Nr. 162 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWORODEN

De vaste commissie voor Buitenlandse Zaken1 heeft een aantal vragen voorgelegd aan de minister van Buitenlandse Zaken over de brief van 21 februari 2011 inzake het Verslag onderhandelingen 16e middelenaanvulling van de International Development Association (Kamerstuk 32 500 V, nr. 149).

De minister heeft deze vragen beantwoord bij brief van 4 april 2011. Vragen en antwoorden zijn hierna afgedrukt.

Het anti-corruptiebeleid van de Wereldbank is solide en de organisatie treedt actief op tegen corruptie. De Governance and Anti Corruption (GAC) Strategie is van kracht sinds 2007. Met het aannemen van deze strategie is het beleid op het terrein van anticorruptie bestrijding flink aangescherpt. President Zoellick en het management van de Bank hebben zich daadwerkelijk aan deze strategie gecommitteerd en zijn actief betrokken bij de implementatie. Het Department for Corporate Integrity (INT) is belast met onderzoek naar corruptie met Wereldbankgelden en niet-integer handelen van medewerkers. Het INT rapporteert hierover aan de president en de Board. Functionarissen ontvangen duidelijke richtlijnen hoe met corruptie om te gaan. De Wereldbank kent een klokkenluidersregeling voor medewerkers die ongewenst gedrag aankaarten. Ook is er op initiatief van de Wereldbank afgesproken dat partijen, die zich schuldigmaken aan corruptie bij een aanbestedingsproces van een multilaterale ontwikkelingsbank, uitgesloten worden van deelname aan aanbestedingen van alle multilaterale ontwikkelingsbanken.

Nederland draagt financieel bij (EUR 10 mln) aan de Governance Partnership Facility, een multidonor Trust Fund dat er op gericht is om de GAC Strategie inhoud te geven, ondermeer binnen IDA. De GAC Strategie geeft richtlijnen voor maatregelen die de Wereldbank kan nemen (incl. het stopzetten van programma’s), in het geval corruptie is vastgesteld. Nederland ondersteunt deze aanpak. Voorbeelden van activiteiten onder het GPF zijn ondermeer het faciliteren van nationale Governance and AnticorruptionStrategies en de vertaling van opgedane ervaringen in het IDA-instrumentarium. Op deze wijze wordt in partnerlanden actief gewerkt aan het verbeteren van het bestuur en het verminderen van corruptie. De Wereldbank verricht belangrijk werk op het gebied van goed bestuur in termen van beleidsontwikkeling, capaciteitsopbouw en onderzoek. Het is daarbij van belang dat niet alleen gekeken wordt naar macro-economische aspecten en effectiviteit, maar ook naar de legitimiteit van goed bestuur. Over de activiteiten onder GAC en GPF bericht de Wereldbank uitvoerig, hetgeen bijdraagt aan de transparantie m.b.t. de WB-aanpak van corruptie.

Per 1 juli 2010 is de nieuwe disclosure policy van de Wereldbank van kracht. Dit nieuwe beleid impliceert een grote stap voorwaarts inzake de openbaarheid en transparantie van Wereldbank informatie en gegevens. Werd tot genoemde datum periodiek een lijst opgesteld van documenten die gepubliceerd mogen worden, tegenwoordig is de hoofdregel dat in beginsel alles gepubliceerd wordt, tenzij er goede argumenten zijn om uitzonderingen toe te staan. Personeelsvertrouwelijke informatie behoort tot laatstgenoemde categorie, maar IDA-rapportages en evaluaties zijn openbaar.

De DG-norm van EUR 124 000 bedraagt, omgerekend naar een 40-urige werkweek, in US-dollars 195 000 (wisselkoers d.d. 23 maart 2011; 1,42 USD/EUR). Naast de bovengenoemde personen verdienden personen met de volgende functies in het fiscale jaar 2010 meer dan de DG-norm:

• – Vice-presidents (0,4% van het totaal aantal medewerkers),

• – directors en senior advisors (2,8% van het totaal aantal medewerkers).

• – Managers en lead professionals maken 17,7% uit van het totaal aantal medewerkers. Een minderheid binnen deze groep verdient meer dan USD 195 000, het exacte aantal hebben we niet kunnen vaststellen.

