Het uitblijven van een besluit over de overgangsregeling voor mbo- en inservice verpleegkundigen |
|
Pia Dijkstra (D66), Vera Bergkamp (D66) |
|
Bruno Bruins (minister volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD) |
|
Bent u bekend met het bericht «Onderzoek: nog geen overgangsregeling mbo- en inservice-verpleegkundigen»?1
Ja.
Kunt u toelichten welke partijen allemaal zijn geconsulteerd door de onderzoekers van Panteia?
De volgende partijen – in willekeurige volgorde benoemd – zijn door de onderzoekers van Panteia geconsulteerd:
Kunt u toelichten welke informatie nog nodig is alvorens een besluit genomen kan worden over de overgangsregeling? Waarom is deze informatie niet naar boven gekomen in het onderzoek van Panteia?
Op dit moment is er een voorstel in voorbereiding om de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG) te wijzigen. Dit voorstel beoogt onder meer het beroep van regieverpleegkundige te reguleren. Van 21 december 2017 tot 18 februari 2018 is het ontwerp van dit wetsvoorstel voor consultatie via www.internetconsultatie.nl voorgelegd aan het publiek.
Indien het beroep van regieverpleegkundige inderdaad via de Wet BIG zal worden gereguleerd, zal er voor de zittende groep verpleegkundigen een overgangsregeling worden vastgesteld. Ten tijde van de internetconsultatie heb ik een verkennend onderzoek uit laten voeren ten aanzien van het overgangsrecht voor de huidige groep inservice- en mbo-opgeleide verpleegkundigen.
Uit dat onderzoek is gebleken dat op dit moment geen enkele bestaande instantie geschikt is om de verpleegkundige (vervolg)opleidingen zowel op inhoud als op niveau op gelijkwaardigheid aan het hbo-verpleegkundige opleidingsprofiel te beoordelen. Sommige instanties kunnen wel het niveau van de opleiding vaststellen, maar niets zeggen over de inhoud en vice versa. Gezien de impact voor de verpleegkundige beroepsgroep staat zorgvuldigheid ten aanzien van de overgangsregeling voorop. Om een zorgvuldig besluit te nemen over de invulling van de overgangsregeling is een onafhankelijke partij nodig die deze vervolgopleidingen op zowel inhoud als niveau kan beoordelen. Om die reden wordt een onafhankelijke commissie van deskundigen ingesteld.
Waarom is besloten om een commissie van deskundigen in te stellen? Welke informatie kunnen zij achterhalen die niet uit het onderzoek van Panteia kon komen? Zijn er ook andere mogelijkheden om de benodigde informatie te vergaren, ander dan door een commissie? Wie nemen zitting in deze commissie van deskundigen en wie selecteert deze leden?
Voor de vraag waarom besloten is tot het instellen van een commissie en welke informatie zij kunnen achterhalen die niet uit het onderzoek van Panteia kan komen, verwijs ik u naar het antwoord op vraag 3. Op dit moment zie ik geen andere mogelijkheden dan het instellen van een commissie van deskundigen. Immers, er is geen bestaande instantie die zowel de inhoud als het niveau van de verpleegkundige vervolgopleidingen kan beoordelen op gelijkwaardigheid aan het hbo-verpleegkundige opleidingsprofiel. Daar wordt met het instellen van een commissie van deskundigen in voorzien.
Aan diverse partijen is gevraagd om personen voor deze commissie aan te dragen. Deze suggesties worden momenteel in overweging genomen. Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zal, in samenspraak met de beoogde voorzitter van de commissie, de leden voor de commissie selecteren.
Welke concrete opdracht krijgt de commissie mee? Op welke wijze gaat de commissie naar buiten treden wanneer zij een besluit hebben genomen? Wordt hun advies gebruikt in de verdere besluitvorming of is de uitkomst van hun onderzoek bepalend?
De commissie wordt gevraagd om in kaart te brengen of en in hoeverre de hieronder genoemde opleidingen qua inhoud en niveau gelijkwaardig zijn aan het voormalige hbo-verpleegkundige opleidingsprofiel. Het gaat daarbij om in ieder geval de volgende verpleegkundige vervolgopleidingen:
De resultaten van het onderzoek van de commissie zullen worden betrokken bij de voorbereiding van een algemene maatregel van bestuur. Deze algemene maatregel van bestuur bepaalt de opleidingseisen voor regieverpleegkundigen en tevens wie van de huidige groep verpleegkundigen zich kunnen inschrijven in het register van regieverpleegkundigen.
Wanneer moet de opdracht aan de commissie zijn uitgevoerd en hoe wordt de Kamer hierover geïnformeerd? Komt de implementatie van de nieuwe beroepsprofielen, die gepland staat voor 1 januari 2020, in het gevaar door de instelling van deze commissie? Levert de instelling van deze commissie mogelijk vertraging op voor de behandeling van het wetsvoorstel BIG II?
Het streven is dat de commissie haar werkzaamheden in het najaar van 2018 afrondt. Over de uitkomsten wordt u geïnformeerd in het vierde kwartaal van 2018. De implementatie van de nieuwe beroepsprofielen komt niet in het geding door het instellen van deze commissie. In het veld zien we al diverse initiatieven, zoals proeftuinen, om de beroepsprofielen op de werkvloer te implementeren. Deze initiatieven kunnen onverminderd doorgang vinden. Ook levert het instellen van de commissie geen vertraging op voor het wetsvoorstel BIG II. Immers, de overgangsregeling zal worden ingevuld bij een tijdelijke algemene maatregel van bestuur en maakt geen onderdeel uit van het wetsvoorstel zelf.
Wanneer verwacht u een besluit te kunnen nemen over de nieuwe beroepsprofielen?
Zoals eerder aan uw Kamer gemeld is het rapport «Toekomstbestendige beroepen in de verpleging en verzorging» de basis om de beroepsprofielen van de mbo- en hbo-opgeleide verpleegkundige te gaan verankeren in de Wet BIG.4 Zoals eerder aan uw Kamer toegezegd streef ik ernaar het wetsvoorstel BIG II voor het einde van 2018 aan uw Kamer te zenden. Tevens verwacht ik de invulling van de overgangsregeling duidelijk te hebben voordat het wetsvoorstel bij uw Kamer aanhangig wordt gemaakt.
Erkent u dat, gezien het feit dat de nieuwe beroepsprofielen al meerdere jaren op zich laten wachten, uitstel van het besluit over deze beroepsprofielen onwenselijk is? Hoe ziet u het besluit tot uitstel over de nieuwe beroepsprofielen in het licht van het actieprogramma Werken in de Zorg2 en het door V&VN uitgevoerde onderzoek3, specifiek met het oog op de krappe arbeidsmarkt en de ongewenste uitstroom van mensen? Erkent de Minister de urgentie van het arbeidsmarktvraagstuk en ziet u daarom ook in dat een verder uitstel van het besluit over de beroepsprofielen dus onwenselijk is?
Zoals hierboven aangegeven, leidt het instellen van voornoemde commissie niet tot uitstel ten aanzien van het besluit over de beroepsprofielen. Ik onderschrijf eveneens de urgentie van de invulling van de overgangsregeling, teneinde de verpleegkundige beroepsgroep duidelijkheid te verschaffen.
Net als uw Kamer streef ik naar een arbeidsmarkt in de zorg die zo aantrekkelijk mogelijk is en waar mensen met plezier en kunde werken. De zorg die zij verlenen dient daarbij te voldoen aan de hoogste standaarden wat betreft patiëntveiligheid. De Wet BIG regelt de eisen die worden gesteld aan zorgverleners om die patiëntveiligheid te borgen. De toelatingseisen voor het register van regieverpleegkundigen dienen dan ook uiterst zorgvuldig tot stand te komen.
Blijft de situatie met de mbo- en inservice verpleegkundigen, in afwachting op het besluit van de commissie, zoals deze nu is?
Ja, zolang het wetsvoorstel en de daarmee samenhangende lagere regelgeving niet in werking is getreden blijft de huidige situatie bestaan.
Kunt u bovenstaande vragen apart beantwoorden?
Ja.
Maaltijdbezorger Deliveroo ronselt minderjarigen |
|
Gijs van Dijk (PvdA) |
|
Wouter Koolmees (minister sociale zaken en werkgelegenheid) (D66), Tamara van Ark (staatssecretaris sociale zaken en werkgelegenheid) (VVD) |
|
Bent u bekend met het artikel «Maaltijdbezorger bij Deliveroo ronselt minderjarigen voor koerierswerk»?1
Ja.
Bent u van mening dat deze vorm van kinderarbeid niet te tolereren is?
Uitbuiting van kinderen moet te allen tijde worden voorkomen. De voorwaarden waaronder minderjarigen arbeid mogen verrichten zijn vastgelegd in de Arbeidstijdenwet (Atw). Op het moment dat een kind een bestelopdracht accepteert, is er sprake van kinderarbeid. In artikel 3:2, tweede lid, Atw wordt bepaald welke arbeid door kinderen is toegestaan. Het uitvoeren van een bestelopdracht zoals hier valt niet onder een toegestane vorm van kinderarbeid. Het is derhalve verboden voor kinderen om een bestelopdracht uit te voeren.
Welke verantwoordelijkheid heeft Deliveroo om het ronselen van minderjarigen tegen te gaan? Hoe verhoudt dit tot de ketenverantwoordelijk van OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen? Overtreedt Deliveroo hiermee deze OESO-richtlijnen?
Volgens de OESO-Richtlijnen zijn bedrijven zelf verantwoordelijk voor de risicoanalyse en bevelen zij de ondernemingen aan op basis hiervan stappen te zetten om risico’s op mensenrechten- en arbeidsrechtenschendingen te verkleinen. Daarbij dienen de bedrijven die opereren in Nederland zich te houden aan hetgeen in antwoord 2 is gesteld inzake kinderarbeid. Afgaande op het artikel «Maaltijdbezorger bij Deliveroo ronselt minderjarigen voor koerierswerk» heeft Deliveroo ook in de eigen regels vastgelegd dat het uitbesteden van werk aan minderjarigen niet is toegestaan. Net als andere bedrijven is Deliveroo in eerste plaats zelf verantwoordelijk om maatregelen te nemen tegen deze vorm van werkuitbesteding door invloed uit te oefenen op de bezorgers waarmee een overeenkomst is afgesloten.
Deelt u de opvatting dat Deliveroo dit willens en wetens laat gebeuren, afgaande op het hoge aantal geregistreerde ritten van de desbetreffende bezorger? Vindt u ook dat Deliveroo hier veel adequater op moet handelen?
Ik doe geen uitspraken over de overtreding van wet- en regelgeving in concrete gevallen.
Gaat u de Inspectie SZW onderzoek laten doen naar deze praktijken bij Deliveroo?
De Inspectie SZW houdt risicogericht toezicht op de naleving van de arbeidswetgeving, zoals de Arbeidstijdenwet (Atw). Werknemers, of hun ouders of verzorgers, kunnen individueel of via een vakbond of ondernemingsraad melding doen van eventuele misstanden. Bij geconstateerde overtreding van de relevante arbeidswetgeving kan de Inspectie handhavend optreden met de bedoeling om bij de desbetreffende bedrijven een gedragsverandering te realiseren die maakt dat deze bedrijven de arbeidswetgeving gaan naleven. Over eventuele lopende onderzoeken van de Inspectie doe ik geen mededelingen. De Inspectie SZW zal in het proces van meerjarenprogrammering 2019–2022 dat momenteel plaatsvindt, expliciet aandacht aan de platformeconomie schenken.
De brief van de Turkse president Erdogan inzake de Turkse verkiezingen |
|
Han ten Broeke (VVD), Bente Becker (VVD), Sven Koopmans (VVD) |
|
Stef Blok (minister buitenlandse zaken) (VVD), Kajsa Ollongren (viceminister-president , minister binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties) (D66), Wouter Koolmees (minister sociale zaken en werkgelegenheid) (D66) |
|
Bent u bekend met het bericht «Erdogan stuurt Nederlandse Turken weer een brief over aanstaande verkiezingen»?1
Ja.
Hoe beoordeelt u het verzenden van de brief van de Turkse president, wiens partij in 20152 en in 20173 soortgelijke brieven naar Turkse Nederlanders verstuurde?
In 2015 concludeerde het College bescherming persoonsgegevens (CBP) op basis van de verkregen informatie dat in Turkije politieke partijen op grond van Turks recht tegen betaling lijsten van kiesgerechtigden met hun adressen kunnen krijgen.
In de brief van 2015 stond een expliciete oproep om op de heer Erdogan te stemmen. Vanwege dit ongewenste stemadvies werd de Turkse ambassadeur toen ontboden. Tijdens het referendum in 2017 werd een brief verstuurd door de toenmalige premier van Turkije en partijleider van de Turkse AKP Yildirim met een algemene oproep om te gaan stemmen. De Turkse ambassadeur werd naar aanleiding van deze brief niet ontboden. Het verzenden van een dergelijke brief is toegestaan binnen de kaders van de Nederlandse wet.
De huidige brief is ondertekend door de heer Erdogan in zowel zijn rol als president van Turkije als partijleider van de Turkse AKP. In de brief komen uitspraken terug die de Turkse president Erdogan gebruikt in speeches tijdens o.m. AKP-bijeenkomsten, en worden lezers uitgenodigd om die uitspraken te steunen. Echter, in de brief wordt geen letterlijke oproep gedaan om op de Turkse president Erdogan of de AKP te stemmen. De boodschap betreft een algemene oproep om te gaan stemmen.
Desalniettemin vindt het kabinet het ongepast dat Nederlandse burgers een brief ontvangen van de Turkse president met een oproep om te gaan stemmen voor de Turkse parlements-en presidentsverkiezing. Dit zou namelijk opgevat kunnen worden als een impliciet stemadvies.
Kunt u aangeven of u de brief, voor zover dat verschil maakt voor het oordeel, gezien moet worden als brief van de Turkse regering of van de Turkse AK-partij? Heeft de herkomst of ondertekening nog gevolgen voor het oordeel van de regering?
Zie antwoord vraag 2.
Welke mogelijkheden ziet u om de Turkse regering aan te spreken op deze vorm van inmenging, gezien het feit dat er op dit moment geen sprake is van vertegenwoordiging op ambassadeursniveau?
De brief is verstuurd aan Nederlanders met een Turkse achtergrond die zich in Turkije hebben geregistreerd als kiezer. In 2015 concludeerde het College bescherming persoonsgegevens (CBP) op basis van de verkregen informatie dat in Turkije politieke partijen op grond van Turks recht tegen betaling lijsten van kiesgerechtigden met hun adressen kunnen krijgen.
Het versturen van een dergelijke brief is in Nederland niet verboden.
Het staat Turkije vrij banden te onderhouden met Turken die in het buitenland wonen, mits dit geschiedt op basis van vrijwilligheid. Een dergelijke internationaal geaccepteerde diasporapolitiek is ook in Nederland toegestaan, zolang deze past binnen de grenzen van onze rechtsstaat en de participatie van Nederlanders met een Turkse achtergrond niet belemmert. Dit betekent dat de Turkse autoriteiten zich moeten onthouden van ongewenste bemoeienis met de keuzes die Nederlandse burgers maken. Wanneer het Kabinet constateert dat de Turkse diasporapolitiek de grenzen van onze rechtsstaat overschrijdt dan wel participatie van Nederlanders met een Turkse achtergrond belemmert, zal het Kabinet niet aarzelen de Turkse autoriteiten hierop aan te spreken.
Is gebruik gemaakt van hetzelfde adressenbestand dat in 2015 werd gebruikt voor het verzenden van een brief vanuit de Turkse regering, destijds ondertekend door de toenmalige Turkse Minister van Buitenlandse Zaken?
