Open Kamerbeta

Kamervragen

Titel
Status
Indiener (persoon)
Indiener (partij)
447 kamervragen gevonden
beantwoord onbeantwoord uitgesteld
Alle
11 december 2013 - 29 januari 2014
De smeergeldaffaire in verband met bouwprojecten van Ballast-Nedam in Saudi-Arabië
Harry van Bommel
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (GroenLinks-PvdA), Opstelten (minister justitie en veiligheid) (VVD)
1. De Telegraaf, 10 december 2013.
2. Blair called for BAE inquiry to be halted, http://www.theguardian.com…
  • Vraag 1

    Kent u het bericht «Timmermans op matje» over de vermeende inmenging van het ministerie van Buitenlandse Zaken in het strafrechtelijk onderzoek naar de smeergeldaffaire in verband met bouwprojecten van Ballast Nedam in Saudi-Arabië?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Kunt u uitsluiten dat er op enig moment op enigerlei wijze bemoeienis is geweest door het ministerie van Buitenlandse Zaken of vanuit een ander ministerie met het huidige strafrechtelijke onderzoek naar de smeergeldaffaire in verband met bouwprojecten van Ballast-Nedam in Saudi-Arabië?

    Er is geen sprake geweest van bemoeienis, betrokkenheid of hindering van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Er is geen standpunt aangepast: pas nadat duidelijk was geworden wat in De Telegraaf werd beweerd, kon deze berichtgeving als onjuist worden betiteld. Het Openbaar Ministerie (OM) kan niet traceren wat door de woordvoerder van het OM voor de publicatie van het bewuste artikel precies is gezegd. Van belang is dat de reactie van het Openbaar Ministerie na de publicatie correct was.

  • Vraag 3

    Kunt u aangeven waarom het ministerie van Buitenlandse Zaken aanvankelijk meldde niet bekend te zijn met de smeergeldaffaire om vervolgens het standpunt in te nemen dat de beweringen van De Telegraaf over bemoeienis van het ministerie in deze zaak niet waar zijn?

    Zie antwoord vraag 2.

  • Vraag 4

    Waarom is dit standpunt aangepast? Kunt u uw antwoord toelichten? Is u verder bekend waarom het Openbaar Ministerie eerst geen commentaar leverde op deze kwestie en vervolgens het standpunt innam dat het niet waar is dat het ministerie van Buitenlandse Zaken zich bemoeit met het strafrechtelijk onderzoek of daar sturing aan geeft? Kunt u garanderen dat er in de toekomst op geen enkele wijze bemoeienis met het

    Zie antwoord vraag 2.

  • Vraag 5

    strafrechtelijk onderzoek zal plaatsvinden vanuit het ministerie van Buitenlandse Zaken of vanuit een ander ministerie? Indien neen, waarom niet?

    Het is altijd mogelijk dat Buitenlandse Zaken of een ander departement informatie verkrijgt waarvan de inschatting is dat deze van belang is voor het Openbaar Ministerie bij het strafrechtelijk onderzoek. Het is aan het Openbaar Ministerie of die wetenschap gevolgen moet hebben voor het strafrechtelijk onderzoek.

  • Vraag 6

    Deelt u de mening dat diplomatieke, economische of andere belangen van Nederland in Saoedi-Arabië op geen enkele wijze van invloed mogen zijn op het huidige strafrechtelijk onderzoek naar de smeergeldaffaire? Indien neen, waarom niet?

    Ja.

  • Vraag 7

    Acht u politieke bemoeienis met een strafrechtelijk onderzoek in alle gevallen in strijd met de wet? Indien neen, waarom niet?

    Afgezien van het delen van informatie zoals bedoeld in het antwoord op vraag 5, is er wettelijk slechts één mogelijkheid van gerechtvaardigde inmenging van een minister in een concrete strafzaak. De minister van Veiligheid en Justitie heeft als politiek verantwoordelijke minister voor het Openbaar Ministerie een wettelijke bevoegdheid (Artikel 127 van de Wet op de rechterlijke organisatie) om het Openbaar Ministerie aanwijzingen te geven betreffende de uitoefening van zijn taken en bevoegdheden. Artikel 128 van genoemde wet regelt de parlementaire controle op het geven van een aanwijzing.

  • Vraag 8

    Hoe beoordeelt u het optreden van de oud-premier Blair van het Verenigd Koninkrijk, die zich in een vergelijkbare zaak uitsprak tegen voortzetting van het strafrechtelijke onderzoek naar een smeergeldaffaire in Saoedi-Arabië, waarna het strafrechtelijk onderzoek door het Britse kabinet is stopgezet?2 Kunt u uw antwoord toelichten?

    Het ministerie heeft geen bemoeienis met de rechtsgang in het Verenigd Koninkrijk.

3 december 2013 - 12 december 2013
Nederlandse steun voor bedrijven in nederzettingen
Harry van Bommel , Michiel Servaes (PvdA), Bram van Ojik (GL), Sjoerd Sjoerdsma (D66)
Lilianne Ploumen (minister zonder portefeuille buitenlandse zaken) (PvdA), Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (GroenLinks-PvdA)
1. NRC, 2 december 2013.
  • Vraag 1

    Wat is uw reactie op het artikel «Kabinet ondergraaft eigen ontmoedigingsbeleid»?1

    Het kabinet heeft kennis genomen van dit artikel.

  • Vraag 2

    Klopt het dat de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking volgende week maandag (9 december) een bezoek brengt aan het Israëlisch bedrijf Mekorot, dat water uit bezet gebied oppompt en dat naar nederzettingen voert? Zo ja, loopt dat in de pas met het ontmoedigingsbeleid dat dit kabinet nastreeft?

    Nee.

  • Vraag 3

    Klopt het dat Israëlische bedrijven die gevestigd zijn in of actief zijn in nederzettingen, gebruik mogen maken van de koppelwebsite van de ambassade Tel Aviv, dat zij welkom zijn bij werkgroepen, en aanwezig zijn bij een netwerkreceptie die Nederland in Israël organiseert? Zo ja, hoe verhoudt zich dat tot het Nederlands beleid om economische relaties met Israëlische bedrijven die opereren in nederzettingen in bezet gebied te ontmoedigen?

    De Nederlandse overheid heeft geen Israëlische bedrijven uit nederzettingen uitgenodigd voor welke component van het Forum dan ook. Dat geldt ook voor de werkgroepen: deelname aan de werkgroepen is op uitnodiging.
    Israëlische bedrijven kunnen zich inschrijven voor de koppelwebsite van de ambassade in Tel Aviv. Het is technisch niet haalbaar een filter in te stellen die Israëlische bedrijven gevestigd in nederzettingen uitsluit. De ambassade in Tel Aviv monitort de registraties en checkt de Israëlische bedrijven op vestigingsplaats en zakelijke activiteit m.b.t. de nederzettingen.
    Mocht een Nederlands bedrijf zich aanmelden voor een afspraak met een Israëlisch bedrijf met het oog op activiteiten in of ten behoeve van nederzettingen, dan wordt contact opgenomen met dit Nederlandse bedrijf en wordt gewezen op het Nederlandse ontmoedigingsbeleid.
    In het geval dat het Nederlandse bedrijf de afspraak toch door wil laten gaan, is de boodschap dat de Nederlandse overheid geen diensten kan leveren aan dit bedrijf. Aangezien de organisatie van een match-making evenement in de context van het forum een dienst is, zal een dergelijk bedrijf dan ook niet aanwezig zijn op het forum of een netwerkreceptie.

  • Vraag 4

    Heeft u bij de voorbereidingen van het Nederlands-Israëlische samenwerkingsforum in het contact met Israëlische autoriteiten uw interpretatie van het territoriaal bereik van dit forum geëxpliciteerd en gecommuniceerd dat het bereik zich niet mag en zal uitstrekken tot de bezette Palestijnse gebieden? Zo ja, hoe hebben de Israëlische autoriteiten daarop gereageerd en welke afspraken zijn ter zake gemaakt? Zo neen, waarom heeft u dat niet gedaan?

    De Nederlandse ambassade in Tel Aviv heeft de Israëlische overheid ervan op de hoogte gesteld dat het ontmoedigingsbeleid van toepassing is op het samenwerkingsforum. Israël heeft hiervan kennis genomen.

  • Vraag 5

    Heeft u de territorialiteit van de op te richten samenwerkingsfora met de Palestijnse autoriteiten besproken? Hebben zij u verzocht ervoor te zorgen dat het territoriaal bereik van het Nederlands-Israëlisch samenwerkingsforum zich niet zal uitstrekken tot bezet Palestijns gebied? Zo ja, hoe heeft u op dit verzoek gereageerd?

    De Palestijnse Autoriteit heeft Nederland verzocht het bereik van het Nederlands-Israëlisch samenwerkingsforum te beperken tot de grenzen vastgesteld in 1967.
    In reactie hierop heeft Nederland de Palestijnse Autoriteit geïnformeerd over het staande Nederlandse beleid dat de gebieden bezet door Israël na 1967 niet onderdeel worden geacht van het Israëlisch grondgebied. Tevens is het Nederlandse ontmoedigingsbeleid toegelicht en is gemeld dat het ontmoedigingsbeleid ook van toepassing is m.b.t. de samenwerkingsfora.

  • Vraag 6

    Op welke wijze heeft u het advies van de Externe Volkenrechtelijke Adviseur van 2012 inzake «intensivering samenwerking Israël» in de opzet van het Nederlands-Israëlisch samenwerkingsforum verdisconteerd?

    De manier waarop het Nederlandse ontmoedigingsbeleid wordt toegepast in het kader van het samenwerkingsforum past in het kader geschetst in het advies van de Externe Volkenrechtelijke Adviseur.
    Door zowel Nederlandse bedrijven als de relevante Israëlische autoriteiten van tevoren op de hoogte te stellen van de toepasselijkheid van het Nederlandse ontmoedigingsbeleid op het samenwerkingsforum heeft het kabinet duidelijk gemaakt dat het forum geen faciliteiten of voordelen biedt die ten goede komen aan bedrijven of instellingen uit nederzettingen.
    Hierbij wordt aangetekend, zoals aangegeven tijdens de begrotingsbehandeling van Buitenlandse Zaken, dat een volledig waterdicht systeem niet mogelijk is.

