Nr. 16 AMENDEMENT VAN HET LID BRAAKHUIS

Het neveneffect van het wetsvoorstel is dat het duurder wordt voor werkgevers om werknemers in dienst te nemen met een inkomen tot 20 000 euro per jaar terwijl werknemers op het minimum ook nog minder besteedbaar loon over houden. Hierdoor wordt het zowel minder aantrekkelijk voor de werknemer om te gaan werken als voor de werkgever om iemand aan te nemen. Het effect is dat de werkgelegenheid afneemt bij groepen met een laag inkomen, waaronder ook veel kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt.

De Banenbonus zorgt ervoor dat het niet duurder wordt om werknemers met een laag inkomen aan te nemen, maar goedkoper. De verhoging van de loonkosten voor werknemers met een inkomen tot 20 000 euro per jaar (gerekend bij een voltijd dienstbetrekking) wordt omgezet in een verlaging. Op deze manier wordt voorkomen dat kwetsbare groepen buiten de maatschappij worden geplaatst. Bij een dienstbetrekking korter dan een geheel jaar of minder dan voltijd wordt de bonus evenredig verminderd.

Bovenstaande grafiek laat zien wat de effecten van het wetsvoorstel en het amendement zijn op de loonkosten. Het oorspronkelijke wetsvoorstel zorgt ervoor dat de loonkosten voor lage inkomens toenemen met 0,8%, de loonkosten voor de middeninkomens nemen af en de loonkosten voor de hogere inkomens nemen licht toe met 0,25% tot 0,45%.

Het amendement zorgt ervoor dat de loonkosten voor lage inkomens afnemen met ongeveer 0,75%, de loonkosten voor de middeninkomens nemen ook af en de loonkosten voor de hogere inkomens nemen nu iets sterker toe met 0,45% tot 0,65%. De maximale toename van de loonkosten is nu dus lager dan in het oorspronkelijke wetsvoorstel.

De beide premiekortingen cumuleren niet: indien de werkgever het eerste jaar een premiekorting krijgt voor zijn eerste werknemer, is er geen aanspraak op de premiekorting voor een werknemer met laag loon.

De Banenbonus leidt tot een beperkte verhoging van de administratieve lasten. De werkgever kan zelf bij zijn loonaangifte opgeven of dat loontijdvak recht bestaat op de banenbonus en kan deze zelf toepassen. Er vindt geen nacalculatie plaats op jaarbasis.

De Banenbonus sluit aan bij de huidige systematiek van de loonaangifte en qua vormgeving is zoveel mogelijk aangesloten bij de bestaande premiekortingen voor arbeidsgehandicapten en ouderen. De benodigde loongegevens voor de Banenbonus zijn bekend in de loonadministratie en worden reeds aangegeven in de loonaangifte. Vanwege de bewaarplicht kan bij een controle van de aangifte eenvoudig worden nagegaan of de afgelopen drie kalenderjaren sprake was van een werknemer en zodoende wordt duidelijk of de banenbonus voor het in dienst nemen van een eerste werknemer terecht is toegepast.

Er geldt een Banenbonus van 1 280 euro voor het in dienst nemen van de eerste werknemer door een bedrijf. Deze bonus geldt alleen in het eerste jaar en is eenmalig. Het bedrag is gelijk aan de administratieve lasten voor het in dienst nemen van de eerste werknemer in het eerste jaar. Er komen jaarlijks 35 000 nieuwe bedrijven bij. 57% van de bestaande bedrijven heeft geen werknemers. Stel dat in de nieuwe situatie 50% van de nieuwe bedrijven werknemers aanneemt en dat daarnaast 3% van de bestaande bedrijven voor het eerst een werknemer gaat aannemen en dat 40% van de nieuwe werknemers parttime werkt. Dan nemen de premieopbrengsten door deze regeling af met 30 miljoen.

Er geldt een Banenbonus van 300 euro voor het verlagen van de loonkosten van voltijd werknemers met een loon tot 20 000 euro. Deze bonus geldt structureel. Het bedrag is bewust hoger vastgesteld dan noodzakelijk om de negatieve effecten van het wetsvoorstel te compenseren (circa 160 euro) zodat de loonkosten voor deze kwetsbare groepen omlaag gaan in plaats van omhoog. Er zijn 1,7 miljoen werknemers met een loon tot 20 000 euro, maar een groot deel daarvan werkt parttime. Circa een derde van deze groep heeft geen recht op de bonus omdat het voltijdloon hoger is dan 20 000 euro en bij ruim 2 op de 5 wordt de bonus evenredig verminderd voor de gewerkte uren. Onze inschatting is dat de premieopbrengsten door deze regeling afnemen met circa 300 miljoen euro.

Bij de in artikel 50c, tweede lid, van de Wfsv bedoelde ministeriële regeling kunnen nadere regels worden gesteld voor de herleiding van het te toetsen loon en de premiekortingen naar andere loontijdvakken dan een jaar en bij een werknemer die geen volledig dienstverband heeft.

Dit amendement maakt het nodig om de premies voor de werkloosheidsfondsen en de arbeidsongeschiktheidsfondsen iets te verhogen om zodoende een evenwichtiger effect op de loonkosten naar inkomen te realiseren. Volgens de inschatting van het ministerie bedragen de premies voor het Arbeidsongeschiktheidsfonds, de Werkhervattingskas, het Algemeen Werkloosheidsfonds en het Uitvoeringsfonds voor de overheid in het jaar 2012 in totaal 8,64%. Dit amendement leidt tot een lichte verhoging van dit totaalpercentage met 0,19% naar 8,83%. Doordat het wetsvoorstel er via de grondslagverbreding toe leidt dat de premie voor het Algemeen Werkloosheidsfonds met 2,5% naar beneden gaat en de inkomensafhankelijke bijdrage voor de zorg met 0,7%, zal deze premieverhoging niet als zodanig worden ervaren. Feitelijk wordt er met het amendement alleen een deel van de oorspronkelijke lastenverschuiving als gevolg van het wetsvoorstel ongedaan gemaakt. Dit komt ook tot uiting in de gemaakte vergelijking in grafiek 1.