Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 19 mei 2010
Hierbij bied ik u het verslag aan van de Inspecteur-Generaal der Krijgmacht (IGK) over het jaar 2009.1 De IGK geeft de bewindslieden van Defensie gevraagd en ongevraagd advies over alle vraagstukken die Defensie betreffen. De bevindingen en aanbevelingen van de IGK worden bij de ontwikkeling van het defensiebeleid betrokken en waar mogelijk omgezet in concrete maatregelen en initiatieven. In deze reactie ga ik in op enkele onderwerpen die de IGK in zijn jaarverslag behandelt. In de bijlage voeg ik een overzicht van de stand van zaken van de uitvoering van de aanbevelingen uit het jaarverslag van de IGK over 2008.1
Deelneming missies
In 2009 heeft Nederland opnieuw in uiteenlopende gebieden in de wereld wezenlijke bijdragen geleverd aan operaties ten behoeve van vrede en veiligheid. De IGK maakt in zijn jaarverslag ook melding van de bestrijding van de piraterij in de Somalische kustwateren. De IGK merkt op dat alle inspanningen ten behoeve van de missies hun weerslag hebben op het personeel en het materieel van Defensie. De IGK beklemtoont dat het noodzakelijk is dat personeel wisselende functies bekleedt waardoor het periodiek meer tijd aan het thuisfront kan besteden. Ik merk hierbij op dat het personeel van Defensie zelf ook invloed heeft op vervolgfuncties en dat militairen bij een functiewisseling hun voorkeur kenbaar kunnen maken voor een functie die meer tijd voor het thuisfront biedt.
Toelagen
Naar aanleiding van gesprekken met personeel dat in het buitenland is geplaatst maakt de IGK melding van problemen rondom de buitenlandtoelage. De IGK schrijft dat personeel van Defensie steeds minder voelt voor een buitenlandplaatsing met het gezin, omdat men er uiteindelijk financieel op achteruit gaat. Voorts constateert de IGK dat de verschillende onderdelen van Defensie op uiteenlopende manieren de militairen tegemoetkomen waardoor er rechtsongelijkheid kan ontstaan.
Ik heb kennis genomen van de problematiek die de IGK schetst en heb opdracht gegeven het systeem van buitenlandtoelagen te evalueren.
Indien het nodig is het systeem aan te passen, zal Defensie dat aan de orde stellen in het overleg met de centrales van overheidspersoneel.
Baten-lastendiensten
In het Jaarverslag IGK is bij de twee bezochte directies van de Dienst Vastgoed Defensie melding gemaakt van een zekere spanning tussen de inputgerichte sturing vanuit de Bestuurstaf en het principe van een baten-lastendienst. De directies ervaren de aansturing als beperkend voor een marktconforme werkwijze. Ook vanuit andere invalshoeken zijn overeenkomstige observaties gedaan. Daarom heb ik besloten een intern onderzoek te laten uitvoeren naar de voor- en nadelen van baten-lastendiensten binnen de defensieorganisatie.
Themaonderzoeken
De IGK heeft in 2009 een aantal themaonderzoeken uitgevoerd. In het jaarverslag geeft hij de belangrijkste bevindingen weer. Ook doet de IGK een aantal aanbevelingen tot verbetering.
Loopbaanbegeleiding
Met de invoering van het flexibel personeelssysteem krijgt het personeel van Defensie de kans sturing en invulling te geven aan de loopbaan. Een belangrijk onderdeel van het flexibel personeelssysteem is de loopbaanbegeleiding. Loopbaanbegeleiders ondersteunen werknemers bij initiatieven op het gebied van persoonlijke ontwikkeling en loopbaanvorming. De IGK heeft in zijn themaonderzoek bezien of er bij het personeel voldoende duidelijkheid is over de rol van de loopbaanbegeleider. De resultaten van dit onderzoek van de IGK kunnen worden gebruikt voor de verdere verbetering van de instrumenten van de loopbaanbegeleider.
De IGK constateert dat de loopbaanbegeleiding bij de werknemers bekend is. De instrumenten (Persoonlijk ontwikkelingsplan, Eigen Verworven competentie trajecten e.d.) zijn al ingevoerd of komen dit jaar beschikbaar. De IGK vraagt aandacht voor het aantal en de kwaliteit van de loopbaanbegeleiders. Inmiddels heeft de staatssecretaris van Defensie op 19 maart de Kamer gemeld dat het aantal loopbaanbegeleiders in de loop van dit jaar het gewenste aantal van 200 zal bereiken (Kamerstuk 32 123 X, nr. 112).
Kennisborging
De verwerving en het behoud, en zo mogelijk de groei van kennis en vaardigheden – ook wel kennisborging genoemd – zijn van groot belang voor effectieve en efficiënte uitvoering van de opgedragen taken. Tijdens de werkbezoeken heeft de IGK geconstateerd dat er tekortkomingen zijn op het gebied van kennisborging. Naar aanleiding hiervan heeft de IGK een onderzoek uitgevoerd naar de borging van kennis binnen Defensie. De IGK constateert dat het kennismanagement nog te weinig is gericht op de kennisbehoefte van de organisatie. Hij benadrukt dat niet de kennisproducent de regie moet voeren, maar het beleidsniveau van de eigen organisatie. Ik zal het oordeel van de IGK betrekken bij de actualisering van de Strategische Kennisagenda.
Veteranenaangelegenheden
De IGK heeft in zijn hoedanigheid van Inspecteur der Veteranen in 2009 deelgenomen aan 94 regionale, nationale en internationale herdenkingen, jaarvergaderingen van veteranenorganisaties en -verenigingen, symposia en overige veteranenaangelegenheden. De IGK constateert dat de belangstelling voor de Veteranendag ten opzichte van 2008 is toegenomen en dat er in meer gemeentes aandacht aan veteranen wordt besteed. De IGK meldt echter ook dat, de toegenomen erkenning en waardering voor de veteranen ten spijt, uit opinieonderzoek is gebleken dat veel Nederlanders een eenzijdig beeld hebben van de veteranen. Regelmatig manifesteert zich het beeld van de veteraan als psychisch beschadigd slachtoffer. Ik reken het tot mijn verantwoordelijkheid het imago van de veteraan meer in overeenstemming te brengen met de werkelijkheid. De werkelijkheid is dat psychische en fysieke aandoeningen voorkomen, maar dat veteranen in meerderheid met voldoening en trots terugzien op hun inzet in militaire operaties.
Tot slot
Door zijn talrijke werkbezoeken aan defensieonderdelen in binnen- en buitenland kan de IGK goed beoordelen hoe het defensiebeleid in de praktijk uitpakt. Ik hecht veel waarde aan zijn aanbevelingen en zal deze zoveel mogelijk tot concrete actiepunten maken. Ik ben de IGK erkentelijk voor zijn waardevolle bijdragen aan de kwaliteit van het defensiebeleid.
De minister van Defensie,
E. van Middelkoop