Justitie.

Uitbreiding strategische luchttransportcapaciteit (2012)

De afgelopen jaren is de strategische luchttransportcapaciteit van Defensie uitgebreid ter vergroting van het nationale en internationale expeditionaire vermogen van Defensie. In de doorlichting wordt bezien in hoeverre Defensie hierin is geslaagd.

Civiel-militaire samenwerking (2013)

Defensie stelt capaciteit beschikbaar om civiele autoriteiten te ondersteunen. In de doorlichting wordt gekeken in welke mate het toegezegde defensiepersoneel en -materieel beschikbaar was ter ondersteuning van civiele autoriteiten. Voorts wordt de daadwerkelijke inzet bezien.

Bescherming kwetsbare schepen nabij Somalië (2013)

Defensie zet maritieme eenheden in ter bescherming van kwetsbare schepen nabij Somalië. De doorlichting brengt in kaart welk effect de inzet van Nederlandse maritieme eenheden nabij Somalië heeft gehad op de aanvoer van humanitaire hulp aan Somalië en op de veiligheid op zee.

Wijziging samenstelling Koninklijke marine (2014)

In 2005 heeft de Kamer de marinestudie ontvangen waarin maatregelen zijn aangekondigd om de samenstelling van de Koninklijke marine te wijzigen zodat beter kan worden ingespeeld op trends en ontwikkelingen op maritiem gebied. In de doorlichting wordt bezien in hoeverre Defensie hierin is geslaagd.

Veteranenzorg (2014)

Er is veel aandacht voor veteranenzorg bij Defensie. In de doorlichting zal worden bezien in hoeverre het veteranenbeleid en de veteranenwet aansluiten bij de (maatschappelijke) behoefte.

Uitvoering Koninkrijkstaken door Defensie (2015 e.v.)

Er wordt defensiepersoneel en -materieel ingezet voor de uitvoering van Koninkrijkstaken. In de doorlichting zal ondermeer worden bezien in welke mate de inzet van de krijgsmacht in het Caribisch gebied in de periode 2010–2015 bijdraagt aan de (statutaire) taak van de krijgsmacht voor de landen van het Koninkrijk en hoe de samenwerking tussen de landen van het Koninkrijk op het gebied van de (maritieme) rechtshandhaving verloopt.

Herinrichting van de integrale helikoptercapaciteit (2015 e.v.)

In 2004 heeft de Kamer de studie integrale helikoptercapaciteit ontvangen waarin maatregelen zijn aangekondigd om de helikoptercapaciteit van Defensie beter in te richten. In de beleidsdoorlichting zal worden bezien in hoeverre Defensie hierin is geslaagd.

Defensie-inzet Kustwacht Nederland (2015 e.v.)

Er wordt defensiepersoneel- en materieel ingezet voor de uitvoering van Kustwachttaken. In de doorlichting wordt bezien in hoeverre defensiepersoneel en -materieel hebben bijgedragen aan het goed functioneren van de Kustwacht. De samenwerking met andere departementen wordt eveneens bezien.

Flexibel Personeelssysteem (2015 e.v.)

Het Flexibel Personeelssysteem (FPS) is ingericht ten behoeve van een betere kwantitatieve en kwalitatieve vulling van de defensieorganisatie en ter verbetering van de mogelijkheden voor de ontwikkeling van defensiepersoneel. In de doorlichting wordt bezien in hoeverre deze doelstellingen zijn behaald door de invoering van het FPS.

Overig

Onderstaande onderwerpen worden wel geëvalueerd maar niet volgens de systematiek van beleidsdoorlichtingen. Deze en overige evaluaties kunnen wel als bouwsteen worden gebruikt voor een of meerdere doorlichtingen.

Tussentijdse evaluatie kleine missies (jaarlijks)

De bijdragen aan kleine missies zoals de VN-missie in Soedan en SSR-inzet in Burundi worden jaarlijks conform het toetsingskader geëvalueerd.

Evaluatie Bos-gelden (2012)

In de artikel 100-brief over de verlenging van de Nederlandse bijdrage aan ISAF is gemeld dat het kabinet heeft besloten om ook na 2008 twee keer € 50 miljoen (Bos-gelden) toe te voegen aan de defensiebegroting van 2010 respectievelijk 2011. De Bos-gelden kunnen niet worden meegenomen in de ISAF-beleidsdoorlichting, aangezien de gelden in 2011 nog worden uitgegeven.

Budgetflexibiliteit

De budgetflexibiliteit wordt in onderstaande tabel per beleidsartikel weergegeven. De budgetflexibiliteit per operationele doelstelling is nog niet mogelijk, daar de huidige in gebruik zijnde geautomatiseerde systemen hierop niet zijn ingericht.

Budgetflexibiliteit 2011

2.2.1 Uitvoeren crisisbeheersingsoperaties – beleidsartikel 20

Algemene doelstelling

Het ministerie van Defensie draagt in belangrijke mate bij aan een duurzame internationale rechtsorde en stabiliteit.

Omschrijving van de samenhang in beleid

Nederland draagt onverminderd bij aan de handhaving en bevordering van de internationale rechtsorde. Nederland voert daartoe een actief veiligheidsbeleid, dat zich niet beperkt tot de zorg voor de veiligheid van het eigen land en die van de bondgenoten, maar zich uitstrekt tot breed opgezette conflictpreventie, crisisbeheersing en vredesopbouw, zowel in Europa als daarbuiten. Deelnemen aan crisisbeheersingsoperaties maakt daar deel van uit.

Verantwoordelijkheid

De minister is verantwoordelijk voor de uitvoering van het besluit tot uitzending, dat wil zeggen de inzet van militaire capaciteiten voor crisisbeheersingsoperaties.

Succesfactoren

Het behalen van de algemene doelstelling hangt onder meer af van de ernst en achtergronden van het conflict, de betrokkenheid van de internationale gemeenschap, de samenwerking met hulporganisaties, de steun van de plaatselijke bevolking en de opstelling van de conflictpartijen.

Budgettaire gevolgen van het beleid

Ten laste van dit beleidsartikel worden de additionele uitgaven voor crisisbeheersingsoperaties geraamd en verantwoord, als onderdeel van de Homogene Groep Internationale Samenwerking (HGIS). Voor de genoemde operaties betreft dit de direct met de operaties verband houdende uitgaven die niet zouden worden gemaakt bij reguliere bedrijfsvoering.

Operationele doelstellingen

Vrede en stabiliteit in Europa/Balkan

De Balkan is een prioriteitsgebied in het Nederlandse veiligheidsbeleid. Defensie steunt dit beleid door een bijdrage te leveren aan zowel militaire als civiele missies in deze regio.

EUFOR Althea

Rechtsgrond/mandaat:

• – VNVR Resolutie 1 875 (mandaatverlenging tot 18 november 2010)

• – EU Raadsbesluit 2004/803/CFSP van 25 november 2004 (start Operation Althea met ingang van 2 december 2004)

• – Artikel 100-brief 29 521, nr. 137 van 23 maart 2010 (Nederlandse deelname tot 1 maart 2011)

European Union Rule of Law Mission in Kosovo (EULEX Kosovo)

Rechtsgrond/mandaat:

• – VNVR Resolutie 1 244

• – EU Raadsbesluit 2010/332/CFSP van 8 juni 2010 (verlenging mandaat tot 14 juni 2012)

• – Kamerbrief 21 501-02, nr. 949 van 9 maart 2010 (verlenging Nederlandse deelname tot 14 juni 2012)

EULEX heeft tot doel het bestuur, de politie, justitie en de douane van Kosovo te ondersteunen. In totaal nemen 2 000 functionarissen deel aan deze missie. Nederland heeft op 4 maart 2008 Kosovo als onafhankelijke staat erkend. De Nederlandse regering steunt de rol van de EU bij de ontwikkeling van de rechtsstaat in de jonge republiek Kosovo. Nederland acht stabiliteit in Kosovo en de gehele Balkan-regio van groot belang. De hulp bij het ontwikkelen van een goed functionerende rechtsstaat in Kosovo moet mede in dat licht worden gezien. Goede politie en justitie in Kosovo vormen bovendien een voorwaarde voor het gezamenlijk en op Europees niveau effectief bestrijden van grensoverschrijdende misdaad en illegale immigratie. Op 20 maart 2008 besloot de Nederlandse regering daarom tot een bijdrage van 40 tot 60 deskundigen van het Commando Koninklijke marechaussee, de civiele politie en justitie. De Nederlandse bijdrage aan de missie, die sinds 6 april 2009 volledig operationeel is, bestaat momenteel uit elf marechaussees, acht civiele politiefunctionarissen, vijf justitiële en vier civiele deskundigen. De bijdrage wordt voortgezet tot medio juni 2012.

Kosovo Force (KFOR)

Rechtsgrond/mandaat:

• – VNVR Resolutie 1 244

• – Kamerbrief 28 676, nr. 90 van 6 oktober 2009 (Nederlandse deelname tot 1 oktober 2010)

KFOR heeft tot doel het creëren en in stand houden van een veilige en stabiele omgeving, inclusief de openbare orde. Op 11 juni 2009 heeft de Noord-Atlantische Raad (NAR) besloten om KFOR stapsgewijs te verkleinen tot een afschrikkingsmacht van ongeveer 2 000 militairen. Voor iedere stap in het reductieproces is goedkeuring van de NAR vereist. De NAR zal ieder besluit baseren op een zorgvuldige afweging van de politieke en de veiligheidssituatie in de regio. De eerste stap, een reductie van 13 800 naar 10 000 militairen is voltooid op 1 februari 2010. De Nederlandse bijdrage aan KFOR loopt tot 1 oktober 2010. Nederland levert tot die tijd vier staffunctionarissen. Ter ondersteuning van de Nederlandse aanwezigheid in Kosovo is een National Support Element opgericht, bestaande uit twee marechaussees. Verder is op het terrein van het KFOR-hoofdkwartier een nationale inlichtingencel (NIC) actief, bestaande uit twee militairen van de MIVD.

