Gepubliceerd: 29 mei 2009
Indiener(s): Eberhard van der Laan (minister binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties) (PvdA)
Onderwerpen: begroting financiƫn
Bron: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-31965-XVIII-2.html
ID: 31965-XVIII-2

31 965 XVIII
Wijziging van de begrotingsstaten van de begroting Wonen, Wijken en Integratie (XVIII) voor het jaar 2009 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota)

nr. 2
MEMORIE VAN TOELICHTING

INHOUDSOPGAVE Pag:

A.Artikelsgewijze toelichting bij het wetsvoorstel2
   
B.Begrotingstoelichting 3
1.Algemeen 3
2.Het beleid 3
 Overzicht belangrijkste suppletore uitgaven- en ontvangsten mutaties 3
 Artikelsgewijze toelichting 6
 Wetsartikel 1 (uitgaven / verplichtingen en ontvangsten) 6
2.2. De beleidsartikelen 6
 Artikel 1. Stimuleren krachtige steden, vitale wijken en voldoende woningbouw 6
 Artikel 2. Stimuleren van een duurzame kwaliteit van woningen, gebouwen en bouwwerken 8
 Artikel 3. Garanderen van keuzemogelijkheden en betaalbaarheid op de woningmarkt 12
 Artikel 4. Integratie niet-westerse migranten 14
 Artikel 5. Kennis en ordening wonen, wijken en integratie17
 Artikel 6. Rijkshuisvesting 18
2.3. De niet-beleidsartikelen 22
 Artikel 95. Algemeen 22
 Artikel 96. Onverdeeld24
 Wetsartikel 2 (begroting Baten-lastendiensten) 24
3.Baten-lastendienst: Rijksgebouwendienst 24

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Bij een wetsvoorstel tot een begrotingswijziging wordt geen algemene toelichting opgenomen. De beleidsinhoudelijke toelichting bij de begroting(sstaat) wordt opgenomen in onderdeel B van de memorie van toelichting (de begrotingstoelichting).

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel uitmaken van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2009 wijzigingen aan te brengen in:

a. de begrotingsstaat van de begroting Wonen, Wijken en Integratie (XVIII));

b. de begrotingsstaat inzake de baten-lastendienst Rijksgebouwendienst.

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De minister voor Wonen, Wijken en Integratie, Mede namens de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer,

E. E. van der Laan

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1. Algemeen

De suppletore begroting geeft een geactualiseerd beeld van de uitvoering van de begroting van het lopende jaar. De suppletore begroting is bedoeld om (tussentijds) afwijkingen ten opzichte van de oorspronkelijke begroting voor te leggen aan de Staten-Generaal. Door onder andere inzicht te verschaffen in de financiële consequenties van beleidsvoornemens wordt aan de allocatie- en autorisatiefunctie van de Tweede Kamer tegemoet gekomen.

In de artikelsgewijze toelichting worden alle mutaties in de volgorde van de begrotingsartikelen van de begrotingsstaat opgenomen. Technische mutaties c.q. beleidsmatig niet relevante mutaties worden slechts cijfermatig gepresenteerd. Alleen indien er sprake is van een grote omvang worden ook technische mutaties nader toegelicht. De beleidsmatig relevante mutaties worden nader omschreven in de toelichting waarbij het bijbehorende mutatiebedrag wordt genoemd. Een beleidsmatige mutatie is het gevolg van gevoerd beleid en is dus te beïnvloeden (b.v. beleidsintensivering- en extensivering, beleidswijzigingen met financiële gevolgen, afwijkingen uit hoofde van behoorlijk bestuur).

De stand 1e suppletore begroting samenhangende met de Voorjaarsnota, wordt opgebouwd door middel van mutaties op de stand ontwerpbegroting. De mutaties worden in de tabel «budgettaire gevolgen van beleid» op instrumentniveau gesaldeerd opgenomen. Indien mutaties worden toegelicht op instrumenten waarbij sprake is van een saldering, worden deze afzonderlijk zichtbaar gemaakt.

In tabel «budgettaire gevolgen van beleid» is allereerst een nadere uitsplitsing van de uitgaven naar «apparaat- en programmagelden» gemaakt. Het artikelonderdeel «programma» wordt vervolgens uitgesplitst naar operationele doelen welke weer zijn opgebouwd uit (financiële) beleidsinstrumenten. Dit biedt de Tweede Kamer beleidsmatig relevante en duidelijke aangrijpingspunten om de begrotingsuitvoering kritisch te volgen en eventueel wijzigingen aan te brengen.

Volledigheidshalve wordt vermeld dat in de tabellen een kolom is opgenomen met daarin mutaties die voortvloeien uit een amendement of Nota van Wijziging waardoor de oorspronkelijke begrotingsstand is gewijzigd.

2. Het beleid

Overzicht belangrijkste suppletore uitgaven- en ontvangsten mutaties

In onderstaande tabel worden de belangrijkste suppletore mutaties weergegeven gevolgd door een korte toelichting. Voor een uitgebreide toelichting wordt u verwezen naar het betreffende artikel.

Uitgaven

(x € 1 000)Uitgaven Artikelnr:
Stand Begroting 2009 4 891 646 
Belangrijkste suppletore mutaties:   
1. Aan BZK/Gemeentefonds, bewonersbudgetten – 24 300 1
2. Aan BZK/Gemeentefonds, wijkenbudget – 58 500 1
3. Naar 95.88.90 «Algemeen – verzameluitkering»: impulsbudget SV– 13 587 1
4. Bijstelling uitgaven huurtoeslag55 200 3
5. Bijstelling huurtoeslag als gevolg beperking aftrek buitengewone lasten 19 000 3
6. Naar Gemeentefonds: uitvoeringskosten Inburgering – 23 830 4
7. Actualisering ramingen investeringsprojecten – 21 0006
8. Vertragingen in 2008 diverse paleizenprojecten13 981 6
9. Van 01.05.01 «Fysiek Investeringen Stedelijke vernieuwing»: afwikkeling impulsregeling SV 13 58795
10. Overige mutaties 17 811 
Stand 1e suppletore begroting 20094 870 008 

Toelichting:

Ad 1.

Ter bevordering van de leefbaarheid in hun wijk en ter versterking van de sociale samenhang wordt voor de jaren 2008–2011 budget beschikbaar gesteld voor de 18 gemeenten met de 40 aandachtswijken als voor de G-31 gemeenten. De hiervoor op de begroting voor WWI voor de jaren 2009–2011 gereserveerde budgetten worden thans overgeboekt naar het Gemeentefonds.

Ad 2.

In het kader van het Actieplan Krachtwijken vindt vanuit het Rijk medefinanciering van de wijkactieplannen in de 40 aandachtswijken plaats. De hiervoor op de begroting voor WWI voor de jaren 2009–2010 gereserveerde budgetten (€ 58,5 mln per jaar) worden thans overgeboekt naar het Gemeentefonds.

Ad 3.

De voor de afwikkeling van de impulsregeling stedelijke vernieuwing beschikbare uitgavenbudgetten vormen voortaan onderdeel van de verzameluitkering van WWI. Verantwoording van deze budgetten vindt op artikel 95 «Algemeen» plaats.

Ad 4.

