Vraag 1

Kent u het bericht: «Agent mikpunt oudejaarsgeweld»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat politiemensen in heel Nederland zich deze jaarwisseling hebben moeten verdedigen tegen excessieve en schokkende geweldsuitspattingen, zoals het gooien met molotovcocktails naar agenten en het gebruik van pepperspray tegen agenten?

Ik verwijs naar mijn brief aan uw Kamer van 11 januari 2012 met het overzicht van de incidenten die tijdens de jaarwisseling 2011–2012 hebben plaatsgevonden en mijn reactie daarop.

Vraag 3

Deelt u de mening dat bij het klaarmaken van molotovcocktails er sprake is van voorbereiding van een ernstig misdrijf? Zo nee, waarom niet?

Voorbereiding van een misdrijf is strafbaar op grond van artikel 46, eerste lid, Wetboek van Strafrecht (Sr) als de dader opzettelijk (onder andere) voorwerpen of stoffen, die bestemd zijn tot het begaan van een misdrijf waarop naar de wettelijke omschrijving een gevangenisstraf van acht jaren of meer is gesteld, verwerft, vervaardigt, invoert, doorvoert, uitvoert of voorhanden heeft. Een molotovcocktail kan bruikbaar zijn voor brandstichting (art. 157 Sr), zware mishandeling (art. 302 Sr), zware mishandeling met voorbedachten rade (art. 303 Sr), doodslag (art. 287 Sr) of moord (art. 289 Sr). Op al deze delicten staat een gevangenisstraf van acht jaren of meer. Of in een concrete casus het klaarmaken van molotovcocktails een strafbare voorbereiding van een ernstig misdrijf is, hangt af van de omstandigheden van het geval en staat ter beoordeling van het Openbaar Ministerie en uiteindelijk de strafrechter.

Vraag 4

Wanneer de personen die plannen hadden om met molotovcocktails een aanslag te plegen op de politie niet vroegtijdig in de kraag gegrepen waren, zou er dan sprake zijn geweest van doodslag, dan wel poging daartoe? Zo nee, waarom niet?

De feiten uit deze zaak staan ter beoordeling van het Openbaar Ministerie en uiteindelijk de rechter. In algemene zin geldt dat bij een aanslag met een molotovcocktail die de dood tot gevolg heeft sprake kan zijn van doodslag als bedoeld in artikel 287 Sr. Als er geen dodelijk slachtoffer is gevallen kan sprake zijn van een poging tot doodslag.

Vraag 5

Deelt u de mening dat een en ander onder een terroristisch misdrijf valt en dat de verdachten in dat geval tot de berechting in voorlopige hechtenis dienen te blijven? Zo nee, waarom niet?

Artikel 83 Sr geeft aan welke misdrijven onder terroristische misdrijven worden verstaan. Daarbij is bepalend of is gehandeld met een terroristisch oogmerk. Daaronder valt bijvoorbeeld het oogmerk om (een deel van) de bevolking van een land ernstige vrees aan te jagen of om de overheid wederrechtelijk tot iets te dwingen (artikel 83a Sr). Of in een geval als het onderhavige sprake is van een terroristisch misdrijf staat ter beoordeling van de rechter.
De artikelen 67 en 67a van het Wetboek van Strafvordering geven aan in welke gevallen en op welke gronden voorlopige hechtenis kan worden toegepast.

Vraag 1

Kent u het bericht: «Justitie slordig bij zedenzaken»?1

Vraag 2

Klopt het dat slachtoffers van zedenmisdrijven niet of te laat worden geïnformeerd over de datum waarop de strafzaak tegen de verdachten wordt behandeld en niet of te laat worden ingelicht over het vonnis of de vrijlating van hun belager? Zo ja, wat gaat u daar aan doen?

Vraag 3

Klopt het dat slachtoffers vaak niet wordt verteld dat zij recht hebben op een advocaat en mogen aanwezig zijn bij het verhoor door de rechter-commissaris? Zo ja, wat gaat u daar aan doen?

Vraag 4

Deelt u de mening dat het belachelijk is dat aan al deze zaken bij verdachten wel aandacht wordt besteed en daar zelfs een zaak op stuk kan lopen, terwijl bij slachtoffers deze zaken blijkbaar van ondergeschikt belang zijn? Zo nee, waarom niet?

Vraag 5

Deelt u de mening dat het onbegrijpelijk is dat rechters blijkbaar een cursus nodig hebben om te leren omgaan met slachtoffers terwijl dit gewoon een kwestie van fatsoen is?

Vraag 6

Wat gaat u doen om ervoor te zorgen dat, als een slachtoffer een advocaat heeft ingeschakeld voor bijstand, het zaakdossier ook daadwerkelijk op het eerste verzoek aan de betreffende advocaat wordt gegeven?

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het bericht: «werkstraffen voor hooligans»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat onder de Nederlandse bevolking onvoldoende draagvlak is voor de taakstraf als sanctie bij strafbare feiten en bent u bereid de taakstraf als hoofdstraf, zoals genoemd in artikel 9, eerste lid, sub 3, uit het Wetboek van Strafrecht (Sr) te schrappen? Zo nee, waarom niet?

Een in onze opdracht uitgevoerd wetenschappelijk onderzoek naar het draagvlak onder de Nederlandse bevolking voor verschillende sancties, waaronder de werkstraf, is onlangs aan uw Kamer aangeboden (Kamerstukken II, 2011–2012, 29 279, nr. 127). Dit onderzoek wijst onder meer uit dat de werkstraf gedragen wordt door de Nederlandse bevolking. Bij veel delicten blijkt de werkstraf door de respondenten de vaakst gekozen straf te zijn. De steun voor de werkstraf neemt bovendien toe, wanneer burgers worden geïnformeerd over de recidivekansen na werkstraffen en na gevangenisstraffen. Wel wordt de werkstraf meer geschikt geacht voor minderjarige daders dan voor meerderjarige daders, terwijl voor de onvoorwaardelijke gevangenisstraf het omgekeerde geldt.
Het kabinet acht het behoud van de taakstraf in het sanctiestelsel van belang. Waar het gaat om het voorkomen van recidive is de taakstraf in verhouding een effectieve vorm van bestraffing. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat justitiabelen na een werkstraf significant minder recidiveren dan na een gevangenisstraf, zowel op korte als op lange termijn. Daarnaast maakt de taakgestrafte zich nuttig voor de samenleving die hij door zijn handelen schade heeft toegebracht.
Wel vindt het kabinet dat een taakstraf ongeschikt is voor de bestraffing van ernstige zeden- en geweldsmisdrijven. Het wetsvoorstel dat de mogelijkheden beperkt om een taakstraf op te leggen voor dergelijke misdrijven (Kamerstukken 32 169), is op 15 november jl. aanvaard door de Eerste Kamer en zal aan het begin van het nieuwe jaar in werking treden.
Wij merken in dit verband op dat aan het lid van de Eerste Kamer Van Bijsterveld is toegezegd dat bij de evaluatie van deze wetswijziging de vraag zal worden betrokken of de taakstraf, in plaats van een hoofdstraf, een bijkomende straf zou moeten worden.

