Kamervragen

Alle

13 mei 2022 - 5 juli 2022

53 dagen

Het bericht 'Ook mensen met beperking moeten makkelijk biertje kunnen halen op festival'.
	Lucille Werner (CDA)
	Gunay Uslu (staatssecretaris onderwijs, cultuur en wetenschap) (D66)

Bronnen

1. NOS Nieuws, 9 mei 2022. https://nos.nl/artikel/2428094-ook-mensen-met…

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het bericht «Ook mensen met beperking moeten makkelijk biertje kunnen halen op festival»?1

Ja.
Vraag 2

Klopt het dat er een miljoen mensen met een beperking zijn die wel naar een festival zouden willen, maar dat niet kunnen?

Deze cijfers zijn gepubliceerd door HandicapNL2. Zij doen een inschatting van het aantal personen met een beperking, dat in de leeftijd is om een festival of evenement te bezoeken. In Nederland gaan we ervan uit dat 1 op de 8 personen een beperking heeft. Dat betekent dat meer dan 2 miljoen mensen een beperking hebben. Ze zijn bijvoorbeeld slechtziend, blind of doof, hebben psychische klachten, een lichamelijke of verstandelijke beperking. Handicap NL gaat er vanuit dat hiervan ongeveer de helft in de leeftijd is dat een bezoek aan een festival of evenement tot de mogelijkheden behoort.
Vraag 3

Hoeveel van de ongeveer 750 muziekfestivals in Nederland doen aanpassingen om de toegankelijkheid voor mensen met een beperking te verbeteren?

Ik zie dat er op steeds meer festivals aandacht is voor toegankelijkheid. Enkele grote muziekfestivals die aandacht hebben voor toegankelijkheid zijn bijvoorbeeld Concert at Sea, Amersfoort Jazz, Manana Manana, Zwarte Cross en Straf Werk Festival. Ook Mystic Garden, Lowlands, Best Kept Secret Festival, Dockyard Festival, Mysteryland, Pinkpop, Down The Rabbithole en Bospop. Ik heb grote waardering voor de organisatie van deze festivals. Tegelijkertijd zie ik dat toegankelijkheid in de culturele sector nog beter kan.
Er wordt momenteel onvoldoende data verzameld om precies inzicht geven in hoeveel van de 750 muziekfestivals in Nederland toegankelijk zijn. Dit komt onder andere, omdat het niet in algemene zin te zeggen is of een festival wel of niet toegankelijk is. De groep mensen met een beperking is namelijk zeer divers en niet iedereen ervaart dezelfde drempels.
Ik ga in gesprek met Nederlandse Vereniging Poppodia en Festivals over hoe we het aantal toegankelijke muziekfestivals beter in kaart kunnen brengen.
Vraag 4

Wat zijn tot nu toe de resultaten van de campagne #OnbeperktFeest die HandicapNL in 2019 is gestart om toonaangevende Nederlandse festivals toegankelijker te maken voor mensen met een beperking?

De campagne #OnbeperktFeest is in 2019 gestart door HandicapNL in samenwerking met enkele koplopers uit de evenementensector. Zij zijn aan de slag gegaan om festivals en evenementen toegankelijk te maken voor mensen met een handicap. De campagne startte met een pilot op De Zwarte Cross en was een groot succes, omdat bezoekers met een handicap zelfstandig een heel festival van begin tot eind konden meemaken. Daaropvolgend is in 2021 de Dutch Grand Prix toegankelijk gemaakt voor ca. 700 mensen met een handicap.
Om met deze kennis ook andere organisatoren van festivals en evenementen te inspireren om meer toegankelijk te worden, zijn deze praktijkvoorbeelden via webinars verder verspreid. Als gevolg hebben andere festivals zoals Concert at Sea, Oerol, Amersfoort Jazz, Straf Werk Festival en ADE Green toegezegd ook toegankelijker te worden. Zo heeft Oerol een paar weken terug een focusweekend met visuele taal georganiseerd, waarbij meerdere voorstellingen toegankelijk zijn gemaakt voor mensen die doof of slechthorend zijn.
Vraag 5

Hoe breed wordt de routekaart voor toegankelijke festivals toegepast, die in 2021 is gepresenteerd door het Themanetwerk Festivals en Evenementen van de Coalitie voor Inclusie?

De routekaart is bedoeld voor organisatoren van festivals en evenementen en voor gemeenten. De Coalitie voor Inclusie ziet in de registratie van de routekaart dat deze partijen de routekaart downloaden.
Om organisatoren te ondersteunen bij het toegankelijk maken van festivals ontwikkelt de Coalitie voor Inclusie momenteel, als vervolg op de routekaart, een scan voor organisatoren. Hiermee krijgen zij een praktisch instrument in handen waarmee ze direct de mate van toegankelijkheid van hun evenement of festival kunnen nagaan en verbeteren. Dit is weer een goede stap vooruit. Ik blijf de resultaten nauwgezet volgen.
Vraag 6

Deelt u de mening dat ervaringen in de evenementensector, waar voorzieningen binnen een paar dagen worden opgebouwd en afgebroken, van belang zijn voor bouwers en gemeenten om ook in de gebouwde omgeving de toegankelijkheid te verbeteren?

Zoals ook naar voren kom uit bovenstaande antwoorden zijn er binnen de evenementensector veel goede voorbeelden te vinden. De Coalitie voor Inclusie gebruikt de routekaart voor toegankelijke festivals en evenementen om kennis te bundelen en te verspreiden. Deze informatie is ook toegankelijk voor bouwers en gemeenten. Ik beveel de routekaart dan ook zeer aan als inspiratie en voorbeeld. Mocht er behoefte zijn aan verdere uitwisseling, breng ik partijen graag met elkaar in contact.
Vraag 7

Bent u bereid om in overleg met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) te onderzoeken op welke wijze gemeenten de toegankelijkheid van festivals kunnen bevorderen?

Ik ga dit najaar in gesprek met de VNG om te bezien waar wij samen kunnen werken om de toegankelijkheid van de culturele sector, waaronder evenementen en festivals, te vergroten. De voortgang van deze gesprekken en stappen die ik zet om toegankelijkheid in de culturele sector te bevorderen zal ik met u delen in de brief over toegankelijkheid in de culturele sector die ik dit najaar naar de Tweede Kamer zal sturen.

12 mei 2022 - 10 juni 2022

29 dagen

Personeelstekorten in de wijkverpleging
	Lucille Werner (CDA)
	Conny Helder (minister zonder portefeuille volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD)

Bronnen

1. Volkskrant, 10 mei 2022, «Personeelstekort doet wijkverpleging wankelen: «Als wij omvallen, dondert de hele zorg in elkaar»».

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het artikel in de Volkskrant waarin gesteld wordt dat het personeelstekort in de wijkverpleging nijpend is?1

Ja.
Vraag 2

Bent u van mening dat zorgverzekeraars zich bij de inkoop van wijkverpleging voldoende aan hun zorgplicht houden? Zo ja, kunt u hier een onderbouwing van geven?

De zorgplicht houdt in dat een verzekerde met een naturapolis binnen een redelijke tijd en reisafstand toegang moeten hebben tot alle zorg uit het basispakket. Zorgverzekeraars moeten daarom voldoende zorg inkopen of bemiddelen als iemand niet snel genoeg bij een zorgaanbieder terecht kan. Er zijn geen signalen dat zorgverzekeraars structureel te weinig zorg inkopen. Als er te weinig zorg zou zijn ingekocht dan zou dit zichtbaar worden in een toename van cliëntenstops vanwege het bereiken van een omzetplafond en de daarbij behorende verzoeken tot bijcontractering. De Monitor contractering wijkverpleging 2022 van de NZa laat zien dat er in 2021 bij minder zorgverzekeraars verzoeken tot bijcontractering zijn ingediend dan het jaar ervoor en is het percentage aanbieders dat een cliëntenstop instelt vanwege het bereiken van een omzetplafond stabiel door de jaren heen.
Vraag 3

Op welke wijze wordt de arbeidsmarktproblematiek in de wijkverpleging meegenomen in het Integraal Zorgakkoord?

Het Integraal Zorgakkoord ziet op alle zorgsectoren in de Zorgverzekeringswet (Zvw) en dus ook op de wijkverpleging. Binnen het zorgakkoord vormt de arbeidsmarkt in zorg en welzijn een van de centrale thema’s. Op dit moment werkt één op de zes werknemers in Nederland in de zorg en als we niets doen dan loopt dit op naar één op de vier in 2040. Het is irreëel te veronderstellen dat het aandeel van de zorg op de Nederlandse arbeidsmarkt verder kan oplopen. Het is daarom noodzakelijk dat we de zorg slimmer gaan organiseren, zeker ook met oog voor de grenzen van de arbeidsmarkt. De afspraken met landelijke partijen in het zorgakkoord moeten bijdragen aan de maatschappelijke opgave dat met minder (meer) zorgverleners goede toegankelijke zorg verleend kan worden aan iedereen die dat nodig heeft. Specifiek op het thema arbeidsmarkt worden in het zorgakkoord afspraken gemaakt die moeten bijdragen aan het verbeteren van de arbeidsmarkt en de positie van zorgverleners. Dit thema, inclusief het opleidingsakkoord voor de VVT – met de nadruk op de thuiszorg – uit het coalitieakkoord, komt ook terug in het WOZO-programma.
Vraag 4

Wat is de stand van zaken van uw gesprekken met de Verpleeg- en Verzorgingshuizen en Thuiszorg (VVT)-sector over de arbeidsproblematiek in onder andere de wijkverpleging?

Op 10 november 2021 hebben de partijen van het hoofdlijnenakkoord wijkverpleging een arbeidsmarktconferentie gehouden. Daar is een aantal actielijnen geïdentificeerd om het arbeidsmarkttekort aan te pakken. Voor de korte(re) termijn wordt ingezet op het vergroten van de opleidingsmogelijkheden en zij-instroom, versnelling van digitalisering in de wijkverpleging (bijvoorbeeld door de versnelde inzet van tijdsbesparende technologieën zoals medicijndispensers) en extra ondersteuning met de inzet van helpenden (niveau 2) in de wijkverpleging. Voor de lange(re) termijn wordt gekeken naar mogelijkheden om meer in te zetten op preventie en de inzet positieve gezondheid en om meer tijd te maken voor professionele ontwikkeling om het vak aantrekkelijk te maken/houden. Al deze maatregelen gezamenlijk zouden verlichting moeten geven en de arbeidsmarktknelpunten doen verminderen.
Gezien de omvang van de problematiek is het echter realistisch dat daarmee de tekorten niet geheel kunnen worden opgelost. De arbeidsmarkt is een zorgbreed vraagstuk en daarmee één van de centrale thema’s in het integraal zorgakkoord (IZA) en het WOZO-programma. Dat betekent dat er naast een separaat onderdeel gericht op de arbeidsmarkt en de zorgmedewerkers ook integraal wordt ingezet op transities om te komen tot een beperking van de geprojecteerde groei van het aantal zorgverleners om het groeiend beslag van de zorg op de arbeidsmarkt te beperken, onder meer door passende zorg en samenwerking.
Vraag 5

Op welke wijze zet u in op het verminderen van administratieve lasten voor medewerkers in de wijkverpleging?

Het verminderen van de administratieve lasten voor wijkverpleegkundigen speelt een belangrijke rol in het ondervangen van het arbeidsmarktvraagstuk. Binnen de wijkverpleging heeft het aanpakken van de registratielast rondom tijdregistratie specifieke aandacht. Een groot deel van de zorgaanbieders in de wijkverpleging heeft inmiddels de overstap gemaakt van de tijdrovende minutenregistratie naar de regelarme alternatieve registratiestandaard «zorgplan=planning=realisatie, tenzij» (zprt). De NZa-regelgeving biedt sinds 2018 ruimte voor deze wijze van registreren. Zorgverzekeraars verplichten de vijfminutenregistratie niet. Zorgaanbieders kunnen zelf de keuze maken om over te stappen. Om hen hierbij verder te helpen heeft VWS in 2021 aan Vilans opdracht gegeven om een ondersteuningsaanbod te ontwikkelen. Om hieraan een extra impuls te geven, zullen organisaties de komende periode actief benaderd worden, zodat ook zij gebruik gaan maken van de ruimte om af te stappen van de vijfminutenregistratie en de daarvoor beschikbare ondersteuning.
Om de administratieve lasten verder aan te pakken heb ik een vervolg gemaakt op het programma [Ont]Regel de Zorg. De vervolgaanpak heeft een zorgbrede insteek waarin ook het aanpakken van regeldruk in de wijkverpleging wordt meegenomen. De plannen voor de komende periode op dit onderwerp worden uiteengezet langs vier lijnen. De eerste lijn is erop gericht om regeldruk als gevolg van wet- en regelgeving en beleid van VWS te verminderen. Een andere lijn richt zich op landelijke thema’s, zoals bijvoorbeeld de harmonisering van inkoop- en verantwoordingseisen in de Zorgverzekeringswet. Een derde lijn is gericht op het ondersteunen en faciliteren van zorgaanbieders die zelf aan de slag willen met het verminderen van regeldruk in hun organisatie. Daarnaast is een loketfunctie voor casuïstiek, knelpunten en andere signalen als vierde lijn in het programma opgenomen. Wat u van mij kunt verwachten en ook in die plannen terug zult lezen is dat ik bij het aanpakken van regeldruk de regie zal nemen. Want het aanpakken van regeldruk kunnen we vanuit VWS niet alleen. De inzet van alle betrokken partijen is nodig, zoals zorgverzekeraars, toezichthouders, branche- en beroepsverenigingen en ook zorginstellingen, zij hebben hierin allemaal een verantwoordelijkheid te nemen.
Vraag 6

In hoeverre kan het voornemen uit het coalitieakkoord om de niet-concurrentiële inkoop- en verantwoordingseisen aan zorgaanbieders te standaardiseren, een bijdrage leveren aan het verminderen van administratieve lasten in de wijkverpleging? Hoe staat het met de uitvoering van dit voornemen?

In de eisen in het kader van inkoop en verantwoording in de Zvw is sprake van overlap tussen uitvragen van verschillende partijen én er zijn verschillen in de eisen die tot administratieve lasten leiden. Het uniformeren van deze eisen leidt direct tot tijdwinst bij zorgaanbieders en neemt bovendien een substantiële ervaren administratieve last weg, waarbij ik verwacht dat deze ook te vertalen is in een financiële besparing. Onder inkoop- en verantwoordingseisen versta ik in dit verband de eisen die aan zorgverleners worden gesteld en registraties die zorgverleners moeten bijhouden om in aanmerking te komen voor een zorgcontract en om zich te verantwoorden over de geleverde zorg en de kwaliteit daarvan. Deze eisen worden door verschillende partijen gesteld: zorgverzekeraars, overheid (inclusief toezichthouders), beroeps- en wetenschappelijke verenigingen en organisaties die kwaliteitsregistraties beheren en/of kwaliteitscertificeringen en -accreditaties uitvoeren. Om de praktische en juridische mogelijkheden tot harmonisering van inkoop- en verantwoordingseisen in kaart te brengen, laat ik een onafhankelijk onderzoek uitvoeren. Het resultaat hiervan zal een «menukaart» zijn met een overzicht van de maatregelen die per sector of beroepsgroep getroffen kunnen worden om de administratieve lasten te verlagen en de bezuinigingsopgave in te vullen. Ik verwacht uw kamer in het derde kwartaal van dit jaar over de uitkomsten van het onderzoek en de opvolging daarvan te kunnen informeren.
Vraag 7

Wat is uw reactie op de suggestie van een wijkverpleegkundige in het artikel dat er één aanspreekpunt zou moeten zijn waar ouderen en mantelzorgers met al hun praktische vragen terecht zouden kunnen?

Het zou inderdaad mooi zijn als er daadwerkelijk één aanspreekpunt voor alle vragen zou zijn. Zolang vragen van min of meer algemene aard zijn, kan dat over het algemeen ook prima. Zodra vragen specifiek zien op iemands individuele omstandigheden, zal het lastiger zijn om dit via één aanspreekpunt in te richten. Laat onverlet dat er in diverse regio’s hiervan goede voorbeelden te zien zijn, bijvoorbeeld in Salland/Deventer en in Twente. Van belang daarbij is dat er lokaal goede samenwerking is tussen het sociaal domein en de zorgverleners in de eerstelijnszorg. Ook binnen de eerstelijnszorg is samenwerking tussen de huisarts en de wijkverpleegkundige en andere bij de zorg betrokken professionals cruciaal. Zij maken onderling en met de cliënt heldere afspraken maken over bij wie een cliënt (of de mantelzorger) waarvoor terecht kan. Ik pleit er dan ook voor dat wordt gewerkt volgens de handreiking «Kwetsbare ouderen thuis, handreiking voor integrale zorg en ondersteuning in de wijk». Deze handreiking2 biedt handvatten bij het organiseren van ondersteuning en zorg aan kwetsbare ouderen thuis. Binnen een dergelijke samenwerking kan kennis worden gedeeld en kan snel(ler) worden ingesprongen op zich voordoende vragen.

3 mei 2022 - 7 juni 2022

35 dagen

Het bericht ‘Recordaantal klachten en vragen over discriminatie in 2021’.
	Lucille Werner (CDA), Inge van Dijk (CDA)
	Hanke Bruins Slot (minister binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties) (CDA), Conny Helder (minister zonder portefeuille volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD)

Bronnen

1. Algemeen Dagblad, 2 mei 2022, «Recordaantal klachten en vragen over discriminatie in 2021»
2. College voor de Rechten van de Mens, 2 mei 2022, «Monitor Discriminatiezaken over 2021»

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Recordaantal klachten en vragen over discriminatie in 2021»?1

Ja.
Vraag 2

Klopt het dat de meeste klachten bij het College voor de Rechten van de Mens vorig jaar betrekking hadden op een handicap of een chronische ziekte, zoals de afgelopen vijf jaar ook al het geval was? Welke verklaring(en) heeft u hiervoor? Wordt de toegankelijkheid van de samenleving voor mensen met een handicap volgens u te positief voorgesteld?

Uit de Monitor Discriminatiezaken over 2021 blijkt inderdaad dat sinds 2017 de meeste verzoeken om een oordeel, betrekking hadden op een handicap of een chronische ziekte. Dit laat in de eerste plaats zien dat het College voor de Rechten van de Mens bekendheid geniet bij de mensen die bescherming kunnen ontlenen aan de Wet gelijke behandeling op grond van handicap en chronische ziekte, waarover het College een uitspraak kan geven. Het College houdt sinds de ratificatie van het VN-verdrag handicap in 2016 toezicht op de uitvoering en naleving ervan in Nederland. Het College geeft zelf als verklaring dat hij door deze toezichthoudende rol meer is gaan communiceren over de rechten van mensen met een beperking. Hierdoor weten meer mensen met een beperking wat hun rechten zijn en dat ze naar het College kunnen stappen als ze menen dat hun rechten worden geschonden.2
De toegankelijkheid van de samenleving voor mensen met een handicap vraagt nog altijd om meer bewustwording. De oordelen van het College laten zien dat werkgevers en ondernemers werknemers zich vaak niet realiseren dat de toegankelijkheid van hun organisatie verbetering behoeft voor werknemers en klanten met een beperking.
Vraag 3

Deelt u de mening dat een organisatie een beperking heeft als mensen hun werk niet kunnen doen of niet kunnen meedoen aan activiteiten?

Elke organisatie die werk of goederen en diensten aanbiedt moet rekening houden met de eisen die de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte stelt. Uit de wet volgt ook het recht om een doeltreffende aanpassing te vragen als dat nodig is om toegang te krijgen tot werk of activiteiten. Toegankelijkheid is dus het uitgangspunt van de wet. Als een organisatie niet toegankelijk is voor mensen met een handicap of chronische ziekte en evenmin bereid is om daaraan te werken, deel ik de mening dat de beperking vooral in de organisatie zelf zit. Gelukkig blijkt uit de oordelen van het College voor de Rechten van de Mens juist een coöperatieve houding van organisaties die op hun (on)toegankelijkheid worden aangesproken. Uit de Monitor Discriminatiezaken over 2021 blijkt ook dat de oordelen van het College meer dan ooit werden opgevolgd. 88% van de in het ongelijk gestelde verwerende partijen waren bereid om maatregelen te treffen naar aanleiding van een uitspraak waarin tot schending van de gelijke behandelingswetgeving werd geoordeeld.3
Vraag 4

Welke maatregelen heeft u de afgelopen jaren getroffen voor mensen met een handicap naar aanleiding van de Monitor Discriminatiezaken over 2021?

De afgelopen jaren heeft het kabinet ingezet op het op gang brengen en in gang houden van een maatschappelijke beweging naar meer toegankelijkheid en inclusie. Zo is bijvoorbeeld het aantal gemeenten, bedrijven en onderwijsinstellingen dat een aanpak heeft op het gebied van toegankelijkheid en inclusie gegroeid. In de eindrapportage van het programma Onbeperkt meedoen! over de periode 2018 – 2021 is uiteengezet hoe deze vertaling van het VN-verdrag handicap terug te zien was op diverse terreinen zoals openbaar vervoer, arbeidsmarkt, onderwijs of passende zorg en ondersteuning. Dit zijn thema’s waarop het College voor de Rechten van de Mens in 2021 bijvoorbeeld ook haar meldingen of verzoeken op binnen kreeg. De eindrapportage geeft een weergave van de diverse maatregelen en activiteiten vanuit de rijksoverheid en het grote aantal opgestarte maatschappelijke initiatieven die de afgelopen jaren op deze thema’s ondernomen zijn.4
Vraag 5

Wat is de stand van zaken met betrekking tot de uitvoering van de verplichtingen voor de overheid die voortvloeien uit het VN-verdrag Handicap?2

Op 19 april 2022 heeft de Minister voor Langdurige Zorg en Sport als coördinerend bewindspersoon handicap u geïnformeerd over de vervolgaanpak van het kabinet voor de implementatie van het VN-verdrag handicap.6 Met de maatschappelijke beweging die in antwoord op uw vorige vraag (vraag 4) is beschreven, zijn we de afgelopen jaren de goede weg ingeslagen. Maar het VN-verdrag handicap moet ook de komende jaren bij bedrijven, organisaties en overheden op de agenda blijven staan. Het denken vanuit het sociaal model van handicap7, het verbeteren van de toegankelijkheid en het bewerkstelligen van inclusie vergt een proces van lange adem en het continueren van de samenwerking met vele partijen in het land.
De aanpak voor de komende periode is er onder andere op gericht dat er op belangrijke opgaven uit het VN-verdrag handicap inclusiepacten kunnen worden afgesloten, tussen partijen die zelf concrete acties gericht op impact voor mensen met een beperking aan deze opgaven kunnen verbinden. Het VN-verdrag handicap krijgt ook een verdere vertaling in de beleidsagenda’s van diverse leden van het kabinet, waar u in de brief van 19 april 2022 een overzicht van trof. Daarnaast is er blijvende inzet op het vergroten van de bewustwording over de letterlijke en figuurlijke drempels waar mensen met een beperking in de samenleving tegenaan kunnen lopen. En het verbeteren van de inzet van ervaringsdeskundigheid, waarmee het beleid en de uitvoering van organisaties, overheden en bedrijven verbeterd kan worden.
Vraag 6

Herkent u het beeld, dat de situatie voor mensen met een handicap of chronische ziekte als gevolg van de coronapandemie is verslechterd, zeker als zij moeite hadden met het vinden van een baan, een opleiding of een huis?

