Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de tv-uitzending waarin de Koninklijke Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP) de noodklok luidt over de beschikbaarheid van onder andere het antibioticum Penidural?1

Ja.

Vraag 2

Is het u bekend dat smalspectrum antibiotica, zoals Penidural (benzylpenicilline)injecties, Flucloxacilline capsules en Broxil (feneticilline) drank, in toenemende mate van de Nederlandse markt verdwijnen?

Voor zover bekend bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) is er geen sprake van een toename in het verdwijnen van handelsvergunningen voor smalspectrum antibiotica op de Nederlandse markt. Wel is sprake van toenemende beschikbaarheidsproblemen van geneesmiddelen in het algemeen. Hoe ik daarmee omga heb ik u in mijn brief van 1 oktober 2015 (Kamerstuk 32 620, nr. 165) aangegeven. Wanneer sprake is van een tekort, wordt dit weergegeven op de website van Farmanco, een initiatief van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP). De website www.farmanco.knmp.nl geeft aan waarom een product niet beschikbaar is, wanneer wordt verwacht dat het weer beschikbaar komt en wat eventuele alternatieven zijn.

Vraag 3

Bent u ervan op de hoogte dat de slechte beschikbaarheid van smalspectrum antibiotica antibioticaresistentie in de hand werkt?

Ja, zie ook mijn brief van 1 oktober 2015.

Vraag 4

Kunt u aangeven hoe het kan dat de smalspectrum antibiotica nog wel beschikbaar zijn in onze buurlanden?

Voor Penidural geld dat dit ook in buurlanden niet beschikbaar is. Een van de grondstoffen van dit geneesmiddel wordt niet meer geproduceerd. Voor de andere smalspectrumantibiotica geld dat het de keuze van de fabrikant is om voor een geneesmiddel al dan niet een handelsvergunning aan te vragen. Daarbij kunnen economische belangen een rol spelen, zoals ik ook heb aangegeven in mijn brief van 1 oktober jongstleden

Vraag 5

Bent u bereid de wet- en regelgeving zo aan te passen dat er geen vertraging voor de patiënt ontstaat door het toestemmingsvereiste op patiëntniveau bij het importeren van alternatieven voor niet-beschikbare medicijnen? Zo ja, op welke termijn kunt u deze aanpassing bewerkstelligen? Zo nee, waarom niet?

Niet elk geneesmiddelentekort leidt automatisch tot de import van alternatieve middelen op artsenverklaring. Vaak kan een tekort van een middel worden opgelost door substitutie of door een apotheekbereiding. Op de website van Farmanco, het onderdeel van de KNMP dat informatie geeft over tekorten, blijkt dat in de meeste gevallen substitutie mogelijk is. Voor die gevallen dat het tekort alleen kan worden opgelost door import van een middel uit het buitenland heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg mij verzekerd dat ze erop is ingericht om in spoedgevallen zeer snel toestemming te geven voor import op artsenverklaring. De toestemming voor leveren op artsenverklaring wordt aangevraagd door een groothandel, fabrikant of (ziekenhuis)apotheker. De wijze waarop een aanvraag kan worden gedaan, is uitgewerkt op de website van de IGZ. De toestemming wordt vervolgens door de IGZ gegeven per aanvraag en kan meerdere patiënten betreffen. De IGZ eist wel van de aanvrager dat hij een registratie van de artsenverklaringen op patiëntenniveau bijhoudt, maar er hoeft geen toestemming vooraf voor iedere patiënt gegeven te worden. De wettelijke afhandelingstermijn is acht weken, maar indien het een spoedaanvraag betreft wordt deze binnen enkele dagen afgehandeld, meestal nog dezelfde dag. Daarnaast bestaat nog de mogelijkheid om, indien noodzakelijk, gebruik te maken van de algemene ontheffing die het RIVM heeft om ongeregistreerde geneesmiddelen te importeren. Deze ontheffing wordt gebruikt om de volksgezondheid te beschermen in het geval van een uitbraak van besmettelijke ziekten, bij een incident waarbij radioactieve stoffen vrijkomen, of bij een individuele calamiteit met zeer ernstige gevolgen. Met dit instrumentarium denk ik dat er voldoende mogelijkheden voorhanden zijn om adequaat op tekorten te kunnen reageren. In lijn met mijn toezegging tijdens het AO infectiepreventie zal ik de werkgroep Geneesmiddelentekorten vragen of het noodzakelijk is om de procedures rond de import van ongeregistreerde geneesmiddelen te versnellen.

Vraag 6

Bent u bereid voor smalspectrum antibiotica, waarvoor Nederland een te kleine markt is met een te laag prijspeil, maatregelen te treffen die reguliere levering voor de kleine Nederlandse markt toch rendabel maken? Zo ja, welke maatregelen bent u voornemens te nemen? Zo nee, waarom niet?

In mijn ogen gaat het bij tekorten niet puur en alleen om de prijs van een geneesmiddel. De vraag is ook of er voldoende financiële middelen beschikbaar zijn voor farmaceutische zorg en voor het hebben van een gezonde farmaceutische keten in Nederland die tekorten kan opvangen. Het is de verantwoordelijkheid van verzekeraars om er binnen de wettelijke kaders voor te zorgen dat onder andere lage prijzen niet leiden tot beschikbaarheidsproblemen.

Vraag 7

Bent u van mening dat zorgverleners die met met kunst en vliegwerk oplossingen vinden voor dit probleem daarvoor financiële compensatie moeten ontvangen?1

Goede informatie aan de patiënt over het gebruik van geneesmiddelen door de farmaceutische zorgverlener is van groot belang en zal een positief effect hebben op de therapietrouw van de patiënt. Juist bij het switchen van medicatie, wat dikwijls het geval is bij een geneesmiddeltekort, is therapietrouw een belangrijk aandachtspunt. Het vinden van oplossingen voor een geneesmiddeltekort en het geven van informatie aan patiënten behoort tot de zorgtaak van apothekers.
Echter, buitensporige verhoging van de werklast van de apothekers door het ontstaan van geneesmiddelentekorten mag niet ten koste gaan van de kwaliteit van de overige dienstverlening van de apothekers. Ik ben dan ook van mening dat zorgverzekeraars oog dienen te hebben voor de gevolgen van tekorten voor de apothekers en niet alleen op prijs maar ook op kwaliteit van zorg dienen in te kopen, en daar dus ook een adequate financiële vergoeding voor moeten geven.

Vraag 8

Als apothekers erin slagen met kunst en vliegwerk een geneesmiddel bij tekorten uit het buitenland te betrekken, bent u dan van mening dat zorgverzekeraars gehouden zijn de prijs van het product volledig te vergoeden?

Zorgverzekeraars kennen een zorgplicht en dienen ervoor te zorgen dat hun verzekerden die zorg kunnen krijgen die ze nodig hebben en waar zij recht op hebben. Dit betekent dat zorgverzekeraars, wanneer een medicijn tijdelijk niet leverbaar is, binnen de wettelijke kaders een hoger tarief moeten vergoeden tot het maximale tarief, indien de patiënt daarmee de noodzakelijke zorg wel kan krijgen.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat het ziekenhuisbestuur van het Vlietland Ziekenhuis het voornemen heeft de kraamafdeling te sluiten?1

Ik heb begrepen dat het ziekenhuis voornemens is acute verloskunde te concentreren op één locatie om zo de hoogste kwaliteit van zorg rondom bevallingen te bieden. Deze locatie beschikt, zo meldde het ziekenhuis, over optimale faciliteiten, bijvoorbeeld voor de opvang van erg zieke baby’s. Het ziekenhuis is van mening dat concentratie van specialistische kennis en ervaring leidt tot verhoging van de kwaliteit en capaciteit. De ambulante zorg (poliklinieken) blijft op alle vijf locaties met een breed aanbod beschikbaar.

Vraag 2

Heeft u deze verontrustende signalen ook ontvangen? Zo ja, wat heeft u met deze signalen gedaan? Kunt u aangeven wat de redenen zijn die het Vlietland Ziekenhuis aangeeft voor het willen sluiten van de kraamafdeling?

Ik heb de berichten in de media gelezen over het voornemen tot concentratie van zorg van het Franciscus Gasthuis & Vlietland. Het ziekenhuis heeft mij laten weten dat zij na hun bestuurlijke fusie aan het kijken zijn hoe zij de zorg zo goed mogelijk verder kunnen inrichten als één ziekenhuis met vijf locaties.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de kraamafdeling van het Vlietland Ziekenhuis open moet blijven? Zo nee, waarom bent u deze mening niet toegedaan?

Het is niet aan mij om te bepalen of een afdeling in een ziekenhuis open moet blijven. Zolang wordt voldaan aan de normen van kwaliteit en bereikbaarheid zie ik geen reden om mij hiermee te bemoeien.

Vraag 4

Is het correct dat het voornemen om de kraamafdeling van het Vlietland Ziekenhuis te sluiten een direct gevolg is van de fusie tussen het Vlietland Ziekenhuis en het Sint Franciscus Gasthuis? Kunt u uw antwoord toelichten?

Na de fusie is één ziekenhuis met vijf locaties ontstaan. Het ligt voor de hand dat het bestuur van het ziekenhuis vervolgens gaat kijken op welke locatie welke zorg het beste kan worden geboden. De motivatie om te fuseren hing samen met de ambitie van de ziekenhuizen om te voldoen aan alle ontwikkelingen in de ziekenhuiszorg. Ten tijde van de bestuurlijke fusie is er volgens het ziekenhuis gecommuniceerd dat behandelingen in de loop der tijd zouden kunnen worden geconcentreerd.

Vraag 5

Wat weegt in het voornemen om de kraamafdeling Vlietland te sluiten zwaarder: schaalgrootte en efficiëntie, of de belangen van de inwoners en de volksgezondheid? Kunt u uw antwoord toelichten?

De Stuurgroep Zwangerschap en Geboorte heeft in december 2009 een advies uitgebracht om de geboortezorg in Nederland te verbeteren. De kwaliteit van zorg staat centraal, waarbij een goede bezetting 24/7 van groot belang is, evenals de aanwezige faciliteiten. Ik ga er dan ook vanuit dat er constructief wordt overlegd tussen het ziekenhuis en andere partijen en dat zij alle relevante factoren in beschouwing nemen om te komen tot zo gezond en veilig mogelijke zorg voor moeder en kind.

Vraag 6

Zou u het verantwoord vinden als zowel Vlaardingen als Schiedam, samen goed voor ruim 145.000 inwoners, niet meer over een kraamafdeling beschikken, en zwangere vrouwen naar het Sint Franciscus in Rotterdam moeten reizen? Blijft veilig bevallen voor alle vrouwen in deze twee gemeenten bij eventuele sluiting van de kraamafdeling nog bereikbaar en gegarandeerd? Is dit niet strijdig met de uitgangspunten verwoord in «Een goed begin», waarin onder andere gepleit wordt voor klinische bevallingsmogelijkheden in elke regio?2 Kunt u uw antwoord toelichten?

Ik hecht veel waarde aan de bereikbaarheid van acute verloskundige zorg. Zowel het Sint Franciscus Gasthuis als het Vlietland Ziekenhuis zijn geen gevoelige ziekenhuizen volgens de analyse gevoelige ziekenhuizen van het RIVM. Het is de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur van het Franciscus Gasthuis en Vlietland ziekenhuis om, in overleg met betrokken partijen, te zorgen voor een adequate infrastructuur die voldoet aan de relevante richtlijnen en regelgeving.

Vraag 7

Is dit wat u verstaat onder «Dichtbij betere Zorg», waarin u ooit een lans brak voor het streekziekenhuis?3 Kunt dit toelichten?