Vraag 3

Deelt u de mening dat in het kader van openlijke geweldpleging artikel 141 Wetboek van Strafrecht (Sr) groepsaansprakelijkheid de pakkans verhoogt, de bewijslast voor het Openbaar Ministerie verlaagt en een afschrikwekkende werking heeft op relschoppers? Zo nee, waarom niet?

Tijdens de behandeling van de begroting van het Ministerie van Veiligheid en Justitie op 2 november jl. hebben wij uw Kamer toegezegd in overleg te treden met vertegenwoordigers van het openbaar ministerie en de politie teneinde te bezien of artikel 141 van het Wetboek van Strafrecht nog steeds een adequate basis biedt voor strafrechtelijk optreden tegen openlijke geweldpleging. Dit overleg is thans gaande en wij zullen uw Kamer, zoals eveneens toegezegd, over de bevindingen ter zake in januari 2012 berichten.

Vraag 4

Bent u bereid om, net als in Artikel 6:166 van het Burgerlijk Wetboek, groepsaansprakelijkheid te bewerkstelligen in artikel 141 Sr? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Bent u bekend met het optreden van Prins Maurits in het programma «Pauw en Witteman» van 11 november jongstleden?1

Ja.

Vraag 2

Erkent u dat Prins Maurits openlijke kritiek op het regeringsbeleid heeft geuit in deze uitzending? Zo nee, waarom niet?

Prins Maurits heeft geen kritiek geuit op het regeringsbeleid. In de uitzending heeft hij stelling genomen tegen een ingediend amendement2, gedurende de periode waarin het politieke en openbare debat gevoerd werd rond de vraag of dit amendement aangenomen zou moeten worden in de Kamer. Aangezien de uitzending plaatsvond vóór de stemming over het amendement, is er geen sprake van openlijke kritiek op het regeringsbeleid. Immers, totdat het amendement werd aangenomen, was het regeringsbeleid datgene wat terzake in het Belastingplan 2012 stond, en dat heeft Prins Maurits juist verdedigd.
Ministeriële verantwoordelijkheid voor leden van het koninklijk huis houdt niet in dat zij het kabinetsbeleid moeten verdedigen, wel dat ministers verantwoording afleggen aan de Staten-Generaal over gedragingen en uitlatingen van leden van het koninklijk huis die het openbaar belang raken.
De werking van de (afgeleide) ministeriële verantwoordelijkheid was hier niet in het geding. Het kabinet was bovendien tijdig geïnformeerd.

Vraag 3

Erkent u tevens dat de (afgeleide) ministeriële verantwoordelijkheid dit lid van het Koninklijk Huis er niet van heeft kunnen weerhouden invloed uit te oefenen op het regeringsbeleid? Wat zegt dit over de werking van de ministeriele verantwoordelijkheid?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Kent u het bericht «Meisje van 5 jaar loopt geslachtsziekte op?»1

Ja.

Vraag 2

Bent u bereid om voor de situaties waarin sprake is van een minderjarig slachtoffer de lijst met ernstige ziektes uit te breiden, zodat in deze gevallen een verdachte ook gevraagd kan worden celmateriaal af te staan?2 Zo ja, bent u bereid dit met een nota van wijziging bij genoemd wetsvoorstel te regelen? Zo nee, waarom niet?

Het voorstel van wet verplichte medewerking aan een bloedtest in strafzaken waaraan in deze vraag wordt gerefereerd, is eind november 2009 wet geworden (Stb. 2009, 475) en op 1 juli 2010 in werking getreden (Stb. 2010, 151). Ten behoeve van de waarheidsvinding en in het belang van het slachtoffer kan de verdachte die niet vrijwillig zijn bloed of ander celmateriaal wil afstaan, daartoe worden gedwongen om te kunnen vaststellen of hij drager is van dezelfde (geslachts)ziekte als het slachtoffer en de veroorzaker is van die ziekte. In het op die wet gebaseerde Besluit bloedtest in strafzaken zijn in artikel 2 drie ernstige besmettelijke ziekten aangewezen, te weten human immunodeficiency virus, hepatitis B en hepatitis C. Ik acht het gewenst om te bevorderen dat aan deze ziekten, drie geslachtsziekten worden toegevoegd, te weten syfilis, chlamydia en gonorroe. De wetenschap dat zowel de verdachte als het slachtoffer besmet is met een of meer van deze ziekten, kan een bijdrage leveren aan het bewijs van seksueel misbruik.

Vraag 1

Hoeveel personen met een Nederlands paspoort zijn betrokken bij en/of nemen actief deel aan de jihad in het buitenland, plegen daar aanslagen op westerse doelen en willen dat ook in Nederland doen?1

Zie de beantwoording van de schriftelijke vragen die zijn gesteld door het lid Çörüz (CDA) over meerdere Nederlanders die in het buitenland actief deelnemen aan de jihad (ingezonden 15 september 2011, met kenmerk 2011Z17793).

Vraag 2

In hoeverre deelt u de visie dat personen die zich hier schuldig aan maken bij terugkeer in Nederland direct vastgezet moeten worden op de speciale terroristenafdeling?

Als uit feiten en omstandigheden een redelijk vermoeden van schuld aan enig strafbaar feit voortvloeit zal een strafrechtelijk onderzoek door het OM worden gestart. Een gevangenhouding op een terroristenafdeling is een mogelijkheid indien aan bepaalde criteria wordt voldaan.

Vraag 3

Hoeveel van deze personen heeft een dubbele nationaliteit? Om welke andere nationaliteit gaat het dan?

In het onderzoek van de AIVD naar personen die vanuit Nederland pogen uit te reizen ten behoeve van de jihad komen zowel personen voor met een Nederlandse nationaliteit, met een dubbele nationaliteit als met een niet-Nederlandse nationaliteit.

Vraag 4

Deelt u de mening dat, daar waar mogelijk, deze personen dienen te worden gedenaturaliseerd en het land uit moeten worden gezet? Zo nee, waarom niet?

Op basis van de Rijkswet op het Nederlanderschap (RWN) is het mogelijk om het Nederlanderschap te ontnemen van een persoon die onherroepelijk is veroordeeld wegens een terroristisch misdrijf. Het terroristische misdrijf moet dan wel gepleegd zijn na de inwerkingtreding van de wijziging van de RWN op 1 oktober 2010. Ook mag het ontnemen van het Nederlanderschap niet leiden tot staatloosheid.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Vrouw in rolstoel mishandeld»?1

Ja.

Vraag 2

In hoeverre deelt u de mening dat het mishandelen van een gehandicapte vrouw en haar hulphond een meer dan laffe en kwaadaardige daad is?

Iedere mishandeling is onaanvaardbaar.

Vraag 3

Bent u bereid om in overleg met het Openbaar Ministerie de betreffende strafvorderingsrichtlijn aan te passen, in die zin dat in dergelijke situaties een hogere straf kan worden gevorderd en dat de betreffende daad kan worden aangemerkt als zwaar commune misdrijf? Zo nee, waarom niet?Zo ja, deelt u de mening dat een drie keer zo hoge straf dan nu geldt voor een dergelijk misdrijf gevorderd moet kunnen worden?

