Nr. 181 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN

De vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap1 heeft een aantal vragen voorgelegd aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over de brief van 20 april 2011 inzake het Onderwijsverslag 2009–2010 van de Inspectie van het Onderwijs (bijlage bij Kamerstuk 32 500 VIII, nr. 163).

De minister heeft deze vragen beantwoord bij brief van 9 juni 2011. Vragen en antwoorden zijn hierna afgedrukt.

1

Wat is de scholierentevredenheid in het voortgezet onderwijs?

2

Hoe verklaart u de groei van de uitstroom van het voortgezet onderwijs naar het voortgezet speciaal onderwijs? Komen bij leerlingen zodanige beperkingen dat ze niet goed kunnen gedijen binnen het regulier onderwijs in toenemende mate pas op latere leeftijd aan het licht?

3

Hoe ziet de tekortschietende leraar eruit? Is hij pas afgestudeerd? Is hij zij-instromer? Heeft hij een diploma? Zit hij al jaren in het onderwijs?

Elementen die meewegen in de beoordeling van kwaliteit van leraren zijn volgen en analyseren van leerlingvorderingen (basisonderwijs), afstemming op verschillen tussen leerlingen (basisonderwijs en voortgezet onderwijs), efficiënt gebruik van de onderwijstijd in lessen en het actief betrekken van leerlingen bij de les (voortgezet onderwijs; zie blz. 260 en 261 van het Onderwijsverslag).

Tekort schietende leraren hebben geen voldoende op alle indicatoren. Ongeveer evenveel zij-instromers en startende leraren halen in het basisonderwijs een voldoende beoordeling op alle onderzochte indicatoren als reguliere leraren (ca 42%). Leraren in opleiding en leraren met meer dan 30 jaar ervaring blijven daarop wat achter: van hen scoort 35 procent een voldoende op alle indicatoren.

In het voortgezet onderwijs heeft 27 procent van alle geobserveerde havo- en vwo-leraren een voldoende beoordeling op alle beoordeelde indicatoren. Bij leraren die nog niet bevoegd zijn gaat het om 24 procent, bij leraren die niet bevoegd zijn en ook niet in opleiding om 21 procent.

4

Wat is de reden dat een ervaren leraar tekortschiet? Heeft hij gedurende zijn loopbaan als leraar bijscholing gehad? Heeft hij hier mogelijkheid toe gehad?

5 en 6

Hoe verklaart u dat er in het havo, maar vooral in het vwo, vergeleken met 2010 meer zwakke en zeer zwakke scholen zijn? Betreft het overwegend scholen die al lang geleden werden opgericht of vooral recent opgerichte scholen?

Bij de stijging van het aantal zwakke scholen in het vwo speelt het grote verschil tussen het schoolexamen en het centraal examen een rol. Wanneer naast deze indicator nog een of meer van de drie andere opbrengstindicatoren onvoldoende zijn, worden de resultaten van die school door de inspectie als onvoldoende beoordeeld.

De inspectie heeft geen systematisch onderzoek gedaan naar andere achterliggende redenen voor stijging van het aantal zwakke en zeer zwakke scholen in het voortgezet onderwijs.

Wat betreft de «leeftijd» van zeer zwakke scholen het volgende. Het gaat in de praktijk om zulke kleine aantallen dat over de relatie tussen de leeftijd van een school of schoolvestiging enerzijds en de kwaliteit anderzijds geen significante uitspraken gedaan kunnen worden.

7

Is het verschil tussen de cijfers voor schoolexamen ten opzichte van het centraal examen ook groter geworden ten opzichte van 2010?

De afgelopen drie jaar is voor het voortgezet onderwijs sprake van een nagenoeg gelijkblijvend verschil tussen school- en centraal examen.

Het jaar 2010 is het laatste examenjaar waarover gegevens beschikbaar zijn. Onderstaande tabel laat voor de vijf onderwijssoorten in het VO de ontwikkeling van het verschil tussen schoolexamen en centraal examen zien (OV 2009–10). De tabel laat zien dat gemiddeld voor elke schoolsoort sprake is van een verschil tussen school- en centraal examen dat kleiner is dan 0,5.

8

Waarom zijn er juist meer zwakke en zeer zwakke vwo’s bijgekomen? Hoe is de verdeling eerste, tweedegraads en onbevoegde leraren?

Zie het antwoord op vraag 5.

De inspectie heeft geen gegevens over verdeling eerste- en tweedegraadsbevoegden en onbevoegde leraren.

9

Kunt u bevestigen dat een derde van de onderzochte scholen voor speciaal onderwijs die vier jaar geleden voldoende niveau had, dat nu niet meer heeft? Waarom is deze groep zo achteruit gegaan? Is deze groep scholen in de tussenliggende vier jaar bezocht? Zo ja, waarom is de school toch afgegleden? Zo neen, heeft dit te maken met het risicogerichte toezicht van de inspectie?

Inderdaad blijkt een derde van de genoemde groep scholen voor speciaal basisonderwijs nu niet meer in aanmerking te komen voor basistoezicht. Deze scholen zijn niet zozeer achteruit gegaan of afgegleden: ze zijn vooral stil blijven staan en hebben zich onvoldoende ontwikkeld. Toen deze scholen in 2005/2006 bezocht zijn, was het voldoende als ze voor al hun leerlingen een instroomniveau bepaalden en een verwacht uitstroomniveau vastlegden. Inmiddels heeft de inspectie de eisen aangepast, namelijk dat scholen voor speciaal basisonderwijs ook een relatie tussen beide leggen en voor minimaal één vakgebied een verwacht prestatieniveau voor een half jaar of een jaar vaststellen. Ook moeten scholen het uitstroomperspectief van leerlingen niet meer alleen baseren op cognitieve capaciteiten, maar ook andere belemmerende en bevorderende factoren in hun overwegingen betrekken. Op deze punten schieten de genoemde scholen tekort.

De scholen zijn in de tussenliggende jaren niet bezocht, omdat de inspectie zich in de tussenliggende periode concentreerde op de scholen die in 2005/2006 tekort schoten (zie verder blz. 42 en 43 van het Onderwijsverslag).

10

Waarom kan specialistische hulp voor zorgleerlingen in het basisonderwijs niet altijd worden geboden?

11

Wat is de reden dat scholen voor speciaal onderwijs onvoldoende specialistische hulp kunnen bieden aan zorgleerlingen?