Ik herken dat het coronavirus een ontegenzeglijke invloed heeft gehad op het dagelijks leven van mensen met een beperking of chronische ziekte.8 Eén op de vijf meldingen bij het College ging over de coronamaatregelen, onder meer over de problemen die mensen ervoeren door het corona toegangsbewijs en de mondkapjesplicht. Het coronavirus en de maatregelen die in de strijd tegen het virus genomen zijn, hebben in veel gevallen het leven van mensen met een beperking ontregeld. En de verwachte verschuiving van de coronapandemie naar een endemie, heeft mogelijk langdurige consequenties voor een deel van de mensen met een beperking of chronische aandoening. Zo zullen zij door hun specifieke medische achtergrond verhoogde medische risico’s blijven lopen. De coronaperiode heeft daarmee de initiatieven gericht op inclusie vanuit het VN-verdrag relevanter en urgenter gemaakt. En tegelijkertijd kansen aan het licht gebracht om de toegankelijkheid van de samenleving te verbeteren, bijvoorbeeld op het gebied van prikkelarm (thuis)werken en -studeren.
Vraag 7

Welke voorbeelden in de Monitor Discriminatiezaken over 2021 zijn voor u aanleiding om concrete beleidsmaatregelen te treffen, onder meer om te bevorderen dat mensen met een handicap zichtbaar zijn in de samenleving, hun steentje kunnen bijdragen en aansluiting zoeken bij anderen?

Hoewel er de afgelopen jaren stappen voorwaarts zijn gezet, ervaren mensen met een beperking nog altijd drempels om volledig mee te kunnen doen in de samenleving. We moeten verdere stappen blijven zetten zodat zij volledig mee kunnen doen aan de samenleving.
In de Monitor Discriminatiezaken 2021 staat onder andere vermeld dat over het algemeen mensen met een beperking minder snel een huis, een baan of een opleiding kunnen vinden. Hierdoor kunnen zij minder goed meedoen aan de samenleving dan mensen zonder beperking. In de Kamerbrief van 19 april 2022 vindt u een overzicht van hoe mijn collega’s in het kabinet de komende periode invulling zullen geven aan het verbeteren van de positie van mensen met een beperking op deze gebieden.9 Zo vindt het kabinet belangrijk dat er voldoende betaalbare woningen beschikbaar zijn voor mensen met een beperking met waar nodig de juiste zorg, ondersteuning en begeleiding. In het programma «Een thuis voor iedereen» worden mensen met een beperking expliciet genoemd als aandachtsgroep.10 Daarnaast streeft het kabinet naar een inclusieve arbeidsmarkt en heeft het de ambitie om mensen met een arbeidsbeperking aan het werk te helpen.

8 april 2022 - 25 mei 2022

47 dagen

Het bericht 'Mensen met handicap onterecht dubbel verzekerd'
	Lucille Werner (CDA), Joba van den Berg-Jansen (CDA)
	Kuipers

Bronnen

1. Maxmeldpunt, 25 maart 2022, «Mensen met handicap onterecht dubbel ver…

Vraag 1

Kent u het bericht «Mensen met handicap onterecht dubbel verzekerd»?1

Ja.
Vraag 2

Wat vindt u ervan dat mensen met een verstandelijke beperking al jarenlang dubbel verzekerd zijn via de Zorgverzekeringswet (Zvw) en via de Wet langdurige zorg (WLz)?

Een basisverzekering in de zin van de Zvw wordt afgesloten bij een zorgverzekeraar. Een basisverzekering vergoedt tandheelkundige zorg voor personen onder de 18 jaar. Voor personen boven de 18 jaar wordt tandheelkundige zorg vergoed voor zover het – kort gezegd – gaat om bepaalde chirurgische tandheelkundige hulp.2
Voor een deel van Wlz-cliënten komt tandheelkundige zorg ten laste van de Wlz.
Dit zijn Wlz-cliënten die «verblijf met behandeling» ontvangen.3 Voor Wlz-cliënten die «verblijf zonder behandeling» ontvangen, bestaat geen aanspraak op tandheelkundige zorg op grond van de Wlz. Wlz-cliënten kunnen via het zorgkantoor en de zorginstelling waar zij verblijven, nagaan of zij verblijf met of zonder behandeling ontvangen en daarmee in hoeverre zij voor tandheelkundige zorg verzekerd zijn op grond van de Wlz.
Voor met name Wlz-cliënten die verblijf zonderbehandeling ontvangen, kan het zinvol zijn een aanvullende tandartsverzekering af te sluiten. Deze cliënten hebben immers geen aanspraak op tandheelkundige zorg vanuit de Wlz en de Zvw kent slechts een beperkte vergoeding van tandheelkundige zorg voor personen boven de 18 jaar.
Een aanvullende tandartsverzekering is geen basisverzekering in de zin van de Zvw. Een aanvullende tandartsverzekering wordt uitgevoerd door een aanvullende ziektekostenverzekeraar. Er is daarom geen sprake van een dubbele verzekering in de zin van de Zvw én de Wlz.
De Wlz wordt uitgevoerd door zorgkantoren. Per regio is één zorgkantoor aangewezen voor deze uitvoering. Een zorgkantoor maakt altijd deel uit van een concern waartoe ook een zorgverzekeraar behoort, maar functioneert daarvan onafhankelijk. Gegevens over Wlz-cliënten mogen – in verband met de privacy – slechts zeer beperkt worden gedeeld. De gegevens over een Wlz-cliënt mogen door het zorgkantoor niet met een aanvullende ziektekostenverzekeraar worden gedeeld voor het beoordelen en accepteren van een aspirant-verzekerde voor bijvoorbeeld een aanvullende tandartsverzekering, ook niet als het zorgkantoor, de zorgverzekeraar en de aanvullende ziektekostenverzekeraar deel uitmaken van dezelfde onderneming.
Hieruit vloeit voort dat gegevens over Wlz-cliënten niet bekend zijn bij de aanvullende ziektekostenverzekeraar. Dit is slechts anders indien een persoon uit zichzelf aan de aanvullende ziektekostenverzekeraar gegevens over zijn Wlz-indicatie meldt. De aanvullende ziektekostenverzekeraar kan de Wlz-cliënt er vervolgens op wijzen dat hij op grond van de Wlz mogelijkerwijs al aanspraak kan maken op vergoeding van tandheelkundige zorg.
Vraag 3

Is het u bekend dat ouders en belangenorganisaties al jarenlang bezig zijn om het probleem van het dubbel verzekerd zijn aanhangig te maken?

De signalen zijn mij bekend. De aanspraak op tandheelkundige zorg binnen de Wlz geldt als gezegd niet voor alle cliënten, maar alleen voor cliënten die verblijf met behandeling ontvangen. Dat is ingewikkeld.
Vraag 4

Weet u hoeveel mensen met een verstandelijke of meervoudige beperking in Nederland dubbel verzekerd zijn?

Voor de duidelijkheid merk ik nogmaals op: het gaat hier niet om een dubbele verzekering in de zin van de Zvw én de Wlz. Het gaat om Wlz-cliënten die mogelijk aanspraak maken op dezelfde tandheelkundige zorg zowel op grond van de Wlz als op grond van een aanvullende tandartsverzekering.
Het is bekend hoeveel mensen een aanvullende ziektekostenverzekering hebben afgesloten. In 2022 heeft 83,5% van de verzekerden met een basisverzekering een aanvullende ziektekostenverzekering afgesloten, hiervan heeft ongeveer 80% (ook) een tandartsverzekering. Het is echter niet bekend wie een aanvullende verzekering heeft afgesloten. Het is dan ook niet bekend hoeveel mensen dubbel verzekerd zijn.
Vraag 5

Vindt u dat instellingen waar cliënten verblijven, er actief of actiever op moeten wijzen dat mensen met een verstandelijke handicap die een behandeling ontvangen, geen aanvullende verzekering hoeven af te sluiten? Waarom wel of waarom niet?

Zorginstellingen kunnen Wlz-cliënten behulpzaam zijn bij de beantwoording van de vraag welke aanspraken een cliënt heeft op grond van de Wlz. Zij kunnen hier een actieve rol hebben door cliënten die verblijf met behandeling ontvangen te wijzen op het feit dat zij mogelijk geen aanvullende tandartsverzekering nodig hebben.
Het gebeurt ook dat zorgverzekeraars cliënten met een Wlz-indicatie een brief sturen waarin staat dat ze een mogelijke aanvullende verzekering wellicht op
kunnen zeggen omdat ze een Wlz-indicatie hebben. Ook kunnen aanvullende verzekeraars persoonlijk advies geven. Mede aan de hand van deze informatie, kan een Wlz-cliënt ervoor kiezen om een aanvullende ziektekostenverzekering af te sluiten. De keuze hiervoor berust echter ook op een persoonlijke afweging van de cliënt. Hierin kan de zorginstelling (of de aanvullende verzekeraar) niet treden.
Vraag 6

Vindt u dat zorgverzekeraars of zorgkantoren ook moeten controleren of deze specifieke doelgroep dubbel verzekerd is of niet? Waarom wel of waarom niet?

Wlz-gegevens zijn zeer gevoelige gegevens. Het betreffen immers gegevens over iemands gezondheid. Met verstrekking van deze gegevens dient dan ook terughoudend te worden omgegaan. In de Wlz is daarom vastgelegd dat deze gegevens alleen voor bepaalde doelen mogen worden verstrekt. Het is niet toegestaan de gegevens over een Wlz-cliënt te delen met een aanvullende ziektekostenverzekeraar.
Ik vind deze bescherming van de privacy belangrijker dan het creëren van de mogelijkheid om Wlz-gegevens aan aanvullende verzekeraars (commerciële partijen) te verstrekken, zodat deze kunnen nagaan of een Wlz-cliënt «dubbel verzekerd» is. Dit vind ik te meer omdat aanvullende verzekeraars voorlichting en een persoonlijk advies kunnen geven waarmee aspirant-verzekerden een weloverwogen keuze kunnen maken bij het afsluiten van een aanvullende verzekering.
Vraag 7

Deelt u de stellingname van een zorgverzekeraar dat de wetgeving inzake de persoonlijke levenssfeer het controleren op een overbodige verzekering in de weg zit? Waarom wel of waarom niet? Zo ja, wat zou er dan moeten gebeuren zodat zorgverzekeraars dit wel kunnen controleren?

Omdat de kwestie uit het programma «Max Meldpunt» ter beoordeling bij de rechter ligt, laat ik mij niet uit over de stellingname van de aanvullende verzekeraar.
In zijn algemeenheid merk ik op dat met het verstrekken van bijzondere persoonsgegevens (zoals een Wlz-indicatie) zeer terughoudend moet worden omgegaan. Deze gegevens mogen door een Wlz-uitvoerder niet worden gedeeld met een aanvullende verzekeraar.
Vraag 8

Wat vindt u van de stellingname van de zorgverzekeraar dat de verantwoordelijkheid bij de verzekerde – of in dit geval zijn vertegenwoordigers – ligt?

Omdat de kwestie uit het programma «Max Meldpunt» ter beoordeling bij de rechter ligt, laat ik mij niet uit over de stellingname van de verzekeraar.
Vraag 9

Deelt u de stellingname dat dit complexe materie is en dat wettelijke vertegenwoordigers dit niet allemaal kunnen weten of kunnen overzien?

Het vertegenwoordigen van een Wlz-cliënt kan – gelet op de complexe materie – ingewikkeld zijn. Ik besef dan ook dat het moeilijk kan zijn om hierin keuzes te maken.
Aanvullende ziektekostenverzekeraars kunnen aspirant-verzekerden voorlichting en een persoonlijk advies geven om een weloverwogen keuze te maken bij het afsluiten van een aanvullende ziektekostenverzekering. Ik zal – via Zorgverzekeraars Nederland – aandacht vragen voor deze belangrijke rol.
Vraag 10

Wat kunt u concreet doen aan het probleem van de dubbele verzekering van mensen met een verstandelijke handicap die behandeling ontvangen?

Zie antwoord vraag 9.

7 april 2022 - 25 mei 2022

48 dagen

Het bericht ‘Kwart musea dreigt in financiële problemen te komen’
	Lucille Werner (CDA)
	Gunay Uslu (staatssecretaris onderwijs, cultuur en wetenschap) (D66)

Bronnen

1. De Telegraaf, 1 april 2022, https://www.telegraaf.nl/entertainment/49…
2. Noord Hollands Nieuws, 5 april 2022, https://www.nhnieuws.nl/nieuws/3…
3. Friesch Dagblad, 5 april 2022.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het bericht «Kwart musea dreigt in financiële problemen te komen»1 en het bericht «Bezoekers weten regionale musea niet goed meer te vinden»?2

Ja.
Vraag 2

Klopt het dat een kwart van de Nederlandse musea als gevolg van achterblijvende bezoekersaantallen in financiële problemen dreigt te komen?

Ik krijg signalen dat de bezoekersaantallen bij bepaalde groepen in de culturele sector achterblijven ten opzichte van 2019. Dit geldt niet alleen voor musea, maar ook voor andere delen van de culturele sector. Dit lijkt te komen door onder andere het wegblijven van toeristen, concurrentie op de vrijetijdsmarkt en omdat kwetsbaar publiek nog voorzichtig is. Echter, in bepaalde sectoren is inmiddels ook een voorzichtige stijging van het aantal bezoekers te zien.
De Museumvereniging heeft een enquête gehouden onder haar ruim 450 leden, waarvan bijna de helft aan de enquête heeft deelgenomen. Daarvan geeft 18,4% aan te verwachten in de financiële problemen te komen en 25% in te teren op zijn vermogen. De enquête is uitgevoerd rond het opheffen van alle beperkende maatregelen en de hoop is dat het museumbezoek in de aankomende periode zal aantrekken. Ik heb daarover goed contact met de Taskforce Culturele en Creatieve Sector, waar de Museumvereniging onderdeel van uitmaakt.
De aanpak van corona voor de lange termijn is daarbij een belangrijk onderwerp van gesprek, want corona blijft effect hebben op onze samenleving. Ook denk ik samen met de Taskforce na over de aanpak rondom het herstel van de culturele sector. Ik werk op dit moment aan de uitwerking van het coalitieakkoord, herstel van de culturele en creatieve sector na corona vormt daarbij het zwaartepunt. Ook de terugkeer van het publiek naar de zalen en musea heeft mijn aandacht. Ik heb u hierover recent geïnformeerd in mijn Hoofdlijnenbrief van 23 mei.
Vraag 3

Klopt het dat dit vooral de middelgrote, kleinere en/of regionale musea betreft, die de gemeente als hoofdgeldschieter hebben, en particulier gefinancierde musea, die geen subsidie ontvangen?

Zoals geantwoord bij vraag 2 heeft de Museumvereniging een enquête onder haar ruim 450 leden uitgezet. Het merendeel van deze leden zijn musea waar de gemeente primaire subsidiegever is of het betreft particulier gefinancierde musea. Wel zijn er ondertussen via het Mondriaan Fonds diverse musea door verschillende regelingen financieel ondersteund. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het ondersteunen van door hen gefinancierde instellingen. Hiervoor heeft het kabinet in de verschillende coronasteunpakketten verschillende keren extra middelen vrijgemaakt.
Vraag 4

Welke maatregelen neemt u om musea te steunen die als gevolg van de nasleep van de coronacrisis in financiële problemen dreigen te komen?

Met het einde van de beperkende maatregelen is ook de generieke en specifieke steun voor de culturele en creatieve sector, gestopt. Ik werk op dit moment aan de uitwerking van het coalitieakkoord, herstel van de culturele en creatieve sector na corona vormt daarbij het zwaartepunt. Ook de terugkeer van het publiek naar de zalen en musea heeft mijn aandacht. Ik heb u hierover geïnformeerd in mijn Hoofdlijnenbrief van 23 mei.
Vraag 5

Hebt u kennisgenomen van het bericht «Tekort aan vrijwilligers in musea»?3

Ja.
Vraag 6

Klopt het dat musea te maken hebben met een tekort aan vrijwilligers, omdat die de drukte willen vermijden vanwege angst voor corona of zorgen voor iemand die corona heeft gehad?

Ik heb begrepen dat musea die sterk afhankelijk zijn van vrijwilligers, problemen ondervinden sinds het opheffen van de beperkende maatregelen. In de Hoofdlijnenbrief heb ik hier ook aandacht aan besteed.
Vraag 7

Welke maatregelen neemt u om musea te steunen in de werving van vrijwilligers?

Zie antwoord op vraag 6.
Vraag 8

Bent u bereid in gesprek te gaan met de Museumvereniging en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten om oplossingen te zoeken om de financiële en personele problemen van musea en de bezoekersaantallen te verminderen?

Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 2 spreek ik regulier met de Taskforce Culturele en Creatieve sector, waar de Museumvereniging onderdeel van is. In het bestuurlijk overleg van 9 mei jl. heb ik gesproken met VNG en IPO over de besteding van steunpakketmiddelen en benadrukt dat het van belang is dat de uitgekeerde middelen ten goede komen aan de culturele sector en haar makers. VNG en IPO geven aan dat zij beide dit belang onderschrijven. Door de provincies is, naast de ontvangen steunpakketmiddelen, daarom extra geïnvesteerd vanuit provinciale middelen om de culturele sector te steunen en zijn gemeenten gestimuleerd om de middelen aan cultuur te besteden. Uit informatie van de VNG blijkt dat gemeenten volop bezig zijn om steunpakketmiddelen zo goed mogelijk lokaal te laten landen, maar dat dit tijd vraagt. VNG ondersteunt de oproep aan gemeenten om de resterende middelen te besteden aan cultuur voor herstel dan wel transitie en maakt dit concreet door ondersteuning van gemeenten via bijvoorbeeld de Gids Corona, cultuur en gemeenten en webinars.

23 februari 2022 - 18 maart 2022

23 dagen

Het nieuwsitem in Hart van Nederland inzake de Zilverlijn
	Lucille Werner (CDA)
	Conny Helder (minister zonder portefeuille volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD)

Bronnen

1. Hart van Nederland, 11 februari 2022, «Ouderenfonds trekt de stekker …

Vraag 1

Bent u ervan op de hoogte dat de Zilverlijn en het schrijfmaatje van het Nationaal Ouderenfonds per 1 maart 2022 verdwijnen?1

Ja, ik ben hiervan op de hoogte.
Vraag 2

Wat vindt u hiervan?

Ik kan mij voorstellen dat het besluit om te stoppen met de Zilverlijn een lastige afweging is geweest en dat dit bij ouderen en vrijwilligers tot enige onrust heeft geleid. Voor ouderen is persoonlijk contact, een luisterend oor, iemand om lief en leed mee te delen van groot belang voor het persoonlijk welbevinden. Dit geldt zeker voor ouderen die aan huis gebonden zijn. Het Ouderenfonds heeft echter een andere inhoudelijke richting gekozen met betrekking tot hun inzet voor de aanpak van eenzaamheid onder ouderen, waarbij juist dit persoonlijke contact beter terugkomt. Het Ouderenfonds wil meer via de lokale communities eenzaamheid tegengaan en niet meer via een wekelijks/tweewekelijks één-op-één telefoontje.
De richting die het Ouderenfonds kiest is te begrijpen. Het stimuleren van meer activiteiten en contacten in de buurt en daar een netwerk opbouwen met mensen die kunnen omzien naar elkaar sluit (ook) aan bij de aanpak van Eén tegen eenzaamheid. Het gaat daarbij om een zelfstandige keuze van het Ouderenfonds, waar VWS geen rol in heeft. Er blijven wel andere telefoonmogelijkheden over voor ouderen, zoals de Luisterlijn en lokale varianten. Uiteindelijk vraagt de aanpak van eenzaamheid een gevarieerd aanbod van interventies. Met het programma Eén tegen eenzaamheid werk ik o.a. aan lokale coalities met veel verschillende partijen die voor ouderen een gevarieerd aanbod aan contact, activiteiten en zingeving bieden. Het voorkomen van eenzaamheid (preventie) maakt onderdeel uit van dit gevarieerde aanbod.
Vraag 3

Waarom is het feit dat de Zilverlijn gaat stoppen pas bekend gemaakt op donderdag 27 januari 2022, een maand voordat het zal stoppen?

Het Ouderenfonds heeft met een brief op 27 januari jl. de vrijwilligers en ouderen geïnformeerd. De ouderen zijn daarbij gewezen op alternatieven, zoals bijvoorbeeld de Luisterlijn en lokale telefoondiensten zoals belcirkels. De vrijwilligers worden bedankt voor hun inzet. Het Ouderenfonds zet zich in om deze vrijwilligers te koppelen aan andere projecten en diensten binnen het Ouderenfonds. Het stoppen met de Zilverlijn en de wijze waarop dat bekend is gemaakt is een zelfstandige beleidskeuze geweest van het Ouderenfonds waarin VWS geen rol heeft gespeeld.
De teleurstelling onder een deel van de ouderen en vrijwilligers is begrijpelijk, echter een eerdere vooraankondiging had aan deze teleurstelling waarschijnlijk niets verminderd.
Vraag 4

Vindt u niet dat dit laat is voor zowel de ouderen die er gebruik van maken als ook voor de vrijwilligers van beide projecten?

Zie antwoord op vraag drie.
Vraag 5

Klopt het dat het verschil met de Luisterlijn is dat het initiatief bij de Zilverlijn bij de vrijwilligers ligt en dat ouderen gebeld worden?

Ouderen worden via de Zilverlijn op een vast afgesproken dagdeel gebeld door één van de getrainde vrijwilligers. De Luisterlijn is voor ouderen 24/7 beschikbaar. Ouderen kunnen hier op ieder gewenst tijdstip zelf contact mee leggen.
Vraag 6

Deelt u ook het punt dat juist voor ouderen die aan huis gekluisterd zijn door ouderdom of een beperking, het een keer per week gebeld worden door een vrijwilliger een sociale activiteit is?

Zoals aangegeven vraagt de aanpak van eenzaamheid een gevarieerd aanbod van interventies. Het stimuleren van meer activiteiten en contacten in de buurt en daar een netwerk opbouwen met mensen die kunnen omzien naar elkaar is belangrijk bij de aanpak van eenzaamheid. Voor ouderen die geholpen zijn door telefonisch contact blijven gelukkig diverse andere telefoondiensten beschikbaar. In veel gemeenten weten ouderen de weg te vinden naar de lokale welzijnsorganisaties waar eveneens belservice-diensten worden aangeboden. Dat varieert van beeldbellen tot belcirkels.
Vraag 7

Klopt het dat er meer dan 1.000 ouderen gebruik maken van de Zilverlijn?

De Zilverlijn bedient circa 620 ouderen.
Vraag 8

Begrijpt u dat de preventieve aanpak waar het Nationale Ouderenfonds voor kiest geen directe oplossing is juist voor de groep ouderen die gebruikt maakt van de Zilverlijn?

Zie antwoord op vraag 6.
Vraag 9

Klopt het dat u de Zilverlijn en schrijfmaatje subsidieert of heeft gesubsidieerd? Zo ja, hoe groot bedraagt de jaarlijkse subsidie?

Ik heb de Zilverlijn en Schrijfmaatje niet gesubsidieerd. Het stopzetten heeft derhalve geen consequenties met betrekking tot subsidiëring.
Vraag 10

Wat betekent het stopzetten van de Zilverlijn en schrijfmaatje voor de jaarlijkse subsidiering (vraag 7)?

Zie antwoord vraag 9.
Vraag 11

Bent u bereid in overleg te gaan met het Nationale Ouderenfonds over de ontstane situatie?