Sinds eind jaren 90 zijn in de meeste IDA-landen nationale ontwikkelingsplannen (Poverty Reduction Strategy Papers – PRSP’s) geformuleerd. De plannen komen in een breed maatschappelijk consultatieproces tot stand, waarbij alle belangrijke partijen (sectorministeries, maatschappelijk middenveld, bedrijfsleven, parlement, donoren etc.) hun inbreng kunnen leveren. Dit geldt ook voor de ontwikkeling van de tienjarige themastrategieën op gebieden als energie, palmolie, onderwijs, sociaal beleid, en arbeidsrechten. De lokale overheid is in principe verantwoordelijk voor dit proces, maar de Wereldbank/IDA heeft, net als andere donoren, ook directe contacten met betrokken partijen en faciliteert waar nodig de dialoog.

In lijn met de Parijs-agenda komen overheid en donoren vervolgens tot een taakverdeling over de uitvoering van de nationale ontwikkelingsplannen. De Wereldbank baseert haar landenstrategieën, de zogeheten Country Assistance Strategies (CAS), op deze nationale ontwikkelingsplannen. IDA-leningen maken onderdeel uit van de CAS. Hoewel nationale regeringen de officiële counterparts zijn voor Wereldbank/IDA, worden in veel IDA-landen ook de parlementen geconsulteerd bij de formulering van de CAS. IDA financiert voorts cursussen op het terrein van capaciteitsopbouw, die als doel hebben de rol van parlementen bij de formulering en het toezicht op poverty reduction strategies te versterken. Ook houdt IDA digitaal contact met parlementen door zoveel mogelijke de relevante documenten op internet te zetten en parlementen hierop te alerteren (bijv. voorafgaand aan een consultatie-overleg). Tot slot kan gemeld worden dat in sommige landen parlementen vooraf expliciet goedkeuring moeten geven aan IDA-leningen.

UNCTAD geeft in het Least Developed Countries Report 2010 aan dat ontwikkelingslanden in het afgelopen decennium een grotere rol hebben gekregen in de uitwerking en uitvoering van PRSPs, en dat forse stappen zijn gezet bij het terugbrengen van beleidsconditionaliteiten. UNCTAD meldt evenwel ook dat de rol van de ontwikkelingslanden nog steeds niet groot genoeg is en dat PRSPs nog altijd (te) sterk beïnvloed worden door donoren. Dit heeft alles te maken met de veelal beperkt beschikbare capaciteit in ontwikkelingslanden en de terughoudendheid van overheden in deze landen om te experimenteren. Voor veel landen is het een leerproces van vallen en opstaan, waarin sommige landen of sectoren sneller voortgang boeken dan anderen. Zo heeft Bolivia de afgelopen jaren duidelijk het voortouw genomen bij de formulering en budgettering van nieuwe beleidsplannen en speelt de donorgemeenschap tegenwoordig een veel minder prominente rol.

IDA draagt aan dit proces bij door de ingezette decentralisatieagenda (in toenemende mate is de Country Director vertegenwoordigd op landenniveau), door minder gebruik te maken van korte missies uit Washington, door een aangepast instrumentarium dat beter aansluit bij landensystemen, en door verder voort te bouwen op landenspecifieke kennis.

Grotere betrokkenheid van nationale parlementen en het maatschappelijk middenveld bij de strategieformulering en/of bij het budgettaire proces is van groot belang. Er zijn weinig landen die zich hier publiekelijk tegen verzetten, maar de ruimte voor actieve participatie varieert van land tot land. IDA en de bredere donorgemeenschap kunnen bijdragen aan het vergroten van de checks and balances door de verschillende belanghebbende partijen effectief bij het proces te betrekken.

Tijdens de middelenaanvullingsonderhandelingen worden de prioriteiten van IDA voor een nieuwe periode besproken. Voor het bepalen en uitwerken van de focusgebieden van IDA-16 hebben in 2010 vier overlegrondes plaatsgevonden. Naast de donorlanden namen hieraan ook vertegenwoordigers van ontvangende landen deel. Nederland oefent op deze wijze niet alleen invloed uit op het beleid van IDA. Tijdens deze onderhandelingen komt ook het raamwerk ter sprake op basis waarvan de verdeling van leningen (en giften) aan IDA-landen wordt bepaald. Nederland is tevreden over de uitkomst voor IDA-16, die in lijn is met de uitgangspunten van het Nederlandse beleid. Daarnaast steunt Nederland al jaren het raamwerk voor verdeling van leningen en giften, dat voor een groot deel bepaald wordt door indicatoren voor good governance.