De Autoriteit Persoonsgegevens is een onafhankelijke toezichthouder die zelf bepaalt welk onderzoek zij uitvoert. Zij heeft verder aangegeven dat de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) alleen geldt voor instanties buiten de Europese Unie als ze goederen of diensten aanbieden aan EU-burgers of als ze hun gedrag monitoren. Volgens de Autoriteit Persoonsgegevens lijkt het geven van stemadvies daar niet onder te vallen.
De brief is, net als in 2015, verstuurd aan Turkse kiesgerechtigden. In 2015 concludeerde het CBP dat in Turkije politieke partijen, op grond van Turks recht, tegen betaling lijsten van kiesgerechtigden met hun adressen kunnen krijgen.
Kunt u zich herinneren dat toenmalig Minister van Buitenlandse Zaken, de heer Koenders, de Kamer in 2015 liet weten dat het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) onderzoek zou verrichten naar de destijds verzonden brief?4 Heeft de Autoriteit Persoonsgegevens, de opvolger van het CBP, de Turkse regering ditmaal om inlichtingen gevraagd? Zo nee, waarom niet?
Zie antwoord vraag 5.
Kunt u aangeven in hoeverre de verzending van deze brief zich verhoudt tot de recent in werking getreden Algemene Verordening Gegevensbescherming? Kunt u, indien u verwijst naar het feit dat Turkije geen lid is van de Europese Unie (EU) en zich daarmee niet geraakt zou voelen door Europese privacywetgeving, aangeven of het uitmaakt of de Turkse regering bij het verzamelen van de adresgegevens en het verzenden van de brief is bijgestaan door EU-onderdanen dan wel welk ander relevant aanknopingspunt zich voordoet?
Nee. De brief is verstuurd aan Nederlanders met een Turkse achtergrond die zich in Turkije hebben geregistreerd als kiezer. De conclusie van het CBP was in 2015 dat het verkrijgen van lijsten van geregistreerde kiesgerechtigden en hun adressen door politieke partijen (tegen betaling) in Turkije kan op grond van Turks recht.
Het betreft dus een Turkse aangelegenheid die buiten de rechtsbevoegdheid van Nederland valt.
Wat was de rol van de Turkse ambassade, dan wel één of meerdere consulaten, bij het verzamelen van de adresgegevens en het verzenden van de brief?
Het Turks diplomatieke netwerk in Nederland was, voor zover bij het Kabinet bekend, niet betrokken bij het verzamelen van de adresgegevens en het verzenden van de brief.
Heeft u het versturen van deze brief betrokken bij het overleg met de Turkse autoriteiten over het al dan niet plaatsen van op de Turkse verkiezingen wijzende, en door de Nederlandse overheid gefaciliteerde, verkeersborden langs de snelweg? Zo nee, waarom niet?
Het Kabinet heeft de Turkse autoriteiten toestemming gegeven voor het openen van stemlokalen om Turkse stemgerechtigden te laten stemmen voor de Turkse parlements- en presidentsverkiezingen van 24 juni 2018. Dit is gebruikelijk en past binnen de inzet om democratische processen te bevorderen. In de communicatie met Turkije is besproken dat verdere invulling hiervan in overleg met het lokale gezag moest plaatsvinden en ook onderhevig was aan lokale regelgeving.
Houdt u staande dat het plaatsen van deze borden nodig was voor verkeersgeleiding en openbare orde? Zo ja, waar baseert u dat op? Zo nee, kunt u toezeggen in het vervolg een nee-tenzij-beleid te hanteren ten aanzien van dit soort verzoeken, dus dit alleen te doen indien onomstotelijk vaststaat dat het nodig is voor de veiligheid?
In aanloop naar de verkiezingen hebben de Turkse autoriteiten, na toestemming van het Kabinet, in goed overleg met de gemeenten, zelf voor stemlocaties, een verkeersplan en beveiliging gezorgd. Het lokale gezag is primair verantwoordelijk voor besluiten zoals het plaatsen van verkeersborden in het kader van openbare orde en veiligheid. Er is rekening gehouden met het grote aantal kiesgerechtigden voor de Turkse verkiezingen, zowel in Nederland als ook in de ons omringende EU-landen.
Staat u, als het in de toekomst onverhoopt toch noodzakelijk blijkt borden te plaatsen, open voor het voorstel van Kamerlid Kuzu, zoals voorgesteld tijdens het mondelinge vragenuur van 19 juni 2018, om de volgende keer op elk verkeersbord een disclaimer te plaatsen met de opmerking dat de Nederlandse regering, als facilitator van de verkeersborden, Erdogan niet steunt?5
Nee. De Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft tijdens het mondelinge vragenuur van 19 juni 2018 aangegeven dat de Nederlandse regering zich niet inhoudelijk mengt in de Turkse verkiezingen. Het faciliteren van stemlokalen in Nederland, waarvoor een ander land van het Kabinet toestemming heeft gekregen, is aan het lokaal bevoegd gezag.
Kunt u aangeven hoe ver de regering is met het nader verkennen van de wenselijkheid om campagne-activiteiten door buitenlandse politici uit niet EU-landen te reguleren, naar aanleiding van de Duitse notificatie?6 Kunt u inschatten wanneer u de Kamer denkt te kunnen informeren over een uitkomst?
De verkenning loopt en na afronding zal de Kamer geïnformeerd worden over de bevindingen.
Het bericht dat energiebedrijven met miljardenclaims klimaatbeleid tegenhouden |
|
Mahir Alkaya , Sandra Beckerman |
|
Eric Wiebes (minister economische zaken) (VVD), Sigrid Kaag (minister zonder portefeuille buitenlandse zaken) (D66) |
|
Heeft u kennisgenomen van het bericht «De dreiging van het Energy Charter Treaty: miljardenclaims remmen klimaatbeleid»?1
Ja.
Hoe oordeelt u over het feit dat multinationals met miljardenclaims democratisch tot stand gekomen klimaatbeleid proberen te torpederen?
Het Energiehandvestverdrag stelt regels ten aanzien van alle aspecten van handel in energie, zoals de doorvoer, investeringen en investeringsbescherming. Op basis van de afspraken over investeringsbescherming kunnen investeerders uit landen die partij zijn bij het Energiehandvestverdrag een procedure starten tegen een andere staat die partij is bij het Energiehandvestverdrag wanneer zij schade lijden door onrechtmatig handelen van deze staat. Het is aan de investeerder om dit aan te tonen. Het verdrag biedt investeerders daarmee minimale rechtsbescherming in het buitenland. Recent is het Energiehandvestverdrag met name gebruikt door investeerders die opkomen tegen maatregelen van overheden om subsidies voor hernieuwbare elektriciteit energie in te trekken.
Hoe oordeelt u over de uitspraak in het artikel dat de lopende claims tezamen een hoger bedrag vormen dan geheel Afrika nodig heeft om aan de klimaatdoelen van het Akkoord van Parijs te kunnen voldoen? Acht u dit een wenselijke ontwikkeling?
Op dit moment is geen enkel Afrikaans land lid van het Energiehandvestverdrag. Daarnaast betekent het feit dat een investeerder een claim heeft ingediend nog niet dat deze claim zal worden toegewezen. Het kabinet ziet dan ook geen link tussen het bereiken van de klimaatdoelen van het Akkoord van Parijs door Afrikaanse landen en de hoogte van lopende claims onder het Energiehandvestverdrag.
Hoe oordeelt u over het feit dat «Nederlandse» claims veelal worden ingediend door brievenbusfirma’s, waardoor Nederland op deze wijze een fors deel van de ruim 35 miljard euro aan schadeclaims faciliteert?
Het kabinet vindt het onwenselijk dat in Nederland gevestigde brievenbusfirma’s via Nederland gebruik maken van het Energiehandvestverdrag. Het Secretariaat van het Energiehandvestverdrag bereidt een heronderhandeling van het Energiehandvestverdrag voor. Deze onderhandelingen zullen in 2019 van start gaan. Het kabinet zal er daarbij onder meer voor pleiten dat brievenbusfirma’s worden uitgesloten van bescherming onder het Energiehandvestverdrag.
Aan welke claims is Nederland tegemoet gekomen? Welke claims lopen er in Nederland nog?
Er is nog nooit een claim ingediend tegen Nederland onder het Energiehandvestverdrag.
Welke gevolgen kan dit verdrag hebben voor de geplande vermindering van de gaswinning? Kunt u volledig naar waarheid beweren niet gevoelig te zijn voor dreigementen van Shell en Exxon? Kunt u uw antwoord toelichten?
Zoals de Kamer gemeld op 29 maart 2018 (Kamerstuk 33 529, nr. 457), wordt de gaswinning uit het Groningenveld op zo kort mogelijke termijn volledig beëindigd. Inmiddels is er een Akkoord op Hoofdlijnen gesloten met Shell en ExxonMobil. Hierover is uw Kamer geïnformeerd (Kamerstuk 33 529, nr. 394). Dit Akkoord is een gebalanceerd pakket aan afspraken waarin is overeengekomen dat Shell en ExxonMobil geen claim zullen indienen voor het gas dat niet gewonnen wordt. Het Energiehandvestverdrag heeft geen gevolgen voor de vermindering van de gaswinning.
Wat betekenen deze claims voor de haalbaarheid van internationaal klimaatbeleid en de doelen van het Akkoord van Parijs?
Het kabinet heeft in het Regeerakkoord een ambitieuze klimaat- en energieagenda geformuleerd en zal daar uitvoering aan geven. De afspraken in het Energiehandvestverdrag staan hieraan niet in de weg. Integendeel, Nederland is partij bij het Protocol bij het Energiehandvestverdrag betreffende energie-efficiëntie en daarmee verband houdende milieuaspecten, waarin staten juist aangemoedigd worden op een efficiënte en duurzame manier met energievoorziening om te gaan.
Bent u bereid in internationaal overleg te pleiten voor het uitzonderen van milieu en klimaatbeleid in het Energy Charter Treaty? Kunt u uw antwoord toelichten?
Het Secretariaat van het Energiehandvestverdrag bereidt de heronderhandeling van het Energiehandvestverdrag voor. Deze onderhandelingen zullen in 2019 van start gaan. Het kabinet zal daarin pleiten voor het expliciet opnemen van een bepaling die het recht van overheden om te reguleren in het publiek belang garandeert, ook voor het milieu en klimaatbeleid. Het kabinet is er geen voorstander van om milieu en klimaatbeleid volledig uit te zonderen van de bescherming van het Energiehandvestverdrag. Ook overheidsmaatregelen die ten goede komen aan het milieu of klimaat kunnen investeerders namelijk op onrechtmatige wijze schade toebrengen.
Een vonnis waarbij een taakstraf wordt opgelegd na (poging tot) mishandeling van een agent. |
|
Arno Rutte (VVD), Foort van Oosten (VVD) |
|
Ferdinand Grapperhaus (minister justitie en veiligheid) (CDA) |
|
Deelt u de mening dat het opleggen van een taakstraf na (poging tot) mishandeling van een agent nauwelijks uitdrukking geeft aan de ernst van hetgeen heeft plaatsgevonden, namelijk geweld tegen een agent die een publieke taak vervult ter bescherming van de openbare orde in het belang van ons allemaal? Zo nee, waarom niet?
Het is aan de rechter om te oordelen over de schuldigverklaring, en bij een schuldigverklaring over de op te leggen sanctie. In die oordeelsvorming van de rechter past mij als Minister geen rol. Over de opgelegde straf zal ik mij dan ook niet uitspreken.
Deelt u daarom de mening dat geweld tegen personen met een publieke taak niet afgedaan zou moeten kunnen worden met slechts een taakstraf? Zo nee, hoe legt u dan uit dat een taakstraf desondanks voldoende uitdrukking geeft aan de geschoktheid van de samenleving?
Ik wil benadrukken dat ieder geweld tegen hulpverleners en politieagen
ten onacceptabel is. Geweld tegen hulpverleners wordt als een strafverzwarende omstandigheid beschouwt die doorwerkt in de straftoemeting. Dat is ook tot uitdrukking gebracht in de landelijke oriëntatiepunten voor straftoemeting, in de strafvorderingsrichtlijnen van het Openbaar Ministerie en de Eenduidige Landelijke Afspraken (ELA) tussen politie en het Openbaar Ministerie inzake de agressie tegen ambtenaren met een publieke taak. Het Openbaar Ministerie heeft mij laten weten dat de strafeis conform deze richtlijnen tot stand is gekomen. Het blijft echter aan de rechter te oordelen over een passende sanctie, waarbij ik nogmaals wil aangeven dat mij als Minister hierin geen rol past.
Welke concrete stappen mogen van u worden verwacht om na bewezen mishandeling of poging daartoe van een agent of een andere publieke dienstverlener tenminste een celstraf op te leggen? Ziet u in dit kader bijvoorbeeld meerwaarde in aanscherping van artikel 22b Wetboek van Strafrecht, waaruit volgt dat bij een aantal ernstige delicten niet mag worden volstaan met slechts een taakstraf? Zo nee, welke aanpassing / aanscherping van de wet bent u dan voornemens te doen?
In 2012 is het Wetboek van Strafrecht gewijzigd, waardoor de mogelijkheden om een taakstraf op te leggen voor ernstige zeden- of geweldsmisdrijven werden beperkt (artikel 22b Sr.) Bij brief van 22 januari 2018 heeft de Minister voor Rechtsbescherming uw Kamer geïnformeerd over het onderzoeksrapport van de evaluatie van deze wetswijziging.1 Op basis van de bevindingen van deze evaluatie doen de onderzoekers een concrete aanbeveling voor aanpassing van het wettelijk kader. De bevindingen zijn met relevante actoren in de strafrechtspleging besproken. De Minister voor Rechtsbescherming streeft ernaar zijn beleidsreactie op het rapport deze zomer aan uw Kamer te zenden.
Tenslotte, welke concrete stappen mogen van u worden verwacht om ook de pakkans te vergroten van degenen die geweld plegen tegen personen met een publieke taak?
Met de instelling van de ELA Afspraken in 2010 hebben politie en Openbaar Ministerie opsporings- en vervolgingsafspraken gemaakt over de aanpak van daders van agressie en geweldsdelicten tegen werknemers met een publieke taak, als onderdeel van het programma Veilige Publieke Taak. Dat programma liep van 2007 tot en met 2016, onder coördinatie van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties. De ELA afspraken hebben betrekking op een eenduidige, snellere, efficiëntere en hardere aanpak van dit soort daders. Voorbeelden van de afspraken zijn een hoge prioritering, lik op stuk beleid, het verhalen van schade op daders en het vorderen van een verhoogde strafeis. Zie hiervoor ook de diverse voortgangsrapportages Veilige Publieke Taak, die in de afgelopen jaren aan uw Kamer zijn verstuurd.2 Het programma Veilige Publieke Taak is inmiddels afgerond, maar het beleid blijft onverlet van kracht. Er zijn mij geen signalen bekend dat de pakkans van daders bij dit soort delicten laag is.
Het bericht ‘The summon of Feminist and Woman Human Right Defender Mozn Hassan to investigation within the Context of the NGO Foreign Funding Case’ dd 18 juni 2018 |
|
Kirsten van den Hul (PvdA), Lilianne Ploumen (PvdA) |
|
Sigrid Kaag (minister zonder portefeuille buitenlandse zaken) (D66), Stef Blok (minister buitenlandse zaken) (VVD) |
|
Heeft u kennisgenomen van het bericht «The summon of Feminist and Woman Human Right Defender Mozn Hassan to investigation within the Context of the NGO Foreign Funding Case»?1
Ja.
Heeft u contact opgenomen of gaat u contact opnemen met uw Egyptische ambtsgenoot om uw zorgen over de arrestatie van Mozn Hassan over te brengen? Zo nee, waarom niet?