  • Vraag 7

    Kunt u bevestigen dat de beleidslijn, die ook onder voorgaande kabinetten gold, dat de Nederlandse ambassade in Tel Aviv en andere overheidsinstellingen het doen van zaken van en met bedrijven in nederzettingen op geen enkel wijze faciliteren, in het kader van het Nederlands-Israëlisch samenwerkingsforum consequent zal worden uitgevoerd?

    Ja.

  • Vraag 8

    Wilt u deze vragen elk afzonderlijk beantwoorden, uiterlijk 24 uur voor het vertrek van de kabinetsdelegatie naar Israël en de Palestijnse Gebieden?

    Ja.

4 november 2013 - 19 november 2013
Het autorijverbod voor vrouwen in Saoedi-Arabië
Harry van Bommel , Joël Voordewind (CU), Pieter Omtzigt (CDA), Kees van der Staaij (SGP), Sjoerd Sjoerdsma (D66), Marianne Thieme (PvdD), Bram van Ojik (GL)
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (GroenLinks-PvdA)
1. Saudi Arabia: Free journalist who supported women driving, http://www…
  • Vraag 1

    Bent u bekend met de recente acties in Saoedi-Arabië waarbij tientallen vrouwen het autorijverbod voor vrouwen negeerden?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Kunt u bevestigen dat ten minste veertien vrouwen zijn vastgezet en beboet omdat zij auto hebben gereden? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

    Voor zover bekend zijn er vrouwen opgepakt, kortstondig vastgehouden en weer vrijgelaten omdat zij auto hebben gereden. Het is echter niet mogelijk om het aantal vrouwen dat is vastgezet onafhankelijk bevestigd te krijgen, noch of zij zijn beboet.

  • Vraag 3

    Klopt het dat een journalist die zich kritisch heeft uitgelaten over het rijverbod voor vrouwen is gevangengenomen? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

    Tariq al Mubarak heeft korte tijd gevangen gezeten. Hij heeft op 7 oktober jl. een column geschreven in de Asharq al-Awsat krant uit Londen, waarin hij zich sterk maakt voor vrouwenrechten in de Golfregio. Mubarak verwijst hierin onder andere naar het feit dat vrouwen zich moeilijk kunnen verplaatsen vanwege het gebrek aan publieke transportmiddelen en beperkingen die vrouwen ondervinden om auto te rijden. In de Saoedische media is de afgelopen dagen uitgebreid over de Women2Drive campagne geschreven door zowel voor- als tegenstanders van het initiatief.

  • Vraag 4

    Hoe beoordeelt u de positie van vrouwen in Saoedi-Arabië op dit moment en de ontwikkelingen met betrekking tot hun positie in de laatste jaren?

    De positie van vrouwen in Saoedi-Arabië is zorgelijk en internationale aandacht hiervoor is van belang. Het kabinet meent dat er ook enige positieve ontwikkelingen op gebied van vrouwenrechten zijn waar te nemen, veelal actief gestimuleerd vanuit het Saoedische Koningshuis. Zo bestaat de Consultatieve Raad sinds 2013 voor 20% uit vrouwen en vrouwen genieten de laatste jaren grotere vrijheden op het gebied van werk en studie. Nederland zal zich er voor in blijven zetten om meer hervormingen op gebied van vrouwenrechten in Saoedi-Arabië te bevorderen.

  • Vraag 5

    Bent u bereid naar aanleiding van deze kwestie, bij voorkeur in EU verband, uw Saoedische collega’s op te roepen de positie van vrouwen te verbeteren en de gevangengenomen journalist vrij te laten? Indien neen, waarom niet?

    Zowel Nederland als de EU zijn in gesprek met Saoedi-Arabië over de mensenrechtensituatie in dat land. Versterken van de positie van vrouwen krijgt hierin uitgebreid aandacht. Meest recentelijk gebeurde dit nog tijdens de Universal Periodic Review (UPR) over Saoedi-Arabië op 21 oktober jl. te Geneve. De heer Mubarak is inmiddels vrijgelaten.

1 november 2013 - 29 november 2013
Vertegenwoordiging van Taiwan bij internationale organisaties
Harry van Bommel
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (GroenLinks-PvdA)
1. Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2012–2013, nr. 678
  • Vraag 1

    Herinnert u zich uw antwoord op eerdere vragen over de relatief hoge CO2 uitstoot van Taiwan en een mogelijk waarnemerschap van Taiwan bij de United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC)?1

    Ja.
    Het is positief dat Taiwan zich betrokken toont bij het terugdringen van de CO2 uitstoot en hier aan wil bijdragen, ook in multilateraal verband.

  • Vraag 2

    Deelt u de opvatting dat Taiwan een betere bijdrage kan leveren aan de Conference of the Parties (COP) en andere onderdelen van de UNFCCC indien het er meer toegang toe krijgt?

    Taiwan kan vanwege zijn status geen partij worden bij verdragen/internationale organisaties, zoals de United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC). Het kan echter in sommige gevallen in het belang zijn van de Internationale gemeenschap als Taiwan op enigerlei wijze betrokken wordt bij en hiermee meer toegang krijgt tot internationale organisaties of internationale afspraken.

  • Vraag 3

    Kunt u bevestigen dat Taiwan de laatste jaren door internationale organisaties steeds meer als waarnemer of anderszins wordt uitgenodigd om deel te nemen aan bijeenkomsten, waaronder bij de World Health Assembly (WHA) en de International Civil Aviation Organization (ICAO)?

    Taiwan is voor het eerst in 2009 uitgenodigd om de 62ste Wereldgezondheidsvergadering bij te wonen als waarnemer. In combinatie met de deelname van Taiwan aan Internationale Gezondheidsregelingen, werd het hiermee in staat gesteld om, in samenwerking met onder meer de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO), bij te dragen aan een goed functionerend mondiaal gezondheidsstelsel. Een voorbeeld vormt de bestrijding van potentiele pandemische ziekten, zoals de AH1N1-griep destijds.
    De Raad van de International Civil Aviation Organization (ICAO) heeft op verzoek van China Taiwan uitgenodigd om als speciale gast deel te nemen aan de 38ste vergadering van de ICAO die plaatsvond begin oktober van dit jaar in Montreal. Deelname van Taiwan draagt bij aan de internationale vliegveiligheid.

  • Vraag 4

    Deelt u de opvatting dat het goed is om deelname van Taiwan aan internationale organisaties die zich bezighouden met collectieve kwesties te stimuleren? Indien neen, waarom niet?

    Het kan in sommige gevallen in het belang zijn van de internationale gemeenschap als Taiwan op enigerlei wijze betrokken wordt bij internationale organisaties of internationale afspraken. Hier is sprake van wanneer de afwezigheid van Taiwan een vacuüm creëert in internationaal bindende afspraken (bv visserij), een beschermend netwerk verzwakt (bv SARS) of de economische en handelsbelangen van de EU/NL schaadt (bv Government Procurement Agreement).
    Deelname van Taiwan kan tevens van belang zijn op terreinen waar Taiwan een dermate grote speler is dat mondiale coördinatie zonder Taiwan niet effectief kan zijn (bv wetenschappelijke samenwerking).
    Op grond van het één-China beleid erkent Nederland (en de Europese Unie) de regering in Peking als enige wettige regering van China. Daarom zal Nederland Taiwanese lidmaatschap van internationale organisaties niet steunen. Taiwan kan namelijk vanwege zijn status geen partij worden bij verdragen/internationale organisaties. Dit sluit echter enigerlei vorm van praktische samenwerking niet uit.

31 oktober 2013 - 18 november 2013
De rechtmatigheid van Amerikaanse targeted killings in Pakistan en Jemen
Harry van Bommel
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (GroenLinks-PvdA)
1. «Will I be next?», US drone strikes in Pakistan, oktober 2013, http:/…
2. Covert drone war, oktober 2013, http://www.thebureauinvestigates.com/…
  • Vraag 1

    Bent u bekend met de inhoud van de recent verschenen rapporten van Amnesty International en Human Rights Watch over een aantal specifieke Amerikaanse targeted killings, voornamelijk met onbemande vliegtuigen (drones), in respectievelijk Pakistan en Jemen?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Deelt u de conclusie van Amnesty International dat de negen onderzochte drone aanvallen «raise serious concerns that the USA has unlawfully killed people in drone strikes, and that such killings may amount in some cases to extrajudicial executions or war crimes and other violations of international humanitarian law»? Indien neen, waarom niet?

    Het kabinet deelt deze zorgen maar kan niet vooruitlopen op een juridische kwalificatie hiervan. Voor een gefundeerd oordeel over de rechtmatigheid van aanvallen is specifieke feitelijke informatie nodig over de betreffende operaties. Bovengenoemde rapporten onderstrepen evenwel het belang van transparantie over de inzet van drones. Het kabinet is van mening dat waar er aanwijzingen zijn voor onrechtmatig handelen, betrokken autoriteiten verantwoordelijk zijn voor gedegen nader onderzoek naar de specifieke feiten en omstandigheden en, afhankelijk van de uitkomst, voor het nemen van gepaste maatregelen.

  • Vraag 3

    Deelt u de conclusie van Human Rights Watch dat van de zes onderzochte targeted killings «two (…) were in clear violation of international humanitarian law – the laws of war – because they struck only civilians or used indiscriminate weapons» en dat de andere aanvallen «may have violated the laws of war because the individual attacked was not a lawful military target or the attack caused disproportionate civilian harm»? Indien neen, waarom niet?

    Zie antwoord vraag 2.

  • Vraag 4

    Erkent u dat tenminste één van de honderden Amerikaanse drone aanvallen – die soms waren gericht op begrafenisstoeten, op reddingswerkers of op mensen waarvan men de identiteit niet kende en waarbij geregeld veel burgers zijn omgekomen – het internationaal recht heeft geschonden?2 Indien neen, waarom niet?

