Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ BEGROTINGSWETSVOORSTEL

Wetsartikel 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om de begrotingsstaten van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties voor het jaar 2011 vast te stellen.

Alle voor dit jaar vastgestelde begrotingswetten tezamen vormen de Rijksbegroting voor het jaar 2011. Een toelichting bij de Rijksbegroting als geheel is opgenomen in de Miljoenennota 2011.

Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de uitgaven, verplichtingen en de ontvangsten voor het jaar 2011 vastgesteld. De in de begroting opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze Memorie van Toelichting toegelicht (de zgn. Begrotingstoelichting).

Wetsartikel 2

Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de baten en lasten en de kapitaaluitgaven en -ontvangsten van de baten-lastendiensten Korps landelijke politiediensten (KLPD), Basisadministratie Persoonsgegevens en Reisdocumenten (BPR), Centrale Archief Selectiedienst (CAS), P-Direkt, Werkmaatschappij (WM) en Logius en 4FM voor het jaar 2011 vastgesteld. De in die begrotingen opgenomen begrotingsartikelen worden toegelicht in onderdeel B (Begrotingstoelichting) van deze Memorie van Toelichting en wel in de paragraaf inzake de diensten die een baten-lastenstelsel voeren.

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1. LEESWIJZER

Algemeen

In deze leeswijzer wordt kort ingegaan op de beleidsagenda en de baten-lastendiensten. Daarnaast wordt stilgestaan bij enkele specifieke onderwerpen zoals de budgetflexibiliteit, meetbare gegevens en de planning beleidsdoorlichtingen.

Beleidsagenda

In de beleidsagenda staan de speerpunten voor het jaar 2011. Vanwege het demissionaire kabinet is de begroting 2011 beleidsarm. Verder is in de beleidsagenda een financieel overzicht opgenomen van de belangrijkste mutaties.

Begrotingsstructuur en budgettaire gevolgen van beleid

De structuur van de begroting is in 2010 aangepast en de ontwerpbegroting 2011 volgt deze structuur. Als gevolg van deze structuurwijziging zijn geen budgettaire gegevens beschikbaar voor het jaar 2009. Om deze reden is het jaar 2009 in de tabellen budgettaire gevolgen van beleid weggelaten.

Diensten die een baten-lastenstelsel voeren

Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties kent in 2011 zeven baten-lastendiensten. Beleidsmatig zijn de baten-lastendiensten terug te vinden bij de operationele doelstellingen van de verschillende beleidsartikelen. De paragraaf over de baten-lastendiensten presenteert de voorgeschreven financiële overzichten ter toelichting op de begrotingsstaat van deze diensten. De baten-lastendienst Landelijke Faciliteit Rampenbestrijding (LFR) wordt in 2010 opgeheven en komt niet terug in de ontwerpbegroting 2011.Tevens zijn er twee tijdelijke baten-lastendiensten bijgekomen te weten Logius en 4FM.

Budgetflexibiliteit

In de begroting is de informatie over de budgetflexibiliteit opgenomen in de tabellen betreffende de budgettaire gevolgen van beleid. In deze tabellen is aangegeven welk deel van de totale programma-uitgaven op een beleidsdoelstelling juridisch verplicht is, maar ook per operationele doelstelling welk deel juridisch verplicht is.

Meetbare gegevens

Voor zover mogelijk zijn bij alle beleidsartikelen meetbare gegevens opgenomen. Waar geen meetbare gegevens zijn opgenomen, wordt uitgelegd waarom dit het geval is. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer meerdere partijen betrokken zijn bij de verwezenlijking van de doelstelling. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is in die situatie slechts in beperkte mate betrokken en financiert in sommige gevallen alleen een onafhankelijke organisatie. Ook wanneer er sprake is van uitvoering van specifieke wet- en regelgeving, zijn geen meetbare gegevens opgenomen. In sommige gevallen zijn meetbare gegevens zowel van toepassing op een algemene doelstelling als op een operationele doelstelling. In dat geval worden deze één keer vermeld en wordt op andere plekken een verwijzing opgenomen.

Planning beleidsdoorlichting

Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft de integrale planning van evaluatieonderzoek voor 2011 verder vervolmaakt. Conform de regelgeving van het Ministerie van Financiën is een integrale planning van beleidsdoorlichtingen opgesteld en opgenomen in de deze begroting. Door de planning van de beleidsdoorlichting aan te passen op de evaluaties die op instrumentniveau worden uitgevoerd, krijgt de beleidsdoorlichting een logische positie in de tijd. Er kan meer gebruik gemaakt worden van de uitkomsten van de evaluaties en beleidsdoorlichtingen in het beleidsvormingsproces. Dit komt de kwaliteit en zeggingskracht van de beleidsdoorlichting ten goede.

2. BELEIDSAGENDA

2.1 Demissionaire status

2.2 Werkprogramma 2011

Deze beleidsagenda voor 2011 beperkt zich tot de speerpunten van het huidige beleid. Onze centrale missie is het streven naar een goed functionerend openbaar bestuur, een veilige samenleving en een overheid waar burgers op kunnen vertouwen. Daarmee borgen wij de kernwaarden van onze democratie. Dat is de missie waar het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties – ook in 2011 – blijvend aan werkt.

Veiligheid

Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties streeft naar een samenleving met minder criminaliteit, minder sociale overlast en minder verloedering van de woonomgeving. Een samenleving bovendien, waarin mensen zich veilig voelen en waar respect de norm is.

De motie-Van Raak (Kamerstukken II, 2009–2010, 29 628, nr. 212) verzoekt het kabinet om de invulling van de bezuinigingen op de politie te stoppen. Bij brief van 2 juli 2010 (Kamerstukken II, 2009–2010, 29 628, nr. 216) heb ik aangegeven dat de motie, zoals gevraagd, zal worden betrokken bij de voorbereiding en behandeling van de begroting 2011, dan wel aan de orde zal komen bij de besprekingen over de vorming van een nieuw kabinet. Gezien de demissionaire status van het kabinet-Balkenende IV kunnen hierover in de voorliggende – beleidsarme – begroting geen toezeggingen worden gedaan. Het ligt derhalve voor de hand dat deze motie aan de orde komt bij de besprekingen over de vorming van een nieuw kabinet.

• • Om sociale overlast en fysieke verloedering te verminderen, is met 40 gemeenten afgesproken dat zij in 2010 en 2011 ieder vijf maatregelen nemen. Hiervoor is in 2010 extra geld beschikbaar gesteld.

• • Eind 2011 zijn er in totaal 500 extra forensisch assistenten en 500 extra wijkagenten aan het werk. Dit draagt bij aan een hoger ophelderingspercentage en aan de veiligheid in de wijken.

• • De Wet veiligheidsregio’s verbetert de bestuurlijke en operationele slagkracht van de rampenbestrijding en de crisisbeheersing. In 2011 moet de rampenbestrijding op orde zijn en iedere veiligheidsregio heeft dan een flinke slag gemaakt naar een professionele organisatie voor rampenbestrijding en crisisbeheersing.

  Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ziet toe of eind 2011 alle veiligheidsregio’s voldoen aan de basisvereisten. Momenteel voldoen 9 regio’s aan de basisvereisten. De andere 16 regio’s moeten in 2010 en 2011 hard aan de slag om deze te vervullen. Bij 3 regio’s treffen wij daartoe zonodig maatwerkmaatregelen.

• • De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) verricht in 2011 wederom onderzoek in binnen- en buitenland om tijdig dreigingen, politieke ontwikkelingen en risico’s te onderkennen die niet direct zichtbaar zijn. De dienst wil hierbij zijn effectiviteit vergroten.

• • De Politiewet wordt niet voor 1 januari 2011 gewijzigd. De herziening van het politiebestel wacht op het volgende kabinet. Met de Korpsbeheerders is wel afgesproken dat de vorming van het Politiedienstencentrum (PDC) doorgaat. In 2011 zullen de eerste investeringen daartoe worden gedaan. In samenspraak met de Minister van Justitie wordt de uitvoering van het huidige toezicht op de politie herzien.

Een goed functionerend openbaar bestuur

• • Personeel met een publieke taak moet in veilige omstandigheden het werk kunnen doen. Agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak worden niet geaccepteerd en mogen nooit normaal worden gevonden. De inzet op dit terrein wordt daarom onverminderd voortgezet.

• • Woensdag 2 maart 2011 vinden de verkiezingen voor de leden van de Provinciale Staten plaats. Voor deze verkiezing wordt het instructiemateriaal voor stembureauleden verbeterd. Ook wordt het onderzoek naar een nieuw model voor het papieren stembiljet afgerond, waarbij het doel is het stembiljet beter bruikbaar te laten zijn voor kiezers met beperkingen en dat makkelijker te tellen is. Bij dat laatste zal ook worden gekeken naar de mogelijkheid om elektronische hulpmiddelen te gebruiken bij het tellen van de papieren stembiljetten

• • De Staatscommissie Grondwet komt in het najaar van 2010 met een advies over het verbeteren van de toegankelijkheid van de Grondwet. In 2011 vindt de besluitvorming hierover plaats.

Omvang, kwaliteit en organisatie Rijksdienst

• • Het project Vernieuwing Rijksdienst is in volle uitvoering; 2011 is een essentieel jaar, waarin de helft van de taakstelling moet worden gerealiseerd. Uiterlijk eind 2011 moet het aantal ambtenaren bij de rijksoverheid met 12 800 fte zijn verminderd. In 2010 en 2011 worden tevens meerdere projecten uitgevoerd om de kwaliteit van de (rijks)overheid te verbeteren.

2.3 De belangrijkste uitgavenmutaties 2011

De onderstaande tabel geeft een overzicht van de belangrijkste uitgavenmutaties die sinds de ontwerpbegroting 2010 zijn doorgevoerd. De individuele posten staan onder de tabel kort toegelicht. De overige mutaties staan in het verdiepingshoofdstuk van deze begroting.

Toelichting mutaties eerste suppletore begroting 2010

Arbeidsvoorwaarden (kasschuif)

De loonbijstelling tranche 2010 is niet uitgekeerd. Om de politiekorpsen en de AIVD in de gelegenheid te stellen om aan de thans in de CAO vastgelegde verplichtingen te kunnen voldoen, is de raming voor 2010 verhoogd ten laste van de raming voor latere jaren.

Asiel Politie

De raming voor de asielgerelateerde kosten van de politie is opgehoogd op basis van de recente inzichten over de instroom van asielzoekers.

Uitkeringsregelingen (SAIP)

Door de afname van het aantal gerechtigden nemen de uitgaven van uitkeringsregelingen van voormalige gebiedsdelen af. De raming is hiervoor neerwaarts bijgesteld.

MGBA/ORRA (kasschuif)

Het financieringsarrangement voor de programma’s modernisering Gemeentelijke Basis Administratie (mGBA) en Online Registratie Reisdocumenten Administratie (ORRA) is niet meer actueel. Beide programma’s hebben voor aanvang vertraging opgelopen. De budgetten zijn in 2010 over de jaren heen herverdeeld in lijn met de nieuwe financieringsbehoefte.

Nationaal Bureau Verbindingsbeveiliging

Het betreft de bijdrage van verschillende departementen/organisaties aan het Nationaal Bureau Verbindingsbeveiliging.

Eindejaarsmarge 2009

De eindejaarsmarge 2009 is onder andere bestemd voor de instroom van 1 600 aspiranten bij de politie. Om op termijn de operationele sterkte van de politie te handhaven, is de komende drie jaar een minimale instroom van 1 600 aspiranten per jaar nodig (€ 14 mln.).

De raming is verder met € 8,8 mln. verhoogd ten behoeve van de convenanten met de veiligheidsregio’s, met € 6,2 mln. voor de landelijke uitrol van Burgernet in 50 gemeenten en met € 8,4 mln. voor vertraagde uitgaven uit 2009 voor de programma’s modernisering Gemeentelijke Basis Administratie (mGBA) en Online Registratie Reisdocumenten Administratie (ORRA).

Vernieuwing Rijksdienst (van Aanvullende Post)

De raming is voor 2010 en 2011 verhoogd voor verschillende investeringsprojecten van het Programma Vernieuwing Rijksdienst. Het gaat onder andere om de projecten 4FM, Categoriemanagement en Elektronisch bestellen en factureren.

Bestuurskosten

Over het restant van de taakstelling Bestuurskosten hebben Rijk en VNG/IPO in 2008 afspraken gemaakt (Kamerstukken II, 2009–2010, 32 123 VII, nr. 9). De meerjarenraming is hierop aangepast.

Dienstverlening baten-lastendiensten

Betreft het doorberekenen van dienstverlening aan de baten-lastendiensten Werkmaatschappij en P-Direkt.

Toelichting mutaties ontwerpbegroting 2011

Doelmatigheidsverbetering

Het kabinet heeft in het aanvullend beleidakkoord een besparing van 3,2 miljard verondersteld uit hoofde van loonmatiging. Omdat loonmatiging niet in de veronderstelde mate is opgetreden, neemt het kabinet zijn verantwoordelijkheid en kiest het voor een alternatieve invulling. Voor het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft dat onder andere tot gevolg dat vanaf 2012 een doelmatigheidsverbetering van structureel € 10 mln. is ingeboekt. Een en ander wordt verder toegelicht in de Miljoenennota.

Vergrijzing Politie (van Aanvullende Post)

Voor het handhaven van de capaciteit bij de politie (vergrijzing) wordt de meerjarenraming met € 14 mln. structureel verhoogd.

Innovatie Veiligheid (van Aanvullende Post)

De raming is verhoogd voor de uitgaven voor het Maatschappelijk Innovatieprogramma Veiligheid van de Ministeries van Defensie, Justitie en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De uitgaven worden op drie terreinen ingezet:

• • opereren in netwerken;

• • beschermen van personen;

• • opleiding en training.

ICT Maatschappelijke Domeinen (van Aanvullende Post)

De raming wordt opgehoogd voor vier projecten op het terrein van Veiligheid en ICT. Deze projecten zijn onderdeel van de Investeringsimpuls ICT in Maatschappelijke Domeinen. Het gaat om de projecten:

• • NL-Alert (cell broadcast);

• • Icarus (communicatie ambulancediensten);

• • ANPR (nummerplaatherkenning);

• • Crashcubes (voertuigdata).

Financieel Kader BES

De raming wordt verhoogd voor de departementale uitgaven voor veiligheid en bestuur als gevolg van de transitie van de BES-eilanden.

Prijsbijstelling 2010

Ter compensatie van gestegen prijzen wordt de raming vanaf 2011 structureel verhoogd.

Financieringsbehoefte VUT-fonds

De liquiditeitsbehoefte van het VUT-fonds wijzigt over de jaren heen. Hier is de meerjarenraming op aangepast (zie ook ontvangsten artikel 43).

Doc-Direkt (van diverse departementen)

Het betreft de bijdragen van verschillende departementen/organisaties aan Doc-Direkt voor de periode 2012–2019.

