Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 13 april 2011
Naar aanleiding van het Algemeen Overleg op 16 maart 2011 over corruptie met fondsen van het Global Fund AIDS TB Malaria (GFATM) (kamerstuk 32 500 V, nr. 163), heeft de Kamer verzocht eerder geinformeerd te worden over mogelijk misbruik van fondsen van internationale organisaties, die mede door Nederland gesteund worden. Daarom breng ik de volgende informatie onder uw aandacht.
The Global Alliance for Vaccines and Immunisation (GAVI) heeft een strikt beleid t.a.v. corruptie. Dit beleid houdt een initiële beoordeling van financiële controle systemen, een vroeg waarschuwingssysteem en een jaarlijkse onafhankelijke audit in. In de 10 jaar van het bestaan van GAVI is met dit rigoureuze systeem één geval van corruptie vastgesteld (Oeganda). Het totale bedrag is door Oeganda terugbetaald.
Recent heeft de GAVI Alliance haar transparantiebeleid aangepast. De gangbare praktijk was dat in geval van vermoeden van misbruik van GAVI fondsen, de voorzitters en vicevoorzitters van het Bestuur en van het Audit and Finance Committee werden ingelicht en betalingen werden opgeschort. Pas bij bevestiging van misbruik werd het voltallig Bestuur ingelicht en vond er publicatie van het onderhavige geval op de GAVI website plaats.
Het veranderd transparantiebeleid houdt in dat ook de gevallen waarbij vermoeden is van misbruik, al op GAVI’s website worden gepubliceerd.
Door dit nieuwe beleid heeft GAVI op 30 maart het vermoeden van misbruik van GAVI fondsen in Niger, Ivoorkust en Kameroen op haar website geplaatst. In 2010 werd het GAVI Bestuur reeds op de hoogte gebracht van onderzoek van twee cash based programmes in Mali. De regeringen van Mali en Niger hebben al toegezegd, in geval van constatering van misbruik, het bedrag in zijn totaal terug te zullen betalen.
Ongeveer 85% van GAVI’s steun aan landen vindt plaats in de vorm van vaccines, met een laag risico van corruptie. De overige 15% van steun vindt plaats in de vorm van financiële middelen en is derhalve gevoeliger voor corruptie.
In genoemde landen zijn de betalingen opgeschort, maar gaat het vaccineren onverminderd door, teneinde te voorkomen dat kinderen de dupe worden. Het totale bedrag dat onderzocht wordt bedraagt $ 18 miljoen.
Nederland draagt een bedrag van € 24 miljoen per jaar bij aan GAVI. Door GAVI zijn in de 10 jaar van haar bestaan 288 miljoen extra kinderen gevaccineerd, waardoor meer dan 5 miljoen levens zijn gered.
Het Kabinet verwelkomt de transparantie waarmee GAVI deze zaken behandelt en wacht de uitkomst van de onderzoeken af.
De staatssecretaris van Buitenlandse Zaken,
H. P. M. Knapen