Vraag 1

Kent u het onderzoek van het Erasmus MC «Coercive Interventions during Inpatient Psychiatric Care Patient's preference, prevention and effects» waarop Irina Georgieva is gepromoveerd en dat op 18 juni 2012 door het Erasmus MC is gepresenteerd?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat het onderzoek is gefinancierd door uw ministerie? Zo ja, wat is de onderzoeksopdracht?

Het onderhavige onderzoek is niet in opdracht van het Ministerie uitgevoerd en is niet gefinancieerd via de begroting van VWS.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u de uitkomst van dit onderzoek dat in Nederland psychiatrische patiënten te vaak en te lang in de separeercel gezet worden?

De conclusie van onderhavig onderzoek is gebaseerd op bestaande en bij mij bekende gegevens. Vanuit dat perspectief is reeds in 2006 een traject in gang gezet om het aantal separaties terug te dringen. Een daling van het separatiecijfer is zichtbaar. In de afgelopen zes jaar heeft het veld goede alternatieven ontwikkeld om dwang- en drangtoepassingen te voorkomen. Er is een cultuurverandering zichtbaar in de GGZ maar verdere verbetering is noodzakelijk.
Wat uit de afgelopen jaren duidelijk is gebleken is dat het terugdringen van dwang en drang een samenspel van meerdere interventies, bejegening en omgevingsfactoren is, waarmee maatwerk voor de patiënt mogelijk wordt. Het Bestuurlijk Akkoord GGZ dat ik op 18 juni 2012 met de sector heb gesloten (TK 2011/2012, 25 424 nr. 183) is derhalve een bekrachtiging daar waar het de afspraken over terugdringen van dwang en drang betreft. Dit betekent dat dwang en drang alleen als ultimum remedium en zo kort mogelijk wordt toegepast. Er mag geen sprake meer zijn van eenzame insluiting en tijdens een separatie is er altijd persoonlijk contact tussen patiënt en zorgaanbieder. Ook mag er geen substitutie optreden tussen het verminderen van separaties en andere dwangtoepassingen. Het terugdringen van dwang en drang is onderdeel van het integrale GGZ-beleid van de instelling. Om de zorgteams te ondersteunen bij complexe zorgvragen die uit kunnen monden in het opleggen van langdurige dwang en drang is sinds dit jaar de interne en externe consultatie als norm door GGZ Nederland geïntroduceerd. De IGZ ziet hierop toe. Dit draagt bij aan veilige zorg en verdere professionalisering van de zorgverleners.

Vraag 4

Wat is volgens u de oorzaak van het grote verschil in duur van de separeren (63 uur in Nederland) ten opzichte van andere landen (6,6 uur in Duitsland, 3 uur in Noorwegen)?

Er is geen eenduidig antwoord te geven op de vraag naar de oorzaak van de verschillen tussen de situatie in Nederland en elders. Verschillen in onderzoeken maken een vergelijking vaak niet mogelijk. Dit compliceert een betrouwbare internationale vergelijking.
Dwangtoepassingen vinden in veel Europese landen plaats. Veelal gaat het om dwangmedicatie, fixatie en separeren. De situatie per land verschilt enorm, zowel wat betreft de soorten dwangmiddelen die zijn verboden en toegestaan, als de wijze waarop dit in verschillende wetgevingen is verankerd.

Vraag 5

Wat vindt u van de uitkomst van het onderzoek dat er een bewustwordingsproces en cultuurverandering nodig is onder behandelaars omdat, wanneer behandelaars beter geschoold en getraind zijn op het gebied van dwangbehandelingen, de duur van het separeren kan worden teruggebracht van 40% naar 0,1% van de tijd? Wat kunt u betekenen om de scholing en training van medewerkers op het gebied van dwangmaatregelen te verbeteren? Welke rol ziet u hierin voor de sector?

Ik kan mij vinden in de conclusie van het onderzoek dat meer bewustzijn en een cultuurverandering kan leiden tot een vermindering van de duur van het separeren. De teruggang van 40% opnameduur separatie naar 0,1 %, zoals genoemd in het onderzoek van het Erasmus MC, is gevonden na introductie van een 1 op 1 begeleidingsprogramma op een afdeling met patiënten met ernstige borderline persoonlijkheidsstoornissen. Deze bevinding is niet generaliseerbaar over andere afdelingen c.q. projecten.
De zorgsector en werkgevers zijn verantwoordelijk voor de inrichting van de scholing en trainingen van behandelaars en verpleegkundigen in de GGZ. Ook daar waar het dwang en drang betreft. Het is aan hen om het opleidingsprofiel actueel te houden aan de praktijk en ontwikkelingen op gebied van ontwikkelde alternatieven daarin mee te nemen. GGZ Nederland is gestart om het beroepsprofiel van verplichte zorg voor verpleegkundigen niveau 4 en 5 aan te passen.
Zie verder mijn antwoord op vraag 3.

Vraag 6

Kunt u bevestigen dat op 29 februari 2012 inderdaad het traject gestart is om een Multidisciplinaire Richtlijn en een normenkader voor Dwangmaatregelen in de psychiatrie te gaan opstellen, zoals veldpartijen dit eerder in een brief aan u hebben gecommuniceerd? Zo ja, klopt het dan dat men momenteel in de literatuurresearchfase is? Zo nee, waarom is er nog geen start gemaakt met dit traject?

Veldpartijen zijn inderdaad gestart met het traject voor de ontwikkeling van een multidisciplinaire richtlijn «Dwang en drang» (MDR). De richtlijncommissie die de MDR gaat ontwikkelen is samengesteld. Na de zomer start de bijeenkomst voor de inhoudelijke discussie en vormgeving van de MDR. De planning is om eind 2013 een te autoriseren MDR gereed te hebben.

Vraag 7

Deelt u de mening dat dit onderzoek meegenomen zou moeten worden bij de opstelling van de Multidisciplinaire Richtlijn Dwangmaatregelen en het normenkader? Zo ja, wat kunt u er aan doen om dit te bevorderen? Zo nee, waarom niet?

Alhoewel het aan veldpartijen is om op basis van nieuwe relevante inzichten de vigerende richtlijnen aan te passen dan wel nieuwe richtlijnen te ontwikkelen, acht ik het onderzoek relevant. Ik zal partijen die betrokken zijn bij de ontwikkeling van de MDR actief op onderhavig onderzoek wijzen.

Vraag 8

Kan er nu al gelijk actie worden ondernomen om patiënten vaker aan te laten geven welke vorm van behandeling zij wensen in het geval van een crisis, conform eén van de aanbevelingen uit het rapport? Ziet u hier een rol voor uzelf of voor de sector weggelegd? Zo ja, welke? Dient wet- en regelgeving aangepast te worden om meer aandacht aan de wensen van de patiënt te kunnen besteden, of juist niet? In hoeverre biedt het wetsvoorstel Verplichte ggz hierbij uitkomst en wanneer kan de nota naar aanleiding van het verslag binnenkort worden verwacht in verband met de verdere behandeling?

Ik vind het van belang om de patiënt nadrukkelijk bij zijn behandeling te betrekken, voor zover de patiënt daartoe in staat is. In de huidige Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen bestaat al de mogelijkheid om een zelfbindingsverklaring op te stellen. De zelfbindingverklaring is bedoeld voor patiënten die lijden aan chronische psychiatrische stoornissen, waarbij periodes waarin deze patiënten nagenoeg vrij zijn van symptomen zich afwisselen met periodes van ziekte. In een periode waarin de patiënt vrij is van symptomen kan hij met zijn behandelaar een zelfbindingsverklaring opstellen. In de zelfbindingsverklaring kan de patiënt zelf van tevoren aangeven wat hij vindt dat er moet gebeuren wanneer het weer minder goed met hem gaat en naar aanleiding van welke omstandigheden de patiënt wil worden opgenomen en behandeld, ook als hij dat dan niet meer wil. Een zelfbindingsverklaring kan alleen leiden tot gedwongen opneming en behandeling als de rechter een zelfbindingsmachtiging heeft verleend op basis van de zelfbindingsverklaring.
Tevens wordt in de praktijk gewerkt met een crisiskaart, al dan niet voorzien van een daarbij behorend crisisplan. Op de crisiskaart geeft de patiënt aan hoe een crisis er bij hem uit ziet en welke hulp hij in geval van een crisis wel en welke hulp hij niet wil ontvangen. Verder geeft hij op de kaart aan met welke mensen hij welke afspraken heeft gemaakt over opvang tijdens de crisis. Alle bij de crisiskaart betrokken personen ondertekenen de kaart. Een dergelijke kaart is gebaseerd op de Wet op de geneeskundige behandelingsovereeenkomst (WGBO). Weigert iemand met een crisiskaart op het laatste moment mee te werken aan de uitvoering van de afspraken, dan houdt het daarmee op. Met de hierboven genoemde zelfbindingsmachtiging kunnen de afspraken wel tegen iemands wil worden uitgevoerd.
In het wetsvoorstel verplichte GGZ staat het verlenen van goede zorg op maat centraal. Als algemeen uitgangspunt is geformuleerd dat bij de voorbereiding, uitvoering, wijziging en beëindiging van verplichte zorg, zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met de wensen en voorkeuren van betrokkene. Zo kan de patiënt in een zorgkaart zijn voorkeuren aangeven ten aanzien van de behandeling. Met name personen aan wie al eerder onvrijwillige zorg is verleend zullen eigen voorkeuren voor de soort medicatie, de wijze van toediening en het al dan niet toepassen van specifieke dwangmaatregelen hebben ontwikkeld.
Ik verwacht de nota naar aanleiding van het verslag van de Wet verplichte ggz tezamen met de nota van wijziging van de Wet verplichte ggz in het najaar naar uw Kamer te zenden.

Vraag 1

Deelt u de mening dat de de grote hoeveelheid (circa 23) meldpunten een goede en overzichtelijke informatiepositie kan ondermijnen?1 Zo nee, waarom niet?

Er zijn diverse publiek en private fraude meldpunten, waarvan een aantal zeer gespecialiseerd is. Dat meerdere diensten zich bezighouden met fraudebestrijding is een gevolg van de vele verschijningsvormen van fraude en de diverse partijen die hierbij betrokken zijn. Dat hoeft op zichzelf geen probleem te zijn, zo lang burgers en bedrijven maar weten waar ze terecht kunnen met vragen en mits de meldpunten met elkaar contact hebben. In dit opzicht is van belang dat uit de evaluatie van de Fraudehelpdesk is gebleken dat deze zich ontwikkelt tot een centraal punt voor burgers en bedrijven met vragen over fraude.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de informatie aanwezig bij een grote hoeveelheid meldpunten zich moeilijk laat analyseren, vanwege verschil in onderzoek, definitieverschillen, verschillende ICT-infrastructuur evenals verschillen in de wijze van informatiedeling? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Deelt u de mening dat een meer systematische aanpak (het laten samenkomen van die informatiestromen en het ombouwen van informatie naar «intelligence») mede van groot belang is in het kader van financieel opsporen en afpakken? Zo nee, waarom niet?

