Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «PvdA-ambtenaar: ISIS is complot van zionisten»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de afschuw en grote zorg over de absurde en anti-Israëlische uitlatingen van de betreffende ambtenaar?

Ik deel de verontwaardiging en ik heb van de uitlatingen volledig afstand genomen.

Vraag 3

In hoeverre deelt u de mening dat een persoon die zulke denkbeelden uitdraagt en werkt als projectleider van het Nationaal Cyber Security Center, en dus ook met staatsgeheimen, een gevaar voor de staatsveiligheid kan zijn?

Betrokkene was werkzaam in een bedrijfsondersteunende functie. Deze functie valt buiten het operationele proces van het Nationaal Cyber Security Center (NCSC) en de inhoudelijke, mogelijk gevoelige, informatie die daar wordt verwerkt. Zij heeft ten behoeve van haar functie een veiligheidsonderzoek ondergaan, waarvan de uitkomst was dat er geen bezwaar was voor de vervulling van haar functie.
De gedane uitlatingen hebben geen directe betrekking op de inhoud van de werkzaamheden die betrokkene in haar functie heeft uitgevoerd en zijn haar persoonlijke denkbeelden. Omdat deze denkbeelden wel betrekking hebben op het werkterrein van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), is op 13 augustus 2014 haar detachering bij de NCTV per direct is beëindigd. Zij is met onmiddellijke ingang geschorst en haar is de toegang tot de gebouwen en het netwerk van het Ministerie van Veiligheid en Justitie ontzegd.

Vraag 4

Kunt u aangeven of er meer van dit soort anti-Israëlische complotdenkers werkzaam zijn op het Ministerie van Veiligheid en Justitie en in hoeverre deze figuren eveneens in aanraking komen met staatsgevoelige informatie?

In het geval er een vermoeden bestaat of bekend is dat een medewerker een risico kan vormen voor de belangen van het ministerie, wordt afhankelijk van het risico actie ondernomen om het risico weg te nemen, dan wel te beperken. Voor zover bekend, zijn er geen medewerkers die risico voor de belangen van het ministerie vormen.

Vraag 5

Welke maatregelen bent u van plan te nemen tegen de betreffende ambtenaar?

In dit stadium is betrokkene geïnformeerd over de voorgenomen rechtspositionele gevolgen. Omwille van een zorgvuldig besluitvormingsproces kan niet vooruit worden gelopen op de uitkomsten daarvan.

Vraag 1

Bent u ervan op de hoogte dat de heer F. Plukker per 1 oktober 2014 aan de slag gaat als interim-voorzitter van de raad van bestuur van het Radboudumc in Nijmegen?1

Ik heb het bericht gelezen.

Vraag 2

Wat is uw reactie op het gegeven dat de heer Plukker goed is voor een hoge notering in overzichten van (te) veelverdieners in de publieke sector?2 3

Daar heb ik geen reactie op. Terugkijken lijkt op dit terrein weinig zinvol. Nu op 1 januari 2013 de Wnt (wet normering topinkomens) is ingegaan.

Vraag 3

Wat wordt de beloning – inclusief eventuele bonus, pensioen- of vertrekpremies – van de heer Plukker voor zijn werk als interim-voorzitter van de raad van bestuur van het Radboudumc? Wat vraagt hij per maand voor zijn werkzaamheden?

Het is niet aan de Minister van VWS om samen met een Raad van Toezicht het arbeidscontract van bestuurders uit te onderhandelen. Dat arbeidsovereenkomsten met bestuurders door Raden van Toezicht vooraf voor een reactie aan de Minister worden voorgelegd, is niet gebruikelijk/verplicht/gewenst. Met de Wnt zijn de wettelijke kaders aangeven voor de beloning van bestuurders. Daarbinnen nemen Raden van Toezicht zelfstandig hun eigen beslissingen. Het toezicht en de handhaving zijn in de Wnt ook als ex post-toezicht en -handhaving geregeld en niet ex ante.

Vraag 4

Hoe verhoudt die beloning zich tot de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT), die voor 2014 gesteld is op ruim 230.000 euro bruto per jaar? Kunt u uw antwoord toelichten?4

Dat is mij op dit moment niet bekend. Met de Wnt zijn de wettelijke kaders gegeven voor de beloning van bestuurders. Daarbinnen nemen Raden van Toezicht zelfstandig hun eigen beslissingen, zo ook de Raad van Toezicht van Radboudumc.

Vraag 5

Zijn er afspraken gemaakt over het maximaal aantal te declareren uren, en daarmee de maximale beloning per maand? Zo ja, welke? Zo niet, bent u bereid het Radboudumc hier alsnog op aan te spreken?

Het is niet mijn taak om mij op dit detailniveau met de bedrijfsvoering van zorginstellingen te bemoeien. Het is mijn taak om er op toe te zien dat er kwalitatief verantwoorde zorg wordt geleverd, tegen aanvaardbare prijzen. Verder heb ik een toezichthoudende en handhavende taak in het kader van de Wnt. Maar die werkt niet ex ante, maar ex post.

Vraag 6

Is er een maximale periode gesteld aan het inhuren van de heer Plukker als interim-voorzitter van de raad van bestuur? Zo ja, hoe lang is die periode? Zo niet, bent u bereid het Radboudumc hier alsnog op aan te spreken?

Zie het antwoord op de vragen 3, 4 en 5.

Vraag 7

Hoe groot is het risico dat er exorbitante bedragen overgemaakt worden naar de heer Plukker, zoals bijvoorbeeld in 2013, toen de heer R. Nicodem – actief als interim-bestuurder bij zorginstelling Humanitas DMH – 95.000 euro voor een maand werk ontving?5

Met de Wnt zijn de wettelijke kaders aangeven voor de beloning van bestuurders. Daarbinnen nemen Raden van Toezicht zelfstandig hun eigen beslissingen, zo ook de Raad van Toezicht van Radboudumc. Mocht te zijner tijd uit het jaarverslag van het Radboudumc blijken dat de Wnt is overschreden, dan zal ik handelen uit hoofde van mijn toezichthoudende en handhavende verantwoordelijkheden ex Wnt.

Vraag 8

Wat is uw reactie op het groeiend aantal interim-bestuurders in de zorg? Acht u dat een wenselijke ontwikkeling voor het ter verantwoording kunnen roepen van besturen? Kunt u uw antwoord toelichten, en daarbij ingaan op eventuele maatregelen die u bereid bent te nemen?

Zie de beantwoording van de vragen over deze kwestie uit uw vragenset van 18 juli.

Vraag 9

Bent u bereid ervoor zorg te dragen dat de betalingen/arbeidsvoorwaarden aan/van (interim-)bestuurders direct, en niet na jaren, ergens op een pagina in een jaarverslag transparant worden bij het verrichten van werkzaamheden, zoals in het geval van de heer Plukker voor het Radboudumc?

De aard van een jaarverslag brengt met zich mee dat het terugkijkt naar het verstreken verslagjaar. Uiterlijk in juli van het jaar t is dus transparant wat er in het jaar t-1 is gebeurd. De transparantie ontstaat dus niet, zoals u in uw vraag stelt, «na jaren».
De transparantie van de beloning van bestuurders in de publieke en de semipublieke sectoren is geregeld in de Wnt. Daarin is er niet voor niets voor gekozen om te werken met jaarverslagen en het accountantstoezicht daarop. Zo zijn de cijfers op dat moment in ieder geval duidelijk en hard.

Vraag 1

Kent u het bericht waaruit blijkt dat Curaçao stopt met het arresteren van bolletjesslikkers?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de zorg dat dit besluit enerzijds zal leiden tot aanwas van het aantal bolletjesslikkers en anderzijds ertoe zal leiden dat Nederland meer bolletjesslikkers zal moeten opsporen, vervolgen en berechten?

Curaçao heeft niet besloten te stoppen met het arresteren van bolletjesslikkers. Hierover zijn goede afspraken gemaakt met de bevoegde autoriteiten. Verdachten van drugssmokkel in Curaçao worden daar opgepakt. Het Nederlandse Openbaar Ministerie heeft geen aanleiding om te veronderstellen dat personen die reeds in Curaçao als verdachte zijn aangemerkt, toch de mogelijkheid krijgen om naar Nederland te vliegen. Zie verder het antwoord op vraag 3.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het kennelijke onvermogen van Curaçao om de wet te handhaven onacceptabel is? Wat kunt u doen om dit besluit van Curaçao terug te draaien? Hoe typeert u de samenwerking met Curaçao ten aanzien van de bestrijding van drugscriminaliteit en welke maatregelen neemt u teneinde een mogelijke stijging van het aantal bolletjeslikkers effectief te bestrijden?

Die mening deel ik niet. Voor de faciliteiten waarmee verdachten van bolletjesslikken behandeld kunnen worden, is van belang dat er momenteel sprake is van een vervelende technische situatie met onder andere de riolering in het complex van Rio Canario. Ik weet dat de plaatselijke autoriteiten bezig zijn om met de beperkte beschikbare middelen een oplossing te vinden. Per 1 september is een noodfaciliteit geplaatst in het complex van Rio Canario waarin verdachten van bolletjesslikken behoorlijk opgevangen worden. Plaatsing daarvan is enigszins vertraagd doordat het Openbaar Ministerie van Curaçao het complex nodig had ten behoeve van de rechtszitting in de zaak-Wiels. Tegelijk is men bezig structurele voorzieningen te treffen die begin volgend jaar gereed moeten zijn en plaats bieden aan meer verdachten van bolletjesslikken. Ook Nederland levert daaraan een bijdrage. De samenwerking met Curaçao ten aanzien van de bestrijding van drugscriminaliteit is adequaat. In Curaçao worden nog steeds drugskoeriers aangehouden en ingesloten.

Vraag 4

Neemt het aantal bolletjesslikkers in de afgelopen maanden toe of af? Hoe verklaart u dat?

De hoeveelheid bij het Openbaar Ministerie ingeschreven zaken van drugskoeriers die inwendig verdovende middelen vervoeren, is lager ten opzichte van ten opzichte van de jaren 2012, 2013 en begin 2014. Daar is geen eenduidige verklaring voor te geven.

Vraag 1

Kent u de berichten «Piloten vrezen voor veiligheid» en «Airlines are taking precautions after Ebola outbreak»?1 2

Ja

Vraag 2

Kunt u aangeven waarom de KLM nog steeds vliegt op Nigeria – waar sprake is van een ebola-uitbraak – terwijl British Airways in het kader van de ziekte vluchten van en naar Liberia en Sierra Leone heeft geschrapt?