Mozn Hassan is een van de verdachten in de zaak 173, ook bekend als de «Foreign Funding Case». Deze zaak speelt al sinds 2011 en richt zich tegen NGO’s die er van worden verdacht zonder de benodigde toestemming buitenlandse financiering te ontvangen. In 2016 werd de strafzaak heropend en werd een aantal mensenrechtenactivisten geconfronteerd met reisverboden (w.o. Mozn Hassan) en werden tegoeden van een aantal organisaties bevroren (w.o. Nazra for Feminist Studies). De zaak bevindt zich nog altijd in de onderzoeksfase en zal nog moeten worden doorverwezen naar de rechter. In dat kader is Mozn Hassan op 18 juni jl. ontboden en op 20 juni jl. verhoord. Hassan is na het verhoor op borgtocht vrijgelaten.
De «Foreign Funding Case» is een belangrijk onderwerp van gesprek met de Egyptische autoriteiten. Zorgen over de «Foreign Funding Case» zijn zowel bilateraal als in EU-verband herhaaldelijk bij de Egyptische autoriteiten aangekaart. De specifieke zaak van Mozn Hassan is nog onder de rechter, waardoor directe politieke interventie niet opportuun is. De Nederlandse ambassade in Caïro heeft de zaak nauwlettend gevolgd en zal dit ook blijven doen.
Heeft u contact opgenomen of gaat u contact opnemen met uw Europese collega’s en Hoge Vertegenwoordiger Mogherini om in EU-verband de zorgen over de situatie in Egypte over te brengen aan de Egyptische regering? Zo nee, waarom niet?
Minister Blok heeft tijdens zijn bezoek aan Egypte op 10 mei jl. zijn zorgen overgebracht bij Minister Shoukry over de mensenrechtensituatie in Egypte, in het bijzonder de steeds beperktere ruimte voor maatschappelijke organisaties en mensenrechtenverdedigers om in vrijheid te opereren. Daarnaast heeft de woordvoerder van Hoge Vertegenwoordiger Mogherini op 30 mei jl. een verklaring uitgedaan waarin zorgen worden geuit over de recente toename in arrestaties van mensenrechtenverdedigers, bloggers en politieke activisten in Egypte.
Is de arrestatie van Mozn Hassen exemplarisch voor de druk waaronder in veel landen maatschappelijke organisaties en niet-gouvernementele organisaties werken?
Zaken zoals de «Foreign Funding Case», maar ook wetgeving zoals de NGO-wet in Egypte, bemoeilijken het werk van maatschappelijke organisaties en mensenrechtenverdedigers. Dat is zorgwekkend. Het kabinet is ervan overtuigd dat een gezonde civil society een essentiële rol zou moeten spelen bij de ontwikkeling van een land. Het respecteren van mensenrechten, waaronder het recht op vereniging en vergadering, zorgt juist voor duurzame veiligheid en stabiliteit. Deze boodschap wordt dan ook regelmatig overgebracht in contacten met de Egyptische autoriteiten.
Wat gaat u doen om organisaties te ondersteunen die in Egypte actief zijn, zoals Nazra, op het terrein van het naleven van mensenrechten, bescherming van vrouwen tegen (seksueel) geweld en het bevorderen van de participatie van vrouwen in het openbaar bestuur?
Mensenrechten zijn en blijven een hoeksteen van het Nederlandse buitenlandbeleid. Ruimte voor het maatschappelijk middenveld is een algemene voorwaarde voor het kunnen uitoefenen en bevorderen van rechten en voor de uitvoering van het mensenrechtenbeleid wereldwijd. Nederland probeert daarom die ruimte wereldwijd open te houden en daar waar mogelijk te vergroten.
De Nederlandse ambassade in Caïro staat in goed contact met een aantal organisaties die dit soort doelen nastreeft en zal deze ook blijven ondersteunen.
Bent u bereid dit onderwerp tijdens de Raad Buitenlandse Zaken, eventueel aan marge van de Raad, met uw collega’s te bespreken? Zo nee, waarom niet?
De vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van vereniging en vergadering in Egypte zijn zorgpunten van de EU. De EU spreekt deze zorgen ook uit, zoals bijvoorbeeld tijdens het Subcomité voor Democratie en Mensenrechten in december 2017 en in de EU-verklaringen tijdens de Mensenrechtenraad. De «Foreign Funding Case» is op EU-ambassadeursniveau in Caïro een belangrijk onderwerp van gesprek met de Egyptische autoriteiten.
Wilt u deze vragen beantwoorden voor de Raad Buitenlandse Zaken op 25 juni 2018?
De beantwoording komt u zo snel mogelijk tegemoet.
Het bericht ‘Dit zijn de schepen en organisaties die migranten oppikken’ |
|
Roelof Bisschop (SGP) |
|
Mark Harbers (staatssecretaris justitie en veiligheid) (VVD) |
|
Bent u bekend met het bericht over schepen die migranten oppikken op zee?1
Ja.
Wat is uw oordeel over het feit dat vier van de in de berichtgeving genoemde schepen onder de Nederlandse vlag varen? Zijn er bij u meer schepen bekend die onder de Nederlandse vlag varen teneinde migranten uit de Middellandse zee op te pikken?
Nederland is vlaggestaat van slechts één van de in het artikel genoemde NGO (Non-Gouvernementele Organisatie)-schepen, namelijk het schip de Sea-Watch 3, van de gelijknamige Duitse NGO. De drie andere in het artikel genoemde schepen, de Lifeline, de Sea Fuchs en de Sea Eye (ook alle drie van Duitse NGO’s), zijn in het bezit van een eigendomscertificaat (ICP – International Certificate for Pleasure Crafts) afgegeven door het Nederlandse Watersportverbond of Koninklijke Nederlandsche Motorbootclub en een call sign en MMSI-nummer (ten behoeve van de communicatieapparatuur aan boord), uitgegeven door Agentschap Telecom. Een dergelijk ICP en/of call sign impliceert geen recht op een vlaggestaatrelatie met Nederland. Dat een dergelijk schip er voor kiest een Nederlandse vlag op zijn achtersteven te plaatsen doet hier niet aan af.
Deelt u de conclusie van Nieuwsuur dat Italië vrijwel alleen te maken heeft met economische migranten?2 Wat is uw oordeel over de noodzaak van het opvangen van economische migranten?
Verreweg het merendeel van de migranten die in Italië aankomen, komt inderdaad niet in aanmerking voor internationale bescherming. Voor hen is terugkeer naar hun herkomstlanden aan de orde. Gedurende het terugkeerproces dient betrokkenen adequate opvang te worden geboden.
Deelt u het standpunt van de Italiaanse regering dat het oppikken van migranten uit de Middellandse Zee mensensmokkelaars in de kaart speelt en daarmee mensensmokkel en illegale migratieroutes in stand worden gehouden?
Het kabinet ondersteunt levensreddende activiteiten in algemene zin. De activiteiten van NGO-schepen in de Middellandse zee kunnen bijdragen aan het redden van levens. Het is hierbij wel van belang dat de kapitein de orders van het land van de kustwacht in wiens search and rescue gebied de actie plaatsvindt opvolgt, en de voor dergelijke activiteiten noodzakelijke veiligheidsmaatregelen treft. Het kabinet deelt de zorgen van de Italiaanse regering dat schepen van betrokken NGO’s niet altijd voldoende zijn uitgerust om reddingsacties uit te voeren, waardoor gevaarlijke situaties kunnen ontstaan voor zowel de bemanning als de aan boord genomen drenkelingen. Bovendien deelt het kabinet de zorgen van Italië over de aanhoudende irreguliere instroom van migranten die de Middellandse Zee opgaan met bootjes die niet geschikt zijn om de oversteek te maken, en in dit verband over de neveneffecten van de aanwezigheid van NGO-schepen dicht onder de Libische kust.
Bent u bereid zich in te spannen de voornoemde activiteiten van de vier schepen, die onder de Nederlandse vlag varen, te stoppen en daarmee aan de wens van de Italiaanse regering tegemoet te komen?
Zoals gezegd vaart het merendeel van deze schepen niet onder Nederlandse vlag. De Nederlandse wet- en regelgeving met betrekking tot de nationaliteitsverlening aan schepen, de verlening van call signs of de afgifte van internationale certificaten voor pleziervaartuigen is, net als het internationale zeerecht, niet toegesneden op het structureel uitvoeren van reddingsoperaties in internationale wateren door dit soort schepen. Het kabinet beziet de mogelijkheden om hier betere kaders voor te scheppen.
Het bericht het noodlijdende HAS in Den Bosch onder financieel toezicht staat |
|
Frank Futselaar |
|
Ingrid van Engelshoven (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (D66) |
|
Kent u het artikel «Noodlijdende HAS in Den Bosch onder financieel toezicht»?1 Wat is uw reactie daarop?
Ja. HAS Hogeschool is inderdaad onder aangepast financieel toezicht van de Inspectie van het Onderwijs geplaatst.
Hoe zijn de bevindingen van de Inspectie van het Onderwijs te rijmen met de plannen voor een locatie of eventuele vestiging in andere steden in de toekomst, aangezien de HAS heeft medegedeeld geen investeringen in de huisvesting te hebben gepland voor de komende jaren?2
Eind juli 2018 ontvang ik het oordeel van de Inspectie van het Onderwijs over het verbeterplan van HAS Hogeschool. Alle aspecten die van belang zijn voor het verbeterplan van de instelling worden hierbij betrokken.
Mochten studenten toch de dupe worden van deze financiële problematiek, bent u dan bereid garant te staan voor deze studenten? Bent u in dit geval bereid de betreffende getroffen studenten te adviseren of te ondersteunen?
Vooralsnog is dit niet aan de orde. Ik wil op eventuele gevolgen nu niet vooruit lopen.
Deelt u de mening van bestuursvoorzitter Dick Pouwels, die niet onder de indruk is en niet van een belabberde financiële situatie wil spreken en dat de situatie een gevolg is van de sterke groei en onverwachte bezuinigingen in Den Haag? Kunt u dit toelichten?
HAS Hogeschool is inderdaad sterk gegroeid in relatief korte tijd. De bekostiging van het hoger onderwijs is evenwel gebaseerd op een lumpsum-systematiek. Instellingsbesturen zijn zelf verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering (ook voor beslissingen over de groei van een instelling) op basis van de financiële mogelijkheden.
In hoeverre is er door de ministeries van Onderwijs Cultuur en Wetenschap en van Economische Zaken en Klimaat aangestuurd op groei? Klopt het dat de HAS in Den Bosch de dupe is geworden van bezuinigingen? Zo ja, kunt u aangeven om welke bezuinigingen het gaat en wat de omvang hiervan is geweest?
Door de ministeries van OCW en EZ(K) is niet specifiek aan HAS Hogeschool gevraagd het aantal studenten sterk te laten stijgen. Wel voerde EZ vakdepartementaal beleid om het groen onderwijs (inhoudelijk) optimaal te laten aansluiten bij de vraag op de arbeidsmarkt. Op de innovatiemiddelen voor het gehele groen onderwijs (vmbo, mbo, ho, toegekend naast de reguliere stelselbekostiging), is vanaf 2016 een taakstelling doorgevoerd (€ 55 mln.; regeerakkoord Rutte II).
HAS Hogeschool is overigens door het Ministerie van EZ in 2012 een lening verstrekt van € 2 mln. gekoppeld aan de groeiproblematiek. Deze lening is overgedragen aan OCW.
In hoeverre is deze casus typerend voor de stand van zaken in het agrarisch hoger onderwijs?
Ik heb op dit moment geen signalen dat andere groene hogescholen in een vergelijkbare positie verkeren. Naar aanleiding van de situatie bij HAS Hogeschool heb ik wel de Inspectie van het Onderwijs gevraagd een onderzoek uit te voeren naar de financiële positie van de groene hogescholen en Wageningen Universiteit.
Bent u bereid extra geld uit te trekken voor deze sector om deze problematiek in de toekomst tegen te gaan?
Ik zal eerst het onderzoeksrapport van de Inspectie afwachten. Daarna bezie ik of er acties nodig zijn.
Het bericht de opening van nog een vondelingenkamer in Nederland |
|
Vera Bergkamp (D66) |
|
Sander Dekker (minister zonder portefeuille justitie en veiligheid) (VVD) |
|
Bent u bekend met het bericht «Vondelingenkamer in ziekenhuis Heerlen»?
Ja.
Wat vindt u van de toenemende hoeveelheid vondelingenkamers? Betekent dit, dat er wordt voorzien in een behoefte en dat niet iedere vrouw zich veilig voelt te bevallen in een formele kliniek? Wilt u hier meer onderzoek naar doen?
Een kind heeft recht om zoveel mogelijk op te groeien bij zijn eigen ouder(s) en om te weten van wie het afstamt. De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en ik vinden het daarom van belang dat onbedoelde zwangerschappen zoveel mogelijk worden voorkomen. Hiertoe heeft de Staatssecretaris van VWS ook een plan gelanceerd waarover hij uw Kamer bij brief van 11 september 2018 heeft geïnformeerd.2
Daarnaast moeten vrouwen die toch onbedoeld zwanger raken en die afstand willen doen van hun kind in een zo vroeg mogelijk stadium worden begeleid. Het Ministerie van VWS ondersteunt hiervoor de kennis- en expertise-infrastructuur via instellingssubsidies aan de hulpverlening. Gemeenten zorgen voor de uitvoering op lokaal niveau.
Een aantal vrouwen wendt zich niet tot de reguliere hulpverlening, maar maakt gebruik van de diensten die Stichting Beschermde Wieg aanbiedt. De stichting doet dat samen met een aantal ziekenhuizen. Uit de gesprekken met en informatie van Stichting Beschermde Wieg begrijp ik dat vrouwen hiervoor om diverse redenen kiezen. Als reden benoemden zij de behoefte aan meer garantie op geheimhouding van hun zwangerschap en identiteit en aan eerdere negatieve ervaringen met hulpverlening of het feit dat de website van de stichting hen aansprak. Uit die gesprekken is mij ook gebleken dat de stichting inmiddels niet alleen een vorm van geheimhouding biedt, maar zich ook inspant om de vrouw te bewegen de opvoeding van het kind op zich te nemen dan wel haar gegevens achter te laten, zodat het kind op enig moment zijn afstamming alsnog kan achterhalen. Daarmee krijgt de bevalling feitelijk de kenmerken van een bevalling onder pseudoniem.
De Staatssecretaris van VWS en ik zien dan ook geen aanleiding voor nader onderzoek. Wij zetten in op preventie en op versterking van de samenwerking tussen alle betrokken actoren, inclusief Stichting Beschermde Wieg.
Hoe ziet u deze ontwikkeling in het licht van het advies van de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ)1 die stelt dat een vondelingenkamer geen toereikende oplossing is, noch voor het kind noch voor de moeder?
Zie antwoord vraag 2.
Hoeveel baby’s zijn er de afgelopen jaren in vondelingenkamers neergelegd en in hoeveel van deze gevallen is dit volledig anoniem gebeurd?
Er is in de praktijk geen sprake meer van het «neerleggen van baby’s in een vondelingenkamer». Uit het overzicht van Stichting Beschermde Wieg over de periode september 2014 tot januari 2018 blijkt dat de stichting in samenwerking met ziekenhuizen 19 zwangere vrouwen heeft geholpen om beschermd te bevallen».3 Hierbij zijn de moeder en haar identiteit bekend bij deze stichting. In één geval zou de vrouw uiteindelijk hebben besloten geheel anoniem te blijven. Ook in die casus is het kind overgedragen aan het ziekenhuis en dus niet te vondeling gelegd.
In hoeverre en wanneer is de procedure en de werkwijze van de «Stichting Beschermd Wieg»2 in strijd met artikel 7 van het Kinderrechtenverdrag (IVRK) en de artikelen 236 en 256 van het Wetboek van Strafrecht?
