Aangeboden 20 mei 2009
| A. | Algemeen | 4 | |
| Aanbieding van het jaarverslag en verzoek tot dechargeverlening | 4 | ||
| Bedrijfsvoeringsparagraaf | 9 | ||
| B | Jaarrekening | 10 | |
| 1. | Verantwoordingsstaten | 10 | |
| 1.1. | De verantwoordingsstaat van het Fonds economische structuurversterking voor de uitgaven en de ontvangsten | 10 | |
| 2. | Financiële toelichting bij de verantwoordingsstaten | 11 | |
| I. | Inleiding | 11 | |
| II. | Financieel beheer | 11 | |
| III. | Grondslagen van de financiële verantwoording | 11 | |
| 2.1. | toelichting bij de uitgavenartikelen | 12 | |
| 2.2. | toelichting bij de ontvangstenartikelen | 19 | |
| 3. | Saldibalans | 20 | |
Aanbieding van het jaarverslag en verzoek tot dechargeverlening van de Minister van Economische Zaken en de Minister van Financiën aan de Voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer van de Staten-Generaal.
Hierbij bieden wij het jaarverslag over het jaar 2008 van het Fonds economische structuurversterking aan.
Onder verwijzing naar de artikelen 63 en 64 van de Comptabiliteitswet 2001 verzoeken wij de beide Kamers van de Staten-Generaal de Ministers van Economische Zaken en Financiën decharge te verlenen over het in het jaar 2008 gevoerde financiële beheer met betrekking tot de uitvoering van de begroting van het Fonds economische structuurversterking (Fes).
Ten behoeve van de oordeelsvorming van de Staten-Generaal over dit verzoek tot dechargeverlening is door de Algemene Rekenkamer als externe controleur op grond van artikel 82 van de Comptabiliteitswet 2001 een rapport opgesteld van haar bevindingen en haar oordeel met betrekking tot:
a. het gevoerde financieel en materieelbeheer;
b. de ten behoeve van dat beheer bijgehouden administraties;
c. de financiële informatie in het jaarverslag;
d. de saldibalans;
e. de totstandkoming van de informatie over het gevoerde beleid en de bedrijfsvoering;
f. de in het jaarverslag opgenomen informatie over het gevoerde beleid en de bedrijfsvoeringvan het Fes.
Dit rapport wordt separaat door de Algemene Rekenkamer aan de Staten-Generaal aangeboden.
Bij het besluit tot dechargeverlening dienen, naast het onderhavig jaarverslag en het hierboven genoemde rapport van de Algemene Rekenkamer, de volgende, wettelijk voorgeschreven, stukken te worden betrokken:
a. Het Financieel jaarverslag van het Rijk over 2008. Dit jaarverslag wordt separaat aangeboden.
b. De slotwet van het Fes over het jaar 2008. De slotwet is als afzonderlijk kamerstuk gepubliceerd.
c. Het rapport van de Algemene Rekenkamer over het jaar 2008 met betrekking tot de onderzoeken, bedoeld in artikel 83 van de Comptabiliteitswet 2001. Dit rapport, dat betrekking heeft op het onderzoek van de centrale administratie van ’s Rijks schatkist en van het Financieel jaarverslag van het Rijk, wordt separaat door de Algemene Rekenkamer aangeboden.
d. De verklaring van goedkeuring van de Algemene Rekenkamer met betrekking tot de in het Financieel jaarverslag van het Rijk over 2008 opgenomen rekening van uitgaven en ontvangsten van het Rijk over 2008, alsmede met betrekking tot de Saldibalans van het Rijk over 2008 (de verklaring van goedkeuring, bedoeld in artikel 83, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001). Het besluit tot dechargeverlening kan niet worden genomen, voordat de verklaring van goedkeuring van de Algemene Rekenkamer is ontvangen.
Dechargeverlening door de Tweede Kamer
Onder verwijzing naar artikel 64 van de Comptabiliteitswet 2001 verklaart de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal dat de Tweede Kamer aan het hiervoor gedane verzoek tot dechargeverlening tegemoet is gekomen door een daartoe strekkend besluit, genomen in de vergadering van
De Voorzitter van Tweede Kamer,
Handtekening:
Datum:
Op grond van artikel 64, tweede lid, van de Comptabiliteitswet 2001 wordt dit originele exemplaar van het onderhavige jaarverslag, na ondertekening van de hierboven opgenomen verklaring, ter behandeling doorgezonden aan de voorzitter van de Eerste Kamer.
Dechargeverlening door de Eerste Kamer
Onder verwijzing naar artikel 64 van de Comptabiliteitswet 2001 verklaart de voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal dat de Eerste Kamer aan het hiervoor gedane verzoek tot dechargeverlening tegemoet is gekomen door een daartoe strekkend besluit, genomen in de vergadering van
De Voorzitter van de Eerste Kamer,
Handtekening:
Datum:
Op grond van artikel 64, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 wordt dit originele exemplaar van het onderhavige jaarverslag, na ondertekening van de hierboven opgenomen verklaring, doorgezonden aan de Minister van Financiën.
Bedrijfsvoeringsparagraaf van het Fonds Economische Structuurversterking
De Minister van Economische Zaken en de Minister van Financiën verklaren hierbij als volgt:
Het kabinet besluit dat de projecten binnen de Fes-wet vallen en stelt de toekenning vast van de bijdragen uit het Fes aan de begrotingen van de departementen.
De controle op de rechtmatigheid van de uitgaven en de ontvangsten is onderdeel van de accountantscontrole van de financiële overzichten, die deel uitmaken van het jaarverslag van de departementen waaraan bijdragen in de begroting worden verleend respectievelijk van welke ontvangsten worden overgedragen aan het Fes. De realisatie op de toezeggingen maakt derhalve onderdeel uit van de accountantscontrole bij de jaarverslagen van deze departementen.
De Fes-beheerder heeft in januari 2009 de verrekenstukken van de betrokken departementen ontvangen betreffende de projectuitgaven in het jaar 2008. Een feitelijk rapport van bevindingen inzake het verrekenstuk ondertekend door de betrokken departementale auditdienst zorgt voor assurance.
Uiterlijk 31 mei 2009 ontvangt de Fes-beheerder van elk betrokken departement een verantwoording over de uitgaven in jaar 2008 vanuit het Fes voorzien van een specifieke accountantsverklaring van de desbetreffende departementale auditdienst.
In 2008 is op een gestructureerde wijze aandacht besteed aan het financieel beheer, het materieel beheer en de daartoe behorende administraties van het Fes. Dit heeft geleid tot beheerste bedrijfsprocessen.
1.1. De verantwoordingsstaat van het Fonds economische structuurversterking voor de uitgaven en de ontvangsten
| Verantwoordingsstaat 2008 van het Fonds economische structuurversterkingBedragen in € 1000 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| (1) | (2) | (3)=(2)-(1) | |||||
| Art. | Omschrijving | Oorspronkelijk vastgestelde begroting | Realisatie* | Verschil realisatie en oorspronkelijk vastgestelde begroting | |||
| Uitgaven | Ontvangsten | Uitgaven | Ontvangsten | Uitgaven | Ontvangsten | ||
| Bijdragen van het fonds aan andere begrotingen | |||||||
| 11 | Bijdragen aan andere begrotingen in het kader van verkeer en vervoer | 1 231 634 | 1 471 514 | 239 880 | |||
| 12 | Bijdragen aan andere begrotingen in het kader van milieu en duurzaamheid | 256 946 | 223 459 | – 33 487 | |||
| 13 | Bijdragen aan andere begrotingen in het kader van kennis en innovatie | 590 887 | 533 508 | – 57 379 | |||
| 14 | Bijdragen aan andere begrotingen in het kader van ruimtelijke ordening | 165 099 | 154 499 | – 10 600 | |||
| 15 | Projecten in voorbereiding | 465 409 | – 465 409 | ||||
| Sub-totaal uitgaven | 2 709 975 | 2 382 980 | – 326 995 | ||||
| Ontvangsten van het fonds | |||||||
| 21 | Ontvangsten uit aardgasbaten | 2 120 245 | 2 382 980 | 262 735 | |||
| 22 | Voeding uit incidentele baten | 589 730 | – 589 730 | ||||
| Sub-totaal ontvangsten | 2 709 975 | 2 382 980 | – 326 995 | ||||
| Saldi | |||||||
| 31 | Voordelig eindsaldo/beginsaldo | 3 582 917 | 3 582 917 | 3 582 917 | – 3 582 917 | ||
| Totaaltelling | 6 292 892 | 6 292 892 | 2 382 980 | 2 382 980 | – 3 909 912 | – 3 909 912 | |
* De gerealiseerde uitgavenbedragen zijn steeds naar boven afgerond (€ 1000). De gerealiseerde ontvangstenbedragen zijn steeds rekenkundig afgerond (€ 1000).