EU Police Mission in Bosnia (EUPM)

Rechtsgrond/mandaat:

• – EU Raadsbesluit 2009/906/CFSP van 8 december 2009 (mandaatverlenging tot 31 december 2011)

• – Art.100-brief 29 521, nr. 137 van 23 maart 2010, (verlenging Nederlandse deelname tot 31 december 2011)

EUPM richt zich sinds 2002 op capaciteitsopbouw van het politieapparaat, met extra aandacht voor ondersteuning van de lokale autoriteiten bij de bestrijding van corruptie en de georganiseerde misdaad. Bij de bestrijding van de georganiseerde misdaad maakt EUPM vorderingen, in goede samenwerking met EUFOR en de Hoge Vertegenwoordiger/EU Speciale Vertegenwoordiger. Nederland neemt aan EUPM deel met maximaal zes civiele politiefunctionarissen en twee functionarissen van het Commando Koninklijke marechaussee. Medio december 2011 dient de EU te besluiten over een mogelijk vervolg van de huidige missie. Het streven is dat de Europese Commissie de activiteiten van EUPM na 2011 overneemt. De huidige Nederlandse bijdrage loopt tot 31 december 2011.

Vrede en stabiliteit in Afghanistan

Defensie steunt de vrede en veiligheid in Afghanistan door bijdragen aan de NAVO en EU-missies.

International Security Assistance Force (ISAF)

Rechtsgrond/mandaat:

• – VNVR Resolutie 1917

• – Kamerbrief 27 925, nr. 279 van 30 november 2007 (Nederland lead nation in Uruzgan tot 1 augustus 2010)

ISAF heeft van de VN het mandaat gekregen om de Afghaanse regering te assisteren bij het handhaven van de veiligheid in geheel Afghanistan. Van medio 2006 tot 1 augustus 2010 heeft Nederland de leidende verantwoordelijkheid in de provincie Uruzgan gehad (Task Force Uruzgan – TFU). Binnen de TFU is nauw samengewerkt met Australië, Frankrijk, Singapore en Slowakije waardoor de belasting van de Nederlandse krijgsmacht werd verlicht.

Begin 2010 is Nederland begonnen met het overdragen van de taken in Uruzgan. De verantwoordelijkheid voor de training van het Afghaanse leger is in mei overgedragen aan Australië. Tot 1 augustus 2010 heeft Nederland stapsgewijs meer taken en patrouillebases overgedragen aan de opvolgers in Uruzgan en aan het Afghaanse leger. Vanaf 1 augustus is Nederland begonnen met de terugtrekking van de eigen eenheden. Het personeel van de battlegroup, de staf van de TFU en van Task Force 55 is ruim voor 1 december 2010 terug in Nederland. Na 1 augustus 2010 is nog een klein aantal Nederlandse functionarissen in Uruzgan werkzaam in het kader van een goede overdracht van onze kennis, ervaring en taken aan de opvolgers. Dit personeel zal ook buiten de poort actief zijn en wordt daarbij beschermd door militairen van het Combined Team Uruzgan. Daarnaast zullen de eenheden van de Air Task Force (F16’s, gevechts- en transporthelikopters) tot 1 december 2010 primair worden ingezet voor de redeployment van de Task Force en secundair voor de bescherming van de ISAF-eenheden die direct worden bedreigd.

Nationale bijdragen aan ISAF in Afghanistan

Gezien de omvang van de Nederlandse aanwezigheid gedurende de komende periode blijft Nederland met individueel uitgezonden militairen ook na 1 augustus deelnemen aan de hoofdkwartieren van ISAF, ISAF Joint Command (IJC), RC-South, de staf van CommanderKandahar Airfield (COMKAF) en de NATO Training Mission Afghanistan (NTM-A) in Kabul. In de periode tot december 2010 wordt deze bijdrage van 154 naar 60 militairen teruggebracht. Deze bijdrage zal vooralsnog tot eind 2011 voortduren.

ISAF Redeployment

Naast een goede uitvoering van onze taken in Afghanistan staat het jaar 2010 en een deel van 2011 in het teken van de redeployment. Voor een veilige en efficiënte uitvoering van de redeployment zijn naar verwachting ongeveer 700 militairen nodig. Die worden niet allemaal in één keer ingezet, maar afhankelijk van de benodigde expertise in de diverse fases van de gehele operatie. Het aantal militairen in Uruzgan kan in de redeployment-periode dus fluctueren. De gehele redeployment operatie loopt tot 1 mei 2011. Tussen 1 december 2010 en 1 mei 2011 zal nog een klein aantal militairen in Uruzgan en Kandahar aanwezig zijn voor de afhandeling van de laatste materieeltransporten. Bij terugkeer in Nederland zal het materieel aan de DMO worden aangeboden voor onderhoud en herstel. Deze werkzaamheden duren naar verwachting tot eind 2012.

EU Police-mission (EUPOL) Afghanistan

Rechtsgrond/mandaat:

• – VNVR Resolutie1746

• – EU Raadsbesluit 2010/279/CFSP van 18 mei 2010 (verlenging mandaat tot 31 mei 2013)

• – Kamerbrief 27 925, nr. 398 van 24 juni 2010

Op 15 juni 2007 is de EU-politiemissie EUPOL in Afghanistan van start gegaan met een focus op Kabul. De missie is in Afghanistan op landelijk, regionaal en provinciaal niveau actief en richt zich hoofdzakelijk op de begeleiding en ondersteuning van de hervorming en op professionalisering van het hoger en middenkader van de Afghaanse politie en het ministerie van Binnenlandse Zaken. Hierbij wordt ook aandacht besteed aan de raakvlakken van de politie met rule of law. Eind 2008 besloot de EU de missie stapsgewijs uit te breiden tot een uiteindelijke omvang van 400 internationale medewerkers. De missie heeft op dit moment echter minder dan 300 actieve medewerkers.

Naast het begeleiden van het hogere kader en het middenkader van de politie is EUPOL actief op het gebied van rule of law. De aanhoudende wervingsproblemen van EUPOL staan een volledige inzet op dit vlak en een uitbreiding naar alle provincies echter vooralsnog in de weg. EUPOL in Uruzgan verzorgt sinds begin 2010 een rechercheopleiding in het Police Training Centre in Tarin Kowt met een specifiek lesprogramma over drugsbestrijding.

De Nederlandse deelname aan EUPOL in Afghanistan bedraagt momenteel 24 functies. Drie marechaussees en drie politiefunctionarissen zijn werkzaam in de provincie Uruzgan, waar zij zich bezighouden met het mentoren van de Afghaanse politiestaf. Daarnaast zijn veertien civiele politiefunctionarissen en drie civiele medewerkers werkzaam in Kabul en is een marechaussee geplaatst bij het EUPOL regionale hoofdkwartier in Kandahar. De missie kende aanvankelijk een duur van drie jaar tot juni 2010, maar is inmiddels verlengd tot 31 mei 2013. De Nederlandse bijdrage loopt vooralsnog ook tot deze datum.

Vrede en stabiliteit in het Midden-Oosten

Het vredesproces in het Midden-Oosten geniet een hoge prioriteit in het Nederlandse buitenlandbeleid.

EU Border Assistance Mission (EUBAM) Rafah

Rechtsgrond/mandaat:

• – EU Raadsbesluit 2005/889/CFSP van 12 december 2005

• – EU Raadsbesluit 2010/274/CFSP van 12 mei 2010 (verlenging mandaat tot 24 mei 2011)

• – Kamerbrief 21 501-02, nr. 970 van 7 juni 2010 (verlenging Nederlandse bijdrage tot 24 mei 2011)

De EU Border Assistance Mission Rafah (EUBAM Rafah) vormt de derde partij bij de grensovergang tussen Gaza en Egypte en heeft als taak om de grensbewaking van het Rafah Crossing Point door de Palestijnse Autoriteit (PA) te monitoren en te begeleiden. De missie richt zich op observatie en capaciteitsopbouw van de Palestijnse grenswachten. De missie is op 25 november 2005 op verzoek van Israël en de PA van start gegaan nadat Israël zich in de zomer van dat jaar had teruggetrokken uit de Gaza-strook. Er is toen een Agreement on Movement and Access 2005 gesloten tussen Israël en de PA om de bewegingsvrijheid van de Palestijnen te vergroten. Sinds de machtsovername door Hamas in de Gaza-strook in juni 2007 is de missie niet meer operationeel. Nederland heeft drie marechaussees op stand-by staan die kunnen worden uitgezonden in het geval van reactivering van de missie. Deze marechaussees staan op een notice to move van een maand. De Nederlandse bijdrage loopt tot mei 2011.

United Nations Truce and Supervision Organization (UNTSO)

Rechtsgrond/mandaat:

• – VNVR Resolutie 50 van 29 mei 1948

De taak van UNTSO is het observeren van de sinds 1948 bestaande bestandslijnen tussen Libanon en Israel en tussen Syrië en Israël. UNTSO bestaat – na de reorganisatie van 2008 – uit twee observatiegroepen: de Observer Group Lebanon en de Observer Group Golan. Het UNTSO-hoofdkwartier bevindt zich in Jeruzalem. Daarnaast heeft UNTSO nog vertegenwoordigingen in Beiroet, Ismailiyah en Damascus. Het observeren van de bestandslijnen door UNTSO gebeurt onder operationele controle van de VN-veiligheidstroepen ter plaatse. In Libanon betreft het de UN Interim Force in Lebanon (UNIFIL) en op de Golanhoogte de UN Disengagement Observer Force (UNDOF). Nederland levert al vanaf 1956 een bijdrage aan deze waarnemersmissie in het Midden-Oosten. De Nederlandse deelname aan deze doorlopende missie is voor onbeperkte duur en bestaat uit twaalf militairen. De additionele uitgaven voor de Nederlandse deelname aan UNTSO zijn, vanwege de onbeperkte duur, meerjarig in de raming voor crisisbeheersingsoperaties opgenomen.

Vrede en stabiliteit in Afrika

De nadruk van de Nederlandse inspanningen in Afrika heeft de afgelopen regeerperiodes gelegen op de fragiele staten in het Grote Merengebied en in de Hoorn van Afrika. Binnen deze regio’s hebben de Democratische Republiek Congo (DRC), Burundi en Soedan prioriteit gekregen, omdat deze landen het verst zijn verwijderd van het bereiken van de millenniumdoelen. Defensie levert in dit verband een bijdrage aan de VN-missies UNAMID en UNMIS in Soedan, de EU-missie EUSEC in de DRC en in het kader van een bilateraal Security Sector Development (SSD)-programma aan verschillende projecten in Burundi. Als onderdeel van dit SSD-programma is een militair strategische adviseur en een projectbegeleider in Burundi gestationeerd.

