Vraag 1

Hoeveel woonruimten (zelfstandig, onzelfstandig inclusief maatschappelijke opvang) stelden woningcorporaties in 2010 beschikbaar voor de huisvesting van de volgende specifieke doelgroepen: alleenstaande dak- en thuislozen, (zwerfjongeren), dak- en thuisloze gezinnen, jongeren uit een residentiële voorziening van de jeugdzorg die moeten doorstromen naar een reguliere voorziening, (ex)psychiatrische patiënten die vanuit een residentiële voorziening moeten doorstromen naar een reguliere woonvoorziening, (ex)gedetineerden?

Er zijn in 2010 geen cijfers voor de corporatiesector beschikbaar over het woningaanbod voor alle afzonderlijke hierboven vermelde specifieke doelgroepen. Wel zijn er cijfers uit CorpoData, een samenwerkingsverband tussen het ministerie van BZK, het Waarborgfonds Sociale Woningbouw en het Centraal Fonds Volkshuisvesting, bekend over de omvang van het woningbezit voor en de toewijzing aan (ex-)psychiatrische patiënten, ex-dak- en thuislozen, (ex-) verslaafden en ex- gedetineerden. In 2010 zijn er in totaal 4 956 corporatiewoningen aan deze doelgroep toegewezen. Eind 2010 hadden corporaties 19 432 woningen in bezit, die zijn bestemd voor vormen van (semi) zelfstandig wonen voor deze doelgroep. Verder bezaten de corporaties eind datzelfde jaar 55 995 eenheden voor bijzondere doelgroepen in bijzondere woongebouwen. Het betreft dan een bredere doelgroep, inclusief ouderen en gehandicapten, in psychiatrische- en zwakzinnigeninrichtingen, verzorgingshuizen, kinder- en sociale tehuizen, verpleeghuizen, tehuizen en leefgemeenschappen voor lichamelijk en verstandelijk gehandicapten en tehuizen voor dak- en thuislozen en ongehuwde moeders met hun kinderen.

Vraag 2

Hoeveel nieuwe woonruimten voor deze doelgroepen zijn in 2010 toegevoegd aan de woningvoorraad?

In 2010 hebben corporaties volgens CorpoData per saldo 519 woonruimten aan hun woningvoorraad toegevoegd voor de vorenvermelde doelgroepen. Het aantal toegevoegde eenheden in bijzondere woongebouwen bedroeg 2 625, terwijl het aantal woningen met 2 106 afnam.

Vraag 3

Wat zijn de gemiddelde wachttijden bij de onderscheiden specifieke doelgroepen voor dat een woonruimte wordt toegewezen?

Voor de corporatiesector is de gemiddelde wachttijd voor specifieke doelgroepen onbekend. Dit geldt overigens ook voor andere categorieën woningzoekenden. Ook de Federatie Opvang, de brancheorganisatie voor instellingen voor maatschappelijke opvang, beschermd en begeleid wonen en vrouwenopvang, beschikt niet over landelijke cijfers. De Federatie Opvang geeft aan dat de opvanginstellingen op lokaal niveau veelal prestatieafspraken met corporaties en gemeenten maken en dat de wachttijden per gemeente zeer divers zijn.

Vraag 4

Hoeveel huisuitzettingen vonden er in 2010 plaats vanuit corporatiewoningen? In hoeveel gevallen ging het om gezinnen met kinderen?

De Bedrijfstakinformatie van Aedes bevat elk jaar informatie over het aantal huisuitzettingen door corporaties. Het cijfer over 2010 komt op 1 oktober 2011 beschikbaar. In 2009 betrof het 5 863 huisuitzettingen. Volgens informatie van Aedes bedraagt het aantal uitzettingen van gezinnen met kinderen een fractie van het totaal.

Vraag 5

Indien de gegevens als bedoeld in vraag een t/m drie niet (volledig) beschikbaar zijn, onderschrijft u dat deze groepen behoren tot de harde kern van de doelgroep van beleid van woningcorporaties, zoals bedoeld in het Besluit Beheer Sociale Huursector? Onderschrijft u de noodzaak om de mate waarin woningcorporaties tegemoet komen aan de woonbehoefte van deze groepen transparanter te maken, bijvoorbeeld door hierover specifieke kengetallen op te nemen in de jaarlijkse rapportages van het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting, danwel door woningcorporaties te verplichten om hierover duidelijkheid te geven in hun jaarverslag?

In de Woningwet is vermeld dat toegelaten instellingen bij voorrang personen huisvesten die door hun inkomen of andere omstandigheden moeilijkheden ondervinden bij het vinden van hun passende huisvesting. De bijzondere doelgroepen maken deel uit van deze bredere primaire doelgroep. In de nota van toelichting behorend bij het Besluit beheer sociale huursector is vermeld dat tot de bijzondere doelgroepen onder meer worden gerekend: lichamelijk en verstandelijk gehandicapten, dak- en thuislozen, (ex-) psychiatrische patiënten, ex-verslaafden en ex-gedetineerden.
Ik ben geen voorstander van verantwoordingsplicht op dit gedetailleerde niveau.
Het jaarlijks verplicht rapporteren volgens een voorgeschreven format zou de administratieve lasten voor de corporaties verhogen. Bovendien is het lastig om informatie over de woonbehoefte van de betreffende doelgroepen op deze wijze te registreren, omdat deze groepen elkaar veelal overlappen.

Vraag 6

Hoeveel gezinnen met kinderen bewonen woonruimte op basis van een antikraak-overeenkomst?

Er is geen landelijk cijfer bekend over het aantal gezinnen met kinderen dat op basis van een anti-kraak overeenkomst woonruimte heeft betrokken. Uit informatie van een vijftal grote landelijk opererende leegstandbeheerders blijkt dat het naar alle waarschijnlijkheid om enkele tientallen gezinnen gaat. Deels is dit op verzoek van de eigenaar van het vastgoed. Over het algemeen geven deze leegstandbeheerders echter aan bewoning op basis van een anti-kraak overeenkomst voor een gezin met kinderen om diverse, met name sociaal maatschappelijke, redenen ongewenst te vinden.

Vraag 7

Hoeveel huishoudens wonen noodgedwongen (permanent) op een camping? In hoeveel gevallen betreft het gezinnen met kinderen?

Er is geen landelijk cijfer bekend over het aantal huishoudens, met of zonder kinderen, dat noodgedwongen (permanent) op een camping woont. Recron, de Vereniging van Recreatieondernemers Nederland, deelt mee dat er naar schatting in meer dan duizend gevallen min of meer noodgedwongen (permanent) op campings en bungalowparken wordt verbleven. Naar het oordeel van Recron zal een zeer miniem deel hiervan bestaan uit gezinnen met kinderen.

Vraag 8

Als de informatie als bedoeld in vraag zes en zeven niet bekend is, onderschrijft u dat deze vorm van huisvesting niet passend is? Bent u bereid dit te laten onderzoeken?

Ja, in het algemeen vind ik dergelijke vormen van huisvesting voor gezinnen met kinderen niet passend.
Gezien het beeld dat het waarschijnlijk bij gezinnen met kinderen om zeer kleine aantallen gaat, zie ik geen aanleiding voor onderzoek.

Vraag 9

Bent u met ons van mening dat het essentieel is dat jongeren en (ex)psychiatrische patiënten die ontslagen worden uit een residentiële inrichting, zonder wachttijd de beschikking zouden moeten krijgen over een passende woonruimte (waar nodig in de vorm van begeleid wonen)? Hoe denkt u te bevorderen dat deze wens in de praktijk wordt toegepast?

Ja, maar dit moet wel passen binnen de reële mogelijkheden die er op lokaal niveau zijn. Het aanbieden van passende woonruimten zonder wachttijd kan niet worden gegarandeerd, maar wel vind ik dat hier naar moet worden gestreefd.
Het bevorderen van een snellere doorstroming voor deze groepen kan op basis van de Huisvestingswet geschieden. Hierin is vermeld dat gemeenten groepen urgenten hunnen benoemen. Als gemeenten de bijzondere doelgroepen jongeren en (ex-)psychiatrische patiënten voorrang op de woonmarkt willen geven, dan kunnen gemeenten een urgentieverklaring afgeven. Dit lokale maatwerk vereist wel afstemming tussen gemeenten en corporaties over gewenste aantallen passende woonruimte voor deze groepen.

Vraag 1

Kunt u bevestigen dat in Beijing een vijftal Chinese schrijvers onder huisarrest is geplaatst tijdens de Internationale Boekenbeurs, waar Nederland eregast is? Indien nee, wat zijn naar uw informatie dan de feiten?1 2

In de media is bericht dat vijf personen onder huisarrest zijn geplaatst door de Chinese autoriteiten. Het letterenfonds heeft drie van de vijf genoemde personen uitgenodigd voor het Nederlandse programma. Een van deze drie personen heeft de beurs op 3 september bezocht en was ’s avonds aanwezig bij de bijeenkomst in «Café Amsterdam». Hij meldde wel onder politietoezicht te staan. Een van de andere personen heeft bevestigd onder huisarrest te staan. Ik beschik niet over informatie dat het huisarrest een direct gevolg was van de Nederlandse uitnodiging, zoals gemeld in het artikel in de Volkskrant.

Vraag 2

Is het waar dat ook de bezoeken van de Filippijnse president en een EU-delegatie aanleiding waren voor het huisarrest van de Chinese schrijvers en een spreekverbod richting de media? Indien nee, wat zijn dan de feiten? Indien ja, wat doet de regering, zowel bilateraal als in EU-verband, om dit soort overheidspraktijken aan te kaarten bij de Chinese regering? Wat is hierbij de inzet van de regering?

Dit kan ik niet bevestigen. Het is moeilijk traceerbaar of en waarom dit soort toezicht/huisarrest wordt ingesteld, aangezien er geen officiële mededelingen over worden gedaan.
Nederland en de Europese Unie spreken regelmatig hun zorgen uit over vrijheid beperkende maatregelen tegen personen die niet zijn veroordeeld. Zij hebben bij herhaling hun zorg uitgesproken over de toename van dergelijke maatregelen sinds begin dit jaar. Ook bij de volgende bilaterale mensenrechtenconsultaties zal Nederland dit opbrengen.

