Kamervragen

Alle

30 juli 2013 - 4 september 2013

36 dagen

Het gijzelen van mensen bij het niet betalen van (verkeers)boetes
	Nine Kooiman

Bronnen

1. NRC Handelsblad, 15 juli 2013, «Eerst was er een boete, nu dreigt de …
2. Kamerstuk 33 552, volgnummer 2
3. Persoonsgegevens en de brief aan de SP-fractie over deze situatie worden onderhands doorgestuurd aan de bewindspersoon

Vraag 1

Waarom is het aantal gijzelingszaken dat het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) heeft overgedragen aan het openbaar ministerie, ondermeer wegens het niet betalen van verkeersboetes, gestegen met 21 procent tussen 2008 en 2012? Wat is uw reactie op de bezorgdheid van advocaten en rechters hierover?1

De gijzeling is het laatste middel dat kan worden ingezet om iemand een opgelegde (verkeers)boete op grond van de Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften te laten betalen. Het aantal opdrachten tot gijzeling dat het CJIB naar de politie heeft gezonden is in de periode van 2008–2012 gestegen van 47.699 zaken naar 57.765 zaken per jaar, een toename van 21%. Het betreft hier het aantal zaken dat is overgedragen en niet het aantal personen (één persoon kan meerdere zaken hebben). In ruim 40% van de gevallen wordt onder dreiging van het dwangmiddel gijzeling alsnog de (verkeers)boete betaald. Het feitelijk aantal geëffectueerde gijzelingen is dus aanzienlijk lager dan de bovenstaand genoemde aantallen.
Veelal duurt het langer dan een jaar alvorens dwangmiddelen zoals gijzeling worden ingezet. Dit betekent dat een groot deel van het aantal gijzelingszaken in een bepaald jaar betrekking heeft op opgelegde verkeersboetes uit het voorgaande jaar, of op (verkeers)boetes die zelfs langer dan een jaar daarvoor zijn opgelegd. Indien mensen hun boetes in een eerder stadium betalen, hoeft gijzeling als ultimum remedium uiteraard niet te worden ingezet. De inspanningen van het OM en het CJIB blijven hier dan ook op gericht. Overigens is de mogelijkheid van gijzeling wettelijk gemaximeerd tot een week.
Vraag 2

Hoe vaak worden mensen meer dan één keer gegijzeld voor het openstaan van dezelfde boete?

De Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften geeft geen beperking aan het aantal keren dat iemand gegijzeld mag worden voor een niet-betaalde boete. Het beleid van het OM is dat dit in de praktijk niet vaker dan één keer per boete wordt gedaan. Wel is het mogelijk dat iemand meerdere openstaande verkeersboetes heeft en dat voor elke afzonderlijke verkeersboete uiteindelijk gijzeling plaatsvindt.
Vraag 3

Hoe effectief is het opsluiten van mensen wegens het niet betalen van (verkeers)boetes? Wat levert dit (uiteindelijk) op, rekening houdend met de kosten van detentie?

Het is niet mogelijk om de effectiviteit van het instrument gijzeling afzonderlijk te kwantificeren. Kenmerkend voor dit dwangmiddel is immers dat niet alleen de daadwerkelijke inzet ervan, maar (juist) ook de dreiging ermee of zelfs het vooruitzicht dat ermee gedreigd zal worden mensen tot betaling van hun openstaande boete beweegt. Zoals in het antwoord op vraag 1 aangegeven betaalt ruim 40% van de mensen onder dreiging van het dwangmiddel gijzeling uiteindelijk alsnog de boete. Ook komt het voor dat mensen nog tijdens de gijzeling hun boete betalen. Wanneer dit gebeurt, wordt de gijzeling direct beëindigd.
Vraag 4

Wanneer zal het beleid geïmplementeerd zijn dat het CJIB beter rekening zal houden met de persoonlijke omstandigheden van mensen, waarbij onderscheid gemaakt zal worden tussen mensen die niet kunnen en mensen die niet willen betalen?2

Uitgangspunt is dat opgelegde (verkeers)boetes betaald moeten worden. Er zijn echter schrijnende gevallen waarin op dit uitgangspunt een uitzondering wordt gemaakt en dat enige coulance betracht wordt. Het OM en het CJIB zijn inmiddels gestart met de ontwikkeling van criteria aan de hand van voorkomende casuïstiek, hetgeen moet leiden tot een persoonsgerichte aanpak als er sprake is van een onredelijke situatie. Doelstelling is dat voor 1 juli 2014 de uitvoeringsprocessen van het CJIB hierop zijn aangepast.
Vraag 5

Bent u bekend met de zaak van de heer V, een meneer van bijna 80 jaar die in detentie een vervangende hechtenis uitzit wegens het niet kunnen betalen van een hem opgelegde schadevergoedingsmaatregel?3 Bent u bekend met het feit dat de strafrechter destijds heeft geoordeeld deze meneer te oud te vinden voor celstraf, maar dat hij nu toch een jaar in de cel moet zitten? Hoe kan dit? Welk doel heeft de vervangende hechtenis in dit geval?

Ja, ik ben bekend met de zaak van de heer V. De rechter heeft de heer V. veroordeeld tot het betalen van een schadevergoedingsmaatregel. De rechter heeft hierbij het aantal dagen vervangende hechtenis bepaald dat bij niet betalen ten uitvoer gelegd dient te worden. De executieplicht brengt mee dat de door de rechter opgelegde straffen en maatregelen ten uitvoer moeten worden gelegd. De heer V. heeft de hem opgelegde schadevergoedingsmaatregel niet voldaan. Evenmin is verhaal zonder dwang mogelijk gebleken en ook de inzet van een deurwaarder heeft niet geleid tot betaling. Op grond van de wet rest dan geen andere mogelijkheid dan het ten uitvoer leggen van de vervangende hechtenis.
In de zaak van de heer V. is een aantal slachtoffers gedupeerd. Het feit dat de heer V. de schadevergoeding niet betaalt, houdt in dat de slachtoffers nog steeds wachten op hun geld. Hoewel de vervangende hechtenis de heer V. niet ontslaat van zijn verplichting tot betalen, zorgt uitvoering van het vonnis van de rechter wel voor een gevoel van rechtvaardiging in de richting van de slachtoffers.
In deze zaak gaat het voor de goede orde om een vervangende hechtenis, als sluitstuk van het proces van inning van een schadevergoedingsmaatregel. Dit is iets anders dan een gijzeling, als laatste dwangmiddel dat kan worden ingezet om iemand een opgelegde verkeersboete op grond van de Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften te laten betalen.
Vraag 6

Bent u ook bekend met de slechte gezondheidssituatie van de heer V., zoals het feit dat hij (’s nachts) wel eens valt en dan pas enkele uren later gevonden wordt om hem overeind te helpen? Krijgt de heer V. alle benodigde medicijnen voor zijn aandoeningen? Hoe wordt er omgegaan met het feit dat hij (vanwege zijn geestelijke aftakeling) nauwelijks lijkt te begrijpen wat er gebeurt en dat bepaalde negatieve herinneringen aan de oorlog weer boven komen?

Zowel bij binnenkomst als gedurende detentie wordt de gezondheidssituatie van gedetineerden beoordeeld. Dit is ook het geval geweest bij dhr. V. Een medisch adviseur van de Dienst Justitiële Inrichtingen heeft beoordeeld dat dhr. V. detentiegeschikt is. De detentie van dhr. V. is daarom voortgezet. Daarbij heeft de heer V. de zorg gekregen die past bij zijn gezondheidssituatie.
Vraag 7

Deelt u de mening dat in het geval van de heer V. en soortgelijke gevallen vervangende hechtenis geen enkel doel dient, schrijnende toestanden oplevert en dat naar alternatieven gezocht moet worden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid met spoed naar de situatie van de heer V. te kijken en er voor te zorgen dat detentie niet onnodig lang voortduurt?

Ik deel die mening niet.
De vervangende hechtenis is bedoeld – en ook expliciet door de rechter in het vonnis opgenomen – als laatste stok achter de deur om een veroordeelde tot betaling te bewegen. De dreiging van hechtenis kan een extra aansporing vormen om alsnog de schadevergoedingsmaatregel te betalen. Het rechtsgevoel brengt mee dat wanneer de rechter iemand met inachtneming van diens persoonlijke omstandigheden veroordeelt tot een schadevergoedingsmaatregel, de veroordeelde ook daadwerkelijk moet betalen. In dat opzicht heeft de vervangende hechtenis naast de preventieve werking voor de veroordeelde ook een algemeen preventieve werking die anderen van het begaan van dit soort misdrijven kan weerhouden.
De heer V. verblijft thans nog in detentie. Zijn gezondheidssituatie wordt in de gaten gehouden door de medische dienst van de penitentiaire inrichting waar de heer V. verblijft. Op dit moment is er geen aanleiding om de tenuitvoerlegging van zijn vervangende hechtenis te stoppen.

29 juli 2013 - 8 augustus 2013

10 dagen

Het bericht dat thuiszorgmedewerkers massaal ontslagen worden
	Nine Kooiman , Paul Ulenbelt
	Martin van Rijn (staatssecretaris volksgezondheid, welzijn en sport) (PvdA), Lodewijk Asscher (viceminister-president , minister sociale zaken en werkgelegenheid) (PvdA)

Bronnen

1. Sensire krijgt groen licht voor massaontslag, Skipr, 25 juli 2013
2. UWV doet mee aan preventieve ruiming Sensire, AbvakaboFNV, 25 juli 2013
3. Aanhangsel van de Handelingen, 2459, vergaderjaar 2012–2013 …
4. Zorginstellingen zien eigen vermogen groeien, Skipr, 23 juli 2013

Vraag 1

Hoe oordeelt u over de werkwijze van het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) dat een ontslagvergunning heeft afgegeven voor 1.100 thuiszorgmedewerkers? Kunt u uw antwoord toelichten?1

Het UWV heeft ontslagvergunningen verleend voor 789 medewerkers met een vast dienstverband. Daarnaast zijn er 300 medewerkers met een tijdelijk dienstverband, waarvan het dienstverband van rechtswege eindigt. Voor hen hoeft geen ontslagvergunning te worden aangevraagd.
Vraag 2

Kunt u toelichten met welke argumenten en afwegingen het UWV de ontslagvergunningen heeft verstrekt?

De ontslagvergunningen zijn verleend aan Thuishulp Sensire BV (verder: Thuishulp Sensire) op grond van bedrijfseconomische redenen, meer specifiek de beëindiging van de bedrijfsactiviteiten per 1 januari 2014. Thuishulp Sensire is een onderdeel van Stichting Sensire, een organisatie voor gezondheid, zorg en welzijn in de regio Achterhoek. Hierin zijn de activiteiten van Sensire op het gebied van de thuishulp ondergebracht.
Thuishulp Sensire voert als reden voor de ontslagaanvraag aan dat de aanbestedingscontracten met de gemeenten aflopen en dat er onzekerheid is over een nieuwe aanbestedingsronde. Hierdoor dreigt naar hun oordeel een financieel risico per 1 januari 2014 als het werk wegvalt en de loonkosten doorlopen. Dat zou de continuïteit bedreigen van de gehele Sensire-organisatie. Gemeenten geven – aldus Thuishulp Sensire – geen duidelijkheid over hun beleid op dit vlak over 2014. Sensire heeft gemeend, gezien de duur van de opzegtermijnen, niet langer te kunnen wachten met de ontslagaanvraag om ontslag per 1 januari 2014 te kunnen effectueren. Op grond van voorgaande heeft Thuishulp Sensire besloten te stoppen met haar thuiszorgactiviteiten. Het is een afweging van de organisatie zelf welke keuzes zij maakt en op welke wijze ze daarbij anticipeert op mogelijke veranderingen en haar personeelsomvang aanpast binnen het kader van een doelmatige bedrijfsvoering. De werkgever moet zich wel verantwoorden tegenover UWV over de keuzes die hij maakt. Bij de beoordeling van de keuze als zodanig past een zekere mate van terughoudendheid.
In het algemeen geldt dat UWV bij een ontslagaanvraag op bedrijfseconomische gronden toetst in hoeverre de bedrijfseconomische noodzaak aanwezig is. Daarbij dient de werkgever aannemelijk te maken dat er een bedrijfseconomische reden is om de arbeidsplaats van de werknemer structureel te laten vervallen, de juiste volgorde voor ontslag vast te stellen (afspiegelingsbeginsel) en aannemelijk te maken dat er geen mogelijkheden zijn tot herplaatsing binnen de bedrijfsvestiging of het bedrijf.
Vraag 3

Vindt u het wenselijk dat het UWV meedenkt met een werkgever om zoveel mogelijk risico’s af te dekken, terwijl er nog geen wet ligt die de bezuinigingen op de zorg regelt? Kunt u uw antwoord toelichten?

Het is – zie ook het antwoord op vraag 2 – een afweging van de instelling zelf op welke wijze zij anticipeert op mogelijke veranderingen en vervolgens hun personeelsomvang aanpast. UWV heeft gehandeld in overeenstemming met de ontslag- en beleidsregels. De ontslagaanvraag is op grond van bedrijfseconomische redenen/bedrijfsbeëindiging getoetst.
U verwijst daarnaast naar de hervorming van de langdurige zorg. Deze voorstellen zouden moeten ingaan per 1 januari 2015 en zijn daarom meer voor de lange termijn.
Vraag 4

Hoe oordeelt u over het bericht dat 1.100 thuiszorgmedewerkers ontslagen worden, terwijl het geld en werk volgende jaar beschikbaar blijven? Kunt u uw antwoord toelichten?2

Gemeenten zullen ook voor 2014 met nieuwe aanbieders contracten moeten aangaan. Het budget voor de huishoudelijke hulp voor 2014 blijft vrijwel gelijk en daarom zal in 2014 naar verwachting het grootste deel van de werkzaamheden behouden blijven. Voor de overgang naar een nieuwe aanbieder geldt de waarborg van artikel 10a Wmo, dat nieuwe aanbieders verplicht om met de oude aanbieders te overleggen over de overname van betrokken personeel. De gemeenten hebben de taak erop toe te zien dat dit overleg wordt gevoerd. Deze waarborg wordt verder versterkt door de aanvullende afspraken die werkgevers- en werknemersorganisaties in de algemeen verbindend verklaarde cao Verpleging Verzorgingstehuizen en Thuiszorg (VVT) hierover hebben gemaakt. In deze cao is geregeld dat nieuwe aanbieders verplicht zijn een arbeidsovereenkomst aan te bieden aan de werknemers tegen dezelfde cao-arbeidsvoorwaarden zoals die laatstelijk op die werknemers van toepassing waren bij de vorige aanbieder. Hiermee is het principe mens-volgt-werk zo goed mogelijk gewaarborgd.
Vraag 5

Herinnert u zich uw eerdere uitspraken waarin u aangaf dat u niet het beeld heeft dat de financiële haalbaarheid van zorgverlening in zijn algemeenheid in het geding is? Deelt u de mening dat deze ontslagen voorbarig zijn en dat er geen enkele reden bestaat om deze thuiszorgmedewerkers te ontslaan? Zo ja, wanneer gaat u ingrijpen? Zo nee, waarom niet?3

Ik herinner mij het antwoord dat ik heb gegeven in de antwoorden op Kamervragen van Kamerlid Leijten (TK 2012 -2013, Aanhangsel van de Handelingen, nr. 2459). Het is een afweging van instellingen zelf op welke wijze zij anticiperen op (voorgenomen) wijzigingen in het overheidsbeleid en of en hoe zij hun personeelsomvang daarop willen aanpassen. Ik kan dergelijke afwegingen niet direct beïnvloeden. Wel zal ik met de betrokken partijen (gemeenten en Sensire) op korte termijn in contact treden om hun ervaringen te bespreken.
Om de gevolgen voor de arbeidsmarkt van de in het Regeerakkoord opgenomen maatregelen voor de AWBZ, Wmo en Jeugdzorg goed in kaart te brengen laat ik op verzoek van sociale partners momenteel een Arbeidsmarkteffectrapportage (AER) uitvoeren. Op basis van de uitkomsten van de AER zal bezien worden welke aanvullende maatregelen van arbeidsmarktbeleid gewenst zijn en eventueel ingezet kunnen worden. Hierover zal ik de Kamer in het najaar informeren.
Vraag 6

Waarom keurt u het goed dat werkgevers vanwege financiële risico’s hun personeel massaal ontslaan, terwijl zorgverzekeraars en zorgaanbieders miljarden euro’s op de plank hebben liggen? Kunt u uw antwoord toelichten?4

De zorg is er bij gebaat dat degenen die er in acteren (zorgaanbieders én zorgverzekeraars) financieel zo gezond zijn dat ze continuïteit kunnen garanderen. Daarom heb ik er geen bezwaar tegen dat zorgaanbieders eigen vermogen opbouwen. Dat is immers belangrijk voor voldoende solvabiliteit, terwijl reserves ook voor bepaalde doelen kunnen worden aangehouden (zoals afschrijvingsreserves). Hierdoor kunnen zij ook zorg blijven leveren en bekostigen in tijden van financiële tegenwind. Bovendien kunnen zij zo investeringen doen die meer financiële slagkracht vergen dan de omzet van één enkel boekjaar.
Vraag 7

Bent u bereid in te grijpen en te zorgen dat deze 1.100 ontslagen ongedaan worden gemaakt? Zo ja, welke maatregelen gaat u treffen? Zo nee, waarom niet?