2 FINANCIËLE TOELICHTING BIJ DE VERANTWOORDINGSSTATEN
In 2008 is vanuit het fonds € 2 383,0 mln aan bijdragen verstrekt aan de diverse begrotingen en is € 2 383,0 mln ontvangen.
| (x € 1 000) | uitgaven | ontvangsten |
|---|---|---|
| Raming in de begroting 2008 | 2 709 975 | 2 709 975 |
| Realisatie 2008 | 2 382 980 | 2 382 980 |
| Verschil | – 326 995 | – 326 995 |
Bijdragen aan begrotingen worden verstrekt op basis van door de fondsbeheerders verstuurde toezeggingsbrieven. In deze brieven is in totaal ultimo 2008 € 31 815,9 mln toegezegd, waarvan tot en met 2008 € 24 301,7 mln is verrekend met het fonds. In Bijlage I bij dit jaarverslag vindt u een specificatie van de toezeggingsbrieven.
Het Fes is een verdeelfonds dat bijdragen verstrekt aan de begrotingen van de vakdepartementen ten behoeve van economische structuurversterkende projecten. Ten laste van het fonds komen derhalve geen directe betalingen aan projecten. De feitelijke projectuitgaven worden verantwoord in de jaarverslagen van de desbetreffende vakdepartementen. Deze departementen zijn verantwoordelijk voor de rechtmatigheid en doelmatigheid van de met Fes-bijdragen gedekte uitgaven.
Vanaf 1998 (de Drempelbrief1 ) is het Kabinet gestart met het monitoren en evalueren van investeringsimpulsen. De Minister van Economische Zaken stuurt periodiek een globale monitoringsrapportage naar de Tweede Kamer. Daarin wordt op hoofdlijnen de voortgang van de uit het Fes gefinancierde projecten weergegeven. Doel van de rapportages is om inzicht te geven in de belangrijkste ontwikkelingen rond de investeringsprojecten en -programma’s. Deze rapportage werd eerst jaarlijks toegezonden, maar met ingang van 2003 is besloten om dit tweejaarlijks te doen.
In de begeleidende brief bij de laatste monitoringsrapportage van juli 2005 (kamerstuk II, 2004–2005, 25 017, nr. 53, 7 juli 2005) is opgemerkt dat de voortgang van de Fes-projecten niet langer via een separate monitoringsrapportage zal worden gemeld, maar dat deze tweejaarlijks zal worden gecombineerd met de uitgebreidere informatieverschaffing rondom de Fes-begroting in het Jaarverslag. De eerstvolgende rapportage zal worden opgesteld in het jaarverslag over het jaar 2009. Voor een inzicht in de stand van zaken en belangrijkste ontwikkelingen van alle projecten/programma’s verwijs ik naar de afzonderlijke departementale begrotingen, waar beleidsmatig verantwoording wordt afgelegd.
III. Grondslagen van de financiële verantwoording
De financiële verantwoording is opgesteld overeenkomstig de Comptabiliteitswet. In de instellingswet van 21 december 1995 is opgenomen dat in afwijking van de Comptabiliteitswet de begroting en de financiële verantwoording van het Fes uitsluitend op kasbasis worden gepresenteerd. De uitgaven en ontvangsten worden middels verrekeningen ten laste, respectievelijk ten gunste van het Fes gebracht. Bepalend voor het dienstjaar waarin de verrekeningen worden geboekt is de valutadatum waarop de boeking door de Rijkshoofdboekhouding (RHB) is verwerkt.
In het Coalitieakkoord is afgesproken dat het Fes een vaste voeding krijgt die niet meer fluctueert als gevolg van mutaties in de gasbaten. Daarom wordt – vooruitlopend op een wijziging van de Wet Fonds economische structuurversterking, Stb. 1996, 51 en 52 (Feswet) en op basis van de tweede suppletore begrotingswet 2008 – in het jaar 2008 de gasbatenvoeding van het fonds gevormd door de niet-belastingontvangsten van de staat uit aardgasbaten voor het bedrag dat daarvoor in de begrotingsstaat is opgenomen. Het in de begrotingsstaat opgenomen bedrag voor de gasbatenvoeding van het Fes in 2008 is derhalve gelijk aan de totale uitgaven geraamd in het jaar 2008. De voeding uit aardgasbaten wordt derhalve niet meer berekend als een percentage van de gasbaten.
De raming van de gasbatenvoeding 2008 inclusief wijzigingen uit de voor- en de najaarsnota komt uit op € 3 025 mln. Daar de werkelijke uitgaven Fes lager zijn uitgekomen zijn de definitieve ontvangsten uit aardgasbaten op het bedrag van de werkelijke uitgaven ad € 2 383 mln. vastgesteld. Het verschil tussen de raming en realisatie wordt bij slotwet geregeld.
Door de hierboven toegelichte manier van vaststellen van de gasbatenvoeding van het fonds is de Fes-voeding uit incidentele baten niet meer relevant en is derhalve komen te vervallen. Omdat de ontvangsten uit aardgasbaten in het jaar 2008 en later zo zijn vastgesteld dat de uitgaven in enig jaar geheel gedekt kunnen worden, is ook het voordelig saldo niet meer relevant.
2.1 Toelichting bij de uitgavenartikelen
1 Bijdragen van het fonds aan andere begrotingen
Artikel 11 Bijdragen aan andere begrotingen in het kader van verkeer en vervoer
| Uitgavenraming vastgestelde begroting versus realisatie (x € 1000) | |
| Uitgaven | |
| Stand vastgestelde begroting 2008 | 1 231 634 |
| Realisatie 2008 | 1 471 514 |
| Verschil (+ = meer gerealiseerd dan oorspronkelijk geraamd) | 239 880 |
Op dit artikel worden de bijdragen verantwoord die zijn verrekend met het Infrastructuurfonds en het Ministerie van Verkeer en Waterstaat ten behoeve van het onderdeel Verkeer & Vervoer, de Enveloppe Mobiliteit, diverse bereikbaarheidsprojecten en het amendement van het lid Snijder-Hazelhoff van november 2005 ten behoeve van het versneld aanpakken van zwakke schakels in de Nederlandse kust en dijkversterking (Kamerstukken II 2005–2006, 30 300, nr. 9). De verschillen tussen raming en realisatie in het jaar 2008 worden in onderstaande tabel gepresenteerd.