12

Aan welke factoren is de stijging van de kwaliteit van het speciaal onderwijs te danken?

13

Worden op de pabo’s studenten voldoende voorbereid op het werken met combinatieklassen in kleine scholen?

14

Waarom slagen scholen in het noorden en in de grote steden er niet in om hun kwaliteit te verbeteren, terwijl hier juist leerlingen zitten die goed onderwijs nodig hebben? Waarom zijn het juist scholen in deze regio’s of plaatsen, aangezien wordt aangegeven dat de leerlingpopulatie niet de oorzaak is en er ook goede scholen zijn in deze gebieden? Op welke manier schieten deze scholen tekort? Is er een verschil in de tekortkomingen tussen de vier grote steden? Is er een verschil in de tekortkomingen tussen de scholen in de grote steden en die in de noordelijke provincies? Hoe komt het dat deze scholen niet profiteren van gemeentelijke en provinciale inspanningen? Wie profiteren hier dan wel van? Om wat voor inspanningen gaat het?

15

Kunt u aangeven wat de mogelijke oorzaken zijn van het relatief grote aantal zwakke en zeer zwakke scholen in de noordelijke provincies?

16

Kan worden aangegeven waardoor de stijging van het aantal leerlingen op havo en vwo komt ten opzichte van het vmbo? Loopt deze stijging synchroon met de gemiddelde CITO-toetsscore of worden de toegangseisen voor havo/vwo verlaagd?

Hogere basisschooladviezen en een hoger rendement in de onderbouw (meer opstroom) verklaren de stijging van het aantal leerlingen in havo-vwo. De Citoscore stijgt iets, maar dat is beperkt (zie blz. 176 van het Onderwijsverslag 2009–2010).

De toelatingsvoorwaarden behoren tot de verantwoordelijkheid van een bevoegd gezag. Het is niet bekend of deze zijn verlaagd. Uit onderzoek blijkt dat er een correlatie is tussen het opleidingsniveau van ouders en de onderwijsprestaties van hun kinderen. Als het opleidingsniveau van opeenvolgende generaties toeneemt, zullen naar verwachting meer leerlingen een advies krijgen voor havo/vwo.

17

Hoe verklaart de inspectie de toename van leerlingen die naar havo/vwo gaan? Wat zijn de pull-factoren? Wat zijn de push-factoren? In hoeverre speelt de bekostiging een rol?

18

Wat heeft de toename van de leerlingen die naar het havo/vwo gaan voor gevolg voor het niveau van de leerlingen?

19

Wat heeft de toename van leerlingen die naar het havo/vwo gaan voor gevolg voor de kwaliteit van het onderwijs?

20

Hoe gaat u de ondervertegenwoordiging van allochtonen in het hoger onderwijs te lijf?

21

Is er een oorzaak aan te wijzen voor de dalende prestaties van leerlingen uit het voortgezet onderwijs in internationaal opzicht? Is duidelijk op welke wijze andere landen in staat zijn geweest hun resultaten te verbeteren?

De inspectie heeft beschreven welke knelpunten in het voortgezet onderwijs mogelijk mede verantwoordelijk zijn voor de dalende examencijfers voor wiskunde, Engels en Nederlands. Deze knelpunten zijn: vacatures, onbevoegden, onvoldoende kwaliteit van lessen, onvoldoende onderwijstijd en onvoldoende capaciteiten van scholen om met leerlingen om te gaan die gedragsproblemen hebben.

In de periode 2003–2009 hebben sommige andere landen hun PISA-resultaten sterk verbeterd, maar er zijn ook landen die veel meer achteruit zijn gegaan dan Nederland.

Omdat zowel de uitgangspositie van die landen als het onderwijsstelsel niet eenvoudig met Nederland te vergelijken zijn, is het lastig te zeggen waardoor sommige landen zich wel verbeteren en Nederland niet. Wat betreft de score voor wiskunde bij PISA is er een echte significante daling van de Nederlandse scores tussen 2003 en 2009. Daarnaast is er een relatieve daling van Nederland op de ranglijst voor alle drie de domeinen wiskunde science en lezen vanwege het beter presteren van enkele landen of het meedoen van nieuwe hoog presterende «landen». (bijvoorbeeld Sjanghai Singapore)

Door bureau Mckinsey is kwalitatief vergelijkend onderzoek gedaan naar de vraag hoe onderwijssystemen zich verbeteren (How the world’s most improved school systems keep getting better, Mckinsey and Company 2010. Mona Mourshed, ChineziChijioke, Michael Barber). Uit dit onderzoek komt dat een systeem zich kan verbeteren vanaf verschillende uitgangsposities, waarbij verbetering uiteindelijk neerkomt op verbetering van het leren van leerlingen in de klas. Schoolsystemen volgen met name de volgende drie wegen om dit te bereiken: verandering van structuur (nieuw type scholen, andere jaarindelingen, andere niveaus, decentralisatie verantwoordelijkheden); verandering middelen (meer staf, meer middelen); verandering processen (ander curriculum, betere instructie door leraren, sterkere schoolleiding).

22

Waarom zijn de prestaties van leerlingen in het vmbo op de vakken Nederlands, wiskunde en Engels achteruit gegaan? Is deze daling in prestatie dankzij, of ondanks de extra aandacht voor de kernvakken? Welke initiatieven rondom deze kernvakken hebben wel resultaat gehaald, welke niet?

23

Hoeveel lager zouden de cijfers voor het examen naar verwachting zijn geweest als de leerlingen in het voortgezet speciaal onderwijs mee zouden hebben gedaan aan centraal examen?

24

Waarom zijn de gemiddelde cijfers van vavo-leerlingen veel lager dan die van leerlingen in het regulier onderwijs?

In het vavo zijn grofweg twee groependeelnemers: volwassenen die bij wijze van tweede kans alsnog een vo-diploma willen behalen en jongeren. Bij groep jongeren kan het gaan om zogenaamde «Rutteleerlingen» (die met overdracht van bekostiging vanuit het vo in het vavo geplaatst zijn) en/of leerlingen die – nadat ze in het reguliere vo gezakt zijn naar het vavo gaan (daar kunnen ze vakken waarvoor ze een onvoldoende hebben gehaald – opnieuw volgen, en daarvoor eventueel gespreid examen doen).