Zoals ik in mijn antwoord op vraag 2 heb aangegeven, is het een afweging van de instelling zelf op welke wijze zij haar exploitatie inricht en hoe zij anticipeert op vooruitzichten. Het is niet aan mij om in deze afweging te treden.
Vraag 8

Kunt u nu wel aangeven hoeveel mensen hun vertrouwde thuiszorgmedewerker verliezen? Wat is uw oordeel daarover?

Nee, dat is nu nog niet bekend. Dat hangt ondermeer af hoe de nieuw door de gemeenten gecontracteerde zorgaanbieders vanaf 2014 hun aanbod gaan inrichten en van het resultaat van het overleg tussen nieuwe en vorige aanbieder. Het budget voor de huishoudelijke hulp voor 2014 blijft vrijwel gelijk en daarom zal in 2014 naar verwachting het grootste deel van de werkzaamheden behouden blijven.
Vraag 9

Bent u bereid om de thuiszorgmedewerkers die ontslagen worden en de mensen die straks geen zorg meer krijgen uit te leggen waarom zij hun zorg of baan verliezen en dit te danken is aan uw voornemens om te bezuinigen op de zorg? Zo ja, per wanneer? Zo nee, waarom niet?

Deze ontslagen zijn allereerst een afweging van de instelling in het licht van nieuwe contracten per 2014 in genoemde gemeenten. Voor wat betreft de transitie per 2015 heb ik de Kamer tijdens het notaoverleg van 6 juni ook toegezegd dat ik samen met betrokkenen transitieplannen ga opstellen. Het startschot daarvoor is gegeven op een startconferentie die 15 juli heeft plaatsgevonden. Ook de komende periode ben ik met betrokkenen hierover in overleg, waarbij ik ook aandacht zal geven aan overgangssituaties zoals nu bij Sensire. Ik streef er naar de Kamer medio oktober te informeren over deze plannen. Ook zullen er regionale transitieplannen opgesteld worden. Deze zullen in het najaar gereed zijn.
Tot slot zullen sociale partners een sectorplan opstellen ten behoeve van de overgang van werk naar werk als bedoeld in het onlangs gesloten Sociaal Akkoord. Zodra het plan geaccordeerd is, zal ik de Kamer hierover informeren.

25 juli 2013 - 30 augustus 2013

36 dagen

Het bericht dat zorginstellingen hun eigen vermogens hebben vergroot naar 9 miljard euro
	Nine Kooiman
	Edith Schippers (minister volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD), Martin van Rijn (staatssecretaris volksgezondheid, welzijn en sport) (PvdA)

Bronnen

1. «Zorginstellingen zien eigen vermogen groeien», Skipr, 23 juli 2013

Vraag 1

Wat vindt u ervan dat zorgaanbieders in 2012 hun eigen vermogens vergroot hebben naar 9 miljard euro? Kunt u uw antwoord toelichten?1

Het artikel in Skipr is gebaseerd op een persbericht van Intrakoop. Het rapport waarop het persbericht van Intrakoop is gebaseerd, is nog niet beschikbaar. Intrakoop kondigt een nadere analyse aan van de kennelijke verschillen tussen de deelsectoren in de zorg. De eigen vermogens stijgen of dalen mede als gevolg van de toevoeging van het exploitatieresultaat van het betreffende boekjaar. Intrakoop kondigt in het persbericht eveneens aan een andere analyse te zullen doen van de samenstelling van het eigen vermogen. Eigen vermogen kan op de bank staan maar bijv. ook in het vastgoed zitten.
Vraag 2

Wat is de verklaring dat de eigen vermogens in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) gedaald zijn en dat bij de ziekenhuizen, gehandicaptenzorg en de verpleeg-, verzorgingshuizen en thuiszorg (VVT) de eigen vermogens zijn gestegen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 1.
Vraag 3

Vindt u het wenselijk dat steeds meer zorgaanbieders geld oppotten in het eigen vermogen en dit geld niet besteden aan de goede zorg voor patiënten? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Continuïteit van goede zorg is gebaat bij een gezonde bedrijfsvoering. Eigen vermogen dient vooral om tegenvallers te kunnen opvangen. Een adequaat eigen vermogen maakt het daarnaast mogelijk om investeringen te doen om zodoende in te kunnen spelen op de veranderende zorgvraag. De gemiddelde positieve resultaatratio, zoals in het artikel vermeldt, van 2,3% wijst op een gezonde bedrijfsvoering en is niet buiten proporties.
Vraag 4

Hoe legt u aan mensen uit dat zorgaanbieders miljarden geld op de plank hebben liggen en ondertussen duizenden mensen ontslagen worden in de zorg? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zoals hierboven al aangegeven kan niet gezegd worden dat al het eigen vermogen op de plank ligt. Het eigen vermogen kan ook vastzitten in vastgoed en andere investeringen. Bovendien is de vermelding in het jaarverslag een momentopname. Geld op de bank is nodig om tegenvallers op te kunnen vangen en tekorten te kunnen overbruggen.
Vraag 5

Hoe kunt u nog praten over stijgende zorgkosten, terwijl er miljarden aan geld op de plank liggen bij zorgaanbieders en zorgverzekeraars en dat bakken met geld verspild worden aan topsalarissen, ontslagvergoedingen en reclames in de zorg? Bent u nu wel bereid eerst te kijken naar deze geldverspilling in plaats van te bezuinigingen op noodzakelijke zorg? Zo ja, wanneer gaat u hieraan beginnen? Zo nee, waarom niet?

Dit kabinet ziet het als onvermijdelijk in te grijpen in de almaar stijgende zorgkosten, omdat deze op termijn naar zijn overtuiging onhoudbaar zijn.
De Wet Normering Topinkomens is een instrument om salarissen terug te brengen die niet passend zijn binnen een sector die met publieke middelen wordt gefinancierd. Dit kan echter niet in een hoger tempo dan de redelijkheid en billijkheid van de rechtsstaat toelaat.
Voor zover u doelt op de reclames binnen de Zorgverzekeringswet, verwijs ik naar mijn antwoorden op de vragen van uw partijgenoot mw. Leijten van 15 maart 2012 (TK Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2011–2012, nr. 2073)
Vraag 6

Wilt u een overzicht sturen van het eigen vermogen van alle zorgaanbieders in alle zorgsectoren, in plaats van te verwijzen naar afzonderlijke jaarverslagen? Zo nee, waarom niet?

Op dit verzoek ga ik niet in. Dergelijke overzichten worden jaarlijks al door accountantsbureaus, sectororganisaties en anderen, zoals Intrakoop en het CBS, gemaakt. Dit vindt plaats op basis van openbare jaarverslagen.
Vraag 7

Bent u nu wel bereid om in te grijpen bij zorgaanbieders en te zorgen dat deze 9 miljard euro aan de zorg wordt besteed? Zo ja, per wanneer? Zo nee, waarom niet?

Nee. Het geld wordt gebruikt ten behoeve van de zorg. Een gezonde financiële positie van de zorginstelling, maakt het mogelijk dat jaar in jaar uit ruim € 49 mld. (voorlopig cijfer 2011, CBS) aan zorguitgaven wordt gedaan. Een gezonde financiële positie dient derhalve de kwaliteit en continuïteit van de zorg. In de wet- en regelgeving is gekozen voor een systeem van investeringsvrijheid, waarmee op de (veranderende) vraag van de cliënt kan worden ingespeeld, in plaats van een administratief belastend systeem van vergunningen, garanties en gegarandeerde vergoedingen.

25 juli 2013 - 26 september 2013

63 dagen

Het bericht dat kinderen steeds minder zwemvaardig zijn
	Nine Kooiman
	Edith Schippers (minister volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD)

Bronnen

1. «Veel kinderen zijn zwemkunst niet machtig» en «Een kind is binnen 1 seconde onder water en zo verdronken», AD, 24 juli 2013
2. Aanhangsel van de Handelingen, nr. 3054, vergaderjaar 2009–2010 …

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht de Reddingsbrigade Nederland constateert dat steeds meer kinderen niet kunnen zwemmen? Kunt u uw antwoord toelichten?1

Hiervan heb ik kennis genomen.
Vraag 2

Deelt u de zorgen van de Reddingsbrigade Nederland dat kinderen vaak geen zwemdiploma’s hebben? Zo ja, wat gaat u hieraan doen? Zo nee, waarom niet?

De toenmalige staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de toenmalige minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap hebben Kamervragen beantwoord die zijn gesteld over verplicht schoolzwemmen en naar aanleiding van een krantenbericht (Telegraaf, 5 juli 2010) dat kinderen steeds slechter zwemmen. (kamerstukken nr. 2009Z14143 en nr. 2010Z10598). In deze antwoorden is aangegeven dat de verantwoordelijkheid bij het leren zwemmen als volgt is verdeeld: de zwemvaardigheid van kinderen is in de eerste plaats een verantwoordelijkheid van ouders, daarbij ondersteund door scholen en gemeenten. Sommige gemeenten bekostigen het schoolzwemmen en gemeenten kunnen ouders met lage inkomens tegemoetkomen in de kosten van de zwemlessen.
Ik schaar me achter de beantwoording van die Kamervragen en zie geen aanleiding aanpassingen te doen in de huidige verantwoordelijkheidsverdeling.
Vraag 3

Wat is uw reactie op de constatering van het Nederlands Platform voor Zwembaden dat constateert dat door de bezuinigingen steeds minder kinderen hun zwemdiploma halen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Uit recente cijfers blijkt dat het aandeel kinderen dat in bezit is van minimaal zwemdiploma A de afgelopen jaren ongeveer gelijk is gebleven. Dit geldt ook voor zwemdiploma B. Er is enkel een afnemende tendens waarneembaar van het aantal kinderen dat in bezit is van het volledige «zwem-ABC».2 Zoals toegelicht bij het antwoord op vraag 2 is de zwemvaardigheid van kinderen in de eerste plaats een verantwoordelijkheid van ouders.
Vraag 4

Hoe groot is het percentage kinderen dat jaarlijks de basisschool verlaat zonder zwemdiploma? Indien dit niet bekend is, bent u bereid dit uit te zoeken en de Kamer hierover te informeren? Zo nee, waarom niet?

De Vereniging Sport en Gemeenten (VSG) heeft een monitor ontwikkeld met subsidie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap genaamd «Waterdicht». Hiermee kan in de driehoek zwemlesaanbieder, gemeente, school gemonitord worden of kinderen een zwemdiploma hebben gehaald, en zo ja welk, of ze op een wachtlijst staan of niet etc. Deze monitor heeft betrekking op kinderen uit respectievelijk groep 1, 3, 5 en 7 van het basisonderwijs. Indien uit de monitor blijkt dat een kind nog geen zwemdiploma heeft, krijgt dit kind een brief mee gericht aan zijn/haar ouders of begeleiders. In deze brief wordt gewezen op de noodzaak om een zwemdiploma te halen. Het systeem is zo ontwikkeld, dat met eenvoudige rapportages onderwijs en gemeenten inzicht krijgen waar extra aandacht nodig is.
Uit de thans beschikbare (lokale) cijfers3 blijkt dat in groep 6:
Vraag 5

Kunt u aangeven welke gemeenten schoolzwemmen aanbieden en welke gemeenten schoolzwemmen niet aanbieden? Wat is de ontwikkeling hierin geweest de afgelopen jaren? Kunt u uw antwoord toelichten?

Nee, daarvan wordt geen registratie bij gehouden. Op basis van de gegevens uit de zwemmonitor «Waterdicht» van de Vereniging Sport en Gemeenten kan worden geschat dat in ongeveer 40% van de gemeenten daadwerkelijk schoolzwemmen wordt aangeboden, vooral in de grote steden. Veel kinderen in de schoolzwem-leeftijd kunnen al zwemmen en verschillende gemeenten zien daarom te weinig toegevoegde waarde in het subsidiëren van schoolzwemmen.
Volgens de Vereniging Sport en gemeenten is er, mede als gevolg van bezuinigingen bij gemeenten wel een dalende tendens waarneembaar van het aantal gemeenten dat nog een bijdrage levert aan het schoolzwemmen.
Het bedrag dat vanuit de Rijksoverheid aan de gemeenten wordt overgemaakt in het gemeentefonds waaruit gemeenten onder meer schoolzwemmen kunnen financieren is de afgelopen jaren ongeveer hetzelfde gebleven.
Dit bedrag is echter niet geoormerkt. Het aantal gemeenten dat schoolzwemmen aanbiedt, wil overigens nog niet meteen wat zeggen over het aantal scholen dat binnen zo’n gemeente schoolzwemmen aanbiedt. Scholen zijn namelijk niet verplicht om schoolzwemmen aan te bieden. Uit recente cijfers blijkt dat het aandeel scholen dat schoolzwemmen aanbiedt tussen 1991 en 2005 gedaald is van 90% naar 57%.4
Vraag 6

Ontvangt de Vereniging Sport en Gemeenten nog steeds een subsidie om de zwemvaardigheid van kinderen te verhogen? Zo nee, waarom niet?2

Nee. Aan de Vereniging Sport en Gemeenten (VGS) is door van het ministerie
van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een tijdelijke subsidie toegekend voor het opzetten van een registratiesysteem aan de hand waarvan gemeenten kunnen nagaan of alle basisschoolleerlingen aan het einde van de basisschool voldoende zwemvaardigheid hebben. Dit registratiesysteem onder de naam «Waterdicht» is inmiddels opgeleverd.
Vraag 7

Welke resultaten heeft de Vereniging Sport en Gemeenten de laatste jaren behaald?

