A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL
Wetsartikel 1 (uitgaven/verplichtingen en ontvangsten)
De begrotingsstaten die onderdeel uitmaken van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2008 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het ministerie van Financiën (IXB).
De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).
Deze 2e suppletoire begroting bevat de voorgestelde wijzigingen ten opzichte van de 1e suppletore begroting 2008. De begroting bestaat uit 7 beleidsartikelen en 2 niet-beleidsartikelen. De beleidsartikelen weerspiegelen bijna het gehele werkterrein van het Ministerie van Financiën; het beheer van de staatsschuld en het kasbeleid zijn opgenomen in de begroting van Nationale Schuld (IX-A).
In paragraaf 2.1 is een overzicht opgenomen van de belangrijkste mutaties (= € 10 mln.).
Paragraaf 2.2 bevat per beleidsartikel een tabel budgettaire gevolgen van beleid. Voor zover dit van toepassing is, worden de garantieverplichtingen en de daarbij behorende uitgaven en ontvangsten in een aparte tabel gepresenteerd. In de tabel is bij de beleidsartikelen door middel van de regel «waarvan juridisch verplicht» informatie over de budgetflexibiliteit opgenomen. Het nog niet juridisch verplichte deel van de geraamde programma-uitgaven (peildatum 1 oktober 2008) vormt een indicatie voor de mate van budgetflexibiliteit. Een groot deel van de apparaatsuitgaven betreft personele uitgaven. Deze zijn naar hun aard op korte termijn weinig flexibel.
Na de tabel budgettaire gevolgen van beleid wordt een toelichting op de cijfers uit de kolom «mutaties 2e suppletore begroting» gegeven. De mutaties kunnen zowel beleidsmatig als financieel-technisch (bijvoorbeeld overboekingen en ramingsbijstellingen) van aard zijn. Conform de Rijksbegrotingsvoorschriften behoeven de technische mutaties niet te worden toegelicht. Ter vergroting van de informatiewaarde is ervoor gekozen een korte toelichting bij alle programmamutaties op te nemen. Mutaties in de apparaatsuitgaven worden, voor zover deze betrekking hebben op overheveling van formatieplaatsen binnen de begroting of op overheveling tussen Financiën en andere departementen, niet nader toegelicht.
2.1. Overzicht belangrijkste suppletoire uitgaven- en ontvangstmutaties.
De belangrijkste mutaties (= € 10 mln.) zijn in onderstaande tabellen samengevat en worden daarna toegelicht. Voor een uitgebreidere toelichting wordt verwezen naar de toelichting bij het betreffende artikel.
Tabel: overzicht belangrijkste suppletore uitgavenmutaties (x € 1000)
| Uitgaven | Artikel | |
|---|---|---|
| Stand ontwerp-begroting 2008 | 3 765 379 | |
| Stand 1e suppletore begroting 2008 | 3 971 298 | |
| Belangrijkste suppletore mutaties: | ||
| 1) Apparaat Belastingdienst/Fiscale Zaken | 82 269 | 1 |
| 2) Heffings- en invorderingsrente | 300 000 | 1 |
| 3) Bijdrage toezicht DNB | 13 214 | 2 |
| 4) Afname munten in circulatie | 14 012 | 2 |
| 5) Kapitaalversterking ING, Aegon en SNS REAAL | 13 750 000 | 3 |
| 6) Verwerving vermogenstitels Fortis/AA | 16 800 000 | 3 |
| 7) Uitvoeringskosten Staatsdeelnemingen | 10 500 | 3 |
| 8) Exportkredietverzekering, schade-uitkeringen | – 70 000 | 5 |
| 9) Uitgaven risicobeheer | 20 155 | 5 |
| 10) Loon- en prijsbijstelling | – 65 002 | 10 |
| 11) Overige uitgaven (saldo) | 4 383 | |
| Stand 2e suppletore begroting 2008 | 34 830 829 |
1. De hogere apparaatsuitgaven bij de Belastingdienst worden voornamelijk veroorzaakt door extra uitgaven in verband met verrichte werkzaamheden in opdracht van derden (o.a. P-Direkt en DigiD) en de uitdeling van de loonbijstelling (zie tabel van de uitdeling loon- en prijsbijstelling);
2. Op basis van de definitief vastgestelde verdeelsleutels (m.b.t. toerekening aan premies en belastingen) zal naar verwachting een groter deel van de rente aan IXB worden toebedeeld. Daarnaast treedt, als gevolg van de hogere rentetarieven, ook een autonome stijging van de uitgaven op.
3. De hogere uitgaven in verband met de bijdrage aan het toezicht zoals uitgevoerd door DNB zijn voornamelijk het gevolg van de uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb).
4. De mutatie betreft een hogere dan verwachte afstorting van munten bij De Nederlandsche Bank (DNB), met hogere uitgaven als gevolg.
5. Drie financiële ondernemingen maakten gebruik van het Fonds financiële structuurversterking. De Staat heeft voor een bedrag van € 10 mld securities verworven in ING,voor een bedrag van € 3 mld vergelijkbare securities in Aegon en voor een bedrag van € 750 mln securities in SNS REAAL.
6. De toename à EUR 16,8 mrd komt voort uit de koop van aandelen Fortis Bank Nederland Holding NV, Fortis Verzekeringen Nederland N.V., Fortis Corporate Insurance N.V en het door Fortis gekochte deel van ABN AMRO.
7. De toename in uitvoeringskosten komt voort uit de benodigde inschakeling van juridische, strategische, financiële en HR ondersteuning bij de verwerving van de hierboven genoemde vermogenstitels, de ontvlechting daarvan en vervolgens de uitwerking van strategische vraagstukken.
8. De ramingen van de schade-uitkeringen zijn gebaseerd op verwachtingen omtrent de verzekeringsportefeuille. Op basis van de actuele situatie zijn de verwachte schades voor 2008 neerwaarts bijgesteld.
9. Er zijn uitgaven gedaan voor een credit default swap (cds) waarmee een gedeelte van het uitstaande risico op Indonesië in de markt is weggezet.