| Specificatie | |||||
| (x € 1 000) | Raming | Realisatie | Verschil | Begr. | Art. |
| 1. Bereikbaarheid/voorfinanciering 12 mld pakket | 974 542 | 1 174 542 | 200 000 | IF | Divers |
| 2. Betere benutting hoofdwegen Dynamisch verkeersmanagement | 30 000 | 49 390 | 19 390 | IF | 12 |
| 3. Infrastructuur Noordvleugel | – | 16 000 | 16 000 | IF | 12 |
| 4. Betere benutting hoofdwegen Programma filevermindering | 21 914 | 17 553 | – 4 361 | IF | 12 |
| 5. Bijdrage systeemkosten tolheffing | – | 2 843 | 2 843 | IF | 17 |
| 6. Amendement Snijder-Hazelhoff | – | 2 391 | 2 391 | IF | 11 |
| 7. Praktijkproef verbetering doorstroming A10 A’dam | – | 1 733 | 1 733 | IF | 12 |
| 8. Quick Wins wegen/Aanpak knooppunten | – | 1 584 | 1 584 | IF | 12 |
| 9. Vit. infrastructuur-bescherming OV tegen terroristische aanslagen | – | 300 | 300 | VenW/IF | Divers |
| 10. Bereikbaarheid en stedelijke ontwikkeling | 237 178 | 237 178 | – | IF | Divers |
| 11. Voorfinanciering GIS | – 32 000 | – 32 000 | – | VenW | 36 |
| Totaal | 1 231 634 | 1 471 514 | 239 880 | ||
De belangrijkste verschillen (groter dan € 1 mln) zijn:
1. Het verschil betreft een mutatie bij Najaarsnota 2008, die samenhangt met het besluit van het kabinet om in 2008 € 200 mln toe te voegen aan het Infrastructuurfonds voor het Bereikbaarheid/voorfinanciering 12 mld pakket.
2. Het project Dynamisch verkeersmanagement van het Infrastructuur fonds heeft in 2007 vertraging opgelopen in het bestuurlijke afstemmingsproces met de regio. Deze vertraging is in 2008 ingelopen, wat heeft geleid tot een hogere realisatie (€ 20 mln).
3. Op de eerste plaats is het verschil het gevolg van het naar voren halen van middelen, vanwege reeds gemaakte kosten voor het project Noordvleugel van het Infrastructuurfonds bij Najaarsnota 2008 (€ 24,2 mln). Op de tweede plaats betreft de mutatie de aanpassing van de raming aan de werkelijke realisatie (€ 8,2 mln). Deze aanpassing is nodig, omdat een deel van de voorbereidingskosten voor het project pas in 2009 tot betaling komt.
4. Het verschil is te verklaren door de doorwerking van de bij Najaarsnota 2007 vermelde lagere uitgaven ten behoeve van het project Programma filevermindering van het Infrastructuurfonds (€ 27,9 mln) en het doorschuiven van middelen van 2008 naar 2009 bij Najaarsnota 2008 als gevolg van vertraging in het deelproject doorstroming A10 (€ 31,7 mln). Daarnaast betreft het verschil de aanpassing van de raming bij Slotwet 2008 aan de realisatie (€ 0,6 mln).
5. De mutatie betreft ten eerste de overboeking van middelen van artikel 15 Projecten in voorbereiding naar artikel 11 Verkeer en vervoer ten behoeve van het project Bijdrage systeemkosten tolheffing (€ 80 mln). Ten tweede zijn bij Najaarsnota 2008 middelen van dit project doorgeschoven naar het jaar 2009 (€ 69,2 mln) en daarmee in lijn gebracht met de programmering van het project. Ten derde is bij Slotwet 2008 de raming aangepast aan de realisatie (€ 8 mln). Deze verlaging wordt veroorzaakt door vertraging in de voorbereiding van het project.
6. Het verschil is het gevolg van de doorwerking van de bij Slotwet 2007 vermelde lagere uitgaven in 2007 ten behoeve van het versneld aanpakken van zwakke schakels in de Nederlandse kust en dijkversterking van het Infrastructuurfonds.
7. Bij Voorjaarsnota 2008 zijn middelen overgeboekt van artikel 15 Projecten in voorbereiding naar artikel 11 ten behoeven van het project Praktijkproef doorstroming A10 Amsterdam (€ 5 mln) van het Infrastructuurfonds. Door vertraging in de voorbereiding van het project en het goedkeuren van het plan van aanpak, is bij Slotwet 2008 de raming neerwaarts bijgesteld (€ 3,3 mln).
8. Het verschil betreft de overboeking van middelen bij Voorjaarsnota 2008 van artikel 15 Projecten in voorbereiding naar artikel 11 Verkeer en vervoer ten behoeve van het project Quick wins wegen van het Infrastructuurfonds (€ 4 mln) en de mutatie bij Slotwet 2008 (€ 2,4 mln) als gevolg van met het combineren van de aanpak van knooppunten met onderhoudswerkzaamheden waardoor het project wordt getemporiseerd.
Artikel 12 Bijdragen aan andere begrotingen in het kader van milieu en duurzaamheid
| Uitgavenraming vastgestelde begroting versus realisatie (x € 1000) | |
| Uitgaven | |
| Stand vastgestelde begroting 2008 | 256 946 |
| Realisatie 2008 | 223 459 |
| Verschil (+ = meer gerealiseerd dan oorspronkelijk geraamd) | – 33 487 |
Op dit artikel worden de bijdragen geraamd voor projecten in het kader van milieu en duurzaamheid. De verschillen tussen raming en realisatie in het jaar 2008 worden in onderstaande tabel gepresenteerd.
| Specificatie | |||||
| (x € 1 000) | Raming | Realisatie | Verschil | Begr. | Art. |
| 1. Enveloppele luchtkwaliteit (lokale maatregelen) | 40 000 | 422 | – 39 578 | VROM | 5 |
| 2. MEP | 73 200 | 109 100 | 35 900 | EZ | 4 |
| 3. Luchtkwaliteit | 102 600 | 72 143 | – 30 457 | VROM | 28 |
| 4. Bodemsanering | 16 700 | 8 203 | – 8 497 | VROM | 27 |
| 5. Milieutechnologie PromT | – | 5 577 | 5 577 | VROM | 30 |
| 6. Milieutechnologie EET/IS | 5 576 | 8 717 | 3 141 | EZ | 2 |
| 7. Duurzaamheid-Energiebesparingstender UKR | – | 2 497 | 2 497 | EZ | 4 |
| 8. Duurzaamheid-biobrandstoffen | 2 500 | 145 | – 2 355 | VenW | 36 |
| 9. Duurzaamheid-UKR | 4 620 | 2 527 | – 2 093 | EZ | 4 |
| 10. Luchtkwaliteit, LNV | 500 | 1 726 | 1 226 | LNV | 21 |
| 11. Duurzaamheid-Energietender in Technopartners Seed faciliteit | – | 750 | 750 | EZ | 4 |
| 12. Duurzaamheid-Ophoging budget EOS Demo-tender | – | 583 | 583 | EZ | 4 |
| 13. Groninger pijpleiding | 4 000 | 3 772 | – 228 | VROM | 27 |
| 14. Duurzaamheid-Europese aanbestedingsregeling CO2 opslag | 250 | 297 | 47 | VROM | 26 |
| 15. Westerschelde | 7 000 | 7 000 | – | LNV | 23 |
| Totaal | 256 946 | 223 459 | – 33 487 | ||
De belangrijkste verschillen (groter dan € 1 mln) zijn:
1. Het verschil betreft de aanpassing van de raming aan de realisatie van het project Luchtkwaliteit lokale maatregelen van het Ministerie van VROM bij Slotwet 2008 (€ 39,6 mln). De vertraging van dit project wordt veroorzaakt doordat de subsidieregeling later dan verwacht gereed kwam en de voorstellen van lokale overheden gedegen worden getoetst.
2. De realisatie is hoger dan geraamd, vanwege de doorwerking van de bij Slotwet 2007 vermelde lagere uitgaven van het project MEP van het Ministerie van Economische Zaken (€ 35,9 mln).
3. De mutatie betreft ten eerste de doorwerking van de bij Slotwet 2007 verwerkte kasversnelling van het project Luchtkwaliteit van het Ministerie van VROM (€ 21 mln). Ten tweede is bij Slotwet 2008 de raming aangepast aan de realisatie (€ 9,5 mln).