Ik vind streekziekenhuizen van groot en vaak onderschat belang als onderdeel van de medisch specialistische zorg. Ook een klein streekziekenhuis moet kwaliteit leveren. Daarbij hoort de vraag «wat kun je zelf en wat niet?». Complexe ingrepen waarvan je er maar weinig doet, horen elders thuis, voor- en nazorg in het regioziekenhuis. De bezetting die soms 24/7 nodig is, bijvoorbeeld voor verloskunde, moet kunnen worden gerealiseerd. Verschillende teams op steenworp afstand die beide 24/7 paraat zijn maar feitelijk weinig te doen hebben is ook niet erg verstandig en duurzaam. Daarom is maatwerk nodig en zijn beslissingen verschillend in verschillende situaties.

Vraag 8

Klopt het dat er geen wetenschappelijk onderzoek is dat aantoont dat schaalvergroting niet tot problemen of minder sterfte leidt, of juist tot betere zorg? Kunt u uw antwoord toelichten?

Er is mij geen wetenschappelijk onderzoek bekend dat in den brede aantoont dat schaalvergroting leidt tot minder sterfte of minder problemen. Het beleid is ook niet gericht op schaalgrootte, maar juist genuanceerd: complexe zorg concentreren en niet complexe zorg deconcentreren. Voor de concentratie van ziekenhuiszorg is op dit moment één wettelijke ondergrens van belang, te weten de 45 minutennorm voor acute zorg. Deze norm kent inmiddels geen medische onderbouwing meer, maar is voor mij erg belangrijk als het gaat om het behoud van een goede spreiding en infrastructuur van ziekenhuiszorg in Nederland. Daarnaast is de zorgplicht van de zorgverzekeraar van belang voor de spreiding van de medisch specialistische zorg in Nederland. Het is de verantwoordelijkheid van verzekeraars om voldoende zorg in te kopen om jegens hun verzekerden aan de zorgplicht te kunnen voldoen. Via de zorginkoop kunnen verzekeraars sturen op de spreiding van zorgvoorzieningen en kunnen zij partijen vragen om tot inhoudelijke afstemming te komen. Ook kan de zorgverzekeraar innovatieve oplossingen stimuleren en financieren. Door zijn inkooprol heeft de zorgverzekeraar dus zowel de positie als de mogelijkheid om concentratie, spreiding, kwaliteit en bereikbaarheid in de regio te realiseren.

Vraag 9

Is het niet beter plannen op het terrein van de kraamzorg en plannen over het eventueel sluiten van kraamzorgafdelingen mee te nemen in een landelijke planning die wordt gemaakt in het kader van een nationaal netwerk ziekenhuizenplan? Zo ja, welke acties gaat u daartoe inzetten? Zo nee, waarom bent u hiertoe niet bereid?

Ik ben niet bekend met een landelijke planning in het kader van een nationaal netwerk ziekenhuizenplan. Naar mijn idee is het van belang om goed te kijken naar de lokale en regionale context als het gaat om spreiding en/of concentratie van zorgvoorzieningen en daarover tijdig en constructief in overleg te gaan met betrokken partijen.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Kidnap door ouder: lege stoel in de klas»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat de afgelopen zomervakantie 25 Nederlandse kinderen naar het buitenland zijn ontvoerd? Zo ja, op welke manier gaat u ervoor zorgen dat deze kinderen zo spoedig mogelijk weer terugkeren naar Nederland?

Het bericht betreft een persbericht van het Centrum Internationale Kinderontvoeringen (CIKO) en is niet van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Het aantal dat in het bericht wordt genoemd betreft uitgaande zaken2 die bij het CIKO zijn gemeld nadat de ontvoeringen in de zomer hadden plaatsgevonden.
Indien een kind vanuit Nederland ongeoorloofd naar het buitenland is overgebracht of daar wordt achtergehouden, kan de achtergebleven ouder een verzoek richten tot de Nederlandse Centrale autoriteit internationale kinderaangelegenheden om de Centrale autoriteit van het land waar het kind thans verblijft op de hoogte te stellen van de ongeoorloofde overbrenging of achterhouding en de terugkeer van het kind te bewerkstelligen. De Nederlandse Centrale autoriteit zal op basis van het aanvraagformulier beoordelen of sprake is van kinderontvoering volgens het Haags Kinderontvoeringsverdrag. Indien daarvan sprake is, zal de Nederlandse Centrale autoriteit bij de Centrale autoriteit van het land waar het kind verblijft, een verzoek indienen tot teruggeleiding van het kind. In geval het kind is overgebracht naar een staat die geen partij is bij het Haags Verdrag inzake de burgerrechtelijke aspecten van internationale kinderontvoering, dan wel het Europees Verdrag betreffende de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen inzake het gezag over kinderen en het herstel daarvan, is er in het buitenland geen Centrale autoriteit. Het verzoek wordt dan langs diplomatieke weg gericht tot de aangezochte staat door tussenkomst van het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken.

Vraag 3

Heeft u kennisgenomen van de zaak van Amber en Yasmine Keur die al sinds 2003 in Egypte worden gehouden?2

Ik ben bekend met deze zaak.

Vraag 4

Welke maatregelen bent u voornemens te treffen om Amber en Yasmine zo snel mogelijk terug te halen naar Nederland?

In algemene zin kan ik u berichten dat Egypte niet is aangesloten bij het HKOV. Wanneer een kind ongeoorloofd wordt meegenomen naar of wordt achtergehouden in een land dat niet is aangesloten bij het HKOV wordt het verzoek om teruggeleiding van de achtergebleven ouder door de Ca IKA doorgeleid naar het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken stelt zich op haar beurt via de Nederlandse diplomatieke vertegenwoordiging in het desbetreffende land in verbinding met de bevoegde autoriteit(en) aldaar, met als doel de zaak onder de aandacht te brengen van die autoriteit(en) en om die autoriteit(en) ertoe te bewegen het kind terug te geleiden naar Nederland binnen de kaders van de lokale wet- en regelgeving. De Nederlandse autoriteiten zijn afhankelijk van de medewerking van de autoriteiten van het land waar het kind zich bevindt om de teruggeleiding daadwerkelijk te realiseren.
U vraagt mij welke maatregelen ik voornemens ben te treffen om Amber en Yasmine zo snel mogelijk terug te halen naar Nederland, daarnaast verzoekt u mij om antwoord te geven of de vader staat gesignaleerd en zo ja, of hij bij aankomst in Nederland kan worden aangehouden.
Op de inhoud van lopende individuele zaken kan ik in het belang van deze zaken en in het kader van de Wet Bescherming Persoonsgegevens niet ingaan. Om deze reden onthoud ik mij van verdere beantwoording over de inhoudelijke aspecten van deze zaak.

Vraag 5

Klopt het dat de ontvoerder gesignaleerd staat maar desondanks regelmatig van Egypte naar Nederland reist? Zo ja, waarom wordt hij bij aankomst in Nederland niet aangehouden?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Welke inspanningen hebben de Nederlandse ambassadeur in Cairo – en overige Nederlandse autoriteiten – tot dusver geleverd om Amber en Yasmine weer terug te halen naar Nederland? Kunt u dit in de vorm van een feitenrelaas aan de Kamer doen toekomen?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «Clean Air Nederland: niet meer roken in eigen tuin»?1

Ik heb kennis genomen van het bericht «Clean Air Nederland: niet meer roken in eigen tuin». Roken is een verslaving die zeer schadelijk is voor de gezondheid van de roker zelf en eventuele meerokers. Om die reden geldt een rookverbod in bijvoorbeeld de horeca, op de werkplek, in openbare gebouwen en ruimten en in middelen voor personenvervoer. Dat heeft eraan bijgedragen dat minder mensen roken en roken steeds minder als normaal wordt gezien. Er geldt echter geen verbod op roken in de thuisomgeving en ik ben van mening dat wetgeving ook niet het juiste antwoord is. Dat neemt niet weg dat ik er belang aan hecht dat rokers en niet-rokers goed geïnformeerd zijn over de schadelijke gevolgen van roken en meeroken. Zo is roken binnenshuis, met name voor kinderen, zeer schadelijk en daarom onverstandig.

Vraag 2

Deelt u de mening dat mensen in hun thuisomgeving zelf moeten kunnen bepalen of en waar zij roken? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Wat vindt u van de oproep van Clean Air Nederland aan mensen die last hebben van rokende buren zich te melden om een proefproces te starten?

Clean Air Nederland (CAN) is een maatschappelijke organisatie die zich inzet voor een samenleving waarin niemand hinder ondervindt van (tabaks)rook. Maatschappelijke organisaties als CAN spelen een belangrijke rol in het aanjagen van maatschappelijke discussies. Het is aan CAN zelf om te bepalen welke stappen zij hiertoe wil ondernemen.
Over het algemeen zijn buren goed in staat met elkaar in gesprek te gaan over ergernissen. Mochten buren daar niet uitkomen dan zijn er nog andere mogelijkheden dan alleen juridische stappen. Het staat maatschappelijke organisaties uiteraard vrij daar een andere opvatting over te hebben.

Vraag 4

Deelt u de mening dat mensen heel goed in staat zijn met hun buren in gesprek te gaan over kleine ergernissen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het onwenselijk is dat maatschappelijke organisaties mensen tegen elkaar opzetten, en oproepen tot het voeren van rechtszaken?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Vindt u de oproep om mensen in hun vrijheid te beperken passend bij de ANBI-status (Algemeen Nut Beogende Instellingen) die Clean Air Nederland heeft? Kunt u uw antwoord toelichten?

Het is niet aan mij om een oordeel te geven over de vraag of de oproep van Clean Air Nederland passend is bij de ANBI-status. De vraag of een instelling kwalificeert als algemeen nut beogende instelling (ANBI) en het oordeel of bepaalde activiteiten van een instelling in strijd komen met de ANBI-status, zijn een bevoegdheid van de Belastingdienst. Meer algemeen kan ik daarover het volgende meedelen. In de ANBI-regelgeving is omschreven wat als algemeen nuttig doel wordt beschouwd. Een instelling mag zich daarbij op een specifiek deel van het maatschappelijke spectrum richten, zoals bij Clean Air Nederland het geval is. Mocht blijken dat een instelling niet voldoet aan één of meer voorwaarden, dan kan de Belastingdienst de ANBI-status uiteindelijk intrekken. De huidige regelgeving voorziet dus al in de mogelijkheid organisaties die niet aan de voorwaarden voldoen de ANBI-status te ontnemen.

Vraag 7

Bent u bereid in kaart te brengen of het mogelijk is maatschappelijke organisaties die mensen tegen elkaar opzetten de ANBI-status te ontnemen?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Als Clean Air Nederland daadwerkelijk tot een proefproces overgaat, deelt u dan de mening dat deze zaak het beste door de rijdende rechter behandeld kan worden?

Dat laat ik graag aan Clean Air Nederland zelf over.

Vraag 1

Kunt u uw uitspraken over het in de toekomst opdelen van het Ministerie van Veiligheid en Justitie nader toelichten?1

Vraag 2

Kunt u beargumenteren waarom u het goed zou vinden als de «rechtsstatelijke taak» en de «veiligheidstaak» van het Ministerie van Veiligheid en Justitie verder uit elkaar getrokken zouden worden?

Vraag 3

Hoe zou dat volgens u idealiter moeten gebeuren?

Vraag 4

Op welke termijn zou dat volgens u plaats moeten vinden?

Vraag 5

Hoe ingrijpend is volgens u een dergelijke splitsing, bijvoorbeeld als het gaat om het weer onder het Ministerie van Binnenlandse Zaken brengen van de Nationale Politie?

Vraag 6

Hoeveel voorbereidingstijd zou daar volgens u voor nodig zijn?

Vraag 7

Bent u bereid op korte termijn op ambtelijk niveau voorbereidingen hiervoor te laten treffen, bijvoorbeeld door diverse scenario’s uit te laten werken, op grond waarvan vervolgens keuzes gemaakt kunnen worden? Zo niet, waarom niet?

Vraag 8

Bent u bereid hierover te spreken met de Minister van Veiligheid en Justitie, en deze zo nodig te overtuigen van de noodzaak om de rechtsstatelijke taak van de veiligheidstaak te scheiden? Zo niet, waarom niet?