De Vereniging Sport en Gemeenten heeft met financiële steun van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een registratiesysteem ontwikkeld («Waterdicht en de zwemmonitor») aan de hand waarvan gemeenten en onderwijsinstellingen kunnen nagaan of alle basisschoolleerlingen aan het einde van de basisschool voldoende zwemvaardigheid hebben. In 2010 is begonnen met de bouw van de database en een helpdeskfunctie voor gemeenten en gebruikers. Ook is een informatiepakket samengesteld. Resultaten en materialen uit eerdere projecten, zoals zwemmen in buitenschoolse opvang, samenwerking met de lokale zwemvereniging, en een veiligheidstoets op locatie, zijn daarbij ontsloten en beschikbaar gesteld voor ouders, basisschool, leerkrachten en zwemlesaanbieders om op maat te kunnen adviseren en te ondersteunen (www.nederlandzwemt.nl , www.zwemvaardigheid.nl ). Inmiddels doen een dergelijk 50 gemeenten en dus ook de scholen daarbinnen, op structurele wijze mee aan het programma Waterdicht.
Vraag 8

Sinds wanneer is de vangnetregeling voor schoolzwemmen afgeschaft en waarom bestaat deze niet meer? Kunt u uw antwoord toelichten?

De tijdelijke «Regeling specifieke uitkering voor gemeenten voor de stimulering van de zwemvaardigheid», de zogeheten vangnetregeling, was een regeling die gold voor de jaren 2002 tot en met 2005. In 2005 is deze regeling stopgezet.
In de brief van 17 november 2005 (2005–2006, 30 300 VIII, nr. 85) van de toenmalige minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en in de brief van 20 november 2006 (2006–2007, 30 800 XVI en 30 800 VIII, nr. 28) van de toenmalige staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is uw Kamer hierover geïnformeerd.
Vraag 9

Wat is uw reactie op de uitspraak van de directeur van het Mulier Instituut dat de vangnetregeling en het schoolzwemmen teruggehaald moeten worden? Bent u bereid deze maatregelen te treffen? Zo nee, waarom niet?

Hiervan heb ik kennis genomen. Neen, ik ben niet bereid op het eerder bij boven aangehaalde brief van 17 november 2005 ingenomen standpunt, terug te komen.

23 juli 2013 - 3 september 2013

42 dagen

Het bericht dat verpleeghuizen gebitten laten wegrotten
	Nine Kooiman
	Martin van Rijn (staatssecretaris volksgezondheid, welzijn en sport) (PvdA)

Bronnen

1. «Verpleeghuizen laten gebitten rustig wegrotten», Parool, 20 juli 2013

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat de mondzorg in zorginstellingen ernstig verwaarloosd wordt?1

Mondzorg behoort onderdeel te zijn van de dagelijkse verzorging.
Vraag 2

Heeft u signalen binnen gekregen van slechte mondzorg in zorginstellingen? Zo ja, hoe lang al?

Bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) komen zeer incidenteel meldingen over slechte mondzorg in zorginstellingen binnen. In 2011 heeft de Nederlandse Vereniging voor Gerodontologie in november 2011 een roodboek mondzorg opgesteld. Daaruit komt naar voren dat de kwaliteit van de mondzorg in verpleeghuizen onvoldoende zou zijn. Door de beroepsvereniging is een Richtlijn ontwikkeld voor een goede mondzorg in verpleeghuizen. Ik verwacht van zorginstellingen en beroepsgroepen dat zij gebruik maken van deze richtlijn en deze ook onder de aandacht brengen van de zorgverleners.
Vraag 3

Wat is uw reactie op de constatering in het artikel dat de problemen gewijd worden aan het gebrek aan mankracht op de werkvloer en de inzet van uitzendkrachten en flexwerkers in de zomerperiode? Kunt u uw antwoord toelichten?

Ik kan niet beoordelen of dat juist is. Er moet voor worden gewaakt te snel te concluderen dat elk mogelijk gebrek aan kwaliteit wordt veroorzaakt door een verondersteld gebrek aan personeel. Dat laat onverlet dat bestuurders van zorginstellingen verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit van zorg.
Vraag 4

Wat vindt u ervan dat verpleeghuis De Poort herhaaldelijk afspraken heeft afgezegd bij tandartsen, door het gebrek aan personeel om bewoners naar hun afspraak te brengen, terwijl het in sommige situaties ging om urgente ingrepen waardoor patiënten onnodig veel pijn hadden. Kunt u uw antwoord toelichten?

Het is kwalijk als medewerkers van een verpleeghuis herhaaldelijk noodzakelijke behandelingen van hun clienten bij een tandarts afzeggen. Ik kan niet beoordelen of dat komt door een gebrek aan personeel. Verpleeghuizen dienen zorg te dragen voor behandelingen door een tandarts.
Vraag 5

Hoe groot is de omvang van dit probleem in de ouderenzorg en andere zorgsectoren? Kunt u uw antwoord toelichten?

Ik heb hier geen andere informatie over dan de eerder genoemde incidentele meldingen bij de IGZ.
Vraag 6

Wat is de rol van de Inspectie voor de Gezondheidszorg hierin? Houden zij toezicht op mondzorg in zorginstellingen? Zo ja, waarom zijn deze ernstige problemen bij deze zorginstellingen niet aangepakt? Zo nee, waarom niet?

De verantwoordelijkheid voor het leveren van kwalitatief goede zorg, waarvan mondzorg onderdeel uitmaakt, ligt bij de zorgverleners en daarmee de zorginstellingen zelf. Ook beroepsgroepen hebben hierin een verantwoordelijkheid, in casu het ontwikkelen van richtlijnen voor een goede mondzorg. De IGZ houdt toezicht of de kwaliteit en daarmee de veiligheid van zorg niet in gevaar komt, en vormt daarmee het sluitstuk.
Naar aanleiding van de signalen dat de mondzorg binnen verpleeghuizen niet op orde is, heeft de IGZ begin 2013 het toezichtprogramma mondzorg gestart. Binnen dit programma zal de IGZ onder andere in de tweede helft van 2013 de mondzorg toetsen tijdens inspectiebezoeken aan verpleeg- en verzorgingshuizen. De IGZ baseert zich daarbij op de richtlijn «Mondzorg voor zorgafhankelijke cliënten in verpleeghuizen». De IGZ heeft het voornemen dit programma in de tweede helft van 2014 naar de gehandicaptenzorg uit te breiden. Daartoe heeft de IGZ de koepelorganisatie VGN gevraagd het initiatief te nemen tot het opstellen van een richtlijn voor de gehandicaptensector. Deze richtlijn komt naar verwachting eind dit jaar beschikbaar.
Vraag 7

Gaat u per direct ingrijpen en zorgen dat mensen in de betreffende zorginstellingen per direct goede mondzorg krijgen die zij nodig hebben? Zo ja, welke maatregelen gaat u stellen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 6.
Vraag 8

Wat is uw visie en beleid op de mondzorg in de ouderenzorg en in andere zorgsectoren? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 6.
Vraag 9

Bent u bereid om een onderzoek in te stellen naar de mondzorg in de ouderenzorg en andere zorgsectoren, zodat in beeld gebracht kan worden hoe de mondzorg in Nederland gesteld is en maatregelen genomen kunnen worden? Zo ja, per wanneer gaat u dit onderzoek beginnen? Zo nee, waarom niet?

De IGZ is thans bezig met het opzetten van een toezichtprogramma rond mondzorg en zal zo nodig handhavend optreden. In het licht daarvan acht ik nader (extra) onderzoek niet zinvol.

19 juli 2013 - 28 augustus 2013

40 dagen

Het bericht dat de reanimatie door agenten in het gedrang komt
	Nine Kooiman

Bronnen

1. PZC, 18 juli 2013, «Reanimatie door agenten in gedrang.»

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat steeds meer agenten verlopen diploma’s hebben voor reanimatie en het gebruik van een automatische externe defibrillator (AED)?1

Ik herken het beeld dat geschetst wordt in het artikel van de PZC en andere media niet. Een bericht van de vakorganisatie ACP over een mogelijk geval in één van de regionale eenheden van de politie, is in andere media overgenomen als zou het om een landelijk probleem gaan. Er is geen sprake van verlopen diploma’s en er is geen sprake van een landelijke situatie dat agenten niet zouden kunnen reanimeren. De ACP heeft inmiddels via haar website laten weten te betreuren dat dit bericht door de media niet juist is vertaald.2
Het adequaat hulp bieden aan hen die dat behoeven, waaronder levensreddende handelingen zoals reanimatie, met en zonder gebruik van een defibrilator, maakt onderdeel uit van de basisopleiding van de politie. Politiemedewerkers dienen te kunnen reanimeren.
Een AED kan in principe zonder speciale training of opleiding gebruikt worden. De politie stelt medewerkers wel in de gelegenheid hiervoor training te volgen. Uitgangspunt is dat iedere medewerker die dat wil, elke twee jaar de training kan volgen. De trainingen worden op alle IBT-locaties (23) en daarnaast ook nog op andere plekken aangeboden.
Vraag 2

Deelt u de mening dat de politie, die vaak als eerste ter plaatse is bij een ongeluk, goed geschoold dient te zijn in reanimatie en het gebruik van een AED en dat dit van levensbelang kan zijn? Zo ja, hoe gaat u ervoor zorgen dat iedere agent ook een diploma reanimatie en AED heeft?

Zie antwoord vraag 1.
Vraag 3

Hoeveel agenten hebben een verlopen diploma voor reanimatie en AED-gebruik?

Zie antwoord vraag 1.
Vraag 4

Klopt het dat deze cursussen slechts op twee locaties in het land worden aangeboden? Erkent u dat de hierdoor veroorzaakte reistijd een forse drempel kan zijn voor agenten, zeker gezien de beperkte politiecapaciteit? Zo ja, bent u voornemens om deze cursussen op meer plekken in het land aan te bieden?

Zie antwoord vraag 1.
Vraag 5

Wat is de noodzaak om de reanimatiecursussen Europees aan te besteden? Is er geen mogelijkheid om deze cursussen zelf te organiseren?

Het klopt niet dat de reanimatiecursussen Europees zijn aanbesteed. Reanimatie training maakt onderdeel uit van de basisopleiding van de politie, die verzorgd wordt door de Politieacademie.
Vraag 6

Hoe gaat u ervoor zorgen dat nieuwe interne regels geen belemmering vormen voor agenten om hun scholingen te kunnen volgen?

Er is geen sprake van dat nieuwe, interne regels een belemmering vormen voor medewerkers om hun scholing te volgen.

16 juli 2013 - 23 juli 2013

7 dagen

Illegale doorverkoop van airsoftwapens
	Nine Kooiman
	Opstelten (minister justitie en veiligheid) (VVD)

Bronnen

1. Brief van de Politiebond onderhands meegezonden
2. zie bijvoorbeeld http://www.wapenhandel.eu/webwinkel/index.htm, categ…

Vraag 1

Erkent u dat airsoftapparaten niet zijn te onderscheiden van echte vuurwapens?1 Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke maatregelen neemt u of heeft u genomen om te voorkomen dat dergelijke airsoftwapens worden gebruikt voor bedreiging en afdreiging?

Ja. Airsoftapparaten zijn in de regel voorwerpen die zodanig op een wapen gelijken, dat zij voor bedreiging of schrikking geschikt zijn. Om te voorkomen dat zij daadwerkelijk worden gebruikt voor bedreiging, geldt voor bepaalde airsoftapparaten, te weten lucht-, gas-, of veerdrukwapens met een maximum schotkracht van 3,5 joules, welk wapen voor wat betreft zijn vorm en afmetingen een sprekende gelijkenis toont met vuurwapens, dat zij slechts voorhanden mogen worden gehouden door erkenninghouders, (aspirant)leden van een door mij erkende airsoftvereniging en door introducés van deze vereniging. Dit is in de Regeling wapens en munitie geregeld door middel van vrijstellingen. Ik heb de Nederlandse Airsoft Belangen Vereniging (NABV) als erkende airsoftvereniging aangewezen. In navolging van paragraaf 2.9.1. van de Circulaire wapens en munitie 2013 bepalen de statuten van de NABV dat slechts personen die een verklaring omtrent gedrag kunnen overleggen lid van de vereniging mogen worden.
Vraag 2

Klopt het dat doorverkoop van deze airsoftwapens niet geregistreerd hoeft te worden en dat deze airsoftwapens niet voorzien zijn van een uniek nummer? Zo ja, hoe wordt in de praktijk toegezien en gecontroleerd op illegale doorverkoop?

Ja. De Regeling wapens en munitie (Rwm) bepaalt dat het overdragen van een lucht-, gas-, of veerdrukwapen met een maximum schotkracht van 3,5 joules, welk wapen voor wat betreft zijn vorm en afmetingen een sprekende gelijkenis toont met vuurwapens, slechts is toegestaan aan een persoon die gerechtigd is dat wapen voorhanden te hebben. Verkoop van een airsoftapparaat aan een onbevoegd persoon is een misdrijf. Zowel de koper als de verkoper riskeren hiermee een gevangenisstraf van maximaal negen maanden of een geldboete van de vierde categorie. De handhaving van het verbod geschiedt in de regel door de politie.
Vraag 3

Gaat u alsnog maatregelen nemen om registratie van dergelijke wapens verplicht te stellen of deze in ieder geval te voorzien van een eigen nummer? Zo nee, waarom niet?

Het is niet zo dat er geen enkele registratie van airsoftapparaten plaatsvindt. Artikel 12, tiende lid van de Rwm bepaalt dat de erkenninghouder die airsoftapparaten verkoopt (dus bij de eerste verkoop) een register bijhoudt waarin kolomsgewijs en achtereenvolgens wordt aangetekend: de datum van overdracht, het aantal, het fabricaat en type van de overgedragen voorwerpen, de naam en het adres van degene aan wie wordt overgedragen, alsmede het soort en nummer van diens legitimatiebewijs. De in dit register opgenomen gegevens blijven tenminste gedurende zeven jaren bewaard. Het airsoftapparaat mag vervolgens alleen worden doorverkocht aan bevoegde personen, zoals uiteen gezet in antwoord op vraag 2. Ik heb bij de vormgeving van deze regelgeving afgewogen of voor de registratie van airsoftapparaten aansluiting moest worden gezocht bij de bepalingen voor luchtdrukwapens of die voor vuurwapens. Gezien de aard van de wapens ligt de analogie met luchtdrukwapens het meest voor de hand. Ik acht de huidige verplichtingen rond de verkoop en doorverkoop van airsoft apparaten dan ook afdoende.
Vraag 4

Wat is uw reactie op wapenfabrikanten die een airsoftuitvoering maken van echte vuurwapens en deze in grote getale via internet verkopen?2 Klopt het dat dit soort airsoftwapens vallen onder artikel 2, eerste lid, categorie I, sub 7 van de Wet wapens en munitie en dus in principe verboden zijn? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke conclusie verbindt u hieraan en welke maatregelen gaat u hiertegen nemen?