Vraag 3

Is het waar dat de schrijvers die onder huisarrest zijn geplaatst, voornemens waren het programma dat Nederland in het kader van de boekenbeurs organiseert te bezoeken en dat hen deze mogelijkheid is ontnomen? Indien nee, wat zijn dan de feiten?

De persoon die meldde dat hij onder politietoezicht stond, heeft op zaterdag 3 september jl. de beurs bezocht en was ’s avonds aanwezig bij een bijeenkomst in «Café Amsterdam». Van de andere personen naar wie in het Volkskrantartikel van 2 september wordt verwezen is niet bekend of zij voornemens waren naar de «Beijing International Book Fair» te komen.

Vraag 4

Bent u bereid om zo spoedig mogelijk bij de Chinese autoriteiten te informeren naar de situatie van de schrijvers en te bepleiten dat zij in vrijheid worden gesteld en toegang krijgen tot het Nederlandse programma in Beijing? Zo nee, waarom niet?

Zie ook mijn antwoord op vraag 2 en vraag 6. De Nederlandse regering stelt vrijheid beperkende maatregelen zonder vorm van proces of veroordeling voortdurend aan de orde in de mensenrechtenconsultaties, zowel in EU-verband als in bilateraal verband. Tijdens de «Beijing International Book Fair» heeft staatssecretaris Zijlstra aandacht gevraagd voor het belang van vrijheid van meningsuiting en de zorg uitgesproken over individuele gevallen van beperking.

Vraag 5

Heeft de regering de boekenbeurs in Beijing als kans gezien om vrijheid van meningsuiting in China te bevorderen aangezien vrijheid van meningsuiting en internetvrijheid prioriteiten zijn binnen het mensenrechtenbeleid van de Nederlandse regering? Zo ja, op welke wijze is dit vormgegeven? Zo nee, waarom niet?

Ik verwijs voor beantwoording van deze vraag naar de Kamervragen van het lid Kortenoeven over de censuurpolitiek van het regime van de Communistische Volksrepubliek China, DAO-307/11. Een aantal kritische schrijvers en publicisten is bij het evenement aanwezig geweest. Door de aangehaalde banden tussen de Nederlandse en Chinese boekenwereld zijn de kansen op dialoog tussen vakgenoten toegenomen.

Vraag 6

Kunt u aangeven op welke ervaringen de staatssecretaris Zijlstra van OC&W doelde, en wat de gevolgen voor betreffende personen zijn geweest toen hij aangaf dat het noemen van namen en zaken van aanhoudingen van schrijvers en andere critici van het regime niet wordt gedaan omdat de ervaring is dat dit de situatie voor hen alleen maar verslechtert?3

Individuele gevallen worden in EU en bilaterale contacten alleen dan genoemd wanneer dit effectief is en het geen gevaar oplevert voor betrokkenen. De drie personen voor wie Amnesty International in aanloop naar de Boekenbeurs campagne voerde, zijn meermalen genoemd. In andere gevallen kan stille diplomatie beter werken.
In het contact met Chinese autoriteiten heeft staatssecretaris Zijlstra gezegd dat de zorgen ten aanzien van de vrijheid van meningsuiting niet enkel van algemene aard zijn, maar ook individuele gevallen betreffen. De staatssecretaris heeft aangekondigd dat Nederland hierover nader van gedachten wil wisselen met China tijdens de volgende mensenrechtenconsultaties.

Vraag 7

Bent u bereid deze vragen binnen 24 uur te beantwoorden aangezien de boekenbeurs binnen enkele dagen weer is afgelopen?

Zorgvuldig verzamelen van de feiten heeft meer tijd gevraagd, waardoor de 24-uurs beantwoording niet haalbaar bleek.

Vraag 1

Bent u bekend met de uitnodiging «Vier het Suikerfeest met JongBZK en JIM»?

Ja.

Vraag 2

Deelt u de visie dat het beschikbaar stellen van overheidsruimte en -personeel tijdens diensttijd voor deze ideologische manifestatie niet alleen tekenend is voor de voortgaande islamisering van Nederland, maar dat het ook volstrekt onacceptabel is de belastingbetaler hiervoor op te laten draaien? Zo nee, waarom niet?

Uw visie deel ik niet. De suikerfeestviering is een initiatief van de jongerenverenigingen van de ministeries van BZK en I&M. De minister van BZK houdt zich niet bezig met de aard van hun activiteiten, zolang de grenzen van de wet niet worden overschreden. Een suikerfeestviering is geen aanleiding om van dit uitgangspunt af te wijken.

Vraag 3

In hoeverre deelt u onze visie dat de meer dan verwerpelijke islamitische zending middels koranrecitaties en Ramadanexegese nooit door ministeries gefaciliteerd moet worden?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Welke kosten brengt deze door de ministeries van Binnenlandse Zaken en Infrastructuur en Milieu georganiseerde islammanifestatie met zich mee?

De directe kosten van de suikerfeestviering zijn 600 euro. Deze worden gedragen door Jong BZK en JIM. De ministeries hebben indirecte kosten gemaakt door de medewerkers die aanwezig waren (circa 30) toestemming te geven de bijeenkomst (gedeeltelijk) onder werktijd bij te wonen.

Vraag 5

Welke maatregelen bent u voornemens te treffen ten einde te voorkomen dat er in de toekomst nog sprake is van door ministeries gefaciliteerde islamitische zending?

Geen, zie mijn antwoord op vraag 2 en 3.

Vraag 1

Wat is uw reactie op de berichtgeving dat de Cambodjaanse Raad van Ministers een wetsvoorstel wil aannemen waardoor het werk van NGO's ondermijnd zal worden?1

Ik vind dat zorgelijk.

Vraag 2

Op welke manier ondersteunt Nederland NGO’s en andere organisaties die zich inzetten voor mensenrechten in Cambodja? Indien deze wet wordt geïmplementeerd, wat kunnen de mogelijke consequenties zijn voor het werk dat Nederland in Cambodja verricht?

Er is geen directe ondersteuning van NGO’s door de Nederlandse overheid. Wel wordt actief Unicef Cambodja ondersteund met een bedrag van € 1 545 238, waarmee geweld, uitbuiting en misbruik van kinderen in Cambodja wordt tegengegaan. Aangezien Unicef een VN organisatie is verwacht ik vooralsnog geen consequenties voor het werk van Unicef.

Vraag 3

Deelt u de mening van vooraanstaande mensenrechtenorganisaties dat indien dit wetsvoorstel wordt aangenomen, alle Nederlandse bilaterale hulp met Cambodja stopgezet moet worden? Indien nee, waarom niet?

Vraag 4

Bent u van plan om de Cambodjaanse autoriteiten te wijzen op het gegeven dat dit een omstreden wet is? Bent u bereid zowel in bilaterale contacten, als via de Europese Unie en de relevante VN instrumenten, de Cambodjaanse autoriteiten te wijzen op hun internationaalrechtelijke verplichtingen op het gebied van mensenrechten ? Indien nee, waarom niet?

Nederland heeft geen bilaterale hulprelatie met Cambodja.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de recente veroordeling van de mensenrechtenverdediger Vidadi Isganderov en zes mensenrechtenactivisten door een Azerbeidjaanse rechtbank?1

Ja.

Vraag 2

Heeft u concrete acties ondernomen tijdens het proces en na de veroordeling van deze zeven personen? Indien ja, welke acties? Indien nee, waarom heeft u geen actie ondernomen?

Ja. De dialoog met Azerbeidzjan over mensenrechten maakt onderdeel uit van het Oostelijke Partnerschap van de EU. Nederland is actief betrokken geweest bij twee EU-verklaringen over deze kwestie: een van de EU-delegatie in Azerbeidzjan in samenspraak met de EU-ambassades ter plaatse, en een in OVSE-kader (d.d. resp. 27 augustus en 1 september 2011). Hierin spreekt de EU zorgen uit over de situatie van deze en andere mensenrechtenverdedigers in Azerbeidzjan, en wordt Azerbeidzjan gewezen op zijn internationaalrechtelijke verplichtingen op mensenrechtengebied.

Vraag 3

Bent u bereid om op zeer korte termijn de ondergane behandeling van Vidadi Isganderov en de wijze waarop bewijslast is verkregen, te bespreken met de Azerbeidjaanse autoriteiten? Bent u eveneens bereid de ondergane behandeling van de zes mensenrechtenactivisten en de wijze waarop bewijslast is verkregen, te bespreken met de Azerbeidjaanse autoriteiten?

De EU heeft de procesgang van de zeven personen nauwlettend gevolgd en zal dat blijven doen. Nederland blijft de situatie van deze en andere mensenrechtenverdedigers in bilaterale contacten aan de orde stellen.

Vraag 4

Indien niet, hoe kunt u verklaren bij eerdere beantwoording van schriftelijke vragen2 dat de mensenrechtensituatie structureel wordt opgebracht in bilaterale contacten?

Niet van toepassing.

Vraag 1

Bent u bekend met de berichten «Familie fraudeert met uitkeringen en koopt dure auto’s»1 en «Jaarlijks 8 miljoen euro uitkeringsfraude»?2

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat bijstandsfraude, ter bescherming van ons sociaal vangnet, keihard moet worden aangepakt en nimmer mag lonen?

Ja.

Vraag 3

Deelt u de mening dat bij bijstandsfraude de uitkering voor het leven moet worden stopgezet en ten alle tijden beslag moet worden gelegd op bezittingen van de fraudeur in binnen en buitenland? Zo nee, waarom niet?

