Vraag 1

Kent u de uitkomsten van het belevingsonderzoek euthanasie en de artikelen die hierover zijn verschenen in het Medisch Contact en op de website van de Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG)? Deelt u de mening, dat dit onderzoek van grote waarde is en dat het van belang is dat de KNMG dit onderzoek heeft uitgevoerd?1

Ja. Ik waardeer de inspanning van de KNMG om onderzoek te verrichten naar de beleving van artsen.

Vraag 2

Op welke wijze duidt u dit onderzoek?

Zoals ik al aangeef in reactie op vragen van dhr. Van der Staaij (SGP, ingezonden 8 januari 2015, Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2014–2015, nr. 1148) zijn de resultaten van dit onderzoek helder. Artsen vinden dat er te weinig oog is voor de emotionele belasting van de arts wanneer deze een euthanasieverzoek behandelt. Daarnaast ervaren zij een (toenemende) druk van patiënten en hun naasten om euthanasie uit te voeren. Het is ongewenst dat artsen een extra druk ervaren met betrekking tot het behandelen van een verzoek om euthanasie. De wet stelt dat artsen niet verplicht zijn om een verzoek in te willigen en dat de arts overtuigd moet zijn dat het verzoek voldoet aan de wettelijke zorgvuldigheidscriteria. Deze afweging moet een arts zonder extra druk kunnen maken.
Daarnaast is het uiteraard onwenselijk dat er personen zijn die het idee hebben dat euthanasie een afdwingbaar recht is, terwijl dit niet het geval is. Het blijkt niet eenvoudig om de noodzakelijke nuance bij dit onderwerp breed bekend te krijgen. Er is wel informatie voorhanden waarin wordt uitgelegd dat er geen recht op euthanasie is en hoe artsen een verzoek om euthanasie behandelen. Hiervoor verwijs ik naar de website van de rijksoverheid, de website van de KNMG en de patiëntenbrochure «Spreek op tijd over uw levenseinde».

Vraag 3

Deelt u de mening, dat het onwenselijk is, dat veel patiënten euthanasie als een recht beschouwen? Op welke wijze kunt u verduidelijken, dat euthanasie in Nederland geen recht is, maar alleen is toegestaan wanneer aan de zorgvuldigheidscriteria van Euthanasiewet wordt voldaan?

Ik kan mij voorstellen dat het uitvoeren van euthanasie heel belastend kan zijn voor de betrokken arts. Dat euthanasie pas mag plaatsvinden als aan alle wettelijke zorgvuldigheidseisen is voldaan, geeft aan dat het hierbij niet gaat om een gewone, maar om een uitzonderlijke medische handeling. Via de KNMG is een patiëntenbrochure over het levenseinde beschikbaar, die opgesteld is in samenwerking met verschillende ouderenbonden en patiëntenorganisaties. Daarnaast is objectieve, laagdrempelige informatie beschikbaar via de website van de rijksoverheid.
Ik vind het overigens niet alleen een verantwoordelijkheid van de overheid, maar ook van maatschappelijke organisaties om genuanceerde, objectieve informatie te verschaffen over dit onderwerp. Het is ongewenst om een boodschap te verspreiden dat euthanasie een recht is of dat artsen een plicht hebben om er aan mee te werken. Een arts moet in vrijheid en zonder extra druk de afweging kunnen maken of een euthanasieverzoek aan de wettelijke zorgvuldigheidseisen voldoet.
Zie verder mijn antwoord op de vragen 5, 6 en 7 van de hierboven genoemde schriftelijke vragen van de SGP.

Vraag 4

Wat gaat u eraan doen om patiënten beter te informeren over de grenzen van de euthanasiewetgeving?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Deelt u de mening, dat euthanasie moet worden gezien als uitzonderlijk medisch handelen, waartoe artsen slechts zullen overgaan als aan alle zorgvuldigheidscriteria in de wet wordt voldaan? Vindt u het begrijpelijk, zoals ook uit het onderzoek blijkt, dat het uitvoeren van euthanasie emotioneel belastend kan zijn voor artsen en ook in dat opzicht moet worden gezien als uitzonderlijk medisch handelen? Op welke wijze kunt u eraan bijdragen dat de samenleving hier meer oog voor heeft?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Hoe duidt u, dat een kwart van de huisartsen het moeilijk vindt om «nee» te zeggen tegen een euthanasieverzoek? Deelt u de mening dat het onwenselijk is dat bijna 70 procent van de artsen zich onder druk gezet voelt om euthanasie uit te voeren? Hoe verklaart u dit?

Zie mijn antwoord op vraag 2.

Vraag 7

Wilt u met de KNMG aan de slag gaan om informatie over euthanasie begrijpelijk te maken voor laaggeletterden?

De informatie op de website van de rijksoverheid voldoet zoveel mogelijk aan de eisen van toegankelijkheid en gebruiksvriendelijkheid. Ik zal hierover niettemin met de KNMG in overleg treden.

Vraag 8

Deelt u de mening, dat de informatie van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) en de Levenseindekliniek niet neutraal is? Op welke wijze kan er meer toegankelijke informatie over het levenseinde beschikbaar komen, die patiënten op een neutrale wijze informeert?

Zoals ik hierboven al heb aangegeven wordt er informatie beschikbaar gesteld via de brochure van de KNMG en de website van de rijksoverheid. Verder staat het organisaties vrij om informatie te verschaffen vanuit ieders opvatting over deze materie, zolang deze informatie niet misleidend is.

Vraag 9

Wilt u in gesprek gaan met de KNMG over de bevindingen van het onderzoek?

In het regulier overleg met de KNMG zal dit onderwerp uiteraard worden meegenomen.

Vraag 1

Is het in uw ogen ook schandalig dat zorgaanbieder Verian zijn thuiszorgmedewerkers uit Nijmegen dwingt om hun salaris met 20% te verlagen en bij weigering van deze loondump met ontslag bedreigt, zonder dat er recent een aanbestedingsprocedure is geweest? Kunt u uw antwoord toelichten?1

Een werkgever kan niet eenzijdig het loon van de werknemer verlagen. Wanneer de werkzaamheden echter wijzigen en deze werkzaamheden daardoor overeenkomen met een andere functiebeschrijving, kan een werkgever de werknemer vragen in te stemmen met functiewijziging en bijbehorende salarisschaal. De werknemer kan dit aanbod afwijzen en hoeft hier niet mee in te stemmen. Het kan dan wel betekenen dat de werkgever zich genoodzaakt ziet om ontslag aan te vragen als de oorspronkelijke functie van de werknemer komt te vervallen.
UWV beoordeelt de redelijkheid van de ontslaggrond. Dit betekent in dit verband dat:
Toepassing van het afspiegelingsbeginsel is niet aan de orde wanneer er sprake is van het geheel vervallen van een categorie uitwisselbare functies. UWV toetst dan alleen of de functies komen te vervallen en de mogelijkheid tot herplaatsing van de aan deze functies verbonden werknemers.
In de cao Verzorging Verpleging en Thuiszorg is vastgelegd welke rechten en plichten medewerkers hebben bij een reorganisatie. Als er voor de betrokken werknemers sprake is van beëindiging of wijziging in aard of omvang van de arbeidsovereenkomst of functie, is de werkgever verplicht hierover tijdig overleg te voeren met de vakbonden die bij de cao betrokken zijn. Na het overleg met de Ondernemingsraad en vakbonden stelt de werkgever het reorganisatieplan definitief vast.