Vliegtuigmaatschappijen maken eigen afwegingen. Zoals ik in eerdere antwoorden op Kamervragen heb aangegeven, adviseert de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) op dit moment geen reis- of handelsbeperkingen. Nederland volgt op dit moment de adviezen van de WHO. Op Schiphol worden passagiers van directe vluchten van en naar Nigeria door middel van een brief geïnformeerd over ebola, en geadviseerd over voorzorgsmaatregelen. KLM heeft geen rechtstreekse vluchten naar Liberia en Sierra Leone.

Vraag 3

Hoe duidt u de angst onder het personeel van de KLM om te vliegen op Nigeria, en de oproep van de Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers aan de KLM om informatie uit te wisselen over ebola?

Er zijn goede voorzorgsmaatregelen mogelijk om besmetting met ebola te voorkomen. De ziekte wordt alleen overgedragen door direct contact met lichaamsvloeistoffen van een patiënt die symptomen vertoont. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) geeft de luchtvaartmaatschappijen handreikingen voor het omgaan met verdachte ebolapatiënten (griepverschijnselen bij een passagier uit het risicogebied worden als verdacht behandeld). In Nigeria vindt bovendien zogenaamde exit-screening plaats om vertrekkende passagiers met eventuele symptomen van ebola vooraf te identificeren. Het is uiteindelijk de verantwoordelijkheid van de werkgever om met behulp van de beschikbare informatie van bijvoorbeeld het RIVM de voorlichting aan het personeel te faciliteren.

Vraag 4

Bent u bereid het Nederlandse luchtruim te sluiten voor vluchten van en naar ebola-landen, totdat de uitbraak van de ziekte onder controle is? Zo neen, waarom niet?

Nee. Wij volgen op dit moment de adviezen van de WHO die aangeeft dat er geen beperkingen van internationaal verkeer nodig zijn.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het feit dat een demonstratie tegen de gruwelijkheden van terreurorganisatie IS d.d. 10 augustus jl. in Den Haag is verstoord door tegendemonstranten?

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de verstoring in Den Haag zorgelijker is, nu blijkt dat de tegendemonstranten openlijk sympathiseerden met de terreurbeweging IS, die zich momenteel schuldig maakt aan genocide tegen christenen en yezidi’s in Noord-Irak?

Het kabinet verwerpt het gedachtengoed en de werkwijze van IS. Grondrechten zoals vrijheid van meningsuiting, vrijheid van godsdienst en recht van demonstreren, vormen een groot goed in ons land en verdienen zowel een krachtige als zorgvuldige bescherming. Deze grondrechten zijn begrensd als ze uitmonden in geweld, haatzaaien of discriminatie. Ieder mens moet zich in Nederland veilig en gerespecteerd voelen. Extremisme van wie dan ook vormt een bedreiging van onze rechtsstaat die hard wordt aangepakt door het Kabinet. Het is goed invoelbaar dat mensen in Nederland uiting geven aan zorgen, verdriet en woede over wat elders in de wereld gebeurt. We zijn er echter met elkaar voor verantwoordelijk dat conflicten die zich elders in de wereld afspelen niet leiden tot oplopende spanningen en conflicten tussen bevolkingsgroepen in onze Nederlandse samenleving en dat wij elkaar met wederzijds respect tegemoet blijven treden.

Vraag 3

Klopt het dat de tegendemonstranten islamitische jongeren waren en deelt u de mening dat hun gedrag tijdens de demonstratie absoluut ontoelaatbaar is en bestraft dient te worden?

Een groep van ongeveer tweehonderd mensen, waaronder islamitische jongeren wilden de zogeheten Mars van de Vrijheid, georganiseerd door Pro Patria, blokkeren.
Zie verder antwoord 2.

Vraag 4

Hoeveel tegendemonstranten waren aanwezig bij de IS-demonstratie, hoeveel verdachten zijn er inmiddels opgepakt door de politie en wat wordt hen ten laste gelegd?

Zie het antwoord op vraag 3 van de leden Van Klaveren en Bontes over een demonstratie in de Schilderswijk (nr. 2014Z13954, ingezonden 11 augustus 2014)

Vraag 5

Bent u van mening dat de gemeente Den Haag en de landelijke overheden voldoende grip hebben op de islamitische bewoners in de Haagse Schilderswijk die er klaarblijkelijk zeer kwalijke denkbeelden over de terreurorganisatie IS op nahouden?

Zie antwoord op vraag 2.

Vraag 6

Wat is de rol van het kabinet voorts in het voorkomen van verdere demonstraties en gewelddadigheden van aanhangers van IS in Nederland?

Het recht om een bijeenkomst te organiseren is vastgelegd in de Grondwet en in internationale verdragen. Op basis van de Wet openbare manifestaties (WOM) kan de burgemeester vooraf voorschriften en beperkingen stellen aan een demonstratie, en de nodige veiligheidsmaatregelen treffen zodat de betoging ordelijk en vreedzaam verloopt. Deze bevoegdheden mag hij slechts aanwenden ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden. Het is de burgemeester op grond van de WOM niet toegestaan een demonstratie te verbieden of tegen te gaan omdat de betoging naar zijn inhoud of doelstelling, of vanwege de inhoud van de mee te voeren leuzen, ongewenst wordt geacht. De burgemeester heeft ook geen bevoegdheid tegen een demonstratie op te treden enkel ter voorkoming of beëindiging van strafbare feiten, aangezien het enkele feit dat iemand de strafwet overtreedt geen wanordelijkheid is in de zin van de WOM. De burgemeester, die het gezag heeft over de politie als het de handhaving van de openbare orde betreft, kan ingrijpen als sprake is van zodanige (strafbare) feiten dat (tevens) sprake is van (vrees voor) wanordelijkheden. In andere gevallen kunnen individuele demonstranten die de strafwet overtreden strafrechtelijk worden aangepakt en eventueel worden gearresteerd op grond van het strafrecht, maar dat moet dan de betoging onverlet laten.
Het Openbaar Ministerie (OM) heeft het gezag over de politie als het de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde betreft. Als tijdens een demonstratie bijvoorbeeld belediging van personen, opruiing tot geweld of haatzaaien tegen dan wel discriminatie van bevolkingsgroepen wordt geconstateerd, kan de politie optreden. Het is aan het Openbaar Ministerie om de strafbaarheid van deze handelingen te boordelen. Deze beoordeling kan plaatsvinden tijdens of na het voordoen van het incident.

Vraag 7

Kunt u een overzicht geven van de incidenten die zich tot nu toe hebben voorgedaan tijdens demonstraties (pro-Gaza, anti-IS) die deze zomer zijn gehouden, alsmede van de stand van zaken van de strafrechtelijke stappen die daarna zijn genomen tegen hen die deze demonstraties wilden verstoren door zowel fysiek als verbaal hun sympathie met IS te tonen?

Het Openbaar Ministerie is niet op de hoogte gesteld van incidenten – anders dan die in Den Haag – tijdens demonstraties.

Vraag 1

Kent u het artikel «Brabantse gemeenten zitten financieel aan de grond»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe oordeelt u over het rapport van de provincie Noord-Brabant waaruit blijkt dat ruim de helft van de Noord-Brabantse gemeenten in een financieel slechte positie verkeren? Kunt u uw antwoord toelichten?

In de eerste plaats wil ik constateren dat het artikel in het Eindhovens Dagblad (ED) citeert uit een brief aan uw Kamer (20 mei 2014, Kamerstuk 33750-B-14) waarin op hoofdlijnen een weergave staat wat het resultaat is van financieel toezicht van Rijk op provincies en van provincies op gemeenten. Volledigheidshalve verwijs ik hierbij tevens naar de brief van 20 december 2013 (Kamerstuk 27 581-47) over de onderzoeksrapportage waar ook in het artikel naar wordt verwezen en het verslag van het AO-ruimte van 16 april 2014.
De genoemde citaten van «somber beeld» en «stevige ombuigingsmaatregelen», geven de mening weer van de gezamenlijke provinciale toezichthouders. In de brief aan uw Kamer heb ik in algemene zin mijn reactie verwoord op de bevindingen van de verzamelde toezichthouders. In mijn reactie in de brief van 20 mei heb ik ook mijn vertrouwen uitgesproken in de gemeenteraden en gemeentebesturen. Daarbij heb ik uw Kamer ook gemeld dat uit de onderzoeken naar de financiële gevolgen van de economische crisis op de grondexploitaties mij ook is gebleken, dat het overgrote deel van de gemeenten in staat is de gevolgen zelf op te vangen.
In de tweede plaats wil ik nader ingaan op uw vraag over het onderdeel van de provincie Noord-Brabant, zoals die als bijlage bij mijn brief aan uw Kamer indertijd is opgenomen.
Naar mijn mening is de analyse van de provincie niet zo negatief als uit uw vraagstelling zou blijken. In de eerste plaats constateren zij dat voor 2014, 62 van de 67 gemeenten een structureel en reëel sluitende begroting hebben. Er wordt echter ook geconstateerd dat 39 van de 62 gemeenten niet de laatste jaarschijf van de meerjarenraming structureel en reëel sluitend hebben. Naar de mening van de provincie spelen de gemeenteraadsverkiezingen 2014 hier een rol. De toenmalige gemeenteraden willen naar het oordeel van de provincie «niet over het graf heen regeren», en «oplossingen om de meerjarenramingen weer sluitend te krijgen laat men veelal over aan de nieuw gekozen raad». Daarnaast worden ook nog andere lopende acties bij gemeenten geschetst die er toe moeten bijdragen – daar waar dat niet het geval is- de begroting weer sluitend te krijgen.
Deze conclusie is in het licht van de huidige economische situatie en de gevolgen daarvan voor de financiën van de rijksoverheid en de medeoverheden, ook niet bevreemdend.
Maar het zegt naar mijn mening niet dat de gemeenten niet in staat zullen zijn weer een structureel sluitende begroting vast te stellen. Uit de artikelen van het ED blijkt ook dat de verantwoordelijke gedeputeerde voor het financieel toezicht van de provincie Noord-Brabant, verwacht dat veel gemeenten uiteindelijk een sluitende begroting zullen presenteren.

Vraag 3

Bent u het ermee eens dat het in een gemeente in financiële nood simpelweg onmogelijk is de beloofde zachte landing te realiseren? Kunt u uw antwoord toelichten?