Cruciaal voor een succesvolle aanpak is dat de verschillende diensten elkaar weten te vinden om in concrete zaken de afweging te maken wie het best geëquipeerd is om een individuele zaak op te pakken. Samenwerken en informatiedeling zijn daarbij noodzakelijke randvoorwaarden. De vorming van de Nationale Politie zal een belangrijke bijdrage leveren aan een meer systematische aanpak om kennis, capaciteit en intelligence op het terrein van de fraudebestrijding binnen de opsporing te borgen en te versterken. Eenzelfde beweging is al eerder gemaakt binnen het Openbaar Ministerie door de oprichting van het Functioneel Parket en het BOOM.

Vraag 4

Bent u bereid om u op korte termijn nader te laten informeren over de mogelijkheden om tot een Nationale Fraude Autoriteit te komen en de Tweede Kamer hierover in te lichten?

Omdat fraudebestrijding een prioriteit is van dit Kabinet kijk ik goed hoe andere landen fraudebestrijding aanpakken. Daarbij moet in ogenschouw worden genomen dat instrumenten niet altijd één op één kunnen worden overgenomen omdat de nationale systemen verschillen, maar dat het wel goed is om ervaringen en succesvolle instrumenten met elkaar uit te wisselen. In dat verband ben ik in april van dit jaar op werkbezoek in het Verenigd Koninkrijk geweest en heb mij daar laten informeren over de Britse fraudestrategie en de Nationale Fraude Autoriteit. Dit is voor mij aanleiding geweest om nader te bezien of en in welke mate elementen van de Britse fraude-aanpak en -instituties ook voor Nederland interessant zijn om toe te passen en in te richten. De afweging onder wiens verantwoordelijkheid een dergelijke institutie zou moeten vallen is nog niet aan de orde.

Vraag 5

Deelt u de mening dat genoemde autoriteit,of een vorm hiervan, onder uw directe verantwoordelijkheid zou moeten vallen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «Ondernemers bestookt met «spooknota’s», waarin wordt belicht dat jaarlijks duizenden ondernemers spookfacturen ontvangen?1

Ik vind acquisitiefraude en de verzending van spooknota's verwerpelijke praktijken en erken dat dit een probleem is voor ondernemers in Nederland.

Vraag 2

Wat is de reden dat er geen duidelijkheid is over het wel dan niet strafbaar stellen van het versturen van spooknota’s, terwijl duizenden ondernemers gedupeerd worden voor naar schatting 400 miljoen euro? Kunt u uw antwoord toelichten?

Het verzenden van spooknota's levert in strafrechtelijk zin in de meeste gevallen geen strafbaar feit op. Zoals ook in het in vraag 1 genoemde artikel te lezen valt, kan de spooknota op een factuur lijken, maar blijkt deze bij nadere inspectie een voorstel tot dienstverlening te betreffen. De verzender van de spooknota is erop uit dat de ontvanger de spooknota in goed vertrouwen of uit onoplettendheid afdoet. Dat bemoeilijkt de vervolgbaarheid van de verzender. De ondernemer heeft in dergelijke gevallen immers zelf een aandeel gehad in het sluiten van de overeenkomst.
De meest voor de hand liggende strafrechtartikelen zijn art. 326 (oplichting) en art. 225 (valsheid in geschrifte) Wetboek van Strafrecht. Bij oplichting moet zowel de intentie als het gebruik van oplichtingmiddelen worden bewezen. Aangetoond moet worden dat het slachtoffer is overgegaan tot het aangaan van de onderhavige overeenkomst als gevolg van het gebruik van de oplichtingmiddelen. Daar de afzenders van spooknota’s veelal enige tegenprestatie verrichten, is het slecht te bewijzen dat ze geen adequate tegenprestatie hebben geleverd. In de kleine lettertjes staan meestal precies de voorwaarden genoemd. Om die reden is het niet eenvoudig om kansrijk een zaak te starten via het strafrecht.
De fraudeurs zijn zich, zo blijkt uit de praktijk, goed bewust van hun wettelijke verplichtingen en houden zich doorgaans strikt aan de letter, zij het niet de geest, van de wet. Een aanpassing van het Wetboek van Strafrecht is mijns inziens niet de aangewezen manier om dit fenomeen te bestrijden. Dit soort fraude bestaat bij de gratie van vertrouwen, maar ook van onoplettendheid. Met preventie valt het meeste terrein te winnen. Ik verwijs in dit verband ook naar de reactie van de Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie op de initiatiefnota van het lid Koppejan inzake acquisitiefraude en spooknota’s (Kamerstukken II, vergaderjaar 2011–2012, 33 233, nr. 4). Het Benelux Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE), het NL Octrooicentrum en een aantal internationale organisaties, zoals de World Intellectual Property Office (WIPO), het Office for Harmonization in the Internal Market (OHIM) en het European Patent Office (EPO), waarschuwen op hun websites voor spookfacturen. Het Steunpunt Acquisitiefraude, de Fraudehelpdesk en de Kamer van Koophandel zetten zeer stevig in op preventie door het geven van alerts, voorlichting en ondersteuning van hen die eenmaal slachtoffer geworden zijn.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het oplichten van ondernemers door middel van spooknota’s bij wet strafbaar gesteld moet worden? Zo ja, welke aanpassingen in het Wetboek van Strafrecht acht u noodzakelijk om deze fraudeurs succesvol te vervolgen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

In hoeveel gevallen is het voorgekomen dat deze fraudeurs veroordeeld zijn? Op welke grond? Hoe vaak heeft het Openbaar Ministerie noodgedwongen moeten beslissen om geen vervolging in te stellen?

De strafrechtartikelen die het meest in aanmerking komen voor vervolging wegens het verzenden van spooknota’s (zie het antwoord op vragen 2 en 3) hebben een veel bredere scope dan alleen de problematiek van spooknota’s. Daardoor is het niet mogelijk om uit de geautomatiseerde systemen van het Openbaar Ministerie af te leiden hoe vaak er gevallen waarin het specifiek om spooknota’s ging (met succes) zijn vervolgd dan wel geseponeerd.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het tweede rapport over de uitvoering van het akkoord tussen de Europese Unie (EU) en de Verenigde Staten (VS) over de doorgifte van bankgegevens, het zogenoemde SWIFT-akkoord?1

Ja.

Vraag 2

Bent u bekend met de conclusie van de Joint Supervisory Board (JSB) van Europol dat niet vastgesteld kan worden dat uitvoering wordt gegeven aan de kerndoelstelling van het akkoord, namelijk het beperken van de hoeveelheid doorgegeven data?2 Bent u van opvatting dat daarmee feitelijk het EU-VS akkoord niet wordt uitgevoerd?

In de verklaring die de JSB op 19 maart jl. naar aanleiding van de tweede inspectie heeft gepubliceerd komt de door u genoemde conclusie naar mijn mening niet als zodanig terug. De tenuitvoerlegging van de verplichtingen van Europol vindt plaats in overeenstemming met de TFTP-overeenkomst, hoezeer de JSB ook nog enkele mogelijkheden tot verdere verbetering ziet. Voor de goede orde wijs ik erop dat de publicatie waar in voetnoot 2 bij uw vragen naar wordt verwezen, geen publicatie is van de JSB maar van Europol zelf, en dat deze is getiteld «Europol Activities in Relation to the TFTP Agreement – Information Note to the European Parliament». Deze voor het Europees Parlement bestemde notitie betreft de periode 1 August 2010 – 1 April 2011, welke periode niet (geheel) samenvalt met die bestreken in het tweede inspectierapport van de JSB (1 augustus 2010 – 31 oktober 2011).

Vraag 3

Is het besluit van de Europese Commissie en Europol om het volledige rapport geheim te verklaren in strijd is met EU-normen voor openbaarheid van bestuur?

Het besluit het rapport geheim te houden is mede gedaan op verzoek van de Amerikaanse autoriteiten, met dien verstande dat deze een verzoek van Europol om het rapport te declassificeren in beraad hebben. Het is niet primair aan mij vast te stellen of de Europese Commissie en Europol dit besluit correct hebben gemotiveerd in het licht van de regels voor de classificatie van documenten zoals die gelden voor de Commissie en Europol, maar vooralsnog heb ik geen enkele aanleiding dat in twijfel te trekken. Het is mij inderdaad bekend dat de JSB voorstander is van openbaarmaking, doch dat is in dit verband niet doorslaggevend.
Wat betreft de toepassing van verordening 1049/2001: het rapport is geclassificeerd als «Secret», en is daarmee een gevoelig document in de zin van artikel 9 van deze verordening. Voor openbaarmaking van gevoelige documenten geldt op grond van artikel 2 lid 5 Eurowob een bijzondere behandeling. De toegang tot gevoelige documenten kan uitsluitend worden verleend na instemming van de oorspronkelijke opsteller. Een weigering om toegang te verlenen tot een gevoelig document moet wel worden gemotiveerd, maar deze motivering mag beknopt zijn als een meer uitgebreide motivering informatie zou onthullen die juist beschermd dient te worden. Gezien de classificatie van het rapport, verschilt het onderhavige feitencomplex van die in de door u aangehaalde uitspraak van het Gerecht. Gelet op de omstandigheid dat de Raad beroep heeft ingesteld tegen de beslissing van 4 mei jl. en dat het verder niet aan mij is om nader in te gaan op de eventuele verschillen of overeenkomsten tussen die zaak en de onderhavige, lijkt mij een uitspraak van mijn zijde op dit punt niet in de rede te liggen. Ik kan nu dus ook niet ingaan op de vraag of het rapport betrekking heeft op de internationale betrekkingen.

Vraag 4

Is het rapport een document dat betrekking heeft op de internationale betrekkingen? Weet u dat de JSB zelf heeft aangegeven geen enkel bezwaar te hebben tegen publicatie?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Is dit besluit in strijd is met EU Verordening 1049/2001 en met bestaande jurisprudentie, met name de uitspraak van het Gerecht van de EU d.d. 4/5/2012 in de zaak In 't Veld tegen Raad van de EU, waarin wordt gesteld dat internationale betrekkingen niet automatisch zijn uitgezonderd van de verplichting tot openbaarheid?3

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Heeft de burger recht om te weten of het SWIFT-akkoord in kwestie correct en volledig wordt uitgevoerd?

Ja, zij het dat de vigerende regels voor de classificatie van documenten en de toegang tot EU-documenten daarbij uiteraard in acht dienen te worden genomen.

Vraag 7

Bent u bekend met de toezegging van de Europese Commissie ten tijde van het sluiten van het SWIFT-akkoord om binnen een jaar te starten met een systeem voor het filteren van de data op EU-grondgebied?

Ja.

Vraag 8

Bent u van mening dat een dergelijk systeem essentieel is om een einde te maken aan de doorgifte van data in bulk?