Het klopt dat airsoftapparaten in de regel wapens zijn in de zin van artikel 2, eerste lid, categorie I, sub 7 van de Wwm en dus in principe verboden. Zoals uiteengezet in antwoord op vraag 1 gelden evenwel bepaalde vrijstellingen. Zo lang degenen die airsoftapparaten vervaardigen en verkopen alsmede degenen die deze apparaten kopen onder deze vrijstellingen vallen – en ik heb geen signalen ontvangen dat dit niet het geval is – is er geen reden voor maatregelen.

5 juli 2013 - 20 september 2013

77 dagen

Herrie van politiehelicopters
	Nine Kooiman , Paulus Jansen
	Fred Teeven (staatssecretaris justitie en veiligheid) (VVD)

Vraag 1

Zijn er regels voor de inzet van politiehelicopters? Zo ja, welke?

Ja, er zijn wettelijke regels voor de inzet van politiehelikopters.
Naast de vliegtechnische regels die de Wet luchtvaart stelt, zijn er regels van politie zelf met betrekking tot de inzet. De rechtmatigheid van inzet van de politiehelikopter ligt besloten in artikel 3 van de Politiewet.
Vraag 2

Worden er specifieke eisen gesteld aan de inzet van politiehelicopters tijdens nachtelijke uren?

Politiehelikopters kunnen boven stedelijk gebied en tijdens de nacht overlast veroorzaken voor de lokale bevolking. Inzet van een helikopter gaat onvermijdelijk gepaard met geluid.
Er worden specifieke eisen gesteld aan de inzet van politiehelikopters.
De inzetten worden getoetst aan de eisen van proportionaliteit, subsidiariteit en prioriteit. Overlast is hierbij een van de factoren die wordt meegewogen
De politiehelikopter wordt slechts daar ingezet waar de helikopter, aanvullend op het traditionele politieoptreden, van toegevoegde waarde is.
De politiehelikopter mag worden ingezet wanneer er sprake is van een van de volgende situaties:
het redden van mensenlevens;
veiligheid ten behoeve van politieoptreden in verband met bijzonder moeilijke, ingewikkelde en niet overzichtelijke aanhoudingssituatie‘s;
aanhoudingen van verdachten in het segment van high impact crime, inclusief gevaarlijke achtervolgingen.
Vraag 3

Onderschrijft u dat politiehelicopters, in het bijzonder boven stedelijk gebied en tijdens de nacht, grote overlast kunnen veroorzaken voor de lokale bevolking? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe denkt u deze overlast tot redelijke proporties te beperken? Wilt u in uw antwoorden in ieder geval ingaan op de opties de inzet van helicopters te beperken tot situaties waarbij er sprake is van een acuut veiligheidsrisico en alternatieven ontbreken, het inzetten van stiller materieel en het opstellen van vlieginstructies om waar mogelijk woonwijken zoveel mogelijk te ontzien?

Zie antwoord vraag 2.

1 juli 2013 - 7 augustus 2013

37 dagen

Het bericht dat de prostitutie in Utrecht aan banden is gelegd
	Nine Kooiman
	Fred Teeven (staatssecretaris justitie en veiligheid) (VVD)

Bronnen

1. http://www.rtvutrecht.nl/nieuws/1025545/prostitutie-in-utrecht-aan-ba…

Vraag 1

Wat is er precies aan de hand op het Zandpad in Utrecht? Welke gevolgen heeft het besluit om de vergunning(en) voor raamprostitutie in te trekken? Hoeveel sekswerkplekken betreft het precies en hoeveel blijven er nog over?1

Op 11 juli jongstleden heeft het Utrechtse College van Burgemeester en Wethouders aan de laatst overgebleven exploitant van prostitutieramen bekendgemaakt dat zijn lopende vergunningen worden ingetrokken en aanvragen voor nieuwe vergunningen worden geweigerd. Dit betreft in totaal 115 werkruimten. De sluiting is ingegaan per 25 juli. Zodra zich een nieuwe exploitant meldt die aan de regels voldoet en een vergunning krijgt, kunnen er weer werkruimten worden geopend. Inmiddels is de gemeente in gesprek met twee mogelijk nieuwe exploitanten.
Vraag 2

Kunt u toelichten waarom hiervoor wordt gekozen? Indien er sprake was van misstanden op de locaties die nu worden gesloten, waren er dan geen andere oplossingen denkbaar, zoals het gericht aanpakken van de betreffende misstanden?

Reden voor de intrekking van de vergunning is dat de gemeente signalen heeft ontvangen van betrokkenheid bij mensenhandel, slecht toezicht, verstoring van de openbare orde en slecht levensgedrag van de exploitant. Het betreft een lokale aangelegenheid. Ik vertrouw erop dat het gemeentebestuur een goede afweging heeft gemaakt tussen de verschillende handelingsopties voordat het tot dit besluit is gekomen.
Vraag 3

Erkent u dat het sluiten van plekken, zeker in deze omvang, risico’s met zich meebrengt, zoals het verplaatsen van de vrouwen en het verstoren van hun contact met politie en hulpverleners?

Het intrekken van een vergunning voor raamprostitutie heeft uiteraard gevolgen voor de prostituees die werkzaam zijn op de betreffende locaties. Ik heb begrepen dat de gemeente Utrecht uitgebreide maatregelen heeft getroffen om de prostituees te informeren over de voorgenomen sluiting, de mogelijkheden tot hulpverlening en de mogelijkheden om uit het beroep te stappen. Ook nu de sluiting een feit is blijft de hulpverlening beschikbaar en actief.
Vraag 4

Hoe wordt voorkomen dat de vrouwen die op deze locaties werkten nu uit het zicht raken? Hoe lang hebben zij de tijd om een andere werkplek te vinden? Wat gaat de gemeente, de politie en/of uw ministerie doen om eventuele hulpverlening, ondersteuning en/of begeleiding te waarborgen?

Zie antwoord vraag 3.
Vraag 5

Bent u bekend met het feit dat in de steden met raamprostitutie voor sommige locaties soms exorbitante bedragen als huurprijs worden gevraagd? Deelt u de mening dat hierdoor ook sprake kan zijn van misbruik en/of uitbuiting vanwege de kwetsbare positie van de werkers? In hoeverre is een gemeente en/of uw ministerie in staat om hier iets aan te doen en de werkers in een kwetsbare positie te beschermen? Welke mogelijkheden zijn hiervoor?

De exacte huurprijzen van ramen op verschillende locaties zijn mij niet bekend. De exploitant en de op diens locatie werkende prostituees komen zelf een huurprijs overeen. Het is denkbaar dat vanwege ligging en overige factoren bepaalde locaties gewilder zijn dan andere, hetgeen een hogere huurprijs tot gevolg kan hebben. Een hoge huurprijs hoeft op zichzelf dan ook geen aanwijzing voor misstanden te zijn. Als er aanwijzingen zijn van misbruik, uitbuiting of mensenhandel pakken politie, gemeenten en andere ketenpartners dit aan.
Vraag 6

Klopt het dat een politieagent niet zomaar een vrouw achter het raam mag aanspreken en/of controleren wanneer dit niet is vastgelegd in de Algemene Plaatselijke Verordening? Waarom is dit zo geregeld? Waarom is er niet voor gekozen om dit landelijk te regelen en er voor te zorgen dat iedere zedenrechercheur deze bevoegdheid heeft?

Zedenrechercheurs ontlenen evenals andere politieagenten hun bevoegdheden aan de Politiewet en het Wetboek van Strafvordering. Dat betekent onder andere dat zij niet zonder aanleiding een bedrijfsruimte kunnen binnentreden of iemand kunnen vragen zich te legitimeren. Deze beperkingen dienen ter bescherming van de rechten en vrijheden van burgers.
Bepaalde toezichthouders kunnen wel zonder aanleiding een bedrijfsruimte binnentreden, als dit nodig is ter uitvoering van de aan hen opgedragen controlerende taken. Een gemeente kan ervoor kiezen om politieagenten die lokaal werkzaam zijn aan te wijzen als toezichthouders op de naleving van de APV, waarmee ook zij de bijbehorende bevoegdheden krijgen. Zowel de inhoud van de APV als de wijze waarop toezicht wordt gehouden op de naleving daarvan behoort tot de lokale autonomie van gemeenten en kan dus niet landelijk bepaald worden.

18 juni 2013 - 27 juni 2013

9 dagen

Een nadere onderbouwing van de gemaakte keuzes met betrekking tot de bezuinigingen in de TBS-sector
	Nine Kooiman
	Fred Teeven (staatssecretaris justitie en veiligheid) (VVD)

Bronnen

1. Brief naar aanleiding van toezeggingen in het debat over het Masterplan DJI d.d. 6 juni jl.

Vraag 1

Is het waar dat de cijfers die in uw brief van 11 juni 2013 worden genoemd met betrekking tot resocialisatie, waaruit zou blijken dat FPC Veldzicht en FPC Oldenkotte het meest in aanmerking zouden komen voor sluiting, niet nader inzichtelijk zijn voor de klinieken die het betreft en de onderbouwing hiervan op verzoek niet wordt gegeven? Kan de onderbouwing van deze cijfers alsnog gegeven worden?1

Bij brief van 11 juni 2013 aan de Voorzitter van de Tweede Kamer heb ik een toelichting gegeven op de achterliggende informatie ten aanzien van onder meer de weging van de criteria voor de sluiting van FPC’s in de forensische zorg en de uitkomsten van die weging. De brief is openbaar en de informatie is bekend bij de betreffende klinieken. Daarnaast zijn aan de te sluiten FPC’s in begin mei al cijfers met betrekking tot de uitkomst van het resocialisatiecriterium voor de eigen instelling overhandigd en is een nadere toelichting hierop gegeven.
Vraag 2

Kan eveneens nader toegelicht worden hoe de gebouwelijke frictiekosten zijn opgebouwd? Hoe kan het dat de genoemde bedragen in de tabel in uw brief volgens de klinieken zelf niet juist zijn?

Voor de bepaling van de gebouwelijke frictiekosten bij een particuliere inrichting is de boekwaarde van de gebouwen, verbouwingen en installaties per ultimo 2014 bepaald. De berekening is gebaseerd o.b.v. de stand per ultimo 2011 plus de verwachte afschrijvingen in de jaren waarin de inrichting nog open blijft. Hierop wordt in mindering gebracht het deel dat middels bouwsubsidie door DJI is gefinancierd. Voorts wordt een correctie toegepast indien in de balans een onderhoudsvoorziening voor de gebouwen aanwezig is. De voorziening is gevormd uit de door DJI verstrekte exploitatiesubsidies in het verleden.
Voor de bepaling van de gebouwelijke frictiekosten bij een rijksinrichting is een indicatieve opgave van de Rijksgebouwendienst (RGD) opgevraagd. Bij afstoot van panden door de DJI wordt door de RGD een afkoopsom van de lopende huurcontracten in rekening gebracht.
Vraag 3

Zijn de cijfers over de arbeidsmarkt in de regio niet te optimistisch voorgespiegeld, gelet op het feit dat naast elkaar gelegen regio’s hard worden getroffen door de sluitingen van inrichtingen en klinieken? Hoe luiden deze cijfers op het moment dat u deze voorgenomen sluitingen doorzet?

Ik hecht aan een zorgvuldige afweging. Het criterium werkgelegenheid is daarom in samenhang met de andere sectoren bekeken. De FPC’s Veldzicht en Oldenkotte liggen volgens de UWV-prognose 2013 niet in gebieden met een dusdanig ernstig werkgelegenheidsprobleem dat sluiting in deze gebieden om die reden vermeden moet worden. Er is in het Masterplan van 22 maart jl. uitgegaan van de UVW-arbeidsmarktprognose 2013. De meest recente prognose van het UWV (2014) laat een veel somberder beeld zien voor heel Nederland. De werkgelegenheids-problematiek is in bijna alle gebieden van Nederland groot. Deze nieuwe prognose leidt dan ook niet tot een andere uitkomst op dit criterium.
Vraag 4

Wat is uw inschatting met betrekking tot de gemiddelde extra behandelduur van patiënten die vanuit FPC Oldenkotte en FPC Veldzicht zouden moeten worden overgeplaatst? Wat betekent deze verhoging van de behandelduur bij deze patiënten voor uw voornemen om volgend jaar en de jaren daarna tot een jaarlijkse behandelduurverkorting over de hele sector te komen van een half jaar? Indien u van mening bent ook maar enige vertraging voor de behandelduur van de over te plaatsen patiënten te willen voorkomen, hetgeen volgens velen een illusie is, wat is dan hiervoor concreet het plan?

Bij de overplaatsing van patiënten uit de te sluiten fpc’s zijn alle inspanningen er op gericht een eventuele vertraging in de behandeling zoveel mogelijk te beperken. Er wordt bijvoorbeeld rekening gehouden met de fase van behandeling en verlof waarin de patiënt zich bevindt. Zoals afgesproken in het convenant wordt de behandelduur in de tbs teruggebracht naar gemiddeld acht jaar. Eventuele nadelige effecten van de overplaatsing van patiënten uit de te sluiten fpc’s worden meegenomen in de metingen van de gemiddelde behandelduur.

13 juni 2013 - 26 juli 2013

43 dagen

De recordopbrengst aan boetes
	Nine Kooiman
	Fred Teeven (staatssecretaris justitie en veiligheid) (VVD)

Bronnen

1. AD, 7 juni 2013

Vraag 1

Klopt de schatting dat dit jaar waarschijnlijk 1 miljard euro aan boetes zal worden geïnd, wat een stijging is van 30% ten opzichte van vorig jaar? Wat vindt u van deze stijging?1

Onlangs is de raming voor de ontvangsten boeten en transacties geactualiseerd in de Voorjaarsnota; de raming voor 2013 bedraagt € 912 miljoen. Gedurende de uitvoering van het begrotingsjaar wordt de raming voor 2013 geactualiseerd. Daarbij wordt rekening gehouden met de veelheid van factoren die van invloed zijn op de raming, zoals o.a. de verkeersintensiteit, economische situatie, gedrag van de burger en wegwerkzaamheden.
De gerealiseerde ontvangsten boeten en transacties bedroegen € 898 mln. in 2012. Op basis van de huidige inzichten is de stelling dat sprake zou zijn van een stijging van 30% dus onjuist.
Vraag 2

Gaat u de extra opbrengsten uit boetes gebruiken om te investeren binnen het ministerie van Veiligheid en Justitie, in bijvoorbeeld de politie, het openbaar Miniserie (OM) en het gevangeniswezen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kunt u aangeven welke bezuinigingen dan kunnen komen te vervallen?

Per Voorjaarsnota, Ontwerpbegroting en Najaarsnota wordt uw Kamer geïnformeerd over de uitvoering van het begrotingsjaar. Mocht tijdens de uitvoering blijken dat een meevaller op de boeteontvangsten wordt voorzien voor het begrotingsjaar 2013, dan zal in het totaal van alle mee- en tegenvallers op de begroting van mijn departement bezien worden op welke wijze de middelen aangewend zullen worden.
Vraag 3

Klopt het dat nog slechts bij 5% van de boetes sprake is van een staandehouding, en dat het in 95% van de gevallen gaat om automatische boetes? Deelt u de opvatting van de politiebond dat hier geen opvoedend effect meer vanuit gaat, zoals wordt beoogd met het beboeten van overtredingen? Zo nee, waarom niet?

