Kamervragen
37091 kamervragen gevonden
beantwoord onbeantwoord uitgesteld
Alle
1 augustus 2019 - 3 oktober 2019
63 dagen
Uitspraken van de minister inzake het vrijhandelsverdrag met de Mercosur-landen |
|
Esther Ouwehand (PvdD) |
|
Sigrid Kaag (minister zonder portefeuille buitenlandse zaken) (D66) |
|
|
|
-
Vraag 1
Klopt het dat u op 8 juli in de Financial Times heeft gezegd dat in het vrijhandelsverdrag van de Europese Unie (EU) met de landen van de Zuid-Amerikaanse Gemeenschappelijke Markt (Mercosur) is opgenomen dat bedrijven in de Mercosur-landen zich aan onze productiestandaarden moeten houden en dat dit strikt gemonitord zal worden?1 Zo nee, hoe zit het dan?
Ja, dat klopt. In het interview heb ik aangegeven dat de producten die uit Mercosur de EU binnenkomen moeten voldoen aan de EU-standaarden op het gebied van plant- en diergezondheid, voedselveiligheid en etikettering en dat de handhaving ervan gemonitord zal worden. In de ondertussen door de Europese Commissie gepubliceerde geconsolideerde teksten van het handelsdeel van het Associatieverdrag, in het hoofdstuk Sanitaire en Phytosanitaire (SPS) maatregelen, bevestigen beide partijen hun rechten en plichten onder de WTO-SPS overeenkomst (bepaling 4). Tevens zijn in dit hoofdstuk afspraken opgenomen over pre-listing van bedrijven die mogen exporteren en is verificatie ter plekke mogelijk (bepaling 15). Ook is in het hoofdstuk Handel en Duurzame Ontwikkeling (bepaling 2) de afspraak opgenomen dat wederzijds de milieustandaarden niet verlaagd mogen worden om handel te bevorderen. Daarnaast bevat deze geconsolideerde tekst het EU-voorzorgsprincipe: bij imminente dreigingen voor milieu mogen de Europese Commissie en de EU lidstaten eenzijdig ingrijpen ook als er (nog) geen sluitend wetenschappelijk bewijs voorhanden is (hoofdstuk Handel en Duurzame Ontwikkeling, bepaling 10). Indien goedgekeurd, gaat het EU-Mercosur Associatieakkoord met deze afspraken verder dan de eerder door de EU gesloten associatieakkoorden.
De door de Europese Commissie gepubliceerde geconsolideerde teksten worden momenteel juridisch «opgeschoond» en vertaald in de talen van de Europese Unie. De Europese Commissie verwacht dat dit in de zomer van 2020 gereed zal zijn en verwacht de hieruit resulterende formele tekst ter goedkeuring aan de Raad voor te leggen in november 2020. -
Vraag 2
Kunt u bevestigen dat uit de op 12 juli volledig gepubliceerde tekst van het akkoord blijkt dat onder andere op de terreinen dierenwelzijn, gentech en antibioticaresistentie is afgesproken dat de twee handelsblokken alleen maar dialogen aangaan?
In het hoofdstuk Dialogen is voorzien in de oprichting van een sub-comité voor dialogen m.b.t. dierenwelzijn, gentechnologie, antimicrobiële resistentie (AMR) en wetenschappelijke zaken gerelateerd aan voedselveiligheid en dier- en plantgezondheid (bepalingen 1 en 2). Het sub-comité kan adhoc-werkgroepen instellen. De werkgroep dierenwelzijn heeft als doel kennisdeling te bevorderen, best practices te delen, de onderzoekssamenwerking te versterken, en de samenwerking in internationale fora te intensiveren met als doel de verdere ontwikkeling van OIE-standaarden, inclusief dierenwelzijnspraktijken en hun implementatie. Erkend wordt dat dieren «wezens met gevoel» zijn (bepaling 3). Verder is afgesproken dat er intensiever zal worden samengewerkt op AMR en gentechologie (bepalingen 5 resp. 4). Voor AMR zal een werkgroep worden opgericht. Voor gentechnologie bestaat die mogelijkheid eveneens.
-
Vraag 3
Kunt u bevestigen dat de teksten van het akkoord stellen dat onder andere op die gebieden de verdragslanden hun volledige beleidsautonomie houden?
De soevereiniteit van beide verdragspartners over hun eigen interne regelgeving wordt bevestigd in het Hoofdstuk Dialogen, bepaling 7.
-
Vraag 4
Kunt u bevestigen dat dit betekent dat de EU hierdoor niet in staat is om af te dwingen dat de Mercosur-landen zich aan de Europese standaarden houden op deze terreinen? Zo nee, kunt u de precieze bepalingen in het akkoord aanwijzen waaruit blijkt dat de EU dit wel zou kunnen?
De EU kan de Mercosur-landen niet dwingen de EU-regelgeving of het equivalent daarvan over te nemen. Voor toelating op de interne EU-markt geldt dat alle geïmporteerde producten wel moeten voldoen aan de EU-standaarden op het gebied van plant- en diergezondheid, voedselveiligheid, ook voor producten die afkomstig zijn uit Mercosur-landen. Om optimaal gebruik te maken van EU-markttoegang kunnen de Mercosur-landen besluiten de interne regelgeving en standaarden te richten op de EU-regelgeving en standaarden.
-
Vraag 5
Kunt u bevestigen dat op het gebied van de handel en duurzame ontwikkeling, waar ook de bescherming van het Amazoneregenwoud onder valt, er geen afdwingbare afspraken zijn gemaakt?
In het verdrag respecteren beide partijen met het «right to regulate» de mogelijkheid hun eigen wet- en regelgeving vast te stellen.
-
Vraag 6
Kunt u bevestigen dat de EU derhalve geen middel heeft om bescherming van het regenwoud af te dwingen? Zo nee, kunt u de precieze bepalingen in het akkoord aanwijzen waaruit blijkt dat de EU dit wel zou kunnen?
In bepaling 5 van het hoofdstuk over Handel en Duurzame Ontwikkeling bevestigen de EU en Mercosur hun verplichtingen onder multilaterale milieuakkoorden, zoals de Overeenkomst van Parijs en het Verdrag inzake Biologische Diversiteit (CBD), effectief te implementeren en waar mogelijk samen te werken binnen deze internationale fora. In bepaling 8 van hetzelfde hoofdstuk zijn afspraken opgenomen over het belang van duurzaam bosbeheer, over de handel in duurzame producten en over het bevorderen van de betrokkenheid van inheemse bevolkingsgroepen hierbij, en over maatregelen om illegale houtkap en daaraan gerelateerde handel tegen te gaan. Er bestaan echter geen afdwingbare, internationale afspraken voor de bescherming van de Amazone of het voorkomen van illegale ontbossing waar het EU-Mercosur-Associatieakkoord naar kan verwijzen.
-
Vraag 7
Kunt u bevestigen dat er geen afdwingbare afspraken in het verdrag zijn opgenomen die het gebruik van landbouwgif in de Mercosur-landen zodanig aan banden gaan leggen dat die landen in ieder geval geen pesticiden zullen gebruiken die verboden zijn in de EU? Zo nee, kunt u de precieze bepalingen in het akkoord aanwijzen waaruit blijkt dat de EU zou kunnen afdwingen dat de Mercosur-landen dezelfde verboden op pesticiden gaan hanteren bij de teelt van producten die ze naar de EU onder dit akkoord zullen exporteren?
In de Mededeling van de EU van 23 juli jl. «Stepping up EU Action to Protect and Restore the World’s Forests»2 worden opties genoemd hoe de EU haar marktmacht nog verder kan inzetten voor het voorkomen van ontbossing3. Deze opties zullen de komende maanden verder worden uitgewerkt.
-
Vraag 8
Kunt u bevestigen dat EU-landen vanuit het voorzorgsbeginsel alleen maar handelsbeperkingen kunnen opleggen wanneer het milieu binnen de eigen landsgrenzen in gevaar is, maar niet op basis van de positie die lidstaten wellicht willen innemen dat zij geen vrije markttoegang willen bieden aan producten die gepaard gaan met het in gevaar brengen van het milieu in de Mercosur-landen?
Het nog goed te keuren EU-Mercosur Associatieakkoord bevestigt in het hoofdstuk over Handel en Duurzame Ontwikkeling de verplichtingen voor beide partijen die zijn vastgelegd in internationale verdragen. De geconsolideerde tekst voorziet in een sub-comité inzake handel en duurzame ontwikkeling waarin partijen toezien op de implementatie van afspraken. In het geval een partij zich niet houdt aan de afspraken, kan een geschillenbeslechtingsprocedure gestart worden door het inroepen van een deskundigenpanel voor advies (hoofdstuk Handel en Duurzame Ontwikkeling, bepalingen 16–18). Onafhankelijke milieuorganisaties, vakbonden en bedrijfsorganisaties kunnen via nationale adviesgroepen aanbevelingen doen aan dit sub-comité (Hoofdstuk Handel en Duurzame Ontwikkeling, bepalingen 14 t/m 17).
-
Vraag 9
Gezien het feit dat de geconsolideerde teksten beschikbaar zijn, wanneer gaat de regering «de balans opmaken» van de brede voor- en nadelen van het handelsakkoord, inclusief voor de land- en tuinbouwsector, en dit standpunt naar de Kamer sturen?
Dergelijke afspraken zijn inderdaad niet in het verdrag opgenomen. Het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de verdragslanden valt onder de soevereiniteit over de eigen interne regelgeving die wederzijds wordt gerespecteerd.
-
Vraag 10
Herinnert u uw uitspraken in de Kamer van 4 juli jl., toen u zei dat de standpuntbepaling van de regering pas zal plaatsvinden nadat de geconsolideerde teksten beschikbaar zijn?
De hiervoor relevante regels staan niet in het nog goed te keuren EU-Mercosur Associatieakkoord, maar in de Europese regels voor het vaststellen van maximumgehalten aan bestrijdingsmiddelenresiduen, Verordening (EG) nr. 396/2005. Deze verordening garandeert dat alleen producten op de Europese markt worden toegelaten (in de EU geproduceerd of ingevoerd) die voldoen aan de vastgestelde Maximale Residu Limieten (MRL’s) en daarmee voldoende veilig zijn. Gewasbeschermingsmiddelen die in de EU uit overwegingen van volksgezondheid zijn verboden, mogen ook in producten uit derde landen niet aanwezig zijn. Als de middelen in de EU uit andere dan volksgezondheidsoverwegingen zijn verboden, kan wel een MRL (invoertolerantie, IT) worden aangevraagd. Deze IT wordt toegekend als uit een beoordeling van de European Food Safety Authority (EFSA) blijkt dat die voldoende veilig is. De toetsing hiervan is gelijk aan die van middelen die wel in de EU zijn toegelaten.
-
Vraag 11
Hoe vallen uw stellige uitspraken over wat in het Mercosur-vrijhandelsverdrag zou zijn opgenomen en uw duidelijke positieve appreciatie van het akkoord in de Financial Times op 8 juli te rijmen met wat u gezegd heeft in de Kamer, gelet op het feit dat de geconsolideerde teksten pas op 12 juli beschikbaar kwamen?
Het voorzorgsprincipe wordt ingeroepen ter bescherming van het milieu in de EU. De Europese Commissie en EU-lidstaten mogen beleidsmaatregelen nemen om het milieu te beschermen, voor zover daar behoefte aan is. Alle maatregelen die invloed hebben op de markttoegang van derde landen tot de EU moeten in lijn zijn met de WTO-regels en de afspraken die gemaakt zijn in een bilateraal handelsakkoord.
-
Vraag 12
Kunt u deze vragen een voor een beantwoorden zonder te verwijzen naar eerdere antwoorden?
De door de Europese Commissie gepubliceerde geconsolideerde teksten zijn voorlopige teksten. In deze teksten zijn de tariefcontingenten en het politieke deel van het akkoord nog niet opgenomen. De gepubliceerde geconsolideerde teksten worden momenteel juridisch «opgeschoond» en vertaald in de talen van de Europese Unie. De Europese Commissie verwacht dat dit in de zomer van 2020 gereed zal zijn en verwacht de hieruit resulterende formele tekst ter goedkeuring aan de Raad voor te leggen in november 2020. De Europese Commissie voert momenteel een Sustainability Impact Assessment uit die naar verwachting eind dit jaar wordt gepubliceerd.
De regering zal de balans opmaken van de voor- en nadelen van het nog goed te keuren EU-Mercosur Associatieakkoord als alle daartoe noodzakelijke stukken beschikbaar zijn. De Kamer zal over het standpunt van het Kabinet worden geïnformeerd voordat de Raad besluit over het akkoord.
1 augustus 2019 - 26 augustus 2019
25 dagen
De opnieuw opgelegde celstraf voor een Chinese internetdissident en de slechte gezondheidszorg in Chinese detentie |
|
Lilianne Ploumen (PvdA) |
|
Stef Blok (minister buitenlandse zaken) (VVD) |
|
|
|
-
Vraag 1
Wat is uw reactie op het artikel «China jails award-winning cyber-dissident Huang Qi»1 en de verklaring vanuit de Europese Unie dat hierop volgde?2
Het kabinet maakt zich ernstige zorgen over de mensenrechtensituatie in China, de toenemende repressie, en de beperkingen die aan mensenrechtenverdedigers worden opgelegd. De veroordeling van Huang Qi is hier een voorbeeld van. Het kabinet onderschrijft de verklaring van de Europese Unie.3 Deze roept China op om verschillende dissidenten, waaronder Huang Qi, onmiddellijk vrij te laten.
-
Vraag 2
Bent u bereid ook bilateraal bij de Chinese autoriteiten genoemde EU-verklaring onder de aandacht te brengen en daarmee aan te dringen op vrijlating, dan wel een eerlijk proces, voor Huang Qi? Zo ja, op welke termijn en bent u bereid ook andere EU-landen hiertoe aan te sporen? Zo nee, waarom niet?
Gedurende de 11e mensenrechtendialoog tussen Nederland en China op 20 juni 2018 heeft de mensenrechtenambassadeur reeds de zorgen van het kabinet over de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid in China overgebracht. Daarbij heeft hij specifiek om een eerlijk proces voor de Chinese internetdissident Huang Qi verzocht. Een volgende bilaterale mensenrechtendialoog met China biedt gelegenheid om opnieuw zorgen over de veroordeling van Huang Qi over te brengen aan de Chinese autoriteiten.
De Nederlandse ambassade in Peking volgt de ontwikkelingen tevens nauwgezet en bespreekt individuele zaken lokaal in EU-verband. -
Vraag 3
Deelt u de mening dat elke persoon in detentie, ook in China, recht heeft op adequate medische zorg? En deelt u de zorgen dat dit allesbehalve gegarandeerd is in China?
Het kabinet deelt de mening dat elke persoon in detentie recht heeft op adequate medische zorg. Er is vaker sprake van berichtgeving over zorgwekkende omstandigheden van mensenrechtenverdedigers die in detentie zitten, o.a. met betrekking tot medische zorg.
-
Vraag 4
Welke mogelijkheden ziet u, al dan niet in internationaal verband, om er bij de Chinese autoriteiten op aan te dringen dat zij zorg gaan dragen voor adequate medische zorg voor hun gedetineerden? Bent u bereid dit op korte termijn expliciet te doen voor Huang Qi vanwege zijn zorgelijke gezondheid? Zo nee, waarom niet?
Nederland blijft zich zowel bilateraal als in EU-verband inspannen om zorgen over individuele gevallen over te brengen. Tijdens een volgende bilaterale mensenrechtendialoog zal Nederland de situatie van Huang Qi wederom aan de orde stellen. Ook blijft Nederland inzetten op EU-verklaringen in de VN-Mensenrechtenraad waarin individuele gevallen worden genoemd.
1 augustus 2019 - 24 september 2019
54 dagen
‘Ongepaste en onwettelijke’ inzage in onderzoeksopzet Shell Papers |
|
Peter Kwint , Sandra Beckerman |
|
Arie Slob (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (CU), Eric Wiebes (minister economische zaken) (VVD) |
|
-
Vraag 1
Kent u het artikel van Follow the Money over het «ongepaste en onwettelijke» verzoek van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) tot inzage in onderzoeksopzet Shell Papers?1 Wat is hierop uw reactie?
Ja. De Stichting Platform Authentieke Journalistiek (PAJ) heeft op 12 april 2019 een Wob-verzoek ingediend naar alle contacten tussen Shell en de overheid over de periode 2005 – heden (Shell papers) bij 17 bestuursorganen waaronder negen ministeries (AZ, BZ, BZK, Defensie, EZK, Financiën, JenV, IenW, OCW), drie provincies (Drenthe, Groningen, Zuid-Holland) en vijf gemeenten (Amsterdam, Assen, Den Haag, Groningen, Rotterdam). Na een gesprek met verzoeker op 4 juni 2019 over het proces en de afbakening van het verzoek is PAJ bij brief van 18 juli 2019 verzocht om de bestuurlijke aangelegenheid waarop het verzoek betrekking heeft toe te lichten. Op grond van de Wob moet een verzoeker bij zijn verzoek specifiek «de bestuurlijke aangelegenheid» vermelden waarover hij informatie wenst te ontvangen. Het bestuursorgaan is verplicht om, als een verzoek te algemeen gesteld is, een verzoeker behulpzaam te zijn bij het concretiseren van zijn verzoek. Er is in dit geval gevraagd naar een schriftelijke toelichting op het journalistieke onderzoek, al dan niet door verstrekking van een onderzoeksopzet, omdat onderzoeksjournalistiek als belangrijkste reden voor het verzoek wordt genoemd, Dit is enkel en alleen opgevraagd om inzicht te krijgen in de specifieke bestuurlijke aangelegenheid waarop het verzoek ziet, zodat aan het verzoek praktische uitvoering kan worden gegeven. Voor deze uitvoering is noodzakelijk dat voldoende duidelijk is welke informatie precies gevraagd wordt. Dat hiervoor informatie van verzoeker nodig is en wordt opgevraagd is onderdeel van de reguliere Wob-procedure en niet ongepast of onwettig.
-
Vraag 2
Wat begrijpt u niet aan de motivatie van Wob-verzoeken van het Platform Authentieke Journalistiek? Wat vindt u onduidelijk en waar vraagt u toelichting op?