Blijkens artikel 2 van het besluit van de Raad van 13 juli 2010 tot goedkeuring van de TFTP-overeenkomst (PB L 195/3 van 27 juli 2010) heeft de Raad – overigens op verzoek van het Europees Parlement – de Europese Commissie verzocht uiterlijk binnen een jaar na de inwerkingtreding van de overeenkomst een juridisch en technisch kader voor het extraheren van gegevens op EU-grondgebied voor te leggen aan het Europees Parlement en de Raad. Op 13 juli 2011 heeft de Europese Commissie vervolgens een Mededeling gepubliceerd onder de titel «Een Europees systeem voor het traceren van terrorismefinanciering: beschikbare opties» (COM(2011) 429 definitief). In deze Mededeling heeft de Europese Commissie op hoofdlijnen drie opties voor een dergelijk Europees systeem beschreven, maar nog geen concreet wetgevend voorstel gedaan. Over de Mededeling heeft de Europese Commissie nadien met zowel het Europees Parlement als de Raad van gedachten gewisseld, waarna zij de conclusie heeft getrokken dat nader voorwerk voor een impact assessment noodzakelijk is, gezien de grote complexiteit van het onderwerp. Een concreet wetgevend voorstel verwacht ik zeker niet voor het einde van 2012, zodat het prematuur zou zijn op dit moment uitspraken te doen over de inhoud daarvan. Dat laatste geldt met name ook voor de effecten daarvan op de doorgifte van gegevens aan derde landen.

Vraag 9

Bent u op de hoogte van het feit dat de Europese Commissie twee jaar na inwerkingtreding van het SWIFT-akkoord nog steeds geen werk heeft gemaakt van een dergelijk systeem?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 10

Is het waar dat het voorstel van de Europese Commissie voor een EU SWIFT-akkoord niet equivalent is aan het gevraagde systeem voor het filteren van data, maar veel verder gaat?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 11

Bent u van mening dat de Europese Commissie in gebreke is gebleven? Zo ja, welke actie denkt u te ondernemen om ten spoedigste een eigen EU systeem voor het filteren van data op te zetten?

Gelet op hetgeen ik in antwoord op de vragen 8–10 heb gemeld ben ik niet van mening dat de Europese Commissie in gebreke is gebleven en acht ik het evenmin noodzakelijk op dat punt actie te ondernemen.

Vraag 1

Kent u het bericht dat politiekorpsen op grote schaal de Wet bescherming persoonsgegevens overtreden?1

Ja, ik ben bekend met deze rapportage. Het rapport gaat overigens in tegenstelling tot wat de vraagstelling suggereert niet over schending van de Wet bescherming persoonsgegevens, maar schending van de Wet politiegegevens.

Vraag 2

Welke acute noodmaatregelen treft u?

De politieorganisatie treft op dit moment de maatregelen die nodig zijn om de gebreken zo snel mogelijk te verhelpen. De verantwoordelijke korpsbeheerders hebben naar aanleiding van de rapportage van de externe privacy audit bij de korpsen aan het begin van 2012 een actieplan opgesteld. Hierin zijn de onderwerpen aan de orde die ook genoemd worden door Bits of Freedom zoals autorisatiebeheer, protocollering en de taakuitvoering van de privacyfunctionaris. De korpsen leveren op dit moment een forse inspanning om met spoed alle acties uit te voeren, waarbij met het oog op de vorming van de Nationale politie zoveel mogelijk is gekozen voor een landelijke aanpak.

Vraag 3

Hoe gaat u het belang van privacy beter borgen?

Het belang van een grondige periodieke controle als privacywaarborg wordt door de wetgever en de politie onderkend. De controle op de privacy is in de wetgeving geborgd door de wettelijk voorgeschreven auditcyclus waardoor structureel goed inzicht in de kwaliteit van de gegevensverwerking wordt verkregen. De politie is gehouden om gericht actie te ondernemen en direct daarop controle te laten plaatsvinden op het resultaat van die acties. Het College bescherming persoonsgegevens wordt als toezichthouder telkens van de bevindingen op de hoogte gebracht en kan, indien nodig, nader onderzoek doen en sancties opleggen.
De herstelacties bij de politie, zoals het op orde brengen van autorisatiebeheer en de taakuitvoering van de privacyfunctionaris brengen met zich mee dat de privacy beter zal zijn geborgd. Het resultaat van deze inspanningen zal nauwlettend worden gecontroleerd in de wettelijk voorgeschreven interne auditronde bij de korpsen die na de zomer zal starten.

Vraag 1

Hoe beoordeelt u het besluit tot liquidatie van het NISR wegens onvoldoende functioneren ten opzichte van de goedkeuring van de Stichting Afwikkeling Rechtsherstel Sinti en Roma (SARSR) voor het jaarplan en de begroting van 2012?1

Ik heb van deze ontwikkeling kennis genomen. De directie en de Raad van Toezicht van NISR signaleerden dat het vinden van aanvullende financiële bronnen niet lukte, onderkenden dat er te weinig zichtbaar was van de inspanningen van NISR en merkten dat mede daardoor kritiek vanuit een deel van de gemeenschap van Sinti en Roma groeide. Dat beeld was ook bij het indienen van het jaarplan en de begroting bij SARSR bekend, maar niet zodanig dat een besluit om te stoppen aan de orde was. NISR zag nog kansen en SARSR heeft daarom op 22 november 2011 het jaarplan en de begroting voor 2012 goedgekeurd. Sindsdien groeide de kritiek en besloot NISR tot een quick scan naar hoe het functioneren van NISR werd ervaren. Vervolgens besloot het NISR, juist omdat het om middelen gaat die ten behoeve van Sinti en Roma beschikbaar zijn gekomen, de voor eind 2012 voorziene evaluatie niet af te wachten, maar nu het besluit te nemen om te stoppen.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u het feit dat na 1,5 jaar het NISR reeds geliquideerd wordt, terwijl in eerste instantie een termijn van 5 jaar voor een eindevaluatie was genoemd?

Het NISR moest een structureel karakter krijgen. Van een eindevaluatie na 5 jaar is daarom geen sprake. Afspraken over een tussentijdse evaluatie van NISR zijn wel gemaakt. Deze had eind 2012 moeten plaatsvinden. Onderdeel van die evaluatie zou zijn of NISR er in slaagde voldoende aanvullende middelen te vinden, zodat het beoogde structurele karakter waargemaakt kon worden.

Vraag 3

Is het waar dat de medewerkers van de Raad van Toezicht van het NISR op 5 december 2011 een e-mail hebben ontvangen, waarin gesteld werd dat men «op de goede weg» was? Zo ja, hoe verhoudt zich dit tot de meest recente ontwikkelingen?

Ik heb geen zicht op de interne communicatie van de stichting NISR.

Vraag 4

Op gronden van welke onderzoeken en adviezen is besloten over te gaan tot liquidatie van het NISR? Is er in deze onderzoeken een zo volledig mogelijk beeld gekregen van het functioneren van het NISR en de Raad van Toezicht? Zo ja, waar baseert u dat op? Zo nee, is er dan niet overhaast besloten tot liquidatie van het NISR?

Het besluit om over te gaan tot liquidatie is genomen door de Raad van Toezicht van NISR, op basis van het beeld dat zij op dat moment had van de effectiviteit van het functioneren van de eigen stichting en bevestigd zag in een externe quick scan die in opdracht van de Raad van Toezicht werd uitgevoerd. Op besluitvorming binnen de stichting NISR heb ik geen invloed en ik kan evenmin vaststellen of er sprake is van een besluit dat wellicht overhaast is genomen op basis van een al dan niet volledig beeld.

Vraag 5

Waarom neemt de liquidatie van het NISR, een organisatie met een beperkte omvang, een behoorlijke periode in beslag (maart – oktober 2012), terwijl eerder tot een kort traject besloten was?

Het uitgangspunt van SARSR en NISR is altijd een zo kort mogelijk liquidatietraject geweest. Liquidatie kon daadwerkelijk worden gestart na benoeming van een interim-directeur in april. Aan een liquidatie zijn vaste procedures en termijnen gekoppeld, die primair in het belang van het personeel wettelijk zijn vastgelegd. NISR rondt – in het belang van de Sinti en Roma – lopende projecten netjes af, maakt een sociaal plan voor het kantoorpersoneel en de intermediairs en biedt de Personeelsvertegenwoordiging de mogelijk daarop te reageren. Nieuwe activiteiten worden niet ondernomen. Uitschrijving uit het handelsregister is voorzien op 1 oktober 2012.

Vraag 6

Hoe beoordeelt u de stelling van de Personeelsvertegenwoordiging van het NISR dat de Raad van Toezicht zich te veel met beleid en te weinig met toezicht heeft bezig gehouden?

Ik heb geen zicht op de interne werkwijze van de stichting NISR en kan dus niet beoordelen of de stelling juist is.

Vraag 7

Op welke wijze zorgt u ervoor dat de liquidatie van het NISR niet leidt tot kapitaalvernietiging wat betreft geboekte resultaten, opgebouwde netwerken en expertise?

SARSR inventariseert momenteel de activiteiten van NISR onder direct en indirect betrokkenen. Deze informatie helpt om vast te kunnen stellen wat heeft gewerkt en wat behouden moet blijven. Gezien de kritiek vanuit een deel van de doelgroep van Sinti en Roma op de organisatie zal er voor worden gewaakt dat een nieuwe aanpak in feite een doorstart is van het NISR. Er zal, in overleg met de doelgroep, worden bezien welke nieuwe aanpak recht doet aan hun wensen, behoeften en betrokkenheid.

Vraag 8

Garandeert u dat de geoormerkte middelen van de SARSR niet gebruikt worden voor de afwikkeling van het ontbinden van het NISR?

Het NISR is een project dat door SARSR wordt gefinancierd. Aangezien SARSR de enige financier is gebleven, betekent dit dat kosten die gemaakt worden door NISR worden betaald door SARSR. NISR stelt daartoe een door SARSR goed te keuren liquidatiebegroting op. Het gaat daarbij primair om kosten van nog lopende projecten ten behoeve van Sinti en Roma en om kosten die voortkomen uit het sociaal plan voor het kantoorpersoneel en de intermediairs.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Rape-law triggers fury in Jordan»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het toepassen van het omstreden artikel 308 uit het Jordaanse Wetboek van Strafrecht (ook wel de «Rape Law» genoemd) in strijd is met tal van internationaalrechtelijke verdragen waar Jordanië zich aan heeft gecommitteerd?

Met artikel 308 kunnen rechten van vrouwen geschonden worden.

Vraag 3

Deelt u de mening dat ondanks het gegeven dat dit een interne aangelegenheid is internationale druk noodzakelijk is om in de toekomst te voorkomen dat jonge meisjes deze onbegrijpelijke en verwerpelijke toepassing van het recht wordt opgelegd? Indien nee, waarom niet? Indien ja, op welke wijze gaat u actie ondernemen om dit onderwerp aan de kaak te stellen bij de Jordaanse autoriteiten?