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de berichtgeving rond de jongen met een Plaatsing in een Inrichting voor Jeugdigen-maatregel (PIJ-maatregel) die een moord zou hebben gepleegd?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat deze jongen wordt verdacht van een moord die hij tijdens zijn verlof zou hebben gepleegd? Zo ja, kunt u feitelijk weergeven wat er op welk tijdstip gebeurd is en op welk moment werd geconstateerd dat de Pij-er betrokken moet zijn geweest bij deze moord? Zo nee, wat klopt niet aan de berichtgeving?

Het klopt dat er op 22 september 2015 een verdachte is aangehouden die momenteel met een PIJ-maatregel verblijft in een Justitiële Jeugdinrichting (JJI). Hij is aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij een roofoverval met dodelijke afloop, welke op 15 september 2015 te Tilburg heeft plaatsgevonden. Een aantal door u gevraagde zaken heeft betrekking op waarheidvinding die onder de rechter plaats zal vinden. Nu de zaak onder de rechter is, ga ik verder niet inhoudelijk op deze vragen in.

Vraag 3

Kunt u tevens feitelijk weergeven hoe en op welke manier men tot het besluit is gekomen dat deze jongen klaar was voor «een terugkeer in de maatschappij»?

Deze jeugdige heeft een PIJ-maatregel gekregen. De PIJ-behandeling is gericht op individuele trajecten, waarbij de jongere wordt voorbereid op een geleidelijke terugkeer in de samenleving. Verlof is een belangrijk onderdeel van de behandeling. Het verlofsysteem is een professioneel ingericht systeem met wetenschappelijk onderbouwde risicotaxatie-instrumenten, zoals de SAVRY2 en de SAPROF3 jeugd. Op basis hiervan en in combinatie met de klinische blik van gedragswetenschappers, wordt een inschatting gemaakt ten aanzien van het verantwoord inzetten van vrijheden onder passend risicomanagement. Dit betreft onder andere begeleiding en aanwezigheidscontroles. Het is een zorgvuldig proces waarbij meerdere partijen betrokken zijn, waaronder de directeur van de inrichting, (gedrags)deskundigen en behandelaren en het Openbaar Ministerie. Gezien de ernst van deze situatie laat ik een onderzoek naar deze casus uitvoeren. Op basis van de resultaten zal ik beoordelen of aanvullende maatregelen nodig zijn.

Vraag 4

Zou op basis van de gebruikte risicotaxatie deze Pij-er ook op dit moment op verlof zijn gezonden? Zo ja, bent u van mening dat de gebruikte risicotaxatie aangepast dient te worden? Zo ja, op welke manier gaat u dat doen? Zo nee, waarom niet? Als de PIJ-er volgens de risicotaxatie op dit moment niet op verlof zou zijn gezonden, heeft de gebruikte methodiek dan gefaald?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Hoeveel onttrekkingen zijn er de afgelopen vijf jaar geweest waarbij een Pij-er zich niet conform de afspraken heeft gedragen? In hoeveel gevallen is tijdens deze onttrekking sprake geweest van het plegen van een misdrijf?

De laatste jaren is het absolute aantal onttrekkingen binnen de JJI gedaald van 170 onttrekkingen in 2010 tot 58 onttrekkingen in 2014. Ik verwijs hierbij naar de brieven d.d. 5 januari 20154 en 21 juli 20155 over ongeoorloofde afwezigheid. In 2011 hebben zich 115 gevallen van ongeoorloofde afwezigheid voorgedaan, in 2012 waren dat er 114 en in 2013 81 gevallen van ongeoorloofde afwezigheid.
Deze dienen te worden afgezet tegen de circa 30.000 verlofbewegingen die jaarlijks vanuit de inrichtingen worden ingezet. Zo is in 2014 sprake van 0,2 procent van de verlofbewegingen die niet volgens afspraak zijn verlopen.
Ten aanzien van uw vervolgvraag meld ik het volgende. Bij uitzondering komt het voor dat een jongere tijdens ongeoorloofde afwezigheid in aanraking komt met de politie. Dit op verdenking van een ernstig feit waarvoor voorlopige hechtenis is toegelaten. In 2014 zijn er vier incidenten gemeld, in de jaren daarvoor zijn er jaarlijks drie incidenten gemeld.

Vraag 6

Kunt u deze vragen beantwoorden vóór het Algemeen overleg TBS voorzien op 15 oktober zodat dit onderwerp daarbij kan worden betrokken?

De vragen worden beantwoord voorafgaand aan het AO Justitiële jeugdinrichtingen, dat uw Kamer heeft gepland op 29 oktober 2015.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Ruim 600.000 mensen illegaal de grens over»?1

Ja, daar ben ik bekend mee.

Vraag 2

Deelt u de zorgen betreffende de enorme hoeveelheid illegale immigranten dat Europa binnenkomt? Zo nee, waarom niet?

De huidige vluchtelingenproblematiek is een grote uitdaging, zowel op Europees, nationaal als lokaal niveau. Op al deze niveaus werkt het kabinet samen met alle betrokkenen aan oplossingen en maatregelen om de huidige situatie het hoofd te kunnen bieden. Het kabinet heeft zijn visie op de huidige vluchtelingenproblematiek uiteengezet in de brief aan uw Kamer d.d. 8 september jl.2 Hierbij heeft het kabinet zowel een middellangetermijnstrategie uiteengezet als een tussenoplossing. Daarnaast heeft het kabinet uw Kamer op 5 oktober jl.3 geïnformeerd over de appreciatie van de drie pakketten op het gebied van migratie van de Commissie van september. Verder bent u geïnformeerd over de inzet van het kabinet middels de geannoteerde agenda’s van de recente JBZ-Raden. Tot slot zijn in Nederland maatregelen getroffen zoals het intensiveren van het mobiel toezicht veiligheid door de Koninklijke Marreschaussee in de binnengrenszone van Nederland.

Vraag 3

In hoeverre kunt u aangeven wat de verhouding legale en illegale immigranten is dat afgelopen jaar Europa is binnengekomen?

Er zijn geen gegevens beschikbaar over het aantal legale immigranten dat in een gegeven jaar Europa is binnengekomen. Deze worden niet als zodanig geregistreerd. Dit geldt evenmin voor het aantal illegale immigranten dat is binnengekomen of zich in Europa bevindt. Frontex spreekt gebruikelijk over het aantal illegale grensoverschrijdingen dat wordt gedetecteerd. Het gaat hier alleen over het aantal feitelijke bewegingen en niet het aantal specifieke personen die die bewegingen maken. Dezelfde persoon kan verantwoordelijk zijn voor meerdere bewegingen. Voorbeeld hiervan is iemand die via Griekenland het Schengengebied binnenkomt en vervolgens via de Westelijke Balkan doorreist om bij Hongarije de Schengengrens weer over te steken. Over de periode juni 2014 t/m juni 2015 heeft Frontex in totaal 425.167 illegale grensoverschrijdingen geregistreerd.

Vraag 4

Hoeveel van de meer dan 600.000 illegalen die Europa zijn binnengekomen komen naar ons land of zijn hier reeds gearriveerd?

Waar deze vreemdelingen naar toe zijn gegaan valt niet met zekerheid te achterhalen. Voor de laatste ontwikkelingen ten aanzien van de asielinstroom in Nederland verwijs ik u naar de maandelijkse openbare rapportages van de IND en mijn brieven aan uw Kamer inzake de recente ontwikkelingen rond de asielinstroom van 6 en 12 oktober jl.4

Vraag 5

Welke maatregelen bent u voornemens te treffen teneinde de komst van de honderdduizenden immigranten naar Europa, en specifiek ons land, te voorkomen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Ziet u inmiddels in dat enkel opvang in de regio het enige antwoord is op de huidige asielcrisis? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Huisbezoek van wijkagenten valt niet goed bij leden AZC-alert in Enschede»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u zich voorstellen dat de leden van AZC-alert zich geïntimideerd voelen door de ongevraagde huisbezoeken van wijkagenten? Zo ja, waarom worden deze huisbezoeken dan toch gehouden?

Het actief contact opnemen met partijen waarvan bekend is of vermoed wordt dat zij een manifestatie willen organiseren maakt deel uit van het dagelijkse werk van de politie. Dit gebeurt onder verantwoordelijkheid van het lokale gezag over de politie. Dergelijk contact kan onder meer plaatsvinden in de vorm van een huisbezoek. Door in gesprek te gaan kan spanning worden verminderd en kunnen eventuele openbare-ordeverstoringen of uitingen die de grenzen van het strafrechtelijk toelaatbare overschrijden mogelijkerwijs worden voorkomen. De politie past deze werkwijze toe ongeacht de achtergrond of doelstelling van de betreffende partijen. Noch de vrijheid van meningsuiting, noch de daaronder vallende vrijheid om te demonstreren, is hierdoor in het geding. Gelet op het bovenstaande deel ik de mening niet dat de politie hiermee een verkeerd signaal afgeeft.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de politie een verkeerd signaal afgeeft door ongevraagd op huisbezoek te gaan bij mensen met een onwelgevallige mening over asielzoekerscentra?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de politiecapaciteit die hierbij ingezet wordt, beter aangewend kan worden voor criminaliteitsbestrijding?

Nee, die mening deel ik niet. De politie heeft onder andere als taak om de openbare orde te handhaven en daar past deze werkwijze binnen. De politie verricht haar taken in ondergeschiktheid aan het lokale gezag en het is aan het gezag om te prioriteren in het totale takenpakket van de politie.

Vraag 5

Bent u bereid dit soort acties per direct te beëindigen?

Gelet op mijn antwoorden op bovenstaande vragen, is er geen reden om de werkwijze van de politie op dit punt te veranderen. Voorts vinden dergelijke bezoeken zoals gezegd plaats onder verantwoordelijkheid van het lokale gezag.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat «medewerkers in de vrouwenopvang Heemskerk monddood worden gemaakt»? Kunt u uw antwoord toelichten?1

Voor de beantwoording van deze vragen heb ik informatie ingewonnen bij de gemeente Haarlem en de BlijfGroep. De situatie die in het Noord-Hollands Dagblad van 3 oktober jongstleden wordt beschreven gaat over de periode 2012/2013.
Uit navraag blijkt dat deze instelling HBO-geschoolde maatschappelijk werkers in dienst heeft ten behoeve van de hulpverlening. Dit beleid is niet gewijzigd de afgelopen jaren. Voor de locatie Heemskerk is niet bezuinigd op de formatie.
De centrumgemeenten vrouwenopvang dragen verantwoordelijkheid voor de kwaliteit (inclusief veiligheid) van de voorzieningen en het toezicht daarop. De Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) bevat een basisnorm voor kwaliteit die zowel gemeenten als instellingen bindt. Het is aan de gemeenteraad om deze nader te concretiseren in aan de voorzieningen te stellen eisen. Het personeelsbeleid van de vrouwenopvang Heemskerk is primair een zaak van de werkgever en de gemeente Haarlem. Het is niet aan mij om daar op dit moment een oordeel over te hebben. Op grond van de brief van de Inspecteur van de Arbeidsinspectie uit 2014 (zie onder 5) heb ik geen aanleiding om te veronderstellen dat de locatie onveilig is voor het personeel. Voor wat betreft de veiligheid van cliënten loopt een onafhankelijk onderzoek waarover ik u eerder uitgebreid bericht heb. Het is dan ook nog te vroeg om daarover conclusies te kunnen trekken.