Artikel 7 van het IVRK behelst onder andere het recht van het kind om, voor zover mogelijk, zijn of haar ouders te kennen en door hen verzorgd te worden. Voor zover de gegevens over afstamming voor het kind op een later moment te raadplegen zijn, biedt artikel 7 IVRK enige ruimte aan bevallen onder pseudoniem. Het Kinderrechtencomité heeft zich in het verleden in de beoordeling van diverse landen wel zeer kritisch geuit over anoniem bevallen, omdat de moeder dan in het geheel niet bekend is. Het te vondeling leggen van een kind is strafbaar op grond van artikel 256 Sr. Zoals eerder aan uw Kamer is bericht4 lijken de mogelijkheden om iemand die een vondelingenkamer beschikbaar stelt tegen te houden vooralsnog beperkt. Van belang is daarbij dat «het te vondeling leggen» impliceert dat een kind hulpeloos wordt achtergelaten. Bij de vondelingenkamers is dat niet het geval. Het kind wordt opgevangen en verzorgd; evenals desgewenst de moeder.
Strafbaar is ook het opzettelijk onzeker maken van iemands afstamming. Dit feit is als «verduistering van staat» strafbaar gesteld (artikel 236 Sr.). Door het te vondeling leggen, kan de afstamming van het kind niet worden bepaald en vastgelegd in een geboorteakte. Vervolging op grond van verduistering van staat is pas mogelijk nadat in een procedure bij de civiele rechter een onherroepelijke uitspraak is gedaan over de staat van het kind. Daarna kan het openbaar ministerie beslissen of het concrete geval voldoende grond geeft voor strafrechtelijke vervolging. Dit maakt de vervolging complex; er heeft tot nu toe dan ook geen vervolging op basis van dit artikel plaatsgevonden.
Deelt u de mening dat het strafrechtelijk vervolgen van moeders die gebruik maken van vondelingenkamers weinig effectief is en niet het geëigende instrument is?
Het is aan het openbaar ministerie voorbehouden om in elk afzonderlijk geval te beoordelen of strafrechtelijke vervolging van een persoon die een kind te vondeling heeft gelegd opportuun is. Ten aanzien van vrouwen die onbedoeld zwanger zijn geraakt, wil ik samen met de Staatssecretaris van VWS inzetten op preventie. Ik verwijs in dit verband naar de voormelde brief van de Staatssecretaris.5
Is er (internationaal) onderzoek dat uitwijst dat een stijging van de hoeveelheid vondelingenkamers leidt tot een daling van het aantal vondelingen buiten de kamers of van gedode baby’s? Zo ja, welk (internationaal) onderzoek? Zo nee, bent u bereid onderzoek hierna te laten doen?
Een (internationaal) onderzoek hiernaar is mij niet bekend. Wel heeft de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming in het advies van 30 juni 2014 aandacht besteed aan ervaringen met vondelingenkamers in het buitenland. Daarnaast is, zoals aan uw Kamer eerder is bericht6, over neonaticide een aantal (wetenschappelijke) artikelen geschreven en zijn enkele onderzoeken gedaan of gaande. Een van de bevindingen is dat in vrijwel alle gevallen sprake is van een psychiatrische stoornis bij de moeder, die niet gauw geneigd zal zijn om prenatale zorg in te roepen. De situatie in Nederland laat zien dat – ook met het toenemend aantal vondelingenkamers – het aantal te vondeling gelegde kinderen en het aantal levenloos gevonden kinderen op hetzelfde niveau blijft. Ik zie vooralsnog geen aanleiding om hiernaar nader onderzoek te doen.
Deelt u de mening dat bevallen onder pseudoniem in de praktijk al mogelijk is of gedoogd wordt in Nederland doordat de «Stichting Beschermde Wieg» de mogelijkheid biedt voor vrouwen vertrouwelijk te bevallen en de gegevens voor haar kind achter te laten bij een notaris? Acht u deze vorm van bevallen, waarbij de gegevens bij de notaris achter gelaten worden, wenselijk?
Het is wenselijk, mede gelet op art. 7 IVRK, dat de gegevens van de moeder op een wijze worden bewaard, die waarborgen voor consultatie door het kind op termijn biedt. Het is de vraag of de bewaring van de gegevens door een notaris zoals Stichting Beschermde Wieg thans doet, daaraan voldoende tegemoetkomt. De Stichting geeft aan dat de gegevens van de moeder voor het kind vanaf zestienjarige leeftijd te raadplegen zullen zijn, maar of dat het geval is hangt af van de mate waarin de stichting in staat is daarvoor een duurzame oplossing te vinden en het kind daarvan in kennis te stellen. Dat maakt de voorziening mogelijk kwetsbaar waar het gaat om het recht van het kind om zijn afstamming te kennen. Ik ga daarom met Stichting Beschermde Wieg en de andere betrokken instanties bespreken op welke wijze de afstammingsgegevens goed kunnen worden beheerd en geborgd kan worden dat deze op langere termijn toegankelijk zijn en blijven en geraadpleegd kunnen worden door de betrokken kinderen. De eventuele rol die SDKB daarin kan vervullen zal daarbij aan de orde komen.
Voor wat betreft de veiligheid van informatie bij de SDKB is het volgende relevant. De Stichting heeft een aantal uitvoeringstaken overgedragen aan het CIBG, de uitvoeringsorganisatie van het Ministerie van VWS die een aantal registers, waaronder het BIG-register, in beheer heeft. De gegevens van de SDKB worden eveneens door het CIBG bewaard en beheerd. De rijksoverheid, en daarmee ook het CIBG, is gebonden aan het Besluit voorschrift informatiebeveiliging rijksdienst (het Besluit VIR). Het Besluit VIR bevat een zorgplicht voor de overheid om de beveiliging van informatiesystemen en de daarin opgeslagen informatie te borgen. Rijksbreed wordt de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR) gebruikt om de beveiliging, als bedoeld in het VIR, concreet in te richten. De BIR is gebaseerd op de internationaal gehanteerde frameworks voor informatieveiligheid (te weten: de ISO-standaarden 27001 en 27002). Daarnaast houden de SDKB en het CIBG zich uiteraard aan de toepassing en naleving van de Algemene Verordening Gegevensbescherming. Alleen in voorkomende gevallen waarin de SDKB onverkort een wettelijke verplichting dient na te komen, worden persoonsgegevens met derden gedeeld. De vertrouwelijkheid en veiligheid van informatie zijn dan ook voldoende geborgd.
Zou een centraal georganiseerd register, zoals bijvoorbeeld de Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting (SDKB), niet wenselijker zijn? Is de veiligheid van de informatie bij het SDKB voldoende geborgd?
Zie antwoord vraag 8.
Is de vertrouwelijkheid van de informatie bij het SDKB voldoende geborgd waardoor het niet mogelijk is dat informatie abusievelijk in andere (overheids-) systemen terechtkomen?
Zie antwoord vraag 8.
Herinnert u zich de toezegging gedaan tijdens het algemeen overleg over Familie- en personenrecht3 rond de zomer met een brief te komen over de mogelijke invoering van het bevallen onder pseudoniem? Kunt u specifieker zijn over wanneer deze brief aan de Tweede Kamer verstuurd wordt?
Ja. Uw Kamer ontvangt de brief gelijktijdig met deze antwoorden.
Het bericht ‘Onvrede over moskee-schoolreis’ |
|
Rudmer Heerema (VVD), Bente Becker (VVD) |
|
Arie Slob (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (CU) |
|
Bent u bekend met het bericht dat een groot aantal Nederlandse scholen klassikale moskeebezoeken organiseert waar onder andere uitgelegd wordt «hoe ze moeten bidden» en dat er weinig kans is dat het protest van ouders door de schoolleiding wordt gehonoreerd?1 Zo ja, klopt het geschetste beeld?
Ja, ik heb kennisgenomen van het artikel en het onderliggende rapport. Ik kan niet beoordelen of het geschetste beeld klopt. OCW beschikt niet over gegevens van scholen over excursies naar gebedshuizen.
Kunt u aangeven op hoeveel scholen sprake is van klassikale moskeebezoeken als onderdeel van het lesprogramma, in het kader van welk onderdeel uit de kerndoelen deze bezoeken plaatsvinden en wat de denominatie is van de meeste scholen die dit soort bezoeken organiseren?
Nee, landelijk houden we geen gegevens over schoolexcursies bij. Wel is mij een peiling van de vereniging voor katholiek en christelijk onderwijs Verus bekend. Uit een raadpleging onder 380 schoolleiders uit hun achterban komt naar voren dat bij 41 procent van deze scholen leerlingen een bezoek brengen aan een gebedshuis van niet-christelijke religie. Deze bezoeken vinden vooral plaats om leerlingen kennis van of begrip voor andere godsdiensten bij te brengen.
Is het waar dat ouders, in ieder geval op een openbare school, vrij zijn om te bepalen of zij hun kind willen laten deelnemen aan lesonderdelen waarin sprake is van fysiek bezoek aan het gebedshuis van een specifieke religie, in dit geval een moskee? Zo ja, hoe verklaart u dan dat weigerende ouders toch in conflict kwamen met de schoolleiding?
Nee. Een excursie is in principe verplicht als deze deel uitmaakt van het reguliere lesprogramma. De school is verantwoordelijk voor het onderwijsprogramma en heeft de vrijheid daar keuzes in te maken. Deze keuzes worden vastgelegd in het schoolplan, dat de instemming behoeft van de medezeggenschapsraad.
Ik vind het belangrijk dat scholen vroegtijdig ouders/verzorgers informeren over dergelijke initiatieven. Als ouders bezwaar hebben tegen deelname van hun kind aan een dergelijk bezoek, kunnen zij vooraf bezwaar aantekenen bij de school en ontheffing aanvragen voor hun kind. Het bevoegd gezag van de school beoordeelt een dergelijk verzoek. Als het verzoek wordt ingewilligd, zal de school de leerling een vervangende opdracht laten doen. Het bevoegd gezag beslist zelf of, en op basis van welke criteria, een verzoek van de ouders wel of niet wordt ingewilligd.
Bij de precieze vormgeving van bezoeken aan kerken, moskeeën of andere gebedshuizen ligt het – mede met oog op het doel onderling begrip en respect te bevorderen – voor de hand dat scholen rekening houden met leerlingen die er moeite mee hebben actief deel te nemen aan godsdienstige uitingen. Mijn beeld is echter dat dit in de praktijk nauwelijks aan de orde is, omdat dergelijke excursies in de regel een voorlichtend en informatief karakter hebben. Zou dit wel spelen, dan is het ook hier aan de school om daar in wijsheid mee om te gaan.
Deelt u de mening dat als het bezoek aan een moskee onderdeel is van het lesprogramma, de betreffende school dan een bezoek aan alle soorten gebedshuizen in het lesprogramma zou moet opnemen?
Het is niet aan mij om dit scholen voor te schrijven. Scholen komt vrijheid toe om hun onderwijsprogramma in te richten en hun leerlingen de kennis en vaardigheden bij te brengen, die zijn vastgelegd in de kerndoelen en de eindtermen. Uiteraard moeten scholen zich hierbij wel aan de wet houden en aan de geldende burgerschapsopdracht. Mij is wel bekend dat er openbare scholen zijn die met hun leerlingen een bezoek brengen aan een kerk.
Kunt u aangeven in hoeverre scholen die een bezoek aan een moskee brengen ook een bezoek brengen aan andere gebedshuizen?
Zie het antwoord op vraag 2. Precieze aantallen zijn ons niet bekend
Klopt het dat er scholen zijn die een moskeebezoek aan een salafistische moskee waarvan is vastgesteld dat er eerder ook haatimams hebben gepredikt verplicht stellen? Zo ja, deelt u de mening dat het begrijpelijk is dat ouders hier grote moeite mee hebben en dat een dergelijk bezoek aan een in opspraak geraakte moskee zelfs in het geval van vrijwilligheid dubieus is in het kader van de burgerschapsopdracht van scholen?
Ik beschik niet over deze informatie. De wet vraagt dat scholen bijdragen aan de bevordering van actief burgerschap en sociale integratie. Ook mag het onderwijs niet in strijd zijn met de basiswaarden van de democratische rechtsstaat. De Inspectie van het Onderwijs (hierna: inspectie) ziet hier op toe. De inspectie heeft overigens geen signalen dat sprake is van strijdigheid met basiswaarden. Als daarvoor aanleiding is, treedt de inspectie op.
Bent u bereid om met de Inspectie van het Onderwijs in gesprek te gaan over het tegengaan van verplichtingen op scholen tot bezoek van een gebedshuis van een specifieke religieuze stroming en er tegelijk op toe te zien dat scholen überhaupt geen moskeeën bezoeken waar ook haatpredikers een podium krijgen?
Hoe scholen hun onderwijsprogramma inrichten is aan hen – in overleg met de medezeggenschapsraad. Sommige scholen nemen in het kader van burgerschap excursies op in hun onderwijsprogramma, bijvoorbeeld een bezoek aan een voormalig concentratiekamp, het parlement of een gebedshuis. Daar is op zich niets mis mee.
Het onderwijs van de school mag niet in strijd zijn met basiswaarden van de democratische rechtsstaat. Dat geldt ook voor het aanbod van derden, als dat onderdeel is van het onderwijs dat de school aanbiedt, zoals in de vorm van een excursie. Waar dit het geval is, zal de inspectie daar actief tegen optreden.
Daarbij is ook van belang dat een school alert is op een extern verzorgd aanbod dat in strijd kan zijn met basiswaarden. Ook is van belang dat zo’n extern aanbod aansluit bij het onderwijsdoel dat de school met de excursie nastreeft. Als dat bijvoorbeeld kennismaking is met religieuze stromingen, zal het veelal gaan om een neutrale, voorlichtende activiteit. Het kan dan van belang zijn het verschil tussen voorlichting en actieve deelname aan godsdienstige uitingen duidelijk te maken.
Ik ben van plan om, als onderdeel van de verduidelijking van de wettelijke burgerschapsopdracht, actieve bevordering van de basiswaarden van onze democratische rechtsstaat daarvan expliciet onderdeel te laten zijn. Dat betekent dat ook het toezicht van de inspectie hier – meer nog dan nu al het geval is – aandacht aan zal schenken. Als onderdeel daarvan zal ik de inspectie vragen dit aspect daarbij waar nodig nog verder te verankeren in het toezicht.
Het project Over de Maas en Vonkelplas |
|
Suzanne Kröger (GL) |
|
Stientje van Veldhoven (staatssecretaris infrastructuur en waterstaat) (D66) |
|
Bent u bekend met de actuele situaties rond de projecten «Over de Maas» en «Vonkelplas» in Alphen en Dreumel?
Ja.
Hoe verhouden deze projecten zich tot de eerder Kamerbreed geuite zorgen met betrekking tot zandafgravingen, natuurontwikkeling en het storten van vervuild baggerslib?
De zorgen met betrekking tot de projecten «Over de Maas» en «Vonkelplas» zijn vergelijkbaar met de zorgen die zijn geuit tijdens het debat van 14 juni jl. over diepe plassen. Deze zullen worden meegenomen in de toegezegde verkenning.
In hoeverre hebben de betrokken lagere overheden voldoende mogelijkheden met betrekking tot mankracht, expertise en juridische middelen, om de uitvoering en alle wettelijke bepalingen te controleren en te handhaven?
In de brief van 13 juni 2018 heb ik toegezegd dat de bestaande kaders voor diepe plassen en het toezicht daarop worden geëvalueerd en waar nodig aangepast.1 In het debat van 14 juni 2018 is ook aandacht gevraagd voor de mogelijkheden van betrokken decentrale overheden. Ik neem dit aspect ook mee bij de evaluatie. In de brief aan uw Kamer, waarin ik de uitkomst van de evaluatie zal delen, zal hierop nader worden ingegaan.
Zijn de afspraken en bepalingen in Alphen en Dreumel in lijn met de ambities van de Staatssecretaris, zoals in het debat over het importeren en dumpen van vervuilde grond uit het buitenland van 14 juni besproken? Zo nee, zijn er nieuwe afspraken mogelijk?