Ja, gezien de aard van deze problematiek is internationale druk belangrijk.
Zie ook het antwoord op vraag 4.

Vraag 4

Bent u bereid, gezien het gegeven dat dit geen op zichzelf staand incident is, de Jordaanse autoriteiten rechtstreeks en/of in EU verband aan te spreken op de toepassing van het omstreden artikel 308? Indien nee, waarom niet? Indien ja, hoe gaat u dat doen?

Dergelijke problematiek wordt aan de orde gesteld tijdens de periodieke bilaterale Nederland-Jordaanse consultaties. De kwestie heeft geleid tot uiteenlopende protesten van Jordaanse vrouwen- en mensenrechtenorganisaties alsook individuele activisten aldaar, waarbij de Jordaanse regering werd opgeroepen de wetgeving te herzien c.q. af te schaffen. Ik zal deze problematiek in EU verband aan de orde stellen; het Subcomité Mensenrechten in het kader van het EU Associatieakkoord met Jordanië en de relevante EU-raadswerkgroepen bieden daartoe mogelijkheden.

Vraag 1

Bent u bekend met het opinieartikel «Gay rights are human rights» van zanger Elton John in the Guardian waarin hij actie voert tegen de invoering van een nieuwe wet in Oekraïne?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u aangeven of het klopt dat het Oekraïense parlement voornemens is vrijdag te stemmen over een wet die uitingen van homoseksualiteit en het bespreken van homoseksualiteit in het openbaar verbiedt?

Bespreking van wetsvoorstel 8711 dat uitingen van homoseksualiteit en informatie verschaffen over homoseksualiteit verbiedt staat niet langer op de agenda van 6 juli van het Oekraïense parlement. Op dit moment is het niet bekend of het voorstel in een latere zitting (na het zomerreces) opnieuw op de agenda wordt gezet.

Vraag 3

Welke mogelijkheden ziet u om Oekraïne bilateraal aan te spreken op de behandeling van LHBT’s (lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders) in relatie tot deze wetsbehandeling en in navolging van uw recente stappen met betrekking tot de Gay Pride in Kiev die werd afgelast?

In het EU-Oekraïne Subcomité voor Recht, Vrijheid en Veiligheid, dat op 31 mei en 1 juni jl. in Kiev plaatsvond, zijn de Oekraïense autoriteiten op Nederlandse instigatie uitdrukkelijk aangesproken op de voorgestelde wetgeving en de gebeurtenissen rond de afgelasting van de Kyiv Pride Parade in mei jl. Door de ambassadeur van de EU-delegatie in Kiev is een brief gestuurd naar de Oekraïense parlementsvoorzitter Lytvyn om de EU-zorgen over de voorgenomen anti-LHBT-wetgeving over te brengen. Op 6 juli 2012 heeft de Nederlandse ambassadeur in Kiev gesproken met vertegenwoordigers van LHBT-organisaties, die hem daarbij een open brief gericht aan alle ambassades van EU-LS hebben aangeboden. De ambassade verleent binnen de bestaande financiële en programmatische kaders ondersteuning aan LHBT-organisaties en -activiteiten. Ik wijs u in dit verband op het bezoek van minister Schippers aan Oekraïne op 9 juni jl. in het kader van EK Voetbal, waarbij zij heeft gesproken met LHBT-organisaties in Kharkiv, die de minister hebben geïnformeerd over wijdverbreide intolerantie jegens LHBT in Oekraïne. Voor details van de gevoerde gesprekken verwijs ik naar het verslag van minister Schippers dat zij naar uw Kamer heeft gestuurd (Kamerstuk 33 000-XVI nr. 186).

Vraag 4

Welke mogelijkheden ziet u om Oekraïne op de nieuwe wet aan te spreken in multilateraal verband binnen de Raad van Europa en de OVSE?

Ik acht het betreffende wetsvoorstel discriminerend t.a.v. LHBT en in strijd met internationale mensenrechtenverdragen en -verplichtingen, waaronder het EVRM. De Oekraïense autoriteiten worden hierop in RvE-kader gewezen.

Vraag 5

Deelt u de mening dat een dergelijke behandeling van LHBT’s gevolgen zou moeten hebben voor het nabuurschapbeleid van de Europese Unie richting Oekraïne, dat zich naast economische samenwerking ook richt op politieke samenwerking?

Zoals aan uw Kamer gemeld (Kamerstuk 21 501-02, nr. 1155), is door mij en andere collega’s van EU-lidstaten in de Raad Buitenlandse Zaken van 14 mei jl. onderstreept dat van ondertekening van het Associatieakkoord met Oekraïne geen sprake kan zijn zolang geen zichtbare verbeteringen zijn opgetreden op het gebied van mensenrechten en rechtsstaat. De rechten van LHBT maken hier integraal onderdeel van uit. Ook wordt Oekraïne er in het kader van de EU-Oekraïne-visumdialoog op gewezen, dat aanvaarding van een alomvattende anti-discriminatiewetgeving, conform aanbevelingen van de VN, de Raad van Europa, en de OVSE, een noodzakelijke voorwaarde is voor visumliberalisatie.

Vraag 6

Deelt u de mening dat bij de ratificatie van het nieuwe associatieakkoord tussen de EU en Oekraïne, de behandeling van LHBT’s moet worden meegewogen, net zoals de behandeling van politica Tymoshenko hierin wordt meegewogen?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Kunt u deze vragen voor vrijdag 6 juli beantwoorden?

De vragen zijn door mij met voorrang beantwoord.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «LSVb vreest meer uitval onder eerstejaars»?1 2

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat grootschalige uitval van eerstejaars studenten geen gewenst effect van het BSA3 is? Zo nee, waarom niet?

Instellingen verhogen de studiepuntennorm voor het BSA, om studenten daarmee uit te dagen tot betere prestaties en om de rendementen te verhogen. Het is niet zo, dat een dergelijke verhoging tot grootschalige uitval leidt; als gevolg van andere maatregelen die de instellingen tegelijkertijd (gaan) nemen, zoals het intensiveren van studiebegeleiding, het verbeteren van de docentkwaliteit, het aanbieden van studiekeuzeactiviteiten, het verhogen van de onderwijsintensiteit en het aanpassen van examenreglementen, zal de uitval naar verwachting op termijn juist afnemen en het rendement toenemen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat matchingsgesprekken de verwachte uitval van veel eerstejaarsstudenten zouden kunnen voorkomen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat gaat u doen om ervoor te zorgen dat op afzienbare termijn elke student een matchingsgesprek krijgt?

Ja, studiekeuzegesprekken en andere studiekeuzeactiviteiten zijn instrumenten die een bijdrage kunnen leveren aan de terugdringing van de uitval in het eerste jaar, mede gelet op de analyse dat het maken van een verkeerde studiekeuze één van de belangrijkste redenen is dat zoveel studenten in het eerste jaar uitvallen.
In de Strategische Agenda Hoger Onderwijs, Onderzoek en Wetenschap «Kwaliteit in verscheidenheid»4, zijn maatregelen genoemd om de uitval in het eerste jaar terug te dringen. Mede ter uitwerking daarvan is een wetsvoorstel in voorbereiding waarin onder andere het wettelijk recht op studiekeuzeactiviteiten wordt geregeld. Dit wetsvoorstel zal naar verwachting in het najaar van 2012 aan de Tweede Kamer worden aangeboden.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Amsterdam wil publiek geld inzetten voor sloop»?1

Ja, het artikel is mij bekend.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het absoluut onwenselijk is om belastinggeld van de Nederlanders in te zetten voor een probleem van een beperkt aantal grootverdieners uit de onroerend goedmarkt? Zo nee, waarom niet?

Kantooreigenaren zijn primair probleemhouder: zij zullen bij langdurige leegstand van kantoorpanden in hun bezit zelf moeten zorgen voor een oplossing. Dan gaat het om zaken als afwaardering (komen tot een reële waarde waardoor een pand weer verkoopbaar wordt), transformatie en/of sloop. Partijen kunnen daarnaast zelf – op vrijwillige basis en naar eigen inzicht – een regionaal kantorenfonds oprichten. Dit neemt niet weg dat de situatie op de kantorenmarkt een bredere uitstraling heeft. Het leidt tot aantasting van het vestigings- en investeringsklimaat, tot verpaupering en verloedering van een gebied – zeker bij een concentratie van veel leegstand op een bepaalde locatie – en stagnatie van gebiedsontwikkeling.
Om die reden heeft het Rijk ook het initiatief genomen om met alle betrokkenen te zoeken naar oplossingen. Dit heeft geresulteerd in het convenant Aanpak leegstand kantoren (TK stukken 33 000-XII nr. 136). In dit convenant nemen alle partijen, zowel markt als overheid, hun verantwoordelijkheid.
In het convenant is vastgesteld dat op regionaal niveau afspraken worden gemaakt over ruimtelijke beleidskaders en dat actie wordt ondernomen om de leegstand terug te dringen en transformatie te bevorderen. In dat kader ben ik blij te zien dat de gemeente Amsterdam de problematiek rond kantorenleegstand erkent en ook alvast samen met andere gemeenten binnen de regio nadenkt over de mogelijkheden van een regionaal kantorenfonds. De gemeente Amsterdam heeft zelf veel grond in eigendom. De eventuele bijdrage aan een kantorenfonds wil de gemeente financieren vanuit de grondopbrengsten bij nieuwbouw van kantoren. Hierbij geldt overigens dat de gemeente in 2011 al beleid heeft aangenomen om kantorenplannen te schrappen en zeer terughoudend om te gaan met het uitgeven van grond voor nieuwe kantoren. De grondopbrengsten zijn onderdeel van de overige eigen inkomsten van gemeenten en zijn vrij besteedbare middelen die de gemeente genereert door haar grondpositie. De nadere uitwerking van een kantorenfonds zal uiteraard – conform het convenant – niet strijdig mogen zijn met Europese en/of nationale mededingingsregels.

Vraag 3

Deelt u de mening dat dit uitsluitend een probleem is voor de markt? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat er een grote kans is dat andere gemeenten dit plan gaan overnemen? Zo nee, waarom niet?

Het is goed mogelijk dat andere gemeenten het voorbeeld van de gemeente Amsterdam zullen volgen.

Vraag 5

Bent u bereid de gemeente Amsterdam onomwonden uw afkeuring over dit plan kenbaar te maken en deze mededeling tevens uit te laten gaan naar de Vereniging van Nederlandse Gemeenten? Zo nee, waarom niet?

Mijns inziens betreft het hier een duidelijk geval van gemeentelijke autonomie. In samenspraak met mijn collega van I&M kan ik u laten weten dat wij niet van plan zijn de gemeente Amsterdam hierop aan te spreken, dan wel een mededeling uit te doen via de VNG.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «NMa geeft nog geen toestemming voor overdracht reisinformatie naar NS»?1

Ja, het bericht is mij bekend.

