Vraag 1

Bent u bekend met de inhoud van het bericht «Woningcorporaties krijgen geen krediet meer van banken»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat commerciële banken op het punt staan niet langer kredieten te verstrekken aan woningcorporaties?

In het bedoelde bericht staat dat commerciële banken (geciteerd wordt een woordvoerder van ABN AMRO) kritischer zijn geworden over het verstrekken van leningen aan de corporatiesector, omdat voor de sector een verhoogd risico geldt. Commerciële banken verstrekken niet of nauwelijks leningen die worden geborgd door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Het gaat hier dan ook voornamelijk om financiering voor niet DAEB activiteiten, zoals dure huurwoningen en de voorfinanciering van koopwoningen. Via een persbericht benadrukt het WSW dat corporaties voor de financiering van hun DAEB activiteiten nog steeds terecht kunnen bij de Bank Nederlandse Gemeenten en de Waterschapsbank voor geborgde leningen. Deze banken zijn al jaren de voornaamste financiers van woningcorporaties. Tot slot stipt het WSW nog aan, dat ook nieuwe partijen, zoals Nederlandse verzekeraars, bereid zijn geborgde leningen aan woningcorporaties te verstrekken.

Vraag 3

Welke gevolgen heeft een dergelijke kredietstop voor de financiële positie en het investeringsvermogen van woningcorporaties?

Zoals in de beantwoording van vraag 2 reeds is aangegeven, zal nog moeten blijken in hoeverre er daadwerkelijk sprake zal zijn van een beperktere kredietverlening aan woningcorporaties. Voor de financiële positie van woningcorporaties in zijn algemeenheid hoeft een kritischer kredietverstrekking bovendien geen substantiële gevolgen te hebben. Het investeringsvermogen voor niet DAEB activiteiten zal mogelijk afnemen.
Indien woningcorporaties voor het herfinancieren van hun ongeborgde leningen geen vervolglening kunnen krijgen, kan er een liquiditeitstekort ontstaan. Binnen het stelsel, kan dit tekort worden afgedekt door middel van een (bijzondere) borging door het WSW van een lening.

Vraag 4

Welke gevolgen heeft een kredietstop voor de nieuwbouwproductie en daarmee de gehele bouwsector?

Er zijn de afgelopen jaren door woningcorporaties jaarlijks gemiddeld circa 12 000 woningen in de niet-DAEB sfeer gerealiseerd. Deze productie zou stil kunnen komen te liggen. Voor de bouwsector zou dit een omzetverlies kunnen betekenen. Echter van een volledige kredietstop is geen sprake. Voor de sector geldt volgens de banken wel een verhoogd risico, waarop de banken kunnen reageren met een hogere rente dan wel strengere voorwaarden. Daarnaast kunnen woningcorporaties dergelijke projecten ook nog uit eigen middelen financieren. Wat de werkelijke gevolgen kunnen zijn is dan ook niet precies in te schatten. Overigens hoeft met een kritischer kredietverstrekking aan woningcorporaties niet de gehele bouwproductie stil komen te liggen. Ook andere partijen kunnen immers projecten realiseren.

Vraag 5

Welke mogelijkheden resteren er voor woningcorporaties om kapitaal aan te trekken wanneer de commerciële banken de kredietkraan dicht draaien?

Zoals ik in mijn hiervoor gegeven antwoorden al aangaf, is van een kredietstop aan woningcorporaties geen sprake. Voor nieuwe projecten in het niet-DAEB segment geldt verder dat deze wellicht nog uit eigen middelen kunnen worden betaald. Voor wat betreft de herfinanciering van de ongeborgde leningen verwijs ik naar mijn antwoord onder 3.

Vraag 6

Heeft de Vestia-affaire en het gebruik van risicovolle derivaten geleid tot een aanpassing van de kredietrating van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW)?

Neen. Het WSW wordt zelfstandig beoordeeld door de ratingbureaus. Een verlaging van de rating is pas aan de orde als het stelsel zodanige mankementen vertoont, dat de betrouwbaarheid daarvan in het geding is. Het stelsel heeft gefunctioneerd. Ik heb geen signalen ontvangen dat de ratingbureaus hun beoordeling van het WSW verlagen.

Vraag 7

Dreigt er voor het WSW een verlaging van de AAA-status? Zo ja, wat zijn de gevolgen hiervan voor de mogelijkheden van woningcorporaties om tegen een lagere rente te lenen?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Deelt u de mening dat huurders, die gedwongen hebben meebetaald aan de redding van banken, nu de dupe dreigen te worden doordat diezelfde banken niet langer willen lenen aan sociale huisvesters? Hoe gaat u dit voorkomen?

Zoals in de beantwoording van de vragen 2 en 3 reeds is aangegeven, moet nog blijken in hoeverre er daadwerkelijk sprake zal zijn van een beperktere kredietverlening aan woningcorporaties en of dit effect heeft op hun financiële positie. Ook als dat wel zo zou zijn, geldt dat voor een gereguleerde woning nooit meer huur mag worden gevraagd dan de wettelijk geregelde maximale huurprijsgrens. Voor zittende huurders geldt, dat de huurverhoging per jaar begrensd is. Dat is voor Vestia hetzelfde als voor andere woningcorporaties.

Vraag 9

Bent u bereid deze vragen te beantwoorden voor het algemeen overleg Woningcorporaties op 3 juli a.s.?

Ja.

Vraag 1

Bent u bekend met de inhoud van het bericht «Waarborgfonds stimuleerde risico’s»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) onvoldoende heeft opgetreden tegen het gebruik van risicovolle financiële producten door woningcorporaties, zelfs toen woningcorporatie Vestia in 2008 al een kwart miljard euro moest bijstorten vanwege het gebruik van derivaten?

Een situatie zoals bij Vestia levert niet alleen lessen op voor het WSW maar voor alle partijen die daarbij betrokken zijn geweest. Allereerst natuurlijk voor het bestuur en de interne toezichthouders van Vestia zelf. Maar ook de betrokken banken, de controlerende accountants, de rijksoverheid, het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) als financieel toezichthouder en het WSW als borgings-instelling dienen bij zichzelf en elkaar te rade te gaan hoe een dergelijke situatie als bij Vestia in de toekomst moet en kan worden voorkomen. Bij de herziening van de Woningwet en de daaraan verbonden algemene maatregel van bestuur zal nadrukkelijk aandacht worden besteed aan het financiële beheer van corporaties en het toezicht daarop in het algemeen en aan het gebruik van derivaten in het bijzonder. Daarnaast zal, zoals aangekondigd in mijn brief van 5 april jl.2, een externe commissie mij gaan adviseren over het financiële kader en toezicht rond corporaties. Tevens zal ik op korte termijn de regels inzake het gebruik van derivaten door woningcorporaties aanscherpen.

Vraag 3

Is het waar dat het WSW zijn goedkeuring gaf aan banken voor de verkoop van ingewikkelde financiële producten aan woningcorporaties? Was en is het WSW voldoende in staat om de risico’s van dit soort producten te beoordelen?

In reactie op het artikel heeft het WSW mij laten weten dat het naast de monitoring van de risico’s een actieve rol heeft in het toegankelijk houden van financieringskanalen en dat dit vanuit het WSW overleg met banken en (eind)beleggers zoals verzekeraars en pensioenfondsen vereist. Het WSW heeft overlegd met enkele financiële instellingen om tot standaardbepalingen inzake derivaten te komen. Daarbij is alleen gekeken naar strijdigheid met het Reglement van deelneming en of er geen zekerheden van corporaties worden gevraagd die botsen met de zekerheden die het WSW heeft verkregen. Het WSW is echter geen partij geweest bij de derivatentransacties. Deze werden immers niet door het WSW geborgd. Corporaties dienden primair zelf de voorwaarden van te sluiten derivatencontracten te beoordelen. Bij twijfel konden deze aan het WSW worden voorgelegd ter toetsing op strijdigheid met de WSW-voorwaarden.

Vraag 4

Is het waar dat het WSW jarenlang geen informatie kreeg van woningcorporatie Vestia over de derivatenportefeuille? Hoe kan het dat het WSW desondanks toch leningen van Vestia bleef borgen, ondanks dat er geen inzicht was in de financiële risico’s die deze woningcorporatie liep?

Nee, het is niet juist dat het WSW jarenlang geen informatie kreeg van Vestia over haar derivatenportefeuille. Dat blijkt alleen al hieruit dat in elk jaarverslag van Vestia in de afgelopen jaren informatie was opgenomen over de derivatenportefeuille. Wel zijn er gerede twijfels over de vraag of de door Vestia aan het WSW verstrekte informatie steeds, en met name in 2011, tijdig, volledig en transparant is geweest. Zolang het WSW op basis van de haar bekende informatie niet kon constateren dat de derivatenportefeuille van Vestia in strijd was met de WSW-voorwaarden had zij geen grond om haar borgingsvolume te beperken.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het WSW heeft gefaald in zijn toezichthoudende taak? Welke conclusies trekt u uit dit falen?