Verder is Defensie in EU- en NAVO-verband actief voor de kust van Somalië in het kader van piraterijbestrijding. Ook levert Defensie in dit verband sinds juni 2010 een politieadviseur voor het United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC) in Nairobi in Kenia, ter ondersteuning van de opbouw van de juridische capaciteiten in de regio. Daarnaast heeft Defensie ter ondersteuning van de African Peace and Security Structure (APSA) één persoon op de vredesschool van de Afrikaanse Unie in Mali geplaatst, één persoon bij het hoofdkwartier van de oostelijke Afrikaanse brigade (EASBRIG) en één persoon bij het International Peace Support Training Centre (IPSTC). Laatstgenoemden zijn in Nairobi gestationeerd. Hieronder volgt een overzicht van de operaties in Afrika waaraan Defensie een bijdrage levert.

EU NAVFOR ATALANTA

Rechtsgrond/mandaat:

• – VN Zeerechtverdrag

• – VNVR Resolutie 1 814, 1 816, 1 846, 1 897

• – EU Raadsbesluit van 8 december 2009 (verlenging mandaat tot 31 december 2012)

• – Kamerbrief 29 521, nr. 138 van 26 april 2010 (verlenging Nederlandse deelname tot 30 november 2010)

Met de start van operatie Atalanta op 8 december 2008 is de eerder door Nederland bepleite EU-bijdrage aan de beveiliging van humanitaire transporten voor de kust van Somalië een feit geworden. De EU-bijdrage behelst een structurele inzet gedurende vier jaar tot december 2012. De hoofdtaken van deze missie bestaan uit maritieme bescherming van humanitaire transporten voor mensen die afhankelijk zijn van humanitaire hulp in Somalië, de bescherming van kwetsbare schepen en het afschrikken van piraten. Door de bijdrage aan de operatie Atalanta geeft Nederland eveneens gevolg aan oproepen van de VN-Veiligheidsraad (zoals verwoord in de relevante VNVR Resoluties) om een gecoördineerde inzet ter bescherming van humanitaire transporten en ter afschrikking van piraterij in de territoriale wateren van Somalië te ondersteunen. In 2010 bestond de Nederlandse bijdrage aan operatie Atalanta achtereenvolgens uit een fregat (februari–april) en een amfibisch transportschip (april-juni). Nederland zet van september tot en met november een bevoorradingsschip in voor deze missie. In 2011 vindt naar verwachting nog realisatie plaats als gevolg van na-ijlende facturen uit buitenlandse havens.

OCEAN SHIELD

Rechtsgrond/mandaat:

• – VN Zeerechtverdrag

• – VNVR Resolutie 1 814, 1 816, 1 846, 1 897

• – NAR-besluit van 5 maart 2010 (verlenging mandaat tot 31 december 2012)

• – Kamerbrief 29 521, nr. 138 van 26 april 2010 (verlenging Nederlandse deelname tot 30 november 2010)

• – Kamerbrief 29 521, nr. 145 van 22 juni 2010 (aanvulling Nederlandse bijdrage tot en met 7 juni 2011)

Het mandaat van Ocean Shield richt zich ten eerste op de bescherming van koopvaardijschepen in de Internationally Recommended Transit Corridor (IRTC) in de Golf van Aden en op het uitvoeren van patrouilletaken in het Somalië Bassin. Ten tweede voert de operatie individuele escortes uit van koopvaardijschepen die zijn gecharterd door de Verenigde Naties. Ten derde richt de operatie zich op de uitvoering van gerichte acties om piraten af te schrikken, op te sporen en eventueel op te pakken. Daarbij ligt de nadruk op het opsporen van de zogenaamde moederschepen die piraten gebruiken om hun acties ver op zee te kunnen uitvoeren. Allied Protector werd uitgevoerd door marineschepen van de permanente NAVO-vloot, de Standing NATO Maritime Group-1, en is ingezet in de periode van 27 maart 2009 tot 1 juli 2009. Nederland heeft bijgedragen aan Allied Protector met het fregat Hr.Ms. De Zeven Provinciën. Na 1 juli 2009 is de operatie verder gegaan onder de naam Ocean Shield, waaraan marineschepen van de permanente NAVO-vloten, de Standing NATO Maritime Group (SNMG)-1 en 2, afwisselend deelnemen. Vanaf 1 juli 2010 voert Nederland voor de duur van een jaar het commando over SNMG-2. Dit betekent dat de stafschepen Hr.Ms. De Zeven Provinciën, Hr.Ms. De Ruyter en Hr.Ms. Tromp in de periode juli 2010 tot en met begin juni 2011 achtereenvolgens zullen deelnemen aan de NAVO-operatie Ocean Shield. Daarnaast zal van eind september tot eind november 2010 een onderzeeboot deelnemen aan deze operaties, als extra waarnemingscapaciteit voor de in het gebied aanwezige eenheden (Kamerstuk 29 521, nr. 145 van 22 juni 2010).

United Nations Mission in Sudan (UNMIS)

Rechtsgrond/mandaat:

• – VNVR Resolutie 1 590, 1 870, 1 919

• – Kamerbrief 29 521, nr. 135 van 5 maart 2010 (Nederlandse deelname tot 13 april 2011)

De regering van Soedan en de Sudan People Liberation Movement (SPLM) zijn in het Comprehensive Peace Agreement (CPA) overeengekomen dat de VN zullen toezien op de naleving van deze overeenkomst. De UNMIS-missie heeft als taak te verifiëren of de partijen hun toezeggingen nakomen en ziet erop toe dat de afspraken in het CPA op militair gebied worden uitgevoerd. UNMIS beschikt momenteel over ruim 8 700 bewapende militairen, ongeveer 525 waarnemers en 600 politiefunctionarissen. Zij worden administratief ondersteund door ruim 3 500 civiele medewerkers. De militaire waarnemers en politiefunctionarissen voeren hun taken ongewapend uit. De missie is op 24 maart 2006 van start gegaan. De missie ziet momenteel toe op de ontwikkelingen na de (voltooide) verkiezingen en het referendum dat begin 2011 moet plaatsvinden. De verwachting is dat het referendum voor de nodige onrust zal zorgen. Het kabinet heeft op 5 maart 2010 besloten om de Nederlandse personele bijdrage aan de VN-vredesmissie in Soedan (UNMIS) van twaalf militaire waarnemers, vijftien politiefunctionarissen (elf marechaussees en vier civiele politiefunctionarissen) en enkele staffunctionarissen met één jaar te verlengen tot 13 april 2011.

United Nations and African Union Mission in Darfur (UNAMID)

Rechtsgrond/mandaat:

• – VNVR Resolutie 1 881 (mandaatverlenging tot 1 augustus 2011)

Als gevolg van het conflict in de regio Darfur (West Soedan) is sprake van een groot aantal vluchtelingen en Internaly Displaced Persons (IDP’s). Deze mensen verblijven in diverse grote vluchtelingenkampen in de regio. UNAMID heeft als taak om een veilige omgeving te creëren voor hulporganisaties die humanitaire hulp verlenen aan de bevolking van de vluchtelingenkampen. De opbouw van de UNAMID-troepenmacht is aanzienlijk vertraagd ten opzichte van het originele plan. Medio 2010 zal de missie waarschijnlijk op vrijwel volledige sterkte zijn. De drie grote geplande UNAMID «supercamps» in Darfur worden in snel tempo opgebouwd. Ook worden diverse Teamsites in de Darfurregio ingericht. Momenteel zijn twee Nederlandse militairen geplaatst in het hoofdkwartier van UNAMID in El Fasher. Zij werken in de staf bij de planning en ontwikkeling van de missie. Dit werk zal worden voortgezet tot 31 juli 2011.

European Union Security Sector Reform Mission (EUSEC)

Rechtsgrond/mandaat:

• – EU Raadsbesluit 2005/509/PESC van 28 augustus 2009 (verlenging mandaat tot 1 oktober 2011)

De voornaamste reden voor de voortdurende instabiliteit in de Democratische Republiek Congo (DRC) is het feit dat onvoldoende voortgang wordt geboekt in het ontwapenen van de rebellen en de vorming van een nieuw geïntegreerd, professioneel Congolees leger, de Forces Armées de République Democratique du Congo (FARDC). Op verzoek van de regering van de DRC verleent de EU assistentie bij de hervorming van veiligheidsdiensten. Dit wordt vormgegeven door kort- en langlopende projecten. Tijdens de training en opleiding van militairen, die voortkomen uit voormalige rebellenbewegingen, wordt aandacht besteed aan onderwerpen als mensenrechten, goed bestuur, transparantie en het respect voor de rechtsstaat. Nederland draagt met drie militairen bij aan deze EU- missie gericht op Security Sector Development. Het mandaat voor EUSEC is in augustus 2010 aangepast en met een jaar verlengd tot 1 oktober 2011. De Nederlandse bijdrage loopt eveneens tot deze datum.

Vrede en stabiliteit in Irak

Nederland en de Europese Unie steunen de democratisch gekozen Irakese regering en haar inspanningen om vooruitgang te boeken in het politieke proces, de nationale verzoening te bevorderen, de rechtstaat te versterken en de openbare orde te herstellen.

NAVO-trainingsmissie in Irak (NTM-I)

Rechtsgrond/mandaat:

• – MoU NAVO – Irak van 8 april 2009

• – Kamerbrief 29 521, nr. 128 van 16 december 2009 (Nederlandse deelname tot en met 31 december 2010)

Nederland levert sinds februari 2005 een bijdrage aan de NAVO-trainingsmissie in Irak. Deze NAVO-missie heeft tot doel de Irakese regering te assisteren bij het versterken van de interne veiligheid. Daartoe ondersteunt NTM-I bij de opbouw van de Irakese veiligheidsorganisaties, waaronder het leger en de politie. Nederland levert sinds februari 2005 een bijdrage aan de NAVO-trainingsmissie in Irak. De oorspronkelijke opdracht van de missie bestond uit het doorlopen van vier fases. Fase één betrof het in kaart brengen van de activiteiten voor de missie. In fase twee werd begonnen met de uitvoering van de activiteiten, te weten training van het midden- en hoger kader van leger en politie door stapsgewijs verschillende opleidingsinstituten op te richten. In fase drie werd de verantwoordelijkheid voor de trainingsactiviteiten geleidelijk overgedragen aan de Irakese autoriteiten en in de vierde fase moet deze overdracht zijn voltooid. Omdat de realisatie van de oorspronkelijke doelen vrijwel is bereikt, heeft de NAVO in overleg met de Irakese regering een plan opgesteld om de behaalde resultaten te borgen en de missie in 2010 voort te zetten met aanvullende trainings- en mentoringactiviteiten. De Noord-Atlantische Raad (NAR) heeft op 20 november 2009 besloten het mandaat van de missie in beginsel tot eind 2011 te verlengen. De Nederlandse militaire bijdrage aan NTM-I bestaat uit vijf staffunctionarissen en loopt tot 31 december 2010.