Vraag 2

Hoe oordeelt u over de signalen dat deze opvang niet alleen onveilig is voor vrouwen, maar zeker ook voor personeel? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u deze signalen in het licht van eerdere signalen die de vrouwen hebben afgegeven? Kunt u uw antwoord toelichten?2

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Is het waar dat, sinds medewerkers ontslagen zijn, er minder en lager geschoold personeel werkzaam is in Heemskerk? Vindt u dit wenselijk? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Bent u bereid de Inspectie SZW onderzoek te laten doen naar de arbeidsomstandigheden in Heemskerk? Zo nee, waarom niet?3

Ik zie hiertoe thans geen aanleiding, omdat dit al is gebeurd. In 2011 en 2014 heeft de Arbeidsinspectie een bezoek gebracht aan diverse locaties van de BlijfGroep, waaronder de locatie in Heemskerk. De Inspecteur geeft in haar brief van 10 juli 2014 aan dat ze een positieve indruk heeft van de zorg die besteed wordt aan de arbeidsomstandigheden en dat ze geen overtredingen heeft kunnen constateren.

Vraag 6

Wat is de stand van zaken in Heemskerk? Zijn de misstanden inmiddels opgelost? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zoals ik uw Kamer heb geantwoord (Kamerstukken II, 2015/2016, Aanhangsel 104) naar aanleiding van Kamervragen van de leden Kooiman en Karabulut (beiden SP) heeft de gemeente Haarlem naar aanleiding van de berichten onmiddellijk een spoedinspectie laten uitvoeren door de GGD Kennemerland. De hoofdconclusie van deze inspectie was, dat de schoonmaak op de locatie ontoereikend en onder de norm was. Deze conclusie was echter niet redengevend om de betreffende locatie ongeschikt te verklaren voor de opvang. Met GGD, Blijf Groep en ambtenaren van de gemeente Haarlem zijn afspraken gemaakt over een verbeterplan. Met Blijf Groep zijn concrete afspraken gemaakt om de hygiëne te verbeteren. Tevens is een tijdspad voor de te realiseren verbeteringen afgesproken. De GGD zal in opdracht van de gemeente een eindinspectie uitvoeren.
Daarnaast is er in opdracht van het bestuur van de gemeente Haarlem een onafhankelijk onderzoek naar de mogelijke misstanden gestart. Dit loopt nog.

Vraag 7

Kunt u de uitkomsten van het onafhankelijk onderzoek naar de misstanden in Heemskerk de Kamer doen toekomen, tezamen met een reactie op dit rapport?

Ja, dit heb ik ook toegezegd in het Algemeen Overleg met uw Kamer over geweld in afhankelijkheidsrelaties (GIA)/ kindermishandeling van 24 september jongstleden. Naar verwachting is het onafhankelijke onderzoek in november gereed. De uitkomsten zullen samen met een reactie daarop worden meegezonden met de voortgangsrapportage GIA, die in december van dit jaar naar de Kamer gaat.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Deloitte lapt door sector gewenste rotatie aan de laars»?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de beslissing om niet van accountant te wisselen, terwijl hetzelfde kantoor al meer dan 10 jaar de boeken controleert?

Als deze berichtgeving juist is, laat dit twee dingen zien. Ten eerste dat bij de betreffende accountants de urgentie van het herstel van vertrouwen in de accountancy nog onvoldoende was doorgedrongen. Ten tweede laat dit zien hoe belangrijk het is om regelmatig van accountant te wisselen. Inmiddels heb ik uit de pers begrepen dat Deloitte haar eerdere beslissing, om EY als accountant te handhaven, heeft teruggedraaid en dus alsnog een selectieproces voor een nieuwe accountant zal beginnen. Ik acht dit een juiste beslissing. Door de roulatie van accountantsorganisaties en externe accountants wordt het gevaar van te grote verwevenheid aangepakt en wordt de onafhankelijkheid van externe accountants en accountantsorganisaties versterkt.

Vraag 3

Deelt u de mening dat deze beslissing op geen enkele manier past bij de voorbeeldfunctie die een groot accountantskantoor als Deloitte heeft?

Als de beslissing om terug te keren naar de oude accountant inderdaad was ingegeven door de wens om bepaalde zaken betreffende de inkomens van de Deloitte-partners niet inzichtelijk te maken, dan verhoudt dit zich zeer slecht met de sectorbreed uitgedragen intentie om de kwaliteit van de accountancy aanmerkelijk te verhogen. Door middel van deze antwoorden maak ik tevens publiek wat mijn opvatting in deze kwestie is.
De sector heeft een ambitieuze agenda in het rapport «In het publiek belang»2 neergezet die ik, zoals ik u heb laten weten in mijn brief van 25 september 20143, zal completeren met wettelijke waarborgen. De AFM zal over de naleving rapporteren en op de wettelijke eisen handhaven. Het eerstvolgende rapport van de AFM verschijnt medio oktober 2015. Mijn wetsvoorstellen zullen voorjaar 2016 uw Kamer bereiken.

Vraag 4

Deelt u eveneens de mening dat het kwalijk en onwenselijk is dat Deloitte niet van accountant wil wisselen, omdat de voorkeurskandidaat niet langer wilde meewerken aan het buiten de boeken houden van informatie over het inkomen en de goodwill van de Deloitte-top? Zo ja, welke acties gaat u hiertegen ondernemen? Bent u bereid Deloitte hierop aan te spreken en de uitkomsten van dit gesprek te delen met de Kamer?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Welke conclusie trekt u uit het feit dat de Audit Commissie van Deloitte heeft voorgesteld om, tegen de initiële wens van de Raad van Commissarissen in, niet van accountant te wisselen? Is een Audit Commissie waarvan de CFO, het hoofd Financiën en het hoofd Interne Accountantsdienst (IAD) deel uitmaken, wel onafhankelijk en kritisch genoeg? Deelt u de mening dat deze samenstelling van de Audit Commissie indruist tegen het principe dat de gecontroleerde zijn eigen controleur niet hoort aan te stellen?

Op grond van de Corporate Governance Code wordt de accountant benoemd door de algemene vergadering, op voordracht van de raad van commissarissen, waarbij zowel de audit commissie als het bestuur daarover advies uitbrengen aan de raad van commissarissen. De rol van functionarissen van de onderneming, zoals de CEO4 en de CFO5, mag dus niet verder gaan dan het organiseren van en het adviseren over, het selectieproces voor een nieuwe accountant.
Ik heb begrepen uit de brief van de voorzitter van de raad van commissarissen van Deloitte van 18 augustus 2015 dat de selectiecommissie voor de keuze van de accountant bestond uit de audit commissie van de raad van commissarissen en daarnaast de CFO, het hoofd Finance en het hoofd IAD. Deze laatste drie functionarissen maakten dus geen onderdeel uit van de audit commissie. Voor zover hun rol in de selectiecommissie verder ging dan het organiseren van, en het adviseren over, het selectieproces is dat in strijd met de Corporate Governance Code. Hoewel de Corporate Governance Code niet rechtstreeks van toepassing is op Deloitte, geldt dit wel als richtsnoer voor de onafhankelijke benoeming van de accountant.
Zoals ik heb aangekondigd in mijn brief van 25 september 2014 aan uw Kamer, ben ik voornemens om een intern toezichtsorgaan, vergelijkbaar met een raad van commissarissen, verplicht te stellen voor OOB-accountantsorganisaties, waaronder Deloitte. In deze wettelijke regeling zal geborgd worden dat het intern toezichtsorgaan haar taken en verplichtingen onafhankelijk kan en moet uitoefenen. Daarnaast heb ik begrepen van de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) dat de accountantsorganisaties die wettelijke controles verrichten bij organisaties van openbaar belang (OOB-accountantsorganisaties) via zelfregulering een roulatieplicht voor OOB-accountantsorganisaties zullen invoeren. Ik stel dat op prijs omdat roulatie ook voor OOB-accountantsorganisaties zelf van belang is, zoals uit deze kwestie is gebleken.

Vraag 6

Zijn de functies binnen Deloitte voldoende gescheiden geweest en is voorkomen dat direct belanghebbenden invloed konden uitoefenen op de toegepaste accountantsmethodiek? Is deze handelwijze met de verplichte, onafhankelijke, extern aan te stellen Raad van Commissarissen in de toekomst nog mogelijk?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Wat zegt dit over de integriteit van de sector, ook gezien de eerdere onvolkomenheden bij andere kantoren waar partners een financieel belang hadden in de verhuur van het eigen kantoor aan het eigen bedrijf?

Zie het antwoord op vragen 2, 3 en 4.

Vraag 8

Leiden financiële belangen die partners hebben bij accountantskantoren en de intransparante wijze waarmee hier wordt omgegaan tot kwalitatief slechtere en minder onafhankelijke controles? Deelt u de mening dat alle partners van accountantskantoren gezien hun vertrouwensfunctie in het maatschappelijke verkeer transparant moeten zijn over de directe en indirecte financiële belangen die zij in hun kantoren hebben?

Een van de maatregelen van het rapport «In het publiek belang» is transparantie over het beloningsbeleid, het beleggingsbeleid voor individuele partners in privé en de individuele beloningen van de bestuurders van de accountantsorganisatie door middel van publicatie in het jaarverslag, transparantieverslag of op de website van de accountantsorganisatie. Ik ga er van uit dat de sector ook deze maatregel voortvarend zal implementeren. De AFM zal in haar rapport medio oktober 2015 ingaan op de voortgang van de OOB-accountantsorganisaties met het implementeren van de maatregelen uit het rapport.

Vraag 9

Kunt aangeven of en zo ja, welke acties de Autoriteit Financiële Markten, vooruitlopend op de Europese auditverordening, onderneemt tegen Deloitte?

Deloitte heeft aangegeven alsnog afscheid te nemen van haar oude accountant en een selectieproces te beginnen voor een nieuwe accountant. De vraag of de AFM nadere acties onderneemt richting Deloitte kwalificeert als toezichtvertrouwelijke informatie. Wel merk ik op dat als onderdeel van de voorgenomen wetgeving (het recent geconsulteerde wetsvoorstel aanvullende maatregelen accountantsorganisaties) een geschiktheidstoets zal worden geïntroduceerd voor alle zittende en nieuwe bestuurders en leden van het interne toezichtsorgaan bij OOB-accountantsorganisaties.

Vraag 1

Kent u het bericht «Dodental Kunduz gestegen naar 22 – AZG wil onafhankelijk onderzoek»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat het aantal doden door de luchtaanval op het ziekenhuis van Artsen zonder Grenzen in Kunduz is gestegen naar 22 en dat de hulporganisatie zich heeft teruggetrokken uit de Afghaanse stad?

Volgens de laatste, mij bekende, informatie is het aantal doden gestegen naar ten minste 30.

Vraag 3

Wat zijn de gevolgen voor gewonden in Kunduz als dit ziekenhuis gesloten blijft?

De gevolgen zijn op dit moment moeilijk in te schatten. Het regionale ziekenhuis is volgens de VN operationeel, maar er is een minimale bezetting. Dit ziekenhuis krijgt momenteel ondersteuning vanuit de WHO. Door de sluiting van het Artsen zonder Grenzen ziekenhuis, worden ernstig gewonden doorverwezen naar het Imam Saheb District Hospital in de provincie Kunduz, en ziekenhuizen in andere provincies. Volgens de VN zijn 60 van de 64 lokale gezondheidscentra in de provincie Kunduz nog steeds operationeel. De VS hebben aangegeven bij te willen dragen aan het herstel van het Artsen zonder Grenzen ziekenhuis in Kunduz.

Vraag 4

Kunt u bevestigen dat Artsen Zonder Grenzen de coördinaten van het ziekenhuis aan alle strijdende partijen had doorgegeven en dat de luchtaanval ten minste 30 minuten aanhield nadat de organisatie Amerikaanse en Afghaanse autoriteiten erover had geïnformeerd?2

Ik kan dit niet op basis van eigen informatie bevestigen.

Vraag 5

Deelt u de opvatting van Artsen Zonder Grenzen dat er een volledig en transparant onderzoek naar het voorval moet worden uitgevoerd door een onafhankelijke internationale organisatie? Bent u bereid tot een dergelijk onderzoek, bijvoorbeeld door de VN, op te roepen?