    Zie het antwoord op vragen 2 en 3. In algemene zin geldt dat directe aanvallen op door het humanitair oorlogsrecht beschermde personen verboden zijn. Daarnaast bevatten mensenrechtenverdragen een verbod op buitengerechtelijke executies.

  • Vraag 5

    Bent u het eens met de aanbeveling in het rapport van Amnesty International dat andere staten, waaronder Nederland, de Verenigde Staten geen medewerking moeten verlenen bij drone aanvallen die in strijd zijn met het internationaal recht? Hoe wordt in de praktijk voorkomen dat Nederland een bijdrage levert aan illegale Amerikaanse targeted killings?

    Het kabinet zal een eventueel verzoek van de VS om informatie of een bijdrage in andere zin niet inwilligen, als er aanwijzingen zijn dat medewerking zou leiden tot een handeling in strijd met het internationaal recht.

21 oktober 2013 - 8 november 2013
De door het Openbaar Ministerie gepubliceerde dodenlijsten uit Afghanistan
Harry van Bommel
Opstelten (minister justitie en veiligheid) (VVD)
1. http://www.om.nl/onderwerpen/internationale/morotai-(nederlands …
2. Zie bijvoorbeeld Amnesty International Report 1980, pagina 177 en ver…
  • Vraag 1

    Waarom is er geen verder onderzoek verricht naar de gepubliceerde dodenlijsten uit Afghanistan?1

    De betreffende lijsten zijn tijdens een strafrechtelijk onderzoek in bezit van het Openbaar Ministerie gekomen. Door de dood van de verdachte is dit strafrechtelijk onderzoek noodgedwongen in 2012 geëindigd. Dit betekent echter niet dat de lijsten niet zijn onderzocht of dat er niets meer kan worden gedaan met de onderzoeksresultaten. De resultaten van het opsporingsonderzoek worden overgedragen aan andere Europese landen waar medeverdachten van de overleden verdachte wonen. Voor het overige verwijs ik naar mijn antwoord op de vragen 4, 5 en 6.

  • Vraag 2

    Is er vóór publicatie van de dodenlijsten overleg geweest met Afghanistan? Zo ja, wat was de reactie van Afghanistan op de dodenlijsten? Zo nee, waarom niet en vindt u dit zorgvuldig?

    Voorafgaand aan de publicatie van de dodenlijsten heeft de Nederlandse ambassade in Kaboel contact gehad met het Afghaanse ministerie van Buitenlandse Zaken en enkele (internationale) organisaties (VN, Rode Kruis, Afghanistan Independent Human Rights Commission) om hen te informeren over de geplande publicatie. Het Afghaanse ministerie van Buitenlandse Zaken gaf aan geen bezwaren te hebben tegen publicatie. Na publicatie van de dodenlijsten hebben de Afghaanse autoriteiten twee dagen van nationale rouw afgekondigd voor de slachtoffers.

  • Vraag 3

    Klopt het dat de door het Openbaar Ministerie gepubliceerde dodenlijsten een onderdeel zijn van de op 16 november 1979 door het ministerie van Binnenlandse Zaken van Afghanistan gepubliceerde dodenlijsten die uit 12.000 personen bestaan?2

    De Nederlandse opsporingsautoriteiten beschikken over onvoldoende informatie om dit te kunnen vaststellen. Het gaat in ieder geval om lijsten van personen die in de periode 1978–1979 zijn gedood door het toenmalige regime.

  • Vraag 4

    Kunt u met zekerheid bevestigen dat de dodenlijsten origineel zijn? Kunt u met zekerheid bevestigen dat er geen namen geschrapt zijn door de bronnen die de lijsten hebben geleverd?

    Het Openbaar Ministerie beschikt niet over de originele lijsten maar slechts over kopieën die via een getuige uit Duitsland zijn verkregen. Op grond van het uitgevoerde onderzoek heeft het Openbaar Ministerie evenwel geen enkele twijfel dat dit kopieën zijn van authentieke documenten. Dit wordt bovendien bevestigd door reacties van talloze nabestaanden wereldwijd sinds de publicatie van de lijsten, die onder meer zijn verschenen in diverse nationale en internationale media.
    De door de getuige uit Duitsland verstrekte dodenlijsten zijn integraal openbaar gemaakt. Het Openbaar Ministerie heeft getracht in het bezit te komen van meer omvattende lijsten, maar het onderzoek leverde geen informatie op over de vraag waar deze lijsten zich zouden kunnen bevinden. Deze lijsten konden daarom ook niet worden opgevraagd.

  • Vraag 5

    Waarom is er niet geprobeerd de volledige lijst op te vragen? Waarom is een halve lijst gepubliceerd?

    Zie antwoord vraag 4.

  • Vraag 6

    Bent u alsnog bereid om de volledige lijsten bij het ministerie van Binnenlandse Zaken van Afghanistan op te vragen en deze te publiceren? Zo nee, waarom niet?

    Zie antwoord vraag 4.

17 oktober 2013 - 11 december 2013
Investeringen in de kernwapenindustrie
Harry van Bommel , Paul Ulenbelt , Jasper van Dijk
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (GroenLinks-PvdA), Jeroen Dijsselbloem (minister financiën) (PvdA), Henk Kamp (minister economische zaken) (VVD), Lodewijk Asscher (viceminister-president , minister sociale zaken en werkgelegenheid) (PvdA)
1. «Don't Bank on the Bomb» http://www.ikvpaxchristi.nl/media/files/dbot…
  • Vraag 1

    Bent u bekend met het rapport van IKV Pax Christi over de wereldwijde investeringen van bedrijven in de Kernwapenindustrie?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Klopt het dat ING, Aegon en de pensioenfondsen ABP en Zorg en Welzijn op dit moment in totaal voor 1,7 miljard euro hebben geïnvesteerd in bedrijven betrokken bij de productie van kernwapens?

    Deze informatie is niet beschikbaar. Pensioenfondsen en banken zijn primair zelf verantwoordelijk voor hun beleggingsbeleid. Ze leggen hierover verantwoording af aan hun intern toezicht en in hun jaarverslag.

  • Vraag 3

    Is het kabinet bereid om een ontmoedigingsbeleid te voeren voor de vier Nederlandse ondernemingen die in het onderzoek worden genoemd?

    Nederland is verdragspartij bij het Nucleaire Non-Proliferatie Verdrag (NPV) en streeft naar een wereld zonder kernwapens. Het kabinet heeft dit recent aangegeven in de Beleidsbrief nucleaire ontwapening en non-proliferatie,
    d.d. 24 oktober 2013, Kamerstuk 33 783, nr. 1. Het NPV verbiedt het bezit van kernwapens door de erkende kernwapenstaten echter niet. In Nederland opererende financiële instellingen dienen zich te houden aan de nationale wetgeving, waarin ook Nederlandse verdragsverplichtingen, zoals die van het NPV, zijn vervat. Binnen deze wettelijke kaders hebben financiële instellingen een eigen verantwoordelijkheid ten aanzien van hun beleggings- en investeringsbeleid.
    Financiële instellingen kunnen derhalve beleggen in bedrijven die direct of indirect betrokken zijn bij de productie van of handel in (onderdelen van) kernwapens. Omdat deze instellingen van mening kunnen verschillen over het al dan niet acceptabel zijn van bepaalde beleggingen en investeringen, kunnen zij hun beleid op verschillende wijze invullen.
    Het is daarmee de verantwoordelijkheid van de financiële instellingen om in overleg met hun stakeholders draagvlak te bewerkstelligen voor hun beleggingsbeleid. Het kabinet heeft niet het voornemen het wettelijk kader hierop aan te passen.

  • Vraag 4

    Is het waar dat landen als Australië, Nieuw Zeeland en Zwitserland wetgeving hebben ingevoerd om investeringen in de kernwapenindustrie te verhinderen?

    Er wordt geen verbod inzake het investeren in bedrijven die onderdelen voor kernwapens maken overwogen. Eventuele verbodswetgeving met betrekking tot dergelijke investeringen in andere landen is tegen deze achtergrond niet relevant.

  • Vraag 5

    Ziet u mogelijkheden om wetgeving in Nederland in te voeren om investeringen in kernwapenproductie te ontmoedigen of te verbieden? Zo ja, bent u daartoe bereid? Indien neen, waarom niet?

    Zie antwoord vraag 3.

  • Vraag 6

    Is het kabinet bereid om zich in het buitenland sterk te maken voor desinvesteringen in de bedrijven betrokken bij kernwapenproductie?

    Zie antwoord vraag 3.

11 oktober 2013 - 23 december 2013
Etikettering van producten uit de Westelijke Sahara
Harry van Bommel
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (GroenLinks-PvdA)
1. Brief nederzettingenproducten, 7 oktober 2013, http://www.rijksoverhe…
2. Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2011–2012, nr. 3253
  • Vraag 1

    Kunt u aangeven wat het beleid van de Europese Commissie is met betrekking tot regelgeving betreffende de etikettering van producten en specifiek van tomaten uit de Westelijke Sahara?

    Regelgeving met betrekking tot etikettering van levensmiddelen is geregeld in de richtlijn 2000/13/EG en het Warenwetbesluit Etikettering Levensmiddelen. Voor tomaten en ook de etikettering daarvan gelden voor lidstaten en derde landen nog aanvullende en algemeen geldende regels die zijn opgenomen in de verordening 1234/2007 in combinatie met verordening 543/2011. De Europese Commissie heeft inzake de etikettering van levensmiddelen (inclusief groenten en fruit) geen specifieke regelgeving voor producten uit de Westelijke Sahara opgesteld.

  • Vraag 2

    Is het waar dat de Europese Commissie toestaat dat producten uit de Westelijke Sahara als zijnde afkomstig uit Marokko worden gelabeld, waardoor gebruik gemaakt kan worden van preferentiële tarieven? Indien neen, wat zijn dan de feiten? Is het waar dat er een aparte land code bestaat voor producten uit de Westelijke Sahara? Indien neen, waarom niet?

    Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen de regelgeving inzake de etikettering van levensmiddelen en de regelgeving inzake de toepassing van preferentiële tarieven. Zie voor het beleid van de Commissie en bestaande regelgeving inzake etikettering, het antwoord op vraag 1.
    Het EU Marokko Associatieakkoord en het landbouwprotocol bevatten geen rechtstreekse verwijzing naar de Westelijke Sahara, maar staan niet in de weg aan toepassingen ervan op de Westelijke Sahara. Het internationaal recht beschouwt activiteiten gerelateerd aan natuurlijke hulpbronnen door een gezag uitvoerend bestuur in een niet zichzelf besturend gebied als rechtmatig, voor zover de activiteiten niet worden ondernomen ten koste van de behoeften en belangen van de oorspronkelijke bevolking van het gebied. De rechtmatigheid hangt af van de wijze waarop deze verplichting door Marokko, dat feitelijk gezag uitoefent in de Westelijke Sahara, wordt geïmplementeerd.
    De Europese Unie en de Westelijke Sahara hebben geen vrijhandelsverdrag afgesloten en de Europese Unie heeft voor de Westelijke Sahara ook geen unilaterale regeling getroffen. Er bestaat inderdaad ten behoeve van de douaneprocedures een EU-landencode voor producten uit de Westelijke Sahara, t.w. «EH».

  • Vraag 3

    Kunt u aangeven waarom het kabinet nog steeds beziet of een etiketteringsadvies (net als met betrekking tot producten uit illegale nederzettingen in bezet Palestijns gebied) betreffende de Westelijke Sahara nodig is?1 Waarom zou een dergelijk advies hier mogelijk niet nodig zijn?

    Bij de beoordeling van de opportuniteit van een etiketteringsadvies met betrekking tot producten uit de Westelijke Sahara hanteert het kabinet als uitgangspunt dat een EU-brede aanpak dient te worden nagestreefd. In de discussie speelt een rol dat de Westelijke Sahara een niet-zichzelf-besturend gebied is als bedoeld in het Handvest van de Verenigde Naties. Het verschil in vergelijking met de situatie in de Palestijnse Gebieden zit met name in het feit dat er de afgelopen jaren veel minder aandacht is geweest voor de Westelijke Sahara, waardoor er minder consensus bestaat ten aanzien van de beleidsmatige en juridische implicaties van de internationaalrechtelijke status van de Westelijke Sahara als niet-zichzelf besturend gebied.

  • Vraag 4

    Kunt u toelichten in hoeverre de situatie met betrekking tot de Westelijke Sahara verschilt van die van de bezette Palestijnse gebieden, met name waar het gaat om internationale consensus over de internationaalrechtelijke status van beide gebieden? Waarom heeft dit mogelijk gevolgen voor zaken betreffende consumentenmisleiding?

    Zie antwoord vraag 3.

  • Vraag 5

    Kunt u aangeven wat er sinds augustus 2012, toen over dit onderwerp eveneens schriftelijke vragen werden gesteld, concreet is gedaan om een einde te maken aan de misleiding over de oorsprong van producten uit de Westelijke Sahara?2

    Het kabinet hecht belang aan duidelijkheid over de oorsprong c.q. herkomst van producten. Nederland heeft dan ook bij de Europese Commissie aangedrongen op meer duidelijkheid ten aanzien van de oorsprong en herkomst van producten uit de Westelijke Sahara, zodat consumenten correct kunnen worden geïnformeerd. De Commissie heeft te dien aanzien nog geen initiatieven genomen.
    Zie ook het antwoord op vraag 3 en 4.

9 oktober 2013 - 6 november 2013
Orgaanhandel in China
Harry van Bommel
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (GroenLinks-PvdA)
1. China «murdering Falun Gong members for organ harvesting», http://www…
  • Vraag 1

    Bent u bekend met de aanhoudende beschuldigingen dat Falun Gong beoefenaars in China zijn gedood voor de handel in organen?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Hoe beoordeelt u dergelijke beschuldigingen?

    Het kabinet is bekend met rapporten over Falun Gong beoefenaars die slachtoffer zijn van orgaanhandel en is bezorgd over hun behandeling door de Chinese autoriteiten. Onafhankelijke verificatie of bevestiging van dit soort berichten is tot op heden echter niet mogelijk gebleken.

  • Vraag 3

    Kunt u aangeven hoe de wetgeving en de bestaande praktijk van orgaanhandel in China zich verhouden tot internationale normen hieromtrent?

    De Chinese overheid erkent het probleem van illegale orgaanhandel. In 2007 is nationale regelgeving aangenomen die expliciet gedwongen orgaandonatie en orgaanhandel strafbaar stelt. Volgens de Chinese autoriteiten is deze wet opgesteld met steun van de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) om de wetgeving in lijn te brengen met internationale normen. Echter, Nederland en de EU blijven bezorgd over de implementatie van de regelgeving en de geheimzinnigheid rondom de statistieken van orgaantransplantaties, waardoor onduidelijkheid bestaat over de afkomst van organen. Er zijn vermoedens dat er nog steeds een handel in illegaal verkregen organen bestaat.

  • Vraag 4

    Bent u bereid deze kwestie te agenderen voor de Universal Periodic Review later deze maand waarin de mensenrechtensituatie in China centraal staat? Indien neen, waarom niet?

    In de Nederlandse interventie tijdens China’s tweede Universal Periodic Review (22/10) zijn Falun Gong en orgaanhandel niet aan de orde gekomen. Nederland heeft gekozen, vanwege de beperkte tijd voor de interventie, zich te richten op twee prioritaire onderwerpen, in lijn met de mensenrechtennota «Respect en recht voor ieder mens»: het bevorderen en beschermen van mensenrechtenorganisaties en het tegengaan van discriminatie op basis van geslacht, seksuele voorkeur, etnische- en religieuze gronden of gezondheidsredenen. Nederland en de EU zullen op andere wijze bij de Chinese autoriteiten aandacht blijven vragen voor de Falun Gong en de orgaanhandel, zoals bijvoorbeeld tijdens de bilaterale mensenrechtenconsultaties of de EU-China mensenrechtendialoog.

2 oktober 2013 - 18 oktober 2013
De Open Ended Working Group
Harry van Bommel
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (GroenLinks-PvdA)
1. http://www.openthedoor2013.org/
  • Vraag 1

    Bent u bekend met het initiatief van de Open Ended Working Group, die pleit voor stappen naar een kernwapenvrije wereld?1

    Ja. Nederland heeft in 2012 voor resolutie 67/56 gestemd die leidde tot de instelling van de Open Ended Working Group (OEWG). De OEWG had het mandaat voorstellen te ontwikkelen om voortgang te maken in multilaterale onderhandelingen over nucleaire ontwapening. Nederland heeft als «vriend van de voorzitter» actief deelgenomen aan de discussies in de OEWG en heeft bijgedragen aan het eindrapport daarvan, dat met consensus is aangenomen.

  • Vraag 2

    Klopt het dat het VN-mandaat voor het werk van deze organisatie in oktober vernieuwd moet worden door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties? Zo ja, is de regering bereid om voor deze verlenging te stemmen?

    Het is op dit moment nog niet duidelijk of er bij de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties een nieuwe resolutie zal worden ingediend om het mandaat van de OEWG te verlengen. De stemkeuze bij een voorstel tot verlenging zal uiteraard afhangen van de resolutietekst en het krachtenveld.

27 september 2013 - 6 november 2013
Het mensenrechtenbeleid met betrekking tot Saudi-Arabië
Harry van Bommel , Joël Voordewind (CU), Sjoerd Sjoerdsma (D66)
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (GroenLinks-PvdA)
1. Wie zwijgt, stemt toe?, Het gebrek aan Nederlandse steun voor vervolgde Saudische mensenrechtenverdedigers, Amnesty International, september 2013.
  • Vraag 1

    Kent u het rapport «Wie zwijgt, stemt toe?, Het gebrek aan Nederlandse steun voor vervolgde Saudische mensenrechtenverdedigers» van Amnesty International?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Deelt u de opvatting in het rapport dat in Saudi-Arabië de mensenrechten ernstig onder druk staan en mensenrechtenverdedigers in het land in een zeer benarde positie verkeren? Indien neen, waarom niet?

    Ja.

  • Vraag 3

    Deelt u de conclusie van de mensenrechtenorganisatie dat de afgelopen jaren zowel Nederland als de EU opmerkelijk stil zijn gebleven over de repressie van mensenrechtenverdedigers in Saudi-Arabië en dat Nederland en de EU hiermee geen uitvoering hebben gegeven aan het eigen beleid ten aanzien van mensenrechtenverdedigers? Indien neen, waarom niet? Kunt u uw antwoord toelichten?

    Het kabinet is van mening dat stille diplomatie in veel gevallen het meest effectieve middel is om Saudi-Arabië te bewegen om de positie van mensenrechtenverdedigers in het land te verbeteren. Nederland onderhoudt hiervoor contact met autoriteiten, activisten en invloedrijke groepen zoals de geestelijkheid. Door middel van sociale media wordt ook het publiek over mensenrechtenonderwerpen bereikt.
    De EU is voor Nederland een belangrijke speler bij het bevorderen van mensenrechten in Saudi-Arabië. De EU is als geheel van 28 lidstaten het best geplaatst om aandacht te vragen voor individuele gevallen en om zorgen hierover kenbaar te maken aan de Saudische autoriteiten. Ook bij generieke onderwerpen zoals de uitvoering van de doodstraf, het opleggen van lijfstraffen en de gebrekkige transparantie van de rechtsgang acht Nederland gezamenlijk Europees optreden het meest effectief. In EU-verband pleit Nederland er actief voor om deze thema’s gezamenlijk aan de orde te stellen.

  • Vraag 4

    Deelt u verder de kritiek dat de sterke nadruk van Nederland op stille diplomatie voor wat betreft mensenrechtenkwesties in Saudi-Arabië niet de gewenste resultaten heeft opgeleverd en dat het daarom tijd is voor een andere aanpak? Indien neen, waarom niet?

    Zie antwoord vraag 3.