In het algemeen halen leerlingen die gezakt zijn het jaar erop aanzienlijk lagere centraal examencijfers dan leerlingen die het examen voor de eerste keer doen. Dit verschijnsel is ook bekend bij de gezakten in het reguliere vo die in het jaar daarop het centraal examen overdoen. Die groep is in het vavo ruim vertegenwoordigd.

25

Hoeveel groter was de stroom leerlingen die na het vmbo-examen naar het havo gaan in 2010 vergeleken met 2006?

26

Kunt u bevestigen dat er meer leerlingen van een lagere naar een hogere schoolsoort gaan in de onderbouw van het voortgezet onderwijs? Zijn er financiële stimuli voor deze opstroom? Zijn er stimuli binnen de manier waarop de inspectie de scholen beoordeelt voor deze opstroom?

Het is inderdaad zo dat er meer leerlingen van een lagere naar een hogere onderwijssoort gaan in de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Er is dus meer opstroom dan afstroom in de onderbouw. Het zittenblijven blijft daarentegen redelijk constant en is in de onderbouw betrekkelijk laag.

De hogere opstroom werkt positief door in de indicator onderbouwrendement die de inspectie hanteert. Er zijn geen financiële stimuli om meer opstroom te realiseren.

27

Wat is de reden voor het feit dat er meer vacatures zijn bij de kernvakken dan voor andere vakken?

Elk kwartaal laten wij een onderzoek doen naar het aantal openstaande vacatures in het onderwijs (po, vo en mbo). Wanneer gekeken wordt naar de verdeling van het aantal openstaande vacatures over de vakken in het voortgezet onderwijs, blijkt dat een op de vijf openstaande vacatures het vak Nederlands betreft. 16 procent van de onvervulde vacatures heeft betrekking op het vak wiskunde, 15 procent voor Duits en 7 procent voor Engels. Het hoge aantal vacatures op het gebied van talen en wiskunde kan worden verklaard door het feit, dat deze vakken ook de grootste zijn in omvang lesuren in het voortgezet onderwijs.

(bron: ResearchNed en Ecorys, Arbeidsmarktbarometer po, vo en mbo, 3e kwartaal 2010)

28

Wat is de reden voor de stijging van het aantal onbevoegde docenten in het onderwijs? Gaat het hierbij om docenten die geen lesbevoegdheid hebben, of om docenten die een lesbevoegdheid hebben voor een ander vak dan waarin ze doceren?

29

Is er een gemeenschappelijke factor aan te wijzen die lesuitval veroorzaakt, gaat het om uitval wegens ziekte en is de vervanging niet goed geregeld, of zijn er factoren van organisatorische aard, bijvoorbeeld niet goed of tijdig roosteren van docenten?

30

Wat is de relatie tussen onderwijskwaliteit en het al dan niet voldoen aan de urennorm?

31

Wat gebeurt er met de onderwijskwaliteit wanneer de reboundvoorzieningen of opvangprojecten niet meer zouden bestaan? Waar verwacht de inspectie dat deze leerlingen terecht komen? Zijn docenten voldoende in staat om te differentiëren wanneer deze leerlingen behouden blijven voor het regulier onderwijs? Wat betekent het voor andere leerlingen in het voortgezet onderwijs wanneer leerlingen die nu in reboundvoorzieningen of opvangprojecten worden opgevangen binnen het regulier onderwijs blijven?

32

Wat zijn de bedreigingen voor de functie van voorportaal voor het mbo of ho van het voortgezet onderwijs? Hoe concreet en hoe reëel zijn die bedreigingen?

Voor een succesvolle vervolgloopbaan in het mbo of het hoger onderwijs is het nodig dat leerlingen goed geoutilleerd het voortgezet onderwijs verlaten. Een objectieve maatstaf daarvoor is de prestatie op het centraal examen. Daarnaast spelen andere vaardigheden die niet centraal getoetst kunnen worden een belangrijke rol voor het succesvol volgen van een vervolgopleiding, zoals profielwerkstukken en mondelinge uitdrukkingsvaardigheid.

De inspectie signaleert dalende cijfers bij het centraal examen voor Nederlands, wiskunde en Engels. Dit wordt mogelijk veroorzaakt door een gewijzigde instroom. De daling van cijfers is gering, maar als deze trend zich door zou zetten is aandacht geboden. Vandaar dat de inspectie hier van een bedreiging spreekt.

33

Kunt u aangeven in hoeverre de komende jaren de uitstroom van huidige studenten van de lerarenopleidingen Nederlands, Engels en wiskunde de vacatures wat betreft die vakken zullen kunnen opvullen?

34

Op welke wijze is het mogelijk schoolbesturen aan te spreken op hun verantwoordelijkheid om betrouwbare examencijfers te leveren indien zij onvoldoende verbetering laten zien en het verschil tussen SO (schoolexamen) en CE (centraal examen) te groot blijkt?

35

Zijn er onterechte diploma’s uitgedeeld, nu is geconstateerd dat op grote schaal het verschil tussen cijfers op het centraal examen en schoolexamen van het voortgezet onderwijs te ver uit elkaar liggen?

Er zijn geen onterechte diploma’s uitgedeeld, leerlingen met een diploma hebben voldaan aan de geldende uitslagbepalingen. Om mogelijke uitwassen te voorkomen heb ik drie maatregelen getroffen. Ten eerste de nieuwe examenregelgeving die in 2011–2012 ingaat (het gemiddelde cijfer voor het centraal examen moet hoger zijn dan 5,5 zijn), ten tweede de in 2012–2013 ingaande bepaling dat leerlingen in havo en vwo maar voor één van de kernvakken Nederlands, Engels en wiskunde een vijf als eindcijfer mogen hebben.

De derde maatregel betreft de tijdelijke ontneming van de examenbevoegdheid zoals vermeld in het antwoord op vraag 34.

36

Wat gaat u doen om de kwaliteit van examens en eindniveaus te waarborgen?

37

Wat is de rol van de onderwijsinspectie bij het verkleinen van verschillen in kwaliteit tussen de diverse scholen?

De onderwijsinspectie houdt als toezichthouder toezicht op de kwaliteit van de scholen en ziet erop toe dat scholen aan de wet voldoen. De inspectie werkt hierbij risicogericht en is er vooral op gericht om te waarborgen dat scholen aan basisvereisten voldoen. De onderwijsopbrengsten – die worden vergeleken met de opbrengsten van andere vergelijkbare scholen – zijn hierbij in eerste instantie bepalend: als deze opbrengsten minder zijn dan de door de inspectie gehanteerde normen, volgt verder onderzoek en krijgt de school intensiever toezicht.