Het kabinet betreurt ten zeerste dat er zoveel slachtoffers zijn gevallen bij het incident in Kunduz en heeft zijn medeleven uitgesproken aan Artsen zonder Grenzen. Op 2 november jl. is met Artsen zonder Grenzen gesproken en zijn deze condoleances nogmaals overgebracht. Er is in dat gesprek ook benadrukt dat het kabinet het van groot belang vindt dat op grondige en transparante wijze wordt uitgezocht hoe dit voorval heeft kunnen gebeuren. Het kabinet verwelkomt daarom de verschillende onderzoeken die Afghanistan, de Verenigde Staten en de NAVO zijn gestart, als ook de verklaring van President Obama dat een «volledige verantwoording over de feiten en de omstandigheden» nodig is. President Obama heeft tevens zijn excuses aangeboden aan Artsen zonder Grenzen. Het kabinet wil eerst de uitkomst van lopende onderzoeken afwachten en ziet op dit moment geen reden om te pleiten voor een extra internationaal onderzoek.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht: «Saoedi-Arabië wil holebirechten schrappen uit VN-doelstellingen»?1

De duurzame-ontwikkelingsdoelen (Sustainable Development Goals, SDG’s) zijn het resultaat van onderhandelingen tussen lidstaten. De doelen zijn bij consensus aangenomen. Nederland is tevreden over de verankering van mensenrechten in het algemeen, en het non-discriminatiebeginsel in het bijzonder, in de SDG’s. Dit is een belangrijke verbetering ten opzichte van de Millenniumdoelen (MDG’s).
Daarbij is het goed te benadrukken dat er nooit sprake is geweest van expliciete opname van gelijke rechten voor LHBT’s in de SDG’s. Ze maakten geen deel uit van eerdere voorstellen, noch van het definitieve SDG-uitkomstendocument dat tijdens de SDG-top in New York van 25 -27 september jl. door alle VN-lidstaten aangenomen is. Het alsnog schrappen van deze rechten uit de SDG’s, zoals het geciteerde bericht in De Morgen lijkt te suggereren, is dan ook niet aan de orde.
Het algemene non-discriminatieprincipe dat in de doelen is vastgelegd geldt voor iedereen, ongeacht seksuele oriëntatie of genderidentiteit. Dat betekent dan ook dat gelijke rechten voor LHBT’s wel degelijk onderdeel uitmaken van de post-2015-agenda. In het SDG-uitkomstendocument zijn tevens diverse verwijzingen naar kwetsbare groepen opgenomen. Het principe «Leave No One Behind» is stevig verankerd in de SDG’s. Ook dit principe geldt voor iedereen, dus ook voor LHBT’s.

Vraag 2

Bent u bereid Saoedi-Arabië in VN-verband of bilateraal verband aan te spreken over de opmerkingen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Wat vindt u van de opvatting dat de VN-doelstellingen in twijfel mogen worden getrokken omdat ze in strijd zijn met de islamitische wet? Deelt u de mening van Saudi-Arabië?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het ontoelaatbaar is als deze rechten verdwijnen uit de doelstellingen van de VN? Zo ja, hoe gaat u voorkomen dat Saudi-Arabië zijn voornemen doorzet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Bent u bereid erop aan te dringen dat LHBT-rechten alsnog in de nieuwe Duurzame Ontwikkelingsdoelen worden opgenomen? Indien dit niet mogelijk is, hoe gaat u er dan voor zorgen dat de LHBT-rechten worden gewaarborgd in de VN-lidstaten?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het tegenstrijdig is dat Saudi-Arabië voorzitter is van een belangrijk forum van de Mensenrechtenraad en tegelijkertijd mensenrechten niet erkent? Zo ja, wat gaat u hieraan doen?

De Permanent Vertegenwoordiger bij de Verenigde Naties in Genève van Saoedi-Arabië, Faisal Trad, is door zijn regionale groep, de Aziatische groep, aangewezen als lid van de zogeheten Consultative Group. De regionale groepen stellen zelf iemand uit hun midden aan in deze commissie. Deze persoon functioneert vervolgens op persoonlijke titel. De leden van de Consultative Group kiezen zelf hun voorzitter.

Vraag 7

Denkt u dat het forum met «onafhankelijke experts» evenwichtig en effectief mensenrechten kan bevorderen, als het land van de voorzitter pleit voor het schrappen van belangrijke mensenrechten uit de VN-doelstellingen?

De adviezen van de Consultative Group komen tot stand op basis van strikte voorschriften en zijn openbaar. De voordrachten worden gedragen door de gehele commissie. Deze vallen niet onder de eigen bevoegdheid van de voorzitter. Naast de Permanent Vertegenwoordiger uit Saoedi-Arabië komen de leden uit Algerije, Chili, Griekenland en Letland.

Vraag 8

Klopt het dat Saudi-Arabië, als lid van de Organisatie van de Islamitische Samenwerking (OIS), de Caïro-verklaring heeft erkend? Zo ja, wat is de verhouding tussen de Caïro-verklaring en de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM)? Hoe is het Nederlandse mensenrechtenbeleid gericht op bevordering van mensenrechten in lidstaten van de OIS?

Ja. De Caïro-verklaring inzake mensenrechten binnen de islam is een verklaring van de lidstaten van de Organisatie van de Islamitische Samenwerking (OIS) over mensenrechten vanuit islamitisch perspectief. De islamitische wetgeving (sharia) vormt het fundament voor deze verklaring. De Caïro-verklaring zelf geeft aan complementair te zijn aan de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM), en deze niet te vervangen. Echter, op cruciale punten is de Caïro-verklaring strijdig met de UVRM. Het mag geen twijfel lijden dat de UVRM, die als basis heeft gediend voor een groot aantal mensenrechtenverdragen, leidend is als belangrijkste internationale standaard op het gebied van mensenrechten. Nederland zal derhalve de normen die in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens zijn vastgelegd blijven uitdragen, ook in de lidstaten van de OIS. Ten aanzien van de specifieke Nederlandse mensenrechteninzet in de lidstaten van de OIS verwijs ik u graag naar de Mensenrechtenrapportage die jaarlijks met Uw Kamer gedeeld wordt.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Soepeler regels antibiotica EU»?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op het bericht dat de Europese richtlijnen minder ver gaan dan de Nederlandse regels als het gaat om de rol en verantwoordelijkheid van de dierenarts of boer die de middelen toedient, de productie van medicinaal veevoer en het toedienen van antibiotica aan groepen dieren?

Op 11 september 2015 heeft de Europese Commissie «Richtsnoeren («guidelines») voor verstandig gebruik van antimicrobiële stoffen in de diergeneeskunde» (2015/C 229/04) gepubliceerd. De richtsnoeren dienen als praktische leidraad en hulp voor lidstaten bij de ontwikkeling en uitvoering van nationaal beleid voor aanpak van antibioticaresistentie in de dierhouderij. De richtsnoeren doen geen afbreuk aan de bepalingen in nationale of EU-wetgeving en zijn niet bindend voor lidstaten of ander partijen.
De richtsnoeren bevatten een integraal overzicht van maatregelen en acties die lidstaten en relevante stakeholders in de dierlijke keten kunnen nemen om het zorgvuldig gebruik van antibiotica in de dierhouderij te bevorderen.
Bij de ontwikkeling van de richtsnoeren is mede gebruik gemaakt van de Nederlandse ervaringen. Alle belangrijke elementen uit de Nederlandse aanpak, waaronder benchmarking van het antibioticagebruik, bedrijfsgezondheidsplan, de vaste relatie tussen veehouder en dierenarts en aanpak van veel antibioticagebruikende veehouders worden in de richtsnoeren genoemd. In de Annex bij de richtsnoeren zijn specifieke voorbeelden uit de Nederlandse aanpak opgenomen.
Ik deel met u dat de aanpak van antibioticaresistentie op Europees niveau moet worden opgepakt. Antibioticaresistentie is immers een grensoverschrijdende problematiek. De richtsnoeren vormen één element uit het actieplan van de Europese Commissie om antibioticaresistentie te bestrijden. Over dit actieplan bent u geïnformeerd via het betreffende BNC fiche (Kamerstuk 22 112, nr. 1299).

Vraag 3

Kunt u aangeven in welke fase deze nieuwe richtlijn is?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de aanpak van de reductie van antibioticagebruik juist op Europees niveau moet worden aangepakt? Zo ja, wat is de reden dat de Nederlandse regels en ervaringen niet zijn overgenomen in deze richtlijn?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de aanpak van antibioticagebruik het meest effectief is door middel van de One Health benadering? Zo ja, in hoeverre is daarmee rekening gehouden met deze Europese richtlijn?

Ja, inzet op een integrale One Health benadering is van belang om antibioticaresistentie in de humane en de diergezondheidszorg te voorkomen en te beheersen. Een aantal van de aanbevolen maatregelen in de richtsnoeren richten specifiek op het behoud van de werkzaamheid van antibiotica die van kritisch belang zijn voor de volksgezondheid. Zo stellen de richtsnoeren dat deze antibiotica alleen bij dieren mogen worden toegepast als de dierenarts op basis van een gevoeligheidsbepaling heeft vastgesteld dat geen andere niet-kritische antibiotica werkzaam zijn.

Vraag 6

Welke extra stappen zijn er in Europa gezet ten opzichte van de vorige richtlijn?

Dit is de eerste keer dat de Europese Commissie richtsnoeren over dit onderwerp heeft gepubliceerd. In het Europese actieplan antibioticaresistentie zijn diverse acties op EU-niveau aangekondigd die bijdragen aan aanpak van de problematiek in de humane en diergezondheidszorg, waaronder de versterking van het regelgevingskader voor diergeneesmiddelen en gemedicineerde diervoerders. In dit kader heeft de Europese Commissie in 2014 voorstellen voor een nieuwe verordening diergeneesmiddelen en een verordening gemedicineerde diervoeders gepresenteerd. U bent via BNC fiche over deze twee voorstellen geïnformeerd
(Kamerstuk 22 112, nr. 1928 en 1927) en recent via de brief van 24 juni jl. (Kamerstuk 32 620, nr. 159) over de aanpak van antibioticaresistentie. In de voorstellen worden onder andere maatregelen voorgesteld om het risico voor de volks- en diergezondheid als gevolg van het gebruik van antimicrobiële diergeneesmiddelen te verminderen. Deze voorstellen worden nu in het raadstraject besproken.

Vraag 7

Hoe wordt door Europese lidstaten aangekeken tegen de Nederlandse wet- en regelgeving, initiatieven en resultaten rond het terugdringen van antibioticagebruik?

Europese lidstaten kijken met belangstelling naar de succesvolle Nederlandse aanpak om het antibioticagebruik in de dierhouderij terug te dringen. Dit blijkt onder andere uit de verzoeken die Nederland van andere lidstaten krijgt om de Nederlandse aanpak toe te lichten.

Vraag 8

Kunt u toelichten wat de effecten zijn van deze nieuwe Europese richtlijn op de Europese markt voor bijvoorbeeld voedingsmiddelen, voedselveiligheid en landbouwbedrijven nu per lidstaat andere regels gelden?

Het is niet aan te geven welk effect deze nieuwe richtsnoeren zullen hebben op de Europese markt, aangezien de in de richtsnoeren voorgestelde maatregelen en acties niet bindend zijn.

Vraag 9

Deelt u de mening dat het terugdringen van antibioticaresistentie ten behoeve van de volks- en diergezondheid de hoogste prioriteit moet hebben in heel Europa? Wat zijn mogelijke effecten nu Nederland strengere, te rechtvaardigen regels heeft in vergelijking met andere Europese lidstaten en daardoor een ongelijk speelveld ontstaat?