Veiligheid en stabiliteit in de Perzische Golf

Nederland hecht vanwege het internationale veiligheidsbeleid en het economisch belang grote waarde aan de waarborging van de continuïteit en de veiligheid van het maritieme verkeer in de wateren van het Arabisch schiereiland.

In de strijd tegen het internationale terrorisme draagt Nederland bij aan het bestrijden van internationale terroristische netwerken. Een onderdeel daarvan is het aan terroristische organisaties ontzeggen van het gebruik van de zee en het voorkomen van terroristische aanslagen op zee en aan de wal.

Combined Maritime Forces (CMF)

Nederland levert twee militairen aan de staf van het hoofdkwartier van de CMF in Bahrein. Naast de strijd tegen het internationaal terrorisme houdt CMF zich ook bezig met anti-piraterij operaties. In 2011 is geen Nederlandse maritieme bijdrage in de Perzische Golf voorzien, anders dan een incidentele bijdrage van stafofficieren aan de staf van de Combined Task Force (CTF) 150 of CTF 151.

Netherlands Liaison Team USCENTCOM (NLTC)

Nederland levert vier militairen aan NLTC in Tampa in de Verenigde Staten. Deze militairen dragen bij aan de coördinatie van de strijd tegen het internationale terrorisme en volgen de ontwikkelingen in de Verenigde Staten op dit gebied. Tevens spelen zij een rol bij de aansturing van ISAF en van overige operaties, die worden uitgevoerd onder leiding van CENTCOM.

Overige missies

Bijdrage aan politiemissies

De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties draagt jaarlijks met ongeveer veertig civiele politieagenten bij aan diverse operaties. In 2011 worden civiele politieagenten ingezet in Bosnië, Cyprus, Soedan, Afghanistan, Kosovo en Servië. De additionele kosten van deze inzet komen ten laste van HGIS (zie ook Kamerbrief 27 476, nr. 1 van 27 oktober 2000).

NAVO AOM/EU-contributies

Nederland draagt bij in de gemeenschappelijke uitgaven van de NAVO Allied Operations and Missions (AOM) en de Europese Unie (ATHENA).

Ontvangsten

De ontvangsten hebben voornamelijk betrekking op de vergoedingen van de EU-, NAVO- en VN-partners voor de door Nederland geleverde diensten en/of ingezette personele en materiële middelen.

2.2.2. Commando zeestrijdkrachten – beleidsartikel 21

Algemene doelstelling

Het Commando zeestrijdkrachten (CZSK) levert (specifiek) operationeel gerede maritieme expeditionaire capaciteit voor nationale en internationale operaties.

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Voor de maritieme capaciteit van de krijgsmacht moet het CZSK maritieme eenheden operationeel gereed stellen en houden. Zeestrijdkrachten zijn zowel voor expeditionaire als voor nationale taken inzetbaar. Omdat zij het vereiste materieel en voorraden meevoeren, zijn zeestrijdkrachten in hoge mate logistiek onafhankelijk van het gebied waarin zij opereren en kennen zij hierdoor een grote strategische en tactische mobiliteit. Waar voorheen maritieme operaties op open zee centraal stonden, hebben de veranderingen in de internationale veiligheidssituatie geleid tot een grotere aandacht voor maritieme en amfibische operaties in kustwateren, inclusief de beveiliging van verkeersroutes en -knooppunten. Hieronder vallen ook operaties ter bescherming van de scheepvaart tegen piraterij.

De taken en opdrachten van de zeestrijdkrachten kunnen worden onderscheiden in de categorieën: veiligheid op zee, veiligheid vanuit zee en nationale maritieme taken. Veiligheid op zee betreft de bescherming van het legitiem gebruik van de zee, alsmede het beheersen van (delen van) de zee en het vermogen een ander het gebruik van de zee te ontzeggen. Ook interdictie-(verbods-) en blokkadeoperaties vallen in deze categorie, evenals maritieme presentie en surveillance en de bestrijding van piraterij en smokkel.

Veiligheid vanuit zee omvat maritieme en amfibische operaties die erop gericht zijn operaties op het land te initiëren, te leiden en te ondersteunen. De zee wordt veiliggesteld als uitvalsbasis waarna vanuit zee doelen worden bestreden en eenheden aan land worden gezet. De benodigde maritieme expeditionaire capaciteit, bestaande uit vloot- en marinierseenheden aangevuld met helikoptercapaciteit vanuit het CLSK, wordt daartoe bijeengebracht in een maritieme taakgroep waarvan de samenstelling is toegesneden op de uit te voeren taak. Onderzeeboten kunnen deel uitmaken van zo’n taakgroep, maar zijn ook geschikt voor langdurige zelfstandige operaties ten behoeve van onder meer verkenningen. Daarnaast kan het CZSK ook humanitaire noodhulp verlenen.

Nationale maritieme taken omvatten onder andere de uitvoering van kustwachttaken, de uitvoering van opsporings- en reddingstaken, maritieme explosievenopruiming en hydrografische opnamewerkzaamheden. Daarnaast garandeert het CZSK voortdurend de beschikbaarheid van personeel en middelen in het kader van de gemaakte afspraken over civiel-militaire samenwerking.

Verder kan het CZSK met eenheden of individuele militairen, samen met andere operationele commando’s (joint), bijdragen leveren aan operaties die niet een specifiek maritiem karakter hebben.

Deze veelzijdige inzetbaarheid op en vanuit zee met sterk wisselende rollen betreft zowel de organisatie als geheel als de kleinere eenheden en de individuele militair. Het opleiden en trainen voor maritieme gevechtsoperaties in het hoogste deel van het geweldsspectrum is daarbij de grondslag voor een effectieve inzet in alle delen van het geweldsspectrum bij alle soorten van operaties, met inbegrip van de uitvoering van nationale taken. Om voortdurend eenheden gereed te hebben voor het optreden in het gehele geweldsspectrum is de operationele gereedheid van het CZSK gelaagd opgebouwd.

Verantwoordelijkheid

De minister is verantwoordelijk voor het vaststellen van de mate van gereedheid, de omvang en de samenstelling van het CZSK.

Externe factoren

Het behalen van de algemene doelstelling hangt af van de beschikbaarheid van voldoende opgeleid, geoefend en gemotiveerd personeel, voldoende materieel dat voldoet aan alle operationele vereisten en de mogelijkheden hier realistisch mee op te leiden en te oefenen. De personele vulling wordt mede bepaald door niet-beïnvloedbare factoren als de demografische ontwikkeling en de economische situatie. Het kunnen beschikken over het gewenste materieel wordt mede bepaald door niet-beïnvloedbare factoren, zoals het risico op complexe materiële problemen die alleen met een meerjarig verbetertraject kunnen worden aangepakt. De geoefendheid van maritieme eenheden is afhankelijk van voldoende oefen- en trainingsmogelijkheden in binnen- en buitenland waarbij zowel intern, met andere operationele commando’s (joint) als met buitenlandse eenheden (combined) wordt geoefend.

Budgettaire gevolgen van het beleid

De financiële middelen die het CZSK ter beschikking staan voor de verwezenlijking van de operationele doelstellingen zijn in de volgende tabel opgenomen.

Verdeling operationele doelstellingen

In onderstaande tabel zijn de voor de operationele eenheden geraamde uitgaven verdeeld naar de operationele doelstellingen.

Operationele doelstellingen

Beschikken over expeditionaire eenheden voor geplande internationale en nationale inzet.

Operationeel gerede eenheden worden ingezet voor internationale en nationale operaties om bij te dragen aan de uitvoering van de drie hoofdtaken van Defensie.

Operationeel gerede eenheden van het CZSK.

Beschikken over (specifiek) operationeel gerede expeditionaire eenheden.

Om met eenheden direct te kunnen bijdragen aan de drie hoofdtaken van Defensie is een gedeelte van de eenheden operationeel gereed. Deze eenheden zijn personeelsgereed, materieelgereed en geoefend voor de organieke taak of een deel daarvan.

Operationeel gerede eenheden van het CZSK.

Beschikken over voortzettingsvermogen voor gereedstelling eenheden.

Om gedurende een langere periode blijvend een zeker aantal eenheden operationeel gereed te hebben, is een groter aantal eenheden nodig. Daarmee kunnen eenheden herstellen van inzet, (groot) onderhoud uitvoeren, reorganisaties doorvoeren, vertrouwd raken met nieuw materieel, hun personeel opleidingen laten volgen en (opnieuw) gereedstellen voor de organieke taak of een specifiek deel daarvan. Eenheden die zijn aangemerkt als «voortzettingsvermogen» kunnen worden ingezet voor opdrachten die een minder hoog trainingsniveau vereisen, zoals in het kader van de civiel-militaire samenwerking. Tevens kunnen deze eenheden kleinschalige, specialistische opdrachten uitvoeren.

Niet-operationeel gerede eenheden van het CZSK, met uitzondering van opleidingseenheden.

Specifiek en organiek gereedstellen van eenheden

De organieke taak is het samenstel van taken waarvoor een organieke eenheid standaard is ingericht. In principe worden eenheden gereedgesteld om alle elementen van de organieke taak te kunnen uitvoeren; er is dan sprake van organieke operationele gereedheid. Wanneer echter al bekend is waarvoor een eenheid wordt ingezet, is het niet efficiënt om gereed te stellen voor de gehele organieke taak. Dan is het opportuun om specifiek gereed te stellen voor het deel van de organieke taak, dat nodig is voor de missie; er is dan sprake van specifieke operationele gereedheid. Daarnaast kan het zijn dat eenheden specifiek operationeel gereedgesteld worden omdat een bepaald deel van de organieke taak tijdelijk niet uitgevoerd kan worden door schaarste aan personeel, materieel of ontbrekende oefengelegenheid.