Het WSW is een privaatrechtelijke instelling die leningen borgt die corporaties aantrekken ter financiering van hun investeringen in de sociale woningbouw. De borging van het WSW maakt het mogelijk dat corporaties voldoende toegang hebben tot de kapitaalmarkt en over financiering kunnen beschikken tegen een relatief lage prijs. Het WSW heeft echter geen op publiekrecht gebaseerde toezichthoudende taak. Het toezicht dat zij uitoefent hangt uitsluitend samen met de risico´s die zij loopt vanwege haar borgingsfunctie. Dat laat onverlet dat, zoals aangegeven bij vraag 2, het WSW net als alle andere bij Vestia en haar derivatengebruik betrokken partijen lessen dient te leren uit de bij Vestia ontstane situatie. Daar zal ik het WSW ook op aanspreken.

Vraag 1

Kent u het bericht «Interventie van Wilsoe»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de minister van Justitie van Curaçao, Elmer Wilsoe, een verzoek heeft gedaan aan de Verenigde Staten om het beslag op te heffen dat is gelegd op de miljoenen dollars van een verdachte in een omvangrijke strafzaak?

Ja. Overigens betreft het verzoek van de minister van Justitie van Curaçao de beslaglegging op de rekeningen van Ponford Overseas Ltd. en Tula Finance Ltd. in de Bientu-zaak.

Vraag 3

Is het waar dat het gaat om de Amerikaanse tegoeden van Robbie Dos Santos, die wordt verdacht van belastingfraude, witwassen en valsheid in geschrifte? Is het waar dat deze verdachte niet alleen bekend staat als geldschieter van één van de regeringspartijen op Curaçao, maar dat hij ook de halfbroer is van een minister in de regering van Curaçao?

Ja, het is waar dat het gaat om de Amerikaanse tegoeden van Robbie Dos Santos, die wordt verdacht van belastingfraude, witwassen en valsheid in geschrifte. Dat deze verdachte bij de bevolking bekend staat als geldschieter van één van de regeringspartijen op Curaçao en dat hij ook de halfbroer is van een minister in de regering van Curaçao kan worden afgeleid uit verschenen persberichten.

Vraag 4

Heeft de Nederlandse regering of de Koninkrijksregering overleg gevoerd met de Verenigde Staten over dit verzoek? Zo ja, wat is de uitkomst van dit overleg?

In reactie op het verzoek van de minister van Justitie van Curaçao om het beslag op te heffen dat in het kader van het strafrechtelijk onderzoek is gelegd op genoemde rekeningen, is met tussenkomst van de ambassade in Washington door de autoriteiten in de Verenigde Staten gevraagd om nadere informatie omtrent de bevoegdheid van de minister van Justitie van Curaçao. De Amerikaanse autoriteiten beschikken over een brief uit 1993 van de toenmalige minister van Justitie van de Nederlandse Antillen, mevrouw Römer, waarin deze de Procureur-generaal aanwijst als degene die namens de minister rechtshulpverzoeken doet uitgaan. De Nederlandse regering kan zich voorstellen dat dit voor de autoriteiten in de Verenigde Staten aanleiding is om opheldering te vragen. Bij brief van de Nederlandse ambassadeur in Washington van 7 mei 2012 is een nadere toelichting verstrekt, inhoudende dat de minister van Justitie van Curaçao weliswaar formeel bevoegd is rechtshulpverzoeken te doen, maar dat als bestendige praktijk sinds 1993 de Procureur-generaal als de bevoegde autoriteit wordt aangemerkt. Het eerder ingediende rechtshulpverzoek is derhalve gedaan door de «competent authority.» Het is ongewenst dat er bij een internationale verdragspartner op rechtshulpgebied verwarring ontstaat over handelen vanuit het Koninkrijk. Daarom is in de Rijksministerraad afgesproken dat – teneinde herhaling in de toekomst te voorkomen.- deze kwestie tijdens het eerstvolgende overleg van de ministers van Justitie van het Koninkrijk aan de orde wordt gesteld. Dit overleg is voorzien medio juni 2012.

Vraag 5

Is de minister van Justitie van Curaçao bevoegd om een dergelijk verzoek te doen? Ondersteunt de Nederlandse regering dit verzoek? Acht de Nederlandse regering het gepast dat een minister van Justitie op deze manier ingrijpt in een lopende, individuele strafzaak?

De minister van Justitie van Curaçao is weliswaar formeel bevoegd rechtshulpverzoeken te doen, maar het is bestendige praktijk dat de Procureur-generaal, die sinds 1993 als de bevoegde autoriteit is aangemerkt, rechtshulpverzoeken bij buitenlandse mogendheden indient. Dit is ook door de toenmalige minister van Justitie van Curaçao destijds gecommuniceerd met de Verenigde Staten. Echter de bevoegdheid van het Openbaar Ministerie van Curaçao in deze berust op een mandaatconstructie hetgeen impliceert dat de minister van Justitie formeel gesproken de bevoegdheid zelf ook heeft. Het is overigens niet aan de Nederlandse regering om dergelijke verzoeken al dan niet te ondersteunen. Die rol is voor het land Nederland bij buitenlandse rechtshulpverzoeken van en aan Curaçao niet weggelegd.

Vraag 6

Bent u van mening dat de regering van Curaçao hiermee opnieuw de verdenking van machtsmisbruik, corruptie en vriendjespolitiek over zich afroept?

Ik ben van oordeel dat elke schijn van machtsmisbruik, corruptie en vriendjespolitiek als gevolg van het handelen van een minister van justitie ongewenst is. Het is evenwel aan de Staten van Curaçao om zich uit te spreken over de vraag of dit in het onderhavige geval aan de orde is en in dat geval zoja, welke consequenties zij hieraan willen verbinden.

Vraag 1

Welke maatregelen neemt u naar aanleiding van het bericht dat er sprake zou zijn van het lekken van gegevens door de Veiligheidsdienst Curaçao (VDC)?

Zoals genoemd in de beantwoording van eerdere Kamervragen ter zake, is het functioneren van de Veiligheidsdienst Curaçao (VDC) primair een aangelegenheid van het land Curaçao en van zijn regering. Om die reden is een onderzoek door de Nederlandse Veiligheidsdiensten naar een genoemd veiligheidsincident, niet van toepassing. Het is aan het land Curaçao om geëigende maatregelen te nemen wanneer er sprake is van lekken van vertrouwelijke gegevens uit de VDC. Daarbij geldt eveneens dat minister-president Schotte en de overige leden van de regering van Curaçao, uitsluitend verantwoording afleggen aan de Staten van Curaçao. De AIVD en de MIVD hebben bij de VDC, zoals gebruikelijk is tussen veiligheidsdiensten, geïnformeerd naar de toedracht van de zaak. Vanuit de bestaande collegiale relatie tussen de diensten binnen het Koninkrijk, wordt ook onderzocht op welke wijze steun aan de VDC gegeven zou kunnen worden. Daarnaast heb ik met minister-president Schotte telefonisch contact gehad over hetgeen in de media is bericht. Mochten gegevens van de VDC aan derden zijn verstrekt, dan is niet uit te sluiten dat dit zich ook uitstrekt over informatie die afkomstig is van de Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Tot op heden is niet komen vast te staan dat vertrouwelijke gegevens van de AIVD en de MIVD, door de VDC in handen van de Colombiaanse Veiligheidsdienst terecht zijn gekomen, dan wel ongeoorloofd met derden zijn gedeeld.

Vraag 2

Is het verstrekken van gegevens aan de VDC door de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) per direct opgeschort? Zo nee, waarom niet?

Zie het antwoord op de vragen 1, 4, 5, 6 en 7. Mochten gegevens van de VDC aan derden zijn verstrekt, dan is niet uit te sluiten dat dit zich ook uitstrekt over informatie die afkomstig is van de Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Tot op heden is niet komen vast te staan dat vertrouwelijke gegevens van de AIVD en de MIVD, door de VDC ongeoorloofd met derden zijn gedeeld. In algemene zin vindt de samenwerking tussen diensten plaats op basis van vertrouwen, dit vertrouwen wordt beoordeeld aan de hand van verschillende elementen die verder strekken dan berichtgeving in de media.

Vraag 3

Wat is uw beoordeling van de rol van de VDC binnen het veiligheidsbeleid van het Koninkrijk?