Bommenregeling

In het Bestuursakkoord Rijk-gemeenten is afgesproken dat het Bijdragebesluit kosten opsporing en ruiming conventionele explosieve Tweede Wereldoorlog 2006 (de «Bommenregeling») wordt overgeheveld naar de Algemene Uitkering van het Gemeentefonds en daarmee vervalt als specifieke uitkering.

3. DE BELEIDSARTIKELEN

Veiligheid

Artikel 21. Nationaal crisis- en veiligheidsbeleid

21 Algemene doelstelling

Het voorkomen van en prepareren op dreigingen tegen de nationale veiligheid en zorgen dat burgers, bedrijfsleven en overheidsorganisaties goed voorbereid zijn op mogelijke crises.

Het nationale veiligheidsbeleid is gericht op het kunnen identificeren en beoordelen van, en het omgaan met dreigingen die onze maatschappij kunnen ontwrichten. Dit met het doel om te voorkomen dat crises zich voordoen. Als een crisis zich voordoet, moet de maatschappij daar goed op voorbereid zijn.

De nationale veiligheid is in het geding als de Nederlandse vitale belangen zodanig worden bedreigd of uitvallen, dat sprake is van potentiële maatschappelijke ontwrichting. Kenmerkend voor deze dreigingen is dat ze een bovenregionaal karakter hebben en de nationale veiligheid kunnen aantasten. De aanpak van deze dreigingen vereist daarom eenheid in visie en optreden in de verschillende regio’s en op nationaal niveau. Een aantal vragen staat hierbij centraal: wat komt er mogelijk aan dreigingen op Nederland af, wat moeten we doen om dreigingen te voorkomen en hoe gaan we er mee om, mocht een dreiging zich manifesteren?

In alle fasen van de veiligheidsketen vereist de aanpak van deze dreigingen eenheid in visie en in het optreden in de verschillende regio’s op nationaal niveau. De rijksoverheid heeft hierin een belangrijke taak. Maar ook de burgers en het bedrijfsleven hebben een verantwoordelijkheid in het kader van de nationale veiligheid. Verwacht mag worden dat zij zich bewust zijn van de risico’s die aan de orde zijn en dat zij beschikken over een zeker vermogen tot zelfredzaamheid. Ook de bescherming van de vitale infrastructuur en het omgaan met de bedreigingen van de vitale infrastructuur is voor de nationale veiligheid van groot belang. Ten slotte is het van belang om ook binnen de internationale context alert te zijn op ontwikkelingen, kennis te delen en samen te werken met instellingen zoals de Europese Unie, NAVO, OECD, maar ook met individuele landen.

Sleutelelement van het beleid is dan ook samenwerken: van het signaleren van dreigingen, via het versterken van de benodigde capaciteiten om deze dreigingen het hoofd te kunnen bieden tot aan de respons door burgers, bedrijfsleven en overheidsorganisaties.

Door het grote aantal activiteiten en instrumenten in dit beleidsartikel en de afhankelijkheid van derden bij de realisatie van de doelstellingen is het lastig om (overkoepelende) meetbare gegevens op te nemen.

21 Operationele doelstelling 1

Het systematisch identificeren en beoordelen van mogelijke dreigingen op de nationale veiligheid en het in kaart brengen en waar nodig versterken van de strategische capaciteiten die nodig zijn om de dreigingen op de nationale veiligheid te voorkomen dan wel om er mee om te gaan.

Om dreigingen te voorkomen en adequate voorbereidingen te treffen is inzicht nodig in de aard en omvang van dreigingen die Nederland mogelijk kunnen treffen. Niet alles kan worden gedaan, er moeten keuzes worden gemaakt bij de inzet van mensen en middelen. Daarom is het belangrijk te weten (voor overheid, bedrijfsleven, maar ook in het licht van de internationale samenwerking) welke dreigingen met voorrang aandacht verdienen. Ook de mate van kwetsbaarheid van de vitale infrastructuur wordt meegenomen in het identificeren en beoordelen van de dreigingen. Dit kan immers van invloed zijn op wat de impact van bepaalde dreigingen zal zijn.

Op basis van de uitkomsten van de nationale risicobeoordeling wordt voor de belangrijkste maatschappelijke capaciteiten inzichtelijk gemaakt waar en hoe concreet versterking moet plaats vinden. Dit gebeurt in samenwerking met bedrijfsleven, medeoverheden, operationele partners, maatschappelijke organisaties en internationale partners. Maatschappelijke capaciteiten worden hierbij in de breedte bezien: mensen, middelen, kennis en expertise, wetgeving en/of plannen en procedures.

Burger, bedrijfsleven en overheidsorganisaties hebben elk een eigen rol binnen de nationale veiligheid. Een ieder heeft eigen capaciteiten om een dreiging het hoofd te kunnen bieden. Zo spelen de vitale sectoren een essentiële rol als het gaat om de bescherming van vitale infrastructuur. Ook het niet-vitale deel van het bedrijfsleven zal tijdens crisismomenten capaciteiten moeten inzetten om de eigen continuïteit te beschermen en maatschappelijke ontwrichting te voorkomen. Zelfredzaamheid is daarom ook voor het bedrijfsleven een belangrijke capaciteit. De burger dient ook zoveel mogelijk voorbereid te zijn op een mogelijke crisis. Dit kan door ons als samenleving in te zetten op een versterking van de zelfredzaamheid van de burger.

De rijksbrede analyse en strategische verkenningen zijn belangrijke onderdelen voor de signalering en vaststelling van de dreigingen voor de nationale veiligheid. Het gaat hierbij om het verder ontwikkelen van scenario’s van de verschillende dreigingen op de nationale veiligheid, die tevens als input dienen voor de ontwikkeling van het beleid op aan nationale veiligheid gerelateerde beleidsterreinen, zoals crisisbeheersing. Ook gaat het om het doorontwikkelen en versterken van taken en capaciteiten om de gevolgen van (geprioriteerde) dreigingen en risico’s zoveel mogelijk te voorkomen en/of om erop voorbereid te zijn.

Concreet worden de volgende instrumenten door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties mede ontwikkeld:

• • de zelfredzaamheid van de burger zal verder worden versterkt onder andere door middel van de Denk Vooruit-campagne en de introductie van het alarmerings- en alarmeringssysteem NL-Alert;

• • het verder ontwikkelen van de (uitvoering van de) Nationale Risicobeoordeling en het uitvoeren van de Strategische Verkenningen;

• • het vergroten van de weerbaarheid van vitale sectoren tegen uitval van ICT-voorzieningen en elektriciteit, onder andere door aandacht voor continuïteit en verdere verbetering van de respons op ICT-incidenten;

• • het continueren van de strategische samenwerking tussen de veiligheidsregio’s, de vitale sectoren en de rijksoverheid;

• • het bijdragen aan de uitwerking van het Europese programma voor de bescherming van Vitale Infrastructuur (EPCIP), zodat dit goed aansluit bij het Nederlands beleid voor de bescherming van vitale infrastructuur;

• • het verbeteren van de multidisciplinaire samenwerking bij CBRN respons en het borgen ervan binnen opleiden, trainen en oefenen, alsmede het versterken van (generieke) CBRN capaciteiten in het kader van het EU Actieplan;

• • het bijdragen aan de uitwerking van een EU-brede risico-analyse, met aandacht voor preventie en met het oog op de versterking van de regionale samenwerking, conform de Nationale Risicobeoordeling in Nederland;

• • het versterken van de landelijke aanpak van veiligheidsregio’s met betrekking tot de bescherming van vitale infrastructuur. Dat houdt in het verbeteren van de samenwerking met vitale partners op regionaal niveau door samenwerkingsovereenkomsten over crisisbeheersing tussen veiligheidsregio’s en vitale sectoren, zoals drinkwater, ICT, telecom, gas en electra, te stimuleren;

• • het financieel en beleidsmatig bijdragen aan het implementatietraject van het programma Intensivering Civiel-Militaire Samenwerking (ICMS);

• • het verder uitwerken en waar nodig versterken van de «nafase», met specifieke aandacht voor de «opvang en zorg voor getroffenen» en «herstel en wederopbouw», op basis van de aanbevelingen van de Taskforce Management Overstromingen (TMO) uit 2009. Deze nadere uitwerking houdt in dat al in een vroeg stadium (tijdens de crisis of ramp) de processen t.a.v. de nafase van een crisis of ramp in beeld worden gebracht. Deze kunnen dan worden meegewogen in de besluitvorming over de aanpak van de ramp of crisis of kunnen verbeteringen worden aangebracht in de planvorming;

• • het verbeteren van de kwaliteit en borgen van de rampenbestrijding en crisisbeheersing door verbinding te leggen tussen nationaal en regionaal veiligheidsbeleid, ondermeer bij nationale en regionale crisisplannen en aansluiting tussen de Nationale Risicobeoordeling en regionale risicoprofielen;

• • het in samenwerking met partners, waaronder de Inspectie Openbare Orde en Veiligheid, verder vormgeven van een stelsel voor toezicht en monitoring op de veiligheidsregio’s;

• • het opstellen van een interdepartementaal analysekader ten behoeve van een toetsing van het staatsnoodrecht.

Zie toelichting bij de algemene doelstelling.

21 Operationele doelstelling 2

Een effectieve nationale crisisresponsorganisatie voor de aansturing van crisisbeheersing.

Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties draagt zorg voor een kwalitatieve en effectieve crisisrespons op het nationale niveau en schept de noodzakelijke voorwaarden daarvoor. Wanneer er een crisis plaats vindt, is de respons daarop goed georganiseerd. Deze bestaat uit bestuurlijke en operationele coördinatie, regie en aansturing van de crisisbeheersing op nationaal niveau en de zorg voor de aansluiting van de nationale op de decentrale verantwoordelijkheden en bevoegdheden en de kwaliteit van de informatievoorziening vóór, tijdens en ná een crisis of de dreiging ervan. Meer specifiek is het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties verantwoordelijk voor het openbaar bestuur en de openbare orde en veiligheid. Dit brengt met zich mee dat procedures goed worden afgehandeld en dat de coördinatie op rijksniveau op het terrein van informatievoorziening, advisering en crisiscommunicatie goed geregeld is. Om die diensten te kunnen leveren is een goede voorbereiding noodzakelijk.

Zeker in crisissituaties verwachten burgers van de overheid dat zij tijdig en goed worden geïnformeerd. Dat vraagt om een overheid die voorbereid is, de beschikking heeft over de benodigde middelen en ook bereid is snel en adequaat burgers te informeren. Een proactieve houding naar de burgers en de media is daarbij van wezenlijk belang. Het ontwikkelen van gedegen crisiscommunicatieplannen, het systematisch oefenen zowel op bestuurlijk als voorlichtingsniveau zijn voorwaardenscheppend voor een effectievere crisiscommunicatie. Een gedegen risicocommunicatie vormt een opmaat voor vertrouwenwekkende crisiscommunicatie.

De verbetering en herinrichting van de rijksbrede crisisstructuur voor het Nationaal CrisisCentrum en de departementale crisiscentra krijgt in 2011 verder zijn beslag. Het Nationaal CrisisCentrum is het informatieloket voor bestuurlijke en operationele partners bij dreigingen, incidenten en crisissituaties. Een adequate crisisinformatievoorziening is immers de basis voor gedegen analyse en integraal advies aan betrokken ministers en (veiligheids)organisaties. In 2011 zijn alle departementen aangehaakt bij de NCC-academie, waarin een bundeling van opleidings- en oefenactiviteiten plaatsvindt. Het gezamenlijk maken en beoefenen van crisisplannen, inclusief risico- en crisiscommunicatie behoort ook tot de functie van de crisisstructuur en is essentieel in crisissituaties. Burgers verwachten immers van de overheid dat ze tijdig worden geïnformeerd en daarbij handelingsperpectieven krijgen aangeboden.

De volgende specifieke instrumenten worden in 2011 ingezet:

• • de verdere doorontwikkeling van de crisisstructuur op rijksniveau, waarbij sprake is van een goede informatievoorziening (inclusief de bijbehorende ICT-voorzieningen) tussen de betrokken organisaties en naar de besluitvormende gremia. Hiertoe wordt een informatieknooppunt ontwikkeld met een bijbehorend informatieloket. Zo wordt de informatievoorziening tussen de betrokken organisaties en naar besluitvormende gremia verbeterd;

• • de inzet van het alarmerings- en alerteringssysteem NL-Alert door de meldkamers van de veiligheidsregio’s;

• • het vormgeven van het Nationaal Crisisplan, de Landelijke Operationele Staf (LOS) en evalueren en zonodig aanpassen van het Nationaal Handboek Crisisbesluitvorming;

• • de inzet van het instrument risico-signalering en alertering waarbij de dreigingen uit de Nationale Risicobeoordeling beoordeeld worden op kans en effect op korte tot de middellange termijn;

• • de invoering en implementatie van netcentrisch werken en een Landelijk Crisismanagement Systeem ten behoeve van de informatievoorziening in de veiligheidsregio’s, alsmede bij de landelijke crisis- en coördinatiecentra.

Zie toelichting bij de algemene doelstelling.

21 Operationele doelstelling 3

Wegnemen van structurele veiligheidstekorten binnen het Koninkrijk door de uitvoering van onafhankelijk onderzoek naar ernstige ongevallen, rampen of dreiging daartoe.

De Onderzoeksraad voor veiligheid (Ovv) verricht op grond van de Rijkswet Onderzoeksraad voor veiligheid onafhankelijk onderzoek en stelt op grond daarvan aanbevelingen op voor het structureel vergroten van de veiligheid. De Ovv besluit op eigen gezag en in volledige onafhankelijkheid tot het doen van onderzoek naar de oorzaak van (ernstige) ongevallen en rampen of een dreiging daartoe. Uitzonderingen hierop zijn de bij wet of internationaal voorgeschreven onderzoeken die door de Ovv worden verricht (waaronder luchtvaart en scheepvaart). De financiering van de Ovv verloopt via de begroting van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

De Onderzoeksraad voor veiligheid besluit op eigen gezag en in volledige onafhankelijkheid welk voorval de raad in onderzoek neemt en op welke wijze de raad dat onderzoek doet. Daarom worden in de begroting van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties geen meetbare gegevens opgenomen.

21.1 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

Artikel 23. Veiligheidsregio’s en Politie

23 Algemene doelstelling

Een veilige samenleving met behulp van een goed functionerende politie-, brandweer- en geneeskundige hulpverleningsorganisatie.

Voor de samenleving is veiligheid een basisvoorwaarde. De politie, brandweer en geneeskundige hulpverlening (GHOR) leveren een essentiële bijdrage aan het voorkomen en oplossen van veiligheidsproblemen, van zowel strafrechtelijke, openbare orde of hulpverlenende aard, soms ook in crisissituaties. Gemeentebesturen en de besturen van politiekorpsen en veiligheidsregio’s stellen de voorwaarden vast waaronder dit gebeurt. Op rijksniveau ligt de politieke eindverantwoordelijkheid voor een kwalitatief en kwantitatief goede politiezorg.