Internationale inzet

NLMARFOR. Vanaf medio 2010 wordt gedurende één jaar het commando over SNMG2 geleverd (1-ster commando plus deel van de staf). Deze maritieme taakgroep is een permanent element van het maritieme deel van de Immediate Response Force (IRF) van de NATO Response Force (NRF) en zal, bij verlenging van de NAVO antipiraterij-operatie Ocean Shield, worden ingezet.

Fregatten. Op roulatiebasis worden vanaf medio 2010 gedurende één jaar LC-fregatten met boordhelikopter van het Defensie Helikopter Commando (DHC) ingezet als vlaggenschip van SNMG2.

Onderzeeboten. Gedurende het jaar wordt tweemaal een onderzeeboot ingezet door de CDS voor een gerubriceerde opdracht.

Mijnenbestrijdingsvaartuigen. Gedurende het gehele jaar wordt één mijnenbestrijdingsvaartuig ingezet in SNMCMG1 als onderdeel van de IRF van de NRF.

Gereed voor internationale inzet

Onderzeeboten. In de eerste helft van 2011 wordt een onderzeeboot beschikbaar gesteld voor de Response Forces Pool (RFP) van de NRF.

Duik- en demonteergroep (DDG). In de eerste helft van 2011 wordt een maritiem Explosieven Opruimingsdienstpeloton beschikbaar gesteld voor de RFP van de NRF.

Nationale inzet

Stationsschip Caribisch gebied. Eén grote bovenwatereenheid (fregat, bevoorrader of Landing Platform Dock) met boordhelikopter van het DHC wordt op roulatiebasis ingezet als stationsschip in het Caribisch gebied voor CZMCARIB en de KWNA&A. In de huidige planning wordt uitgegaan van achtereenvolgens de beide LPD’s en een M-fregat.

Mijnenbestrijdingsvaartuigen en ondersteuningsvaartuig Hr.Ms. Mercuur. De Kustwacht Nederland heeft de beschikking over 180 vaardagen met een kleine bovenwatereenheid ten behoeve van controle- en handhavingstaken alsmede het uitvoeren van explosievenopruiming. Op 6 juli 2010 is door de interdepartementale Raad voor de Kustwacht besloten om de coördinatie van explosievenopruiming op zee op te nemen als kustwachttaak in het Dienstverleningsplan.

Hydrografische opnemingsvaartuigen en mijnenbestrijdingsvaartuigen. De hydrografische opnemingsvaartuigen dienen minimaal 250 en de mijnenbestrijdingsvaartuigen 20 hydrografische opnamedagen uit te voeren om gegevens te verzamelen voor het actualiseren van hydrografische publicaties.

Unit Interventie Mariniers (UIM). De UIM is paraat voor terreurbestrijding.

Gereed voor nationale inzet

Fregatten. Eén fregat is in het kader van de civiel-militaire samenwerking als schip van de wacht binnen maximaal 48 uur beschikbaar voor het onderscheppen van vaartuigen en het boarden van zeeschepen.

Mijnenbestrijdingsvaartuigen. Eén mijnenbestrijdingsvaartuig is in het kader van de civiel-militaire samenwerking als schip van de wacht binnen maximaal 48 uur beschikbaar voor het opsporen en ruimen van zeemijnen.

Ondersteuningsvaartuig Caribisch gebied. Het ondersteuningsvaartuig Hr.Ms. Pelikaan is gereed voor inzet voor humanitaire hulpverlening tijdens het orkaanseizoen in het Caribisch gebied.

Marinierscompagnie op Aruba. De op Aruba gestationeerde marinierscompagnie is beschikbaar voor het beteugelen van woelingen en hulpverlening bij calamiteiten.

DDG. De duikunit is beschikbaar voor duikassistentie, duikmedische assistentie en havenbewaking in het kader van ICMS.

2.2.3. Commando landstrijdkrachten – beleidsartikel 22

Algemene doelstelling

Het Commando landstrijdkrachten (CLAS) levert (specifiek) operationeel gerede grondgebonden expeditionaire capaciteit voor nationale en internationale operaties.

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Om grondgebonden capaciteit te leveren dient het CLAS eenheden operationeel gereed te stellen en te houden. Landstrijdkrachten zijn zowel voor expeditionaire als voor nationale taken inzetbaar.

Landoperaties en in het bijzonder stabiliteitsoperaties zijn complex vanwege de diversiteit aan actoren, de continue en diffuse dreiging, de invloed van geografische omstandigheden en klimaat en het uiteenlopende karakter van de taken. Soms dient daarbij een opponent op hoog geweldsniveau te worden bestreden, dan weer moeten vooral beveiligingstaken worden uitgevoerd, wordt assistentie verleend aan lokale autoriteiten of moet humanitaire hulp worden verleend.

Deze veelzijdige inzetbaarheid op het land met sterk wisselende rollen heeft gevolgen voor de organisatie als geheel, maar ook voor kleinere eenheden en de individuele militair. Het optreden met een sterk wisselend geweldsniveau vraagt een opleiding en training voor alle taken. Operaties in de stabilisatiefase vormen de meest complexe landoperaties. De opleiding en training richt zich daarom vooral op het optreden in dit soort operaties. De landstrijdkrachten blijven daardoor in staat om ook in andersoortige operaties op te treden, met inbegrip van de uitvoering van nationale taken.

Het gereedstellingsproces binnen het CLAS richt zich op het gereedstellen van eenheden voor stabiliseringsoperaties. Dit proces is modulair van opbouw, enerzijds vanwege de schaarste van opleidingsmiddelen, anderzijds om goed en tijdig te kunnen anticiperen op een specifieke operatie. Een deel van de eenheden van het CLAS van bataljons- en brigadegrootte wordt planmatig operationeel gereed gesteld op het hoogste trainingsniveau, en is daarbij inzetbaar voor de meest complexe opdrachten en operaties op het niveau van een brigade- en bataljonstaakgroep. Verreweg het grootste deel van de organisatie is op pelotons- en compagniesniveau operationeel gereed voor opdrachten die een minder hoog trainingsniveau vereisen, zodat alle organieke eenheden van het CLAS operationeel gereed zijn voor bijvoorbeeld de algemene opdrachten in het kader van de civiel-militaire samenwerking. Daarnaast wordt door deze gelaagdheid in operationele gereedheid gegarandeerd dat de eenheden met een geringe voorbereidingstijd specifieke expeditionaire operationele opdrachten kunnen uitvoeren zoals de vorming van een Operational Mentoring and Liaison Team (OMLT), de versterking van de wacht, een tijdelijke vergroting van de gevechtskracht en de uitvoering van constructiewerk door de genie.

De tabel «operationele doelstellingen» richt zich vooral op de operationele gereedheid voor het hoogste trainingsniveau, maar moet voor een reëel beeld worden beschouwd in samenhang met de doelstellingen en taken waarvoor een lager trainingsniveau aanvaardbaar is.

De eenheden van de landstrijdkrachten dienen daarbij voorbereid te zijn op een wereldwijde inzet, mogelijk onder moeilijke klimatologische omstandigheden. Het vermogen tot snelle ontplooiing over grote afstanden, het beschikbaar hebben van snel inzetbare middelen en een adequate logistieke ondersteuning zijn daarbij essentieel.

Verantwoordelijkheid

De minister is verantwoordelijk voor het vaststellen van de mate van gereedheid, de omvang en de samenstelling van het Commando landstrijdkrachten.

Externe factoren

Het behalen van de algemene doelstelling hangt af van het beschikken over voldoende aantallen opgeleid, geoefend en gemotiveerd personeel, materieel dat voldoet aan alle operationele vereisten en de mogelijkheden hier mee te oefenen en personeel op te leiden. De mate van personele vulling wordt mede bepaald door externe factoren als de demografische ontwikkeling en de economische situatie. Het kunnen beschikken over het gewenste materieel wordt mede bepaald door externe factoren zoals de stand van de techniek en de mogelijkheden en beperkingen van de industrie. De geoefendheid van grondgebonden eenheden is afhankelijk van de beschikbaarheid van oefen- en trainingsmogelijkheden in binnen- en buitenland waarbij zelfstandig of met andere operationele commando’s (joint) en met buitenlandse eenheden (combined) wordt getraind.

Budgettaire gevolgen van het beleid

De financiële middelen die het CLAS ter beschikking staan voor de verwezenlijking van de operationele doelstellingen zijn in de volgende tabel opgenomen.

Verdeling operationele doelstellingen

In onderstaande tabel zijn de voor de operationele eenheden geraamde uitgaven verdeeld naar de operationele doelstellingen.

Operationele doelstellingen

Beschikken over expeditionaire eenheden voor geplande internationale en nationale inzet.

Operationeel gerede eenheden worden ingezet voor internationale en nationale operaties om bij te dragen aan de uitvoering van de drie hoofdtaken van Defensie.

Operationeel gerede eenheden van het CLAS.

Beschikken over (specifiek) operationeel gerede expeditionaire eenheden.

Om met eenheden direct te kunnen bijdragen aan de drie hoofdtaken van Defensie is een gedeelte van de eenheden operationeel gereed. Deze eenheden zijn personeelsgereed, materieelgereed en geoefend voor de organieke taak of een deel daarvan.

Operationeel gerede eenheden van het CLAS.

Beschikken over voortzettingsvermogen voor gereedstelling eenheden.

Om gedurende een langere periode blijvend een zeker aantal eenheden operationeel gereed te hebben, is een groter aantal eenheden nodig. Daarmee kunnen eenheden herstellen van inzet, (groot) onderhoud uitvoeren, reorganisaties doorvoeren, vertrouwd raken met nieuw materieel, hun personeel opleidingen laten volgen en (opnieuw) gereedstellen voor de organieke taak of een specifiek deel daarvan. Eenheden die zijn aangemerkt als «voortzettingsvermogen» kunnen worden ingezet voor opdrachten die een minder hoog trainingsniveau vereisen, zoals in het kader van de civiel-militaire samenwerking. Tevens kunnen deze eenheden kleinschalige, specialistische opdrachten uitvoeren.

Niet-operationeel gerede eenheden van het CLAS, met uitzondering van opleidingseenheden.