Vraag 4

Is er contact geweest tussen u en de machthebbers op Curaçao? Heeft u de minister-president van Curaçao om opheldering gevraagd over deze gevaarlijke ontwikkelingen met betrekking tot de VDC?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Bent u bereid de Kamer te informeren over de rol van de Colombiaanse veiligheidsdienst bij dit veiligheidsincident en de activiteiten van deze buitenlandse dienst binnen het Koninkrijk? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 6

Deelt u de mening dat een onafhankelijk onderzoek naar de rol van de minister-president van Curaçao bij deze incidenten noodzakelijk is? Deelt u de mening dat de huidige situatie op Curaçao onvoldoende redres biedt om een dergelijk onderzoek af te dwingen?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 7

Deelt u de mening dat het noodzakelijk is dat de Nederlandse veiligheidsdiensten een onderzoek instellen naar dit ernstige veiligheidsincident en de betrokkenheid van leden van de regering van Curaçao? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wanneer verwacht u de Kamer te kunnen informeren over de uitkomsten van dit onderzoek?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 1

Bent u bekend met de inhoud van het bericht «Veiligheidsgegevens Curaçao in handen van derden»?1

Vraag 2

Hoe beoordeelt u het functioneren van de Veiligheidsdienst Curaçao (VDC) en de samenwerking tussen deze dienst en de regering van Curaçao?

Vraag 3

Kunt u uitsluiten dat gevoelige informatie van de VDC aan derden is verstrekt?

Vraag 4

Hoe beoordeelt u de bescherming van gegevens die door de VDC worden verzameld en opgeslagen? Welke gevolgen heeft het lekken van deze gegevens voor de belangen van het Koninkrijk?

Vraag 5

Kunt u ingaan op het gerucht dat de Colombiaanse veiligheidsdienst betrokken is bij het lekken van gevoelige informatie door de VDC? Welke rol speelt deze dienst op Curaçao en past dit binnen het veiligheidsbeleid van het Koninkrijk?

Vraag 6

Wordt er door Nederlandse diensten gevoelige informatie uitgewisseld met de VDC? Bent u van plan het verstrekken van gevoelige informatie aan de VDC direct te stoppen, nu getwijfeld kan worden aan de bescherming van dit soort gegevens? Zo nee, waarom niet?

Vraag 7

Bent u van plan de regering van Curaçao om opheldering te vragen over de reeks incidenten rond de VDC en de rol hierin van premier Schotte? Bent u bereid om zelf een onderzoek in te stellen wanneer Curaçao die opheldering weigert te geven? Zo nee, waarom niet?

Vraag 1

Kent u het bericht «Fijn buurtje, speciaal voor ambtenaren»?1

Ja, het artikel is mij bekend.

Vraag 2

Is het waar dat voormalig Commissaris der Koningin Roel de Wit en voormalig minister, en burgemeester van Amsterdam, Ed van Thijn, destijds bij uitzondering toestemming gaven voor een bouwproject voor koopwoningen in Amsterdam-Zuid? Klopt het dat deze PvdA-prominenten vervolgens met voorrang zelf hier een huis kochten?

Uit informatie van de gemeente Amsterdam blijkt het volgende. De gemeenteraad van Amsterdam heeft destijds, in 1966, besloten over het voorstel van het College van Burgemeester en wethouders tot uitgifte in erfpacht over te gaan aan Bouwfonds Nederlandse Gemeenten voor de locatie waar u in uw vraag aan refereert. Een onderdeel van het voorstel is geweest een staat waarop de percelen en hun oppervlakten zijn aangegeven met de daarbij behorende erfpachtcanon. Na voorafgaande ambtelijke onderhandelingen onder het voorbehoud van bestuurlijke goedkeuring is overeenstemming met Bouwfonds bereikt over het bouwplan en over de financiële en overige voorwaarden van de gronduitgifte in erfpacht, waarna op 15 april 1966 het ambtelijke voorstel tot uitgifte in erfpacht aan het College is gezonden. Deze onderhandelingen zijn gevoerd onder het regime van de toen van toepassing zijnde Algemene Bepalingen voor uitgifte in voortdurende erfpacht 1955. Teneinde de doorstroming op de Amsterdamse woningmarkt te bevorderen en de bestaande wachtlijsten voor woningzoekenden te verminderen is hier als eis gesteld dat de aanstaande bewoners/erfpachters van de door Bouwfonds te realiseren nieuwbouwwoningen moeten voldoen aan het criterium dat gegadigden een huurwoning in Amsterdam achterlaten. Het is juist dat de heer E. van Thijn destijds lid van de gemeenteraad was en de heer R. de Wit wethouder voor onder andere grondzaken en volkshuisvesting. Het is onjuist dat beiden hier met voorrang een huis konden kopen. Zie hiervoor ook onder 3.

Vraag 3

Was er bij de toewijzing sprake van een openbare inschrijving? Is het waar dat er bij de inschrijving voor dit project sprake was van voorrang voor bestuurders en ambtenaren van de gemeente?

De gemeente Amsterdam geeft aan om in aanmerking te kunnen komen voor een woning in dit project van Bouwfonds was het noodzakelijk ingeschreven te staan bij Bouwfonds. Hierbij bepaalde de duur van de inschrijving de volgorde op lijst. Als eis is van de zijde van de gemeente ook gesteld – zie hiervoor onder 2 – dat een gegadigde een huurwoning in Amsterdam achterlaat. De toewijzing van de woningen in de vorm van uitgifte in erfpacht op basis van de Algemene Bepalingen 1955 aan de individuele erfpachters geschiedde door Bouwfonds, niet door de gemeente Amsterdam; Bouwfonds bouwde voor de behoefte van de eigen leden. In die zin was er destijds geen sprake van een openbare inschrijving, zoals het begrip openbare inschrijving thans wordt gehanteerd.

Vraag 4

Is het waar dat Van Thijn, De Wit en de andere bewoners van het «ambtenarenbuurtje» flink hebben geprofiteerd van het oude lage erfpachtsysteem? Is het waar dat voor deze huizen jaarlijks slechts € 400 erfpacht moet worden betaald in plaats van de € 5 000 die elders in de stad normaal is? Is hier sprake van voorkennis, aangezien de koopakten voor het elitebuurtje slechts twee weken voor de erfpachtwijziging passeerden?

Invoering van de Algemene Bepalingen 1966 bracht niet met zich mee dat de wijze van berekening van de te betalen erfpachtcanon (de vergoeding door de erfpachter te betalen aan de erfverpachter, de gemeente Amsterdam) verandering onderging. Het is wel juist dat er een verschil in te betalen erfpachtcanon kan ontstaan en dat dat verschil na 1966 is toegenomen, voor een perceel grond met de daarop gebouwde woning, naar gelang het betreft een uitgifte in erfpacht in Amsterdam onder de Algemene Bepalingen voor voortdurende erfpacht 1955 of van 1966. De Algemene Bepalingen 1955 kennen namelijk een vaste jaarlijkse erfpachtcanon, terwijl met de Algemene Bepalingen 1966 de vijfjaarlijkse canonindexering als systematiek is geïntroduceerd. Op deze wijze wordt bereikt dat de waardestijging van de grond beter aan de gemeenschap ten goede komt, aldus de doelstelling van het gemeentebestuur van Amsterdam. De gemeenteraad van Amsterdam heeft in mei 1966 het voorstel van het College tot invoering van de Algemene Bepalingen 1966 ontvangen en daartoe besloten op 18 augustus 1966. Er kan geen verband worden aangetoond tussen een in het Elsevier-artikel vermelde aanpassing per 1 januari 1967 van de erfpachtcanon op grond van de toepasselijke Algemene Bepalingen (erfpachtwijziging) en het moment van het verlijden van de notariële akte tot uitgifte in erfpacht.

Vraag 5

Is het waar dat de gemeentelijke groendienst zorgde voor aanleg en onderhoud van de tuinen van ambtenaren? Gebeurde dit op kosten van de gemeenschap?

In de zogeheten grondexploitatie van de gemeente voor de betreffende gebiedsontwikkeling zijn kosten opgenomen voor de aanleg voor het openbaar groen door de betreffende afdeling van de gemeente. Er zijn daarentegen geen kosten opgenomen voor onderhoud van particuliere tuinen e.d. van erfpachters. Er zijn geen aanwijzingen bekend die er op wijzen dat de gemeentelijke groendienst zorgde voor aanleg en onderhoud van tuinen van ambtenaren op kosten van de gemeenschap.

Vraag 6

Is het waar dat ambtenaren en bestuurders de eerste twee jaar geen hypotheekkosten hoefden te betalen aan ontwikkelaar Bouwfonds, terwijl anderen dat wel moesten?