Bij intensiever toezicht hoort ook dat ook andere elementen van onderwijskwaliteit worden beoordeeld, en indien nodig worden er afspraken gemaakt met de school om tot verbetering te komen. Door dit intensiever toezicht op scholen die onvoldoende kwaliteit bieden, draagt de inspectie ertoe bij dat zo weinig mogelijk scholen onder de basiskwaliteit presteren. Daarmee helpt zij om onaanvaardbare verschillen tussen scholen te voorkomen.

Door scholen benchmarkgegevens beschikbaar te stellen beoogt de inspectie scholen meer bewust te maken van verschillen in kwaliteit, in het bijzonder van de resultaten, en zo bij te dragen aan het stimuleren van een opbrengstgerichte cultuur in scholen.

38

Hoe verklaart u de grote verschillen in slagingspercentage tussen verschillende instellingen?

39

Wordt de medezeggenschapsraad van een school ingelicht als blijkt dat de school onvoldoende onderwijstijd heeft behaald?

Het is aan het bevoegd gezag om de medezeggenschapsraad in te lichten. Op grond van artikel 8, eerste lid, van de Wet medezeggenschap op scholen (WMS) ontvangt de medezeggenschapsraad van het bevoegd gezag, al dan niet gevraagd, tijdig alle inlichtingen die de raad voor de vervulling van zijn taak redelijkerwijze nodig heeft. Een constatering van de onderwijsinspectie dat er sprake is van een tekortkoming in de naleving van de onderwijstijd moet worden gerekend tot de genoemde inlichtingen. Temeer ook omdat aan de medezeggenschapsraad bevoegdheden omtrent onderwijstijd zijn toebedeeld. Zo heeft het bevoegd gezag volgens de WMS (zie de artikelen 13 en 14) vooraf instemming nodig van de ouder- en leerlinggeleding van de medezeggenschapsraad als het gaat om vaststelling van de onderwijstijd en de schoolgids (waarin de onderwijstijd is opgenomen).

In het aanhangige wetsvoorstel onderwijstijd VO wordt de positie van ouders en leerlingen op het gebied van de kwalitatieve en kwantitatieve invulling van de onderwijstijd verder versterkt. Zij zullen hier vooraf mee moeten instemmen.

40

Welke van de schoolbesturen met een zeer hoog vermogen investeerde te weinig in het onderwijs? Waarin uitte zich dit? Waaraan werd te weinig uitgegeven binnen het primaire proces? Werd het geld te veel op de bank gehouden, of werd ook uitgegeven aan verkeerde zaken? In het laatste geval, waaraan dan?

41

Wat zijn mogelijke consequenties wanneer blijkt dat het financieel beleid niet verbetert?

42

Als de inspectie stelt dat leraren onvoldoende geschoold zijn om met zorgleerlingen te kunnen werken, welke middelen of instrumenten zijn er voor handen om de bijscholing van leraren op dit terrein te regelen? Wanneer kunnen leraren alsnog voldoende bijgeschoold worden op dit terrein?

Om de bekwaamheden van leraren in het geven van onderwijs aan zorgleerlingen te onderhouden of uit te breiden, kunnen onderwijswerkgevers de nascholingsmiddelen uit de lumpsum inzetten. In de cao’s voor de sectoren po, vo en bve zijn afspraken gemaakt over de inzet van deze nascholingsmiddelen en/of tijd voor nascholing en bekwaamheidsonderhoud van leerkrachten.

Voorts kunnen leraren ook de lerarenbeurs gebruiken om zich verder te bekwamen in het onderwijs aan zorgleerlingen. Zo volgen veel leraren – zeker in het primair onderwijs – bijvoorbeeld de master SEN (Special Educational Needs) met de lerarenbeurs. Voorts zullen in het kader van het actieplan «Leraar 2020 – een krachtig beroep!» prestatieafspraken worden gemaakt met de sectoren po, vo en bve over het waar nodig verder professionaliseren van docenten in het omgaan met verschillen tussen leerlingen. Hiervoor komen extra middelen ter beschikking, aanvullend aan de inzet van het reguliere nascholingsbudget van scholen.

43

Kan worden aangegeven of scholen niet alleen beter het onderwijs afstemmen op leerlingen die moeite hebben mee te komen, maar ook op leerlingen die begaafder zijn dan hun medeleerlingen?

44

Wat is de reden voor het niet volledig invullen van de tijd voor begeleiding van startende leraren?

45

In hoeverre zal een leraar kunnen differentiëren wanneer nog meer verschillende niveaus dan nu regulier instromen door de invoering van passend onderwijs? Wat zal dit betekenen voor de kwaliteit van het onderwijs? Wat zal dit betekenen voor de «reguliere» leerlingen?

46

Op welke manier missen (ex-)studenten van de pabo diepgang? Waarom is de pabo volgens (ex-)studenten geen goede basis voor de start op de arbeidsmarkt? Is dit veranderd in de loop van de jaren? Zo ha, hoe?

Het ROA (Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt) heeft onderzoek uitgevoerd door middel van een vragenlijst onder afgestudeerden van onder andere de pabo. Het onderzoek biedt geen informatie over op welke manier de afgestudeerden diepgang missen en waarom de pabo volgens hen geen goede basis is voor de start op de arbeidsmarkt.

Het ROA maakt in zijn rapport «Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt» geen vergelijking met eerdere jaren. Uit eerdere rapporten van ROA blijkt dat het percentage afgestudeerden van de hbo onderwijssector dat te weinig diepgang ervaarde, 30 procent was in 2006 en 31 procent in 2007. In 2008 was het percentage even hoog als in 2009, namelijk 27 procent.

Het percentage afgestudeerden van de hbo onderwijssector dat vond dat de opleiding een goede basis is voor de start van de arbeidsmarkt was 53 procent in 2006, 56 procent in 2007, 60 procent in 2008 en 61 procent in 2009.

47

Waarom wordt er in plaats van een dag per week, slechts zes uur per maand besteed aan begeleiding van startende leraren?

48

Als wordt geconstateerd dat de ontevredenheid onder pabo-studenten zeer zorgwekkend is, en 40% van mening is dat de opleiding niet voldoende basis biedt en een derde na het eerste jaar afvalt, wat wordt gedaan om de ontevredenheid onder pabo-studenten over de opleiding te verbeteren? Wat onderneemt u op dit vlak ten aanzien van de begeleiding van beginnende leraren?