  • Vraag 5

    Kunt u concreet aangeven of en zo ja, in hoeverre u bereid bent de negen aanbevelingen die Amnesty International in haar rapport doet, uit te voeren? Kunt u dit per aanbeveling aangeven en uw antwoord toelichten?

    Het kabinet stelt de aanbevelingen van Amnesty aan de Nederlandse overheid, waaronder aan de Ambassade in Riyadh, op prijs. Zoals toegezegd tijdens het Notaoverleg Mensenrechtenbeleid op 30 september jl. zal het kabinet zich hierover verstaan met andere lidstaten en de Kamer over de uitkomsten hiervan informeren.
    Een deel van de aanbevelingen van Amnesty wordt in het bestaande Nederlandse beleid overigens al in praktijk gebracht: Saudi-Arabië wordt bilateraal, in Europees en in multilateraal verband aangesproken op zijn verantwoordelijkheden. De Nederlandse Ambassade in Riyadh onderhoudt nauwe contacten met Saudische mensenrechtenverdedigers, wisselt informatie uit met andere ambassades en organiseert jaarlijks een bijeenkomst voor activisten. Praktische ondersteuning wordt per geval beoordeeld en waar mogelijk geboden. Een aantal aspecten uit het Amnesty-rapport, zoals het bijwonen van rechtszaken en het bezoeken van activisten in de gevangenis, is vooralsnog niet mogelijk gebleken. In dat kader heeft Nederland Saudi-Arabië onlangs tijdens de Universal Periodic Review (UPR) te Genève opgeroepen om buitenlandse waarneming van rechtszaken toe te staan.

27 september 2013 - 6 november 2013
Mogelijke financiering van Al-Shabaab via het consulaat van Eritrea
Harry van Bommel , Han ten Broeke (VVD), Pieter Omtzigt (CDA), Gert-Jan Segers (CU), Joël Voordewind (CU), Kees van der Staaij (SGP), Michiel Servaes (PvdA), Sjoerd Sjoerdsma (D66)
Ronald Plasterk (minister binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties) (PvdA), Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (GroenLinks-PvdA), Opstelten (minister justitie en veiligheid) (VVD)
1. Nederlands Dagblad, 25 september 2013.
2. Tweede Kamer, vergaderjaar 2012–2013, Aanhangsel nr. 221. …
  • Vraag 1

    Bent u bekend met het artikel «Geld voor Al-Shabaab komt ook uit Nederland»?1 Herinnert u zich de beantwoording van eerdere vragen van het lid Timmermans (PvdA) over de zogenaamde «diaspora-tax»?2

    Ja.

  • Vraag 2

    Wat heeft het onderzoek van het OM naar de zogenaamde diaspora-tax opgeleverd? Bent u bereid de Kamer, zo nodig vertrouwelijk, hierover in te lichten?

    Door het Openbaar Ministerie is geen onderzoek begonnen naar de zgn. diaspora taks omdat het Openbaar Ministerie dienaangaande geen aangiften had ontvangen. Dat is nu nog steeds de stand van zaken.

  • Vraag 3

    Is het juist te stellen dat de diaspora-tax inmiddels onder de VN-sancties valt en daarmee verboden is? Zo nee, wat is dan wel de situatie? Zo ja, welke stappen heeft de regering ondernomen om het innen van deze belasting onmogelijk te maken?

    De belastingheffing door diplomatieke vertegenwoordigingen door Eritrea t.a.v. onderdanen in het buitenland is niet strijdig met Weense Conventies, noch is de belastingheffing (per definitie) in strijd met sanctieregimes. Dit zou anders zijn indien zou blijken dat de gelden ter beschikking zouden komen aan terroristische organisaties. Er zijn geen concrete aanwijzingen dat door Eritrea in Nederland geïnde fondsen zijn gebruikt voor het financieren van terroristische activiteiten.

  • Vraag 4

    Beschikt u over aanwijzingen dat fondsen die in Nederland zijn geïnd zijn gebruikt voor het financieren van de terroristische praktijken van Al-Shabaab?

    Er zijn geen concrete aanwijzingen dat door Eritrea in Nederland geïnde fondsen zijn gebruikt voor het financieren van terroristische activiteiten van Al Shabaab.

  • Vraag 5

    Overweegt u de consul van Eritrea, bijvoorbeeld in navolging van Canada, ongewenst te verklaren of het consulaat te sluiten? Zo nee, wat zijn dan wel de maatregelen die u bereid bent te nemen?

    Aangezien er geen concrete aanwijzingen zijn dat door Eritrea in Nederland geïnde fondsen zijn gebruikt voor het financieren van terroristische activiteiten, noch is gebleken van anderszins onwettig handelen, is er geen aanleiding tot het nemen van maatregelen.

23 september 2013 - 14 oktober 2013
Wanbetalende diplomaten
Harry van Bommel , Nine Kooiman
Opstelten (minister justitie en veiligheid) (VVD), Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (GroenLinks-PvdA)
1. Aanhangsels Handelingen, vergaderjaar 2013–2014, nrs. 16 en 17
  • Vraag 1

    Herinnert u zich de vele eerdere vragen die zijn gesteld over het niet betalen van (verkeers)boetes door diplomaten en de (on)mogelijkheden om wettelijke dwangmiddelen toe te passen om betaling af te dwingen?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Bent u nog steeds van mening dat ook diplomaten zich aan de wet moeten houden en dat zij gewoon, net als ieder ander, de aan hen opgelegde boetes moeten betalen? Zo ja, op welke manieren zorgt u er tot nu toe voor dat deze boetes ook daadwerkelijk betaald worden nu artikel 41, eerste lid, van het Verdrag van Wenen inzake diplomatieke betrekkingen hier zo duidelijk over is?

    Ja.
    Het Ministerie van Buitenlandse Zaken stuurt ieder kwartaal een overzicht van openstaande verkeersboetes naar ambassades. Daarnaast kunnen ambassades uitgenodigd worden voor een gesprek over dit onderwerp, waarbij zij worden gewezen op de bepalingen in het Verdrag van Wenen volgens welke ook diplomaten gehouden zijn de wetten en regels van Nederland te eerbiedigen. Beide maatregelen zijn overigens voor het overgrote deel van de ambassades effectief.

  • Vraag 3

    Bent u tevreden over het effect van uw eerdere pogingen om betalingen af te dwingen, zoals het aanschrijven van ambassades over onbetaalde boetes en het zo nodig zelfs ontbieden van een vertegenwoordiger van een ambassade?

    Het Kabinet benadrukt dat het overgrote deel van de in Nederland aanwezige diplomaten zich houdt aan de Nederlandse verkeersregels. Het Kabinet is echter teleurgesteld dat een klein aantal diplomaten en/of ambassades ongevoelig lijkt te zijn voor ons nadrukkelijke verzoek om verkeersboetes te voldoen. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken zal dit onderwerp stelselmatig blijven opbrengen in contacten met de desbetreffende ambassades.

  • Vraag 4

    Welke acties onderneemt u naar de landen die in een openbare top tien staan met de ambassades die het hoogste bedrag aan onbetaalde boetes hadden uitstaan? Kunt u de Kamer te zijner tijd berichten over de reactie van deze landen en indien zij niet bereid zijn te betalen, wat de reden hiervan is en welke vervolgstappen u hieraan verbindt?

    Medio oktober worden opnieuw alle ambassades opnieuw aangeschreven over dit onderwerp, waarbij zij (zoals elk kwartaal) een overzicht ontvangen van de nog uitstaande verkeersboetes. Publicatie van de openbare top tien heeft effect gehad; enkele ambassades hebben aangegeven dat zij de uitstaande boetes willen betalen. Zie ook de antwoorden op vragen 2 en 3.

  • Vraag 5

    Bent u zo nodig bereid om andere (creatieve) middelen te gebruiken om betaling af te dwingen, zoals het weigeren van kentekens aan ambassades met openstaande boetes of het niet verstrekken van parkeervergunningen? Zo nee, waarom niet?

    Nederland is gehouden aan het Verdrag van Wenen inzake diplomatiek verkeer en heeft daardoor te handelen binnen de grenzen van dit verdrag, ook ter bescherming van Nederlandse vertegenwoordigingen in het buitenland.

17 september 2013 - 18 oktober 2013
Executies in Indonesië
Harry van Bommel
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (GroenLinks-PvdA)
1. Den Haag wist van executies in Indië, Trouw, 16 september 2013.
2. Kamerstuk, 26 049, nr 75
  • Vraag 1

    Kent u het artikel «Den Haag wist van executies in Indië»?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Kunt u bevestigen dat hooggeplaatste Nederlandse politieke figuren, waaronder toenmalig Minister-President Beel, al van de standrechtelijke executies in Nederlands-Indië op de hoogte waren toen die militaire operaties nog in volle gang waren? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

    De politieke en militaire leiding in Nederlands Indië was vanaf december 1946 geïnformeerd over de wijze waarop het D.S.T. in Zuid-Celebes optrad. In februari 1947 was ook minister-president Beel hiervan op de hoogte. Dit kan worden geconcludeerd op basis van de Excessennota en andere historische bronnen zoals opgenomen inde Officiële bescheiden betreffende de Nederlands-Indonesische betrekkingen 1945–1950van de hand van dr. S.L. van der Wal (specifiek de delen VI (29 oktober 1946–5 januari 1947) en VII (6 januari 1947–20 maart 1947).
    Zie voor het antwoord op deze vragen ook de antwoorden van de minister van Buitenlandse Zaken, mede namens de ministers van Defensie en Veiligheid en Justitie van 12 juli 2012.

  • Vraag 3

    Kunt u verder bevestigen dat hoge civiele autoriteiten in Nederlands-Indië eveneens op de hoogte waren van deze excessen en zij daartoe ook expliciet toestemming gaven, waaronder directeur Hoven van Binnenlands Bestuur, die toestemming gaf om de preventief gevangen genomen plaatselijke vorst van Suppa en zijn belangrijkste medestanders te liquideren? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

    Zie antwoord vraag 2.