10. Dit betreft de uitdeling van de loon- en prijsbijstelling.
Tabel: Overzicht belangrijkste suppletore ontvangstenmutaties (x € 1000)
| Ontvangsten | Artikel | |
|---|---|---|
| Stand ontwerp-begroting 2008 | 127 256 275 | |
| Stand 1e suppletore begroting 2008 | 130 059 158 | |
| Belangrijkste suppletore mutaties: | ||
| 1) Belastingontvangsten na afdracht | – 2 650 838 | 1 |
| 2) Programmaontvangsten Belastingdienst | 10 000 | 1 |
| 3) Heffings- en invorderingsrente | 200 000 | 1 |
| 4) Apparaatsontvangsten Belastingdienst | 10 777 | 1 |
| 5) Dividend staatsdeelnemingen | 40 211 | 3 |
| 6) Winstafdracht DNB | – 233 000 | 3 |
| 7) Holland Casino | – 20 000 | 3 |
| 8) Exportkredietverzekering, premies EKV | 25 000 | 5 |
| 9) Verkoop onroerende zaken (Domeinen) | 70 000 | 7 |
| 10) Overige programma-ontvangsten (Domeinen) | 13 000 | 7 |
| 11) Overige ontvangsten (saldo) | 8 883 | |
| Stand 2e suppletore begroting 2008 | 127 533 191 |
1. Voor een nadere toelichting op de belastingontvangsten wordt verwezen naar de Miljoenennota 2009 en de Najaarsnota 2008.
2. De hogere programmaontvangsten betreft een saldo van hogere doorbelaste vervolgingskosten (€ 25 mln) en lagere boeteopbrengsten (€ 15 mln).
3. Voor de toelichting wordt verwezen naar de toelichting op de uitgavenmutatie heffings- en invorderingsrente (zie vorige tabel, uitgaven).
4. De Belastingdienst verricht diverse werkzaamheden voor derden, onder ander P-Direkt en DigiD. De hogere uitgaven worden aan deze derden doorbelast (zie vorige tabel, uitgaven).
5. Er is sprake van meevallende dividendontvangsten (o.a. Schiphol en UCN).
6. De winstraming DNB is t.o.v. de 1e suppletoire verlaagd. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de tussentijds gestegen rente, met kapitaalverliezen als gevolg.
7. De winstafdrachten van Holland Casino zullen vermoedelijk lager uitvallen dan verwacht. Dit hoofdzakelijk als gevolg van afnemende bezoekersaantallen.
8. De mutatie betreft het in verzekering nemen van enkele grote transacties, waardoor de premieontvangsten hoger zijn dan oorspronkelijk geraamd.
9. Er zijn meer ontvangsten gerealiseerd door de verkoop van onroerende zaken. Deze verkopen – die voor latere jaren gepland waren – zijn dit jaar op verzoek van de kopende partijen tot uitvoering gekomen.
10. Deze mutatie betreft houdt verband met hogere ontvangsten uit hoofde van recent gehouden benzineveilingen.
Budgettaire gevolgen van beleid – beleidsartikel 1 Belastingen
| Algemene beleidsdoelstelling: Het ontwerpen van beleid gericht op het genereren van inkomsten en het realiseren van niet-fiscale doelstellingen van het overheidsbeleid en het onderhouden en versterken van de bereidheid van burgers en bedrijven tot nakoming van hun wettelijke verplichting ten aanzien van de Bealstingdienst | Stand ontwerp- begroting (1) | Stand 1e suppletore begroting (2) | Mutaties 2e suppletore begroting (3) | Stand 2e suppletore begroting (4)= (2+3) |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 3 266 584 | 3 368 823 | 382 269 | 3 751 092 |
| Uitgaven | 3 266 584 | 3 368 823 | 382 269 | 3 751 092 |
| Programma-uitgaven | 556 036 | 563 946 | 300 000 | 863 946 |
| Waarvan juridisch verplicht | 563 946 | 300 000 | 863 946 | |
| Doelst. 2 Door toezicht en opsporing bevorderen dat belastingplichtigen hun wettelijke verplichtingen nakomen | ||||
| Heffings- en invorderingsrente | 500 000 | 500 000 | 300 000 | 800 000 |
| Rentevergoeding depotstelsel | 1 250 | |||
| Overige programma-uitgaven | 54 786 | 63 946 | 63 946 | |
| Apparaatsuitgaven | 2 710 548 | 2 804 877 | 82 269 | 2 887 146 |
| Ontvangsten | 125 007 829 | 127 065 860 | – 2 430 061 | 124 635 799 |
| Programma-ontvangsten | 124 982 357 | 127 044 888 | – 2 440 838 | 124 604 050 |
| Algemene doelstelling | ||||
| Belastingontvangsten | 123 974 404 | 126 026 935 | – 2 650 838 | 123 376 097 |
| Doelst. 2 Door toezicht en opsporing bevorderen dat belastingplichtigen hun wettelijke verplichtingen nakomen | ||||
| Programma | 287 953 | 297 953 | 10 000 | 307 953 |
| Heffings- en invorderingsrente | 720 000 | 720 000 | 200 000 | 920 000 |
| Apparaatsontvangsten | 25 472 | 20 972 | 10 777 | 31 749 |
In verband met de geringe omvang van de raming voor garantieverplichtingen van dit artikel is geen aparte tabel budgettaire gevolgen voor garantieverplichtingen opgenomen. De gegevens over de garantieverplichtingen betreffende faillissementscuratoren procesrisico’s zijn verwerkt in bovenstaande tabel (verplichtingen). De raming in ontwerpbegroting, 1e en 2e suppletoire begroting voor garantieverplichtingen bedraagt € 45 000. De uitgaven- en ontvangstenraming zijn 0.
Heffings- en invorderingsrente (€ 300,0 mln).
De raming was nog gebaseerd op de oude (verwachte) verdeelsleutels voor de verdeling van de betaalde heffings- en invorderingsrente tussen belastingen (IXB) en premies. Eind 2007 zijn de verdeelsleutels definitief vastgesteld. Op basis daarvan zal naar verwachting een groter deel van de rente aan IXB worden toebedeeld. Daarnaast treedt, als gevolg van de hogere rentetarieven, ook een autonome stijging van de uitgaven op.