Vraag 2

Waarom lukt het de NMa (Nederlandse Mededingingsautoriteit) niet om het onderzoek op tijd af te ronden?

Het betreft hier de overdracht van reisinformatie van ProRail naar NS. Wanneer een dergelijke overname boven de wettelijke omzetdrempels komt, zijn de betrokken partijen verplicht melding te maken van het voornemen bij de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa). NS en ProRail hebben 28 mei jongstleden melding gedaan van het voornemen van de overdracht per 1 juli 2012. De NMa moet dan vervolgens binnen 4 weken (met de mogelijkheid van termijnverlenging bij aanvulling van de melding) toetsen of er reden is om aan te nemen dat de daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze zou kunnen worden belemmerd.
De NMa had bij het uitvoeren van de concentratietoets op basis van de Mededingingswet mogelijke mededingingsbezwaren gesignaleerd. NS en ProRail hebben daarop aan een voorstel gewerkt om de overdracht dusdanig aan te passen dat deze mededingingsbezwaren worden weggenomen. Hiervoor was ook na 1 juli tijd nodig. Inmiddels heeft de NMa bij besluit van 4 oktober jongstleden op basis van dit aangepaste voorstel groen licht aan de overdracht gegeven. NS en ProRail verbinden zich daarbij aan enkele strikte voorwaarden die voorkomen dat de concurrentie op de vervoersmarkt wordt beperkt als gevolg van de overdracht.

Vraag 3

Welke gevolgen heeft het niet vóór 1 juli afronden van het onderzoek door NMa voor de overdracht van de reisinformatie van ProRail aan NS?

De overdracht van reisinformatie moet conform wet- en regelgeving onder meer voldoen aan de randvoorwaarden voor mededinging, zoals ik eerder aan de overdracht gesteld heb. Het onderzoek van de NMa heeft meer tijd gevergd om tot een besluit te komen. Tot de goedkeuring van de NMa is de huidige wijze van operationele samenwerking tussen ProRail en NS en de sturing op het gebied van reisinformatie ongewijzigd gebleven en conform de bestaande afspraken tussen NS, ProRail en de overige vervoerders gecontinueerd. Nu de NMa groen licht heeft gegeven, kan de overdracht op korte termijn ook formeel worden afgerond met inachtneming van de voorwaarden die de NMa aan haar besluit heeft gesteld.

Vraag 4

Welke gevolgen heeft dit voor bedrijfsvoering van zowel ProRail als NS?

Zie mijn antwoord op vraag 3. De huidige wijze van operationele samenwerking tussen ProRail en NS en de sturing op het gebied van reisinformatie is ongewijzigd gebleven en conform de bestaande afspraken tussen NS, ProRail en de overige vervoerders gecontinueerd.

Vraag 5

Wat betekent het uitstel voor de andere vervoerders?

Voor de regionale vervoerders is ten tijde van het onderzoek van de NMA de bedrijfsvoering (inclusief dienstverlening door ProRail) conform de huidige situatie gebleven. De regionale vervoerders zijn overigens direct betrokken bij de overdracht van reisinformatie.

Vraag 6

Welke gevolgen heeft het vertraagde onderzoek voor verbetering van reisinformatie in het kader van het Winterweerprogramma?

De overdacht van reisinformatie is onderdeel van de wintermaatregelen die genomen worden sinds vorig jaar (Tweede Kamer, 29 984, nr. 255). NS en ProRail zijn in goede samenwerking bezig met de voorbereidingen van de winter en geven daarmee ook verder gevolg aan de maatregelen van vorig jaar, zoals de overdracht van reisinformatie.
Echter, de onzekere situatie die (voor een belangrijke periode) ontstaan is door de vertraging van de overdracht kan invloed hebben op het functioneren van (een deel van de) medewerkers. Dit zou effect kunnen gaan hebben op de kwaliteit en effectiviteit van een aantal maatregelen voor komende winter, zoals het verbeteren van de omroepberichten en het regelmatig geven van updates aan de reizigers. Met de inmiddels in gang gezette trainingen van de omroepmedewerkers tracht NS het risico dat dit de kwaliteit en effectiviteit van de geplande verbeteringen in de reisinformatie raakt te beheersen. Het verbeteren van de stabiliteit en beschikbaarheid van de reisinformatiemiddelen als wintermaatregel en de verdere uitrol van het InfoPlus systeem worden onverminderd doorgezet en hangen niet samen met de overdracht.

Vraag 7

Bent u bekend met de verstoring rondom Schiphol op donderdag 28 juni 2012? Wat was de oorzaak van deze verstoring en welke stappen worden genomen om het treinverkeer op de corridor Schiphol–Amsterdam–Almere–Lelystad robuuster te maken?

Ja, ik ben bekend met de verstoring.
Als gevolg van een korte stroomstoring bij de beheerder van het elektriciteitsnet Liander is er 28 juni rond 8.30 uur een vervolgstoring ontstaan in de spoorbeveiligingssystemen van ProRail bij Schiphol. Seinen en wissels rond Schiphol konden niet worden aangestuurd. Daardoor was er vanaf 8.30 uur geen treinverkeer mogelijk van en naar Schiphol. Er reden wel treinen tot Amsterdam Zuid, Amsterdam Lelylaan en Hoofddorp. De storing was om 10.15 uur verholpen, waarna het treinverkeer door de vervoerder weer kon worden opgestart.
Bij een stroomstoring in het openbare elektriciteitsnet zal de voeding van de systemen langs het spoor automatisch omschakelen op de back up voeding. Eén van de voedingspunten langs het spoor schakelde echter niet om waarna het treinbeveiligingssystemen in storing raakte. Dit had tot gevolg dat de verkeersleiding geen treinen meer kon aansturen. Pas nadat alles weer gereset was, konden treinen weer veilig gebruik maken van het spoor. Pas wanneer ProRail voldoende zekerheid heeft dat treinen veilig kunnen rijden op het betreffende spoor, geven zij toestemming het treinverkeer weer op te starten.
Het spoor rond Schiphol is één van de drukst bereden stukken spoor van Nederland. Op het moment dat hier een storing ontstaat ondervinden veel reizigers hier direct hinder van. Er vinden op dit moment daarom grondige inspecties plaats en de aannemers van ProRail plegen extra onderhoud. Alle bovenleidingen, wissels, spoor en seinen worden zorgvuldig nagelopen en vervangen waar nodig. Dit is kost enige tijd, maar er wordt gewerkt aan een structurele oplossing.

Vraag 8

Is het u bekend dat het wederom voor reizigers onduidelijk was of treinen wel/niet reden en tot welk station de treinen die wel reden zouden gaan rijden?

Ja, dat is mij bekend. Ik hecht er grote waarde aan dat de reiziger goed wordt geïnformeerd, juist ook bij verstoringen. Het ontvangen van adequate reisinformatie (tijdig en juist), opdat reizigers zelf hun handelingsperspectief kunnen bepalen is van groot belang. Er wordt veel moeite gestoken om hierin te verbeteren. De situatie op Schiphol (zie antwoord 7 over de toedracht van de verstoring rondom Schiphol op 28 juni 2012) was een geval waarbij niet direct duidelijk was wat er speelde en wat de effecten waren.
De bijsturing van deze specifieke verstoring was complex waardoor er veel ad hoc besluiten zijn genomen over het rijden of niet rijden van treinritten. Dit is van invloed geweest op de kwaliteit en tijdigheid van de reisinformatie. Mede naar aanleiding van de verstoringen in de afgelopen winter worden hierop maatregelen genomen zoals ik ook in het winterweerprogramma heb aangegeven (Tweede Kamer, 29 984, nr.306). Ik blijf NS en ProRail aanspreken op implementatie van deze maatregelen.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Utrecht verbant vieze auto’s uit centrum»?1

Ja.

Vraag 2

Is het juridisch mogelijk voor een gemeentebestuur om bepaalde soorten personenauto’s te weren?

Gemeenten zijn juridisch bevoegd om in het kader van de Wegenverkeerswet 1994 milieuzones in het leven te roepen. Een milieuzone kan worden aangeduid door middel van het plaatsen van verkeerstekens die zijn aangewezen in het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens 1990 (RVV 1990). Het plaatsen van verkeerstekens vereist een verkeersbesluit door het bevoegd gezag, in dit geval het College van Burgemeester en Wethouders. Gemeenten kunnen daarbij kiezen voor het bestaande bord C7: «Geslotenverklaring voor...» De zone zou dan gesloten worden verklaard voor alle personenauto’s. De voertuigeigenaren die aan de vereisten voldoen, krijgen een ontheffing. Bij de milieuzones voor vrachtverkeer is gekozen voor een nieuw bord in het RVV 1990 dat specifiek de milieuzone aanduidt (bord C22a). Indien de gemeente een dergelijk bord ook voor een milieuzone voor personenauto’s wenst, dan kan zij dit niet alleen en zal zij hiervoor een verzoek bij het Rijk moeten indienen. Dit is, zoals uit bovenstaande blijkt, niet strikt noodzakelijk voor het gesloten verklaren van een gebied voor personenauto’s.

Vraag 3

In hoeverre is deze maatregel in lijn met het te sluiten landelijke convenant over milieuzones rond binnensteden?

Voor milieuzones voor personenauto’s bestaat geen landelijk convenant. Sinds 2008 bestaat wel een convenant voor de milieuzones voor vrachtverkeer, het convenant «Stimulering schone vrachtauto’s en milieuzonering». Dit is ondertekend door de toenmalige ministers van VROM, Verkeer en Waterstaat, gemeenten en bedrijfsleven. Hierin zijn uniforme afspraken gemaakt over het toegangsregime. Enkele gemeenten bezien op dit moment in het kader van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) het nut van en de noodzaak voor een milieuzone voor bestelverkeer. In 2009 is een intentieverklaring gesloten tussen genoemde partijen om zo mogelijk te komen tot een convenant voor milieuzones voor bestelverkeer, zodat deze vanaf 1 juli 2013 kunnen worden ingevoerd.

Vraag 4

Op welke manier wijkt dit plan af van het plan van de gemeente Amsterdam uit 2008 om auto’s met een bouwjaar van vóór 1992 te weren?

De gemeente Utrecht stelt voor om alle dieselauto’s van euro-3 en ouder en alle benzine auto’s ouder dan euro-1 te weren. Hierbij wordt nog nagedacht over een uitzondering voor bezitters van «klassieke» oldtimers en bewoners van de binnenstad. In de gemeente Amsterdam wilde men destijds binnen de ring A10 vanaf eind 2009 auto’s op benzine of LPG ouder dan euro-1, dieselauto’s ouder dan euro-2 en andere dieselauto’s zonder roetfilter (tenzij dat niet beschikbaar was) weren. Euro-2 en euro-3 dieselauto’s zijn vrijwel nooit van een roetfilter voorzien. Per saldo komen de plannen van de gemeenten Utrecht en Amsterdam op dit punt dus redelijk overeen. Ook in Amsterdam werd voorgesteld bepaalde groepen een ontheffing te geven, bijvoorbeeld aan de categorie bezitters van oldtimers. Op 21 april 2009 heeft het College van B&W in Amsterdam besloten om geen milieuzone voor personenauto’s in te voeren. De milieuzone in Amsterdam zou overigens geografisch gezien (alles binnen de ring A10) groter worden dan de zone in Utrecht (binnenstad, stationsgebied, Jaarbeurs en enkele aangrenzende wegen).