  • Vraag 4

    Hoe beoordeelt u de berichtgeving dat er tot op het hoogste politieke niveau niet meteen gehandeld werd toen kennis was genomen van deze oorlogsmisdaden? Kunt u uw antwoord toelichten?

    De berichtgeving in het artikel in Trouw van 16 september jl. bevat geen onbekende feiten. Het archiefstuk waarnaar wordt verwezen, is terug te vinden in de Officiële bescheiden, deel VII, blz 304.
    Het Kabinet heeft herhaaldelijk erkend dat er excessen van Nederlandse kant zijn geweest tijdens het dekolonisatieproces van Indonesië. De verantwoordelijkheid hiervoor lag bij zowel de militaire als de burgerlijke autoriteiten.

  • Vraag 5

    Bent u, naar aanleiding van de berichtgeving over executies in Indonesië, alsnog bereid financiële middelen beschikbaar te stellen voor de onderzoeksinstituten die eerder al hebben aangeven onderzoek te willen doen naar het gebruik van geweld in de periode van dekolonisatie van Indonesië?2 Indien neen, waarom niet?

    Nee. Zoals aangegeven in de brieven aan de voorzitter van de Tweede Kamer van 14 augustus 2012 en 14 januari 2013 acht het kabinet co-financiering van een onderzoek niet opportuun. Er bestaan al veel publicaties over deze periode en daarnaast is gebleken dat er in Indonesië onvoldoende draagvlak is voor een dergelijk onderzoek. Dit is een wezenlijk gegeven in een periode waarin Nederland en Indonesië gezamenlijk werken aan een toekomstgerichte agenda.

13 september 2013 - 10 oktober 2013
Het Poolse onderzoek naar betrokkenheid bij het CIA rendition programma
Harry van Bommel
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (GroenLinks-PvdA)
1. Aanhangsel van de Handelingen, vergaderjaar 2012–2013, nr. 2666, …
2. Time for accountability in CIA torture cases, http://humanrightscomme…
  • Vraag 1

    Herinnert u zich uw antwoord op eerdere vragen over de Poolse betrokkenheid bij het CIA rendition programma, namelijk dat de Poolse regering zich onthoudt van enige interventie in het lopende onderzoek van het Poolse Openbaar Ministerie naar het bestaan van een detentiecentrum in het land en ondervragingen die daar door de CIA zouden hebben plaatsgevonden?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Bent u bekend met het commentaar van de Commissaris voor de Rechten van de Mens van de Raad van Europa, Nils Muižnieks, die hier een serieuze kanttekening bij plaatst door te stellen dat er in Polen sprake is van «undue political interference in the work of the prosecutors»? Hoe beoordeelt u dit commentaar van de heer Muižnieks?2

    Voor zover bekend voert het Poolse Openbaar Ministerie een onafhankelijk onderzoek uit naar het bestaan van een detentiecentrum in Polen en ondervragingen die daar door de CIA zouden hebben plaatsgevonden. Het Kabinet kan niet beoordelen wat de «undue political interference» zou zijn waarover de heer Muižnieks in zijn blog schrijft.

  • Vraag 3

    Bent u bereid om contact op te nemen met uw Poolse collega’s om hier opheldering over te vragen en te wijzen op het belang van onafhankelijk onderzoek door het Poolse Openbaar Ministerie en dat daders worden berecht? Indien neen, waarom niet?

    Zoals toegezegd bij het notaoverleg over het Nederlandse mensenrechtenbeleid (30 september jl.) zal ik mijn Poolse collega bij gelegenheid vragen naar de stand van zaken.

  • Vraag 4

    Is het waar dat er bij de Amerikaanse autoriteiten geen bereidheid bestaat om aan het Poolse onderzoek mee te werken? Indien neen, wat zijn dan de feiten? Indien ja, bent u bereid om in uw contacten met uw Amerikaanse collega’s te wijzen op het belang van medewerking aan het Poolse onderzoek? Indien neen, waarom niet?

    Het Kabinet is niet bekend met eventuele contacten tussen Amerikaanse en Poolse instanties over dit onderzoek. Dat is ook aan beide landen zelf; het Kabinet ziet geen rol voor Nederland terzake.

  • Vraag 5

    Bent u bereid de vragen voor het notaoverleg over het mensenrechtenbeleid op 30 september te beantwoorden?

    Zie antwoord op vraag 3.

5 september 2013 - 8 oktober 2013
Ngo wetgeving in Indonesië
Harry van Bommel
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (GroenLinks-PvdA)
1. Indonesië gaat ngo's stevig inperken, NRC Handelsblad, 12 augustus 20…
2. NGO's: niet-gouvernementele organisaties
3. Indonesië gaat ngo's stevig inperken, NRC Handelsblad, 12 augustus 20…
4. Nieuwe wet in Indonesië dreigt vakbonden onderuit te halen, http://ww…
  • Vraag 1

    Kent u de berichten «Indonesië gaat ngo’s stevig inperken» en «Indonesia: Freedom of association under threat»?1 2

    Ja.

  • Vraag 2

    Kunt u bevestigen dat met de nieuwe ngo-wetgeving zonder uitgebreide motivering of tussenkomst van de rechter maatschappelijke organisaties gewaarschuwd, een half jaar stilgelegd of ontbonden kunnen worden? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

    Het Indonesische nationale parlement heeft op 2 juli 2013 een wet over massaorganisaties aangenomen, die na ondertekening door de president op 22 juli in werking is getreden.
    De autoriteiten kunnen een ngo schriftelijk waarschuwen indien zij menen dat de ngo de wet overtreedt. Als een ngo geen gehoor geeft aan drie opeenvolgende schriftelijke waarschuwingen, dan kunnen de autoriteiten besluiten de activiteiten van de ngo gedurende maximaal zes maanden op te schorten. Voor ontbinding van een ngo is de tussenkomst van een rechter vereist.

  • Vraag 3

    Kunt u verder bevestigen dat Indonesië door de nieuwe wetgeving ook ngo’s kan verbieden3 die corruptie aan de kaak willen stellen, zoals Indonesian Corruption Watch of Greenpeace? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

    Corruptie wordt als zodanig niet in de wet genoemd. Wel verbiedt de wet dat ngo’s gedachtengoed en religieuze overtuigingen uitdragen die de eenheidsstaat, welke is gebaseerd op de Pancasila staatsfilosofie, in gevaar brengen.

  • Vraag 4

    Is het waar dat vreedzame politieke activiteiten in Papua en op de Molukken door de wetgeving worden ingeperkt? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

    Activiteiten die de eenheid van de Republiek Indonesië in gevaar brengen zijn verboden. De wet definieert niet precies wat onder dergelijke activiteiten wordt verstaan. Op dit punt kan de wet verschillend worden geïnterpreteerd.

  • Vraag 5

    Is het verder waar dat de Duitse Friedrich Ebert Stiftung de afgelopen maanden reeds is beperkt in haar mogelijkheden om samen te werken met civil society groepen en vakbonden in Indonesië? Kunt u uw antwoord toelichten?4

    Internationale ngo’s die in Indonesië een programma en kantoor hebben dienen daartoe met de autoriteiten een Memorandum of Understanding (MoU) overeen te komen. De Friedrich Ebert Stiftung ondervond problemen met de verlenging van het MoU dat in mei 2011 afliep. Eerst in december 2012 werd een nieuwe MoU overeengekomen dat in januari 2013 in werking is getreden. In overeenstemming met het huidige MoU richt de Friedrich Ebert Stiftung zich op samenwerking op het terrein van duurzame ontwikkeling.

  • Vraag 6

    Ziet u, mede door de nieuwe wetgeving, (mogelijke) problemen voor de samenwerking van Nederlandse vakbonden en ngo’s met Indonesische organisaties? Zijn er reeds eventuele problemen gemeld? Kunt u uw antwoord toelichten?

    Recent zijn geen problemen gemeld. Wel heeft één ngo zich gemeld bij de Nederlandse ambassade met het verzoek een aanvraag voor opening van een kantoor bij de Indonesische autoriteiten te ondersteunen.

  • Vraag 7

    Deelt u de grote zorgen van Amnesty International over de wetgeving en deelt u de conclusie van de mensenrechtenorganisatie dat de wetgeving in strijd is met internationale mensenrechtenverplichtingen van Indonesië? Indien neen, waarom niet? Kunt u uw antwoord toelichten?

    Of de nieuwe wet de vrijheid van vereniging en vergadering beperkt, zal vooral afhangen van de wijze waarop de Indonesische autoriteiten specifieke bepalingen zullen uitleggen. De Indonesische grondwet erkent uitdrukkelijk het recht op vereniging en vergadering. Indien een belanghebbende van mening is dat bij de toepassing van de wet de grondwet wordt geschonden, dan kan deze het Constitutioneel Hof verzoeken de grondwettelijkheid van de wet te beoordelen.

  • Vraag 8

    Bent u bereid om bij uw Indonesische collega’s uw zorgen over de nieuwe wetgeving over te brengen en er op aan te dringen dat de wetgeving geen nadelige gevolgen heeft voor Nederlandse vakbonden en ngo’s die in Indonesië actief zijn? Kunt u uw antwoord toelichten?

    In bilaterale contacten bespreken Nederland en Indonesië regelmatig het belang van bevordering van het maatschappelijk middenveld voor een democratische samenleving. Een zelfverzekerde overheid en een succesvol bedrijfsleven hebben immers baat bij overleg met een kritisch maatschappelijk middenveld. Een vrije, transparante «enabling environment» voor maatschappelijke organisaties brengt het maatschappelijk middenveld tot bloei en biedt daarmee meer kansen voor goede samenwerking tussen overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties.

4 september 2013 - 8 oktober 2013
Geweld in de provincie Xinjiang in China
Harry van Bommel
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (GroenLinks-PvdA)
1. 23 reported killed in violence between police and Uighurs in China, h…
  • Vraag 1

    Kent u het bericht «23 reported killed in violence between police and Uighurs in China»?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Kunt u bevestigen dat op 20 augustus in Xinjiang 22 etnische Oeigoeren werden gedood door Chinese veiligheidsdiensten? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

    Over het geweld en het dodenaantal loopt de berichtgeving uiteen. De officiële Chinese persberichten vermelden een omgekomen politieman bij een confrontatie met terroristische groeperingen in Kashgar op 20 augustus. Zij maken geen melding van andere dodelijke slachtoffers.