Het presterende vermogen van politie, brandweer en GHOR wordt langs drie (hoofd)lijnen bevorderd:

• • een kwart minder criminaliteit, overlast en verloedering in 2011 ten opzichte van 2002. Voor elk politiekorps heeft de minister samen met de Minister van Justitie in «landelijke doelstellingen op regionaal niveau» vastgesteld welk aandeel dat korps levert in de verwezenlijking van de landelijke prioriteiten. Voor 2008 – 2011 gaat het om de aanpak van jeugdcriminaliteit en van geweld, veilige wijken, opsporing en de aanpak van criminaliteit zowel kwantitatief als kwalitatief (Landelijke prioriteiten 2008–2011, Kamerstukken II, 2006–2007, 29 628, nr. 50);

• • meer eenheid, samenwerking en doelmatigheid bij de Nederlandse politie. Een grotere eenheid, betere samenwerking tussen de regionale politiekorpsen en een slagvaardiger aansturing van de politie op landelijk niveau om de prestaties van de politie verder te verbeteren;

• • de organisatie van de crisis- en rampenbestrijding op orde en de veiligheidsregio’s naar behoren functionerend.

Hierbij hoort het onder regionale aansturing brengen van de zorg voor fysieke veiligheid. De wet Veiligheidsregio’s vormt hiervoor de wettelijke basis. Daarnaast zijn met 19 veiligheidsregio’s convenanten gesloten met aanvullende afspraken.

Bij de verantwoordelijkheid worden de volgende uitgangspunten gehanteerd:

• • het borgen van een kwalitatief hoogwaardig optreden van politie (waar het gaat om het optreden van de politie op het terrein van de strafrechtelijke handhaving en overige taken ten dienste van de justitie is dat primair een verantwoordelijkheid van de Minister van Justitie), brandweer en GHOR;

• • het via wet- en regelgeving zorgen voor beleidsuitvoering en standaardisering/normering;

• • het rechtvaardig verdelen van de rijksmiddelen;

• • het doelmatig en effectief beheer van de politieorganisatie;

• • het samen met de Minister van Justitie vaststellen van de hoofdlijnen van beleid ten aanzien van het beheer van en de taakuitvoering door de politie.

Toelichting

De garantieverplichtingen betreffen de garantstellingen die door het vakdepartement voor de politieregio’s voor het geïntegreerd middelenbeheer bij het Ministerie van Financiën zijn afgegeven. Dit legt geen beslag op het beschikbare kasbudget. Het leenplafond duidt niet een daadwerkelijke schuld, maar een maximaal bedrag van de garantstelling. Door de voorgenomen vermogensnormering, die naar verwachting in 2011 haar beslag zal krijgen, zal de leenbehoefte bij de schatkist door de regio’s toenemen. Afgesproken is een bedrag van € 400 mln. om te zetten van eigen naar vreemd vermogen. Uitgaande van de stand ultimo 2009 en de naar verwachting in 2010 af te geven nieuwe garanties zal het gaan om een geschat bedrag aan garantiestellingen in 2011 van circa € 2,2 miljard. Voor de afgifte van nieuwe garanties is in 2011 naar verwachting 700 mln. benodigd.

Voor politie gelden de volgende indicatoren (zie ook Landelijke prioriteiten 2008–2011, Kamerstukken II, 2006–2007, 29 628, nr. 50).

Toelichting

Jeugdcriminaliteit (Kalsbeeknorm). Het percentage jongeren met processen-verbaal (waaronder veelplegers en harde-kernjongeren) dat binnen 30 dagen na het eerste verhoor wordt aangeboden bij het Openbaar Ministerie.

Verdachten OM. Het aantal aan het Openbaar Ministerie aangeleverde verdachten.

Normering verdachtenratio geweld. De definitie van geweld in de verdachtenratio «geweld» heeft betrekking op de geweldscategorieën openlijke geweldpleging, bedreiging en mishandeling. Deze verdachtenratio geeft een maat voor de pakkans. Voor de categorieën bedreiging en mishandeling is een norm vastgesteld van 60%.

Voor de brandweer gelden de volgende kengetallen:

23 Operationele doelstelling 1

Voorzien in middelen die nodig zijn voor adequate politiezorg door de regionale politiekorpsen op regionaal en bovenregionaal niveau.

Het regionale college is verantwoordelijk voor het vaststellen van het organisatieplan, de formatie(verdeling), de begroting, de jaarrekening, het beleidsplan en het jaarverslag. De politie-inzet is een verantwoordelijkheid van het bevoegd gezag. Voor wat betreft de openbare orde en hulpverlening is dat de burgemeester en voor de strafrechtelijke rechtshandhaving de officier van justitie. In de praktijk worden hierover in de lokale driehoek afspraken gemaakt.

Het is maatschappelijk onaanvaardbaar dat een politieregio om financiële redenen een adequaat niveau van politiezorg in een regio niet langer zou kunnen garanderen. Daarom houdt het Rijk toezicht op het financiële beheer van een politieregio. Dit gebeurt op een vergelijkbare wijze als het toezicht dat het Rijk houdt op het financiële beheer van de gemeenten. Momenteel ontwikkelt een ambtelijke werkgroep een nieuwe vorm van toezicht op de politieregio’s. Deze werkgroep zal naar verwachting in de loop van 2010 met aanbevelingen komen. Mede op basis van dit advies wordt in 2010 een nieuw toezichtregime vastgesteld.

De onderstaande tabel geeft een overzicht van de verschillende bijdragesoorten die de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ter beschikking staan om de regionale politiekorpsen te kunnen voorzien van voldoende middelen.

Toelichting

Totaal is voor de regionale politiekorpsen in 2011 € 3,908 mld. beschikbaar aan algemene en bijzondere bijdragen. De verdeling over de korpsen is in onderstaande grafiek weergegeven. Deze gegevens zijn gebaseerd op de junicirculaire 2010.

Budget x € 1 miljoen

• • Preventief toezicht

  Preventief toezicht moet worden ingesteld wanneer de begroting van een regionaal politiekorps een tekort vertoont en het evenwicht in de drie daarop volgende jaren niet tot stand komt óf als de begroting op het oog sluitend is, maar bij nadere bestudering blijkt dat er toch geen sprake van evenwicht is. Preventief toezicht kan worden ingesteld als er sprake is van een tekort in de jaarrekening of er sprake is van een termijnoverschrijding bij de inlevering van begroting en jaarrekening. Preventief toezicht kan leiden tot een aantal bezuinigingen bij het regionale politiekorps, maar ook tot de gedeeltelijke besteding van het eigen vermogen binnen de gestelde grenzen.

• • Repressief toezicht

  De minister houdt toezicht op het financiële beheer van de regionale politiekorpsen. Uitgangspunt is dat de begroting in principe niet aan preventief toezicht onderworpen is. Dus zolang een regionaal politiekorps een evenwichtig en verantwoord financieel beleid voert, behoeft de begroting geen goedkeuring van de minister en kan worden volstaan met repressief toezicht.

• • De cyclus rondom landelijke prioriteiten

  Zoals beschreven onder de algemene beleidsdoelstelling hebben de Ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Justitie de gezamenlijke landelijke prioriteiten 2008–2011 vastgesteld, te weten: de aanpak van jeugdcriminaliteit en van geweld, veilige wijken, opsporing en de aanpak van criminaliteit (zowel kwantitatief als kwalitatief). De voortgang op de landelijke prioriteiten wordt jaarlijks (ook op regionaal niveau) gemonitord.

• • Toekenning bijdragen

  Voor het kunnen toekennen van de diverse bijdragen ontwikkelt en onderhoudt de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties adequate bekostigingsstelsels. Daarnaast zorgt de minister voor het ontwikkelen en in stand houden van een systeem van monitoring, dat adequate sturingsinformatie oplevert.

23 Operationele doelstelling 2

Voorzien in middelen die nodig zijn voor adequate politiezorg op landelijk niveau.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties realiseert samen met de politiekorpsen, de politievakorganisaties, de politieberaden en de Politieacademie een verhoging van de professionaliteit van de politie. Dit wordt bereikt door te investeren in voldoende, gekwalificeerd en gemotiveerd personeel. Daarnaast wordt uit oogpunt van doelmatigheid, effectiviteit, kwaliteit en gemeenschappelijk functioneren van de politie een aantal bedrijfsvoeringstaken op landelijk niveau (onder andere bij het KLPD) georganiseerd.

• • Politieacademie

  De bekostiging van de Politieacademie stelt dit onderdeel in staat om:

  • – het benodigd aantal aspiranten op te leiden, passend in de strategische personeelsvoorziening en -planning van de regionale politiekorpsen. Uitvoeren van de actiepunten naar aanleiding van de gezamenlijke werkgeversvisie, met als doel de kwaliteit van het personeel verder te verhogen;

  • – politiepersoneel op te leiden en bij te scholen, rekening houdend met de resultaten van de «evaluatie politieonderwijs» en in lijn met de noties die voortvloeien uit de evaluatie bekostigingsstelsel Politieacademie, «de summatieve evaluatie» en de besluitvorming over doorontwikkeling van het politiebestel.

  Met de korpsbeheerders zijn afspraken gemaakt om vanaf het jaar 2010 voldoende instroom van aspiranten te garanderen om de operationele sterkte van de politie te handhaven, met als peildatum 31-12-2008. Bij het maken van de afspraak bleken er de komende drie jaar gemiddeld 1 600 aspiranten nodig om ook na 2014 op sterkte te blijven (Ontwikkeling Politiesterkte, Kamerstukken II, 2008–2009, 29 628, nr. 137).

• • Korps landelijke politiediensten (KLPD)

  Met de bekostiging van het KLPD stelt de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties dit onderdeel in staat om de politietaken op een adequaat niveau uit te voeren. Voor specifieke informatie over het KLPD wordt verwezen naar de toelichting in het hoofdstuk baten-lastendiensten van deze begroting.

Deze operationele doelstelling betreft in het bijzonder de bekostiging van de Politieacademie en het KLPD. Deze organisaties hebben een grote mate van vrijheid om beleid vorm te geven en uit te voeren. Dit maakt het niet zinvol om bij deze operationele doelstelling aparte meetbare gegevens op te nemen. Bij de algemene doelstelling zijn meetbare gegevens opgenomen over het functioneren van politie Nederland, het beleid onder deze operationele doelstelling draagt hieraan bij.

23 Operationele doelstelling 3

Verhogen van het prestatievermogen en de professionaliteit van de politie-, brandweer- en geneeskundige hulpverleningsorganisatie.

Het verhogen van het prestatievermogen van de politie, brandweer en GHOR (doelmatigheid en doeltreffendheid) vraagt om permanente aandacht. De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Minister van Justitie ondersteunen dit met een aantal maatregelen en randvoorwaarden die bijdragen aan een hogere veiligheid in Nederland.

Sturen op prestaties van politie via landelijke prioriteiten

Met de korpsbeheerders zijn voor de periode 2008–2011 kwantitatief en kwalitatief landelijke prioriteiten vastgesteld op het terrein van jeugdcriminaliteit, geweld, veilige wijken, opsporing en de aanpak van criminaliteit (Landelijke prioriteiten 2008–2011, Kamerstukken II, 2006–2007, 29 628, nr. 50). De afspraken met de gemeenten zijn vastgelegd in het bestuursakkoord.

• Jeugdcriminaliteit

De politie intensiveert haar bijdrage aan de persoonsgerichte aanpak van criminele jeugd. Daarnaast intensiveert de politie het vroegtijdig signaleren van en adviseren over risicojeugd, waaronder 12-minners. De risicojeugdgroepen worden via een eenduidige methode in kaart gebracht.

• Geweld

De politie versterkt de opsporing van geweldplegers en levert een bijdrage aan het voorkomen van geweldsmisdrijven.

• Veilige wijken

Om de veiligheid in de wijk te vergroten draagt de politie zorg voor een versterkte inzet van gebiedsgebonden politiewerk. Het kabinet heeft afgesproken dat de politie hiervoor met 500 wijkagenten wordt uitgebreid. Peildatum hiervoor is 31 december 2011.

• Opsporing

De politie zal de criminaliteitsaanpak zowel kwalitatief als kwantitatief versterken. Hiervoor levert zij 250 909 verdachten per jaar aan bij het Openbaar Ministerie. Daarnaast zal de politie haar bijdragen leveren aan het uitvoeren van de programma’s Versterking Aanpak Georganiseerde Misdaad, Cybercrime, Financieel-economische misdaad en Versterking Opsporing en Vervolging. In 2011 werken 500 extra forensisch assistenten bij de politie, die vooral bij inbraken in woningen en bedrijven sporenonderzoek doen.

De volgende intensiveringen en programma’s zijn verbonden aan de landelijke prioriteiten 2008–2011:

• Intensiveren aanpak van cybercrime

Voor de periode 2008–2011 is afgesproken dat een stevige impuls van de aanpak van cybercrime plaatsvindt. Dit betekent versterking van de aanpak op regionaal en bovenregionaal niveau en verdere professionalisering op landelijk niveau. Voor de bredere impuls hebben de betrokken partijen (politie, OM, Justitie en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) het versterkingsprogramma Cybercrime opgesteld. Dit programma wordt in 2011 verder uitgevoerd. Er wordt in 2011 een fors aantal rechercheurs bijgeschoold.

• Intensiveren aanpak financieel-economische criminaliteit

De Ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Justitie, Financiën het OM en de politie hebben het programma versterking aanpak financieel-economische criminaliteit (Kamerstukken II, 2007–2008, 29 911, nr. 10) vastgesteld (onder meer witwassen, ontnemen, fraude en corruptie). De hoofdlijnen van dit versterkingsprogramma zijn: versterking van de preventie (aanpak fraude, corruptie), intensivering en gericht inzetten van de strafrechtelijke handhaving (aanpak fraude, witwassen, corruptie) en bevorderen van het afnemen van onverklaarbaar vermogen. Dit alles met inbegrip van de internationale dimensie van de problematiek. In 2011 zal de aanpak van financieel-economische criminaliteit worden voortgezet en wordt de nationale, bovenregionale en regionale recherche verder versterkt. Deze maatregelen bij de politie zullen naar verwachting leiden tot een toename van de aanpak van fraudezaken en het afnemen van crimineel vermogen.

• Intensiveren aanpak georganiseerde criminaliteit

Het voorkomen en het bestrijden van de steeds sterkere verbinding tussen de boven- en onderwereld vergt een stevig samenspel tussen bestuurlijke (gemeenten, provincies en andere bestuursorganen), strafrechtelijke en fiscale partners. De inzet van bestuurlijke partners zal in 2011 worden versterkt teneinde op een meer effectieve wijze aanvullend te zijn op de inspanningen van strafrechtelijke en fiscale partners. Bestuurlijke middelen, kennis, informatie en expertise moeten naar een hoger plan, verbindingen tussen criminaliteitsbestrijding en sociale gemeentelijke diensten moeten worden versterkt. Deze intensivering zal primair plaatsvinden via de door BZK gefinancierde 11 regionale informatie- en expertisecentra (RIECs) en het landelijk centrum (LIEC), in het bijzonder door (a) het samenbrengen en ontsluiten van de informatie van alle partners en waardoor de RIECs een essentiële rol spelen bij het realiseren van een geïntegreerde overheidsaanpak van georganiseerde misdaad, (b) het ondersteunen van gemeenten bij het inzetten van bestuurlijke instrumenten en (c) het door een regionale werking en de gezamenlijke landelijke dekking bijdragen aan het realiseren van de noodzakelijke uniformiteit van de bestuurlijke aanpak van bovenlokale en landelijke criminaliteitsfenomen. De werking van de RIECs zal met het oog hierop nader worden geëffectueerd en geüniformeerd.