Uit het onderzoek van ROA blijkt dat 57 procent van de afgestudeerden van de lerarenopleiding basisonderwijs (voltijdopleiding) in sterke mate van mening is dat de opleiding een goede basis vormt voor de start op de arbeidsmarkt. Dit percentage komt overigens overeen met dat voor het HBO totaal (voltijdopleiding 58 procent).

De afgelopen jaren zijn, via de kwaliteitsagenda Krachtig Meesterschap, diverse maatregelen genomen om de kwaliteit van de lerarenopleidingen te verbeteren. Deze maatregelen hebben onder andere betrekking op de versterking van het begin- en eindniveau van de lerarenopleidingen. Een betere kwaliteit van de lerarenopleiding moet ook leiden tot meer tevreden studenten. De Onderwijsinspectie is in het eerste monitorrapport positief over de geboekte voortgang van de maatregelen die genomen zijn in het kader van deze kwaliteitsagenda .

Met het actieplan «Leraar 2020 – een sterk beroep!» wordt het beleid gericht op kwaliteitsverbetering van de lerarenopleidingen nog versterkt. Zo zullen met iedere pabo en tweedegraads lerarenopleiding afspraken gemaakt worden over de transparantie van de kwaliteitsverbetering en zal in overleg met sociale partners bezien worden hoe het aantal leraren met een masteropleiding verhoogd kan worden, en zal in het curriculum van de pabo’s een verdiepte specialisatie jonge kind/oude kind ingevoerd worden.

Over beginnende leraren ga ik met de sectororganisaties en de lerarenopleidingen afspraken maken inzake het verbeteren en intensiveren van de coaching en begeleiding. Daarbij zal zoveel mogelijk aangesloten worden bij bestaande initiatieven in het veld. Hiermee wil ik zowel uitval en uitstroom van startende leraren verminderen als de kwaliteit van het onderwijs verbeteren.

49

Als de inspectie een beroepsregister voorstelt waar leraren zich kunnen inschrijven onder voorwaarde dat zij zich verplicht periodiek bijscholen, op welke termijn komt u dan met de invoering van een bijscholingsplicht voor leraren?

Momenteel wordt door de Onderwijscoöperatie i.o., voorheen de Stichting Beroepskwaliteit Leraren en ander onderwijspersoneel (SBL), gewerkt aan de ontwikkeling van een beroepsregister voor leraren in het po, vo en mbo. Vanaf 2012 zal het register (eventueel gefaseerd) opengesteld worden voor alle leraren in deze sectoren. Het streven is dat in 2018 alle leraren in het po, vo en mbo zijn opgenomen in het register.

Het voornemen is met de beroepsgroep en de sectororganisaties afspraken te maken met als doel dat zowel leraren als werkgevers consequent hun verantwoordelijkheid nemen voor periodiek onderhoud van de bekwaamheid en alle docenten dit via het register transparant maken.

Overigens heeft het bevoegd gezag nu al – op grond van de Wet beroepen in het onderwijs (wet BIO) – de verplichting ervoor te zorgen dat het onderwijspersoneel bekwaam is, met andere woorden: regelmatig nascholing volgt om bekwaam te blijven. Voorts dient elk bevoegd gezag te beschikken over geordende gegevens betreffende de bekwaamheid van en het onderhouden van de bekwaamheid door leraren, het zogeheten bekwaamheidsdossier. Er is dus materieel al een bijscholingsplicht

50

Wat is de reden dat Friesland en Drenthe de onderwijskwaliteit hebben kunnen verbeteren en Groningen en Flevoland niet?

51

Is een gebrek aan ambitie (bij ouders) de voornaamste reden voor achterblijvende prestaties van leerlingen in de plattelandsgebieden?

52

Kunt u bevestigen dat ouders en scholen het aanvragen van een indicatie vaak als bureaucratisch en tijdrovend ervaren? Komen uit het genoemde onderzoek naar onderzoeks- en plaatsingslijsten van de onderwijsinspectie oplossingen naar voren om de bureaucratie en tijdrovendheid tegen te gaan? Zo ja, welke?

53

Kunt u bevestigen dat ondanks dat scholen leerlingen met een indicatie direct moeten plaatsen in (voortgezet) speciaal onderwijs, er plaatsingslijsten bestaan? Wat zijn de gevolgen voor de plaatsingscapaciteit in het (voortgezet) speciaal onderwijs en speciaal basisonderwijs na de bezuinigingen op het passend- en speciaal onderwijs?

54

Als drie procent van de scholen in het primair onderwijs niet voldoet aan de wettelijke verplichtingen inzake onderwijstijd, wat is de reden dat deze scholen niet voldoen aan de genoemde verplichtingen?

55

Wat is de rol van de onderwijsinspectie om te zorgen dat scholen meer opbrengstgericht gaan werken, onderwijs meer afstemmen op verschillen tussen leerlingen en meer aandacht schenken aan kwaliteitszorg?

56

Kunt u een overzicht geven van alle diversiteitsprogramma’s die havo- en vwo-scholen aanbieden?

57

Hoe vaak komt het voor dat havo-scholen de vmbo-instromers minder vaak laten doubleren dan de oorspronkelijke havo-leerlingen?

58

Wat is de oorzaak van de hoge percentages lesuitval op de havo en het vwo? Op welke momenten wordt de extra onderwijstijd ingeroosterd?

59

Wat is de stand van zaken aangaande de ontwikkeling van een leerlingvolgsysteem?

60

Hoe vaak vindt differentiatie buiten de klas plaats?

61

Hoeveel vmbo-scholen bieden de mogelijkheid om tijdens het vierde jaar al mee te lopen op het mbo of de havo?

62

Hoeveel scholen in het voortgezet onderwijs hebben een ongeschikte accommodatie voor binnen- en buitensporten?

63

In hoeverre worden scholen en leerlingen op de hoogte gesteld van de mogelijkheid dat vmbo- en havo-leerlingen één of meerdere vakken op een hoger niveau kunnen volgen?

64

Is er een reden aan te geven waarom de prestaties voor wiskunde internationaal gezien meer zijn gedaald dan die voor taal?

In het PISA-onderzoek is inderdaad geconstateerd dat er ten opzichte van 2003 een geringe daling is bij wiskunde. Bij leesvaardigheid is er ook enige daling ten opzichte van 2003, maar van 2006–2009 blijft het niveau constant (zie: Gille, Loijen, Noijons, Zwitser, Resultaten PISA-2009 in vogelvlucht, CITO, 2010: 60–62).