  • Vraag 3

    Is het waar dat China aangeeft dat dit een actie was gericht tegen «terroristen»? Kunt u bevestigen dat de omgekomen Oeigoeren inderdaad terroristen waren?

    China geeft inderdaad aan dat dit een actie was gericht tegen «terroristen». Het kabinet beschikt niet over voldoende informatie om hierover een uitspraak te doen.

  • Vraag 4

    Deelt u de opvatting van mensenrechtengroepen dat het gevaar dat van islamitische separatisten in Xinjiang zou uitgaan, wordt overdreven om de Oeigoerse gemeenschap te onderdrukken? Indien neen, waarom niet?

    China heeft zijn optreden tegen terrorisme sinds de terroristische aanslagen in de VS op 11 september 2001 geïntensiveerd. Het is niet vast te stellen hoe groot de daadwerkelijke dreiging van islamitische separatisten is.

  • Vraag 5

    Kunt u bevestigen dat sinds maart dit jaar meer dan honderd Oeigoeren zijn omgekomen en meer dan honderd Oeigoeren zijn opgepakt bij verschillende, gewelddadige incidenten en dat de laatste maanden daarom de meest gewelddadige zijn sinds 2009? Kunt u uw antwoord toelichten?

    De berichten over de incidenten en de mate van geweld op verschillende plaatsen in Xinjiang lopen uiteen en zijn moeilijk te verifiëren. Wel is duidelijk dat de situatie zorgelijk en gespannen blijft; er heerst ontevredenheid onder de Oeigoerse bevolking en de interne spanningen zijn groot.

  • Vraag 6

    Is het waar dat door de komst van Han Chinezen in de laatste jaren de Oeigoeren niet meer in de meerderheid zijn in Xinjiang en dat de Oeigoerse culturele eigenheid van de provincie minder wordt? Is dit een bewust beleid van de Chinese autoriteiten? Hoe beoordeelt u deze ontwikkeling?

    Volgens verschillende Chinese en Westerse bronnen bestaat 40% van de bevolking in Xinjiang uit Han Chinezen. In het kader van de economische ontsluiting van de armste regio’s in China, investeren de centrale autoriteiten in Peking veel geld in infrastructuur, onderwijs, constructie, e.d. Dit brengt met zich mee dat veel Han Chinezen zich vestigen in Xinjiang. De Chinese regering dient er voor te zorgen dat de lokale Oeigoerse gemeenschap mee kan profiteren van de economische groei. Daarnaast dient de Chinese regering de burger- en politieke rechten alsmede de economische, sociale en culturele rechten van de Oeigoerse bevolking te respecteren.

  • Vraag 7

    Bent u bereid om bij uw Chinese collega’s aan te dringen op terughoudendheid met betrekking tot het optreden van de Chinese veiligheidsdiensten in Xinjiang en om te pleiten voor een eerlijk proces voor de opgepakte Oeigoeren? Indien neen, waarom niet?

    Nederland maakt zich zorgen over de inperking van vrijheden van Oeigoerse burgers en stelt dat geregeld aan de orde, zowel in bilateraal als in EU verband. De EU heeft mede namens Nederland diverse malen bij de Chinese regering aangedrongen op het respecteren van zowel de burger- en politieke rechten als de economische, sociale en culturele rechten van de Oeigoerse bevolking. Daarnaast heeft de EU bij de Chinese regering aangedrongen op het adresseren van de diepgewortelde oorzaken van onvrede en frustraties van de Oeigoeren in Xinjiang.

4 september 2013 - 11 oktober 2013
Een aanval op Camp Ashraf in Irak
Harry van Bommel
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (GroenLinks-PvdA)
1. Impartial investigation of Camp Ashraf deaths crucial, http://www.amn…
  • Vraag 1

    Kent u het bericht «Impartial investigation of Camp Ashraf deaths crucial»?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Kunt u bevestigen dat bij een aanval op Iraanse ballingen in Camp Ashraf in Irak op 1 september ten minste 47 mensen zijn omgekomen? Indien neen, over welke gegevens beschikt u dan?

    Uit informatie van de United Nations Assistance Mission to Iraq (UNAMI) blijkt dat de gebeurtenissen in Kamp Ashraf op 1 september jl. hebben geleid tot 52 doden.

  • Vraag 3

    Wat is u bekend over de toedracht van het incident?

    UNAMI bezocht Kamp Ashraf 24 uur na het incident en heeft vijftien overlevenden als getuigen kunnen horen. Allen spraken over daders in militaire uniformen, die volgens sommigen Arabisch spraken, volgens anderen Perzisch. UNAMI stelde vast dat er nauwelijks materiële schade is en bijna geen kogelhulzen zijn achtergebleven. Dit wijst op een goed georganiseerde en met voorbedachten rade uitgevoerde actie, aldus UNAMI.

  • Vraag 4

    Deelt u de opvatting van Amnesty International dat bij eerdere aanvallen op Iraanse ballingen in Irak de Iraakse autoriteiten hebben nagelaten effectieve onderzoeken naar de aanvallen uit te voeren waardoor tot op heden niemand hiervoor verantwoordelijk is gehouden? Indien neen, waarom niet?

    De Iraakse autoriteiten hebben na eerdere aanvallen onderzoeken aangekondigd, maar onbekend is of deze uitgevoerd zijn en wat de uitkomsten waren. Zowel Nederland als de Europese Unie hebben het belang hiervan bij de Iraakse autoriteiten onderstreept. Ook op het uitblijven van resultaten zijn de autoriteiten door ons aangesproken.

  • Vraag 5

    Bent u bereid de Iraakse autoriteiten op deze nalatigheid aan te spreken? Indien neen, waarom niet?

    Zie antwoord vraag 4.

  • Vraag 6

    Kunt u bevestigen dat de VN-missie in Irak een eigen onderzoek naar het incident in Camp Ashraf doet? Wanneer wordt het resultaat hiervan verwacht?

    UNAMI heeft geen mandaat voor onderzoek, wel voor waarneming.

  • Vraag 7

    Deelt u de opvatting dat door deze aanval en eerdere aanvallen op de Iraanse ballingen in Irak meer inspanning geleverd moet worden voor het vinden van een oplossing voor de hachelijke situatie waarin zij verkeren? Ziet u hier mogelijkheden toe? Kunt u uw antwoord toelichten?

    Het kabinet ondersteunt de inspanningen van de VN, zowel van UNAMI als van UNHCR, om de veiligheid in Kamp Hurriya te vergroten en de bewoners door UNHCR te laten interviewen.

7 augustus 2013 - 18 september 2013
Een nieuw protocol voor de Partnerschapsovereenkomst inzake visserij tussen de EU en Marokko
Harry van Bommel
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (GroenLinks-PvdA), Sharon Dijksma (staatssecretaris economische zaken) (PvdA)
1. Morocco, EU ink four-year fishing accord after 18-month hiatus, http:…
2. New EU-Morocco Fisheries Protocol signed today, http://www.wsrw.org/a…
3. Report on legal issues involved in the Western Sahara dispute: use of…
4. Report on legal issues involved in the Western Sahara dispute: use of…
  • Vraag 1

    Kent u het bericht «Morocco, EU ink four-year fishing accord after 18-month hiatus»?1 Kunt u bevestigen dat het nieuwe protocol voor de Partnerschapsovereenkomst inzake visserij tussen de EU en Marokko ook betrekking heeft op de wateren voor de kust van West-Sahara? Zo neen, wat zijn dan de feiten?

    Ja. Het nieuwe protocol bevat, evenals voorgaande visserijprotocollen van de Europese Unie met Marokko, afspraken over de toegang van vaartuigen van de lidstaten (waaronder Nederlandse) tot de wateren van Marokko én de wateren onder Marokkaanse rechtsmacht. Zowel de Europese Unie als Nederland erkennen de soevereiniteit van Marokko over de Westelijke Sahara niet. Net als vorige visserijovereenkomsten prejudicieert deze overeenkomst niet op de Marokkaanse claim ten aanzien van de status van de Westelijke Sahara. De formulering van de geografische reikwijdte van het Protocol maakt duidelijk dat het feit dat Marokko onder dit Protocol vergunningen kan uitreiken voor visserij in de wateren van de Westelijke Sahara, waar Marokko de facto het beheer uitoefent, geen erkenning inhoudt van soevereiniteit.»

  • Vraag 2

    Bent u ermee bekend dat Polisario het nieuwe protocol voor de Partnerschapsovereenkomst heeft veroordeeld, onder andere omdat mensenrechtenbepalingen in het protocol niet effectief zouden zijn?2 Zijn u vertegenwoordigers van de oorspronkelijke bevolking van West-Sahara bekend die zich positief over het nieuwe protocol hebben geuit? Zo ja, kunt u hier voorbeelden van noemen?

    Ja.

  • Vraag 3

    Is het waar dat Maria Damanaki, de Europese commissaris voor Maritieme Zaken en Visserij, met betrekking tot het nieuwe protocol heeft gezegd dat er respect voor het internationaal recht moet zijn en dat daarom de lokale bevolking profijt van de overeenkomst moet hebben? Zo neen, wat is er dan gezegd? Zo ja, is het niet zo dat het internationaal recht stelt dat juist de oorspronkelijke bevolking profijt ervan moet hebben? Kunt u uw antwoord toelichten?

    De inzet van de Europese Commissie is er op gericht dat alle lokale bevolkingsgroepen van het akkoord moeten profiteren. Wanneer visserij (gedeeltelijk) plaatsvindt in de wateren voor de kust van de Westelijke Sahara moet dit ten goede komen aan de oorspronkelijke bevolking van de Westelijke Sahara.