Nee, dit is niet juist. Bouwfonds kende voor haar aangesloten leden een specifieke financieringsmethode. De erfpachtcanon, die is verschuldigd vanaf het besluit tot uitgifte in erfpacht werd verdisconteerd in de totaal te betalen koopsom voor het recht van erfpacht. In deze eerste periode van ongeveer twee jaar voorafgaand aan de start van de bouw van de woning, had de erfpachter te maken met dubbele lasten, omdat hij ook nog huurde. Het aan Bouwfonds terug te betalen leningbedrag lag daarom gedurende die eerste twee jaar als maandlast lager. Het totale bedrag wat de huiseigenaren aan Bouwfonds verschuldigd waren moest wel worden terugbetaald.

Vraag 7

Deelt u de mening dat als deze berichtgeving klopt, Ed van Thijn (PvdA) en Roel de Wit (PvdA) zichzelf hebben bevoordeeld? Bent u van plan een onderzoek te doen naar dit machtsmisbruik? Zo nee, waarom niet?

Ik zie op basis van het bovenstaande geen aanleiding tot het doen van nader onderzoek.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de inhoud van het bericht «Topman Vestia bouwt villa op Bonaire tussen BN'ers»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het bericht dat de voormalig directeur van woningcorporatie Vestia voor zichzelf een kolossale miljoenenvilla op Bonaire laat bouwen?

Mij is bekend dat de voormalig bestuurder van woningcorporatie Vestia op dit moment op Bonaire inderdaad een woning voor zichzelf laat bouwen. Van de omvang en de kosten die met deze bouw zijn gemoeid ben ik echter niet op de hoogte.

Vraag 3

Is het waar dat deze oud-beheerder van sociale huurwoningen jarenlang bijna een half miljoen euro aan salaris opstreek?

Aan de hand van de gegevens die uw Kamer jaarlijks worden toegezonden is bekend, dat de voormalig bestuurder van Vestia in 2006 een totale bezoldiging ontving van € 447 000, waarvan € 356 000 aan beloning en € 91 000 als bijdrage aan diens pensioen.
In 2007 betrof het een totale bezoldiging van € 463 000, waarvan € 335 000 aan beloning en € 99 000 voor pensioen. Dat jaar was ook sprake van een bonusbetaling van € 29 000.
In 2008 was de totale bezoldiging € 487 000 met respectievelijk € 372 000 en € 115 000 voor beloning en pensioen.
Over 2009 bedroeg het totaal € 497 000 aan bezoldiging, waarvan € 379 000 als beloning en € 118 000 als pensioenbijdrage.
Tot slot bedroeg het volgens de jaarverslaglegging over 2010 (over 2011 zijn nog geen gegevens bekend) een totale bezoldiging van € 500 000, waarvan € 355 000 als beloning, € 117 000 voor pensioen, alsmede een bonusbetaling van € 28 000.

Vraag 4

Kunt u ingaan op de financiële regelingen rond zijn vertrek? Krijgt de voormalig directeur een gouden handdruk, pensioenbetalingen of andere bonussen mee bij zijn vertrek? Zo ja, om welke bedragen gaat het?

Ten behoeve van de beantwoording van deze vragen is informatie opgevraagd bij Vestia. Vestia heeft mij het volgende gemeld: «De bestaande afspraken tussen de Raad van Commissarissen van Vestia en de bestuurder omtrent zijn dienstverband zijn vertrouwelijk. Wel ben ik door de raad van commissarissen geïnformeerd dat er geen vertrekregeling is overeengekomen. Door de wijze van vertrek kan de bestuurder geen aanspraak maken op een in zijn arbeidsovereenkomst opgenomen vertrekregeling. Conform bestaande afspraken is bij het einde van zijn dienstverband een eerder in depot gereserveerd bedrag van EUR 3 528 000 vrijgevallen dat ziet op de afkoop van diverse eerdere aanspraken en ter dekking van het oorspronkelijke recht van de bestuurder op een eindloonregeling in het kader van zijn pensioen.»
Ik vind de hoogte van de beloning van de voormalig bestuurder zoals die blijkt uit het bij vraag 3 geschetste beeld, alsmede de omvang van de overige afspraken die uit bovenstaande informatie van Vestia blijkt, ongepast voor een woningcorporatie, ook gelet op de timing. Eerder was de hoge bezoldiging aanleiding voor een van mijn ambtsvoorgangers de Raad van Commissarissen daarover om verantwoording te vragen. Dit heeft destijds niet geleid tot een neerwaartse bijstelling van de bezoldiging, maar wel tot de toezegging van de Raad dat de rechtsopvolger van de voormalig bestuurder zal worden beloond volgens de beloningscode van de sector, dan wel volgens de dan geldende wettelijke normering. Ik zal de Raad aan deze toezegging houden. Vestia heeft mij toegezegd de (totstandkoming van de) hiervoor gememoreerde (pensioen)afspraken mee te zullen nemen bij het forensisch onderzoekwaartoe zij heeft besloten.

Vraag 5

Deelt u mening dat de voormalig directeur van Vestia bij gebleken nalatigheid ook aansprakelijk moet worden gesteld voor de schade?

Zoals ik in mijn antwoord van 20 januari jl. op vragen van de heer Lucassen met betrekking tot onder meer de aansprakelijkheid bij woningcorporaties (kenmerk 2011Z27559 2 ook al opmerkte, is het mijn inzet dat schade die aan de volkshuisvesting is berokkend, waar mogelijk wordt verhaald op degenen die dat ernstig valt te verwijten. Dat zal in het onderhavige geval – indien verwijtbaarheid is vastgesteld – niet anders zijn. Ik ben daarbij geen partij. Betrokken corporaties, in dit geval Vestia, moeten zelf (laten) onderzoeken of de geleden schade verhaald kan worden op de daarvoor verantwoordelijke partijen binnen of buiten de corporatie, hetzij via civielrechtelijke dan wel via strafrechtelijke weg. Een dergelijk traject kan eventueel gepaard gaan met het beslag leggen op eigendommen.

Vraag 6

Bent u bereid te onderzoeken of er in dergelijk geval ook beslag kan worden gelegd op zijn kapitale Caribische villa? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Streep door versoepeling hypotheek tweeverdieners»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat de Autoriteit Financiële Markten (AFM) de nieuwe hypotheekregels, zoals opgesteld door het NIBUD, niet overneemt en dit in een brief aan alle hypotheekverstrekkers heeft kenbaar gemaakt? Zo ja, wat gaat u hiertegen ondernemen? Wat is de inhoud van de brief?

De AFM heeft inderdaad gecommuniceerd in een brief richting kredietverstrekkers dat zij vindt dat de verruiming voor tweeverdieners met een modaal tot anderhalf keer modaal inkomen kan leiden tot een onacceptabele verlaging van de reserves voor deze huishoudens. De AFM geeft aan in de brief dat banken er niet op voorhand vanuit kunnen gaan dat een verruiming van de leencapaciteit als verantwoorde kredietverstrekking zal worden gezien. Door de oorspronkelijke systematiek toe te passen lopen kredietverstrekkers dit risico niet, volgens de AFM. De AFM geeft daarbij aan dat als het in individuele gevallen toch verantwoord lijkt de geldende ruimere norm te hanteren, dat dit wel mogelijk is. Dan zou de hypotheek onder bijvoorbeeld de kwalitatieve uitzonderingsmogelijkheid in de gedragscode toch verstrekt kunnen worden. Verder verwijs ik naar het antwoord op vraag 6 van het lid Blanksma.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de AFM moet toezien of de regels worden nageleefd en niet bepaalt hoeveel iemand maximaal mag lenen? Zo ja, hoe gaat u voorkomen dat banken die de nieuwe regels naleven worden gesanctioneerd?

Ja, de AFM ziet toe en mag daarbij aangeven wat zij wel of niet verantwoord acht. Dit kan vanwege de open norm voor verantwoorde kredietverstrekking. Zie ook het antwoord op vraag 4 van het lid Blanksma.

Vraag 4

Deelt u de mening dat toezichthouders, zoals de AFM en de Nederlandsche Bank (DNB), zich terughoudend moeten opstellen met betrekking tot de woningmarkt en hypotheekverstrekking2, daar dit de onrust op de huizenmarkt verder aanwakkert, terwijl het kabinet er juist alles aan gelegen is deze rust terug te brengen? Hoe gaat u DNB en de AFM hierop aanspreken?

Het staat de AFM en DNB als onafhankelijk toezichthouder vrij om zich uit te spreken over de woningmarkt. Zij dienen daarbij uiteraard wel de bestaande wet- en regelgeving te respecteren.