De SLO heeft PISA trends genanalyseerd en een analyse4 van Nederlandse resultaten gemaakt.

Ten aanzien van de daling van wiskunde bieden volgens de SLO met name de onderdelen leerdoelen, leerinhouden, bronnen en materialen en daarnaast de docentrollen en de professionaliteit van leraren aanknopingspunten voor verbetering. In het Nederlandse wiskundeonderwijs is relatief weinig aandacht voor het domein onzekerheid, statistiek en waarschijnlijkheidsberekening.

Het nederlandse leesvaardigheidsonderwijs heeft tussen 2006 en 2009 juist bijgedragen aan een verbetering van leesprestaties van de groep zwakkere lezers.

65

Waarom groeit het aantal leerlingen in cluster 4? Hoe kunnen de verschillen tussen regio’s worden verklaard?

De groei van het aantal cluster 4 leerlingen wordt vooral veroorzaakt door de leerlingen met een stoornis in het autistisch spectrum. Dit geldt voor zowel het (voortgezet) speciaal onderwijs als voor de rugzakleerlingen in het primair onderwijs en het voortgezet onderwijs. In het speciaal onderwijs gaat het met name om leerlingen in het vso.

Er is geen informatie beschikbaar over de achterliggende oorzaken van de toename van het aantal leerlingen met een stoornis in het autistisch spectrum in het onderwijs.

66

Als driekwart van de scholen middelen uit management, professionalisering en leermiddelen gebruiken om leerlingen met een indicatie direct te kunnen plaatsen, hoe gaat u, gelet op het feit dat het speciaal onderwijs reeds voorafgaand aan de bezuinigingen geld tekort komt, de kwaliteit in het (voortgezet) speciaal onderwijs garanderen na de bezuinigingen op het speciaal onderwijs?

67

Wat is de reden dat de kwaliteitsverbetering in het speciaal onderwijs moeizamer verloopt dan in het regulier onderwijs? Heeft dit te maken met het in grotere mate ontbreken van opbrengstgericht werken of zijn er andere factoren aan te wijzen?

Het (voortgezet) speciaal onderwijs is het laatste decennium sterk gegroeid. Het accommoderen van deze groei heeft veel inspanning gekost en is niet altijd gunstig geweest voor de kwaliteitsverbetering.

Voorts is er in het speciaal onderwijs de afgelopen decennia minder aandacht geweest voor innovatietrajecten met betrekking tot kwaliteitsverbetering dan in het regulier onderwijs. Daarin is in de laatste jaren wel verbetering gekomen. Bovendien gold voor het speciaal onderwijs geen verplicht gebruik van kerndoelen. Daarmee was er ook minder aandacht voor opbrengstgericht werken. De achterstand van het speciaal onderwijs op het regulier onderwijs wordt op deze aspecten nu geleidelijk ingehaald. In de toekomst mogen we hier dus flinke verbetering van opbrengstgericht werken verwachten.

68

Kunnen scholen voor speciaal onderwijs die (zeer) zwak presteren, leren van reguliere scholen die hun prestatie hebben verbeterd?

69

Hoe zijn de zwakke en zeer zwakke mbo-opleidingen over het land verdeeld?

70

Kunt u bevestigen dat leerlingen in het vavo gemiddeld slechter presteren dan in het reguliere onderwijs? Is hier sprake van te hoog instromen van leerlingen in een bepaalde onderwijssector binnen het vavo?

Het klopt dat in het vavo over het algemeen lagere examenscores worden behaald, met name in het vwo.

Het hoeft niet zo te zijn dat leerlingen te hoog instromen. Maar het gaat in de meeste gevallen wel om leerlingen met een wisselende schoolcarrière. Er zitten veel leerlingen die eerder zijn afgehaakt en een vo-opleiding opnieuw proberen en er zitten leerlingen die eerder gezakt zijn.

71

Hoeveel procent van de mbo’ers de doorstromen naar het hbo vallen uit?

72

Op welke wijze worden examenleveranciers die onvoldoende examenkwaliteit bieden aangepakt?

73

Wat gaat u ondernemen om in de toekomst over sommige resultaatgebieden van het competentiegericht onderwijs, waaronder «zichtbaar beter inzetbare beroepsbeoefenaren» en «meer gediplomeerde uitstroom», meer te kunnen zeggen, nu de gegevens volgens de inspectie niet toereikend zijn?

74

Hoe groot is het huidige tekort aan leerwerkplekken voor het BBL (beroepsbegeleidende leerweg)? In welke sectoren bevinden de tekorten zich?

Op basis van de website Stagemarkt.nl en de gegevens van Dienst Uitvoering Onderwijs blijkt dat 81 procent van de bbl-deelnemers direct start met zijn leerbaan (Colo-barometer). Verder volgt uit deze barometer van maart 2011 dat het aanbod van leerbanen voor bbl-studenten mede dankzij de getroffen maatregelen voldoende op peil is gebleven. In opleidingen binnen de volgende conjunctuurgevoelige sectoren kan het voor bbl-ers lastig zijn om aan een leerwerkplek te komen: Bouw, Carrosserie, Afbouw, Mobiliteitsbranche, Transport, Logistiek en Scheepvaart, Creatieve industrie en Hout en Meubel.

Dit is waarschijnlijk een gevolg van de economische crisis. Sommige bbl-studenten stappen over naar bol-opleidingen. Uit de Colo-barometer van april 2011 volgt overigens dat het aanbod van leerbanen in sommige conjunctuurgevoelige sectoren, zoals de bouw- en infrastructuur, zich steeds meer aan het herstellen is.

75

Welk soort onderwijs valt uit als er onvoldoende onderwijstijd wordt geprogrammeerd?

76

Is er een reden aan te voeren waarom niveau 1 minder zwakke en zeer zwakke scholen kent dan de andere niveaus?

77

Is er een relatie tussen de omvang van de mbo-instelling en de kwaliteit van onderwijs zoals er in het primaire onderwijs bijvoorbeeld meer kleine scholen zijn die zwak of zeer zwak zijn?

78

Geven studenten aan in welke opzichten zij hun studie niet voldoende vinden aansluiten bij hun baan? Hoe verhoudt dit zich tot de doelmatigheidstoets?