Het Ouderenfonds zet zich in tegen eenzaamheid onder ouderen en heeft zich aangesloten bij de Nationale Coalitie tegen eenzaamheid. Ik heb geregeld overleg met het Ouderenfonds en heb ook over deze beslissing gesproken. Ik blijf in gesprek over initiatieven en activiteiten die betrekking hebben op de aanpak van eenzaamheid.

15 februari 2022 - 7 maart 2022

20 dagen

Het artikel 'Osse hospice Oase voert strijd tegen lagere subsidie: ‘Als direct gevolg corona volkomen onterecht gekort''
	René Peters (CDA), Lucille Werner (CDA)
	Conny Helder (minister zonder portefeuille volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD)

Bronnen

1. AD, 12 februari 2022, «Hospice Oase voert strijd tegen lagere subsidie»

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht uit het regionale AD «Osse hospice Oase voert strijd tegen lagere subsidie»? Wat vindt u van dit bericht?1

Ja, ik heb kennisgenomen van het bericht. Ik kan me voorstellen dat het vervelend is dat het hospice De Oase in Oss minder subsidie heeft ontvangen als gevolg van de coronacrisis. Het klopt dat hospice De Oase voor 2022 meer subsidie zou hebben ontvangen als coronajaar 2020 niet was meegenomen in de berekening van het gemiddelde aantal cliënten.
Op grond van de Regeling palliatieve terminale zorg kunnen hospices subsidie ontvangen voor de kosten van de ondersteuning van mensen in de palliatief terminale fase door deskundige vrijwilligers. De subsidie vormt een tegemoetkoming in de kosten voor de coördinatie, plaatsing en scholing van de vrijwilligers en de huisvestinglasten voor bijna-thuis-huizen en high care hospices. De hoogte van de subsidie is afhankelijk van het werkelijk aantal cliënten in een periode over drie jaar, ongeacht de werkelijke kosten (zoals personeelskosten, cursussen vrijwilligers, energiekosten, etc.) en werkelijke opbrengsten vanuit andere financiering (donaties, andere regelingen, eigen bijdragen, etc.). Hospice De Oase stelt door de daling van het subsidiebedrag niet in financiële problemen te komen, maar op dit moment geen geld te kunnen sparen of apart te zetten.
Om de VPTZ-organisaties tegemoet te komen in de kosten als gevolg van coronacrisis, is eind vorig jaar aan alle instellingen aanvullend een eenmalige tegemoetkoming verstrekt voor persoonlijke beschermingsmiddelen en extra coördinatiekosten. Aan hospice De Oase is ongeveer € 6.000,– verstrekt, vrij te besteden door het hospice.
Vraag 2

Kunt u aangeven hoeveel hospices en thuiszorgorganisaties die terminale zorg thuis verlenen met vrijwilligers, in 2022 een lager subsidiebedrag krijgen als gevolg van lagere bezoekcijfers in 2020 door de coronapandemie?

Na verdeling van het beschikbare budget voor vrijwillige palliatieve terminale zorg (PTZ) hebben in 2022 111 PTZ-organisaties meer subsidie en 90 PTZ-organisaties minder subsidie toegekend gekregen, los van de eenmalige tegemoetkoming in verband met de coronacrisis. Hierbij merk ik op dat niet objectief kan worden vastgesteld hoeveel PTZ-organisaties alleen door de coronapandemie een lager subsidiebedrag hebben toegekend gekregen. Ieder jaar is er namelijk sprake van PTZ-instellingen die een hoger of een lager subsidiebedrag ontvangen dan het voorgaande jaar als gevolg van een fluctuatie in de bezettingscijfers. Voor de hoogte van de subsidie is het werkelijk aantal cliënten over een periode van 3 jaar bepalend. Voor de hoogte van de subsidie voor het jaar 2022 is gekeken naar het werkelijk aantal cliënten in de periode van 1 januari 2018 tot en met 31 december 2020, zoals medio 2021 door de PTZ-organisaties is doorgegeven.
Het totale subsidiebudget wordt verdeeld aan de hand van het totale aantal cliënten waaraan door alle PTZ-organisaties vrijwillige palliatieve terminale zorg is verleend en het aantal cliënten van de aanvragende PTZ-organisatie. Een daling van het totale aantal cliënten leidt tot een hoger normbedrag per cliënt. Zo kan een hospice met lagere bezettingscijfers in 2020 in vergelijking met de ook meetellende jaren 2019 en 2018, toch meer subsidie voor het jaar 2022 ontvangen.
Vraag 3

In hoeverre hebben de lagere subsidiebedragen in 2022 voor hospices betrekking op hospices die veel met vrijwilligers werken of op thuiszorgorganisaties die met vrijwilligers terminale zorg thuis verlenen?

Bij de verdeling van de subsidiemiddelen staat het aantal cliënten centraal en niet het aantal vrijwilligers. Zie ook het antwoord op vraag 2 over de systematiek van de regeling. Bijna-thuis-huizen en high care hospices kunnen ook vrijwilligers inzetten in de thuissituatie of in een verpleeghuis.
Het merendeel van de organisaties die thuis en in hospices vrijwillige palliatieve terminale zorg verlenen hebben vanwege de coronacrisis minder vrijwilligers in kunnen zetten. In de coronajaren waren er periodes dat er geen vrijwilligers bij mensen thuis konden worden ingezet en dat heeft zijn weerslag gehad op de hoogte van de subsidiebedragen.
Ik ben regelmatig in gesprek met Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg (VPTZ) Nederland om goed in de gaten te houden wat de mogelijke gevolgen zijn van de coronajaren 2020 en 2021 op de hoogte van de subsidie en het effect daarvan op de inzet van vrijwilligers in de palliatieve terminale zorg. Dit geldt uiteraard niet alleen voor hospices, maar ook voor organisaties die alleen vrijwilligers in de palliatieve terminale zorg in de thuissituatie aanbieden.
Vraag 4

Kunt u begrip opbrengen voor het feit dat hospices die veelal met oudere vrijwilligers werken, in 2020 tijdelijk hun deuren moesten sluiten vanwege de coronapandemie of geen vrijwilligers meer naar de thuissituatie stuurden?

Zeer zeker kan ik begrip opbrengen voor het feit dat een aantal hospices in 2020 tijdelijk hun deuren heeft moeten sluiten als gevolg van coronacrisis. Het exacte cijfer van het aantal hospices dat gesloten is geweest als direct gevolg van de coronapandemie is niet beschikbaar. VPTZ Nederland heeft tussen 16 april en 8 mei 2020 onder haar leden uitgevraagd of er hospices waren die hun deuren hebben moeten sluiten. In augustus en december 2020 is de uitvraag herhaald. Uit de resultaten van de uitvraag blijkt dat in 2020 in totaal 32 van de bij VPTZ Nederland aangesloten hospices gesloten zijn geweest. Overigens zijn er ook 52 hospices onder de VPTZ-leden die vanwege corona in 2020 niet alle kamers konden gebruiken, omdat het dan te druk werd op de gang of in de familieruimte. VPTZ Nederland heeft voor 2021 geen uitvragen gedaan over dit onderwerp, maar wel signalen ontvangen dat ook in 2021 meerdere hospices te kampen hadden met tijdelijke sluiting en/of minder bedden konden gebruiken.
Vraag 5

Is het bij u bekend hoeveel hospices gesloten zijn geweest als direct gevolg van de coronapandemie, waardoor het gemiddeld aantal bezoekers sterk is gedaald?

Zie antwoord vraag 4.
Vraag 6

Kunt u toelichten wat u met de zinsnede bedoelt….«het mag niet zo zijn dat hospices daardoor in problemen komen»?

Eerder is in de VPTZ Nederland nieuwsbrief aan de leden gecommuniceerd (in overleg met mijn ministerie) dat het niet de bedoeling is dat PTZ-organisaties vanwege de coronacrisis omvallen. Ook heeft mijn ministerie aangegeven dat het bereid is om in voorkomende schrijnende gevallen mee te denken over mogelijke oplossingsrichtingen. Daarbij dient in ogenschouw te worden genomen dat deze ernstige financiële problemen aantoonbaar veroorzaakt moeten zijn door de coronacrisis. Het gaat hierbij niet om financiële tekorten die daarvoor al bestonden of zijn ontstaan door andere oorzaken. De insteek van de Regeling is een subsidie per cliënt ongeacht, de werkelijke kosten en werkelijke opbrengsten vanuit andere financiering, waarvoor de PTZ-organisaties zelf verantwoordelijk zijn.
Vraag 7

Kunt u onderbouwen waarom er bij de subsidiebeschikkingen voor 2022 geen rekening is gehouden met de omstandigheden die door de coronapandemie zijn ontstaan, zoals lagere bezoekcijfers vanwege tijdelijke sluitingen in 2020? Waarom is er niet voor gekozen bij hospices die enige jaren functioneren een ander – meer representatief – basisjaar te nemen om de subsidie voor 2022 te berekenen?

Ondanks de coronapandemie is besloten om voor het subsidiejaar 2022 vast te houden aan de bestaande werkwijze van de subsidieregeling, waarbij wordt uitgegaan van het werkelijke aantal cliënten in de periode van 1 januari 2018 tot en met 31 december 2020. Er wordt veel waarde gehecht aan het eenvoudig houden van de subsidieregeling. Dit geeft de meeste duidelijkheid voor alle subsidieaanvragers, ook voor de startende PTZ-organisaties in bijvoorbeeld 2020. Het toepassen van maatwerk bij de ene PTZ-organisatie heeft, als gevolg van de systematiek van de regeling, direct invloed op andere PTZ-organisaties. Dat kan zowel voordelig als nadelig voor andere PTZ-organisaties uitpakken, zonder dat de desbetreffende situatie bij dat hospice daarin een rol speelt. Deze onderlinge verbondenheid in de verdeling van de subsidie maakt dat maatwerk voor een specifieke PTZ-organisatie niet uitvoerbaar is. Het geïndexeerde totale beschikbare subsidiebudget voor 2022 uit de regeling is namelijk ongewijzigd gebleven. Omdat een belangrijk deel van de organisaties in 2020 minder cliënten heeft kunnen ondersteunen, valt het normbedrag per cliënt voor het te bepalen subsidiebedrag 2022 wel hoger uit. Dat neemt niet weg dat ik ervoor zal waken dat de continuïteit van de inzet van vrijwilligers in de palliatieve terminale zorg gewaarborgd blijft. Bij de subsidie voor 2023 die uiterlijk 15 juli 2022 moet zijn aangevraagd, weegt ook coronajaar 2021 mee bij de vaststelling van de subsidiebedragen. Met de betrokken organisaties wordt bekeken hoe eventuele uitzonderlijke gevolgen van de coronacrisis het hoofd kan worden geboden.

24 januari 2022 - 17 februari 2022

24 dagen

Het bericht 'PGB-houders krijgen opeens minder uren'
	Lucille Werner (CDA)
	Maarten van Ooijen (staatssecretaris volksgezondheid, welzijn en sport) (CU)

Bronnen

1. Trouw, 14 januari 2022, «Plotseling krijgen pgb-houders minder vergoed. «Het scheelt 600 euro per maand»» (Plotseling krijgen pgb-houders minder vergoed. «Het scheelt 600 euro per maand» | Trouw)

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Plotseling krijgen pgb-houders minder vergoed. «Het scheelt 600 euro per maand»»?1

Ja.
Vraag 2

Herkent u de conclusies die Per Saldo trekt? Zo ja, wat is uw reactie hierop? Zo nee, waarom niet?

In het artikel stelt Per Saldo dat sinds 2019 zorgverzekeraars steeds vaker het oordeel van de wijk-/kinderverpleegkundige naast zich neerleggen. Zorgverzekeraars besluiten volgens Per Saldo eenzijdig – al dan niet na inschakeling van een extern bureau om de indicatie te toetsen – tot verlaging of weigering van het aangevraagde Zvw-Pgb.
De conclusie dat zorgverzekeraars het oordeel van de wijk-/kinderverpleegkundige steeds vaker naast zich neer leggen kan ik niet objectief verifiëren, omdat dit geen informatie is die als zodanig wordt geregistreerd. Bovendien ligt de rolverdeling tussen de wijk-/kinderverpleegkundigen en zorgverzekeraars genuanceerd en zijn de aanleidingen en uitkomsten van klachten en/of geschillen divers. In de onderstaande beantwoording op uw vragen zal ik hierover meer toelichten.
Het is van belang in dit verband te constateren dat de wetgever grenzen heeft gesteld aan de aanspraak op verpleging en verzorging. Zo moet het gaan om «zorg zoals verpleegkundigen die plegen te bieden», om «een behoefte aan geneeskundige zorg of een hoog risico daarop», en dient betrokkene op de desbetreffende zorg te zijn aangewezen. Zowel de verpleegkundigen als de zorgverzekeraars hebben hierin belangrijke taken: de verpleegkundige stelt de indicatie volgens het normenkader en de zorgverzekeraar beoordeelt of deze indicatiestelling voldoet aan het normenkader. De indicatie door de wijkverpleegkundige is hierin leidend. Afwijking door de zorgverzekeraar is slechts dan mogelijk indien de indicatiestelling onvoldoende dan wel niet navolgbaar is.
De Geschillencommissie Zorgverzekeringen van de Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen (SKGZ) heeft aanvankelijk geoordeeld dat een zorgverzekeraar in geval een indicatie onvoldoende navolgbaar was in overleg zou moeten treden met de indicerend wijkverpleegkundige. Was de gestelde indicatie daarentegen nietnavolgbaar, dan mocht de aanvraag direct door de zorgverzekeraar worden afgewezen. De SKGZ heeft recent dit standpunt verlaten door het standpunt in te nemen dat óók bij een niet navolgbare indicatiestelling de zorgverzekeraar eerst met de indicerend wijkverpleegkundige moet overleggen. Door het innemen van dit standpunt verwacht ik dat het aantal gevallen waarbij een zorgverzekeraar zonderoverleg met de indicerend wijkverpleegkundige een indicatie (gedeeltelijk) afwijst verder zal afnemen. Vanzelfsprekend betekent dit niet dat elke gestelde indicatie door een wijkverpleegkundige zonder meer wordt toegewezen door de zorgverzekeraar.
De indicatiestelling moet navolgbaar zijn. Het blijft de belangrijke taak voor de wijkverpleegkundige om voor een navolgbare indicatiestelling te zorgen en de taak van de zorgverzekeraar om deze op een juiste wijze te beoordelen.
Vraag 3

Wat vindt u van de stijging van het aantal klachten die bij Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen (SKGZ) zijn binnengekomen tot met november 2021, in vergelijking met eerdere jaren als 2017 en 2018?

Navraag bij de SKGZ leert dat vooralsnog het aantal nieuwe klachten over het Zvw-pgb in 2021 iets lager lijkt uit te komen dan in 2020. Het SKGZ heeft mij geïnformeerd over 206 nieuwe klachten tot en met november in 2021. Onderstaand vindt u een overzicht in vergelijking tot andere jaren2:
Jaartal
2016
2017
2018
2019
2020
2021
Aantal nieuwe klachten Zvw-pgb
336
110
113
145
269
206
Verandering t.o.v. voorgaand jaar in %
– 67%
+ 3%
+ 28%
+ 86%
(– 23%)1
dit betreft een percentage op basis van de gegevens tot en met november 2021 en is dus niet definitief.
Ten opzichte van 2020 lijkt er vooralsnog dus geen sprake te zijn van een stijging. In 2020 was er echter wel een stijging van het aantal klachten ten opzichte van de jaren daarvoor. In reactie daarop ben ik met de SKGZ in gesprek gegaan om meer beeld te krijgen van de aanleiding van deze klachten. Ook in het jaarverslag van 2020 geeft de SKGZ een toelichting bij deze stijging3. De klachten spelen rondom een drietal punten in de beoordeling van de zorgverzekeraar over de indicatie: 1) het betreft volgens de zorgverzekeraar zorg onder een andere wet, 2) de «geneeskundige context» ontbreekt volgens zorgverzekeraar, 3) de zorgverzekeraar meent (in tegenstelling tot de verpleegkundige) dat een pgb niet doelmatig is omdat een hulpmiddel ingezet kan worden om in de zorgvraag te voorzien. De SKGZ heeft zich vervolgens meerdere keren over deze situaties gebogen en volgens hen is in een groot aantal gevallen het proces van indiceren niet verlopen volgens de normen van de beroepsgroep V&VN. In die situaties vind ik het goed dat de zorgverzekeraars daarop meekijken. Afgelopen jaar heb ik óók uitspraken van de SKGZ voorbij zien komen waarin de SKGZ het verzoek van de indiener heeft toegewezen, omdat zij van oordeel waren dat de betreffende zorgverzekeraar het proces onzorgvuldig had doorlopen. Kortom er zijn diverse redenen van klachten en diverse uitkomsten op geschillen. Hierover kan ik geen eenduidige conclusie trekken. Het sterkt mij daarentegen wel in de opvatting dat deze genuanceerde rolverdeling van groot belang is. De verpleegkundige stelt in samenspraak met de verzekerde de indicatie volgens het normenkader en de zorgverzekeraar beoordeelt of deze indicatiestelling voldoet aan het normenkader. De SKGZ biedt vervolgens een uitweg voor verzekerden als zij het niet eens zijn met de beoordeling van hun zorgverzekeraar. Met de SKGZ ben en blijf ik in gesprek over (het aantal en de toedracht van) klachten rondom het Zvw-pgb, Deze informatie breng ik in bij de gesprekken met partijen over de bestuurlijke afspraken Zvw-pgb.
Vraag 4

Bent u bereid te onderzoeken waardoor het aantal klachten zo gestegen is?

Zoals uit het antwoord op vraag 3 naar voren komt, is het aantal nieuwe klachten in 2021 niet gestegen. Een onderzoek lijkt daarom op dit moment niet aangewezen. Bovendien heeft het SKGZ in voorgaande jaarverslagen altijd een heldere toelichting gegeven op hun cijfers. Afgelopen jaar heb ik het SKGZ ook gesproken over hun jaarverslag. Zodra het jaarverslag van 2021 er is zal ik deze ook nu weer zorgvuldig bekijken en hierover in gesprek gaan met het SKGZ.
Vraag 5

Bent u bereid te onderzoeken hoeveel zorgverzekeraars een eigen onderzoeksbureau of een eigen verpleegkundige inschakelen voor een second opinion?

Nee. Zoals hiervoor is toegelicht, heeft de zorgverzekeraar de taak om een indicatie te beoordelen. Zoals ik u ook heb toegelicht in de beantwoording van de vragen van uw Kamer op 13 december4 en in mijn brief aan uw Kamer5 naar aanleiding van een vraag van lid Bergkamp (D66) is een zorgverzekeraar bevoegd om voor de beoordeling een beroep te doen op een adviserend verpleegkundige of een extern bureau, mits zorgverzekeraars zich hierbij houden aan de privacy wetgeving.
Vraag 6

Deelt u de mening van SKGZ dat de indicatiestelling afhangt van de kwaliteit van het werk van de wijkverpleegkundigen, omdat zij zorg verlenen die niet onder de Zorgverzekeringswet (Zvw) valt of omdat zij hun oordeel onvoldoende onderbouwen? Zo ja, waarom wel? Zo nee, waarom niet?

Als ik uw vraag goed begrijp vraagt u of ik van mening ben dat het de verantwoordelijkheid is van de indicerend verpleegkundige om een kwalitatief goede indicatie te stellen. In dat geval is mijn antwoord ja. Het is de verantwoordelijkheid van de indicerend verpleegkundige om deze indicatie te stellen volgens het Normenkader6.
Vraag 7

Is er een scholingsaanbod voor wijkverpleegkundigen die indicaties stellen?

De beroepsgroep heeft in haar Normenkader7 opgenomen dat indiceren en organiseren van zorg wordt gedaan door een bachelor of master opgeleide verpleegkundige. Een dergelijke opleiding volstaat dus voor het mogen indiceren. Gezien het grote belang van een goede indicatiestelling, hebben partijen in het Hoofdlijnenakkoord wijkverpleging wel afgesproken te werken aan kennisvergroting ten aanzien van indicatiestelling. Dit heeft concreet geleid tot o.a. een digitaal congres indicatiestelling in 2021, de (verdere) uitrol van intercollegiale toetsing en de ontwikkeling van het assessment vakbekwaam indiceren. Met de Subsidieregeling Ondersteuning Wijkverpleging maken we mogelijk dat dergelijke activiteiten in het kader van deskundigheidsbevordering ook (deels) vergoed kunnen worden. Verder heeft de beroepsgroep van kinderverpleegkundigen een specifieke training en toolbox ontwikkeld voor het indiceren en organiseren van kinderverpleegkundige zorg.
Vraag 8

Wat vindt u ervan dat branchevereniging Zorgverzekeraars Nederland stelt dat verzekeraars «in de meeste gevallen» in gesprek zijn gegaan met de wijkverpleegkundigen als ze het niet eens waren met de indicering en wat vindt u ervan dat het Zorginstituut Nederland vervolgens stelt dat er inlichtingen moeten worden gevraagd aan de wijkverpleegkundigen?

Het Zorginstituut Nederland stelt dat het wenselijk is dat er overleg plaatsvindt tussen de indicerend verpleegkundige en de zorgverzekeraar als de geïndiceerde zorg onvoldoende is onderbouwd. Het verwijst hierbij naar de «Toetsingscriteria herbeoordeling indicaties» die zijn opgesteld tussen ZN en V&VN.
Zoals uit het antwoord op vraag 2 en 3 naar voren komt, is overleg met de indicerend wijkverpleegkundige altijd het uitgangspunt. Ik ga er dan ook vanuit dat zorgverzekeraars hun uitvoeringspraktijk dienovereenkomstig zullen aanpassen (voor zover zij dit nog niet deden). Tegelijkertijd ga ik er ook vanuit dat verpleegkundigen en de verpleegkundige beroepsgroep zich optimaal inspannen om indicaties van goede kwaliteit te leveren, zodat de zorgverzekeraar zich ook in zo min mogelijk gevallen genoodzaakt voelt om contact op te nemen voor verduidelijking van de indicatie.
Vraag 9

Vindt u dat er een verschil bestaat tussen inlichtingen vragen bij de wijkverpleegkundigen en «in gesprek zijn gegaan»?

Zoals hiervoor is toegelicht ga ik ervan uit dat zorgverzekeraars hun uitvoeringspraktijk – waar nodig – zullen aanpassen. Van een door de vragensteller geïmpliceerde tegenstelling zal dan geen sprake (meer) zijn.
Van belang is dan ook dat de verpleegkundige op redelijke termijn beschikbaar en bereid is om eventuele vragen van de zorgverzekeraar te beantwoorden als de indicatiestelling niet navolgbaar is.
Vraag 10

In hoeverre is onderzocht of wijkverpleegkundigen, die voor budgethouders indiceren, ervaren dat ze onafhankelijk kunnen indiceren? Zou u dit willen onderzoeken?

In 2020 heeft het Nivel een peiling8 gedaan onder het landelijk Nivel panel Verpleging en Verzorging, waarbij ook is gevraagd naar de mate van vrijheid die verpleegkundigen ervaren bij het indiceren (ongeacht de leveringsvorm). Uit deze peiling kwam naar voren dat vrijwel alle verpleegkundigen aangeven zich in hoge mate of volledig vrij te voelen om die zorg te indiceren die zij nodig achten.
Op verzoek van het Zorginstituut Nederland heeft het Nivel dit onderzoek recent herhaald (met aanvullende en verdiepende vragen) en binnenkort worden de uitkomsten hiervan verwacht. Ik zal deze uitkomsten uiteraard bespreken met betrokken veldpartijen. De (kwaliteit van de) indicatiestelling is een onderwerp dat ook terugkomt in de overleggen rondom de bestuurlijke afspraken. Dit onderwerp komt daarbij ook aan bod.
Vraag 11

Is bekend hoeveel «originele» indicatiestellingen door zorgverzekeraars naast zich neer zijn gelegd?