Vraag 5

Wat is uw oordeel over de evenredigheid van het weren van auto’s ten opzichte van de gewenste verbetering van de luchtkwaliteit?

De gemeente Utrecht is zelfstandig bevoegd om een milieuzone in te stellen. De gemeente zal het belang van verbetering van de luchtkwaliteit en het belang van de automobilist tegen elkaar moeten afwegen.

Vraag 6

In hoeverre vindt u het wenselijk dat luchtkwaliteitsmaatregelen rekening moeten houden met specifieke omstandigheden, zoals mensen die in de binnenstad wonen, mensen met een laag inkomen of de lokale economie?

De gemeente Utrecht heeft hier aandacht aan besteed in haar voorstel. Het College van B&W heeft in het voorstel aangegeven een ontheffing te willen geven aan binnenstadbewoners en heeft daarnaast ook het voorstel gedaan voor een sloopregeling, waarbij voertuigeigenaren een tegemoetkoming krijgen voor de aanschaf van een nieuwer, schoner voertuig.

Vraag 7

Bent u bereid deze criteria mee te nemen bij vaststelling van het convenant?

Er is vooralsnog geen convenant voor de milieuzones voor personenverkeer in voorbereiding.

Vraag 8

Wat is de relatie tussen het convenant en uitvoering van de motie Holtackers/Van Veldhoven d.d. 27 maart 2012?2

De motie Holtackers/Van Veldhoven verzoekt de regering op nationaal niveau en in overleg met gemeenten instrumenten te ontwikkelen die gemeenten desgewenst kunnen inzetten om de luchtkwaliteit lokaal te verbeteren, zoals de uitbreiding van milieuzones naar kleiner vrachtverkeer, taxi's of sterk vervuilend autoverkeer. Dit wordt meegenomen in de overleggen tussen Rijk en gemeenten in het kader van het NSL.
Zoals genoemd in de beantwoording van vraag 7, is er geen convenant voor de milieuzones personenverkeer.

Vraag 1

Herinnert u zich de antwoorden op eerdere vragen over het gebruik van de vluchtstrook door ambulances?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u uitleggen waarom lijnbussen bij structurele congestie op de hoofdrijbaan een ontheffing kunnen krijgen voor gebruik van de vluchtstrook, terwijl in deze situaties B-ritten van ambulances nog steeds in de file moeten staan en niet een dergelijke ontheffing krijgen maar per rit een verzoek moeten indienen bij de Meldkamer?

Ik verwijs u naar mijn antwoord op de vragen van lid Slob (vergaderjaar 2010–2011, 2347, Aanhangsel).

Vraag 3

Bent u ermee bekend dat een terminale kankerpatiënt in de regio Amsterdam ruim drie kwartier in de file heeft gestaan, ondanks het verzoek aan de Meldkamer om over de vluchtstrook te mogen gaan rijden met 50 km per uur?

Om inhoudelijk een correct antwoord te kunnen geven op het genoemde incident is het van belang om over datum, tijdstip en eventueel patiëntgegevens en/of ritnummer te beschikken. De Meldkamer van Amsterdam Amstelland heeft mij laten weten niet op de hoogte te zijn van een dergelijke melding in het afgelopen jaar of van een dergelijke uitspraak van de Meldkamer.

Vraag 4

Is het waar dat dit verzoek door de Meldkamer werd afgewezen omdat de verzekering een eventueel ongeluk op de vluchtstrook niet zou dekken? Zo ja, bent u bereid deze belemmering van het gebruik van de vluchtstrook weg te nemen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Hoe vaak gebeurt het dat meldkamers een verzoek van ambulancebemanning om de vluchtstrook te gebruiken niet honoreren?

Hoewel hierover geen exacte cijfers bestaan heeft Ambulancezorg Nederland (AZN) mij laten weten dat er geen signalen zijn dat zo’n verzoek regelmatig niet gehonoreerd wordt. Een bestuurder van een ambulance beoordeelt tijdens de rit de verkeerssituatie ter plaatse. Als, om redenen van patiëntenzorg en/of het goed uitoefenen van de opgedragen taak, of anderszins een wijziging van urgentie plaatsvindt tijdens een vervoer, gebeurt dit in overleg met de meldkamer waarna een tijd- en statuswijziging genoteerd wordt.

Vraag 6

Wat zijn de resultaten van het onderzoek van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport naar de eventuele knelpunten die er resteren en die om een oplossing vragen met betrekking tot het gebruik van de vluchtstrook door ambulances? Indien dit onderzoek nog niet is afgerond: bent u bereid dit uiterlijk in september van dit jaar naar de Kamer te sturen?

In opdracht van VWS heeft AZN onder haar leden een enquête uitgezet over het gebruik van vluchtstroken door ambulances. De ambulancediensten vinden het wenselijk dat ambulances voor alle soorten vervoer (A1 t/m B-vervoer) over de vluchtstroken mogen rijden. De belangrijkste reden hiervoor is om ambulances zo snel mogelijk weer beschikbaar te hebben voor spoedeisend vervoer. De huidige regeling optische- en geluidssignalen 1990 maakt het nu reeds mogelijk om een besteld vervoerrit (B-rit) op te schalen naar een spoedrit (A-rit). Aanpassing van de regelgeving is dus niet aan de orde. Aangezien er wel onduidelijkheid bestaat over voorwaarden waaronder opschaling aan de orde is zal mijn collega van VWS AZN nader informeren over de reikwijdte van de regeling OGS.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de beslissing van de UNESCO1 om drie voormalige steenkolenmijnen in Wallonië op de werelderfgoedlijst te plaatsen?

Ja, het Werelderfgoedcomité van UNESCO heeft zondag 1 juli hierover een besluit genomen.

Vraag 2

Deelt u de mening dat behoud van industrieel erfgoed, zoals dat van het mijnverleden in de voormalige mijnstreek in Limburg niet alleen in regionaal en provinciaal, maar ook in nationaal en internationaal belang is?

Ja, de opkomst, uitbouw en neergang van de mijnbouw in Limburg en in de omliggende streken in Frankrijk, België en Duitsland zijn onderdeel van een belangrijke periode in de sociale en economische geschiedenis van West-Europa.

Vraag 3

Bent u bereid op korte termijn met de provincie Limburg en met de gemeenten in de voormalige (Oostelijke en Westelijke) mijnstreek in overleg te treden om te bezien welke inmiddels zeer schaarse delen van het industriële erfgoed uit de rijke Limburgse mijngeschiedenis voor opneming op de UNESCO-werelderfgoedlijst in aanmerking zouden komen?

In voorjaar 2010 stelden mijn ambtsvoorganger en toenmalig minister van LNV de onafhankelijke commissie Herziening voorlopige lijst Werelderfgoed Koninkrijk der Nederlanden in. Taak van deze commissie was te adviseren over de vraag welke erfgoederen Nederland de komende vijftien jaar kan nomineren voor de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Ten behoeve van dit advies heeft de commissie grondig onderzocht welke Nederlandse erfgoederen een zodanige uitzonderlijke waarde hebben dat ze van belang zijn voor de gehele wereldgemeenschap. De uitzonderlijke universele waarde van het erfgoed en de mate van authenticiteit en gaafheid zijn belangrijke criteria om in aanmerking te komen voor een nominatie voor de Werelderfgoedlijst. In haar advies «Uitzonderlijke en universeel» stelt de commissie voor elf erfgoederen te nomineren voor de Werelderfgoedlijst. Erfgoed uit de Limburgse mijnstreek maakt hier geen onderdeel van uit.
Het advies van de onafhankelijke commissie hebben staatssecretaris Bleker van EL&I en ik in april 2011 overgenomen. Ik zie daarom geen aanleiding nu in gesprek te gaan met overheden in Limburg over een werelderfgoednominatie van delen van de mijnstreek.

Vraag 4

Deelt u de mening dat naast overgebleven gebouwen en schachten van zowel staatsmijnen als particuliere mijnen, ook gedacht moet worden aan erfgoed zoals de mijnkoloniën, waarvan sommige inmiddels ook de status van beschermd stadsgezicht hebben?

Zie mijn antwoord op vraag 3.

Vraag 5

Indien het overleg daartoe aanknopingspunten biedt, bent u dan bereid bij de UNESCO opneming op de werelderfgoedlijst van dit unieke Nederlands industriële erfgoed te bepleiten? Zo nee, waarom niet?

Zie mijn antwoord op vraag 3.

Vraag 1

Kent u het artikel «Het onontgonnen terrein van getuigenbescherming»?1

Vraag 2

Deelt u de kritische kanttekeningen van de auteurs bij de verdeling van verantwoordelijkheden in het kader van getuigenbescherming evenals bij de procedurele waarborgen? Zo ja, welke maatregelen bent u voornemens te nemen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 3

Deelt u de mening dat er een bijzondere zorgplicht bestaat voor een persoon die zich in een (levens)bedreigende situatie bevindt ten gevolge van zijn of haar medewerking aan opsporing en vervolging? Zo nee, waarom niet?

Vraag 4

Deelt u de mening dat (vroeg of laat in het proces) heel veel bewijsmateriaal direct tot de getuige te herleiden is? Zo nee, waarom niet? Zo ja, in hoeverre is het volledig afschermen van getuigen dan überhaupt realistisch? Welke maatregelen bent u in dezen voornemens te nemen?

Vraag 5

Is het waar dat getuigen die in het kader van getuigenbescherming worden beschermd, zijn uitgesloten van het stelsel bewaken en beveiligen? Zo ja, acht u dit ook voor de toekomst gerechtvaardigd?

Vraag 6

Deelt u de mening dat het eigenlijk de wereld op z’n kop is als getuigen die tegelijkertijd slachtoffer zijn «huis en haard» moeten verlaten?

Vraag 7

Bent u met het de auteurs eens dat het onontgonnen terrein van getuigenbescherming in schril contrast staat met de gedetailleerde regeling van de toezeggingen die kunnen worden gedaan aan getuigen die tevens verdacht of veroordeeld zijn? Zo nee, waarom niet?