Vraag 1

Bent u bekend met de inhoud van het bericht «30 miljoen in zak bestuurders corporaties»?1

Ja, ik heb kennis genomen van dit bericht.

Vraag 2

Is het waar dat er in slechts zes jaar bijna 30 miljoen euro is verduisterd door bestuurders van woningcorporaties?

In het genoemde artikel wordt gesteld dat uit een inventarisatie van schadeclaims en rechtszaken blijkt dat bestuurders van woningcorporaties de afgelopen zes jaar bijna 30 miljoen euro in eigen zak hebben gestoken. Onder andere gezien het feit dat de rechter nog niet in alle in het artikel aangehaalde zaken uitspraak heeft gedaan, is het niet juist te stellen dat door bestuurders van corporaties dit bedrag in genoemde periode onrechtmatig is aangewend.
Wel zijn aanzienlijke sommen geld die waren bestemd voor de volkshuisvesting, door onrechtmatig handelen van bestuurders hieraan onttrokken. De diverse incidenten van de afgelopen jaren zijn aanleiding geweest om in het wetsvoorstel Herziening toegelaten instellingen volkshuisvesting (Herzieningswet), dat bij uw Kamer ligt, het integriteitstoezicht te verankeren en bepalingen op te nemen ter verbetering van het interne en externe toezicht.

Vraag 3

Is het waar dat er in slechts zes jaar meer dan 300 miljoen euro is verdampt door onverantwoord gedrag van directies en falend toezicht?

Gelet op de rechterlijke uitspraken die al zijn gedaan en nog volgen, niet gesteld worden dat de schade die door onverantwoord gedrag van directies is geleden, oploopt tot meer dan 300 miljoen euro. Een deel van die «schade» bestaat uit waardevermindering van grond en vastgoed als gevolg van onder andere de financiële crisis.
Weglekken van maatschappelijk bestemd vermogen dient zoveel mogelijk voorkomen te worden. Daarom zijn maatregelen opgenomen in de Herzieningswet ter verbetering van het interne toezicht. Onder meer is opgenomen dat de interne toezichthouder (de raad van commissarissen of de raad van toezicht) voorafgaand instemming moet verlenen ten aanzien van investerings- of desinvesteringsbeslissingen boven een bepaald bedrag.

Vraag 4

Op welke manier gaat u het interne en externe toezicht op woningcorporaties verbeteren zodat huurders niet langer gedupeerd worden door het wangedrag van bestuurders en toezichthouders?

Diverse incidenten in de sector hebben duidelijk gemaakt dat de primair verantwoordelijken voor het toezicht op corporaties, de interne toezichthouders, onvoldoende in staat zijn gebleken de ontwikkeling van de professionalisering van corporaties te volgen en zo nodig bij te sturen. Daarom zijn in de Herzieningswet bepalingen opgenomen ter versterking van het interne toezicht.
Onder meer zijn maatregelen opgenomen als waarborgen voor een onafhankelijk, alert en kritisch intern toezicht. Dit gecombineerd met de voorgestelde wettelijke aansprakelijkheid ingeval van onbehoorlijke taakvervulling door toezichthouders (zie ook antwoord 5 en 6), zal tot versterking van het interne toezicht leiden en bevorderen dat de vrijblijvendheid van dit toezicht verdwijnt.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de schade tot de laatste cent moet worden terugbetaald door de verantwoordelijken?

Mijn inzet is dat schade die aan de volkshuisvesting is berokkend, waar mogelijk verhaald dient te worden op degenen die dat ernstig valt te verwijten. Corporaties moeten (laten) onderzoeken of de geleden schade verhaald kan worden op de daarvoor verantwoordelijke partijen binnen of buiten de corporatie, hetzij via civielrechtelijke dan wel via strafrechtelijke weg. In diverse gevallen is om die reden aan externe toezichthouders die door mijn ambtsvoorganger zijn aangesteld, de opdracht gegeven om er op toe te zien dat de corporatie het aansprakelijkheidsaspect onderzoekt en nagaat of de geleden schade is te verhalen.
Het is niet aan het ministerie om nieuwe toezichthouders te benoemen, maar ik verwacht dat de voorgestelde wettelijke aansprakelijkheid voor toezichthouders bij onbehoorlijke taakvervulling (artikel 31 van de Herzieningswet) niet alleen zal leiden tot versterking van het interne toezicht, maar ook zal leiden tot een groter besef bij interne toezichthouders van hun taken en verantwoordelijkheden. Hiertoe behoort ook het selecteren en benoemen van geschikte nieuwe toezichthouders.

Vraag 6

Deelt u de mening dat falende toezichthouders altijd aansprakelijk moeten worden gesteld voor de veroorzaakte schade en dat deze toezichthouders daarna voorgoed uit de corporatiesector moeten worden geweerd? Zo ja, hoe gaat u dit bewerkstelligen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Marine Curaçao siddert voor criminelen?»1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het de omgekeerde wereld is dat onze Nederlandse militairen en hun familieleden doodsbang zijn voor lokale criminelen, die zich met hun gewelddadige gedrag richten op weerloze schoolgaande Nederlandse jongeren en hondsbrutaal op klaarlichte dag woningen overvallen van hardwerkende militairen? Zo nee, waarom niet?

Als dit het geval zou zijn, zou dit inderdaad de omgekeerde wereld zijn.

Vraag 3

Is het waar dat deze inbraken door Antillianen al jarenlang plaatsvinden, steeds vaker voorkomen en steeds gewelddadiger van aard worden? Zo nee, waarom niet?

Er zijn geen aanwijzingen dat het aantal inbraken bij militairen op Curaçao de afgelopen jaren is toegenomen of dat de incidenten gewelddadiger zijn geworden.

Vraag 4

Kunt u uiteenzetten of er een verband bestaat tussen dit stijgende aantal roofovervallen die specifiek op Nederlanders gericht zijn en de toegenomen haat van de lokale bevolking ten opzichte van de macamba’s, de blanke Nederlanders? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Zijn de getroffen maatregelen van structurele aard en zijn ze afdoende om de veiligheid van onze militairen en hun gezinnen te garanderen? Zo nee, wat gaat u eraan doen om er alsnog voor te zorgen dat onze militairen en hun gezinnen zich veilig voelen?

Ja. Defensie heeft de afgelopen jaren maatregelen getroffen met het oog op de veiligheid van de op Curaçao geplaatste militairen en hun gezin. Zo wordt al het defensiepersoneel voorafgaande aan de uitzending en tijdens het verblijf op Curaçao geïnformeerd over de wijze waarop de veiligheid kan worden gewaarborgd. Daarnaast zijn alle woningen voorzien van een alarminstallatie en wordt vooraf bepaald of de veiligheidsvoorzieningen van de (defensie)woningen toereikend zijn. Op verzoek patrouilleert de Koninklijke marechaussee (Kmar) bij huizen waarvan de bewoners afwezig zijn. Daarnaast bemiddelt de Kmar bij het doen van aangifte als defensiepersoneel slachtoffer is geworden van een misdrijf. Als de situatie daarom vraagt, intensiveert de Kmar, zoveel mogelijk samen met het Korps Politie Curaçao, de patrouilles.

Vraag 6

Kunt u uiteenzetten of er voldoende medewerking is van de lokale autoriteiten ten opzichte van de grotere rol voor de Koninklijke Marechaussee? Zo nee, waarom niet?

De desbetreffende inzet van de Kmar is al enige jaren vast beleid en gebeurt samen en in goed overleg met het Korps Politie Curaçao.

Vraag 7

Kunt u nader ingaan op de situatie op Aruba, waar Nederlandse militairen en hun gezinnen ook in toenemende mate te maken krijgen met criminelen? Op welke wijze worden deze gezinnen beschermd tegen dit misdadige tuig?

Op Aruba is geen sprake van een toename van criminaliteit jegens Nederlandse militairen. Een aantal Nederlandse militairen heeft de afgelopen jaren aangifte gedaan van woninginbraak. Defensie heeft daarop de volgende maatregelen getroffen. Onlangs is budget vrijgemaakt om alle woningen op Aruba die Defensie in bezit heeft te voorzien van een alarminstallatie. Ten slotte intensiveert de Kmar waar nodig, en zoveel mogelijk samen met het Politiekorps Aruba, de patrouilles om en nabij de woningen van Nederlandse militairen en adviseert zij over inbraakpreventie.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het artikel «Online onderhuren makkie voor toerist»?1

Ja.

Vraag 2

Bent u op de hoogte van de omvang van dit illegale onderverhuren van woningen? Hoe vaak komt dit voor?