Voor een antwoord op het eerste deel van deze vraag verwijs ik u naar mijn brief van 5 april 2011 (Tweede Kamer, 2010–2011, 17 050, nr. 407). In deze brief ben ik ingegaan op de motie van het lid De Jong (Tweede Kamer, 2010/2011, 17 050 nr. 404) waarin de Regering wordt verzocht te bewerkstelligen dat ingeval van bijstandsfraude, de uitkering van de fraudeur voor het leven wordt stopgezet.
Naar aanleiding van deze motie heb ik aangegeven dat we in ons rechtsstelsel bij het opleggen van sancties te maken hebben met de eisen van proportionaliteit.
Een algemeen rechtsbeginsel bij het opleggen van sancties is dat de strafmaat in overeenstemming moet zijn met de ernst van gedraging en de mate van verwijtbaarheid. Daarnaast is van belang dat in artikel 20 van de Grondwet het recht op bijstand is opgenomen. Gelet op de eisen van proportionaliteit en het gegeven dat bijstand het laatste, in de Grondwet verankerde, vangnet is, ben ik van oordeel dat stopzetting van de bijstandsuitkering gedurende drie maanden de ultieme sancties is die opgelegd kan worden. Overigens is ook van belang dat bij ernstige fraude met een bijstandsuitkering in de praktijk veelal sprake zal zijn van volledige beëindiging van de uitkering omdat niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden voor het recht op uitkering. Gelet op het bovenstaande heb ik deze motie ontraden. Dit oordeel is door de Kamer overgenomen, zodat de motie is verworpen.
Voor een antwoord op het tweede deel van deze vraag verwijs ik u eveneens naar mijn brief van 5 april 2011. In deze brief ben ik tevens ingegaan op de motie van de leden De Jong en Azmani (Tweede Kamer, 2010/2011, 17 050, nr. 406) waarin de Regering wordt verzocht ingeval van bijstandsfraude en overtreding van de vermogenstoets altijd beslag te laten leggen op bezittingen van de bijstandsfraudeur in binnen- en buitenland en de kosten hiervan te verhalen.
Naar aanleiding van deze motie heb ik aangegeven dat het in de huidige situatie al zo is dat wanneer een gemeente een vermogensonderzoek laat verrichten en er verzwegen vermogen wordt aangetroffen, de gemeente over het algemeen inzet op beslaglegging. In de praktijk blijkt dit in het buitenland niet altijd eenvoudig omdat dit afhankelijk is van het recht dat in het betreffende land van toepassing is. Bovendien is de procedure vaak van lange duur. Blijkens de ons bekende Turkse zaken, slaagt de beslaglegging uiteindelijk wel. Voor invordering in Nederland is de Algemene wet bestuursrecht van toepassing. Voor beslaglegging en invordering in het buitenland is het buitenlands recht van toepassing. De kosten van deze Nederlandse vordering in het buitenland komen op grond van de Awb ten laste van de schuldenaar in Nederland. In deze zin opgevat heb ik de motie beschouwd als ondersteuning van mijn beleid.

Vraag 4

Deelt u de mening dat bij bijstandsfraude het fraudebedrag plus boete tot aan de laatste cent moet worden teruggevorderd, inclusief wettelijke rente? Zo nee, waarom niet?

Ja. Voor het antwoord op deze vraag verwijs ik eveneens naar mijn brief van 5 april 2011. In deze brief ben ik ook ingegaan op de motie van de leden De Jong en Azmani (Tweede Kamer, 2010/2011, 17 050, nr. 405) waarin de Regering wordt verzocht in geval van bijstandsfraude het fraudebedrag plus boete tot aan de laatste cent terug te vorderen inclusief wettelijke rente.
Naar aanleiding van deze motie heb ik aangegeven dat ingeval van uitkeringsfraude de teveel betaalde uitkeringen geheel teruggevorderd gaan worden en dat er daarnaast een sanctie wordt opgelegd van maximaal het fraudebedrag. In gevolge de artikelen 4:98, 4:119 en 4:120 van de Algemene wet bestuursrecht brengen uitvoeringsorganen, waaronder gemeenten, wettelijke rente in rekening en komen alle kosten van invordering bij dwangbevel ten laste van degene tegen wie het is uitgevaardigd. Het UWV en de SVB brengen in de praktijk naast de invordering van teveel betaalde uitkeringen ook wettelijke rente in rekening. Ook gemeenten kunnen dit bij de uitvoering van de WWB doen.
In deze zin opgevat heb ik de motie dan ook als ondersteuning van mijn beleid aangemerkt.

Vraag 1

Wat vindt u van het bericht «Tandartsen te duur» over hoge tandartskosten en magere verzekeringen waardoor mensen steeds vaker de behandelingen voor kronen, bruggen en implantaten laten schieten?1

Ik vind dat de burger zelf primair verantwoordelijk is om zorg te dragen voor een gezond gebit en zelf afwegingen dient te maken over de bekostiging van tandheelkundige zorg. Hiervoor kan hij of zij zich ook aanvullend verzekeren. Uit gegevens van het College voor zorgverzekeringen (CVZ) blijkt dat ruim 80% van de Nederlandse burgers gebruik maakt van een aanvullende verzekering.

Vraag 2

Herkent u de signalen van zorgverzekeraars en de Vereniging van laboratoriumhoudende Tandtechnici (VLHT) dat behandelingen al gauw duizenden euro’s kosten en dat mensen daarom noodzakelijke behandelingen uitstellen? Deelt u de mening dat dit een onwenselijke ontwikkeling is?

Bij de behandelkosten voor kronen, bruggen en implantaten dient onderscheid te worden gemaakt in de behandelkosten als zodanig en de techniek- en materiaalkosten voor het maken van kronen, bruggen en implantaten. De eerste kosten vallen onder het regime van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg), de laatste vallen daar niet onder en zijn dus vrij onderhandelbaar. Behoudens het uitzonderlijke geval dat de tandarts zelf de kronen, bruggen en implantaten maakt. In de regel valt de hoogte van de tarieven voor techniek- en materiaalkosten dus niet onder mijn ministeriële bevoegdheid.

Vraag 3

Is het waar dat mensen tandheelkundige behandelingen uitstellen vanwege hoge tarieven? Zo ja, voor welke groepen geldt dit?

Het is mij niet bekend in hoeverre mensen tandheelkundige behandelingen vanwege hoge tarieven uitstellen.

Vraag 4

Wat zijn de gevolgen van het uitstellen van tandheelkundige behandelingen?

Het uitstellen van noodzakelijke tandheelkundige behandeling kan uiteindelijk in principe leiden tot pijnklachten of functieverlies van het mond-kauwstelsel.

Vraag 5

Welke wetenschappelijke onderzoeken zijn bekend over de gevolgen van uitstel van deze behandelingen?

Het uitstellen van een noodzakelijke behandeling draagt niet bij tot een gezond gebit. Dit blijkt uit een veelheid aan literatuur die op het gebied van het ontstaan en behandelen van cariës wereldwijd beschikbaar is.

Vraag 6

Wat is het belang van tijdige tandheelkundige behandeling en preventie van gebitsklachten en welke rol heeft de overheid hierin?

Voor de overheid zie ik in deze een taak weggelegd waar het gaat om pakketbeslissingen. Zo heb ik, ondanks de bezuinigingsdruk, ervoor gekozen om het uitgebreide jeugdpakket voor de mondzorg te behouden. Daarmee heeft elk kind en jeugdige tot achttien jaar kosteloos toegang tot een integraal pakket van preventieve en curatieve mondzorg en wordt een goede start voor een levenslang gezond gebit gewaarborgd.

Vraag 7

Hebt u inzicht in de prijsverschillen tussen tandartspraktijken, die ontstaan door de kosten van de gebruikte implantaatmaterialen?

Nee, dat inzicht heb ik niet.

Vraag 8

Wie bepaalt de tarieven voor bruggen, kronen, implantaten als deze niet door de zorgaanbieder zelf zijn vervaardigd? Gelden hiervoor dezelfde maximumtarieven als voor tandtechniek in eigen beheer? Zo nee, waarom niet? Hoe worden deze tarieven vastgesteld en hoe is de prijsontwikkeling de afgelopen tien jaar geweest?

De tarieven voor bruggen, kronen en implantaten die niet door de zorgaanbieder zelf zijn vervaardigd, worden door de tandtechnische industrie zelf bepaald en vallen niet onder wettelijke maximumtarieven van de Wmg. Ik beschik niet over prijslijsten en kan ook geen uitspraken doen over trends hierin.
Indien genoemde verrichtingen door de tandarts in eigen beheer worden uitgevoerd is de Wmg wel van toepassing en gelden dus ook maximumtarieven. Deze tarieven zijn niet noodzakelijkerwijze dezelfde als de tarieven op de vrije markt. Het gaat hier overigens om sporadische gevallen omdat nog niet een procent van de tandartsen zelf de techniek ter hand neemt.

Vraag 1

Wat bedoelt u, in uw antwoorden op eerdere schriftelijke vragen,1 met «over de planning van dit traject moet ik nog nadere informatie van NS en ProRail ontvangen»? Welke informatie ontbreekt nog?

Sinds 1 augustus 2011 heeft NS de functionele zeggenschap ten aanzien van reisinformatie met als doel nu al snellere en consistente reisinformatie aan de reiziger. Dit wil ik voor alle reizigers, op het hoofdrailnet en op de regionale lijnen. Hierover zijn ProRail en NS in overleg met decentrale vervoerders. De formele overgang van onder andere de eigendom, systemen en het beheer daarvan en het personeel, met inachtneming van de daarbij geldende procedures, dient nog verder uitgewerkt te worden en is voorzien voor medio 2012.

Vraag 2

Betekent uw «verwachting», dat het vóór de winter geregeld is, dat u daarover geen garanties kunt geven? Zo nee, welke problemen resteren nog indien u nu slechts een verwachting uitspreekt?

Zie antwoord 1.

Vraag 3

Kunt u op 1 november 2011 het sein «winterklaar» afgeven? Wil dat zeggen dat vanaf die datum alle organisatorische ingrepen en materiële voorzieningen zijn getroffen, waardoor onnodig uitval dan wel vertraging om die reden niet meer voor kan komen? Zo nee, waarom niet?