Ja, ik ben met u van mening dat de aanpak van antibioticaresistentie in Europa een hoge prioriteit moet krijgen. De voorstellen voor de Europese verordeningen voor diergeneesmiddelen en gemedicineerde diervoeders zullen bijdragen aan een meer gelijk Europees speelveld voor wat betreft markttoelating, handel en distributie, voorschrijven en zorgvuldig gebruik van diergeneesmiddelen (inclusief antibiotica). De Nederlandse inzet in de discussie over de verordeningen is er op gericht om zoveel mogelijk elementen uit ons huidige beleid in deze verordeningen op te nemen. Een voorbeeld daarvan is de inzet op de invoering van een verplichte gevoeligheidsbepaling voordat voor de humane gezondheid kritische antibiotica kunnen worden voorgeschreven. Antibioticaresistentie is een prioriteit van het kabinet tijdens het Nederlandse EU-voorzitterschap. De Minister van VWS en ik organiseren op 10 februari jl. een ministeriële conferentie antibioticaresistentie waarvoor we Europese ministers van volksgezondheid en landbouw zullen uitnodigen. De bovengenoemde punten zullen we agenderen tijdens deze conferentie. Ook willen wij daar afspraken maken om te komen tot een concreet en actiegericht vervolg op het EU-actieplan antibioticaresistentie dat in 2016 afloopt.

Vraag 10

Bent u voornemens verdergaande afspraken te maken inzake antibioticaresistentie tijdens het Europees voorzitterschap van Nederland, zodat de Europese regels meer in lijn worden gebracht met de Nederlandse regels? Kunt u uw inzet tijdens het Europees voorzitterschap toelichten?

Zie antwoord vraag 9.

Vraag 1

Kent u het bericht «Bewijsmateriaal buitenlandse verkeersovertreders massaal vernietigd»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u toelichten waarom dit bewijsmateriaal is vernietigd?

De reden voor het vernietigen van gegevens en welke gegevens zijn vernietigd wordt toegelicht in de Kamerbrief over dit onderwerp, die samen met deze antwoorden is aangeboden aan uw Kamer.

Vraag 3

Kunt u aangeven welk bedrag de Nederlandse staat jaarlijks misloopt aan niet betaalde verkeersboetes van buitenlandse verkeersovertreders?

Over de verwachte inningspercentages ten aanzien van de vier landen, Duitsland, België, Frankrijk en Zwitserland, waar reeds op kenteken wordt geflitst, heb ik u bij beantwoording van Kamervragen van de leden Van Helvert en Omtzigt (CDA)2 geïnformeerd. Ongeveer 20% van de opgelegde boetes wordt niet geïnd door de Nederlandse Staat.

Vraag 4

Kunt u uiteenzetten hoe de samenwerking met EU-landen op het gebied van het incasseren van verkeersboetes werkt?

Sinds de implementatie van het Kaderbesluit Geldelijke Sancties (Kaderbesluit 2005/214/JBZ) draagt het CJIB zaken die niet in de inningsfase (dit is de fase van aanschrijving en aanmaning) door betrokkene worden voldaan, voor zover mogelijk, over aan de staat van de woonplaats van de bestuurder of het land van kentekenregistratie in het geval van een kentekenovertreding en vice versa.

Vraag 5

Bent u van mening dat die samenwerking met alle EU landen goed verloopt? Zo nee, met welke landen niet en wat wordt daar op dit moment aan gedaan?

Ja, die samenwerking verloopt over het algemeen goed.

Vraag 6

Bent u op de hoogte van de cijfers van RTL nieuws over het aantal verkeersongevallen met auto’s met buitenlands kenteken en voor hoeveel gevallen de boetes nu zijn vernietigd?2

Ja ik ben op de hoogte. Rijkswaterstaat heeft de database BRON ter beschikking gesteld, waarna door RTL nieuws zelf analyses zijn uitgevoerd. Er is geen sprake van vernietigde boetes.

Vraag 7

Bent u van mening dat mensen die de verkeersveiligheid in Nederland in gevaar brengen een boete moeten krijgen en dat het niet wenselijk is dat sommige groepen ongestraft wegkomen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, waarom zijn de boetes dan vernietigd?

Ik onderstreep het uitgangspunt dat mensen die de verkeersveiligheid in gevaar brengen hierop moeten worden aangesproken. Dit geldt ook voor bestuurders uit andere landen. Hiervoor heb ik opdracht gegeven om de digitale handhavingsmiddelen zo in te gaan richten dat ook kentekens uit andere landen die onder de CBE richtlijn vallen, kunnen worden herkend en vervolgens worden beboet. Voor Duitsland, België, Frankrijk en Zwitserland is dit inmiddels gerealiseerd en Polen volgt naar verwachting nog dit jaar. Ik streef er vervolgens naar om in 2016 de aansluiting van meer landen te realiseren. Hiervoor wordt bekeken wat per land nodig is om de aansluiting te realiseren. Er is geen sprake van vernietigde boetes. Wanneer de software van de digitale handhavingsmiddelen nog niet is aangepast zodat kentekens uit een bepaald land worden herkend en het vervolgproces niet op dat land is ingericht, kunnen die flitsfoto’s niet verder worden verwerkt tot een boete.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «Oud-Gastelaar krijgt geen medicijn tegen ongeneeslijke ziekte: pillen te duur»?1

In het bericht wordt aangegeven dat een patiënt met neurofibromatose zijn medicijnen niet meer (vergoed) krijgt. Het middel maakt onderdeel uit van het basispakket en wordt dus vergoed. In het bericht2 wordt aangegeven dat de zorgverzekeraar middelen die worden voorgeschreven wel wil vergoeden. Ik kan uit de berichtgeving dus niet opmaken wat er bij deze patiënt speelt. Mogelijkerwijs heeft de arts aangegeven dat deze patiënt niet meer op dit geneesmiddel is aangewezen. De precieze reden hiervoor ken ik niet.
Mocht de patiënt het niet mee eens zijn dat hij het middel niet meer krijgt, kan hij een klacht indienen bij zijn zorgaanbieder. Mocht de patiënt niet tevreden zijn over de klachtafhandeling door de zorgaanbieder dan kan hij ook terecht bij het landelijk meldpunt zorg.

Vraag 2

Kunt u uitleggen waarom de vergoeding van medicijnen halverwege het jaar gestaakt wordt?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Is stopzetting van behandeling zonder alternatief niet in strijd met de zorgplicht van zorgverzekeraars?

Een zorgverzekeraar mag niet beslissen om een behandeling die onderdeel uitmaakt van het basispakket, waarop een patiënt volgens zijn behandelend arts is aangewezen, te stoppen of niet meer te vergoeden. Als een arts echter aangeeft dat het beter voor de patiënt is om een behandeling te stoppen, dan hoeft de zorgverzekeraar niet door te gaan met het vergoeden van de behandeling. Dat kan ook niet, omdat in dat geval de patiënt geen toegang meer zou moeten hebben tot de medicijnen, omdat een recept op dat moment ontbreekt.

Vraag 4

Deelt u de mening dat een medicijn dat de kwaliteit van leven aantoonbaar verbetert gewoon verstrekt moet worden? Zo ja, wanneer wordt dit medicijn weer vergoed? Zo nee, waarom niet?

Het geneesmiddel waar het hier om gaat is in 2013 overgeheveld van de aanspraak op farmaceutische zorg naar de geneeskundige zorg. Ten tijde van overheveling gebruikten jaarlijks ongeveer 1.500 patiënten dit geneesmiddel (GIP-data, Zorginstituut Nederland). Ik heb geen enkel signaal ontvangen dat dit geneesmiddel niet meer vergoed zou worden voor deze groep mensen. Naar mijn weten wordt het geneesmiddel dan ook nog steeds vergoed.

Vraag 5

Waarom wordt er op medicijnen bezuinigd terwijl zorgverzekeraars miljarden overreserves hebben?

Zie ook antwoord op vraag 1 en 2. In het bericht geeft de zorgverzekeraar aan dat hij de middelen die worden voorgeschreven wel wil vergoeden. Ik ken de reden dan ook niet waarom dat in dit geval niet zou gebeuren. Mogelijkerwijs heeft de arts aangegeven dat deze patiënt niet meer op dit geneesmiddel is aangewezen.
Ten algemene geldt dat medicijnen die voldoen aan het criterium stand van wetenschap en praktijk onderdeel uitmaken van het basispakket. Voor alle zorg, waaronder medicijnen, geldt dat van belang is dat er doelmatig gebruik plaats vindt.

Vraag 1

Klopt het dat president Kagame van Rwanda komende weekend (3 en 4 oktober 2015) een staatsbezoek brengt aan Nederland? Klopt het tevens dat hij met alle egards wordt ontvangen?

President Kagame bracht van 3 tot 7 oktober een werkbezoek aan Nederland. Hij is op de manier ontvangen die hiervoor gebruikelijk is.

Vraag 2

Vindt u een dergelijk staatsbezoek gepast gezien de veroordeling door de VN aangaande de steun van Rwanda aan mensenrechtenschendingen in Congo1 en de rebellenbeweging M23?2

Rwanda is een van de 15 OS partnerlanden. Het is gebruikelijk dat Nederland tot op het hoogste niveau goede relaties onderhoudt met bevriende landen. Een werkbezoek van de president van Rwanda aan Nederland lag in de lijn van het Nederlandse beleid een kritisch-constructieve partner te zijn. Uiteraard zijn de door u genoemde kritische rapporten mij bekend. Deze onderwerpen zijn in onze contacten zeker besproken.

Vraag 3

Kunt u bevestigen dat ook dergelijke mensenrechtenschendingen en de algemene mensenrechtensituatie in Rwanda aan de orde zullen komen tijdens dit werkbezoek? Kunt u de Kamer hierover informeren?

Nederland is een kritisch-constructieve partner van Rwanda. Omdat wij sinds de genocide van 1994 een consistente partner zijn geweest bij de wederopbouw van het land en een vertrouwde relatie op basis van gelijkwaardigheid hebben opgebouwd met Rwanda kunnen wij open spreken over onderwerpen als mediavrijheid, ruimte voor oppositie en mensenrechten. Juist door in gesprek te blijven denkt Nederland samen met Rwanda verbeteringen te kunnen bewerkstelligen op terreinen die ons zorgen baren. Tijdens het bezoek hebben zowel Minister Ploumen van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking als ik deze onderwerpen dan ook aan de orde gesteld en hier op een constructieve manier met president Kagame over kunnen praten.

Vraag 4

Kunt u aangeven waarom deze reis niet ruim van te voren is aangekondigd? Klopt het bovendien dat er geen persmoment is ingepland waardoor er geen kritische vragen gesteld kunnen worden? Deelt u de mening dat dit bezoek een uitgelezen kans is voor president Kagame om kennis te maken met de Nederlandse benadering van de vrijheid van meningsuiting en andere fundamentele mensenrechten? Kunt u aangeven op welke wijze dit tijdens het staatsbezoek wordt ingevuld?

Het betrof een werkbezoek, dat op gebruikelijk wijze is aangekondigd. Het staat de Nederlandse media uiteraard vrij zelf contact te zoeken met de Rwandese delegatie om eventuele vragen te stellen. Het bezoek had als doel om de onderlinge betrekkingen te versteken en de economische banden aan te halen, zodat de hulprelatie geleidelijk kan worden afgebouwd en plaats wordt gemaakt voor een handelsrelatie. Zoals onder vraag 2 en 3 gemeld, zijn in de diverse gesprekken ook de zorgpunten die Nederland over Rwanda heeft aan de orde gekomen.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de motie Slob/Samsom, die lokale overheden vraagt mee te denken over alternatieven voor de uitkleding van de rechtbank?1

Ik heb kennis genomen van de motie-Slob/Samsom waarin onder andere wordt gesteld dat een goed onderbouwd besluit over de inkrimping en locatie van rechtbanken pas mogelijk is als onder meer lokale overheden tijd en ruimte hebben gekregen voor het ontwikkelen van alternatieve plannen.

Vraag 2

Bent u ervan op de hoogte dat de politiek in Almelo al weken probeert de business case om Almelo uit te kleden, te ontvangen?2

Vraag 3

Deelt u de mening dat het nogal lastig, zo niet onmogelijk is, om mee te denken als je het oorspronkelijke plan en de business case niet kent?