Van de 3.757.525 boetes in de eerste vier maanden van 2013 is er in 195.655 gevallen sprake geweest van een staandehouding, dit betreft dus 5,2% van de gevallen. De overige 94,8% van de overtredingen zijn op kenteken geconstateerd. Hiervan is 82,9% geconstateerd met behulp van een geautomatiseerd handhavingsmiddel en 11,9% is door de opsporingsambtenaar op kenteken bekeurd of vastgesteld door middel van een registervergelijking bij de RDW.
Anders dan de politiebond ben ik van oordeel dat ook van een boete die niet direct aan de betrokkene wordt overhandigd een opvoedend effect uitgaat. De overtreder wordt immers ook dan geconfronteerd met de gevolgen van zijn verkeersgedrag en dat men deze kosten kan vermijden door de regels na te leven.
Vraag 4

Klopt het dat bekeuringen soms pas 5 of 6 weken na het begaan van de overtreding bij mensen op de mat vallen? Deelt u de mening dat dit, gezien het feit dat het in 95% van de gevallen gaat om een geautomatiseerde boete, sneller moet kunnen om te voorkomen dat mensen herhaaldelijk dezelfde fout maken doordat zij lang moeten wachten voordat zij zien dat ze een fout hebben begaan? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoeveel dagen of weken is volgens u haalbaar en binnen welke termijn gaat u dit regelen?

Bij overtredingen geconstateerd door trajectcontrolesystemen duurt het gemiddeld 11 dagen tot dat een beschikking bij de betrokkene op de deurmat valt. Ook bij flitspalen is de gemiddelde aanlevertijd 11 dagen. Ik vind dit acceptabele termijnen omdat het versturen van boetes zorgvuldig dient te gebeuren en zie geen aanleiding dit te versnellen.
Vraag 5

Klopt de constatering dat met name op 130 km-wegen de stijging van beboete voertuigen fors is toegenomen? Hoe verklaart u dit? Deelt u de opvatting van de ANWB dat dit vooral komt doordat de nieuwe maximumsnelheid van 130 km/u voor onduidelijkheid heeft gezorgd? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat gaat u doen om deze onduidelijkheid weg te nemen?

Nee, die constatering klopt niet. In de laatste vier maanden van 2012 werden 15.171 overtredingen geconstateerd op 130 km-wegen. Dit aantal is in de eerste vier maanden van 2013 gedaald naar 12.096 overtredingen. De opvatting dat de nieuwe maximumsnelheid voor onduidelijkheid heeft gezorgd deel ik dan ook niet.
Vraag 6

Deelt u de mening dat sommige boetebedragen absurd zijn in verhouding tot de aard van de overtreding? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid het boetestelsel en de vastgestelde bedragen samen met de bonden en andere experts kritisch tegen het licht te houden?

Nee, deze mening deel ik niet. Zoals ik eerder heb geantwoord op vragen naar aanleiding van het Referentiekader geldboetes, Verslag van een onderzoek naar de hoogte en wijze van berekening van geldboetes in het bestuursrecht en het strafrecht2 wordt er in de huidige systematiek rekening gehouden met de aard van de overtreding.
Bij de vaststelling van de hoogte van verkeersboetes wordt sinds 2005 gewerkt met het zogeheten Tarievenhuis van het Openbaar Ministerie. Met dit Tarievenhuis is een beoordelingskader ingevoerd waarmee de aan gedragingen gekoppelde tarieven op een eenvoudige en uniforme wijze door middel van een aantal criteria worden vastgesteld. Dit beoordelingskader zorgt ervoor dat er vaste verhoudingen bestaan tussen de sancties voor de verschillende strafbare gedragingen. Overtredingen zijn in het kader ingedeeld in verschillende rubrieken waarbij het motto geldt: hoe gevaarlijker, hoe duurder. Specifieke weegfactoren zorgen er bovendien voor dat overtredingen op gevaarlijke plekken of overtredingen die worden begaan met bijvoorbeeld grotere voertuigen, extra zwaar worden bestraft.
Daarnaast is er ter uitvoering van de motie Van der Staaij c.s. bij de invulling van de verhoging van de verkeersboetes per 1 januari 2012 nadrukkelijk gekozen voor gerichte boeteverhogingen voor in het bijzonder asociale en gevaarlijke verkeersovertredingen. En zijn specifiek de boetebedragen voor snelheidsovertredingen van meer dan 10 km/u en de snelheidsovertredingen in woonwijken verhoogd3. Met het hanteren van het beoordelingskader Tarievenhuis en de wijze waarop uitvoering is gegeven aan de motie Van der Staaij c.s. komt de verhouding tussen de aard van de overtreding en de hoogte van de boete in het huidige stelsel van de verkeersboetes op een juiste manier tot zijn recht. Ik ben daarom niet voornemens het boetestelsel of de huidige verkeersboetes te herzien.

5 juni 2013 - 11 juli 2013

36 dagen

De brand bij chemiebedrijf ELD in Oosterhout
	Nine Kooiman , Henk van Gerven
	Opstelten (minister justitie en veiligheid) (VVD)

Bronnen

1. www.omroepbrabant.nl

Vraag 1

Kunt u in een tijdslijn aangeven wat er op 3 juni jl. bij het chemiebedrijf ELD in Oosterhout is gebeurd en hoe en op welk moment hier door de veiligheidsdiensten en hulpdiensten is opgetreden?1

De brand bij chemiebedrijf ELD in Oosterhout vond plaats op dinsdag 4 juni 2013.
De tijdslijn van de belangrijkste gebeurtenissen vanaf de melding is als volgt:
21.15 u Melding van een explosie en brand in loods 3 van ELD te Oosterhout.
21.17 u Alarmering 2 tankautospuiten, 1 redvoertuig, Officier van Dienst (OVD) -Brandweer, Adviseur Gevaarlijke Stoffen Brandweer en Milieudienst. De inzet van de brandweer was gericht op het voorkomen van uitbreiding en het bestrijden van de brand. Er heeft ook inzet van schuim plaatsgevonden.
21.20 u Opschaling naar zeer grote brand, alarmering OVD-Geneeskundig, OVD-Politie en OVD-Bevolkingszorg en informeren burgemeester.
21.25 u Alarmering drie waarschuwings- en verkenningseenheden. Op basis van de waarnemingen van deze eenheden is vastgesteld dat er geen sprake was van ontoelaatbare en/of onaanvaardbare concentratie van gevaarlijke stoffen in de lucht. Dit is ook mede reden dat de verantwoordelijke officieren van de brandweer het niet noodzakelijk achtten om de sirenes te laten afgaan.
21.29 u Opschaling naar GRIP 1.
21.39 u Alarmering Geneeskundig Adviseur Gevaarlijke Stoffen.
21.40 u Opschaling naar GRIP 2.
23.30 u Brand meester.
Voor de communicatietijdslijn wordt verwezen naar het antwoord op vraag 6.
N.B.: Bij de beantwoording van deze en navolgende vragen is ondermeer gebruik gemaakt van de Bestuurlijke verantwoording aan het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio MWB, Tilburg/Breda, 18 juni 2013.
Vraag 2

Op welk momenten werd opgeschaald naar Grip 1 en Grip 2 en om welke reden?

21.29 u Opschaling naar GRIP 1 met als reden de behoefte aan eenhoofdige leiding ter plaatse.
21.40 u Opschaling naar GRIP 2 met als reden een rookwolk die zich uitstrekt boven meerdere woonwijken, zodat effecten zouden kunnen ontstaan in een gebied buiten de brandlocatie.
Vraag 3

Wanneer werd het bedrijf voor het laatst bezocht door de inspectie en wat waren toen de bevindingen?

Op 27 november 2012 werd het bedrijf bezocht door de samenwerkende toezichthouders Regionale Milieudienst Midden West Brabant, Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Veiligheidsregio Midden en West Brabant (jaarlijkse inspectie in het kader van het Besluit risico’s zware ongevallen 1999).
Er werden toen 4 overtredingen geconstateerd op het gebied van de arbeidsveiligheid – tekortkomingen bij de identificatie van gevaren en het beoordelen van risico’s en de borging van oefeningen van de bedrijfshulpverleners. Eén overtreding betrof het niet geborgd zijn van het melden van ongewone voorvallen. Laatstgenoemde overtreding is opgeheven. De overige overtredingen moesten opgeheven zijn op 1 juni 2013. Hierop vindt de komende tijd controle plaats.
Vraag 4

Voldeed het bedrijf op het moment van uitbreken van de brand aan alle voorschriften? Was ook de actuele lijst met aanwezige stoffen ter plaatse? Welke stoffen waren dat?

Behalve de hierboven vermelde Brzo-inspectie heeft er in 2012 op verschillende momenten zowel aangekondigd als onaangekondigd toezicht plaatsgevonden, onder leiding van het bevoegd gezag Wet algemene bepalingen omgevingsrecht. Op geconstateerde overtredingen vond handhaving plaats.
Op dit moment loopt het onderzoek nog, waardoor het nog onduidelijk is of het bedrijf op het moment van uitbreken van de brand aan alle voorschriften voldeed.
Er was een actuele stoffenlijst aanwezig die tijdens de brand is overhandigd aan de brandweer en vervolgens ook aan de politie. Bij het bedrijf stonden gevaarlijke stoffen van verschillende gevaarcategorieën en stoffen die niet als gevaarlijk zijn ingedeeld. Wat de gevaarlijke stoffen betreft ging het om brandbare vloeistoffen, giftige stoffen, corrosieve stoffen en milieugevaarlijke stoffen. Deze gevaarlijke stoffen lagen volgens de stoffenlijst niet in de betreffende loods die is afgebrand.
Vraag 5

Was er een rampenbestrijdingsplan opgesteld en is conform dat plan gehandeld?

Er was een rampbestrijdingsplan opgesteld.
Voor zover van toepassing zijn de rampbestrijdingsprocessen door de hulpverlenende diensten opgestart en uitgevoerd conform het crisisplan van de Veiligheidsregio Midden West Brabant en het rampbestrijdingsplan ELD.
Vraag 6

Hoe en via welke kanalen verliep de communicatie richting omwonenden en kunt u dit in een tijdlijn uitzetten? Verliep dit volgens plan? Is het luchtalarm nu wel of niet afgegaan?

Communicatie bij dit soort incidenten is een lokale verantwoordelijkheid. Bij deze brand is de communicatie richting bevolking verlopen via de perswoordvoering en de twitteraccounts van brandweer, politie en gemeente Oosterhout. De sirene (het WAS: Waarschuwing- en AlarmeringSysteem) is niet afgegaan. De verantwoordelijke officieren van de brandweer achtten dit op grond van de bedrijfsinformatie (geen gevaarlijke stoffen in de brandende loods) en de meetresultaten niet noodzakelijk.
De lokale autoriteiten hebben aangegeven dat de alarmering van de regionale en lokale crisisorganisatie conform vastgestelde procedures is verlopen. Dit geldt eveneens voor de taakorganisatie crisiscommunicatie van de gemeente Oosterhout. De communicatie richting inwoners van het effectgebied had echter volgens de lokale autoriteiten met meer centrale regie en inhoudelijke duidelijkheid over de feitelijke situatie plaats moeten vinden.
Ter toelichting hierbij de volgende informatie over de communicatie richting bevolking en media:
Vraag 7

Op welk moment kregen de bewoners benedenwinds zoals in Breda, Zundert en omstreken te horen dat zij ramen en deuren moesten sluiten? Hoe verhoudt zich dat tot het tijdstip dat de rook met giftige stoffen over hen heen trok?

Zie antwoord vraag 6.
Vraag 8

Waarom is ook nu weer bericht dat er geen gevaarlijke stoffen zijn vrijgekomen?

De lokale autoriteiten hebben mij hierover de volgende informatie verschaft:
De ervaring leert dat communiceren over brand en gevaarlijke stoffen lastig is. Rook is immers altijd schadelijk, maar de mate (de dichtheid van de rook) en duur van de blootstelling zijn hierbij bepalend. De brandweer en GGD Groningen hebben samen een praktische campagne gemaakt om uit te leggen wat je moet doen als er brand in de buurt is. Verder heeft de Minister van VWS in juni de handreiking «Communicatie over gevaarlijke stoffen» laten publiceren op www.rivm.nl, voor lokale bestuurders en hun communicatieadviseurs. Via mijn ministerie zullen de bovengenoemde publicaties eveneens actief onder de aandacht worden gebracht van bestuurders en hulpverleners.

16 mei 2013 - 3 september 2013

110 dagen

Het bericht dat een in afwachting van hoger beroep zijnde veroordeelde zedendelinquent een baan in de gehandicaptenzorg kon krijgen
	Renske Leijten , Nine Kooiman , Peter Oskam (CDA)
	Martin van Rijn (staatssecretaris volksgezondheid, welzijn en sport) (PvdA), Fred Teeven (staatssecretaris justitie en veiligheid) (VVD)

Bronnen

1. http://www.eo.nl/tv/devijfdedag/reportage-detail/sein-nam-veroordeeld…
2. http://www.eo.nl/tv/devijfdedag/artikel-detail/inspectie-ontving-meld…

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat een veroordeelde zedendelinquent een baan in de gehandicaptenzorg kon vinden in de periode dat hij in afwachting was van het hoger beroep?1

Ik vind het onwenselijk dat een veroordeelde zedendelinquent in afwachting van het hoger beroep een baan in de gehandicaptenzorg kon vinden.
In de Eerste kamer ligt op dit moment het wetsvoorstel Kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz voor. In dit wetsvoorstel is zowel een vergewisplicht opgenomen voor de zorgaanbieder als een verplichting voor de werknemer om een Verklaring omtrent gedrag (VOG) te overleggen in het geval dat bij AmvB wordt geschreven. De vergewisplicht houdt in dat het bestuur van de zorgaanbieder, ongeacht of er een VOG is voorgeschreven en afgegeven, in alle gevallen zelf ook moet nagaan of de werknemer geschikt is voor het werk en hoe hij in het verleden heeft gefunctioneerd. Dat kan bijvoorbeeld door referenties op te vragen bij vorige werkgevers.
Wat de VOG betreft hanteert de Dienst Justitie een onbeperkte terugkijktermijn indien iemand die werkzaam wil zijn in de zorg, maar is veroordeeld voor een zedendelict en dit relevant wordt geacht voor het uitoefenen van de functie. In dat geval wordt de VOG geweigerd. Zodra het wetsvoorstel Wkkgz kracht van wet heeft, kan ook de genoemde AmvB waarin de VOG in de zorg wordt geregeld, in werking treden.
Op grond van de huidige wet- en regelgeving is een vergewisplicht of VOG nog niet voorgeschreven in de curatieve en langdurige zorg. Dat neemt natuurlijk niet weg dat een goed werkgever informeert naar het verleden van een werknemer die hij voornemens is aan te nemen of te contracteren. De betrokken instelling had er goed aan gedaan, alvorens de medewerker aan te stellen, hem te vragen een VOG te overleggen.
Vraag 2

Erkent u dat het werken met mensen in een afhankelijkheidsrelatie zich niet leent voor iemand die onlangs veroordeeld is voor een zedendelict dat zich kenmerkt als misbruik makend van een afhankelijkheidsrelatie? Zo ja, wat gaat u doen om te voorkomen dat dit in de toekomst voorkomt? Zo neen, waarom niet?