Vraag 2

Is het juridisch houdbaar voor een thuiszorgorganisatie om het personeel te dreigen met een loonsverlaging van 20% en bij weigering collectief te ontslaan? Kunt u uitgebreid toelichten op welke wetsartikelen dit precies is gebaseerd? Welke rechten en plichten hebben medewerkers in een dergelijke situatie?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u de salariëring van de bestuurder van Verian, die in 2013 € 187.634 verdiende, in verhouding tot de honderden zorgmedewerkers die 20% van hun loon zouden moeten inleveren? Kunt u uw antwoord toelichten?2

Het kabinet wil dat de inkomens van bestuurders van zorgorganisaties op een maatschappelijk aanvaardbaar niveau komen. Daartoe is per 1 januari 2013 de Wet Normering Topinkomens (WNT) in werking getreden en onlangs is de WNT-norm verder verlaagd van 130% naar 100%. Daarbij is sprake van overgangsrecht voor bestaande contracten.

Vraag 4

Is in uw ogen de financiële situatie van Verian zo penibel dat het bestaansrecht van de organisatie en de werkgelegenheid van thuiszorgmedewerkers op het spel staan (ondanks dat in 2013 de bestuurder € 187.634 verdiende en er een eigen vermogen is van ruim € 4 miljoen)? Kunt u uw antwoord toelichten?3 4 5

Voor het antwoord op deze vraag verwijs ik u naar mijn beantwoording van vraag 1 en 2.

Vraag 5

Welke consequenties hebben de loondump en het ontslag van thuiszorgmedewerkers voor cliënten die huishoudelijke verzorging krijgen? Bent u bereid gemeenten die een contract hebben afgesloten met Verian per direct aan te spreken op de zorgplicht die deze gemeenten hebben ten aanzien van cliënten die huishoudelijke verzorging nodig hebben? Zo nee, waarom niet?

In de Wmo 2015 is bepaald dat gemeenten zorg dragen voor de maatschappelijke ondersteuning aan de mensen die daarop zijn aangewezen. De gemeentebesturen zijn daarbij verantwoordelijk voor de kwaliteit en de continuïteit van de voorzieningen. Daar waar dit aan de orde is zien de gemeentebesturen toe op het behouden van de continuïteit in de hulpverlening tussen de cliënt en de vaste hulp. Het is in de eerste plaats aan de gemeenteraad om toe te zien op een zorgvuldige uitvoering van deze wettelijke bepalingen en het college van B en W hierop te controleren. Ik heb geen signalen ontvangen dat de door u genoemde gemeentebesturen geen of onvoldoende uitvoering geven aan de verantwoordelijkheden zoals die in de Wmo 2015 zijn bepaald.

Vraag 6

Bent u bereid Verian terug te fluiten gezien het maatschappelijk belang dat huishoudelijke verzorging voor cliënten wordt gecontinueerd en in het belang van behoud van banen en salaris van de thuiszorgmedewerkers van Verian?

Verian dient zich te houden aan de randvoorwaarden in wet- en regelgeving die ik in voorgaande antwoorden heb aangegeven.

Vraag 7

Kunt u deze vragen zo spoedig mogelijk beantwoorden in het belang van continuïteit van zorg en de werkgelegenheid binnen Verian? Zo nee, waarom niet?

Ik heb uw vragen zo spoedig mogelijk beantwoord.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van de resultaten van een recent onderzoek onder artsen over de beleving van het plegen van euthanasie? Wat is uw visie hierop?1

Ja. De resultaten van dit onderzoek zijn helder. Artsen vinden dat er te weinig oog is voor de emotionele belasting van de arts in een euthanasietraject. Daarnaast ervaren zij een (toenemende) druk van patiënten en hun naasten om euthanasie uit te voeren. Het is ongewenst dat artsen een druk ervaren met betrekking tot het behandelen van een verzoek om euthanasie. De wet stelt dat artsen niet verplicht zijn om een verzoek in te willigen en dat de arts overtuigd moet zijn dat het verzoek voldoet aan de wettelijke zorgvuldigheidscriteria. Deze afweging moet een arts zonder extra druk kunnen maken. Ook zonder deze extra druk brengt het behandelen van een euthanasieverzoek voor veel artsen een niet te onderschatten, emotionele belasting met zich mee.

Vraag 2

Wat vindt u van de uitkomst van het onderzoek dat de samenleving naar het oordeel van artsen vaak het idee heeft dat euthanasie een afdwingbaar recht is?

Het is uiteraard onwenselijk dat er personen zijn die het idee hebben dat euthanasie een afdwingbaar recht is, terwijl dit niet het geval is. Het blijkt niet eenvoudig om de noodzakelijke nuances bij dit onderwerp breed bekend te krijgen. Er is informatie voorhanden waarin wordt uitgelegd dat er geen recht op euthanasie is en hoe artsen een verzoek om euthanasie behandelen. Hiervoor verwijs ik naar de website van de rijksoverheid, de website van de KNMG en de patiëntenbrochure «Spreek op tijd over uw levenseinde».

Vraag 3

In hoeverre hangt deze opvatting mede samen met de relatieve onbekendheid die er in de samenleving is met de mogelijkheden van palliatieve zorg?

Deze aanname is niet uit de resultaten van het onderzoek te herleiden. Ik vind het natuurlijk wel belangrijk dat mensen goed op de hoogte zijn van wat palliatieve zorg is en hoe dit kan bijdragen aan een waardig levenseinde. De afgelopen jaren is er veel meer duidelijk geworden over de (toepassing van) palliatieve zorg, onder andere door het Verbeterprogramma Palliatieve zorg. De komende jaren zal door middel van het Nationaal Programma Palliatieve Zorg worden getracht palliatieve zorg verder onder de aandacht te brengen. Dit zal onder meer gebeuren door het vergroten van de bewustwording en het nog beter toegankelijk maken van alle informatiebronnen over palliatieve zorg.

Vraag 4

Hoe beoordeelt u het gegeven dat driekwart van de artsen zegt druk te ervaren van patiënten of hun naasten, en dat die druk de laatste jaren toeneemt?

Zie mijn antwoorden op vraag 1 en 2.

Vraag 5

Welke mogelijkheden ziet u om in de samenleving er meer duidelijkheid over te krijgen dat euthanasie geen wettelijk recht is, maar voor artsen meestal een zeer belastende handeling?

Zoals eerder genoemd wordt via de KNMG een patiëntenbrochure over het levenseinde beschikbaar gesteld, die opgesteld is in samenwerking met verschillende ouderenbonden en patiëntenorganisaties. Daarnaast is objectieve, laagdrempelige informatie beschikbaar via de website van de rijksoverheid.
Tevens zijn wij recent met een aantal ouderenbonden, patiëntenverenigingen en het samenwerkingsverband Coalitie Van Betekenis tot het Einde in gesprek gegaan om het naderende levenseinde meer bespreekbaar te kunnen maken. Ik heb met deze partijen afgesproken dat zij met voorstellen komen hoe er meer bewustwording kan worden gecreëerd over invulling van de laatste levensfase. Daarnaast wordt, zoals in antwoord op vraag 3 genoemd, in het Nationaal Programma Palliatieve Zorg aandacht besteed aan bewustwording.