Apparaat Belastingdienst en fiscaal beleid en wetgeving (+ € 79,7 mln):
• Uitdeling loonbijstelling (€ 60,5 mln);
• Werkzaamheden voor derden (€ 10,8 mln)
De Belastingdienst verricht werkzaamheden in opdracht van derden (zoals voor P-Direkt en DigiD). De uitgaven hiervoor worden aan de opdrachtgevers doorbelast. De uitgaven- en ontvangstenmutatie bedraagt € 10,8 mln (zie ook de ontvangstenmutatie).
• Overig (+ € 8,4 mln)
Dit betreft diverse overboekingen van en naar andere departementen voor uitvoeringskosten o.a. voor een Rijksbreed contract voor het leveren van digitale informatie waarvan de Belastingdienst de trekker is (€ 6,0 mln).
Naast de bovenstaande mutaties zijn er nog diverse relatief kleine (technische) mutaties en overboekingen (€ 1,4 mln).
Belastingontvangsten (– € 2 651 mln.)
Voor de toelichting op de mutaties van de belastingontvangsten wordt verwezen naar de Miljoenennota 2009 en Najaarsnota 2008.
De aansluiting met de bedragen in de begrotingstoelichting (beleidsartikel 1, tabel budgettaire gevolgen van beleid) is als volgt:
Tabel: Sansluiting met begrotingstoelichting IXB, beleidsartikel 1 (x € 1 000)
| Stand ontwerpbegroting IXB | Mutatie 1e suppletore begroting IXB | Stand 1e suppletore begroting IXB | Mutatie 2e suppletore begroting IXB | Stand 2e suppletore begroting IXB | |
|---|---|---|---|---|---|
| totaal belastingontvangsten | 143 461 802 | 2 040 061 | 145 501 863 | – 2 402 037 | 143 099 826 |
| –/– Afdracht Gemeentefonds | – 16 040 198 | 7 788 | – 16 032 410 | – 139 068 | – 16 171 478 |
| –/– Afdracht Provinciefonds | – 1 210 390 | 4 682 | – 1 205 708 | 610 | – 1 205 098 |
| –/– Afdracht BTW-Compenstatiefonds | – 2 236 810 | 0 | – 2 236 810 | – 110 343 | – 2 347 153 |
| Totaal belastingontvangsten IXB, art. 1 | 123 974 404 | 2 052 531 | 126 026 935 | – 2 650 838 | 123 376 097 |
Voor een toelichting op de afdracht Gemeente- en Provinciefonds en de afdracht BTW-compensatiefonds wordt verwezen naar de 2e suppletoire begroting van de betreffende fondsen. Verschillen hebben betrekking op afrondingen.
Heffings- en invorderingsrente (€ 200,0 mln).
Zie toelichting bij de uitgaven.
Overige programmaontvangsten (+ € 10 mln)
De overschrijding van € 10 mln op de ontvangsten betreft een saldo van hogere vervolgingskosten (€ + 25 mln) en lagere boeteopbrengsten (– € 15 mln).
De hogere vervolgingskosten worden veroorzaakt door een stijging van het aantal invorderingsmaatregelen (zoals aanmaningen). In 2008 zet deze trend, die in 2007 al leidde tot hogere ontvangsten, sterk door.
De lagere boeteopbrengsten zijn een gevolg van de nog geldende coulancemaatregelen bij het opleggen van boetes bij de loonheffing.
Werkzaamheden voor derden (+ € 10,8 mln)
De Belastingdienst verricht werkzaamheden in opdracht van derden (zoals voor P-Direkt en DigiD). De uitgaven hiervoor worden aan de opdrachtgevers doorbelast. De uitgaven- en ontvangstenmutatie bedraagt € 10,8 mln (zie ook de uitgavenmutatie).
Budgettaire gevolgen van beleid – beleidsartikel 2 Financiële Markten
| Algemene beleidsdoelstelling: een integer financieel stelsel, waarin de financiële markten goed functioneren, voldoende toegankelijk en transparant zijn en een gunstige internationale concurrentiepositie kennen | Stand ontwerp- begroting (1) | Stand 1e suppletore begroting (2) | Mutaties 2e suppletore begroting (3) | Stand 2e suppletore begroting (4)= (2+3) |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 200 000 000 | 200 000 000 | ||
| Doelstelling 1 Goed functionerende financiële markten | ||||
| Garantieregeling bancaire leningen | 0 | 0 | 200 000 000 | 200 000 000 |
Garantieregeling bancaire leningen (+ € 200 mrd)
Per 23 oktober 2008 is de regeling voor staatsgaranties voor de uitgifte van schuldpapier van banken ingegaan. Door een gebrekkig functioneren van de kapitaalmarkt voor de middellangetermijnfinanciering kunnen bij financiële instellingen liquiditeitsproblemen ontstaan. Ook fundamenteel gezonde instellingen kunnen zichzelf hierdoor moeilijk financieren. De garantstelling heeft op zichzelf niet het doel de solvabiliteit van de banken te verbeteren. Met deze regeling wordt beoogd de financiering van financiële instellingen weer op gang te brengen, zodat de kredietverlening aan bedrijven en particulieren gewaarborgd blijft.
Leaseplan heeft een beroep gedaan op de garantieregeling van de Staat. De minister van Financiën heeft ingestemd met dit verzoek. De formele afwikkeling zal plaatsvinden in december. De budgettaire verwerking vindt plaats bij voorlopige rekening.