Ik vind dat onwenselijk. Zie hiervoor mijn antwoord op vraag 1.
Vraag 3

Hoe is het mogelijk dat er in de kinderopvang binnen twee jaar na een ernstige zedenzaak geregeld kon worden dat een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) wettelijk verplicht is, en dat dit nog steeds niet geldt voor de gezondheidszorg? Bent u bereid met spoed een wetsvoorstel naar de Kamer te sturen nu de behandeling van het wetsvoorstel Cliëntenrechten zorg (WCZ (wederom) stil ligt? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zoals ik bij mijn antwoord op vraag 1 heb aangegeven, bevat de Wkkgz, zoals deze door de Tweede Kamer is geaccordeerd, een vergewisplicht voor de zorgaanbieder alsmede een mogelijkheid voor de minister om bij AmvB te bepalen welke werknemers in de zorg een VOG moeten overleggen wanneer een zorgaanbieder een werknemer aanneemt of contracteert. Zodra het wetsvoorstel WKKGz kracht van wet heeft kan ook de genoemde AmvB in werking treden.
Vraag 4

Hoe oordeelt u over het personeelsbeleid van de betreffende instelling? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie mijn antwoord op vraag 1.
Vraag 5

Wat vindt u ervan dat de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) aangeeft dat er meerdere meldingen van seksueel ongewenst gedrag zijn ontvangen, maar dat daar geen verdere mededelingen over worden gedaan? Kunt u uw antwoord toelichten?2

De IGZ gaat met de grootste zorgvuldigheid om met informatie over meldingen over seksueel grensoverschrijdend gedrag. Bij elk verzoek om informatie wordt de afweging gemaakt welke informatie naar buiten kan worden gebracht zonder de betrokkenen te beschadigen, het medisch beroepsgeheim te schenden, of het behandelproces te verstoren.
Vraag 6

Vindt u dat het beter is dat de IGZ meldt om hoeveel meldingen het gaat, en wat de status daarvan is? Zo neen, waarom niet? Zo ja, kunt u er voor zorgen dat deze procedure standaard wordt bij de IGZ?

Over het aantal meldingen (sec) moet zoveel mogelijk transparantie worden betracht, tenzij het geven van dergelijke informatie kan leiden tot beschadiging van de betrokken patiënt, het medisch beroepsgeheim wordt geschonden of het behandelproces wordt verstoord.
Vraag 7

Hoe vaak heeft een zorginstelling en/of de IGZ aangifte gedaan naar aanleiding van seksueel ongewenst gedrag in de afgelopen vijf jaar?

Over het aantal meldingen bij de IGZ over seksueel grensoverschrijdend gedrag door zowel BIG-geregistreerde als niet-BIG geregistreerde zorgverleners over de afgelopen jaren, verwijs ik naar het Verslag Schriftelijk Overleg over dit onderwerp van 23 februari 2013 (kenmerk CZ-3148784).
Het aantal aangiften van zorginstellingen en/of de IGZ (en het aantal niet aangiften) is niet bekend. Wanneer de IGZ een strafbaar feit vermoedt, schakelt zij het OM in. Ook gaat zij naar aanleiding van een melding bij het OM na of er door direct betrokkenen aangifte is gedaan. De praktijk laat zien dat de IGZ niet of nauwelijks zelf aangifte hoeft te doen van mogelijke strafbare feiten in relatie tot seksueel grensoverschrijdend gedrag omdat bijvoorbeeld de zorginstelling, de betrokkene zelf, diens familie of naasten dat zelf doet of heeft gedaan. Het OM bepaalt vervolgens zelf of het al dan niet overgaat tot strafvervolging
Vraag 8

Hoe vaak leidde een melding van seksueel ongewenst gedrag niet tot een aangifte, en waarom niet?

Zie antwoord vraag 7.
Vraag 9

Hoeveel veroordeelde zedendelinquenten zijn op dit moment op vrije voeten, omdat zij in afwachting zijn van het oordeel in hoger beroep of cassatieberoep?

Tot voor kort was tenuitvoerlegging van een reclasseringstoezicht pas mogelijk nadat een rechterlijke uitspraak hiertoe onherroepelijk was geworden. Dit kwam voort uit de algemene regel uit het Wetboek van Strafvordering dat zolang niet op een ingesteld hoger beroep of cassatieberoep is beslist, niet met de tenuitvoerlegging kan worden begonnen. In sommige gevallen leidde dat tot de ongewenste situatie, dat het toezicht niet kon worden gestart, terwijl betrokkene wel op vrije voeten werd gesteld.
Om dit te voorkomen is in april 2012 wetgeving in werking getreden, die de mogelijkheid creëert dat een rechter de bijzondere voorwaarden en het reclasseringstoezicht daarop dadelijk uitvoerbaar verklaart. Dit kan indien er ernstig rekening mee moet worden gehouden dat de veroordeelde wederom een misdrijf zal begaan dat gericht is tegen of gevaar veroorzaakt voor de onaantastbaarheid van het lichaam van een of meer personen. Wanneer een rechter van deze mogelijkheid gebruik maakt, kan de reclassering in de periode tot het hoger beroep of cassatieberoep gewoon toezicht uitoefenen op de betrokkene. De intensiteit en de invulling van het toezicht wordt toegespitst op het recidiverisico en de persoon van de dader.
Er zijn geen cijfers bekend over de toepassing van de dadelijke uitvoerbaarheid of over het aantal zedendelinquenten dat in vrijheid het hoger beroep mag afwachten, omdat zij veroordeeld zijn voordat de nieuwe wetgeving in werking is getreden. Het beeld van het OM en de reclassering is echter dat de nieuwe wetgeving goed bekend is bij adviseurs van de reclassering, bij het OM en bij de rechtspraak. Bij personen met een hoog recidiverisico en ernstige delicten, zoals zedendelicten, wordt dadelijke uitvoerbaarheid vaak geadviseerd en gevorderd. Als de rechter vervolgens een (deels) voorwaardelijke straf oplegt, wordt hieraan dan ook vaak de dadelijke uitvoerbaarheid verbonden.
Vraag 10

Voor hoeveel personen heeft de rechter – in het kader van de Wet voorwaardelijke sancties – uitgesproken dat de reclassering toezicht moet houden tijdens de periode tussen de veroordeling in eerste aanleg en het hoger beroep of cassatieberoep?

Zie antwoord vraag 9.
Vraag 11

Bent u bereid te onderzoeken hoeveel van deze veroordeelde zedendelinquenten nog niet onder de Wet voorwaardelijke sancties vielen? Bent u bereid te bekijken of deze personen alsnog onder reclasseringstoezicht kunnen worden gebracht? Kunt u uw antwoord toelichten?

Drie jaar na inwerkingtreding zal de wetgeving uitgebreid worden geëvalueerd. De toepassing van de dadelijke uitvoerbaarheid maakt hier onderdeel van uit. Op basis van die evaluatie zal worden bekeken of de wet voldoet of wellicht aanscherping behoeft.

16 mei 2013 - 1 juli 2013

46 dagen

De meldkamer van de veiligheidsregio Flevoland
	Nine Kooiman
	Opstelten (minister justitie en veiligheid) (VVD)

Bronnen

1. http://www.omroepflevoland.nl/Nieuws/101765/flevoland-meldkamer-niet-…
2. http://www.omroepflevoland.nl/Nieuws/101906/flevoland-bestuurders-bre…
3. http://www.omroepflevoland.nl/Nieuws/101937/flevoland-jorritsma-erken…

Vraag 1

Klopt de bewering van de voorzitter van de veiligheidsregio dat de meldkamer van veiligheidsregio Flevoland niet berekend is op een ramp? Zo nee, waarom niet?1

De voorzitter van de veiligheidsregio Flevoland heeft mij desgevraagd gemeld dat zij beweert heeft dat de meldkamer van de veiligheidsregio Flevoland niet berekend is op een ramp.
In de Staat van de Rampenbestrijding 2010 en 2013 constateert de Inspectie VenJ (IVenJ) dat de veiligheidsregio Flevoland in de meldkamer niet beschikt over eenhoofdige leiding noch over een calamiteitencoördinator die als leidinggevende optreedt. Men kent wel een achterwacht. De wet gaat echter uit van directe aanwezigheid. De veiligheidsregio werkt nu aan een oplossing van het knelpunt. Hiervoor verwijs ik naar de beantwoording van de onderstaande vragen.
Vraag 2

Lopen inwoners van Flevoland in geval van een ramp gevaar, omdat de hulpverlening dan zou kunnen falen door het niet goed functioneren van de meldkamer? Zo ja, hoe gaat u zorgen dat dit verbetert?2

Het bestuur van de veiligheidsregio is conform artikel 35 van de Wet veiligheidsregio’s verantwoordelijk voor de instelling en instandhouding van een gemeenschappelijke meldkamer, en daaruit voortvloeiend onder andere ook voor de aanstelling van een eenhoofdige leiding. Het aanstellen van calamiteitencoördinatoren (CaCo’s) is een afgeleide van de wettelijke verplichting om een eenhoofdige leiding in te stellen.
In de Staat van de Rampenbestrijding heeft de IVenJ verbeterpunten genoemd. Deze betreffen onder andere de afwezigheid van een eenhoofdige leiding op de meldkamer. Om de noodzakelijke kwaliteit te kunnen leveren in geval van een ramp is in ieder geval een 24/7 dekkend rooster voor deze functie noodzakelijk.
Dit was een van de redenen voor de fusieplannen van de meldkamers van de regio’s Gooi en Vechtstreek en Flevoland. Deze fusieplannen zijn bemoeilijkt door bezwaren van de ondernemingsraad van de politie Flevoland. Een fusie tussen de meldkamer van de regio’s Gooi en Vechtstreek en Flevoland lijkt gezien de ontwikkelingen ten aanzien van de Landelijke Meldkamerorganisatie (LMO) een proces dat (wederom) tot bezwaren van betrokken ondernemingsraden kan leiden. Daarom hebben de voorzitters van de besturen van beide regio’s besloten om de extra benodigde capaciteit van de CaCo’s gezamenlijk te organiseren, zonder een fusie.
Naast het realiseren van de benodigde extra capaciteit CaCo’s, is er besloten om een technische doorschakeling met de meldkamer van de veiligheidsregio Utrecht te realiseren. Dit betekent dat tijdens opgeschaalde situaties er een mogelijkheid is om telefonie en intake (1-1-2 oproepen) over te laten nemen door meldkamer Utrecht. Hiermee wordt de kwaliteit van de meldkamer Flevoland (en van Gooi en Vechtstreek) verbeterd, zonder over te gaan tot een fusie en zonder het proces te doorkruisen om te komen tot een LMO met een meldkamerlocatie voor de drie regio’s Flevoland, Gooi en Vechtstreek en Utrecht. Conform de taakopdracht van de IVenJ zal de Inspectie toezien op de taakuitvoering.
Vraag 3

Klopt het dat de meldkamer beschikt over slechts één calamiteitencoördinator en dat deze door ziekte al een tijd niet aan het werk is? Wat betekent dit voor de kwaliteit van de meldkamer?

De voorzitter van de veiligheidsregio Flevoland heeft mij desgevraagd gemeld dat de CaCo van de meldkamer Flevoland inderdaad door ziekte een tijd niet heeft gewerkt, maar dat deze inmiddels weer aan het werk is. De benodigde extra capaciteit van de CaCo’s wordt zoals gesteld in gezamenlijkheid met de veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek georganiseerd. Ik acht de instelling van een eenhoofdige leiding met een 24/7 dekkend rooster noodzakelijk voor de kwaliteit van de meldkamer. Een 24/7 dekkend rooster voorziet overigens in de vervanging van personeel dat door ziekte of andere omstandigheden niet kan werken.
Vraag 4

Klopt het dat het bestuur van de veiligheidsregio verantwoordelijk is voor de aanstelling van calamiteitencoördinatoren? Over hoeveel van dergelijke coördinatoren zou deze veiligheidsregio moeten beschikken om de noodzakelijke kwaliteit te kunnen leveren in geval van een ramp? Is vanuit dat oogpunt één coördinator voldoende?

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 5

Kunt u aangeven waarom de coördinator niet is vervangen toen duidelijk was dat deze door ziekte langere tijd niet zou kunnen functioneren? Acht u dit besluit verstandig?

Zie antwoord vraag 3.
Vraag 6

Klopt het dat de veiligheidsregio de Wet Veiligheidsregio’s overtreedt op het moment dat zij niet kan beschikken over voldoende calamiteitencoördinatoren? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid hier vanuit uw verantwoordelijkheid voor deze wet tegen op te treden?3

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 7

Wat is uw reactie op de uitspraak van de voorzitter van de veiligheidsregio dat een tijdelijke meldkamer voor de regio Gooi- en Vechtstreek en Flevoland in Naarden een oplossing zou kunnen bieden voor de geconstateerde problemen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 8

Is dit volgens u de enig mogelijke oplossing? In hoeverre kan de kwaliteit van de meldkamer verbeterd worden zonder over te gaan tot een fusie?

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 9

Hoe verhoudt een tijdelijke meldkamer zich tot uw definitieve plannen met betrekking tot de meldkamers in Nederland? Acht u verschillende fusieprocessen achter elkaar wenselijk? Wat zou een dergelijke oplossing betekenen voor het personeel van de betrokken meldkamers?

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 10

Deelt u de mening dat het bestuur van de veiligheidsregio verantwoordelijk is voor het vinden van een oplossing bij eventuele problemen? Kunt u aangeven wat het bestuur, los van de fusieplannen die geen doorgang hebben gevonden, tot nu toe heeft gedaan om de geconstateerde problemen op te lossen?

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 11

Klopt het dat de voorzitter van de veiligheidsregio in een brief aan u heeft gesteld zich niet langer verantwoordelijk te voelen voor het functioneren van de meldkamer? Deelt u de mening dat zij als voorzitter van de veiligheidsregio deze verantwoordelijkheid niet naast zich neer kan leggen? Wat is uw antwoord richting de voorzitter?

Ik heb geen brief ontvangen waarin de voorzitter van de veiligheidsregio aangeeft zich niet langer verantwoordelijk te voelen voor het functioneren van de meldkamer.
Vraag 12

Klopt het dat er een aanvullende bezuinigingsopdracht is neergelegd bij de veiligheidsregio? Acht u dit verstandig, gezien de problemen die volgens de voorzitter van de veiligheidsregio nu al aanwezig zijn?

Van een aanvullende bezuinigingsopdracht is mij niets bekend.
Vraag 13

Bent u bereid met betrokkenen op korte termijn te zoeken naar een voor iedereen bevredigende oplossing? Kunt u de Kamer op de hoogte houden van de voortgang hierin?

De veiligheidsregio’s Flevoland, Gooi en Vechtstreek en Utrecht spannen zich, gesteund door mijn ministerie, in om de alternatieve oplossingen voor de geconstateerde problemen uit te voeren. Ik zal de stand van zaken hiervan kenbaar maken wanneer ik uw Kamer informeer over de voortgang van het proces omtrent de LMO.