Het verzoek met bijlagen beslaat 72 pagina’s en ziet op «alle documenten inzake Shell». Daarbij wordt aangegeven dat het (beoogde) onderzoek ziet op de relatie tussen de Nederlandse overheid en Shell waarbij beide breed opgevat moeten worden. Het verzoek betreft dus documenten van alle betrokken bestuursorganen en hun uitvoeringsorganisaties, toezichthouders en ZBO’s. Onder «Shell» wordt in het verzoek verstaan alle bedrijven waarvan Shell eigenaar is of waar Shell belangen in heeft (meer dan 1.500), maar ook projecten, samenwerkingsverbanden en maatschappelijke activiteiten van «Shell», in Nederland, Europa, Amerika en internationaal. De opsomming in de bijlagen van bedrijven, lobbyisten, samenwerkingen en aan Shell gerelateerde kantoren beslaat 49 pagina’s.
In het verzoek wordt een opsomming gegeven van onderwerpen waar bijzondere aandacht naar uit gaat (vestigingsklimaat, energie/ energietransitie/ energiepolitiek, klimaatveranderingen en -beleid, fossiele industrie, innovatie, vervangbare en duurzame energie, communicatie, overleggen met Shell, educatie, belastingen, internationale economische betrekkingen). Deze opsomming is echter dermate omvangrijk en algemeen verwoord dat deze niet kan worden beschouwd als concretisering van het verzoek. Wanneer alleen al op de zoekterm «Shell» gezocht wordt in de documentmanagementsystemen blijkt dat het gaat om honderdduizenden documenten, die onder meer handmatig moeten worden geschift en beoordeeld. Hierbij is bijvoorbeeld nog geen e-mailcorrespondentie betrokken of gezocht op de genoemde aan Shell gerelateerde ondernemingen.
Verder speelt hierbij mee dat de gegeven opsomming louter illustratief en niet uitputtend is bedoeld volgens verzoeker, waardoor niet op voorhand duidelijk is waar precies naar gezocht moet worden en waar moet worden begonnen. Om het verzoek praktisch uitvoerbaar te kunnen maken en verzoeker van de juiste informatie te kunnen voorzien is gevraagd naar een toelichting op het beoogde onderzoek. Zie verder het antwoord op vraag 1. -
Vraag 3
Namens welke bestuursorganen treedt u op als woordvoerder? Namens welke van de vier bestuursorganen doet u dat niet? Waarom is dat?
Het verzoek is ingediend bij 17 bestuursorganen waaronder negen ministeries (AZ, BZ, BZK, Defensie, EZK, Financiën, JenV, IenW, OCW), drie provincies (Drenthe, Groningen, Zuid-Holland) en vijf gemeenten (Amsterdam, Assen, Den Haag, Groningen, Rotterdam). Vanwege de omvang en de vrijwel gelijke strekking van de verzoeken en het aantal betrokken bestuursorganen, heeft er overleg plaatsgevonden.
De provincie Groningen en de gemeentes Groningen en Assen hebben om hen moverende redenen vanaf aanvang gekozen voor behandeling van het verzoek.
De overige 14 bestuursorganen hebben besloten tot een gezamenlijke aanpak voor het voeren van gesprekken met verzoeker en het maken van afspraken over het proces en de afbakening van het verzoek. Concreet is op 4 juni 2019 een gesprek gevoerd met de verzoeker waarbij EZK de niet-aanwezige bestuursorganen vertegenwoordigde. Ook de correspondentie met verzoeker, waaronder de brief van 18 juli 2019, is namens dezelfde 14 bestuursorganen verzonden. -
Vraag 4
Zijn die bestuursorganen het ermee eens dat u namens hen spreekt? Zo ja, waar blijkt dat uit? Zo nee, waarom doet u dat?
Ja, in deze fase vertegenwoordigt EZK in de communicatie met verzoeker voor zover nodig de overige bestuursorganen. Dit is ook aan verzoeker gecommuniceerd. Zie verder het antwoord op vraag 3.
-
Vraag 5
Waaruit concludeert u dat er geen machtigingen nodig zijn voor het spreken namens anderen? Is het bestuursrecht daar niet duidelijk genoeg in? Kunt u uw antwoord toelichten?
Een bestuursorgaan mag alleen besluiten nemen wanneer het in een wettelijk voorschrift de bevoegdheid daarvoor heeft gekregen. De bevoegdheid om een besluit te nemen kan (onder voorwaarden) gemandateerd worden aan een ander bestuursorgaan. Voor het verrichten van handelingen die noch een besluit, noch een privaatrechtelijke rechtshandeling zijn, moet een machtiging of volmacht worden verleend.2
Nu er in de voorfase van het verzoek alleen gesprekken plaatsvinden met verzoeker over het maken van afspraken over het proces en de afbakening van het verzoek en nog geen sprake is van bestuursrechtelijke besluitvorming, is het overleggen van een machtiging, waarover ik wel beschik, niet nodig. Het is voldoende dat met de betrokken bestuursorganen is afgesproken dat de Minister van EZK hen vertegenwoordigt in de communicatie met verzoeker. Elk bestuursorgaan zal uiteindelijk afzonderlijk een besluit nemen op het verzoek. -
Vraag 6
Welk soort documenten moeten geopenbaard worden bij een Wob-verzoek? Welk soort documenten hoeven op juridische gronden niet geopenbaard te worden?
Het uitgangspunt van de Wob is dat alle documenten die binnen de reikwijdte van een verzoek vallen openbaar gemaakt worden. Onder het begrip «documenten» vallen onder meer brieven, nota’s, beleids- en projectplannen, e-mails, foto’s, dvd’s en geluidstapes. Alleen als sprake is van informatie waarop een van de in artikelen 10 en 11 van de Wob genoemde uitzonderingsgronden of een ander uitputtend bedoeld wettelijk openbaarmakingsregime van toepassing is, dan wordt dit niet openbaar gemaakt. Dit wordt toegelicht in een besluit op een verzoek.
-
Vraag 7
Worden alle Wob-verzoeken volledig onafhankelijk van het kabinet behandelt?
Nee. Wob-verzoeken worden behandeld door de bestuursorganen waar het verzoek is ingediend. Indien een Wob-verzoek wordt ingediend bij een ministerie wordt deze behandeld namens de Minister. Er is dus geen sprake van een onafhankelijke positie ten opzichte van het kabinet aangezien ministers deel uitmaken van het kabinet. Wob-verzoeken worden onder verantwoordelijkheid van de Minister behandeld en beoordeeld aan de hand van de juridische vereisten zoals reeds bij vraag 6 toegelicht.
-
Vraag 8
Deelt u de mening dat informatievoorziening aan journalisten niet afhankelijk gemaakt mag worden van het inzicht geven in onderzoeksvragen? Kunt u uw antwoord toelichten?
Informatievoorziening aan journalisten is uiteraard niet afhankelijk van het al dan niet inzicht geven in de specifieke onderzoeksvragen. Het is zeker niet gangbaar dat informatie alleen aan journalisten wordt gegeven onder de voorwaarde van inzicht over hun doel. Dat is hier ook niet aan de orde.
De Wob schrijft voor wat er van verzoeker en het bestuursorgaan mag en moet worden verwacht ten behoeve van de afhandeling van een Wob-verzoek. Eén van de vereisten die de wet stelt is dat een verzoek voldoende precies is geformuleerd. Zo moet de verzoeker de «bestuurlijke aangelegenheid» vermelden waarover hij informatie wenst te ontvangen. Als het verzoek te algemeen is gesteld, is het bestuursorgaan verplicht om verzoeker behulpzaam te zijn bij het concretiseren van zijn verzoek.
In het geval van PAJ is geïnformeerd naar de doelen van het verzoek in verband met de vereiste specificering en inperking. Er is in dit verband ook gevraagd naar de specifieke onderwerpen waarop het onderzoek betrekking heeft zodat hierover gericht informatie verschaft zou kunnen worden. Uitsluitend vanwege de noodzaak om inzicht te krijgen in de bestuurlijke aangelegenheid van het verzoek van de journalisten, is gevraagd naar het doel ervan. Het is aan de verzoeker om aan te geven waar hij of zij specifiek informatie over wenst te ontvangen; het bestuursorgaan kan hierbij slechts behulpzaam zijn. Het belang van de verzoeker bij het verzoek speelt uiteraard geen rol bij de beoordeling of de informatie openbaar moet worden gemaakt. Er is daarmee geen sprake van een inmenging in de journalistieke vrijheid, een voorwaarde voor het goed functioneren van onze democratische samenleving waar de overheid grote waarde aan hecht. Vanwege het belang van de journalistieke vrijheid zie ik mij ook genoodzaakt mij terughoudend op te stellen bij de precisering ten behoeve van de afhandeling. Ik beperk mij daarom tot het opvragen van informatie bij PAJ ter duiding van het verzoek en zie weinig ruimte om in dit geval eigenstandig een afbakeningsvoorstel te doen, zoals ook wel gebruikelijk is bij Wob-afhandeling. -
Vraag 9
Is het onder dit kabinet gangbaar dat het verstrekken van informatie alleen onder voorwaarde van inzicht over het doel van journalisten wordt gegeven? Zo nee, waarom in dit geval dan wel?
Zie antwoord vraag 8.
-
Vraag 10
Deelt u de mening dat de overheid geen enkel recht heeft om te vragen naar de onderzoeksdoeleinden van onderzoeksjournalisten? Zo nee, waarom niet? Zo ja, draagt u er dan zorg voor dat onderzoeksjournalisten bij hun onderzoek gefaciliteerd worden in plaats van gehinderd?
Zie antwoord vraag 8.
-
Vraag 11
Wat denkt u dat het primaire doel is van de WOB verzoeken van FTM in het dossier Shell Papers?
De verzoeker heeft aangegeven dat het primaire doel van het verzoek onderzoeksjournalistiek is.
-
Vraag 12
Maakt u zich zorgen over de uitkomst van het onderzoek en dat het mogelijk de verstrengelde belangen van EZK en Shell blootlegt?
Nee.
1 augustus 2019 - 30 oktober 2019
90 dagen
Bronnen
2. http://www.tagesschau.de/faktenfinder/bolsonaro-abholzung-regenwald-1…
3. https://www.theguardian.com/world/2019/jul/25/amazonian-rainforest-ne…
4. https://nos.nl/artikel/2295515-braziliaanse-goudzoekers-vallen-wajapi…
5. https://www.theguardian.com/world/2019/jul/28/amazon-gold-miners-inva…
6. http://europa.eu/rapid/press-release_IP-19-4470_en.htm
-
Vraag 1
Bent u bekend met de berichten in de internationale media «Bolsonaro declares «the Amazon is ours»»1, «Bolsonaros «alternative Fakten»»2, «Amazon deforestation accelerating towards unrecoverable «tipping point»»3, «Braziliaanse goudzoekers vallen Wajãpi-reservaat binnen en vermoorden leider»4 en «Amazon gold miners invade indigenous village in Brazil after its leader is killed»?5
Ja.
-
Vraag 2
Kunt u bevestigen dat vijftig illegale goudzoekers vorige week het gebied van de Wajãpi-stam in het Amazonegebied zijn binnengevallen en dat een van de leiders van de Wajãpi-stam vermoord is? Kunt u bevestigen dat de rest van de stam vervolgens gevlucht is? Zo nee, wat is er dan gebeurd?
De Fundação Nacional do Índio (FUNAI), de Braziliaanse overheidsorganisatie voor de inheemse bevolking, heeft bevestigd dat een inheemse leider dood is gevonden. Volgens de Waiãpi-gemeenschap is een groep illegale mijnbouwers hun gebied ingetrokken en heeft deze groep hun leider vermoord. FUNAI, het federale Openbaar Ministerie en de politie zijn kort na het incident gestart met een onderzoek naar de doodsoorzaak. Inmiddels heeft de politie vastgesteld dat de leider geen verwondingen had die tot zijn dood hebben geleid en suggereert dat de leider door verdrinking om het leven is gekomen. De inheemse groep betwist deze conclusie.
-
Vraag 3
Heeft u gelezen dat stamlid Kureni Wajãpi in een gesprek met The Guardian liet weten te vinden dat Bolsonaro de aanval heeft aangemoedigd, en zei: «Dit komt door de president. Hij bedreigt de inheemse volken van Brazilië.»?
Ja.
-
Vraag 4
Sinds wanneer is u bekend dat president Bolsonaro de mensen die al vele generaties lang in het Amazonegebied leven «parasieten» noemt?
Deze uitspraken zijn tijdens Bolsonaro’s verkiezingscampagne in 2018 bekend geworden. Bolsonaro deed de uitspraak over de Braziliaanse cavalerie overigens al in 1998. De retoriek van President Bolsonaro over de inheemse bevolking gaat in tegen de VN Verklaring over de Rechten van Inheemse Groepen uit 2007 (waar Brazilië destijds vóór stemde) en is zorgwekkend, zeker als die zich in concrete stappen zou vertalen. Tot op heden is dat echter nog niet gebeurd. De rechten van de inheemse bevolking zijn in de Braziliaanse constitutie beschermd. In Brazilie lijkt wel een klimaat te ontstaan waarin illegale ontbossing, illegale activiteiten in de Amazone en acties tegen de inheemse bevolking zich in toenemende mate in een tendens van straffeloosheid kunnen voltrekken.
-
Vraag 5
Sinds wanneer is u bekend dat president Bolsonaro in een interview het volgende heeft gezegd: «Het is jammer dat de Braziliaanse cavalerie niet zo efficiënt was als de Amerikaanse, die de indianen heeft uitgeroeid.»?
Zie antwoord vraag 4.
-
Vraag 6
Wat vindt u van deze uitspraken?
Zie antwoord vraag 4.
-
Vraag 7
Kunt u bevestigen dat in het Yanomami-gebied en in de plaatsen Espigão d’Oeste en Placas er gewelddadigheden hebben plaatsgevonden, vermoedelijk uitgevoerd door illegale mijnbouwers en houthakkers? Kunt u bevestigen dat de Braziliaanse Minister van milieu Ricardo Salles in een toespraak juist zijn steun heeft uitgesproken voor de activiteiten van deze mijnbouwers en houthakkers? Zo ja, wat vindt u ervan dat de Minister die hoofdverantwoordelijk is voor de bescherming van het Amazoneregenwoud zich op deze wijze uitlaat? Zo nee, wat is er dan gebeurd?
Er hebben inderdaad recent incidenten plaatsgevonden, waaronder acties tegen Ibama (het Braziliaanse Instituut voor Milieu en Hernieuwbare Natuurlijke Hulpbronnen) in Espigão d’Oeste en in Placas. Deze zijn vermoedelijk door personen gelinkt aan de (illegale) houtkap uitgevoerd. Inheemse groepen in het Yanomami-gebied hebben daarnaast aangegeven een toename van illegale mijnbouwers in hun gebied te hebben gezien. Dit is niet bevestigd door de Braziliaanse autoriteiten.
Minister Salles van milieu is na de eerste actie tegen Ibama in Espigão d’Oeste naar de plaats afgereisd, om met de lokale bevolking en autoriteiten te praten. Nadat een vrachtwagen met brandstof voor helikopters van Ibama in brand was gestoken, had Ibama de activiteiten van ruim 70 houtbedrijven stilgelegd, waar deze bedrijven het niet mee eens waren. Minister Salles heeft tijdens zijn bezoek zijn steun voor deze bedrijven uitgesproken (niet voor de illegale activiteiten).
De incidenten tegen Ibama zijn verontrustend, temeer omdat Ibama al te kampen heeft met te weinig capaciteit en middelen, en illegale ontbossing de laatste jaren weer aan het toenemen is. Hoewel het bosbeleid zelf inhoudelijk weinig is gewijzigd onder de regering-Bolsonaro, is het duidelijk dat de huidige middelen tekort schieten om de stijgende ontbossingstrend een halt toe te roepen. -
Vraag 8
Welke consequenties verbindt u aan de uitspraken van Bolsonaro, gelet op de handelsdeal tussen de EU en de Mercosur-landen, waaronder Brazilië, waarover u tot nu toe nog altijd enthousiast lijkt te zijn?
Nederland en de EU blijven in de dialoog met Brazilië aandringen op adequate bescherming van mensenrechten en van de Amazone. De Europese Commissie heeft aangegeven het Associatieakkoord tussen de EU en Mercosur op zijn vroegst in november 2020 ter besluitvorming voor te kunnen leggen aan de Raad, als de tekst eenmaal juridisch opgeschoond en vertaald is. De Kamer zal vooraf worden geïnformeerd over het standpunt van het Kabinet. Zie verder ook het antwoord op vragen 10, 18 en 21.
-
Vraag 9
Kunt u bevestigen dat Brazilië met het voorliggende EU-Mercosur-handelsakkoord een groot afzetgebied krijgt voor producten die gepaard gaan met (deze) mensenrechtenschendingen?
Het akkoord voorziet in wederzijdse vergroting van de markttoegang door ruim 90% tariefliberalisatie. In het Associatieakkoord bevestigen de EU en Mercosur daarbij hun verplichtingen onder multilaterale verdragen zoals het Mensenrechtenverdrag en de ILO-Conventies, deze afspraken effectief te implementeren en waar mogelijk samen te werken binnen internationale fora. Partijen erkennen tevens het belang van duurzaam bosbeheer en zullen handel in duurzame producten en betrokkenheid van inheemse bevolkingsgroepen hierbij bevorderen. In het EU-Mercosur Associatieakkoord zijn verder afspraken opgenomen over maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Het Associatieakoord voorziet daarbij ook dat het maatschappelijk middenveld een rol heeft in het monitoren van de uitvoering van het Associatieakkoord. -
Vraag 10
Ziet u niet dat wanneer de EU een afzetmarkt biedt voor deze producten, de EU deze mensenrechtenschendingen in Brazilië stimuleert en/of mede op haar geweten heeft?