De vragen 3, 4 en 5 richten zich expliciet op de aanstaande decentralisaties in het sociaal domein. Allereerst wil ik benadrukken dat voorop staat dat degenen die ondersteuning, zorg en jeugdhulp nodig hebben, dit ook moeten krijgen. Vanaf 2015 krijgen gemeenten op grond van de Wmo 2015,de Jeugdwet en de Participatiewet nieuwe verantwoordelijkheden en een bijbehorend nieuw budget. Bij de invulling van hun taken krijgen gemeenten de beleidsruimte om eigen keuzes te maken binnen het sociaal domein waardoor maatwerk mogelijk is en de zorg en ondersteuning efficiënter kan worden georganiseerd. Daarbij geldt dat met het Zorgakkoord 2013, het VNG akkoord 2013 en het Begrotingsakkoord 2014 extra middelen beschikbaar zijn gesteld waardoor een zachte landing en een goede uitvoering van nieuwe taken mogelijk is. Bovendien heeft de Staatssecretaris van SZW met de VNG besloten tot een overgangsregeling voor de eerste drie jaren om de herverdeeleffecten van het Inkomensdeel te verzachten.
Gemeenten krijgen vanaf 2015 met de Wmo 2015,de Jeugdwet en de Participatiewet instrumenten in handen om hun taken kwalitatief goed uit te voeren binnen het beschikbare budget. Het kabinet monitort de uitgaven van gemeenten aan het sociaal domein via het informatiesysteem Informatie voor Derden. Vanuit de systeemverantwoordelijkheid krijgt het kabinet inzicht in hoeverre de doelen in het sociaal domein en de bijbehorende gewenste maatschappelijke effecten worden behaald. De vakministers zijn aanspreekbaar op het borgen van de publieke belangen voor zover gerelateerd aan de stelsels. Indien de stelsels niet leiden tot de gewenste maatschappelijke effecten, is dit aanleiding om onderzoek te doen naar de oorzaken hiervan en te bezien welke maatregelen nodig zijn om tot de gewenste maatschappelijke effecten te komen.
Voorts geldt het in ons land bestaande stelsel van interbestuurlijk toezicht, als neergelegd in de Wet revitalisering generiek toezicht, dat voorziet in een evenwichtig instrumentarium dat het mogelijk maakt op te treden tegen situaties waarin de gemeente de wettelijke medebewindstaken niet naar behoren uitvoert en waarbij aan de hand van de zogenaamde interventieladder met in zwaarte oplopende stappen kan worden opgetreden. In het algemeen zal toepassing van deze middelen leiden tot een situatie die met de bedoeling van de wet in overeenstemming is. In het uiterste geval kan een verordening wegens strijd met het recht worden vernietigd.
De conclusie dat meer dan de helft van de gemeenten in Noord-Brabant in financiële nood verkeert, wordt, naar mijn mening, in de eerder genoemde bijlage niet door de provincie Noord-Brabant getrokken. Wel zullen deze gemeenten de komende jaren nog een inspanning moeten verrichten om een structureel en reëel sluitende begroting vast te kunnen stellen.
Het is, zoals ook al gesteld in bovenstaande antwoorden, aan de gemeente zelf om zo nodig binnen de gemeentebegroting te herprioriteren. Tevens worden gemeenten aangeraden om regionaal samen te werken bij de inkoop van zorgtaken waarbij de financiële risico’s regionaal verevend kunnen worden. Op deze wijze kunnen eventuele financiële schommelingen worden opgevangen.

Vraag 4

Bent u het ermee eens dat het onacceptabel en ontoelaatbaar is dat meer dan de helft van de gemeenten in Noord-Brabant in financiële nood verkeert, terwijl zij per 2015 vele extra taken (Wmo, Jeugdzorg en de Participatiewet) toebedeeld krijgen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 5

Hoe garandeert u dat in een dergelijke situatie de beschikbaarheid en kwaliteit van zorg en ondersteuning aan kwetsbare burgers niet in gevaar komt? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 6

Kunt u de actuele financiële situatie van de overige gemeenten weergeven? Hoe vaak treedt een dergelijke ontoelaatbare situatie als in Noord-Brabant op? Kunt u hier een toelichting bij geven?

Voor 2014 zijn 9 gemeenten in heel Nederland onder zogenaamd preventief financieel toezicht geplaatst, vanwege een niet structureel sluitende begroting. Daaronder ook de twee Brabantse gemeenten die zijn genoemd in de artikelen. Bij brief van 10 januari 2014 (Kamerstuk 27 581, nr. 48) heb ik u hierover reeds geïnformeerd.
De begrotingen 2015 zullen eind van dit jaar onderwerp van beoordeling zijn van de provinciale financiële toezichthouders. Naast de eigen verantwoordelijkheid van de gemeenteraad en college, hebben ook de provinciale financiële toezichthouders een rol om te voorkomen, dat een gemeente in dusdanige financiële nood komt te verkeren, dat een beroep gedaan moet worden op middelen van de collectiviteit van de gemeenten (artikel 12 van de Financiële-verhoudingswet).
Op basis van de begrotingen zullen zij tot een oordeel komen over welke gemeenten vanwege een niet structureel sluitende begroting, in 2015 onder preventief financieel toezicht dienen komen te staan. Zodra die verzamelde informatie mij bekend is, zal ik u zoals gebruikelijk daarover informeren.

Vraag 7

Welke acties gaat u ondernemen om verdere escalatie van deze situatie te voorkomen?

Specifiek op het gebied van de aanstaande decentralisaties geldt dat er vanaf 1 september 2014 een Transitiecommissie Sociaal Domein (TSD) wordt ingericht. Deze commissie gaat een vinger aan de pols houden over de decentralisaties in het sociaal domein en heeft de opdracht te signaleren of gemeenten de noodzakelijke bestuurlijke, organisatorische en financiële maatregelen hebben getroffen en in staat zijn de decentralisaties in samenhang uit te voeren.
De TSD richt zich specifiek op die gemeenten waar de ontwikkelingen achterblijven en het realiseren van voortgang en een goede uitvoering van de decentralisaties onder druk komt te staan. Mocht er aanleiding toe zijn zal de transitiecommissie de betreffende gemeente, dan wel het kabinet, adviseren tot maatregelen.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Christen bespuugd»?1

Ja.

Vraag 2

Zijn de daders van deze laffe daad reeds opgepakt en krijgt u ook signalen binnen dat naast christenen ook yezidi's bedreigd worden in Nederland?

Het Openbaar Ministerie heeft mij meegedeeld dat op 13 augustus jl. in deze zaak aangifte is gedaan. Het strafrechtelijk onderzoek heeft nog niet tot aanhouding(en) geleid. Ik beschik niet over aanwijzingen dat yezidi’s worden bedreigd in Nederland.

Vraag 3

Ziet u in dat het islamitische geweld in het Midden-Oosten zich ook steeds duidelijker in Nederland manifesteert en hier de maatschappelijke rust en orde ondermijnt?

Ik onderken de maatschappelijke spanningen die zich de afgelopen tijd hebben voorgedaan. De stijging van het aantal meldingen bij de anti-discriminatievoorzieningen en de politie in de afgelopen tijd lijkt vooral voort te komen uit versterkte tegenstellingen als gevolg van de affiniteit van mensen in Nederland met één van de strijdende partijen in het Midden-Oosten. Mede om die reden heeft het kabinet in het recent aangeboden actieprogramma integrale aanpak jihadisme een breed pakket aan maatregelen aan uw Kamer gepresenteerd. Deze maatregelen zijn ondermeer gericht op het tegengaan van radicalisering en maatschappelijke spanningen.

Vraag 4

Indien u de voorgaande vraag ontkennend heeft beantwoord, hoe duidt u de tot geweld oproepende antisemitische demonstraties, de intimidatie van yezidi's en het bespugen en bedreigen van christenen in Nederland dan?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Welke maatregelen bent u voornemens te treffen om een geweldsexplosie in de Nederlandse straten te voorkomen, zeker ook met het oog op terugkerende jihadisten?

In het hiervoor genoemde actieprogramma worden ook de maatregelen uiteengezet met het oog op terugkerende jihadisten.

Vraag 1

Heeft de regering kennis genomen van de absolute humanitaire noodsituatie van minderheden zoals Yazidi's en Christenen die voor IS op de vlucht geslagen zijn en in niemandsland zitten, vaak zonder drinken en voedsel?

Ja.

Vraag 2

Heeft u kennis genomen van het feit dat de Amerikaanse president Obama spreekt over een mogelijke genocide en deelt u dat?

Het kabinet heeft kennisgenomen van de onderbouwing van de VS voor zijn optreden. De inspanningen van de internationale gemeenschap moeten er nu eerst en vooral op gericht zijn het grote menselijk lijden in Irak te verlichten. Als blijkt dat ernstige misdaden zoals genocide of misdrijven tegen de menselijkheid zijn gepleegd, dan moeten die onderzocht en de daders vervolgd worden. Het kabinet steunt op dit punt de oproep van EU Hoge Vertegenwoordiger Ashton van vandaag, 10 augustus 2014.

Vraag 3

Heeft u kennis genomen van de vele noodoproepen o.a. van religieuze leiders zoals de patriarchen van Bagdad en Damascus en van de paus?

Ja.

Vraag 4

Steunt de regering de luchtaanvallen van de Verenigde Staten?

Het kabinet vindt het een goede zaak dat de VS op verzoek van de Iraakse overheid hulp biedt om de Iraakse bevolking, inclusief de minderheden die nu in het nauw zitten, te beschermen.

Vraag 5

Acht u de noodhulp en voedseldroppings op dit moment toereikend?

De humanitaire situatie in Noord-Irak is schrijnend en verdient urgente aandacht. De droppings met voedsel en water door de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk, maar ook door de Iraakse en Koerdische autoriteiten, in samenwerking met VN-organisaties en Turkije, zijn een zeer welkome stap ter verlichting van de meest dringende noden. De droppings zullen de komende dagen doorgaan. Ook verschillende VN-instellingen zijn betrokken bij het verlenen van noodhulp. Ondertussen proberen Koerdische en Iraakse strijdkrachten een humanitaire corridor naar Koerdisch gebied te creëren. Aan de westkant van de bergen bij Sinjar zouden Syrisch-Koerdische strijders er in geslaagd zijn kleine groepen Yezidi te ontzetten en via Syrië naar Iraaks Koerdisch gebied te leiden, maar het is nog onduidelijk hoe bestendig dit is. Zoals eveneens schriftelijk aan uw Kamer gemeld op 8 augustus 2014 heeft het kabinet waardering voor de inspanningen die de Koerdische autoriteiten en gemeenschap zich getroosten om opvang te bieden aan de grote groepen ontheemden in de Koerdische regio.

Vraag 6

Ziet u, net als de vraagstellers, een acute rol voor Nederland en de EU weggelegd en hoe bent u bereid die vorm te geven in de komende 24 tot 48 uur, zodat mensen bereikt worden en niet massaal sterven?