Anders dan de berichtgeving in de media wellicht doet vermoeden, is de Richtlijn voor strafvordering mishandeling van het Openbaar Ministerie niet op de onderhavige zaak van toepassing. Het betreft hier een diefstal met geweld op de openbare weg in vereniging gepleegd. Dat is een zwaar misdrijf, waarbij artikel 312, lid 2 sub 1 en 2 van het Wetboek van Strafrecht ten laste wordt gelegd. Het Openbaar Ministerie heeft geen strafvorderingsrichtlijn voor dit soort zaken, omdat het formuleren van de strafeis maatwerk is, waarbij de officier van justitie rekening zal houden met alle omstandigheden van het geval. In de door u aangehaalde casus kan zodoende ook de omstandigheid dat het slachtoffer in een rolstoel zit een passend gewicht krijgen bij het formuleren van de strafeis.
Een straatroof als de onderhavige wordt aangebracht bij de meervoudige kamer van de rechtbank. Omdat het een feit is waarop maximaal twaalf jaar gevangenisstraf staat, wordt in de regel voorlopige hechtenis gevorderd, zodat de daders in afwachting van hun vonnis gedetineerd blijven.

Vraag 1

Bent u bekend met de inhoud van het bericht «Curaçao wil gevangenen uit Bonaire terugsturen»?1

Ja

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de manier waarop de regering van Curaçao hierover communiceert? Bent u van plan de regering van Curaçao tot de orde te roepen? Zo nee, waarom niet?

Curaçao biedt op dit moment een tijdelijke oplossing voor gedetineerden die uit veiligheidsoogpunt niet direct op Bonaire konden worden geplaatst. Het betreft een groep van 22 gedetineerden die hun delicten vóór 10 oktober 2010 hebben gepleegd op Bonaire en ook vóór die datum veroordeeld zijn onder Nederlands Antilliaans recht. De Minister van Justitie van Curaçao heeft bij mij aangegeven dat deze situatie niet langer verantwoord is en heeft mij verzocht bij te dragen aan een oplossing. Aangezien een verder verblijf in detentie op Curaçao of Bonaire vanwege dringende redenen van veiligheid van vijf gedetineerden onverantwoord is, heb ik – mede vanuit het oogpunt van slachtoffers en nabestaanden – besloten hen vóór 22 december 2011 gefaseerd over te plaatsen naar Nederland. Zodra de nieuwbouw van de gevangenis op Bonaire gereed is (2015) en daarmee de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen gegarandeerd zijn, zullen deze gedetineerden naar Bonaire worden overgebracht. De overige 17 gedetineerden zullen te beginnen op 5 september 2011 gefaseerd overgeplaatst worden naar Bonaire. Aangezien Curaçao een tijdelijke oplossing biedt voor de gedetineerden die niet direct op Bonaire kunnen worden geplaatst, betaalt Nederland aan Curaçao een bedrag van maximaal 720 000 Nederlands Antilliaanse guldens voor de huisvesting van deze gedetineerden gedurende de periode tot 22 december 2011. Alle 22 gedetineerden zullen de laatste periode van hun detentie op Bonaire doorbrengen.

Vraag 3

Welke mogelijkheden heeft Nederland om te voorkomen dat Curaçao gevangenen met een enkeltje naar Nederland stuurt? Welke maatregelen gaat u nemen om te voorkomen dat Curaçao dit dreigement ten uitvoer brengt? Kunt u garanderen dat deze gevangenen niet in Nederland worden gedumpt?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Welk percentage van de gedetineerden in Nederland is afkomstig uit de voormalige Nederlandse Antillen? Hoeveel daarvan zijn afkomstig uit Curaçao?

Op het peilmoment 17 augustus 2011 was 7,2% van de strafrechtelijk gedetineerden in Nederland afkomstig uit de voormalige Nederlandse Antillen. Van die 7,2% (852 gedetineerden) was 85,3% afkomstig uit Curaçao (727 gedetineerden).

Vraag 5

Bent u, wanneer Curaçao dit plan doorzet, bereid om deze gedetineerden dan ook met een enkele reis terug te sturen naar het eiland waar ze vandaan komen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Zesvoudig moordenaar eist verlof»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de toenmalige minister en staatssecretaris van Justitie hebben besloten dat deze crimineel vanwege de ontstane commotie in de samenleving nooit verlof mag krijgen ondanks het feit dat hij naar een tbs-kliniek is overgeplaatst? Zo ja, deelt u de mening dat in dat geval de enige juiste beslissing in het door deze crimineel aangespannen kort geding is dat er geen verlof wordt toegekend en het verzoek aldus wordt afgewezen? Zo ja, bent u bereid om in te grijpen wanneer de rechter onverhoopt het verzoek zal toewijzen? Zo nee, waarom niet?

Betrokkene wordt sinds 2001 in een forensisch psychiatrisch centrum (fpc) behandeld voor een psychiatrische stoornis. Met het fpc is destijds afgesproken dat betrokkene als een tbs-patiënt zou worden bejegend, dus inclusief – op termijn – de mogelijkheid van verlof. Destijds waren er in het verlofbeleid geen bijzondere bepalingen ten aanzien van levenslanggestraften, die immers in beginsel alleen door gratieverlening in de maatschappij kunnen terugkeren.
In 2005 en 2007 is het verlofbeleid voor levenslanggestraften aangescherpt. Daardoor is verlof voor levenslanggestraften thans niet meer mogelijk, met een uitzondering voor incidenteel beveiligd verlof van humanitaire aard. Als gevolg hiervan is ook de verlofmachtiging voor het begeleid verlof van betrokkene destijds ingetrokken. De Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) oordeelde een beroepschrift van betrokkene tegen deze beslissing echter gegrond. Omdat het niet mogelijk is om tegen een uitspraak van de RSJ in hoger beroep te gaan, kan betrokkene als enige levenslanggestrafte in Nederland aanspraak maken op begeleid verlof.
Namens de Staat heeft de Landsadvocaat in kort geding, dat op 24 augustus diende, betoogd dat betrokkene geen recht heeft op een machtiging voor onbegeleid verlof. Zonder uitzicht op gratie is terugkeer naar de samenleving immers niet aan de orde. Op 9 september jl. heeft de Rechtbank te Den Haag uitspraak gedaan. De vordering van betrokkene – kortweg – inhoudende dat de Staatssecretaris een machtiging tot onbegeleid verlof zou afgeven, is afgewezen. Dat betekent dat betrokkene geen onbegeleid verlof krijgt.
Zie ook de antwoorden op de schriftelijke vragen van uw Kamer met de nummers 2009Z15192, 2009Z15194, 2010Z10886 en 2010Z10891.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Terreurverdachte Almere vrijgelaten»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat verdachten van terrorisme altijd in voorlopige hechtenis dienen te worden genomen en gehouden vanwege de ernst van het misdrijf waarvan ze verdacht worden en vanwege het vluchtgevaar dat in dergelijke situaties zeer groot is? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid artikel 67a van het Wetboek van Strafvordening aan te passen door het toevoegen van een nieuwe grond voor voorlopige hechtenis inhoudende het verdacht worden van (betrokkenheid bij) een terroristisch misdrijf?