Garantieverplichting Deposito Garantie Stelsel (PM-post)
Op dinsdag 7 oktober heeft de minister van Financiën na afloop van de Raad van de Europese ministers van Financiën (Ecofin) bekend gemaakt dat Nederland de garantie voor deposito’s voor een periode van 1 jaar verhoogd naar € 100 000 zonder eigen risico. De deposito garantie regeling op zich is niet aangepast.
| Algemene beleidsdoelstelling: Een integer financieel stelsel, waarin de financiële markten goed functioneren, voldoende toegankelijk en transparant zijn en een gunstige internationale concurrentiepositie kennen | Stand ontwerp- begroting (1) | Stand 1e suppletore begroting (2) | Mutaties 2e suppletore begroting (3) | Stand 2e suppletore begroting (4)= (2+3) |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 63 446 | 64 977 | 28 858 | 93 835 |
| Uitgaven | 63 446 | 64 977 | 28 858 | 93 835 |
| Programma-uitgaven | 57 585 | 58 251 | 25 413 | 83 664 |
| Waarvan juridisch verplicht | 57 280 | 81 991 | ||
| Doelst. 1 Goed functionerende financiële markten | ||||
| Bijdrage toezicht AFM | 22 026 | 22 013 | 6 624 | 28 637 |
| Bijdrage toezicht DNB | 17 007 | 16 991 | 13 214 | 30 205 |
| Platform CentiQ | 2 818 | 4 518 | – 3 250 | 1 268 |
| Rechtspraak Financiële Markten | 1 000 | 1 000 | – 750 | 250 |
| Overige programma-uitgaven | 510 | 390 | 63 | 453 |
| Doelst. 2 Integer financieel stelsel | ||||
| Caribbean Financial Action Taskforce | 32 | 32 | 32 | |
| Doelst. 3 Ongestoorde muntcirculatie | ||||
| Muntcirculatie | 14 192 | 13 307 | – 4 500 | 8 807 |
| Afname munt in circulatie | 0 | 0 | 14 012 | 14 012 |
| Apparaatsuitgaven | 5 861 | 6 726 | 3 445 | 10 171 |
| Ontvangsten | 25 518 | 5 506 | 1 269 | 6 775 |
| Totaal programma-ontvangsten | 25 518 | 5 506 | 1 269 | 6 775 |
| Doelst. 1 Goed functionerende financiële markten | ||||
| Overige programma-ontvangsten | 322 | 322 | 4 096 | 4 418 |
| Doelst. 3 Ongestoorde muntcirculatie | ||||
| Ontvangsten muntwezen | 5 184 | 5 184 | – 2 827 | 2 357 |
| Toename munten in circulatie | 20 012 | 0 |
Bijdrage toezicht AFM (+ € 6,6 mln)
Als gevolg van de uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (de CBb-uitspraak) zal de overheidsbijdrage in 2008 in totaal met € 3,1 mln verhoogd worden. Deze verhoging heeft betrekking op de jaren 2005–2008. Volgens het CBb hadden de kosten van o.a. de voorbereiding van wet en regelgeving niet mogen doorberekend worden aan de onder toezicht staande instellingen.
Bijdrage toezicht DNB (+ € 13,2 mln)
Deze mutatie heeft voornamelijk betrekking op de gevolgen van de CBb-uitspraak. Als gevolg van hiervan zal de overheidsbijdrage in 2008 in totaal met € 11,1 mln verhoogd worden. Deze verhoging heeft betrekking op de jaren 2005–2008. Volgens het CBb hadden de kosten van o.a. de kosten van voorbereiding van wet en regelgeving niet mogen doorberekend worden aan de onder toezicht staande instellingen.
De uitvoering van het Actieplan vergt meer tijd dan verwacht. Hierdoor loopt de uitputting ook minder snel.
Rechtspraak Financiële Markten (– € 0,75 mln)
Het wetsvoorstel tuchtrechtspraak treedt niet eerder dan 2009 in werking, derhalve wordt voor 2008 slechts een deel van de voorziene uitgaven verwacht aan voorbereidingskosten.
Overige programma uitgaven (+ € 63 000)
Deze mutatie betreft de bijdrage aan de IASB (International Accounting Standards Board) en extra uitgaven in verband met de verhoging van de vergoeding van de leden van het College Deskundigheid Financiële Dienstverlening (CDFD/SOPO).
In 2008 wordt één bijzondere munt uitgegeven, die niet van zuiver zilver zal zijn, maar van verzilverd koper. Hierdoor vallen de overige kosten lager uit.
Afname munten in circulatie (+ € 14,0 mln)
De muntverwerkers hebben bij DNB meer munten afgestort dan oorspronkelijk verwacht. Zij ontvangen van DNB hiervoor de nominale waarde van deze munten. Deze uitgaven worden door DNB doorbelast aan Financiën.
Overige programma-ontvangsten (+ € 4,1 mln)
Deze mutatie betreft voornamelijk de premieontvangsten t.a.v. terrorismepool. Per januari 2006 biedt de Staat aan de Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschade (NHT) ten hoogste EUR 50 miljoen herverzekeringsdekking voor het geval de NHT in een kalenderjaar gehouden is uitkeringen te doen die tezamen een bedrag van EUR 950 miljoen te boven gaan. Hiervoor ontvangt de Staat jaarlijks € 2 250 000 premie.
Daarnaast is terugontvangen een deel (€ 1,7 mln) van de te veel betaalde overheidsbijdrage 2007 DNB. O.b.v. nacalculatie (jaarrekening 2007) blijkt dat de werkelijke overheidsbijdrage 2007 lager is dan de in 2007 (als voorschot) betaalde overheidsbijdrage 2007.
Ontvangsten muntwezen (– € 2,8 mln)
In 2008 wordt één bijzondere munt worden uitgegeven, die niet van zuiver zilver zal zijn, maar van verzilverd koper. Dit betekent aanzienlijk lagere uitgaven voor metaalkosten. Het feit dat in 2008 één bijzondere munt wordt uitgegeven werkt ook door in de overige kosten en de ontvangsten muntwezen.