Zoals op 8 augustus 2014 schriftelijk aan uw Kamer medegedeeld, is het kabinet doordrongen van de ernst van de situatie in Irak. Naar aanleiding van de huidige humanitaire crisis heeft het kabinet besloten onverwijld een extra bijdrage van 400 000 Euro via het Nederlandse Rode Kruis te geven aan het Internationale Rode Kruis ten behoeve van noodhulp in Irak. Het kabinet komt hiermee tevens tegemoet aan een verzoek om extra humanitaire hulp vanuit de Koerdische regionale autoriteiten. Daarnaast onderzoekt het Ministerie van Defensie op dit moment of Nederland – al dan niet via EATC – een bijdrage kan leveren aan strategisch transport van goederen.
Het kabinet staat in nauw contact met alle relevante actoren over de huidige crisis en dringt in Europees verband aan op extra aandacht. De Europese Commissie heeft 17 miljoen Euro beschikbaar gesteld voor humanitaire hulp in Irak, waaronder 5 miljoen voor de recente crisis. Daarnaast vraagt Nederland in EU-verband aandacht voor het politieke proces in Bagdad met nadruk op snelle vorming van een sterke eenheidsregering met deelname van alle politieke en sektarische groepen die Irak uit deze crisis kan leiden.
Op diplomatiek niveau is Nederland actief in Bagdad, Erbil, Brussel en New York en in contact met gelijkgezinde partners. Samen met andere landen spant Nederland zich in om het verzoeningsproces tussen Bagdad en Erbil een stimulans te geven. Het VK werkt momenteel aan een resolutie van de VN-Veiligheidsraad. Nederland draagt daar actief aan bij.

Vraag 7

Bent bereid om met de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk mee te helpen aan voedseldroppings?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Kunt u deze vragen gezien de acute aard van de situatie vóór maandag 11 augustus 2014 beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Kent u het bericht «Wijkagent in meeste delen land onzichtbaar»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat er «in het grootste deel van Nederland sprake is van een nijpend tekort aan wijkagenten»? Zo ja, hoe komt dat en op welke wijze heeft u de Tweede Kamer hiervan op de hoogte gesteld? Zo nee, wat is dan niet waar?

Nee, er is geen sprake van een nijpend tekort aan wijkagenten in het grootste deel van Nederland. Landelijk gezien voldoet de politie aan de wettelijke norm zoals deze is opgenomen in de Politiewet 2012: gemiddeld is er ten minste één wijkagent werkzaam per 5.000 inwoners. Op eenheidsniveau bestaan nog verschillen, waardoor niet in alle eenheden de norm wordt gehaald. Zoals in de laatste voortgangsbrief nationale politie2 is aangeven, heb ik prioriteit gegeven aan het in werking brengen van de basisteams en de districtsrecherches per 1 januari 2015. De wijkagenten maken onderdeel uit van de basisteams en werken dientengevolge ook per 1 januari 2015 – behoudens vacatures – conform het inrichtingsplan nationale politie. In het inrichtingsplan is de wettelijke norm als minimum aangehouden. Uiteraard wordt er hard naar toegewerkt om ook de vacatures te vervullen. Dit moet binnen de spelregels die met de politievakorganisaties in het kader van de personele reorganisatie zijn afgesproken. De korpschef is hierover in overleg met de centrale ondernemingsraad en de vakbonden.

Vraag 3

Hoeveel wijkagenten telt de Nationale Politie op dit moment en hoeveel zouden dat er volgens de wettelijke norm van 1 wijkagent op 5.000 inwoners moeten zijn?

Het inrichtingsplan nationale politie – op dit punt gebaseerd op de wettelijke norm – gaat uit van 3.413 wijkagenten. Thans zijn er 3.444 werkzaam.

Vraag 4

Deelt u de mening dat wijkagenten die de bewoners en hun problemen goed kennen van groot belang zijn voor de veiligheid en veiligheidsgevoelens in een wijk? Zo ja, heeft het aanstellen van wijkagenten dan de hoogste prioriteit? Zo nee, hoe zou u dan het belang van de wijkagent omschrijven?

Ja, wijkagenten vervullen een sleutelfunctie in de basisteams. Zij vormen letterlijk het lokale gezicht van de politie en zijn vaak het eerste aanspreekpunt. Wijkagenten werken, tezamen met collega’s uit het basisteam, probleemgericht aan veiligheid, met partners en burgers. De wijkagent vormt een belangrijk onderdeel van het lokale netwerk aan scholen, buurtbewoners, veiligheidspartners, hulpverleners en is daarmee van groot belang voor de veiligheid en veiligheidsgevoelens in de wijk. De vorming van de basisteams waar de wijkagent deel van uitmaakt heeft de hoogste prioriteit. Zie verder mijn antwoord op vraag 2.

Vraag 5

Wanneer zal de wettelijke norm van 1 wijkagent op 5.000 inwoners voor het hele land zijn bereikt?

Zie mijn antwoord op vraag 2.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Onrustig Den Haag: stenengooiers verstoren anti-ISIS-protest»?1

Ja.

Vraag 2

Wat is de reden geweest dat de politie de demonstratie heeft omgeleid nadat pro-ISIS-aanhangers de doorgang blokkeerden, in plaats van hardhandig op te treden tegen het ondemocratische gespuis?

Zie het antwoord op vraag 3 van het lid Wilders over de anti ISIS demonstratie hedenmiddag (nr. 2014Z13953, ingezonden 11 augustus 2014).

Vraag 3

Kunt u aangeven hoeveel personen er zijn opgepakt nadat er bezittingen waren vernield, er «kankerjoden» was geroepen, met stenen was gegooid en er sprake was van intimidatie en bedreiging door pro-ISIS-demonstranten?

Tijdens de demonstratie van 10 augustus jl. zijn er 6 personen aangehouden.
2 personen voor belediging, 1 persoon voor opruiing en 3 personen voor openlijk geweldpleging. Het onderzoek op grond van de videobeelden wordt voortgezet. Op 15 augustus jl. is de persoon aangehouden die er van wordt verdacht met een harde klap schade aan een camera van een journalist te hebben toegebracht.

Vraag 4

In hoeverre erkent u dat er wijken in Nederland zijn, zoals de Schilderswijk in Den Haag, waar sprake is van ondermijning van het gezag van de Nederlandse staat? Op welke wijze bent u van plan de orde structureel te herstellen?

Zie het antwoord op vraag 2 van het lid Wilders over de anti ISIS demonstratie hedenmiddag (nr. 2014Z13953, ingezonden 11 augustus 2014).

Vraag 5

Ziet u in dat het mislukken van de multiculturele samenleving, en met name de vrijwillige segregatie van veel immigranten met een islamitische achtergrond, een zeer gevaarlijke ontwikkeling is die een harde en kordate aanpak behoeft? Zo neen, waarom niet?

Dit kabinet maakt zich sterk voor een samenleving waarin mensen zich zonder belemmeringen kunnen ontwikkelen. Voor succesvolle integratie is het nodig dat wij kunnen bouwen op een fundament van gedeelde kernwaarden. Daarom moet iedereen niet alleen kennisnemen van de kernwaarden van de Nederlandse samenleving, maar deze ook verinnerlijken. Het is belangrijk dat iedereen een bijdrage levert.

Vraag 6

Deelt u de mening dat er – onder andere gezien de groeiende onrust in de samenleving – minimaal één miljard euro dient te worden geïnvesteerd in de politie? Zo neen, waarom niet?

Nee. De politie heeft voldoende middelen beschikbaar voor de opgedragen taken. Er is dan ook voor mij geen aanleiding om te overwegen de begroting van de politie met dit bedrag te doen stijgen.

Vraag 1

Kunt u duiding geven van het besluit van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) om de ebola-uitbraak in West-Afrika te bestempelen als een bedreiging van de internationale volksgezondheid?

De WHO verklaarde op 8 augustus de ebola-uitbraak tot «Public Health Emergency of International Concern» (PHEIC). De WHO «Emegency Committee» duidt de ebola-uitbraak als een buitengewone gebeurtenis, met een risico voor de volksgezondheid in andere landen. De mogelijke consequenties van verdere internationale verspreiding kunnen groot zijn, met name binnen West-Afrika waar de gezondheidszorgfaciliteiten onvoldoende toegerust zijn om een ebola-uitbraak te bestrijden.
Het afkondigen van een PHEIC heeft een belangrijke signaalfunctie en faciliteert een internationaal gecoördineerde respons.
De WHO heeft diverse tijdelijke maatregelen geformuleerd voor landen waar sprake is van overdracht van het ebolavirus (Sierra Leone, Liberia, Guinee, Nigeria), landen met een verdachte of besmette ebolapatiënt (bijv. Spanje en de Verenigde Staten), dan wel landen die grenzen aan een land waar het ebolavirus zich verspreidt en alle overige lidstaten. Met deze adviezen van de WHO kunnen lidstaten optimaal reageren op de uitbraak en zich optimaal voorbereiden op een eventuele patiënt.

Vraag 2

Welke hulpvragen heeft de Nederlandse regering tot nu toe ontvangen van landen die geconfronteerd zijn met de ebola-uitbraak? Hoe is op deze vragen gereageerd?

De Nederlandse regering heeft tot op heden van de landen die getroffen zijn door het ebola virus alleen van Guinee op 14 augustus een direct hulpverzoek ontvangen. Via de Afrikaanse Unie is een algemeen verzoek gericht aan alle landen binnengekomen om onder meer financiële steun. Daarnaast heeft de WHO, die de implementatie van de hulp in de getroffen landen coördineert, een verzoek tot bijdragen ingediend bij het «Emergency Response Coordination Centre» van de Europese Unie. Momenteel wordt dit verzoek nader bekeken. Op dit moment is Nederland niet voornemens om een extra financiële bijdrage te leveren bovenop de reeds gecommitteerde bijdragen (zie antwoord op vraag 3).

Vraag 3

Erkent u dat de landen waarin ebola is uitgebroken internationale solidariteit behoeven, omdat zij noch middelen noch kennis hebben om de uitbraak goed te bestrijden? Kunt u uw antwoord toelichten?

De situatie in de getroffen landen is aangrijpend. Het is van belang dat deze uitbraak snel onder controle is en dat de slachtoffers de benodigde medische zorg krijgen. Ondersteuning van de internationale gemeenschap aan de getroffen gebieden, is daarbij onontbeerlijk. Nederland draagt 822.600 euro bij (via Artsen Zonder Grenzen (AZG) 500.000 en het Nederlandse Rode Kruis 322.600 euro) aan zorg voor patiënten en om verdere verspreiding van het virus tegen te gaan. Daarnaast draagt Nederland indirect bij aan de lokale bestrijding van de epidemie via de Europese Unie, het Central Emergency Response Fund (CERF) van de Verenigde Naties en de jaarlijkse algemene bijdrage aan de WHO.