Deze mening deel ik niet. Bij het opleggen van voorlopige hechtenis is het van belang dat steeds per geval wordt beoordeeld of daartoe noodzaak bestaat. De factoren aan de hand waarvan de rechter die afweging maakt, zijn in de wet opgenomen. Ik acht het van belang dat de wet de rechter voldoende mogelijkheden geeft verdachten in voorlopige hechtenis te doen plaatsen en houden, indien dat in de desbetreffende zaak aangewezen is. Naar mijn mening biedt de wet daarvoor thans voldoende mogelijkheden. Hoe deze factoren in individuele gevallen worden gewogen, is aan de rechter.

Vraag 1

Kent u het bericht: «Verkrachter vlucht na fout van justitie»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat door een enorme blunder van Justitie een Antilliaanse overvaller en verkrachter tijdens een proefverlof de benen heeft genomen? Klopt het dat de gevangenis in eerste instantie niet eens heeft gemeld dat deze misdadiger weer op vrije voeten was, terwijl hij al twee weken spoorloos was? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen om ervoor te zorgen dat dit in de toekomst niet meer zal gebeuren?

Conform de procedures in de Regeling Tijdelijk verlaten van de inrichting is aan de desbetreffende gedetineerde verlof verleend. Toen bleek dat betrokkene niet was teruggekeerd van verlof, heeft de penitentiaire inrichting conform de voorgeschreven procedure het CJIB geïnformeerd. Vervolgens heeft het CJIB zowel de politie Brabant Noord als de politie Brabant Zuid-Oost over de onttrekking bericht.
Door een miscommunicatie tussen het CJIB en het Openbaar Ministerie is het slachtoffer niet direct over de onttrekking geïnformeerd. Dit valt te betreuren. Betrokken organisaties bezien op welke wijze zij het proces met betrekking tot het uitwisselen van informatie kunnen verbeteren.

Vraag 3

Deelt u de mening dat dit totaal niet past bij de harde aanpak en het opsluiten van criminelen, zoals u dat voorstaat? Zo nee, waarom niet?

Ik sta voor een consequente en stevige aanpak. Personen die een strafbaar feit hebben gepleegd dienen daarvoor gestraft te worden, zonodig met een vrijheidsstraf. Deze personen komen echter op termijn weer terug in de samenleving. Daarom wordt ingezet op de reïntegratie van gedetineerden. Het verlenen van verlof vormt daarvan een onderdeel. Het verlenen van verlof is steeds een afweging, waarbij uiteraard de veiligheid van de samenleving en de belangen van het slachtoffer gewaarborgd dienen te zijn.

Vraag 4

Klopt het dat deze misdadiger helemaal nog geen recht op proefverlof had, maar zijn aanvraag door Justitie toch werd goedgekeurd? Zo ja, wat waren daarbij de overwegingen? Wanneer wordt de rechterlijke macht eindelijk eens een keer wakker en denkt zij aan de slachtoffers en samenleving?

Nee, dit klopt niet. De desbetreffende gedetineerde kwam conform de regelgeving in aanmerking voor verlof. Het betrof hier geen beslissing van de rechterlijke macht, maar een beslissing van de minister2. Voorafgaand aan deze beslissing is advies gevraagd aan de advocaat-generaal bij het ressortsparket Den Bosch en aan de politie te Valkenswaard. Deze instanties gaven aan geen bezwaar te hebben tegen de verlofverlening. Aan de verlening van het verlof zijn voorts voorwaarden verbonden, zoals een verbod zich te begeven in de woonplaats van het slachtoffer en een contactverbod.

Vraag 5

Deelt u de mening dat een regel moet worden ingevoerd welke inhoudt dat een gevangene in het geval van onttrekking of een ontsnapping tijdens verlof gedurende een jaar geen recht meer heeft op verlof, net als dit bij de tbs succesvol is ingevoerd? Zo nee, waarom niet? Zo ja, per wanneer bent u voornemens dit in te voeren?

In de Penitentiaire Beginselwet is opgenomen dat bij een onttrekking een disciplinaire sanctie kan worden opgelegd: het weigeren, intrekken of beperken van het eerstvolgende verlof3. Er bestaat dus nu al de mogelijkheid om iemand na een onttrekking uit te sluiten van verlof. Tevens heeft de directeur van de penitentiaire inrichting op grond van artikel 10 Regeling tijdelijk verlaten van de inrichting de mogelijkheid om de gedetineerde intern over te plaatsen of overplaatsing naar een andere afdeling of penitentiaire inrichting te adviseren. Daarnaast kan bij (een poging tot) ontsnapping of onttrekking tijdens detentie de voorwaardelijke invrijheidstelling worden uitgesteld of achterwege worden gelaten.
Het OM heeft mij in casu bericht dat het een vordering tot uitstel van de voorwaardelijke invrijheidstelling bij de rechtbank heeft ingediend.

Vraag 6

Deelt u de mening dat deze (in deze zaak zoveelste) blunder van Justitie niet is uit te leggen aan slachtoffers en de samenleving? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Welke maatregelen gaat u nemen om ervoor te zorgen dat deze misdadiger per direct achter slot en grendel wordt gezet, ook in het geval hij al lang en breed in het buitenland zit?

Op dit moment vindt er actief opsporing plaats, onder andere door het Team Executie Strafvonnissen.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Politie rukt uit voor strandtuig in Zandvoort»?1

Ja.

Vraag 2

In hoeverre deelt u de visie dat de ouders van minderjarige daders eventuele bijstand, zorgtoeslag en huurtoeslag dienen te verliezen bij herhaald straatterrorisme?

Die visie deel ik niet. Het intrekken van een bijstandsuitkering of toeslagen draagt niet bij aan de oplossing van de problematiek.
Schade die opzettelijk wordt toegebracht dient vergoed te worden door de daders. In het geval de schade is toegebracht door kinderen kunnen de ouders worden aangesproken op het gedrag van hun kinderen, ook in financiële zin.

Vraag 3

In hoeverre deelt u de conclusie van het onderzoek van het criminologisch instituut NederSaksen, uitgevoerd door de heer Pfeiffer, dat jeugd met een islamitische achtergrond gewelddadiger is dan jeugd met een niet-islamitische achtergrond?

De heer Pfeiffer ondervroeg voor dit onderzoek 45 000 tieners uit 61 steden en regio’s in Duitsland. Volgens de onderzoeker is er geen sprake van een rechtstreeks verband tussen het islamitisch geloof en geweld – maar mogelijk wel een indirect verband. De onderzoeker legt onder meer een relatie met de integratie van deze jongeren in de Duitse samenleving. Zover mij bekend is er geen vergelijkbaar onderzoek gedaan in Nederland. Ik kan dan ook niet aangeven in welke mate de conclusies ook voor de Nederlandse situatie gelden.