Vraag 6

Welke concrete initiatieven onderneemt u om de bewustwording hierover in de samenleving te vergroten, alsmede de bewustwording over de mogelijkheden van palliatieve zorg?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Welke rol ziet u voor uzelf weggelegd bij de ontwikkeling van een beter aanbod van objectief, laagdrempelig informatiemateriaal waarin de wettelijke kaders duidelijk uitgelegd worden en waarin tevens duidelijkheid wordt geboden over de mogelijkheden van palliatieve zorg, de morele belasting die euthanasie voor artsen betekent en het gegeven dat euthanasie geen wettelijk recht is?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Wat is uw algemene opvatting over de keukentafelgesprekken die gemeenten voeren met mensen die hulpbehoevend zijn? Verlopen deze keukentafelgesprekken – in het kader van de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning – in uw ogen in alle gemeenten naar wens? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vanaf 1 november 2014 dient het college ervoor te zorgen dat op basis van de Wmo 2015 het onderzoek in vervolg op een melding van een behoefte aan maatschappelijke ondersteuning kan worden uitgevoerd. Deze onderzoeken hebben betrekking op nieuwe cliënten en op cliënten wier «oude» beschikking bijvoorbeeld per 1 januari 2015 eindigde. Het aantal nieuwe aanvragen voor ondersteuning die tot 1 januari 2015 onder de AWBZ viel is in november en december 2014 zeer beperkt gebleven, omdat cliënten tot en met 31 december 2014 aanvragen konden indienen bij het CIZ, waarop het CIZ nog bevoegd was te beslissen. Het is voor mij niet mogelijk om in de zeer korte periode dat gemeenten de genoemde onderzoeken hebben uitgevoerd een algemene opvatting te geven over het verloop daarvan.

Vraag 2

Krijgt u – net als de leden van de SP-fractie – veel klachten binnen van mensen die een vervelende ervaring hebben gehad met het keukentafelgesprek? Zo ja, wat zijn de aard en de omvang van deze klachten?

Het aantal mij bekende klachten van cliënten met vervelende ervaringen is op dit moment beperkt. De klachten die wel zijn binnen gekomen, hebben betrekking op het gevoel van cliënten dat zij ten onrechte niet in aanmerking zijn gekomen voor de gevraagde (mate van) maatschappelijke ondersteuning en of de opvatting dat cliënten niet correct zijn bejegend. De afhandeling van concrete door VWS ontvangen klachten wordt, na contact daarover met de cliënt en het college, voor behandeling teruggelegd bij het verantwoordelijke college.

Vraag 3

Kunt u aangeven hoeveel mensen geconfronteerd zijn met het geheel of gedeeltelijk schrappen van het aantal uren huishoudelijke verzorging in vergelijking met 2013 en 2014? Zo nee, bent u bereid dit uit te zoeken en de Kamer hierover overzichtelijk te informeren?

Op landelijk niveau bestaat, vanuit de administratie van het CAK, alleen inzicht in de toegekende individuele voorzieningen waarvoor een eigen bijdrage verschuldigd is en het aantal personen dat dit betreft. Op basis van CAK gegevens over het jaar 2013 hebben 416.102 personen gebruik gemaakt van huishoudelijke verzorging waar zij een eigen bijdrage over verschuldigd waren (bron CAK peildatum 27-09-2014). Over 2014 zijn nog geen gegevens over het hele jaar beschikbaar. Voorts geven de gegevens van het CAK geen totaalbeeld omdat huishoudelijke verzorging, verstrekt als onderdeel van een arrangement dan wel als algemene voorziening, geen onderdeel uitmaakt van de door het CAK separaat geregistreerde aantallen personen met huishoudelijke verzorging. Een vergelijking op basis van CAK gegevens van het aantal personen dat huishoudelijke verzorging ontving in 2014 ten opzichte van 2013 is dan ook niet zinvol door de toename van huishoudelijke verzorging in arrangementen en algemene voorzieningen. Ik zal u in het kader van de eerstvolgende voortgangsrapportage Hervorming langdurige zorg nader informeren over de opzet van de monitoring en evaluatie van de Wmo 2015. Een onderdeel hiervan vormt de – in ontwikkeling zijnde – gemeentelijke monitor sociaal domein.

Vraag 4

Hoeveel mensen zijn geconfronteerd met het geheel of gedeeltelijk schrappen van het aantal uren huishoudelijke verzorging zonder dat zij een keukentafelgesprek hebben gehad? Welke maatregelen gaat u nemen bij gemeenten die geen zorgvuldig keukentafelgesprek voeren met mensen die huishoudelijke verzorging nodig hebben?1

De verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de Wmo 2015 ligt bij de colleges van burgemeester en wethouders en de gemeenteraden in de gemeenten. Om die reden wordt deze gevraagde informatie niet landelijk geregistreerd. Het is aan de colleges om over de uitvoering van het lokale beleid verantwoording af te leggen aan de betrokken gemeenteraden.
Indien een college het op basis van de Wmo 2015 verplichte onderzoek in vervolg op een melding niet zorgvuldig uitvoert, heeft de cliënt het recht de gemeente hierop aan te spreken, zo nodig in bezwaar en beroep. Bij een onzorgvuldige uitvoering van de wet en het lokale beleid is daarnaast primair aan de gemeenteraad het college hierop, in lijn met het uitgangspunt van horizontale verantwoording, aan te spreken. Mocht mij blijken dat er sprake is van meer dan incidentele, ernstige tekortkomingen in de uitvoering van de Wmo 2015 door een gemeente en een gemeenteraad die zijn verantwoordelijkheid hierin niet neemt, dan heb ik de bevoegdheid om te interveniëren volgens de stappen van de interventieladder van bestuurlijk toezicht.

Vraag 5

Hoeveel mensen hebben nog geen keukentafelgesprek gehad om te bepalen welke zorg en/of voorziening(en) zij nodig hebben? Mocht u niet over recente gegevens of cijfers beschikken bent u dan in ieder geval bereid dit uit te zoeken per gemeente en de Kamer hierover spoedig te informeren? Zo nee, waarom niet?2

Het aantal onderzoeken dat colleges uitvoeren in vervolg op een melding van een behoefte aan maatschappelijke ondersteuning wordt niet op landelijk niveau geregistreerd. Ook in de toekomst zal dat niet gebeuren, omdat het een gedecentraliseerde taak en lokale uitvoeringsinformatie betreft en omdat het wenselijk is de administratieve lasten van gemeenten zoveel mogelijk te beperken tot hetgeen strikt noodzakelijk is. Ik zal u in het kader van de eerstvolgende voortgangsrapportage Hervorming langdurige zorg nader informeren over de opzet van de monitoring en evaluatie van de Wmo 2015.