79

Als de onderwijsinspectie concludeert dat het wetenschappelijk bacheloronderwijs minder aandacht krijgt dan de master, terwijl dit kabinet heeft uitgesproken dat een bachelordiploma als volwaardig gezien moet worden, hoe verhoudt zich dit tot elkaar?

80

Welke gevolgen heeft de grotere mate van aandacht voor het masteronderwijs in het wetenschappelijk onderwijs ten opzichte van de mindere aandacht voor bacheloronderwijs, zeker wat betreft de gewenste kwaliteit en concurrentiepositie van het onderwijs in het wetenschappelijk onderwijs (wo)?

81

In hoeverre rechtvaardigt de constatering, dat de masteropleidingen kwalitatief meer aandacht krijgen dan bacheloronderwijs in het wetenschappelijk onderwijs, de conclusie dat een bachelordiploma nog steeds onvoldoende gezien kan worden als eindkwalificatie voor de arbeidsmarkt? Zijn er in dit verband relaties te leggen met mogelijk hogere uitval van studenten in de bachelorfase ten opzichte van de masterfase? Welke relatie kan er in dit verband gelegd worden met opbrengsten die voor universiteiten hoger kunnen liggen bij tweede masterstudies waar instellingscollegegeld gevraagd mag worden?

82

Wat zijn de concrete plannen om de genoemde problemen van hbo-studenten over de opleidingen aan te pakken?

83

Gaat het gebrek aan aandacht voor de wo-bachelorfase (onder andere minder ervaren docenten) niet ten koste van de kwaliteit van deze fase?

84

Is in de meerjarenafspraken vastgesteld dat in 2014 10% van de bachelorstudenten deelneemt aan opleidingstrajecten zoals honoursprogramma’s? Hebben instellingen hiervoor extra lumpsum gekregen? Hoe wilt u deze stijging naar 10% bewerkstelligen?

85

Op welke wijze wordt alsnog de arbeidsmarktpositie van universitair afgestudeerden in kaart gebracht, aangezien aangegeven wordt dat hier nu geen recente gegevens voor beschikbaar zijn?

86

Welke consequenties verbindt u eraan dat voltijd hbo-bachelorstudenten iets minder tevreden zijn over het studierooster, de betrokkenheid (onderwijsevaluaties, reacties op klachten en problemen), de toetsing en de beoordeling en dat ook de studenten in het wetenschappelijk onderwijs het minst tevreden zijn over de betrokkenheid? Gaat u de positie van studenten in dezen versterken?

87

Heeft de inspectie voldoende mogelijkheden om in te grijpen wanneer het eindniveau van verkorte trajecten niet gegarandeerd wordt?

88

Ziet u evenals de onderwijsinspectie risico’s bij het functioneren van intern toezicht? Hoe zal de kwaliteit van de examencommissies worden geborgd? Is het voorstel van de voorzitter van de HBO-raad, mevr. Ter Horst, hierbij mogelijke oplossing? Deelt u haar mening als zij stelt dat om fraude met diploma’s te voorkomen, de examencommissies alleen nog uit leden moeten bestaan die er geen belang bij hebben dat studenten snel afstuderen? Hoe oordeelt u verder over de voorstellen van mevr. Ter Horst met betrekking tot de waarborging van checks en balances op hoger onderwijsinstellingen?

89

Hoe wordt de kwaliteit van het begeleidings- en beoordelingsproces van langstudeerders geborgd?

90

Met het oog op het rapport van 28 april5 over het vaak niet op orde zijn van de niveaus van hbo-diploma’s, wat zal er gedaan worden om de checks en balances op het gebied van opleidingsduur, het vrijstellingsbeleid en het documenteren van de korte en verkorte trajecten te waarborgen en daarmee de kwaliteitszorg te garanderen?

91

Welke verdere concrete maatregelen gaat u nemen om het gebrek aan toezicht op de onderwijskwaliteit te verbeteren als de WHW (wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek) veronderstelt dat instellingen de kwaliteit van het onderwijs waarborgen met een goed functionerend intern toezicht, nu is gebleken dat dat niet altijd het geval is?

92

Deelt u de mening van de onderwijsinspectie dat de uitval van hbo-doorstroomstudenten in de premaster een punt van zorg is? Hoe moet de uitval van deze groep studenten zoveel mogelijk voorkomen worden?

93

Kunt u bevestigen dat uw voorganger in 2008 afspraken heeft gemaakt met vijf hogescholen in de Randstad om het studiesucces van niet-westerse allochtone studenten te vergroten? Hoe verhoudt dit zich tot het doelgroepenbeleid van dit kabinet waarbij u heeft gezegd minder op specifieke doelgroepen te focussen?

94

Waarom stelt de onderwijsinspectie dat controle nodig blijft bij naamgeving en status van de verschillende hoger onderwijsinstellingen? Is deze blijkbaar niet altijd duidelijk? Hoe verhoudt dit zich tot uw uitgesproken wil om de titulatuur tussen het hbo en het wo uiteindelijk gelijk te trekken.

95

Als de inspectie bij meerdere scholen en instellingen financiële risico’s heeft geconstateerd, om wat voor risico’s gaat het hier dan?

96

In hoeverre leidt het ontbreken van faciliteiten voor studenten met een functiebeperking tot studievertraging?

97

In hoeverre is het toezicht houden makkelijker of lastiger als het toezicht op kwaliteit op het hoger onderwijs zowel bij de onderwijsinspectie als bij de accreditatieorganisatie berust?

98

Wat is de oorzaak van de lage doorstroom van het groene vmbo naar het groene mbo? In welke mate wordt op het groene vmbo aan studieloopbaanoriëntatie gedaan?

99

Wat is de verklaring voor dit maatschappelijk fenomeen dat het aantal leerlingen met een rugzakje verder is gegroeid, net zoals andere vormen van zorg voor jongeren buiten het onderwijs? Is hier integraal onderzoek naar gedaan? Zo niet, bent u bereid om deze ontwikkeling te laten onderzoeken?

In voorgaande jaren is door diverse organisaties onderzoek gedaan naar de groei van het aantal indicaties voor (v)so en leerlinggebonden financiering. Gekeken is naar de groei van het onderwijs in cluster 4 en de groei die zich voordoet op andere terreinen zoals de jeugdzorg en de Wajong6. In 2007 is bijvoorbeeld een integraal onderzoek uitgevoerd door TNO7 naar de oorzaken van de groei op het beroep van speciale voorzieningen zoals het onderwijs in cluster 4, de jeugdzorg en de Wajong. Uit dit onderzoek bleek dat er een reeks van oorzaken ten grondslag ligt aan het toenemend gebruik van regelingen op deze terreinen en dat er niet één oorzaak is aan te wijzen. De oorzaken zijn onder meer een eerdere herkenning door een verbeterde diagnostiek in combinatie met een verruiming van de definities en criteria, een toename van de eisen van de samenleving aan de competenties van jongeren en een betere bekendheid van de beschikbare regelingen.