Vraag 4

Welke mogelijkheden ziet u om straatterroristen de inzet van politie op zichzelf mee te laten betalen?

Meebetalen aan de inzet van politie acht ik in dergelijke gevallen ongewenst.

Vraag 5

Kunt u garanderen dat hier snelrecht wordt toegepast?

Al voor de komst van de politie ter plaatse, is de telefoon aan de rechtmatige eigenaar teruggeven. De politie heeft de gebeurtenissen wel onderzocht en daarbij bleek dat er geen aangifte werd gedaan van diefstal (noch van een ander strafbaar feit). Derhalve is in deze zaak geen proces-verbaal opgemaakt en is vervolging c.q. toepassing van het snelrecht niet aan de orde.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Slachtoffer kapotgetrapt door kickboksende reljeugd»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de visie dat het straattuig dat schuldig is aan deze walgelijke mishandeling, de allerzwaarste straf opgelegd dient te krijgen die er staat op deze wandaad? Zo nee, waarom niet?

Het is niet aan mij maar aan de rechter om te oordelen over de straf die de daders verdienen. Uiteraard moeten de daders van deze mishandeling ter verantwoording worden geroepen. De raadkamer heeft ten aanzien van alle vier de verdachten de bewaring bevolen.

Vraag 3

Op welke wijze kunt u de slachtoffers garanderen dat de plaatselijke politie alles op alles zal zetten om de straatterroristen op te pakken, veroordeeld te krijgen en in het gevang te gooien?

De politie neemt alle gevallen van mishandeling zeer serieus, en dus ook de onderhavige zaak. Momenteel is de politie bezig met het onderzoek.

Vraag 4

Hoe wordt uw belofte de samenleving binnen twee jaar te verlossen van criminele jeugdgroepen zichtbaar in de aanpak van deze groep?

In mijn brief van 18 mei jongstleden heb ik aangegeven dat alle 89 criminele jeugdgroepen die eind 2010 in beeld zijn gebracht binnen twee jaar zullen zijn aangepakt. Alhoewel de daders het onderhavige delict in een groep hebben gepleegd, is nog niet bekend of deze jongeren tot één van deze 89 criminele jeugdgroepen behoren. Het onderzoek van de politie zal dit moeten uitwijzen.

Vraag 5

Bent u van mening dat de daders uit de samenleving verwijderd dienen te worden door ze te huisvesten in een tuigdorp? Zo nee, waaroom niet?

Mijn mening over de zogenaamde tuigdorpen heb ik eerder gegeven in reactie op Kamervragen die op 11 februari 2011 naar aanleiding van het artikel «Aso’s isoleren in tuigdorpen» zijn ingezonden (Handelingen Tweede Kamer, vergaderjaar 2010–2011, Aanhangsel 1757).

Vraag 6

Welke mogelijkheden hebben de slachtoffers om de geleden schade te verhalen op de daders?

Kortheidshalve verwijs ik naar mijn brief van 6 juli jongstleden aan uw Kamer over «Incasso schade slachtoffers», waarin alle mogelijkheden voor slachtoffers om de geleden schade vergoed te krijgen worden beschreven (Kamerstukken II, vergaderjaar 2010–2011, 32 500-VI, nr. 118).

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het bericht: «Marokko vertraagt de Mientjes-zaak»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat Marokko de zaak tegen de verdachte van de gruwelijke slachtpartij op twee bejaarde vrouwen uit Nijmegen, bekend als de twee Mientjes vertraagt?

Vraag 3

Is het dossier van deze moordenaar door middel van een rechtshulpverzoek van Marokko door Marokko overgenomen? Zo nee, heeft Nederland een rechtshulpverzoek aan Marokko gedaan om deze strafzaak over te nemen en de moordenaar te berechten of is er slechts op aangedrongen bij Marokko?

Vraag 4

Indien Nederland een rechtshulpverzoek heeft gedaan aan Marokko, is het dan niet zo dat Marokko de termijn voor de uitvoering van het rechtshulpverzoek overschrijdt? Zo ja, bent u van mening dat dit niet is uit te leggen aan de nabestaanden en de samenleving? Zo nee, waarom niet?

Vraag 5

Deelt u de mening dat door het negeren van het aandringen van Nederland op een spoedige berechting, Marokko ons (internationaal) te kijk zet en lak heeft aan Nederland? Zo nee, waarom niet?

Vraag 6

Kan Nederland een spoedige berechting afdwingen? Zo ja, gaat u dat ook doen? Zo nee, wat hebben we dan aan een rechtshulpverdrag?

Vraag 1

Kent u het bericht «Tbs-vonnissen onder de loep»?1

Ja. In het artikel wordt een tweetal zaken genoemd waarbij sprake zou zijn van onterechte oplegging van een tbs-maatregel. Omdat deze antwoorden op uw Kamervragen tevens dienen ter beantwoording van het verzoek van uw Vaste Kamercommissie voor Veiligheid en Justitie (kenmerk 2011Z13844/2011D34598) om meer informatie over deze twee gevallen ga ik hierop uitgebreider in.
In de eerste zaak heeft betrokkene 6 jaar in een tbs-kliniek verbleven, in de tweede zaak 18 jaar. In beide zaken is inmiddels het verzoek tot verlenging van de tbs afgewezen. In de tweede zaak (18 jaar) heeft het openbaar ministerie tegen de beslissing hoger beroep ingesteld, hetgeen impliceert dat ik op deze zaak op het moment verder niet inhoudelijk kan ingaan. In de eerste zaak was aan betrokkene ten laste gelegd dat hij zich in juni 2005 schuldig had gemaakt aan twee feiten: een poging tot wederrechtelijke vrijheidsberoving van een 2-jarig jongetje subsidiair mishandeling van dat jongetje, en de mishandeling van de vader van dat jongetje. De officier van justitie had voor deze feiten 4 maanden cel geëist, alsmede tbs met dwangverpleging. De tbs met dwangverpleging is alleen mogelijk voor de wederrechtelijke vrijheidsberoving, niet voor de mishandeling. De rechtbank in Almelo heeft betrokkene in oktober 2005 veroordeeld tot 4 maanden cel en tbs met dwangverpleging, echter uitsluitend terzake van mishandeling, meermalen gepleegd, en niet terzake van wederrechtelijke vrijheidsberoving. Tegen dit vonnis is geen hoger beroep ingesteld. In 2007, 2008 en 2010 is de tbs vervolgens verlengd. Alleen tegen het besluit uit 2010 is door betrokkene hoger beroep ingesteld. Dit hoger beroep heeft er in april 2011 toe geleid dat de verlengingsbeslissing van 2010 door het Hof in Arnhem is vernietigd, en de vordering tot verlenging van de tbs is afgewezen. De tbs-maatregel had volgens het Hof niet opgelegd mogen worden, en verlenging daarvan werd daarom ontoelaatbaar geacht.
Geconstateerd moet worden dat het in deze zaak de rechtbank Almelo en het Openbaar Ministerie tot het hoger beroep in 2010, niet is opgevallen dat voor de bewezen geachte feiten geen tbs met dwangverpleging kan worden opgelegd en dat door de verdediging op dit punt tot 2010 geen verweer is gevoerd.