4. Het verschil is te verklaren door de doorwerking van de bij Slotwet 2007 vermelde lagere uitgaven (€ 3,7 mln) en het doorschuiven van middelen naar 2009 bij Najaarsnota 2008 (– € 11,5 mln) en Slotwet 2008 (€ 0,7 mln) van het project Bodemsanering van het Ministerie van VROM.
5. De mutatie betreft voornamelijk de overboeking van middelen van artikel 15 Projecten in voorbereiding naar artikel 12 Milieu en duurzaamheid ten behoeve van het project Milieutechnologie PromT van het Ministerie van VROM (€ 5,3 mln). Daarnaast is bij Slotwet 2008 de raming aangepast aan de realisatie (€ 0,2 mln).
6. Het verschil wordt veroorzaakt door de doorwerking van de bij Slotwet 2007 vermelde lagere uitgaven van het project Milieutechnologie EET/IS van het Ministerie van Economische Zaken (€ 3,1 mln).
7. De mutatie betreft de overboeking bij Voorjaarsnota 2008 van middelen van artikel 15 Projecten in voorbereiding naar artikel 12 Milieu en duurzaamheid ten behoeve van het project Energiebesparingstender UKR (€ 7 mln) en de aanpassing van de raming aan de realisatie bij Slotwet 2008 (€ 4,5 mln).
8. Het verschil betreft de aanpassing van de raming bij Voorjaarsnota 2008 (€ 0,2 mln) en Slotwet 2008 (€ 2,1 mln) van het project Biobrandstoffen van het Ministerie van VenW. De uitgaven zijn lager dan geraamd, omdat een aantal subsidieontvangers met een groot financieel belang niet tijdig hun afrekening voorzien van een accountantsverklaring heeft aangeleverd. Hierdoor vindt een deel van de uitgaven in 2009 plaats.
9. Het verschil bestaat uit de doorwerking van de bij Slotwet 2007 vermelde lagere uitgaven (€ 3,1 mln) en de aanpassing van de raming aan de realisatie bij Slotwet 2008 (€ 5,2 mln).
10. De uitgaven van het Project Luchtkwaliteit van het Ministerie van LNV zijn € 1,2 mln hoger dan geraamd, omdat in 2008 middelen vanuit het FES aanvullende middelen beschikbaar zijn gesteld aan het Ministerie van LNV ten behoeve van het Project Luchtkwaliteit.
Artikel 13 Bijdragen aan andere begrotingen in het kader van kennis en innovatie
| Uitgavenraming vastgestelde begroting versus realisatie (x € 1000) | |
| Uitgaven | |
| Stand vastgestelde begroting 2008 | 590 887 |
| Realisatie 200 | 533 508 |
| Verschil (+ = meer gerealiseerd dan oorspronkelijk geraamd) | – 57 379 |
Op dit artikel worden de bijdragen geraamd voor projecten in het kader van kennis en innovatie. De verschillen tussen raming en realisatie in het jaar 2008 worden in onderstaande tabel gepresenteerd.
| Specificatie | |||||
| (x € 1 000) | Raming | Realisatie | Verschil | Begr. | Art. |
| 1. Bsik-projecten | 136 254 | 103 029 | – 33 225 | Divers | Divers |
| 2. Diverse onderwijs projecten | 199 268 | 241 084 | 41 816 | Divers | Divers |
| 3. MS&ICT | 4 167 | 8 533 | 4 366 | Divers | Divers |
| 4. Vitale infrastructuur | 5 450 | 4 915 | – 535 | Divers | Divers |
| 5. Inn. programma’s en toponderzoek | 23 274 | 23 059 | – 215 | Divers | Divers |
| 6. Overig | 222 474 | 152 888 | – 69 586 | Divers | Divers |
| Totaal | 590 887 | 533 508 | – 57 379 | ||
In Bijlage II bij dit jaarverslag vindt u een uitgebreide specificatie van de verschillen op artikel 13 Kennis en innovatie.
De belangrijkste verschillen zijn:
1. Het verschil wordt voornamelijk veroorzaakt door het soms sneller, maar met name trager verlopen van de desbetreffende Bsik-projecten. Vooral de Bsik-projecten van het Ministerie van EZ hebben vertraging opgelopen (in totaal € 26,4 mln lager dan geraamd).
2. De mutatie heeft ten eerste betrekking op de overboeking van middelen bij Voorjaarsnota 2008 van artikel 15 Projecten in voorbereiding naar artikel 13 Kennis en innovatie ten behoeve van het project Beroepsonderwijs in bedrijf van het Ministerie van OCW (€ 74 mln). Ten tweede betreft de mutatie het doorschuiven van middelen naar latere jaren voor het project Leren door te experimenteren (€ 11,8 mln) en Rendement en excellentie (€ 9,4 mln) van het Ministerie van OCW en de projecten Onderwijs en ondernemerschap (€ 7,3 mln) en Fonds beroepsonderwijs – bedrijfsleven (€ 4,2 mln) van het Ministerie van EZ.
6. Door het trager verlopen van diverse projecten, is de realisatie lager dan de raming. De vertraging betreft vooral de volgende projecten:
• CTMM (€ 30 mln), Holst Center (€ 10,3 mln), Innovatievouchers (€ 8,9 mln), Technostarters (€ 3 mln) en Kenniswijk (€ 2,6 mln) van het Ministerie van EZ.
• Kennis voor klimaat van het Ministerie van VROM (€ 6,8 mln);
• TTI Farma (€ 6,4 mln) en RSV (€ 2,9 mln) van het Ministerie van VWS;
• Plantkundig onderzoek van het Ministerie van LNV (€ 1,6 mln).
Artikel 14 Bijdragen aan andere begrotingen in het kader van ruimtelijke ordening
| Uitgavenraming vastgestelde begroting versus realisatie (x € 1000) | |
| Uitgaven | |
| Stand vastgestelde begroting 2008 | 165 099 |
| Realisatie 2008 | 154 499 |
| Verschil (+ = meer gerealiseerd dan oorspronkelijk geraamd) | – 10 600 |
Op dit artikel worden de bijdragen geraamd voor projecten in het kader van ruimtelijk ordening. De verschillen tussen raming en realisatie in het jaar 2008 worden in onderstaande tabel gepresenteerd.
| Specificatie | |||||
| (x € 1 000) | Raming | Realisatie | Verschil | Begr. | Art. |
| 1. BIRK + saneringsregeling | 100 609 | 53 029 | – 47 580 | VROM | 6 |
| 2. Vitaliteit steden/Sleutelprojecten | 35 332 | 76 085 | 40 753 | VROM | 25 |
| 3. BIRK/W4 Leiderdorp | 24 158 | – | – 24 158 | VenW | 12 |
| 4. Greenports | – | 11 888 | 11 888 | LNV | 22 |
| 5. Planvormingskosten NoRu | – | 5 641 | 5 641 | VROM | 2 |
| 6. Mooi Nederland | – | 1 830 | 1 830 | VROM | 2 |
| 7. Archeologisch bodemonderzoek (Malta) | – | 1 026 | 1 026 | OCW | 14 |
| 8. BIRK/A2 Maastricht | 5 000 | 5 000 | – | IF | 12 |
| Totaal | 165 099 | 154 499 | – 10 600 | ||
De verschillen zijn:
1. De mutatie betreft ten eerste de doorwerking in het jaar 2008 van de bij Najaarsnota 2007 en Slotwet 2007 vermelde lagere uitgaven voor het project BIRK en saneringsregeling van het Ministerie van VROM (€ 44 mln). Ten tweede zijn bij Najaarsnota 2008 (€ 87,9 mln) en Slotwet 2008 (€ 3,7 mln) middelen doorgeschoven naar latere jaren door vertraging in diverse BIRK-projecten ten opzichte van de eerdere prognose.
2. De mutatie is het resultaat van de doorwerking van de bij Najaarsnota 2007 en Slotwet 2007 vermelde lagere uitgaven (€ 242,4 mln) en de bij Najaarsnota 2008 (€ 201,2 mln) en Slotwet (€ 0,3 mln) doorgeschoven middelen van het project Sleutelprojecten van het Ministerie van VROM.