• Versterking opsporing

In 2010 is het programma versterking opsporing en vervolging afgerond (Kamerstukken II, 2009–2010, 32 123 VI, nr. 117). Vanaf 2011 wordt via het Centrum Versterking Opsporing voorzien in borging van de reeds behaalde verbeteringen zoals de auditieve en audiovisuele registratie van verhoren en de kwaliteitsverhoging binnen de recherche door gebruik van tegenspraak en review. Vanaf 2011 wordt via het CVO eveneens voorzien in de implementatie van langere termijn trajecten uit het programma versterking opsporing zoals het verhogen van het opleidingsniveau, zodat 20% van de operationeel recherchemedewerkers op HBO-niveau functioneert.

Verhogen van het prestatievermogen van de politieorganisatie

• Doorontwikkeling Politieorganisatie

Ter bevordering van de samenwerking en het gemeenschappelijk functioneren van de politie zal de Politiewet 1993 worden aangepast. (Kamerstukken II, 2008–2009, 29 628, nr. 110). De Ministerraad heeft op 30 oktober 2009 ingestemd met het wetsvoorstel tot wijziging van de Politiewet 1993 ter bevordering van de samenwerking en het gemeenschappelijk functioneren van de politie. De Ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Justitie hebben vanwege de demissionaire status van het kabinet Balkende IV besloten het wetsvoorstel niet bij de Tweede Kamer in te dienen. De politiewet zal derhalve niet voor 1 januari 2011 gewijzigd zijn. Aanpassingen in het politiebestel zijn aan een volgend kabinet. Met het niet opnieuw indienen van het wetsvoorstel worden niet direct alle ontwikkelingen stopgezet. In de lijn van de afspraak met het Korpsbeheerdersberaad zal de vorming van het politiedienstencentrum in 2011 doorgaan. In 2010 is begonnen om de businesscases uit te werken. Ook de uitwerking van de bovenregionale samenwerking in de opsporing wordt gecontinueerd. In het kabinetsstandpunt is de schaalvergroting als ambitie opgenomen. De vernieuwde inzet is de implementatie van de fusie tussen de politieregio’s Gooi en Vechtstreek en Flevoland en de continuering van het haalbaarheidsonderzoek naar een fusie van de veiligheidsregio’s Zaanstreek Waterland, Kennemerland en Amsterdam-Amstelland.

• Politietop divers

Het gaat hier om een samenwerkingsprogramma van het Korpsbeheerdersberaad, De Raad van Hoofdcommissarissen, het Openbaar Ministerie, Directoraat Generaal Veiligheid, de Algemene Bestuursdienst, het Bureau Landelijk Management Development en de School voor Politie Leiderschap van de Politieacademie. Het programma heeft als doel te komen tot een meer diverse top van de politie, waarbij wordt ingezet op de instroom, doorstroom en behoud van vrouwen en allochtonen in de politietop en op nationale en internationale carrièrekansen voor de huidige top. Tevens ondersteunt het programma de nieuwe stijl van leidinggeven bij de politie. In 2011 zal de aandacht gaan naar borging van de eerder bereikte resultaten om tot een duurzame verankering in de organisatie te komen.

• Havank

In juni 2010 is het «nieuwe» Havank officieel ingebruik genomen. In 2011 wordt in samenwerking met het Ministerie van Justitie gezocht naar slimmere toepassingen voor het politieveld, zodat de efficiency in de ketenorganisatie wordt vergroot.

• Burgernet

In 2011 wordt Burgernet landelijk uitgerold in ten minste 50 gemeenten en wordt de burgernetapplicatie geïnstalleerd in alle (politie)meldkamers. Het staat gemeenten en politiekorpsen vrij om burgernet ruimer te implementeren. De randvoorwaarden daarvoor zijn ingevuld. Gelet op het succes van Burgernet – een harde bijdrage aan de opsporing en een vermindering van de onveiligheidsgevoelens onder burgers – en de gebleken belangstelling wordt verwacht dat meer dan 50 gemeenten zullen aansluiten. Ter stimulering van de uitrol naar de gemeenten zal een financiële incentive beschikbaar worden gesteld.

• Versterking criminaliteitsaanpak/prestatiebekostiging

De landelijke prioriteiten zijn voor elk korps nader uitgewerkt in, door de ministers vastgestelde, landelijke doelstellingen op regionaal niveau. Korpsen die de doelstellingen realiseren komen in aanmerking voor prestatiebekostiging. Het instrument prestatiebekostiging blijft over 2011 bestaan, zij het tegen een lager bedrag dan voorheen. Gezien de demissionaire status van het kabinet wordt de beslissing over het invoeren van een herijkt budgetverdeelsysteem (BVS) naar het volgende kabinet verschoven. Om te borgen dat de groeiregio’s niet de dupe worden van het uitstel van de besluitvorming zullen de beoogde voordelen over 2011 hen reeds toekomen. De middelen hiervoor (€ 32,7 mln. in 2011) worden gevonden door de middelen voor de prestatiebekostiging over 2011 voor alle korpsen naar rato te verlagen (Kamerstukken II, 2009–2010, 29 628, nr. 208).

• Veiligheid Bonaire, Sint Eustatius en Saba (BES-eilanden)

Op grond van de Rijkswet politie en de Veiligheidswet BES zal de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties per 10 oktober 2010 korpsbeheerder zijn van het politiekorps BES, respectievelijk het brandweerkorps BES. Voor zover er ten aanzien van de politie raakvlakken zijn die de strafrechtelijke rechtshandhaving betreffen, doet hij dat in overeenstemming met de Minister van Justitie. De uitgaven zullen worden bekostigd uit de begroting van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De jaarlijks vastgestelde begroting van het ministerie vormt telkens de wettelijke grondslag voor de bekostiging van beide korpsen. In 2011 zal een kwaliteitsverbetering worden nagestreefd van de politie- en brandweerorganisatie. De nadruk zal daarbij liggen op training respectievelijk bijscholing van alle politie- en brandweermedewerkers. Tevens zal aandacht worden besteed aan het wegwerken van achterstallig onderhoud op het gebied van uitrusting en huisvesting. Zo mogelijk zullen er ook vervangingsinvesteringen plaatsvinden van de persoonlijke uitrusting en de infrastructuur.

• Bewapening en uitrusting politie

De bewapening en uitrusting van de politie worden altijd bezien in relatie tot een proportioneel geweldgebruik. Hierbinnen past een verdergaande ontwikkeling op het gebied van de zogenaamde «less lethal» wapens. Daarnaast zullen bestaande wapens, waaronder het huidige dienstpistool, moeten worden vervangen. De voorbereiding van deze vervanging duurt langer dan gepland.

• Diversiteit

De samenwerkingafspraken die de minister gemaakt heeft met de politiekorpsen over een divers samengesteld personeelsbestand van de politie lopen tot en met 31 december 2010. Onderdeel hiervan is het ontwikkelen van beleid om de behaalde resultaten goed te kunnen borgen binnen de politieorganisatie en in te kunnen spelen op een eventuele nadere behoefte aan ondersteuning van de korpsen vanaf 2011. In 2011 zal het beleid gericht zijn op deze borging van resultaten.

• Personele capaciteit van de politie

De landelijke sterktedoelstelling bedraagt afgerond 52 200 fte’s in 2010. Dit aantal werd al in 2008 gehaald en is sindsdien verder gestegen. Deze sterktedoelstelling is in afwachting van besluitvorming in het nieuwe kabinet meerjarig doorgetrokken. Daarnaast is een definitie en telling van operationele sterkte opgesteld.

• CAO-Politie

Zoals afgesproken in de lopende CAO heeft een beloningsvergelijkings- en een arbeidsmarktonderzoek plaatsgevonden. Tevens is een nullijn afgesproken voor de politiesalarissen in 2011. De invoering van een nieuw landelijk functiegebouw en een nieuw functiewaarderingssysteem is vertraagd en zal eind 2010 dan wel begin 2011 worden gestart.

• Integriteit

De korpsen stimuleren integriteitsbeleid te voeren conform de basisnormen uit de modelaanpak «Integriteitsbeleid, openbaar bestuur en politie», zodat de politiemedewerkers weerbaarder worden voor schendingen van de integriteit.

De positie van klokkenluiders wordt verbeterd door uitvoering van in 2009 aangepaste regelgeving voor ambtenaren in de sector Politie. De politie zet zich in voor de aanpak van geweld en agressie tegen medewerkers met een publieke taak.

Verhogen van het prestatievermogen van de brandweer- en geneeskundige hulpverleningsorganisatie

• Wet Veiligheidsregio’s

De wet Veiligheidsregio’s, die de wettelijke basis vormt voor een slagvaardige rampenbestrijdings- en crisisbeheersingsorganisatie, is door beide Kamers aangenomen. De wet zal naar verwachting per 1 oktober 2010 van kracht worden. De basisvereisten waaraan de veiligheidsregio’s moeten voldoen zijn in het ontwerpbesluit veiligheidregio’s vastgelegd. Deze zijn noodzakelijk om een minimum niveau van veiligheid voor alle burgers te realiseren. Het besluit treedt tegelijkertijd met de wet in werking. Het veiligheidsberaad, waarin de voorzitters van de veiligheidsregio’s zitting hebben, zal als gesprekspartner dienen voor overleg met de minister.

• Oprichting Organisatie Fysieke Veiligheid

Een in 2011 op te richten landelijke ondersteuningsorganisatie fysieke veiligheid biedt de regio’s ondersteuning op materieel, personeel en organisatorisch gebied. In deze gemeenschappelijke organisatie worden de taken op het terrein van brandweeronderwijs en examinering, kennis- en expertiseontwikkeling waar onder documentenbeheer, en beheer van landelijk rampenbestrijdingsmaterieel ondergebracht. Het NIFV, de NBBE en de LFR gaan onder meer op in deze organisatie. Het streven is erop gericht de gemeenschappelijke organisatie begin 2012 geformaliseerd te hebben. De bevoegdheid tot het geven van opdrachten ten aanzien van het landelijk rampenbestrijdingsmaterieel blijft voorbehouden aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties tot aan het moment waarop de gemeenschappelijke organisatie is geformaliseerd. De bevoegdheid gaat dan over naar de voorzitters van de veiligheidsregio’s verenigd in het Veiligheidsberaad.

• Het verhogen van het prestatievermogen van de brandweer

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ondersteunt dit door het model dat het RIVM heeft ontworpen voor spreiding en beschikbaarheid van ambulancezorg over te nemen voor de brandweer en met een positief advies voor te leggen aan het Veiligheidsberaad. Zo wordt een betere spreiding van kazernes bereikt.

• Nationaal Brandweermonument

Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft tezamen met de veiligheidsregio’s een subsidie gegeven om een nationaal monument te realiseren.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is voornemens op incidentele basis een aantal subsidies te geven, onder meer aan het Nationaal Brandweermuseum, het Nederlandse Rode Kruis (NRK) en de Reddingsbrigade Nederland (KNBRD).

• Geneeskundige hulpverleningsorganisatie (GHOR)

Voor het goed functioneren van de organisatie van de GHOR is het o.a. van belang dat de sleutelfunctionarissen goed voorbereid en toegerust zijn op hun functie en dat iedere regio zich prepareert op de risico’s die haar mogelijk boven het hoofd hangen. De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is om die redenen voornemens de kerntaken en de daarbij behorende competenties van de leidinggevende en coördinerende GHOR-functionarissen wettelijk te gaan vastleggen. Daarnaast zal de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de Inspectie OOV verzoeken te rapporteren of de afspraken die de regio’s hebben gemaakt met de zorginstellingen in een redelijke verhouding staan tot de risico’s die de regio’s zelf hebben geïnventariseerd.

• Meldkamer

In 2011 wordt verder gewerkt aan de toekomst van de organisatie van de meldkamer. In overleg met het veld wordt bezien hoe de meldkamer van de toekomst wordt vormgegeven. Hierbij staat de burger centraal en wordt met name aandacht besteed aan samenwerking tussen de kolommen, informatievoorziening en goede terugvalopties.

Verbeteren prestatievermogen politie, brandweer en GHOR via ICT

Naast bovengenoemde trajecten en instrumenten wordt het prestatievermogen politie, veiligheidsregio’s, brandweer en GHOR ondersteund door het inzetten van ICT en het uniformeren van de ICT-infrastructuur. Daarbij wordt ook de rechtshandhavingketen in beschouwing genomen.

• Beleid Infrastructuur en meldkamerdomein

Met de politie- en veiligheidsregio’s worden afspraken gemaakt over de voorbereiding van de vervanging of aanpassing van het Geïntegreerd Meldkamer Systeem (GMS).

• C2000

Er wordt verder uitvoering gegeven aan de in 2010 gestarte projecten gericht op het verbeteren van C2000. Deze projecten betreffen het uitvoering geven aan de aanbevelingen van de Expertgroep C2000, waaronder het versneld wegwerken van de dekkingsproblemen (DIPP-lijst), het verbeteren van het gebruik van C2000 en de verdeling van taken en verantwoordelijkheden tussen rijk en het veld bij het strategisch beheer van het netwerk (Kamerstukken II, 2009–2010, 25 124, nr. 64).

• Datainterceptie en dataretentie

De Staat der Nederlanden heeft met een vijftal grote telecomproviders afspraken gemaakt over de wijze van aanleveren van gegevens en het verwerken van tapbevragingen in combinatie met de daarover verstrekte vergoedingen. De inzet is om deze afspraken in 2011 verder uit te voeren, zo mogelijk aangevuld met nieuwe grote providers. Ook zal worden gekeken wat de mogelijkheden zijn voor een werkbaar sturings- vergoedingsarrangement voor de providers waarmee nog geen afspraken zijn of worden gemaakt.

23 Operationele doelstelling 4

Voorzien in middelen die nodig zijn voor adequate brandweerzorg en geneeskundige hulpverlening.

Samenwerkingsverbanden van gemeenten onder één regionale, bestuurlijke regie bieden betere mogelijkheden voor een effectievere organisatie en aanpak van brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening, rampenbestrijding en crisisbeheersing. Hiermee kunnen de burgers beter worden beschermd tegen risico’s en kan een betere hulpverlening worden geboden bij branden, rampen en crises. Ook het overhevelen van de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van taken op het gebied van brandweerzorg, rampenbestrijding en crisisbeheersing van de rijksoverheid naar de besturen van de veiligheidsregio’s hoort hierbij. Dit geheel versterkt de bestuurlijke en operationele slagkracht. De wettelijke verankering vindt plaats door het van kracht worden van de Wet veiligheidsregio’s, het Besluit veiligheidsregio’s en het Besluit personeel veiligheidsregio’s per 1 oktober 2010.