In mijn brief van 27 januari 2011 heb ik meerdere maatregelen, uiteenlopend van organisatorische ingrepen tot materiële voorzieningen, genoemd, waaronder reisinformatie. Ik heb de Tweede Kamer ook geïnformeerd over de voortgang van deze maatregelen en het effect daarvan voor de winter.

Vraag 1

Kent u het bericht «Toezicht Sytze van der V. niet mogelijk»?1

Deze vragen zijn beantwoord bij brief van 29 november 2011 (Kamerstuk 29 270, nr. 62).

Vraag 2

Is het waar dat de reclassering geen uitvoering meer kan geven aan het toezicht dat is opgelegd aan de in het bericht genoemde veroordeelde pedofiel? Zo ja, waarom is dit? Zo nee, wat is er dan niet waar aan dit bericht?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Deelt u de mening dat juist veroordeelde pedoseksuelen onder toezicht van de reclassering zouden moeten staan en blijven, mede ter voorkoming van gevaar voor kinderen? Zo ja, wat is de actuele situatie rondom de genoemde pedoseksueel? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Is de zaak tegen genoemde pedoseksueel inmiddels onherroepelijk? Zo ja, wat zegt dit over de mogelijkheden van de reclassering dan wel het moeten opvolgen van de voorschriften en aanwijzingen van de reclassering? Welke gevolgen kan het niet opvolgen daarvan hebben voor de voorwaardelijke straf van de genoemde persoon? Maakt het daarbij uit dat de reclassering zelf mogelijk niet in staat is de genoemde persoon aan de voorschriften en aanwijzingen te houden? Zo ja, wat maakt dat uit?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat wethouder Mourik (VVD) van de gemeente Spijkenisse een onzichtbaar hek om de gemeente wil plaatsen en kansloze uitkeringsgerechtigden uit Rotterdam wil weigeren? Kan dit en hoe verhoudt deze uitspraak zich tot nationale en internationale wetten en regels?1 2

Een evenwichtige bevolkingssamenstelling is een doel dat terecht door de meeste colleges wordt nagestreefd. Wat betreft woonruimteverdeling is de gemeente Spijkenisse gebonden aan de Huisvestingsverordening van de stadsregio Rotterdam. Hierin is vooralsnog niet de mogelijkheid opgenomen om bindingseisen te kunnen stellen. Indien de gemeente Spijkenisse beoogt de Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek (ook wel Rotterdamwet genoemd) toe te passen, dient zij daartoe een verzoek bij de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in te dienen, conform de voorschriften die in deze wet zijn opgenomen. Deze wet biedt niet de mogelijkheid om «een hek om de gemeente» te plaatsen, maar kan worden toegepast voor enkele specifiek te benoemen wijken.

Vraag 2

Deelt u de mening van wethouder Mourik uit Spijkenisse dat bijstandsgerechtigden «niet-willers» en «profiteurs» zijn die de gemeente Spijkenisse op torenhoge kosten jagen? Zo ja, kunt u deze stelling onderbouwen? Zo nee, waarom niet?

Het behoort tot mijn verantwoordelijkheid als staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid om toezicht te houden op de rechtmatige uitvoering van de Wet werk en bijstand door het college en niet om te reageren op uitspraken van een wethouder.
De bijstand is bedoeld als een laatste vangnet voor mensen die niet kunnen. De bijstand is niet bedoeld voor mensen die niet willen. Het is dan ook terecht als een college, vanuit zijn verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de Wet werk en bijstand, bezorgd is over een beroep op de bijstand door mensen die niet willen. De Wet werk en bijstand biedt colleges de mogelijkheid tot het aanpakken van bijstandsontvangers die niet-willen en van aanvragers die naar een gemeente verhuizen zonder eerst voldoende aantoonbare inspanningen te hebben gedaan om in die gemeente geen beroep op de bijstand te hoeven doen.

Vraag 3

Deelt u de mening van wethouder Mourik dat de problemen die zij ervaart het gevolg zijn van de Rotterdamwet?

Op 15 april 2010 is de aanvraag van de gemeente Rotterdam voor de toepassing van de Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek goedgekeurd voor de wijken: Tarwewijk, Hillesluis, Carnisse, Oud-Charlois en Bloemhof. Voor alle andere wijken in Rotterdam gelden de instroom beperkende maatregelen dus niet. De gemeente Rotterdam evalueert de effecten van de toepassing van de wet. In hoeverre een deel van de voor genoemde wijken geweigerde mensen zonder inkomen uit werk in Spijkenisse terecht komt, zou kunnen blijken uit deze evaluatie.

Vraag 1

Kent u het bericht over de uitlatingen van VN-gezant Melkert ten aanzien van het voornemen van Irak om over te gaan tot de verdrijving van de bewoners van Kamp Ashraf buiten de grenzen van Irak? Zo ja, zijn de berichten over een verschil van mening tussen de Irakese overheden en de VN waar?1

Ik ken het bericht. De uitlatingen van (voormalig) VN-gezant Melkert zijn onjuist weergegeven door de Iraakse overheid. De VN heeft dit vervolgens met een persbericht gecorrigeerd.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de huidige situatie in het licht van het Irakese voornemen om de bewoners van het kamp voor het einde van het jaar buiten de landsgrenzen te verdrijven?

UNHCR heeft zich op 23 augustus jl. bereid getoond de inwoners van Kamp Ashraf individueel als vluchteling te registreren. Indien die status wordt verleend, heeft Irak de verantwoordelijkheid bescherming te verlenen. Ook geldt dan het principe van non-refoulement, d.w.z. geen gedwongen terugkeer naar Iran door Irak.

Vraag 3

Deelt u de mening dat van verdrijving geen sprake kan en mag zijn, maar dat moet worden gezocht naar een oplossing waarbij de mensenrechten van de inwoners van het kamp worden gerespecteerd?

Nederland wijst de Iraakse autoriteiten zowel bilateraal als in EU-verband op hun verantwoordelijkheid voor de bewoners van Kamp Ashraf.

Vraag 4

Welke oplossing ziet u op lange termijn voor de inwoners van het kamp? Op welke manier dragen Nederland, de Europese Unie en de Verenigde Naties aan een structurele oplossing?

In het licht van de laatste ontwikkelingen, zoals de mogelijke registratie als vluchteling door UNHCR, zult u op korte termijn met een kamerbrief (waartoe u mij op 30 september jl. verzocht) over Kamp Ashraf worden geïnformeerd.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel «Bedrijven: import vaklui te lastig»?1

Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland doelen in dit artikel op een maatregel die is aangekondigd in de notitie Herziening Wav en die op 19 juni jl. in werking is getreden bij wijziging van de Vreemdelingencirculaire. De maatregel houdt in dat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) bij een aanvraag om een machtiging tot voorlopig verblijf of een verblijfsvergunning als kennismigrant kan toetsen of er sprake is van marktconform loon. De IND doet dit als er indicaties zijn dat er sprake is van misbruik.
Deze maatregel is onder meer tot stand gekomen omdat uw Kamer, onder andere bij motie van het lid Ulenbelt c.s. zijn zorgen heeft geuit over mogelijk misbruik van de kennismigrantenregeling, en heeft aangedrongen op een scherpere controle op de naleving van deze regeling.

Vraag 2

Door middel van welke berekening wordt het marktconforme salaris vastgesteld? Hoe wordt daarin meegenomen dat een marktconform salaris – bijvoorbeeld bij krapte op de arbeidsmarkt – hoger kan zijn dan het cao-loon?

Met gegevens zoals de opleiding en kwalificaties van de kennismigrant, de functie van de kennismigrant en de geldende cao, kan het UWV beoordelen of het loon gebruikelijk is in de desbetreffende sector. De arbeidsvoorwaarden dienen marktconform te zijn. Dat wil zeggen dat beoordeeld wordt of het geboden loon voor de beoogde kennismigrant in verhouding staat tot het niveau dat wettelijk is vereist of in de desbetreffende bedrijfstak gebruikelijk is voor de betreffende functie. De werkgever wordt indien daar aanleiding toe bestaat, altijd in de gelegenheid gesteld om aan te tonen dat de beloning marktconform is. Indien ingevolge de krapte op de arbeidsmarkt de lonen in een bedrijfstak hoger liggen dan de geldende cao, kan het voorkomen dat het marktconform salaris hoger is dan het cao-loon.

Vraag 3

Hoe frequent is er in het verleden misbruik geconstateerd via onrealistisch hoge salarissen? Hoeveel aanvragen bij de kennismigrantenregeling zijn er tot op heden afgewezen op basis van de toets op de marktconforme betaling?

De Arbeidsinspectie is in het verleden situaties tegengekomen waarbij kennismigranten laag- of ongeschoold werk doen, waarvoor het (althans op papier) toegekende salaris buitenproportioneel is. Ook had de IND soms het vermoeden dat door het betalen van niet-marktconforme salarissen misbruik werd gemaakt van de kennismigrantenregeling. In dit verband verwijs ik naar de evaluatie van de kennismigrantenregeling die als bijlage is opgenomen bij de brief aan uw Kamer van 11 april 2011 over arbeidsmigratie van buiten de EU.
Sinds 19 juni jl. (het moment van invoering van de voorwaarde dat het salaris marktconform moet zijn) heeft de IND nog geen aanvragen om een verblijfsvergunning op deze grond afgewezen.

Vraag 4

Is het doel van toetsing op een marktconform salaris het tegengaan van misbruik van de kennismigrantenregeling? Is dit hiervoor een proportioneel instrument? Deelt u de mening dat beleid tegen misbruik niet mag omslaan in protectionisme?

Kennismigranten hoeven maar aan één criterium te voldoen om in Nederland te mogen werken: als aan het looncriterium wordt voldaan worden verder geen voorwaarden gesteld, met uitzondering van de vreemdelingrechtelijke toets op openbare orde, openbare veiligheid en volksgezondheid. Deze eenvoudige procedure mag echter niet uitnodigen tot oneigenlijk gebruik. Daarom is er behoefte aan een «veiligheidsklep» voor het geval er indicaties zijn dat het salariscriterium wordt misbruikt. Omdat de toets aan het marktconforme loon slechts in uitzonderingssituaties plaatsvindt, namelijk alleen bij vermoeden van misbruik, is dit middel niet disproportioneel of protectionistisch.