Tariefliberalisatie binnen het ontwerphandelsakkoord tussen de EU en Mercosur heeft betrekking op producten en diensten. Een deel van de tariefliberalisatie heeft betrekking op landbouwproducten. De mogelijke effecten op het milieu van toegenomen exportproductie uit de Mercosur-regio worden door de Europese Commissie in een «Sustainability Impact Assessment» in kaart gebracht. Het is de verwachting dat deze studie eind 2019 wordt gepubliceerd. Los van de tariefliberalisatie onder het handelsakkoord moeten de lidstaten van de Mercosur en de EU zich aan hun verplichtingen onder het Parijs Akkoord en andere klimaatdoelstellingen houden. Dat wordt in het handelsakkoord nogmaals bevestigd. In het hoofdstuk over handel en duurzame ontwikkeling zijn artikelen over het tegengaan van illegale ontbossing opgenomen. Hierin zijn ook afspraken te vinden over biodiversiteit, milieu en klimaat. Het Kabinet onderkent het brede belang van het EU-Mercosur-verdrag en zal hierover een standpunt innemen als de hiertoe benodigde documenten beschikbaar zijn. Hierbij zal het genoemde «Sustainability Impact Assessment» worden meegenomen.
Nederland zal voorts actief aandacht blijven vragen voor het belang van het tegengaan van ontbossing in de Mercosur regio. Er is een toenemende internationale consensus dat bossen van grote waarde zijn voor het afremmen van klimaatverandering, het behoud van biodiversiteit, duurzaam land- en waterbeheer en het behoud van landbouwproductiviteit op de lange termijn. Mede om die redenen is onder duurzaam ontwikkelingsdoel 15 van de VN Agenda voor Duurzame Ontwikkeling een subdoelstelling voor bossen opgenomen6. Het is daarmee in het belang van zowel de EU- als de Mercosur-regio om de voortschrijdende ontbossing terug te dringen. In lijn daarmee heeft de Europese Commissie op 23 juli j.l. de Mededeling Stepping up EU Action to Protect and Restore the World’s Forests gepubliceerd waarin acties worden voorgesteld die de ontbossing door de Europese marktvraag naar agrarische grondstoffen moet terugdringen. Het akkoord tussen de EU en Mercosur, en de Mededeling van de Europese Commissie met betrekking tot versterkte EU-actie tegen ontbossing, bieden kansen om de samenwerking en de dialoog met de Mercosur-regio verder vorm te geven.
Daarnaast verwacht het kabinet van Nederlandse bedrijven dat zij ondernemen volgens de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen (OESO-richtlijnen). Bedrijven dienen de daadwerkelijke en mogelijk negatieve impact van hun handelen te identificeren, mitigeren, voorkomen en rekenschap af te leggen over dit proces. De toepassing van de OESO-richtlijnen geldt ook voor bedrijven waarvan de waardeketens zich uitstrekken tot in Brazilië en omvat het thema ontbossing. Het is de verantwoordelijkheid van een bedrijf zelf om risico’s in kaart te brengen en maatregelen te treffen bij eventuele betrokkenheid bij misstanden, zoals ontbossing. Het uitgangspunt hierbij is dat een onderneming invloed aanwendt om verbeteringen in de keten te bewerkstelligen. Als uiterste redmiddel kan beëindiging van de zakelijke betrekkingen passend zijn. -
Vraag 11
Waar ligt voor u de grens als het gaat om (beoogde) handelspartners die zich schuldig maken aan grove mensenrechtenschendingen?
Het Kabinet stelt waar mogelijk mensenrechtenschendingen zelfstandig of in EU-verband aan de orde en gebruikt hiervoor de beschikbare kanalen. Een Associatieverdrag kan de EU daarbij additionele handvatten bieden om een dialoog aan te gaan over het belang van het respecteren van mensenrechten. Zolang er sprake is van mensenrechtenschendingen zal Nederland aandacht vragen voor het respecteren van mensenrechten.
-
Vraag 12
Kunt u bevestigen dat er door menselijk handelen veroorzaakte verwoestijning van het Amazoneregenwoud plaatsvindt?
Over het grote belang van (tropische) bossen en in het bijzonder het Amazonewoud voor het beperken van klimaatverandering (en het behoud van kostbare biodiversiteit) wordt regelmatig gepubliceerd door gezaghebbende instanties en kennisinstellingen, waaronder het International Panel on Climate Change (IPCC), het Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services (IPBES) en het World Resources Institute (WRI). Volgens het WRI is ontbossing in tropische gebieden verantwoordelijk voor circa 8 procent van de mondiale emissies. Hieruit wordt duidelijk dat het wegvallen van het Amazonewoud, het grootste tropische bosgebied ter wereld, grote consequenties zou hebben voor het klimaat wereldwijd. Er zijn ook onderzoeken die erop wijzen dat bij teveel boskap in de Amazone een omslagpunt zou kunnen worden bereikt, waarna klimaat- en regenpatronen onherstelbaar zouden wijzigen, met serieuze consequenties voor onder andere de landbouw in de regio.
-
Vraag 13
Heeft u gelezen dat president Bolsonaro de wetenschappelijke bevindingen van het Braziliaanse National Institute of Space Research (INPE) over de dramatische versnelling van de ontbossing van het Amazonewoud een «leugen» heeft genoemd?
Ja.
-
Vraag 14
Kunt u bevestigen dat president Bolsonaro grote druk uitoefent op de directeur van het INPE over deze kwestie? Zo ja, wat vindt u ervan dat de regeringsleider van een land druk uitoefent op de directeur van een onafhankelijk wetenschappelijk instituut?
President Bolsonaro lijkt inderdaad, blijkens persberichten, druk te hebben uitgeoefend op de directeur van de overheidsorganisatie die o.a. ontbossingscijfers bijhoudt. De verantwoordelijke Minister van wetenschap, technologie, innovatie en communicatie, Marcos Pontes, heeft Ricardo Galvão ontslagen als directeur van INPE. Voor zover dit ontslag verband zou houden met de publicatie van de ontbossingscijfers, zou dit een zorgwekkende ontwikkeling zijn, temeer omdat de Braziliaanse regering nog geen antwoord heeft gevonden op de toenemende illegale ontbossing.
-
Vraag 15
Kunt u bevestigen dat president Bolsonaro heeft gezegd dat geen enkel ander land invloed zal kunnen uitoefenen op wat er met het regenwoud gebeurt, omdat het regenwoud «van Brazilië is»?
Ja.
-
Vraag 16
Kunt u bevestigen dat president Bolsonaro met name Duitsland heeft genoemd als land waar hij niet naar wil luisteren, omdat Duitsland grote hoeveelheden steenkolen bij de energieproductie gebruikt? Kunt u aangeven wat de reactie van de Duitse regering hierop is?
Dat heeft President Bolsonaro inderdaad gezegd. Dit was in reactie op Bondskanselier Merkel, die zei met Bolsonaro te willen spreken over zijn beleid, n.a.v. de toenemende ontbossing. Voor zover bekend heeft de Duitse regering niet op de opmerkingen van president Bolsonaro gereageerd.
-
Vraag 17
Kunt u bevestigen dat president Bolsonaro toestemming heeft gegeven voor zeer schadelijke mijnbouwactiviteiten in het Amazoneregenwoud? Hoe vallen deze activiteiten te rijmen met het implementeren van het Klimaatverdrag van Parijs door Brazilië?
Nee. President Bolsonaro heeft vaak gezegd nieuwe gebieden in de Amazone open te willen stellen voor mijnbouwactiviteiten, maar tot op heden is het beleid niet aangepast.
-
Vraag 18
Wat moeten we ervan denken dat de Europese Commissie oproept tot het tegengaan van ontbossing en erkent dat de belangrijkste veroorzaker van die ontbossing de vraag naar voedsel en veevoer is, terwijl diezelfde Europese Commissie het gigantische EU-Mercosur-vrijhandelsverdrag, dat aantoonbaar tot meer landbouwactiviteit in het Amazonewoud en nog meer ontbossing leidt, heeft afgesloten en door de Raad wil krijgen?
Zie antwoord vraag 10.
-
Vraag 19
Kunt u zich voorstellen dat burgers weinig vertrouwen hebben in mooie Europese woorden over het tegengaan van ontbossing als de Europese Commissie handelsdeals die ontbossing in de hand werken belangrijker vindt? Steunt u de oproep van de Europese Commissie om ontbossing tegen te gaan?6 Zo ja, bent u bereid dan ook de positie in te nemen die daar bijhoort en in verzet te komen tegen het Mercosur-vrijhandelsverdrag?
Zie antwoord op vraag 8.
-
Vraag 20
Waar ligt voor u de grens met handelspartners die zich schuldig maken aan het vernietigen van de natuur in hun eigen land?
Handelspolitiek is een exclusieve Europese bevoegdheid. Daarbinnen zal Nederland altijd, in bilateraal en in EU-verband, actief aandacht vragen voor het voldoen aan milieuverplichtingen die deze handelspartners zijn aangegaan in het kader van bijvoorbeeld het Klimaatakkoord van Parijs en het Biodiversiteitsverdrag (CBD). Het EU-Mercosur Associatieakkoord biedt handvatten om de dialoog en intensievere samenwerking op dit gebied verder vorm te geven.
-
Vraag 21
Bent u bereid om zelf harde maatregelen te treffen en daar in Europa ook voor te pleiten, zoals bijvoorbeeld het stopzetten van de import van grote hoeveelheden landbouwproducten als rundvlees, kippenvlees en suiker die op dit moment vanuit Brazilië geïmporteerd worden en waarvan de productie een direct en bewezen verband heeft met de ontbossing van het Amazoneregenwoud? Zo nee, waarom niet?
Zie antwoord vraag 10.
1 augustus 2019 - 24 september 2019
54 dagen
Het wegpesten van een transgenderstel in Heerlen |
|
Kirsten van den Hul (PvdA), Attje Kuiken (PvdA) |
|
Ferdinand Grapperhaus (minister justitie en veiligheid) (CDA), Kajsa Ollongren (viceminister-president , minister binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties) (D66) |
|
|
|
|
-
Vraag 1
Kent u de berichten «Transgenderstel Heerlen verlaat flat om gedreig en gepest»1 en «Heerlen voert al jaren strijd tegen «transgender-pesters»»?2
Ja, die berichten ken ik.
-
Vraag 2
Kent u meer voorbeelden van het wegpesten van LHBTI’s? Kent u de omvang van dit probleem? Zo ja, welke zijn die voorbeelden en wat is die omvang? Zo nee, wilt u hier onderzoek naar laten doen?
Mij bereiken met enige regelmaat signalen over homostellen, lesbische stellen of transgenders die zich genoodzaakt voelen om te verhuizen vanwege pesterijen. Dit is een maatschappelijk probleem. De beschikbare informatie, waaronder de jaarlijkse multi-agency rapportage met cijfers van politie en antidiscriminatievoorzieningen en de jaarlijkse cijferrapportage van het OM geven een beeld van de mate waarin LHBTI te maken hebben met discriminatie. Pesten kan een discriminatoire uiting zijn. De tweejaarlijkse LHBT-monitor van het SCP geeft daarnaast inzicht in de veiligheidsbeleving en slachtofferschap van LHBTI’s. Dat kan gaan om respectloos gedrag (pesten) tot geweldsincidenten. In aanvullend onderzoek naar wegpesten zie ik geen meerwaarde.
-
Vraag 3
Beschikken lokale bestuurders en politie over voldoende mogelijkheden om personen, die LHBTI’s lastig vallen tot wegpesten aan toe, aan te spreken en aan te pakken? Zo ja, hoe kan het dan toch gebeuren dat het in het bericht genoemde paar weggepest is? Zo nee, waarom niet?
Ja, de lokale bestuurders en politie beschikken over voldoende mogelijkheden om personen, die LHBTI’s lastig vallen tot wegpesten aan toe, aan te spreken en aan te pakken. De aanpak van dergelijk pestgedrag is een lokale aangelegenheid, die maatwerk vraagt.
De gemeente Heerlen heeft aangegeven over voldoende instrumenten te hebben beschikt, waarbij het bestuursrechtelijk opleggen van een gebiedsverbod het meest krachtige middel was. De politie en de gemeente Heerlen hebben verschillende instrumenten ingezet, waaronder het voeren van waarschuwingsgesprekken met de ouders van de daders door de politie en burgemeester, het voeren van gesprekken met het transgenderstel om o.a. de hulpbehoefte in kaart te brengen door de burgemeester alsmede Anti Discriminatie Voorziening Limburg, Roze in blauw (politie) en de woningcorporatie, zichtbare aanwezigheid door de politie, rechercheonderzoek, plaatsing van mobiele camera’s, het opleggen van een gebiedsverbod aan de hoofddader en een gedragsaanwijzing voor enkele andere groepsleden. Ten slotte is mede hierdoor een dader veroordeeld. De gemeente Heerlen heeft aangegeven dat de pesters/daders stevig zijn aangepakt met alle mogelijke middelen uit het straf- en bestuursrecht en dat die aanpak effect heeft gehad. Desondanks heeft het transgenderstel besloten te willen verhuizen omdat zij zich niet meer prettig voelde in de flat. Ik kan me levendig voorstellen dat alles een dusdanige grote impact heeft gehad op de slachtoffers in Heerlen dat het hun, ondanks alle inzet van de politie en de gemeente, heeft doen besluiten te verhuizen.
Het beschermen van slachtoffers van haatcriminaliteit (hatecrime) en de aanpak van daders is een prioriteit voor dit kabinet en het lokaal bestuur. Het beleid is gericht op de aanpak van daders om de pesterijen tot een einde te brengen. Helaas is dit vaak niet van de ene op de andere dag te realiseren. Ook geven slachtoffers vaak aan, zoals ook hierboven aangegeven, dat de gebeurtenissen hun woon- en leefgenot en hun gevoel van veiligheid dusdanig aantasten dat zij zich genoodzaakt voelen te verhuizen. -
Vraag 4
Heeft u in het kader van uw Actieplan Veiligheid LHBTI acties ingezet om het wegpesten van LHBTI’s tegen te gaan? Zo ja, welke zijn dat en wat is het resultaat daarvan? Zo nee, waarom niet en bent u alsnog van plan aan dit probleem aandacht te gaan schenken en op welke wijze?
Het Actieplan Veiligheid LHBTI3 bevat diverse maatregelen die direct dan wel indirect bijdragen aan het tegengaan van pesterijen in de woonomgeving, variërend van het stimuleren van sociale acceptatie in de wijk (actiepunt 2), trainingen voor politiemedewerkers (actiepunt 5), weerbaarheidstrainingen (actiepunten 7 en 24), het stimuleren van meldingsbereidheid (actiepunten 12–15), aandacht voor veiligheid binnen de allianties van OCW (actiepunt 17), het gezamenlijk bepalen van de meest effectieve aanpak (actiepunt 20), maatjesprojecten (actiepunt 24), etc. Ik ben van mening dat het Actieplan daarmee voldoende handvatten biedt om de problematiek van pesterijen in de woonomgeving aan te kunnen pakken.
Het kabinet zal over zijn inspanningen om de maatregelen tot uitvoering te brengen en zal verantwoording afleggen via de jaarlijkse voortgangsbrief over het Nationaal Actieprogramma Discriminatie. -
Vraag 5
Ben u bereid om in overleg met de VNG en het Nederlands Genootschap van Burgemeesters te treden om te bezien of er nog aanvullende instrumenten nodig zijn om het wegpesten van LHBTI’s tegen te gaan? Zo ja, wilt u de Kamer op de hoogte stellen van de uitkomst van dat overleg? Zo nee, waarom niet?
Uit overleg met VNG en het Nederlands Genootschap van Burgemeesters zijn geen indicaties ontvangen dat gemeentebesturen/burgemeesters aanvullende instrumenten nodig hebben. Zie ook het antwoord op vraag 3.
1 augustus 2019 - 27 augustus 2019
26 dagen
Tbs voor verkrachters |
|
Attje Kuiken (PvdA) |
|
Ferdinand Grapperhaus (minister justitie en veiligheid) (CDA), Sander Dekker (minister zonder portefeuille justitie en veiligheid) (VVD) |
|
|
|
|
-
Vraag 1
Herinnert u zich de nog niet beantwoorde vragen van het lid Kuiken naar aanleiding van het bericht «Hoog tijd voor de «Anne Faber-norm»: bij verkrachting naast straf ook altijd tbs»?1
Ja.
-
Vraag 2
Bent u, in het geval u de antwoorden op de eerder gestelde Kamervragen nu nog niet kunt geven, bereid om te laten onderzoeken of het mogelijk en wenselijk is om vast te leggen dat bij de ernstigste vormen van verkrachting uitgegaan zou moeten worden van een psychiatrische ziekte of stoornis en dat op grond daarvan een rechter tbs moet kunnen opleggen, waarbij de verdachte in de gelegenheid kan worden gesteld aan te tonen dat geen sprake is van een psychiatrische ziekte of stoornis? Zo ja, kunt u de Kamer over de uitkomst van dat onderzoek voor het einde van dit kalenderjaar op de hoogte stellen? Zo nee, waarom niet?
Voor het antwoord op deze vraag verwijs ik u naar het antwoord op vraag 3 en 4 van de Kamervragen ingezonden op 28 mei 2019.
1 augustus 2019 - 24 september 2019
54 dagen
Het bericht ‘Relatie zorgfraude en terrorisme onderzocht’ |
|
John Kerstens (PvdA), Attje Kuiken (PvdA) |
|
Ferdinand Grapperhaus (minister justitie en veiligheid) (CDA), Hugo de Jonge (viceminister-president , minister volksgezondheid, welzijn en sport) (CDA) |
|
|
|
|
-
Vraag 1
Heeft u kennisgenomen van het bericht «Relatie zorgfraude en terrorisme onderzocht»?1
Ja
-
Vraag 2
Heeft u een verklaring voor het feit dat zich in 2018 blijkbaar een plotselinge toename van het aantal verdachte financiële transacties voordeed «rond zorgbemiddelingskantoren, uitvoerders van thuiszorg en andere vormen van persoonsgebonden budgetten (pgb’s)»? Om welk bedrag gaat het in totaal?