Anders dan in het kader van toezeggingen aan getuigen is de wet- en regelgeving met betrekking tot getuigenbescherming voor bedreigde getuigen, criminele getuigen en informanten beperkt. Het Besluit getuigenbescherming biedt een procedureel kader ten behoeve van de totstandkoming van nadere afspraken over de feitelijke bescherming van personen jegens wie een ernstige en serieuze bedreiging bestaat als gevolg van hun medewerking aan de met de opsporing en vervolging van strafbare feiten belaste autoriteiten en daarmee verband houdend overheidsoptreden en de uitvoering daarvan. Op basis van dit Besluit kunnen voor de duur van de dreiging beschermingsmaatregelen worden getroffen. De concrete invulling van deze bescherming is overgelaten aan het uitvoerende orgaan, het team getuigenbescherming van het Korps landelijke politiediensten, nu de bescherming van personen maatwerk is.

Vraag 8

Bent u het met de auteurs van bovengenoemd artikel eens dat het Besluit getuigenbescherming nauwelijks aanknopingspunten biedt voor het bepalen van de concrete inhoud en duur van de beschermingsmaatregel(en)? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 9

Welke normen gelden er op dit moment voor het vaststellen van de hoogte van de aan de getuige te verstrekken financiële tegemoetkoming?

Financiële tegemoetkomingen in het kader van getuigenbescherming worden enkel verstrekt voor zover deze noodzakelijk zijn in het kader van de bescherming van de desbetreffende persoon. Er wordt getracht voor de te beschermen persoon een nieuwe situatie te creëren die vergelijkbaar is met de oude situatie, waarbij in beginsel alleen legaal en aantoonbaar inkomen en vermogen in aanmerking wordt genomen voor het toekennen van een eventuele financiële compensatie. De te verwachten duur van de noodzaak om beveiligingsmaatregelen te treffen, de hoogte van het dreigingsniveau, alsmede de levensstandaard van de plaats van verblijf van de getuige, zijn mede van invloed op de hoogte van de kostenvergoeding in het kader van getuigenbescherming.

Vraag 10

Deelt u de mening dat duidelijk moet worden gemaakt welke maatstaven gelden voor de financiële ondersteuning van de getuige gedurende een bepaalde periode, waarin deze op weg wordt geholpen, evenals de voorwaarden waaronder? Zo ja, welke maatregelen bent u voornemens te nemen, inclusief tijdpad?

Zie antwoord vraag 9.

Vraag 11

Klopt de stelling van de auteurs dat de Politiewet 1993 uitsluitend voorziet in een tijdelijke en niet in een definitieve wijziging van de identiteit? Zo ja, bent u voornemens om dit te wijzigen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 12

Welke zijn in Nederland de tussenvormen tussen a) het niet verlenen van bescherming en b) de opname in een getuigenbeschermingsprogramma?

Vraag 13

Bent u van mening dat de wet en het Besluit getuigenbescherming de getuige (evenals de met getuigenbescherming belaste autoriteiten) meer handvatten moeten bieden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke maatregelen bent u voornemens te nemen, inclusief tijdpad?

Vraag 14

Deelt u de mening dat juist getuigen die tegelijkertijd slachtoffer zijn zich gesteund moeten weten door het openbaar bestuur?

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de actie van journaliste Ankie Spitzer en de brief van het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) waarin de staatssecretaris van VWS en het Nederlands Olympisch Comité*Nederlandse Sport Federatie (NOC*NSF) worden opgeroepen hun invloed aan te wenden om tijdens de openingsceremonie van de komende Olympische Spelen in Londen één minuut stilte te houden om daarmee te herdenken dat het 40 jaar en 10 Spelen geleden is dat de terreuraanval op Israëlische atleten plaatsvond, waarbij 11 sportlieden en 1 Duitse militair om het leven kwamen?

Ja.

Vraag 2

Bent u van mening dat de terreurdaad in München een tragedie was in de geschiedenis van de Olympische Spelen?

Ja, het begrip «tragedie» is zeker in deze op zijn plaats. Deze meer dan betreurenswaardige gebeurtenis staat een ieder nog steeds zeer bij.

Vraag 3

Bent u van mening dat het gepast is dat 40 jaar en 10 Spelen na het drama van 1972 tijdens de openingsceremonie één minuut stilte wordt betracht, niet alleen als uiting van respect voor de slachtoffers en hun nabestaanden, maar ook omdat we daarmee de geest van de Olympische Spelen beter tot ons kunnen laten doordringen, namelijk het bouwen aan een vreedzame en betere wereld, waarin wederzijds begrip, vriendschap, solidariteit en sportiviteit kernwaarden zijn?

Ik heb van de kant van het Nederlands Olympisch Comité*Nederlandse Sport Federatie begrepen dat het IOC heeft aangegeven dit niet te willen herdenken tijdens de openingsceremonie in Londen. Ik heb wel vernomen dat het IOC open staat voor gepaste herdenkingen tijdens de Olympische Spelen.

Vraag 4

Bent u bereid om uw invloed aan te wenden om zowel het NOC*NSF als het Internationaal Olympisch Comité (IOC) ervan te overtuigen dat de één minuut stilte tijdens de openingsceremonie gepast is?

Neen. Ik acht het niet mijn verantwoordelijkheid het IOC hierop te wijzen. Het IOC is een autonome organisatie, waarbij haar leden het beleid van het IOC bepalen. Het is niet aan de overheid om invloed uit te oefenen op de protocollen en procedures van het IOC en de wijze waarop zij gepast aandacht wil besteden aan het afschuwelijke voorval in 1972.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het overzicht van gratieverlening in de jaren 2005–2010 in het rapport Criminaliteit en Rechtshandhaving 2010 van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC)?1

Ja.

Vraag 2

Hoe verklaart u het verschil tussen de ontvangen verzoekschriften en het totaal aantal gegeven beslissingen? Wat is de termijn waarbinnen op een verzoekschrift tot gratie wordt beslist? Hoeveel verzoekschriften worden niet-ontvankelijk verklaard? Is er een overzicht beschikbaar van de aard van de straffen waarvoor gratie wordt gevraagd en een soortgelijk overzicht van de verleende gratie? Kunt u uitleggen wat begrepen moet worden onder «voorwaardelijke gratieverlening» en aan welke voorwaarden moet men dan denken? Wat zijn de criteria op basis waarvan besloten wordt tot toe- of afwijzing van het gratieverzoek?

In 2010 zijn in totaal 2 090 gratieverzoeken ontvangen, 1 100 beslissingen genomen en 800 verzoeken buiten behandeling gelaten. De overige verzoeken zijn niet binnen het jaar van indiening beoordeeld. De discrepantie tussen het aantal ontvangen verzoekschriften en het aantal afgegeven beslissingen kan worden verklaard door het aantal verzoeken dat buiten behandeling wordt gelaten en waarop dus geen beslissing volgt. Een buiten behandeling verklaring kan worden vergeleken met een niet-ontvankelijk verklaring in bijvoorbeeld een strafrechtelijke verzoekschriftprocedure.
Een gratieverzoek wordt buiten behandeling gelaten indien het verzoek niet binnen de daarvoor gestelde termijn is ondertekend, de vereiste bewijsstukken voor de gestelde omstandigheden ontbreken, de opgelegde straf nog niet onherroepelijk is, de straf op het moment van beoordeling van het verzoek reeds is ondergaan of gratie van de opgelegde straf niet mogelijk is.
De Gratiewet voorziet niet in een beslistermijn voor gratieverzoeken. Omdat de gratieprocedure voorts niet onder het regime van de Algemene wet bestuursrecht valt, zijn ook de aldaar genoemde termijnen niet van toepassing. Uit cijfers van de Dienst Justis blijkt overigens dat van de gratieverzoeken die in 2010 zijn behandeld, 84% binnen vier maanden en 96% binnen zes maanden is afgedaan.
Er vindt geen registratie plaats van de aard van de straffen waarvan gratie wordt verleend en de vorm waarin dit gebeurt. Uit het overzicht gratieverlening in de jaren 2005–2010, zoals opgenomen in het rapport Criminaliteit en Rechtshandhaving 2010 van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum, blijkt echter dat in 2010 in totaal 340 onvoorwaardelijke graties en 192 graties met voorwaarden zijn verleend.
Op grond van artikel 13 van de Gratiewet kan gratie worden verleend onder voorwaarden. In die gevallen wordt (een deel van de) reeds door de rechter opgelegde straf kwijtgescholden, onder de voorwaarde dat de veroordeelde bijvoorbeeld een werkstraf verricht of schadevergoeding, danwel een geldboete betaalt. Ook kan als voorwaarde worden gesteld dat de veroordeelde gedurende een van te voren bepaalde proeftijd niet recidiveert of zich onder toezicht van de reclassering stelt. Indien de veroordeelde de gestelde voorwaarde(n) niet naleeft, kan het besluit waarbij voorwaardelijk gratie is verleend worden herroepen en wordt de door de rechter opgelegde straf alsnog (verder) ten uitvoer gelegd.
De gronden voor gratie zijn neergelegd in de Gratiewet. Op grond van artikel 2 van deze wet kan gratie worden verleend indien sprake is van omstandigheden waarmee de strafrechter bij de oplegging van de straf geen rekening heeft kunnen houden, of indien aannemelijk is geworden dat met de tenuitvoerlegging van de straf danwel de voortzetting daarvan geen met de strafrechttoepassing na te streven doel in redelijkheid wordt gediend. In elke zaak dienen de verschillende belangen zorgvuldig tegen elkaar te worden afgewogen. Omdat elk gratieverzoek individueel wordt bekeken en beoordeeld, bestaat voor de toetsing aan de wettelijke gronden aldus geen standaardbeleid.

Vraag 3

Herkent u zich in het standpunt van het Forum Levenslang dat gratieverlening in feite illusoir zou zijn geworden en dat Nederland door de beperkte mogelijkheden van gratie in strijd zou handelen met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), vooral omdat er geen uitzicht zou zijn bij een levenslange straf op vrijlating?2 Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Zoals reeds is vermeld in het antwoord op vraag 2 zijn in 2010 in totaal 340 onvoorwaardelijke graties en 192 graties met voorwaarden verleend. Deze cijfers spreken tegen dat gratieverlening in Nederland illusoir zou zijn. Het standpunt van het Forum Levenslang ziet op de gratieverlening van levenslange vrijheidsstraffen. Ook voor gratieverzoeken die zien op zaken waarin een levenslange gevangenisstraf is opgelegd, geldt dat deze – evenals alle andere gratieverzoeken – conform de in de Gratiewet voorgeschreven procedure worden afgehandeld.
In het antwoord op eerdere Kamervragen3 heb ik reeds uiteengezet dat na binnenkomst van het gratieverzoek zowel de rechter die de straf heeft opgelegd, als het openbaar ministerie om advies wordt gevraagd over het verzoek. Zij kunnen desgewenst om een psychiatrisch rapport verzoeken. Aan de hand van voornoemde adviezen wordt vervolgens op basis van individuele omstandigheden en met inachtneming van maatschappelijke belangen en de belangen van de slachtoffers en nabestaanden op het verzoek beslist.
Een verzoek tot gratie leidt in de praktijk tot toewijzing indien de omstandigheden van het geval maken dat de levenslanggestrafte in vrijheid moet worden gesteld. Ik heb in het antwoord op de hiervoor genoemde Kamervragen ook al gemeld dat dit nog is gebeurd in 2009 bij een levenslanggestrafte die in Duitsland was veroordeeld wegens een dubbele moord en die zijn straf in Nederland uitzat. Hij kreeg gratie omdat hij ongeneeslijk ziek was en nog maar kort te leven zou hebben. Deze zaak illustreert dat niet alleen de mogelijkheid tot verkorting bestaat, maar dat daar feitelijk ook gebruik van kan worden gemaakt. Dit neemt niet weg dat de ernst van het feit en de vergeldingscomponent kunnen meebrengen dat met de tenuitvoerlegging van de straf nog steeds een met de strafrechttoepassing na te streven doel in redelijkheid wordt gediend. Indien er sprake van zou zijn dat een levenslanggestrafte nog steeds een gevaar vormt voor de samenleving is dit bij de beslissing al dan niet gratie te verlenen uiteraard een doorslaggevend punt van afweging. De stelling dat een in Nederland opgelegde levenslange gevangenisstraf nimmer wordt verkort zodat de mogelijkheid van verkorting feitelijk niet bestaat, is echter onjuist. De Nederlandse wet en regelgeving komt daarom volgens de jurisprudentie van de Hoge Raad4 dan ook niet in strijd met artikel 3 EVRM.