Specifiek en organiek gereedstellen van eenheden

De organieke taak is het samenstel van taken waarvoor een organieke eenheid standaard is ingericht. In principe worden eenheden gereedgesteld om alle elementen van de organieke taak te kunnen uitvoeren; er is dan sprake van organieke operationele gereedheid. Wanneer echter al bekend is waarvoor een eenheid wordt ingezet, is het niet efficiënt om gereed te stellen voor de gehele organieke taak. Dan is het opportuun om specifiek gereed te stellen voor het deel van de organieke taak, dat nodig is voor de missie; er is dan sprake van specifieke operationele gereedheid. Daarnaast kan het zijn dat eenheden specifiek operationeel gereedgesteld worden omdat een bepaald deel van de organieke taak tijdelijk niet uitgevoerd kan worden door schaarste aan personeel, materieel of ontbrekende oefengelegenheid.

Internationale inzet

Ten behoeve van de redeployment-operatie Afghanistan zal gedurende de eerste vier maanden van 2011 een detachement van een bevoorradings- en transportbataljon worden ingezet in Afghanistan. Dit betekent een bijdrage van 0,1 eenheid gezien over 2011.

Voor de overige eenheden van het CLAS is nog geen internationale inzet voorzien in 2011, anders dan individuele inzet.

Gereedgesteld voor internationale inzet

Nationale inzet

Explosievenopruimingsdienst. De explosievenopruimingsdienst heeft voortdurend ploegen op afroep beschikbaar voor het verrichten van civiele werkzaamheden in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, het ministerie van Justitie of gemeenten. Het betreft verkennende zoekacties en het opsporen en ruimen van conventionele of geïmproviseerde explosieven. Voorts wordt preventief onderzoek verricht op locaties. Ten behoeve van deze taken worden permanent twee ploegen ingezet.

Bewaken en beveiligen. Voor de bewaking en beveiliging van objecten, gebieden, routes en grenzen worden in het kader van de civiel-militaire samenwerking permanent mobiele radarsystemen en kleine onbemande vliegtuigen ingezet. Hiertoe levert het CLAS op jaarbasis 0,1 JISTARC-module.

Gereed voor nationale inzet

Intensivering Civiel-militaire Samenwerking (ICMS). Het CLAS garandeert naast bovengenoemde nationale inzet voortdurend de beschikbaarheid van personeel en middelen in het kader van de gemaakte afspraken over de civiel-militaire samenwerking.

Bewaken en beveiligen. Voor de bewaking en beveiliging van objecten, gebieden, routes en grenzen is naast bovengenoemde radarsystemen en onbemande vliegtuigen in het kader van de civiel-militaire samenwerking binnen 48 uur een eenheid met de omvang van een bataljon beschikbaar.

Rampenbestrijding/algemene militaire bijstand. Voor de bestrijding van rampen, het verlenen van noodhulp en voor de algemene militaire bijstand aan civiele instanties zijn beschikbaar:

• – een stafdetachement voor de ondersteuning van het Landelijk Operationeel Coördinatiecentrum te Driebergen binnen 48 uur;

• – een detachement van 3 000 militairen voor het uitvoeren van rampenbestrijding, bewaken en beveiligen en algemene ondersteunende taken (samengesteld uit militaire eenheden van alle operationele commando’s) binnen 48 uur;

• – transportcapaciteit (rups en wiel) voor de verplaatsing van personen/materiaal uit (moeilijk toegankelijke) gebieden binnen 48 uur;

• – een constructie-eenheid inclusief technische adviescapaciteit voor het maken van noodconstructies en noodvoorzieningen binnen 48 uur;

• – een vouwbrugeenheid voor noodbruggen en noodvlotten binnen 48 uur;

• – back-up voorzieningen voor ondersteuning van bestuurlijke-/operationele centra in geval van uitval van bestaande verbindingsmiddelen binnen 24 uur;

• – geneeskundige hulpposten voor triage en eerstelijnshulp binnen 48 uur;

• – een noodhospitaal voor tweedelijnsverzorging binnen 48 uur;

• – een ziekenautopeloton als aanvulling op de civiele capaciteit binnen 48 uur;

• – een CBRN-responseteam (binnen 2 uur);

• – CBRN detectie- en ontsmettingscapaciteit (binnen 24 uur) vanaf 1 januari 2012.

Compagnie in de West. Het CLAS levert op rotatiebasis permanent een compagnie aan het CZMCARIB voor het beteugelen van woelingen, het leveren van bijstand en het verzorgen van territoriale verdediging.

Operationele gereedstelling. Zoals reeds in de beleidsagenda is gemeld, is het aantal eenheden dat in 2011 operationeel gereed wordt gesteld neerwaarts bijgesteld als gevolg van de financiële restricties op het gebied van de materiële exploitatie en opgelegde versoberingen in het oefen- en trainingsprogramma.

2.2.4. Commando luchtstrijdkrachten – beleidsartikel 23

Algemene doelstelling

Het Commando luchtstrijdkrachten (CLSK) levert lucht- en grondgebonden capaciteit voor nationale en internationale operaties.

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Voor de lucht- en grondgebonden operationele capaciteit van de krijgsmacht moet het CLSK eenheden gereed stellen en houden. Luchtstrijdkrachten zijn inzetbaar voor zowel expeditionaire taken als voor nationale taken zoals de bescherming van het nationale luchtruim en brandbestrijding.

Vanwege de veranderingen in de veiligheidssituatie in de afgelopen decennia is het CLSK zich steeds meer gaan toeleggen op de uitvoering van luchtoperaties op grote afstand. Deze operaties kunnen gedurende langere tijd worden volgehouden. De luchtstrijdkrachten kunnen worden ingezet ter afschrikking van geweldsgebruik, ter ontzegging van het gebruik van het luchtruim of ter afdwinging van embargo’s. Ook zorgen luchtstrijdkrachten voor veiligheid in de lucht en ondersteunen en beïnvloeden zij operaties op het land en op zee, overal ter wereld. Het optreden van het CLSK verschaft eigen eenheden en coalitiegenoten vrijheid van handelen. Grond-lucht-geleide wapeneenheden bieden bescherming tegen vijandelijke luchtaanvallen en ballistische raketten. De helikopters bieden ondersteuning door onder meer tactisch transport, verkenningen en vuursteun, maar ook door reddingswerkzaamheden (Search and Rescue) en medische evacuatie. De luchttransporteenheden bieden ondersteuning bij strategische verplaatsingen van zowel personen als materieel.

Het CLSK is in staat om operaties uit te voeren in zowel het lagere als het hoge deel van het geweldsspectrum en daarin waarnodig snel te (de)escaleren.

Verantwoordelijkheid

De minister is verantwoordelijk voor het vaststellen van de omvang, de samenstelling en de vereiste mate van gereedheid van het CLSK.

Externe factoren

Om de algemene doelstelling te verwezenlijken moet het CLSK beschikken over voldoende opgeleid, geoefend en gemotiveerd personeel, over kwantitatief en kwalitatief voldoende materieel en over voldoende en realistische oefenmogelijkheden. De personele vulling wordt mede bepaald door niet-beïnvloedbare factoren als de demografische ontwikkeling en de economische situatie. De beschikking over het gewenste materieel wordt mede bepaald door niet-beïnvloedbare factoren als de stand van de techniek en de mogelijkheden en beperkingen van de industrie. De geoefendheid van lucht- en grondgebonden eenheden is afhankelijk van de beschikbaarheid van voldoende oefen- en trainingsmogelijkheden in binnen- en buitenland waarbij zowel intern, met andere operationele commando’s (joint) als met buitenlandse eenheden (combined) wordt getraind.

Budgettaire gevolgen van het beleid

De financiële middelen die het CLSK ter beschikking staan voor de verwezenlijking van de operationele doelstellingen staan in de volgende tabel.

Verdeling operationele doelstellingen

In onderstaande tabel zijn de voor de operationele eenheden geraamde uitgaven verdeeld naar de operationele doelstellingen.

Operationele doelstellingen

Beschikken over expeditionaire eenheden voor geplande internationale en nationale inzet.

Operationeel gerede eenheden worden ingezet voor internationale en nationale operaties om bij te dragen aan de uitvoering van de drie hoofdtaken van Defensie.

Operationeel gerede eenheden van het CLSK.

Beschikken over (specifiek) operationeel gerede expeditionaire eenheden.

Om met eenheden direct te kunnen bijdragen aan de drie hoofdtaken van Defensie is een gedeelte van de eenheden operationeel gereed. Deze eenheden zijn personeelsgereed, materieelgereed en geoefend voor de organieke taak of een deel daarvan.

Operationeel gerede eenheden van het CLSK.

Beschikken over voortzettingsvermogen voor gereedstelling eenheden.

Om gedurende een langere periode blijvend een zeker aantal eenheden operationeel gereed te hebben, is een groter aantal eenheden nodig. Daarmee kunnen eenheden herstellen van inzet, (groot) onderhoud uitvoeren, reorganisaties doorvoeren, vertrouwd raken met nieuw materieel, hun personeel opleidingen laten volgen en (opnieuw) gereedstellen voor de organieke taak of een specifiek deel daarvan. Eenheden die zijn aangemerkt als «voortzettingsvermogen» kunnen worden ingezet voor opdrachten die een minder hoog trainingsniveau vereisen, zoals in het kader van de civiel-militaire samenwerking. Tevens kunnen deze eenheden kleinschalige, specialistische opdrachten uitvoeren.

Niet-operationeel gerede eenheden van het CLSK, met uitzondering van opleidingseenheden.

Specifiek en organiek gereed stellen van eenheden

Internationale inzet

Maritieme helikopters. Eén helikopter wordt ingezet aan boord van het stationsschip in de Nederlandse Antillen en Aruba en één helikopter wordt ingezet ten behoeve van Standing NATO Maritime Group.

Luchttransport. Een KDC-10 en een C-130 worden ingezet voor shuttlevluchten ten behoeve van de redeployment.

Gereed voor internationale inzet

Jachtvliegtuigen. In de eerste helft van 2011 is de inzet van negen F-16’s voor NRF 16 voorzien. In de tweede helft van 2011 is de inzet van negen F-16’s voor NRF 17 voorzien. Deze F-16’s die voor de NRF kunnen worden ingezet, zijn ook beschikbaar voor training.