13 mei 2013 - 17 juni 2013

35 dagen

De kritiek van de Nationale Ombudsman op de toepassing van het middel preventief fouilleren in de praktijk
	Jan de Wit , Nine Kooiman
	Opstelten (minister justitie en veiligheid) (VVD)

Bronnen

1. Rapport van de Nationale Ombudsman van 13 april 2013, Rapportnummer 2…

Vraag 1

Wat is uw reactie op de stevige kritiek van de Nationale Ombudsman op de preventief fouilleeractie bij de A2 in oktober 2012 en de preventief fouilleeractie op de camping te Maasdriel in november 2012?1

Het instrument preventief fouilleren kan worden ingezet indien de openbare orde in een gebied is verstoord door de aanwezigheid van wapens of hiervoor ernstige vrees bestaat. Bij de beslissing over de inzet moeten de proportionaliteit en de subsidiariteit worden meegewogen. In de twee onderhavige casussen was er politie-informatie beschikbaar over recente wapenincidenten waaruit de betrokken instanties hebben geconcludeerd dat voldaan was aan het wettelijke criterium. De acties waren in tijd en plaats beperkt. De wet verzet zich er niet tegen dat het instrument wordt ingezet in combinatie met andere acties. Uiteraard geldt dat elke bevoegdheid van de overheid moet worden toegepast voor het doel waarvoor die bevoegdheid is gegeven.
Vraag 2

Deelt u de mening van de Nationale Ombudsman dat het middel preventief fouilleren in deze twee situaties niet is toegepast zoals door de wetgever oorspronkelijk is beoogd en dat misbruik van bevoegdheid is gemaakt door preventief fouilleren als opsporingsmiddel te gebruiken? Hoe kan het dat door lokale bestuurders met een doelredenering is getracht om de mogelijkheid van preventief fouilleren aan de (opsporings- en handhavings)mogelijkheden van de politie toe te voegen?

Zie antwoord vraag 1.
Vraag 3

Deelt u de bezorgdheid van de Nationale Ombudsman over het gemak waarmee de bestuurders en de officieren van justitie aan de waarborgen voor de burger voorbij zijn gegaan? Zo nee, waarom niet?

Nee, de bezorgdheid van de Nationale ombudsman deel ik niet. Wel deel ik enkele van zijn kritiekpunten. De schriftelijke onderbouwing van de noodzaak van de gebiedsaanwijzing had beter gekund. Deze schriftelijke onderbouwing is belangrijk in het waarborgen van de rechtsbescherming van burgers. Verder had de gebiedsaanwijzing conform de wettelijke voorschriften tijdig bekend moeten worden gemaakt.
Vraag 4

Hoe gaat u er voor zorgen dat oneigenlijk gebruik van het middel preventief fouilleren en misbruik van bevoegdheden in de toekomst voorkomen gaat worden? Wat is uw reactie op de aanbeveling van de Nationale Ombudsman om het middel preventief fouilleren niet meer in combinatie met andere controleacties in te zetten?

De wet bevat voldoende waarborgen om te voorkomen dat het middel preventief fouilleren oneigenlijk als opsporingsmiddel wordt gebruikt, zoals de voorafgaande bespreking van een voorgenomen gebiedsaanwijzing in de driehoek, de schriftelijke onderbouwing van het aanwijzingsbesluit en het aparte bevel door de officier van justitie voor een concrete fouilleeractie. Verder is de burgemeester aan de gemeenteraad verantwoording schuldig over het door hem gevoerde bestuur. Op de aanbeveling van de Nationale Ombudsman over gecombineerde acties zal ik nog richting de Nationale Ombudsman reageren. Ik zal uw Kamer een afschrift van deze reactie sturen.
Vraag 5

Hoe gaat u er voor zorgen dat het middel preventief fouilleren weer gebruikt gaat worden op de door de wet voorgeschreven wijze en waar het voor bedoeld was, te weten voor de handhaving van de openbare orde?

Ik zie geen noodzaak voor aanvullende maatregelen. Zoals uiteengezet in mijn antwoord op vraag 4 bevat de wet voldoende waarborgen om misbruik van het instrument te voorkomen. Daarnaast kan de rechtmatigheid van het preventief fouilleren aan de orde worden gesteld bij de rechter.

13 mei 2013 - 29 mei 2013

16 dagen

Het bericht dat straatdealers staan te juichen na politie-invallen bij coffeeshops in Maastricht
	Nine Kooiman
	Opstelten (minister justitie en veiligheid) (VVD)

Bronnen

1. http://www.powned.tv/nieuws/binnenland/2013/05/limburgse_straatdealer…

Vraag 1

Wat is uw reactie op de berichten dat de straatdealers in Maastricht stonden te juichen toen de politie invallen deed bij coffeeshops in Maastricht omdat softdrugs werden verkocht aan niet-ingezetenen?1

Het coffeeshopbeleid wordt langs twee sporen gehandhaafd: zowel strafrechtelijk als bestuursrechtelijk. Langs deze twee sporen wordt dan ook politiecapaciteit ingezet om het coffeeshopbeleid, inclusief het ingezetenecriterium, integraal aan te pakken. Dit betekent dat politiecapaciteit zowel wordt ingezet om de dealers op straat aan te pakken als het ingezetenencriterium te handhaven in de coffeeshops.
Vraag 2

Waarom is er niet voor gekozen om de dealers op straat, en daarmee gepaard gaande overlast, aan te pakken, maar om invallen te doen bij de coffeeshops?

Zie antwoord vraag 1.
Vraag 3

Hoeveel uren hebben deze opeenvolgende invallen de politie tot nu toe gekost?

Per inval in een coffeeshop zijn gemiddeld 120 politie-uren ingezet. Er zijn tot op heden 7 invallen geweest, zodat in totaal circa 840 uur capaciteit ingezet is ten behoeve van de invallen in coffeeshops. Bij elke inval worden (zowel voor voorbereiding als uitvoering) circa 20 politiemedewerkers betrokken.
Vraag 4

Hoeveel politieagenten hebben zich met deze invallen beziggehouden?

Zie antwoord vraag 3.
Vraag 5

Hoe beoordeelt u de stand van zaken naar aanleiding van recente rechtspraak rondom het ingezetenencriterium, waarbij onder meer is geoordeeld dat een coffeeshop die had verkocht aan buitenlanders onterecht was gesloten? Wat is uw analyse van deze uitspraak?

Zoals ik uw Kamer meldde in mijn brief van 19 november 20122 is de invoering van het ingezetenencriterium succesvol. De toestroom van drugstoeristen is afgenomen en coffeeshops zijn de facto kleiner en meer beheersbaar geworden. Dit beeld is onlangs nog bevestigd in een onderzoek van de Politieacademie over Maastricht. Ook in Zeeland en Brabant wordt dit beeld bevestigd door onderzoek van de Politieacademie.
Sinds in mei 2013 de coffeeshops in Maastricht – naar aanleiding van een uitspraak van de rechtbank Maastricht van 25 april jongstleden – weer zijn gaan verkopen aan niet-ingezetenen is het succesvolle beeld ten aanzien van de invoering van het ingezetenencriterium verstoord. Tegen de uitspraak van de rechtbank wordt door de gemeente Maastricht hoger beroep ingesteld, mede in het licht van de uitspraken van Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State van 29 juni 2011 (LJN: BQ9684), de voorzieningenrechter te Den Haag van 27 april 2012 (LJN:BW4211) en het gerechtshof te Den Haag van 18 december 2012 (LJN: BY6073).
Vraag 6

Bent u bereid het ingezetenencriterium in te trekken en er voor te zorgen dat gereguleerde verkoop door coffeeshops kan plaatsvinden in plaats van de ongereguleerde en ongecontroleerde verkoop op straat door dealers, met alle negatieve gevolgen van dien? Zo nee, waarom niet?

Nee, ik zie geen aanleiding om het ingezetenencriterium in te trekken en het beleid te wijzigen. Bestrijding van overlast en criminaliteit rondom coffeeshops is en blijft een kabinetsdoelstelling, zoals afgesproken in het regeerakkoord.

3 mei 2013 - 22 mei 2013

19 dagen

De aanhouding van twee demonstranten op de Dam
	Nine Kooiman
	Opstelten (minister justitie en veiligheid) (VVD)

Bronnen

1. http://nieuwsuur.nl/onderwerp/502278-arrestaties-dam-na-persoonsverwi…

Vraag 1

Wat was de reden van de aanhouding van twee demonstranten op de Dam? Welke wetten of regels hadden zij overtreden waardoor arrestatie gerechtvaardigd zou zijn?1

De, achteraf als onterecht gekwalificeerde, aanhouding van twee demonstranten betreft lokaal politieoptreden onder lokaal bevoegd gezag. Op dinsdag 14 mei is door de Amsterdamse driehoek een bestuurlijke reactie verzonden aan de gemeenteraad van Amsterdam. Bij deze bestuurlijke reactie is een uitgebreid feitenrelaas van de politie Eenheid Amsterdam gevoegd. Ik heb deze stukken als bijlage meegezonden.
Voor een uitgebreide weergave van de feiten rondom de aanhouding van twee demonstranten op de Dam verwijs ik u naar genoemde stukken.
Door het lokaal bevoegd gezag is verklaard dat één van de personen (de man) is aangehouden als gevolg van een persoonsverwisseling. De aangehouden persoon werd daarbij verwisseld met een persoon waarbij de waarschijnlijkheid en ernst van een eventuele verstoring dusdanig was, dat politie door de burgemeester gemachtigd was die persoon te vorderen zich direct van de Dam te verwijderen. Indien deze persoon niet aan de vordering zou voldoen dan gold de instructie de persoon aan te houden.
De politiemensen op de Dam waren geattendeerd op deze persoon door middel van een fotoset. Op de fotoset stonden vanwege privacyoverwegingen geen personalia (namen, geboortedata) vermeld. Door de betrokken politiemensen kon op dat specifieke moment niet met zekerheid worden vastgesteld dat het niet de persoon betrof waarvoor de vordering gold niet aanwezig te mogen zijn op het betreffende gedeelte van de Dam. De demonstrant werd daarop ten onrechte aangehouden.
In het feitenrelaas van de politie Eenheid Amsterdam staat dat de reconstructie van de aanhouding van de tweede demonstrant (de vrouw) niet tot een eenduidig beeld van de toedracht heeft geleid. Er zijn verschillende verklaringen van de betrokken politieambtenaren voor de aanhouding. Vast staat dat de aanhouding onterecht heeft plaatsgevonden.
Vraag 2

Is er volgens u sprake van verstoring van de openbare orde als twee personen een bord met tekst omhoog houden? Zo ja, hoe dan? Zo nee, hoe verklaart u in dat geval de arrestatie?

Zie antwoord vraag 1.
Vraag 3

Welke afspraken zijn er gemaakt met de politie over de omgang met demonstranten? Door wie zijn deze afspraken gemaakt en zijn deze afspraken nagekomen?

In de voorbereidingen is uitdrukkelijk aan de orde geweest dat een individuele protestactie toegestaan was, tenzij de wijze waarop protest zou worden geuit strafbaar zou zijn. De voorafgaand aan de troonswisseling door het lokaal bevoegd gezag gemaakte afspraken ten aanzien van mogelijk strafbare beledigende, discriminerende of opruiende uitingen hielden in dat eventueel optreden alleen zou geschieden in (voorafgaande) opdracht van het bevoegd gezag, waarbij de officier van justitie zou oordelen over de mogelijke strafbaarheid van uitingen.
Toetsing van de strafbaarheid, alsmede het daadwerkelijk optreden in bepaalde gevallen was voorbehouden aan het in het beleidscentrum aanwezige gezag. In het hiervoor genoemde feitenrelaas en de reactie van de lokale driehoek zijn de twee onterechte aanhoudingen toegelicht.
Vraag 4

Waarom werd de arrestatie eerst door de politie ontkend, en werden er vervolgens verschillende redenen opgegeven voor de arrestatie?

Uit het feitenrelaas van de politie eenheid Amsterdam is gebleken dat in het actiecentrum op het hoofdbureau bekend werd dat er tweets verzonden werden over de aanhouding van twee specifieke, met naam genoemde, demonstranten op de Dam. De politie is dit nagegaan en verkeerde op dat moment in de veronderstelling dat dit bericht, betreffende de twee in de tweets met namen genoemde personen, niet juist was.
Rekening houdend met de potentieel negatieve effecten van incorrecte berichtgeving is daarop besloten vanuit het actiecentrum een ontkennende tweet over de aanhouding van de twee demonstranten te versturen. De foutieve berichtgeving vanuit politie was dus geen bewuste, maar gebaseerd op onjuiste informatie over wie aangehouden was. De driehoek Amsterdam heeft in de bestuurlijke reactie aangegeven, waar nodig, aandacht te besteden aan verbeteringen op basis van de evaluaties die zij zal uitvoeren.
Vraag 5

Hoe gaat u ervoor zorgen dat de communicatie over dergelijke arrestaties wordt verbeterd?

Zie antwoord vraag 4.
Vraag 6

Klopt het dat de arrestaties uiteindelijk het gevolg zijn geweest van een persoonsverwisseling? Zo ja, geldt dat voor beide arrestanten? Zo nee, wat was dan wel de reden?

Zie antwoord vraag 1.
Vraag 7

Hoe kan er sprake zijn van een persoonsverwisseling, als agenten ter plekke identiteitsbewijzen overhandigd krijgen en dus nagegaan kan worden of zij overeenkwamen met het signalement van personen waar de politie naar op zoek zou zijn?

Zie antwoord vraag 1.
Vraag 8

Waarom konden agenten niet ter plekke de identiteit van de demonstranten vaststellen, en dienden de demonstranten mee te komen naar het bureau?

Zie antwoord vraag 1.
Vraag 9

Klopt het dat getwijfeld werd aan de echtheid van deze identiteitsbewijzen? Waar was die twijfel op gebaseerd?

Zie antwoord vraag 1.
Vraag 10

Komt het vaker voor dat mensen gearresteerd worden omdat er twijfel is over de echtheid van de identiteitsbewijzen? Zo ja, hoe vaak, en bij welke voorvallen en gelegenheden?

In algemene zin komt het voor dat mensen meegenomen worden naar het bureau omdat er twijfel bestaat over de echtheid van de identiteitsbewijzen. Dit betreft uiteenlopende gevallen, zoals bij minderjarigen in het uitgaansleven. Het aantal gevallen waarin dit gebeurt, wordt door de politie niet bijgehouden.
Vraag 11

Hoe verklaart u dat de demonstranten na hun arrestatie ruim twee uur vastgezeten hebben op het politiebureau?

Zie antwoord vraag 1.
Vraag 12

Is er afstemming geweest tussen de agenten ter plaatse en de leidinggevende / coördinerende functionarissen, aangezien op de beelden van Nieuwsuur te zien was dat er overlegd werd?

Zie antwoord vraag 1.
Vraag 13

Van wie kwam de uiteindelijke opdracht om over te gaan tot arrestatie? Op wiens gezag zijn de demonstranten opgepakt?

Zie antwoord vraag 1.

1 mei 2013 - 13 mei 2013

12 dagen

Het schrappen van de PV-vergoeding
	Nine Kooiman
	Opstelten (minister justitie en veiligheid) (VVD)

Bronnen

1. http://www.vng.nl/persberichten/13-04-22/rijk-geeft-afvaldumpers-wild…
2. http://www.vng.nl/onderwerpenindex/veiligheid/nieuws/vng-en-ministeri…

Vraag 1

Klopt het dat u voornemens bent om de vergoeding aan gemeenten op basis van het aantal uitgeschreven bekeuringen op grond van de plaatselijke verordening af te schaffen? Zo ja, waarom? Wat zijn hiervan de gevolgen voor gemeenten?1

Ik ben nog in overleg met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) over de vergoedingsregeling voor gemeenten met betrekking tot de bestuurlijke strafbeschikking overlast. Zodra er meer bekend is, zal ik uw Kamer informeren.
Vraag 2

Hoe draagt dit voornemen volgens u bij aan de veiligheid van Nederland in het algemeen en van gemeenten in het bijzonder?