Vraag 1

Herinnert u zich dat u in een recent plenair debat een motie ontraadde die de regering verzoekt de cao voor de verpleeg- en verzorgingshuizen en thuiszorgsector (VVT) niet algemeen verbindend te verklaren? Hoe verhoudt uw stelling dat dit procedureel onmogelijk is zich met de brief van het kabinet waarin wordt gesteld dat de regering algemeen verbindendverklaringen van cao's kan weigeren indien dit strijdig met het algemeen belang, specifiek het regeringsbeleid, wordt geacht? Wilt u uw antwoord toelichten?1 2

Ik heb het ontraden van de motie gemotiveerd met het argument dat de procedure- en beleidsregels rond het algemeen verbindend verklaren het niet toelaten dat ik daar een rol in speel. Daarmee blijf ik in lijn met de door u genoemde brief. Ik lees daar dat de huidige procedure- en beleidsregels een «sturend avv» (zoals het in de brief wordt genoemd) niet toelaten.

Vraag 2

Betekent de stellingname dat u het in het algemeen belang acht dat de cao voor de grootste sector in Nederland geen breed draagvlak kent? Kunt u uw antwoord toelichten?

In het kader van het algemeen verbindend verklaren wordt ook gekeken naar de representativiteit van de aanvragers.
In dit geval zal de minister van SZW constateren dat bij de werkgeversorganisaties die het algemeen verbindend verklaren mede aanvragen, ongeveer 95% werkt van het totaal aantal werknemers in de sector. Verder zal hij zien dat aan werknemerszijde ongeveer 40% is vertegenwoordigd van de georganiseerde werknemers. Tot slot zal hij kennis kunnen nemen van een nader onderzoek van CNV Publieke Zaak waar uit blijkt dat er draagvlak voor deze cao is onder alle werknemers in de VVT-sector.
Wanneer de AbvaKaboFNV bezwaar aantekent tegen de aanvraag voor algemeen verbindend verklaring zal de minister van SZW ook kennis kunnen nemen van de inhoud van hun bezwaar.
Op basis van al deze gegevens zal hij vervolgens een besluit nemen. Dat besluit zal dan passen in het huidige avv-beleid van dit kabinet.

Vraag 3

Acht de regering de doorgeslagen flexibilisering en werkdruk, alsmede de loondumping voor zorgmedewerkers en het ongemoeid laten van megasalarissen voor de bestuurders, in het algemeen belang? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie mijn antwoord op vraag 2 en mijn antwoord op uw vraag over deze cao uit de regeling der werkzaamheden van 12 juni 2012.
Verder wil ik u er op wijzen dat het kabinet de salarissen van bestuurders in de publieke en de semipublieke sector aanpakt via de WNT (wet normering topinkomens). Het wetsvoorstel daarvoor ligt op dit moment bij de eerste Kamer.

Vraag 4

Bent u bereid deze vragen te beantwoorden voordat over de door u ontraden motie wordt gestemd? Zo nee, waarom niet?3

Ja.

Vraag 1

Bent u ervan op de hoogte dat de provincie Flevoland een deel van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) wil opofferen voor de vestiging van Kentucky Fried Chicken?1

Ik heb kennisgenomen van het bericht in de Nieuwe Oogst waarnaar het lid Ouwehand verwijst.

Vraag 2

Vindt u het wenselijk om de EHS te laten wijken voor een fastfoodketen die draait op de verkoop van plofkippen?

De provincies zijn verantwoordelijk voor het herbegrenzen en herijken van de Ecologische Hoofdstructuur. Ik verwijs u dan ook naar de provincie Flevoland.

Vraag 3

Kunt u bevestigen dat dit gebied deel uit maakt van de EHS omdat het van ecologische waarde is voor het netwerk en bijdraagt aan de verbinding van natuurgebieden? Zo ja, waarom kan het gebied dan zomaar uit de EHS worden geschrapt? Zo nee, waarom is het gebied dan opgenomen in de oorspronkelijke begrenzing van de EHS?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Zou de begrenzing van de EHS niet juist moeten plaatsvinden op basis van ecologische afwegingen? Zo ja, waarom voeren economische belangen hier dan de boventoon? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Als de herbegrenzing van de EHS omwille van de komst van de fastfoodketen leidt tot een kwalitatieve en kwantitatieve versterking van de EHS in de betreffende regio, waarom is er dan al niet voor deze variant gekozen bij de oorspronkelijke begrenzing van de EHS?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Deelt u de mening dat de EHS een essentiele rol speelt in het behoud van soorten en populaties en dat het zomaar schrappen of het verplaatsen van stukken grond om andere dan ecologische redenen afbreuk hieraan doet? Zo nee, kunt u uiteenzetten hoe het herbegrenzen van de EHS om andere dan ecologische redenen de kwaliteit van de EHS zal doen toenemen en op welk wetenschappelijk onderzoek u deze mening baseert?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Bent u bereid de provincie op te roepen niet akkoord te gaan met het schrappen van een deel van de EHS, ten behoeve van de vesting van Kentucky Fried Chicken? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Kent u het artikel «Sluipmoordenaar» loert op noodstroom ziekenhuizen?1

Ja

Vraag 2

Kunt u de belangrijkste beweringen uit dit artikel, te weten dat de noodstroomvoorzieningen bij ziekenhuizen vaak verouderd zijn en niet toereikend zijn om de in de loop der tijd aangeschafte nieuwe, hoogtechnologische medische elektrische apparatuur in ziekenhuizen van de juiste voedingsspanning te voorzien, dat ziekenhuizen bij tests met noodstroomvoorzieningen bewust niet alle medische apparatuur mee laten draaien uit angst dat deze kapot zal gaan of beschadigd zal raken waardoor niet bekend is of en hoe deze werkt indien op noodstroomvoorziening aanspraak dient te worden gemaakt en dat er een grote kans is dat deze vaak dure apparatuur beschadigd raakt en kapot gaat indien van de noodstroomvoorziening gebruikt moet worden gemaakt, bevestigen? Zo ja, heeft u hiertegen actie ondernomen? Zo niet, bent u bereid de bevindingen uit het genoemde artikel te verifiëren en daarna zo nodig actie te ondernemen?

Het artikel geeft aan dat er problemen zijn rondom de noodstroomvoorziening van ziekenhuizen. Om de kwaliteit en veiligheid te waarborgen is het van belang dat de elektrische infrastructuur van goede kwaliteit is. Het is de verantwoordelijkheid van de instelling zelf om ervoor te zorgen dat de apparatuur en de infrastructuur voldoet aan de eisen die de hedendaagse praktijk hieraan stelt.

Vraag 3

Herkent u het signaal dat er op dit moment geen partij is die een totaaloverzicht heeft over de elektrische infrastructuur en dat de verantwoordelijkheid voor goed functionerende stroomvoorziening nu vaak onvoldoende is geborgd?

Nee, dit signaal herken ik niet. In de voortgangsbrief Nationale Veiligheid van juni 2009 aan de Tweede Kamer is aangekondigd dat de weerbaarheid van vitale sectoren tegen uitval van elektriciteit (en telecommunicatie) zou worden onderzocht. Eén van de vitale sectoren is de gezondheidszorg.
Het Platform voor Cybersecurity CPNI.NL heeft in opdracht van de ministeries van V&J en EL&I onderzoek gedaan naar de weerbaarheid van o.a. de gezondheidszorg bij langdurige uitval van elektriciteit (en telecommunicatie). De belangrijkste bevinding is dat de onderzochte sectoren – en dus ook de sector gezondheidszorg – zich bewust zijn van hun afhankelijkheid van elektriciteit respectievelijk telecommunicatie. Per sector en soms ook binnen de sector zit er verschil in de maatregelen die getroffen zijn om de weerbaarheid tegen uitval van elektriciteit en telecommunicatie te vergroten. In het algemeen lijken de sectoren voorbereid te zijn op voorstelbare gebeurtenissen, daar waar het gaat om grootschalige uitval van elektriciteit en telecommunicatie. In dit rapport zijn aandachtspunten en aanbevelingen opgenomen voor de zorgsector. Bijvoorbeeld dat instellingen en koepelorganisaties in de gezondheidszorg er op worden geattendeerd een aansluiting op de Nood Communicatie Voorziening (NCV) te realiseren en dat Raden van Bestuur worden betrokken bij het verhogen van de bewustwording op het gebied van «business continuity management» (BCM) en om een platform op te zetten voor kennis- en informatie-uitwisseling over BCM.

Vraag 4

Hoe is bij ziekenhuizen de verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid voor (de gevolgen van) het niet of ondeugdelijk werken van elektrische infrastructuur en elektrische apparatuur geregeld tijdens normaal bedrijf op het elektriciteitsnet, tijdens de omschakeling van elektriciteitsnet naar de noodstroomvoorziening en tijdens het bedrijf op de noodstroomvoorziening?

De Raad van Bestuur van het ziekenhuis is verantwoordelijk voor de werking van de elektrische infrastructuur en de gevolgen hiervan als de werking te wensen overlaat.

Vraag 5

Zijn er op dit moment normen of richtlijnen met betrekking tot noodstroomvoorziening die de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) bij het toezicht hierop hanteert? Zo niet, bent u bereid deze tot stand te (laten) brengen?

Het organisatorische beheer van elektrische voorzieningen – waaronder de noodstroomvoorziening – ligt besloten in de NEN 1010. De inspectie betrekt in geval van een incident of calamiteit deze norm bij haar toezicht.