Vraag 4

Bent u bereid gevolg te geven aan de oproep van de WHO om in de internationale gezondheidscrisis ondersteuning te geven aan de landen die geconfronteerd zijn met de ebola-uitbraak? Zo nee, waarom niet?

Nederland heeft ervoor gekozen een financiële bijdrage te leveren aan de bestrijding van de uitbraak via AZG en het Nederlandse Rode Kruis aangezien zij daadwerkelijk in het veld opereren en op die manier direct hulp verlenen aan de patiënten. Deze organisaties werken nauw samen met de lokale medische autoriteiten die de hulp coördineren. WHO is leidend in de coördinatie van de implementatie van de hulp. Op dit moment wordt het recente verzoek van de WHO, waarin naast financiële steun ook wordt verzocht om medische experts veldziekenhuizen, etc nog bestudeerd.

Vraag 5

Erkent u dat de landen die geconfronteerd zijn met de ebola-uitbraak niet enkel behoefte hebben aan een vaccin en/of een medicijn, maar ook aan logistieke ondersteuning en andere zaken waarin Nederland kan voorzien?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Kunt u deze vragen op zo een kort mogelijke termijn beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Bent u bekend met de uitspraken van de Turkse premier Erdogan, waarin hij – tot tweemaal toe – de handelwijze van Israël in Gaza vergelijkt met die van Hitler?1 Hoe beoordeelt u deze uitspraken?

Ja.

Vraag 2

Heeft u alreeds uw afschuw uitgesproken over deze uitspraken? Zo nee, waarom niet?

Op 31 juli is, in reactie op vragen van uw Kamer in een Schriftelijk Overleg over de situatie in de Gaza-strook, al aangegeven dat het kabinet de aangehaalde uitspraken als ongelukkig beoordeelt. Het kabinet vindt het niet nodig specifiek hiervoor de Turkse ambassadeur te ontbieden.
Het kabinet is van mening dat toetredingsonderhandelingen de beste manier vormen om Turkije aan te sporen te hervormen en handelen naar Europese maatstaven. Het opschorten van de onderhandelingen draagt vanuit dit perspectief niet bij aan een verandering in de gewenste zin.
Wat betreft de Patriot-missie dient dat Nederland hiermee voldoet aan de bondgenootschappelijke solidariteit in het kader van de NAVO. De missie is nadrukkelijk bedoeld ter bescherming van de Turkse burgerbevolking. Het kabinet hecht ten slotte geen geloof aan de uitspraken van «Islamic State» dat de Turkse regering een cruciale rol heeft gespeeld in zijn opmars in Irak.

Vraag 3

Welke consequenties verbindt u aan deze uitspraken? Bent u bereid de Turkse ambassadeur te ontbieden omtrent deze verwerpelijke uitspraken? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u bereid om bij uw collega-Ministers binnen de Europese Raad Buitenlandse Zaken, steun te zoeken om Turkije hierop aan te spreken? Bent u eveneens bereid om steun te zoeken voor het opschorten van de onderhandelingen met Turkije over het EU-lidmaatschap? En geeft dit reden om de Nederlandse patriotmissie in Turkije te heroverwegen, wanneer premier Erdogan zijn uitspraken niet terugneemt? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Welke gevolgen hebben de uitspraken van premier Erdogan voor de relatie met Turkije? Hoe beoordeelt u de uitspraken van «Islamic State» (IS) waaruit blijkt dat de Turkse regering een cruciale rol heeft gespeeld in de opmars van IS in Irak?2

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat de Nederlandse politie mogelijk de omstreden spionagesoftware FinFisher gebruikt?1

Voor het opsporen van bepaalde strafbare feiten kunnen op bevel van het Openbaar Ministerie (OM) bijzondere opsporingsbevoegdheden worden toegepast. Bij de inzet van dergelijke bevoegdheden dient het belang van de opsporing proportioneel te zijn aan de inbreuk die de bevoegdheid maakt op de persoonlijke levenssfeer van de verdachte of derden. Bovendien dient het te verkrijgen bewijs niet door de inzet van een andere, lichtere bevoegdheid te kunnen worden verkregen (subsidiariteit). Bij de inzet van ingrijpende bevoegdheden is machtiging van de rechter-commissaris vereist. De proportionaliteit en subsidiariteit van de inzet van de bevoegdheid, en het gebruik van het technisch hulpmiddel dat wordt ingezet ter uitvoering voor de bevoegdheid, worden daarbij getoetst.
De politie beschikt over software die fysiek geïnstalleerd kan worden op de computer van een verdachte, waarmee ten behoeve van opsporingsdiensten toegang kan worden verkregen tot die computer en waarmee gegevens daarvan kunnen worden overgenomen. De inzet van dit middel beperkt zich, gelet op de bepalingen van het Wetboek van Strafvordering, tot het opnemen van vertrouwelijke communicatie (op basis van artikel 126l van het Wetboek van Strafvordering). Inzet ten behoeve van een heimelijke doorzoeking van gegevensdragers is binnen de wettelijke kaders niet toegestaan.
Voorts is het onder bepaalde omstandigheden op basis van artikel 125i van het Wetboek van Strafvordering op basis van een machtiging van de rechter-commissaris mogelijk om op afstand een computersysteem te betreden, met als uitsluitende doel de computer te doorzoeken op vooraf bepaalde gegevensbestanden en deze zo nodig in beslag te nemen door ze vast te leggen. In een aantal strafzaken waarin het ging om zeer ernstige feiten is hiervan sprake geweest.
De beschikbare technische hulpmiddelen voor het opnemen van vertrouwelijke communicatie worden voorafgaand aan de inzet gekeurd door de onafhankelijke keuringsdienst van de politie. Deze keuring is voornamelijk gericht op de authenticiteit en integriteit van het middel. Inzet kan slechts plaatsvinden na voorafgaande goedkeuring door het OM. Het verstrekken van informatie over welke specifieke software de opsporingsdiensten van de politie beschikken, testen en gebruiken brengt grote risico’s met zich mee voor de inzetbaarheid van die middelen. De verwerving van dergelijke middelen vindt bij de politie onder geheimhouding plaats. Ik kan hier derhalve geen nadere informatie over verstrekken.

Vraag 2

Klopt het dat de Nederlandse politie drie softwareprogramma’s afneemt van Gamma International en dat er op dit moment twee licenties lopen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, sinds wanneer beschikt de Nederlandse politie precies over deze software?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Hebben de softwareprogramma’s die de Nederlandse politie gebruikt ook de functie computers van verdachten op afstand te hacken en over te nemen? Kunt u dit uitgebreid toelichten en daarbij aangeven of van deze functie gebruik gemaakt kan worden of zelfs al gebruik wordt gemaakt?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Met welk doel gebruikt de Nederlandse politie op dit moment de softwareprogramma’s van Gamma International? Op welke wijze wordt hierbij rekening gehouden met de privacy en integriteit van burgers?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Kunt u uitgebreid toelichten voor wat voor soort onderzoeken de politie dergelijke spyware op dit moment al inzet, zoals bijvoorbeeld het maken van schermafdrukken, het kopiëren van bestanden of het meeluisteren aan de telefoon?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 6

Op welke manier zet de politie de spionagesoftware in? Wordt de computer overgenomen door een bestand toe te sturen, zoals naar voren komt in de bijbehorende FinFisher promovideo?2

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 7

Wordt er in de aanloop naar de Wet Computercriminaliteit III al door de Nederlandse politie geëxperimenteerd met het overnemen van computers van verdachten? Zo ja, hoe vaak gebeurt dit, sinds wanneer en op welke manier? Zo nee, kunt u aangeven of de spionagesoftware hiervoor al wel geschikt is?

Nee, de politie experimenteert niet met het overnemen van computers van verdachten. Ik verwijs u ook naar mijn antwoord op bovenstaande vragen.

Vraag 8

Beschikt de Nederlandse politie ook over spionagesoftware van andere bedrijven dan Gamma International? Zo ja, bij welke bedrijven en welk doel dienen die softwareprogramma’s?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 9

Welke overheidsinstanties kopen ook spionagesoftware in bij Gamma International? Zijn er ook bedrijven die dergelijke software inkopen bij Gamma International? Zo ja, welke?

Voor zover hierover informatie bekend is bij de rijksoverheid, kunnen hier geen mededelingen over worden gedaan.

Vraag 10

Bent u ermee bekend dat Gamma International ook spywarespionage verkoopt aan landen zoals Afghanistan en Iran en dat die software wordt ingezet om bijvoorbeeld de oppositie in foute regimes uit te schakelen? Wat is uw visie daarop?

Zie antwoord vraag 9.

Vraag 11

Wat is uw reactie op het Duitse onderzoek dat is gedaan naar dezelfde soort spionagesoftware en dat is geconstateerd dat deze een aantal grove fouten bevat die onder andere consequenties hebben voor de integriteit en de privacy?3 Welke consequenties heeft dit voor de software die door de Nederlandse politie wordt gebruikt ten behoeve van de opsporing?

De bevindingen van dit onderzoek zijn grotendeels op de Duitse wetgeving gericht. De Nederlandse inzet van technische hulpmiddelen ten behoeve van de opsporing van strafbare feiten geschiedt op basis van het Nederlandse Wetboek van Strafvordering.

Vraag 12

Is er onderzoek gedaan door de overheid naar de betreffende spionagesoftwareprogramma’s en naar die van concurrenten? Zo ja, wat was de uitkomst van deze onderzoeken en wie heeft deze onderzoeken verricht? Zo nee, waarom niet en gaat u dat alsnog doen naar aanleiding van onder andere de bevindingen over de Duitse spionagesoftware?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 13

Wat is uw reactie op de zorgen die de Nederlandse Orde van Advocaten heeft geuit over de mogelijke verkoop van spyware aan de Nederlandse politie?4

De politie en het OM handelen binnen de kaders die gelden voor de vertrouwelijke communicatie tussen verschoningsgerechtigden en hun cliënten.

Vraag 14

Wordt de betreffende spionagesoftware ook ingezet voor het tappen van telefoongesprekken tussen advocaten en hun cliënten?

Zie antwoord vraag 13.

Vraag 15

Bent u bereid opheldering te verschaffen over de concrete toepassing van FinFisher in de uitoefening van opsporingsbevoegdheden? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 16

Welke waarborgen zijn er om de vertrouwelijke digitale communicatie tussen advocaten en cliënten te beschermen?

Zie antwoord vraag 13.