Vraag 5

Op basis waarvan zijn de toelatingsgrenzen van 50 183 euro en 37 121 euro voor werknemers jonger dan 30 jaar vastgesteld? Kunt u een overzicht geven van de verhouding van deze grenzen in Nederland tot die in andere OESO-landen gecompenseerd voor Purchasing power parity (PPP)?

Het inkomenscriterium bedraagt circa anderhalf maal het modale inkomen. Voor kennismigranten jonger dan 30 jaar is een lager inkomenscriterium genomen omdat nieuwkomers op de arbeidsmarkt meestal nog weinig werkervaring hebben en daardoor een lager salaris verdienen.
Landen hebben verschillende toelatingsprocedures voor kennismigranten. De OESO-landen Canada, Nieuw-Zeeland, Australië en Amerika bijvoorbeeld werken niet met salariscriteria maar met een puntensysteem. De bij de OESO aangesloten Europese landen met een nationale kennismigrantenregeling kennen veelal een opleidingscriterium naast een salariscriterium.

Vraag 6

Hoe verhoudt dit alles zich tot het rapport «Hoofdkantoren naar de top» over het vestigingsklimaat in Nederland waarin wordt gepleit voor een soepele toelating van kennismigranten?

De Nederlandse economie is gebaat bij de komst van kennismigranten. In de bedrijfslevenbrief «Krachtig naar de top» zijn twee maatregelen aangekondigd om kennismigratie naar Nederland te bevorderen. Er zal ten eerste een pilot worden ingesteld om de toelating van kortverblijvende kennismigranten, een toenemende doelgroep onder de kennismigranten, te vereenvoudigen (topgebied hoofdkantoren). Ten tweede zal worden nagegaan of de toelating van arbeidsmigranten voor functies in de creatieve industrie beter gefaciliteerd kan worden (Topsector creatieve industrie).

Vraag 7

Wilt u met VNO-NCW en MKB-Nederland in gesprek gaan over de geconstateerde knelpunten bij de kennismigrantenregeling? Kunt u de Kamer hierover op de hoogte stellen?

Ja.

Vraag 1

Bent u ervan op de hoogte dat het college van B&W Breda in de aanbesteding van hulp in de huishouding heeft laten concurreren op prijs en slechts in mindere mate op kwaliteit?1

Ik volg de ontwikkelingen in Breda nauwgezet.
Een gemeente dient helder te beschrijven welke kwaliteit ze wenst. Een gemeente kan, zoals de gemeente Breda heeft gedaan, vervolgens aan de «markt» vragen om aan te geven wat – gegeven de kwaliteitseisen – een reële prijs voor de dienst is. Op deze manier kan een dienst met een goede prijs/kwaliteitsverhouding worden afgesproken. Belangrijk is dat een gemeente er op toe ziet dat de gevraagde kwaliteit ook daadwerkelijk geleverd wordt. In de door VWS uitgebrachte handreiking «sociaal overwogen aanbesteden» worden verschillende varianten om in te kopen beschreven.

Vraag 2

Vindt u het een acceptabel gevolg van deze wijze van aanbesteden (de goedkoopste «wint») voor 1000 medewerkers in de thuiszorg hun baan op de tocht staat?

Ik vind het van groot belang dat deze medewerkers voor de zorg behouden blijven. Dat is ook de reden dat in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) de zogenoemde «overlegbepaling» is opgenomen. Deze overlegbepaling houdt in dat aanbieders die een opdracht van de gemeente voor het leveren van hulp bij het huishouden verwerven, overleg dienen te voeren over de overname van het betrokken personeel met de partijen die tevoren in opdracht van de gemeente die ondersteuning leverden. Uit onderzoek2 blijkt dat deze overlegbepaling in de praktijk werkt. Ook sociale partners in de sector Verpleeg- en Verzorgingshuizen en Thuiszorg (VVT) vinden het behouden van medewerkers voor de zorg van belang getuige de afspraken die zij voor wat betreft de overname van personeel in hun laatste cao-onderhandelingen zijn overeengekomen.

Vraag 3

Wat vindt u ervan dat 4000 cliënten in Breda nu worden geconfronteerd met een zorgaanbieder die niet uit de regio komt? Denkt u dat de vertrouwdheid, de samenhang en de onderlinge afstemming tussen verschillende zorgaanbieders in de zorgketen hiermee een dienst wordt bewezen? Zullen cliënten geen hinder ondervinden als dit los zand gaat worden?

Laat ik duidelijk zijn: de cliënt moet centraal staan. Dit betekent dat afstemming in de regionale zorgketen goed geregeld dient te zijn. Deze afstemming is een kwestie van goed organiseren. Ook zorgaanbieders die oorspronkelijk niet uit de regio komen, zijn in staat om dit goed te organiseren.

Vraag 4

Wat vindt u van de mogelijke consequentie dat de nieuwe aanbieders in Breda de ontslagen medewerkers van de «oude» thuiszorgorganisaties in dienst zullen gaan nemen tegen een lagere salarisschaal dan die bij hun oude werkgever?

Werknemers en werkgevers hebben gezamenlijk afspraken gemaakt over arbeidsvoorwaarden. Ook voor de situatie waarin een gemeente met nieuwe aanbieders een contract sluit. Deze afspraken zijn vastgelegd in de cao VVT. Ik ga er vanuit dat medewerkers die bij een nieuwe aanbieder aan de slag gaan, conform deze cao beloond zullen worden.

Vraag 5

Welke voordelen ziet u in deze manier van toepassen van «markt» door gemeenten?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 6

Denkt u dat deze manier van werken helpt om het nijpende probleem van een personeelstekort in de zorg op te lossen? Met andere woorden, is deze manier van werken een visitekaartje voor de thuiszorg?

Onrust is nooit goed voor het imago van een sector. Ik betreur dan ook dat deze onrust is ontstaan. Gezien de werking van de overlegbepaling in de praktijk en de cao-afspraken hierover, ga ik er echter vanuit dat deze onrust spoedig voorbij zal zijn.

Vraag 7

Wat vindt u van andere manieren van inkoop van thuiszorg, bijvoorbeeld door de inzet van zogenoemde «alfacheques»? Vindt u het wenselijk dat daarmee het aantal vrouwen dat als alfahulp werkt hierdoor stijgt? Zo ja, kunt u dat toelichten?

Bij gebruik van een alfacheque wordt de ondersteuning geleverd door een alfahulp. De keuze om al dan niet als alfahulp werkzaam te zijn, is afhankelijk van de persoonlijke voorkeuren van de hulp. Omdat een alfahulp onder de regeling «dienstverlening aan huis» valt, is de cliënt werkgever van zijn hulp. Het is dan ook van groot belang dat de cliënt op de hoogte is van de consequenties van dit werkgeverschap. Daartoe is in de Wmo de geïnformeerde toestemming opgenomen. Dit houdt in dat gemeenten een burger begrijpelijk dienen in te lichten over de consequenties die verbonden zijn aan de keuze voor een individuele voorziening in natura of een pgb (waaronder de alfacheque). Indien een cliënt bewust kiest voor een alfacheque, vind ik dat geen probleem.

Vraag 1

Kent u het bericht dat Algerije familieleden van Moammar Gaddafi heeft opgenomen?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat Algerije gehoor moet geven aan de oproep van de Nationale Transitieraad om deze familieleden in Libië te berechten?

De Nationale Overgangsraad (NTC) zal Algerije formeel om uitlevering moeten verzoeken indien hij de familieleden wenst te berechten. Indien de NTC hierbij bijstand vraagt van de EU zal ik mij hierop beraden. Bespreking van de kwestie binnen de EU-Algerije Associatieraad behoort dan tot de mogelijkheden.

Vraag 3

Zo ja, bent u bereid deze oproep in EU-verband te ondersteunen en bij de Algerijnse overheid erop aan te dringen om gehoor te geven aan deze oproep? Bent u daarnaast bereid aan te dringen op een spoedige bespreking van deze kwestie binnen de EU-Algerije Associatieraad?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de mededeling van Europese Commissie inzake de EU-agenda voor de rechten van het kind1 en het jaarverslag 2011 van Unicef en Defence for Children?2

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de conclusies uit beide documenten dat er binnen de EU (en in Nederland) nog de nodige winst behaald kan worden in het bevorderen en verbeteren van kennis bij kinderen over kinderrechten via het onderwijs?

De conclusies van de Europese Commissie in de Mededeling «Een EU-agenda voor de rechten van het kind» (COM(2011) 60 definitief) zijn zeer breed geformuleerd en hebben slechts in beperkte mate betrekking op het onderwijs.
Het Jaarbericht Kinderrechten 2011 van UNICEF en Defence for Children gaat in op vijf thema’s, maar geen daarvan heeft betrekking op onderwijs als zodanig. De algemeen gestelde opmerking op blz. 7 van het Jaarbericht dat Nederland geen structurele aandacht zou besteden aan onderwijs in kinderrechten deel ik niet.
In het Nederlandse onderwijs wordt wel degelijk aandacht besteed aan fundamentele rechten van de mens, waaronder de rechten van het kind. Er is een wettelijke verplichting voor scholen om te werken aan actief burgerschap en sociale integratie; mensenrechten (waar kinderrechten deel van uitmaken) zijn direct en indirect een in de kerndoelen benoemd onderwerp. Scholen zijn vrij in het formuleren van (les)doelen en het kiezen van eigen lesmateriaal ten behoeve van deze opdracht. De inspectie ziet toe op de naleving van deze wettelijke taak. In vakken als wereldoriëntatie, geschiedenis en maatschappijleer wordt ook vorm en inhoud gegeven aan de bovengenoemde thema’s.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het belangrijk is dat kinderen voldoende kennis hebben van hun rechten en positie in de maatschappij en dat zij weten bij welke instanties zij kunnen aankloppen als hun rechten en positie in het geding zijn?

Ja.