Vraag 2

Klopt het dat de Raad voor de rechtspraak vindt dat honderden vonnissen waarin een tbs-maatregel is opgelegd of verlengd kritisch tegen het licht moeten worden gehouden? Zo ja, gaat dat ook gebeuren?

Ja. Om uit te sluiten dat er meer fouten zijn gemaakt heeft de Raad voor de rechtspraak besloten een taskforce te formeren die een onderzoek naar mogelijke andere onterechte tbs-verlengingen zal uitvoeren.

Vraag 3

Deelt u de mening dat dit soort blunders de belastingbetaler bakken met geld kost, waarbij naast de kosten van een tbs-plaats gedacht kan worden aan de schadevergoeding die moet worden uitgekeerd? Zo nee, waarom niet?

Dit soort fouten dient vermeden te worden, niet alleen vanwege de financiële consequenties.

Vraag 4

Deelt u de mening dat dit bijdraagt aan het vastlopen van het tbs-systeem? Zo nee, waarom niet?

Naar mijn inschatting is het ten onrechte verlengen van tbs-maatregelen niet van invloed geweest op de toename van de gemiddelde verblijfsduur. Daarbij ga ik er, in afwachting van de uitkomst van het onderzoek van de Raad voor de rechtspraak, vooralsnog vanuit dat de fouten zich in niet meer dan enkele zaken hebben voorgedaan.

Vraag 5

Bent u bereid, gezien het een beroepsfout van rechters en officieren van justitie betreft, te bewerkstelligen dat er disciplinaire straffen volgen? Zo nee, waarom niet?

Ten aanzien van rechters is het niet aan mij om over het functioneren te oordelen. Wat betreft de officieren van justitie heeft de voorzitter van het College van procureurs-generaal mij bericht dat niet is gebleken dat deze een zodanig verwijt kan worden gemaakt dat een disciplinaire straf gerechtvaardigd zou zijn.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het bericht: «Folkerts vrij man»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat het hoogste rechtscollege in de deelstaat Hamburg gisteren definitief heeft bepaald dat Folkerts, een Duitse RAF-terrorist en de moordenaar van een Nederlandse politieagent zijn Nederlandse straf voor deze moord in Nederland niet hoeft uit te zitten en een vrij man is?

Het gerechtshof Hamburg heeft definitief beslist dat de straf die in Nederland is opgelegd aan het voormalig RAF-lid Folkerts, niet in Duitsland ten uitvoer zal worden gelegd. Deze beslissing laat onverlet dat de Nederlandse vrijheidsstraf gehandhaafd blijft en indien mogelijk door Nederland ten uitvoer zal worden gelegd.

Vraag 3

Welke overwegingen lagen er aan die beslissing ten grondslag?

Het gerechtshof Hamburg acht het ten uitvoer leggen van de Nederlandse vrijheidsstraf door de Duitse autoriteiten in strijd met het evenredigheidsbeginsel. Dat beginsel is neergelegd in artikel 49 lid 3 van het Handvest van de grondrechten van de EU. Daarbij overwoog het gerechtshof dat wanneer Folkerts in 1980 in Duitsland ook voor de in Nederland gepleegde daden zou zijn berecht, aan hem naast de veroordeling tot levenslang geen andere straf had kunnen worden opgelegd. Het Duitse recht kent geen meervoudige levenslange gevangenisstraf. Het Hof acht het onredelijk wanneer nu nog zou worden overgegaan tot tenuitvoerlegging van de gevangenisstraf zoals opgelegd bij vonnis van de arrondissementsrechtbank Utrecht van 20 december 1977. Daarbij kent het Hof eveneens betekenis toe aan het feit dat Folkerts, nadat hij zijn Duitse straf had uitgezeten, al bijna 16 jaar een – in strafrechtelijk opzicht – correct en geresocialiseerd leven leidt.

Vraag 4

Is het zo dat een rechter in een ander land kan bepalen of een persoon met een veroordeling in Nederland, deze in Nederland opgelegde straf niet hoeft te ondergaan? Zo ja, deelt u mening dat het aan Nederland zelf is om dat te bepalen? Zo nee, waarom niet?

De Duitse rechter heeft zich uitgesproken over de vraag of tenuitvoerlegging van het Nederlandse vonnis in Duitsland toelaatbaar is. Over het recht op tenuitvoerlegging van de Nederlandse straf door Nederland, heeft het Hof zich niet uitgelaten. Dat blijft dan ook ter bepaling van Nederland. Het Nederlandse standpunt dat de tenuitvoerlegging nog altijd gewenst is, blijft ongewijzigd. Indien de mogelijkheid zich voordoet kan en zal Nederland deze straf dan ook ten uitvoer leggen.

Vraag 5

Welke mogelijkheden zijn er, ondanks dat Duitsland geen onderdanen uitlevert, om deze moordenaar alsnog zijn bij Nederlandse veroordeling opgelegde straf te laten uitzitten? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen om dit per direct te bewerkstelligen? Zo nee, waarom niet?

De Duitse autoriteiten hebben aangegeven dat tegen de beslissing van het Hof in Hamburg geen beroep mogelijk is, zodat naar Duits recht de middelen om over te gaan tot overname van de tenuitvoerlegging van de Nederlandse straf, zijn uitgeput. Folkerts staat sinds oktober 2001 door Interpol gesignaleerd ter fine van uitlevering aan Nederland. In die situatie komt door de uitspraak van het Hamburgse Hof geen verandering. Mocht Folkerts zich buiten Duitsland begeven, dan zal hij kunnen worden aangehouden en uitgeleverd.

Vraag 6

Klopt het dat de weduwe van de in Nederland vermoorde politieagent door zowel de Nederlandse als de Duitse Justitie niet in kennis is gesteld van deze uitspraak? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen om de communicatie tussen justitie en slachtoffers beter te laten verlopen?

Het Hof in Hamburg heeft zijn beslissing door middel van een persbericht bekend gemaakt voordat het Duitse en Nederlandse departement van Justitie en ik op de hoogte waren gebracht. Als gevolg hiervan heeft de weduwe van de vermoorde politieman de uitspraak van het Duitse Hof via de media vernomen. Dat valt te betreuren, maar tegen het beleid inzake de bekendmaking van beslissingen door buitenlandse gerechten kan ik geen maatregelen treffen. Met de weduwe onderhoudt mijn departement regelmatig contact. Voor vragen of toelichting heeft zij een vast aanspreekpunt.

Vraag 1

Kent u het bericht «Maar helft slachtoffers mensenhandel doet aangifte»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe komt het dat maar de helft van de slachtoffers van mensenhandel aangifte doet? Bent u bereid om hier, zoals CoMensha vraagt, nader onderzoek naar te doen?