Vraag 1

Klopt het bericht dat in veel steden in Nederland te weinig wijkagenten zijn?1

Nee, het klopt niet dat er in veel steden in Nederland te weinig wijkagenten zijn. Het aantal wijkagenten is opgenomen in het inrichtingsplan nationale politie. De wettelijke norm is hierbij het minimum, zie ook het antwoord op vraag 2 van het lid Marcouch over het tekort aan wijkagenten2. In totaal is in de inrichting voorzien in 3.413 wijkagenten. Basis hiervoor is de verdeling van de operationele sterkte in de beleidsplannen van de regionale eenheden die worden vastgesteld door de burgemeesters in die eenheid en de hoofdofficier van Justitie. Landelijk gezien waren er op 30 juni jongstleden 3.444 wijkagenten werkzaam. De situatie per regionale eenheid is verschillend. In alle wijken is de politiezorg echter gewaarborgd.
Conform
Inrichtingsplan
Bezetting
per 30-6-2014
1
Noord-Nederland
345
451
2
Oost-Nederland
629
434
3
Midden-Nederland
376
353
4
Noord-Holland
298
237
5
Amsterdam
216
572
6
Den Haag
360
345
7
Rotterdam
391
383
8
Zeeland-West-Brabant
298
226
9
Oost-Brabant
276
235
10
Limburg
225
208
3.413
3.444

Vraag 2

Kunt u per regio aangeven hoeveel wijkagenten nu actief zijn en per regio aangeven hoeveel wijkagenten nodig zijn?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

In hoeveel wijken in Nederland is op dit moment geen wijkagent actief?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Zijn er naast Enschede andere steden waar er plannen zijn Buitengewoon Opsporingsambtenaren (Boa's) meer politietaken te laten verrichten? Deelt u de opvatting dat het opzetten van dergelijke vormen van lokale veiligheidszorg laat zien dat in die gemeenten een tekort is aan reguliere politie?

Hiervan zijn mij geen signalen bekend. Buitengewoon Opsporingsambtenaren en de politie zijn complementair aan elkaar en versterken elkaar. Het accent van toezicht en handhaving in de openbare ruimte door gemeenten ligt op leefbaarheid en overlast, terwijl de politie is belast met de daadwerkelijke handhaving van de rechtsorde.

Vraag 5

Hoeveel is uw belofte waard dat iedere wijk zijn eigen wijkagent zou krijgen? Wat gaat u doen om die belofte op de kortst mogelijke termijn waar te maken?

De vorming van de basisteams waar de wijkagent deel van uitmaakt heeft de hoogste prioriteit. De realisatie van de aantallen wijkagenten, conform het inrichtingsplan is daar onderdeel van. Vanwege de op handen zijnde personele reorganisatie heb ik in de laatste voortgangsbrief nationale politie aan uw Kamer3 een voorbehoud gemaakt voor openstaande vacatures voor wijkagenten. Dit omdat bij het opvullen daarvan de spelregels die met de politievakorganisaties in het kader van de personele reorganisatie zijn afgesproken gevolgd moeten worden. De korpschef is hierover in overleg met de Centrale ondernemingsraad van de politie en de vakorganisaties. Uiteraard wordt er hard naar toegewerkt om de vacatures te vervullen.

Vraag 1

Herinnert u zich de vragen en de bezwaren van de PvdA fractie, over het feit dat op internet per (huis-) adres zichtbaar is of ambulance, politie of brandweer aanwezig is of is geweest?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de privacy geschonden wordt wanneer per adres nagegaan kan worden of hier een hulpdienst is geweest?

Ik vind het vanuit privacy-oogpunt onwenselijk dat informatie uit pagingberichten van de hulpdiensten langdurig zichtbaar is op internetsites. Ik streef er dan ook naar om dit in de toekomst te voorkomen.
In Noord-Nederland is ervaring opgedaan met een andere werkwijze, waarbij in de meeste oproepen geen locatie-informatie meer wordt verstrekt aan de ambulances. Deze werkwijze spreekt mij aan, daarom heb ik – met mijn ambtgenoot van VWS voor wat betreft de ambulancezorg – de hulpdiensten verzocht om ons te informeren over de landelijke toepasbaarheid hiervan.
Het is echter mogelijk dat de operationele noodzaak om locatie-informatie te gebruiken in pagingberichten blijft bestaan. Daarom wordt in het kader van een aanbesteding van een nieuw pagingsysteem ook onderzocht of versleuteling van pagingberichten financieel en praktisch uitvoerbaar is.
Later dit jaar zal ik uw Kamer over het bovenstaande nader informeren.

Vraag 3

Waarom is in sommige veiligheidsregio’s het adres afgeschermd en in andere regio’s niet?

Meldkamers zijn op dit moment nog regionaal georganiseerd waardoor er diversiteit bestaat tussen inrichting en de werkwijze van de verschillende meldkamers. Deze diversiteit – en de nadelen die daarmee gepaard gaan – is één van de redenen om te komen tot een landelijke meldkamerorganisatie. Over de voortgang hiervan heb ik u per brief van 2 juli 2014 geïnformeerd.

Vraag 4

Waarom bent u al meer dan een jaar aan het onderzoeken hoe deze schending van de privacy kan worden voorkomen, terwijl de oplossing in sommige regio's al wordt toegepast? Wanneer komt u met de resultaten van dit onderzoek?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Kunt u er voor zorgen dat in alle veiligheidsregio's de adressen worden afgeschermd zodat de privacy van de betrokken personen op die manier wordt geborgd? Zo ja, op welke termijn kunt u hiervoor zorgen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Bedrijven staan niet te trappelen om hun stukje spoor over te nemen»?1

Ja.

Vraag 2

Bent u van mening dat het van belang is om bedrijven – ook vanuit het oogpunt van de milieudoelstellingen van het kabinet en de positieve milieuprestaties van het spoorgoederenvervoer – op een goede wijze aangesloten te houden op het spoornet?

Ja, ik ben van mening dat voor het functioneren van de mainports, maar ook voor de overige havengebieden, productiecentra en logistieke clusters in Nederland achterlandverbindingen per spoor cruciaal zijn. Hiervoor zijn ook de bedrijfsspooraansluitingen van belang. Vandaar ook dat in de Lange Termijn Spooragenda de ambitie staat dat het spoor een cruciale rol gaat vervullen in het verbinden van de belangrijkste economische centra met het Europese achterland op met name de middellange afstanden naar Duitsland, Frankrijk en Italië.

Vraag 3

Welke maatregelen neemt u om meer bedrijven hun goederen over het spoor te laten vervoeren en kunt u aangeven hoeveel bedrijven er meer of minder van het spoor gebruik zijn gaan maken de afgelopen vijf jaar?

In de Lange Termijn Spooragenda staat een aantal acties om het spoorgoederenvervoer aantrekkelijker en concurrerender te maken. De spoorgoederenvervoersector zal onder andere gaan werken aan een operationeel concept voor spoorgoederenvervoer, zodat een kwalitatief beter spoorproduct aan de verlader geleverd kan worden. Samen met de sector richt IenM een spoorgoederentafel in waar de nadere invulling en de voortgang van deze acties gevolgd wordt. Er zijn geen specifieke getallen bekend over hoeveel bedrijven gebruik maken van vervoer over het spoor in de afgelopen 5 jaar.

Vraag 4

Deelt u de mening dat overheidsbijdragen voor het faciliteren van spoorvervoer in het algemeen ook zouden moeten gelden voor het spoorgoederenvervoer?

In het MIRT wordt geen onderscheid gemaakt tussen projecten voor reizigersvervoer en goederenvervoer per spoor. Op het gemengde net maken beide vormen van vervoer gebruik van dezelfde infrastructuur. Daarmee komt een deel van het budget ook ten goede aan het spoorgoederenvervoer. Zo heb ik voor de zomer nog besluiten genomen in het kader van PHS om het goederenvervoer via Zuid-Nederland te verbeteren. In het kader van de Lange Termijn Spooragenda vindt voorts een herijking plaats van de projecten en programma’s. Hierbij zijn zowel projecten voor het spoorgoederenvervoer als projecten voor het reizigersvervoer aan de orde.

Vraag 5

Bent u bereid om te onderzoeken of de taken van NS voor wat betreft de bedrijfsspooraansluitingen kunnen worden ondergebracht bij Prorail?

Momenteel onderzoek ik samen met de sector hoe de taken van NS Spooraansluitingen het beste kunnen worden uitgevoerd. Er zijn daarvoor verschillende scenario’s in beeld, waaronder het onderbrengen van deze aansluitingen bij ProRail. Randvoorwaarde hierbij is dat het IenM en ProRail geen geld kost. De bedrijven dragen zelf de verantwoordelijkheid voor het beheer en onderhoud van de spooraansluitingen.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de anti-ISIS demonstratie van vandaag in Den Haag waar islamitische tegendemonstranten met stenen gooiden, een cameraman zijn apparatuur vernielden, het uitlopen van de volledige route van de demonstratie onmogelijk maakten, luidkeels «kankerjoden» en «Allah Akbar» scandeerden en waartegen de Mobiele Eenheid in actie moest komen?

Ja.

Vraag 2

Is de Haagse Schilderswijk nog Nederlands grondgebied of al onderdeel van het islamitisch kalifaat? Waarom capituleert de overheid voor de islam en de verwerpelijke sharia die blijkbaar al in Den Haag heerst?

Het kabinet keurt discriminatie en elke oproep tot geweld af. Iedereen in Nederland dient zich aan de Nederlandse wet te houden. Gedrag dat de kernwaarden van de Nederlandse samenleving bedreigt, wordt niet getolereerd. De huidige mogelijkheden om in te grijpen wanneer strafbare uitlatingen worden gedaan of strafbare gedragingen worden begaan, zijn voldoende.

Vraag 3

Waarom heeft de politie gecapituleerd voor de tegendemonstranten door in plaats van de demonstranten de afgesproken route af te laten lopen en de straten daartoe desnoods schoon te vegen, de demonstranten te verhinderen hun weg te vervolgen over Nederlands grondgebied? Is dit niet de wereld op zijn kop en de lafheid ten top?

De politie heeft niet gecapituleerd voor de tegendemonstranten. In de voorbereiding naar de demonstratie is vanuit de gemeente Den Haag en de politie contact geweest met de organisatie en zijn nadere afspraken gemaakt over de demonstratie. Ook over het afwijken van de route ter voorkoming van wanordelijkheden. Het is de taak van de politie om te waarborgen dat demonstraties in goede orde verlopen. De politie treedt daarbij regulerend op. De politie heeft escalatie voorkomen. Door het optreden van de agenten is er geen gewelddadige confrontatie tussen de twee groepen geweest.