Vraag 4

Op welke wijze is de kennis en bewustwording rondom kinderrechten op dit moment ingebed in het burgerschapsonderwijs?

Aan mensenrechten (waaronder de rechten van het kind), zoals grondrechten, vrijheidsrechten, politieke rechten en sociale rechten, hecht Nederland veel waarde. Vandaar dat mensenrechten genoemd worden in de kerndoelen en deel uitmaken van het onderwijs op het gebied van burgerschap en sociale integratie.
In de memorie van toelichting bij het wetsvoorstel burgerschap wordt aangegeven dat burgerschapsvorming onder meer betrekking heeft op de kennis van en het respect voor de kernwaarden van onze samenleving. De onderwijsinspectie houdt toezicht op de naleving van de wettelijke opdracht tot bevordering van actief burgerschap en sociale integratie. Dat doet zij door middel van het hiervoor ontwikkelde toezichtkader. Hierin is onder andere als aandachtspunt ten aanzien van het onderwijsaanbod de volgende passage opgenomen: «De school bevordert basiswaarden en de kennis, houdingen en vaardigheden voor participatie in de democratische rechtstaat.» Hiermee is impliciet het verband gelegd met mensenrechteneducatie, omdat de UVRM kaderstellend is voor de democratische rechtsstaat. In het toezichtkader van de inspectie geldt verder als uitgangspunt dat er geen algemeen geldende methode is om de bevordering van actief burgerschap en sociale integratie te stimuleren. De school moet in haar onderwijsaanbod rekening houden met de samenstelling van de populatie, de wensen van ouders en de grenzen die de geldende wet- en regelgeving stelt. Scholen hebben dus ruimte nodig voor een eigen invulling hierin. Het kabinet wil hen deze ruimte ook nadrukkelijk bieden. De overheid stelt zich dus als taak om door wetgeving en toezicht te waarborgen dat actief burgerschap en sociale integratie aandacht krijgen op scholen, maar de scholen geven hier verder eigenhandig invulling aan.

Vraag 5

Kunt u aangeven welke inzet er reeds door u is gepleegd om de kennis van scholieren omtrent kinderrechten en mensenrechten te verbeteren via het onderwijs?

Doordat «mensenrechten» expliciet worden genoemd in de kerndoelen, moeten scholen hier in het curriculum aandacht aan besteden. Daarmee wordt bevorderd dat de kennis van scholieren omtrent kinder- en mensenrechten wordt verbeterd. De manier waarop scholen dit doen, is bij uitstek onderwerp van de eigen professionele keuzes van leraren. Er kan op velerlei manieren in het onderwijs aandacht besteed worden en aan mensen- en kinderrechten, bijvoorbeeld door leerlingen met verschillende niveaus en achtergronden in kleine teams te laten samenwerken en leren. Hierdoor leren leerlingen en docenten om te gaan met verschillen en deze ook te respecteren. Of door een maatschappelijke stage bij een sportvereniging, culturele instelling of welzijnsinstelling in de wijk. Leerlingen komen hierdoor in contact met groepen mensen die ze anders niet snel zouden ontmoeten.
Naast het onderwijs zijn ook breder in de samenleving voorzieningen die bijdragen aan het verwerven van kennis over kinderrechten. Zo is er bijvoorbeeld het Kinderrechtenhuis in Leiden. Dit huis brengt kinderrechten regionaal, landelijk en internationaal onder de aandacht. Het Kinderrechtenhuis biedt onderdak aan organisaties die zich inzetten voor de rechten van het kind. Groepen kinderen en jongeren (maar ook volwassenen) kunnen er terecht om meer te weten te komen over kinderrechten. Daarnaast biedt het Kinderrechtenhuis jongeren de mogelijkheid ideeën uit te wisselen, van elkaar te leren en samen projecten op te zetten.

Vraag 6

Bent u voornemens om u in te zetten voor meer aandacht voor kennisoverdracht op scholen over de rechten van kinderen? Zo ja, welke inzet mag hier dan van u verwacht worden? Zo nee, waarom niet?

Ik ben van mening dat er voldoende waarborgen zijn dat op scholen kennisoverdracht plaats vindt over de rechten van kinderen. Scholen staat het vrij om daarbij ook gebruik te maken van hulp van externen (gastsprekers, NGO’s, lesbrieven ed.).
Ik sluit niet uit dat het nog beter kan. De inspectie van het onderwijs heeft in haar jaarrapportages geconstateerd dat scholen invulling geven aan de burgerschapsopdracht, maar dat er winst te behalen valt door meer samenhang aan te brengen in het burgerschapsaanbod. Vandaar dat in 2011 aan de Onderwijsraad is gevraagd te adviseren over de vraag hoe scholen verder ondersteund kunnen worden bij het uitvoeren van hun burgerschapsopdracht. Daarbij zal de Onderwijsraad ook ingaan op mensenrechteneducatie.

Vraag 7

Deelt u de mening dat de onlangs benoemde kinderombudsman hier een belangrijke rol in kan hebben? Zo ja, op welke wijze kan hier in samenwerking met onderwijsinstellingen invulling aan worden gegeven?

Ja. Dit geldt niet alleen voor de kinderombudsman, maar ook voor het in oprichting zijnde College voor de rechten van de mens.
Gelet op de grondwettelijke vrijheid van onderwijs en de eigen verantwoordelijkheid van scholen (autonomie en professionaliteit) is het aan de onderwijsinstellingen zelf om te bepalen hoe en op welke wijze de kinderombudsman en het College hieraan invulling kunnen geven.

Vraag 1

Bent u bekend met het schrijven van de voorzitter van de Vereniging van Architecten Werkzaam in de Restauratie (VAWR), betreffende het voornemen om rijksmonumenten af te stoten?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u het hierin beschreven voornemen om bepaalde rijksmonumenten «te vervreemden richting de gebruikende instellingen» bevestigen dan wel ontkennen?

U bent geïnformeerd in mijn brief «Meer dan Kwaliteit: nieuwe visie op cultuurbeleid» (TK 32 820, nr.1 (2010–2011)) dat het kabinet zal onderzoeken of het mogelijk en wenselijk is het eigendom van de gebouwen waarin de rijksgesubsidieerde musea zijn gehuisvest, aan hen over te dragen. Achttien van deze musea zijn in een rijksmonument gevestigd. Over het beleid ten aanzien van monumenten in rijksbezit in bredere zin, inclusief de mogelijkheden tot vervreemding ontvangt u binnenkort een brief.

Vraag 3

Indien dit voornemen bestaat, om welke panden gaat het dan? Bent u bereid de Kamer schriftelijk te informeren over alle monumenten die het betreft, hun huidige gebruikers en het verwachte financiële gewin?

Het onderzoek genoemd bij vraag 2 betreft vooralsnog alle huisvesting van de rijksgesubsidieerde musea (monumentaal en niet-monumentaal).

Vraag 4

Zijn alle huidige gebruikers van de beoogde panden op de hoogte van het voornemen om de monumenten te verkopen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, zullen de plannen ertoe leiden dat instellingen die de (onderhouds-)lasten van een monument niet kunnen dragen moeten uitwijken naar een minder geschikte locatie voor hun activiteiten?

De musea zijn op de hoogte van het onderzoek naar mogelijke overdracht van de huisvesting. De overdracht kan er toe leiden dat het ondernemerschap van musea kan toenemen, indien instellingen invloed kunnen uitoefenen op hun huisvesting en huisvestingskosten.

Vraag 5

Deelt u de mening dat deze rijksmonumenten in publiek bezit zijn omdat ze van ons allemaal zijn, omdat we trots moeten zijn op ons erfgoed? Zo nee, waarom niet?

In essentie is het rijk trots op al het cultureel erfgoed en daarom heeft Nederland de Monumentenwet 2011 die rijksmonumenten beschermt. Slechts ongeveer 3% van alle rijksmonumenten is in rijksbezit. Voor veel van de monumenten geldt dat een andere overheid of private eigenaar net zo goed als het rijk voor behoud en beheer kan zorgen.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel «Italy seeks to delay EU oil embargo on Syria», waaruit blijkt dat Italië pas later een olie-embargo tegen Syrië wil steunen?1 Heeft u van Italiaanse zijde op ambtelijk dan wel ministerieel niveau signalen ontvangen die dit bevestigen of ontkennen?

Zoals gesteld in mijn brief van 2 september jl. (met kenmerk DAM-546/11), heeft het kabinet zich in EU-verband voortdurend ingespannen voor zo breed mogelijke sancties tegen het Syrische regime en zich uitgesproken tegen standpunten die zulke sancties stagneren of blokkeren. Hierbij is voor het kabinet van belang dat deze sancties het regime raken, maar de bevolking ontzien. Kernelement van de sancties is een verbod op de import van ruwe olie en olieproducten vanuit Syrië.

Vraag 2

Bent u, in het geval van blokkerende of stagnerende lidstaten ten aanzien van oliesancties, bereid zich categorisch uit te spreken voor de wenselijkheid om het Syrische regime te raken door deze sancties? Zo neen, hoe verhoudt zich dit tot uw strategie van sanctie-uitbreiding en tot de stelling van uw ministerie dat Nederland binnen de EU «een voortrekkersrol» heeft gespeeld bij het instellen van sancties en «dat zal blijven doen»?2

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u het feit dat een significant deel van de Kamer voorstander is van een olie-embargo, en dat een meerderheid van de Kamer in principe geen tegenstander daarvan is? Heeft dit invloed op het kabinetsstandpunt richting Shell en in internationaal verband? Zo ja, welke?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Heeft het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Shell gevraagd naar de interne afweging in de huidige Syrische context, zoals door u aangekondigd in de beantwoording van de vragen 7 en 8 van de leden Van Bommel en Gesthuizen?3 Zo neen, wanneer zal dit gesprek plaatsvinden?