De inhoud van eventuele privaatrechtelijke afspraken is een verantwoordelijkheid van de gemeente. Rijkswaterstaat houdt toezicht op de eisen en de zorgplicht van het Besluit bodemkwaliteit. Hiermee wordt ook getoetst of de afspraken niet strijdig zijn met de geldende wettelijke eisen. Zoals eerder gemeld, zal ik het kader voor de verondieping van diepe plassen evalueren en zo nodig aanpassen.
Vormt de verlenging van het contract een bedreiging voor de archeologische artefacten die mogelijk nog in de grond zitten? Zijn hier afspraken over gemaakt?
Een verlenging vormt geen bedreiging voor de mogelijke archeologische artefacten in de bodem. Voor het winnen is een vergunning noodzakelijk op basis van de Ontgrondingenwet. In 2009 is een ontgrondingsvergunning verleend waarbij op grond van een proef werd geconstateerd dat geen archeologische vondsten verwacht werden. De provincie zal de nieuwe inzichten bij de verlenging van de vergunning betrekken. Zo nodig kunnen aanvullende voorwaarden worden gesteld.
Het scheiden van ouders en kinderen door Amerikaanse grensbewakers aan de grens tussen de VS en Mexico |
|
Joël Voordewind (CU), Sjoerd Sjoerdsma (D66) |
|
Stef Blok (minister buitenlandse zaken) (VVD) |
|
Wat is uw reactie op de berichten dat Amerikaanse grensbewakers kinderen van illegale immigranten scheiden van hun ouders als zij aangehouden worden?1
De beelden en verhalen van ouders en kinderen die worden gescheiden zijn schrijnend. De situatie in de VS waarbij kinderen van hun ouders worden gescheiden wanneer zij illegaal de grens oversteken stemt daarom tot bezorgdheid.
Klopt het dat het apart opsluiten van kinderen voortkomt uit het instellen van strafvervolging tegen de ouders wegens illegaal het land inreizen?
Er heeft in april een aanscherping van de uitvoering van het migratiebeleid van de Verenigde Staten plaats gehad. Hierbij worden illegale immigranten bij het oversteken van de grens in detentie geplaatst. Hun kinderen worden voor onbepaalde tijd in tijdelijke opvangcentra ondergebracht.
Schendt de regering van de Verenigde Staten met dit beleid internationale verdragen als het Vluchtelingenverdrag en het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind?
Aangezien het in deze situatie niet om migratie gaat met als doel asiel in de VS aan te vragen, is het Vluchtelingenverdrag niet van toepassing.
De VS is geen partij bij het Verdrag inzake de Rechten van het Kind. De VS is wel aangesloten bij andere mensenrechtenverdragen, waaronder het Internationaal Verdrag inzake Burgerlijke en Politieke Rechten. Het VN-Mensenrechtencomité dat toeziet op de naleving van dit Verdrag heeft de VS er vaker op gewezen dat zijn immigratiebeleid op gespannen voet staat met een aantal rechten uit het Verdrag.
In dit verband moedigt Zeid Ra’ad Al Hussain, de Hoge Commissaris voor Mensenrechten van de VN (OHCHR) de VS aan om het Verdrag inzake de rechten van het kind te ratificeren om voortaan de rechten van het kind een centraal onderdeel te laten zijn in de Amerikaanse wetgeving en binnenlandsbeleid. Nederland heeft eerder in het kader van de Universal Periodic Review de VS opgeroepen het Verdrag inzake de rechten van het kind te ratificeren.
Bent u bereid om de Amerikaanse ambassadeur hierover om opheldering te vragen?
De zorgen die in de Nederlandse samenleving bestaan zijn via diplomatieke weg aan de VS overgebracht.
In de VS heeft op dit moment een serieus politiek en maatschappelijk debat rond de kwestie plaats. Zo hoort dat in een democratische rechtsstaat. De uitkomst van de discussie wachten we af. Daarnaast hebben er verschillende juridische procedures plaats. Zo heeft de federale rechtbank in Californië bijvoorbeeld op 7 juni aangegeven dat een aanklacht van de American Civil Liberties Union op basis van een mogelijke schending van het constitutioneel- en familierecht, doorgang kan vinden. Ook uitspraken van rechters zullen van belang zijn voor de uitkomst van het debat.
Het scheiden immigrantenkinderen in de Verenigde Staten |
|
Jasper van Dijk |
|
Mark Rutte (minister-president , minister algemene zaken) (VVD) |
|
Wat is uw reactie op het bericht dat de Verenigde Naties een onmiddellijk einde aan het scheiden van immigrantenkinderen in de Verenigde Staten eist?1
Op 18 juni jl. heeft Zeid Ra’ad Al Hussain, de Hoge Commissaris voor Mensenrechten van de VN (OHCHR), zich uitgesproken over het Amerikaanse beleid ten aanzien van immigranten, en de VS opgeroepen om het beleid waarbij kinderen worden gescheiden van hun ouders per direct te staken. De situatie waarbij kinderen van hun ouders worden gescheiden stemde ook mij tot bezorgdheid.
Bent u bereid de Amerikaanse ambassadeur hierover op het matje te roepen?
De zorgen die in de Nederlandse samenleving bestaan zijn in een eerder stadium via diplomatieke weg aan de VS overgebracht. Zoals reeds aangegeven in de beantwoording van eerdere vragen over deze kwestie (vragen van lid Ploumen van 7 juni jl. en vragen van leden Sjoerdsma en Voordewind van 20 juni jl.) heeft in de VS een serieus politiek en maatschappelijk debat rond deze kwestie plaatsgevonden. Op 20 juni jl. heeft President Trump een presidentieel decreet getekend waardoor gezinnen met kinderen niet langer gescheiden worden, en voorrang krijgen bij de immigratieprocedure.
Bent u bereid deze praktijken, waarbij de volwassen immigranten gedetineerd worden en kinderen zonder hun ouders worden vastgezet in enorme opvangcentra, te veroordelen?
Zie antwoord vraag 2.
Gaat u president Trump vragen deze praktijken te beëindigen, tijdens uw aanstaande bezoek aan de Verenigde Staten?
Zie antwoord vraag 2.
Het bericht dat het leenstelsel en bindend studieadvies zorgen voor psychische klachten |
|
Frank Futselaar |
|
Ingrid van Engelshoven (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (D66) |
|
Kent u het artikel «Leenstelsel en bindend studieadvies zorgen voor psychische klachten» van 19 juni 2018?1 Wat is uw reactie daarop?
Ja, ik heb het artikel gelezen. Goed hoger onderwijs daagt de student uit, maar wanneer de student te hoge of langdurige prestatiedruk ervaart, kan dit negatieve gevolgen hebben voor het welzijn van studenten en mogelijk ook voor het studieverloop. Preventie en tijdige interventie bij een te hoge of langdurige studiedruk acht ik daarom van groot belang.
Daarom heb ik mede n.a.v. de motie Bruins/Asante2 samen met de VSNU, Vereniging Hogescholen, studentenbonden en experts een werkgroep Studentenwelzijn in het leven geroepen. Deze werkgroep ontwikkelt een gezamenlijke aanpak die onder andere is gericht op het bevorderen van kennisdeling en voorlichting zowel aan studenten als aan docenten en decanen; professionals die een directe rol hebben in de verbetering van het welzijn van studenten. Voor wat betreft psychische gezondheid heeft de werkgroep ook contact met het Ministerie van VWS, dat onlangs de campagne «Hey, het is oké, maak depressie bespreekbaar» is gestart, om beleid en activiteiten op dit onderwerp af te stemmen.
De gezamenlijke aanpak van de werkgroep Studentenwelzijn zal worden meegenomen in mijn brief over toegankelijkheid en kansengelijkheid in het hoger onderwijs, die u na de zomer en voor de begrotingsbehandeling van mij zult ontvangen.
Deelt u de mening dat het afschaffen van de basisbeurs serieuze financiële consequenties heeft en tevens de oorzaak is van psychische klachten bij studenten? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke stappen gaat u zetten?
Nee, deze mening deel ik niet. De financiële situatie van studenten wordt door het RIVM gezien als één van de mogelijke oorzaken van psychische klachten. Uiteraard vind ik het belangrijk dat hier aandacht voor is en ik zal hierover ook het gesprek aangaan met het RIVM. De gevolgen van de invoering van het Studievoorschot worden onder andere ook onderzocht in de jaarlijkse Monitor Beleidsmaatregelen. Uit de Monitor beleidsmaatregelen hoger onderwijs 2016–20173, bleek dat het aandeel studenten dat financiële problemen ervaart, sinds 2012 is afgenomen. De invoering van het studievoorschot heeft hier geen verandering in gebracht. Uit de monitor van 2018 die ik op 29 juni jl. aan uw Kamer heb gestuurd4, blijkt een lichte stijging van financiële problemen ten opzichte van vorig jaar. We zullen dit uiteraard blijven monitoren.
Bent u bereid onderzoek te doen naar mentale druk bij studenten en bent u bereid om daar ook de achtergrond en sociale omgeving bij te betrekken, zodat er betrouwbare, landelijke en actuele cijfers zijn over de mentale gezondheid van studenten? Zo nee, waarom niet?
Zoals aangegeven bij vraag 2, zal ik de financiële situatie van studenten blijven monitoren en ook het gesprek aangaan met het RIVM over hun onderzoek. De mogelijke effecten van de sociale omgeving en achtergrond op de psychische gezondheid van studenten hebben ook de aandacht van de werkgroep Studentenwelzijn. De monitor beleidsmaatregelen houdt de ontwikkelingen in het hoger onderwijs bij, onder andere over de financiële situatie van studenten en het leengedrag, maar ook in relatie tot de achtergrond en persoonskenmerken van de studenten. Ik constateer dat universiteiten en hogescholen dit thema op hun netvlies hebben en dat hier ook al actie op wordt ondernomen via bijvoorbeeld het actieplan Studentenwelzijn.
Zijn er bij u cijfers bekend over de financiële consequenties die het afschaffen van de basisbeurs heeft voor studenten? Zo nee, bent u bereid hier onderzoek naar te doen?
Zie mijn antwoord bij vraag 2.
Bent u bereid aanpassingen in de leeromgeving door te voeren, zoals het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu voorstelt?
De werkgroep Studentenwelzijn zal in haar gezamenlijke aanpak onder andere inzetten op studentenwelzijn en kennisdeling in het hoger onderwijs, zoals geadviseerd door het RIVM. Zie ook mijn antwoord bij vraag 1.
Op welke wijze gaat u meer aandacht vragen voor het Actieplan Studentenwelzijn in het hoger onderwijs?
Het Actieplan Studentenwelzijn wordt meegenomen in de Gezamenlijke Aanpak die door de werkgroep Studentenwelzijn wordt ontwikkeld. De opstellers van dit Actieplan zijn ook betrokken bij de werkgroep Studentenwelzijn.
Bent u bereid in gesprek te gaan met de VSNU en Vereniging Hogescholen om hen op te roepen meer bewustwording te creëren voor studentenwelzijn?
Zie mijn antwoord bij vraag 1.
De overlast ten gevolge van lachgas |
|
Lilianne Ploumen (PvdA) |
|
Bruno Bruins (minister volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD), Paul Blokhuis (staatssecretaris volksgezondheid, welzijn en sport) (CU) |
|
Kent u het bericht «Iriszorg: Verbied lachgas verkoop in o.a. Sishalounges»?1
Ja, ik heb dit bericht gelezen.
Wat is de stand van zaken met betrekking tot uw pogingen met de detail- en groothandel tot afspraken te komen over vrijwillige beperkende maatregelen, zoals een leeftijdsgrens en/of een maximale hoeveelheid patronen per transactie?2
Ik heb het Trimbos-instituut gevraagd om het bestaande preventie aanbod voor scholen, ouders en uitgaanders aan te vullen met het thema lachgas en handvatten te ontwikkelen voor professionals en gemeenten. De materialen zullen voor aankomend schooljaar beschikbaar zijn.
Ook hebben de afgelopen maanden gesprekken plaatsgevonden met verschillende (branche) organisaties over vrijwillige beperkende maatregelen rondom de verkoop van lachgaspatronen. Eerder dit jaar heeft Bol.com al besloten te stoppen met de verkoop van lachgaspatronen. Uit de gesprekken met het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel, de Raad Nederlandse Detailhandel en Thuiswinkel.org blijkt dat verschillende verkooppunten al verschillende maatregelen getroffen hebben. Daarbij heeft iedere organisatie zijn eigen beleid ontwikkeld. Te denken valt aan:
Ik vind het positief dat veel partijen al maatregelen hebben getroffen en beleid hebben ontwikkeld voor de verkoop van lachgas passend bij hun eigen organisatie en afzetmarkt. Wij ondersteunen deze trend dat meerdere bedrijven het oneigenlijk gebruik van lachgas als drug helpen terug te dringen, maar het product beschikbaar houden voor de reguliere toepassing in slagroomspuiten.
Wat is de stand van zaken met betrekking tot het door u aan het Trimbosinstituut gevraagde onderzoek naar de manier waarop het bestaande preventieaanbod voor scholen, ouders en uitgaanders kan worden aangevuld voor dit thema?3
Zie antwoord vraag 2.
Deelt u de mening van de in het bericht genoemde preventieadviseur dat door het gebruik van lachgas «de stap om de stap op latere leeftijd naar andere middelen» te nemen verkleind wordt? Zo ja, uit welk onderzoek blijkt dit en welke conclusies verbindt u hieraan? Zo nee, waarom deelt u dien mening niet?
Mij is geen onderzoek bekend waaruit blijkt dat lachgas een opstapmiddel is naar middelengebruik op latere leeftijd. Momenteel verken ik of dit zo zou kunnen zijn en of hier eventueel onderzoek naar gedaan zou moeten worden.
Acht u naast vrijwillige en preventieve maatregelen de tijd rijp voor het nemen van meer repressieve maatregelen om het gebruik van lachgas als tegen te gaan? Zo ja, aan welke maatregelen denkt u? Zo nee, waarom niet?
Ik heb recent met (branche)organisaties vrijwillige beperkende afspraken gemaakt over preventieve maatregelen om het gebruik van lachgas tegen te gaan. Ook heeft het Trimbos-instituut de preventiematerialen aangevuld met informatie over lachgas. Wij zullen het gebruik van lachgas onder jongeren blijven monitoren. Wanneer blijkt dat de vrijwillige beperkende maatregelen en extra inzet op preventie niet het gewenste effect heeft, zal ik mij beraden op mogelijke extra maatregelen.
Welke mogelijkheden hebben gemeenten nu al om de verkoop, ook via horecagelegenheden, en het gebruik van lachgas tegen te gaan?
Daar zijn geen algemene maatregelen voor op basis van de Drank- en Horecawet. Wel hebben gemeenten bevoegdheden als het gaat om de openbare orde en veiligheid. Zij kunnen controleren of de veiligheid geborgd is in horecagelegenheden. Daarnaast kunnen zij gebruik onder jongeren ontmoedigen, veelal via de lokale GGD of instelling voor verslavingszorg.
Kent u meerdere signalen uit gemeenten waar overlast vanwege lachgas wordt ervaren? Zo ja, welke signalen zijn dat? Bent u bereid om, bijvoorbeeld in overleg met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), deze lokale problematiek in kaart te laten brengen?
Tot op heden zijn er geen gemeenten die mij hierover benaderd hebben. Ook van de VNG heb ik hierover geen signalen ontvangen.