Vraag 4

Bent u bereid een ieder uit de Haagse Schilderswijk of elders in Nederland die onze rechtsstaat wil vervangen door het kalifaat en de sharia wil invoeren en daar geweld voor wil gebruiken het land uit te zetten en Nederland terug te geven aan de mensen die onze vrije democratische rechtsstaat wel respecteren? Zo nee, wilt u dan samen met uw partijgenoot Van Aartsen zo snel mogelijk uw biezen pakken?

Zie het antwoord op vraag 2.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Miljoenenstrop door stoffen»?1

Ja.

Vraag 2

Bent u op de hoogte van het voornemen van de Europese Commissie om in de «Richtlijn beperking van het gebruik van bepaalde gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur» (2011/65/EU, de RoHS II-richtlijn) vijf extra stoffen op te nemen om het gebruik van deze stoffen in elektrische en elektronische apparaten te beperken? Is Nederland hierover geconsulteerd?

Ik ben van dit voornemen van de Commissie op de hoogte. Vanaf de voorbereidingsfase is Nederland betrokken geweest, door deelname in de door de Commissie ingestelde expertgroep waarin de lidstaten worden geconsulteerd.

Vraag 3

Klopt het dat de Europese Commissie dit voornemen heeft gebaseerd op een onderzoek, terwijl zij hiervoor eigenlijk de afspraken en procedures, zoals vastgelegd in de REACH-richtlijn, zou moeten aanhouden? Hoe beoordeelt u het proces dat tot het voornemen van de Europese Commissie om vijf stoffen toe te voegen aan de RoHS II-richtlijn heeft geleid? Bent u bereid de Europese Commissie er op aan te spreken als blijkt dat zij niet volgens de afspraken heeft gehandeld?

In de RoHS II richtlijn (hieronder «RoHS») is de bevoegdheid om extra stoffen op te nemen in de verbodslijst (Bijlage II) gedelegeerd aan de Europese Commissie. Het staat de Commissie vrij om hiertoe een onderzoek te verrichten en dit als basis te gebruiken, binnen de regels die de richtlijn stelt. Wel dient de Commissie over de methode en haar conclusies ten aanzien van de aan de lijst toe te voegen stoffen de lidstaten en belanghebbende organisaties te consulteren.
Over de nu op handen zijnde uitbreiding van de verbodslijst heeft de Commissie belanghebbende organisaties geconsulteerd via internet en in een bijeenkomst. De lidstaten zijn geconsulteerd in een expertgroep, gevolgd door een schriftelijke commentaarronde. De informatie en reactietermijnen die de Commissie aan de belanghebbenden en de lidstaten heeft gegeven beoordeel ik als voldoende.
De RoHS stelt (in artikel 6) dat het opnemen van stoffen in de verbodslijst dient aan te sluiten bij andere wetgeving betreffende chemische stoffen, met name de REACH verordening, en onder meer rekening moet houden met de bijlagen XIV en XVII van die verordening. «Aansluiten bij» (in de Engelse versie: «be coherent with») betekent niet dat exact volgens de afspraken en procedures van REACH gewerkt moet worden. In de expertgroep heeft geen enkele lidstaat steun uitgesproken voor de bezwaren van de industrie (producenten) dat de procedures en methoden van REACH onvoldoende zijn aangehouden. Mijn overwegingen bij deze opstelling licht ik hieronder nader toe.
De vijf extra stoffen die de EC in de verbodslijst van de RoHS wil opnemen zijn in de preambule van de RoHS (overweging 10) als prioriteit aangemerkt. Daarmee wisten lidstaten en belanghebbenden al sinds 2011 dat een verbod op een termijn van enkele jaren een reële mogelijkheid was. Deze vijf stoffen staan ook op REACH Annex XIV. Dat betekent dat het gebruik van deze stoffen uiteindelijk in alle producten moet eindigen. De RoHS stelt restricties specifiek aan elektrische en elektronische apparatuur (EEA) en geeft een viertal aandachtspunten waarmee de Commissie rekening dient te houden. Het gaat daarbij om de vraag of de stof (RoHS art.6):
Gegeven het bovenstaande ben ik van mening dat de Commissie heeft gehandeld conform de geldende procedure. Ik zie dan ook geen aanleiding de Commissie hierop aan te spreken.

Vraag 4

Bent u bekend met het onderzoek dat de Duitse overheid heeft laten uitvoeren naar de kosten van eventuele uitbreiding van de RoHS II-richtlijn voor de Duitse technologische industrie? Kunt u een inschatting geven van de gevolgen van eventuele uitbreiding van de RoHS II-richtlijn voor de Nederlandse technologische industrie? Heeft u een beeld van wat de baten van de wijziging van de RoHS II-richtlijn zouden zijn? Hoeveel veiliger zouden elektrische en elektronische producten worden door uitbreiding van de RoHS II-richtlijn?

Ik ken het onderzoek waarop u doelt. Het betreft echter niet de momenteel op handen zijnde uitbreiding van verbodslijst van de RoHS met vijf stoffen, waarover uw vragen gaan, maar de herziening van de RoHS als geheel in 2011, waarbij sprake was van uitbreiding met extra categorieën van apparatuur waarvoor de richtlijn ging gelden. De technologische industrie die deze categorieën van apparatuur produceert kreeg toen te maken met een verbod (op termijnen van 2014, 2016 en 2017) op het gebruik van een zestal stoffen in hun apparatuur.
De opgave waartoe de industrie door een stofverbod wordt geplaatst bestaat grofweg uit (i) het inventariseren in hoeverre hun producten de (op termijn) te verbieden stoffen bevatten en (ii) het ontwikkelen en testen van producten waarin de verboden stoffen vervangen zijn door wel toegestane stoffen. Voor het ene apparaat is deze exercitie relatief eenvoudig, voor meer complexe apparatuur is dit vaak veel moeilijker en kost het veel tijd. Daarom geeft de RoHS overgangstermijnen; de nieuwe stofverboden gaan naar verwachting medio 2017 in, voor de meer complexe medische en industriële apparatuur pas medio 2019. Bovendien heeft de Commissie de mogelijkheid om uitzonderingen op een stofverbod toe te kennen, voor een bepaalde termijn, indien er niet tijdig een marktrijp product ontwikkeld kan worden dat vrij is van de verboden stof. Uiteraard moet de betreffende industrie dit motiveren.
Nu kom ik op uw vraag naar de baten van de RoHS. De gevaareigenschappen van de onder de RoHS verboden stoffen zijn wetenschappelijk bepaald en politiek vastgesteld in andere kaders dan de RoHS, met name onder VN-verdragen en onder REACH en de daaraan voorafgaande Europese regelgeving. Omwille van de menselijke gezondheid en het milieu is besloten om bepaalde stoffen uit te faseren, d.w.z. ervoor te zorgen dat deze stoffen zo snel als technologisch en sociaaleconomisch mogelijk is uit onze producten verdwijnen. Voor het vijftal stoffen waarvoor nu een verbod onder de RoHS aan de orde is, staat buiten kijf dat ze uitgefaseerd moeten worden. De baten van deze uitbreiding van de RoHS betreffen verhoging van de veiligheid van elektrische en elektronische producten in de gebruiksfase zowel als het afvalstadium en het verdwijnen van de gevaarlijke stoffen uit de gerecycleerde materialen van deze apparatuur. Deze baten zijn echter niet eenvoudig in cijfers uit te drukken.
Het vervangen van stoffen door alternatieven brengt kosten met zich mee. Alle producenten in binnen- en buitenland (dus niet alleen de Nederlandse) hebben hiermee te maken. De kosten zullen doorberekening vinden naar afnemers, uiteindelijk de consument. Het betalen van een prijs voor een gezonder leefmilieu is een breed geaccepteerd principe.

Vraag 5

Kunt u aangeven hoe verdere besluitvorming over dit voornemen van de Europese Commissie verloopt en op welke manier Nederland hier invloed op uit kan oefenen? Bent u, op basis van een afweging van kosten en baten, bereid deze invloed uit te oefenen? Kunt u de Kamer hierover eerst informeren, alvorens actie te ondernemen?

Het door de Commissie uitgevoerde consultatieproces onder de lidstaten is inmiddels afgelopen. De Commissie komt naar verwachting spoedig met haar voorstel. Dit kan door de Raad en het Europees parlement als hamerstuk afgedaan worden maar ook geblokkeerd worden. Op grond van de uitingen van de lidstaten tot nog toe sluit ik een blokkade in de Raad uit. Uit bovenstaande antwoorden volgt dat ik geen reden zie voor een initiatief om het Commissiebesluit nog te beïnvloeden.
De gevolgen voor de industrie hebben zeker mijn aandacht. De komende jaren zal de industrie moeten investeren in het vervangen van de verboden stoffen. Als dat voor bepaalde producten ondanks serieuze inspanning van de industrie niet lukt vóór het einde van de overgangstermijn (moment dat het stofverbod gaat gelden) kan de industrie bij de Europese Commissie een aanvraag voor een uitzondering doen. Gezien signalen uit de industrie zouden er veel van zulke aanvragen kunnen komen. Ik vertrouw er op dat de EC er alles aan zal doen om de aanvragen tijdig en weloverwogen te behandelen voordat het stofverbod ingaat. Het mag niet gebeuren dat belangrijke producten (bijv. medische apparatuur) tijdelijk van de markt gehaald moeten worden als de Commissie te laat zou zijn met haar besluiten over uitzonderingen.
Zowel het proces rond de uitzonderingen als de onderbouwing van eventuele toekomstige uitbreidingen van de verbodslijst met extra stoffen zal ik nauwlettend volgen.

Vraag 1

Hoe beoordeelt u de zorgen van de Nederlandse Reddingsbrigade over de «afnemende zwemvaardigheid» in ons land mede omdat «kinderen minder goed of zelfs helemaal niet meer zwemmen»?1 2

Ook ik heb vernomen dat er ongelukken zijn gebeurd. Laat ik voorop stellen:
ieder ongeluk is een drama en is er een teveel.
Vanuit signalen van de Reddingsbrigades is het mij bekend dat kinderen steeds minder goed kunnen zwemmen, ook al hebben zij een zwemdiploma. Een van de oorzaken hiervan is dat kinderen steeds minder vaak gaan zwemmen. Ouders moeten hier hun verantwoordelijkheid nemen.
Ik constateer dat er scholen zijn die schoolzwemmen aanbieden en dat er lokale stimuleringsprojecten zijn om kinderen meer te laten zwemmen. Ook vanuit het Rijk vindt er stimulering plaats: via 37 Sportimpulsprojecten worden kinderen in staat gesteld om vaker te gaan zwemmen.

Vraag 2

Onderschrijft u de constatering van de Reddingsbrigade dat hulpverleningsacties voor zwemmers «vaker rechtstreeks het gevolg zijn van onvoldoende zwemvaardigheid»?3 Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Kan het in vraag 2 gestelde mede worden toegeschreven aan het afschaffen van het verplichte zwemonderwijs? Kunt u uw antwoord toelichten?