Artikel 3 Financieringsactiviteiten publiek-private sector
Budgettaire gevolgen van beleid – beleidsartikel 3 Financieringsactiviteiten publiek-private sector
| Algemene beleidsdoelstelling: Bedrijfseconomische doelmatigheid en optimaal financieel resultaat bij investeren in en verwerven, afstoten en beheren van de financiële en vaste activa van de Staat | Stand ontwerp- begroting (1) | Stand 1e suppletore begroting (2) | Mutaties 2e suppletore begroting (3) | Stand 2e suppletore begroting (4)=(2+3) |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Regeling BF | 0 | 0 | 0 | |
| Uitgaven | 12 629 | 3 629 | 3 629 | |
| Programma-uitgaven | 12 629 | 3 629 | 3 629 | |
| Waarvan juridisch verplicht | 3 629 | |||
| Overige programma-uitgaven | ||||
| Regeling BF | 12 629 | 3 629 | 3 629 | |
| Ontvangsten | 9 529 | 529 | 2 229 | 2 758 |
| Programma-ontvangsten | 9 529 | 529 | 2 229 | 2 758 |
| Overige programma-ontvangsten | ||||
| Regeling BF | 9 529 | 529 | 2 229 | 2 758 |
Naar verwachting zullen uitgaven en inkomsten over de gehele periode van afbeheer van de regeling BF de meerjarige raming benaderen. Incidenteel kan het echter zo zijn dat de realisaties afwijken van de raming. Dit is nu het geval en inherent aan een kredietportefeuille.
| Algemene beleidsdoelstelling: Bedrijfseconomische doelmatigheid en optimaal financieel resultaat bij investeren in en verwerven, afstoten en beheren van de financiële en vaste activa van de Staat | Stand ontwerp- begroting (1) | Stand 1e suppletore begroting (2) | Mutaties 2e suppletore begroting (3) | Stand 2e suppletore begroting (4)=(2+3) |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 5 822 | 15 322 | 36 806 599 | 36 821 921 |
| Fonds financiële sector | 0 | 0 | 20 000 000 | 20 000 000 |
| Uitgaven | 5 822 | 15 322 | 30 556 599 | 30 571 921 |
| Programma-uitgaven | 0 | 9 500 | 30 546 000 | 30 555 500 |
| Waarvan juridisch verplicht | 30 555 500 | |||
| Doelst. 3 Doelmatige inzet van activa | ||||
| PPS | 6 000 | – 5 000 | 1 000 | |
| Onderhouds- en beheerskosten GOB | 3 500 | 1 000 | 4 500 | |
| Overige programma-uitgaven | ||||
| Kapitaalinjectie ING, Aegon en SNS Reaal | 0 | 0 | 13 750 000 | 13 750 000 |
| Verwerving vermogenstitels | 0 | 0 | 16 800 000 | 16 800 000 |
| Uitvoeringskosten tijdelijke regeling subsidie tankstations | ||||
| Apparaatsuitgaven | 5 822 | 5 822 | 10 599 | 16 421 |
| Personeel en materieel | 3 473 | 3 473 | 99 | 3 572 |
| Uitvoeringskosten staatsdeelnemingen | 2 349 | 2 349 | 10 500 | 12 849 |
| Ontvangsten | 1 946 876 | 2 608 276 | – 212 789 | 2 395 487 |
| Programma-ontvangsten | 1 946 876 | 2 608 276 | – 212 789 | 2 395 487 |
| Doelst. 1 Beheer van staatsdeelnemingen | ||||
| Opbrengst Onttrekking vermogenstitels | 379 000 | 379 000 | ||
| Dividend staatsdeelnemingen | 486 855 | 560 255 | 40 211 | 600 466 |
| Rente en aflossing div. leningen | 75 021 | 75 021 | 75 021 | |
| Winstafdracht DNB | 1 200 000 | 1 414 000 | – 233 000 | 1 181 000 |
| Afdrachten Holland Casino | 80 000 | 70 000 | – 20 000 | 50 000 |
| Afdrachten Staatsloterij | 85 000 | 90 000 | 90 000 | |
| Terugstorting agio | 20 000 | 20 000 | 20 000 | |
| Overige programma-ontvangsten | ||||
| Tijdelijke regeling subsidie tankstations |
Fonds financiële structuurversterking (+ € 20 mrd)
Medio oktober heeft de Nederlandse overheid een bedrag van € 20 mrd direct beschikbaar gesteld voor banken en verzekeraars in Nederland, ongeacht hun omvang, die fundamenteel gezond en levensvatbaar zijn, maar die toch met het oog op de uitzonderlijke marktomstandigheden hun kapitaalpositie wensen te versterken.
Kapitaalinjectie Fonds financiële structuurversterking (+ € 13,75 mrd)
Drie financiële ondernemingen maakten gebruik van het Fonds financiële structuurversterking. De Staat heeft voor een bedrag van € 10 mld securities verworven in ING,voor een bedrag van € 3 mld vergelijkbare securities in Aegon en voor een bedrag van € 750 mln securities in SNS REAAL.
Verwerving vermogenstitels (+ € 16,8 mrd)
De toename à EUR 16,8 mrd komt voort uit de koop van aandelen Fortis Bank Nederland Holding NV, Fortis Verzekeringen Nederland N.V., Fortis Corporate Insurance N.V en het door Fortis gekochte deel van ABN AMRO.
Aanvang van het zorg-pps pilot project dit jaar is onwaarschijnlijk. Er zijn het afgelopen jaar zeer weinig ziekenhuizen die besloten hebben om een nieuw ziekenhuis te bouwen. Gesprekken voor mogelijke pilots zijn nog gaande. Hierdoor zal waarschijnlijk dit jaar geen beroep gedaan worden op het budget ad € 5 mln.
Onderhoud- en beheerkosten GOB (+ € 1 mln)
De mutatie betreft de bijdrage van V&W voor de onderhouden beheerkosten van vliegveld Twente.
Uitvoeringskosten staatsdeelnemingen (+ € 10,5 mln)
De toename in uitvoeringskosten komt voort uit de benodigde inschakeling van juridische, strategische, financiële en HR ondersteuning bij de verwerving van de hierboven genoemde vermogenstitels, de ontvlechting daarvan en vervolgens de uitwerking van strategische vraagstukken.
Dividend Staatsdeelnemingen (+ € 40,2 mln)
Er is sprake van meevallende dividendontvangsten, voornamelijk veroorzaakt door Schiphol en UCN.
Winstafdracht DNB (– € 233 mln)
De winstraming t.o.v. de 1e suppletoire is verlaagd. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de in die tussentijd gestegen rente, met kapitaalverliezen als gevolg.