3. In verband met het opnieuw moeten vaststellen van het tracébesluit, zijn de middelen voor het BIRK-project W4 Leiderdorp van het Ministerie van VenW bij Najaarsnota 2008 doorgeschoven naar het jaar 2011.
4. Het verschil betreft de overboeking van middelen van artikel 15 Projecten in voorbereiding naar artikel 14 ten behoeve van het project Greenports van het Ministerie van LNV bij Najaarsnota 2008.
5. Bij Slotwet 2008 zijn middelen overgeboekt van artikel 15 Projecten in voorbereiding naar artikel 14 ten behoeve van het project Planvormingskosten van het Ministerie van VROM.
6. De mutatie wordt veroorzaakt door de overboeking van middelen bij Najaarsnota 2008 van artikel 15 Projecten in voorbereiding naar artikel 14 Ruimtelijke ordening ten behoeve van het project Mooi Nederland van het Ministerie van VROM (€ 3 mln) en de aanpassing aan de realisatie bij Slotwet 2008 (€ 1,2 mln).
7. Het verschil bestaat uit de doorwerking in het jaar 2008 van de bij Najaarsnota 2007 en Slotwet 2007 vermelde lagere uitgaven voor het project Malta van het Ministerie van OCW (€ 7,1 mln) en het doorschuiven van middelen naar 2009 bij Najaarsnota 2008 (€ 3,9 mln) en Slotwet 2008 (€ 2,2 mln) als gevolg van vertraging in de uitvoering.
Artikel 15 Projecten in voorbereiding
| Uitgavenraming vastgestelde begroting versus realisatie (x € 1000) | |
| Uitgaven | |
| Stand vastgestelde begroting 2008 | 465 409 |
| Realisatie 2008 | – |
| Verschil (+ = meer gerealiseerd dan oorspronkelijk geraamd) | – 465 409 |
Op het artikel «Projecten in voorbereiding» worden bijdragen geraamd aan projecten waarvoor door de Fes-beheerders aan de betrokken departementen nog geen daadwerkelijke (definitieve) toezegging heeft plaatsgevonden, omdat deze projecten nog in de voorbereidende fase zijn. Daarnaast worden op dit artikel alle middelen geraamd die wel zijn toegezegd, maar nog niet zijn overgeheveld naar de desbetreffende departementale begrotingen. Voor zover middelen niet in 2008 werden aangewend, schuiven ze ten behoeve van die projecten door naar latere jaren.
Het verschil bestaat uit:
1. Het doorschuiven van een bedrag van circa € 140 mln uit 2007 naar 2008 bij Voorjaarsnota 2008 (diverse projecten).
2. Meerdere mutaties bij Voorjaarsnota 2008, Najaarsnota 2008 en Slotwet 2008 (in totaal circa € 210 mln), die de overboeking van middelen van artikel 15 Projecten in voorbereiding naar de desbetreffende uitgavenartikelen betreffen.
3. Het doorschuiven van de overige middelen (circa € 395 mln) bij Slotwet 2008 naar latere jaren.
2.2 Toelichting bij de ontvangstenartikelen
Artikel 21 Ontvangsten uit aardgasbaten
| Ontvangstenraming vastgestelde begroting versus realisatie (x € 1000) | |
| Ontvangsten | |
| Stand vastgestelde begroting 2008 | 2 120 245 |
| Realisatie 2008 | 2 382 980 |
| Verschil (+ = meer gerealiseerd dan oorspronkelijk geraamd) | 262 735 |
In het Coalitieakkoord is afgesproken dat het Fes een vaste voeding krijgt die niet meer fluctueert als gevolg van mutaties in de gasbaten. Daarom wordt – vooruitlopend op een wijziging van de Wet Fonds economische structuurversterking, Stb. 1996, 51 en 52 (Feswet) en op basis van de tweede suppletore begrotingswet 2008 – in het jaar 2008 de gasbatenvoeding van het fonds gevormd door de niet-belastingontvangsten van de staat uit aardgasbaten voor het bedrag dat daarvoor in de begrotingsstaat is opgenomen. Het in de begrotingsstaat opgenomen bedrag komt overeen met de totale uitgaven geraamd in het jaar 2008.
De voeding uit aardgasbaten wordt derhalve niet meer berekend als een percentage van de gasbaten en komt overeen met de gerealiseerde kasuitgaven in 2008 van € 2 383 mln.
Artikel 22 Voeding uit incidentele baten
| Ontvangstenraming vastgestelde begroting versus realisatie (x € 1000) | |
| Ontvangsten | |
| Stand vastgestelde begroting 2008 | 589 730 |
| Realisatie 2008 | – |
| Verschil (+ = meer gerealiseerd dan oorspronkelijk geraamd) | – 589 730 |
Door de hierboven toegelichte manier van vaststellen van de gasbatenvoeding van het fonds is de Fes-voeding uit incidentele baten niet meer relevant en is derhalve komen te vervallen.
Artikel 31 Voordelig eindsaldo/beginsaldo
| Uitgavenraming vastgestelde begroting versus realisatie (x € 1000) | ||
| Uitgaven (eindsaldo) | Ontvangsten (beginsaldo) | |
| Stand vastgestelde begroting 2008 | 3 582 917 | 3 582 917 |
| Realisatie 2008 | – | – |
| Verschil (+ = meer gerealiseerd dan oorspronkelijk geraamd) | – 3 582 917 | – 3 582 917 |
Het verschil houdt verband met de nieuwe voedingssystematiek van het Fes, waarbij de ontvangsten bij begrotingswet worden vastgesteld. Hierdoor is het niet meer nodig het batig of nadelig eindsaldo van het fonds van het jaar 2007 toe te voegen aan het beginsaldo van het begrotingsjaar 2008 en latere jaren. Dit boekhoudkundige saldo was in beginsel belegd met uitgaven in de jaren na deze kabinetsperiode en was niet beschikbaar om extra uitgaven uit te financieren. Omdat de ontvangsten uit aardgasbaten in het jaar 2008 en later zo zijn vastgesteld dat de uitgaven in enig jaar gedekt kunnen worden is het voordeling eindsaldo 2007 niet meer relevant.
| Saldibalans per 31 december 2008 van het Fonds economische structuurversterking (bedragen x € 1 mln) | |||
| Uitgaven ten laste van de begroting | 2 383,0 | Ontvangsten ten gunste van de begroting | 2 383,0 |
| Afdracht ten gunste van Ministerie van Financiën | 4 667,1 | – | |
| Rekening-courant RIC ultimo 2008 | – | Rekening-courant RIC ultimo 2007 | 4 667,1 |
| Extra-comptabele vordering | 137,8 | Tegenrekening extra-comptabele vordering | 137,8 |
| Totaal | 7 187,9 | Totaal | 7 187,9 |
Omdat regelgeving op het punt van autorisatie voorschrijft dat uitgaven en ontvangsten in de jaarrekening altijd rekenkundig naar boven worden afgerond, is de optelling van de uitgaven in de jaarrekening altijd hoger dan de werkelijke begrotingsbelasting. Daardoor zijn de saldo’s rekening-courant in werkelijkheid iets hoger dan in de jaarrekening. Zodra dit verschil significant wordt, zal de Fes-begroting hiervoor worden gecorrigeerd.
Toelichting (bedragen x € 1000)
Uitgaven ten laste van de begroting (2 382 980)
Betreft de in 2008 verrekende bijdragen aan andere departementen (€ 2 382 980)
Afdracht ten gunste van Ministerie van Financien( 4 667 090)
Dit betreft de afdracht van de Rijks Hoofd Boekhouding rekening FES naar het Ministerie van Financiën, vanwege de nieuwe voedingssystematiek van het Fes (€ 4 667 090).
Rekening-courant RIC ultimo 2008 (€ 0)
Saldo op valutadatum 31 december 2008.