Ik verwijs naar het antwoord op vragen 3 en 4 van het lid Arib (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2010–2011, nr. 3060).

Vraag 3

Wat gaat u doen om het percentage slachtoffers dat aangifte doet te verhogen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

In welk percentage van de gevallen waarin géén aangifte is gedaan, is er overgegaan tot ambtshalve vervolging? Indien dit percentage lager is dan 100%, kunt u dan toelichten waarom er bij mensenhandel niet altijd vervolging wordt ingesteld?

Het Openbaar Ministerie heeft mij deze percentages niet kunnen geven, omdat deze gegevens niet centraal geregistreerd worden. Over de overwegingen om al dan niet tot vervolging over te gaan valt evenwel het volgende te zeggen. De verklaring van een slachtoffer (in de vorm van een aangifte of getuigeverklaring) draagt in belangrijke mate bij aan het bewijs. Het doen van aangifte is echter geen vereiste om tot vervolging over te gaan. Het bewijs dat sprake is van mensenhandel kan ook uit andere middelen blijken, zoals afgeluisterde telefoongesprekken en verklaringen van verdachten en getuigen. De aanpak van mensenhandel is reeds een aantal jaren een speerpunt van het Openbaar Ministerie, dat hierin ook in 2010 heeft geïnvesteerd. Waar mogelijk gaat het Openbaar Ministerie dan ook over tot vervolging van verdachten van mensenhandel, ook wanneer er geen aangifte is gedaan.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het bericht «Verkrachter half jaar eerder uit cel»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat het proces tegen een serieverkrachter zo traag is afgehandeld dat de Hoge Raad daarom zijn gevangenisstraf met een half jaar heeft ingekort?

De Hoge Raad heeft in de betreffende zaak een strafkorting toegepast van zes maanden vanwege overschrijding van de redelijke termijn, zoals bedoeld in artikel 6, eerste lid, van het Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden (EVRM).

Vraag 3

Klopt het dat in 2009 en 2010 in grofweg 10% van de strafzaken bij het hoogste rechtscollege de wettelijke termijnen zijn overschreden?

Zaken waarin een strafkorting wordt toegepast vanwege het overschrijden van de redelijke termijn worden bij de Hoge Raad niet apart geregistreerd. De Hoge Raad heeft mij laten weten het genoemde percentage om die reden niet te kunnen bevestigen.

Vraag 4

In hoeveel zaken wordt jaarlijks een korting op de straf gegeven wegens een overschrijding van de redelijke termijn? Om hoeveel korting gaat het in die zaken en hoe wordt de hoogte daarvan bepaald?

Zie ook het antwoord onder vraag 3. De strafkortingen die worden gegeven wegens het overschrijden van de redelijke termijn zijn vastgelegd in een uitspraak die de Hoge Raad heeft gedaan op 17 juni 2008 (LJN: BD2578). Voor een nauwkeurige beschrijving verwijs ik naar dit arrest. Kort gezegd komt het erop neer dat bij een overschrijding van de redelijke termijn met minder dan zes maanden een korting van 5% op de vrijheidsstraf, taakstraf of geldboete wordt gegeven, en bij een overschrijding tussen de zes en twaalf maanden een korting van 10%. Bij deze overschrijdingen bedraagt de korting nooit meer dan zes maanden vrijheidsstraf, 25 uur taakstraf of 2 500 euro bij een geldboete. Er wordt geen vermindering toegepast bij straffen die lager zijn dan bepaalde in het arrest genoemde drempels, en bij straffen die zich naar hun aard niet lenen voor vermindering (zoals het plaatsen in een inrichting).

Vraag 5

Deelt u de mening dat een korting op de straf, welke het gevolg is van het overschrijden van de redelijke termijn, niet is uit te leggen aan slachtoffers, nabestaanden en de samenleving? Zo nee, waarom niet?

Ik begrijp heel goed dat het voor slachtoffers en nabestaanden wrang is als de dader een strafvermindering krijgt omdat de redelijke termijn is overschreden. Ik verwacht dan ook dat het Openbaar Ministerie en de rechtspraak er alles aan doen om te voorkomen dat het zo ver komt (zie hierover ook het antwoord op vraag 7). In gevallen waar een overschrijding van de termijn desondanks niet vermeden kon worden, vloeit uit het EVRM voort dat een strafkorting moet worden gegeven.

Vraag 6

Hoe beoordeelt u de oorzaken voor de overschrijding welke door de geciteerde Leeuwardense strafsectorvoorzitter naar voren worden gebracht?

Het is niet aan mij om een oordeel te hebben over de handelswijze van een onafhankelijke rechter. Ik stel vast dat in het aangehaalde artikel uit de Volkskrant de strafsectorvoorzitter de vertraging die is ontstaan als onaanvaardbaar aanmerkt.

Vraag 7

Welke maatregelen gaat u nemen om overschrijdingen van de redelijke termijn tegen te gaan, zodat strafvermindering wordt voorkomen?

Het voorkomen van overschrijdingen van de redelijke termijn vereist dat in de hele keten van opsporing, vervolging en berechting voortvarend wordt gewerkt. Het kabinet heeft zich ten doel gesteld de doorlooptijden in strafzaken aanzienlijk te bekorten. Hier wordt langs verschillende lijnen aan gewerkt. Politie en Openbaar Ministerie zijn gezamenlijk een initiatief gestart om te komen tot een snelle selectie en afdoening van eenvoudige strafzaken «aan de voorkant» (het zogeheten ZSM-traject). Dit traject loopt inmiddels in de G4 en in Den Bosch, en moet in 2012 leiden tot een uniforme landelijke werkwijze. Daarnaast is er een traject gestart gericht op verbetering en versnelling van de werkprocessen van de verschillende ketenpartners, van politie tot en met de Rechtspraak. Uitgangspunt daarbij is dat de professional zelf aan de slag gaat met verbetering en versnelling van de eigen werkprocessen. In maart 2011 is gestart in de regio’s Maastricht, Arnhem en Haarlem, en in 2012 moeten in alle regio’s verbetertrajecten lopen. Verder vindt er, om vertraging in de overdracht tussen de gerechtshoven en de Hoge Raad te voorkomen, sinds enige tijd structureel overleg plaats over de termijn waarbinnen de stukken ter cassatie worden aangeboden. Hiermee kunnen vertragingen zoals in de onderhavige casus worden voorkomen. Tot slot wijs ik op het wetsvoorstel versterking cassatierechtspraak, dat de Hoge Raad in staat moet stellen zich als cassatierechter op zijn kerntaken te concentreren.
Dit zal de werklast van de Hoge Raad helpen verlichten, doordat zaken die naar hun aard niet thuishoren bij de Hoge Raad, versneld en eenvoudig kunnen worden afgedaan.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het bericht «Wachtlijst PBC vertraagt zaak»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat de rechtszaak tegen een vrouw, die verdacht wordt van moord op haar zoontje, grote vertraging oploopt door enorme wachtlijsten bij het Pieter Baan Centrum (PBC)?