De Nederlandse overheid, waaronder het ministerie van Buitenlandse Zaken en het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, spreekt regelmatig op zowel ambtelijk als politiek niveau met het Nederlandse bedrijfsleven, waaronder Shell, ook over maatschappelijk verantwoord ondernemen. Daarbij zijn de nieuwe OESO richtlijnen voor multinationale ondernemingen leidend. De contacten met Shell zijn de afgelopen weken geïntensiveerd en vooral toegespitst op de verslechterde situatie in Syrië en de mogelijk te nemen stappen.

Vraag 5

Klopt het, zoals u in uw kamerbrieven en publieke optredens impliceert, dat u Shell zelf niet heeft aangesproken op haar eigen verantwoordelijkheid? Zo ja, betekent dit dat het niet aanspreken van Nederlandse bedrijven op hun eigen verantwoordelijkheid ten tijde van humanitaire crises staand kabinetsbeleid is?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Bent u bereid deze vragen binnen 24 uur te beantwoorden, gezien het feit dat de informele Raad Buitenlandse Zaken 2 en 3 september plaatsvindt?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 1

Wat is uw oordeel over de diamanten afvloeiingsregeling van 1 tot 1,3 miljoen euro die een adviseur van het ziekenhuis de Tjongerschans dreigt te krijgen op basis van afspraken met de directie van het ziekenhuis?1

Het is kabinetsbeleid om de kosten van vertrekregelingen te beperken tot een maximum van € 75 000. Dat geeft aan dat de bedoelde afvloeiingsregeling daar ver boven zit.

Vraag 2

Vindt u dat de toenmalige directie aansprakelijk gesteld moet worden voor het mogelijk maken dat een graaier een dergelijke greep uit de publieke ziektekostenpremies kan doen? Zo nee, waarom niet?

De bevoegdheid om daar een besluit over nemen, ligt bij de Raad van Toezicht.

Vraag 3

Bent u bereid ziekenhuis de Tjongerschans juridische bijstand te verlenen om te voorkomen dat het werkelijk tot uitbetaling van een dergelijke afvloeiingsregeling komt, te meer daar deze persoon al een gouden handdruk van 180 000 euro heeft gekregen? Zo nee, waarom niet?

Het wezen van het bekostigingssysteem in de zorg is dat zorginstellingen dit soort kwesties zelf moeten oplossen. Ook Tjongerschans heeft een exploitatiebudget op basis van begrootte verrichtingen. Daar moeten lopende zaken uit worden gedekt, ook het inroepen van juridische bijstand.

Vraag 4

Hoe groot acht u de kans op herhaling bij de Tjongerschans, gezien de kosten die waren gemoeid bij de bestuurscrisis in 2010 waarbij de heer B. een gouden handdruk van 350 000 euro + vergoede advocaatskosten van 60 000 euro kreeg?2

Tjongerschans geeft, volgens de in de krant geciteerde woordvoerder, zelf aan dat inmiddels maatregelen zijn getroffen om herhaling te voorkomen. Ook de in 2010 vertrokken bestuursvoorzitter heeft, in een reactie op de internetsite van Medisch Contact, verklaard dat hij er voor heeft gezorgd dat dit soort contracten niet meer kunnen worden afgesloten.

Vraag 5

Bent u bereid de Tjongerschans onder verscherpt toezicht te stellen en de arbeidsovereenkomsten van de zittende leden van de raad van bestuur onder de loep te nemen, en deze bij te stellen als dat nodig mocht zijn? Zo neen, waarom niet?

De criteria voor verscherpt toezicht voorzien niet in verscherpt toezicht op basis van kwesties als beloning van het bestuur.

Vraag 6

Vindt u niet dat er een wettelijke mogelijkheid moet komen om, wanneer door directies en raden van toezicht maatschappelijk onaanvaardbare financiële afspraken worden gemaakt met bestuurders of medewerkers van zorginstellingen deze kunnen worden teruggedraaid? Zo neen, waarom niet?

Ja dat vind ik. Dat is precies wat met de normeringswet voor de inkomens van topfunctionarissen in de publieke en de semipublieke sectoren (TK 32 600) wordt beoogd.

Vraag 7

Wat is uw oordeel over de dreigende fusie tussen het MCL en de Tjongerschans?3

Voor fusietoetsen is in de zorg de NMa de aangewezen autoriteit, geadviseerd door de NZa.

Vraag 8

Wilt u uw invloed aanwenden om een dergelijke fusie te voorkomen, omdat daardoor een ongewenste schaalvergroting in de ziekenhuiszorg in de Friesland optreedt en de inkomens van de bestuurders nog extremer dreigen te worden, gezien de extreme kosten die nu reeds gemoeid zijn met de raad van bestuur van de Zorggroep Noorderbreedte (967 000 euro inclusief auto van de zaak voor drie personen)?4 Zo nee, waarom niet?

Zie mijn antwoord op vraag 7.

Vraag 1

Deelt u de mening dat er situaties zijn waarin het wenselijk is dat de politie per sms gewaarschuwd kan worden bijvoorbeeld wanneer het niet opportuun/mogelijk is de politie ten overstaan van de (mogelijke) dader te bellen?

Er zijn inderdaad situaties waarin het wenselijk is om op een andere manier dan telefonisch de hulpdiensten te waarschuwen. Echter bij het ontvangen van een Sms-bericht is er geen enkele mogelijkheid voor de centralist om de situatie op waarde te kunnen inschatten. Een Sms-bericht is bovendien handelingsintensief en verhoogt de kans op ontdekking voor de persoon in nood. De 112-centralisten zijn er op getraind zogenaamde «stille oproepen» op juiste wijze te herkennen en behandelen. Daarbij letten zij in het bijzonder op achtergrondgeluiden en signalen die de beller geeft gedurende de tijd dat er verbinding is.

Vraag 2

Bent u bereid tot het openstellen van een noodnummer waarop de politie per sms gealarmeerd kan worden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke termijn?

Het openstellen van een noodnummer om de politie per SMS te alarmeren acht ik geen goede gedachte en wel om de navolgende redenen.
Bij levensbedreigende situaties is het onacceptabel dat berichten later aankomen, temeer omdat de zender een snelle reactie verwacht.
De opkomst en het toenemende gebruik van smartphones biedt in de toekomst meer mogelijkheden om andere vormen van communicatie tussen de burger en het alarmnummer 112 te realiseren (zoals Apps). Op dit moment wordt hierover op Europees niveau gesproken.

Vraag 1

Klopt het dat er donderdag 25 augustus jl. een demonstratie van (ongedocumenteerde) asielzoekers heeft plaatsgevonden in het detentiecentrum Rotterdam?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat deze asielzoekers een vreedzame sit-in hebben gehouden, omdat zij van mening zijn dat hun situatie weinig verschilt van de situatie van strafrechtelijk veroordeelden?

Op het tijdstip waarop insluiting zou plaatsvinden weigerden op drie afdelingen de ter fine van uitzetting ingesloten vreemdelingen op aanwijzing van het toezichthoudend personeel hun verblijfsruimte in te gaan. Op twee van de drie afdelingen was bemiddeling van het personeel en de toezegging van contact met de Dienst Terugkeer en Vertrek voldoende om betrokkenen alsnog te bewegen naar hun verblijfsruimte te gaan. Tegen één persoon die opruiend en intimiderend gedrag vertoonde is disciplinair opgetreden.
Op de derde afdeling vond na meerdere weigeringen van de ongeveer vijftig ingeslotenen om terug te keren naar hun verblijfsruimte een gesprek plaats tussen afgevaardigden van de vreemdelingen en twee afdelingshoofden. Ongeveer de helft van de betrokken vreemdelingen heeft na dit gesprek alsnog zijn medewerking verleend aan de insluiting. De andere helft weigerde echter verdere medewerking. Bovendien trachtten drie van hen hun mede-ingeslotenen verder op te stoken en traden zij verbaal en fysiek intimiderend op. Hierop is een beroep gedaan op een intern bijstandsteam. Het interne bijstandsteam kan worden ingezet bij de handhaving van de orde en/of de veiligheid in de inrichting en het beheersbaar maken van incidenten met een verhoogd veiligheidsrisico waarbij de mogelijkheid bestaat dat geweld moet worden toegepast. Het team bestaat uit medewerkers uit de inrichting die volgens vastgestelde geweldsinstructies werken en hier speciaal toe zijn opgeleid en toegerust. Een deel van de vreemdelingen die nog steeds weigerden naar hun verblijfsruimte terug te keren is bij de aantocht van het interne bijstandsteam op de grond gaan zitten. Zij hebben daarbij geen verzet gepleegd. De commandant van het interne bijstandsteam heeft hen daarop opnieuw verzocht mee te werken, hetgeen zij uiteindelijk hebben gedaan. Zij zijn één voor één door enkele leden van het bijstandsteam naar hun verblijfsruimte gebracht. Hierbij is geen geweld toegepast.

Vraag 3

Wat is er tijdens en na deze demonstratie precies gebeurd? Klopt het dat er geweld is gebruikt? Hoeveel asielzoekers waren hierbij betrokken?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Heeft de interne Mobiele Eenheid (ME) in eerste instantie geprobeerd om de asielzoekers op een vreedzame manier terug te begeleiden naar hun cel? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kunt u toelichten waarom het noodzakelijk was om de ME gewelddadig te laten optreden? Hoeveel ME-ers zijn hierbij ingezet en acht u deze handelswijze noodzakelijk en proportioneel?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Bent u bereid om onderzoek te doen naar het incident? Gaat u de filmbeelden van de camera’s ter plaatse bewaren en medische rapporten over verwondingen van asielzoekers bewaren ten behoeve van het onderzoek?

Op de afdelingen hangen geen camera's. Het afdelingshoofd en de commandant van het interne bijstandsteam hebben verslag uitgebracht aan de directeur van de inrichting. Er is alleen dwang gebruikt. Geen van de betrokken vreemdelingen heeft verwondingen opgelopen. De gang van zaken vormt voor mij geen aanleiding voor een nader onderzoek.

Vraag 6

Klopt het dat een aantal asielzoekers na genoemd incident in isoleercellen is geplaatst? Hoeveel asielzoekers betreft het? Hoe lang verblijven ze reeds in de isoleercellen en hoe lang zullen ze hier nog moeten verblijven? Indien ze reeds in vrijheid zijn gesteld, hoe lang hebben ze in die cellen gezeten?