Nee. Bekend is dat er woningen illegaal worden onderverhuurd, met name in gespannen woningmarktgebieden. Inzicht in de omvang van de illegale onderverhuur is sterk afhankelijk van lokale inzet en onderzoek.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de controle op illegale onderhuur op dit moment onvoldoende geregeld is?

Nee, er zijn voldoende mogelijkheden voor corporaties en gemeenten om illegale onderhuur in kaart te brengen. Met behulp van bestandsvergelijkingen of een complete doorlichting van het huurbestand is het overgrote deel van illegale onderhuur te achterhalen. Wel is het zo dat corporaties en gemeenten hier dan een concreet plan voor dienen op te stellen.

Vraag 4

Welke mogelijkheden hebben corporaties en gemeenten om deze illegale vorm van verhuur aan te pakken?

In vrijwel alle huurcontracten in de sociale sector is onderverhuur expliciet uitgesloten en derhalve een grond voor ontbinding van het huurcontract. Met behulp van de in de Huisvestingwet opgenomen bestuurlijke boete kunnen zowel de verhuurder als de huurder worden aangepakt voor het verhuren van een sociale huurwoning zonder de benodigde vergunning. Zo heeft de corporatie Ymere met de inzet van een speciaal team hiervoor een succesvolle aanpak ontwikkeld, die er naast ontbinding van het huurcontract ook toe leidt dat de uit de illegale onderhuur opgestreken winst moet worden afgedragen aan Ymere.

Vraag 5

Zijn organisaties die bemiddelen in onrechtmatige onderhuur van sociale huurwoningen ook strafrechtelijk aan te pakken? Bent u bereid dit te doen? Zo nee, waarom niet?

Nee. Op zich is de bemiddeling van dergelijke verhuur niet strafbaar. Immers onrechtmatig onderhuur is niet in het strafrecht opgenomen. De bestuurlijke boete hierop heeft een plaats in de Huisvestingswet gekregen. Gemeenten kunnen overwegen een vergunningstelsel in te voeren voor bemiddeling van woonruimte.

Vraag 6

Deelt u de mening dat personen die op die manier onderverhuren hun recht op een sociale huurwoning verspelen en onmiddellijk plaats moeten maken voor mensen die de woning wel echt nodig hebben?

Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 4 is het om die reden dat onderhuur als grond voor ontbinding in huurcontracten in de sociale huursector is opgenomen.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van uitlatingen van PAR-woordvoerder Omayra Leeflang waarin ze stelt dat leden van de regering van Curaçao gebruik maken van diensten van de Colombiaanse veiligheidsdienst?

Ja.

Vraag 2

Kunt u aangeven of leden van de Colombiaanse veiligheidsdienst actief zijn op Curaçao en zo ja, in welke hoedanigheid?

Mij hebben inderdaad berichten bereikt dat de regering van Curaçao contact heeft gezocht met de Colombiaanse veiligheidsdienst.
In dit kader is het volgende van belang. De zorg voor de nationale veiligheid is een aangelegenheid waarvoor ieder land van het Koninkrijk een eigen verantwoordelijkheid heeft en zich bedient van een eigen veiligheidsdienst. Sinds de staatkundige herstructurering van het Koninkrijk per 10 oktober 2010 geldt thans voor alle inlichtingen- en veiligheidsdiensten die werkzaam zijn binnen het Koninkrijk dat instelling, taak en bevoegdheden voorzien zijn van een wettelijke grondslag. Een goede uitvoering van de aan de diensten opgedragen taken brengt met zich mee dat daartoe nationaal en internationaal wordt samengewerkt; de verschillende wettelijke regelingen voorzien daar ook in. Het ligt in de rede dat Curaçao en overigens ook Aruba en Sint Maarten zich, gelet op hun geografische ligging, (mede) richten op samenwerking met veiligheidsdiensten in hun regio.
De belangen van het Koninkrijk als geheel dienen bij dit alles in het oog gehouden te worden.

Vraag 3

Is de Colombiaanse veiligheidsdienst actief op Curaçao op verzoek van de regering van Curaçao? Zo ja, is de regering van Curaçao bevoegd een dergelijk verzoek te doen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u door de regering van Curaçao op de hoogte gesteld van de activiteiten van de Colombiaanse veiligheidsdienst?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Acht u het wenselijk dat de Colombiaanse veiligheidsdienst actief is binnen het Koninkrijk?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Bent u bekend met de inhoud van het bericht «Roep om meer hypotheek, jonge tweeverdieners dupe strengere regels»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat jonge tweeverdieners veel minder hypotheek kunnen krijgen dan een eenverdiener met eenzelfde inkomen? Acht u dit wenselijk?

Uit de huidige Nibud methodiek volgt dat bij een hoger inkomen een hoger percentage van het inkomen mag worden uitgegeven aan woonlasten, dat percentage wordt het financieringslastenpercentage genoemd. In de Nibud methodiek wordt voor tweeverdieners het financieringslastenpercentage van het hoogste bruto inkomen genomen en vervolgens toegepast op het gezamenlijke bruto inkomen. Dat leidt ertoe dat tweeverdieners in absolute zin doorgaans een lagere leencapaciteit hebben dan een eenverdiener met eenzelfde inkomen. Het Nibud heeft hiertoe in het verleden besloten omdat bij tweeverdieners een groot deel van de verdiencapaciteit van het huishouden wordt verbruikt. Bij eenverdieners heeft de partner over het algemeen immers nog de mogelijkheid om extra inkomen te verwerven. Daarmee is voor die groep de mogelijkheid beperkt om een inkomensdaling of uitgavenstijging op te vangen door meer arbeid te verrichten. Bovendien bestaat bij tweeverdieners bijvoorbeeld ook het risico dat een stel uit elkaar gaat. Het inbouwen van een extra buffer bij tweeverdieners is dan ook wenselijk.
Daarbij ben ik wel van mening dat de buffer in verhouding moet staan tot de risico’s. Over een verantwoorde verruiming op dit punt zijn wij momenteel in gesprek met het Waarborgfonds Eigen Woningen en het Nibud. Wij zullen de Tweede Kamer hierover op korte termijn nader informeren.

Vraag 3

Is dit het gevolg van strengere regels voor hypotheekverstrekking? Zijn hier afspraken over gemaakt tussen de verschillende hypotheekverstrekkers?

Indien u doelt op de nieuwe Gedragscode Hypothecaire Financieringen kan ik u mededelen dat de methodiek op dit punt niet is aangepast. Ook bij de oude Gedragscode Hypothecaire Financieringen werd op deze manier omgegaan met tweeverdieners.

Vraag 4

Ziet u kans deze vragen te beantwoorden voor aanvang van de Algemene Financiële Beschouwingen?

Ja.

Vraag 1

Kent u het bericht «Staatssecretaris geschoffeerd op Curaçao»1 Klopt het dat minister van financiën van Curaçao geweigerd heeft te spreken met de staatssecretaris van Financiën van Nederland?

Ja. Ondanks zijn verzoek heeft de staatssecretaris van Financiën tijdens zijn bezoek aan Curaçao geen gesprek kunnen voeren met de minister van Financiën van Curaçao. De reden die de minister van Financiën hiervoor heeft gegeven was de slechte relatie tussen de regering van Curaçao en de president van de Centrale Bank, waarmee de staatssecretaris ook nog zou spreken. Inmiddels zijn de staatssecretaris en de minister van Financiën van Curaçao met elkaar in contact om het gesprek alsnog te laten plaats vinden.

Vraag 2

Blijkt hieruit volgens u dat de regering van Curaçao de staatssecretaris niet serieus neemt, gezien de eis van deze regering om uitsluitend met een minister te spreken? Zo nee, wat is volgens u dan de reden om een gesprek met de staatssecretaris te weigeren?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Is het «beneden de stand» van de minister van Financiën van Curaçao om te spreken met een Nederlandse staatssecretaris? Zo ja, blijft de Nederlandse regering zich aanpassen aan deze bizarre verbeelding?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Bent u van plan de regering van Curaçao op het matje te roepen en publieke verontschuldigingen te eisen voor deze botte belediging?

Neen.

Vraag 1

Kent u het artikel «Schietpartij in gevangenis Curaçao»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de veiligheidssituatie in de voormalige Bon Futuro gevangenis zo erbarmelijk was dat vorig jaar de noodtoestand in deze gevangenis werd uitgeroepen? Is de noodtoestand nog steeds van kracht? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe is het dan mogelijk dat er nu zelfs vuurwapens de SDKK-gevangenis binnen gesmokkeld worden?