De raming van de uitgaven van de huurtoeslag wordt in 2009 met € 55 mln verhoogd. De belangrijkste oorzaak is de verslechterde economische vooruitzichten, zoals aangegeven in het CEP 2009. Onder meer een toename van het aantal mensen in de WW en in de bijstand maken een verhoging van de uitgavenraming van de huurtoeslag noodzakelijk.

Ad 5.

In de ontwerpbegroting 2009 is een tentatieve besparing op de huurtoeslag ingeboekt vanwege het beperken van de fiscale aftrek buitengewone uitgaven. Thans blijkt dat deze besparing lager uitvalt dan vorig jaar verondersteld.

Ad 6.

Voor de uitvoering van het Deltaplan inburgering wordt budget overgeboekt naar de gemeenten.

Ad 7.

De vertragingen in de uitvoering bij diverse projecten dwingen er toe de totale uitgavenramingen over de jaren heen ook te herzien. Vertragingen in lopende projecten hebben namelijk ook tot gevolg, mede door beperkingen die gesteld zijn aan de beschikbare capaciteit, dat voorziene nieuwe projecten later in uitvoering worden genomen.

Ad 8.

Er zijn momenteel verschillende, grote en kleinere, projecten in uitvoering. De uitgavenramingen voor alle projecten worden periodiek herzien op basis van actuele inzichten. De optelsom van alle geactualiseerde uitgavenramingen leidt tot het benodigd budget in een jaar. Diverse projecten zijn eind 2008 vertraagd. Dat heeft geleid tot een beroep op de eindejaarsmarge van € 3,5 mln om het benodigde uitgavenbudget voor de uitvoering in 2009 te behouden en is er bij de afrekening over de verstrekte voorschotten door het moederdepartement aan de Rijksgebouwendienst rekening mee gehouden dat uitgavenbudget bedoeld voor deze paleizenprojecten beschikbaar moet blijven.

Dit budget wordt in 2009 opnieuw bevoorschot (€ 10,481 mln)

Ad 9.

De voor de afwikkeling van de impulsregeling stedelijke vernieuwing beschikbare uitgavenbudgetten vormen voortaan onderdeel van de verzameluitkering van WWI. Verantwoording van deze budgetten vindt op dit artikel 95 «Algemeen» plaats.

Ontvangsten

(x € 1 000) OntvangstenArtikelnr:
Stand Begroting 2009 847 312 
Belangrijkste suppletore mutaties:   
1. Uitvoering Innovatie Agenda Energie Gebouwde Omgeving (FES) 8 000 2
2. Bijstelling raming ontvangsten huurtoeslag 41 400 3
3. Verlaging ontvangsten 2009–2011 bij de huursubsidie– 4 200 3
4. Overige mutaties – 76 
Stand 1e suppletore begroting 2009892 436 

Toelichting:

Ad 1.

Voor de uitvoering van de Innovatie Agenda Gebouwde Omgeving wordt in 2009 € 8 mln. aan FES-gelden toegevoegd aan de begroting voor WWI. Hier staan even hoge ontvangsten tegenover.

Ad 2.

De ontvangsten bij de huurtoeslag stijgen in de periode 2009–2013 sterk door hogere aantallen terugvorderingen.

Ad 3.

De invordering van de huursubsidie terugvorderingen bevindt zich in een afrondende fase. Daar het veelal oudere terugvorderingen betreft, heeft de Belastingdienst aangegeven dat het vaak zeer moeilijk blijkt om de teruggevorderde huursubsidie te incasseren. Dit heeft geleid tot een neerwaartse bijstelling van de raming van de ontvangsten huursubsidie.

Artikelsgewijze toelichting

Wetsartikel 1 (uitgaven / verplichtingen en ontvangsten)

2.2. De beleidsartikelen

Artikel 1. Stimuleren krachtige steden, vitale wijken en voldoende woningbouw

(x € 1 000,-)(1) (2) (3) (4)=(1+2+3)    
 Stand ontwerp-begroting 2009 Mutaties via NvW en amendement Mutaties 1e suppletore begroting 2009 Stand 1e suppletore begroting 2009Mutatie 2010 Mutatie 2011 Mutatie 2012 Mutatie 2013
Verplichtingen:657 722 10 000– 53 434 614 088– 73 256 – 16 970– 1 970 – 1 970
Uitgaven:1 188 186 10 000 – 67 888 1 130 298– 87 678 – 18 171 1 416 – 1 000
Programma: 1 188 186 10 000 – 67 8881 130 298 – 87 678 – 18 171 – 1 416– 1 000
 Bevorderen van de leefbaarheid van de woonwijken: 115 500 10 000 – 82 800 42 70081 830 – 14 030 970 970
  Investeringen Stedelijke vernieuwing 0 0 0 0 0 0 00
  Bewonersinitiatieven 25 000 0 – 24 300700 – 24 300 – 15 000 0 0
  Innovatiebudget Stedelijke vernieuwing 0 00 0 0 0 0 0
  Programma Sociale Veiligheid 0 0 0 0 0 0 0 0
  Stimuleren wijkenaanpak 60 500 10 000– 58 500 12 000 – 57 530 970 970 970
  Preventiebudget 30 000 0 0 30 000 0 00 0
         
 Sociaal, Fysiek en economisch verbeteren van de steden: 929 704 0 – 13 949 915 755– 5 261 – 2 941 – 1 236 – 970
  BDU-Fysiek Investeringen Stedelijke vernieuwing341 664 0 – 10 559 331 105 – 5 160– 2 941 – 1 236 – 970
  Innovatiebudget Stedelijke vernieuwing 17 083 0 0 17 083 00 0 0
  Sociale herovering 0 0 0 00 0 0 0
  Sittard Geleen 413 0 0413 0 0 0 0
  BDU-Sociaal, Integratie en Veiligheid 516 489 0 0 516 489 0 0 00
  BDU-veiligheidsmiddelen/leefbaarheid52 593 0 – 1 928 50 665 – 101 0 00
  Faciliteren grotestedenbeleid 1 4620 – 1 462 0 0 0 0 0
         
 Voldoende woningproductie: 136 030 030 600 166 630 0 0 0 0
  Budget BLS136 030 0 30 600 166 630 0 0 0 0
  Bijdragen stimulering woningproductie 0 00 0 0 0 0 0
         
 Overige programmabudgetten: 6 952 0 – 1 739 5 213– 587 – 1 200 – 1 150 – 1 000
  Onderzoek 1 482 0 158 1 640 – 100– 500 – 500 – 500
  Kennisoverdracht 2 3860 – 1 821 565 – 410 – 700 – 650– 500
  FES NICIS 3 084 0 – 76 3 008– 77 0 0 0
  Kenniscentum 0 0 00 0 0 0 0
  Kosten uitvoeringsorganisaties 0 0 0 0 0 0 00
  Nader aan te wijzen 0 0 0 00 0 0 0
Ontvangsten:519 707 – 76 519 631– 77 0 00

Toelichting relevante mutaties:

Instrument: Bewonersinitiatieven

Op dit instrument is de volgende mutatie verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Aan BZK/Gemeentefonds, bewonersbudgetten – 24 300 – 24 300
Totaal – 24 300 – 24 300

Toelichting

Ad 1.

Ter bevordering van de leefbaarheid in hun wijk en ter versterking van de sociale samenhang wordt voor de jaren 2008–2011 budget beschikbaar gesteld voor de 18 gemeenten met de 40 aandachtswijken als voor de G-31 gemeenten. De hiervoor op de begroting voor WWI voor de jaren 2009–2011 gereserveerde budgetten worden thans overgeboekt naar het Gemeentefonds.