Brede DoelUitkering Rampenbestrijding (BDUR)

Met een financiële bijdrage op grond van het Besluit veiligheidsregio’s worden de veiligheidsregio’s mede in staat gesteld uitvoering te geven aan het beleid met betrekking tot brandweer, geneeskundige hulpverlening, rampenbestrijding en crisisbeheersing. De omvang van de brede doeluitkering neemt op grond van het bestuursakkoord tussen rijk en gemeenten tot en met 2011 toe.

23.1 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

Artikel 25. Veiligheid en bestuur

25 Algemene doelstelling

Een veiligere samenleving door de bestuurlijke kracht van de decentrale overheden en hun partners in veiligheid te versterken.

Een belangrijke kerntaak van de lokale overheid is het aanpakken van maatschappelijke veiligheidsvraagstukken zoals het terugdringen van overlast en verloedering, de bestuurlijke aanpak van georganiseerde criminaliteit, het tegengaan van polarisatie en radicalisering en het bevorderen van de fysieke en brandveiligheid. Dit doet zij samen met hulpverleningsdiensten, maatschappelijke organisaties, bedrijven én burgers. Om deze kerntaak te kunnen uitvoeren hebben de lokale overheden voldoende bestuurlijke ruimte, mogelijkheden tot regievoering, bevoegdheden en instrumenten nodig. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties voorziet hierin door middel van wetgeving, expertise en financiële middelen, maar ook door goede informatievoorziening tussen hulpverleningsdiensten mogelijk te maken en innovatie te stimuleren.

De bestuurlijke verhoudingen en de steun, inzet en samenwerking van en tussen de partners in veiligheid zijn belangrijke externe factoren in het realiseren van een veiliger samenleving.

Het Ministerie van Justitie (projectministerie) heeft in 2007 samen met de Ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, OCW, WWI en Jeugd en Gezin het project Veiligheid begint bij Voorkomen gestart om integraal (over meerdere beleidsartikelen heen) over de voortgang van het project te kunnen rapporteren. De hoofddoelstelling van het project is een reductie van criminaliteit (geweld- en vermogensdelicten), fysieke verloedering en ernstige sociale overlast met 25% ten opzichte van 2002. Over de resultaten van het beleid is de Tweede Kamer jaarlijks geïnformeerd. In 2010 is de slotrapportage aangeboden (Kamerstukken II, 2009–2010, 28 684, nr. 276). De doelstellingen lopen tot en met het jaar 2010.

25 Operationele doelstelling 1

De veiligheidspartners in staat stellen om hun werk efficiënt en effectief uit te kunnen oefenen.

Het Rijk en de gemeenten zijn samen met hun partners verantwoordelijk voor de integrale (sociale en fysieke) veiligheid. Op lokaal niveau wordt in hoge mate de veiligheid en het veiligheidsgevoel van de burger bepaald. De gemeenten vervullen hierbij een regierol en worden daarbij, net als de overige partners in veiligheid, door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ondersteund. Een geïntegreerde en effectieve aanpak van de veiligheidsproblematiek op alle bestuurlijke niveaus is van belang. Dat vereist een goed gevulde «gereedschapskist», waarin het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties voorziet met ondersteuning in de vorm van expertise, instrumenten en geld.

De instrumenten onder deze operationele doelstelling dragen bij aan de realisatie van de indicatoren onder de algemene doelstelling. Er zijn hier dan ook geen aparte meetbare gegegevens opgenomen.

25 Operationele doelstelling 2

De veiligheidspartners in staat stellen efficiënt en effectief gebruik te maken van informatie en technologie.

Informatie en innovatie zijn belangrijke middelen voor de veiligheidspartners om hun presterend vermogen en daarmee de fysieke, sociale en nationale veiligheid van burgers te verbeteren. Door de veiligheidspartners te ondersteunen bij het op orde krijgen van hun informatievoorziening en het stimuleren van innovatieve ontwikkelingen worden zij hiertoe in staat gesteld.

25.1 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

Toelichting

Voor enkele grote programma’s in dit artikel («Overlast en Verloedering» en «Polarisatie en Radicalisering») is in 2011 een goed moment aangebroken in de beleidscyclus om de ervaringen van de afgelopen jaren in het geheel te overzien en als input te gebruiken voor verdere beleidsontwikkeling.

Artikel 27. Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst

27 Algemene doelstelling

Tijdige onderkenning van niet direct waarneembare dreigingen en risico’s voor de (inter-)nationale veiligheidsbelangen van de Nederlandse staat en samenleving en daarop gebaseerde informatieverstrekking aan de partners van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD), die daardoor worden aangezet om passende maatregelen te nemen.

De (inter-)nationale veiligheidsbelangen van de Nederlandse staat en samenleving worden voortdurend bedreigd. Die bedreigingen zijn veelal heimelijk van karakter en dus niet direct waarneembaar. Het is de taak van de AIVD om die niet direct waarneembare dreigingen tijdig te onderkennen en zichtbaar te maken. De AIVD doet dit door middel van onderzoek in binnen- en buitenland. Het onderzoek wordt verricht met de inzet van zowel algemene inlichtingenmiddelen (open bronnen) als bijzondere inlichtingenmiddelen. De AIVD wordt in zijn werkzaamheden geconfronteerd met een aantal trends: zowel de nationale veiligheidsbelangen van de Nederlandse staat en samenleving als de bedreigingen daarvan krijgen in toenemende mate internationale, technologische en economische dimensies. De behoefte aan transparantie met betrekking tot de activiteiten van de AIVD en aan onderbouwde dreiginginformatie neemt toe en manifesteert zich op een steeds breder terrein. Zo wordt de dienst bevraagd over terroristische dreigingen in en vanuit het buitenland, transnationale ultra-orthodoxe moslimbewegingen, risico’s die samenhangen met vertrouwensfuncties, diverse vormen van spionage en inmenging vanuit andere landen, internationaal-politieke ontwikkelingen, dreigingen tegen personen, objecten en diensten in het kader van het stelsel bewaken en beveiligen en informatie- en verbindingsbeveiliging. Dit betekent voor de AIVD dat er in toenemende mate onderzoek wordt gedaan over de landsgrenzen heen en wordt samengewerkt met nationale en internationale partners, dat wordt geïnvesteerd in de interne informatiehuishouding, in nieuwe technologieën en in het versterken van verkennend onderzoek.

Op basis van de resultaten van zijn onderzoeksactiviteiten zet de AIVD bestuurders, beleidsmakers en andere belanghebbenden op lokaal, nationaal en internationaal niveau aan tot handelen. Hiertoe informeert en adviseert de AIVD zijn afnemers met ambtsberichten, analyses (waaronder openbare publicaties) en door middel van gericht relatiemanagement. Zo werkt de AIVD intensief samen met het lokale bestuur met betrekking tot het onderkennen en tegengaan van radicalisering en extremisme, met de exportketen in het kader van het tegengaan van de proliferatie van massavernietigingswapens, met het bedrijfsleven om de risico’s van spionage tegen te gaan. Op internationaal niveau probeert de AIVD door middel van het inbrengen van analyses en adviezen in internationale gremia – direct dan wel via andere ministeries of bewindslieden – bij te dragen aan beleid en beleidsmaatregelen, bijvoorbeeld met betrekking tot het tegengaan van terrorisme of de proliferatie van massavernietigingswapens.

Strategische doelstellingen

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is verantwoordelijk voor een goede taakuitvoering door de AIVD en de vaststelling van de prioriteiten van de AIVD, zoals op hoofdlijnen opgenomen in deze begroting. De prioriteiten worden nader geconcretiseerd in het Jaarplan 2011 van de AIVD.

• • De mogelijkheden van en voor partners van de AIVD om AIVD-producten en -adviezen op te volgen.

• • De bereidheid van andere landen en hun inlichtingen- en veiligheidsdiensten om internationaal informatie uit te wisselen en samen te werken.

• • Onvoorziene internationale of maatschappelijke ontwikkelingen of trendbreuken die leiden tot veranderende risico’s en dreigingen voor de nationale veiligheid (en de daaruit voortvloeiende veranderende behoefte aan dreigingsinformatie bij belangendragers en behoeftestellers van de AIVD).

• • De mogelijkheden voor de AIVD om heimelijk een informatiepositie op te bouwen, met name in het buitenland.

• • Omvang van de bevraging vanuit de afnemers van de AIVD met betrekking tot AIVD-analyses, veiligheidonderzoeken, adviezen op het terrein van informatie- en verbindingsbeveiliging in relatie tot de beschikbare capaciteit.

De volgende kengetallen zijn opgenomen om meer inzicht te verschaffen in de activiteiten van de dienst.

27 Operationele doelstelling 1

Algemene inlichtingen- en veiligheid

Nadere operationalisering van de algemene beleidsdoelstelling heeft betrekking op de uitvoering van de wettelijke taken van de AIVD conform de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten en de Wet veiligheidsonderzoeken.

Randvoorwaardelijk is de beschikbare capaciteit van de dienst. De taakstelling die eerder was voorzien op terrorisme, is binnen het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties anders ingevuld. Afweging was dat deze taakstelling tot onverantwoordelijke effecten zou leiden voor de veiligheid van Nederland. Budgettaire krapte vereist desalniettemin scherpe prioritering en selectieve inzet.

Indicatoren en kengetallen die inzicht verschaffen in de activiteiten van dienst zijn onder de algemene doelstelling opgenomen.

27.1 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is eindverantwoordelijk voor de taakuitvoering van de AIVD, waaronder de doeltreffendheid en de doelmatigheid daarvan. De AIVD rapporteert periodiek over deze aspecten aan de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Deze legt hierover verantwoording af aan de Tweede Kamer, zo veel mogelijk in het openbaar, en waar dat niet kan vanwege geheimhoudingsnoodzaak, via de commissie voor de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (CIVD) van de Tweede Kamer. Gegeven de geheimhouding wordt in deze begroting geen overzicht van onderzoeken naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van het beleid opgenomen. De Commissie van Toezicht betreffende de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) doet onderzoek naar de rechtmatigheid van de taakuitvoering van de AIVD. Als de CTIVD in zijn rechtmatigheidonderzoek bemerkingen heeft ten aanzien van het doelmatig functioneren, dan kan de CTIVD de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties daarover informeren en haar verzoeken deze informatie ter kennis van het parlement te brengen.

Artikel 29. Inspectie Openbare Orde en Veiligheid

29 Algemene beleidsdoelstelling

Een bijdrage leveren aan een veilige samenleving en het vertrouwen van de burger in de overheid vergroten door onafhankelijk toezicht en onafhankelijk onderzoek en het doen van aanbevelingen die verantwoordelijken in staat stellen de veiligheid te verbeteren.

Toezicht en onderzoek is een belangrijk onderdeel van de beleidscyclus. Het is een schakel tussen beleid en regelgeving enerzijds en uitvoering anderzijds. Op basis van informatie dat toezicht en onderzoek levert over de uitvoering, kan bestaand beleid worden aangepast of nieuw beleid worden geïnitieerd. Dit levert een bijdrage aan een veiligere samenleving. De Inspectie Openbare Orde en Veiligheid (Inspectie OOV) houdt effectief, efficiënt en onafhankelijk toezicht op het domein openbare orde en veiligheid.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is, waar nodig in overeenstemming met de Minister van Justitie (voor het onderwerp politie- en politieonderwijs), verantwoordelijk voor het rijkstoezicht ten aanzien van openbare orde en veiligheid. De verantwoordelijkheid voor het toezicht wordt ingevuld door systematisch onderzoek te laten verrichten naar en te rapporteren over de kwaliteit waarmee politie, brandweer, GHOR, rampenbestrijdings- en crisisbeheersingsorganisaties hun publieke taken invullen. In voorkomend geval verricht de Inspectie OOV onderzoek bij incidenten en/of calamiteiten op het domein veiligheid.

Het behalen van de doelstelling van de Inspectie OOV hangt af van (brede) opvolging van de aanbevelingen van de Inspectie OOV door de eerstverantwoordelijke bestuurders en betrokken organisaties.

Het effect van het toezicht door de Inspectie OOV wordt uiteindelijk zichtbaar in een kwaliteitsverbetering van de taakuitvoering van de politie, brandweer, GHOR en rampenbestrijdings- en crisisbeheersingsorganisaties. Het directe causale verband tussen toezicht en kwaliteitsverbetering is niet in meetbare gegevens uit te drukken. Binnen het verband van de Inspectieraad wordt aandacht besteed aan de verdere ontwikkeling van effectmeting. Door middel van vervolgonderzoek meet de Inspectie OOV in hoeverre aanbevelingen zijn opgevolgd.

29 Operationele doelstelling 1

Het vergroten van de kwaliteit van de taakuitvoering en de organisatie van politie, brandweer, Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR) en rampenbestrijdings- en crisisbeheersingsorganisaties door toezicht en onderzoek.

De Inspectie OOV oefent toezicht uit op de besturen en organisaties die verantwoordelijk zijn voor de openbare orde en veiligheid. De Inspectie OOV toetst daarnaast met onderzoek of wet- en regelgeving en beleid in de praktijk daadwerkelijk tot de gewenste resultaten leiden. Op basis van de uitkomsten van professioneel en onafhankelijk uitgevoerde inspecties stelt de Inspectie OOV de verantwoordelijken in staat de veiligheid te verbeteren.

De Inspectie OOV hanteert risicoanalyse als instrument om keuzes te maken voor het onderzoeksprogramma, binnen de kaders van de vigerende wet- en regelgeving en de te realiseren beleidsdoelen. De Inspectie OOV betrekt haar omgeving bij de uitvoering van de risicoanalyse en de totstandkoming van het Werkplan 2011. Het Werkplan wordt in november 2010 aan de Tweede Kamer aangeboden.

De Inspectie OOV zoekt waar nodig actief samenwerking met beleidsmakers, uitvoerders en toezichthouders, op zowel het OOV-domein als op aanverwante terreinen. Daarnaast adviseert de Inspectie OOV, als onderdeel van de beleidscyclus, over de mate waarin beleidsdoelen toetsbaar en publieke taken uitvoerbaar zijn.

Als vervolg op de in 2010 uitgebrachte «Staat van de rampenbestrijding» zal de Inspectie OOV in 2011 en verder door middel van toezicht, een bijdrage leveren aan een langdurige borging van de kwaliteit waarmee de veiligheidsregio’s hun taken uitvoeren. Daarnaast zal de Inspectie OOV aansluiten bij de ontwikkelingen in de sector en zal worden bezien hoe de Inspectie OOV de ontwikkelingen kan ondersteunen. Het toezicht op de taakuitvoering van de brandweer, politie en GHOR zal in 2011 en verder vormgegeven worden door thematisch onderzoek. De toezichtsinstrumenten worden komend jaar verfijnd en waar nodig aangepast. Dit als opmaat naar een rapportage begin 2013 over de «Staat van de rampenbestrijding».