De Raad van Bewindvoerders bij de Wereldbank, waarin ook Nederland is vertegenwoordigd, keurt individuele voorstellen voor leningen goed en ziet toe op de uitgaven. Hierbij wordt onder meer gebruik gemaakt van informatie uit het veld (ambassades, NGO’s). Daarnaast is er halverwege de IDA-16 periode (eind 2012) een Mid-Term Review met alle donoren over de uitvoering in de eerste 18 maanden, op basis waarvan een bijsturing mogelijk is.

Het eindresultaat van de onderhandelingen over IDA-16 is gereflecteerd in de financiële committeringen van de IDA-donoren in december 2010. Het zachte-leningen loket van de Wereldbank is hiermee voor de komende 3 jaar voorzien van middelen om leningen in IDA-landen uit te zetten. In februari j.l. is het eindresultaat in de vorm van een resolutie besproken in de Raad van Bewindvoerders. De Raad heeft de resolutie doorgestuurd naar de Raad van Gouverneurs voor goedkeuring. De Gouverneurs moeten de resolutie nu bekrachtigen. De verwachting is dat de Gouverneurs dit zullen doen, aangezien in de Raad van Bewindvoerders geen gevoelige punten zijn opgebracht.

In het fiscale jaar 2010 (lopend van juli 2009 t/m juni 2010) werd 16,3% (oftewel USD 2,37 mld) van de IDA-gelden verstrekt in de vorm van begrotingssteun. In totaal ontvingen 34 landen begrotingssteun van IDA. Zie onderstaand overzicht voor de details per land.

De uitkomst van de discussie over de focus en prioriteiten van IDA tijdens de vier rondes is vastgelegd in het eindrapport: «Delivering Development Results». Hierin staan de belangrijkste beleidsaanwijzingen voor het driejarige IDA-programma voor 2012–2014 beschreven. Het rapport vormt de basis voor de tussentijdse bespreking van de voortgang van IDA-16 tijdens de Mid-Term Review (MTR) in november 2012. De executive summary van het rapport was een bijlage van het IDA-16 verslag. Het eindrapport is inmiddels op de website van de Wereldbank geplaatst: www.worldbank.org/ida/16.

De antwoorden op de vragen over de basisbrief ontwikkelingssamenwerking (32 500 V, nr. 53) zijn verstuurd voordat de IDA-16 onderhandelingen waren afgerond. De betreffende cijfers voor IDA-16 zijn bedragen zoals die op dat moment in de meerjarenbegroting waren opgenomen – vastgesteld door de bijdrage aan IDA-15 reëel constant te houden. Inmiddels zijn de IDA-16 onderhandelingen afgerond en kent IDA-16 een reële groei ten opzichte van IDA-15. De verhoging met € 119 mln. betreft het Nederlandse aandeel in deze reële groei. De verplichting voor IDA-16 wordt verwerkt in de Voorjaarsnota.

Er is geen sprake van een keuze tussen groei van IDA-16 enerzijds en handhaving van het Nederlandse aandeel in IDA anderzijds. Beide grootheden liggen voor de regering in elkaars verlengde. IDA vervult een zeer belangrijke rol bij de mondiale armoedebestrijding en de prioriteiten van IDA-16 sluiten ook goed aan bij de prioriteiten van de regering op het terrein van ontwikkelingssamenwerking. De regering verwelkomt dan ook de substantiële groei van IDA-16 ten opzichte van IDA-15. Van een verlaging van het Nederlandse aandeel zou in dit licht een verkeerd signaal zijn uitgegaan.

De groei van de Nederlandse bijdrage aan IDA-16, in vergelijking met IDA-15, moet gerelateerd worden aan de groei van de eerste twee componenten. Bijdragen aan MDRI (component 3) zijn tijdens een aparte onderhandeling vastgesteld en zijn ook apart opgenomen in de begroting. De aanpassing voor inflatie die voor IDA-16 gehanteerd is bedraagt in totaal 5,7%. Hiermee is de groei van de componenten 1 en 2 samen 0,6 procentpunt hoger dan de inflatiecorrectie.