De hier bedoelde rechtszaak kan op dit moment nog niet inhoudelijk door de rechtbank worden behandeld, omdat het nader gedragskundig onderzoek door het PBC nog niet is afgerond. Het verzoek tot nader gedragskundig onderzoek door het PBC is eerst tijdens de derde pro forma zitting door de advocaat van de verdachte gedaan. Dit, in combinatie met de opgelopen wachttijd voor klinische pro justitia-rapportages bij het PBC, is de reden dat deze zaak pas later inhoudelijk behandeld kan worden.

Vraag 3

Hoeveel andere rechtszaken lopen vertraging op door deze wachtlijsten?

Op peildatum 19 juli 2011 stonden er met name vanwege de geringe beschikbaarheid van psychiaters bij het PBC 60 observandi op de wachtlijst, terwijl een wachtlijst van ongeveer 40 observandi gemiddeld is. Hierdoor lopen er op dit moment ongeveer 20 rechtszaken vertraging op.
Het NIFP heeft daarom maatregelen getroffen om dit aantal zoveel mogelijk terug te dringen. Met deze maatregelen wordt vooral beoogd de inzetbaarheid van psychiaters te verhogen. De psychiaters die in dienst zijn van het PBC worden daarom op dit moment zoveel mogelijk ingezet voor het opstellen van pro justitia-rapportages. Andere taken van deze psychiaters, zoals procesbegeleiding, zijn deels belegd bij andere deskundigen, niet-zijnde psychiaters. Daarnaast heeft het PBC meer freelance psychiaters aangetrokken.
Voorts heeft het NIFP besloten om vanuit de ambulante locaties psychiaters, die gekwalificeerd zijn voor het maken van pro justitia-rapportages, in te zetten in het PBC. Onderzocht wordt nog of het mogelijk is klinische onderzoeken ook op andere locaties te laten plaatsvinden, bijvoorbeeld in een Forensisch Psychiatrische Kliniek. Door een betere geografische spreiding kan de inzetbaarheid van freelance psychiaters worden verhoogd.
Het NIFP werkt in nauwe samenwerking met de Rechterlijke Macht en het Openbaar Ministerie aan een verbetering van de aard en diepgang van de onderzoeken die Pro Justitia dienen te worden uitgevoerd. Naar verwachting neemt hierdoor de vraag naar onderzoeken door het PBC af. Het streven is deze vernieuwde procedure in 2012 landelijk in te voeren.

Vraag 4

Is het voorgekomen dat er een rechtszaak plaatsvond, terwijl er (nog) geen advies was van het PBC? Zo ja, hebt u enig idee over de omvang daarvan?

Het is van groot belang dat de rechter een zo volledig mogelijk beeld heeft van zowel de strafbare feiten die zich hebben afgespeeld, als de persoonlijkheid van de verdachte. Als het opsporingsonderzoek en het gedragskundig onderzoek niet zijn afgerond, kan de zaak in beginsel niet inhoudelijk door de rechtbank worden behandeld en wordt deze aangehouden.
In zaken waarin aanleiding is onderzoek te doen naar de persoonlijkheid van de verdachte met het oog op een mogelijke terbeschikkingstelling of plaatsing in een psychiatrisch ziekenhuis schrijft de wet voor dat twee gedragsdeskundigen van verschillende disciplines, waaronder een psychiater, betrokkene hebben onderzocht. Het is niet altijd noodzakelijk dat dit in de vorm van klinisch onderzoek bij het PBC gebeurt. Ook ambulant onderzoek door ten minste twee gedragsdeskundigen behoort tot de mogelijkheden. In de praktijk worden er meer ambulante dan klinische onderzoeken uitgevoerd.
In de overgrote meerderheid van het aantal aangevraagde gedragsonderzoeken gaat het overigens niet om een terbeschikkingstelling of plaatsing in een psychiatrisch ziekenhuis en volstaat onderzoek door één gedragsdeskundige.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het toch niet zo kan zijn dat rechtszaken vertraagd worden, omdat er (nog) geen advies is van het PBC, of nog erger, een rechtszaak zonder advies van het PBC plaatsvindt? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Welke maatregelen gaat u nemen om een einde te maken aan de wachtlijsten bij het PBC?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het bericht «Taakstraffen voor Limburgse hulpofficieren»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat het Openbaar Ministerie (OM) in Limburg vier onbevoegde hulpofficieren van justitie wegens valsheid in geschrifte een taakstraf heeft aangeboden? Waaruit bestaat de valsheid in geschrifte?

Ja. Het Openbaar Ministerie heeft mij meegedeeld dat de vier betrokkenen het transactieaanbod hebben geaccepteerd. De valsheid in geschrift heeft hieruit bestaan dat de betreffende politiefunctionarissen in de hoedanigheid van hulpofficier van justitie ambtshandelingen hebben verricht en daarvan processen-verbaal hebben opgemaakt en ondertekend, terwijl zij vanwege het ontbreken van een geldig certificaat niet weer bevoegd waren om als hulpofficier op te treden.

Vraag 3

Deelt u de mening dat, gezien het gevolg wat het (evident) strafbare handelen van deze hulpofficieren kan hebben voor een strafzaak en waarvan het gevolg niet is uit te leggen aan slachtoffer en de samenleving, een taakstraf onacceptabel is? Zo nee, waarom niet?

Het bepalen van een straf gebeurt primair aan de hand van de aard en omstandigheden van het strafbare feit en de persoonlijke omstandigheden van de verdachte. Het OM is in de zaken van de vier betrokkenen tot de conclusie gekomen dat een transactieaanbod op grond van artikel 74 Wetboek van Strafrecht in de vorm van het verrichten van onbetaalde arbeid een passende en acceptabele afdoening is. Daarbij heeft het OM de gevolgen voor betrokkenen meegewogen van de reeds genomen disciplinaire maatregelen. Gelet op de privacy van de betrokkenen kan ik niet verder in detail treden.
Ik acht de door het OM in deze gemaakte afweging verantwoord.

Vraag 4

Hoe gaat u bewerkstelligen dat verlenging van certificaten in de toekomst tijdig plaatsvindt?

Ik verwijs naar de brief die uw Kamer zeer binnenkort zal ontvangen naar aanleiding van de toezegging die ik heb gedaan in antwoord op schriftelijke vragen van het lid Hennis-Plasschaert van uw Kamer (kenmerk 2010Z1705, ingezonden op 18 november 2010).

Vraag 5

Welke maatregelen gaat u nemen om te voorkomen dat bewijsmateriaal dat door een onbevoegde hulpofficier, bijvoorbeeld door verlopen certificering, is verzameld, verloren gaat voor strafzaken?

Ik verwijs naar mijn antwoorden op schriftelijke vragen van de leden Marcouch, Recourt en Kuiken van uw Kamer (kenmerk 2010Z17052, ingezonden op 18 november 2010). Het is niet aan mij, maar aan de rechter om in voorkomende gevallen te oordelen over de rechtmatigheid van verkregen bewijsmateriaal en de bruikbaarheid daarvan in een strafzaak.