Aangezien het gevangeniswezen de verantwoordelijkheid betreft van de minister van Justitie van het autonome land Curaçao, acht ik het niet opportuun uitspraken te doen over het beleid met betrekking tot deze inrichting of te speculeren over de wijze waarop het wapen naar binnen is gesmokkeld. Ik ga er vanuit dat de minister van Justitie van Curaçao dit incident onderzoekt en indien noodzakelijk maatregelen treft om dit in de toekomst te voorkomen.

Vraag 3

Klopt het dat door de diepgewortelde corruptie in het gevangeniswezen op Curaçao nog steeds de gevangenen door andere boeven worden «bewaakt»?

Ook hier betreft het de verantwoordelijkheid van de minister van Justitie van Curaçao en derhalve is het niet aan mij om deze vraag te beantwoorden.

Vraag 4

Klopt het dat de minister van Justitie van Curaçao, al weken geleden door direct betrokkenen is gewaarschuwd dat de veiligheidssituatie in de gevangenis nog steeds belabberd is?

Deze informatie is mij niet bekend.

Vraag 5

Deelt u de mening dat deze falende bestuurder vandaag nog zijn bureau zou moeten uitruimen en direct op zou moeten stappen? Zo nee, waarom niet?

Neen. En ik distantieer mij van uw kwalificatie van een lid van de regering van een autonoom land. Daarnaast is het niet aan mij om te oordelen over het functioneren van een bewindspersoon van een ander land. Dat is aan de volksvertegenwoordigers van, in dit geval, Curaçao.

Vraag 1

Is het waar dat op Bonaire de omstreden politicus Burney Elhage is benoemd tot gedeputeerde?

Ja. In de openbare vergadering van 12 september 2011 heeft de eilandsraad van het openbaar lichaam Bonaire de heer B.F. Elhage benoemd tot eilandgedeputeerde.

Vraag 2

Is het waar dat hij verdachte is in een omvangrijk onderzoek naar fraude en corruptie, het zogenaamde «Zambezi»-onderzoek?

Ja.

Vraag 3

Wat kunt u zeggen over de status van dit onderzoek? Is het waar dat het onderzoek nog niet is afgesloten en dat deze gedeputeerde dus nog steeds wegens fraude en corruptie vervolgd kan worden?

Het onderzoek is per 1 november 2010 op last van een beschikking van de rechter-commissaris op Bonaire d.d. 8 juni 2010 gestaakt. Hieropvolgende is door de Bonairiaanse Stichting Bon Gobernashon geklaagd bij het Gemeenschappelijk Hof van Justitie. Het Hof heeft de Stichting ontvankelijk verklaard in haar klacht en heeft geoordeeld dat gelet op de bijzondere aard en de reikwijdte van het onderzoek in kwestie en het belang van onderzoek naar verdenkingen van strafbaar handelen door overheidsdienaren verder onderzoek wenselijk is. Het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en van Bonaire, Sint Eustatius en Saba heeft bij beschikking van 14 juni jl. bevolen dat het onderzoek in raadkamer wordt hervat.

Vraag 4

Is het waar dat het genoemde onderzoek eerder vooral door gebrek aan lokale capaciteit werd afgebroken?

Oorzaak hiervan waren de complexiteit van het onderzoek en de door de rechter-commissaris gestelde tijdslimiet waarbinnen onderzoeksresultaten dienden te worden gepresenteerd.

Vraag 5

Acht u het uitgesloten dat deze bestuurder van een Nederlandse gemeente alsnog voor deze feiten wordt veroordeeld?

Nu het onderzoek op last van het Hof dient te worden hervat acht ik het niet gepast hier een uitspraak over te doen.

Vraag 6

Bent u vooraf op de hoogte gesteld van zijn benoeming? Hoe beoordeelt u de benoeming tot gedeputeerde van een persoon die als verdachte aangemerkt is (geweest) in een grote fraude- en corruptiezaak?

Voorafgaand aan de eilandsraadvergadering van 12 september 2011, heeft de gezaghebber van Bonaire de Rijksvertegenwoordiger geïnformeerd over de voorgenomen benoeming van de heer Elhage tot eilandgedeputeerde. De benoeming van een eilandgedeputeerde is primair de verantwoordelijkheid van de eilandsraad.
De Wet openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba voorziet er in dat een eilandgedeputeerde binnen dertig dagen na zijn benoeming en binnen dertig dagen na zijn ontslag bij de Rijksvertegenwoordiger een nauwkeurige, schriftelijke omschrijving geeft van zijn zakelijke belangen, onroerende en roerende zaken, op geld waardeerbare rechten, alsmede vorderingen en schulden van hem en zijn echtgenoot. Deze maatregel is bedoeld om gevallen van onrechtmatige verrijking ten koste van het openbaar lichaam te voorkomen, dan wel op te sporen. Deze regeling geeft de Rijksvertegenwoordiger de mogelijkheid om het privévermogen aan het begin van de ambtsperiode te vergelijken met het privévermogen aan het einde van de ambtsperiode en aldus na te gaan of er gedurende de ambtsperiode mogelijk sprake is geweest van ongerechtvaardigde verrijking door de desbetreffende eilandgedeputeerde.
Indien de Rijksvertegenwoordiger het vermoeden heeft dat er sprake is van ongerechtvaardigde verrijking door betrokkene dient hij hiervan aangifte te doen. Dit kan voor de bevoegde autoriteiten aanleiding zijn om een strafrechtelijk onderzoek te starten naar betrokkene.

Vraag 7

Deelt u de mening dat door zijn benoeming het bestuur op Bonaire ongeloofwaardig is geworden? Zo nee, waarom niet?

Nee. Tijdens mijn werkbezoek aan Bonaire eind september jl. heb ik kennisgemaakt met het nieuwe bestuurscollege. Het is een deskundig en voortvarend college. Ik heb dan ook geen reden het eilandbestuur ongeloofwaardig te achten.

Vraag 1

Klopt het bericht1 dat tientallen hoogbejaarde flatbewoners die slecht ter been zijn drie weken lang niet naar buiten kunnen omdat hun lift wegens onderhoud buiten werking is?

Het klopt dat Woonbron de (enige) lift van het woongebouw in vijftien werkdagen renoveert (vervanging besturing, liftmachine en cabine interieur) in de periode van 15 augustus tot en met 2 september. Corporaties hebben de plicht ervoor te zorgen dat de installaties in hun woongebouwen goed functioneren. Voor de uitvoering van de renovatiewerkzaamheden is het noodzakelijk dat de lift wordt uitgeschakeld. De corporatie heeft een aantal maatregelen getroffen om de overlast voor bewoners te beperken:

Vraag 2

Deelt u de mening dat het te gek voor woorden is dat ouderen, die vrij zijn om te gaan en staan waar zij willen maar afhankelijk zijn van hulpmiddelen zoals rollators, op deze manier in hun vrijheid beperkt worden? Snapt u dat het voor hen voelt alsof ze in de gevangenis zitten terwijl ze niks hebben misdaan?

Het uitschakelen van de lift betekent een beperking voor het dagelijks functioneren van de bewoners, maar is tegelijk onvermijdelijk. Zie verder het antwoord op vraag 1 voor de daarom door de corporatie getroffen maatregelen.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u de reactie van woningbouwvereniging Woonbron die stelt dat hier maatwerk wordt geleverd? Hoe gaat u bewerkstellingen dat er alsnog, en met spoed, een noodlift geplaatst wordt?

Het plaatsen van een noodlift is praktisch gezien niet mogelijk in dit woongebouw. De voordeuren van de woningen zijn gesitueerd in een inpandige corridor. De lift is inmiddels op 31 augustus na afronding van de renovatie weer in gebruik genomen.

Vraag 4

Op welke wijze gaat u Woonbron aanspreken op deze schandalige en kennelijk louter uit financieel oogpunt genomen beslissing en ervoor zorgen dat zij nooit meer hoogbejaarde ouderen van hun vrijheid berooft?

De getroffen tijdelijke maatregelen wegens liftrenovatie zijn een zaak tussen huurders en verhuurder. Gezien het huurders aangeboden maatwerk (zie vraag 1) zie ik geen reden de corporatie op haar handelen aan te spreken.

Vraag 5

Bent u bekend met de beantwoording door toenmalig staatssecretaris Bussemaker van vragen van eerste ondertekenaar in een vergelijkbare situatie?2 Deelt u de mening dat verdere maatregelen kennelijk wel nodig zijn? Deelt u de mening dat het antwoord dat dit een zaak tussen «huurder en huiseigenaar» is tekortschiet, omdat er kennelijk in ons land woningcorporaties zoals Woonbron actief zijn?