Extra comptabele Vordering (Voorfinanciering € 137 840)
Per 31 december 2008 lopen nog drie FES-toezeggingen waarin sprake is van voorfinanciering voor in totaal 229,1 mln.:
• Voorfinanciering GIS € 137 mln.
• Beelden voor de toekomst van het Ministerie van OCW: betreft een voorfinanciering van € 64,2 mln.;
• Respiratoir Syncytieel Virus (RSV) van het Ministerie van VWS: betreft een voorfinanciering van € 27,9 mln.
Per 31 december 2007 is een bedrag ad € 169,8 mln feitelijk voorgefinancierd. In 2008 is hierop terugontvangen een bedrag ad € 32 mln, dat conform de bestendige gedragslijn in mindering van bezwaar op artikel 11 van de Fes begroting is verantwoord. Het eindsaldo 2008 aan voorfinanciering bedraagt € 137,8 mln.
• Voorfinanciering GIS € 137 mln
• Respiratoir Syncytieel Virus (RSV) van het Ministerie van VWS: € 840 000,–.
Ontvangsten ten gunste van de begroting (€ 2 382 980)
Betreft de in 2008 verrekende ontvangsten.
Rekening-courant RIC ultimo 2007 (€ 4 667 090)
Saldo op valutadatum 31 december 2007.
| Specificatie toezeggingsbrieven | |||
| Ten behoeve van | Toegezegd (mln) | Betaald t/m 2008 (mln) | Status |
| V&V Impuls | 2 777,3 | 2 777,3 | afgerond |
| Overig V&V IF | 887,6 | 887,6 | |
| Overig V&V VROM | 11,3 | 11,1 | afgerond |
| Voorfinanciering GIS | 169,0 | 169,0 | |
| Terugbetaling voorfinanciering GIS | – 32,0 | ||
| Hubertustunnel | 11,4 | 11,4 | afgerond |
| Enveloppe mobiliteit | 492,0 | 492,0 | afgerond |
| Amendement Snijder-Hazelhoff | 50,0 | 22,1 | |
| Bodemsanering VROM | 136,1 | 135,0 | afgerond |
| Bodem V&V/VINEX | 69,5 | 69,7 | afgerond |
| Bodem NS | 22,7 | 22,7 | afgerond |
| NOBIS | 11,3 | 11,3 | afgerond |
| HPCN | 15,9 | 15,3 | afgerond |
| Agro-ketenmanagement | 13,6 | 13,6 | afgerond |
| Transporttechnologie | 15,9 | 15,9 | afgerond |
| Ondergronds bouwen | 18,2 | 18,2 | afgerond |
| LWI | 18,2 | 18,1 | afgerond |
| MIBITON | 9,1 | 9,0 | afgerond |
| Mainport Rotterdam | 11,3 | 11,3 | afgerond |
| Marin | 45,4 | 45,4 | afgerond |
| Kenniswijk | 33,7 | 29,9 | |
| Betuweroute | 2 814,4 | 2 814,4 | afgerond |
| HSL | 1 710,3 | 1 710,3 | |
| SWAB | 549,4 | 549,4 | afgerond |
| Bereikbaarheid/voorfinanciering | 5 456,4 | 5 456,4 | |
| Nieuwe Sleutelprojecten VROM | 338,3 | 116,8 | |
| NSP Rotterdam (VenW) | 3,0 | ||
| Milieutechnologie (EET)/SPS IS | 72,6 | 72,6 | |
| Milieutechnologie (ProMT) | 45,4 | 26,6 | |
| Kennis NIDO | 12,7 | 12,7 | afgerond |
| Kennis SKB | 15,9 | 15,9 | afgerond |
| Kennis OLS | 4,1 | 4,1 | afgerond |
| Kennis experiment. Faciliteiten | 11,3 | 11,3 | afgerond |
| Kennis Gigaport | 64,4 | 64,4 | afgerond |
| Kennis Konnekt | 15,9 | 15,9 | afgerond |
| Kennis EMR | 15,9 | 15,9 | afgerond |
| Kennis Watergraafsmeer | 13,6 | 13,6 | afgerond |
| Kennis Biomade | 6,8 | 6,8 | afgerond |
| Kennis Technocentra | 91,1 | 71,7 | |
| KLICT | 13,2 | 13,2 | afgerond |
| Delfts kenniscluster | 19,1 | 19,1 | afgerond |
| Bereikbaarh en stedelijke ontwikkeling | 3 731,7 | 3 731,7 | |
| Impuls 2001: Kennis | 491,6 | 396,1 | |
| Natuur milieu en stedelijke ontwikkeling (bedrijventerreinen) | 47,7 | 47,7 | |
| Kennis onderzoek en innovatie (EZ) | 238,7 | 200,6 | |
| Kennis onderzoek en innovatie (OCW) | 119,4 | 97,1 | |
| BIRK&Saneringsregeling | 333,6 | 213,1 | |
| BIRK-projecten VenW/IF | 80,1 | 23,2 | |
| BIRK Narionale Landschappen (LNV) | 15,1 | ||
| FES-brug | 1 540,1 | 1 540,1 | afgerond |
| ICES/KIS-3 impuls (BSIK) | 801,2 | 515,3 | |
| Modernisering VMBO scholen, OCW | 283,7 | 254,6 | |
| Modernisering VMBO scholen, LNV | 16,3 | 16,3 | |
| VVE | 19,0 | 19,0 | |
| Beroepskolom MBO, OCW | 76,7 | 76,7 | afgerond |
| Beroepskolom MBO, LNV | 4,3 | 4,3 | afgerond |
| Innovatievouchers | 60,0 | 27,6 | |
| Faciliteiten nanotechnologie (cleanrooms) | 17,0 | 17,0 | afgerond |
| Holst Center | 40,0 | 28,7 | |
| Technostarters | 12,0 | 4,5 | |
| Plantkundig onderzoek | 9,0 | 2,7 | |
| TNO Automotive | 10,8 | 10,8 | afgerond |
| Sleutelgebieden | 40,0 | 17,0 | |
| Westerschelde (inrichten EHS) | 30,0 | 15,0 | |
| Zuidas | 100,0 | ||
| Monumenten (restauratie rijksmonum.) | 100,0 | 100,0 | |
| Malta (archeologisch bodemonderzoek) | 10,0 | 3,9 | |
| Topinstituut Farma | 130,8 | 44,1 | |
| Bodemsanering, VROM | 50,3 | 21,5 | |
| Luchtkwaliteit VROM | 390,1 | 298,7 | |
| Luchtkwaliteit V&W (roetfilters) | 9,6 | 9,6 | |
| Luchtkwaliteit LNV | 3,3 | 2,8 | |
| Transgene gewassen | 10,1 | 3,9 | |
| Grootschalige researchfaciliteiten | 100,7 | 82,9 | |
| Transitie samenwerking TU’s | 50,3 | 20,1 | |
| Inn.progr. en toponderzoek-GATE | 10,1 | 5,1 | |
| Inn.progr. en toponderzoek-Haaglanden | 3,0 | 0,4 | |
| Inn.progr. en toponderzoek-Phytophthora | 10,0 | 3,0 | |
| Inn.progr. en toponderzoek-WCFS+ | 33,2 | 13,7 | |
| Inn.progr. en toponderzoek-scheidingstechnologie PPS | 15,1 | 4,3 | |
| Inn.progr. en toponderzoek-technostarters in de creatieve industrie | 5,0 | 1,1 | |
| Inn.progr. en toponderzoek-potato genoom sequencing | 3,0 | 1,8 | |
| Inn.progr. en toponderzoek-TTI Groene Genetica | 20,1 | 4,7 | |
| Inn.progr. en toponderzoek-VIA, Just | 3,1 | 0,3 | |
| Inn.progr. en toponderzoek-VIA (ICT schil CT infobox), BZK | 1,9 | 1,9 | |