Vraag 6

Wat is uw oordeel over het bericht dat 40% van de ouderen opkijkt tegen het keukentafelgesprek, omdat ze denken dat gemeenten het keukentafelgesprek puur en alleen zullen aangrijpen om te korten op het aantal uren zorg en zo snel denken te kunnen bezuinigen? Wat gaat u hieraan doen?3

Ik betreur de onzekerheid bij ouderen over de continuïteit van de zorg en ondersteuning. Het is zaak die onzekerheid zo kort mogelijk te laten duren. Een goede en tijdige communicatie door de gemeente naar cliënten en – waar relevant – een zorgvuldig onderzoek naar de individuele situatie is daarbij essentieel. Het onderzoek dat het college in vervolg op een melding van een beroep op maatschappelijke ondersteuning moet uitvoeren is met een aantal belangrijke, in de wet verankerde, waarborgen omgeven. Cliënten kunnen zich hierop beroepen. Ik ga er van uit dat in procedures van bezwaar en beroep deze waarborgen in een toets op zorgvuldigheid expliciet zullen worden betrokken.
Deze zijn:
Uit het voorgaande blijkt dat het door het college in te stellen onderzoek met tal van waarborgen voor de cliënt is omgeven. De hiervoor geschetste meer procedurele waarborgen voor de cliënt zorgen er, samen met de voorgeschreven inhoud van het onderzoek en het feit dat bezwaar en beroep mogelijk is tegen een beslissing van het college, voor dat het college het onderzoek als regel zorgvuldig zal uitvoeren. Gemeenten die onvoldoende zorgvuldigheid in acht nemen zijn of zullen hierin worden gecorrigeerd.
Het is overigens wel van belang dat een cliënt zich samen met zijn eventuele mantelzorger dan wel zijn vertegenwoordiger en zijn cliëntondersteuner goed voorbereidt op het onderzoek. Het is immers in het belang van zowel de cliënt als het college dat alle aspecten die van belang zijn voor de beoordeling van het verzoek om maatschappelijke ondersteuning op een goede manier in het onderzoek aan de orde komen. Het college en cliënt zijn daar samen verantwoordelijk voor.

Vraag 7

Hoe oordeelt u over de kosten die gemeenten maken met betrekking tot keukentafelgesprekken en de verschillen tussen gemeenten hierin, nu blijkt dat in Nijkerk 600 gesprekken 70.000 euro kosten, in Apeldoorn de kosten variëren tussen 119 tot 500 euro voor een gesprek, terwijl Buurtzorg 60 euro per gesprek rekent? Kunt u uw antwoord toelichten? Wat is in uw ogen een redelijk bedrag voor het voeren van een keukentafelgesprek?4 5

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de (organisatie van de) zorgvuldige uitvoering van de Wmo 2015 en de daarmee gepaard gaande kosten. Het uitvoeren van het in de Wmo 2015 voorgeschreven onderzoek in vervolg op een melding is een essentieel onderdeel van de uitvoering van de Wmo 2015. De kosten die daarmee gepaard gaan hangen samen met de wijze waarop de gemeente hier uitvoering aan heeft gegeven.
Ik kan ook geen uitspraken doen over kosten verbonden aan het uitvoeren van deze onderzoeken omdat het daarvoor benodigde inzicht mij ontbreekt. In algemene zin kan ik wel zeggen dat de uitvoering van de Wmo 2015 en in het bijzonder het voorgeschreven onderzoek, gericht is op de persoonlijke omstandigheden van de cliënt en het bieden van maatwerk. Dit betekent dat ook het uit te voeren onderzoek maatwerk is en het per persoon kan en zal verschillen.

Vraag 8

Wat is uw oordeel over de handelwijze van de gemeente Utrecht die keukentafelgesprekken met betrekking tot huishoudelijke verzorging telefonisch afhandelt? Kunt u uw antwoord toelichten?6

In het antwoord op vraag 6 is uitgebreid ingegaan op de in de wet opgenomen waarborgen voor de cliënt waaraan het onderzoek in vervolg op een melding van een beroep op maatschappelijke ondersteuning moet voldoen. Het college is, mits voldaan wordt aan deze waarborgen, vrij in de wijze waarop het onderzoek wordt uitgevoerd. Met alleen een telefoongesprek lijkt het mij lastig een zorgvuldige beoordeling te bewerkstelligen. Om te onderzoeken of nader onderzoek gewenst is kan het onderdeel zijn van de werkwijze. Als de cliënt geen telefonisch maar (ook) een persoonlijk gesprek wenst, dan moet dat georganiseerd worden.

Vraag 9

Is u bekend hoeveel en welke gemeenten keukentafelgesprekken telefonisch afhandelen, om kosten te drukken die gemoeid gaan met de keukentafelgesprekken? Zo nee, bent u bereid dit spoedig uit te zoeken en de Kamer hierover te informeren?

Het is mij niet bekend hoeveel en welke gemeenten het onderzoek in vervolg op de melding van een behoefte aan maatschappelijke ondersteuning (voor een deel) telefonisch uitvoeren. Ik zie – verwijzend naar mijn antwoorden op eerdere vragen – geen reden om nader onderzoek in te stellen.

Vraag 10

Herinnert u zich uw eerdere uitspraak waarin u vaststelt dat gemeenten pas beslissingen kunnen nemen over voorzieningen van maatschappelijke ondersteuning voor mensen nadat ze zorgvuldig onderzoek hebben gedaan naar de omstandigheden van deze mensen? Zo ja, hoe verhoudt dit zich dan tot gemeenten die keukentafelgesprek telefonisch afdoen, of gemeenten die mensen de mededeling geven dat zij gekort worden in het aantal uren zorg, zonder dat ze een gesprek hebben gehad? Welke maatregelen gaat u nemen om betreffende gemeenten tot de orde te roepen?7

Ja, ik herinner mij mijn uitspraak dat gemeenten ingevolge de wet verplicht zijn zorgvuldig te handelen bij het toekennen van een nieuwe voorziening en of het aanpassen van een (doorlopende) voorziening. Het versoberen of beëindigen van huishoudelijke hulp op basis van een (doorlopende) voorziening vraagt in alle gevallen een individuele afweging.
Voor wat betreft het (voor een deel) telefonisch uitvoeren van het onderzoek in vervolg op de melding van een behoefte aan maatschappelijke ondersteuning verwijs ik naar de antwoorden op de vragen 6 en 8.
Bij het versoberen of beëindigen van een voorziening die al onder de Wmo (voor 1 januari 2015) was toegekend moet in alle gevallen een individuele afweging plaatsvinden die voldoet aan het overgangsrecht van de Wmo 2015. De werking hiervan hebben we gezien bij de bij u bekende zaak van de gemeente Dantumadiel. Het college moet zich daarbij ook houden aan de bepalingen van het Europees Verdrag voor de rechten van de Mens (EVRM) omdat in juridische zin sprake kan zijn van aantasting van «eigendomsrechten» hetgeen in algemene zin gepaard gaat met de noodzaak, in geval van beëindiging of beperking van de voorziening, een redelijke overgangstermijn in acht te nemen.
Indien de termijn waarvoor een voorziening is verstrekt afloopt acht ik het zorgvuldig dat het college de cliënt daarover tijdig en actief informeert. Ingeval het college van mening is dat in de toekomst een algemene voorziening in de behoefte van maatschappelijke ondersteuning van de betreffende cliënt voorziet en het college de cliënt daarnaar verwijst, is het vanuit het oogpunt van goed bestuur wenselijk dat het college de cliënt er op attent maakt dat hij, indien naar zijn oordeel de algemene voorziening niet volstaat, een maatwerkvoorziening kan aanvragen.