Vraag 4

Bestaat er een business case met een onderbouwde beoogde bezuiniging door het verplaatsen van zittingen uit Almelo?

Vraag 5

Wilt u bevorderen dat de lokale bestuurders (in ieder geval het college van burgemeester en wethouders van Almelo) per ommegaande de beschikking krijgen over de business case die ten grondslag ligt aan de plannen rond de rechtbank Almelo?

Vraag 6

Bent u bereid de business case openbaar te maken?

Vraag 7

Kunt u deze vragen voorafgaand aan het rondetafelgesprek locatiebeleid rechtspraak voorzien op 8 oktober a.s. beantwoorden?

De vragen zijn voor de hoorzitting beantwoord.

Vraag 1

Hoeveel leerlingen volgen een dans- of muziekvooropleiding in Nederland en hoeveel daarvan hebben een DaMu-erkenning? Is dat aantal stabiel?1 2

Volgens recente schattingen van de Stichting DaMu volgen op dit moment circa 870 leerlingen de vooropleiding dans en muziek. Dit aantal leerlingen is de afgelopen jaren iets toegenomen. Een grove schatting is dat van deze groep 500 leerlingen buiten de regio wonen.

Vraag 2

Zijn er soortgelijke vooropleidingen in het voortgezet onderwijs, bijvoorbeeld voor andere vormen van kunst, sport (LOOT) of anderszins? Zo ja, welke zijn dit en hoeveel leerlingen volgen dit onderwijs?3

Nee. Er zijn geen andere vooropleidingen voor het hoger onderwijs in het voortgezet onderwijs zoals DaMu-scholen. Wel zijn er voorbeelden van leerlingen die speciale programma’s volgen en/of relatief ver reizen naar school vanwege hun talent of specifieke behoefte.
Topsporters op Topsport Talentscholen zijn hier een voorbeeld van. Topsporters worden op deze scholen ondersteund bij het zo goed mogelijk combineren van een schoolloopbaan en topsportcarrière. In schooljaar 2012/2013 werden ruim 3.000 sporttalenten met een topsportstatus begeleid op 29 Topsport Talentscholen.4

Vraag 3

Bent u bekend met de mogelijke rol die reiskosten kunnen spelen in de afweging tot deelname van leerlingen in deze opleidingen?

Ja.

Vraag 4

Welke bestaande regelingen bieden de rijksoverheid, de provincies en/of gemeenten om ambitieuze jongeren die een bijzondere (vervolg)opleiding volgen tegemoet te komen in het algemeen en specifiek voor wat betreft de reiskosten?

De overheid biedt dergelijke regelingen niet. Wel zijn gemeenten verantwoordelijk voor het vervoer van leerlingen met een beperking in het voortgezet (speciaal) onderwijs (vso), die niet zelfstandig kunnen reizen.

Vraag 5

In hoeverre zijn er gemeenten en/of provincies of private instellingen die fondsen hebben op dit terrein? In hoeverre wordt op deze fondsen door DaMu-leerlingen een beroep gedaan?

Het is mij niet bekend welke fondsen gemeenten en/of provincies hebben en of er private fondsen op dit terrein zijn. Dus ook niet of DaMu-leerlingen hier een beroep op doen.

Vraag 6

Indien reiskosten zouden worden vergoed, bijvoorbeeld door DaMu-leerlingen een OV-kaart (vrij reizen – week) voor de duur van hun vooropleiding te geven, wat is dan uw schatting van de hiermee gepaard gaande kosten? Wat is uw inschatting van deze kosten indien soortgelijke opleidingen hierin worden betrokken?

De kosten voor een dergelijke voorziening kunnen worden opgesplitst in de kosten van het studentenreisproduct zelf en de uitvoeringskosten die ervoor nodig zijn. Een eerste schatting van de kosten van het studentenreisproduct voor het huidige aantal DaMu-leerlingen komt uit op ongeveer € 600.000. Daarnaast zullen de uitvoeringskosten aanzienlijk zijn. Er zal een administratie opgebouwd moeten worden om de rechten van deze leerlingen op het studentenreisproduct te beheren.
Topsporters op een Topsport Talentscholen krijgen met speciale programma’s de mogelijkheid om onderwijs en topsport zo goed mogelijk te combineren. Deze leerlingen volgen geen vooropleiding aan een instelling voor hoger onderwijs maar hebben vanwege het beperkte aantal Topsport Talentscholen vaak een langere reistijd naar school. Als ook deze leerlingen worden betrokken, komen de kosten voor het reisproduct uit op € 600.000 voor de DaMu-leerlingen plus circa € 3.600.000 voor de topsporters. Ook de administratie wordt omvangrijker en dus zullen ook de uitvoeringskosten stijgen.

Vraag 7

Zijn er alternatieve mogelijkheden die ook kunnen worden overwogen, bijvoorbeeld een verbreding van de scope van het talentenfonds, om scholen de mogelijkheid te geven deze middelen ook in te kunnen zetten om talentvolle jongeren financieel te ondersteunen wat betreft de reiskosten?

Scholen ontvangen voor toptalenten middelen via de prestatiebox. Dit is een bekostigingsregeling, geen fonds. Deze middelen zijn bedoeld om de kwaliteit van het voortgezet onderwijs te verbeteren. Het geven van een reiskostenvergoeding is daarom geen rechtmatige inzet van deze middelen.
Ik vind het belangrijk dat leerlingen met een uitzonderlijk dans- of muziektalent de ruimte krijgen om hun toptalent in combinatie met regulier onderwijs zo goed mogelijk te ontwikkelen. Daarom hebben scholen de mogelijkheid gekregen om een DaMu-school te worden en zich hiermee te profileren.
Het betreft hier een zeer specifieke groep toptalenten. Deze dans- en muziektalenten volgen al op jonge leeftijd, naast het voortgezet onderwijs, een complete vooropleiding aan het hoger onderwijs. Deze vooropleiding biedt hen toegang tot vakspecifiek vervolgonderwijs.
Omdat het zo’n specifieke groep talenten betreft heb ik alternatieve mogelijkheden voor ondersteuning onderzocht. Na overleg met de Stichting DaMu heb ik besloten om met ingang van schooljaar 2016/2017 in uitzonderlijke gevallen te voorzien in een tegemoetkoming van reiskosten voor DaMu-leerlingen. De Stichting draagt zorg voor de uitvoering en ontvangt hiervoor een financiële ondersteuning. Over de uitvoering hiervan ga ik nog in gesprek met de Stichting. Na een jaar volgt een evaluatie.

Vraag 1

Is het waar dat rifaximine een therapeutische meerwaarde heeft bij de behandeling van chronische hepatische encefalopathie ten opzichte van lactulose monotherapie, tot een daling van het aan deze ziekte gerelateerde ziekenhuisopnames leidt, en zodoende de kwaliteit van leven verbetert?1

Zorginstituut Nederland heeft in haar advies van 31 maart 2015 geconcludeerd dat bij de preventie van de derde en volgende episodes van manifeste hepatische encefalopathie bij patiënten van 18 jaar en ouder rifaximine toegevoegd aan lactulose een therapeutische meerwaarde heeft ten opzichte van lactulose monotherapie. Voorts heeft Zorginstituut Nederland geconcludeerd dat door deze toevoeging van rifaximine het aantal ziekte-gerelateerde ziekenhuisopnames daalt en de kwaliteit van leven verbetert. Het is goed om hierbij op te merken dat het hier niet gaat om behandeling, maar om preventie van hepatische encefalopathie (de vermindering van de kans op een terugval) bij patiënten die in remissie zijn.

Vraag 2

Is het waar dat het Zorginstituut Nederland om financiële redenen negatief heeft geadviseerd om het middel toe te laten tot de basisverzekering?

Nee, dat is niet waar. Voor opname in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS) moet een fabrikant een GVS-vergoedingsaanvraag indienen die aan een aantal voorwaarden moet voldoen. Een van deze voorwaarden is het aanleveren van een goed onderbouwde kosteneffectiviteitsanalyse. De reden voor het negatief advies in onderhavige casus ligt aan het feit dat de fabrikant, ondanks herhaaldelijke verzoeken, een dossier van onvoldoende kwaliteit heeft aangeleverd. Dat is de reden waarom het Zorginstituut zich genoodzaakt heeft gezien om een negatief advies af te geven.

Vraag 3

Is het waar dat het Zorginstituut Nederland hierbij een financiële drempel heeft gehanteerd van € 50.000 per Quality-adjusted life year (Qaly; een begrip dat gebruikt wordt in een kostenutiliteitsanalyse, een economische beschouwing van de zin en effectiviteit van een behandeling in de gezondheidszorg. Het staat voor een extra levensjaar in goede gezondheid)?

Zorginstituut Nederland concludeert dat de berekening van de kosteneffectiviteit van rifaximine bij de preventie van hepatische encefalopathie van onvoldoende methodologische kwaliteit is. Feitelijk zegt het Zorginstituut dat ze met de data die is aangeleverd door de fabrikant geen betrouwbare inschatting kunnen maken van de kosteneffectiviteit. Dat is ook in onderhavige casus aan de hand. Het vereiste dat de fabrikant bij een GVS-vergoedingsaanvraag een goed onderbouwde kosteneffectiviteitsanalyse moet aanleveren is al jaren staand beleid.
In aanvulling daarop heeft het Zorginstituut aangegeven dat- gelet op de matige kwaliteit van de kosteneffectiviteitsanalyse die de fabrikant heeft aangeleverd, de referentiewaarde van € 50.000 euro per QALY en het vermoeden dat de werkelijke kosteneffectiviteitsratio ongunstiger is dan de fabrikant heeft betoogd – de onzekerheid onacceptabel is en er geen betrouwbare inschatting van de kosteneffectiviteit gemaakt kan worden.

Vraag 4

Acht u het hanteren van een dergelijke financiële drempel juist?

Ik vind inzicht in de kosteneffectiviteit van interventies belangrijk, vanwege de signalerende functie van een dergelijk inzicht voor de verschillende verantwoordelijke partijen. Dat geldt ook zeker bij geneesmiddelen, waarvan de prijs soms maatschappelijk onaanvaardbaar hoog is. Zoals het Zorginstituut in zijn rapport ook aangeeft kan kosteneffectiviteit een signaal zijn dat de effectiviteit en/of de prijs van het geneesmiddel moet worden verbeterd, bijvoorbeeld door prijsafspraken of pay for performance afspraken te maken. Er is in deze casus geen sprake van een «financiële drempel» die automatisch doorslaggevend is voor de vraag of een interventie in het basispakket thuis hoort, maar van een «referentiewaarde» op basis waarvan het Zorginstituut kan bepalen of een interventie het predikaat «kosteneffectief» verdient of niet.

Vraag 5

Op basis van welke politieke besluitvorming kan het Zorginstituut Nederland tot een dergelijke besluitvorming komen? Neemt het Zorginstituut hier geen voorschot op beleid dat geen politiek fiat heeft?2

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Wat is uw oordeel over het hanteren van een dergelijke drempel? Welke financiële grens per Qaly vindt u aanvaardbaar?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 7

Hoe beoordeelt u het feit dat Delta Lloyd na discussie met een verzekerde alsnog voor een jaar rifaximine vergoedt?3

Ik ben er niet van op de hoogte of / in hoeverre verzekeraars, vanuit hun aanvullende verzekering dan wel in individuele gevallen uit coulance, rifaximine vergoeden. De aanvullende verzekering behoort per definitie geheel tot de vrije markt en is de verantwoordelijkheid van zorgverzekeraars. De afweging over welke zorg een zorgverzekeraar aanbiedt in het aanvullende pakket ligt dan ook bij de zorgverzekeraars. Ook is het hun eigen verantwoordelijkheid om te bepalen welke zorg zij uit coulance willen vergoeden; deze zorg wordt vergoed uit de eigen middelen van een zorgverzekeraar. Daar ga ik niet over.