Afdrachten Holland Casino (– € 20 mln)
De winstafdrachten van Holland Casino zullen vermoedelijk lager uitvallen dan verwacht. Dit hoofdzakelijk als gevolg van afnemende bezoekersaantallen.
Artikel 4 Internationale financiële betrekkingen
Budgettaire gevolgen van beleid – beleidsartikel 4 Internationale financiële betrekkingen
| Algemene beleidsdoelstelling: Een financieel-economisch gezond en welvarend Europa en een evenwichtige internationale financieel-economische ontwikkeling | Stand ontwerp- begroting (1) | Stand 1e suppletore begroting (2) | Mutaties 2e suppletore begroting (3) | Stand 2e suppletore begroting (4)=(2+3) |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 113 445 | 113 445 | 113 445 | |
| Doelstelling 2 Effectieve en efficiënte IFI’s | ||||
| Multilaterale ontw.banken en -fondsen, EIB inzake overeenkomsten Lomé en Cotonou en DNB inzake kredietfaciliteiten BIS | 113 445 | 113 445 | 113 445 | |
| Uitgaven | 0 | 0 | 0 | |
| Programma-uitgaven | ||||
| Ontvangsten | 0 | 0 | 0 | |
| Programma-ontvangsten |
| Algemene beleidsdoelstelling: Een financieel-economisch gezond en welvarend Europa en een evenwichtige internationale financieel-economische ontwikkeling | Stand ontwerp- begroting (1) | Stand 1e suppletore begroting (2) | Mutaties 2e suppletore begroting (3) | Stand 2e suppletore begroting (4)=(2+3) |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 639 896 | 586 718 | 75 | 586 793 |
| Betalingsverplichtingen | 639 896 | 586 718 | 75 | 586 793 |
| Uitgaven | 49 258 | 53 382 | 75 | 53 457 |
| Programma-uitgaven | 46 900 | 51 024 | 51 024 | |
| Waarvan juridisch verplicht | 51 024 | 51 024 | ||
| Doelst. 2 Effectieve en efficiënte IFI’s | ||||
| Instrument: deelneming multilaterale ontwikkelingsbanken en -fondsen | 46 900 | 51 024 | 51 024 | |
| Apparaatsuitgaven | 2 358 | 2 358 | 75 | 2 433 |
| Ontvangsten | 17 608 | 17 608 | 1 063 | 18 671 |
| Doelst. 2 Effectieve en efficiënte IFI’s | ||||
| Ontvangsten | 17 608 | 17 608 | 1 063 | 18 671 |
De apparaatuitgaven zijn gestegen door loonbijstelling.
Nederlands deel van de speciale rekeningen van de EU-lidstaten bij de Europese Investeringsbank (+ € 1,063 mln)
De mutatie in de ontvangstenraming betreft grotendeels de ontvangst van de Europese Investeringsbank (EIB) van het aan Nederland toekomende saldo op de zogenaamde speciale rekeningen bij de EIB (+ € 981 000). Op deze speciale EIB rekeningen worden bedragen geboekt die toekomen aan de lidstaten die oorspronkelijk een bijdrage hebben geleverd aan een door de EIB uitgeleende hoofdsom (Europese Ontwikkelingsfonds). Na aflossing door lenende landen op de betreffende leningen wordt het aan Nederland toekomende deel van die aflossingen geparkeerd op de speciale rekening. Halfjaarlijks wordt het Nederlandse tegoed door de EIB overgemaakt. Het daadwerkelijk overgemaakte bedrag hangt af van het bedrag dat de EIB daadwerkelijk ontvangen heeft. Dit bedrag valt in 2008 € 981 000 hoger uit dan was geraamd.
De ontvangsten van de IDA speciale rekeningen, die een vergelijkbare constructie kennen, vallen in 2008 € 82 000 hoger uit dan geraamd.
Artikel 5 Exportkredietverzekering en investeringsgaranties
Budgettaire gevolgen van beleid – beleidsartikel 5 Exportkredietverzekering en investeringsgaranties
| Algemene beleidsdoelstelling: Een complete markt voor verzekering van betalingsrisico’s die zijn verbonden aan export en aan investeringen in het buitenland | Stand ontwerp-begroting (1) | Stand 1e suppletore begroting (2) | Mutaties 2e suppletore begroting (3) | Stand 2e suppletore begroting (4)=(2+3) |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 11 936 056 | 11 936 056 | 11 936 056 | |
| EKV | 11 332 276 | 11 332 276 | 11 332 276 | |
| TRhi | 453 780 | 453 780 | 453 780 | |
| MIGA | 150 000 | 150 000 | 150 000 | |
| Uitgaven | 90 500 | 90 500 | – 69 300 | 21 200 |
| Programma-uitgaven | 90 500 | 90 500 | – 69 300 | 21 200 |
| Waarvan juridisch verplicht | 20 140 | |||
| Doelst. 1 Herverzekeringsfaciliteiten | ||||
| Schade-uitkering EKV | 90 000 | 90 000 | – 70 000 | 20 000 |
| Schade-uitkering TRhi | 500 | 500 | 700 | 1 200 |
| Schade-uitkering MIGA | 0 | 0 | 0 | |
| Ontvangsten | 79 250 | 161 250 | 25 000 | 186 250 |
| Programma-ontvangsten | 79 250 | 161 250 | 25 000 | 186 250 |
| Doelst. 1 Herverzekeringsfaciliteiten | ||||
| Premies EKV | 40 000 | 50 000 | 25 000 | 75 000 |
| Premies TRhi | 1 250 | 1 250 | 1 250 | |
| Schaderestituties EKV | 38 000 | 110 000 | 110 000 |
Schade-uitkering exportkredietverzekering (– € 70,0 mln)
In 2008 zijn tot nu toe minder schades uitgekeerd dan werd verwacht. Op basis van deze ontwikkeling worden de geraamde schade-uitkeringen neerwaarts bijgesteld.
Schade-uitkering Tijdelijke regeling herverzekering investering (+ € 0,7 mln)
In 2008 zijn er meer schades (voor de TRhi) uitgekeerd dan oorspronkelijk werd verwacht.