Vraag 11

Herinnert u zich uw eerdere uitspraak waarin u aangaf dat gemeenten ingevolge de wet verplicht zijn zorgvuldig te handelen bij het aanpassen van de huishoudelijke zorg bij mensen met een doorlopende toekenning? Hoeveel gemeenten hebben naar aanleiding van de rechterlijke uitspraak met betrekking tot de zaak van de gemeente Dantumadeel hun beleid met betrekking tot het keukentafelgesprek/onderzoek gewijzigd? Zijn er nog steeds gemeenten die handelen in strijd met de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning?8

Ja, ik herinner mij deze uitspraak. Er is geen centrale registratie van gemeenten die op basis van de voorlopige voorziening van de rechter in de zaak van de gemeente Dantumadiel, hun beleid hebben aangepast. Ik ben in mijn brief van 22 december 2014 aan alle voor de uitvoering van de Wmo 2015 verantwoordelijke wethouders (bijgevoegd)9 uitgebreid ingegaan op het belang van genoemde uitspraak. Ik verwacht dat colleges hun beleid, indien de uitspraak van de Rechtbank daar aanleiding toe gaf, inmiddels hebben aangepast en dat de gemeenteraden daarbij hun controlerende rol vervullen.

Vraag 12

Acht u het wenselijk dat private organisaties fors verdienen door het aanbieden van cursussen «Hoe voer ik een keukentafelgesprek?»? Hoeveel gemeenten besteden geld bedoeld voor zorg aan dergelijke cursussen? Bent u bereid om inzichtelijk te maken welke gemeenten dergelijke bureautjes inhuren om scholing te verzorgen a € 2.250 per opleidingsplek?9

Ik acht het van groot belang dat de personen die het onderzoek doen, goed zijn geschoold en voorbereid. Het in de wet beschreven onderzoek moet zorgvuldig worden uitgevoerd en de dialoog, ook in termen van vaardigheden van de gesprekspartner van cliënten, tot tevredenheid bij cliënten leiden. Of het ook daadwerkelijk lukt om de doelstellingen van de Wmo 2015 te bereiken, is voor een belangrijk deel afhankelijk van de wijze waarop het genoemde onderzoek wordt uitgevoerd. Investeringen in een adequate scholing van personeel acht ik dan ook van groot belang. Het is echter de verantwoordelijkheid van gemeenten om dit vorm te geven hierin de benodigde keuzes te maken. Ik treed daar niet in.

Vraag 13

Kunt u aangeven in hoeverre u uw systeemverantwoordelijkheid oppakt bij gemeenten die het voeren van zorgvuldige keukentafelgesprekken verzaken en tevens in strijd met de wet handelen? Kunt u uw antwoord uitgebreid toelichten?

De gemeente is primair verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wmo 2015. Dit omvat onder andere de uitvoering van het op basis van de Wmo 2015 voorgeschreven onderzoek. De gemeenteraad stelt de hoofdlijnen van het door het college te voeren beleid vast en controleert het college op een juiste uitvoering van de wet. Bij een onzorgvuldige uitvoering van de wet en het lokale beleid is daarnaast primair aan de gemeenteraad het college hierop, in lijn met het uitgangspunt van horizontale verantwoording, aan te spreken. Mocht mij blijken dat er sprake is van meer dan incidentele, ernstige tekortkomingen in de uitvoering van de Wmo 2015 door een gemeente en een gemeenteraad die zijn verantwoordelijkheid hierin niet neemt, dan heb ik de bevoegdheid om te interveniëren volgens de stappen van de interventieladder van bestuurlijk toezicht. Mocht na verloop van tijd, op basis van landelijke evaluatie blijken dat de doelen van de wet onvoldoende worden gerealiseerd of de wet op onderdelen niet goed wordt uitgevoerd of uitvoerbaar is, dan brengt mijn verantwoordelijkheid voor het systeem met zich mee, dat ik mij zal beraden over mogelijke aanpassingen van het beleid op landelijk niveau en zo nodig aanpassing van het wettelijk kader. Ik zal uw Kamer volgens eerdere toezegging bij gelegenheid van de volgende voortgangsrapportage hervorming langdurige zorg informeren over de opzet van de monitoring en evaluatie.

Vraag 1

Wat is uw reactie op de berichtgeving dat de Intensive Care (IC) van ziekenhuis Bethesda in Hoogeveen dreigt te worden afgeschaald?1

De Treant zorggroep heeft aangegeven dat er op dit moment geen sprake is van sluiting van de IC’s. Op dit moment wordt er door de wetenschappelijke vereniging NVIC een nieuwe richtlijn voor IC-zorg opgesteld. Deze richtlijn is momenteel nog in ontwikkeling. Pas daarna zal het organisatiebreed beleid ten aanzien van de IC-zorg vastgesteld worden, zodanig dat het zowel voldoet aan alle eisen die er aan verantwoorde zorg gesteld worden als aan het meerjarenbeleidskader van de Treant Zorggroep; tot die tijd blijft de organisatie van de intensieve zorg zoals die nu is.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de interne mail van de intensivisten van de Treant Zorggroep waarvan Bethesda onderdeel uitmaakt, waarin aangegeven wordt dat IC-patiënten zo snel mogelijk over geplaatst zullen worden naar het Scheper Ziekenhuis in Emmen?2

De Treant zorggroep heeft aangegeven dat er geen sprake is van het verplaatsen van alle IC-patiënten. Alleen indien het medisch noodzakelijk is en/of een patiënt langer dan 72 uur beademd moet worden dan wordt deze in principe overgeplaatst naar de locatie Scheper te Emmen.

Vraag 3

Hoe valt dit te rijmen met eerdere toezeggingen dat alle drie de ziekenhuizen van de Treant Zorggroep, blijven beschikken over (poli)klinische zorg, 24/7-toegang tot spoedeisende hulp, acute verloskunde en moeder- en kindzorg en zorg op IC-niveau?3

Zie mijn antwoord op vraag 1.

Vraag 4

Maakt het afschalen van de IC in Hoogeveen onderdeel uit van het conceptplan waarover u sprak in de beantwoording van eerdere vragen? Wanneer en met welke stakeholders is dit conceptplan sinds uw uitspraak op 7 april 2014, besproken?4

Nee, er is geen sprake van afschaling of sluiting van de IC in Hoogeveen.

Vraag 5

Wat is uw reactie op de vrees van het Comité Actie voor Bethesda dat het afschalen van de IC in Hoogeveen onderdeel is van een bewust afbraakscenario dat uiteindelijk zal resulteren in de sluiting ervan door de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ)?

De Treant zorggroep geeft aan dat zij het Comité Actie voor Bethesda met regelmaat op de hoogte houdt van de ontwikkelingen. De inspectie houdt toezicht op de kwaliteit van geleverde zorg en toetst of de randvoorwaarden voor geleverde zorg aanwezig zijn. De inspectie geeft geen oordelen vooraf. Het is de verantwoordelijkheid van de zorgaanbieder om de zorg zodanig te organiseren, dat dit leidt of redelijkerwijs moet leiden tot verantwoorde zorg.