De inzet privéjets voor buitenlandse bezoeken |
|
Renske Leijten |
|
Wopke Hoekstra (minister financiën) (CDA) |
|
Op welke wijze heeft u bekeken hoe uw bezoek aan Brussel en Berlijn op 13 en 14 februari 2018 anders kon worden ingericht zodat er geen privéjet van 11.750 euro nodig was?1
In de vragen wordt verwezen naar mijn publieke agenda op 13 en 14 februari jl. Het desbetreffende bezoek aan Berlijn vond plaats op 13 en 14 maart jl. Op 13 maart jl. vond de Ecofinraad plaats in Brussel met aansluitend bilaterale gesprekken. Het programma in Berlijn bestond uit diverse afspraken, zoals een bilaterale ontmoeting met de toen aanstaande Duitse Minister van Financiën, de aanstaande Minister van Volksgezondheid en een key note speech bij de Finanzmarktklausur van de Wirtschaftsrat van de CDU3. Ook heb ik het Ridder Grootkruis in de Orde van Oranje Nassau uitgereikt aan de heer Wolfgang Schäuble op de Nederlandse ambassade4. Verder ben ik in Berlijn in gesprek geweest met Nederlandse correspondenten en heb ik een interview gegeven aan een Duitse krant over de Nederlandse positie op Europese onderwerpen. Tot een laat moment moesten delen van het programma nog bevestigd worden en konden zowel de eindtijd van de Ecofinraad in Brussel als de start- en eindtijd van de gesprekken in Berlijn nog schuiven. Gezien de beëdiging van de nieuwe Duitse regering op 14 maart, was het tijdstip voor de afspraak met de nieuwe Duitse Minister van Financiën tot een laat moment onzeker. Een snel bezoek aan de nieuwe Duitse Minister van Financiën was gezien de lopende actuele onderwerpen in mijn ogen belangrijk.
Er zijn vier verschillende mogelijkheden om dienstreizen per vliegtuig af te leggen, te weten lijnvlucht, regeringstoestel, Gulfstream van Defensie en inhuur van vliegtuigen. Bij de voorbereiding van reizen worden de mogelijkheden afgewogen. Daarbij worden de kosten, efficiëntie en het belang van de reis meegewogen. Voor deze specifieke reis op 13 en 14 maart jl. was het regeringsvliegtuig niet beschikbaar. Dat gold ook voor de Gulfstream (toestel van Defensie dat net als het regeringsvliegtuig ingezet kan worden voor dienstreizen van de regering). Het was met lijnvluchten niet mogelijk de bij deze reis benodigde flexibiliteit voor zowel de heen- als de terugreis in te passen. Bovendien betrof het een reis voor vijf personen (zie ook antwoord op vraag 9). Vandaar dat naar alternatieven is gezocht en de afweging is gemaakt dat inhuur de meest efficiënte optie was.
Er spelen diverse voor Nederland belangrijke onderwerpen in relatie tot de toekomst van Europa en de Eurozone, bijvoorbeeld op het gebied van de Economische en Monetaire Unie (EMU), onderhandelingen over een nieuwe Meerjarig Financieel Kader (MFK), voltooiing van de Bankenunie en een aankomende Brexit. Het is voor Nederland van evident belang om coalities te smeden bij deze onderwerpen die grote financiële gevolgen kunnen hebben, zowel Europees als voor de nationale begroting. Ik steek veel energie in het onder de aandacht brengen van de Nederlandse inzet bij verschillende andere lidstaten. Een van de resultaten is het recente gezamenlijk paper dat is opgesteld met de ministers van Financiën van Denemarken, Zweden, Finland, Estland, Letland, Litouwen en Ierland. Ook met de ministers van de grotere Europese landen heb ik regelmatig contact.
Kunt u helder aangeven waarom het niet anders aan elkaar te rijgen was, temeer omdat de publieke agenda enkel aangeeft dat u op 13 februari een gesprek had met de President van de Europese Investeringsbank en op 14 februari 2018 een speech hield bij de Finanzmarktklausur van de Wirtschaftsrat van de CDU?2
Zie antwoord vraag 1.
Vindt u het inzetten van een privéjet om op tijd te zijn voor een televisieoptreden het kenmerk van zuinige omgang met belastinggeld – met andere woorden is er in de geest van de Gedragscode Integriteit Rijk sprake van gepast gebruik van belastinggeld? Kunt u uw antwoord toelichten?3
Als Minister van Financiën let ik scherp op de kosten, ook in het geval van buitenlandse reizen. Deze reizen zijn belangrijk voor de uitoefening van mijn functie als Minister om in Europa en daarbuiten het Nederlands belang te dienen. Voorop staat dat deze zo efficiënt mogelijk moeten plaatsvinden.
Bij de voorbereiding van reizen worden de mogelijkheden afgewogen. Daarbij worden de kosten, efficiëntie en het belang van de reis meegewogen. Waar mogelijk, vlieg ik met een lijnvlucht. Eerder dit jaar bijvoorbeeld naar Bulgarije (incl. overstap), de Verenigde Staten (Washington) en Argentinië. Voor deze specifieke reis op 13 en 14 maart jl. was het regeringsvliegtuig niet beschikbaar. Dat gold ook voor de Gulfstream van Defensie. Het was met lijnvluchten niet mogelijk voor zowel de heen- als de terugreis benodigde flexibiliteit in te passen. Daarbij is rekening gehouden met het gehele programma en niet met slechts een onderdeel daarvan. Vandaar dat naar alternatieven is gezocht waarbij rekening is gehouden met alle omstandigheden rond de reis. Vervolgens is de afweging gemaakt dat inhuur de meest efficiënte optie was.
Dienstreizen die ik afleg passen bij de uitoefening van mijn taken als Minister en worden afgelegd in het belang van Nederland. Het is mijn overtuiging dat het belangrijk is dat Nederland actief betrokken blijft in internationale discussies. Er spelen diverse voor Nederland belangrijke onderwerpen in relatie tot de toekomst van Europa en de Eurozone, bijvoorbeeld op het gebied van de Economische en Monetaire Unie (EMU), onderhandelingen over een nieuwe Meerjarig Financieel Kader (MFK), voltooiing van de Bankenunie en een aankomende Brexit. Het is voor Nederland van groot belang om coalities te smeden bij deze onderwerpen die grote financiële gevolgen kunnen hebben, zowel Europees als voor de nationale begroting.
Erkent u dat er geen nationaal belang gediend wordt met een optreden bij Nieuwsuur, zeker niet in de wetenschap dat u als Minister ook op een andere avond zou kunnen komen? Kunt u uw antwoord toelichten?
Zie antwoord vraag 3.
Waarom is op 26 maart 2018 eveneens gekozen voor de inhuur van een privéjet om naar Parijs te gaan?
Op maandag 26 maart jl. had ik een programma tot laat in de avond in Parijs. Met lijndiensten was het niet mogelijk om ‘s avonds laat terug te vliegen naar Nederland en het regeringsvliegtuig was niet beschikbaar. In eerste instantie zou gebruik gemaakt worden van de Gulfstream van Defensie, maar de vrijdag voor het bezoek bleek deze niet meer te kunnen vliegen op maandag 26 maart jl. Op het laatste moment moest er gezocht worden naar een alternatief wat de mogelijkheden voor vliegreizen beperkte. Toen is de afweging gemaakt dat inhuur de meest efficiënte optie was.
Welke regels zijn er binnen de regering gemaakt over de inzet van privéjets of andere wijzen van vervoer naar buitenlandse verplichtingen?
In het handboek voor bewindspersonen6 staan algemene regels uitgewerkt voor dienstreizen. Voor het gebruikmaken van regeringstoestellen (regeringsvliegtuig en de Gulfstream van Defensie) is een besluit7 van toepassing (dit besluit is in 2014 op enkele punten gewijzigd). In dit besluit wordt aangegeven dat in principe een vliegtuig ingehuurd kan worden, nadat het regeringsvliegtuig en de Gulfstream van Defensie niet beschikbaar zijn. Bij samenloop van aanvragen voor het regeringsvliegtuig en de Gulfstream geldt dat de eerste reservering/aanvraag wordt gehonoreerd. Op basis van de prioriteitstelling, zoals afgesproken in het hiervoor genoemde gewijzigde besluit8, kan echter een reservering van een bewindspersoon zoals van Financiën ook op het allerlaatste moment geannuleerd worden; zo hebben de Koning en de premier bijvoorbeeld voorrang bij samenloop in de aanvraag. Het voorgaande beperkt de mogelijkheden voor vliegreizen met één van deze twee vliegtuigen.
Daarnaast kennen departementen ook interne afspraken bij het maken van een keuze uit de verschillende mogelijkheden voor vliegreizen. Afwegingscriteria bij het Ministerie van Financiën zijn of het programma en de lijnvluchten op elkaar af te stemmen zijn, of het reizen zo efficiënt mogelijk kan plaatsvinden voor de bewindspersonen, of de kosten opwegen tegen het belang van de reis en of er veiligheidsaspecten zijn die bepaalde mogelijkheden uitsluiten. Deze criteria worden tegen elkaar afgewogen. Dit is een intern proces bij het Ministerie van Financiën. Ik word geïnformeerd over de keuze die is gemaakt of krijg alternatieven gepresenteerd wanneer op basis van de afweging keuzes gemaakt dienen te worden in het programma of in mijn agenda. Daarnaast informeer ik actief of de gekozen mogelijkheid de meest efficiënte mogelijkheid is voor de desbetreffende vliegreis, waarbij het kostenaspect wordt meegewogen.
Wie accordeert de uitgaven voor een privéjet en welke afwegingscriteria worden gebruikt om te komen tot de beoordeling van de rechtmatigheid van de uitgaven? Kunt u uw antwoord toelichten?
Zie antwoord vraag 6.
Hoe vaak heeft het Ministerie van Financiën de afgelopen vijf jaar een privéjet ingezet, voor welke bewindspersoon en met welke reden?
Van 21 januari 2013 tot 13 januari 2018 was mijn voorganger ook voorzitter van de Eurogroep. In deze periode zijn dienstreizen afgelegd vanwege verplichtingen in het buitenland die samenhingen met dat voorzitterschap. Voor deze dienstreizen zijn ook vliegtuigen ingehuurd, zodat mijn ambtsvoorganger zijn twee belangrijke taken (Minister van Financiën en voorzitter van de Eurogroep) effectief kon uitoefenen en efficiënt zijn tijd kon inzetten. Tijdens zijn Eurogroepvoorzitterschap speelden er onderwerpen die veel tijd in beslag namen, zoals de crisis rond Griekenland. De kosten van vliegreizen die mijn ambtsvoorganger maakte in zijn hoedanigheid als Eurogroepvoorzitter werden vergoed door de Raad van de Europese Unie. Om die reden werden deze niet openbaar gemaakt in de bestuurskosten.
In totaal heeft het Ministerie van Financiën de afgelopen 5 jaar (1-1-2013 tot en met 31-12-2017), volgens de gegevens uit de financiële administratie van het Ministerie van Financiën, 29 keer een vliegtuig ingehuurd. Het betrof hier 22 ingehuurde vliegtuigen ten behoeve van het voorzitterschap van de Eurogroep. Van de overige zeven ingehuurde vliegtuigen heeft mijn ambtsvoorganger er zes afgelegd in de hoedanigheid als Minister van Financiën. Eén reis is gemaakt door de voormalige Staatssecretaris van Financiën. Deze zijn openbaar gemaakt in de bestuurskosten van het Ministerie van Financiën. Voor zover het mogelijk was, is er gevlogen met het regeringsvliegtuig en de Gulfstream. Deze mogelijkheden waren soms niet beschikbaar door andere reserveringen of door de afgesproken prioriteitstelling.
Naast de twee dienstreizen (Berlijn en Parijs) die u in de vragen noemt, is voor nog twee andere dienstreizen (op 8 januari 2018 Amsterdam-Madrid-Lissabon-Amsterdam en op 7 februari 2018 Rotterdam-Luxemburg-Rotterdam) in deze kabinetsperiode door het Ministerie van Financiën een vliegtuig ingehuurd. Ook in geval van deze dienstreizen is mijn overtuiging dat het belangrijk is dat Nederland actief betrokken blijft bij wat in Europa speelt. Er spelen diverse voor Nederland belangrijke onderwerpen in relatie tot de toekomst van Europa en de Eurozone, bijvoorbeeld op het gebied van de Economische en Monetaire Unie (EMU), onderhandelingen over een nieuwe Meerjarig Financieel Kader (MFK), voltooiing van de Bankenunie en een aankomende Brexit. Het is voor Nederland van groot belang om coalities te smeden bij deze onderwerpen die grote financiële gevolgen kunnen hebben, zowel Europees als voor de nationale begroting.
Voor de Staatssecretaris van Financiën heeft in deze kabinetsperiode nog geen inhuur plaatsgevonden.
Welke personen vlogen op 13 en 14 februari 2018 mee van Brussel naar Berlijn en van Berlijn naar Amsterdam?
In totaal bestond de delegatie uit vijf personen (inclusief Minister) vanuit het Ministerie van Financiën. Het betrof ambtelijke ondersteuning voor de Minister.
Vindt u het boeken van privéjets tegen hoge kosten in samenhang met uw uitspraak dat u «inmiddels bekend staat als zuinigste man op het Binnenhof»? Kunt u uw antwoord toelichten?
Zie antwoord vraag 3.
Het gebruik van de dienstauto, in relatie tot transparantie en verantwoording afleggen aan de Kamer |
|
Selçuk Öztürk (DENK) |
|
Kajsa Ollongren (viceminister-president , minister binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties) (D66) |
|
Bent u op de hoogte van een recente discussie op 11 juni jl. over de Raming, en in dat kader over het gebruik van de dienstauto van de Kamervoorzitter?
Ik ben op de hoogte van de discussie die op 11 juni jl. is gevoerd in uw Kamer tijdens het wetgevingsoverleg over de Raming.
Bent u ervan op de hoogte dat de Kamervoorzitter geen openheid van zaken wilde geven over het gebruik van de dienstauto, met name ook het selectief laten meeliften van sommige Kamerleden?
Zie antwoord vraag 1.
Deelt u de mening dat de Tweede Kamer geen detectivebureau is? Zo nee, waarom niet?
Ja.
Deelt u de mening dat over het gebruik van dienstauto’s, op kosten van de belastingbetaler, volledige transparantie en verantwoording afleggen de norm zou moeten zijn? Zo nee, waarom niet?
In het kader van doelmatig gebruik is bepaald dat een dienstauto pas in gebruik mag worden genomen nadat is vastgesteld dat de kilometerprijs van de beoogde dienstauto het gestelde maximum niet overschrijdt, tenzij een hogere kilometerprijs noodzakelijk is om redenen van veiligheid of arbeidsomstandigheden.
Het is overigens de vraag of volledige transparantie over het dienstautogebruik van politieke ambtsdragers aangewezen is. Zo is uit een rittenadministratie eenvoudig een vervoerspatroon af te leiden. Uit veiligheidsoverwegingen kan het ongewenst zijn dergelijke informatie volledig transparant te maken.
Wie heeft er bepaald wie mee mag met de dienstauto en wie niet? Hoe komt deze afweging tot stand?
In artikel 12a van de Wet schadeloosstelling leden Tweede Kamer is bepaald dat in de plaats van de vervoersvoorzieningen van artikel 7 aan de voorzitter een dienstauto ter beschikking kan worden gesteld ten behoeve van het woon-werkverkeer en dienstreizen. De Tweede Kamer is verantwoordelijk voor het correct gebruik van de dienstauto vanuit de genoemde wettelijke maar ook de fiscale kaders. De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft geen enkele rol en verantwoordelijkheid met betrekking tot het gebruik van de dienstauto van de voorzitter van de Tweede Kamer. De gevraagde informatie over meereizende Kamerleden, rittenadministratie, kilometerprijs en reglement aangaande het gebruik van de dienstauto is daarom op mijn ministerie niet aanwezig.
Waarom worden Kamerleden wel naar Amsterdam meegenomen, maar niet naar andere steden?
Zie antwoord vraag 5.
Kunt u een overzicht geven wie, waar en wanneer plaatsneemt in de hier bedoelde dienstauto, en waar deze naartoe is gereden? Zo nee, waarom niet?
