Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 16 maart 2009
In mijn brief van 12 november 2008 (Kamerstuk 31 700 VIII, nr. 39) heb ik u geïnformeerd over de situatie rond bekostigde Iederwijs-scholen. Hierbij heb ik aangegeven dat de inspectie vanwege de risico’s met betrekking tot de wettelijke eisen extra alert is op scholen die een Iederwijs- of een ander vergaand vernieuwend onderwijsconcept hanteren. In dat kader heeft de inspectie een aantal onderzoeken ingesteld. In deze brief informeer ik u conform mijn toezegging over de uitkomsten van die onderzoeken en de vervolgstappen.
Er zijn 9 bekostigde basisscholen geselecteerd waarbij sprake zou kunnen zijn van extra risico’s ten aanzien van de naleving van wettelijke eisen die samenhangen met het door de scholen gehanteerde onderwijsconcept. De inspectie heeft inmiddels geconstateerd dat bij 6 scholen de risico’s voor wat betreft de wettelijke eisen beperkt zijn. Voor 3 scholen geldt echter dat op een aantal onderdelen niet aan de wettelijke eisen wordt voldaan.1
Hierbij gaat het in de eerste plaats om het feit dat een onderwijsconcept wordt gehanteerd waarbij leerlingen volledige vrijheid hebben om hun eigen activiteiten te bepalen. Dit is mijns inziens in strijd met de bepalingen in de Wet op het Primair Onderwijs (WPO) ten aanzien van het onderwijs dat een school behoort aan te bieden en de verplichte deelname aan het onderwijs. Daarnaast is bij twee scholen gebleken dat, in strijd met de wettelijke bepalingen, geen onderscheid is aangebracht tussen leerlingen die onderwijs volgen op de van overheidswege bekostigde PO school en een gelieerde particuliere school voor VO. Tot slot is bij één school geconstateerd dat gewerkt wordt met een vierdaagse schoolweek hetgeen ook in strijd is met de WPO.
De inspectie heeft als onderdeel van haar reguliere handhavingstraject inmiddels de volgende stappen ondernomen richting betrokken schoolbesturen. Voor wat betreft de tekortkomingen met betrekking tot de vermenging tussen PO en VO en de 4-daagse schoolweek heeft de inspectie betrokken scholen gesommeerd te tekortkomingen op te heffen. Betrokken schoolbesturen hebben hier inmiddels gehoor aan gegeven.
Waar het gaat om de tekortkomingen die samenhangen met het gehanteerde onderwijsconcept heeft de inspectie de besturen van de drie genoemde scholen gesommeerd schriftelijk te verklaren dat zij bereid zijn het onderwijsconcept dusdanig te organiseren dat de inrichting en organisatie daarvan past binnen de bepalingen van de WPO. Alle drie de besturen hebben zich hier inmiddels bereid toe verklaard. Ze krijgen uiterlijk tot het einde van het schooljaar om alsnog aan de wettelijke voorwaarden te voldoen.
De door de inspectie geconstateerde tekortkomingen ten aanzien van het gehanteerde onderwijsconcept hebben betrekking op bepalingen in de WPO die als voorwaarde zijn verbonden aan de bekostiging van het onderwijs. Dit betekent dat de betrokken besturen bekostigingsmaatregelen riskeren indien zij in gebreke blijven om die tekortkomingen, conform de afspraken met de inspectie, binnen de gestelde termijnen alsnog weg te nemen. Ik zal de voortgang in het ingezette handhavingstraject van de inspectie nauwlettend volgen en u informeren over eventuele bekostigingsmaatregelen waartoe ik mij genoodzaakt zal zien.
Ik hoop u hiermee voor het moment voldoende te hebben geïnformeerd.
Het gaat hierbij om de volgende scholen: Wonderwijs te Loenen, De Nieuwe School te Culemborg en Iederwijs Hakuna Matata te Horst aan de Maas. De volledige rapportages zijn na de daarvoor gebruikelijk procedure beschikbaar via de website van de inspectie.