Vraag 6

Wat is uw reactie op het feit dat de bestuursvoorzitter van de Treant Zorggroep niet op de hoogte is van het sluiten van de IC in Hoogeveen? Acht u het getuigen van goed bestuur dat de bestuursvoorzitter niet op de hoogte is of zegt te zijn van de plannen?

De Treant Zorggroep heeft mij laten weten dat er geen sprake is van sluiting van de IC in Hoogeveen en dat de notitie opgesteld door de vakgroep van Intensivisten van Treant Zorggroep bedoeld is als discussiestuk met collega-medisch specialisten, om pas daarna, na eventuele aanpassing aan te bieden aan raad van bestuur en stafbestuur. De Treant Zorggroep heeft mij laten weten dat deze notitie geen besluitvormende status heeft, en geen door de raad van bestuur voorgesteld of vastgesteld beleid beschrijft.

Vraag 7

Bent u bereid de Raad van Bestuur en/of de Raad van Toezicht aan te spreken op de tegenstrijdige berichtgeving die tot veel onrust leidt onder personeel en bewoners van het betreffende verzorgingsgebied? Kunt u uw antwoord toelichten?

Dat is niet mijn verantwoordelijkheid. Het is de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur en raad van toezicht om hier goed mee om te gaan. Zij dienen zich bewust te zijn van de gevolgen van hun handelen op de omgeving, waaronder personeel, patiënten en bewoners.

Vraag 8

Bent u ervan op de hoogte wat de werkelijke plannen zijn van de Treant Zorggroep en zorgverzekeraar Achmea met de ziekenhuizen in Hoogeveen, Emmen en Stadskanaal? Zo nee, bent u bereid dit te achterhalen en de Kamer hierover te informeren?

Elke zorgverzekeraar formuleert zijn eigen inkoopbeleid. Dit kan ertoe leiden dat bepaalde zorg niet langer wordt ingekocht en zou ook kunnen betekenen dat een ziekenhuis in het geheel niet langer wordt gecontracteerd. Zorgverzekeraars dienen rekening te houden met hun zorgplicht en indien zij daaraan niet voldoen kan de NZa interveniëren. Daarnaast zal ingegrepen worden als de continuïteit van de cruciale zorg of de veiligheid van de zorg in het geding komt. Welke keuzes de zorgverzekeraar uiteindelijk maakt is aan de individuele zorgverzekeraar.
Daarnaast heb ik er vertrouwen in dat zorgverzekeraars en zorgaanbieders met behulp van andere relevante partijen gezamenlijk komen tot een kwalitatief verantwoorde en doelmatige inrichting van de (acute)zorg, waarin de verschillende functies van onder andere ziekenhuiszorg transparant en onderbouwd worden belegd.

Vraag 9

Is de Treant Zorggroep nog van plan de (poli)klinische zorg, 24/7-toegang tot spoedeisende hulp, acute verloskunde en moeder- en kindzorg en zorg op IC-niveau overeind te houden in alle drie de genoemde ziekenhuizen zoals ten tijde van de fusie is toegezegd?

Het meerjarenbeleid van Treant Zorggroep is na te lezen op http://www.treant.nl/organisatie/beleid.

Vraag 10

Indien de IC in Hoogeveen wordt afgeschaald, wat zijn dan de gevolgen voor het personeel? Worden gedwongen ontslagen uitgesloten? Is er al contact geweest met de vakbonden? Kunt u uw antwoord toelichten?

De Treant Zorggroep heeft aangegeven in algemene zin een sociaal plan te hebben dat in samenspraak met de bonden tot stand is gekomen.

Vraag 11

Indien de IC in Hoogeveen wordt afgeschaald, wat zijn dan de gevolgen voor de kwaliteit van de medische zorg in het betreffende verzorgingsgebied? Hoe gaat u die kwaliteit garanderen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Ik heb geen reden om aan te nemen dat de kwaliteit van zorg in het geding is of zal zijn door een mogelijke verandering in het aanbod van de intensieve zorg. Zorgverzekeraars zijn in het kader van hun zorgplicht verantwoordelijk voor een kwalitatief verantwoorde en doelmatige inrichting van de (acute)zorg, waarin de verschillende functies van onder andere ziekenhuiszorg transparant en onderbouwd worden belegd. De NZa houdt toezicht op de naleving van de zorgplicht van zorgverzekeraars. De IGZ houdt toezicht op de kwaliteit van zorg.

Vraag 12

Welke rol spelen Achmea en andere zorgverzekeraars in dit geheel? Welke rol zouden ze moeten spelen? Bent u tevreden over het optreden van de zorgverzekeraars in deze?

Verzekeraars en andere stakeholders zijn intensief betrokken geweest bij de planvorming naar het Meerjarenbeleid 2015–2020 van de Treant zorggroep. Zorgverzekeraars zijn in het kader van hun zorgplicht verantwoordelijk voor kwalitatief verantwoorde en doelmatige inrichting van de (acute)zorg, waarin de verschillende functies van onder andere ziekenhuiszorg transparant en onderbouwd worden belegd.

Vraag 13

Hoe verhouden zich de ontwikkelingen van ziekenhuis Bethesda zich tot het streven om fusies en schaalvergroting in de ziekenhuiszorg tegen te gaan en de ziekenhuiszorg kleinschalig en zo dicht mogelijk bij de mensen te organiseren, zoals u ook eerder wilde gezien het volgende citaat: «Kortom, er is helemaal niets mis met het kleine regionale ziekenhuis in de buurt. De zorg is er niet slechter en ook niet duurder. Verbeterde kwaliteit wordt vooral ook bereikt door de verschuiving van mono- naar multidisciplinaire zorg. Dat is ook vaak een fusieargument. Dat gaat ervan uit dat multidisciplinair werken is voorbehouden aan grote ziekenhuizen, maar specialisten kunnen tussen ziekenhuizen reizen en dus bij meerdere ziekenhuizen werken. Dat is nog eens patiëntvriendelijk! Veelzijdig aanbod is belangrijk, omdat er op regionaal niveau ook wat te kiezen moet blijven ... Ook in de ziekenhuiszorg is de toenemende centralisatie veelal overbodig en onwenselijk. Mensen waarderen kleine regionale ziekenhuizen dicht bij huis. De VVD-fractie is van mening dat dit in het beleid veel meer tot uitdrukking moet komen en dat het beleid kleinschaligheid moet stimuleren»? Welk beleid gaat u inzetten om dit te realiseren, ook in Hoogeveen?5

Er is op dit moment geen sprake van een nieuwe fusie of verdere schaalvergroting. De Treant Zorggroep heeft meerdere locaties waar zij medisch specialistische zorg aanbiedt en geeft in haar meerjarenbeleid aan waar zij heen wil de komende jaren. Mijn beleid roept organisaties op de zorg zo dichtbij de patiënt te leveren als kan en verder weg als dat noodzakelijk is. In het algemeen is het de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur om afwegingen te maken op welke locaties zij welke zorg wil aanbieden. Het is ook aan een raad van bestuur in overleg met zorgverzekeraars – als inkoper – hier scherpe keuzes in te maken, zodat de continuïteit van de zorg en de keuzevrijheid gewaarborgd blijft. Ik zie momenteel dan ook geen aanleiding voor aanvullend beleid ten aanzien van Hoogeveen.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Feda Amiri na achttien jaar in Nederland alsnog uitgezet naar Afghanistan»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u het feit dat een vluchteling die achttien jaar legaal in Nederland heeft verbleven alsnog is uitgezet, met een verscheurde familie en gevaar voor de uitgezette vluchteling in kwestie als gevolg?