Zie antwoord vraag 5.
Is er betaald voor deze ritten? Zo ja, hoeveel? Zo nee, waarom niet?
Zie antwoord vraag 5.
Kunt u standaard deze rittenadministraties aan de Kamer doen toekomen? Zo nee, waarom niet?
Zie antwoord vraag 5.
Welke kilometerprijs wordt hierbij gehanteerd?
Zie antwoord vraag 5.
Kunt u het reglement aangaande het gebruik van de dienstauto openbaar maken en aan de Kamer doen toekomen? Zo nee, waarom niet?
Zie antwoord vraag 5.
De NAM die weigert op te draaien voor de versterkingskosten |
|
Henk Nijboer (PvdA) |
|
Eric Wiebes (minister economische zaken) (VVD) |
|
Kent u het bericht «Wie trekt de portemonnee»?1
Ja.
Klopt het dat de NAM als reden voor het escalatieoverleg de kosten voor de versterkingsoperatie aanvoerde?
Nee. NAM heeft op 16 maart 2018 in een mail aan de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) en de Secretaris-Generaal van mijn ministerie aandacht gevraagd voor de zorg dat de huidige versterkingsoperatie volgens NAM niet in overeenstemming is met haar juridische verantwoordelijkheid om zo snel mogelijk de beoogde veiligheidsnorm te behalen. Dit omdat volgens NAM (1) gegeven de uitvoeringssnelheid van de huidige aanpak de Meijdam-norm niet op tijd zou worden behaald en (2) de aanpak voorbij gaat aan voortschrijdend inzicht in de NPR, en dit inzicht volgens NAM voor een versnelling zou kunnen zorgen. Daarbij heeft NAM ook aandacht gevraagd voor het feit dat een lager seismisch risico als gevolg van de afbouw van de gaswinning impact kan hebben op de inrichting en uitvoering van de versterkingsopgave. Deze punten tezamen vormden aanleiding voor NAM om, in lijn met de Samenwerkingsafspraken, in overleg te willen treden.
Waarom heeft u deze reden niet tijdens het plenair debat over het besluit over de gaswinning in Groningen op 7 juni 2018 kenbaar gemaakt aan de Kamer, terwijl daar expliciet om was gevraagd?
NAM heeft kosten voor de versterkingsoperatie niet aangevoerd als reden voor het verzoek om overleg. In het betreffende debat heb ik hierover geheel in lijn met bovenstaande geantwoord dat NAM zorgen had over de versterkingsoperatie, met name ten aanzien van het tempo en de veiligheid. Daarbij heb ik ook benoemd dat NAM als operator een zorgplicht voor de veiligheid heeft en dat als NAM dus risico’s loopt als zij meent dat die veiligheid niet kan worden waargemaakt.
Klopt het dat de NAM agendeerde om de versterking van onveilige huizen (1.588 en 1.581) op te schorten? Wat was de conclusie van de bespreking?
Nee, NAM heeft niet verzocht om het opschorten van versterkingswerkzaamheden. Het overleg dat in het kader van de Samenwerkingsafspraken tussen het Rijk, de NCG en NAM plaatshad op 28 mei 2018, had betrekking op de uitvoering van het kabinetsstandpunt zoals verwoord in mijn brief aan de regiobestuurders op 22 mei 2018 (Kamerstuk 33 529, nr. 468). De conclusies van het overleg zijn weergegeven in het gespreksverslag van dit overleg, dat op 6 juni 2018 aan uw Kamer is gezonden (Kamerstuk 33 529, nr. 472). Ik heb hierover gesproken met de regiobestuurders en met hen afgesproken dat de geplande inspectie- en engineeringswerkzaamheden vooralsnog worden voortgezet.
Waarom heeft de NAM nog altijd zoveel invloed op beslissingen die de directe veiligheid van Groningers raken, u beloofde toch dat dat afgelopen zou zijn?
Ik heb altijd betoogd dat NAM geen rol meer moet hebben in de aansturing of de verwezenlijking van de schadeafhandeling en de versterkingsoperatie. Dit breed gedragen voornemen heeft niet ter discussie gestaan en staat dat nu ook niet. De schadeafhandeling is inmiddels volledig onafhankelijk georganiseerd: besluiten over individuele schadeverzoeken van bewoners worden nu genomen door een speciaal daarvoor ingerichte tijdelijke commissie met onafhankelijk benoemde leden. Het wetsvoorstel voor de verankering van een volledig publiekrechtelijke schadeafhandeling wordt voor de zomer opengesteld ter consultatie. Een vergelijkbare onafhankelijkheid wil ik organiseren voor de versterkingsoperatie. Totdat dit geregeld is, is het in een privaatrechtelijke situatie onvermijdelijk om voor de uitvoering van de versterkingsoperatie afspraken te maken tussen de betrokken partijen, waaronder NAM. Hiervoor gelden de Samenwerkingsafspraken tussen het Rijk, de NCG en NAM (Kamerstuk 33 529, nr. 248).
Welke rol spelen de zorgen van de NAM in het trage verloop van de versterkingsoperatie? Heeft de NAM tijd gerekt en geduwd om de kosten zo laag mogelijk te houden, waardoor mensen langer in onzekerheid en in onveilige huizen zaten?
Het is niet in het belang van NAM om de versterkingsoperatie te vertragen of om mensen onnodig lang in een onveilig huis te laten wonen. Zoals ook aangegeven in mijn antwoord op vraag 3, is NAM juridisch aansprakelijk voor de gevolgen van aardbevingen die door de gaswinning worden veroorzaakt en loopt NAM als zodanig risico als de veiligheid onvoldoende gewaarborgd kan worden.
Welke rol speelt de opvatting van de NAM over de aansprakelijkheid voor de versterkingskosten in de onderhandelingen over het te sluiten Akkoord op hoofdlijnen?
Binnenkort zal ik op basis van het advies van de Mijnraad een besluit nemen over de versterkingsopgave. Er zal geen discussie zijn over wie die kosten voor de noodzakelijke versterking zal betalen, aangezien NAM altijd heeft aangegeven deze kosten voor haar rekening te zullen nemen. Dit is nogmaals bevestigd in het Akkoord op Hoofdlijnen dat ik op maandag 25 juni jl. met de aandeelhouders van NAM heb gesloten en waarin staat dat NAM haar volledige verantwoordelijkheid blijft nemen voor de betaling van de kosten van zowel de schadeafhandeling als de versterkingsopgave.
Bent u bereid het Akkoord op hoofdlijnen niet eerder te ondertekenen dan nadat de Algemene Rekenkamer een voorlichting aan de Kamer geeft over het budgetrecht van de Kamer in dit verband en het voldoen aan de voorschriften zoals vastgelegd in de Comptabiliteitswet? Zo nee, waarom niet?
Zoals ik samen met de Minister van Financiën heb aangegeven (Aanhangsel van de Handelingen 2017–2018, nr. 2412), bepaalt artikel 4.6 van de Comptabiliteitswet 2016 dat een Minister namens de Staat overeenkomsten mag aangaan zonder dat hiervoor het parlement vooraf hoeft te worden geraadpleegd. Op basis van deze bevoegdheid is het de Staat die overeenkomsten met private partijen afsluit, waarbij de Tweede Kamer het kabinet hierop aan de hand van het parlementaire budgetrecht kan controleren. Het resultaat van de onderhandelingen valt niet onder de voorhang van de Comptabiliteitswet 2016.
Ik wil uw Kamer maximale transparantie bieden, en heb daarom het Akkoord op Hoofdlijnen, geschoond van bedrijfsgevoelige informatie, naar de Kamer gestuurd (Kamerstuk 33 529, nr. 493). Mocht uw Kamer dat wensen, dan ben ik bereid in een vertrouwelijke briefing toelichting te geven op het integrale Akkoord op Hoofdlijnen, dus inclusief bedrijfsvertrouwelijke elementen.
Het bericht ‘Ruim 600 euro ‘afsluitboete’ voor huiseigenaar die gasloos gaat wonen, dat mag dus niet’ |
|
Tom van der Lee (GL) |
|
Eric Wiebes (minister economische zaken) (VVD) |
|
Herinnert u zich dat u als antwoord op de vraag welke consequenties u verbindt aan de bindende uitspraak van de Geschillencommissie Energie, aangaf dat er geen generieke werking uitgaat van deze uitspraak?1 Klopt het dat Liander, de in dit geval verantwoordelijke netbeheerder, in het complete dossier van ruim 100 pagina’s in een verweerschrift en een dupliek uitgebreid heeft geprobeerd aannemelijk te maken dat het volledig weghalen van de gasaansluiting en meetinrichting de enige mogelijkheid is om de veiligheid van het gastransportnet te waarborgen? Zo ja, deelt u de overtuiging dat in een zodanig uitgebreid dossier de belangrijkste argumenten al aangehaald zullen zijn en derhalve in vergelijkbare casussen de geschillencommissie of de rechter niet anders zal oordelen?
De Geschillencommissie Energie heeft in deze casus geoordeeld dat door de betreffende netbeheerder onvoldoende aannemelijk gemaakt is dat het volledig weghalen van de aansluiting en meetinrichting de enige mogelijkheid is om de veiligheid te kunnen waarborgen. Het is niet mogelijk te preluderen op de vraag of een ander orgaan dan de Geschillencommissie precies zo zal oordelen dan wel of in een andere casus nieuwe argumenten naar voren komen.
Deelt u de overtuiging dat het een onwenselijke situatie is als ieder die dienst Aansluit- en Transportovereenkomst (ATO) voor gas volgens de regels opzegt naar de geschillencommissie of rechter moet om de door netbeheerders als Liander opgelegde verplichting tot het in opdracht laten weghalen van de aansluiting en meetinrichting en de daarvoor gepresenteerde rekening te bevechten, waarbij voor iedere specifieke casus een uitgebreid dossier opgesteld zal moeten worden door de verantwoordelijke netbeheerder om aannemelijk te maken dat het volledig weghalen van de gasaansluiting en meetinrichting de enige mogelijkheid is om de veiligheid van het gastransportnet te waarborgen? Zo ja, op welke termijn verwacht u een generieke oplossing voor de huidige drempel tot opzegging van de ATO voor gas? Zo nee, waarom niet?
Ik deel de veronderstelling in de vraag dat het niet wenselijk is dat iedere aangeslotene die van het gas wenst te gaan nu een eigen zaak aanhangig maakt. Daarom heb ik de netbeheerders ook gevraagd mij spoedig te informeren over de noodzaak om altijd de aansluiting te verwijderen en om nader te bezien of goedkopere oplossingen daadwerkelijk verantwoord zijn. Dit onderwerp wordt ook besproken in het kader van het Klimaatakkoord.
Herinnert u zich dat u in het antwoord op vraag 3 (Deelt u het oordeel van de Geschillencommissie dat verzegeling geen veiligheidsrisico’s oplevert?) stelde dat «de netbeheerders eerder hebben aangegeven dat het zogenaamde verzegelen onvoldoende waarborgen biedt dat de veiligheid op de lange termijn gewaarborgd is»?2 Bent u bekend met het feit dat netbeheerders Stedin3 en Enexis4 de gasaansluiting wel voor onbepaalde tijd verzegelen, in het geval van Stedin kosteloos? Deelt u de mening dat hieruit blijkt dat deze netbeheerders verzegeling van de gasaansluiting voor onbepaalde tijd weldegelijk een voldoende waarborging vinden van de veiligheid op de lange termijn?
De netbeheerders hebben eerder aangegeven dat het zogenaamde verzegelen onvoldoende waarborgen biedt dat de veiligheid op de lange termijn geborgd is. De netbeheerder is conform artikel 10 van de Gaswet verantwoordelijk voor de veiligheid van het gastransportnet. Navraag bij de netbeheerders leert mij dat de netbeheerders inderdaad op verzoek verzegelen, maar niet als structurele maatregel. Er is bij verzegeling altijd sprake van een tijdelijke situatie met in beginsel zicht op hervatting van de dienstverlening.
Klopt het dat uit het Bindend Advies van de geschillencommissie5 blijkt dat de afnemer niet automatisch opdracht geeft, noch verplicht is om opdracht te geven, tot wegneming van de gasaansluiting en meetinrichting bij het opzeggen van de ATO volgens de Algemene Voorwaarden, ongeacht of wegneming al dan niet noodzakelijk is vanuit het oogpunt van veiligheid? Zo nee, waarom niet?
De Geschillencommissie toetst in deze casus slechts of de noodzakelijkheid van het wegnemen van de aansluiting voldoende is onderbouwd door de netbeheerder. Over de vraag welke vorm een eventuele opdracht tot het weghalen van de aansluiting zou moeten hebben, laat de Geschillencommissie zich niet uit.
Klopt het dat de afnemer juridisch gezien geen verplichting heeft tot betaling van kosten bij opzegging of het nu verzegeling van de aansluiting of het wegnemen van de aansluiting en meetinrichting betreft? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid om met de netbeheerders in gesprek te gaan over het afschaffen van deze kosten?
De Geschillencommissie heeft in deze casus geoordeeld dat de met de opzegging verbonden redelijke kosten voor zover die voortvloeien uit de werkzaamheden die proportioneel van aard zijn, in rekening mogen worden gebracht bij de afnemer.
Binnen de regulering van de netbeheerder, zoals weergegeven in de Tarievencode Gas, geldt dat handelingen door de netbeheerder, die het gevolg zijn van de beëindiging van de aansluitovereenkomst, doorberekend worden aan de afnemer. Dit is het gevolg van het uitgangspunt van kostenoriëntatie dat een beginsel is in de Gaswet, als ook de Elektriciteitswet 1998. Dit algemene uitgangspunt geldt dus ook voor extra verzoeken van afnemers.
Verder verwijs ik u naar mijn antwoord op vraag 2.
Bent u voornemens om afsluiting van het gas van gehele wijken ineens te stimuleren? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet?
Ja, dit is onderdeel van de besprekingen in het kader van het Klimaatakkoord.
Het bericht ‘Veel bewoners van sociale huurwoningen verdienen te veel’ |
|
Daniel Koerhuis (VVD), Hayke Veldman (VVD) |
|
Kajsa Ollongren (viceminister-president , minister binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties) (D66) |
|
Kent u het bericht «Veel bewoners van sociale huurwoningen verdienen te veel»?1
Ja.
In het artikel staat dat afgesproken zou zijn dat 80% van de gehele woningvoorraad van woningcorporaties in het gereguleerde segment gevuld moet worden met huurders met een inkomen onder de inkomensgrens voor woningtoewijzing (€ 36.798, prijspeil 2018). Dit is echter niet geheel correct. In de regelgeving is bepaald dat woningcorporaties jaarlijks 80% van de vrijgekomen woningen moeten toewijzen aan huishoudens met een inkomen tot € 36.798 (prijspeil 2018), 10% van de vrijgekomen woningen mogen toewijzen aan huishoudens met een inkomen tussen € 36.798 en € 41.056 (prijspeil 2018) en 10% van de vrijgekomen woningen vrij mogen toewijzen.
Kunt u reageren op de bevindingen in de Lokale Monitor Wonen 2018 van VNG, Aedes, Woonbond, G4 en G40?
In de Lokale Monitor Wonen zijn recentelijk de gegevens van 2016 verwerkt. Daarbij zijn goedkope scheefhuurders gedefinieerd als huishoudens met een inkomen boven € 39.874 (hoge inkomensgrens woningtoewijzing woningcorporaties, prijspeil 2016) die gehuisvest zijn in een woning met een huurprijs onder of op € 710,68 per maand (huurtoeslaggrens 2016). Volgens de Lokale Monitor Wonen valt landelijk gezien in 2016 12,1% van de huishoudens onder die goedkope scheefhuurders.