Geleide Wapens. Drie batterijen worden volledig operationeel gereedgesteld, inclusief commandovoering en logistiek. De vierde batterij wordt specifiek operationeel gereedgesteld. Het specifieke karakter van de gereedstelling van één Patrioteenheid zit met name in een lagere geoefendheid van het benodigde personeel. Dit personeel wordt namelijk gebruikt voor andere verplichtingen (onder andere individuele uitzending) en wordt daardoor specifiek opgeleid. Aangezien voor deze eenheid een reactietijd van 30 dagen staat behoudt men de mogelijkheid in voorkomend geval tijdig op te werken/bij te scholen/aan te vullen naar volledige geoefendheid.

Object Grondverdediging (OGRV)-pelotons. De OGRV pelotons worden operationeel gereedgesteld om in voorkomend geval ondersteuning te kunnen leveren bij inzet van jachtvliegtuigen of helikopters.

Nationale inzet

Jachtvliegtuigen. Permanent worden twee Quick Reaction Alert (QRA) F-16’s ingezet ter bewaking van het Nederlandse luchtruim.

Helikopters. Eén AB-412 helikopter verzorgt militaire Search and Rescue (SAR)-taken en patiëntenvervoer voor medische noodgevallen vanaf de Waddeneilanden. Eén Lynx-helikopter wordt permanent ingezet voor SAR-taken (Kustwacht) en patiëntenvervoer voor medische noodgevallen.

AOCS Nieuw Milligen (C4ISR). Het Air Operations Control Station (AOCS) Nieuw Milligen in combinatie met QRA F-16’s wordt permanent ingezet voor beveiliging van het nationale luchtruim. Tevens dient het AOCS NM als Back-up faciliteit voor Schiphol Radar.

Kustwachtvliegtuigen. Permanent wordt minimaal één Dornier 228 ingezet voor het uitvoeren van de Kustwachttaken.

Gereed voor nationale inzet

Vliegtuigen/gevechtshelikopters. Ondersteuning met F-16’s en Apache-helikopters met inzet van specifieke sensoren op verzoek van het ministerie van Justitie.

Transporthelikopters. Ondersteuning met helikopters voor calamiteitenbestrijding, brandbestrijding en militaire bijstand.

Luchttransport. Ondersteuning met luchttransport in het kader van ontwikkelingssamenwerking en de vreemdelingendienst. Tevens ondersteuning bij het vervoer van leden van het Koninklijk Huis en de regering.

Civiel-Militaire Samenwerking. Voor ondersteuning bij bewaken/beveiligen, rampenbestrijding en algemene steunverlening kan personeel van alle eenheden van het CLSK worden ingezet, levert het CLSK voertuigen en een bijdrage aan eerstelijns medische zorg. Voor de tijdelijke opvang van grote aantallen personen bij (dreigende) rampen zijn conform de provinciale aanpak de vliegbases Leeuwarden en Woensdrecht beschikbaar.

2.2.5. Commando Koninklijke marechaussee – beleidsartikel 24

Algemene doelstelling

Het Commando Koninklijke marechaussee (CKmar) draagt zorg voor de uitvoering van de in de Politiewet 1993 opgedragen politietaken door de daadwerkelijke handhaving van de rechtsorde en het verlenen van hulp aan hen die deze behoeven, alsmede voor het leveren van een bijdrage aan de effectiviteit van de krijgsmacht.

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Het CKmar levert een bijdrage aan een veilige samenleving, door handhaving van de rechtsorde en de verlening van hulp aan hen die dat behoeven, zowel in binnen- als buitenland.

Het CKmar is een politieorganisatie met een militaire status, die verantwoordelijk is voor een breed takenpakket. Het CKmar is als onderdeel van de krijgsmacht belast met de drie hoofdtaken die in de Grondwet in algemene zin zijn opgedragen aan de krijgsmacht. Het CKmar is tevens belast met de uitvoering van de in artikel 6 van de Politiewet 1993 limitatief opgesomde specifieke politietaken van de Koninklijke marechaussee. De Politiewet 1993 vormt bovendien de grondslag voor de samenwerking met en bijstand aan de politie. De (opsporings)bevoegdheden van de ambtenaren van het CKmar zijn onder meer geregeld in het strafrecht en in de vreemdelingenwet en -regelgeving.

Het CKmar voert haar taak uit in ondergeschiktheid aan het bevoegd gezag en in overeenstemming met de geldende rechtsregels. Het takenpakket van het CKmar heeft zich ontwikkeld tot een veelzijdig en samenhangend geheel. Het CKmar speelt snel en flexibel in op wijzigende omstandigheden door accenten te leggen binnen taakvelden of tussen taakvelden, waar nodig na toestemming van de betreffende gezagsdragers. De taken van het CKmar zijn van groot belang voor de Nederlandse samenleving en blijven dit ook in de toekomst.

Verantwoordelijkheid

De minister van Defensie is als beheersverantwoordelijke voor het CKmar verantwoordelijk voor het vaststellen van de mate van gereedheid, de omvang en de samenstelling van het CKmar. De uitvoering heeft hij opgedragen aan de Commandant van de Koninklijke marechaussee.

Externe factoren

Het behalen van de algemene doelstelling hangt af van het hebben van voldoende opgeleid, geoefend en gemotiveerd personeel en van de beschikbaarheid van voldoende materieel dat voldoet aan de operationele vereisten en de mogelijkheden hier realistisch mee op te leiden en te trainen. De personele vulling wordt mede bepaald door niet-beïnvloedbare factoren als de demografische ontwikkeling en de economische situatie. Het kunnen beschikken over het gewenste materieel wordt mede bepaald door niet-beïnvloedbare factoren als de stand van de techniek en de mogelijkheden/beperkingen van de industrie. De geoefendheid van de eenheden van het CKmar is afhankelijk van voldoende opleidings-, oefen- en trainingsmogelijkheden.

Budgettaire gevolgen van het beleid

De financiële middelen die het CKmar ter beschikking staan voor de realisatie van de operationele doelstellingen zijn in de volgende tabel opgenomen.

Verdeling naar taakvelden

In onderstaande tabel zijn de geraamde uitgaven verdeeld naar de taakvelden.

Operationele doelstellingen

Handhaving veiligheidsniveau in overeenstemming met de geldende veiligheidsconcepten.

De uitvoering van deze taken wordt verzorgd door de districten en de daaronder ressorterende brigades van het CKmar.

Beheersing van de vreemdelingenstroom in overeenstemming met de geldende wet- en regelgeving.

Deze taken worden uitgevoerd door de districten en de daaronder ressorterende brigades van het CKmar.

Handhaving van de openbare orde en strafrechtelijke rechtsorde bij de krijgsmacht en jegens militaire justitiabelen.

Deze taken worden uitgevoerd door de districten en de daaronder ressorterende brigades van het CKmar.

Handhaving van de openbare orde en strafrechtelijke rechtsorde op de aangewezen burgerluchtvaartterreinen.

Deze taken worden uitgevoerd door de districten en de daaronder ressorterende brigades van het CKmar die belast zijn met de politietaken op Schiphol of de andere aangewezen burgerluchtvaartterreinen.

Beschikbare operationeel gerede eenheden voor samenwerking, bijstand en assistentieverlening.

Deze eenheden zijn opgebouwd uit personeel vanuit de districten en de daaronder resterende brigades. Deze taken worden grotendeels als nevenfunctie uitgevoerd.

Beschikbare operationele eenheden voor internationale crisis- en humanitaire operaties.

Voor de gereedstelling en ondersteuning van de buitenlandse activiteiten en uitzendingen van het Commando Koninklijke marechaussee is een aparte brigade ingericht, de Brigade Buitenland Missies (BBM). De capaciteit voor de buitenlandse activiteiten en uitzendingen is afkomstig uit alle geledingen van het Commando Koninklijke marechaussee.

2.2.6. Defensie Materieel Organisatie – beleidsartikel 25

Algemene doelstelling

De Defensie Materieel Organisatie (DMO) zorgt voor modern, robuust en kwalitatief hoogwaardig en inzetbaar materieel.

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Een van de beleidsprioriteiten van Defensie is de verbetering van de operationele inzetbaarheid. Een deel van de operationele inzetbaarheid wordt beïnvloed door de materiële gereedheid. De DMO levert een bijdrage aan de materiële gereedheid door het aanschaffen van materieel, het leveren van materieellogistieke ondersteuning en de instandhouding van defensiematerieel. Daarnaast verzorgt de DMO de afstoting van overtollig defensiematerieel. Ten slotte is de DMO beleidsverantwoordelijk voor het defensiebrede materieellogistieke beleid.

Aan alle operationele gebruikers wordt modern en kwalitatief hoogwaardig materieel geleverd dat voldoet aan de operationele eisen, tijdig beschikbaar is en voldoende bescherming biedt voor het defensiepersoneel. Dit materieel wordt op een zorgvuldige, kosteneffectieve, doelmatige en rechtmatige wijze verworven.

Het Materieelprojectenoverzicht (MPO), dat gelijktijdig met de begroting op Prinsjesdag aan de Kamer wordt aangeboden, bevat informatie over de strategische materieelprojecten en de afstoting van wapens en wapensystemen. Het MPO is het integrale overzicht van alle strategische materieelprojecten met een investeringsbudget van meer dan € 25 miljoen, of politiek gevoelige materieelprojecten met een kleiner budget, en van wapens en wapensystemen in afstoting. In het MPO wordt onder meer beschreven hoe een materieelproject past in het defensiebeleid, hoe het project samenhangt met andere materieelprojecten en welke wijzigingen zich ten opzichte van het vorig jaar in het project hebben voorgedaan. Voorts bevat het MPO informatie over de levensduurkosten en verschuivingen in de planning.

In de Defensie Industrie Strategie (DIS) worden mogelijkheden bezien om een bijdrage te leveren aan de positie van de Nederlandse Defensiegerelateerde Industrie (DGI) in de internationale netwerken op het gebied van ontwikkeling, productie en instandhouding van materieel. In bijlage 6.5 staat een uitgebreide rapportage over de stand van zaken van de operationalisatie van de DIS.

Verantwoordelijkheid

De minister is verantwoordelijk voor de aanschaf en de instandhouding van materieel en de afstoting van overtollig materieel van de krijgsmacht.

