Ontvangen 12 september 2022
De ondergetekenden stellen het volgende amendement voor:
I
Artikel I, onderdeel A, wordt als volgt gewijzigd:
1. In onderdeel 1, onder 1, wordt voor de punt aan het slot ingevoegd «en wordt «De eerste twee volzinnen zijn van overeenkomstige toepassing bij erkenning van een ongeboren kind» vervangen door «Bij erkenning voor of ter gelegenheid van de aangifte van geboorte van een kind, heeft het kind de geslachtsnaam van beide ouders in alfabetische volgorde tenzij de moeder en de erkenner ter gelegenheid van de erkenning gezamenlijk verklaren dat het kind de geslachtsnaam van een van hen of van beide ouders in een door hen te bepalen volgorde zal hebben»».
2. In onderdeel 2 wordt in het voorgestelde derde lid «van de vader» vervangen door «van beide ouders in alfabetische volgorde» en wordt na « van de moeder,» ingevoegd «van de vader,».
3. Na onderdeel 3 wordt een onderdeel ingevoegd, luidende:
3a. In het vijfde lid worden de laatste volzin en de onderdelen a en b vervangen door «Geschiedt de naamskeuze niet uiterlijk ter gelegenheid van de aangifte van de geboorte, dan neemt de ambtenaar van de burgerlijke stand als geslachtsnaam van het kind een combinatie van de geslachtsnaam van beide ouders in alfabetische volgorde op.».
4. Aan onderdeel 4 wordt een subonderdeel toegevoegd, luidende:
4. De laatste volzin wordt vervangen door «Bij gebreke van een verklaring heeft het kind de geslachtsnaam van de moeder en de echtgenoot of geregistreerd partner in alfabetische volgorde.».
5. In onderdeel 7 wordt aan het voorgestelde veertiende lid toegevoegd «Verkrijgt het kind van rechtswege een combinatie van geslachtsnamen van de ouders in alfabetische volgorde en een ouder heeft een geslachtsnaam die een combinatie is van twee geslachtsnamen van ouders, dan kiest die ouder de geslachtsnaam uit de combinatie die aan het kind wordt doorgegeven. Bij afwezigheid van een keuze wordt het deel van de combinatie dat wordt doorgegeven, bepaald op basis van de alfabetische volgorde.».
II
In artikel III, onderdeel A wordt het voorgestelde artikel 5 als volgt gewijzigd:
1. In het tweede lid wordt «De eerste twee volzinnen zijn van overeenkomstige toepassing bij erkenning van een ongeboren vrucht» vervangen door «Bij erkenning voor of ter gelegenheid van de aangifte van geboorte van een kind, heeft het kind de geslachtsnaam van beide ouders in alfabetische volgorde tenzij de moeder en de erkenner ter gelegenheid van de erkenning gezamenlijk verklaren dat het kind de geslachtsnaam van een van hen of van beide ouders in een door hen te bepalen volgorde zal hebben».
2. In het derde lid wordt «van de vader» vervangen door «van beide ouders in alfabetische volgorde» en wordt na «van de moeder» ingevoegd «, van de vader».
3. In het vijfde lid wordt «van de vader» vervangen door «van beide ouders in alfabetische volgorde».
4. In het zesde lid wordt de laatste volzin vervangen door «Bij gebreke van een verklaring heeft het kind de geslachtsnaam van de moeder en de echtgenoot of geregistreerd partner in alfabetische volgorde.».
5. Aan het twaalfde lid wordt toegevoegd «Verkrijgt het kind van rechtswege een combinatie van geslachtsnamen van de ouders in alfabetische volgorde en een ouder heeft een geslachtsnaam die een combinatie is van twee geslachtsnamen van ouders, dan kiest die ouder de geslachtsnaam uit de combinatie die aan het kind wordt doorgegeven. Bij afwezigheid van een keuze wordt het deel van de combinatie dat wordt doorgegeven, bepaald op basis van de alfabetische volgorde.».
Dit amendement beoogt te regelen dat, in geval de ouders geen keuze maken over de geslachtsnaam bijvoorbeeld omdat ze het niet eens worden, een dubbele geslachtsnaam in alfabetische volgorde wordt opgenomen door de ambtenaar van de burgerlijke stand.
Tot de dag van vandaag is de gezamenlijke naamskeuze door gehuwde of geregistreerde partners een schoolvoorbeeld van ongelijke behandeling. De zwangere vrouw moet overleggen met haar partner in de wetenschap dat die bij gebreke van overeenstemming aan het langste eind trekt.
Met de introductie van de mogelijkheid van een gecombineerde geslachtsnaam bevrijdt de wetgever zichzelf uit een impasse. Hij kan nu eindelijk aan zijn Grondwettelijke en verdragsrechtelijke verplichting voldoen met een sekseneutrale vangnetbepaling.
De hier voorgestelde vorm van de vangnetbepaling (de naam van beide ouders in alfabetische volgorde) is ontleend aan de herziene Belgische wet.
In België werd in 2014 de mogelijkheid van een gecombineerde geslachtsnaam ingevoerd, met de naam van de vader als vangnetbepaling. Het Belgische Grondwettelijk Hof heeft in zijn arrest 2/2016 van 14 januari 2016 de betreffende regeling vernietigd. De gevolgen mochten nog uiterlijk tot eind 2016 in stand blijven. De federale wetgever was daardoor verplicht de vangnetbepaling alsnog sekseneutraal te maken. Dat gebeurde door een wetsherziening per 25 december 2016 (B.S. 30 december 2016). Het Grondwettelijk Hof verwees in zijn arrest naar de jurisprudentie van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, in het bijzonder diens arrest in de zaak Cusan en Fazzo v. Italië van 7 januari 2014.
Mutluer Bromet