In het openbare jaaroverzicht 2018 van de Financial Intelligence Unit-Nederland (hierna: FIU-Nederland), welke aan uw Kamer is aangeboden2, staat vermeld dat na analyse op basis van diverse databronnen blijkt dat zij in 2018 ruim 1.300 meldingen van ongebruikelijke transacties door Wwft-instellingen3 die te relateren waren aan zorgfraude heeft ontvangen. Melden op het fenomeen zorgfraude is daarmee een nieuwe ontwikkeling van het afgelopen jaar. In het jaaroverzicht van de FIU-Nederland is verder vermeld dat deze ongebruikelijke transacties voor het overgrote deel worden gemeld door de bankensector. Hieruit blijkt volgens de FIU-Nederland dat binnen die sector meer aandacht is uitgegaan naarhet detecteren van ongebruikelijke transacties op voornoemd terrein. De bedragen per transactie die in 2018 zijn gemeld als ongebruikelijk kunnen verschillen, van onder de 10.000 euro tot boven de 10 miljoen euro.
De FIU-Nederland geeft tevens in het jaaroverzicht 2018 aan dat ten tijde van het opmaken van het jaaroverzicht een groot aantal van deze ongebruikelijke transacties nog in onderzoek was bij de FIU-Nederland. Hierdoor kunnen er nog geen concrete uitspraken worden gedaan over het aantal door de FIU-Nederland verdacht verklaarde transacties dat mogelijk te relateren is aan zorgfraude alsmede het bedrag dat daarmee gemoeid is. -
Vraag 3
Kan het zo zijn dat verdachte transacties als hiervoor bedoeld in voorgaande jaren niet dan wel op andere wijze zijn onderzocht dan voor wat betreft het jaar 2018? Indien dat zo is, wat is daarvan dan de reden (geweest)?
De FIU-Nederland heeft in het jaaroverzicht 2018 aangegeven dat het melden van ongebruikelijke transacties op het fenomeen zorgfraude een nieuwe ontwikkeling is. Het gaat daarbij om grotere aantallen en meer specifieke meldingen van ongebruikelijke transacties op het fenomeen zorgfraude. Dat betekent niet dat er in de voorgaande jaren geen ongebruikelijke transacties zijn gemeld door de Wwft-instellingen en onderzocht door de FIU-Nederland in relatie tot dit fenomeen.
-
Vraag 4
Kan het zo zijn dat er voor 2018 wel sprake was van verdachte transacties als hiervoor bedoeld, maar het mogelijke verband met het financieren van terrorisme niet is onderkend?
Het fenomeen terrorismefinanciering wordt in de openbare jaaroverzichten van de FIU-Nederland in een apart hoofdstuk nader toegelicht. In de voorgaande jaren is daarbij al aangegeven dat bij het analyseren van gemelde ongebruikelijke transacties in het kader van de financiering van terrorisme blijkt dat bij bepaalde ongebruikelijke transacties geldstromen te relateren zijn aan criminele activiteiten. Indien er revelante informatie voorhanden is, stelt de FIU-Nederland vast met welke delictsvormen de transacties in het dossier een mogelijk verband vertonen. Zo hadden in 2017, 102 van de 520 aan terrorisme gerelateerde dossiers betrekking op één of meer andere delictsvormen dan terrorisme. In de meeste gevallen betrof dat witwassen, fraude, mensensmokkel, vuurwapens en/of drugs.4
-
Vraag 5
Van hoeveel verdachte transacties in de zorg van voor 2018 is sprake, op welke wijze is op die meldingen geacteerd, welke conclusies zijn daaruit getrokken en welke maatregelen zijn (zowel in individuele gevallen als in het algemeen) getroffen?
Hiervoor wordt allereerst verwezen naar de antwoorden op de vragen 3 en 4. Het aantal door FIU-Nederland verdacht verklaarde transacties op het fenomeen zorgfraude is daarbij verder niet aangegeven. Dit komt voort uit het feit dat een groot aantal gemelde ongebruikelijke transacties bij de FIU-Nederland ten tijde van het opmaken van het jaaroverzicht nog in onderzoek waren, zoals vermeld in het jaaroverzicht van 2018. Hierbij zij opgemerkt dat door de FIU-Nederland verdacht verklaarde transacties worden verstrekt aan diverse (bijzondere) opsporingsdiensten en inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Deze informatie wordt gebruikt als sturingsinformatie en om inzicht in criminele activiteiten en criminele samenwerking te krijgen, als startinformatie voor een strafrechtelijk onderzoek of als direct onderdeel van het bewijs in een strafzaak.
-
Vraag 6
Is naar aanleiding van het voorgaande besloten om (extra) onderzoek te laten plaatsvinden over voorgaande jaren dan wel (indien dat niet het geval is) bent u bereid dat alsnog te doen?
De vóór 2018 door de FIU-Nederland verdacht verklaarde transacties zijn reeds aan de diverse (bijzondere) opsporingsdiensten en inlichtingen- en veiligheidsdiensten verstrekt. Indien daarbij in het kader van het fenomeen fraude dan wel het fenomeen terrorismefinanciering een relatie viel te leggen met zorgfraude is dat voor voornoemde instanties reeds genoegzaam bekend. Er is dan ook geen aanleiding voor (extra) onderzoek over de voorgaande jaren door de FIU-Nederland. De FIU-Nederland heeft verder aangegeven dat zij in 2019 nadrukkelijk verder zal investeren op het fenomeen zorgfraude. Dit wordt door het kabinet van harte ondersteund.
-
Vraag 7
Heeft u de indruk dat fraude en/of verdachte transacties als hier aan de orde in bepaalde regio’s, in bepaalde zorggebieden of in bepaalde kringen vaker dan gemiddeld voorkomen? Heeft u daarnaar onderzoek gedaan of bent u (als dat niet zo is) bereid dergelijk onderzoek te laten plaatsvinden?
Uit de jaaroverzichten van de FIU-Nederland valt niet op te maken of zorgfraude in bepaalde regio’s, in bepaalde zorggebieden of in bepaalde kringen vaker dan gemiddeld voorkomt. In antwoord op vragen 5 en 6 is evenwel aangegeven dat door de FIU-Nederland verdacht verklaarde transacties worden verstrekt aan diverse (bijzondere) opsporingsdiensten en inlichtingen- en veiligheidsdiensten, die deze informatie op verschillende terreinen gebruiken, ook op het terrein van de aanpak van zorgfraude. Gelet op het voorgaande is er op dit moment geen aanleiding voor een dergelijk onderzoek. De FIU-Nederland heeft verder aangegeven dat zij in 2019 nadrukkelijk verder zal investeren op het fenomeen zorgfraude. Dit wordt door het kabinet van harte ondersteund.
-
Vraag 8
Is het correct dat tot op dit moment nog geen enkele melding over verdachte transacties als hier aan de orde is gedaan bij het Openbaar Ministerie? Wat betekent dat voor het met bedoelde transacties gepaard gaande geld?
In antwoord op vragen 2 en 5 is vermeld dat de FIU-Nederland nog geen concrete uitspraken kan doen over het aantal verdachte transacties dat te relateren is aan zorgfraude over 2018. Dat betekent niet dat er geen enkele melding van door de FIU-Nederland verdacht verklaarde transacties in 2018 is verstrekt aan de diverse (bijzondere) opsporingsdiensten en inlichtingen- en veiligheidsdiensten ten aanzien van het onderwerp zorgfraude.
31 juli 2019 - 4 september 2019
35 dagen
-
Vraag 1
Bent u bekend met de «Coulanceregeling Parttime Master Bedrijfskunde» (hierna: de Coulanceregeling) van de Erasmus Universiteit Rotterdam/Rotterdam School of Management (EUR/RSM)?1
Ja.
-
Vraag 2
In hoeverre wordt volgens u met deze Coulanceregeling gevolg gegeven aan uw oproep om «een compensatieregeling te treffen voor de huidige en eerdere studenten aan wie hogere bedragen in rekening zijn gebracht dan wettelijk is toegestaan»?2
De EUR/RSM hanteert het standpunt dat de wet interpretatieruimte biedt en spreekt waarschijnlijk om die reden over een «coulanceregeling» en niet over een compensatieregeling. Bekostigde opleidingen, en alle varianten daarvan, moeten voldoen aan de bekostigingsvoorwaarden van de WHW. De wet is daar duidelijk over en de inspectie heeft in haar rapport vastgesteld dat de EUR/RSM de wet heeft overtreden door studenten onterecht extra bijdragen te laten betalen. Zie ook mijn brief van 29 maart 2019 (Kamerstuk 31 288, nr. 719).
Ik heb met mijn oproep tot een compensatieregeling de EUR/RSM willen bewegen goed na te denken over het compenseren van (oud-)studenten. De nu door hen gepubliceerde regeling is daar de uitkomst van. Noch de inspectie noch ik gaan over de inhoud van de compensatieregeling, we kunnen daarin niets afdwingen. -
Vraag 3
Zou u bij beantwoording op vraag 2 specifiek willen ingaan op A) de door de EUR/RSM gebruikte term «coulanceregeling» in plaats van bijvoorbeeld «compensatieregeling», B) de keuze van EUR/RSM om de regeling te beperken tot studenten vanaf 2016–2017, en daarmee studenten van eerdere cohorten uit te sluiten van deze regeling en C) de keuze van EUR/RSM om bij de coulanceregeling uit te gaan van terugbetaling van de helft van de totale opleidingskosten, wat beduidend minder is dan alle bovenwettelijke kosten die in rekening zijn gebracht?
Zie mijn antwoord op vraag 2.
-
Vraag 4
Deelt u het oordeel van EUR/RSM, zoals vermeld in de Coulanceregeling, dat de driejaarstermijn voor verjaring bij een vordering tot vernietiging van een overeenkomst een juridische grond is voor het beperken van de regeling tot studenten vanaf 2016–2017? Is dit wel van toepassing op de casus van te hoge collegegelden? Ligt niet veel meer voor de hand bij achteraf vastgesteld te hoog collegegeld uit te gaan van een vordering tot schadevergoeding waarbij de looptijd langer is?
Zoals aangegeven in mijn antwoord op vraag 2 kan ik in dezen niets afdwingen. Op alle betreffende (oud-) studenten zijn de rechtsbeschermingsbepalingen van de WHW van toepassing. De studenten die zich niet kunnen vinden in de geboden regeling kunnen bij de EUR een verzoek tot volledige terugbetaling van het teveel betaalde indienen. Tegen een afwijzing daarvan staat vervolgens bezwaar bij de EUR open en vervolgens beroep bij het College van beroep voor het hoger onderwijs (CBHO). Er staan dus bestuursrechtelijke rechtsmiddelen open. Deze rechtsgang is laagdrempeliger dan een rechtsgang naar de civiele rechter.
-
Vraag 5
Deelt u de mening dat het onwenselijk is dat individuele studenten, bijvoorbeeld studenten van voor het cohort 2016–2017, de gang naar de rechter moeten maken om alsnog compensatie af te dwingen? Bent u bereid om met EUR/RSM in gesprek te gaan om een dekkende oplossing voor alle oud-studenten die te hoog collegegeld hebben betaald te compenseren?
Ik verwijs naar mijn antwoorden op vraag 4 en vraag 2.
-
Vraag 6
Hoe duidt u het feit dat ondanks het oordeel van de Inspectie van het Onderwijs, door uzelf bevestigd in uw brief van 23 maart 2019, de EUR/RSM vasthoudt aan haar oordeel dat de Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (WHW) de benodigde interpretatieruimte biedt om haar handelwijze in dezen te rechtvaardigen (zoals onder andere benoemd in de Coulanceregeling)?
Ik verwijs naar mijn antwoord op vraag 2. Het standpunt van de EUR is onjuist.
-
Vraag 7
Is de WHW op dit gebied niet eenduidig genoeg? En als dat het geval is, wat bent u van plan om te doen om te zorgen dat dit wel het geval wordt? Deelt u de mening dat het zeer onwenselijk is dat de onduidelijke situatie blijft voortbestaan waarbij instellingen de wet anders interpreteren dan de Minister en dat mogelijk ook andere instellingen in de toekomst ten onrechte hogere collegegelden vragen voor bekostigde opleidingen, mede gelet op het feit dat u eerder heeft aangeven geen mogelijkheden te hebben instellingen te dwingen tot compensatieregelingen achteraf?3
De wet is voldoende duidelijk en eenduidig.
31 juli 2019 - 1 oktober 2019
62 dagen
Het bericht dat gemeenten bedden in de specialistische jeugdzorg gaan schrappen zonder alternatieve opvang |
|
Henk van Gerven |
|
Hugo de Jonge (viceminister-president , minister volksgezondheid, welzijn en sport) (CDA) |
|
-
Vraag 1
Wat is uw reactie op het bericht dat de gemeenten in Noordoost-Brabant in 2020 € 10 miljoen willen bezuinigen op de gespecialiseerde jeugdzorg terwijl goede alternatieve opvang niet is geregeld?1
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de jeugdhulp en hebben een wettelijke jeugdhulpplicht. Zij moeten zorg dragen voor een passend aanbod.
Ook moeten zij continuïteit van zorg borgen voor jeugdigen die al hulp ontvangen als zij veranderingen in de jeugdhulp willen doorvoeren. Ik verwacht dat de gemeenten in Noordoost-Brabant op basis van deze verantwoordelijkheden hun plannen uitwerken. -
Vraag 2
Onderschrijft u de stelling dat «zorg dichterbij huis altijd beter is dan gespecialiseerde residentiële jeugdzorg binnen een instelling»? Bent u van mening dat jongeren nooit beter af zijn met opname in een instelling, zoals de wethouders als argument aandragen? Kunt u uw antwoord toelichten?2
Eén van de doelstellingen in programma Zorg voor de Jeugd is dat we de jeugdhulp zo thuis mogelijk organiseren. Plaatsing in een instelling zou daarom alleen plaats moeten vinden als er geen beter alternatief is. Met die nuance onderschrijf ik de stelling in de vraag.
-
Vraag 3
Deelt u de mening dat geen een kind in de kou mag komen te staan? Kunt u uw antwoord toelichten?
Ja. De jeugdhulpplicht vereist van gemeenten dat zij zulke situaties voorkomen als zij contracten met aanbieders gaan aanpassen of een aanbesteding organiseren. Continuïteit van zorg van kinderen die al jeugdhulp ontvangen is een voorwaarde voor dergelijke veranderingen.
-
Vraag 4
Deelt u de mening dat de beschikbaarheid van geschikte plekken voor specialistische jeugdzorg voor kinderen gegarandeerd moet zijn en niet de omzet bij zorgaanbieders? Zo nee, waarom niet?
Ja. Het belang van een instelling is ondergeschikt aan het belang van een jeugdige die passende jeugdhulp nodig heeft. Om dat laatste te garanderen kan het nodig zijn dat instelling geholpen wordt om bijvoorbeeld de continuïteit van zorg veilig te stellen.
-
Vraag 5
Bent u bereid om, ter bescherming van de capaciteit in de specialistische jeugdzorg, niet uit te gaan van omzetgaranties, maar om in samenwerking met gemeenten de beschikbaarheid van noodzakelijke specialistische jeugdzorg te garanderen zoals werd verzocht in de motie Hijink3? Zo nee, waarom niet?
Het belang van de beschikbaarheid van noodzakelijke specialistische zorg onderschrijf ik. Het is belangrijk dat in Nederland ook voor kinderen met complexe, weinige voorkomende, problematiek goede hulp tijdig beschikbaar is. Daarom heeft het kabinet tijdens de APB de bereidheid uitgesproken om samen met gemeenten en het veld te onderzoeken of we voor deze kinderen kunnen komen tot een aantal regionale specialistische expertisecentra voor de jeugdhulp. In deze centra kunnen dan meerdere vormen van hulp aan kinderen worden geboden, en is expertise beschikbaar waar hulpverleners gebruik van kunnen maken voor consultatie en inhoudelijke toetsing.
-
Vraag 6
Wat gaat u doen om te voorkomen dat de dreigende bezuiniging op de gespecialiseerde jeugdzorg in Noordoost-Brabant werkelijkheid wordt?
In mijn rol als stelselverantwoordelijke blijf ik toezien op de borging van de continuïteit van jeugdhulp. Op dit moment beziet het Ondersteuningsteam Zorg voor de Jeugd (OZJ) wat zij kunnen doen om overeenstemming te bereiken tussen aanbieders en gemeenten.
31 juli 2019 - 26 augustus 2019
26 dagen
De chaos op Schiphol door de brandstofstoring |
|
Cem Laçin |
|
Cora van Nieuwenhuizen (minister infrastructuur en waterstaat) (VVD) |
|
Bronnen
-
Vraag 1
Wat is uw reactie op de brandstofstoring van woensdag 24 juli jongstleden en de grote chaos die dat op Schiphol tot gevolg heeft gehad?
Mijn ministerie staat hierover in contact met AFS en Schiphol en volgt de ontwikkelingen op de voet. Hierbij is het goed om te melden dat er een onafhankelijk onderzoek is ingesteld door AFS en Schiphol naar de oorzaak van de brandstofstoring. Het onderzoek wordt uitgevoerd door TNO. Dit onderzoek zal zich ook richten op de brandstoring bij AFS die heeft plaatsgevonden op 9 augustus 2019.
-
Vraag 2
Wat is uw reactie op de wijze waarop tijdens de storing met reizigers aanwezig op of onderweg naar de luchthaven is gecommuniceerd?
Schiphol heeft een eigen evaluatie van de gebeurtenissen tijdens de storing opgesteld. Op basis hiervan gaat Schiphol in gesprek met alle sectorpartijen hoe het crisismanagement en de communicatie (inclusief reizigersopvang, verzorging, slaapplaatsen etc.) kunnen worden verbeterd. Mijn ministerie zal geïnformeerd worden over de uitkomsten.
-
Vraag 3
Wat vindt u van het feit dat Schiphol stelt niet aansprakelijk te zijn voor de gevolgen van de storing?1
De oorzaak van de storing in de brandstofvoorziening is nog niet bekend. Pas als die bekend is komen vraagstukken met betrekking tot schuld, verwijtbaarheid en aansprakelijkheid aan de orde.
-
Vraag 4
Bent u het met luchtvaartjurist Croon eens dat Schiphol op grond van artikel 8.25a van de Wet luchtvaart wel degelijk een zorgplicht heeft en voorzieningen had moeten treffen? Kunt u uw antwoord toelichten?