Vraag 8

Is het waar dat de ene verzekeraar, bijvoorbeeld Zilveren Kruis Achmea, dit middel wel vergoedt en andere verzekeraars niet? Zo ja, wat vindt u van dit verschil in handelen van verzekeraars? Leidt dit niet tot willekeur?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 9

Bent u bereid alsnog over te gaan tot vergoeding in de basisverzekering van rifaximine onder voorwaarden? Zo neen, waarom niet?

Het Zorginstituut heeft geadviseerd om rifaximine niet op te nemen in het pakket, omdat er geen inzicht verkregen kon worden in de kosteneffectiviteit van de behandeling. De fabrikant heeft een dossier ingediend dat voor wat betreft het farmaco-economisch deel onvoldoende was onderbouwd. De fabrikant heeft ook niet adequaat gereageerd op de geboden mogelijkheid de tekortkomingen te repareren. Ik vind het van belang dat voor opname van geneesmiddelen in het pakket, daar waar mogelijk, een fabrikant de verantwoordelijkheid heeft om inzicht te verschaffen van de kosteneffectiviteit van de behandeling. De fabrikant heeft deze inzage niet gegeven, ik blijf daarom bij mijn besluit om dit geneesmiddel niet op te nemen. Het Zorginstituut heeft aangegeven dat, mocht de aanvrager een nieuw farmaco-economisch dossier aan leveren waarin de door het Zorginstituut gevraagde informatie is verwerkt, zij bereid zijn een herbeoordeling uit te voeren en opnieuw een advies uit te brengen. Ik ga daar niet op vooruit lopen.

Vraag 1

Hoeveel lichamelijk forensische onderzoeken werden door de Forensische Polikliniek Kindermishandeling (FPKM) en eventuele andere particuliere forensisch-pediatrische instituten gedaan in 2014 en 2015 tot 1 september 2015?1

De FPKM geeft aan in 2014 176 lichamelijk letselonderzoeken te hebben verricht en tot 1 september 2015 89 lichamelijke letselonderzoeken. Deze cijfers geven het totaal aan lichamelijk letselonderzoek bij kinderen acuut en niet-acuut, complex en niet-complex.

Vraag 2

Hoeveel gespecialiseerde forensisch-pediatrische artsen waren daarbij betrokken? Hoeveel geld ging daarmee gepaard?

Bij de FPKM waren in 2014 6 forensisch artsen voor kinderen betrokken (waarvan 3,6 fte bij het primaire proces). In 2015 zijn 4 artsen betrokken, waarvan 2,8 fte beschikbaar voor het primaire proces. Omdat bij het primaire proces ook andere werkzaamheden behoren en veel in samenwerking met verpleegkundigen wordt gewerkt, is het voor de FPKM niet aan te geven welk budget hiermee exact gemoeid is.

Vraag 3

Hoeveel lichamelijk forensisch onderzoeken werden door bij het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) in dienst zijnde gespecialiseerde forensisch-pediatrisch artsen in die periode gedaan?

In 2014 heeft het NFI in opdracht van politie en het OM 26 forensische onderzoeken verricht bij kinderen. Tevens heeft het NFI in dat jaar 28 gerechtelijke secties uitgevoerd op minderjarigen. In 2015 gaat het tot 1 september 2015 om 17 forensische onderzoeken en 12 gerechtelijke secties.

Vraag 4

Klopt het dat er maar 1 forensisch-pediatrisch gespecialiseerde arts extra bij het NFI werkt sinds 1 september 2015? Zo nee, hoeveel dan wel? Hoeveel gespecialiseerde forensisch-pediatrische artsen werken er totaal bij het NFI? Welke opleiding hebben deze gevolgd?

Het team forensisch artsen met aandachtsgebied kinderen bij het NFI is per 1 februari 2015 uitgebreid van 3 naar 4 fulltime werkende artsen. Drie artsen zijn opgeleid en geregistreerd als forensisch arts KNMG en hebben de interne NFI-opleiding voor deskundige afgerond. Zij hebben 7 tot 15 jaar ervaring op het terrein van de forensische geneeskunde gericht op kinderen. De vierde arts is opgeleid als kinderarts en wordt opgeleid tot forensisch arts en NFI-deskundige. Verder hebben de artsen diverse nationale en internationale cursussen en stages gevolgd.

Vraag 5

Waarop baseert u de deskundigheid van het NFI op het vakgebied van forensisch-medisch onderzoek bij kinderen? Schat u de deskundigheid van de FPKM anders in dan die van het NFI? Zo ja, hoe dan? Waar baseert u dat op, aangezien u schrijft dat acuut en complexe zaken voortaan door het NFI gedaan worden?

Zie tevens het antwoord op vraag 4.
De artsen van het NFI hebben veel expertise en werkervaring in de medisch-forensische beoordeling van letsels bij kinderen. De bij het NFI werkzame forensisch artsen met aandachtsgebied kinderen hebben een interne NFI-deskundigenscholing gehad, hebben veel ervaring in het schrijven van pro-justitia rapportages en treden op als deskundige in rechtszaken. Daarnaast hebben zij een groot aantal medisch-wetenschappelijke publicaties op hun naam staan. Het NFI beschikt bovendien over een uniek internationaal netwerk.
De combinatie van het werk met andere disciplines, zoals de forensische kinderradiologie, de toxicologie, de forensische kinderpathologie, de beschikbaarheid van DNA-deskundigen en statistici, en de samenwerking met het medisch (kindergeneeskundig) veld maakt de deskundigheid en positionering van het NFI in dit veld uniek. De bijzondere expertise van het NFI en het feit dat het NFI de preferred supplier is van de strafrechtketen zijn redenen waarom politie en OM zich melden bij het NFI met complexe en acute zaken op het gebied van kindermishandeling.

Vraag 6

Hoe zijn de in uw brief van 23 september jl. genoemde aantallen van 175 en 90 tot stand gekomen?2

Het aantal dossieronderzoeken en onderzoeken naar kinderen bij het NFI bedroeg in de periode 2012–2014 circa 90 per jaar. De uitbreiding naar 175 zaken is een gevalideerde schatting van politie, OM en NFI op basis van de huidige ervaringen.

Vraag 7

Waarom tuigt het Ministerie van Veiligheid en Justitie een reeds bestaande functie op binnen het NFI, terwijl er hard bezuinigd moet worden?

Ik vind het belangrijk dat de kwaliteit en de beschikbaarheid van forensisch artsen voor deze complexe zaken is gegarandeerd. Om versnippering van forensisch onderzoek te voorkomen, hebben het OM en de politie gevraagd om één loket en 24/7 bereikbaarheid voor ernstige en acute zaken op het gebied van kindermishandeling, daar waar het strafzaken betreft. De resultaten van forensisch onderzoek dragen immers bij aan het proces van opsporing, vervolging en berechting van kindermishandeling.

Vraag 8

Hoeveel euro is geraamd voor het NFI in 2013, 2014 en 2015? Hoeveel budget komt er bij nu politie en justitie forensisch-pediatrisch onderzoek via het NFI betrekken?

Het totale budget van het NFI bedraagt in 2013 ongeveer € 68 miljoen, in 2014 ongeveer € 66,5 miljoen en in 2015 ongeveer € 65 miljoen.
In 2015 heeft het NFI € 175 duizend beschikbaar gesteld voor het aanstellen van 1 extra forensisch arts ten behoeve van de uitbreiding van het aantal acute kindgebonden onderzoeken. Dit laatste budget is ook toegezegd voor 2016. Daarnaast heeft het NFI € 200.000 ontvangen voor de organisatie van scholing van regionale forensisch artsen.

Vraag 9

Waarom is geen gebruik gemaakt van het bestaande landelijke 24/7 loket van de FPKM? Beschikt het NFI ook over die 24/7 landelijke dekking van gespecialiseerde forensisch-pediatrische onderzoeken, of gaat het NFI gebruik maken van deskundigheid bij externe organisaties, zoals de FPKM?

Het NFI is voor de politie en het OM de preferred supplier in de strafrechtketen. Daarmee is het een logische keuze van de politie en het OM om het NFI te gebruiken als loket voor acute en complexe zaken.
Het NFI is 24/7 bereikbaar en beschikbaar voor acute vragen en onderzoeken op het gebied van de forensische geneeskunde, zowel met betrekking tot kinderen als met betrekking tot volwassenen. NFI, de politie en het OM kunnen gebruik maken van de diensten van de FPKM of andere particuliere onderzoeksinstituten in geval van bijvoorbeeld piekbelasting bij het NFI en contraexpertise op door het NFI uitgevoerd onderzoek. Voor de inzet van particuliere onderzoeksinstituten is naast de reguliere onderzoeksbudgetten van politie en OM, een budget beschikbaar van jaarlijks € 2 miljoen tot 2017: de zogeheten Winsemius-gelden.

Vraag 10

Op basis waarvan beoordeelt het NFI of en wanneer de expertise van de FPKM ingezet kan worden?

Het NFI zet particuliere onderzoeksinstituten in op als het zelf onvoldoende capaciteit heeft om de onderzoeksaanvragen te verwerken, als er bijzondere expertise nodig is of in het geval van contra-expertise op door het NFI uitgevoerd onderzoek. Dit geldt ook voor onderzoek op het terrein van zedendelicten en kindermishandeling. Onderzoek op dit terrein kan door politie en OM worden belegd bij de FPKM of een ander particulier forensisch onderzoeksinstituut.

Vraag 11

Wanneer is er sinds 1 augustus 2015 en 1 september 2015 inhoudelijk contact geweest tussen het Ministerie van Veiligheid en Justitie, de FPKM en het NFI over het beëindigen van de samenwerking?

Er is geen sprake van beëindigen van samenwerking. In de landelijke werkgroep Forensisch-Medische Expertise bij Kinderen (FMEK) wordt regelmatig gesproken over verbetering van de inzet van forensisch-medische expertise bij kindermishandeling. In september van dit jaar is in de werkgroep ook het besluit om alle acute zedenzaken met kinderen door het NFI te laten onderzoeken ter sprake gekomen en toegelicht. Aan de werkgroep nemen naast het OM en de politie, het FPKM, het NFI, het Forensisch Medisch Genootschap, Raad voor de Kinderbescherming, huisartsen en vertrouwensartsen en kinderartsen deel. Ook de ministeries van Veiligheid en Justitie en Volksgezondheid, Welzijn en Sport participeren in de werkgroep.

Vraag 12

Op welke regelgeving is gebaseerd dat het NFI preferred supplier is, en waarom was dat voor 1 september 2015 niet het geval?

Het uitgangspunt dat het NFI preferred supplier is voor het OM, de Nationale Politie en de Zittende Magistratuur, vloeit voort uit het overheidsprerogatief op het terrein van rechtshandhaving en rechtspleging en is bevestigd door de commissie Winsemius (Rapport Toekomst forensisch onderzoek, Bureau Beke, 2013 (vergaderjaar 2013 – 2014, bijlage bij kst 33 750, VI, nr. 28)).
In mijn brief van 10 februari jl. (vergaderjaar 2014 – 2015, kst 296628, nr. 507) over de taakstelling van het NFI en enkele andere forensische onderwerpen heb ik aangegeven dat de missie van het NFI is en blijft het leveren van een hoogwaardige bijdrage aan het optimaal functioneren van de rechtshandhaving en rechtspleging vanuit een focus op natuurwetenschappelijke informatieposities. Het NFI van 2018 blijft de preferred supplier voor het OM, Nationale Politie en Zittende Magistratuur en staat – in gepaste mate – open voor werkzaamheden voor andere nationale en internationale partners die zich inzetten voor vrede, recht en veiligheid, mits die werkzaamheden in het verlengde liggen van het werk voor de strafrechtketen.

Vraag 13

Kunt u deze vragen beantwoorden vóór het plenaire debat naar aanleiding van het verslag van het eerder genoemde Algemeen overleg?3

Ja.