Instrument: Stimuleren wijkenaanpak

Op dit instrument is de volgende mutatie verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Aan BZK/Gemeentefonds, wijkenbudget – 58 500 – 58 500
Totaal – 58 500 – 58 500

Toelichting

Ad 1.

In het kader van het Actieplan Krachtwijken vindt vanuit het Rijk medefinanciering van de wijkactieplannen in de 40 aandachtswijken plaats. De hiervoor op de begroting voor WWI voor de jaren 2009–2010 gereserveerde budgetten (€ 58,5 mln per jaar) worden thans overgeboekt naar het Gemeentefonds.

Instrument: Fysiek Investeringen Stedelijke vernieuwing

Op dit instrument zijn de volgende mutaties verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Aanpassing fasering budget volkstuinen 2 000 2 000
2. Naar 95.88.90 «Algemeen – verzameluitkering»: impulsbudget SV 0 – 13 587
3. Overige mutaties 0 1 028
Totaal2 000 – 10 559

Toelichting

Ad 1.

Het in 2008 voor de uitbreiding van het areaal aan volkstuinen beschikbare gestelde budget wordt eerst in 2009 toegekend en betaald. Derhalve wordt nu € 2 mln aan de begroting voor WWI toegevoegd

Ad 2.

De voor de afwikkeling van de impulsregeling stedelijke vernieuwing beschikbaar uitgavenbudgetten vormen voortaan onderdeel van de verzameluitkering van WWI. Verantwoording van deze budgetten vindt op artikel 95 «Algemeen» plaats.

Instrument: Budget BLS

Op dit instrument is de volgende mutatie verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Aanpassing fasering BLS-budgetten 27 200 30 600
Totaal   

Toelichting

Ad 1.

Een achterblijvende woningbouwproductie en realisatie op het gebied van particulier opdrachtgeverschap hebben in 2008 geleid tot een onderuitputting bij de BLS-budgetten. Deze onderuitputting wordt nu aan de raming voor 2009 toegevoegd.

Artikel 2. Stimuleren van een duurzame kwaliteit van woningen, gebouwen en bouwwerken

Algemeen – aanpassing grondslag

Voor de uitvoering van de garantie op energiebesparingskredieten wordt tot € 35 mln subsidie verleend aan de stichting Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW) waaruit die stichting de schade kan dekken die zich voor kan doen in het geval de kredietnemer het krediet niet binnen de gestelde termijn kan terugbetalen aan de bank. Mocht er na afloop van de terugbetalingstermijn van de energiebesparingskredieten blijken dat de totale schade minder is dan het aan het WEW beschikbaar gestelde bedrag, dan zal het resterende bedrag weer terugvloeien naar de WWI-begroting.

(x € 1 000,-)(1) (2) (3) (4)=(1+2+3)    
 Stand ontwerp-begroting 2009 Mutaties via NvW en amendement Mutaties 1e suppletore begroting 2009 Stand 1e suppletore begroting 2009Mutatie 2010 Mutatie 2011 Mutatie 2012 Mutatie 2013
Verplichtingen:38 397 – 6228 579 66 914– 573 – 1 579– 1 700 – 1 200
Uitgaven:57 292 – 62 10 213 67 443– 1 067 – 1 200 – 1 200 – 1 200
Programma: 57 292 – 62 10 213 67 443– 1 067 – 1 200 – 1 200 – 1 200
 Stimuleren van voldoende woningproductie: 0 00 0 0 0 0 0
  Budget BLS 0 00 0 0 0 0 0
  Planologische en woningbouwknelpunten VINEX en VINAC 0 0 0 0 00 0 0
  Bijdragen stimulering woningproductie 0 0 0 0 0 0 0 0
         
 Verruimen van het aanbod van geschikte woningen voor ouderen en gehandicapten: 0 0 0 0 0 00 0
  Verruimen van het aanbod van geschikte woningen voor ouderen en gehandicapten 0 0 0 0 0 00 0
         
 Realisatie CO2 reductiedoelstellingen in de gebouwde omgeving: 51 712– 62 1 702 53 352 – 426 0 0 0
  Programma energiebudgetten 11 022 – 62– 10 458 502 – 283 0 0 0
  Subsidies energiebesparing (CO2 reductie) gebouwde omgeving 34 171  3 899 38 070– 143 0 0 0
  Regeling sanering loden drinkwaterleidingen 0 0 0 0 0 0 00
  Regeling energiebesparing huishoudens met lagere inkomens 519 0 0 519 0 0 0 0
  Innovatief bouwen 0 0 261 261 0 0 00
  Subsidies innovatie energiebesparing gebouwde omgeving (FES) 6 000 0 8 000 14 000 0 00 0
         
 Overige programmabudgetten: 5 5800 8 511 14 091 – 641 – 1 200 – 1 200– 1 200
  Onderzoek 661 0 2 514 3 1750 0 0 0
  Kennisoverdracht 2 132 0– 457 1 675 – 430 – 700 – 700 – 700
  Kosten uitvoeringsorganisaties 2 557 06 519 9 076 – 38 – 500 – 500 – 500
  Nader aan te wijzen 230 0 – 65 165– 173 0 0 0
Ontvangsten:6 0910 8 000 14 0910 0 0 0

Toelichting relevante mutaties:

Instrument: Programma energiebudgetten

Op dit instrument zijn de volgende mutaties verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Overboeking naar VROM (XI): opdracht SenterNovem apparaatskosten WWI 2009 0 – 5 379
2. Naar 02.79.89 «Kosten uitvoeringsorganisaties»: opdracht SenterNovem projectmiddelen WWI 2009 0 – 4 815
3. Overige mutaties – 117 – 264
Totaal68 – 10 273

Toelichting

Ad 1.

In 2008 is door VROM één opdracht aan SenterNovem verstrekt voor de uitvoering van diverse Subsidieregelingen op de beleidsterreinen van VROM en WWI. In samenhang hiermee worden hiervoor op de begroting voor WWI in 2009 en 2010 gereserveerde kasbudgetten overgeboekt naar de begroting van VROM.

Instrument: Subsidies energiebesparing (CO2 reductie) gebouwde omgeving

Op dit instrument zijn de volgende mutaties verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Aanpassing fasering budgetten Meer met Minder 10 579 7 349
2. Overboeking naar VROM (XI): opdracht SenterNovem apparaatskosten WWI 2009 0– 2 014
3. Naar 02.79.89 «Kosten uitvoeringsorganisaties»: opdracht SenterNovem projectmiddelen WWI 2009 0 – 1 160
4. Overige mutaties 0– 276
Totaal 10 579 3 899

Toelichting

Ad 1.

De fasering van de budgetten beschikbaar voor Meer met Minder wordt aangepast in samenhang met de ontwikkeling en uitvoering van het beleidsinstrumentarium. Dit heeft tot gevolg dat in 2008 niet besteed budget (€ 10,6 mln aan verplichtingen en € 7 mln aan uitgaven) wordt toegevoegd aan de ramingen voor 2009.

Ad 2.

In 2008 is door VROM één opdracht aan SenterNovem verstrekt voor de uitvoering van diverse Subsidieregelingen op de beleidsterreinen van VROM en WWI. In samenhang hiermee worden hiervoor op de begroting voor WWI in 2009 en 2010 gereserveerde kasbudgetten overgeboekt naar de begroting van VROM.