Ik heb navraag gedaan bij Zorgverzekeraars Nederland en voor beide gegevens in uw vragen geldt dat dit geen «standaard» registraties zijn voor alle zorgverzekeraars die zij «automatisch» kunnen genereren. Zorgverzekeraars kunnen allen op een eigen manier hun uitvoeringsprocessen inrichten. Door de verschillen in processen en registraties is het onduidelijk of deze gegevens (nog) beschikbaar zijn en of deze dan zodanig geregistreerd zijn dat dit een eenduidig beeld zou kunnen geven. Het achterhalen van deze informatie vraagt om een zeer tijdrovende en mogelijk handmatige exercitie bij alle individuele zorgverzekeraars.
Vraag 12

Hoeveel budgethouders hadden een indicatiestelling die vijf jaar geldig was en zijn nu opnieuw beoordeeld?

Zie antwoord vraag 11.

21 januari 2022 - 1 februari 2022

11 dagen

Het toezicht van de gemeenten op de zorg
	Ockje Tellegen (VVD), Lucille Werner (CDA), Daan de Neef (VVD), René Peters (CDA)
	Maarten van Ooijen (staatssecretaris volksgezondheid, welzijn en sport) (CU)

Bronnen

1. Follow the Money en Brabants Dagblad, 20 januari 2022, «Toezicht op gemeentelijke zorg: heel wat tragische incidenten maar door schade en schande langzaam wijzer»

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht dat het gemeentelijk toezicht faalt en kwetsbaren de klos zijn, en waarin deskundigen op basis van onderzoek concluderen dat het gemeentelijk toezicht op de zorg ver onder de maat is?1

Ja, hiervan heb ik kennis genomen.
Vraag 2

Herkent u de conclusies die uit dit onderzoek naar voren komen? Zo ja, wat is uw reactie hierop? Zo nee, waarom niet?

Het artikel in Follow the Money is kritisch over de vormgeving en uitvoering van het toezicht op de uitvoering van de Wmo2015. De beschreven situaties zijn zorgwekkend. De conclusies zijn voor een gedeelte herkenbaar. Hieronder ga ik daar nader op in.
Gemeenten hebben van de wetgever een grote beleidsruimte gekregen om uitvoering te geven aan de Wmo2015. Dit geldt ook voor de inrichting van het kwaliteits- en rechtmatigheidstoezicht op de uitvoering van de Wmo2015. Gemeenten hebben daar in de afgelopen jaren zelf invulling aan gegeven en de kwaliteit en intensiviteit van het toezicht kan verschillen. Alle gemeenten hebben een toezichthouder aangesteld die voldoet aan de eisen die zijn gesteld in de wet en daarmee voldoen gemeenten in die zin aan de gestelde wettelijke kaders.
Tegelijkertijd herken ik de signalen over het functioneren van het Wmo-toezicht. Deze signalen zijn ook bevestigd in de jaarlijkse rapportages van de IGJ. Daarom heeft mijn ambtsvoorganger besloten een onderzoek in te stellen naar het functioneren van het Wmo-toezicht2 en uw Kamer op 10 december 20213 geïnformeerd over het onderzoek «toekomstsscenario’s Wmo-toezicht».
Uit het onderzoek blijkt dat de inrichting, organisatie en beschikbare capaciteit van het toezicht zeer divers is en dat het niet helder is in welke mate toezicht wordt gehouden op de kwaliteit van de geleverde maatschappelijke ondersteuning. Daarom biedt het onderzoek een aantal toekomstscenario’s en aanbevelingen voor de inrichting van het Wmo-toezicht. Ik ga – samen met de VNG, GGD GHOR Nederland, de IGJ en Toezicht Sociaal Domein (hierna: TSD) – opvolging geven aan de aanbevelingen en informeer uw Kamer voor 1 juni 2022 over het vervolg.
Vraag 3

Kunt u bij benadering aangeven hoeveel fte’s gemeenten hebben vrijgemaakt voor toezicht en handhaving op de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)-en jeugdzorgtaken?

Op landelijk niveau zijn geen hier geen gegevens over beschikbaar.
Vraag 4

Hoe staan deze inspecteurs in contact met landelijke inspectiediensten zoals de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ)?

In iedere zorgwet gelden regimes voor het toezicht op kwaliteit en rechtmatigheid. Daarom hebben de rijksinspecties en de Wmo-toezichthouders in 2016 afspraken gemaakt over de samenwerking en deze vastgelegd in een afsprakenkader en draaiboek4. Deze afspraken hebben onder meer als doel om versnippering of verkokering in het houden van toezicht tegen te gaan. Het gaat bijvoorbeeld om afspraken in welke situaties de IGJ en de Wmo-toezichthouder met elkaar samenwerken en/of wanneer gegevens met elkaar moeten worden uitgewisseld. Dit gebeurt bijvoorbeeld als zorgaanbieders onder verschillende wettelijke regimes vallen zoals bij beschermd of begeleid wonen. In dit kader hebben Wmo-toezichthouders en inspecteurs van de IGJ onlangs samengewerkt en gezamenlijke inspectiebezoeken afgelegd. Over de uitkomsten van dit traject is uw Kamer geïnformeerd op 8 juli 20215.
Vraag 5

Hoe gaan de landelijke inspectie- en toezichtdiensten om met meldingen vanuit lokale overheden en burgers?

Als de IGJ een melding ontvangt van een lokale overheid of burger dan wordt deze melding beoordeeld. Afhankelijk van de uitkomst van deze beoordeling wordt de melding betrokken bij het toezicht. Het kan zijn dat de beoordeling ertoe leidt dat het onderzoek in samenwerking gebeurt met de Wmo toezichthouder. Bijvoorbeeld als de zorg of hulp wordt verleend op basis van de Wmo2015 in samenloop met andere zorgwetten waar de IGJ op toeziet. Wanneer de IGJ niet bevoegd is om de melding af te doen, dan stuurt zij die melding op grond van de Awb door naar het orgaan dat wel bevoegd is om de melding te ontvangen, bijvoorbeeld de gemeente. Er zijn op landelijk niveau geen gegevens beschikbaar van de meldingen sinds 2015.
Vraag 6

Welke protocollen bestaan hieromtrent? Hoe vaak is er sinds 2015 melding gemaakt van misstanden en/of fraude? Wat is met deze meldingen gedaan?

Zie antwoord vraag 5.
Vraag 7

Hoe kunnen lokale inspecties zaken doorgeven aan de IGJ? Is hier een protocol voor? Zo ja, hoe is of wordt deze gecommuniceerd richting gemeenten?

Zie antwoord vraag 4.
Vraag 8

Hoe wordt toegezien op het (bij)scholingsniveau van het personeel? In het verlengde daarvan, hoe oordeelt u over de veiligheid van de patiënten en het personeel indien er, zoals in het artikel wordt gesteld, sprake is van ongekwalificeerd personeel binnen zorginstellingen? Welke maatregelen worden genomen om dit tegen te gaan?

VNG en GGD GHOR Nederland hebben in de afgelopen jaren een programma ontwikkeld om Wmo-toezichthouders te trainen. Deze toezichthouders hebben de mogelijkheid om deel te nemen aan trainingen en intervisiebijeenkomsten, hebben de beschikking lesmateriaal en e-learnings en kunnen deelnemen aan zogenaamde leerkringen. Op deze manier wordt het kennisniveau van de toezichthouders op peil gehouden.
Aan zorgverleners die ondersteuning leveren op basis van de Wmo2015 worden, op grond van de vigerende wet- en regelgeving, geen opleidingseisen gesteld. Het is de verantwoordelijkheid van gemeenten om dit te regelen bij de contractering van zorgaanbieders. Dit doen zij bijvoorbeeld door eisen op te nemen over de verantwoorde inzet van voldoende gekwalificeerd personeel. Bij signalen van ondermaatse zorg worden door de toezichthouder onderzoeken uitgevoerd naar de handelwijze van de zorgaanbieder. Als daaruit blijkt dat verbetermaatregelen nodig zijn worden deze opgelegd. Het soort maatregel hangt daarbij af van de ernst van de situatie, dus bij gevaarlijke situaties wordt eerder opgetreden om die te beëindigen. Wmo-toezichthouders zoeken hier naar garanderen van veilige en effectieve ondersteuning enerzijds en proportionele inzet van maatregelen anderzijds.
Vraag 9

Hoe gaat u versnipperd toezicht tegen als sprake is van meerdere zorgvormen onder één dak, dus bijvoorbeeld Wmo- en jeugdzorg?

Zie antwoord vraag 4.
Vraag 10

De Wet kwaliteit, klachten en geschillen in de zorg (Wkkgz) schrijft voor dat zorgaanbieders voor voldoende en gekwalificeerd personeel moeten zorgen; wat verstaat u onder gekwalificeerd personeel en waar staan die kwalificaties opgesomd?

De Wkkgz geldt niet voor zorg en ondersteuning die wordt geleverd onder de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo2015). Het zijn de gemeenten die de kwaliteitseisen stellen aan de zorg die wordt verleend op grond van deze wet. Wel is de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG) van toepassing. Het uitgangspunt van de Wet BIG is dat iedereen in beginsel handelingen binnen de individuele gezondheidszorg mag verrichten. Dat is alleen anders voor de zogenoemde voorbehouden handelingen, zoals bijvoorbeeld katheteriseren. Alleen bepaalde beroepsgroepen, zoals artsen en verpleegkundigen, mogen deze handelingen (functioneel) zelfstandig uitvoeren. Een zorgverlener mag alleen voorbehouden handelingen uitvoeren als die bekwaam is. Een zorgverlener is bekwaam als diegene:
Zorgverleners krijgen deze kennis en vaardigheid door bijvoorbeeld een wettelijk erkende opleiding te volgen.
Vraag 11

Zorgaanbieders zijn in eerste instantie verantwoordelijk voor de veiligheid van zowel patiënten als personeel, hoe houdt u hier toezicht op? Hoe is het toezicht op beschermd wonen geregeld als er sprake is van misstanden? Waar worden die gemeld en hoe worden die in behandeling genomen, zeker ook bij gemeenten die (nog) geen duidelijke toezichthouders hierop hebben ingesteld?

Gemeenten hebben op grond van artikel 6.1 en artikel 6.2 van de Wmo2015 de wettelijke taak om toezicht te houden uitvoering van het lokale beleid. Zij hebben hier een toezichthouder voor aangesteld of met de regionale GGD afspraken gemaakt over de uitvoering van deze taak. Zorgaanbieders, cliënten en/of andere betrokkenen kunnen klachten of signalen melden bij de lokale of regionale toezichthouder Indien zich misstanden voordoen hebben alle gemeenten calamiteitentoezicht ingericht. Zoals aangegeven hebben alle gemeenten een toezichthouder aangesteld. Dit blijkt uit de jaarlijkse rapportages van de IGJ. De jaarrapportage over het jaar 2020 is op 10 december 2021 aangeboden aan uw Kamer6.
Vraag 12

Hoe zijn de gemeenten toegerust op toezicht en sturing? Hoe wordt de lijn tussen verbeteren en sluiting bepaald?

Op grond van de Wmo2015 zijn gemeenten zelf verantwoordelijk om richtlijnen op te stellen/een protocol in te richten in welke gevallen verbetering van toepassing is en in welke gevallen sluiting. Om deze weging te kunnen maken en het Wmo-toezicht te verbeteren heeft mijn ambtsvoorganger, mede op verzoek van uw Kamer, de professionaliseringagenda opgesteld en uitgevoerd met als doel de kwaliteit van het Wmo-toezicht te verbeteren. Hierbij is ingezet op het verbeteren van de kennis bij het uitvoeren van het toezicht, de samenwerking tussen Wmo-toezichthouders en het organiseren van intervisie om casuïstiek te kunnen bespreken. Daarnaast heeft de VNG een ondersteuningsprogramma ingericht om het rechtmatigheidstoezicht verdergaand te verbeteren.
Vraag 13

Hoe worden de gemeenten bij hun controlerende en toezichthoudende taken met betrekking tot zorgkwaliteit, -misstanden en -fraude ondersteund?

Zie antwoord vraag 12.
Vraag 14

Uit een onderzoek van RTL Nieuws van 29 oktober 2021 bleek dat er ruim 560 dubieuze zorgaanbieders zijn waar een groot risico is op witwassen, fraude en andere vormen van criminaliteit, welke maatregelen neemt u of gaat u nog nemen om dit risico tegen te gaan?

De VNG heeft naar aanleiding van het RTL Nieuws bericht het onderzoek en de genoemde indicatoren onder de aandacht van de gemeenten gebracht. De VNG beziet momenteel hoe gemeenten betere stuurinformatie kunnen krijgen over mogelijke ondermijnende criminaliteit. Uw Kamer is hierover geïnformeerd door mijn ambtsvoorganger7.
Vraag 15

Vindt er op dit moment structureel overleg en/of afstemming plaats tussen verschillende gemeenten over het uitvoeren van hun toezichthoudende rol?

Ja, er is de mogelijkheid om deel te nemen aan landelijke overleggen. Onder regie van GGD GHOR Nederland komt het grootste deel van de Wmo-toezichthouders vier keer per jaar bij elkaar. Zij bespreken tijdens deze bijeenkomsten relevante beleidsontwikkelingen, ontwikkelingen op het terrein van toezicht in de zorg/toezicht in het sociaal domein en casuïstiek. Daarnaast zijn goede voorbeelden bekend van het gemeentelijke toezicht. Het is de kerntaak van de VNG om deze goede praktijken te delen en gemeenten te ondersteunen. Daarnaast vraagt de VNG intensief aandacht voor verbetering van de uitvoeringspraktijk. Waar nodig ben ik bereid om deze kennisdeling te intensiveren.
Vraag 16

Kent u gemeenten waarbij het toezicht op de zorg goed is geregeld en die als voorbeeld kunnen dienen voor andere gemeenten? Bent u bereid om gemeenten te stimuleren om van elkaar te leren waar het gaat om toezicht en handhaving op zorgfraude?

Zie antwoord vraag 15.
Vraag 17

Welke maatregelen gaat u nemen om beter zicht en grip te krijgen op zowel zorgfraude als -misstanden?

De aanpak van fraude en fouten in de zorg vraagt onverminderd om aandacht van alle betrokken partijen en mijn ministerie. Er zijn ook al veel goede stappen gezet met de eerdere programma’s. Die moeten hun beslag krijgen in de praktijk. Verder gaat het in deze fase van de aanpak om het versterken van de uitvoeringspraktijk, zoals het ondersteunen van gemeenten bij succesvolle regionale interventie-aanpakken. Een belangrijk knelpunt is, zoals uw Kamer bekend, dat een frauderende zorgaanbieder in gemeente A wiens contract beëindigd wordt, zijn praktijken kan voortzetten in gemeente B zonder dat deze gemeenten daarvan op de hoogte zijn. Om dit knelpunt in de gegevensdeling op te lossen ligt het Wetsvoorstel bevorderen samenwerking en rechtmatige zorg (Wbsrz) in uw Kamer voor.
De Minister voor Langdurige Zorg en Sport werkt samen met betrokken partijen aan maatregelen ter invulling van de afspraak uit het coalitieakkoord om niet-integere zorgbestuurders en zorgondernemers aan te pakken. Zij zal uw Kamer voor de zomer hierover informeren.
Vraag 18

Kunt u deze vragen beantwoorden voor het commissiedebat in de Kamer over zorgfraude op 3 februari 2022?

Ja.

19 januari 2022 - 24 februari 2022

36 dagen

Het bericht 'Mantelzorgers en professionals moeten het samen zien te rooien, ‘maar overheid moet dan ook iets bieden’
	Lucille Werner (CDA)
	Conny Helder (minister zonder portefeuille volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD), Maarten van Ooijen (staatssecretaris volksgezondheid, welzijn en sport) (CU)

Bronnen

1. Trouw, 18 januari 2022, «Mantelzorgers en professionals moeten het sa…

Vraag 1

Kent u het bericht «Mantelzorgers en professionals moeten het samen zien te rooien, «maar overheid moet dan ook iets bieden»»?1

Ja
Vraag 2

Wat vindt u ervan dat het Maastricht Universitair medisch Centrum+, het MUMC+, een «mantelzorgacademie» heeft? Vindt u dit een goede ontwikkeling? Zo ja, waarom wel? Zo nee, waarom niet?

Als eerste ga ik in op wat het Maastricht Universitair medisch centrum aangeeft wat de Academie is en waarom zij dit zijn begonnen. Daarna geef ik aan hoe ik aankijk tegen dit initiatief.
De Academie voor patiënt en mantelzorger (in spreektaal de «Mantelzorgacademie», hierna de Academie)) geeft aan te willen bijdragen aan dat mensen in hun thuissituatie zorg kunnen ontvangen die nodig is om zo lang mogelijk zelfstandig, veilig en «gezond» te kunnen blijven wonen. En vooral zelf de regie houden en niet afhankelijk zijn van de beschikbaarheid van formele zorg. Naast zorgprofessionals, spelen met name patiënten en ook hun mantelzorgers een rol bij het langer thuis wonen van hun naasten door het bieden van hulp en ondersteuning. Al in de spreekkamer of tijdens klinische opname wordt samen met de patiënt gekeken naar het zoveel mogelijk behouden van de eigen regie vanuit de context en persoonlijke situatie van de patiënt. De focus bij de Academie ligt dan ook vooral op het trainen van de patiënt en is altijd op vrijwillige basis. Op dit moment wordt ongeveer 85% van de trainingen gegeven aan patiënten en 15% aan mantelzorgers. Als de patiënt de handeling niet zelf kan uitvoeren, maar bijvoorbeeld wel een partner, dan wordt deze betrokken in de af te wegen context en vervolgens getraind. De genoemde Academie voor patiënt en mantelzorger biedt de mogelijkheid om eenvoudige zorghandelingen aan te leren door het geven van informatie, adviezen, scholingen en ondersteuning bij vragen. Ook geeft de academie handreikingen voor het aanleren van praktische vaardigheden die belangrijk zijn voor deze zorgtaken.
Ik vind dat dit initiatief past bij het beleidsdoel om mensen zo lang als mogelijk in de eigen vertrouwde omgeving te laten wonen en vooral de eigen regie te behouden. Voor alle doelgroepen die ondersteuning en zorg nodig hebben geldt dat thuis blijven wonen vaak de voorkeur heeft, omdat zij hier een hoge kwaliteit van leven ervaren. In een vertrouwde en prettige omgeving met sociale contacten en controle over eigen leven. Wat de Academie aanbiedt is een manier om dit te faciliteren. Belangrijke aspecten daarbij vind ik dat het op vrijwillige basis is en dat het om eenvoudige zorghandelingen gaat.
Vraag 3

Waarom is het academisch ziekenhuis in Maastricht met de mantelzorgacademie begonnen?

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 4

Klopt het dat op het lesprogramma medische verrichtingen staan zoals antibiotica toedienen via een infuus, wondverzorging en katheterzakken wisselen?

Volgens de Academie gaat het in de basis om eenvoudige handelingen als ogen druppelen en steunkousen aantrekken of het leren werken met een e-health applicatie. Ook wondverzorging en katheterzakken wisselen zijn relatief eenvoudige handelingen die sommige patiënten met de juiste training en begeleiding en in de juiste context (motivatie, informed consent) zelf uit kunnen voeren, eventueel met ondersteuning van de thuiszorgorganisatie.
Antibiotica toedienen via een infuus is een complexere handeling. Momenteel wordt er door de Academie nog aan gewerkt om de protocollen hiervoor te beschrijven (samen met thuiszorgorganisatie Envida) m.b.t. kwaliteit en veiligheid. Vanuit verschillende disciplines wordt, mede op basis van wetenschappelijke literatuur, uitvoerig gekeken naar welke competenties een patiënt en/of mantelzorger moet bezitten om een dergelijke handeling uit te voeren. Pas als die protocollering rond is start een pilot met relatief jonge patiënten die zonder deze training enkele maanden in het ziekenhuis zouden moeten verblijven met de bijbehorende impact op hun kwaliteit van leven. De Academie benadrukt dat ook hier weer geldt dat het altijd maatwerk is, op verzoek van de patiënt, op basis van vrijwilligheid en altijd onder toezicht. Ter verdere verheldering: het gaan niet om het aanleggen van het infuus (dat wordt door een zorgprofessional gedaan), maar het toevoegen van antibiotica aan het infuus.
Vraag 5

Wat vindt u van de stellingname, dat door dit soort opleidingen de formele zorg bepaalt wat de informele zorg moet gaan doen?

Zoals in mijn antwoord op vraag 2 en 3 aangegeven, dient het vertrekpunt te zijn dat het aanleren van eenvoudige zorghandelingen aan patiënten en hun mantelzorgers op hun verzoek en op vrijwillige basis gebeurt. Dit doet niets af aan de beschikbaarheid en verantwoordelijkheid van de formele zorg en ondersteuning.
Vraag 6

Is bekend of wordt er onderzocht in hoeverre mantelzorgers druk ervaren om bepaalde handelingen te leren en uit te voeren omdat anders moeder, vader, broer, zus, kind langer in het ziekenhuis blijft liggen?

Het leveren van goede zorg aan een patiënt binnen en buiten het ziekenhuis staat voorop. Bij de overweging of een patiënt ontslagen kan worden uit het ziekenhuis wordt meegenomen welke formele en informele zorg thuis geboden kan worden.
Er wordt momenteel onderzoek gedaan naar de verschillende activiteiten van de Academie door een promovendus. Er wordt momenteel niet specifiek gekeken naar de ervaren druk van de mantelzorg, omdat de focus ligt op de patiënt. Op dit moment wordt ongeveer 85% van de trainingen gegeven aan patiënten en 15% aan mantelzorgers. Alle patiënten die worden getraind krijgen tevens een vragenlijst ter evaluatie. Er wordt bijvoorbeeld gevraagd hoe belangrijk de eigen regie voor hen is op een schaal van één tot tien. Ook worden er vragen gesteld over hoe veilig ze zich voelen om een bepaalde handeling na een training bij zichzelf uit te voeren.
Vraag 7

In hoeverre wordt er rekening gehouden met draagkracht en draaglast van mantelzorgers? Is er sprake van maatwerk?

De Academie geeft aan dat er altijd rekening gehouden wordt met draagkracht en draaglast van mantelzorgers en dat het dus altijd maatwerk is. Het verwijzen naar een training bij de Academie voor patiënt en mantelzorger begint vanuit de spreekkamer. De arts oordeelt op basis van de context en de wens van de patiënt om autonomie te behouden of een training aan de orde kan zijn. Vanuit deze informed consent vindt doorverwijzing plaats naar de Academie. Tijdens het trainen van de vaardigheid of het leren gebruiken van een e-health-applicatie vindt dan een tweede moment van afwegen plaats, waarbij wordt gekeken of de patiënt, eventueel samen met zijn mantelzorger, in staat is de handeling veilig en goed uit te voeren.
Hierbij geeft de Academie aan dat het daarbij niet alleen gaat om oudere patiënten die nu al (deels) afhankelijk zijn van een zoon, dochter of partner in de rol mantelzorger, maar juist ook om vitale (jonge) patiënten die midden in het leven staan en graag de regie in eigen handen houden en zelf willen bepalen hoe ze hun leven invullen. Ze willen niet afhankelijk zijn van derden, anders dan hun partner.
Vraag 8

Deelt u het uitgangspunt dat het verrichten van medische handelingen door mantelzorgers altijd onder juridische verantwoordelijkheid van een professionele zorgverlener moet gebeuren?