Het is uw Kamer bekend dat ik het onwenselijk acht informatie te verstrekken over individuele vreemdelingen. Alleen onder bijzondere omstandigheden kan dit aan de orde zijn. Over de aangelegenheid die in deze Kamervraag aan de orde is, kan ik u het volgende melden.
In uw vraag heeft u het over een vluchteling die is uitgezet. Nederland zet geen vluchtelingen uit. In Nederland is een vluchteling een vreemdeling die een vluchtelingenstatus heeft en op grond daarvan in Nederland mag verblijven.
Een vreemdeling ten aanzien van wie artikel 1F van het Vluchtelingenverdrag van toepassing is, is uitgesloten van de bescherming van dat verdrag en is daarmee geen vluchteling. Dit is internationaal en Europees recht. Een vreemdeling ten aanzien van wie artikel 1F van het Vluchtelingenverdrag van toepassing is, komt niet in aanmerking voor rechtmatig verblijf in Nederland. Op deze vreemdeling rust – gelijk alle andere vreemdelingen die niet rechtmatig in Nederland verblijven – de verplichting om uit Nederland te vertrekken.
In het geval een vreemdeling meent dat hij bij terugkeer naar zijn land van herkomst gevaar loopt en vreest voor een onmenselijke behandeling als bedoeld in artikel 3 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mensen en de fundamentele vrijheden (EVRM), voorziet de Nederlandse regelgeving erin dat de vreemdeling dit naar voren kan brengen in een met waarborgen omklede procedure, inclusief rechterlijke toetsing. Wanneer in rechte vast is komen te staan dat artikel 3 EVRM niet aan terugkeer naar het herkomstland in de weg staat, en een vreemdeling niet vrijwillig uit Nederland vertrekt, kan gedwongen vertrek naar het land van herkomst aan de orde zijn.
Zoals eerder met uw Kamer besproken, kan gedwongen vertrek om uiteenlopende redenen moeilijk te realiseren zijn. Als voorbeelden noem ik vreemdelingen die meerdere procedures starten, waardoor vertrek niet aan de orde kan zijn, vreemdelingen die geen medewerking verlenen bij het vaststellen van hun identiteit en/of nationaliteit en vreemdelingen die zich aan toezicht onttrekken. Hierdoor kan het in bepaalde gevallen langere tijd – zelfs meerdere jaren – duren voordat gedwongen vertrek door de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) kan worden gerealiseerd.

Vraag 3

Hoe is het mogelijk dat artikel 1F van het Vluchtelingenverdrag bij het naturalisatieproces alsnog wordt tegengeworpen, nadat dit bij het verstrekken van de verblijfsvergunning niet is gebeurd?

Asielaanvragen worden beoordeeld aan de hand van wat een vreemdeling verklaart en met inachtneming van hetgeen op dat moment bekend is over de situatie in het land van herkomst. Het komt voor dat op een later moment informatie bekend wordt op grond waarvan het vermoeden ontstaat dat een vreemdeling aan wie een verblijfsvergunning is verleend, betrokken is geweest bij mensenrechtenschendingen in het land van herkomst. In dat geval wordt de zaak voor onderzoek verwezen naar een speciale afdeling van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), die zich bezighoudt met de uitvoering van het beleid betreffende artikel 1F van het Vluchtelingenverdrag (unit 1F).
Indien het onderzoek door de IND unit 1F leidt tot de conclusie dat er ernstige redenen zijn om te veronderstellen dat een vreemdeling zich schuldig heeft gemaakt aan internationale misdrijven, zoals genoemd in artikel 1F van het Vluchtelingenverdrag, wordt in de regel een eerder verleende verblijfsvergunning ingetrokken.
De Nederlandse procedures zijn zo ingericht dat een betrokken vreemdeling uitgebreid in de gelegenheid is om zijn argumentatie naar voren te brengen. Wanneer nieuwe informatie of inzichten ertoe leiden dat het besluit moet worden herzien, dan voorziet de procedure erin dat het (voorgenomen) besluit hersteld kan worden. Uiteindelijk is het oordeel aan de rechter. De procedures bevatten voldoende (internationale) waarborgen om te kunnen concluderen dat een besluit, wanneer het is geaccordeerd door de rechtbank, zorgvuldig is genomen.

Vraag 4

Ziet u naar aanleiding van deze casus aanleiding tot het wijzigen van het Nederlandse beleid ten aanzien van het tegenwerpen van artikel 1F van het Vluchtelingenverdrag? Zo nee, waarom niet?

Nee. Voor de motivatie verwijs ik naar de beantwoording van vragen 2 en 3.

Vraag 5

Acht u het aan de uitzetting ten grondslag liggende ambtsbericht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken d.d. 29 februari 2000, waarin nagenoeg alle bij de Khadimat-e Atal'at-e Dowlati (KhAD) / Wazarat-e Amaniat-e Dowlati (WAD) in de periode 1978–1992 werkzame mensen geacht worden medeverantwoordelijk te zijn voor mensenrechtenschendingen, nog steeds handhaafbaar, ook ondanks de weerlegging van de UNHCR?2 Zo ja, waarom?

In het Algemeen Overleg van 19 juni 2014 heb ik met uw Kamer over het ambtsbericht van de Minister van Buitenlandse Zaken van februari 2000 inzake de veiligheidsdiensten in communistisch Afghanistan gesproken. Sindsdien is er geen sprake geweest van ontwikkelingen die tot nieuwe inzichten leiden. Er bestaat geen aanleiding om een nieuw onderzoek te laten uitvoeren.

Vraag 6

Bent u bereid een nieuw onderzoek te laten uitvoeren naar de de Afghaanse veiligheidsdiensten in communistisch Afghanistan voor de periode 1978–1992? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Bent u bekend met de berichtgeving omtrent de facebookpagina «Steun de PVV» en de daarop weergegeven haatboodschappen met betrekking tot de islam, moskeeën en moslims?1

Ja.

Vraag 2

Kent u het bericht dat van de 475 moskeeën er 174 de afgelopen tien jaar te maken hebben gehad met allerlei incidenten, variërend van bedreigingen tot vernieling en brandstichting?2 3 Zo ja, welke acties heeft u ondernomen naar aanleiding van de toenemende haat jegens de islam, moskeeën en moslims?