  • Vraag 4

    Kunt u aangeven of Marokko bij het nieuwe protocol voor de Partnerschapsovereenkomst inzake visserij tussen de EU en Marokko, net als bij het voorgaande protocol,3 de volledige beschikking («full discretion») heeft over de door ondertekening van het protocol te ontvangen financiële middelen? Zo nee, wat is er op dit punt dan overeengekomen? Hoe wordt gegarandeerd dat een deel van de financiële middelen ten goede komt aan de oorspronkelijke bevolking van West-Sahara?

    Nee. De EU en de visserijsector betalen samen € 40 miljoen voor het protocol, hiervan is € 14 miljoen geoormerkt voor ondersteuning van de lokale visserijsector en aan de besteding ervan zijn voorwaarden verbonden. Dit deel ontvangt Marokko pas wanneer in het Gemengde Comité tussen Marokko en de EU overeenstemming is bereikt over de besteding ervan. Beide partijen moeten het eens worden over de te bereiken doelstellingen en de te verwachten impact van de projecten. In het Gemengde Comité worden ook de indicatoren vastgesteld die Marokko gebruikt bij de rapportage over de evaluatie van de projecten. Marokko moet zich daarmee vooraf, tijdens de looptijd van de projecten en achteraf verantwoorden over de besteding van de middelen, inclusief over de geografische verdeling hiervan.

  • Vraag 5

    Bent u bekend met het juridische advies van de New York City Bar Association uit 2011, waarin stevige kritiek wordt geuit op het vorige protocol voor de Partnerschapsovereenkomst en waarin voorwaarden worden genoemd waaraan een nieuw protocol moet voldoen zodat het in lijn is met het internationaal recht? Kunt u aangeven of u de opvattingen in dit juridische advies deelt? Kunt u daarbij ingaan op de verschillende punten die worden genoemd (zie het citaat bij de bronnen)?4

    Ja. Het kabinet deelt de hoofdconclusie van het advies dat «treating Morocco as an administering power – Morocco may use the natural resources within the territory only in so far as such use is with the participation of and in the best interests and for the benefit of the Sahrawi people, any use by Morocco of these resources that is not in the benefit of the Sahrawi people constitutes a violation of international law».
    Het kabinet is van mening dat de rechtmatigheid van het gebruik van de natuurlijke hulpbronnen afhangt van de wijze waarop deze verplichting door Marokko wordt geïmplementeerd. Het kabinet acht het niet opportuun om op alle onderdelen van publicaties te reageren.

  • Vraag 6

    Bent u van mening dat het nieuwe protocol in lijn is met het internationaal recht? Zo ja, hoe wordt dit naar uw mening gegarandeerd? Kunt u uw antwoord toelichten?

    Zoals aangeven in de brief van de ministers van Buitenlandse Zaken en voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking van 4 februari 2013 (TK, 2012–2013, 1307) die mede namens mij is verzonden, mogen economische activiteiten plaatsvinden in «non-self governing territories», indien de opbrengsten van deze activiteiten ten goede komen aan de oorspronkelijke bevolking van het gebied.
    Het protocol bevat geen rechtstreekse verwijzing naar de Westelijke Sahara, maar maakt melding van de «geografische verdeling» van middelen voor sectorale steun. Deze formulering maakt het lastig om vooraf te beoordelen in hoeverre de projecten daadwerkelijk ten goede zullen komen aan de oorspronkelijke bevolking van de Westelijke Sahara. Daarnaast zullen de indicatoren die weergeven wat de sociale en economische impact is van de projecten worden uitgewerkt in het Gemengde Comité tussen Marokko en de Europese Unie. Daar kan ik nu nog geen oordeel over geven. Tot slot is in het protocol niet opgenomen hoe Marokko garandeert dat het haar internationale verplichtingen nakomt voor wat betreft de € 26 miljoen die de EU en de visserijsector jaarlijks voor toegang betalen.
    Ik zal daarom de Europese Commissie na ontvangst van het voorstel aan de Landbouw en Visserijraad om nadere duiding en toelichting vragen. Mede op basis daarvan zal het kabinet een oordeel vellen.

  • Vraag 7

    Hoe en op welke termijn zal de besluitvorming over dit nieuwe protocol verlopen en bent u van plan ermee in te stemmen?

    De Europese Commissie zal het protocol naar verwachting in september voorleggen aan de Landbouw en Visserijraad, waarna de Raad waarschijnlijk in oktober een besluit neemt. Een besluit tot sluiting van het protocol kan pas worden genomen na goedkeuring van het Europees Parlement.
    Op dit moment mogen EU-vaartuigen overigens niet vissen in de wateren van Marokko en de Westelijke Sahara.
    Om bevissing mogelijk te maken is niet alleen een besluit van de Raad nodig, maar ook de instemming van Marokko om het protocol voorlopig toe te passen in afwachting van het oordeel van het Europees Parlement. Marokko heeft echter al aangegeven geen voorlopige toepassing te willen. Dat betekent dat er niet kan worden gevist voordat ook het Europees Parlement het protocol heeft goedgekeurd.
    Het kabinet streeft ernaar om mijn eindoordeel over het protocol in september aan de Kamer te zenden. Daarbij zal ik ook ingaan op de andere aspecten van het protocol, zoals de kosten, de technische voorwaarden en de duurzaamheid.

17 juli 2013 - 27 augustus 2013
De gevolgen van het faillissement en de herstart van Better Place inzake accu-oplaadstations
Harry van Bommel
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (GroenLinks-PvdA), Henk Kamp (minister economische zaken) (VVD)
1. Auto’s met verwisselbare accu blijven rijden na overname, De Volkskrant, 12 juli 2013.
  • Vraag 1

    Bent u op de hoogte van de doorstart van het voormalige Better Place? Zo ja, welk verzoek met betrekking tot de eerdere samenwerking met Nederland doet de nieuwe directie nu aan u? Welk verzoek doet de directie aan de EU in het licht van de samenwerking die door Better Place met de EU was aangegaan?1

    Het kabinet is niet vooraf op de hoogte gesteld van de doorstart. Het kabinet heeft vervolgens de berichten gezien en zich op de hoogte gesteld van de casus. Er zijn beperkte banden tussen het voormalige Better Place en Nederland. De nieuwe eigenaar heeft geen contact met het kabinet opgenomen en omgekeerd het kabinet ook niet met de nieuwe eigenaar.
    Het Israëlische bedrijf Better Place heeft in het kader van de TEN-T (Trans-European Transport Networks) call voor het project «Greening European Transportation Infrastructure for Electric Vehicles», dat uitsluitend betrekking heeft op oplaad- en wisselstations in Europa, een aanvraag ingediend en subsidie van de EU ontvangen (zie tevens antwoord op vraag 4).
    De Nederlandse staat heeft hier geen directe bemoeienis. Agentschap NL heeft, zoals vaker met Europese projecten, meegekeken met de aanvraag en heeft contact gehad met de Metropoolregio Amsterdam (MRA). Better Place heeft namelijk een pilot gestart met een accuwisselstation voor elektrische taxi’s op Schiphol.
    Of er sprake is van schade voor de EU, en of de EU die schade wil en kan verhalen op de nieuwe eigenaar, is primair aan de EU. Het kabinet merkt overigens op dat de subsidie is verleend conform Europese richtsnoeren (zie verder antwoord op vragen 4 en 5).

  • Vraag 2

    Wat zijn de financiële verplichtingen die de Nederlandse staat (met name het ministerie van Economische Zaken) is aangegaan bij de introductie van het bedrijf Better Place in Nederland? Wat is de schade van de Nederlandse steun aan het project na het faillissement eerder dit jaar? Is het mogelijk deze schade bij de nieuwe firma te verhalen? Indien nee, waarom niet?

    De Nederlandse staat is geen verplichting aangegaan. Het Ministerie van Economische Zaken, inclusief Agentschap NL, heeft geen financiële relatie met Better Place. Better Place heeft geen MIA/VAMIL aangevraagd voor het accuwisselstation op Schiphol.

  • Vraag 3

    Wat zijn de gevolgen voor de Europese ondersteuning van Better Place met name in het kader van het Ten-T project? Is het mogelijk dat de EU de schade, die na het faillissement van Better Place ontstond, kan verhalen op de nieuwe firma? Indien nee, waarom niet?

    Zie antwoord vraag 1.

  • Vraag 4

    Deelt u de opvatting dat in het kader van Nederlandse plicht tot «due diligence» de gemeente Amsterdam, de Nederlandse staat en de EU beter niet met Better Place in zee konden gaan, tenzij Better Place openlijk afscheid had genomen van ondersteuning van de bezetting en haar stations in de bezette gebieden had afgestoten? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat betekent dat voor uw beleid van actieve ontmoediging van contacten met het bedrijfsleven om in en met de nederzettingen zaken te doen?

    Het Israëlische bedrijf Better Place heeft in het kader van de TEN-T call voor het project «Greening European Transportation Infrastructure for Electric Vehicles», dat uitsluitend betrekking heeft op oplaad- en wisselstations in Europa, subsidie van de EU ontvangen. Hoewel de subsidie reeds werd verleend in een tijd dat er nog geen Europese richtsnoeren ten aanzien van de subsidiabiliteitsvoorwaarden voor activiteiten van Israëlische bedrijven waren, past de verlening van de subsidie achteraf bezien binnen deze richtsnoeren (Pb EU C 205 van 19 juli 2013, blz. 9–11). Overigens was alleen de gemeente Amsterdam als uitvoerende instantie betrokken bij een pilot met een accuwisselstation voor elektrische taxi’s op Schiphol, en niet de Nederlandse staat.
    Het Nederlandse beleid ten aanzien van nederzettingen is ongewijzigd. De Nederlandse overheid en onder de verantwoordelijkheid van de overheid vallende instellingen verlenen geen diensten aan bedrijven die gevestigd zijn in Israëlische nederzettingen noch aan Nederlandse bedrijven die aldaar zaken willen doen.

  • Vraag 5

    Deelt u de conclusie dat het aangaan van nieuwe banden met de opvolger van Better Place alleen mogelijk is als afstand wordt gedaan van de faciliteiten in de bezette gebieden? Zo ja, kunt u dat toelichten? Indien nee, waarom niet?

    Zie antwoord vraag 4.