Instrument: Subsidies innovatie energiebesparing gebouwde omgeving (FES)

Op dit instrument zijn de volgende mutaties verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Uitvoering Innovatie Agenda Energie Gebouwde Omgeving (FES) 8 000 8 000
2. Aanpassing fasering toekenningen 7 000 0
Totaal 15 000 8 000

Toelichting

Ad 1.

Voor de uitvoering van de Innovatie Agenda Gebouwde Omgeving wordt in 2009 € 8 mln. aan FES-gelden toegevoegd aan de begroting voor WWI. Hier staan even hoge ontvangsten tegenover.

Instrument: Kosten uitvoeringsorganisaties

Op dit instrument zijn de volgende mutaties verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Herschikking binnen WWI: opdracht SenterNovem projectmiddelen WWI 2009 0 7 232
2. Overige mutaties 0 – 713
Totaal 06 519

Toelichting

Ad 1.

In 2008 is door WWI één opdracht aan SenterNovem verstrekt voor de uitvoering van diverse Projecten en programma’s op de beleidsterreinen van WWI. In samenhang hiermee worden hiervoor op de begroting voor WWI in 2009 gereserveerde kasbudgetten overgeboekt naar dit instrument.

Ontvangsten artikel 2

Op dit artikel is de volgende mutatie verwerkt:

x € 1000,-Ontvangsten
Mutaties 1e suppletore begroting:  
1. Uitvoering Innovatie Agenda Energie Gebouwde Omgeving (FES) 8 000
Totaal 8 000

Toelichting

Zie de toelichting hierboven bij de betreffende uitgaven mutatie.

Artikel 3. Garanderen van keuzemogelijkheden en betaalbaarheid op de woningmarkt

(x € 1 000,-) (1) (2) (3)(4)=(1+2+3)    
 Stand ontwerp-begroting 2009 Mutaties via NvW en amendement Mutaties 1e suppletore begroting 2009 Stand 1e suppletore begroting 2009Mutatie 2010 Mutatie 2011 Mutatie 2012 Mutatie 2013
Verplichtingen:2 392 768 075 614 2 468 38273 799 123 627153 600 163 800
Uitgaven:2 320 776 0 71 445 2 392 22189 473 139 500 153 600 163 800
Programma:2 320 776 0 71 445 2 392 221 89 473139 500 153 600 163 800
 Garanderen betaalbaarheid voldoende huurwoningen en evenwichtige verdeling:0 0 0 0 0 0 0 0
  Garanderen van de betaalbaarheid van voldoende huurwoningen en een evenwichtige verdeling hiervan (aanbodgericht) 0 0 0 0 00 0 0
         
 Garanderen betaalbaarheid wonen voor lage inkomensgroepen (vraaggericht): 2 317 749 072 747 2 390 496 89 320 139 500 153 600163 800
  Huursubsidie en huurtoeslag2 302 276 0 76 200 2 378 476 89 500139 500 153 600 163 800
  Vangnetregeling 00 0 0 0 0 0 0
  Eénmalige bijdrage huurbeleid 0 0 0 0 0 0 00
  Kostenvergoeding verhuurders 0 0 00 0 0 0 0
  Bevorderen eigen woonbezit 15 473 0 – 3 453 12 020 – 1800 0 0
  Bijdrage financiering startersleningen 0 0 0 0 0 0 0 0
         
 Overige programmabudgetten: 3 027 0– 1 302 1 725 153 0 0 0
  Onderzoek542  143 685 0 0 0 0
  Kennisoverdracht 625  145 770 173 00 0
  Kosten uitvoeringsorganisaties 1 860 – 1 590 270 – 20 0 0 0
  Nader aan te wijzen 0  0 0 0 00 0
Ontvangsten:316 000  37 200353 20073 200 78 700 93 900104 400

Toelichting relevante mutaties:

Instrument: Huursubsidie en huurtoeslag

Op dit instrument zijn de volgende mutaties verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Doorwerking convenant energiebesparing in de uitgaven huurtoeslag 2 000 2 000
2. Bijstelling uitgaven huurtoeslag 55 200 55 200
3. Bijstelling huurtoeslag als gevolg beperking aftrek buitengewone lasten 19 000 19 000
Totaal 76 20076 200

Toelichting

Ad. 1

Als onderdeel van het met Aedes afgesloten convenant zijn afspraken gemaakt over energiebesparende investeringen in bestaande huurwoningen. De extra kosten in de huurtoeslag worden veroorzaakt doordat verhuurders hun energiebesparende maatregelen deels mogen doorberekenen in de huren.

Ad 2.

De raming van de uitgaven van de huurtoeslag wordt in 2009 met € 55 mln verhoogd. De belangrijkste oorzaak is de verslechterde economische vooruitzichten, zoals aangegeven in het CEP 2009. Onder meer een toename van het aantal mensen in de WW en in de bijstand maken een verhoging van de uitgavenraming van de huurtoeslag noodzakelijk.

Ad 3.

In de ontwerpbegroting 2009 is een tentatieve besparing op de huurtoeslag ingeboekt vanwege het beperken van de fiscale aftrek buitengewone uitgaven. Thans blijkt dat deze besparing lager uitvalt dan vorig jaar verondersteld. Dit maakt een bijstelling van de uitgavenraming van € 19 mln tot € 20 mln per jaar noodzakelijk.

Instrument: Bevorderen eigen woningbezit

Op dit instrument zijn de volgende mutaties verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Overboeking naar VROM (XI): opdracht SenterNovem apparaatskosten WWI 2009 – 874– 3 413
2. Overige mutaties 0 – 40
Totaal – 874 – 3 453

Toelichting

Ad 1.

In 2008 is door VROM één opdracht aan SenterNovem verstrekt voor de uitvoering van diverse Subsidieregelingen op de beleidsterreinen van VROM en WWI. In samenhang hiermee worden hiervoor op de begroting voor WWI in 2009 en 2010 gereserveerde kasbudgetten overgeboekt naar de begroting van VROM.

Instrument: Kosten uitvoeringsorganisaties

Op dit instrument zijn de volgende mutaties verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Naar 02.79.89 «Kosten uitvoeringsorganisaties»: opdracht SenterNovem projectmiddelen WWI 2009 0 – 1 217
2. Overboeking naar VROM (XI): opdracht SenterNovem apparaatskosten WWI 2009 0 – 373
Totaal 0 – 1 590

Toelichting

Ad 2.

In 2008 is door VROM één opdracht aan SenterNovem verstrekt voor de uitvoering van diverse Subsidieregelingen op de beleidsterreinen van VROM en WWI. In samenhang hiermee worden hiervoor op de begroting voor WWI in 2009 en 2010 gereserveerde kasbudgetten overgeboekt naar de begroting van VROM.

Ontvangsten artikel 3

Op dit artikel zijn de volgende mutaties verwerkt:

x € 1000,-Ontvangsten
Mutaties 1e suppletore begroting:  
1. Bijstelling raming ontvangsten huurtoeslag41 400
2. Verlaging ontvangsten 2009–2011 bij de huursubsidie – 4 200
Totaal 37 200

Toelichting

Ad 1.

De ontvangsten bij de huurtoeslag stijgen in de periode 2009–2013 sterk door hogere aantallen terugvorderingen.