Externe factoren

Het behalen van de algemene doelstelling hangt af van de mate waarin voldaan kan worden aan de door de interne klant gestelde eisen voor de factoren product, tijd en geld. Hierbij zijn onder meer de productiecapaciteit van de leveranciers en mogelijkheden tot internationale samenwerking van belang. Daarnaast is de personele invulling mede afhankelijk van de mate waarin de arbeidsmarkt voorziet in de beschikbaarheid van capabel (technisch) geschoold personeel. Voorts zijn ook de toegang tot en de uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling, en de stand van de techniek van het gewenste materieel van grote invloed op het behalen van de algemene doelstellingen.

Budgettaire gevolgen van het beleid

De financiële middelen die ter beschikking staan van de DMO voor de realisatie van de doelstellingen, zijn in de onderstaande tabel opgenomen.

Operationele doelstellingen

Voorzien in nieuw materieel

Om de operationele inzetbaarheid van de krijgsmacht te verzekeren voorziet de DMO tijdig in nieuw materieel of wordt bestaand materieel vervangen. Het aan te schaffen materieel is noodzakelijk om de organisatie adequaat toe te rusten voor de opgedragen taken.

In de komende periode wordt aansluiting gezocht bij nieuwe ontwikkelingen die richting geven aan het «voorzien in»-proces. Ook in het jaar 2011 zal door Defensie zo veel als mogelijk invulling worden gegeven aan de uitgangspunten van duurzaam inkopen. Dat betekent bij de verwerving van bepaalde productgroepen vooraf vastgestelde duurzaamheidseisen moeten worden gehanteerd. Hierbij mag de operationele veiligheid niet worden belemmerd, moet het aanbod voldoende zijn en mag er geen sprake zijn van substantiële meerkosten. Begin 2011 zullen de resultaten van de «Monitor duurzaam inkopen» die het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer iedere twee jaar uitvoert, bekend worden. Naar aanleiding van deze resultaten zullen eventueel aanvullende acties worden uitgevoerd. Daarnaast is Defensie begonnen aan de invoering van «assortimentsmanagement». Het doel hiervan is de levering en de instandhouding van goederen en de levering van diensten tegen zo laag mogelijke kosten. De verdere implementatie van assortimentsmanagement is gekoppeld aan de invoering van het ERP-systeem (SAP), die is voorzien voor 2014. Voorts richt Defensie zich op het gebruik van geïntegreerde contractvormen. Hierbij zullen in de verschillende contractfasen de benodigde werkzaamheden worden uitbesteed aan één private partij.

Materieelprojecten

Hieronder zijn tabellen opgenomen met de DMP-projecten met een projectbudget groter dan € 25 miljoen of projecten die politiek gevoelig zijn en die in de begrotingsperiode vallen. Per project wordt een korte toelichting gegeven. Daarnaast wordt toegelicht of een project in 2011 een wijziging ondergaat of een belangrijke ontwikkeling doormaakt. Afrondingsverschillen in deze tabellen zijn mogelijk. Een meer uitgebreide toelichting op de projecten is te vinden in het MPO. Door de financiële situatie bij Defensie is een aantal projecten geherfaseerd, met als gevolg een vertraging of een reductie. Indien mogelijk worden de gevolgen per project beschreven. Daar waar het projectvolume als gevolg van prijsstijgingen is verhoogd, heeft dit geleid tot herschikkingen bij andere projecten.

Aanpassing Mijnenbestrijdingscapaciteit (PAM)

Het project behelst de modernisering van de mijnenjaagcapaciteit van tien mijnenbestrijdingsvaartuigen en zes schepen van de Belgische Flower-klasse, alsmede de uitvoering van levensverlengend onderhoud aan deze schepen.

Fast Raiding, Interception and Special forces Craft (FRISC)

FRISC is een samenvoeging van een aantal vergelijkbare projecten voor de aanschaf van in totaal 48 kleine en snelle vaartuigen. Als gevolg van een herijking is het projectvolume met € 0,4 miljoen verhoogd.

Kwantitatieve versterking mariniersbataljons (manoeuvrebataljons Korps Mariniers)

Het project behelst de verwerving van extra materieel en infrastructuur voor de personele uitbreiding van de twee manoeuvrebataljons van het Korps Mariniers. Vanwege benodigde herschikkingen is de fasering van het project met een jaar verlengd.

Luchtverdedigings- en Commandofregatten (LC-fregatten)

Het project behelst de ontwikkeling en de bouw van vier LC-fregatten, inclusief de aanschaf van bijbehorende walreservedelen en munitie. Vanwege benodigde herschikkingen is het projectvolume verlaagd met € 7,0 miljoen. Hierdoor wordt een aantal restpunten van het project doorgeschoven naar het project Instandhouding LC-fregatten.

Patrouilleschepen

Het project behelst de vervanging van vier M-fregatten door patrouilleschepen voor de uitvoering van taken in het lagere deel van het geweldsspectrum. Het projectvolume is verhoogd naar € 511,5 miljoen als gevolg van prijsstijgingen.

Verwerving Joint Logistiek Ondersteuningsschip (JSS)

Het project JSS behelst het ontwerp, de bouw en de indienststelling van een joint logistiek ondersteuningsschip. De fasering van het project is verlengd tot en met 2015.

Herintroductie mijnenveegcapaciteit

Het project behelst de verwerving van onbemande mijnenveegcapaciteit voor het CZSK ter verbetering van de mijnenbestrijdingscapaciteit. Vanwege benodigde herschikkingen is de fasering van het project verlengd tot 2018. Afhankelijk van het inzetscenario komt deze capaciteit omstreeks 2018 ter beschikking.

Instandhouding Goalkeeper

Het project behelst de modernisering van de Goalkeeper. De Goalkeeper is een verdedigingsmiddel tegen inkomende Anti Surface Ship Missiles (ASSM’s). De planning is aangepast aan het reguliere onderhoudsschema van de Goalkeeper en de betrokken schepen.

Instandhouding Luchtverdedigings- en Commandofregatten

De behoefte omvat de instandhouding en verbetering van de platforminstallaties en de sensor-, wapen- en commandosystemen van vier LC-fregatten.

Instandhouding M-fregatten

Het project behelst de aanpassingen om de M-fregatten tot het moment van vervanging in stand te houden. Vanwege benodigde herschikkingen is de fasering van het project verlengd tot 2014. Hierdoor zullen de aanpassingen aan fregatten een jaar later worden voltooid dan aanvankelijk was voorzien.

Instandhouding Walrusklasse onderzeeboten

Het project behelst een moderniseringsprogramma voor de verlenging van de levensduur van vier onderzeeboten tot 2025.

Maritime Tactical Ballistic Missile Defence (MTBMD)

Met de MTMBD worden de LC-fregatten voorzien van een sensorcapaciteit tegen ballistische raketten.

Midlife upgrade BV206D (MLU BV206D)

De eenheden van het Korps Mariniers hebben voertuigen met een hoge terreinvaardigheid nodig, in het bijzonder de BV206D en gepantserde rupsvoertuigen van het type Viking. De BV’s 206D zijn aan het einde van hun technische levensduur, verminderd inzetbaar en vertonen operationele tekortkomingen. De behoefte van het project MLU BV206D behelst een levensduurverlengend onderhoud, waardoor de voertuigen operationeel inzetbaar blijven tot ten minste 2020.

Modificatie MK48 torpedo

Het project behelst de verbetering van het wapensysteem MK48 torpedo van de Walrusklasse onderzeeboten. Vanwege benodigde herschikkingen is de fasering van het project verlengd tot 2017. De modificatie wordt tijdig voltooid om in lijn te blijven met het project instandhouding Walrusklasse onderzeeboten.

Battlefield Management System (BMS) en Datacommunicatie Mobiel Optreden (DCMO)

Het BMS en de DCMO geven ondersteuning op het gebied van operationele informatievoorziening voor de bevelvoering van grondgebonden eenheden van het CLAS.

Groot Pantserwielvoertuig (GPW, Boxer) (ontwikkeling en productie)

Dit project behelst de internationale ontwikkeling en serieproductie van een nieuw pantserwielvoertuig. Vanwege benodigde herschikkingen is de fasering van het project verlengd tot 2017. Het projectvolume is verhoogd tot € 819,9 miljoen als gevolg van prijsstijgingen.

Infanterie Gevechtsvoertuig (IGV), productie en training

Het project behelst de invoering van het pantservoertuig CV-90.

Pantserhouwitser (PzH2000)

Het project behelst de verwerving van Pantserhouwitsers. Het project is geherfaseerd tot 2012 als gevolg van een uitgestelde BTW-betaling over overtollige Pantserhouwitsers die in opslag staan.

Tactical Indoor Simulation (TACTIS)

Het doel van dit project is een belangrijke kwaliteitsverbetering in de opleidings- en trainingscyclus van de gemechaniseerde eenheden van het CLAS. Naar verwachting zal het systeem eind 2010 worden opgeleverd.

Vervanging genie- en doorbraaktank

Het project behelst de vervanging van genie- en doorbraaktanks. Het projectvolume is verhoogd tot € 77,3 miljoen als gevolg van prijsstijgingen.

Capability Upgrade Elektronische Oorlogvoering (CUP EOV)

Het project behelst de verbetering van het huidige EOV-systeem. Het project is vanwege de versoberingmaatregelen geherfaseerd.

Vervanging Bouwmachines grondverzet en wegherstelmiddelen

Doelstelling van het project is de grondverzet- en wegherstelcapaciteit en overslagcapaciteit voor Defensie te garanderen door de vervanging van de universele bouwmachine Werklust uit 1991.

Vervanging Brugleggende tank

Het project behelst de vervanging van de brugleggende tanks. De planning van de D-brief is met een jaar uitgesteld als gevolg van de harmonisatiemaatregelen.

Vervanging Mortieropsporingsradar (MOR)

Verwerving CE-pakketten IGV

Het project behelst de verwerving van beschermingspakketten van het Infanterie Gevechtsvoertuig, het hoofdwapensysteem van de pantserinfanterie van de gemechaniseerde brigades. Naar aanleiding van een studie is het project geherfaseerd, waardoor de A-fase met een jaar is verlengd.

Verwerving Precision Guided Munition (PGM)

Het project behelst de verwerving van precision guided munition voor de Pantserhouwitser. Het project is verdeeld in twee deelprojecten: de verwerving van geleide munitiesoorten en de verwerving van course correcting fuses. Het totale projectbudget is ongewijzigd.