| Inn.progr. en toponderzoek-uitwerking voorstel RSV | 1,0 | 1,0 | |
| Inn.progr. en toponderzoek-uitwerking voorstel/init. Kn Passie | 3,7 | 3,6 | |
| Inn.progr. en toponderzoek-uitwerking voorstel NICIS | 0,8 | 0,8 | afgerond |
| Inn.progr. en toponderzoek-uitwerking voorstel/init. Kn ITER | 3,6 | 3,6 | |
| Inn.progr. en toponderzoek-uitwerking voorstel/init. Kn Delta-instituut | 3,7 | 3,7 | |
| Vit. Infra-compartimentering dijken | 2,0 | 0,4 | |
| Vit. Infra-cybercrime | 4,0 | 3,9 | |
| Vit. Infra-centrale technische fall back voorziening | 5,0 | 5,0 | |
| Vit. Infra-bescherming tegen elektronische aanvallen | 1,5 | ||
| Vit. Infra-nationaal adviescentrum vitale infrastructuren (NAVI) | 5,0 | 2,5 | |
| Vit. Infra-XIRAF | 2,3 | 1,1 | |
| Vit. Infra-reconstructie dmv 3D camerabeelden | 2,9 | 1,4 | |
| Vit. Infra-CBRN-security | 1,4 | 0,9 | |
| Vit. Infra-cameratoezicht sensoring en triggering | 1,0 | ||
| Vit.infra-bescherming OV tegen terroristische aanslagen | 5,0 | 5,0 | |
| MS&ICT-Madonna | 1,2 | 1,0 | |
| MS&ICT-Koala | 1,2 | 1,1 | |
| MS&ICT-Opschaling beveiligingsketens | 1,2 | 1,2 | |
| MS&ICT-Contentstimuleringsregeling | 1,2 | 1,2 | |
| MS&ICT-MulitModaal Mobiliteitsplatform | 1,2 | 1,2 | |
| MS&ICT-Choice | 0,8 | 0,4 | |
| MS&ICT-Kiss | 1,1 | 0,5 | |
| MS&ICT-Innovatief jongerenportaal | 0,7 | 0,1 | |
| MEP | 993,6 | 111,8 | |
| Bijdrage systeemkosten tolheffing | 100,7 | 2,8 | |
| MS&ICT-Frequentie Nu: Games Atelier | 0,5 | 0,5 | |
| MS&ICT-Groeien door Games | 1,2 | 1,1 | |
| MS&ICT-Leren in een virtuele wereld | 1,2 | 0,7 | |
| MS&ICT-Games to learn | 1,1 | 0,5 | |
| MS&ICT-LOGO | 0,6 | 0,6 | |
| MS&ICT-Virtuele games als uitdagend Leermiddel | 1,1 | 0,3 | |
| MS&ICT-Telemedisch Centrum Nederland | 1,2 | 1,1 | |
| MS&ICT-Landelijke uitrol sectorspecifiek EPD | 1,0 | 0,7 | |
| MS&ICT-Opschaling VideoTeleconsult in de revalidatiezorg | 1,0 | 0,6 | |
| MS&ICT-Business games a la carte | 1,2 | 1,0 | |
| MS&ICT-Slimmer veilig | 0,8 | 0,3 | |
| MS&ICT-Beste Zorg Beloond | 1,0 | 0,6 | |
| MS&ICT-Toegankelijke Internetbehandeling | 0,6 | 0,3 | |
| MS&ICT-Multi-VIT | 1,0 | 0,2 | |
| MS&ICT-Beter voorbereid op incidenten en rampen | 0,3 | 0,3 | |
| MS&ICT-Wereldscholen | 0,3 | ||
| MS&ICT-MediaMania | 0,6 | ||
| MS&ICT-Special learning | 0,1 | ||
| MS&ICT-Digitale leergemeenschap | 0,3 | ||
| MS&ICT-SVP | 0,8 | ||
| MS&ICT-Les 2.0 | 1,1 | ||
| Duurzaamheid-UKR | 15,4 | 2,5 | |
| Duurzaamheid-Biobrandstoffen | 19,9 | 2,4 | |
| Duurzaamheid-Europese aanbestedingsregeling CO2 opslag | 60,0 | 0,5 | |
| Duurzaamheid-UKR CO2 afvangtechnologie | 20,0 | ||
| Duurzaamheid-Energietender in Technopartner Seed Faciliteit | 8,0 | 0,8 | |
| Duurzaamheid-Innovatieprogramma duurzaam openbar busvervoer | 10,0 | ||
| Duurzaamheid-ophogen budget EOS Demoregelingtender | 2,6 | 0,6 | |
| Duurzaamheid-Verhoging van het budget voor vierde tender UKR | 25,0 | ||
| Duurzaamheid-Energiebesparingstender URK | 10,0 | 2,5 | |
| Duurzaamheid-Innovatieve Energiebesparing en Duurzame WGO | 14,5 | ||
| Duurzaamheid-Innovatieve Energiebesparing en Duurzame WGO, EZ | 14,0 | ||
| Duurzaamheid-Energy Efficiency Bedrijfsleven | 19,0 | ||
| Duurzaamheid-Verhoging budget besparingstender UKR | 4,1 | ||
| Parelsnoer | 35,0 | 19,5 | |
| Impuls veterinaire aviaire influenza | 10,0 | 4,9 | |
| TTI watertechnologie | 17,5 | 9,0 | |
| NICIS | 15,0 | 4,2 | |
| Centre for Translational Molecular Medicine | 75,0 | 5,5 | |
| ITER | 15,0 | 15,0 | |
| RSV | 27,9 | 0,8 | |
| Rendement&excellentie | 50,0 | 0,6 | |
| Investeringsagenda beta&techniek | 60,0 | 37,9 | |
| Leren door te experimenteren | 25,0 | 1,7 | |
| Fonds «versterking beroepsonderwijs-bedrijfsleven» (incl. Regie regionale keten) | 55,1 | 5,6 | |
| Beroepsonderijs in bedrijf | 175,4 | 161,0 | |
| Beelden voor de toekomst | 154,2 | 36,9 | |
| Onderwijs&ondernemerschap | 20,0 | 0,7 | |
| VVE (versnelling) | 45,0 | 31,9 | |
| Programma filevermindering (betere benutting hoofdwegen) | 65,0 | 32,8 | |
| Dynamisch verkeersmanagement (betere benutting hoofdwegen) | 50,0 | 49,4 | |
| Slimme benuttingsmaatregelen spoor | 20,0 | ||
| Groninger pijpleiding | 9,0 | 4,8 | |
| Luchtkwaliteit Lokale maatregelen | 150,7 | 0,4 | |
| Kennis voor klimaat | 50,0 | 3,2 | |
| Biomedical materials | 45,0 | 5,1 | |
| Genomics | 245,0 | 12,0 | |
| Quick Wins Wegen/Aanpak knooppunten | 50,0 | 1,6 | |
| Praktijkproef verbetering doorstroming A10 Amsterdam | 50,0 | 1,7 | |
| Quick Wins Vaarwegen | 55,0 | ||
| Besluit Randstad Urgent (Noordvleugel) | 3 278,0 | 16,0 | |
| Greenports | 27,1 | 11,9 | |
| Mooi Nederland | 35,0 | 1,8 | |
| Planontwikkelingskosten NoRu | 17,7 | 5,6 | |
| Synergie KRW | 115,0 | ||
| Innovatie KRW | 35,0 | ||
| Apeldoorn Kanaalzone | 11,0 | ||
| Leiden BioScience Park | 10,0 | ||
| HST Cargo | 11,0 | ||
| Luchtkwaliteit VROM (nieuw geld) | 150,0 | ||
| Totaal uitgaven | 31 815,9 | 24 301,7 | |
| Specificatie Artikel 13 Bijdragen aan andere begrotingen in het kader van kennis en innovatie | |||||
| (x € 1 000) | Raming | Realisatie | Verschil | Begr. | Art. |
| 1. Bsik-projecten | |||||