Ad 2.

De invordering van de huursubsidie terugvorderingen bevindt zich in een afrondende fase. Daar het veelal oudere terugvorderingen betreft, heeft de Belastingdienst aangegeven dat het vaak zeer moeilijk blijkt om de teruggevorderde huursubsidie te incasseren. Dit heeft geleid tot een neerwaartse bijstelling van de raming van de ontvangsten huursubsidie.

Artikel 4. Integratie niet-westerse migranten

Algemeen – aanpassing grondslag

In dit begrotingsartikel zijn zoals vermeld in het Deltaplan Inburgering (Kamerstukken II, 2006–2007, 31 143, nr. 1) de apparaatuitgaven en de uitgaven voor de tijdelijke projectorganisatie opgenomen.

(x € 1 000,-)(1) (2) (3) (4)=(1+2+3)    
 Stand ontwerp-begroting 2009 Mutaties via NvW en amendement Mutaties 1e suppletore begroting 2009 Stand 1e suppletore begroting 2009Mutatie 2010 Mutatie 2011 Mutatie 2012 Mutatie 2013
Verplichtingen:502 416 – 94– 28 655 473 667– 5 017 – 8 901– 4 874 – 9 800
Uitgaven:502 416 – 94 – 32 255 470 067– 5 017 – 8 901 – 4 874 – 9 800
Programma: 502 416 – 94 – 32 255 470 067– 5 017 – 8 901 – 4 874 – 9 800
 Bewerkstelligen dat oud-en nieuwkomers hun inburgerings examen halen: 425 911 0 – 35 218 390 693– 7 817 – 9 175 – 5 000 – 5 000
  Facilitering inburgering 425 911 0 – 35 218390 693 – 7 817 – 9 175 – 5 000– 5 000
         
 Het versterken van maatschappelijke emancipatie en het vergroten van de sociale integratie van niet-westerse migranten: 76 505 – 94 2 96379 374 2 800 274 126 – 4 800
  Facilitering remigratie 37 781 0 – 2 08735 694 0 0 0 0
  Overige instrumenten 38 724 – 94 5 050 43 680 2 800274 126 – 4 800
Ontvangsten:2 4400 0 2 4400 0 0 0

Toelichting relevante mutaties:

Instrument: Facilitering inburgering

Op dit instrument zijn de volgende mutaties verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Naar Gemeentefonds: uitvoeringskosten Inburgering – 23 830 – 23 830
2. Naar Gemeentefonds: budget voor de uitvoering van de regeling taalcoaches – 5 589 – 5 589
3. Naar Gemeentefonds: uitvoering van innovatietrajecten (Deltaplan Inburgering)– 1 887 – 1 887
4. Efficiencytaakstelling inburgering – 3 000 – 3 000
5. Overige mutaties – 912 – 912
Totaal – 35 218– 35 218

Toelichting

Ad 1.

Voor de uitvoering van het Deltaplan inburgering wordt budget overgeboekt naar de gemeenten.

Ad 2.

In het kader van het Deltaplan inburgering wordt aan de G-50 gemeenten en de niet-G50 gemeenten budget beschikbaar gesteld voor het opzetten van projecten voor in totaal 19 600 taalcoaches. Voor 2009 is hiervoor € 2,5 mln resp. € 3 mln beschikbaar.

Ad 3.

Aan een beperkt aantal gemeenten zijn financiële middelen toegezegd voor de uitvoering van een aantal innovatietrajecten, in het kader van het Deltaplan inburgering. In 2009 is hiervoor een bedrag van € 1,887 mln beschikbaar gesteld. Dit wordt als volgt verdeeld over drie innovatietrajecten: wijkgerichte inburgering € 1,4 mln, inburgering en ondernemerschap €  0,137 mln en persoonlijk inburgeringbudget €  0,35 mln. Voor de jaren 2011 en 2011 wordt voor deze projecten € 1,4 mln resp. € 1 mln beschikbaar gesteld.

Ad 4.

Ter oplossing van de rijksbrede budgettaire problematiek wordt onder meer het budget voor inburgering verlaagd met € 3 mln in 2009 en 2010 en structureel € 5 mln per jaar met ingang van 2011. In 2009 zal incidenteel worden bezuinigd op activiteiten die het Rijk onderneemt voor inburgering en integratie. Voor de jaren daarna zal nog worden bezien op welke wijze efficiency gerealiseerd kan worden op de uitvoeringskosten voor inburgering.

Instrument: Facilitering remigratie

Op dit instrument zijn de volgende mutaties verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Aanpassing fasering prijsbijstelling tranche 2008 1 513 1 513
2. EJM: dekking problematiek vertraagde ontvangsten remigratie 0 – 3 600
Totaal 1 513– 2 087

Toelichting

Ad 1.

Aan de begroting 2008 toegevoegde prijsbijstelling tranche 2008 is eerst in 2009 en latere jaren benodigd en wordt derhalve vanuit 2008 toegevoegd aan het budget 2009.

Ad 2.

Door een vertraagde afwikkeling van projecten worden voor 2008 geplande ontvangsten eerst in 2009 gerealiseerd. Vooralsnog is deze mutatie als verlaging van de uitgaven op het betreffende instrument verwerkt.

Instrument: Overige instrumenten

Op dit instrument zijn de volgende mutaties verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Aanpassing fasering budget Antillianengemeenten 4 500 4 500
2. Bevordering integratie Marokkaans-Nederlandse jongeren 3 000 3 000
3. Naar VWS: bijdrage aan programma «Diversiteit in Jeugdbeleid»– 1 000 – 1 000
4. Ombuiging regelingen integratie– 1 000 – 1 000
5. Overige mutaties– 544 – 544
Totaal 4 956 4 956

Toelichting

Ad 1.

In 2008 liepen de bestuurlijke arrangementen met de 21 zogenaamde Antillianengemeenten (AG21) af. Met de AG 21 is afgesproken dat 2009 een overgangsjaar zal zijn, waarbij de AG21 € 4,5 mln ontvangen om hetgeen opgebouwd is met de bestuurlijke arrangementen niet verloren te laten gaan.

Ad 2.

Ter bevordering van de integratie van Marokkaans-Nederlandse jongeren wordt extra budget beschikbaar gesteld voor onder andere de inzet van gezinsmanagers en straatcoaches en voor gemeentelijke ondersteuning op dit terrein.

Ad 3.

WWI neemt samen met Jeugd & Gezin deel aan het programma «Diversiteit in Jeugdbeleid», dat in opdracht van de bewindslieden voor J&G en voor WWI door ZonMw wordt uitgevoerd.

Ad 4.

Ter oplossing van de rijksbrede budgettaire problematiek wordt onder meer vanaf 2009 structureel bezuinigd op diverse regelingen op het gebied van integratie. In 2009 betreft het een taakstelling van € 1 mln.