De landelijke trend is dat de goedkope scheefheid tussen 2014 en 2016 is afgenomen. Uit de Lokale Monitor Wonen blijkt dat dit ook in alle gemeenten van de in het artikel genoemde regio’s Rivierenland en Maasland (indeling De Gelderlander) het geval is. Binnen die regio’s doen zich uiteraard verschillen tussen gemeenten voor.
Die verschillen hebben te maken met de specifieke samenstelling van de woningvoorraad en de vraag vanuit de bevolking in elk van de gemeenten. De woonruimteverdeling van woningcorporaties wordt bijna overal regionaal geregeld, waarbij gemeenten samenwerken in een regionaal systeem van woningtoewijzing.
De rijksoverheid heeft diverse maatregelen genomen om de goedkope scheefheid te verminderen. Sinds 2011 moeten woningcorporaties bij de woningtoewijzing van huurwoningen in het gereguleerde segment rekening gehouden met de inkomensgrens daarvoor (€ 36.798, prijspeil 2018). Woningcorporaties hebben daarbij overigens jaarlijks 10% vrije toewijzingsruimte voor huishoudens met een hoger inkomen. Bij inkomensstijgingen na de woningtoewijzing mogen huurders in de huurwoning blijven wonen. Sinds 2013 hebben verhuurders (ook woningcorporaties) wel de mogelijkheid om aan huishoudens met een gezamenlijk hoger inkomen (prijspeil 2018: € 41.056 over 2016) een hogere huurverhoging voor te stellen om de doorstroming te bevorderen.
Mogelijk bedoelt u met «best practises» de hoogste afname van het aantal goedkope scheefwoners. Uit Lokale Monitor Wonen – dat een beeld per gemeente geeft – blijkt dat in regio Rivierenland (indeling De Gelderlander) de gemeente Neder-Betuwe de sterkste procentuele daling in goedkope scheefhuurders tussen 2014 en 2016 had, namelijk 17% (van 21,8% naar 18,1%, zijnde 3,7 procentpunt). In regio Maasland (indeling De Gelderlander) had de gemeente Grave procentueel de sterkste afname, namelijk 18,7% (van 15,5% naar 12,6%, zijnde 2,9 procentpunt). Overigens had in de provincie Gelderland de gemeente Westervoort de grootste procentuele daling in goedkope scheefhuurders, namelijk 45% (van 17,1% naar 9,4%, zijnde 7,7 procentpunt).
Wat is de trend, vooral voor de in het artikel genoemde regio’s? Neemt het aantal scheefwoners daar wel af? Welke regio’s zijn «best practises» en waar valt nog veel te halen? Op welke manier maakt u gebruik van deze best practises?
Zie antwoord vraag 2.
Wat is de woningbouwproductie in de genoemde regio’s en de plancapaciteit van sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en koopwoningen? Wat is daarvan het effect op de doorstroom van scheefwoners uit sociale huurwoningen?
De krant De Gelderlander heeft haar aandachtsgebied in regio’s opgedeeld, zodat lezers nieuws per regio kunnen lezen. De regio Rivierenland van De Gelderlander bevat de gemeenten Buren, Culemborg, Geldermalsen, Neder-Betuwe, Neerijnen en Tiel. De regio Maasland van De Gelderlander bevat de gemeenten Boxmeer, Cuijk, Gennep, Grave, Mill en St. Hubert en St. Anthonis.
Op basis van openbare gegevens kan ik u de volgende cijfers geven over de woningbouwproductie en plancapaciteit van deze gemeenten (niet onderverdeeld naar type woning).
Buren
44
185
129
48
93
79
578
Culemborg
117
93
2
365
147
202
926
Geldermalsen
27
92
48
48
184
126
525
Neder-Betuwe
7
44
171
142
103
114
581
Neerijnen
16
17
4
89
66
40
232
Tiel
82
52
31
16
196
42
419
Bron: CBS Statline
Boxmeer
51
265
58
120
147
146
787
Cuijk
153
52
37
266
39
217
764
Gennep
35
23
137
2
25
31
253
Grave
1
48
147
1
1
106
304
Mill en St. Hubert
54
8
9
5
56
43
175
St. Anthonis
3
21
3
19
11
32
89
Bron: CBS Statline
Buren
970
3
967
Culemborg
1.370
63
1.307
Geldermalsen
810
1
809
Neder-Betuwe
700
1
699
Neerijnen
531
1
530
Tiel
665
75
590
Bron: https://woningmarktmonitor.gelderland.nl/behoefte-en-plannen/
Boxmeer
925
315
1.240
Cuijk
680
240
920
Gennep
390
–
390
Grave
270
230
500
Mill en St. Hubert
310
105
415
St. Antonis
285
140
425
Bron (m.u.v. Gennep): https://www.brabant.nl/dossiers/dossiers-op-thema/ruimtelijke-ordening/bouwen-en-wonen/feiten-en-cijfers-wonen/monitor-bevolking-en-wonen.aspx
Bron Gennep: https://pcmlimburg.nl/
Niet is na te gaan hoe deze woningbouwproductie invloed heeft gehad en hoe de plancapaciteit invloed zal hebben op de doorstroming van goedkope scheefhuurders uit sociale huurwoningen (huurwoningen in het gereguleerde segment). Wel kan ik een beeld geven van de ontwikkeling van het aandeel goedkope scheefhuurders in de betrokken regio’s tussen 2014 en 2016.
Buren
18,1%
17,0%
– 1,1
– 6,1%
Culemborg
15,0%
13,7%
– 2,3
– 8,7%
Geldermalsen
17,9%
17,5%
– 0,4
– 2,2%
Neder-Betuwe
21,8%
18,1%
– 3,7
– 17,0%
Neerijnen
24,2%
20,4%
– 3,8
– 15,7%
Tiel
18,8%
16,1%
– 2,7
– 14,4%
Bron: Lokale Monitor Wonen
Boxmeer
19,1%
16,9%
– 2,2
– 11,5%
Cuijk
13,2%
11,3%
– 1,9
– 14,4%
Gennep
16,8%
16,1%
– 0,7
– 4,2%
Grave
15,5%
12,6%
– 2,9
– 18,7%
Mill en St. Hubert
18,2%
16,4%
– 1,8
– 9,9%
St. Anthonis
14,0%
12,1%
– 1,9
– 13,6%
Bron: Lokale Monitor Wonen
In hoeverre wordt er gebruik gemaakt van inkomensafhankelijke huurverhogingen voor scheefwoners in de genoemde regio’s? In hoeverre wordt gebruik gemaakt van het verdere instrumentarium om scheefwonen tegen te gaan? Wat is het effect daarvan op de doorstroom van scheefwoners uit sociale huurwoningen?
Op basis van de recentste gegevens, Huurenquête 2017, kan ik u het volgende melden.
Sinds 2017 komen door gewijzigd beleid minder huurders in aanmerking voor een inkomensafhankelijke (hogere) huurverhoging dan in de jaren 2013–2016. Ten eerste geldt nog maar één inkomensgrens (€ 40.349 over 2015) en ten tweede zijn huishoudens van 4 of meer personen en huishoudens met een of meer AOW-gerechtigden van de inkomensafhankelijke (hogere) huurverhoging uitgezonderd. In 2017 konden woningcorporaties landelijk gezien aan 8% (en commerciële verhuurders 11%) van hun huurders een inkomensafhankelijke (hogere) huurverhoging voorstellen. Dat betekent dat de Belastingdienst op aanvraag van de verhuurder een huishoudverklaring heeft afgeven waarin vermeld staat dat het huishoudinkomen boven de € 40.349 (over 2015) ligt. Het huishouden valt dan niet onder de hiervoor genoemde uitzonderingsgroep (van die uitzonderingsgroep zoekt de Belastingdienst niet naar het huishoudinkomen, omdat het inkomen niet relevant is) en niet in de inkomenscategorie tot € 40.349. Van de groep die in aanmerking komt voor een inkomensafhankelijke hogere huurverhoging, kreeg landelijk gezien 30% de maximale huurverhoging van 4,3%.
In hoeverre verhuurders (en dus ook woningcorporaties) gebruik maken van de mogelijkheid om een inkomensafhankelijke (hogere) huurverhoging voor te stellen en in hoeverre daarbij gebruik maken van de maximale huurverhoging (4,3% in 2017) varieert sterk tussen woningcorporaties. De jaarlijkse huurverhoging is ook onderwerp van overleg van verhuurders met hun huurdersorganisaties. Een deel van de woningcorporaties heeft, in het kader van de betaalbaarheid, met hun huurdersorganisaties afgesproken geen gebruik te maken van de inkomensafhankelijke (hogere) huurverhoging.
De Huurenquête geeft geen betrouwbare gegevens op gemeenteniveau, wel op provincieniveau. De betrokken regio’s liggen in de provincies Noord-Brabant en Gelderland (m.u.v. de gemeente Gennep dat in Limburg ligt). In de provincie Noord-Brabant stelden woningcorporaties aan 14% van de huurders die in aanmerking komen voor de inkomensafhankelijke (hogere) huurverhoging de maximale huurverhoging van 4,3%, in de provincie Gelderland ging dit om 24%.
Ik beschik niet over gegevens over de effecten op de doorstroming van de voorgestelde inkomensafhankelijke (hogere) huurverhogingen 2017.
Zijn de betrokken regio’s zich er van bewust dat het verkopen van dure sociale huurwoningen vaak voldoende opbrengt om twee, soms drie goedkope sociale huurwoningen terug te bouwen? In hoeverre gebeurt dit? Wat is het effect daarvan op de wachtlijsten voor sociale huurwoningen?
De opbrengsten van de verkoop van woningen maken onderdeel uit van de inkomsten van woningcorporaties. Deze inkomsten zijn over het algemeen niet geoormerkt voor investeringen in nieuwbouw, verduurzaming of voor andere specifieke uitgavenposten in de begroting. Woningcorporaties zullen de opbrengst van verkoop van hun woningen voor diverse kostenposten aanwenden. Het is daardoor niet zichtbaar wat de woningverkoop voor effect heeft op de wachtlijsten voor huurwoningen van woningcorporaties in het gereguleerde segment. Ik beschik dan ook niet over specifieke cijfers voor de regio’s Rivierenland en Maasland (indeling De Gelderlander).
De verkoopopbrengst van huurwoningen verschilt trouwens tussen verkoop in lege staat (na vertrek van de huurder) en verkoop in verhuurde staat (zo’n 45%-80% van de leegwaarde, afhankelijk van de geldende huurprijs ten opzichte van de WOZ-waarde) omdat de koper het lopende huurcontract moet voortzetten (zie ook het antwoord op de vragen 7 en 8).
Zijn de betrokken regio’s zich er van bewust dat dure sociale huurwoningen verkocht kunnen worden als middenhuurwoningen? In hoeverre gebeurt dit? Wat is het effect daarvan op de doorstroom van scheefwoners uit sociale huurwoningen?
Een sociale huurwoning (waarmee ik in dit kader bedoel: een huurwoning die met een niet-geliberaliseerd huurcontract is verhuurd, ongeacht of de verhuurder een woningcorporatie of een commerciële verhuurder is) verandert door verkoop niet in een middenhuurwoning. Bij verkoop loopt het geldende huurcontract door («koop breekt geen huur») en blijft de woning zolang het huurcontract doorloopt verhuurd met een niet-geliberaliseerd huurcontract, met de daarvoor geldende huurprijsbescherming. Of de huurprijs dan gedurende dat huurcontract kan doorstijgen naar een middenhuurprijs (€ 700–1.000 p.m.), hangt af van de kwaliteit van de woning (via het woningwaarderingsstelsel uit te drukken in punten: hoe meer punten hoe hoger de maximale huurprijsgrens van de woning). In die zin ligt het daarom inderdaad voor de hand om bij verkoop van sociale huurwoningen met als doel om meer aanbod te genereren in het middenhuursegment hiervoor woningen te selecteren met voldoende punten.
Bij een nieuwe verhuring kan de woning direct in het middenhuursegment worden aangeboden.
Corporaties kunnen vervolgens de opbrengsten van verkochte woningen inzetten voor nieuwbouw van huurwoningen met een huurprijs onder de liberalisatiegrens (prijspeil 2018: € 710,68 p.m.). In prestatieafspraken kunnen gemeenten met de corporaties afspraken maken over dit soort ontwikkelingen. Gemeenten zijn naar mijn mening bekend met deze mogelijkheden. In hoeverre ze hier gebruik van willen maken hangt echter in eerst instantie af van de vraag die wordt gezien naar middenhuurwoningen. Vervolgens zal lokaal de afweging worden gemaakt op welke wijze het aanbod in dit segment vergroot kan worden. In verschillende gemeenten zijn hiervoor samenwerkingstafels ingericht. Vanuit het Rijk kan daarbij ondersteuning worden ingeroepen. Vanuit de ervaringen met deze tafels weet ik dat corporaties en investeerders bereid zijn om hier afspraken over te maken. Bij de regiogesprekken over afspraken ten aanzien van de bouwopgave breng ik deze mogelijkheden ook in.
Vanuit het regeerakkoord zet het kabinet in op woningbouwproductie, passend bij de financiële mogelijkheden en hedendaagse wensen van mensen, en geeft prioriteit aan het middenhuursegment. Vergroting van het middenhuursegment kan door nieuwbouw, maar ook door de bestaande voorraad beter te alloceren, waarbij enerzijds het moment van toewijzen van belang is, maar anderzijds ook de mogelijkheid voor doorstroming zodat blijvende passendheid mogelijk is. Bijvoorbeeld door middenhuurwoningen in de het middenhuursegment te houden. Daaraan draagt de aangenomen motie Ronnes/Van Eijs, waarin verzocht wordt om maatregelen in kaart te brengen om exorbitante huurstijgingen in het geliberaliseerde segment tegen te gaan (Kamerstuk 32 847, nr. 401), ook bij. Ik ben bezig uitvoering te geven aan deze motie. Vergroting van het woningaanbod en van het middenhuursegment zal bijdragen aan de doorstroming uit het gereguleerde huursegment van huishoudens met een hoger inkomen.
Zoals in het antwoord op vraag 3 aangegeven, is voor het verminderen van goedkope scheefheid in het gereguleerde huursegment in 2013 de inkomens-afhankelijke (hogere) huurverhoging ingevoerd. Deze inkomensafhankelijke (hogere) huurverhoging heeft twee doelstellingen: ten eerste de doorstroom van huishoudens met een hoger inkomen bevorderen en ten tweede huishoudens met een hoger inkomen – zolang zij niet naar een andere woning doorstromen, want daartoe zijn zij niet verplicht – een huurprijs laten betalen die meer in overeenstemming is met de kwaliteit van de woning dan die zonder die hogere huurverhoging zou zijn. Ik zet dit beleid voort in afwachting van de uitkomsten van overleg tussen huurders en verhuurders. In de Nationale Woonagenda is afgesproken dat Aedes, de Woonbond, IVBN en Vastgoed Belang zich inspannen om voor 1 oktober 2018 met een gezamenlijk voorstel te komen voor een nieuw huurakkoord. Ik verwacht dat daarin in elk geval afspraken gemaakt worden over de maximale stijging van de totale huuropbrengsten in de corporatiesector (huursombenadering), de reguliere huurverhoging, en passende maatregelen om de doorstroming te bevorderen. Wanneer er een akkoord beschikbaar is zal ik die beoordelen op de effecten op de woningmarkt en zal ik de resultaten hiervan uiteraard met uw Kamer delen. Zoals hiervoor aangeven zet ik het tegengaan van goedkoop scheefwonen voort als onderdeel van mijn beleid gelet op het belang van doorstroming. Indien een huurakkoord tussen huurders en verhuurders uitblijft zal ik met uw Kamer bezien of het huidig beleid hiervoor volstaat.
Wat gaat u doen om deze boodschap bij de regio’s over te brengen? Welke stappen vindt u verder nog nodig om scheefwonen tegen te gaan?
Zie antwoord vraag 7.