Het is niet bewezen dat afnemende zwemvaardigheid het gevolg is van het afschaffen van het verplichte zwemonderwijs. Ondanks de afschaffing haalt 94% van de kinderen minimaal 1 zwemdiploma.4 De overgrote meerderheid die (Nationaal Zwemdiploma) A haalt, gaat door voor B.

Vraag 4

Bent u het eens met de brancheorganisaties sport, die stellen dat het behalen van het zwemdiploma B «ontoereikend» is om kinderen veilig te laten zwemmen en dat daarvoor het zwem-ABC nodig is?4 Wilt u daarbij aangeven hoe u tot uw oordeel komt?

De overgrote meerderheid die Nationaal Zwemdiploma A haalt, gaat door voor diploma B. De stap van B naar C is in de praktijk minder vanzelfsprekend.
De branche vindt C nodig om volledig zwemvaardig te zijn, maar steeds meer ouders/kinderen haken af na diploma B.6
Ik ben bekend met de stelling van de brancheorganisatie dat zwemdiploma B ontoereikend is om kinderen veilig te laten zwemmen. Voor deze stelling is mij echter geen bewijs bekend. Daarnaast ben ik van mening dat de zwemvaardigheid van kinderen primair een verantwoordelijkheid is van de ouders. Het is in die zin dan ook aan de ouders om te bepalen wat zij een voldoende zwemniveau voor hun kind(eren) vinden.

Vraag 5

Hoe beoordeelt u in relatie daarmee de risico’s op meer toekomstige zwemongevallen nu «minder dan de helft van de kinderen het volledige Zwem-ABC maakt»?5

Zie antwoord op vraag 1, 2 en 3.

Vraag 6

Kunt u aangeven of de verwachting van de Vereniging Sport en Gemeenten klopt(e), dat «mede door de bezuinigingen het aantal gemeenten met schoolzwemmen in de komende jaren nog verder zal dalen tot onder de 40 procent, een historisch laag percentage»?6 Wat is daarover uw oordeel?

De cijfers, verwachtingen en onderbouwing van de Vereniging Sport en Gemeenten zijn mij niet bekend. Scholen en gemeenten zijn vrij in hun keuze om schoolzwemmen aan te bieden en die keuzes worden niet geregistreerd.
Mij is wel bekend dat het aantal scholen dat schoolzwemmen aanbiedt is afgenomen. Desondanks behaalt 94% van de kinderen minimaal 1 zwemdiploma.

Vraag 7

Hoe beoordeelt u, onder verwijzing naar de Landelijke Stimuleringsregeling Zwemvaardigheid (de Vangnetregeling 2002–2005) die in 2006 werd stopgezet, de conclusie van onderzoekers van het Mulier Instituut dat de «vangnetregeling succesvol was, omdat in de vangnetgemeenten het aandeel van allochtone kinderen met een zwemdiploma toenam, terwijl die in gemeenten zonder die regeling daalde»?7

Zoals genoemd onder vraag 3 haalt 94% van de kinderen minimaal diploma A, waarna een overgrote meerderheid van de kinderen doorgaat voor diploma B. Ondanks het stopzetten van de Stimuleringsregeling Zwemvaardigheid (de Vangnetregeling 2002–2005) is het aantal kinderen met een zwemdiploma dus zeer hoog.

Vraag 8

Hoe vallen deze conclusies te rijmen met het stopzetten van de regeling in 2006 mede omdat de «meerwaarde onvoldoende kon worden aangetoond»?8

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 9

Deelt u de mening dat schoolzwemmen kan bijdragen aan het verminderen van het aantal verdrinkingsdoden?9 Kunt u aangeven op basis van welke onderzoeken u komt tot deze beoordeling?

Zoals gezegd is elk verdrinkingsgeval er een te veel. In antwoord op eerdere Kamervragen (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2008–2009, nr. 3512, Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2009–2010, nr. 3054 en Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2013–2014, nr. 92) heb ik aangegeven dat de verantwoordelijkheid bij het leren zwemmen als volgt is verdeeld: de zwemvaardigheid van kinderen is in de eerste plaats een verantwoordelijkheid van ouders, daarbij ondersteund door scholen en gemeenten. Zoals genoemd onder vraag 3 is mij bekend, uit signalen van de Reddingsbrigades, dat kinderen steeds minder goed kunnen zwemmen ook al hebben ze een zwemdiploma. Dit heeft o.a. te maken met steeds minder vaak gaan zwemmen. Ik ben van mening dat ouders hier hun verantwoordelijkheid moeten nemen.

Vraag 10

Bent u bereid om (a) de mogelijkheden te onderzoeken voor een nieuwe actuele vangnetregeling en (b) ervoor te zorgen dat elke leerling de basisschool verlaat met een zwemdiploma op zak, bij voorkeur met het zwem-ABC?

Ik zie hier geen aanleiding toe. Zoals genoemd onder vraag 3, haalt 94% van de kinderen minimaal 1 zwemdiploma. De overgrote meerderheid die (Nationaal Zwemdiploma) A haalt, gaat door voor B. Ondanks het stopzetten van de Stimuleringsregeling Zwemvaardigheid (de Vangnetregeling 2002–2005) is het aantal kinderen met een zwemdiploma dus zeer hoog.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Hackers stelen 1,2 miljard inloggegevens en 500 miljoen e-mailadressen»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u de claim van cybersecurity bedrijf Holden Security bevestigen?

Deze claim kan ik bevestigen noch ontkennen. Behalve de mediaberichten is vooralsnog geen feitelijke informatie beschikbaar.

Vraag 3

Zijn er ook Nederlandse bedrijven, organisaties of overheidsinstellingen getroffen door de Russische hackers? Zo neen, kunt u ervoor zorgdragen dat het Nationaal Cyber Security Centrum dit zo snel mogelijk uitzoekt zodat de getroffen partijen de kwetsbaarheden op hun websites kunnen verhelpen en gebruikers geïnformeerd kunnen worden?

Het NCSC heeft direct contact gezocht met Hold Security om meer informatie te krijgen. Tot dusverre is door Hold Security geen gedetailleerde informatie gedeeld met het NCSC over de buitgemaakte data.
Buiten de mediaberichten is geen feitelijke informatie beschikbaar waardoor de precieze impact van de datadiefstal niet is vast te stellen. Het is daarmee onbekend welke organisaties en individuen mogelijk zijn geraakt, of hier Nederlandse partijen tussen zitten en via welke websites de gegevens zijn buitgemaakt.
Het NCSC staat conform haar reguliere rol in nauw contact met haar internationale partners om aanvullende informatie te verkrijgen. Op basis van de beperkt beschikbare feitelijke informatie heeft het NCSC haar doelgroep van rijksoverheid en vitale sectoren geïnformeerd.

Vraag 4

Hoe verhoudt deze situatie zich tot het wetsvoorstel meldplicht datalekken?2 Moeten getroffen partijen dergelijke datalekken melden na inwerkingtreding van dit wetsvoorstel?

Het wetsvoorstel meldplicht datalekken strekt ertoe de huidige Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) te versterken. Naast de bestaande verplichtingen om persoonsgegevens op behoorlijke en zorgvuldige wijze te verwerken en op passende wijze tegen verlies of onrechtmatige verwerking te beveiligen, zal de Wbp – na inwerkingtreding van dit wetsvoorstel – een verplichting bevatten om inbreuken op de beveiliging van persoonsgegevens te melden aan de toezichthoudende instantie (College bescherming persoonsgegevens) en aan de getroffen personen. Van belang is dat deze meldingen onverwijld geschieden, opdat zo snel mogelijk duidelijk wordt welke maatregelen de getroffen organisatie heeft genomen of voorstelt te nemen om de negatieve gevolgen van de inbreuk te verhelpen. Daarnaast dient de getroffen organisatie aan te geven welke maatregelen de getroffen personen zelf kunnen nemen om de nadelige gevolgen van de inbreuk te beperken. Hierbij kan worden gedacht aan het wijzigen van wachtwoorden. Niet ieder denkbaar datalek valt onder de wettelijke meldplicht. Of een datalek moet worden gemeld is afhankelijk van de aard en de omvang van de inbreuk en de aard van de getroffen persoonsgegevens. Dit is ter beoordeling van de individuele verantwoordelijke. In zijn algemeenheid geldt dat bij een hack als waarvan in de berichtgeving sprake is, waarbij inloggegevens en emailadressen zouden zijn buitgemaakt, een melding al snel gepast zal zijn in verband met risico’s op misbruik van deze persoonsgegevens, zoals identiteitsfraude en andere vormen van (financiële) fraude.

Vraag 5

Kunt u aangeven of het Nationaal Cyber Security Centrum reeds op de hoogte is van de kwetsbaarheden die mogelijk aanwezig zijn geweest zowel voor het aanleggen van het botnet als voor de extractie van database gegevens via SQL-injectie? Gaat het hier om voorheen onbekende kwetsbaarheden of reeds bekende kwetsbaarheden die nog niet verholpen waren?

Buiten de mediaberichten is geen feitelijke informatie beschikbaar waardoor niet aan te geven is of de informatie daadwerkelijk via SQL-injectie verkregen is. In de media wordt aangegeven dat criminelen de gegevens zouden hebben verkregen van ruim 400.000 verschillende websites afkomstig uit zowel de VS als daarbuiten. De gegevens zouden onder andere zijn buitgemaakt door misbruik te maken van SQL-injectie, een veel voorkomende kwetsbaarheid die aanwezig was (en mogelijk nog is) in de betreffende 400.000 websites.

Vraag 6

In hoeverre kan een eventuele vorm van terughacken een rol spelen bij het beperken van de schade als deze van botnet?

Gezien de tot nu toe bekende informatie is weinig te zeggen of in dit bijzondere geval binnendringen in deze geautomatiseerde werken een rol zou kunnen spelen bij het beperken van de schade die is ontstaan door het gebruik van het botnet. In het algemeen kan wel gesteld worden dat de uitbreiding van de mogelijkheden voor politie en Openbaar Ministerie die deel uitmaken van het wetsvoorstel Cybercrime III in de toekomst bij zullen dragen aan de bestrijding van botnets. In het bijzonder het binnen dringen in een geautomatiseerd werk geeft de mogelijkheid om bijvoorbeeld command en controlservers van botnets te onderzoeken en zonodig uit te schakelen. Daarna kan ook in kaart gebracht worden welke computers in het botnet zitten en kan verdere actie genomen worden om deze computers daar uit te (laten) verwijderen. Dit zal dan zeker bijdragen aan het beperken van de schade.