Het toezicht op de kwaliteit van de taakuitvoering en het beheer van de Nederlandse politie moet robuuster en meer in samenhang worden uitgevoerd. De ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Justitie zullen in samenspraak en met het oog op het verbeteren van de verantwoording het huidige toezichtsstelsel herijken.

Zie toelichting bij de algemene doelstelling.

29.1 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

Aangezien de Inspectie OOV geen beleid ontwikkelt vindt er geen evaluatieonderzoek plaats naar de effecten van beleid (beleidsdoorlichting, effectenonderzoek ex post en overig evaluatieonderzoek). De effectmetingen van het toezicht en onderzoek van de Inspectie OOV komen aan de orde.

Bestuur en democratie

Artikel 31. Bestuur en democratie

31 Algemene doelstelling

Een betere overheid door een goed functionerend openbaar bestuur en democratie.

• • Grondwettelijke aspecten van internationale en Europese verdragen.

• • Financieel-economische ontwikkelingen.

• • Technologische ontwikkelingen.

• • Veranderende voorkeuren en eisen van burgers.

Alle doelstellingen in het thema bestuur hebben als doel dat de burger uiteindelijk tevreden is over het presteren van de overheid en er voldoende draagvlak voor democratisch genomen overheidsbesluiten blijft bestaan. Een goede indicator voor de eerste doelstelling is het oordeel over de overheidsdienstverlening. Voor de operationele doelstellingen worden specifieke indicatoren benoemd (zie verderop).

31 Operationele doelstelling 1

Bestuurskrachtige gemeenten en provincies, die op basis van goede interbestuurlijke, financiële en informatieverhoudingen, hun taken zo goed mogelijk kunnen uitvoeren.

Bestuurlijke en financiële verhoudingen met de medeoverheden

• • Decentralisatieagenda / Uitvoering bestuursakkoorden. De evaluatie van de bestuursakkoorden is in de zomer van 2010 aan de Tweede Kamer gestuurd. De uitvoering van de bestuursakkoorden is daarmee formeel afgerond. Omdat de eindtermijn voor een deel in 2011 ligt, is een aantal afspraken nog niet afgerond. In 2011 wordt verder gewerkt aan de uitvoering van deze afspraken.

• • Het Rijk hanteert in 2011 een beoordelingskader voor interbestuurlijke informatiearrangementen. De verschillende interbestuurlijke informatiestromen worden hiermee verminderd, verhelderd en gestroomlijnd.

• • Financiële verhouding met provincies. Bij Voorjaarsnota 2009 is naar aanleiding van het Rfv-rapport «Naar een herijking van de financiële verhouding tussen Rijk en provincies» besloten het Provinciefonds met ingang van 2011 structureel met € 300 mln. te verlagen. De provincies hebben een eigen voorstel gedaan voor de verdeling van een uitname van € 290 mln. in 2011. In het bestuurlijk overleg hebben de fondsbeheerders hiermee ingestemd onder de uitdrukkelijke voorwaarde dat de korting in 2012 incidenteel met € 10 mln. wordt verhoogd.

Bestuurskracht

• • Vereenvoudiging Interbestuurlijk Toezicht. In 2011 concentreert het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zich op de implementatie van de herziening van het interbestuurlijk toezicht. In 2010 zijn de voorstellen voor wijzigingen van wetten en beleidskaders ingediend bij de Tweede Kamer. Na akkoord van de Kamers zal het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zich in 2011 richten op de concrete implementatie van de vereenvoudiging van het interbestuurlijk toezicht.

• • Actieve aanpak gevolgen bevolkingsdaling. Het Interbestuurlijk actieplan bevolkingsdaling «Krimpen met Kwaliteit» bevat acties op de voornaamste terreinen waar bevolkingsdaling het eerst voelbaar is. Dit zijn acties van vooral de drie krimpregio’s (Parkstad Limburg, Noordoost-Groningen, Zeeuws-Vlaanderen), provincies, Rijk en maatschappelijke organisaties. Voor het Rijk gaat het in het bijzonder om bewustwording, toereikendheid, bekostigingsystemen (inclusief een tijdelijke krimpmaatstaf in het Gemeentefonds met ingang van 2011) en regelgeving voor krimpsituaties. In 2011 staat de implementatie van de aangekondigde acties en verdere maatregelen in anticipeerregio’s (die met bevolkingsdaling rekening gaan houden) centraal. Begin 2011 wordt een voortgangsrapportage naar de Tweede Kamer gestuurd.

Binnenlands bestuur en Europa

• • Uitvoering afspraken bestuursakkoorden Europa.

• • Kopgroep van landen komt bijeen om te praten over de impact van EU-regels op decentrale overheden. Deze kopgroep verkent de mogelijkheden voor effectievere analyses voorafgaand aan de besluitvorming in Europa, waarin aandacht wordt geschonken aan de gevolgen voor decentrale overheden.

31 Operationele doelstelling 2

Het stimuleren van de politieke participatie en de betrokkenheid van de burger bij het democratisch (verkiezings)proces.

Politieke partijen zijn voor de democratie van groot belang. Als meer burgers participeren in de politiek draagt dit bij aan de legitimiteit van het openbaar bestuur. De bevordering van sociale samenhang en van verantwoordelijk gedrag van burgers tegenover elkaar en tegenover de overheid is van essentieel belang voor een goed werkend openbaar bestuur.

• • Stimuleren van de politieke participatie

  • – Subsidiëring van politieke partijen;

  • – Vergroten van de bekendheid met de democratie bij burgers door het Huis voor de Democratie en Rechtstaat.

• • Bevorderen burgerparticipatie

  • – Circa 40 voorhoedegemeenten wisselen regelmatig leerervaringen uit over omgaan met burgerinitiatieven.

• • Inrichting Verkiezingsproces

  • – In 2011 vinden de verkiezingen plaats voor de leden van Provinciale Staten. Voor deze verkiezing zal nieuw materiaal worden ontwikkeld ten behoeve van de instructie van stembureauleden. Hiervoor wordt voortgebouwd op de digitale instructie die is gemaakt voor de gemeenteraadsverkiezingen en de verkiezing van de leden van de van de Tweede Kamer. Daarbij zullen ook de uitkomsten van de evaluatie van de verkiezing van de leden van de Tweede Kamer worden betrokken.

  • – De verkiezing voor de leden van Provinciale Staten wordt geëvalueerd.

  • – Verder wordt in 2011, conform het overleg met de Tweede Kamer over de evaluatie van de verkiezing van de gemeenteraden, het onderzoek afgerond naar een nieuw model voor het papieren stembiljet. Dit onderzoek heeft tot doel een papieren stembiljet te ontwikkelen dat bruikbaar is voor kiezers met beperkingen en dat makkelijker is te tellen. Bij dat laatste zal ook worden gekeken naar de mogelijkheid om elektronische hulpmiddelen te gebruiken bij het tellen van de papieren stembiljetten.

31 Operationele doelstelling 3

Het in stand houden en optimaliseren van de reisdocumentenketen en het stelsel van de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (GBA).

De volgende instrumenten worden in 2011 ingezet:

GBA

• • het verbeteren van de kwaliteit van de GBA. Het actieplan kwaliteit GBA heeft als doel de betrouwbaarheid van de GBA op een beter niveau te brengen in samenwerking met VNG en gemeenten (motie Heijnen en Bilder, Kamerstukken II, 2007–2008, 31 200, nr. 34);

• • het programma modernisering GBA: realiseert het 24 uur per dag online beschikbaar maken van actuele en betrouwbare persoonsgegevens voor geautoriseerde gebruikers. Dit levert een gestandaardiseerde en moderne uitwisseling van de persoonsgegevens en een betere controle op de kwaliteit van de GBA, zoals is vastgelegd in het bestuurlijk akkoord met de VNG op 5 maart 2009 (Kamerstukken II, 2008–2009, 27 859, nr. 17). In 2011 wordt opnieuw een gatewayreview uitgevoerd op het programma modernisering GBA;

• • in 2010 is een initiële kwaliteitsverbetering van de bevolkingsadministraties op Bonaire, Sint Eustatius en Saba gerealiseerd. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zal de eilandbesturen hierbij in 2011 nog ondersteunen. Het ministerie werkt in 2011 het beheer van de Persoonsinformatievoorziening Nederlandse Antillen en Aruba (PIVA-V) verder uit. PIVA-V is de GBA-V van de drie eilanden en bedoeld om overheidsinstellingen van persoonsgegevens te voorzien.

Reisdocumenten

Verbetering van de betrouwbaarheid van het aanvraag- en uitgifteproces door de vorming van een centrale online raadpleegbare reisdocumentenadministratie die ook plaatsonafhankelijke aanvraag en uitgifte van reisdocumenten mogelijk moet maken.

In de paragraaf van baten-lastendienst Basisregistratie, Persoonsgegevens en Reisdocumenten (BPR) (hoofdstuk 5.1) zijn de meetbare gegevens opgenomen.

31 Operationele doelstelling 4

Het waarborgen van de grondrechten en zorgen voor een goed functionerend constitutioneel bestel.

De mate waarin de grondrechten zijn geborgd en het constitutioneel bestel functioneert, vergt vooral een kwalitatieve beoordeling en is niet uit te drukken in kengetallen en/of prestatie-indicatoren.

31 Operationele doelstelling 5

Een zodanige toerusting van de Kiesraad dat een goede organisatie en begeleiding van het verkiezingsproces en een kwalitatief hoogwaardige advisering over het kiesrecht en de verkiezingen zijn gewaarborgd.

De Kiesraad voert in 2011 zijn adviestaak uit en brengt gevraagd en ongevraagd adviezen uit. In maart 2011 vinden verkiezingen plaats voor de leden van Provinciale Staten. In mei 2011 vindt de verkiezing plaats van de Eerste Kamer. Hierbij treedt de Kiesraad op als centraal stembureau. De wijze waarop de Kiesraad zijn taken uitoefent, is – gelet op zijn onafhankelijke positie – ter beoordeling aan de Kiesraad zelf. Daarbij opereert de Kiesraad vanzelfsprekend binnen de wettelijke kaders die daarvoor zijn gesteld.

De onafhankelijkheid van de Kiesraad maakt het niet zinvol om de werking en doelstelling van (het secretariaat van) de Kiesraad in meetbare gegevens uit te drukken.

31.1 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

Toelichting

Artikel 33. Dienstverlenende en innovatieve overheid

33 Algemene doelstelling

Een betere overheid door goede dienstverlening en minder regeldruk.

• • De medeoverheden en uitvoeringsorganisaties zijn, binnen de gestelde kaders, autonoom in hun taakuitvoering.

• • De voorkeuren en eisen van burgers evolueren, waardoor ook de eisen aan de dienstverlening constant veranderen.

Alle doelstellingen in het thema bestuur hebben als doel dat de burger uiteindelijk tevreden is over het presteren van de overheid. Een goede indicator voor al deze doelstellingen is het oordeel van de burger over de overheidsdienstverlening, met name waar deze dienstverlening in samenwerking door meerdere overheden wordt verleend. Voor de operationele doelstellingen worden specifieke indicatoren benoemd.

33 Operationele doelstelling 1

Het verminderen van de regeldruk voor burgers, professionals en medeoverheden.

Burgers ergeren zich soms aan de lasten die de overheid veroorzaakt. Ze ervaren dat het verkrijgen van zaken als reisdocumenten en vergunningen soms teveel tijd en moeite vergt. Deze lasten, en dan specifiek de grootste knelpunten, moeten mede door innovatie geminimaliseerd worden. Dit verhoogt het draagvlak bij de burger voor de overheid. Professionals in de publieke dienstverlening zijn teveel tijd en energie kwijt met het voldoen aan administratieve eisen. Onnodige administratieve lasten moeten worden aangepakt, zodat publieke dienstverleners hun werk optimaal en op een prettige manier kunnen uitvoeren, dit verhoogt ook de kwaliteit van de dienstverlening. Daarnaast is het belangrijk om de administratieve lasten voor burgers opgelegd door de gemeenten te verlichten. Ook de interbestuurlijke administratieve lasten moeten dalen, artikel 31 gaat hier verder op in.

Het programma regeldruk en administratieve lasten (REAL) loopt 31-12-2010 grotendeels af. Een aantal activiteiten loopt in 2011 (of het begin daarvan) door, zoals op het terrein van AL Professionals en medeoverheden en Levensgebeurtenissen als verbindende factor (LEAF). Daarnaast is er in het budget rekening gehouden met het financieren van activiteiten die in het laatste kwartaal van 2010 plaatsvinden en waarvan de facturen pas voldaan in 2011 voldaan worden.

33 Operationele doelstelling 2

Een betere dienstverlening door goed informatiebeleid, innovatie en de ontwikkeling van e-overheidsvoorzieningen.

Een betere dienstverlening van de gehele overheid houdt in dat er samenhang is tussen de producten en diensten die de overheden via verschillende kanalen aanbieden. Dat kan alleen als de informatie op orde is. Dit betekent dat er een goed informatiebeleid moet zijn waardoor het mogelijk wordt dat de informatie goed uitgewisseld wordt. Uiteindelijk moet informatie eenvoudig bereikbaar zijn, transparant en toegankelijk, ook dankzij ICT-mogelijkheden. Ook omvat een goed informatiebeleid adequate voorzieningen die misbruik en oneigenlijk gebruik tegengaan. Ook innovatie op het gebied van nieuwe ICT-mogelijkheden (web 2.0) kan bijdragen aan de verbetering van dienstverlening.

In 2011 zal verder worden gewerkt aan de uitvoering van het Nationaal Uitvoeringsprogramma dienstverlening en e-overheid (het NUP). Daarbij wordt ingezet op de afronding van de ontwikkeling, de implementatie en overgang van ontwikkeling naar beheer van een aantal activiteiten die al in eerdere jaren in gang zijn gezet:

Toegang tot overheidsinformatie en diensten

• • De in 2010 in gang gezette doorontwikkeling van www.overheid.nl tot een voorziening waar burgers alle informatie over producten en diensten van de gehele overheid kunnen vinden wordt afgerond. De voorzieningen die nu in de afzonderlijke website www.mijnoverheid.nl worden aangeboden worden hierin meegenomen.

• • De in het programma e-Overheid voor burgers ontwikkelde e-Overheid bouwstenen, zoals Antwoord© (contentvoorziening en 14+netnummer), Mijn Overheid (berichtenbox, lopende zaken, inzage in eigen gegevens), Samenwerkende catalogi, Standaarden zoals Webrichtrichtlijnen en Overheidswebmetadata, worden gereed gemaakt voor beheer door Logius. Tegelijkertijd wordt doorgegaan met aansluiten van overheidsorganisaties op deze bouwstenen.