Donoren doen toezeggingen tegen een zogenaamde target («doelenvelop») voor component 1, waarbij het aandeel in de vorige middelenaanvulling het uitgangspunt vormt. Nederland heeft, net als tijdens IDA-15, een toezegging gedaan van 3% van de doelenvelop. Hiermee blijft de Nederlandse relatieve toezegging in verhouding tot de doelenvelop constant ten opzichte van IDA-15. De doelenvelop voor IDA-16 is echter door de groep van donoren niet volledig bijeengebracht. Dit financieringsgat is opgevuld door extra mobilisatie van interne middelen. Gevolg is dat de relatieve groei van de Nederlandse bijdrage aan IDA-16, ten opzichte IDA-15, groter is dan die van sommige andere donoren. Het relatieve aandeel van de Nederlandse bijdrage aan de doelenenvelop van IDA-16 blijft echter wel, net als bij IDA-15, 3%.

Tot slot kan nog gemeld worden dat een deel van de groei ook verklaard door een wisselkoerseffect. De euro-SDR wisselkoers die gebruikt wordt voor IDA-16 is iets lager dan ten tijde van IDA-15, waardoor de Nederlandse bijdrage in percentages hoger uitvalt.

Het in vraag 37 genoemde groeicijfer van 24% komt ons niet bekend voor.

De betaling van IDA-16 wordt over een periode van negen jaren uitgesmeerd (2012–2020). De verhoging met € 119 miljoen ten opzichte van de oorspronkelijke begroting komt ten laste van de periode na 2015. De programmering van de ODA-middelen voor die periode moet voor een belangrijk deel nog worden ingevuld.

Het betalingsschema voor IDA-16 is nog niet formeel overeengekomen met IDA. Voor de betalingen wordt een standaardschema als uitgangspunt genomen. Hiervan kan worden afgeweken zolang de netto contante waarde van de totale betalingen gelijk blijft aan die van het standaard schema. Onderstaand schema (exclusief compensatie voor HIPC en achterstallige betalingen) moet nog definitief worden overeengekomen met IDA. De verplichting voor IDA-16 wordt verwerkt in de Voorjaarsnota.

De laatste afbetaling aan IDA-14 vindt plaats op 1 april en bedraagt EUR 86,025 mln. Naast de betalingen die Nederland nog aan IDA-15 moet doen, geeft onderstaand overzicht ook de indicatieve betalingen aan IDA-16 (exclusief compensatie voor HIPC en achterstallige betalingen) weer.

De verplichting voor IDA-14 is aangegaan in 2005 en de verplichting voor IDA-15 is aangegaan in 2008. Voor beide IDA ronden is een betaalschema van 6 jaren overeengekomen. Voor IDA-16 wordt een betaalschema van 9 jaren gehanteerd.

De Independent Evaluation Group (IEG) is de onafhankelijke evaluatie-eenheid van de Wereldbank, die rechtstreeks aan de Raad van Bewindvoerders rapporteert. De IEG rapporteert jaarlijks een Annual Review of Development Effectiveness (ARDE), en publiceert daarnaast tientallen thematische en landenbeleidsevaluaties, waarbij IDA aspecten prominent op de agenda staan. Recente evaluaties hebben als titel «Gender and development», «Water and development» en «Global Partnerships». Momenteel vindt een evaluatie plaats van de door de Wereldbank gebruikte Environmental and Social Safeguards Policies. De evaluaties van de IEG worden zeer serieus genomen, zoals blijkt uit de reacties van management op recente evaluatierapporten en uit de besprekingen met Wereldbank staf tijdens het jaarlijkse beleidsoverleg. Tijdens de IDA-15 Mid Term Review werd een IEG-voortgangsverslag inzake IDA gepresenteerd. De IEG constateerde dat de prestaties van de IDA projecten in 2008 waren toegenomen ten opzichte van het jaar daarvoor. Van alle projecten die in 2008 afgesloten waren, kreeg 81% van IEG de beoordeling moderately –highly satisfactory. Beter sectorbeleid van de Bank en verbeterde omstandigheden in de IDA-landen werden als belangrijkste redenen voor de vooruitgang genoemd. Belangrijke aanbevelingen zijn het vergroten van de landenfocus, met meer aandacht voor ownership van ontvangende landen en donorharmonisatie, het versterken van de decentralisatieagenda (van de Wereldbank), en meer aandacht voor resultaten en voor de aanpak in fragiele staten. Op elk van deze terreinen komen regelmatig Wereldbankrapporten uit.