Artikel 5. Kennis en ordening wonen, wijken en integratie

(x € 1 000,-)(1) (2) (3) (4)=(1+2+3)    
 Stand ontwerp-begroting 2009 Mutaties via NvW en amendement Mutaties 1e suppletore begroting 2009 Stand 1e suppletore begroting 2009Mutatie 2010 Mutatie 2011 Mutatie 2012 Mutatie 2013
Verplichtingen:11 426 0– 1 226 10 200– 400 – 1 000– 1 000 – 1 000
Uitgaven:11 318 0 – 1 226 10 092– 400– 1 000 – 1 000 – 1 000
Programma: 11 3180 – 1 226 10 092 – 400 – 1 000– 1 000 – 1 000
 Tijdig inspelen op maatschappelijke veranderingen: 0 0 0 0 00 0 0
  Tijdig inspelen op maatschappelijke veranderingen 0 0 0 0 0 0 0 0
         
 Ontsluiten van kennis en onderzoekscoördinatie:0 0 0 0 0 0 0 0
  Ontsluiten van kennis en onderzoekscoördinatie 0 0 0 00 0 0 0
         
 Bevorderen van maximale maatschappelijke prestaties van wooncorporaties: 0 0 00 0 0 0 0
  Bevorderen van maximale maatschappelijke prestaties van wooncorporaties 0 0 00 0 0 0 0
         
 Versterken van de positie van de woonconsument: 1 302 0 0 1 302 00 0 0
  Subsidies woonconsumentenorganisaties 1 302 0 0 1 3020 0 0 0
         
 Overige programmabudgetten:10 016 0 – 1 226 8 790 – 400 – 1 000– 1 000 – 1 000
  Onderzoek 6 243 0– 234 6 009 – 200 – 500 – 500 – 500
  Experimenten en kennisoverdracht 3 773 0– 992 2 781 – 200 – 500 – 500 – 500
  Nader aan te wijzen 0 0 0 0 00 0 0
Ontvangsten:0 0 000 0 0 0

Geen nadere toelichting.

Artikel 6. Rijkshuisvesting

(x € 1 000,-) (1)(2) (3) (4)=(1+2+3)    
 Stand ontwerp-begroting 2009 Mutaties via NvW en amendement Mutaties 1e suppletore begroting 2009 Stand 1e suppletore begroting 2009Mutatie 2010 Mutatie 2011 Mutatie 2012 Mutatie 2013
Verplichtingen:113 236 0– 23 303 89 93318 541 20 3615 370 1 370
Uitgaven:113 2360 – 23 303 89 93318 541 20 3615 370 1 370
Programma: 113 236 0 – 23 30389 933 18 541 20 361 5 370 1 370
 Vanuit rijkshuisvesting bijdragen aan rijksdoelen:10 618 0 – 5 353 5 265 – 459 1 3612 370 – 630
  Beleid (mede) van toepassing op de rijkshuisvesting en de doelmatige werking van het rijkshuisvestingsstelsel 3 324 0 – 915 2 409– 459 – 639 – 630 – 630
  Onderzoek Rgd589 0 0 589 0 0 0 0
  Coördinatie rijksopdrachtgeverschap in de bouw2 193 0 – 1 282 911 0 0 0 0
  Energiebesparing rijkshuisvesting 4 512 0– 3 156 1 356 0 2 000 3 000 0
         
 Monumenten beheren: 14 508 0 – 8 0866 422 0 0 0 0
  Stimuleren architectonische kwaliteit 0 0 0 0 0 00 0
  Beheer monumenten in rijksbezit14 508 0 – 8 086 6 422 0 0 0 0
         
 Huisvesten van het Koninklijk Huis, de Hoge Colleges van Staat en het ministerie van Algemene Zaken: 88 110 0– 9 864 78 246 10 334 7 346 – 10 654– 1 654
  Onderhoud HCvS/AZ 3 601 0 8 27111 872 0 0 0 0
  Investeringen HCvS/AZ42 968 0 – 14 957 28 011 10 000 11 0000 0
  Huren HCvS/AZ 3 490 0 1 1734 663 4 000 4 000 2 000 2 000
  Paleizen29 548 0 – 4 050 25 498 4 000 0– 5 000 4 000
  Functionele kosten Koninklijk Huis 8 503 0 – 301 8 202– 7 666 – 7 654 7 654 – 7 654
Ontvangsten:2 626 0 0 2 6260 0 0 0

Toelichting relevante mutaties:

Instrument: Coördinatie rijksopdrachtgeverschap in de bouw

Op dit instrument is de volgende mutatie verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Overboeking naar VROM (XI): afrekening 2008 – 1 282 – 1 282
Totaal– 1 282 – 1 282

Toelichting

Ad 1.

Betreft de afrekening tussen de Rijksgebouwendienst en het moederdepartement over het betaalde voorschot 2008. Het moederdepartement VROM verstrekt jaarlijks aan de Rijksgebouwendienst een voorschot voor de coördinatie van het rijksopdrachtgeverschap in de bouw. Dit voorschot wordt het jaar daarop afgerekend.

Instrument: Energiebesparing rijkshuisvesting

Op dit instrument zijn de volgende mutaties verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Vertraging en actualisering kasraming Programma Groene Technologieën – 2 500– 2 500
2. Overboeking naar VROM (XI): afrekening 2008 – 656 – 656
Totaal – 3 156– 3 156

Toelichting

Ad 1.

Door een vertraging in de uitvoering in 2008 van het programma Groene Technologieën (PGT) zijn de ramingen voor het Programma Groene Technologieën herzien.

Ad 2.

Betreft de afrekening tussen de Rijksgebouwendienst en het moederdepartement over het betaalde voorschot 2008. Het moederdepartement VROM verstrekt jaarlijks aan de Rijksgebouwendienst een voorschot voor de energiebesparing rijkshuisvesting. Dit voorschot wordt het jaar daarop afgerekend

Instrument: Beheer monumenten in rijksbezit

Op dit instrument zijn de volgende mutaties verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Naar 06.31.13 «Onderhoud Hoge Colleges van Staat/Ministerie van Algemene Zaken» – 4 000– 4 000
2. Overboeking naar VROM (XI): afrekening 2008 – 4 086 – 4 086
Totaal – 8 086– 8 086

Toelichting

Ad 1.

Hoge Colleges van Staat en het ministerie van AZ zijn eveneens deels gevestigd in monumenten. Voor het onderhoud van de gebouwen van de HCvS/AZ zijn in 2009 extra middelen nodig, waarvoor de ruimte binnen het budget voor monumenten is gevonden.

Ad 2.

De afrekening tussen de Rijksgebouwendienst en het moederdepartement over het betaalde voorschot 2008 heeft deze mutatie als resultaat. Het moederdepartement VROM verstrekt jaarlijks aan de Rijksgebouwendienst een voorschot voor de uitvoering van het onderhoudsprogramma voor de monumenten. Dit voorschot wordt het jaar daarop afgerekend.

Instrument: Onderhoud Hoge Colleges van Staat/Ministerie van AZ

Op dit instrument zijn de volgende mutaties verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Van 06.29.11 «Beheer monumenten in rijksbezit» 4 000 4 000
2. Overboeking van VROM (XI): afrekening 2008 4 2714 271
Totaal 8 271 8 271

Toelichting

Ad 1.

Hoge Colleges van Staat en het ministerie van AZ zijn eveneens deels gevestigd in monumenten. Voor het onderhoud van de gebouwen van de HCvS/AZ zijn extra middelen nodig in 2009. De spiegelmutatie van deze overboeking is te vinden op het instrument «Beheer monumenten in rijksbezit».

Ad 2.

De afrekening tussen de Rijksgebouwendienst en het moederdepartement over het betaalde voorschot 2008 heeft deze mutatie als resultaat. Het moederdepartement VROM verstrekt jaarlijks aan de Rijksgebouwendienst een voorschot voor de uitvoering van het onderhoudsprogramma voor de huisvesting van de Hoge Colleges en het ministerie van Algemene Zaken. Dit voorschot wordt het jaar daarop afgerekend.