Zie antwoord vraag 1.
Vraag 3

Deelt u de vrees dat gemeenten met het schrappen van deze vergoeding financieel in de problemen kunnen komen indien zij de gemeentelijke handhaving op hetzelfde niveau willen houden? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.
Vraag 4

Deelt u de analyse dat met deze maatregel de lasten geheel bij gemeenten worden gelegd en de lusten aan het rijk toekomen, aangezien gemeenten de kosten maken voor de handhaving en het rijk de opbrengsten van de bekeuringen opstrijkt? Deelt u de mening dat hiermee de bezuiniging wel erg makkelijk op gemeenten wordt afschoven? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.
Vraag 5

Hebben gemeenten de vrijheid om niet langer te handhaven op deze gebieden, indien de vergoeding vanuit het rijk zou komen te vervallen? Wat betekent het voor de schatkist als gemeenten dit instrument niet meer toe zouden passen, aangezien de opbrengsten van dergelijke bekeuringen aan het rijk toekomen?

Zie antwoord vraag 1.
Vraag 6

Hoe gaat u overlast, verloedering en ander asociaal gedrag aanpakken als gemeenten niet langer (kunnen) handhaven op deze gebieden? Gaat de politie daar dan weer een rol in krijgen? Acht u dit haalbaar en wenselijk, gezien de toch al hoge werkdruk van agenten?

Zie antwoord vraag 1.
Vraag 7

Welke mogelijke alternatieven ziet u voor deze vergoedingen? Waarom heeft u dit niet onderzocht voor u besloot om de vergoeding te schrappen?2

Zie antwoord vraag 1.

1 mei 2013 - 26 juni 2013

56 dagen

De inrichting van de politie dienstencentra
	Nine Kooiman
	Opstelten (minister justitie en veiligheid) (VVD)

Bronnen

1. Kamerstuk 29 628, nr. 348
2. http://www.politiebond.nl/informatie-zoeken/npb-%E2%80%98werkgever-wi…

Vraag 1

Herinnert u zich uw argumentatie om niet te kiezen voor één landelijk politiedienstencentrum maar dit te spreiden over drie dienstencentra, omdat daarmee optimaal tegemoet gekomen kan worden aan het behoud van bestaande en toekomstige werkgelegenheid en een maximale reisafstand van 1,5 uur bij deze keuze leidend is, omdat – gelet op de politie-cao – die maximale reisafstand nog passend is?1

Rekening houdend met een efficiëntere bedrijfsvoering en het behoud van bestaande en toekomstige werkgelegenheid is het besluit genomen tot het oprichten van één politiedienstencentrum met drie locaties. Dit maakt onderdeel uit van de totale vorming van de Nationale Politie zoals in het inrichtingsplan nationale politie en realisatieplan nationale politie is beschreven (29 628 nr. 346). De vorming van de nationale politie leidt tot een personele reorganisatie. Hiertoe zijn afspraken gemaakt met de vakorganisaties, onder andere in een aangepast Landelijk Sociaal Statuut (LSS).
De vorming van de nationale politie betekent onder meer dat in totaal bijna 3.100 fte van de circa 8.500 fte niet-operationele sterkte bij de NP ondergebracht worden bij de drie locaties van het politiedienstencentrum. De overige niet-operationele sterkte werkt gedeconcentreerd in de eenheden.
In mijn brief van 14 december 2012 heb ik inderdaad aangegeven dat een reisduur van 1,5 uur nog passend is. Met de vakorganisaties zijn afspraken gemaakt over de wijze waarop in de reorganisatie zo veel mogelijk kan worden voorkomen dat medewerkers worden aangewezen als herplaatsingskandidaat. Het is echter niet geheel uitgesloten dat medewerkers – mede door de gemaakte keuzes bij de inrichting van de PDC-locaties – toch herplaatsingskandidaat worden. In de politie-cao (Arbeidsvoorwaardenakkoord 2012–2014) is echter een werkzekerheidsgarantie overeengekomen, waarbij met toepassing van het LSS de werkgever ervoor zal zorgdragen dat medewerkers «die bedreigd worden door de reorganisatie» een passende functie zullen krijgen binnen of buiten de politie.
De rechtspositie van de politie voorziet in een sociaal vangnet, dat in goed overleg met de vakorganisaties tot stand is gekomen. Naast de algemene toepassing van bijvoorbeeld het Besluit reis-, verblijf-, en verhuiskosten politie (Brvvp) dat voorziet in kilometervergoedingen en een verhuiskostenvergoeding, voorziet het sociaal flankerend beleid uit het LSS bij reorganisaties in onder meer salarisgarantietermijnen, een loonsuppletieregeling, een vertrekstimuleringspremie en een aanvullende kilometervergoeding (met afbouw). Ook zullen werknemers die in verband met de reorganisatie door de vorming van de Nationale Politie op een lagere functie worden geplaatst op termijn weer terug gebracht worden naar hun oude niveau.
Momenteel is de Korpschef in overleg met de medezeggenschap om te bezien hoe de inrichting van de drie locaties van het PDC de desbetreffende medewerkers raakt en wordt er afgesproken hoe uitvoering wordt gegeven aan de afspraken in de politie-CAO en het LSS.
Vraag 2

Klopt het dat in het huisvestingsplan voor de ondersteunende diensten gehele diensten alsnog ondergebracht worden bij één van de dienstencentra? Waarom heeft u voor een dergelijke spreiding gekozen?2

Ja. De geconcentreerde taken van het PDC worden op basis van inhoud en noodzakelijke samenhang gehuisvest op één of meerdere van de drie PDC-locaties. Dit heeft ertoe geleid dat bepaalde ondersteunende diensten geheel ondergebracht worden bij één PDC-locatie. Op die manier wordt het best gehoor gegeven aan de afspraken uit het Inrichtingsplan dat het korps zo snel mogelijk in werking komt en dat de benodigde verbetering van effectiviteit en efficiency in de bedrijfsvoering wordt gerealiseerd.
Vraag 3

Hoe verhoudt zich dit tot uw eerdere voornemen om rekening te houden met het huidige personeel en de afspraken in de politie-cao? Deelt u de mening dat door het onderbrengen van diensten in één van de drie dienstencentra (en dus niet te kiezen voor een gelijkmatige spreiding van diensten over deze drie dienstencentra) u deze afspraken niet na kunt komen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.
Vraag 4

Wat betekent deze keuze voor het huidige ondersteunende personeel dat nu niet gespreid gaan worden over de drie dienstencentra?

Slechts een deel van de ondersteunende taken wordt ondergebracht bij één van de drie PDC-locaties. Het overige deel van de ondersteunende taken van elke eenheid wordt dicht bij de eenheden, in circa 50 gemeenten, gehuisvest.
De gevolgen voor medewerkers zijn sterk afhankelijk van de functie die men nu uitvoert. De basisregel is: mens volgt functie. Afhankelijk van de matching met het Landelijk Functiehuis Nationale Politie (LFNP) en het plaatsingsproces worden de gevolgen voor het personeel inzichtelijk.
Vraag 5

Klopt het dat met dit plan de helft van alle arbeidsplaatsen op ondersteunend gebied komt te vervallen, waardoor dus ongeveer 5.200 banen verloren gaan? Zo ja, waarom is het nodig zoveel arbeidsplaatsen te schrappen? Wat is het gevolg voor de kwaliteit van het politiewerk?

Nee. In het Inrichtingsplan is aangegeven dat in het korps bijna 8.500 fte werkzaam zal zijn in de niet-operationele sterkte. Ten tijde van het opstellen van het Inrichtingsplan was bijna 11.000 fte werkzaam in de niet-operationele sterkte. Door het concentreren, professionaliseren en uniformeren van de bedrijfsvoering is het mogelijk om deze reductie van circa 2.500 fte waar te maken. Hierbij blijft de kwaliteit van de uitvoering minimaal behouden. Inmiddels is de volledige niet-operationele sterkte door tijdelijke extra fte’s voor het Aanvalsprogramma IV vastgesteld op circa 9.000 fte. Door de vacaturestop volgend op het vrijwillige vertrek en de natuurlijke uitstroom van medewerkers is de hoeveelheid medewerkers in de niet-operationele sterkte momenteel gedaald naar circa 10.500 fte. De komende jaren is dus sprake van een verdere daling van het aantal arbeidsplaatsen met circa 1.500 fte. Ook dit zal worden opgevangen met natuurlijk verloop. Met het oog op de werkzekerheidsgarantie, kan ik u verzekeren dat er voor deze daling geen gedwongen ontslagen zullen vallen.
Vraag 6

Hoe gaat u uw afspraak met de bonden nakomen om deze reorganisatie zo sociaal mogelijk te laten verlopen? Kunt u aangeven wat u voor deze mensen gaat doen? Kunnen zij binnen de politieorganisatie aan het werk blijven? Zo nee, hoe gaat u dan zorgen dat zij elders aan een baan komen?

Zie antwoord vraag 1.
Vraag 7

Hoe definitief is dit huisvestingsplan? Gaat u hierover nog in overleg met de bonden en de ondernemingsraden? Zo nee, waarom niet?

De formatieverdeling PDC is een aangelegenheid die formeel de medezeggenschap toekomt en niet de vakorganisaties. De verdeling is dan ook als voorgenomen besluit ter advies voorgelegd aan de medezeggenschap, de centrale ondernemingsraad van het korps. De korpschef voert met hen als bestuurder in de zin van de WOR het overleg. De vakorganisaties hebben tegelijkertijd vragen gesteld over het voorstel. De korpsleiding zal deze vragen uiteraard beantwoorden. De Korpsleiding is zich zeer bewust van de impact die deze reorganisatie op de medewerkers heeft en spant zich ten volste in om de reorganisatie voor allen zo goed mogelijk te laten verlopen.

24 april 2013 - 3 juli 2013

70 dagen

Het publiceren van 112-meldingen op internet
	Nine Kooiman , Sharon Gesthuizen (GL)
	Opstelten (minister justitie en veiligheid) (VVD)

Bronnen

1. Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2012–2013, nr. 1662
2. http://lunch.ncrv.nl/nieuwsblogs/alarmmeldingen-p2000-niet-meer-op-in…

Vraag 1

Klopt het dat u, als aangekondigd in uw antwoord op eerdere vragen1, voornemens bent om per oktober 2014 P2000 te coderen?2

Ik ben voornemens de mogelijkheden tot encryptie te onderzoeken en, afhankelijk van de technische en financiële consequenties daar, na overleg met het veld, over te besluiten.
De besluitvorming over P2000 loopt parallel aan de besluitvorming over de aanbesteding van de nieuwe beheerovereenkomst voor C2000, welke door voortschrijdend inzicht gefaseerd wordt uitgevoerd. De huidige beheerovereenkomst wordt tot 2017 verlengd en daardoor kan niet eerder dan in 2017 sprake zijn van eventuele encryptie van P2000.
Vraag 2

Deelt u de mening dat het probleem vooral is dat privacygevoelige gegevens op internet terecht komen en niet het feit dat journalisten toegang hebben tot communicatie tussen hulpdiensten?

Ik onderschrijf het probleem dat pagingberichten van de hulpdiensten langdurig zichtbaar zijn op het internet voor zover deze onnodig de privacy van burgers schenden. Dit geldt zowel voor de pagingberichten ten behoeve van de alarmering van de brandweereenheden en de ambulance-eenheden als voor de via paging verstuurde persalarmeringen.
In overleg met de Nationale Politie en het Veiligheidsberaad onderzoek ik in de komende maanden de mogelijkheden om de privacy van burgers op dit punt te verbeteren vooruitlopend op de mogelijke encryptie van P2000 in 2017.
Vraag 3

Klopt het dat journalisten vanaf dat moment dus geen toegang meer hebben tot dit netwerk? Hoe worden journalisten vanaf dat moment op de hoogte gebracht van incidenten?

Indien encryptie op de pagingberichten wordt doorgevoerd dan zijn de berichten die tussen de meldkamer en de eenheden worden verzonden en de via paging verzonden persalarmeringen niet langer zichtbaar op het internet/de 112-sites.
Journalisten zullen door middel van zogenaamde persalarmeringen worden geïnformeerd over incidenten. Hiervoor zal in samenwerking tussen de Nationale Politie en het Veiligheidsberaad een landelijke richtlijn worden opgesteld.
Vraag 4

Kent u de klachten die er waren toen de voorlichting enkel verliep via de persvoorlichters van de politie? Hoe gaat u voorkomen dat deze klachten opnieuw op gaan spelen?

Ja ik ken de klachten. Ik zal dan ook toezien dat de landelijke richtlijn voor het informeren van de media wordt afgestemd met Nederlandse Vereniging van Journalisten. Er zal in dit overleg ruimte zijn om over eventuele klachten over de voorlichting in het verleden te spreken en om afspraken te maken hoe dit in de toekomst te voorkomen.
Vraag 5

Bent u bereid om in overleg met de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) ook te kijken op welke manier journalisten voldoende en op tijd toegang hebben tot voor hen relevante informatie, zodat zij hun werk goed kunnen blijven doen? Zo ja, kunt u de Kamer informeren over de uitkomst van dit overleg? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Titel

Status

Indiener (persoon)

Indiener (partij)

Onderwerpen

523 kamervragen gevonden

beantwoord onbeantwoord uitgesteld

Alle

30 juli 2013 - 4 september 2013

36 dagen

Bronnen

Vraag 1

Vraag 2

Vraag 3

Vraag 4

Vraag 5

Vraag 6

Vraag 7

29 juli 2013 - 8 augustus 2013

10 dagen

Nine Kooiman , Paul Ulenbelt

Martin van Rijn (staatssecretaris volksgezondheid, welzijn en sport) (PvdA), Lodewijk Asscher (viceminister-president , minister sociale zaken en werkgelegenheid) (PvdA)

Bronnen

Vraag 1

Vraag 2

Vraag 3

Vraag 4

Vraag 5

Vraag 6

Vraag 7

Vraag 8

Vraag 9

25 juli 2013 - 30 augustus 2013

36 dagen

Edith Schippers (minister volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD), Martin van Rijn (staatssecretaris volksgezondheid, welzijn en sport) (PvdA)

Bronnen

Vraag 1

Vraag 2

Vraag 3

Vraag 4

Vraag 5

Vraag 6

Vraag 7

25 juli 2013 - 26 september 2013

63 dagen

Edith Schippers (minister volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD)

Bronnen

Vraag 1

Vraag 2

Vraag 3

Vraag 4

Vraag 5

Vraag 6

Vraag 7

Vraag 8

Vraag 9

23 juli 2013 - 3 september 2013

42 dagen

Martin van Rijn (staatssecretaris volksgezondheid, welzijn en sport) (PvdA)

Bronnen

Vraag 1

Vraag 2

Vraag 3

Vraag 4

Vraag 5

Vraag 6

Vraag 7

Vraag 8

Vraag 9

19 juli 2013 - 28 augustus 2013

40 dagen

Bronnen

Vraag 1

Vraag 2

Vraag 3

Vraag 4

Vraag 5

Vraag 6

16 juli 2013 - 23 juli 2013