Artikel 8.25a in samenhang met artikel 8.3 van de Wet luchtvaart bepaalt dat de exploitant van de luchthaven, met het oog op het waarborgen van de continuïteit van de luchthaven, verplicht is tot exploitatie van de luchthaven en daartoe de voorzieningen treft die nodig zijn voor een goede afwikkeling van het luchthavenluchtverkeer en het daarmee samenhangende personen- en goederenvervoer op de luchthaven. Hieronder valt ook de brandstofvoorziening. Volgens de memorie van toelichting bij dit artikel (Kamerstuk 28 074, nr. 3) gaat het om het nemen van maatregelen ter instandhouding van de luchthaven, zoals onderhoudswerkzaamheden en tevens het doen van nodige investeringen of andere bedrijfsbeslissingen die de exploitatie van de luchthaven ten goede komen, waarbij onder meer te denken valt aan het aanleggen van start- en landingsbanen, terminals, voorrijwegen, parkeerfaciliteiten en aansluitingen op openbaarvervoervoorzieningen. De oorzaak van de storingen in de brandstofvoorziening is nog niet bekend.
-
Vraag 5
Wat vindt u van het feit dat het bedrijf Aircraft Fuel Supply (AFS) tot op heden nog geen commentaar heeft gegeven over de storing, en dat Schiphol alleen schriftelijk heeft gereageerd waar ze anders zo graag voor de camera verschijnen?
Communicatie over het incident en de oorzaak is een eigen verantwoordelijkheid van deze organisaties. Zij bepalen zelf hun communicatiebeleid.
-
Vraag 6
Vindt u het verantwoordelijk dat op een van de heetste dagen van het jaar tienduizenden gestrande reizigers urenlang niks te eten of te drinken kregen uitgereikt? Kunt u uw antwoord toelichten?
Op grond van de passagiersrechtenverordening hebben passagiers na een aantal uren, afhankelijk van de afstand van de bestemming, recht op eten en drinken, in redelijke verhouding tot de wachttijd, en indien noodzakelijk een hotelovernachting. De verordening legt de verplichting hierin te voorzien bij de luchtvaartmaatschappijen. Zoals ik reeds bij vraag 2 heb aangegeven heeft Schiphol een eigen evaluatie van de gebeurtenissen tijdens de storing opgesteld. Op basis hiervan gaat Schiphol in gesprek met alle sectorpartijen over het crisismanagement en de communicatie (inclusief reizigersopvang, verzorging, slaapplaatsen etc.). Mijn ministerie zal geïnformeerd worden over de uitkomsten.
-
Vraag 7
Wat gaat u er als verantwoordelijk Minister aan doen om te voorkomen dat in de toekomst bij storingen dit soort afschuifgedrag wordt vertoond ten koste van de reiziger?
Schiphol en AFS hebben gezamenlijk TNO als onafhankelijk partij aangesteld om onderzoek te doen naar de toedracht van de verstoringen. Het is op dit moment nog niet bekend wanneer deze evaluatie is afgerond. AFS en Schiphol hebben TNO wel verzocht om de directe aanleiding zo snel mogelijk te achterhalen zodat direct eventuele extra maatregelen getroffen kunnen worden waardoor de kans op herhaling geminimaliseerd kan worden.
-
Vraag 8
Kunt u garanderen dat reizigers in redelijkheid gecompenseerd worden voor de kosten en misgelopen of vertraagde vluchten door deze storing? Zo ja, per wanneer kunnen gedupeerde reizigers hun geld zien? Zo nee, waarom niet?
De oorzaak van de storingen in de brandstofvoorziening is nog niet bekend. Pas als die bekend is komen vraagstukken met betrekking tot schuld, verwijtbaarheid en aansprakelijkheid aan de orde. Daarnaast verschilt van geval tot geval of een reiziger voor compensatie een beroep kan doen op de passagiersrechtenverordening, de pakketreizenrichtlijn en/of het Verdrag van Montreal, waarbij het ervan afhangt of sprake is van overmacht (buitengewone omstandigheden) voor de luchtvaartmaatschappijen.
31 juli 2019 - 17 september 2019
48 dagen
De berichten ‘Verkeerde afslag politie’ en ‘Ov-bedrijven gaan boerkaverbod niet handhaven: Nieuwe wet voor ons niet werkbaar’ |
|
Harry van der Molen (CDA), Chris van Dam (CDA) |
|
Ferdinand Grapperhaus (minister justitie en veiligheid) (CDA), Kajsa Ollongren (viceminister-president , minister binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties) (D66) |
|
|
|
Bronnen
2. Algemeen Dagblad, d.d. 25 juli 2019
-
Vraag 1
Kent u de berichten «Verkeerde afslag politie»1 en «Ov-bedrijven gaan boerkaverbod niet handhaven: Nieuwe wet voor ons niet werkbaar»2?
Ja.
-
Vraag 2
Bent u op de hoogte van de reactie die de Nationale Politie online heeft gegeven op de handhaving van het boerkaverbod op politiebureau’s, namelijk: «Niet in de wet staat dat mensen die een boerka dragen geen aangifte mogen doen. De wet zegt dat ze met een boerka niet in een politiebureau mogen komen. Dus helpen we ze daarbuiten.»?
Gezichtsbedekkende kleding is op grond van deze wet niet toegestaan in politiebureaus. De eerdere berichtgeving van de politie is in lijn gebracht met de door de wetgever voorgestane uitwerking van de wet, omdat gezichtsbedekkende kleding binnen het politiebureau evenmin is toegestaan wanneer iemand naar een afgesloten ruimte wordt geleid voor het doen van aangifte. Indien een persoon met gezichtsbedekkende kleding aangeeft als slachtoffer van een misdrijf aangifte te willen doen, wordt deze persoon er op gewezen dat het doen van aangifte mogelijk is op locatie, telefonisch of via internet. In de handelingswijze van de politie, die is opgesteld ter uitvoering van de wet, mag nadrukkelijk geen onderscheid worden gemaakt tussen gezichtsbedekkende kleding vanuit religieuze overwegingen en andere gezichtsbedekkende kleding als integraalhelmen en bivakmutsen.
-
Vraag 3
Deelt u de opvatting dat het niet zo kan zijn dat een wet de facto niet tot uitvoering komt, of dreigt te komen, omdat de partijen die deze wet dienen te handhaven hier geen prioriteit aan willen geven? Heeft de nationale politie eventuele veiligheidsrisico’s, wanneer personen vanwege gezichtsbedekkende kleding niet geïdentificeerd kunnen worden, betrokken in haar afweging?
De wet dient te worden gehandhaafd. In de beleidsregels van het OM3 – die door politie zijn uitgewerkt in een intern handelingskader – is voor de handhaving van de wet aansluiting gezocht bij hetgeen met uw Kamer en de Eerste Kamer bij de wetsbehandeling is besproken.
Het is een algemene wet die strafrechtelijk wordt gehandhaafd waarbij door vervoerders, betrokken instellingen en politie de-escalerend wordt opgetreden.
Het uitgangspunt bij de naleving van de wet is dat de persoon wordt aangesproken en op het verbod wordt gewezen door een medewerker van de locatie waar de persoon aanwezig is. Met de betreffende persoon wordt eerst een gesprek gevoerd door de medewerker van de locatie. In het gesprek wordt de keuze voorgelegd om de locatie te verlaten of de betreffende kleding af te doen.
Als iemand geen gevolg geeft aan een dergelijk verzoek kan de politie worden ingeschakeld door de instelling of de ov-vervoerder.
Ook de politie zal in de regel eerst aan de overtreder vragen om de overtreding te beëindigen. Als een betrokkene weigert de gezichtsbedekking te verwijderen of de ruimte te verlaten, kan de politie proces-verbaal opmaken. -
Vraag 4
Heeft de door de politie aangegeven omgang met het verbod op gezichtsbedekkende kleding de steun van het kabinet? Is dit wat het kabinet betreft in lijn met het oogmerk van de wet om gezichtsbedekkende kleding in openbare gelegenheden te ontmoedigen, ook gezien het antwoord van een woordvoerder namens de Minister van Binnenlandse Zaken op de vraag of de door de politie aangegeven werkwijze conform de wet is: «Dat denk ik niet helemaal.»?
Zie het antwoord op vraag 2. De politie heeft de eerdere berichtgeving aangepast.
-
Vraag 5
Wat vindt u van de verwarring die is ontstaan over de handhaving van het verbod op gezichtsbedekkende kleding, door de standpuntbepaling van de politie? Welke handhaving mag van de instellingen in openbare gebouwen verwacht worden? Welke van buitengewone opsporingsambtenaren? Welke handhavende taken zijn uitsluitend voorbehouden aan de politie?
Het is goed dat de politie het interne handelingskader en de communicatie in lijn heeft gebracht met de door de wetgever voorgestane uitwerking van de wet op 1 augustus jl. Voor de wijze van naleving en handhaving van het verbod zie de antwoorden op vragen 2 en 3.
Op basis van deze wet zijn er geen nieuwe bevoegdheden toegekend aan buitengewone opsporingsambtenaren. Zoals gebruikelijk bij strafrechtelijke verboden is de politie bevoegd om zo nodig een proces-verbaal op te maken en neemt het OM de vervolgingsbeslissing. -
Vraag 6
Biedt naar de mening van het kabinet, gezien de verwarring die over de handhaving is ontstaan, de «kan» bepaling in de wet (met betrekking tot het inschakelen van politie) voldoende helderheid voor de uitvoeringspraktijk? Zo nee, is het kabinet bereid nadere informatie te verstrekken over de verwachting die het kabinet heeft van de handhaving? Of is zij bereid de wet aan te passen?
Tijdens de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel is uitgebreid bij de handhaving van het verbod stil gestaan. Daarbij is uitdrukkelijk besproken dat de medewerkers van de betrokken instellingen geen handhavers zijn.
Voor de uitvoeringspraktijk zijn op basis van de wet handelingswijzen opgesteld voor instellingen en vervoerders. Daarin staan de verwachtingen richting instellingen en medewerkers. De medewerker zal de situatie inschatten en de naar zijn/haar inzicht op dat moment gepaste handelingswijze kiezen. Het inschakelen van de politie op basis van de situatie ter plekke is daar onderdeel van. De politie gaat uit van handhaving van de wet. In het interne handelingskader heeft de politie opgenomen dat zij bij aankomst eerst wijst op het verbod en de betrokkene verzoekt de gezichtsbedekking te verwijderen of de locatie te verlaten. Dit is een de-escalerende werkwijze zoals gebruikelijk bij meldingen waarbij de politie betrokken wordt. Zoals gebruikelijk bij strafrechtelijke verboden is de politie bevoegd om zo nodig een proces-verbaal op te maken en neemt het OM de vervolgingsbeslissing.
Deze nieuwe wet heeft betrekking op veel instellingen, instanties en vervoerders en hun medewerkers. Ik blijf met de betrokken ministeries, koepels en sectoren contact houden over de uitvoering van deze wet en de daarbij behorende vragen over toepassing en reikwijdte, inclusief de handhaving. Ik heb aan de Eerste Kamer en later tevens aan u toegezegd om drie jaar na inwerkingtreding de wet te evalueren en u hierover te informeren. Onderdeel van deze evaluatie is de mate waarin instellingen met het verbod uit de voeten kunnen.4 -
Vraag 7
Welke afspraken heeft het kabinet gemaakt met de Nationale Politie over de handhaving van het verbod op gezichtsbedekkende kleding wanneer derden een beroep op hen doen? Is het waar dat het kabinet ervoor gekozen heeft betrokken instanties, bijvoorbeeld in de zorg, het onderwijs, mede-overheden en vervoersbedrijven afzonderlijk afspraken te laten maken met de politie?
Zie het antwoord op vraag 3 over de naleving en de handhaving. Het betreft hier een landelijk geldend verbod. Het verbod wordt meegenomen in het reguliere toezicht door de politie. Gezien de door de wetgever beoogde handelingswijze en het verwachte geringe aantal overtredingen, zal het politieoptreden naar verwachting doorgaans bestaan uit een reactie op de melding van de instelling of vervoerder. Wanneer een instantie contact zoekt met de politie wordt er gehandeld op basis van de concrete situatie. In verband met de bijzondere situatie van rijdende voertuigen zijn met het openbaar vervoer afspraken gemaakt over meldingen en het contact tussen de medewerkers van het openbaar vervoer en de politie bij escalatie. Ook dan wordt er op basis van de concrete situatie in overleg met het openbaar vervoer gehandeld. Ingeval van escalatie van een situatie wordt een melding opgevat als een spoedmelding en komt de politie meteen. Indien de meldingen hier aanleiding toe geven kan de lokale gezagsdriehoek besluiten tot gezamenlijke handhavingsacties van OV-personeel en politiemedewerkers.
-
Vraag 8
Wat vindt u van de uitleg van de woordvoerder van de politie, die in de Telegraaf aangeeft dat de ruimhartige omgang met het verbod specifiek bedoeld is voor personen die een boerka of nikab dragen en dat dragers van een integraalhelm of bivakmuts niet worden tegemoetgekomen? Hoe verhoudt, wat het kabinet betreft, deze opstelling zich tot de wet, die nu juist niet uitsluitend een verbod op religieuze kleding beoogt? Maakt de politie hier een gerechtvaardigd onderscheid?
Zie het antwoord op vraag 2.
-
Vraag 9
Heeft de politie wat het kabinet betreft de ruimte om het verbod op gezichtsbedekkende kleding niet te prioriteren? Is het kabinet bereid de politie ermee te confronteren dat handhaving van het verbod door anderen, waaronder de openbaar vervoersbedrijven, ook mede afhangt van een toezegging van de politie om binnen afzienbare tijd ter plaatse te kunnen zijn om een boete uit te delen of handelend op te treden, zoals de woordvoerder namens de ov-bedrijven aangeeft in het AD:“Politie zegt: het heeft niet onze prioriteit. Dit betekent dat zij bij een melding vanuit het openbaar vervoer niet binnen een half uur bij de bewuste tram, trein, metro of bus is. Nou dat gaat dus bij ons niet werken. De rit moet immers door.»?
In mijn antwoord op vraag 7 ben ik ingegaan op de handhaving door de politie en de interactie met instellingen en vervoerders.
-
Vraag 10
Bent u bereid om met de politie en het Openbaar Ministerie in overleg te gaan om ervoor te zorgen dat handhaving prioriteit krijgt? Deelt u de mening dat indien er gehandhaafd wordt, er ook weinig overtredingen en dus weinig inzet nodig is? Bent u bereid om te overleggen met de politie om aan te geven in welke situatie zij wel bereid is om andere uitvoerders te hulp te schieten?
Zie antwoord vraag 9.
-
Vraag 11
Is wat het kabinet betreft een beroep op de wettelijke vervoersplicht door openbaar vervoersbedrijven van toepassing bij het niet weigeren van passagiers met gezichtsbedekkende kleding, aangezien het verbod op gezichtsbedekkende kleding van recentere datum is?
Voor het naleven van het verbod heeft het OV-personeel de rol van het aanspreken van de persoon die in overtreding is en het bieden van een keuze om de gezichtsbedekking af te doen of het voertuig te verlaten. Het OV-personeel heeft ook de mogelijkheid een melding te doen waarbij de overtreding wordt geregistreerd in het eigen registratie systeem. Het OV-personeel heeft daarnaast een vervoersplicht en kan reizigers met geldig vervoerbewijs niet weigeren. Wanneer in het geval van een overtreding van het verbod escalatie optreedt, kan er echter sprake zijn van hinder. In het geval van hinder is het personeel bevoegd in afwijking van de vervoersplicht de toegang te weigeren op basis van de Wet personenvervoer 2000 en het Besluit personenvervoer 2000. Deze regelgeving bevat onder andere de mogelijkheid om iemand de toegang te weigeren als er sprake is van bijvoorbeeld zwartrijden, hinderlijk gedrag of misbruik van de noodrem.
-
Vraag 12
Welke lessen heeft u voorafgaand aan de invoering van de wet getrokken uit de ervaringen in andere (Europese) landen met een soortgelijk verbod op gezichtsbedekkende kleding?
Het gedeeltelijk verbod op gezichtsbedekkende kleding in Nederland is niet gelijk aan de verboden in andere landen binnen Europa. In Nederland geldt het verbod alleen in overheids-, zorg- en onderwijsinstellingen en in het openbaar vervoer. Bij de totstandkoming van de wet is gekeken naar ervaringen met de (algemene en specifieke) verboden met betrekking tot gezichtsbedekkende kleding in een groot aantal andere Europese landen. De handhaving van de verschillende verboden verloopt in het merendeel van de gevallen zonder toepassing van dwangmiddelen en zonder ontstaan van openbare ordeverstoringen. In Frankrijk heeft het algemene verbod in de openbare ruimte op gezichtsbedekkende kleding wel geleidt tot enkele incidenten vlak na de inwerkingtreding. Door het contact met de betrokken ministeries (waaronder ook OM en politie), koepels en vertegenwoordigers van sectoren houd ik met mijn collega’s zo goed mogelijk zicht op eventuele onverhoopte incidenten in Nederland.
-
Vraag 13
Ziet u in de aangegeven omstandigheden genoeg aanleiding om met de betrokken partijen nogmaals te overleggen en de Kamer over de uitkomst daarvan nader te informeren?
Zoals ik in mijn brief van 1 april 20195 heb aangegeven blijf ik in contact met de ministeries, koepels en sectoren over de inwerkingtreding van het verbod. Dit om vragen en eerste ervaringen met betrekking tot de wet duidelijk te hebben en hierop te kunnen acteren. Ik heb uw kamer toegezegd om de wet drie jaar na inwerkingtreding te evalueren en u hierover te informeren.6
31 juli 2019 - 5 augustus 2019
5 dagen
Het corruptieschandaal bij de UNRWA |
|
Danai van Weerdenburg (PVV), Raymond de Roon (PVV) |
|
Sigrid Kaag (minister zonder portefeuille buitenlandse zaken) (D66) |
|
|
|
Bronnen
-
Vraag 1
Bent u bekend met het bericht «Ethics report accuses UNRWA leadership of abuse of power», waarin de laatste schokkende feiten rond United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East (UNRWA) worden toegelicht?1
Ja.