Instrument: Investeringen Hoge Colleges van Staat/Ministerie van AZ

Op dit instrument zijn de volgende mutaties verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Actualisering ramingen investeringsprojecten – 21 000 – 21 000
2. Overboeking naar VROM (XI): afrekening 2008 – 4 163– 4 163
3. Vertragingen in 2008 diverse projecten bij de Hoge Colleges van Staat en het ministerie van AZ 10 20610 206
Totaal – 14 957 – 14 957

Toelichting

Ad 1.

De vertragingen in de uitvoering bij diverse projecten dwingen er toe de totale uitgavenramingen over de jaren heen ook te herzien. Vertragingen in lopende projecten hebben namelijk ook tot gevolg, mede door beperkingen die gesteld zijn aan de beschikbare capaciteit, dat voorziene nieuwe projecten later in uitvoering worden genomen.

Ad 2.

Betreft de afrekening tussen de Rijksgebouwendienst en het moederdepartement over het betaalde voorschot 2008. Het moederdepartement VROM verstrekt jaarlijks aan de Rijksgebouwendienst een voorschot voor de uitvoering van het onderhoudsprogramma voor de monumenten. Dit voorschot wordt het jaar daarop afgerekend.

Ad 3.

Er zijn momenteel circa 35 (deel)projecten in uitvoering. De uitgavenramingen voor alle projecten worden periodiek herzien op basis van actuele inzichten. De optelsom van alle geactualiseerde uitgavenramingen leidt tot het benodigd budget in een jaar. Diverse projecten voor de Hoge Colleges van Staat en het ministerie van Algemene Zaken zijn eind 2008 vertraagd. Dat heeft geleid tot een beroep op de eindejaarsmarge van € 6,0 mln om het benodigde uitgavenbudget voor de uitvoering in 2009 te behouden en is er bij de afrekening over de verstrekte voorschotten door het moederdepartement aan de Rijksgebouwendienst rekening mee gehouden dat uitgavenbudget bedoeld voor deze huisvestings-projecten beschikbaar moet blijven. Dit budget wordt in 2009 opnieuw bevoorschot (€ 4,206 mln).

Instrument: Paleizen

Op dit instrument zijn de volgende mutaties verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Actualisering ramingen investeringsprojecten – 10 000 – 10 000
2. Overboeking naar VROM (XI): afrekening 2008 – 8 031– 8 031
3. Vertragingen in 2008 diverse paleizenprojecten 13 981 13 981
Totaal – 4 050– 4 050

Toelichting

Ad 1.

De vertragingen in de uitvoering bij diverse projecten dwingen er toe de totale uitgavenramingen over de jaren heen ook te herzien (– € 10,0 mln in 2009), + € 5,0 mln in 2010, + € 4,0 mln in 2011 en + € 1,0 mln in 2012. Vertragingen in lopende projecten hebben namelijk ook tot gevolg, mede door beperkingen die gesteld zijn aan de beschikbare capaciteit, dat voorziene nieuwe projecten later in uitvoering worden genomen.

Ad 2.

Betreft de afrekening tussen de Rijksgebouwendienst en het moederdepartement over het betaalde voorschot 2008. Het moederdepartement VROM verstrekt jaarlijks aan de Rijksgebouwendienst een voorschot voor de uitvoering van onderhoud, beheer en investeringen in de staatspaleizen. Dit voorschot wordt het jaar daarop afgerekend.

Ad 3.

Er zijn momenteel verschillende, grote en kleinere, projecten in uitvoering. De uitgavenramingen voor alle projecten worden periodiek herzien op basis van actuele inzichten. De optelsom van alle geactualiseerde uitgavenramingen leidt tot het benodigd budget in een jaar. Diverse projecten zijn eind 2008 vertraagd. Dat heeft geleid tot een beroep op de eindejaarsmarge van € 3,5 mln om het benodigde uitgavenbudget voor de uitvoering in 2009 te behouden en is er bij de afrekening over de verstrekte voorschotten door het moederdepartement aan de Rijksgebouwendienst rekening mee gehouden dat uitgavenbudget bedoeld voor deze paleizenprojecten beschikbaar moet blijven.

Dit budget wordt in 2009 opnieuw bevoorschot (€ 10,481 mln).

2.3. De niet-beleidsartikelen

Artikel 95. Algemeen

(x € 1 000,-) (1) (2) (3)(4)=(1+2+3)    
 Stand ontwerp-begroting 2009 Mutaties via NvW en amendement Mutaties 1e suppletore begroting 2009 Stand 1e suppletore begroting 2009Mutatie 2010 Mutatie 2011 Mutatie 2012 Mutatie 2013
Verplichtingen:548 242 0 0548 2420 0 0 0
Uitgaven:688 782 0 7 832696 6144 155 1 971 266 0
Programma: 688 782 0 7 832 696 614 4 1551 971 266 0
  Afkoop subsidies DGW regelingen 545 000 0 – 665 544 335 – 350 0 0
  Kosten uitvoeringsorganisaties 00 0 0 0 0 0 0
  Betaalbare woonkeuze koop- en huursector 10 947 0 0 10 9470 0 0 0
  Budget BWS 1992–1994128 776 0 – 5 090 123 686 0 0 0 0
  Woningbouw en duurzame kwaliteit 0 0 00 0 0 0 0
  Huisvesting gehandicapten en woon-zorg 797 0 0 797 0 0 0 0
  Stedelijke vernieuwing Lelystad 0 0 00 0 0 0 0
  LVS en WI 3 262 0 03 262 0 0 0 0
  Verzameluitkering0 0 13 587 13 587 4 190 1 971 266 0
Ontvangsten:448 0 0 4480 0 0 0

Toelichting relevante mutaties:

Instrument: Budget BWS 1992–1994

Op dit instrument is de volgende mutatie verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Doorwerking hogere uitgaven BWS 2008 0 – 5 090
Totaal 0– 5 090

Toelichting

Ad 1.

Bij het BWS 1992–1994 is sprake van in het verleden aangegane, vastliggende verplichtingen.

Het vermoedelijk beloop aan in 2008 te betalen reguliere bijdragen is hoger uitgekomen dan het oorspronkelijk voor 2008 beschikbare budget. Compensatie wordt geboden door een tegengestelde verlaging van het kasbudget 2009 met ruim € 5 mln

Instrument: Verzameluitkering

Op dit instrument is de volgende mutatie verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Van 01.05.01 «Fysiek Investeringen Stedelijke vernieuwing»: afwikkeling impulsregeling SV 0 13 587
Totaal 013 587

Toelichting

Ad 1.

De voor de afwikkeling van de impulsregeling stedelijke vernieuwing beschikbaar uitgavenbudgetten vormen voortaan onderdeel van de verzameluitkering van WWI. Verantwoording van deze budgetten vindt op dit artikel 95 «Algemeen» plaats.