Als iemand beroepsmatig handelt geldt op grond van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG) dat de in de wet opgenomen voorbehouden handelingen alleen mogen worden uitgevoerd door personen die volgens de wet bevoegd zijn. Zelfstandig bevoegde zorgverleners mogen, als zij daartoe bekwaam zijn, zelfstandig de bij het beroep horende voorbehouden handelingen uitvoeren. Niet-zelfstandig bevoegde zorgverleners mogen als zij daartoe bekwaam zijn alleen in opdracht van een zelfstandig bevoegde zorgverlener een voorbehouden handeling uitvoeren.
Als iemand niet beroepsmatig voorbehouden handelingen uitvoert dan is de Wet BIG niet op hem van toepassing. Dat is bijvoorbeeld het geval als een patiënt bij zichzelf, een ouder bij zijn kind of een mantelzorger bij een ander, een voorbehouden handeling uitvoert, zoals het inspuiten van insuline of het inbrengen van een sonde. Ook in al deze gevallen is het belangrijk dat degene die de handeling uitvoert, over voldoende kennis en vaardigheid beschikt om de voorbehouden handeling uit te voeren. Bij mantelzorg gaat het om zorgverlening die rechtstreeks voortvloeit uit een tussen personen bestaande sociale relatie en die niet wordt verleend in het kader van een hulpverlenend beroep. Een mantelzorger handelt aldus niet beroepsmatig.
Vraag 9

Kunt u aangeven hoe dit bij het academisch ziekenhuis in Maastricht geregeld is?

Zoals onder vraag 7 reeds aangegeven begint het volgens de Academie in de spreekkamer. De arts bespreekt de mogelijkheid om zelf handelingen te leren of e-healthapplicaties te gebruiken met de patiënt. Als de arts zich ervan vergewist heeft dat het dat veilig kan (informed consent) vraag de arts de training aan. De Academie verzorgt de training waarbij nadrukkelijk ook centraal staat of de patiënt en/of zijn mantelzorger samen in staat zijn om de handeling veiligheid en adequaat uit te voeren.
Het gaan uitvoeren van meer complexere handelingen zal worden gedaan in voorbereiding met zowel medisch specialisten, de thuiszorg als andere betrokken (zorg)professionals. Dit proces wordt geprotocolleerd en vastgelegd.
Vraag 10

Wat vindt u van de suggestie om meer flexibele zorg te organiseren waarbij zowel formele als informele zorg meebewegen op dat wat nodig is, waarbij meer sprake is van een gelijkwaardige verhouding tussen informele zorg en formele zorg?

Mijn voorganger heeft samen met de VNG, MantelzorgNL, Zorgverzekeraars Nederland en VNO/NCW een gezamenlijk landelijke aanpak voor mantelzorgondersteuning heb opgesteld:Samen sterk voor mantelzorg. Deze aanpak richt zich onder andere op het verbeteren van het samenspel tussen mantelzorgers en (zorg)professionals. Door een betere samenwerking voelt de mantelzorger zich gehoord en gesteund en kan overbelasting worden voorkomen. Het verbeteren van het samenspel tussen formele en informele zorg zal de komende kabinetsperiode blijvend aandacht krijgen.

17 januari 2022 - 22 februari 2022

36 dagen

De bescherming van deelnemers van tv programma’s zoals the Voice of Holland.
	Lucille Werner (CDA)
	Gunay Uslu (staatssecretaris onderwijs, cultuur en wetenschap) (D66)

Bronnen

1. NOS Nieuws, 15 januari 2022. https://nos.nl/artikel/2413158-rtl-legt-…

Vraag 1

Kent u het bericht «RTL legt the Voice stil na beschuldigingen seksueel grensoverschrijdend gedrag»?1

Ja.
Vraag 2

In hoeverre is het Ministerie van OCW door RTL op de hoogte gesteld van de beschuldigingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag en machtsmisbruik bij The Voice of Holland? Kunt u aangeven of het ministerie wordt betrokken bij het vervolg van dit proces en zo ja, op welke wijze?

Allereerst wil ik kenbaar maken dat de verhalen van de vrouwen die in de uitzending van het BNNVARA programma BOOS aan bod kwamen ronduit verschrikkelijk en misselijkmakend zijn en mij hebben aangegrepen. Mensen die slachtoffer zijn van seksueel grensoverschrijdend gedrag verdienen onze steun en aandacht. Zij die zich grensoverschrijdend gedragen moeten worden aangesproken en aangepakt.
Net als uw Kamer hebben de eerste berichtgevingen rond grensoverschrijdend gedrag bij The Voice of Holland mij via de verschillende mediakanalen bereikt. Naar aanleiding van deze berichtgeving en de uitzending van BOOS, heb ik contact opgenomen met zowel RTL, Talpa alsook de NPO. Het waren eerste verkennende gesprekken waarbij inzet is om alle vormen van grensoverschrijdend gedrag zoveel mogelijk te voorkomen of op tijd te signaleren. Voor dergelijke praktijken mag in de samenleving als geheel en dus ook in de culturele en creatieve sector geen ruimte zijn.
In mijn rol als Staatssecretaris zet ik in op een drietal interventies. Ten eerste ga ik met de sector in gesprek, zij zijn als werkgevers en opdrachtgevers in eerste instantie aan zet. Ik zie het als mijn taak om partijen bij elkaar te brengen. Daartoe organiseer ik op korte termijn een rondetafelgesprek met stakeholders uit de sector. Daarbij zal ik ook experts op het gebied van gedrag en sociale veiligheid betrekken. Het startpunt van die gesprekken is dat er geen cultuur mag zijn waarin seksueel grensoverschrijdend gedrag kan plaatsvinden en in stand wordt gehouden. Preventie is hierin belangrijk. Hiermee wil ik de organisaties binnen de mediasector aanmoedigen om met een gezamenlijke aanpak te komen die leidt tot een daadwerkelijk veiliger werkklimaat.
Ten tweede blijf ik het meldpunt mores.online dit jaar ondersteunen. Dit is een eigen meldpunt van de culturele en creatieve sector (waaronder de televisie-sector) dat melders adviseert over welke weg zij het beste kunnen bewandelen. Mores.online ontvangt subsidie vanuit het Rijk (de zes Rijkscultuurfondsen). Ook hen nodig ik uit voor de ronde tafel.
Tot slot is de Raad voor Cultuur eerder gevraagd om advies uit te brengen met als doel zicht te krijgen op wat er nu speelt met betrekking tot grensoverschrijdend gedrag in de culturele en creatieve sector. Op het terrein van voorkoming, signalering, stoppen en het tijdig bieden van passende hulp aan slachtoffers. Centrale vragen zijn daarbij: hoe kan de sector (koepels, werkgevers, opdrachtgevers) haar verantwoordelijkheid goed vormgeven? Wat zou de sector anders kunnen doen? En hoe kan het ministerie dit ondersteunen? De zaak rond The Voice zal de Raad hierbij ook betrekken, zoals ook andere casussen van grensoverschrijdend gedrag in de sector. Dit advies, dat ik begin deze zomer verwacht, zal ik gebruiken om te kijken hoe we de rol van het ministerie verder kunnen optimaliseren. Ik informeer uw Kamer hier zo spoedig als mogelijk over.
Vraag 3

Kunt u aangeven of het klopt dat kandidaten van The Voice of Holland strenge contracten moeten tekenen, maar in het contract geen afspraken worden opgenomen over het beschermen van de kandidaat in de werkrelatie tussen het jurylid en de kandidaat? Zo ja, waarom is dat? Zo nee, welke afspraken zijn er dan opgenomen?

ITV, de producent van The Voice, heeft mij laten weten dat kandidaten van The Voice een contract tekenen waarin over en weer verplichtingen zijn opgenomen die verband houden met deelname aan het format. Het contract bevat bepalingen over muziekrechten, rechten van intellectueel eigendom en een geheimhoudingsclausule. Dit zijn afspraken die in de muziek- en entertainmentindustrie niet ongebruikelijk zijn. Omdat deelname aan een talentenjachtprogramma gepaard gaat met (fysiek en mentaal) intensieve activiteiten en veel media-aandacht die als belastend kunnen worden ervaren, is in het contract medische/psychologische ondersteuning van de kandidaten opgenomen.
ITV heeft mij laten weten dat ter bescherming van kandidaten de afgelopen jaren wordt gewerkt met een vertrouwenspersoon waartoe kandidaten zich kunnen wenden om op vertrouwelijke basis te spreken over eventuele problemen waar de kandidaat tegenaan loopt.
Vraag 4

Kunt u aangegeven op welke wijze kandidaten bij tv-programma’s, zoals bijvoorbeeld the Voice of Holland, worden beschermd tegen seksueel overschrijdend gedrag en machtsmisbruik? Hoe zou er meer toezicht kunnen worden gehouden bij dergelijke werkrelaties?

Grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer moet in de sector en organisaties zelf worden aangepakt. In de Arbowet is vastgelegd dat de primaire verantwoordelijkheid voor het voorkomen van ongewenst gedrag op de werkvloer bij de werkgever ligt. De werkgever moet concrete maatregelen treffen om seksuele intimidatie op de werkvloer te voorkomen en aan te pakken. De Arbowet is van toepassing op werknemers, zzp-ers die onder gezag werken en vrijwilligers. Alleen als er een gezagsrelatie is tussen de werkgever en kandidaten is de Arbowet op kandidaten van toepassing; dit hangt af van het contract en de feitelijke omstandigheden. Dit kan door onderzoek door de Nederlandse Arbeidsinspectie worden vastgesteld. De Nederlandse Arbeidsinspectie is verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van de Arbowet en werkt daarbij programmatisch en risicogericht. Het arbeidsrecht biedt mogelijkheden voor werkgevers om op te treden tegen werknemers die zich tegenover kandidaten van een programma schuldig maken aan grensoverschrijdend gedrag. Veel cao’s kennen bepalingen over disciplinaire sancties, zoals berisping of schorsing, in geval van verwijtbare gedragingen van werknemers. In geval van ernstige misdraging kan ontslag (op staande voet) worden gegeven. Daarnaast kan het strafrecht van toepassing zijn wanneer sprake is van grensoverschrijdend gedrag. Kandidaten kunnen aangifte doen vanwege bijvoorbeeld aanranding of verkrachting, wat een aantal kandidaten inmiddels lijkt te hebben gedaan.
Tegelijkertijd laten de recente onthullingen zien dat extra inzet noodzakelijk is om mensen te beschermen tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag en machtsmisbruik. Dit is een probleem dat zich niet beperkt tot de mediasector of de werkvloer maar helaas in de hele samenleving voorkomt. Daarom wordt onder onze centrale regie toegewerkt naar een integrale en gecoördineerde aanpak van seksueel grensoverschrijdend gedrag of geweld. Wij zullen het huidige pakket aan maatregelen bezien en waar nodig (opnieuw) onder de aandacht brengen, versterken, versnellen en aanvullen met nieuwe maatregelen. Er is in de samenleving een brede groep die het verschil kan maken, maar behoefte heeft aan duidelijkheid en handvatten om goed te handelen bij ongewenst gedrag. Denk aan duidelijke normen, kaders en informatie. Hier ligt een kans voor het verbeteren van de informatievoorziening en het voeren van het maatschappelijk debat via bijvoorbeeld branches en sectoren. Dit vraagt een rijksoverheid die bewustwording creëert, faciliteert, normeert, handvatten biedt en waar nodig sanctioneert. Ter ondersteuning en versterking van deze inzet heeft het kabinet een onafhankelijke regeringscommissaris aangesteld die de beoogde afname van grensoverschrijdend gedrag kan aanjagen en richting kan geven aan het maatschappelijk debat2.
Vraag 5

Bent u het ermee eens dat bij tv-programma’s waar kinderen kandidaat zijn, zij extra beschermd dienen te worden, zoals deelnemers van The Voice of Holland Kids? Zo ja, op welke wijze gebeurt dit en op welke wijze kan dit volgens u worden verbeterd?

Ja. In het algemeen geldt, dat waar het gaat om minderjarigen ter bescherming van hun veiligheid en welzijn extra waakzaamheid is geboden gezien hun kwetsbare positie. De Arbowet en de Arbeidstijdenwet voorzien in specifieke beschermende bepalingen die betrekking hebben op werksituaties waarbij minderjarigen zijn betrokken. Kinderen tot 13 jaar mogen pas deelnemen aan een tv-programma als het programma voor hen een ontheffing van het verbod op kinderarbeid heeft gekregen. De Nederlandse Arbeidsinspectie geeft alleen een ontheffing als de werkgever maatregelen heeft getroffen om het kind te beschermen zoals benoemd in de Beleidsregel inzake ontheffing verbod van kinderarbeid 2016. Wat wel en wat niet mag ten aanzien van oudere kinderen, staat in de Nadere Regeling Kinderarbeid (NRK). Deze regeling beschermt kinderen tegen te lang, te vaak of te zwaar werk. De regeling heeft specifieke artikelen voor het meewerken in uitvoeringen in de culturele sector, zoals het optreden in musicals of het spelen in films en televisieseries.
Wat betreft The Voice Kids, heeft ITV mij laten weten dat er meerdere specifieke regels en voorzorgen gelden. Zo worden de minderjarige deelnemers tijdens de voorbereidingen op en de opnames zelf altijd begeleid door kinderbegeleiders. Er is een externe kinderpsycholoog voor hen aanwezig die de kinderen begeleidt en workshops geeft. Ook is een VOG vereist voor alle productiemedewerkers die verantwoordelijk zijn voor het aansturen op en rondom de set van de minderjarige deelnemers en de leden van het redactieteam. Op de werkvloer gelden specifieke regels met betrekking tot lichamelijk contact o.a. bij het aanbrengen van zenders en bij de styling. Ouders worden intensief betrokken bij de gang van zaken rondom de productie. En in geval van eventuele klachten, kunnen deze worden gemeld aan een specifiek aangewezen vertrouwenspersoon en/of de kinderpsycholoog.
Vraag 6

Wat vindt u in algemeen van het feit dat kandidaten van tv-programma’s zeer strenge contracten moeten tekenen met boetes die vaak als buitenproportioneel worden ervaren? Kan dit volgens u in de hand werken dat kandidaten overschrijdend gedrag minder durven te melden?

Over het algemeen kan ik begrijpen dat ter bescherming van het programmaformat gebruik wordt gemaakt van contracten waarin concrete waarborgen en voorwaarden zijn opgenomen. De inhoud van dit contract moet wel proportioneel zijn. Wanneer strenge contracten zodanig worden opgevat dat dit ertoe leidt of kan leiden dat het melden van grensoverschrijdend gedrag wordt belemmerd, is dit onwenselijk. Ik verwacht dat alle relevante issues in het gesprek aan de orde mogen komen tijdens de ronde tafel en daarmee ook dit onderwerp.
Vraag 7

Bent u bereid in gesprek te gaan met de verschillende publieke en commerciële partijen om te onderzoeken of dit soort beschuldigingen breder spelen bij tv-programma’s en te bespreken hoe kandidaten in de toekomst beter kunnen worden beschermd? Zo ja, wanneer bent u dit van plan te doen en hoe wordt de Kamer hierover op te hoogte gehouden?

Zie antwoord 2.

13 december 2021 - 25 januari 2022

43 dagen

Bescherming medische gegevens in de intensieve kindzorg
	Lucille Werner (CDA), Maarten Hijink , Ockje Tellegen (VVD), Attje Kuiken (PvdA), Jeanet van der Laan (D66), Fleur Agema (PVV), Lisa Westerveld (GL), Mirjam Bikker (CU)
	Hugo de Jonge (minister zonder portefeuille binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties) (CDA)

Vraag 1

Heeft u ook signalen ontvangen dat zorgverzekeraars medische gegevens van chronisch ernstig zieke kinderen delen met derden zonder de indicatiestellers die BIG geregistreerd zijn en de ouders/kinderen hierover te informeren? Zo ja, om hoeveel kinderen gaat het?

Nee, ik heb geen signalen ontvangen over zorgverzekeraars die zonder toestemming medische gegevens delen aan «derden» als zijnde «buitenstaanders» zonder wettelijke grondslag. Er zijn mij wel signalen bekend dat zorgverzekeraars onder eigen verwerkingsverantwoordelijkheid een verwerker inhuren. Deze verwerker voert controlerende taken uit ten behoeve van en onder verantwoordelijkheid van de zorgverzekeraar, zoals het afleggen van een huisbezoek. Hier is uw Kamer eind vorig jaar over geïnformeerd.1
Vraag 2

Voldoet het delen van medische dossiers met derden door verzekeraars ten behoeve van controle op doelmatigheid volgens u aan artikel 9 van de AVG, waarin wordt gesteld dat het delen van medische gegevens is verboden, behalve als het nodig is voor het verlenen van goede gezondheidszorg, het beheren van het stelstel of als uitdrukkelijk toestemming is gegeven? Kunt u dit uitgebreid toelichten?

Op hoofdlijnen geldt dat voor elke verwerking van persoonsgegevens een grondslag als opgesomd in artikel 6 Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) aanwezig dient te zijn. Voor de verwerking van bijzondere persoonsgegevens moet voldaan zijn aan een uitzondering op het verbod om bijzondere persoonsgegevens te verwerken. Deze uitzonderingen zijn opgesomd in artikel 9, tweede lid, AVG. In het geval dat een verwerkingsverantwoordelijke gegevens doorgeeft aan een verwerker die zelf ook verwerkingsverantwoordelijk is, dan moet de verwerkingsverantwoordelijke zich ervan vergewissen dat hij hiervoor een grondslag heeft op basis van de AVG. Voor elke grondslag (bijvoorbeeld expliciete toestemming) gelden eigen randvoorwaarden. Naast de grondslag dient een verwerkingsverantwoordelijke zich ook te houden aan de andere uitgangspunten van de AVG. Zo mogen enkel de gegevens verwerkt worden die strikt noodzakelijk zijn voor het vastgestelde doel en mogen gegevens niet langer bewaard worden dan noodzakelijk. De verwerkingsverantwoordelijke moet tevens de mogelijkheid hebben voor betrokkene om zijn rechten onder de AVG, recht van inzage, wissing en zo verder te kunnen uitoefenen. Het staat de verwerkingsverantwoordelijke vrij om een verwerker in te huren die ten behoeve van de verwerkingsverantwoordelijke gegevens verwerkt. Deze verwerker voert dit dan uit ten behoeve van en onder volledige verantwoordelijkheid van de verwerkingsverantwoordelijke. De verwerker heeft geen eigen grondslag nodig.
De AVG is van toepassing op alle verwerkingen van persoonsgegevens die zorgverzekeraars doen. De zorgverzekeraars zijn zelf verwerkingsverantwoordelijk op basis van de AVG. Zij moeten ervoor zorgen dat hun gegevensverwerking voldoet aan de relevante wet- en regelgeving, met inbegrip van de AVG en dat zij hierover duidelijk communiceren naar hun verzekerden. Het is niet aan mij om te treden in de beoordeling van een specifieke gegevensverwerking. Dit is aan de Autoriteit Persoonsgegevens. Zij houden toezicht op de naleving van de privacywetgeving en de AVG.
Vraag 3

Is volgens u sprake van een tegenstrijdigheid die nu is ontstaan binnen de AVG en de Zorgverzekeringswet? Zo ja, kunt u dit toelichten?

Als ik uw vraag goed interpreteer vraagt u zich af of de inzet van een organisatie (als zijnde verwerker) voor het doen van de controle op doelmatigheid in opdracht van de zorgverzekeraar (als zijnde verwerkingsverantwoordelijke) in strijd is met de AVG. Dat hoeft niet het geval te zijn als deze organisatie dit doet ten behoeve van en onder verantwoordelijkheid van de zorgverzekeraar en de zorgverzekeraar hierover de juiste afspraken heeft gemaakt. De verwerker handelt dan onder de grondslag van de zorgverzekeraar en heeft geen eigen grondslag nodig.
De zorgverzekeraars zijn zelf verwerkingsverantwoordelijk op basis van de AVG. Zij moeten ervoor zorgen dat hun gegevensverwerking voldoet aan de relevante wet- en regelgeving, met inbegrip van de AVG en dat zij hierover duidelijk communiceren naar hun verzekerden. Het is niet aan mij om te treden in de beoordeling van een specifieke gegevensverwerking. Dit is aan de Autoriteit Persoonsgegevens. Zij houden toezicht op de naleving van de privacywetgeving en de AVG.
Vraag 4

Deelt u onze zorg dat het hier om een kwetsbare groep kinderen gaat en dat het delen van een medisch dossier een potentieel risico kan vormen voor de persoonlijke levenssfeer als dit vaker wordt uitgewisseld en op meer plekken staat opgeslagen? Hoe kan volgens u hier veiligheid worden gewaarborgd?

Met alle persoonsgegevens dient zorgvuldig om te worden gegaan. Dit geldt ook, en des te meer, voor bijzondere persoonsgegevens. Voor de verwerking van bijzondere persoonsgegevens geldt dan ook strengere wetgeving in de AVG. Het medische dossier van kwetsbare kinderen valt onder deze categorie bijzondere persoonsgegevens.
Vraag 5

Klopt het dat verzekeraars ouders geen toestemming vragen voor het delen van de medische gegevens van hun kind? Waarom is deze toestemming niet wettelijk vereist? Wat zouden de consequenties van een toestemmingsvereiste zijn voor verzekerde en verzekeraar?

In de polisvoorwaarden zijn bepalingen opgenomen over de verwerking van (bijzondere) persoonsgegevens door de zorgverzekeraar. Verwerking daarvan is noodzakelijk voor de uitvoering van de basisverzekering. De zorgverzekeraar mag persoonsgegevens delen met derden (bijvoorbeeld een zorgaanbieder) voor zover dat noodzakelijk is om de verplichtingen op grond van de basisverzekering na te komen.
Ouders geven door ondertekening van het aanvraagformulier van een Zvw-pgb expliciet toestemming dat de zorgverzekeraar contact opneemt met de indicerende verpleegkundige, de huisarts en/of de medisch specialist om de (medische) gegevens omtrent deze aanvraag en indicatiestelling voor verpleging en/of verzorging in te zien.
Verder is in het pgb-reglement van de zorgverzekeraars vermeld dat de verzekerde toestemming geeft aan de zorgverzekeraar om contact op te nemen met de verpleegkundige, de huisarts en de behandelend specialist om de (medische) gegevens van de verzekerde omtrent de Zvw-pgb aanvraag en indicatiestelling voor verpleging en verzorging in te zien op het moment dat het nodig is voor een juiste uitvoering van de verzekering. Dit vindt plaats onder verantwoordelijkheid van de medisch adviseur of verpleegkundig adviseur. Het pgb-reglement is onderdeel van de polisvoorwaarden van de verzekerde.
Vraag 6

Klopt het dat verzekeraars ook zelf controle kunnen uitvoeren op de doelmatigheid van indicatiestelling van chronisch zieke kinderen? Zou dit in deze situatie niet de voorkeur genieten, omdat er dan geen medische gegevens met derden hoeven te worden gedeeld? Kunt u uw antwoord toelichten?