-
Vraag 2
Hoe beoordeelt u de inhoud van het interne rapport van de ethische VN-commissie van UNRWA over ernstige integriteitsschendingen door (de top van) UNRWA, waaronder machtsmisbruik, corruptie, cliëntelisme en het onderdrukken van afwijkende meningen binnen de organisatie?
Ik wacht het oordeel van de onafhankelijke inspectie van de Verenigde Naties in New York af (United Nations Office of Internal Oversight Services- OIOS). Daaruit zal moeten blijken in hoeverre de bevindingen uit het interne rapport van de ethische commissie van UNRWA kloppen. Nederland heeft meermaals bij OIOS en bij het kantoor van de Secretaris-Generaal van de VN aangedrongen op een zorgvuldig onderzoek en op spoedige publicatie.
-
Vraag 3
Hoe beoordeelt u de vermeende financiële problemen bij UNRWA, nu blijkt dat de top van UNRWA geld heeft gebruikt voor «excessieve reizen»?
Ik wacht het oordeel van OIOS af of er sprake is van excessieve reizen. Zie ook het antwoord op vraag 2.
-
Vraag 4
Bent u bereid de Kamer een overzicht te doen toekomen omtrent hoeveel Nederlands belastinggeld met de frauduleuze activiteiten van UNWRA is verspild? Bent u bereid eventuele Nederlandse bijdragen per direct te stoppen en reeds overgemaakte gelden terug te vorderen? Zo nee, waarom niet?
Er is geen sprake van fraude, malversatie of onregelmatigheden in uitvoering van de kerntaken van UNRWA.
-
Vraag 5
Herinnert u zich dat de Amerikaanse president Trump vorig jaar besloot om zijn steun voor UNRWA stop te zetten, dat U toen versneld geld overmaakte naar UNRWA en daar later zes miljoen euro extra bij deed? Bent u op de hoogte dat inmiddels ook Zwitserland de betalingen aan UNRWA heeft stopgezet? Ziet u nu, in het licht van de laatste berichten, eindelijk in dat de handelwijze van president Trump de enige juiste was en bent u bereid die te volgen? Zo nee waarom niet?
Nederland wil niet vooruitlopen op de uitkomsten van het onderzoek van OIOS en heeft besloten de bijdrage aan UNRWA vooralsnog aan te houden totdat de VN opheldering geeft over de beschuldigingen en adequaat optreedt. Andere EU-lidstaten vragen dezelfde openheid en optreden van de VN. De meesten hebben reeds hun reguliere bijdrage overgemaakt. Verder lijken zij vooralsnog niet het Nederlandse voorbeeld te volgen om de bijdrage aan te houden, in het belang van stabiliteit in de regio. Zwitserland en België hebben besloten een additionele bijdrage voor UNRWA aan te houden, maar hebben de reguliere bijdrage reeds betaald.
Zoals eerder met uw Kamer gecommuniceerd, betreurt het kabinet de destijds eenzijdig genomen beslissing van de Verenigde Staten om de bijdrage aan UNRWA stop te zetten. De organisatie is van essentieel belang voor opvang in de regio door het verlenen van basisvoorzieningen aan ruim 5 miljoen Palestijnse vluchtelingen. Korten op het budget van UNRWA zou kunnen leiden tot verdere spanningen en instabiliteit in de regio. Het is van essentieel belang dat deze hulpverlening kan worden voortgezet, ook met steun van Nederland. Dit geldt ook voor Jordanië en Libanon, die beiden grote hoeveelheden Palestijnse vluchtelingen opvangen, ook uit Syrië. Het kabinet verwijst verder naar de antwoorden op Kamervragen met kenmerk 2018Z01121 d.d. 1 februari 2018 over dit onderwerp.
De jaarlijkse algemene vrijwillige bijdrage aan UNRWA die in de begroting van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking is opgenomen bedraagt 13 miljoen euro. Dit was ook het geval voor 2018 en is in de begrotingsbehandeling besproken. Zoals gebruikelijk beoordeelt het kabinet aan het einde van het jaar binnen de bestaande afspraken over humanitaire hulp welke aanvullende Nederlandse bijdragen op basis van het humanitair imperatief wenselijk zijn.
Bij de beantwoording van de feitelijke vragen inzake HGIS-nota 2019 (BZDOC-1235421577-13) heb ik u bijgaand overzicht verstuurd van de bestedingen aan UNRWA de afgelopen 10 jaar.
21.148.283
20.108.287
21.021.394
19.142.857
15.598.089
17.502.000
19.000.000
18.503.585
19.000.000
19.000.000
Afgelopen week heeft de Secretaris-Generaal van de VN nogmaals benadrukt hoe belangrijk het werk van UNRWA is voor Palestijnse vluchtelingen. Hij riep lidstaten en partners op gecommitteerd te blijven aan de organisatie, zodat deze het belangrijke werk en de dienstverlening aan vluchtelingen kan voorzetten. Gezien het humanitaire belang van UNRWA-activiteiten is het kabinet voornemens deze jaarlijkse bijdrage ook de komende jaren voort te zetten. Het kabinet zal uw Kamer daarover op de gebruikelijke wijze informeren. -
Vraag 6
Bent u het eens dat UNRWA geen toekomstperspectief biedt, maar in plaats daarvan generaties van Palestijnse Arabieren afhankelijk maakt en houdt van donaties die – naar nu eens te meer blijkt – niet zelden in de zakken van corrupte UNRWA-medewerkers en partnerorganisaties verdwijnen? Zo nee, waarom niet?
Zie antwoord vraag 5.
-
Vraag 7
Bent u bereid alle financiële steun van Nederland aan UNRWA onmiddellijk en definitief stop te zetten? Zo nee, waarom niet?
Zie antwoord vraag 5.
31 juli 2019 - 24 september 2019
55 dagen
Het bericht ‘All-points alert out for “most dangerous Portuguese terrorist of them all’ |
|
Machiel de Graaf (PVV) |
|
Ferdinand Grapperhaus (minister justitie en veiligheid) (CDA), Stef Blok (minister buitenlandse zaken) (VVD) |
|
|
|
|
-
Vraag 1
Kent u dit bericht?1
Ja, ik heb kennisgenomen van het bericht.
-
Vraag 2
Welke rol speelt de Nederlandse regering en welke rol spelen Nederlandse diplomaten aangaande Angela Barreto, die de Nederlandse nationaliteit bezit?
Nederland verleent geen steun aan Nederlandse uitreizigers om Syrië te verlaten. Indien personen zich bij een diplomatieke vertegenwoordiging in de regio melden, kan er consulaire bijstand worden verleend. Verder gaat het kabinet niet in op individuele zaken.
-
Vraag 3
Deelt u de mening dat Angela Barreto door haar keuze voor het IS-kalifaat haar rechten, ooit nog in Nederland te komen, heeft verspeeld?
Zoals aangegeven in het antwoord op vraag twee doet het kabinet over individuele zaken geen uitspraken. Wel geldt in het algemeen dat een Nederlandse staatsburger niet de toegang tot Nederland geweigerd kan worden.
In de regel geldt dat op grond van artikel 14 lid 4 Rijkswet op het Nederlanderschap het Nederlanderschap kan worden ingetrokken van een persoon indien uit zijn gedragingen blijkt dat hij zich heeft aangesloten bij een organisatie die door de Minister van Justitie en Veiligheid is geplaatst op een lijst van organisaties die deelnemen aan een nationaal of internationaal gewapend conflict en een bedreiging vormen voor de nationale veiligheid. Daarvoor moet onder meer vaststaan dat de betrokkene de leeftijd van zestien jaar heeft bereikt en zich buiten het Koninkrijk bevindt. De intrekking mag niet tot staatloosheid leiden. -
Vraag 4
Bent u bereid alles in het werk te stellen deze gevaarlijke terroriste voor altijd buiten Nederland te houden? Zo nee, waarom niet?
Zie antwoord vraag 3.
-
Vraag 5
Bent u bereid druk uit te oefenen op de Portugese regering, Angela Barreto nooit toe te laten tot Portugal en daarmee de Schengenzone, om zo de kans te verkleinen dat zij ooit naar Nederland komt? Zo nee, waarom niet?
Nederland heeft geen jurisdictie over beslissingen van andere (Schengen-) landen inzake het staatsburgerschap en de daarbij behorende rechten.
31 juli 2019 - 8 oktober 2019
69 dagen
Een onderzoek naar kernenergie als vermeend klimaatvriendelijke energievoorziening |
|
William Moorlag (PvdA) |
|
Eric Wiebes (minister economische zaken) (VVD) |
|
|
|
|
-
Vraag 1
Kent u het bericht ««Duur en gevaarlijk: elke kerncentrale maakt tijdens leven 5 miljard euro verlies»1 en het artikel «Zu teuer und gefährlich: Atomkraft ist keine Option für eine klimafreundliche Energieversorgung»?2
Ja, ik ben bekend met dit bericht en het artikel.
-
Vraag 2
Deelt u de mening van het genoemde Duitse onderzoek, dat gebaseerd is op een analyse van de historische, huidige en toekomstige kosteneffectiviteit van kerncentrales over de wereld, dat kernenergie te duur was, is en zal blijven? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet en waaruit blijkt dat kernenergie wel economisch rendabel was, is of kan worden? Zo nee, welke redenen heeft u om te twijfelen aan de uitkomsten van het onderzoek, in het bijzonder de conclusie dat het saldo van de opbrengsten van de opgewekte energie versus de kosten van ontwerp, bouw, exploitatie en ontmanteling negatief is en zal blijven?
Nee, ik deel de mening van het artikel niet. Alhoewel er op dit moment inderdaad sprake is van kostenstijgingen bij de bouw van een aantal kerncentrales in Europa, wil dat niet zeggen dat dit mondiaal ook opgaat of dat dit ook in de toekomst zo zal zijn gelet op recente ontwikkelingen in de sector.
De Europese Commissie moedigt in een recent rapport juist aan om het ontwerp voor kerncentrales te standaardiseren waardoor de kosteneffectiviteit en veiligheid worden verhoogd.3 Recente ontwikkelingen4 waaronder standaardisatie worden in het artikel niet in beschouwing genomen.
Hiernaast zijn er vraagtekens te stellen bij enkele uitgangspunten in de studie. Het artikel gaat bijvoorbeeld uit van de duurste in aanbouw zijnde kerncentrales in Europa en gebruikt daarbovenop in de berekening relatief ongunstige economische inschattingen, zoals een relatief korte levensduur van 40 jaar. De negatieve uitkomst van deze simulatie wordt vervolgens van toepassing verklaard op alle kerncentrales die sinds de jaren »50 wereldwijd zijn gebouwd. Dat lijkt me niet correct.
Met het oog op de klimaatverandering hecht ik naast de kosten per kilowattuur (kWh) ook veel waarde aan het naar beneden brengen in Nederland van de hoeveelheid CO2 per geproduceerde kWh en aan leveringszekerheid. Het PBL hanteert in de notitie «Kosten Energie- en Klimaattransitie in 2030 – update 2018» een andere benadering dan het artikel van DIW. Het PBL kijkt naar de rol van kernenergie in de energiemix en naar de kosteneffectiviteit om CO2-emissies tegen te gaan. Volgens het PBL is potentieel extra kernenergie wat betreft kosteneffectiviteit in euro’s per ton CO2-emissiereductie naast «grootschalig zon-PV» en «extra wind op land» een zeer gunstige vorm van elektriciteitsopwekking.
Recente studies tonen aan, dat zonder kernenergie de kosten aanzienlijk toenemen als we de economie koolstofarm willen maken. Voor een economie, die weinig tot geen CO2-uitstoot, hebben de scenario’s met de laagste kosten een belangrijk aandeel kernenergie. Daarbij neemt het aandeel kernenergie aanzienlijk toe, als de kosten ervan dalen.4 5 6 -
Vraag 3
Deelt u de constatering in het onderzoek dat de kosten van het ontwerp en de realisatie van de in aanbouw zijnde kerncentrales in het Verenigd Koninkrijk en Finland te kampen hebben met ernstige overschrijdingen ten opzichte van de ramingen? Zo nee, waarom niet?
Ja, die constatering deel ik.
-
Vraag 4
Is het waar wat in het onderzoek wordt gesteld, namelijk dat de tussen 1951 en 2017 in de wereld gebouwde 674 kerncentrales alleen gebouwd konden worden dankzij publieke (co-)financiering? Zo nee, waar blijkt het tegendeel uit?
Of alle 674 kerncentrales alleen gebouwd konden worden dankzij publieke (co)financiering is mij niet bekend. Ongetwijfeld zijn en worden er bij de bouw van kerncentrales in het verleden in sommige landen publieke middelen aangewend, zoals dat in het (recente) verleden ook is gebeurd bij andere vormen van energieopwekking zoals gas en kolencentrales, biomassa, zonne-energie en windenergie.
In de EU vindt de productie van elektriciteit plaats op een commerciële markt en ziet de Europese Commissie er op toe, dat er geen oneigenlijke subsidie van energiebronnen plaatsvindt. -
Vraag 5
Zijn u particuliere ondernemingen bekend die concrete plannen hebben om in Nederland een kerncentrale te bouwen? Zo ja, welke plannen betreffen dat?
Nee, er zijn mij geen particuliere ondernemingen bekend die concrete plannen hebben om in Nederland een kerncentrale te bouwen.
-
Vraag 6
Laat uw beleid ruimte om bij te dragen in de kosten van het ontwerp, de realisatie, exploitatie en ontmanteling van nieuwe kerncentrales? Zo ja, waaruit bestaat die ruimte?
Mijn beleid kent geen speciale voorzieningen om bij te dragen in de kosten van het ontwerp, de realisatie, exploitatie en ontmanteling van nieuwe kerncentrales, anders dan de regelingen die ook gelden voor andere technologische investeringen en vormen van onderzoek.
-
Vraag 7
Deelt u de conclusie uit het genoemde onderzoek dat de politiek kernenergie als een optie voor een duurzame energieverzorging moet verwerpen? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?
Nee, de conclusie uit het onderzoek, dat kernenergie te duur en gevaarlijk is en daarom geen deel zou moeten uitmaken van de klimaatvriendelijke energiemix van de toekomst, deel ik niet. Zie bijvoorbeeld het antwoord op vraag 2 en de daarin genoemde referenties.
Ik verwijs u tevens naar mijn recente antwoorden op vragen van het lid Yeşilgöz-Zegerius (VVD) waarin ik aangeef, dat de overgang naar een CO2-arme energieproductie internationaal tot een grote opgave leidt. Deze grote opgave staat niet toe dat in een verkenning alternatieven voor fossiele CO2-emitterende energiebronnen worden uitgesloten. Als we toekomstige generaties zo min mogelijk willen belasten met de gevolgen van klimaatverandering, zullen we voor de energiemix alle ons ter beschikking staande energiebronnen in beschouwing moeten nemen.
31 juli 2019 - 19 augustus 2019
19 dagen
De zorgelijke situatie van Aramese christenen in zuidoost Turkije |
|
Sadet Karabulut |
|
Stef Blok (minister buitenlandse zaken) (VVD) |
|
Bronnen
-
Vraag 1
Bent u bekend met de inhoud van de brief van de Aramese Beweging voor Mensenrechten over de alarmerende situatie van Aramese christenen in zuidoost Turkije?1
Ja.
-
Vraag 2
Wat is uw reactie op de in de brief genoemde brandstichting op drie plaatsen waar Aramese christenen wonen?
De ambassade in Ankara onderhoudt nauw contact met de Aramese gemeenschap en NGO’s die zich bezighouden met de rechten van minderheden in Turkije. Ook over deze branden is al contact geweest tussen een vertegenwoordiger van de ambassade in Ankara enerzijds en de Aramese gemeenschap en de lokale Turkse autoriteiten anderzijds. Bovendien is dit onderwerp door de ambassadeur op hoog niveau onder de aandacht gebracht van het Turkse Ministerie van Buitenlandse Zaken. Uit contacten met de Turkse overheid en de Aramese gemeenschap blijkt dat sprake is van verschillende branden die kort na elkaar plaatsvonden en voor zover mogelijk door de Turkse brandweer zijn geblust. Bij de Turkse autoriteiten is aangifte gedaan van brandstichting.
-
Vraag 3
Is uw indruk dat de Turkse autoriteiten minderheden in het land onvoldoende in bescherming nemen? Zo nee, waarom niet?
Het is nu aan de Turkse autoriteiten om de genoemde branden te onderzoeken. In het algemeen blijven de rechten en positie van christelijke minderheden in Turkije een zorgpunt. Vrijheid van religie en levensovertuiging is een prioriteit van het Nederlandse buitenlandse mensenrechtenbeleid, waarvoor Nederland zich zowel bilateraal als via de diverse multilaterale fora blijft inzetten. Nederland zal Turkije als lidstaat van de Raad van Europa en kandidaat-lidstaat van de Europese Unie dan ook blijven aanspreken op de internationaalrechtelijke verplichtingen die het land is aangegaan ten aanzien van de bescherming van deze minderheden, zoals ook verankerd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Een positieve ontwikkeling in dit verband is de legging van de eerste steen van de eerste nieuw te bouwen Syrisch-Orthodoxe kerk in Turkije in de periode van de Republiek, op 3 augustus jl. door president Erdogan en de Syrisch-Orthodoxe aartsbisschop van Istanbul.
-
Vraag 4
Bent u bereid in uw contacten met Turkije onderzoek te bepleiten naar deze brandstichtingen? Zo nee, waarom niet?
De Nederlandse ambassadeur heeft deze specifieke situatie reeds op hoog niveau besproken met het Turkse Ministerie van Buitenlandse Zaken. Hierbij zijn ook de Nederlandse zorgen duidelijk voor het voetlicht gebracht.
30 juli 2019 - 18 november 2019
111 dagen
Uitgedeelde boetes op grond van de Meststoffenwet |
|
Roelof Bisschop (SGP) |
|
Carola Schouten (viceminister-president , minister landbouw, natuur en voedselkwaliteit) (CU) |
|
|
|
Bronnen
2. Auditdienst Rijk; Onderzoeksrapport Onderzoek Sanctiebeleid Mestwetgeving; oktober 2018, managementreactie (vanaf p. 21)
-
Vraag 1
Kunt u aangeven hoeveel boetes in het kader van de Meststoffenwet op basis van controles van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) onderscheidenlijk administratieve controles van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) in 2017 onderscheidenlijk 2018 uitgedeeld zijn?