Artikel 96. Onverdeeld

(x € 1 000,-) (1)(2) (3) (4)=(1+2+3)    
 Stand ontwerp-begroting 2009 Mutaties via NvW en amendement Mutaties 1e suppletore begroting 2009 Stand 1e suppletore begroting 2009Mutatie 2010 Mutatie 2011 Mutatie 2012 Mutatie 2013
Verplichtingen:– 204 0– 24 923 – 25 12712 603 17 78414 652 13 885
Uitgaven:– 2040 13 638 13 43412 603 17 78414 652 13 885
Programma: – 204 0 13 63813 434 12 603 17 784 14 652 13 885
 Prijsbijstelling: 0 0 13 638 13 638 12 60317 784 14 652 13 885
  Prijsbijstelling 00 13 638 13 638 12 603 17 784 14 65213 885
         
 Nog te verdelen: – 204 0 0– 204 0 0 0 0
  Nog nader te verdelen taakstellingen 0 0 0 0 0 0 0 0
  Nog nader te verdelen overig – 204 0 0– 204 0 0 0 0

Toelichting relevante mutaties:

Instrument: Prijsbijstelling

Op dit instrument is de volgende mutatie verwerkt:

x € 1000,-Verplichtingen Uitgaven
Mutaties 1e suppletore begroting:   
1. Van Financiën ontvangen prijsbijstelling 2009 13 638 13 638
Totaal13 638 13 638

Toelichting

Ad 1.

De van Financiën ontvangen prijsbijstelling tranche 2009 is vooralsnog toegevoegd aan artikel 96 «Onverdeeld». In een later stadium zal uitdeling naar de betreffende artikelen op de begroting voor WWI plaatsvinden.

Wetsartikel 2 (begroting Baten-lastendiensten)

3. Baten-lastendienst: Rijksgebouwendienst

Begroting Baten-Lastendienst: Rijksgebouwendienst

Ten behoeve van de Suppletore begrotingsstaat inzake baten-lastendiensten (Voorjaarsnota):

Tabel x Begrotingsstaat

 Totaal baten Totaal lasten Saldo van baten en lasten
Oorspronkelijk vastgestelde begroting* 1 423 2551 422 086 1 169
Mutaties (+ of -) 1e suppletore begroting 56 801 56 801
Stand 1e suppletore begroting 1 480 056 1 478 887 1 169
 Totaal kapitaaluitgaven  Totaal kapitaalontvangsten
Oorspronkelijk vastgestelde begroting807 099  535 000
Mutaties (+ of -) 1e suppletore begroting  
Stand 1e suppletore begroting807 099  535 000

* In de oorspronkelijk vastgestelde begroting is ook meegenomen € 1 mln bijdrage DGOBR van de Nota van Wijziging (kamerstukken II, 2008–2009, 31 700 XVIII, nr.10).

Baten en lasten

Exploitatie-overzicht Rgd Opbouw vanaf de stand ontwerpbegroting naar de stand van de Voorjaarsnota bedragen in € * 1 000

OmschrijvingOorspronkelijk vastgestelde begroting*Mutaties (+ of -) 1e suppletore begroting Totaal geraamd
Baten   
Leveren producten/diensten:   
Opbrengst departementen 1 285 484 45 000 1 330 484
Opbrengst moeder 118 283 – 2 199 116 084
Opbrengst derden 9 338 2 000 11 338
Bedrijfsvoering:  
Rentebaten5 075 5 075
Overige baten 5 07512 000 17 075
Totaal baten1 423 25556 8011 480 056
Lasten   
Product Huisvesting:   
Apparaatskosten (netto)69 403 9 000 78 403
Huren vanuit de markt319 133 10 173 329 306
Rentelasten 319 886– 7 000 312 886
Afschrijvingen 297 423 297 423
Dagelijks onderhoud 170 858 2 334173 192
Mutaties voorzieningen 31 946 31 946
Belastingen en heffingen 23 579 23 579
Investeringen buiten gebruiksvergoedingen 108 380 24 387132 767
Overige producten:  
Services 61 408 61 408
Adviezen 5 0755 075
Beleid 11 153 – 4 093 7 060
PPS-lasten 10 000 10 000
Overige lasten3 842 12 00015 842
Totaal lasten1 422 086 56 8011 478 887
Saldo1 169 1 169

* In de oorspronkelijk vastgestelde begroting is ook meegenomen € 1mln bijdrage DGOBR van de Nota van Wijziging.

Baten en lasten

Toelichting

De hogere opbrengst departementen is een gevolg van verwachte stijgingen van de kleine huisvestingsprojecten en huren. Er vindt steeds meer een verschuiving plaats van grote huisvestingsoperaties naar kleinere vragen waarbij departementen er de voorkeur aan geven verbouwingen (deels) à fonds perdu te financieren in plaats van via een jaarlijkse aflossing. Daarnaast is de stijging een gevolg van de verwerking van de opbrengsten van opgeleverde panden die zijn aanbesteed door middel van Publiek Private Samenwerking (PPS). In het jaarverslag 2008 is deze verwerkingswijze toegelicht. De PPS-opbrengsten omvatten de totale vergoedingen die de gebruiker uit hoofde van een DBFMO-contract verschuldigd is voor onderhoud, dienstverlening en rente.

Deze wijzigingen treden eveneens bij de lasten (huren, investeringen buiten gebruiksvergoedingen en PPS lasten) op en hebben geen resultaatconsequenties.

De wijziging van de opbrengst moeder wordt verklaard door de afrekening met het moederdepartement over 2008 en door de mutaties bij 1e suppletore 2009 op artikel 6 van de WWI-begroting «Rijkshuisvesting» en artikel 2 van de VROM-begroting, voor wat betreft het onderdeel «architectuur». Hiermee hangen enkele wijzigingen aan de lastenkant, met name bij dagelijks beheer en beleid, samen.

De andere wijzigingen aan de batenkant hebben betrekking op een verwachte stijging van de opbrengst derden en de overige baten. De opbrengsten derden zijn hoger geraamd door de stijging van de huuropbrengsten. De hogere overige baten worden veroorzaakt door de verwerkingswijze van de kosten voor het programma Brandveiligheid. De aanwending van voor deze kosten gevormde bestemmingsreserve verloopt in de staat van baten en lasten via de overige baten. Deze mutatie treedt eveneens bij de overige lasten op.

Bij de apparaatskosten is uitgegaan van de invulling van de fte-taakstelling Balkenende IV. Het uitgangspunt is een groei naar een kostendekkendheid van 100% vanaf 2013. Daarnaast zijn de rentelasten verlaagd op grond van de realisatie in voorgaande jaren.

Kasstroomoverzicht baten-lastendienst Kasstroomoverzicht bedragen in € * 1 000

OmschrijvingOorspronkelijk vastgestelde begroting*Mutaties (+ of -) 1e suppletore begroting Stand 1e suppletore begroting
1. Rekening-courant RHB 1 januari 2009213 852 163 199 377 051
    
2. Operationele kasstroom271 736 271 736
    
3a. Investeringen – 500 000 – 500 000
3b. Desinvesteringen 35 000 35 000
3. Investeringskasstroom– 465 000– 465 000
    
4a. Afdracht
4b. Aflossing – 307 099 – 307 099
4c. Beroep op leenfaciliteit 500 000 500 000
4. Financieringskasstroom192 901 192 901
    
5. Rekening-courant RHB 31 dec. 2009213 489163 199 376 688

* In de oorspronkelijk vastgestelde begroting is ook meegenomen € 1 mln bijdrage DGOBR van de Nota van Wijziging.

Toelichting

De beginstand van de rekening-courant RHB is aangepast aan de realisatie per ultimo 2008.