IDA’s activiteiten op het gebied van private sector ontwikkeling spitsen zich direct en indirect toe op het verbeteren van de werkgelegenheid in ontwikkelingslanden die ten goede komt aan lokale ondernemingen. Indirect door de verbetering van het investeringsklimaat middels de implementatie van structurele hervormingen en regulering waardoor de mogelijkheden voor (kleine) ondernemingen worden vergroot. Daarnaast vindt, tevens in samenwerking met IFC, directe ondersteuning plaats van het micro-, midden- en kleinbedrijf zowel in de formele als in de informele sector. Deze directe ondersteuning behelst met name de verbetering van de toegang tot financiële dienstverlening alsmede technische assistentie.

Hieronder worden in twee staafdiagrammen de verdeling per regio en thema aangegeven en vervolgens in een tabel de informatie op landenniveau. De verstrekte cijfers betreffen zowel leningen als schenkingen.

De Wereldbank verstrekt geen cijfers over de betaalritmes van individuele lidstaten. Over het gebruik van kasschuiven door andere landen hebben wij daarom geen informatie.

Wel weten we dat de betalingsdiscipline hoog is. Op 31 december 2010 stond nog USD 3,5 miljard open van de in totaal voor IDA-15 toegezegde USD 43,7 miljard. Naar verluidt heeft IDA na die datum ook nog enkele aanvullende betalingen ontvangen. Voor eerdere IDA-ronden staan geen betalingen meer open, omdat de afspraak is dat onvoldane IDA-verplichtingen door worden geschoven naar de volgende IDA-ronde. Bij elke bespreking over beschikbaarheid van middelen wordt het probleem van openstaande verplichtingen opgebracht en worden betrokken landen door collega-donoren en management hierop aangesproken. Dit leidt ertoe dat donoren uiteindelijk altijd aan hun verplichtingen hebben voldaan.

Een land gaat voor betalingen aan IDA een verplichting aan. Vervolgens kan er in overleg tot op zekere hoogte geschoven worden met het betalingsritme. Bij eenzijdige opschorting komt een land zijn verplichtingen aan de Wereldbank niet na en blijft dus in gebreke.

Decentralisatie brengt kosten met zich mee. Deze zijn van USD 184 miljoen in 2004 gegroeid naar USD 300 miljoen in 2010. Daar staan kostenbesparingen op het hoofdkantoor tegenover. Hoe groot deze zijn is echter niet te bepalen, waardoor er geen uitspraken gedaan kunnen worden over de netto kosten van decentralisatie.

Bij decentralisatie van beslisbevoegdheid gaat het onder meer om het aanbrengen van wijzigingen in de programmering van technische assistentie programma’s indien de lokale omstandigheden daar om vragen. Door verdergaande decentralisatie en een constante dialoog op werkniveau zal de aansluiting van Wereldbankprogramma's (verwoord in de country assistence strategies, zie ook het antwoord op vraag 4) op de lokale behoeften verbeteren; er wordt steeds meer maatwerk geleverd. Ook zal de Wereldbank, door sterkere aanwezigheid in klantlanden, in staat zijn flexibeler in te spelen op veranderende situaties. De effectiviteit en kwaliteit van de IDA-programma’s zullen dan ook naar verwachting toenemen.

Tijdens de onderhandelingen over IDA 16 was het nieuwe Nederlandse OS-beleid nog niet vormgegeven. Nu de prioriteiten van Nederland en IDA op het terrein van voedselzekerheid in elkaars verlengde liggen, probeert Nederland zoveel mogelijk synergie te vinden. Zo sprak ik recent met een hoge Wereldbank vertegenwoordiger over de mogelijkheden van samenwerking, zowel op strategisch- als landenniveau, binnen het Global Agriculture and Food Security Programme (GAFSP). Dit programma wordt beheerd door verschillende onderdelen van de Wereldbankgroep. Ook neemt Nederland deel aan de discussie via reguliere besprekingen in de Raad van Bewindvoerders en op ministerieel niveau tijdens de Jaarvergaderingen. In april staat voedselzekerheid bijv. op de agenda van het Development Committee.