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is belast met het fysieke toezicht op de naleving van de mestregelgeving. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) ontvangt en controleert als uitvoerder van die wetgeving de gegevens en voert namens de rijksoverheid de bestuursrechtelijke handhaving uit. RVO.nl kan maatregelen nemen, zoals het opleggen van een bestuurlijke boete, opleggen van een last onder dwangsom of geven van een waarschuwing.
In 2017 heeft RVO.nl 2.662 boetes, lasten onder dwangsom (LOD) of waarschuwingen opgelegd, met een totaal bedrag van € 2.105.405. In 2018 waren dat 3.674 boetes, lasten onder dwangsom (LOD) of waarschuwingen, met een totaalbedrag van € 11.398.215. Het bedrag aan boetes verschilt per jaar en is sterk afhankelijk van de aanwezigheid van grote zaken met hoge boetes. In 2018 was sprake van een aantal grote zaken, met name bij de controles van de gebruiksnormen en van de verantwoordingsplicht.
RVO.nl
Jaar
Aantallen boetes, LOD’s en waarschuwingen
Totaalbedrag, in euro’s
2017
2.662
€ 2,1 mln
2018
3.674
€ 11,4 mln
Dit is nader uitgesplitst in onderstaande tabel.
2017
2018
Administratieve verplichtingen intermediairs
65
€ 17.400
173
€ 45.040
Administratieve verplichtingen landbouwers
852
€ 231.970
885
€ 234.415
Administratieve verplichtingen overige leveranciers en afnemers bedrijven
9
€ 5.300
8
€ 0
Gebruiksnormen
625
€ 1.261.078
412
€ 6.173.157
Grensoverschrijdende overbrenging
124
€ 24.670
158
€ 38.115
Hoeveelheidsbepaling
118
€ 35.545
269
€ 136.171
Mestverwerking
31
€ 227.548
89
€ 1.978.610
Overige bepalingen
2
€ 0
3
€ 900
Verantwoorde groei melkveehouderij
17
€ 57.358
42
€ 231.266
Verantwoordingsplicht dierlijke meststoffen
5
€ 73.060
17
€ 2.091.588
Vervoer van dierlijke meststoffen
232
€ 59.135
164
€ 119.530
Vervoer van zuiveringsslib en compost
7
€ 2.100
9
€ 2.430
Vervoersbewijs dierlijke meststoffen
575
€ 110.240
1.445
€ 346.993 -
Vraag 2
Wat was het totaalbedrag van deze boetes in 2017 onderscheidenlijk 2018?
Zie antwoord vraag 1.
-
Vraag 3
Kunt u daarbij aangeven wat de boetebedragen (totaal) en aantallen beschikkingen waren voor de verschillende soorten overtredingen (gebruiksnormen, verantwoordingsplicht, mestverwerkingsplicht, hoeveelheidsbepaling, etc.)?
Zie antwoord vraag 1.
-
Vraag 4
Kunt u voor de in 2017 en 2018 opgelegde beschikkingen een verdeling geven van de hoogte van de opgelegde boetes (<2.000 euro, 2.000–15.000 euro, 15.000–50.000 euro, >100.000 euro)?
De boetes en LOD’s in 2017 en 2018 zijn als volgt te verdelen:
<2.000 euro
2.000 – 15.000 euro
15.000 – 50.000 euro
50.000 – 100.000 euro
>100.000 euro
2017
886
90
28
3
1
2018
659
193
122
33
18 -
Vraag 5
Kunt u aangeven in hoeverre in 2017 en 2018 opgelegde boetes zijn gematigd door toepassing van het matigingsbeleid naar aanleiding van ingediende zienswijzen onderscheidenlijk naar aanleiding van ingediende bezwaren (met uitzondering van matiging vanwege overschrijding van termijnen)?
Matiging van boetes kan plaatsvinden op basis van ontvangen zienswijzen op voornemens, door toepassing van het matigingsbeleid bijvoorbeeld wegens overschrijding van termijnen door de overheid, en op basis van (gedeeltelijk) gegronde bezwaren. In het matigingsbeleid wordt rekening gehouden met de individuele omstandigheden van de ondernemer. De mate waarin een boete verlaagd wordt is dus maatwerk. Een gemiddeld percentage waarmee boetes verlaagd zijn, geeft in dat licht geen relevante informatie. Om hoeveel gevallen van matiging en om welke bedragen het gaat wordt door RVO.nl niet in haar totaliteit bijgehouden. Een meer specifieke beantwoording zou een individuele doorlichting van alle zaken vragen. Hiervoor is thans geen capaciteit bij RVO.nl beschikbaar.
Op 18 december 2018 heeft het College van beroep voor het bedrijfsleven (CBb) drie uitspraken gedaan over een aantal categorieën mestboetes. Als gevolg hiervan heeft RVO.nl in 2019 138 boetebeschikkingen waartegen bezwaar liep geheel of gedeeltelijk ingetrokken, 9 uit 2017 en 129 uit 2018. Een boetebeschikking kan uit meerdere administratieve bevindingen bestaan. -
Vraag 6
Als dergelijke matiging werd toegepast, wat was dan gemiddeld genomen het percentage waarmee de boete verlaagd werd?
Zie antwoord vraag 5.
-
Vraag 7
Kunt u inmiddels meer inzicht ingeven in de mogelijke oorzaken van de door RVO.nl geconstateerde stijgende trend in het aantal mestboetes dat opgelegd wordt?1
De handhaving van het mestbeleid bij RVO.nl wordt programmatisch aangepakt in nauwe samenwerking met de NVWA. Programmatisch handhaven is een aanpak waarbij op basis van de risico’s van niet-naleving van de regelgeving periodiek prioriteiten worden vastgesteld en met behulp van een doelgroep-analyse een interventiestrategie wordt bepaald.
De toename van het totale boetebedrag en het aantal mestboetes in 2018 is het gevolg van het gebruik van steeds geavanceerdere data-analyses, waardoor administratieve onderzoeken bij geselecteerde bedrijven vaker leiden tot een bestuurlijke sanctie ten opzichte van een steekproefsgewijze aanpak. In mijn brief van 28 september 2018 heb ik uw Kamer mijn aanpak (versterkte handhavingsstrategie mest) toegezonden (Kamerstuk 33 037, nr. 311).
Verder waren er in 2018 een aantal grotere strafrechtelijke onderzoeken. Daarbij gaat het met name om onderzoeken naar overtreding van de gebruiksnormen en/of verantwoordingsplicht. -
Vraag 8
Wat is de stand van zaken met betrekking tot het aangekondigde onderzoek van de Commissie Deskundigen Meststoffenwet naar behaalde economische voordelen door fraude, de verhouding tot de boetehoogte en de regio’s waar economische voordelen relatief hoog zijn?2
Dit onderzoek is afgerond en ik heb uw Kamer hier inmiddels over geïnformeerd. Ik verwijs naar mijn brief van 24 oktober jl. (Kamerstuk 33 037, nr. 365)
-
Vraag 9
Wordt in het genoemde onderzoek, zoals geadviseerd door de Auditdienst Rijk, ook gekeken naar eventuele differentiatie naar soort mest of soort grond?
In het onderzoek van de CDM wordt ingegaan op varkens-, rundvee- en pluimveemest. Er wordt niet ingegaan op de soort grond, wel op verschillen tussen regio’s. Voor meer achtergrondinformatie verwijs ik naar mijn brief van 24 oktober jl. (Kamerstuk 33 037, nr. 365)
30 juli 2019 - 26 augustus 2019
27 dagen
Het bericht ‘De Ketelbrug stond vast, moet oplossing voor komen’ |
|
Remco Dijkstra (VVD), Helma Lodders (VVD) |
|
Cora van Nieuwenhuizen (minister infrastructuur en waterstaat) (VVD) |
|
|
|
-
Vraag 1
Bent u bekend met het bericht «De Ketelbrug stond vast, moet oplossing voor komen» van 28 juli 2019 op Omroep Flevoland?1
Ja.
-
Vraag 2
Wat is de oorzaak van deze storing? Klopt het dat de Ketelbrug in 2013 gerenoveerd is? Kunt u een overzicht geven hoeveel storingen er sinds die tijd hebben plaatsgevonden, wat de oorzaken waren en hoe lang de brug bij verschillende storingen buiten bedrijf is geweest?
De storing werd veroorzaakt door de frequentieregelaar (onderdeel van het systeem voor data-overdracht).
De Ketelbrug is in 2013 gerenoveerd. Sinds 2013 zijn er 16 storingen geweest die hebben geleid tot hinder voor het scheepvaartverkeer. In totaal was de brug 67 uur en 42 minuten niet beschikbaar voor de hoge scheepvaart.
In dezelfde periode zijn er 7 storingen geweest die hebben geleid tot hinder voor het wegverkeer. In totaal was de brug voor wegverkeer gedurende 33 uur en 28 minuten niet beschikbaar.
Ook zijn er sinds 2013 9 storingen geweest die ervoor zorgden dat de brug niet bediend kon worden. Dit heeft echter niet tot hinder voor gebruikers geleid, omdat dit bijvoorbeeld buiten de bedientijden heeft plaats gevonden. Dit bedroeg in totaal 55 uur en 12 minuten.
30-9-2013
Storing bedienplek
0:10:00
18-11-2014
Camerabeeld
12:08:00
7-1-2015
Veiligheidsschakelaar
0:01:56
4-3-2015
Camerabeeld
2:03:00
21-10-2015
Camerabeeld
2:32:27
16-2-2016
Landverkeerseinen
5:27:00
14-4-2016
Camerabeeld
1:58:55
14-4-2016
Camerabeeld
1:13:00
9-5-2017
Camerabeeld
1:08:02
11-6-2017
Camerabeeld
1:39:00
30-6-2019
Frequentieregelaar
2:15:00
1-7-2019
Frequentieregelaar
1:50:00
12-7-2019
Frequentieregelaar
1:30:00
25-7-2019
Frequentieregelaar
1:30:00
27-7-2017
Frequentieregelaar
1:15:00
28-7-2019
Frequentieregelaar
31:00:00
11-9-2013
Werkzaamheden aan brug
28:26:00
6-12-2014
Besturingssysteem
0:07:33
6-12-2014
Besturingssysteem
1:00:01
9-4-2016
Spanningsdip
0:20:00
19-8-2016
Verstellen schakelaar
0:12:00
11-10-2018
Bedienfout
0:37:00
28-7-2019
Frequentieregelaar
2:45:00
20-11-2014
Camerabeeld
4:54:21
8-12-2014
Netwerkverbinding
1:10:29
16-6-2015
Onbekend
2:35:00
26-2-2016
Camerabeeld
2:00:00
26-3-2016
Onbekend
4:00:00
9-4-2016
Onbekend
7:02:00
31-8-2016
Afstelling schakelaars
30:50:00
13-1-2017
Noodstroom aggregaat
1:32:00
25-5-2017
Frequentieregelaar
1:07:59
In dit overzicht zijn niet de stremmingen meegenomen als gevolg van het aanrijden van de slagbomen. Dit wordt niet als een storing gezien. -
Vraag 3
Wat zijn de maximale aanrijtijden die door Rijkswaterstaat gehanteerd worden bij dit soort storingen en calamiteiten? Is aan deze aanrijtijden voldaan? Zo nee, waarom niet?
Het contract met de onderhoudsaannemer stelt geen eisen t.a.v. maximale aanrijtijden, maar aan beschikbaarheid van de brug voor het weg- en scheepvaartverkeer. De aannemer verliest zijn beschikbaarheidsvergoeding en krijgt een boete als er niet wordt voldaan aan de beschikbaarheidseisen.
De aannemer wordt dus aangestuurd om minimalisatie van niet-beschikbaarheid. Aanrijtijden voor storingen zijn onderdeel van de niet-beschikbaarheid. -
Vraag 4
Hoe wordt de doorgang van noodhulpdiensten gewaarborgd wanneer de brug niet gebruikt kan worden?
Indien er een stremming is van het wegverkeer door storing of schade aan de brug, dan licht Rijkswaterstaat direct de gemeenschappelijke meldkamer in.
De gemeenschappelijke meldkamer stuurt dan de inzet van hulpdiensten aan vanaf de overzijde van de brug indien dit voordeel oplevert. -
Vraag 5
Wanneer worden er bij een calamiteit verkeersregelaars ingezet om het verkeer dat tussen de afslag Lelystad Noord en de Ketelbrug staat op een veilige manier om te leiden? Is deze werkwijze tijdens de recente calamiteit gevolgd? Zo niet, waarom niet?
Rijkswaterstaat maakt bij incidenten op de snelweg geen gebruik van externe verkeersregelaars. Het verkeer wordt geregeld door weginspecteurs van Rijkswaterstaat. Deze werkwijze is bij het recente incident op de Ketelbrug gevolgd. Het verkeer dat vaststond is door de politie en door Rijkswaterstaat opgevangen en omgeleid via de N50.
-
Vraag 6
Klopt het dat de Ketelbrug voorlopig gestremd blijft voor het scheepvaartverkeer? Wat zijn de gevolgen voor de scheepvaartsector (vooral recreatieve vaarten)?
Nee, vanaf 1 augustus wordt de brug weer bediend conform regulier bedieningsregime. Op het moment dat de Ketelbrug niet voor de scheepvaart kan worden bediend, is er een stremming voor schepen hoger dan 12,5 m NAP. Deze schepen kunnen indien gewenst omvaren via de Randmeren en het Markermeer. Alle lagere scheepvaart kan onder de brug doorvaren.
-
Vraag 7
Welke maatregelen zijn denkbaar om overlast op korte termijn zoveel mogelijk te voorkomen?
Rijkswaterstaat heeft voor op de korte termijn een aantal maatregelen genomen. Er vindt extra monitoring plaats van de Ketelbrug gedurende de eerste week na de oplossing van de storing. Indien de monitoring er aanleiding toe geeft, zal er een extra monteur op de brug worden ingezet zodat de monteur gelijk de brug in dichte stand kan zetten.
-
Vraag 8
Is er bij de Ketelbrug sprake van achterstallig onderhoud? Zo ja, wat moet er aan achterstallig onderhoud gedaan worden? Welke prioriteit wordt hieraan gegeven?
Zoals vermeld bij antwoord 2, is de Ketelbrug in 2013 gerenoveerd. De brug wordt onderhouden volgens de reguliere onderhoudscyclus. Er is geen sprake van achterstallig onderhoud.
-
Vraag 9
Kunt u deze vragen zo snel mogelijk en één voor één beantwoorden?
Ja.
30 juli 2019 - 3 september 2019
35 dagen
De inzet van Defensie in het ruimtevaartdomein |
|
André Bosman (VVD) |
|
Ank Bijleveld (minister defensie) (CDA) |
|
|
|
|
Bronnen
2. https://www.reuters.com/article/us-nato-space-exclusive/exclusive-nat…
3. https://www.politico.eu/article/macron-to-create-french-military-spac…
4. https://www.bnr.nl/nieuws/wetenschap/10385129/nederland-moet-zich-act…
5. https://www.bnr.nl/podcast/de-wereld/10385111/de-aanstaande-ruimteoor…
6. Kamerstuk 24 446, nr. 64
7. https://www.defensie.nl/actueel/nieuws/2017/11/30/luchtmacht-gaat-de-…
-
Vraag 1
Hebt u kennisgenomen van de podcast «De aanstaande ruimteoorlog» van BNR De Wereld?1
Defensie is bekend met genoemde uitzending en onderkent het strategisch belang van de ruimte.
-
Vraag 2
Welke rol ziet de NAVO voor zichzelf weggelegd als het de ruimte betreft, in het bijzonder tegen de achtergrond van de eerdere berichten over het mogelijk aanmerken van het ruimtedomein als militair domein?2
De NAVO-ministers van Defensie hebben op 27 juni jl. het overkoepelende NAVO-ruimtebeleid goedgekeurd, met een aantal beleidsuitgangspunten. Het beleid onderschrijft het belang van ruimtecapaciteiten en van onderzoek naar de effecten die ontwikkelingen in de ruimte kunnen hebben op de veiligheid van het bondgenootschappelijk verdragsgebied en hoe daarop voorbereid te zijn. Het ruimtebeleid beschrijft een aantal rollen die de NAVO in de ruimte kan spelen, waaronder de ondersteuning van NAVO-operaties, missies en andere activiteiten door ruimtecapaciteiten van individuele NAVO-landen. In december praten de NAVO-staatshoofden en regeringsleiders tijdens hun bijeenkomst in Londen verder over ruimte gerelateerde thema’s, waaronder de implicaties van een eventuele erkenning van de ruimte als een operationeel NAVO-domein (naast land, lucht, zee en cyber).
-
Vraag 3
Hebt u kennisgenomen van de uitspraken van de Franse president over de militarisering van de ruimte?3 Deelt u zijn analyse dat het ruimtedomein ook een militair domein is en dat een sterkere Europese, dan wel westerse, inspanning nodig is?
Er bestaat brede overeenstemming, zoals de goedkeuring van het overkoepelende ruimtebeleid van de NAVO onderstreept, over het toegenomen militair belang van het ruimtedomein. Eind dit jaar wordt in NAVO-verband, zoals hierboven uiteengezet, tijdens de NAVO-top gesproken over de eventuele erkenning van de ruimte als operationeel NAVO-domein. De uitspraken van president Macron staan dus niet op zichzelf.
Defensie onderkent het militair belang van de ruimte en ruimtecapaciteiten. In dat kader wordt geïnvesteerd in kennisopbouw bij NLR en TNO en technologieontwikkeling met voornoemde instituten en bedrijven. Daarmee is ca. 6 mln. per jaar gemoeid, alsmede middelen van de begroting van EZK. Voorbeelden in dezen zijn Space Situational Awareness (TNO) en Cube Sats (NLR). Verder is in het kader van het thema veiligheid van het missie gedreven innovatiebeleid van EZK in overleg met kennisinstellingen en industrie een missie «space» geformuleerd. Deze missie wordt onder leiding van topsector High Tech Systemen & Materialen (HTSM) nader uitgewerkt in het kader van de Kennis- en Innovatie Agenda (KIA) Veiligheid. De Defensie Industrie Strategie (DIS) verdient eveneens vermelding. Daarin worden «space» en satellieten als aandachtsgebied genoemd. Mede tegen deze achtergrond is Defensie als vakdepartement betrokken geweest bij de opstelling van de recent naar de Kamer verstuurde Nota Ruimtevaart van EZK. Ten slotte werkt Defensie in het kader van de herijking van de Defensienota aan een defensie space strategie. -
Vraag 4
Hoe belangrijk vindt u het dat binnen de NAVO niet alleen de VS, maar ook de Europese NAVO-landen in staat zijn om geloofwaardig af te schrikken in de ruimte?