| Kennis Bsik EZ | 55 564 | 29 183 | – 26 381 | EZ | 2 en 4 |
| Kennis Bsik OCW | 32 794 | 39 504 | 6 710 | OCW | 16 |
| Kennis Bsik IF (Transumo) | 8 100 | 3 000 | – 5 100 | IF | Divers |
| Kennis Bsik LNV | 6 000 | 2 788 | – 3 212 | LNV | 26 |
| Kennis Bsik VWS | 7 920 | 5 059 | – 2 861 | VWS | 42 |
| Kennis Bsik VROM | 19 566 | 17 107 | – 2 459 | VROM | Divers |
| Kennis Bsik VenW (Leven met water en processysteeminnovatie) | 6 310 | 6 388 | 78 | VenW | Divers |
| 2. Diverse onderwijs projecten | |||||
| Beroepsonderwijs in bedrijf (totaal) | – | 77 029 | 77 029 | OCW | 4 |
| Leren door te experimenteren | 12 500 | 748 | – 11 752 | OCW | 3 |
| Rendement en excellentie | 10 000 | 575 | – 9 425 | OCW | 7 |
| Onderwijs en ondernemerschap | 8 000 | 661 | – 7 339 | EZ | 3 |
| Fonds beroepsonderwijs – bedrijfsleven | 8 250 | 4 010 | – 4 240 | EZ | 3 en 5 |
| Leren en werken (Beroepsonderwijs in bedrijf) | 3 000 | – | – 3 000 | OCW | 4 |
| VVE | 8 100 | 8 965 | 865 | OCW | 1 en 19 |
| Beelden voor de toekomst | 23 810 | 24 561 | 751 | OCW | 14 |
| Kennis, onderzoek en innovatie, EZ | 18 888 | 18 200 | – 688 | EZ | 2 |
| VMBO/funderend onderwijs | – | – 561 | – 561 | OCW | 1 en 3 |
| Investeringsagenda beta en techniek | 24 500 | 24 652 | 152 | OCW | 1, 3 en 6 |
| Versnelling VVE | 22 500 | 22 525 | 25 | OCW | 1 |
| VMBO/funderend onderwijs | – | – 4 | – 4 | LNV | 26 |
| Kennis, onderzoek en innovatie | 11 944 | 11 947 | 3 | OCW | 16 |
| Kennis ICT en onderwijs | 47 776 | 47 776 | – | OCW | 10 |
| 3. MS&ICT | |||||
| Contentstimuleringsregeling | – | 1 200 | 1 200 | OCW | 10 |
| Beste zorg beloond | – | 621 | 621 | VWS | 42 |
| KiSS | – | 536 | 536 | JenG | 2 |
| Business games a la carte | – | 402 | 402 | OCW | 10 |
| Choice | – | 394 | 394 | JenG | 2 |
| Toegankelijke internetbehandeling | – | 338 | 338 | VWS | 42 |
| Slimmer veilig | – | 265 | 265 | BZK | 4.2 |
| Beter voorbereid op incidenten en rampen | – | 250 | 250 | BZK | 4.2 |
| Groeien door games | 360 | 600 | 240 | OCW | 10 |
| Leren is een virtuele wereld | 480 | 240 | – 240 | OCW | 10 |
| MultiModaal Mobiliteitsplatform | 240 | 438 | 198 | VenW | 35 |
| Multi-VIT | – | 198 | 198 | BZK | 4.2 |
| LOGO | 297 | 423 | 126 | OCW | 10 |
| Virtuele Games als uitdagend Leermiddel | 330 | 207 | – 123 | OCW | 10 |
| Koala | 120 | – | – 120 | VWS | 42 |
| Innovatief jongerenportaal | – | 110 | 110 | JenG | 2 |
| Games to Learn | 428 | 399 | – 29 | OCW | 10 |
| Madonna | 400 | 400 | – | VWS | 42 |
| Frequentie Nu: Games atelier | 208 | 208 | – | OCW | 10 |
| TeleMedisch Centrum Nederland | 448 | 448 | – | VWS | 42 |
| Landelijke uitrol sectorspecifieke EDP | 493 | 493 | – | VWS | 42 |
| Opschaling Video Teleconsult | 363 | 363 | – | VWS | 42 |
| 4. Vitale Infrastructuur | |||||
| Compartimentering dijken | 500 | 189 | – 311 | IF | 11 |
| Bescherming tegen elektronische aanvallen | 300 | – | – 300 | BZK | 5.1 |
| Reconstructie dmv 3D camerabeelden | 900 | 638 | – 262 | Just | 13 |
| NAVI | 2 000 | 2 208 | 208 | BZK | 15.2 |
| CBRN-security | – | 173 | 173 | Just | 13 |
| XIRAF | 750 | 648 | – 102 | Just | 13 |
| Cybercrime | 1 000 | 1 059 | 59 | EZ | 10 |
| 5. Inn. programma’s en toponderzoek | |||||
| VIA (ICT schil CT infobox) | – | 1 870 | 1 870 | BZK | 5.1 |
| WCFS+ | 8 250 | 10 000 | 1 750 | EZ | 2 |
| Technostarters in de creative industrie | 1 250 | 13 | – 1 237 | EZ | 2 |
| Scheidingstechnologie PPS | 3 750 | 2 514 | – 1 236 | EZ | 2 |
| Haaglanden | 1 000 | – 146 | – 1 146 | IF | 11 |
| VIA | 1 000 | 262 | – 738 | Just | 13 |
| Potato genoon sequencing | 750 | 1 200 | 450 | LNV | 26 |
| TTI Groene Genetica | 4 000 | 4 170 | 170 | LNV | 26 |
| Voorstel RSV | – 50 | – 50 | VWS | 41 | |
| Voorstel Passie | – 48 | – 48 | Def | 25 | |
| GATE | 2 000 | 2 000 | – | OCW | 16 |
| Phytophthora | 1 274 | 1 274 | – | LNV | 26 |
| 6. Overig | |||||
| CTMM | 33 750 | 3 757 | – 29 993 | EZ | 2 |
| Holst Center | 18 300 | 8 000 | – 10 300 | EZ | 2 |
| Innovatievouchers | 24 000 | 15 150 | – 8 850 | EZ | 2 |
| Kennis voor klimaat | 10 000 | 3 200 | – 6 800 | VROM | 8 |
| TTI Farma | 34 433 | 28 000 | – 6 433 | VWS | 42 |
| NICIS | – | 3 398 | 3 398 | WWI | 37 |
| Technostarters | 3 000 | – | – 3 000 | EZ | 2 |
| RSV | 3 700 | 840 | – 2 860 | VWS | 41 |
| Kenniswijk | 3 000 | 404 | – 2 596 | EZ | 10 |
| Plantkundig onderzoek | 2 395 | 750 | – 1 645 | LNV | 21 |
| Impuls veterinaire aviaire influenza | 3 500 | 4 861 | 1 361 | LNV | 26 |
| BMM | 5 000 | 4 067 | – 933 | EZ | 2 |
| TTI Watertechnologie | 7 000 | 6 130 | – 870 | EZ | 2 |
| Technocentra | 9 136 | 8 987 | – 149 | OCW | 5 |
| Sleutelgebieden | 10 222 | 10 306 | 84 | EZ | 2 |
| Transgene gewassen | 2 400 | 2 400 | – | VROM | 29 |
| Grootschalige research faciliteiten | 22 822 | 22 822 | – | OCW | 16 |
| Transitie samenwerking TU’s | 10 066 | 10 066 | – | OCW | 7 |
| Parelsnoer | 7 750 | 7 750 | – | OCW | 16 |
| Genomics | 12 000 | 12 000 | – | OCW | 16 |
| Totaal | 590 887 | 533 508 | – 57 379 | ||
Op de drempel van de 21e eeuw: het investeringsprogramma voor de ruimtelijkeconomische structuurversterking (1999–2010) (kamerstukken II, 1998–1999, 25 017, nr. 11, 23 oktober 1998)