• • De voorzieningen voor de ondersteuning van gemeenten, provincies en waterschappen om alle decentrale regelgeving in geconsolideerde vorm op internet te publiceren worden gereed gemaakt voor overdracht aan Logius. Waar nodig zal actie worden ondernomen om de laatste overheidsorganisaties die nog niet op deze voorziening zijn aangesloten alsnog aangesloten te krijgen. De wettelijke verplichting hiertoe zal, wegens vertraging, naar verwachting op 1 januari 2011 van kracht worden.

Persoonsinformatiebeleid

• • Persoonsinformatiebeleid is de zorg voor een doeltreffend en doelmatig gebruik van persoonsgegevens door overheidsinstellingen voor het uitvoeren van hun taken met inachtneming van de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. De genetwerkte informatiesamenleving en de «digitale rechtsstaat» zorgen voor nieuwe uitdagingen op dit gebied. Daarbij gaat het zowel om het gebruik van persoonsgegevens in de publieke sector als de risico’s op misbruik van persoonsgegevens door anderen.

Informatie-infrastructuur

• • In 2011 wordt de opbouw van het stelsel van basisregistraties grotendeels afgerond. De eerste tranche van de basisregistraties (waaronder GBA, Kadaster, BAG, RDW) is dan beschikbaar plus de daarbij behorende voorzieningen met betrekking tot gegevensuitwisseling. Dat betekent dat het mogelijk wordt dat de gegevens eenmaal worden aangeleverd en vervolgens meervoudig worden gebruikt in de publieke sector. Dat is een revolutionaire verandering in de informatiehuishouding van de overheid. Dit maakt het mogelijk de dienstverlening aan burgers en bedrijven te verbeteren, de administratieve lasten te verlagen en in algemene zin de efficiency en betrouwbaarheid van de overheid te verhogen. De samenwerking door overheidsketens kan daardoor veel beter worden vormgegeven. Standaardisatie is daarvoor nodig. De prioriteiten hiervoor zijn beschreven in het Nationale Uitvoeringsprogramma e-overheid (NUP).

• • De vormgeving van de registratie van niet-ingezetenen als onderdeel van de nieuwe basisregistratie Personen, wordt in 2011 voortgezet. Daartoe wordt het technische systeem gerealiseerd, met gemeenten en deelnemers de benodigde afspraken gemaakt en wordt de conversie van de bestaande deelregistraties van niet-ingezetenen gerealiseerd.

• • Rondom identiteitsmanagement wordt de inzet van DigiD verder uitgebreid en voorzien van nieuwe functionaliteiten zoals de machtigingsvoorziening. Hierdoor kunnen burgers namens andere burgers zaken doen met de overheid.

Beleidscoördinatie en monitoring

• • Overeenkomstig de afspraken in het NUP worden in 2011 ondermeer de volgende resultaten beoogd:

  • – Overheden hebben beleid uitgewerkt voor open standaarden en open source;

  • – alle overheidswebsites voldoen aan de webrichtlijnen;

  • – overheden maken gebruik van de basisregistraties en van de standaarden en voorzieningen van de Overheidsservicebus (OSB), de voorziening waarmee gestandaardiseerde uitwisseling van gegevens mogelijk wordt;

  • – alle gemeenten zijn aangesloten op Regelhulp;

  • – overheidsorganisaties met gepersonaliseerde webfunctionaliteiten, stellen deze beschikbaar via www.mijnOverheid.nl.

  • – Door het Kwaliteits Instituut Nederlandse Gemeenten (KING) worden gemeenten ondersteund bij de uitvoering van het NUP.

33 Operationele doelstelling 3

Betere dienstverlening door het beschikbaar stellen, optimaliseren en stimuleren van het gebruik van overheidsbrede infrastructurele ICT-voorzieningen.

Logius optimaliseert haar producten door wensen van afnemers zo mogelijk te verwerken in nieuwe releases. Zij stimuleert het gebruik van haar voorzieningen onder meer door afnemers voor te lichten in persoonlijke gesprekken, op haar jaarevenement, in diverse workshops en door actief deel te nemen aan andere evenementen.

33.1 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

Artikel 35. Arbeidszaken overheid

35 Algemene doelstelling

Een beter presterende overheid door voldoende inzet van en de zorg voor een competent, divers samengesteld en integer personeelsbestand en bestand van politieke ambtsdragers.

Een beter presterende overheid werkt doeltreffend en doelmatig. Voldoende en ook goed geschoold personeel is hierbij van doorslaggevende betekenis. Naast het bepleiten van slimmer werken – waardoor het feitelijke beroep op de arbeidsmarkt wordt verkleind – wordt hier op twee manieren aan gewerkt. Met een gericht arbeidsmarkt- en arbeidsvoorwaardenbeleid wordt de aantrekkelijkheid van de overheid als werkgever bevorderd. De activiteiten die een veilige taakuitoefening garanderen moeten ook in dat perspectief worden gezien. Daarnaast wordt met participatiebevorderende maatregelen beoogd het potentieel aan werknemers te vergroten. De mate waarin burgers de overheid vertrouwen wordt onder andere bevorderd als overheidsorganisaties zich integer gedragen, divers zijn samengesteld en in hun functioneren nadrukkelijk aandacht besteden aan transparantie. Op al deze, ook arbeidsgerelateerde, aspecten wordt beleid ontwikkeld en geïmplementeerd.

• • De loonontwikkeling in de markt.

• • De economische situatie.

• • De demografische ontwikkeling.

• • Het opleidingsniveau van werkzoekenden.

Deze factoren beïnvloeden het arbeidsaanbod bij de overheid en het politieke ambt en daarmee de mate waarin voldoende en gekwalificeerd personeel kan worden aangenomen en behouden.

Op het niveau van de operationele doelstellingen worden meerdere meetbare gegevens geformuleerd, die goed weergeven wat de uitkomsten van de inspanningen van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties zijn.

35 Operationele doelstelling 1

Mede zorgen voor een voldoende aanbod van goed geschoold overheidspersoneel en voor een betrouwbare, herkenbare overheid door het bevorderen van integriteit, diversiteit, transparantie en kostenbewustzijn van overheidsorganisaties.

Voldoende aanbod van voldoende gekwalificeerd personeel

• • Het toedelen van de arbeidsvoorwaardenruimte aan de sectoren.

• • Het maken van bestuurlijke afspraken met de Zelfstandige Publieke Werkgevers (ZPW).

• • Het in overleg met de betreffende sectoren bijdragen aan mogelijke oplossingen voor gesignaleerde specifieke arbeidsmarktknelpunten.

• • Het via het houden van rondetafelgesprekken vorm geven aan het arbeidsmarktbeleid voor de langere termijn.

• • Het voeren van overleg met de sectoren over het aantrekkelijk houden van het arbeidsvoorwaardenpakket.

• • Het in stand houden van een adequaat overlegstelsel door het subsidiëren van de Stichting Verdeling Overheidsbijdragen, het Verbond Werkgevers Overheid en de Stichting Centrum voor Arbeidsverhoudingen Overheidspersoneel.

Een divers samengesteld personeelsbestand

• • Het aanjagen van diversiteit binnen de overheidssectoren.

• • Het monitoren van de resultaten van de door de sectoren gemaakte bestuurlijke afspraken op het terrein van diversiteit.

• • Het via de Trendnota 2011 inzichtelijk maken van de sectorale kwalitatieve en kwantitatieve ontwikkelingen op het terrein van de diversiteit in 2010.

• • Het behouden, benutten en verspreiden van de opgebouwde expertise door goede borging binnen de overheidssectoren.

• • Het doorontwikkelen van de diversiteitindex.

• • Het ondersteunen en gezamenlijk uitvoeren van de plannen van de AenO-fondsen gemeenten, provincies en waterschappen, de Vereniging van Gemeentesecretarissen en de mbo- en hbo-sectoren om diversiteit binnen deze sectoren en beroepsgroep te bevorderen.

• • Het uitvoeren van de aanvullende maatregelen culturele diversiteit (Kamerstukken II, 2008–2009, 31 701, nr. 20).

Het diversiteitbeleid van het Rijk treft u aan bij artikel 37. Voor politie betreft dit artikel 23.

Integriteit

• • Het bevorderen van het gebruik van integriteitprotocollen en integriteitscans, door het aanbieden van voorbeeldmodellen en best practises.

• • Voortzetting van de realisatie van een landelijk klokkenluidersinstituut en een klokkenluidersregeling; de voorbereiding hiervoor is in 2009 gestart.

• • Het onderhouden van het meldpunt integriteitsschendingen.

• • Het onderhouden van de uniforme registratie van integriteitsschendingen.

Transparantie/afleggen rekenschap

• • Het bevorderen van het gebruik van benchmarks.

• • De jaarlijkse rapportage aan de Tweede Kamer op basis van de Wet Openbaarheid Publieke Topinkomens over de hoogte van de publiek gefinancierde topinkomens.

• • Het bevorderen van het gebruik van codes door voorbeelden beschikbaar te stellen.

• • Het verspreiden van informatie over topinkomens, integriteit en benchmarks via diverse websites.

Bevordering van arbeidsparticipatie en arbeidsproductiviteit mede in relatie tot kostenbeheersing/-beperking

• • Het voeren van bestuurlijk overleg met de sectorwerkgevers om hen te stimuleren voortijdige arbeidsuitval tegen te gaan, door het terugdringen van vervroegde uittreding en door het terugdringen van arbeidsongeschiktheid door leeftijdsbewust personeelsbeleid en het doelmatig gebruik maken van re-integratiemaatregelen.

• • Het stimuleren van overheidswerkgevers tot het terugdringen van het ziekteverzuim.

• • Het bevorderen van de afstemming tussen de sectoren over een verantwoorde loonontwikkeling en op het terrein van de pensioenen, onder andere door het subsidiëren van het Verbond Sectorwerkgevers overheid.

• • Het bieden van instrumenten aan de overheidswerkgevers (zoals benchmarking en best practises), om de arbeidsproductiviteit te kunnen vergroten, bijvoorbeeld via «slimmer werken».

• • Het bevorderen van prestatievergelijking, bijvoorbeeld op het terrein van overhead.

• • Het verminderen van overbodig toezicht door concrete voorstellen ten aanzien van de af te leggen verantwoording.

Tegengaan en bestrijden agressie en geweld tegen de publieke taak

• • In 2010 is in een voor- en najaarcampagne van postbus 51 aandacht besteed aan wat burgers zelf kunnen doen aan een veilige leefomgeving. Voor 2011 is wederom voorzien in een postbus 51-campagne.

Aanpakken van daders van geweld tegen de publieke taak

• • De aanpak van daders start bij de werknemers in de organisatie en gaat vervolgens over in een aanpak door de werkgever. Sluitstuk hierop zijn de inspanningen van politie en Openbaar Ministerie. Deze keten is in het programma Veilige Publieke Taak gepresenteerd. De aanpak in 2011 kent:

  • – voortzetting, evaluatie en afronding van de intensivering bij een kopgroep van vijf werkgevers en vijf ketenintensiveringsregio’s;

  • – evaluatie van de eenduidige landelijke afspraken voor opsporing en vervolging door politie en Openbaar Ministerie. De essentiële afspraken hierover worden in 2011 verder uitgevoerd;

  • – onderdeel van deze landelijke afspraken voor het Openbaar Ministerie zijn de zogenaamde Polaris-richtlijn. De uitvoering en invoering van de gemaakte afspraken op basis van de evaluatie van deze richtlijn worden gemonitord;

  • – op basis van de evaluatie van de pilot camera’s bij politie en ambulances kunnen eventuele knelpunten of andere noodzakelijke aanpassingen in 2011 doorlopen;

  • – het beleid inzake het daadwerkelijk verhalen van schade op de dader door de werkgevers wordt in 2011 gestimuleerd en gemonitord;

  • – in 2011 wordt het Kennis- en expertisecentrum dat werkgevers adviseert en ondersteunt ten aanzien van schadeverhaal op de dader verder uitgebouwd. Het ligt in de planning om de jaarlijkse VPT-beurs vanuit dit centrum te laten organiseren.

Faciliteren en ondersteunen van werkgevers inzake geweld tegen de publieke taak

• • In navolging van 2007 en 2009 vindt in 2011 de 2-meting plaats om zicht te krijgen op de mate waarin werkgevers met een publieke taak uitvoering hebben gegeven aan een effectieve aanpak van agressie en geweld, waaronder de acht maatregelen zoals aanbevolen door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Op basis van deze resultaten hiervan zal de minister worden geadviseerd over de aanpak naar de toekomst toe.

• • Begin 2010 is begonnen met de uitvoeringen van de 16 maatregelen van de Taskforce Veilig Openbaar Vervoer. Deze uitvoering zal in 2011 doorlopen en waar mogelijk worden gemonitord.

• • De aanpak van agressie en geweld heeft de afgelopen periode laten zien dat er een groeiende behoefte is bij werkgevers aan financiële en fysieke ondersteuning. In 2011 zullen de lopende projecten uit de stimuleringsgelden worden afgerond.

• • In 2011 vindt de eindevaluatie van de Vertrouwenslijn voor politieke ambtdragers plaats. Op basis van deze evaluatie wordt besloten tot afbouw of voortzetting.

• • In 2011 vindt er een transitie plaats van het programma Veilige Publieke Taak naar het borgen van de aanpak en het monitoren ervan in de staande organisatie van werkgevers en ministeries.

35 Operationele doelstelling 2

Het scheppen van voorwaarden voor een brede toegang tot politieke en bestuurlijke functies en voor het verbeteren van de kwaliteit van de functie-vervulling van politieke ambtsdragers.

Rechtspositie en voorstellen Dijkstal

• • Onderzoek naar de inrichting van een pensioenfonds voor politieke ambtsdragers en aansluiting bij het ABP.

• • Invoeren van een transparante en goed te handhaven normeringssystematiek voor de inkomens van bestuurders in de publieke, maar ook in de semi-publieke sector, met een maximum dat is afgeleid van de Dijkstaladviezen.

• • Moderniseren en harmoniseren van de rechtspositieregelingen voor de verschillende groepen politieke ambtsdragers in het verlengde van de Dijkstalvoorstellen.

Integriteit

• • Uitvoering plan van aanpak bestuurlijke integriteit: congres 2011.

Diversiteit

Er is in de afgelopen vier jaar in het bijzonder aandacht besteed aan de deelname van vrouwen en biculturele kandidaten aan het burgemeesterschap. Op basis van de resultaten en ervaringen die hierbij zijn opgedaan wordt in 2011 voortgeborduurd. Element daarvan is de ontwikkeling van een oriëntatieprogramma waarmee potentials zich kunnen voorbereiden op een eventuele sollicitatie naar een burgemeestersfunctie. Het programma zal in 2011 in uitvoering worden genomen.

Personele zorg

• • De jaarlijkse bijdrage aan het Professionaliseringsfonds voor burgemeesters wordt gecontinueerd. Dit fonds is gericht op professionalisering van burgemeesters, maar ook op mogelijkheden van mobiliteit.

• • Het ondersteunen van raadsgriffiers die betrokken zijn bij het benoemingsproces.