Nederland heeft hierover nog geen standpunt ingenomen; het gaat om een complex onderwerp. Nederland heeft wel ingestemd met het NAVO-ruimtebeleid. Daarin wordt de ruimte gezien als integraal onderdeel van de afschrikkings- en verdedigingsstrategie van het Bondgenootschap: «space is essential to a coherent Alliance deterrence & defence posture».
-
Vraag 5
Hoeveel investeert u in 2019 in (militaire) ruimtecapaciteiten? Welke andere ministeries en kennisinstellingen worden hierbij betrokken, en hoe worden zij betrokken? Welk onderzoek verrichten bijvoorbeeld het NLR en TNO in opdracht van het ministerie?
Zie antwoord vraag 3.
-
Vraag 6
Hoe beoordeelt u op dit moment de Nederlandse «space situational awareness» van potentiële dreigingen?
Defensie beschikt niet over ruimtecapaciteiten ten behoeve van «space situational awareness», maar is zich bewust van potentiële dreigingen in de ruimte. Deze dreiging is reëel en actueel. Recent voorbeeld in dezen is een Russische satelliet die te dicht in de buurt kwam van twee satellieten die onder toezicht staan van het Agentschap Telecom.
-
Vraag 7
Deelt u de zorgen van luitenant-kolonel Bolder over de (relatief beperkte) Nederlandse betrokkenheid bij samenwerkingsprojecten rondom het ruimtevaartdomein en het achterlopen van Nederland op het gebied van informatie via satellieten?4
Nee, die zorg delen we niet. Nederland en Noorwegen werken nauw samen bij de opbouw van defensie-specifieke kennis over het gebruik van satellieten en de lancering daarvan. Daarbij wordt een beroep gedaan op Nederlandse en Noorse kennisinstellingen (NLR, TNO en Forsvarets forskningsinstitutt (FFI)). Deze samenwerking is internationaal gezien bijzonder omdat zij berust op de uitgangspunten continuïteit en complementariteit. Vooralsnog voorziet de samenwerking in de daaraan gekoppelde kennisbehoefte van Defensie. Samenwerking met andere landen wordt niet uitgesloten, als ontwikkelingen daartoe nopen.
-
Vraag 8
Klopt het dat Nederland ten aanzien van het ruimtedomein veel met Noorwegen optrekt en samenwerkt?5 Zo ja, hoe ziet deze samenwerking eruit? Wat maakt deze samenwerking zo bijzonder? Ziet u noodzaak om met meer landen bilateraal of multilateraal samen te werken teneinde meer in het ruimtedomein te bereiken?
Zie antwoord vraag 7.
-
Vraag 9
Is er een Nederlandse ruimtestrategie die specifiek over het militaire domein of de defensie-inspanningen gaat? Zo nee, is het gezien het belang van het ruimtedomein en teneinde te voorkomen dat we in het ruimtedomein afhankelijk blijven van andere landen niet logisch om een strategie aan de Nederlandse inzet ten grondslag te hebben liggen?
Zie antwoord vraag 3.
-
Vraag 10
Heeft uw ministerie een beeld van de investeringen in militaire ruimtevaart door landen als China, Rusland en India? Zo ja, kunt u inzichtelijk maken welke (militaire) investeringen deze landen doen in de ruimtevaart? Kunt u deze inspanningen vergelijken met die van de VS en de EU?
China en Rusland investeren aanzienlijk in hun militaire en dual use ruimtevaartprogramma’s. Beide krijgsmachten investeren in nieuwe satellieten en in onderzoek en ontwikkeling van gerelateerde technologieën. De focus ligt op satellieten voor inlichtingenvergaring, observaties, verkenningen, ballistic missile early warning, navigatie en communicatie. De Chinese en Russische krijgsmachten maken naast de militaire satellieten ook gebruik van dual use satellieten voor bijvoorbeeld communicatie, inlichtingenvergaring en observatie. China en de Russische Federatie, en op kleinere schaal India, ontwikkelen offensive counterspace capaciteiten zoals antisatellietwapens om satellieten te kunnen verstoren, te neutraliseren of te vernietigen.
Rusland, China en de Verenigde Staten hebben de grootste militaire satellietprogramma’s van de wereld. Vooral het aantal Chinese (militaire) satellieten is de afgelopen jaren gegroeid. De schaal van de (militaire) programma’s in India is aanzienlijk kleiner. Naast investeringen in satellieten, richten China en de Rusland zich ook lanceervoertuigen om zwaardere (militaire) ruimtevaartuigen en satellieten in een omloopbaan om de aarde te kunnen brengen. China ontwikkelt daarnaast ook lanceervoertuigen om flexibeler satellieten te kunnen lanceren. China en Rusland anticiperen verder op westerse ontwikkelingen op het terrein van lange afstand wapens en sensoren in de ruimte. Beide landen ontwikkelen wapens om deze capaciteiten tijdelijk of permanent uit te kunnen schakelen.
De inspanningen van landen zijn niet eenvoudig te vergelijken. Er is sprake van een diffuse scheiding tussen civiel en militair, met projecten met een «dual use» karakter verspreid over verschillende budgetten. Recente OESO-cijfers wijzen evenwel uit dat de Verenigde Staten civiel en militair de meeste investeringen doen in het ruimtedomein, op grote afstand gevolgd door China, Rusland, Frankrijk, Japan, en Duitsland. De Verenigde Staten en de EU laten zich niet natuurlijk rechtstreeks vergelijken. De EU-lidstaten hebben hun «space»-activiteiten deels ondergebracht in het civiele European Space Agency (ESA), dat wetenschap en industrie stimuleert en omvangrijke programma’s als COPERNICUS en GALILEO onder zijn hoede heeft. Dat laat het bovengenoemde totaalbeeld ongewijzigd, met als kanttekening dat de EU-lidstaten met ESA beschikken over een substantieel, gezamenlijk «space» instrument. -
Vraag 11
Klopt het dat Defensie in 2030 over een «operationeel inzetbare ruimtecapaciteit» wil kunnen beschikken?6 Kunt u toelichten of deze doelstelling nog haalbaar is?
De Luchtmacht werkt aan de ontwikkeling van de Brik-II, de eerste Nederlandse militaire satelliet. Het betreft een experimentele missie, waarmee de Luchtmacht ervaring opdoet met het gehele traject van behoeftestelling en ontwikkeling tot het uiteindelijk opereren van een dergelijke capaciteit. In de komende maanden wordt gewerkt aan integratietesten van de verschillende «payloads» in de satelliet. Naar verwachting zullen de verschillende onderdelen van de satelliet in december worden samengevoegd. Het moment van lanceren wordt in sterke mate bepaald door de beschikbaarheid van een plaats aan boord van een draagraket. Als alles verloopt zoals gepland dan zal de Brik-II voorjaar 2020 worden gelanceerd. Verder beschikt Nederland over een «space» industrie met een omzet van ca. € 140 miljoen per jaar en met een sterke positie op het gebied van lasercommunicatie, kleine satellieten en radar- en sensortechnologie. Het nationale innovatiebeleid is er op gericht om deze technologieën verder te ontwikkelen. Tegen deze achtergrond heeft Defensie de door u aangehaalde doelstelling als stip op de horizon gezet in de recent naar de Kamer verzonden Nota Ruimtevaartbeleid 2019 van EZK.
-
Vraag 12
Waar staat u met de oprichting en uitwerking van het Defensie Space Security Centre? Wanneer is dit centrum operationeel?
De Luchtmacht heeft in 2015 een Space Security Center (SSC) opgericht. Met dit SSC is een begin gemaakt met het opbouwen van capaciteit en expertise ten behoeve van het ruimtedomein. Daarnaast is gestart met het onderzoeken van de mogelijkheden, de afhankelijkheden en de kwetsbaarheden van gebruik van de ruimte binnen militaire operaties. Recent is besloten om het SSC om te vormen tot Defensie Space Security Centre (DSSC). Dat is gebeurd om het defensiebrede belang bij de ruimte te onderstrepen. Het DSSC is nog in oprichting en wordt gefinancierd binnen de begroting van de Luchtmacht. Er werken acht personen, inclusief een liaison officier bij het German Space Situational Awareness Center (GSSAC).
-
Vraag 13
Herinnert u zich het bericht «Luchtmacht gaat de ruimte in»?7 Zo ja, kunt u zich de daarin uitgesproken ambitie herinneren om in het tweede kwartaal van 2019 de eerste Luchtmachtsatelliet de ruimte in te sturen? Wat is de laatste stand van zaken hieromtrent?
Zie antwoord vraag 11.
29 juli 2019 - 24 september 2019
57 dagen
Onderzoek naar mogelijk misbruik bij zwaar gehandicapten kinderen en jongvolwassenen |
|
Maarten Hijink |
|
Hugo de Jonge (viceminister-president , minister volksgezondheid, welzijn en sport) (CDA) |
|
-
Vraag 1
Hoe oordeelt u over het feit dat de politie een onderzoek gestart is naar mogelijk misbruik bij zwaar gehandicapte kinderen en jongvolwassenen bij zorgstichting Dichterbij?1 2
De zorginstelling Dichterbij heeft juist gehandeld door aangifte te doen van het mogelijke misbruik van een aantal cliënten. Door deze aangifte kan de politie een onderzoek starten.
-
Vraag 2
Hoe is de zorg voor deze kinderen en jongvolwassenen nu geregeld? Kunt u uw antwoord toelichten?
De desbetreffende locatie is gesloten sinds december 2018. De Raad van Bestuur heeft dit besluit op eigen initiatief genomen, omdat zij vond dat de kwaliteit en veiligheid van de zorg op deze locatie niet voldoende konden worden gewaarborgd. De zeven bewoners en zeven logeercliënten van deze locatie zijn toen verhuisd naar andere locaties. Sommige cliënten hebben toen besloten om naar een andere zorginstelling te gaan.
-
Vraag 3
Wat gebeurt er momenteel met de potentiële daders die mogelijk ingehuurd zijn via een uitzendbureau? Zijn zij in de zorg werkzaam of zijn zij geschorst? Kunt u dit navragen? Zo neen, waarom niet?
De stand van zaken is op dit moment als volgt. De zorgaanbieder heeft op basis van eigen onderzoek naar aanleiding van signalen de werkrelatie met drie zorgverleners beëindigd wegens disfunctioneren. Deze zorgverleners waren ingehuurd via een uitzendbureau. De zorgaanbieder heeft ook de samenwerking met het uitzendbureau beëindigd. De inspectie (IGJ) heeft de zorgverleners onlangs opgeroepen voor hoor en wederhoor in het kader van het onderzoek naar het ontslag wegens disfunctioneren. Twee gesprekken hebben inmiddels plaatsgevonden en een derde gesprek vindt binnenkort plaats. Voorts is de politie een onderzoek gestart naar de vermoedens van misbruik.
-
Vraag 4
Bent u bereid de Kamer te infomeren over de uitkomsten van het onderzoek dat nu gaande is? Zo neen, waarom niet?
Ik heb deze vraag voorgelegd aan mijn collega de Minister van Justitie en Veiligheid. Wij gaan niet in op individuele (straf)zaken.
-
Vraag 5
Denkt u – in algemene zin – dat er voldoende zicht is op de inzet en de kwaliteit van tijdelijk ingehuurd personeel, zoals uitzendkrachten? Gelden voor hen altijd dezelfde eisen als voor vast personeel? Zijn er situaties denkbaar dat tijdelijke krachten onbevoegd of zonder Verklaring Omtrent het Gedrag met kwetsbare gehandicapten werken?
De IGJ ziet toe op de kwaliteit en veiligheid van de zorg en betrekt in haar oordeel ook de inzet en kwaliteit van tijdelijk personeel. Voor tijdelijk personeel gelden dezelfde eisen als voor personeel in dienstverband.
Vanaf 1 januari 2016 geldt in het kader van de Wkkgz dat een zorgaanbieder zich ervan dient te vergewissen dat een zorgverlener geschikt is om goede zorg te verlenen. Dit is de vergewisplicht. Daar hoort ook bij een controle op de Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) voor nieuw aan te nemen of in te huren personeel dat met cliënten in aanraking komt. De VOG-plicht geldt zowel voor medewerkers in vast dienstverband als voor tijdelijk ingehuurd personeel zoals uitzendkrachten. Het voldoen aan de verplichting omtrent de VOG is een onderwerp waar de inspectie (IGJ) op toetst in haar toezicht.
29 juli 2019 - 19 augustus 2019
21 dagen
Het artikel ‘Zorg ontvangt tientallen miljoenen van de industrie’ |
|
Henk van Gerven |
|
Bruno Bruins (minister volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD) |
|
Bronnen
-
Vraag 1
Wat is uw reactie op het artikel «Zorg ontvangt tientallen miljoenen van de industrie»?1
Ik heb kennisgenomen van het artikel in de Volkskrant van 29 juli 2019 «Medische industrie betaalde vorig jaar 80 miljoen euro aan sponsorgeld». De stijging van het totaalbedrag over 2018 dat is vermeld in het Transparantieregister Zorg heeft verschillende oorzaken. Steeds meer bedrijven melden in het register, vooral de leveranciers van medische hulpmiddelen. Ik vind dat een positieve ontwikkeling. Daarnaast is zowel het aantal financiële relaties tussen bedrijven en zorginstellingen, als de gemiddelde waarde van de financiële relaties, gestegen.
De cijfers uit het Transparantieregister Zorg, de rapportages van de zelfregulering (de Stichting Code Geneesmiddelen Reclame en de Stichting Gedragscode Medische Hulpmiddelen), en de rapportages van de Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd naar aanleiding van de bedragen uit het Transparantieregister Zorg2, geven een steeds duidelijker beeld van de financiële relaties tussen de farmaceutische industrie en de medische hulpmiddelensector en de zorg. -
Vraag 2
Wat verklaart volgens u de stijging van sponsoring van de medische sector door de industrie?
Zie antwoord vraag 1.
-
Vraag 3
Heeft u een duidelijk beeld van de mate van beïnvloeding van artsen door de industrie?
Zie antwoord vraag 1.
-
Vraag 4
Deelt u de mening dat de conclusies aantonen dat het transparantieregister verplicht dient te worden, aangezien het artikel waarschijnlijk nog maar het topje van de ijsberg beschrijft? Neemt u dit mee in de evaluatie van het transparantieregister?
Uit het artikel blijkt dat de bereidheid van bedrijven om financiële relaties te melden in het Transparantieregister Zorg steeds verder toeneemt. De mening dat conclusies uit het artikel zouden aantonen dat het Transparantieregister Zorg verplicht dient te worden, deel ik niet. De evaluatie van het Transparantieregister Zorg is gericht op de doeltreffendheid en de effecten van het register (artikel 13a, tweede lid van de Wet BIG). Als de resultaten van de evaluatie daar aanleiding toe geven zal ik wijzigingen in de voorwaarden voor vermelding in het Transparantieregister Zorg of andere maatregelen overwegen.
-
Vraag 5
Deelt u de mening dat ook de ondergrens van bedragen heroverwogen moet worden en ook lagere bedragen in het register vermeld dienen te worden?
Zie antwoord vraag 4.
-
Vraag 6
Hoe gaat u ervoor zorgen dat artsen en zorginstellingen bewuster gaan nadenken over het in zee gaan met fabrikanten?
Het behoort tot de verantwoordelijkheid van artsen en zorginstellingen om ervoor te zorgen dat zij zich niet schuldig maken aan oneigenlijke beïnvloeding door de farmaceutische industrie of door leveranciers van medische hulpmiddelen. Daartoe hebben deze partijen afspraken gemaakt in hun Gedragscodes (Gedragscode Geneesmiddelenreclame en Gedragscode Medische Hulpmiddelen), om transparant te zijn over financiële relaties tussen deze partijen. Zoals ik in mijn brief van 12 april 2019 over de evaluatie van het Transparantieregister Zorg heb vermeld, heeft de Stichting Gedragscode Medische Hulpmiddelen (Stichting GMH) het Actieplan GMH 2019 opgesteld om de voorlichting voor het melden in het register te intensiveren. Dit Actieplan GMH 2019 is als bijlage bij mijn brief van 12 april 2019 naar de Tweede Kamer gezonden. Daarnaast kent zowel de Geneesmiddelenwet en de Wet op de medische hulpmiddelen een wettelijk verbod op gunstbetoon, waaraan zowel de zorgprofessionals, als de industrie zich moeten houden.
-
Vraag 7
Hoe hangt uw evaluatie van het transparantieregister samen met de nog bestaande uitzonderingen op het verbod op gunstbetoon en sectorspecifieke gedragscodes?
De evaluatie van het Transparantieregister staat los van de wettelijke (Wet op de medische hulpmiddelen en de Geneesmiddelenwet) uitzonderingen van het verbod op gunstbetoon.
Ik ben niet bereid om de – niet aangenomen – motie van het lid Van Gerven4 waarin de regering wordt opgeroepen om de uitzonderingen op het verbod op gunstbetoon te schrappen, uit te voeren. Hiervoor verwijs ik naar mijn antwoord op vraag 9 van eerder beantwoorde Kamervragen van het lid Van Gerven5, waarin ik op het schrappen van de uitzonderingen op het verbod op gunstbetoon ben ingegaan. -
Vraag 8
Bent u bereid de motie van het lid Van Gerven, waarin de regering werd opgeroepen uitzonderingen op het verbod op gunstvertoon te schrappen, uit te voeren, waardoor het promoten van hulpmiddelen door artsen niet langer mogelijk is? Zo neen, waarom niet?2
Zie antwoord vraag 7.