Alleen zorgverzekeraars zijn in de positie om de controle op doelmatigheid uit te voeren. Als zij deze opdracht laten uitvoeren door een organisatie kan die organisatie die opdracht enkel uitvoeren ten behoeve van en onder verantwoordelijkheid van de zorgverzekeraar. Zorgverzekeraars zijn en blijven daarmee verantwoordelijk voor de verwerking van de desbetreffende gegevens.
Vraag 7

Vindt u het delen van gegevens door zorgverzekeraars met derden wenselijk? Zo ja, waarom? Zo nee, wat gaat u hieraan doen?

De AVG is van toepassing op alle verwerkingen van persoonsgegevens die zorgverzekeraars doen. Ik ben natuurlijk van mening dat iedereen en dus ook zorgverzekeraars zich moeten houden aan de AVG. Als zorgverzekeraars zich houden aan die privacywetgeving heb ik geen bezwaar tegen een eventuele gegevensverwerking in opdracht en onder verantwoordelijkheid van de zorgverzekeraar als verwerkingsverantwoordelijke. Het is niet aan mij om te treden in de beoordeling van een specifieke gegevensverwerking. Dit is aan de Autoriteit Persoonsgegevens. Zij houden toezicht op de naleving van de privacywetgeving en de AVG.
Vraag 8

Bent u bereid om met Zorgverzekeraars Nederland in gesprek te gaan over deze praktijk?

Eind 2020 bent u inhoudelijk over dit onderwerp geïnformeerd2 en is met zorgverzekeraars het gesprek gevoerd over gegaan over dit onderwerp. Dit was naar aanleiding van een vraag van het lid Bergkamp (D66) over een wijziging van een zorgverzekeraar in het reglement Zvw-pgb. Op basis van dat gesprek zag mijn ambtsvoorganger geen aanleiding tot vervolgstappen en op dit moment zijn er bij mij geen aanwijzingen om dat besluit te heroverwegen. Desalniettemin staat het verzekerden altijd vrij om klachten over een mogelijke inbreuk op de AVG kenbaar te maken bij hun zorgverzekeraar of zich te wenden tot de Autoriteit Persoonsgegevens voor een formele beoordeling van de juistheid van deze gegevensverwerking.

12 november 2021 - 7 december 2021

25 dagen

Het programma Undercover in Nederland
	Lucille Werner (CDA)
	Hugo de Jonge (viceminister-president , minister volksgezondheid, welzijn en sport) (CDA)

Bronnen

1. SBS6, 4 november 2021, «Undercover in Nederland, seizoen 18, afleveri…

Vraag 1

Hebt u deze uitzending van Undercover in Nederland gezien waar zorgorganisatie Zuster Norma centraal stond gezien? Zo ja, wat vond u van deze uitzending?1

Ja, de uitzending bevatte ernstige beelden die niet overeenkomen met mijn beeld van goede en veilige zorg.
Vraag 2

Klopt het dat Zuster Norma twee jaar geleden al onder toezicht van Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) stond in verband met risicovolle zorgverlening?

Ja.
Vraag 3

Klopt het dat ruim een jaar later de cliëntenstop is opgeheven omdat voldoende maatregelen genomen zijn om de risico’s voor de kwaliteit en veiligheid van de zorg weg te nemen?

Ja.
Vraag 4

Gold het toezicht voor de locatie aan de Dubbeldamseweg Zuid en de locatie aan de Johan de Wittstraat in Dordrecht?

Ja.
Vraag 5

Is er nadat het toezicht is opgeheven nog contact geweest tussen Zuster Norma en de IGJ of is er later een vervolgbezoek afgelegd?

Ja. In september 2021 heeft vervolgtoezicht plaatsgevonden. Dit is een nog lopend traject, waarbij de beelden uit de uitzending worden meegenomen.
Vraag 6

Klopt het dat de problemen zoals te weinig bevoegd personeel, risicovolle zorgverlening, cliëntendossiers die niet op orde zijn, bejegening van bewoners, dezelfde problemen zijn als twee jaar terug toen Zuster Norma onder toezicht van de IGJ stond?

De reden van de maatregelen die eerder bij Zuster Norma zijn opgelegd richten zich op de normen die betrekking hebben op de inzet en deskundigheid van zorgverleners, het methodisch werken, de verslaglegging en het sturen op kwaliteit en veiligheid. Meer informatie hierover is te vinden op de website van de inspectie.
Vraag 7

Welke acties heeft de IGJ ondernomen naar aanleiding van de uitzending van Undercover in Nederland van donderdag 4 november 2021?

De inspectie heeft hoor- en wederhoor toegepast en heeft op beide locaties een inspectiebezoek uitgevoerd. Wanneer het rapport van dit onderzoek is vastgesteld, publiceert IGJ dit op haar website.

8 oktober 2021 - 10 november 2021

33 dagen

Het bericht ‘Fort uit Tachtigjarige Oorlog staat op instorten’
	Lucille Werner (CDA), Inge van Dijk (CDA)
	Ingrid van Engelshoven (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (D66)

Bronnen

1. Omroep Brabant, 7 oktober 2021, https://www.omroepbrabant.nl/nieuws/3…

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het bericht «Fort uit Tachtigjarige Oorlog staat op instorten»?1

Ja.
Vraag 2

Deelt u de mening dat Fort Crèvecoeur bij ’s-Hertogenbosch een voorbeeld is van een historische plaats die het verhaal van onze geschiedenis vertelt?

Ja, die mening deel ik en dat is ook mede de reden dat dit fort is aangewezen als Rijksmonument.
Vraag 3

Is het waar dat het fort is voorgedragen voor de Europese lijst van zeven meest bedreigde erfgoedlocaties?

Ik heb inderdaad vernomen dat het fort door Erfgoedvereniging Bond Heemschut is voorgedragen bij haar zustervereniging Europa Nostra, voor de Europese lijst van zeven meest bedreigde erfgoedlocaties.
Vraag 4

Is het waar dat de gemeente ’s-Hertogenbosch en het Ministerie van Defensie met elkaar overhoop liggen over het behoud van het fort?

Het Ministerie van Defensie en het Rijksvastgoedbedrijf hebben sinds een aantal jaren contact met de gemeente ‘s-Hertogenbosch over het militaire object Fort Crèvecoeur. Tevens hebben zij hierover contact met diverse andere partijen. Deze contacten hebben geleid tot een aantal concrete ontwikkelingen, die ik verder toelicht in het antwoord op vraag 6.
De gemeente ’s-Hertogenbosch heeft kenbaar gemaakt ontevreden te zijn met het tempo van het behoud en herstel van het fort (met name de kruithuizen) door het Rijk.
Vraag 5

Wat is de inhoud van de overeenkomst die in 2010 is gesloten om het rijksmonument in stand te houden?

De doelstelling van de intentieovereenkomst uit 2010 is dat partijen zich inspannen om te komen tot een duurzame samenwerking ten behoeve van het behoud, het herstel, de ontwikkeling respectievelijk de verbetering van de cultuurhistorische, landschappelijke, natuurwetenschappelijke en extensieve recreatieve waarden in en rondom het fort met behoud van het militaire gebruik van het fort.
Vraag 6

Welke stappen zijn tot dusverre gezet in de uitvoering van deze overeenkomst?

Dankzij de samenwerking tussen het Ministerie van Defensie en de gemeente ’s-Hertogenbosch zijn al diverse ontwikkelingen mogelijk gemaakt op Fort Crèvecoeur. Voorbeelden zijn het verlenen van medewerking aan onderzoeken door de gemeente op het fort, rondleidingen over het fort, het toestaan van medegebruik op het fort, kleinschalige waterverruiming projecten en het beter toegankelijk maken van het binnenfort. Er bestaat ook een fietsroute naar het binnenfort tot aan de kazemat en de kruithuizen.
Op verzoek van het Ministerie van Defensie heeft het Rijksvastgoedbedrijf in 2020 een inspectie uitgevoerd naar de bouwkundige conditie van de kruithuizen de kazemat en de damsluizen van het Fort Crèvecoeur.
Begin juli van dit jaar heeft het Rijksvastgoedbedrijf een definitief advies gegeven aan het Ministerie van Defensie om op korte termijn consoliderende en beschermende maatregelen te treffen om verder verval te voorkomen in de aanloop naar constructief herstel op basis van een restauratieplan. Met de resultaten van dit onderzoek en het advies van het Rijksvastgoedbedrijf bereidt het Ministerie van Defensie momenteel besluitvorming voor, rekening houdend met overige waarden, zoals natuurwaarden. Hierover worden de betrokken partijen uiteraard geïnformeerd.
Vraag 7

Is het waar dat de gemeente geen bevoegdheid heeft om de eigenaar van het rijksmonument te dwingen om maatregelen te nemen, omdat het een militair oefenterrein betreft?

Dat klopt. Het bevoegd gezag op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht ligt voor Fort Crèvecoeur om redenen van nationaal veiligheidsbelang bij de Minister van Infrastructuur en Waterstaat.
Vraag 8

Welk bedrag is naar schatting gemoeid met de noodzakelijke werkzaamheden om instorting van het fort te voorkomen?

Zoals gemeld in het antwoord op vraag 6 heeft het Rijksvastgoedbedrijf begin juli van dit jaar een definitief advies gegeven aan het Ministerie van Defensie om op korte termijn consoliderende en beschermende maatregelen te treffen om verder verval te voorkomen in de aanloop naar constructief herstel op basis van een restauratieplan. Met het advies van het Rijksvastgoedbedrijf bereidt het Ministerie van Defensie momenteel besluitvorming voor, rekening houdend met overige waarden, zoals natuurwaarden. De te verwachten kosten zijn vooralsnog commercieel vertrouwelijk.
Vraag 9

Bent u bereid om over het behoud van Fort Crèvecoeur in gesprek te gaan met het Ministerie van Defensie en de gemeente ’s-Hertogenbosch?

Ik ben al in gesprek met deze partijen en zal dit gesprek vervolgen.

10 juni 2021 - 1 juli 2021

21 dagen

Het bericht ‘SCP: samenleving nog steeds niet ingericht voor mensen met een lichamelijke beperking’
	Lucille Werner (CDA)
	Tamara van Ark (minister zonder portefeuille volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD)

Bronnen

1. NOS, 8 juni 2021, «SCP: samenleving nog steeds niet ingericht voor me…

Vraag 1

Kent u het bericht «SCP: samenleving nog steeds niet ingericht voor mensen met een lichamelijke beperking»?1

Ja.
Vraag 2

Wat vindt u van de conclusie van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) dat mensen met een lichamelijke beperking nog altijd niet kunnen deelnemen aan de samenleving zoals mensen zonder een lichamelijke beperking dat doen?

Het rapport «Lang niet toegankelijk» van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) geeft een helder inzicht in het belang van de toegankelijkheid van publieke plekken voor mensen met een lichamelijke beperking om net als ieder ander mee te kunnen doen. Het kabinet onderschrijft het belang van toegankelijkheid voor iedereen en heeft daar in de afgelopen jaren met het programma Onbeperkt meedoen! actief aan gewerkt.
In de laatste voortgangsrapportage van dit programma kwam het beeld naar voren dat de landelijke beweging naar meer en blijvende toegankelijkheid groeit en groeit.2 We slagen daarin met de inzet van diverse partners in gemeenten, binnen het bedrijfsleven en onder maatschappelijke organisaties. Er is de afgelopen jaren veel werk verzet en er zijn mooie resultaten geboekt. Maar ik realiseer me ook goed dat lang niet alle drempels die mensen met een beperking in het dagelijks leven ervaren in de afgelopen periode zijn weggenomen. De conclusies van het SCP bevestigen dat.
Het rapport van het SCP komt daarom op een passend moment: het is vijf jaar geleden dat Nederland het VN-verdrag handicap heeft geratificeerd. Onlangs mocht ik daar in gesprek met een aantal jongeren met een beperking bij stilstaan tijdens het driedaagse INC festival.3 Het INC festival bracht jonge mensen met én zonder een beperking bij elkaar en gaf verhalen en ideeën een podium. Zowel het INC festival, het SCP rapport en de evaluatie van het programma Onbeperkt meedoen! geven inspiratie en inzichten om in de komende periode verder te blijven werken aan een toegankelijke en inclusieve samenleving en het VN-verdrag tot het DNA te laten behoren van alle medeoverheden, bedrijven en organisaties. Eventuele afspraken die in de kabinetsformatie worden gemaakt, geven de kaders mee voor de vervolgaanpak op het VN-verdrag.
Vraag 3

Wat vindt u van het feit dat het SCP stelt dat mensen met een lichamelijke beperking ook vaak de strijd aan moeten gaan om gelijk te worden behandeld?

Ik zie terug in het rapport «Lang niet toegankelijk» dat het SCP ook specifiek heeft gekeken naar de sociale aspecten van toegankelijkheid, want die zijn minstens zo belangrijk als de fysieke aspecten. Naast het wegnemen van fysieke drempels gaat het er namelijk ook om dat mensen met een beperking het gevoel hebben dat zij zichzelf kunnen zijn, gelijk worden behandeld en erbij horen.
Bewustwording en positieve beeldvorming spelen daarom een sleutelrol in de aanpak rond het VN-verdrag. Samen met diverse maatschappelijke partners wordt vanuit het programma Onbeperkt Meedoen! de inclusieve doelstelling van het VN-verdrag langs diverse wegen en op diverse momenten uitgedragen. Bijvoorbeeld op de Internationale Dag voor Mensen met een Beperking, tijdens de jaarlijkse Week van Toegankelijkheid4 en recent op het INC festival. Ook buiten deze momenten om deelt het programma inspirerende initiatieven en levensverhalen van mensen met een beperking via e-zines5 en beeldmateriaal.6
Daarnaast zet de rijksoverheid samen met diverse partners bij alle initiatieven voor het vergroten van toegankelijkheid specifiek in op bejegening. Zo werkt MKB-Nederland samen met branches in het bedrijfsleven naast de fysieke toegankelijkheid juist ook aan de bejegening van mensen met een beperking in winkels, café en restaurants, met onder meer filmpjes die ondernemers bewust maken van het belang van bejegening.7 En is bejegening een expliciet thema in de verkiezing «meest toegankelijke gemeente van Nederland» die vanuit de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) wordt georganiseerd.8
Vraag 4

Wat vindt u ervan dat mensen met een lichamelijk beperking te maken krijgen met discriminatie en vooroordelen?

Discriminatie (op grond van een handicap) is te allen tijde ontoelaatbaar. Als mensen met een beperking toch discriminatie ervaren en daardoor belemmerd worden om mee te doen in de samenleving, dan betreur ik dat ten zeerste. In mijn overtuiging zijn we met de aanpak die ik in antwoord op vraag 3 heb beschreven goed op weg om steeds meer bewustzijn in de samenleving te creëren dat iedereen vanzelfsprekend en naar eigen vermogen mee moet kunnen doen. Maar ik realiseer me ook goed dat mensen met een beperking nog steeds vooroordelen kunnen tegenkomen of discriminatie kunnen ervaren. Dat laat dit rapport van het SCP ook zien.
Daarom is het mooi dat er vanuit uw Kamer een initiatiefvoorstel ligt om een verbod op discriminatie op grond van handicap expliciet op te nemen in artikel 1 van de Grondwet. Voormalig Kamerleden Boris van der Ham (D66), Naïma Azough (GroenLinks) en Anja Timmer (PvdA) maakten hiervoor een wetsvoorstel aanhangig. Zowel de Tweede Kamer als de Eerste Kamer hebben in eerste lezing met het voorstel ingestemd, het voorstel is nu voor een tweede lezing in behandeling bij de Tweede Kamer.9
Discriminatie op grond van handicap maakt tegelijkertijd ook onderdeel uit van de campagne «Zet een streep door discriminatie.»10 Vanuit deze campagne is ook een toolkit beschikbaar voor organisaties om discriminatie, bijvoorbeeld op de werkvloer of in het klaslokaal, tegen te gaan. Mensen die discriminatie ervaren kunnen te allen tijde terecht bij het College voor de Rechten van de Mens. Bij het College is het mogelijk om een misstand te melden of een oordeel aan te vragen.11 Daarnaast hebben mensen ook de mogelijkheid om een klacht te in te dienen of advies te vragen bij het antidiscriminatiebureau in hun gemeente. Het antidiscriminatiebureau is gespecialiseerd in discriminatieklachten en kan mensen meer vertellen over hun mogelijkheden. Op www.discriminatie.nl kunnen mensen meer informatie vinden over het antidiscriminatiebureau bij hun in de buurt.12
Het kabinet werkt verder aan de versterking van de gecoördineerde aanpak ter bestrijding van alle vormen van discriminatie, inclusief op grond van handicap, en racisme. In dat kader wordt bijvoorbeeld een Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme (NCDR) ingesteld. Uw Kamer is op 10 maart 2021 geïnformeerd over de verkenning die hiervoor heeft plaatsgevonden.13 De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) heeft inmiddels ook het profiel voor de NCDR met Uw Kamer gedeeld.14 Het kabinet wil een NCDR aanstellen die samen met de partijen in dit brede veld aan de slag gaat met een meerjarig nationaal programma, waarin jaarlijks de signalen uit de samenleving een plek krijgen en omgezet kunnen worden in gerichte acties.
Vraag 5

Vindt u dat het programma Onbeperkt Meedoen voldoende bouwstenen biedt voor de aanpak van discriminatie van mensen met beperkingen? Waarom wel of waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.
Vraag 6

Denkt u dat de ondertekening van het Facultatief Protocol voor het VN-verdrag Handicap (VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap) kan helpen de samenleving meer (zowel letterlijk als figuurlijk) in te richten voor mensen met beperkingen? Waarom wel of waarom niet?

Nee, het wel of niet ondertekenen van het Facultatief Protocol draagt in zichzelf onvoldoende bij aan het realiseren van de ambitie dat mensen met een beperking dezelfde kansen krijgen als ieder ander en naar eigen wens en vermogen hun leven kunnen vormgeven. Het mogelijk maken van meedoen vraagt om een toegankelijke en inclusieve samenleving, die niet kan worden gerealiseerd met het ondertekenen van één wetsvoorstel om het Facultatief Protocol te ratificeren. Het vergt een praktijkgerichte en langdurige inspanning van overheden, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties om drempels die mensen met een beperking nog steeds ervaren stapsgewijs weg te nemen. Hier is de inzet van het kabinet rond de implementatie van het VN-verdrag op gericht, onder meer via de uitvoering van programma Onbeperkt meedoen!
Vraag 7

Vindt u dat sinds de inwerkingtreding van het VN-verdrag Handicap in 2016 de situatie van mensen met beperkingen verbetert is? Waarom wel of waarom niet?

In november 2020 is uw Kamer voor het laatst geïnformeerd over de voortgang van het programma Onbeperkt meedoen!15 Uit deze rapportage kwam het beeld naar voren dat de landelijke beweging naar meer en blijvende toegankelijkheid groeit en groeit. We slagen daarin met de inzet van diverse partners in gemeenten, binnen het bedrijfsleven en onder maatschappelijke organisaties. Er is de afgelopen jaren veel werk verzet en er zijn mooie resultaten geboekt. Maar het kabinet realiseert zich goed dat lang niet alle drempels die mensen met een beperking in het dagelijks leven ervaren in de afgelopen periode zijn weggenomen. Ook in de volgende kabinetsperiode is verdere inspanning nodig om het VN-verdrag tot het DNA te laten behoren van alle (mede)overheden, bedrijven en organisaties, bij diegenen die verantwoordelijkheid zijn voor de uitvoering ervan.
Vraag 8

Wat vindt u van de conclusie dat echte verbetering moet komen uit concrete richtlijnen die meer meetbaar en toetsbaar zijn?

Als coördinerend bewindspersoon op het VN-verdrag Handicap zie ik allereerst de doelstelling om ervoor te zorgen dat het VN Verdrag bij alle relevante beleidsprogramma´s en wet- en regelgeving op de agenda staat. Dezelfde opdracht is er voor gemeenten, bedrijven en organisaties in sectoren, waar brancheverenigingen een belangrijke overkoepelende rol kunnen spelen. Vanuit het programma Onbeperkt meedoen! is in deze kabinetsperiode aan deze overkoepelende doelstelling gewerkt. Bij de start van het programma zijn op een aantal geselecteerde actielijnen inhoudelijke doelstellingen geformuleerd.16
Binnen deze actielijnen zijn op concrete onderwerpen toetsbare en meetbare afspraken gemaakt. Voorbeelden zijn de Banenafspraak, het ontwikkelen van een eenduidige richtlijn in de bouw, de toegankelijkheid van het openbaar vervoer, een passend sportaanbod en de toegankelijkheid van websites en apps van overheidsinstanties. De voortgangsrapportages van het programma zijn gepaard gegaan met een indicatorenmeting waarin deze bewegingen naar meer toegankelijkheid – waar mogelijk en beschikbaar – ook met cijfers in beeld zijn gebracht.
Bij de start van het programma is geconstateerd dat op sommige terreinen van het VN-verdrag Handicap voor de korte termijn doelen kunnen worden gesteld en concrete stappen kunnen worden gezet. Andere onderwerpen uit het verdrag vragen om een langduriger proces waarin vooral ook het creëren van meer bewustwording centraal staat. In de laatste voortgangsrapportage constateerde ik dat we goed op weg zijn, maar dat er tegelijkertijd nog werk te doen is. Ook in de komende periode is het in mijn ogen belangrijk om de aandacht voor de implementatie van het VN-verdrag vast te blijven houden. De procesmatige werking van het programma Onbeperkt meedoen! wordt op dit moment geëvalueerd. Uw Kamer ontvangt na afronding van de evaluatie het eindrapport. Het organiseren van het INC festival in het kader vijf jaar VN-verdrag heeft veel energie en ideeën losgemaakt om ook de komende jaren met het VN-verdrag aan de slag te gaan. Ik zie dan ook een goede basis liggen voor een volgend kabinet om de vervolgaanpak op de implementatie van het VN-verdrag vorm en inhoud te geven.
Vraag 9

Vindt u dat de afspraken rondom het VN-verdrag voldoende meetbaar en toetsbaar zijn? Waarom wel of waarom niet?

Zie antwoord vraag 8.
Vraag 10

Hoeveel gemeenten hebben inmiddels een inclusieagenda opgesteld?

Onderzoeksbureau Movisie voert jaarlijks, in samenwerking met de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), een flitspeiling uit over lokale inclusie bij Nederlandse gemeenten. Deze peiling laat jaar op jaar een stijging zien van het percentage gemeenten dat lokaal inclusiebeleid uitvoert, van 8,3% in 2018 naar 26,5% in 2021.17 Naast het aantal gemeenten dat lokaal inclusiebeleid uitvoert zien we dat in 2021 ongeveer een kwart van de gemeenten dat in voorbereiding heeft, waarbij het bijvoorbeeld in de fase is van vaststelling door de gemeenteraad.
In de cijfers is een positieve trend terug te zien. Tegelijkertijd zie ik dat we er nog niet zijn. Daarom werk ik samen met de VNG om gemeenten te stimuleren om werk te maken van lokale inclusie, en om hen te ondersteunen bij het maken van lokaal inclusiebeleid. Zo organiseert de VNG dit jaar de verkiezing «meest toegankelijke gemeente van Nederland» om aandacht te vragen voor dit onderwerp bij gemeenten en hun bewoners. Bovendien ontwikkelt de VNG-handreikingen en organiseert men kennisbijeenkomsten over onder meer het VN-verdrag, lokaal inclusiebeleid en de inzet van ervaringsdeskundigheid.
Vraag 11

Wordt de website digitoegankelijk.nl van de overheid veel gebruikt? Wordt gemeten en getoetst hoe vaak deze site gebruikt wordt?