Momenteel worden de terms of reference voor de verschillende IDA-werkgroepen opgesteld door de voorzitters. De werkgroep voor financiële duurzaamheid zal in ieder geval in kaart brengen welke alternatieven er bestaan om de lange-termijn financiële capaciteit van IDA te waarborgen. Gekeken zal worden naar (innovatieve) financieringsbronnen en de optimale besteding van IDA-middelen. Voor de werkgroep voor het resultatenraamwerk moet het proces van opstellen van de terms of reference nog beginnen. De Nederlandse inzet is nog niet geformuleerd. Welke landen deelnemen is nog niet bekend.

Nederland neemt niet deel aan de werkgroep over fragiele staten omdat keuzes moesten worden gemaakt en Nederland internationaal reeds in vele gremia over fragiele staten actief is. De werkgroep zoekt bovendien naar deelnemers uit lenende landen, niet nog meer donorlanden.

IDA levert grote inspanningen om resultaten inzichtelijk te maken en raamwerken te formuleren die donoren en lenende landen in staat stellen impact te analyseren en te monitoren. Voorbeelden van het inzichtelijk maken van resultaten zijn de IDA at Work filmpjes (www.youtube.com/watch?v=DuEDtO6-WX4) en de uitgave «Het ABC van IDA». Gedurende de IDA-16 periode zullen alle IDA-gefinancierde programma’s worden gecodeerd. Hiermee kunnen de programma’s real time op internet worden bekeken.

Het resultatenraamwerk heeft een centrale plek binnen IDA. Het raamwerk is tijdens IDA-13 ontwikkeld en sindsdien telkens verfijnd om resultaten nog beter in kaart te brengen. De verfijning geschiedt op basis van input van IDA-donoren en lenende landen. Het systeem onder IDA-15 is gebaseerd op twee lagen (tiers): 1) resultaten op landenniveau (de «waar» vraag) en 2) IDA’s bijdrage aan de resultaten op landenniveau (de «wat» vraag). IDA-16 voegt daar nog twee lagen aan toe: 3) operationele effectiviteit van IDA (de «hoe» vraag) en 4) organisatorische effectiviteit van IDA (de «wie» vraag).

Onder laag 3 van het raamwerk voor IDA-16 zal, mede op aandringen van Nederland, worden gerapporteerd over de voortgang van gender mainstreaming in alle country assistance strategies. De resultaten van de lagen 3 en 4, de zogenaamde IDA report cards, zullen jaarlijks worden gepubliceerd op de website van de Wereldbank.

De uitbreiding van het raamwerk maakt de attributie van ontwikkelingsresultaten van IDA-landen naar IDA als organisatie gemakkelijker. Ook legt IDA duidelijker rekenschap af over de vraag of de bijdrage op de meest effectieve wijze is geleverd. Een uitgebreide toelichting op de gebruikte toetsingscriteria onder zowel IDA-15 als IDA-16 staat in het eindrapport: «Delivering Development Results» (blz 15 t/m 23). Het eindrapport is inmiddels op de website van de Wereldbank geplaatst: www.worldbank.org/ida/16.

IDA is in staat additionele klimaatfinanciering te genereren zoals blijkt uit de analyse van de High Level Advisory Group on Climate Change Financing (http://www.un.org/wcm/content/site/climatechange/pages/financeadvisorygroup/pid/13300). Deze adviesgroep geeft aan dat de ervaring van multilaterale ontwikkelingsbanken om investeringsrisico’s te delen met lokale en internationale investeerders kan worden ingezet voor klimaatfinanciering. De adviesgroep heeft ingeschat dat iedere dollar, die door multilaterale banken voor dit doel wordt ingezet, leidt tot een additionele klimaatfinanciering van 3 tot 4 dollar, afhankelijk van de mix van concessionele en niet-concessionele leningen die wordt verstrekt.

Ja, IDA financiering sluit aan op de doelen die ontwikkelingslanden zelf hebben opgesteld. Hierin nemen hernieuwbare energie en aanpassing aan klimaatverandering vooralsnog een beperkte – maar toenemende – plaats in. Omdat multilaterale financiering, inclusief IDA, als bron voor klimaatfinanciering is aangemerkt acht ik het zeker geloofwaardig dat multilaterale banken hierin hun verantwoordelijkheid nemen als financier en adviseur van private investeerders en overheden.