In totaal hebben vier vreemdelingen wegens opruiend en intimiderend gedrag een disciplinaire straf opgelegd gekregen. Zij uitten zich opruiend richting mede ingeslotenen en manifesteerden zich verbaal en fysiek intimiderend richting mede ingeslotenen en medewerkers. Het karakter van de uitingen was dermate ordeverstorend en intimiderend dat de directeur hierin grond zag voor het opleggen van afzondering voor de duur van 14 dagen. Een van de personen die betrokken was bij het incident heeft met zijn gedrag de orde en veiligheid in het detentiecentrum Rotterdam ernstig in gevaar gebracht. Mede gelet op zijn strafrechtelijke verleden waarvoor hij ook tot ongewenst vreemdeling is verklaard en zijn eerdere ontvluchting uit detentie is betrokkene, na ommekomst van zijn disciplinaire straf, overgebracht naar een andere inrichting.

Vraag 7

Met hoeveel personen zitten de asielzoekers in één isoleercel? Hoeveel isoleercellen heeft het detentiecentrum Rotterdam?

Het detentiecentrum beschikt over 24 afzonderingsverblijven. Deze verblijven zijn bestemd voor één persoon. Er worden nooit meerdere personen in een afzonderingsverblijf geplaatst.

Vraag 8

Klopt het dat één van de betrokkenen als sanctie twee weken isoleercel opgelegd heeft gekregen? Zo nee, wat dan wel? Zo ja, hoe rechtvaardigt u dit?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 9

Is plaatsing in de isoleercellen een standaardprocedure na een dergelijke demonstratie? Zo ja, acht u deze disciplinaire maatregel proportioneel en waarom? Ben u bereid dit te veranderen? Zo nee, hoe komt het dat deze procedure nog steeds wordt gehanteerd?

De disciplinaire straffen zijn uitsluitend opgelegd aan de vier personen die opruiend en intimiderend gedrag vertoonden. Aan alle overige personen op de afdeling is geen disciplinaire straf opgelegd, ook niet na hun initiële weigering om mee te werken aan insluiting.

Vraag 10

Hoeveel asielzoekers zitten vast in het detentiecentrum Rotterdam en hoe lang zitten zij hier gemiddeld? Waarom zet u asielzoekers in een dergelijk detentiecentrum?

Op peildatum 24 augustus 2011 waren 449 personen ingesloten in het detentiecentrum Rotterdam. De gemiddelde detentieduur van deze personen bedroeg 112 dagen.
Op grond van artikel 6 Vw2000 kan de vrijheid worden ontnomen van een vreemdeling aan wie de toegang is geweigerd. De reden om deze maatregel toe te passen is te voorkomen dat de vreemdeling aan wie de toegang tot Nederland geweigerd is – maar die Nederland niet onmiddellijk kan verlaten – zich in de tijd tot aan zijn vertrek toch de feitelijke toegang tot Nederland kan verschaffen. Op grond van artikel 59 Vw2000 kan een vreemdeling met het oog op de uitzetting in bewaring worden gesteld. Het doel van deze maatregel is te voorkomen dat de vreemdeling zich aan het toezicht onttrekt terwijl zijn/haar uitzetting wordt voorbereid.
In het detentiecentrum Rotterdam zijn in de regel geen personen ondergebracht die nog in afwachting zijn van de behandeling van hun asielverzoek.

Vraag 11

Bent u bekend met het rapport van Amnesty International d.d. 5 november 2010 over de omstandigheden in onder andere het detentiecentrum Rotterdam?

Ja.

Vraag 12

Erkent u dat vreemdelingdetentie grotendeels overeenkomt met de strafmaatregel uit het strafrecht? Zo nee, waarom niet? Bent u het ermee eens dat asielzoekers geen zicht hebben op het einde van hun detentie, maar veroordeelden wel? Zo ja, acht u dit wenselijk?

Strafrechtelijke detentie is gericht op bestraffing en resocialisatie. Vreemdelingenbewaring is geen strafrechtelijke maatregel, maar een bestuursrechtelijke maatregel. Vreemdelingenbewaring is er slechts op gericht betrokkene beschikbaar te houden voor (de voorbereidingen van) het vertrek. De aard van de detentie is derhalve verschillend. Dit komt ook tot uitdrukking in het gevoerde regime. Ik verwijs in dit kader naar de heroriëntatie die door de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) is uitgevoerd, en er onder meer op was gericht de bestuursrechtelijke aard van de vreemdelingenbewaring nadrukkelijker in het regime tot uitdrukking te laten komen. Deze behelsde onder meer uitbreiding van het aantal bezoekuren, uitbreiding van het activiteitenprogramma en inrichting van een juridisch loket. De toenmalige minister van Justitie heeft u hierover bij brief van 29 juni 2010 geïnformeerd (TK 2009–2010, 19 637, nr. 1353).
Ik onderschrijf niet dat vreemdelingen die in vreemdelingenbewaring zijn gesteld geen zicht hebben op het einde van hun detentie. De duur van de detentie is beperkt tot de periode die strikt noodzakelijk is om het vertrek uit Nederland te realiseren. Indien de vreemdeling besluit om actief aan het vertrek te werken, kan het vertrek bijzonder snel gerealiseerd worden, en kan de detentieduur kort blijven. De vreemdeling heeft daarmee zelf in de hand in hoeverre er zicht is op een einde aan zijn of haar detentie.

Vraag 13

Vindt u dat vreemdelingendetentie een ultimum remedium is, conform internationale mensenrechtenstandaarden, de Terugkeerrichtlijn en uitspraken van de minister van Justitie? Bent u het ermee eens dat dit uitgangspunt een dode letter is, indien niet eerst wordt gekeken naar alternatieven?

Vreemdelingenbewaring dient ter fine van uitzetting. Het Nederlandse beleid gaat uit van de eigen verantwoordelijkheid van de vreemdeling om Nederland te verlaten wanneer niet (langer) sprake is van rechtmatig verblijf. Gedwongen vertrek – en daarmee vreemdelingenbewaring – komt pas aan de orde als de vreemdeling deze verantwoordelijkheid niet (tijdig) neemt en lichtere middelen niet (langer) aan de orde zijn. In dit kader kan vreemdelingenbewaring worden toegepast indien deze maatregel noodzakelijk is om te voorkomen dat de vreemdeling zich aan toezicht onttrekt. Gelet hierop meen ik dat vreemdelingenbewaring voldoet aan het uitgangspunt dat het als ultimum remedium wordt gebruikt.

Vraag 14

Erkent u dat er alternatieven beschikbaar zijn, onder andere genoemd in dit rapport? Gaat u deze alternatieven uitwerken en in de praktijk brengen? Neemt u hierbij de aanbevelingen over uit het rapport van Amnesty International? Zo nee, waarom niet?

Er zijn alternatieven voor bewaring beschikbaar. Deze zijn echter niet altijd effectief. Naar aanleiding van de motie van het lid Gesthuizen is hiernaar het afgelopen half jaar onderzoek gedaan. Daarbij is het Amnesty rapport betrokken. Er is in het kader van het onderzoek ook een gesprek geweest met vertegenwoordigers van Amnesty. De uitkomst van het onderzoek is met uw Kamer gecommuniceerd via de Terugkeerbrief. De alternatieven voor bewaring zoals Amnesty die ziet vallen grotendeels samen met de mogelijkheden die ik thans bezie. Of deze mogelijkheden daadwerkelijk uitvoerbaar zijn en op welke wijze daaraan invulling zal worden gegeven zal later dit jaar aan uw Kamer worden medegedeeld.

Vraag 15

Erkent u dat er geen verband is tussen «algemeen aanvaard» en «humaan gelet op het antwoord op eerdere Kamervragen, waarin u stelt dat vreemdelingenbewaring algemeen aanvaard is en daarmee verantwoord en humaan?2 Zo nee, kunt u toelichten hoe u het verband tussen deze begrippen ziet?

Het rapport van de ISt waaraan gerefereerd wordt heeft betrekking op meerpersoonscellen (MPC). De belangrijkste conclusie van de ISt was dat «het meerpersoonscelgebruik inmiddels algemeen aanvaard is en niet die grote problemen heeft opgeleverd die sommigen bij de invoering ervan hadden voorzien». Hoewel de ISt dus constateert dat MPC-gebruik inmiddels algemeen aanvaard is, is zij desondanks van mening dat het standaard toepassen van MPC in de vreemdelingenbewaring op gespannen voet staat met de European Prison Rules. In mijn reactie op het ISt-rapport heb ik aangegeven de opvatting van de ISt op dit punt niet te delen. Er is geen sprake van dat personen die in een MPC geplaatst zijn slechter af zouden zijn dan personen die in een eenpersoonscel zijn geplaatst. Overigens wijs ik erop dat de door de Raad van Europa opgestelde European Prison Rules geen dwingende rechtskracht hebben.
In mijn eerdergenoemde beleidsreactie op het rapport van de ISt heb ik geen koppeling gelegd tussen «algemeen aanvaard» en «humaan». Humaan is een subjectief begrip over de invulling waarvan van mening kan worden verschild. Ik ben van mening dat de wijze waarop in Nederland de vreemdelingenbewaring wordt vormgegeven de (internationale) toets der kritiek kan doorstaan.

Vraag 16

Hoe verklaart u de conclusie uit het rapport van de Inspectie voor de Sanctietoepassing dat dergelijke vreemdelingenbewaring op gespannen voet staat met onder andere de European Prison Rules en de artikelen 5 en 9 van het Europees Verdrag tot bescherming van de kranten van de mens en Fundamentele vrijheden? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 15.

Vraag 17

Bent u bereid om deze vragen op de kortst mogelijke termijn maar in ieder geval binnen een week te beantwoorden?

De beantwoording van deze vragen heeft op de kortst mogelijke termijn plaatsgevonden, maar heeft mede vanwege de noodzakelijke interdepartementale afstemming langer geduurd dan een week.