Het CPB8 heeft ook de oorzaken van de groei van het aantal zorgleerlingen onderzocht. Het CPB komt tot de conclusie dat de achterliggende oorzaak vermoedelijk voor een belangrijk deel komt door het stelsel van (v)so en lgf dat nieuwe gevallen aantrekt zonder dat het budget grenzen stelt aan de deelname.

100

Vertaalt de constatering van de onderwijsinspectie dat resultaten in het vavo slechter zijn dan die van de leerlingen in het regulier onderwijs, zich tevens in een groter risico dat deze leerlingen lopen dat zij in het vervolgonderwijs stranden? Wat voor gegevens heeft u hierover? Is er dan iets mis met de slaag/zak-regeling in het vavo?

Het is bekend dat leerlingen met lagere scores meer risico hebben op uitval in het vervolgonderwijs. Over de prestaties van vavo-leerlingen in het vervolgonderwijs is op dit moment echter weinig bekend. In de toekomst kan deze informatie ontsloten worden uit de gegevens over het Onderwijsnummer.

De zak-/slaagregeling is op het vavo niet wezenlijk verschillend met regulier vo. Wel is er in het vavo meer gelegenheid om het examen op te splitsen over meer jaren. De nieuwe zak-/slaagregeling bevordert reeds de kwaliteit omdat daardoor een minimumgemiddelde voor de scores voor het centraal examen nodig is.

101

Welke consequenties van de dalende trend bij de centrale examencijfers voor wiskunde en Nederlands voorziet u voor de realisatie van de ambitie om met het Nederlandse onderwijs door te stoten tot de top-5 van de wereld?

102

Hoe wordt de grotere studie-uitval onder mannen verklaard? Wat wordt hiertegen ondernomen?

Uit de mij bekende onderzoeksgegevens (o.a. van de Universiteit van Tilburg, maart 2009) blijkt dat een gebrek aan motivatie de belangrijkste reden van uitval is. De onderzoekers zijn van mening dat vrouwelijke studenten meer gemotiveerd te zijn en ook meer inzet tonen dan manlijke studenten. Deze verschillen hebben mogelijk te maken met persoonlijkheidsfactoren, die voor mannen en vrouwen verschillend kunnen uitpakken.

Ik zie daarin echter geen aanleiding te geloven dat mannen niet even hard kunnen werken als vrouwen en dus ook geen reden hiertegen specifieke maatregelen te ondernemen.

103

Wat is nodig om schoolbesturen te laten inzien wat hun eigen aandeel is in de verslechtering van kwaliteit, in plaats van het af te schuiven op leerlingen?

Zorgvuldigheid is vereist om uitspraken te doen over het aandeel van de factoren op grond waarvan de kwaliteit van een school wordt vastgesteld.

Het bestuur en de schoolleiding zijn primair verantwoordelijk voor de onderwijskwaliteit. Zij hebben dan ook een belangrijke rol bij het bevorderen van een schoolcultuur waarin een open dialoog over de inspanningen van leerlingen, ouders, leraren en schoolleiding vanzelfsprekend is.

104

Welke stappen onderneemt de onderwijsinspectie als schoolleiders op zwakke en zeer zwakke scholen geen leiderschap tonen, niet kunnen omgaan met veranderingen en inhoudelijke veranderingen niet goed kunnen aansturen?

105

Wat wordt bedoeld met de herziening van de relatie tussen intern en extern toezicht in het hoger onderwijs?

106

Hoe treedt de inspectie op wanneer problemen met financiële risico’s blijven bestaan?

107

Wat voor maatregelen worden genomen als het bestuur van een instelling geen begroting in het jaarverslag heeft opgenomen?

108

Welke middelen heeft de inspectie om de gewenste verbetering te bereiken rond de interne kwaliteitsbewaking?

Aangenomen wordt dat de vraag doelt op de interne kwaliteitsbewaking bij de accountantskantoren.

De accountantskantoren zijn hier zelf verantwoordelijk voor. De inspectie spreekt de kantoren aan op de kwaliteit van hun controles. Waar nodig gebeurt dit ook door de directeur-generaal van het betreffende beleidsterrein en de directeur van de departementale Auditdienst.

109

Kan de inspectie inzicht geven in de reserves van scholen in het primair onderwijs per school? Kan de inspectie voorts aangeven welke scholen in het primair onderwijs een excessief hoge kapitaalfactor hebben en hoeveel scholen een excessief hoge kapitaalfactor combineren met zwakke of zeer zwakke prestaties?

110

Wat voor maatregelen gaat u nemen tegen de bestuurders die ver boven de salarisnorm van 188 000 euro uitstijgen?

111

Welke grote verbeterstappen zijn volgens de onderwijsinspectie nodig, als vijf tot tien procent van de leraren schiet tekort in didactiek en klassenmanagement?

112

Bij welke schoolvakken is de 13 procent van de havo-leraren en de 9 procent van de vwo-leraren die geen reguliere bevoegdheid heeft, vooral vertegenwoordigd? Blijkt dit ook in de gemiddelde eindexamencijfers voor hun vakken in de betreffende gevallen?

113

Wat wordt ondernomen om de lerarenopleidingen te verbeteren?

114

Welke maatregelen worden er getroffen om beginnende leraren betere begeleiding te geven, zodat zij het beroep niet verlaten?

115

Waarom kost het schoolleiders moeite om goed presterende leraren te belonen? Wat gaat het kabinet doen om de kwaliteit van schoolleiders op dit punt te bevorderen? Komt er een register voor schoolleiders met (bij)scholingseisen?

116

Welke instrumenten heeft u om scholen ter verantwoording te roepen over middelen ten behoeve van zorgleerlingen? Bent u bereid om zorgmiddelen te oormerken, zodat zij ook daadwerkelijk voor zorg worden benut? Moeten, in het nieuwe bestel, samenwerkingsverbanden de zorgmiddelen ook exclusief aan zorg besteden en zich hierover verantwoorden?