Het in verzekering nemen van enkele grote transacties leidt tot een opwaartse bijstelling van de premieraming.
| Algemene beleidsdoelstelling: Een complete markt voor verzekering van betalingsrisico’s die zijn verbonden aan export en aan investeringen in het buitenland | Stand ontwerp-begroting (1) | Stand 1e suppletore begroting (2) | Mutaties 2e suppletore begroting (3) | Stand 2e suppletore begroting (4)=(2+3) |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 16 946 | 15 726 | 20 186 | 35 912 |
| Uitgaven | 16 946 | 15 726 | 20 186 | 35 912 |
| Programmauitgaven | 0 | 0 | 20 155 | 20 155 |
| Uitgaven risicobeheer | 0 | 0 | 20 155 | 20 155 |
| Apparaatsuitgaven | 16 946 | 15 726 | 31 | 15 757 |
| Waarvan: personeel en materieel | 1 090 | 1 370 | 31 | 1 401 |
| Waarvan: uitvoeringskosten DNB-EXIM | 3 000 | 1 500 | 1 500 | |
| Waarvan: kostenvergoeding Atradius | 12 856 | 12 856 | 12 856 |
Uitgaven risicobeheer (+ € 20,2 mln)
Er zijn uitgaven gedaan voor een Credit Default Swap (CDS) waarmee een gedeelte van het uitstaande risico op Indonesië in de markt is weggezet.
Artikel 7 Beheer materiële activa
Budgettaire gevolgen van beleid – beleidsartikel 7 Beheer materiële activa
| Algemene beleidsdoelstelling: Roerende en onroerende zaken voor het Rijk worden op doelmatige wijze verworven, beheerd en vervreemd en de allocatie van onroerende zaken voor het Rijk is optimaal | Stand ontwerp-begroting (1) | Stand 1e suppletore begroting (2) | Mutaties 2e suppletore begroting (3) | Stand 2e suppletore begroting (4)=(2+3) |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 100 049 | 112 948 | – 647 | 112 301 |
| Uitgaven | 100 049 | 112 948 | – 647 | 112 301 |
| Programma-uitgaven | 77 694 | 88 894 | – 1 186 | 87 708 |
| Waarvan juridisch verplicht | 45 915 | 2 600 | 48 515 | |
| doelst. 1 Optimaal handelen in Vastgoed | ||||
| Anticiperende aankopen en gebiedsgerichte ontwikkeling | 25 000 | 25 000 | 25 000 | |
| doelst. 2 Beheer/verkoop Onroerende Zaken | ||||
| Onderhoud en beheerskosten | 6 779 | 17 879 | – 3 825 | 14 054 |
| Zakelijke lasten | 45 915 | 45 915 | 2 600 | 48 515 |
| Overige programmauitgaven | 100 | 39 | 139 | |
| Apparaatsuitgaven | 22 355 | 24 054 | 539 | 24 593 |
| Ontvangsten | 154 439 | 178 953 | 87 081 | 266 034 |
| Programma-ontvangsten | 153 537 | 177 637 | 87 039 | 264 676 |
| doelst. 1 Optimaal handelen in Vastgoed | ||||
| Anticiperende aankopen en gebiedsgerichte ontwikkeling | 100 | 39 | 139 | |
| doelst. 2 Beheer/verkoop Onroerende Zaken | ||||
| Verkoop onroerende zaken | 51 406 | 51 406 | 70 000 | 121 406 |
| Beheersontvangsten | 71 761 | 96 761 | 4 000 | 100 761 |
| Overige programma-ontvangsten | 28 870 | 27 870 | 13 000 | 40 870 |
| doelst. 3 Bewaring/vervreemding Roerende Zaken | ||||
| Verkoop roerende zaken | 1 500 | 1 500 | 1 500 | |
| Apparaatsontvangsten | 902 | 1 316 | 42 | 1 358 |
Onderhoud en beheerskosten (– € 3,8 mln)
De post Onderhoud- en beheerskosten wordt met € 3,8 mln. neerwaarts bijgesteld.
• De uitgaven voor de geplande safehouses zullen dit jaar niet tot realisatie komen omdat het ministerie van Justitie (de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding) daar vooralsnog geen opdracht toe heeft gegeven.
• Voorts kon nog niet worden begonnen met de bergingswerkzaamheden van De Rooswijk. Het wachten is enerzijds op een vergunning voor het bergen van het schip van de Britse overheid. Anderzijds wordt nog onderzocht of de bergingswerkzaamheden al of niet Europees moeten worden aanbesteed.
Zakelijke lasten (+ € 2,6 mln)
De post Zakelijke lasten is verhoogd als gevolg van uitbreiding van het bestand aan gebouwen waarvoor zakelijk lasten dienen te worden betaald. Daarnaast zijn in het kader van een inhaalslag bij de gemeenten facturen ontvangen met betrekking tot eerdere jaren.
Verkoop Onroerende Zaken (+ € 70,0 mln)
De opbrengstraming verkoop onroerende zaken is verhoogd. Dit betreft verkopen die voor latere jaren gepland waren en die reeds dit jaar op verzoek van de kopende partijen nog tot uitvoering komen.
Beheersontvangsten (+ € 4 mln)
De pachtopbrengsten nemen toe met € 4 mln. Dit houdt verband met extra opbrengst van ingebruikgevingen van benzine stations.
Overige programma-ontvangsten (+ € 13,0 mln)
Deze mutatie houdt verband met hogere ontvangsten uit hoofde van de recent gehouden benzineveilingen. Een gedeelte van het verschil tussen de hoogste en de één na hoogste bieding komt ten gunste van IX-B.