Op de website www.digitoegankelijk.nl is informatie en ondersteuning beschikbaar over de wettelijke verplichting aan overheidsinstanties om de toegankelijkheid van hun websites en mobiele applicaties (apps) op orde te brengen en te houden. Via de website www.toegankelijkheidsverklaring.nl worden overheden bijvoorbeeld geholpen om een toegankelijkheidsverklaring op te stellen voor hun websites en apps. De website www.digitoegankelijk.nl heeft het afgelopen jaar gemiddeld 4500 unieke bezoekers per maand gehad. Ook via andere kanalen wordt informatie en ondersteuning geboden over digitale toegankelijkheid.

3 juni 2021 - 30 augustus 2021

88 dagen

Het bericht ‘Schaapsherders in de knel: er zijn er nog maar een paar over en subsidie komt niet bij hen terecht’
	Derk Boswijk (CDA), Lucille Werner (CDA)
	Ingrid van Engelshoven (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (D66), Carola Schouten (viceminister-president , minister landbouw, natuur en voedselkwaliteit) (CU)

Bronnen

1. de Gelderlander, 28 mei 2021, «Schaapsherders in de knel: er zijn er …

Vraag 1

Klopt het dat er nog maar vier zelfstandige herders in Nederland zijn die met hun honden hun schapen door het landschap leiden, waarvan drie in Gelderland?1

Ik heb uw Kamer in januari 2019 geïnformeerd over de stand van zaken van de gescheperde schaapskuddes in Nederland (Kamerstuk 29 659, nr. 152)2. Ik heb uw Kamer toen gemeld dat er ongeveer honderd schaapskuddes zijn, waarvan ongeveer vijftig traditioneel «gescheperd», dat wil zeggen rondtrekkende kuddes onder leiding van een herder. Ik heb geen aanwijzingen die erop duiden dat dit aantal drastisch is gedaald. Mogelijk wordt in het artikel in De Gelderlander gedoeld op de zeer specifieke categorie van «driftschepers». Driftschepers zetten de schapen enkel in het winterseizoen op stal en rasteren de schapen de rest van het jaar ‘s nachts achter een hek. Dit in tegenstelling tot de meeste schepers, die gedurende het hele jaar aan het eind van de dag met de schapen terugkeren naar stal.
Vraag 2

Klopt het dat zelfstandige schaapsherder op de nationale lijst van immaterieel erfgoed staan?

Zowel het scheperen met traditionele landschapsrassen (bijgeschreven vanaf december 2016) als het houden van gescheperde schaapskuddes in Drenthe (bijgeschreven vanaf oktober 2015) zijn bijgeschreven in de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland, die door het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN) wordt beheerd. KIEN wordt structureel gesubsidieerd door het Ministerie van OCW via de Erfgoedwet.
Vraag 3

In hoeverre voelt u een verantwoordelijkheid, mede vanwege de nationale lijst van immaterieel erfgoed, om ervoor te zorgen dat de zelfstandige schaapsherder kan blijven bestaan?

Met de ratificering van het UNESCO Verdrag inzake de Bescherming van Immaterieel Erfgoed (2003) onderkent Nederland de waarde en het belang van immaterieel erfgoed en heeft Nederland zich verbonden aan de verplichting om randvoorwaarden te creëren voor het behoud van immaterieel erfgoed. Om de identificatie ten behoeve van bescherming te waarborgen, maakt elke staat die partij is één of meer inventarissen van het op zijn grondgebied aanwezige immaterieel cultureel erfgoed. Nederland doet dit via het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN), die de inventaris voor Nederland coördineert. De nationale inventaris geeft een overzicht van beoefenaars van immaterieel erfgoed die een borgingsplan hebben gemaakt en zich actief inzetten voor de toekomst van hun erfgoed. De gemeenschappen melden zich zelf aan voor de inventaris en zijn zelf verantwoordelijk voor de borging van hun erfgoed.
Zoals gemeld in mijn brief van januari 2019, en nader toegelicht in mijn aanvullende brief van juli 2019 (Kamerstuk 29 659, nr. 154)3 onderschrijf ik het belang van rondtrekkende schaapskuddes. Zij vervullen al eeuwenlang een belangrijke functie. Gescheperde schaapskuddes dragen bij aan het bewaken van cultuurhistorie, het beschermen en versterken van het landschap, het beheren van (kwetsbare) natuur, de instandhouding van zeldzame schapenrassen en natuurbeleving en educatie in onze natuurgebieden. Dat is dan ook de reden dat deze schaapsherders op diverse manieren worden ondersteund bij hun activiteiten, zowel door brancheorganisaties als door diverse betrokken overheden.
Vraag 4

Wat vindt u ervan dat er wel geld beschikbaar is voor zelfstandige schaapsherder maar dat dit naar de terreinbeherende organisaties gaat en niet bij de schaapsherders terechtkomt?

Natuurbeheerders kunnen voor het natuurbeheer gebruik maken van de diensten van gescheperde schaapskuddes. Veelal geschiedt dat in de vorm van opdrachten van natuurbeheerders aan de schaapsherders dan wel de eigenaren van de schaapskuddes (soms is bijvoorbeeld sprake van een stichting die het werk van de schaapskudde beheert; soms zijn schaapsherders in dienst van een natuurbeheerder). Er zijn, zoals nader toegelicht in mijn brief van januari 2019, ook provincies en gemeenten die (deels) rechtstreeks subsidie verstrekken aan de schaapsherders dan wel de eigenaren van de schaapskuddes. In alle gevallen moet uiteraard gelden dat het werk van de gescheperde schaapskudde moet worden beloond.
Vraag 5

Klopt het dat er voor zelfstandige schaapsherders alleen provinciale subsidies beschikbaar zijn? Zo ja, in hoeverre vindt u dit passend gezien de nijpende situatie waarin zij zich bevinden?

De overheidssubsidies zijn vooral afkomstig van provincies, hetzij direct, hetzij via de subsidie voor natuurbeheer voor terreinbeherende organisaties. Daarnaast kunnen schapenhouders ook gebruik maken van de zogeheten «graasdierpremieregeling» in het kader van het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB).
Naar aanleiding van de motie Dik-Faber van juli 2018 (Kamerstuk 33 037, nr. 300)4 werk ik voor de komende GLB-periode 2023–2027 aan een nationale regeling voor het behoud van zeldzame landbouwhuisdierrassen. Ik heb deze regeling aangekondigd in het concept-NSP «Toekomstbestendig boeren» dat 29 juni jl. naar de Kamer is verzonden (Kamerstuk 28 625, nr. 294)5. De ongeveer vijftig traditioneel gescheperde schaapskuddes bestaan voor het grootste deel uit zeldzame rassen.
Daarnaast heeft mijn ministerie ook de certificering van schaapsherders en de ontwikkeling van het concept heideboerderij financieel ondersteund. Zie verder ook mijn brief van januari 2019.
Vraag 6

Welke oplossingen ziet u voor zich om het voortbestaan van zelfstandige schaapsherder veilig te stellen?

Het geheel aan ondersteuning van traditioneel gescheperde schaapskuddes, zoals geschetst in mijn brief van januari 2019, draagt bij aan de instandhouding van gescheperde schaapskuddes in Nederland. Dat betekent niet dat hiermee het voortbestaan van iedere individuele gescheperde schaapskudde kan worden verzekerd. Eigen inkomsten, bijvoorbeeld vanuit het publiek, blijven ook van groot belang voor het voortbestaan van deze schaapskuddes.

20 mei 2021 - 20 september 2021

123 dagen

Het bericht ‘Medische kwalen gemist door tekort aan artsen voor verstandelijk gehandicapten’
	Lucille Werner (CDA)
	Tamara van Ark (VVD)

Bronnen

1. Skipr, 20 april 2021, «Medische kwalen gemist door tekort aan artsen …

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Medische kwalen gemist door tekort aan artsen voor verstandelijk gehandicapten» van Skipr d.d. 20 april 2021?1

Ja.
Vraag 2

Bent u bekend met het zorgelijke tekort van AVG’s (arts verstandelijk gehandicapten)?

Ja.
Vraag 3

Vindt u dat mensen met een verstandelijke handicap de zorg krijgen die ze nodig hebben aangezien er een tekort is aan AVG’s?

Iedereen in Nederland moet, als dat nodig is, 24 uur per dag terecht kunnen bij een arts. In 2019 ontving de Minister van VWS meerdere signalen van ouderen en mensen met een beperking die niet altijd bij een arts terecht konden. De aard van deze problematiek is uiteengezet in de Kamerbrief van december 20192 over zorg zoals huisartsen, VWS gehandicapten en specialisten ouderengeneeskunde in samenspel plegen te bieden (medisch-generalistische zorg). Hoewel de toenmalig Minister voor Medische Zorg en Sport en ik niet hebben gehoord dat mensen daadwerkelijk verstoken zijn geraakt van medisch-generalistische zorg (MGZ), kan ik me voorstellen dat er in sommige situaties onrust kan ontstaan over de toegankelijkheid tot deze zorg. Desondanks constateer ik dat er goede stappen worden gezet in de gehandicaptenzorg om te zorgen dat cliënten en patiënten nu en in de toekomst kunnen rekenen op deze zorg. Zoals ik aangaf in mijn brief van 13 januari jl.3 ben ik verheugd dat onder regie van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) een convenant is gesloten, waarin samenwerkingsafspraken tussen beroepsgroepen en andere betrokken partijen tot stand zijn gekomen. Verschillende acties in het convenant richten zich op het verbeteren van medische kennis en deskundigheid in zorginstellingen in de gehandicaptenzorg.
Vraag 4

Hoe kunt u waarborgen dat cliënten en patiënten de juiste zorg krijgen?

Zie antwoord vraag 3.
Vraag 5

Bent u op de hoogte van de lage instroom van het aantal mensen dat de opleiding volgt tot AVG?

Ja.
Vraag 6

Wat vindt u ervan dat er minimaal 48 artsen moeten starten met de specialisatie voor AVG om aan de vraag te kunnen voldoen, terwijl het er echter gemiddeld 17 zijn?

Bij de opleiding tot arts voor verstandelijk gehandicapten is al jaren sprake van een lagere instroom dan gewenst is op basis van de raming van het Capaciteitsorgaan en waarvoor financiering beschikbaar is. Vanaf 2018 zijn respectievelijk 14, 16 en 14 artsen deze opleiding gestart. Dit jaar zijn er tot op heden 15 artsen gestart, terwijl het Capaciteitsorgaan een instroom van 60 artsen adviseert. Dit is een onwenselijke situatie.
Om de instroom in de opleiding te verhogen, het imago van het beroep van AVG te verbeteren en het beroep aantrekkelijker te maken wordt door veldpartijen samen met VWS gewerkt aan een arbeidsmarktstrategie.
VWS heeft een subsidie aan de Nederlandse Vereniging van Artsen Voor Verstandelijk Gehandicapten (NVAVG) verstrekt om deze arbeidsmarktstrategie te trekken. De strategie richt zich op vijf pijlers: 1) het verbeteren van het imago van de opleiding, 2) het verbeteren van onderwijs over mensen met een verstandelijke beperking binnen de geneeskundeopleiding, 3) het verbeteren van de toegankelijkheid en capaciteit van de AVG-opleiding 4) het professionaliseren van de beroepsvereniging en 5) het verkennen van samenwerkingsmogelijkheden om werkervaringsplaatsen voor AVG’s te realiseren.
In maart 2021 heeft de NVAVG als resultaat van de derde pijler het rapport «Onderzoek vergroten instroom AVG’s» opgeleverd. Het rapport doet aanbevelingen rond de studiekeuze van geneeskunde studenten, de aantrekkelijkheid van de AVG-opleiding, het werken als AVG en de promotie en bekendheid van het beroep. De NVAVG is aan de slag gegaan met deze aanbevelingen. Zo worden jonge AVG’s en zij-instromers als ambassadeurs ingezet bij de werving van geneeskunde studenten, zijn zij het gezicht van de AVG op PR-materiaal en social media-accounts, en delen zij daar vlogs en podcasts over het werken als AVG. Om de opleiding zelf aantrekkelijker te maken wordt het onderwijs afwisselend fysiek en online gegeven. Ook wordt het fysieke onderwijs vaker op een centrale locatie in het land aangeboden, terwijl dit eerder alleen beschikbaar was in Rotterdam. Bovendien wordt extra aandacht besteed aan maatwerk bij het volgen van de opleiding en de mogelijkheden voor kortere trajecten, hetgeen aantrekkelijk is voor zij-instromers.
Vraag 7

Kunt u aangeven hoe het komt dat het specialisme AVG zo onbekend is bij studenten? Kunt u aangeven wat er gedaan wordt om de opleiding tot AVG aantrekkelijk te maken? Kunt u zeggen wat gedaan wordt om dit specifieke specialisme onder de aandacht te brengen?

Zie antwoord vraag 6.
Vraag 8

Kunt u uitleggen waarom er een tekort aan poliklinieken is waar mensen met hun specifieke problemen terecht kunnen? Klopt het dat de meeste artsen vaak in dienst zijn van een zorginstelling, terwijl de meeste mensen met een beperking thuis wonen?

Sinds 1 januari 2020 maakt zorg van de AVG onderdeel uit van het verzekerde pakket van de Zorgverzekeringswet (Zvw). In mijn brief van 19 mei 20214 heb ik de Kamer geïnformeerd over de voortgang van de geneeskundige zorg voor specifieke patiëntgroepen (GZSP). De zorg van de AVG gericht aan thuiswonenden zonder Wlz-indicatie, onder andere vanuit de poliklinieken, maakt hier onderdeel van uit. Het is belangrijk zorgverzekeraars en zorgprofessionals te ondersteunen om gezamenlijk te komen tot een goed en volledig aanbod voor hun verzekerden en patiënten. In mijn brief geef ik aan dat het nodig is om het goede gesprek tussen en met de betrokken partijen te blijven faciliteren. Naar aanleiding van dit overleg heeft de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) al actie ondernomen om het zorgaanbod voor mensen met een verstandelijke beperking te waarborgen. Eerste overleggen hierover met aanbieders, Zorgverzekeraars Nederland (ZN), NZa en VWS hebben al plaatsgevonden. Hieruit blijkt onder andere dat voor aanbieders van deze zorg, de Zvw nog relatief nieuw is. Dit leidt tot vragen en onduidelijkheid. De komende periode zal VGN deze gesprekken continueren en hierbij ook de NVAVG, het NIP en de NVO betrekken. Ik ben voornemens dit proces nauwgezet te blijven volgen.
Het klopt ook dat AVG’s over het algemeen in dienst zijn van instellingen. Dit hoeft echter niet te betekenen dat zij geen zorg kunnen leveren aan mensen buiten de instelling. Het is belangrijk om meer inzicht te krijgen in de inzet van de AVG binnen en buiten de instelling. In mijn brief5 van 13 januari 2021 heb ik aangegeven dat het ons aan dit inzicht op dit moment ontbreekt, en dat ik dit inzicht van belang vind ter voorbereiding op toekomstige besluitvorming rond de positionering van MGZ. In deze brief heb ik aangekondigd dat de NZa zal verkennen of en welke aanpassingen er binnen de huidige bekostiging te maken zijn om 24/7 medisch-generalistische zorg (MGZ) in de regio te kunnen organiseren. Het verkrijgen van inzicht in de inzet van artsen zie ik van belang om mee te nemen in de verkenning van mogelijke aanpassingen voor de bekostiging.
Vraag 9

Klopt het dat mensen met een verstandelijke beperking vooral worden verzorgd door mensen met kennis van gedragsproblemen, maar minder door mensen met medische kennis waardoor medische kwalen minder snel worden gezien? Is dit probleem bekend bij instellingen voor mensen met beperkingen? Is dit probleem bekend bij de opleidingen?

In gesprekken met o.a. VGN, NVAVG en LHV is dit onderwerp nadrukkelijk aan de orde geweest. In de brief van 13 januari 20216 heb ik daarom aangegeven dat ik het noodzakelijk vindt dat er samenwerkingsafspraken met andere partijen zijn over (het invullen van) randvoorwaarden. Deze afspraken kunnen gaan over het vergroten van medisch bewustzijn bij zorgmedewerkers op locatie, het verbeteren van de medische bedrijfsvoering rondom artsen en de gerichte inzet van verpleegkundig specialisten, physician assistants en verpleegkundigen, bijvoorbeeld door taakherschikking. Goede afspraken over deze drie randvoorwaarden kunnen bijdragen aan de juiste medische kennis op de juiste plek. Signalen vanuit de opleiding zijn bij mij onbekend. Ik zal contact opnemen met de opleiding om dit signaal bij hen te toetsen en zorgen dat daarover in de brief dit najaar wordt gerapporteerd.
Vraag 10

Klopt het dat veel huisartsen de AVG-poli nog niet weten te vinden? Kunt u aangeven hoe dit verbeterd kan worden?

De zorg die op de AVG-poli geleverd wordt door de AVG is pas sinds 1 januari 2020 onderdeel van de Zvw. Tegelijkertijd werd de huisarts verwijzer voor deze zorg, waar dit voorheen geïndiceerd werd door het CIZ. Ik kan mij voorstellen dat niet alle huisartsen altijd het juiste aanbod weten te vinden, vanwege relatieve onbekendheid met deze patiëntgroep. Daarom ga ik in gesprek met de LHV en InEen om te bezien hoe we samen de bekendheid van de gehele GZSP, waaronder VG-zorg, kunnen vergroten onder huisartsen en hoe wij hen kunnen ondersteunen dit aanbod te vinden.

17 mei 2021 - 15 juni 2021

29 dagen

Dynamische evenementenvergunningen.
	Lucille Werner (CDA), Hilde Palland (CDA), Mustafa Amhaouch (CDA)
	Ferdinand Grapperhaus (minister justitie en veiligheid) (CDA), Bas van 't Wout (VVD)

Vraag 1

Wat is de stand van zaken van de gesprekken over «een meer flexibele en gefaseerde vorm van vergunningverlening» naar aanleding van de aangenomen motie Amhaouch/Palland over dynamische evenementenvergunning (Kamerstuk 35 669, nr. 20), waarnaar in de Kamerbrief Tijdelijke regeling subsidie evenementen COVID-19 (Kamerstuk nr. 2021Z04751) wordt verwezen?

Het verstrekken van vergunningen is primair een lokale verantwoordelijkheid van gemeente, zij worden hierbij geadviseerd door de veiligheidsregio, hulpdiensten en andere partijen. De beoordeling of en in welke vorm evenementen in hun gemeente of regio georganiseerd kunnen worden ligt dan ook bij hen. Zij kennen de lokale omstandigheden en kunnen dan ook de beste afweging maken. Wel vindt het kabinet het belangrijk dat als er weer evenementen georganiseerd mogen worden hiervoor ook, binnen de kaders, zoveel mogelijk duidelijkheid wordt geboden aan de aanvragende partijen. Met de VNG/gemeenten zijn wij in gesprek om te kijken hoe het vergunningverleningsproces zo flexibel mogelijk kan worden. De VNG geeft aan dat vele gemeenten al op een dynamische manier met vergunningverlening trachten om te gaan. Dat wil zeggen dat aanvragen al getoetst worden voor zover dat mogelijk is.
Vraag 2

Kunt u aangeven waarom kermissen in het openingsplan onder evenementen staan en niet onder doorstroomlocaties zoals dierentuinen? Kermissen vinden doorgaans plaats in de buitenlucht en daarmee is toch ook sprake van doorstroming? Wilt u dit duiden?

Doorstroomlocaties kennen een andere dynamiek dan evenementen, waaronder kermissen. Doorstroomlocaties zoals dierentuinen, maar ook attractieparken hebben een permanente vestigingsplaats en zijn doorgaans het hele jaar door geopend. Bij doorstroomlocaties wordt de maximaal beschikbare ruimte reeds benut door regulier/permanent aanwezige voorzieningen. Voor evenementen, zoals kermissen, geldt dat zij op een bepaalde locatie een beperkte tijd aanwezig zijn, waardoor geïnteresseerde bezoekers binnen dat tijdsbestek naar de locatie gaan. Het openen van een evenement brengt een bezoekersstroom bovenop de reguliere benutting van die openbare ruimte op gang. Die reguliere benutting is op dit moment de maximale ruimte die epidemiologisch gezien beschikbaar is.
Vraag 3

In hoeverre is in het openingsplan differentiatie naar aard en omvang van evenementen mogelijk, waardoor meer ruimte ontstaat voor maatwerk? Bijvoorbeeld door aan te sluiten bij het onderscheid in zgn. A- B- en C-evenementen, waarbij A- en B-evenementen wel eerder kunnen worden toegestaan dan C-evenementen, c.q. daarvoor nadere voorschriften worden gesteld?

In het openingsplan is reeds sprake van differentiatie. Zo zijn geplaceerde (kleine) evenementen, waarbij mensen een vaste (zit)plaats hebben met een testbewijs, in stap 3 al toegestaan. In stap 4 worden ongeplaceerde evenementen ook weer toegestaan onder voorwaarden. In de daaropvolgende stap zullen (een deel van) die voorwaarden komen te vervallen. Aanvullend kan er ook worden gewerkt met de inzet van een test-, herstel- of vaccinatiebewijs waardoor er meer differentiatie mogelijk is.
Vraag 4

Herkent u het beeld dat veel evenementenorganisatoren of brancheorganisaties ervaren dat gemeenten aarzelen om alvast met vergunningverlening aan de slag te gaan of aangeven geen toetsingskader daarvoor te hebben? Welke signalen heeft u hierover ontvangen?

Ik heb enkele signalen binnen gekregen dat gemeenten aarzelen om alvast met vergunningverlening aan de slag te gaan of aangeven dat onzekerheid over de coronasituatie hen parten speelt, omdat op dit moment evenementen niet toegestaan zijn, maar ook omdat de voorwaarden waaronder in de toekomst evenementen weer mogelijk worden nog niet bekend waren. Dit maakt het lastig om vergunningsaanvragen voor te bereiden.
Wij begrijpen dat een groot deel van de vergunningverleningen zo goed mogelijk worden voorbereid, zodat een zo snel mogelijke doorloop kan worden bewerkstelligd. Een aanvullende positieve ontwikkeling daarbij is een Learning Community die door de VNG is gestart. Hierin kunnen gemeenten onderling best practices uitwisselen.
Om de organisatoren van evenementen en vergunningsverleners zoveel mogelijk duidelijkheid te geven, heeft het kabinet vooruitlopend op de besluitvorming over het zetten van stap 4 gecommuniceerd over de voorwaarden die zullen gelden voor evenementen. Deze voorwaarden zijn besproken met de VNG/gemeenten en de Veiligheidsregio’s en zijn mede tot stand gekomen op basis van de uitkomsten van de Fieldlab evenementen en de OMT-adviezen die daarop zijn gegeven.
Deze brief1 over de opvolging van de uitkomsten van de Fieldlabs is op 11 juni jl. aan uw Kamer gezonden.
Vraag 5

Deelt u de mening dat zoveel mogelijk voorkomen moet worden dat wanneer evenementen straks weer zijn toegestaan organisatoren alsnog tot tien weken moeten wachten eer zij open kunnen als gevolg van tijdrovende vergunningstrajecten?