• • Het stimuleren van functioneringsgesprekken in de jaren na de benoeming, gericht op goede samenwerking en op het voorkomen van bestuurlijk crisissituaties waarbij burgemeesters zijn betrokken.

• • In relatie tot de sollicitatieplicht die in de Appa wordt opgenomen, worden de mogelijkheden tot ondersteuning bij re-integratie uitgewerkt voor de burgemeester en alle politieke ambtsdragers die het ambt op enig moment moeten verlaten.

• • Verbreden van de ervaringen met personele zorg naar andere groepen politieke ambtsdragers binnen de context van die functies.

35 Operationele doelstelling 3

Uitvoeren van pensioenregelingen van Nederlandse ambtenaren uit de (voormalige) overzeese gebiedsdelen en hun nagelaten betrekkingen.

De verantwoordelijkheid voor de pensioenen van Nederlandse ambtenaren uit de (voormalige) overzeese gebiedsdelen en hun nagelaten betrekkingen liggen van oudsher bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Het gaat hierbij om de verantwoordelijkheid voor het onderhoud en het beheer van de regelingen, de financiering en de controle op de uitvoering ervan. Het uitkeren van de pensioenen zelf is uitbesteed aan de Stichting Administratie Indonesische Pensioenen (SAIP).

• • Inhoudelijke en beleidsmatige ondersteuning aan de SAIP.

• • Het beschikbaar stellen van voldoende financiële middelen voor het kunnen uitvoeren van de betreffende uitkeringsregelingen.

Voor deze operationele doelstelling zijn geen meetbare gegevens beschikbaar. Het betreft hier alleen de uitvoering van een regeling op basis waarvan bepaalde groepen mensen aanspraak kunnen maken op een geldsom.

35.1 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

Toelichting

Kwaliteit Rijksdienst

Artikel 37. Kwaliteit Rijksdienst

37 Algemene doelstelling

Een goed presterende rijksoverheid op het gebied van management development en bedrijfsvoering.

Voor een optimale beleidsvoorbereiding en -uitvoering moet de interne beheersing en sturing van de bedrijfsprocessen en het management development in rijksbreed verband op orde zijn. Beide moeten naast dienstbaar aan het beleid, ook effectief en doelmatig zijn. Daarvoor zijn heldere kaders nodig. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties bepaalt in samenwerking met de andere ministeries deze kaders en brengt daarin meer samenhang, met als doel een beter bestuurbare en meer efficiënte bedrijfsvoering binnen de rijksdienst en een strategische inzet en ontwikkeling van talent. Voor de rijksbrede bedrijfsvoering zijn vier hoofdprioriteiten vastgesteld: betere bestuurbaarheid van de bedrijfsvoering, uitbouw van shared service centra, vormgeving van de rijkswerkplek en een toekomstvast organisatie- en personeelsbeleid. Voor het rijksbrede management development en de kwaliteit van de Algemene Bestuursdienst (ABD) zijn kennis, flexibilisering, diversiteit en goed gestructureerde leerlijnen de prioriteiten. Ook wordt het management development voor de ministeries en de politietop op elkaar aangesloten.

De ministers zijn zelf verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering op hun ministerie. De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is echter verantwoordelijk voor het rijksbrede beleid en de rijksbrede kaders op terreinen als management development en personeel, Informatie- en Communicatietechnologie (ICT), organisatie, huisvesting, inkoop, facilitaire dienstverlening en beveiliging. Tevens is de minister verantwoordelijk voor de primaire arbeidsvoorwaarden van het Rijk en de uitvoering van het werkgeverschap van de topmanagementgroep (TMG).

Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties werkt voor de uitvoering van het beleid op het terrein van de bedrijfsvoering nauw samen met alle ministeries en is voor het resultaat afhankelijk van het draagvlak bij die ministeries.

De kwaliteit van de rijksdienst betreft in sterke mate het interne functioneren. Onder de operationele doelstellingen wordt het brede begrip kwaliteit nader uitgewerkt. Daar zijn diverse gegevens opgenomen over concrete prestaties op dit terrein.

De uitvoering van de Garantieregelingen

In 1974 is door de toenmalige Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de mogelijkheid geschapen om een hypotheekgarantie te verlenen. Voor het burgerlijke rijkspersoneel is deze met ingang van 8 december 1990 ingetrokken, zodat deze regeling in principe geen uitvoeringskosten meer met zich meebrengt. Wel is er sprake van een theoretisch risico op de al toegekende garanties. Daarom wordt de voortgang van de aflossingen van de hypotheken en het uitstaan nog gevolgd. Aangenomen wordt dat indien niet aan een aflossingsverplichting wordt voldaan, de opbrengst van gedwongen verkoop voldoende is om de resterende schuld te voldoen. Daarom wordt € 0,343 mln. als totaal theoretisch risico beschouwd per 1-1-2011.

37 Operationele doelstelling 1

Het bevorderen van de kwaliteit van het management van het Rijk en de politietop.

Leidinggevenden zijn maatgevend voor de prestaties van organisaties en gaan voorop in veranderopgaven: met een grote invloed op cultuur en werkwijzen, met de dagelijkse aansturing van alle organisatieonderdelen, bij het investeren in talent en bij het bevorderen van grensoverschrijdende en toekomstgerichte samenwerking. Daarom besteedt het Rijk zorgvuldig aandacht aan de samenstelling van managementteams en aan de optimale inzet en ontwikkeling van managers in de rijksdienst en in de politietop.

Werving, selectie en ontwikkeling

• • Advies en begeleiding bij samenstelling en ontwikkeling van managementteams en werving, selectie en ontwikkeling van ABD-managers. De gemeenschappelijke basis hiervoor is de ABD-schouw 2011: een inventarisatie van vraag naar en aanbod van managers op ABD-niveau rijksbreed, in het licht van organisatiedoelen en contextontwikkelingen.

• • Werving, selectie en loopbaanbegeleiding in de politietop (kroonbenoemingen, vanaf schaal 15). Implementatie van het in 2010 herijkte Management Development-beleid met betrekking tot de toelatingsprocedure en de procedure kroonbenoemingen. Bevorderen van de aansluiting tussen politietop en de Algemene Bestuursdienst.

• • Coördineren en bevorderen van de plaatsing van Nederlanders op (top-)posities in Europese instellingen. Samen met de Minister van Buitenlandse Zaken zal de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in 2011 de uitvoering van het Europees personeelsbeleid coördineren en bewaken.

Werkgeversrol

• • Uitvoering van de rol van werkgever voor de topmanagementgroep (TMG), daar waar het gaat om benoeming, arbeidsvoorwaarden en ontslag.

• • Het systematisch investeren in de cognitieve en strategische kwaliteit van de ambtelijke top (in de filosofie van «een leven lang leren»). In 2010 en 2011 wordt de mogelijke oprichting van een Academie voor Hoger Publiek Management bezien.

Diversiteit

• • Uitvoering van het diversiteitbeleid wat betreft het aandeel vrouwen en mensen met een biculturele achtergrond als leidinggevenden, door samenwerking met gespecialiseerde searchbureaus, nauwkeurige departementale talentschouwen, diversiteit in het ABD-Kandidatenprogramma en een goede kennisuitwisseling tussen departementen.

• • Uitvoering van het Programma Leiderschap Externe Instroom (PLEX): dit programma helpt leidinggevenden van buiten het Rijk snel de politiek-bestuurlijke omgeving eigen te maken om daarin succesvol te functioneren. Tegelijkertijd besteedt PLEX aandacht aan het vernieuwende potentieel dat nieuwe leidinggevenden met hun netwerk de organisatie binnenbrengen.

• • Uitvoering van het programma Verzilvering, zodat het Rijk de kwaliteiten van ABD-managers met veel ervaring op flexibele wijze tot op hogere leeftijd kan benutten.

• • Uitwerking van de thema’s diversiteit en inclusiviteit in programma’s voor leiderschapsontwikkeling.

Talentontwikkeling

Coördinatie programma managementleerlijnen: verbinden van departementale management development programma’s, verbeteren management development kennisinfrastructuur en organiseren van de talentinfrastructuur voor de schalen 10 t/m 15.

Bevordering politiek-ambtelijk samenspel

Bevordering van politiek-ambtelijk samenspel door het organiseren van bijeenkomsten en het vervaardigen van publicaties.

Toelichting

Het betreft het aandeel vrouwen in de ABD. Met dit prestatiegegeven wordt aandacht gegeven aan het streven om het aantal vrouwen in de ABD te vergroten.

Toelichting

Het betreft de verhouding van het aantal benoemingen vanuit de ABD (doorstroom), van onder de ABD (instroom van onderen) en instroom in de ABD van buiten de rijksoverheid.

37 Operationele doelstelling 2

Het bevorderen van de kwaliteit van de organisatie en het personeel van het Rijk.

Een goede organisatie en bekwaam personeel zijn wezenlijke onderdelen van een adequate bedrijfsvoering. Organisatie en personeelsbeleid scheppen voorwaarden voor een eigentijdse rijksdienst, waar het prettig werken is.

De volgende instrumenten worden ingezet om de operationele doelstelling te bereiken.

Uitbouw van de shared service centra

• • In 2011 zijn 12 ministeries aangesloten op P-Direkt.

• • In 2011 worden 8 expertisecentra binnen de Werkmaatschappij op het personeelsterrein gebundeld tot één bedrijfseenheid.

Toekomstvast organisatie- en personeelsbeleid

• • Vanuit het programma Flexibilisering en Administratieve Lastenverlichting Personeel Rijk is gewerkt aan het verminderen van de administratieve lasten bij de overgang en de tijdelijke plaatsing van personeel van het ene naar het andere ministerie. Met P-Direkt wordt ook gewerkt aan een systeemaanpassing om de andere administratieve lasten bij interdepartementale overplaatsing te verminderen. De systeemaanpassing en de bijbehorende werkinstructies voor de rijkswerkgevers zijn in de loop van 2011 gereed.

• • Ter ondersteuning van een kwalitatief hoogwaardige rijksdienst is het Programma «Naar één functiegebouw Rijk» geïnitieerd. Dat houdt in het terugbrengen van 30 000 functiebeschrijvingen naar ongeveer 60 resultaat- en ontwikkelgerichte profielen. Met het functiegebouw Rijk worden rijksbrede organisatiedoelen zoals sturen op resultaten, mobiliteit, flexibilisering, loopbaan-en ontwikkelmogelijkheden gefaciliteerd en doorvertaald naar het individuele niveau van de leidinggevende en de medewerker.

• • Het vergroten, behouden en benutten van de diversiteit van het personeel bij het Rijk blijven belangrijk. Diversiteit draagt bij aan de kwaliteit van de rijksoverheid. Het gaat er daarbij niet alleen om te zorgen voor het op peil blijven van de instroom, maar vooral om de zorg voor het behoud en de doorstroom van de betrokken medewerkers. Instroom bevorderen heeft immers minder zin, wanneer het merendeel van de nieuwe medewerkers na verloop van tijd vertrekt. Dit vraagt om een nieuwe aanpak, die samen met de ministeries zal worden ontwikkeld. Bijeenkomsten van het interdepartementale netwerk diversiteit en andere rijksbrede initiatieven zullen daaraan in 2011 een bijdrage leveren.

• • In 2011 wordt gestart met een pilot van verambtelijking externe inhuur op het gebied van ICT- en interim management. Doel is om de externe inhuur op deze twee gebieden terug te brengen.

• • Op de rijksbrede agenda staat de ontwikkeling van een methodiek voor strategische personeelsinformatie. Daarmee ontstaat een beterinzicht in depersoneelstekorten en overschotten bij het Rijk, zodat de personele capaciteit flexibeler kan worden ingezet.

In 2011 wordt, zoals in voorgaande jaren, aandacht gegeven aan de instroom, het behoud van en de doorstroom van vrouwen en personen met een biculturele achtergrond. Dit diversiteitbeleid levert een bijdrage aan een rijksdienst die een afspiegeling van de samenleving is en die van alle daar aanwezige talenten gebruik maakt.

37 Operationele doelstelling 3

Het bevorderen van de kwaliteit van de Informatievoorziening- en Communicatietechnologie (ICT) binnen de rijksoverheid.

Dit doel kan uitsluitend bereikt worden met een flexibele en duurzame inzet van Informatievoorziening- en Communicatietechnologie (ICT). Door de kracht van ICT kan het Rijk zijn taken richting burger en bedrijfsleven sneller, beter en transparanter vormgeven.

De volgende instrumenten worden ingezet om de operationele doelstelling te bereiken.

Betere bestuurbaarheid van de bedrijfsvoering

• • Eind 2010 wordt de evaluatie van het CIO-stelsel naar de Tweede Kamer gestuurd. Op basis van deze evaluatie kan in 2011 de verdere professionalisering worden vormgegeven.

• • De rapportage grote ICT projecten aan de Tweede Kamer zal in 2011 onder meer worden uitgebreid met projecten die onder de thans gehanteerde grens van € 20 mln. vallen, maar volgens de ministeries een hoog risicoprofiel hebben. Daarmee wordt bijgedragen aan grotere transparantie en betere bestuurbaarheid.

• • Het in 2010 opgerichte Bureau Gateway – Gateway is een methodiek voor beoordeling (reviews) van projecten in de publieke sector – zal worden ondergebracht bij de Werkmaatschappij. De huidige licentie voor het doen van reviews wordt omgezet in een licentie van drie jaar. De huidige licentie loopt tot en met januari 2011.

• • In 2011 zal de, in 2009 en 2010 in gang gezette kwaliteitsverbetering van de I-functie, leiden tot een betere inzet van kennis en expertise.

Uitbouw van de Shared service centra

• • Het voornemen is om in 2011 rijksbreed één archiefbewerkingsorganisatie (Doc-Direkt) op te richten in de vorm van een baten-lastendienst. Hiervoor worden in 2010 de nodige voorbereidingen getroffen. In de meetbare gegevens zijn de laatste cijfers weergegeven. In een perodieke rapportage zullen deze cijfers aan de Tweede Kamer worden verstrekt.

• • In 2009 is de bestuurlijke intentie uitgesproken, om per 1 januari 2011 het eigenaarschap van de ICT-directie van de Shared Service Organisatie van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat onder te brengen bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Deze organisatie zal dan worden omgevormd tot baten- lastendienst.

Realisatie van de rijkswerkplek

• • Doorontwikkeling naar volgende versies van de Digitale Werkomgeving Rijksdienst. Het sturen op het verder in beheer nemen daarvan (als onderdeel van de rijkswerkplek). Verdere ontwikkeling van kaders voor de digitale werkplek en voor de organisatie en het gebruik van informatie van de rijksoverheid.

• • Het ondersteunen van de departementen in hun digitaliseringsproces en bij de invoering van de kaders en standaarden voor een optimale informatiehuishouding.

37 Operationele doelstelling 4

Het bevorderen van de kwaliteit van facilitaire dienstverlening, huisvesting en inkoop binnen de rijksoverheid.