Artikel 8 Financieel-economisch beleid van de overheid
Budgettaire gevolgen van beleid – beleidsartikel 8 Financieel-economisch beleid van de overheid
| Algemene beleidsdoelstelling: De bij burgers en bedrijven geïnde middelen worden zuinig en goed besteed voor de levering van overheidsvoorzieningen, waarbij negatieve neveneffecten – waaronder administratieve lasten – zoveel mogelijk worden beperkt | Stand ontwerp-begroting (1) | Stand 1e suppletore begroting (2) | Mutaties 2e suppletore begroting (3) | Stand 2e suppletore begroting (4)=(2+3) |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 37 244 | 47 497 | – 6 406 | 41 091 |
| Uitgaven | 37 244 | 47 497 | – 6 406 | 41 091 |
| Programmauitgaven | 5 000 | 13 606 | – 3 664 | 9 942 |
| Waarvan juridisch verplicht | 9 942 | |||
| Doelst. 4 Verminderen regeldruk voor bedrijven | ||||
| Vermindering regeldruk | 5 000 | 13 606 | – 3 664 | 9 942 |
| Apparaatsuitgaven | 32 244 | 33 891 | – 2 742 | 31 149 |
| Ontvangsten | 5 397 | 5 397 | 241 | 5 638 |
| Apparaatsontvangsten | 5 397 | 5 397 | 241 | 5 638 |
Programma- uitgaven (– € 3,6 mln)
Op basis van de huidige inzichten wordt het projectbudget voor het programma vermindering regeldruk bedrijven in 2008 niet geheel uitgeput. Ten opzichte van de raming voor 2008 (€ 13,6 mln.) gaan we nu uit van een vermoedelijk beloop van richting de € 10 mln.
Apparaatsuitgaven (– € 2,8 mln)
De huidige inzichten leveren een onderuitputting op het apparaatsbudget van € 1,8 mln. Verder zijn de CADbudgetten overgeheveld naar de Centrale Directies ten behoeve van de Rijksauditdienst.
Apparaatsontvangsten (+ € 0,2 mln)
De Rijksacademie heeft haar ontvangstenkader meerjarig aangepast. Voor 2008 geldt een verhoging van circa € 0,2 mln.
Opbouw verplichtingen-, uitgaven- en ontvangstenramingen vanaf de stand ontwerp-begroting 2008 naar de stand 2e suppletore begroting 2008 – artikel 9 Algemeen
| Algemeen | Stand ontwerp-begroting (1) | Stand 1e suppletore begroting (2) | Mutaties 2e suppletore begroting (3) | Stand 2e suppletore begroting (4)=(2+3) |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 120 957 | 131 159 | 12 672 | 143 831 |
| Uitgaven | 120 957 | 131 159 | 12 672 | 143 831 |
| Totaal apparaatsuitgaven | 120 852 | 131 054 | 12 672 | 143 726 |
| Apparaatsuitgaven | 115 252 | 123 454 | 12 672 | 136 126 |
| Uitvoeringskosten omslagstelsel Rijkswagenpark | 5 600 | 7 600 | 7 600 | |
| Tegoeden WOII | 105 | 105 | 105 | |
| Ontvangsten | 9 829 | 15 779 | 15 779 | |
| Apparaatsontvangsten | 4 229 | 8 179 | 8 179 | |
| Omslagstelsel Rijkswagenpark | 5 600 | 7 600 | 7 600 |
Apparaatsuitgaven (+ € 12,7 mln.)
De mutatie is een saldo van diverse ramingsbijstellingen en overboekingen en wordt voornamelijk verklaard door de overdracht van de departementale auditdiensten van BZK, VROM en VWS naar de RAD (+ 4,3 mln.), de projectkosten voor het opstarten van de RAD (+ 4,4 mln.), de rijksbrede herschikking van het huisvestingsbudget (€ 3,6 mln.), onderuitputting bij personele uitgaven (– € 3,0 mln.) en de uitgedeelde loonbijstelling (+ € 1,8 mln.).
Artikel 10 Nominaal en onvoorzien
Opbouw verplichtingen-, uitgaven- en ontvangstenramingen vanaf de stand ontwerp-begroting 2008 naar de stand 2e suppletore begroting 2008 – artikel 10 Nominaal en onvoorzien
| Nominaal en onvoorzien | Stand ontwerp- begroting (1) | Stand 1e suppletore begroting (2) | Mutaties 2e suppletore begroting (3) | Stand 2e suppletore begroting (4)= (2+3) |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 1 944 | 67 335 | – 64 775 | 2 560 |
| Uitgaven | 1 944 | 67 335 | – 64 775 | 2 560 |
| Onvoorzien | 1 666 | 2 030 | 227 | 2 257 |
| Loonbijstelling | 0 | 65 002 | – 65 002 | 0 |
| Prijsbijstelling | 278 | 303 | 303 |
Bij 1e suppletore begroting is de loonbijstelling uit de aanvullende post aan de IXB-begroting toegedeeld.
De loonbijstelling wordt bij de 2e suppletoire begroting volgens onderstaand overzicht over de loongevoelige artikelen op de IXB-begroting verdeeld.
Verdeling loonbijstelling, voor zowel verplichtingen als uitgaven
| Art.nr. | Omschrijving | Loonbijstelling |
|---|---|---|
| 1.1 | Apparaat DG Fiscale Zaken | 476 |
| 1.2 | Apparaat Belastingdienst & DG Belastingdienst | 60 070 |
| 1.26 | Overige programma uitgaven | – |
| Totaal artikel 1 Belastingen | 60 546 | |
| 2.1 | Apparaat Financiële Markten | 179 |
| 2.25.1 | Bijdrage toezicht AFM | 524 |
| 2.25.5 | Bijdrage toezicht DNB | 404 |
| 3.1 | Apparaat Financieringen | 99 |
| 4.1 | Apparaat Buitenl. Fin.Betrekkingen | 75 |
| 5.1 | Apparaat Exportkredietverzekering | 31 |
| 7.1 | Apparaat Domeinen & Vastgoed | 539 |
| 8.1 | Apparaat DG Rijksbegroting & Alg.Fin.Ec.Politiek | 665 |
| 9.1 | Apparaat Centr.directies en algemeen | 1 613 |
| 10.20 | Nominaal en onvoorzien | 185 |
| IXA | Overboeking prijsbijstelling | 142 |
| Totaal van de verdeling | 65 002 | |
| (Nog) niet verdeeld | – |