Ik deel deze mening. Hierover ben ik ook dan in gesprek gegaan met de VNG/gemeenten en Veiligheidsregio’s en weet ik dat zij deze mening ook delen. De VNG en gemeenten spannen zich in om de vergunningverleningsprocedures spoedig te laten verlopen en delen tevens hun best practices.
Vraag 6

Bent u bereid op korte termijn een handreiking aan gemeenten te verstrekken op welke wijze gemeenten invulling kunnen geven aan een dynamische vergunningverlening terzake evenementen in onderscheiden categorieën (A/B en C) met inachtneming van COVID-19-maatregelen en openingsplan?

Ik verwijs graag naar mijn eerdere antwoorden waarin heb aangegeven dat: 1) verstrekken van vergunningen primair een lokale verantwoordelijkheid is van gemeenten, zij hierbij geadviseerd worden door de veiligheidsregio’s, hulpdiensten en andere partijen, 2) veel gemeenten al bezig zijn met dynamische vergunningverleningen en 3) de VNG een Learning Community is gestart waarin gemeenten onderling best practices kunnen uitwisselen. Tegelijkertijd wordt de Integrale COVID-19 evenementen werkwijze herzien naar een 2.0 versie door de VNG, Veiligheidsregio’s, GGD/GHOR en de politie. Hierin staan handvatten voor het proces van vergunningverlening en advisering; de inhoudelijke voorwaarden die gaan gelden voor evenementen worden geregeld door de rijksoverheid in de Twm/Trm.
Vraag 7

Hebt u kennisgenomen van het position paper van de commissie Veiligheid van de Nederlandse Kermisbond? Hoe gaat u deze betrekken bij de richtlijnen/een handreiking voor gemeenten?

Ja ik heb kennis genomen van het position paper en deze gedeeld met de VNG en Veiligheidregio’s zodat zij, indien zij hiertoe aanleiding zien, kunnen gebruiken in de stappen die zijn momenteel nemen zoals beschreven in mijn antwoord onder vraag 6.
Vraag 8

Kunt u deze vragen vóór 21 mei 2021 beantwoorden?

Er is voor gekozen om de beantwoording van deze vragen parallel te laten lopen met de communicatie van 11 juni jl. over de voorwaarden die gaan gelden voor evenementen zodra de besluitvorming over het zetten van stap 4 heeft plaatsgevonden.

12 mei 2021 - 1 juni 2021

20 dagen

Studenten met een beperking die nog steeds te weinig studietoeslag krijgen
	Lucille Werner (CDA), René Peters (CDA)
	Wouter Koolmees (minister sociale zaken en werkgelegenheid, viceminister-president ) (D66)

Bronnen

1. Trouw, 30 april 2021, «Studenten met een beperking wachten nog altijd op een landelijke regeling voor studietoeslag»

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de inventarisatie van de Landelijke Studentenvakbond (LSVB), waaruit blijkt dat van de vijfentwintig grootste gemeenten er nog maar elf de beloofde 300 euro studietoeslag aan functiebeperkingen uitkeren?1

Ja.
Vraag 2

Wat is uw reactie op deze inventarisatie en wat vindt u van de bevindingen van de LSVB dat slechts 7% van de 66.000 studenten met een vorm van beperking in het hoger onderwijs op de hoogte is van deze studietoeslag?

De individuele studietoeslag (IST) is een regeling in de Participatiewet voor studenten en scholieren van 18 jaar en ouder die vanwege een structurele medische beperking geen inkomsten uit arbeid (bijvoorbeeld uit een bijbaan) kunnen verwerven naast hun voltijd studie. De uitvoering en het bepalen van de hoogte van de IST is de bevoegd- en verantwoordelijkheid van het college van B&W. Om in aanmerking te komen voor de IST moet de beperking structureel van aard en voldoende ernstig zijn. Verder dient een rechtstreeks verband gelegd te kunnen worden tussen het gebrek en het niet in staat zijn van het verwerven van inkomsten uit arbeid door betrokkene naast de studie. Het vereiste dat de medische beperking een structureel karakter heeft betekent dat bij de beoordeling in ieder geval geen verbetering van de medische beperking te verwachten valt binnen een afzienbare termijn. Dat betekent dat de aanwezigheid van een functiebeperking niet automatisch leidt tot recht op de IST.
Ik vind het van groot belang dat studenten of scholieren met een structurele medische beperking die daardoor niet naast hun studie kunnen werken, gebruik kunnen maken van de regeling. Het is niet wenselijk dat de hoogte van de IST per gemeente verschilt. Daarom heeft het kabinet besloten om de regeling te verbeteren en heeft daartoe een nota van wijzing ingediend bij het wetsvoorstel Breed Offensief.2 Onderdeel van de verbetering is het schrappen van de vermogenstoets en de harmonisatie van de hoogte van de studietoeslag. De verwachting is dat hierdoor meer studenten en scholieren in aanmerking zullen komen voor de studietoeslag. Daarnaast creëert de harmonisatie duidelijkheid over de hoogte van de studietoeslag, die bij algemene maatregel van bestuur zal worden vastgesteld, en wordt de onwenselijke situatie waarbij twee studiegenoten een verschillend bedrag aan studietoeslag ontvangen omdat zij in verschillende gemeenten wonen, voorkomen.
Het wetsvoorstel Breed Offensief, waarin de aangepaste studieregeling met een centrale normering van de studietoeslag is opgenomen, is door de Tweede Kamer controversieel verklaard.3 Het is aan de Tweede Kamer om na het aantreden van een nieuw kabinet een besluit te nemen over de verdere behandeling van het wetsvoorstel.
Vraag 3

Hoe gaat u ervoor zorgen dat alle studenten op de hoogte zijn van deze regeling?

Ik neem het aanbod van de Landelijke Studentenvakbond (De LSVb) en CNV Jongeren aan, om mee te denken over het verbeteren van de informatievoorziening aan studenten en zal met de organisaties hierover in gesprek gaan.
Overigens heeft DUO op verzoek van mijn departement de individuele studietoeslag en de voorgenomen herziening van deze regeling onder de aandacht gebracht van de landelijke organisatie van studentendecanen. Ook is de IST en de voorgenomen herziening van de regeling onder de aandacht gebracht van de MBO raad. Verder is mij uit contacten met een aantal gemeenten, de VNG en Divosa bekend dat gemeenten de afgelopen periode extra inzet hebben gepleegd om de doelgroep beter te bereiken door bijvoorbeeld contacten met lokale onderwijsinstellingen of het WMO loket. De inzet van gemeenten blijft niet onopgemerkt. De CBS cijfers laten een stijgende lijn zien in de totale uitgaven aan dit instrument door gemeenten: van circa 2,5 miljoen euro in 2017 naar 4,6 miljoen euro in 2019. Het voorlopige beeld van de uitgaven in 2020 is 7,1 miljoen euro.
Vraag 4

Constaterende dat in een aantal gemeenten helderheid ontbreekt over de hoogte van de studietoelage en de onderbouwing daarvan en studenten eerst een aanvraag indienen en daarna bekend wordt gemaakt hoe hoog de studietoelage is, hoe gaat u ervoor zorgen dat er in beginsel al transparantie is over het proces?

Burgers – zeker kwetsbare burgers – dienen de voorzieningen te krijgen waar zij recht op hebben. Die voorzieningen dienen op een zo eenvoudig mogelijke manier bereikbaar te zijn. Dat geldt ook voor de IST. Vanwege de vertraging van de wetsbehandeling van het wetsvoorstel Breed Offensief heeft de toenmalige Staatssecretaris via het gemeentenieuws van SZW 2020-94 gemeenten opgeroepen om de IST in de geest van de herziening te verstrekken. Ik zal in het Gemeentenieuws SZW gemeenten hier nogmaals toe oproepen. Deze oproep houdt in dat ik gemeenten vraag de IST vanaf de leeftijd van 21 jaar op 300 euro per maand vast te stellen. Voor studenten jonger dan 21 jaar kunnen gemeenten conform het toepasselijke jeugd-minimumloon een lager bedrag hanteren. Onderstaande tabel geeft de verschillende bedragen weer.
Leeftijd in jaren
Verhouding jeugd WML t.o.v regulier WML
21 en ouder
100%
€ 300,00
20
80%
€ 240,00
19
60%
€ 180,00
18
50%
€ 150,00
Ook zal ik in het Gemeentenieuws SZW aandacht vragen voor een eenvoudige aanvraagprocedure, een betere informatievoorziening over de hoogte van de IST en de blijvende investering om de doelgroep beter te bereiken. Ook de VNG heeft mij naar aanleiding van de inventarisatie door de LSVb en CNV Jongeren laten weten een oproep aan haar leden te hebben gedaan om in de geest van het wetsvoorstel de studietoeslag als zodanig vast te stellen.
Vraag 5

Realiseert u zich dat het hier ook gaat om kwetsbare studenten met een hoge kans op uitval? Hoe gaat u ervoor zorgen dat studenten met een beperking zorgeloos kunnen studeren?

Zie antwoord vraag 4.
Vraag 6

Kunt u aangeven hoe het recht op gelijke studietoeslag voor huidige en toekomstige studenten gewaarborgd is?

Zie antwoord vraag 4.
Vraag 7

Welk landelijk nummer kan gebeld worden als studenten vragen hebben over de studietoeslag?

De uitvoering van de individuele studietoeslag is gedecentraliseerd en is de verantwoordelijkheid van het College van burgemeester en wethouders. Indien studenten of scholieren vragen hebben over de IST dan kunnen zij het beste contact opnemen met de gemeente waar zij op dat moment woonachtig zijn.

12 mei 2021 - 8 juni 2021

27 dagen

Het bericht ‘Andere Tijden verdwijnt na 21 jaar van de televisie’
	Lucille Werner (CDA)
	Arie Slob (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (CU)

Bronnen

1. Volkskrant.nl, 7 mei 2021, «Andere Tijden moet behouden blijven: gooi het tafelzilver niet weg» | De Volkskrant.
2. Kamerstuk 32 827, nr. 157.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Andere Tijden verdwijnt na 21 Jaar van de televisie»?1

Ja.
Vraag 2

Bent u het ermee eens dat het programma Andere Tijden, waarover het onder andere in dit artikel gaat, een belangrijke maatschappelijke functie heeft om actuele (Nederlandse) geschiedenis op een laagdrempelige manier bij het grote publiek onder de aandacht te brengen, door leerkrachten veelvuldig wordt gebruikt en zeer geliefd is, zie ook de oproep van historici om het programma te laten bestaan in de huidige vorm en de door velen ondertekende petitie? Zo nee, waarom niet?

Ja.
Vraag 3

Bent u het ermee eens dat de populariteit en het belang van Andere Tijden is gelegen in de hoge kwaliteit van de onderzoeksjournalistiek van de vaste redactie die niet meer gehaald kan worden als het programma nog minder frequent gaat worden uitgezonden en daardoor geen vaste redactie meer kan houden?

Het is aan de NPO om in samenspraak met de betreffende omroep(en) (de NTR in dit geval) ervoor te zorgen dat een programma kan voldoen aan de kwaliteitseisen die de publieke omroep aan de eigen programmering stelt. Het is niet aan mij om te oordelen over de kwaliteit van programma’s. De Mediawet stelt ook dat de programma’s van de publieke omroep moeten voldoen aan hoge journalistieke en professionele kwaliteitseisen.2 Datzelfde geldt voor de efficiënte inzet van mensen en middelen zoals het al dan niet hebben van een vaste redactie voor onderzoeksjournalistiek voor een programma. Naar ik begrepen heb van de NTR zijn daar inmiddels goede afspraken met de NPO over gemaakt.
Vraag 4

Bent u het ermee eens dat de andere programma’s zoals genoemd in het bovengenoemde artikel eveneens een maatschappelijke functie hebben, zoals het bijdragen aan de bescherming van de rechten van consumenten (Radar) en het oplossen van misdaden (Opsporing Verzocht)? Zo nee, waarom niet?

Het media-aanbod van de publieke omroep dient in algemene zin te voorzien in democratische, sociale en culturele behoeften van de Nederlandse samenleving. Alle programma’s van de publieke omroep dienen daar aan bij te dragen en hebben in het geheel een maatschappelijke functie. Dat geldt dus ook voor de programma’s Radar en Opsporing Verzocht.
Vraag 5

Kunt u aangeven hoe groot de rol van Opsporing Verzocht is bij het oplossen van de in het programma behandelde zaken en hoe effectief daarmee het programma is en het belang van burgerparticipatie via deze programma’s voor het werk van de politie?

Om misdrijven op te lossen maakt de politie gebruik van bijzondere bevoegdheden, zoals het betrekken van burgers bij de opsporing. Het programma Opsporing Verzocht is het bekendste en langst lopende burgerparticipatieprogramma van politie en justitie. Het is een nauwe samenwerking tussen de politie, het OM en de omroep AVROTROS. Het zijn voornamelijk de zogenoemde High Impact Crime- en Veelvoorkomende Criminaliteit-zaken die in het programma onder de aandacht van de kijker worden gebracht. Door de medewerking van de kijker wordt een oplossingspercentage van ruim 40% gerealiseerd. Het programma Opsporing Verzocht is daarmee voor de politie en het OM een zeer effectief opsporingsmiddel. De politie merkt aan het publiek door de vele tips, informatie en reacties dat zij graag meewerken en meedenken met de politie om de veiligheid in Nederland te vergroten. De spin-off van het programma op sociale media is ook groot met veel views bij bijzondere zaken.
Vraag 6

Kunt u bevestigen dat het consumentenprogramma Radar naast een groot bereik op tv ook een miljoenenbereik heeft via hun website? Kunt u aangeven of deze unieke views ook worden meegenomen in de eindberekening van Stichting KijkOnderzoek (SKO), zo nee, waarom niet?

Volgens de AVROTROS bereikt de website van het programma Radar 575.000 unieke bezoekers per week. Het online Radar-forum trekt 11,6 miljoen unieke bezoekers per jaar. Deze views worden niet meegenomen in de SKO-berekeningen omdat bereik op verschillende manieren wordt uitgerekend waardoor er geen totaal kan worden berekend. Via het nieuwe crossmediale Nationaal Media Onderzoek (NMO)3 zal het bereik van televisie, radio, print en online worden gemeten. Dit nieuwe onderzoek is recent gelanceerd en zal op termijn de huidige bereiksonderzoeken vervangen.
Vraag 7

Kunt u bevestigen dat de bovengenoemde programma’s vooral door een relatief oudere doelgroep wordt bekeken? Zo ja, hoe groot is deze doelgroep? Bent u het ermee eens dat deze oudere doelgroep vooral lineair kijkt en voor het overgrote deel zal wegvallen bij het doorzetten van het voornemen deze programma’s vooral online aan te bieden?

Het klopt het dat de genoemde programma’s vooral door een relatief oudere doelgroep wordt bekeken. In 2020 waren dat er voor het programma Radar ruim 1 miljoen kijkers van de gemiddeld 1,4 miljoen kijkers ouder dan 49, voor het programma Opsporing Verzocht ongeveer 800.000 kijkers ouder dan 49 van de gemiddeld 1,1 miljoen kijkers en voor het programma Andere Tijden waren dat gemiddeld 268.000 kijkers ouder dan 49 op een totaal van gemiddeld 338.000 kijkers per aflevering. Dit vindt veruit voor het grootste deel lineair plaats. Gemiddeld genomen kijkt de oudere doelgroep voornamelijk ook lineair. Een groeiend aantal weet echter ook de weg naar online te vinden. De online omgeving wordt vooral gebruikt voor het terugkijken van losse fragmenten.
Naar ik begrepen heb van de NPO zit de besluitvorming rond de toekomst van deze programma’s nog in de afstemfase. Dit betekent dat nu nog niet te zeggen valt wat dit voor deze programma’s en dus ook voor de voornamelijk oudere kijker zal betekenen. Het is uiteindelijk aan de NPO om deze inschatting te maken. Zo zijn er volgens de NTR4 voor het programma Andere Tijden afspraken gemaakt met de NPO voor lineaire uitzending van Andere Tijden waardoor continuïteit en kwaliteit gewaarborgd blijven.
Vraag 8

Kunt u aangeven hoeveel kijkers naar bovengenoemde programma’s kijken, zowel lineair als online?

Zie antwoord vraag 7.
Vraag 9

Kunt u bevestigen dat het voornemen van de NPO om deze programma’s te beëindigen, danwel via een veel lagere frequentie op tv uit te zenden of via andere kanalen (online) aan te bieden vooral lijkt voor te komen uit het streven het bereik van programma’s van de publieke omroep te vergroten onder jongeren?

De NPO verandert en vernieuwt voortdurend de programmering. Dit doet de NPO om de programmering toekomstbestendig te houden. Programma’s worden beoordeeld, geëvalueerd en aangepast of geschrapt op basis van vooraf met de omroepen afgesproken inhoudelijke, financiële en bereiksdoelstellingen. Daar kunnen voor individuele programma’s dus ook specifieke bereiksdoelstellingen voor worden afgesproken om het bereik onder jongeren te bereiken. Die keuze is aan de NPO.
Vraag 10

Kunt u, alhoewel het een goed gebruik is dat de politiek zich niet bemoeit met inhoud van de programma’s of de programmering, aangeven in hoeverre dit voornemen van de NPO strookt met de uitgangspunten zoals neergelegd in de visiebrief Media van juni 20192 ten aanzien van diversiteit en doelstelling van de publieke omroep en de omroepen?

In de visiebrief6 is onder andere als uitgangspunt genoemd dat het publiek gebaat is bij een goed functionerend bestel waarbinnen effectief en efficiënt geprogrammeerd en geproduceerd wordt op basis van goede samenwerking tussen de NPO en de omroepen. Daarbij bepalen de omroepen de vorm en inhoud van de programma’s en is het de NPO die coördineert en programmeert. Daar bemoeit de overheid zich niet mee. Ook niet als mogelijke beslissingen tot discussie in de maatschappij over deze programma’s leiden. Zo is dat ook vastgelegd in artikel 7 van de Grondwet en artikel 2.2 lid 2 onderdeel b en artikel 2.88 van de Mediawet 2008.
Vraag 11

Kunt u aangeven in hoeverre u het afrekenen van programma’s op de leeftijd van het publiek vindt passen bij de doelstelling van de publieke omroep of dat dit naar uw mening eerder thuishoort bij commerciële omroepen?

Het is de wettelijke taak van de landelijke publieke omroep om een breed en divers publiek te voorzien van informatie, cultuur en educatie met programma’s die tegemoet komen aan de democratische, sociale en culturele behoeften van de hele Nederlandse samenleving. De programma’s moeten daarbij gericht zijn op en een relevant bereik hebben onder zowel een breed en algemeen publiek, als bevolkings- en leeftijdsgroepen van verschillende omvang en samenstelling. Het is aan de NPO en de omroepen om daar samen in vulling aan te geven en de juiste afwegingen bij te maken. Ik heb geen zicht op hoe commerciële omroepen programma’s precies beoordelen, maar ik kan me vanwege het belang van advertenties voor de commerciële omroepen voorstellen dat kijk- en bereikcijfers daar ook een grote rol spelen.
Vraag 12

Kunt u aangeven wat u de prioriteit vindt van de NPO? Gaat het dan om doelgroepen of doelstelling van de programma’s en welke kernwaarden wil u terugzien in de programmering van de NPO?

Zie antwoord vraag 11.
Vraag 13

Kunt u bevestigen dat omroepen en hun achterban maar weinig te zeggen hebben over de voorgenomen keuzes van de NPO om te snoeien in programma’s van de omroepen die naast een maatschappelijke functie ook een miljoenenpubliek trekken? Zo ja, wat vindt u van de balans in positie tussen de netmanagers van de NPO en de positie van de omroepen over beslissingen die hun pogramma’s betreffen?

In de visiebrief van 14 juni 20197 is het belang benadrukt van een goed samenspel tussen de NPO in zijn rol als coördinerend orgaan en de omroepen als leveranciers van de programma’s. In het wetsvoorstel8 dat op basis van deze visiebrief is opgesteld zijn enkele verbeteringen van de «checks and balances» in het bestel doorgevoerd. De omroepen hebben een adviesrecht over de jaarplannen met de programmeerstrategie in het kader van het coördinatiereglement9 van de NPO gekregen. Door deze maatregel kunnen omroepen ook in de jaarcyclus vanuit hun profiel, missie en identiteit de NPO adviseren. Vooruitlopend op de inwerkingtreding van de betreffende wetsartikelen, heeft de NPO mij laten weten dit jaar al conform deze nieuwe governance-afspraken te zullen gaan werken. De publieke omroep zit nu midden in dat proces. Het is verder aan de omroepen om hun eigen achterban inspraak te geven in de vereniging. Dat wordt door de omroepen dan ook op verschillende wijze gedaan.
Deze wettelijke afspraken zijn daarbij een kant van de medaille. De andere kant is dat er een sfeer ontstaat waarin alle partijen doordrongen zijn van het gezamenlijke belang van een sterke publieke omroep en de noodzaak en bereidheid om daarvoor samen te werken.
Vraag 14

Bent u bereid met de NPO het gesprek aan te gaan in hoeverre hun voornemens ten aanzien van de hiervoor genoemde programma’s stroken met de doelstelling van de publieke omroep en de zorgen die breed in de maatschappij leven over het voortbestaan van deze programma’s?

De publieke omroep is zelf verantwoordelijk voor vorm en inhoud van zijn media-aanbod en ook voor de tijdstippen en platforms waarop dat media-aanbod wordt aangeboden aan het publiek. Die redactionele autonomie staat nadrukkelijk gegarandeerd in de Mediawet. Een gesprek van mij met de NPO is in dat licht niet wenselijk.

Titel

Status

Indiener (persoon)

Indiener (partij)

Onderwerpen

60 kamervragen gevonden

beantwoord onbeantwoord uitgesteld

Alle

13 mei 2022 - 5 juli 2022

53 dagen

Lucille Werner (CDA)

Gunay Uslu (staatssecretaris onderwijs, cultuur en wetenschap) (D66)

Bronnen

Vraag 1

Vraag 2

Vraag 3

Vraag 4

Vraag 5

Vraag 6

Vraag 7

12 mei 2022 - 10 juni 2022

29 dagen

Lucille Werner (CDA)

Conny Helder (minister zonder portefeuille volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD)

Bronnen

Vraag 1

Vraag 2

Vraag 3

Vraag 4

Vraag 5

Vraag 6

Vraag 7

3 mei 2022 - 7 juni 2022

35 dagen

Lucille Werner (CDA), Inge van Dijk (CDA)

Hanke Bruins Slot (minister binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties) (CDA), Conny Helder (minister zonder portefeuille volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD)

Bronnen

Vraag 1

Vraag 2

Vraag 3

Vraag 4

Vraag 5

Vraag 6

Vraag 7

8 april 2022 - 25 mei 2022

47 dagen

Lucille Werner (CDA), Joba van den Berg-Jansen (CDA)

Bronnen

Vraag 1

Vraag 2

Vraag 3

Vraag 4

Vraag 5

Vraag 6

Vraag 7

Vraag 8

Vraag 9

Vraag 10

7 april 2022 - 25 mei 2022

48 dagen

Lucille Werner (CDA)

Gunay Uslu (staatssecretaris onderwijs, cultuur en wetenschap) (D66)

Bronnen

Vraag 1

Vraag 2

Vraag 3

Vraag 4

Vraag 5

Vraag 6

Vraag 7

Vraag 8

23 februari 2022 - 18 maart 2022

23 dagen

Lucille Werner (CDA)

Conny Helder (minister zonder portefeuille volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD)

Bronnen

Vraag 1

Vraag 2

Vraag 3