Ja, ik ken de beantwoording van eerdere vragen over liften bij ouderenhuisvesting. Ook ik zie nu geen reden voor verdere maatregelen op basis van het handelen van de huiseigenaar.

Vraag 1

Bent u bekend met de inhoud van het bericht «Curaçao wil gevangenen uit Bonaire terugsturen»?1

Ja

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de manier waarop de regering van Curaçao hierover communiceert? Bent u van plan de regering van Curaçao tot de orde te roepen? Zo nee, waarom niet?

Curaçao biedt op dit moment een tijdelijke oplossing voor gedetineerden die uit veiligheidsoogpunt niet direct op Bonaire konden worden geplaatst. Het betreft een groep van 22 gedetineerden die hun delicten vóór 10 oktober 2010 hebben gepleegd op Bonaire en ook vóór die datum veroordeeld zijn onder Nederlands Antilliaans recht. De Minister van Justitie van Curaçao heeft bij mij aangegeven dat deze situatie niet langer verantwoord is en heeft mij verzocht bij te dragen aan een oplossing. Aangezien een verder verblijf in detentie op Curaçao of Bonaire vanwege dringende redenen van veiligheid van vijf gedetineerden onverantwoord is, heb ik – mede vanuit het oogpunt van slachtoffers en nabestaanden – besloten hen vóór 22 december 2011 gefaseerd over te plaatsen naar Nederland. Zodra de nieuwbouw van de gevangenis op Bonaire gereed is (2015) en daarmee de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen gegarandeerd zijn, zullen deze gedetineerden naar Bonaire worden overgebracht. De overige 17 gedetineerden zullen te beginnen op 5 september 2011 gefaseerd overgeplaatst worden naar Bonaire. Aangezien Curaçao een tijdelijke oplossing biedt voor de gedetineerden die niet direct op Bonaire kunnen worden geplaatst, betaalt Nederland aan Curaçao een bedrag van maximaal 720 000 Nederlands Antilliaanse guldens voor de huisvesting van deze gedetineerden gedurende de periode tot 22 december 2011. Alle 22 gedetineerden zullen de laatste periode van hun detentie op Bonaire doorbrengen.

Vraag 3

Welke mogelijkheden heeft Nederland om te voorkomen dat Curaçao gevangenen met een enkeltje naar Nederland stuurt? Welke maatregelen gaat u nemen om te voorkomen dat Curaçao dit dreigement ten uitvoer brengt? Kunt u garanderen dat deze gevangenen niet in Nederland worden gedumpt?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Welk percentage van de gedetineerden in Nederland is afkomstig uit de voormalige Nederlandse Antillen? Hoeveel daarvan zijn afkomstig uit Curaçao?

Op het peilmoment 17 augustus 2011 was 7,2% van de strafrechtelijk gedetineerden in Nederland afkomstig uit de voormalige Nederlandse Antillen. Van die 7,2% (852 gedetineerden) was 85,3% afkomstig uit Curaçao (727 gedetineerden).

Vraag 5

Bent u, wanneer Curaçao dit plan doorzet, bereid om deze gedetineerden dan ook met een enkele reis terug te sturen naar het eiland waar ze vandaan komen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de inhoud van het bericht: «Donner: Geen onderzoek naar regering Curaçao»?1

Vraag 2

Klopt het dat de Nederlandse regering een onderzoek laat uitvoeren naar de integriteit van de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten en haar directeur?

Vraag 3

Klopt het dat de Nederlandse regering wil dat een onafhankelijke commissie het onderzoek gaat uitvoeren? Wie zullen zitting nemen in die commissie? Welke bevoegdheden krijgt deze commissie?

Vraag 4

Wat is volgens u de aanleiding voor dit onderzoek? Op basis van welke wet of regeling is de Nederlandse regering dan wel de Rijksministerraad bevoegd een dergelijk onderzoek te laten uitvoeren?

Vraag 5

Deelt u de mening dat als kabinetsleden of hoge functionarissen met een publieke taak corrupt blijken, de deugdelijkheid van bestuur in het geding is? Zo nee, wanneer is volgens u de deugdelijkheid van bestuur dan wel in het geding?

Vraag 6

Deelt u de mening dat, als de deugdelijkheid van bestuur in het geding is, de Nederlandse regering dan wel de Rijksministerraad op grond van artikel 43 tweede lid van het Statuut voor het Koninkrijk gehouden is in te grijpen? Is ingrijpen op grond van dit artikel in deze situatie aan de orde? Zo nee, waarom niet?

Vraag 7

Gaat deze commissie onderzoek verrichten naar de beschuldigingen van fraude aan het adres van de directeur van de centralebank? Zo nee, waarom niet?

Vraag 8

Klopt het dat deze commissie geen onderzoek gaat verrichten naar de beschuldigingen van corruptie aan het adres van verschillende leden van het kabinet-Schotte? Waarom niet?

Vraag 9

Welke invloed heeft de regering van Curaçao gehad op de besluitvorming rondom dit onderzoek? Heeft de regering van Curaçao eisen gesteld aan de uitvoering van dit onderzoek? Zo ja, welke eisen?

Vraag 10

Hoe gaat de regering de onafhankelijkheid van de commissie waarborgen?

Vraag 11

In het artikel wordt gesteld dat volgens de minister «de integriteit van verschillende instituties» moet worden onderzocht. Welke instituties bedoelt u?

Vraag 12

Bent u van mening dat door de beschuldigingen van corruptie ook de integriteit van (leden van) de regering van Curaçao ter discussie staat?

Vraag 13

Bent u van mening dat er een onafhankelijk onderzoek moet komen naar deze ernstige beschuldigingen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 14

Deelt u mening dat onderzoek naar dergelijke strafbare feiten bij uitstek de taak is van de Rijksrecherche, met name gezien haar speciale taak en onafhankelijke positie?

Vraag 15

Deelt u de mening dat een onderzoek door de Rijksrecherche de voorkeur verdient boven een onderzoek door de lokale opsporingsdiensten, juist om het vertrouwen te herstellen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 16

Heeft de regering van Curaçao verzocht om deze beschuldigingen door de Rijksrecherche te laten onderzoeken?

Vraag 17

Heeft de Nederlandse regering dan wel de Rijksministerraad overwogen het onderzoek door de Rijksrecherche te laten uitvoeren? Zo nee, waarom niet?

Vraag 18

Bent u bereid om binnen de Rijksministerraad alsnog aan te dringen op een onderzoek door de Rijksrecherche en hiervoor draagvlak te verwerven? Zo nee, waarom niet?

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Blunder kost Groningse woningcorporatie 5 miljoen euro»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat woningcorporatie Lefier door een blunder met de aankoop van grond vijf miljoen euro heeft verloren?

Lefier heeft de grond- en verwervingskosten vooralsnog afgeboekt van het eigen vermogen. Het gaat om een totaallbedrag van 5.5 miljoen euro. De woningcorporatie onderzoekt welke planontwikkeling op termijn wel mogelijk is op de bewuste locatie. Op basis daarvan zal moeten blijken hoe groot het financiële verlies werkelijk is.

Vraag 3

Welke gevolgen heeft deze kapitale blunder voor de financiële positie van woningcorporatie Lefier?

Lefier is een financieel gezonde woningcorporatie (A-status van het Centraal Fonds Volkshuisvesting). De huidige investeringsportefeuille bedraagt 100 a 120 miljoen euro. De afboeking heeft geen direct effect op het voorraad- en het huurbeleid van deze woningcorporatie.

Vraag 4

Bent u van mening dat het interne toezicht van de corporatie op dit soort aankopen jammerlijk heeft gefaald? Zo nee, waarom niet?

Direct na het voorval heeft de Raad van Commissarissen op verzoek van de Raad van Bestuur een forensisch onderzoek laten uitvoeren. De Raad van Bestuur van Lefier erkent dat er fouten zijn gemaakt bij de aankoop van de betreffende locatie. Het onderzoek heeft geleid tot aanpassing en ook verscherping van de administratieve organisatie en interne controle.

Vraag 5

Bent u bereid de gang van zaken rond deze miskoop te onderzoeken en de resultaten van dit onderzoek, voorzien van uw reactie, aan de Kamer te zenden? Zo nee, waarom niet?

Nee, zie het antwoord op vraag 4. Ik constateer dat, na constatering van het voorval, de governance binnen de woningcorporatie goed heeft gewerkt.

Vraag 6

Bent u van mening dat de voor deze blunder verantwoordelijke betrokkenen per direct hun biezen moeten pakken? Zo ja, hoe gaat u dit bevorderen? Zo nee, waarom niet?

Het is niet aan mij, maar aan de Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen van deze woningcorporatie om daarover te oordelen.