Het bericht over de incidenten bij moskeeën is bekend. Het is onaanvaardbaar dat gebedshuizen, zoals moskeeën doelwit zijn van bedreigingen en vernielingen. Het kabinet wil benadrukken dat de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging een groot goed is in ons land. Die vrijheid omvat alle godsdiensten; ook de islam. Mijn collega van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en ik hebben in dat kader op 12 januari jongstleden gesproken met diverse vertegenwoordigers vanuit de moslimgemeenschap over zorgen over toenemende moslimhaat en veiligheid van moskeeën. Er is daarbij overeengekomen om de registratie van discriminatie van moslims, waaronder incidenten bij moskeeën, te verbeteren en gezamenlijk te strijden tegen elke vorm van terrorisme, moslimhaat, antisemitisme en oplopende spanningen.
Bij zowel islamofobie als antisemitisme gaat het om vooroordelen, vrees, afkeer en een vijandige houding, die kunnen leiden tot uitsluiting en discriminatie. Voor samenhang en stabiliteit is het daarom ook belangrijk dat maatschappelijke en religieuze leiders van verschillende godsdiensten samenwerken en voor elkaar opkomen. Hiervoor is de basis onder meer gelegd in de Ridderzaalbijeenkomst van 20 november 2014.
Uw Kamer wordt op korte termijn uitgebreider geïnformeerd over maatregelen die het kabinet neemt ter preventie en bestrijding van discriminatie in Nederland in de Voortgangsbrief Discriminatie. Hierin wordt ook specifieke aandacht besteed aan de bestrijding van moslimdiscriminatie. Voor inzicht in het aantal en de aard van discriminatie-incidenten wordt gebruik gemaakt van zoekopdrachten binnen de politiegegevens. Deze worden in de jaarlijkse Poldis rapportage gepubliceerd en met de voortgangsbrief aan uw Kamer aangeboden. Binnen de meest recente rapportage is een verdieping gemaakt naar moslimdiscriminatie om meer inzicht in de specifieke problematiek te genereren. Vanaf nu zal moslimdiscriminatie ieder jaar in kaart worden gebracht binnen de Poldis rapportage. Ik kan u ook toezeggen dat de Poldis rapportage eerder zal verschijnen zodat het beeld actueler is.

Vraag 3

Waar denkt u dat de toenemende haat jegens de islam, moskeeën en moslims vandaan komt en wat gaat u hier tegen doen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Ziet u net als de onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam4 parallellen tussen het toegenomen antisemitisme en de toenemende islamofobie? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Zijn er behalve de genoemde moskeeën bij u nog andere recente gevallen bekend waarin islamitische gebouwen, organisaties of personen doelwit zijn geworden van geweld? Zo ja, waar vond dit plaats en hoe is in deze gevallen gereageerd door politie en justitie?

Afgelopen weekend is een moskee in aanbouw in Leiden korte tijd bezet geweest door 5 mannen uit naam van de organisatie Identitair Verzet (ID-verzet). De politie heeft de mannen verwijderd en een boete opgelegd. Hoewel er geen geweldsdreiging van ID-verzet uit gaat heeft de actie veel angst en onrust veroorzaakt. Het kabinet veroordeelt de actie sterk. Het is onaanvaardbaar en het kabinet heeft begrip voor de onrust die is ontstaan. Daarom is er door Minister Asscher direct contact gezocht met de getroffen moskee.
Het kabinet is alert op ontwikkelingen in de dreiging tegen moskeeën en als het nodig is nemen we specifieke maatregelen in het kader van bewaken en beveiligen.

Vraag 6

Bent u bereid islamofobie en moslimhaat als aparte gronden van discriminatie te registreren bij de politie? Zo nee, waarom niet?

Zoals ook gemeld in het antwoord op vraag 2, 3 en 4 hebben wij op 12 januari jongstleden gesproken met diverse vertegenwoordigers vanuit de moslimgemeenschap waarbij is overeengekomen om de registratie van moslimdiscriminatie te verbeteren en gezamenlijk te strijden tegen elke vorm van terrorisme, moslimhaat, antisemitisme en oplopende spanningen.
Sinds 2008 rapporteert de politie over discriminatie-incidenten en incidenten met een discriminatoir karakter. De politie zal de komende tijd werken aan een betere registratie van (moslim)discriminatie. Het Contactorgaan Moslims en Overheid wordt hierbij betrokken. De eerste gesprekken daarover zijn gestart. Voor een goed inzicht zal onder meer afzonderlijk over moslimdiscriminatie (en specificaties daarbinnen) worden gerapporteerd in de jaarlijkse Poldis rapportage. Deze rapportage wordt samen met de jaarlijkse voortgangsbrief binnenkort aan uw Kamer aangeboden.
In algemene zin is ten aanzien van discriminatie-incidenten een stijgende trend waarneembaar. De registratie van de politie ondersteunt dit beeld. Ten aanzien van moslimdiscriminatie kan ik dit beeld echter niet bevestigen, mede vanwege de recente doorontwikkeling in de registratie en rapportage door de politie. Het beeld van incidenten met betrekking tot moskeeën in het onderzoek van Van der Valk laat een fluctuerend beeld zien, waarbij 2010 eveneens in het oog springt.

Vraag 7

Deelt u de noodkreet van het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) en de Nederlandse moskeeën over de toename van het aantal incidenten ten opzichte van 2001? Wordt deze toename ook ondersteund door de registratie van de politie en justitie? Kan de Kamer meer inzicht krijgen in de ontwikkeling van incidenten met als fundament islamofobie en moslimhaat in de afgelopen tien jaren?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Deelt u de mening dat er aanvullende maatregelen genomen moeten worden teneinde de moskeeën te beveiligen? Zo ja, welke maatregelen? Zo nee, waarom niet?

Indien dreiging en risico daartoe aanleiding geven zullen door de overheid passende beveiligingsmaatregelen worden getroffen. De inlichtingen- en veiligheidsdiensten blijven de situatie vanzelfsprekend nauwlettend monitoren. Dreiging en risico geven momenteel geen aanleiding voor een financiële bijdrage vanuit de rijksoverheid.

Vraag 9

Bent u van plan, in navolging van de vrijgemaakte gelden ter bescherming van andere geloofsgemeenschappen, zoals bij de synagogen in oktober 2014, een budget vrij te maken voor de bescherming van moskeeën? Zo nee waarom, na 174 gemelde incidenten in tien jaar tijd, nog steeds niet?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 10

Bent u bereid de inzet inzake opsporing en vervolging verder te versterken, te versnellen en duidelijker zichtbaar te laten plaatsvinden, zodat voor iedereen duidelijk is dat het oproepen tot geweld en het uiten van geweld in Nederland niet wordt getolereerd en streng wordt bestraft? Zo nee, waarom niet?

Conform de OM Aanwijzing Discriminatie worden alle aangiften van discriminatie door de politie opgenomen. Het uitgangspunt is dat in alle discriminatieaangiften opsporingsonderzoek wordt gedaan naar de identiteit van de verdachte en dat het proces-verbaal wordt voltooid en vervolgens wordt ingestuurd naar het Openbaar Ministerie. Hoofdregel is dat bij overtreding van de discriminatiebepalingen, indien de zaak bewijsbaar en de verdachte strafbaar is, altijd een strafrechtelijke reactie volgt. Indien sprake is van een discriminatiefeit wordt er in beginsel gedagvaard. In de strafmaat en de toonzetting van het requisitoir dient de volstrekte maatschappelijk afwijzing van discriminatie duidelijk naar voren te komen. Voor commune delicten met een discriminatoir aspect («gewone» delicten waarbij discriminatoire aspecten een rol spelen, zoals bijvoorbeeld bekladding van een moskee, brandstichting of het bespugen van een moslim) geldt dat in de Aanwijzing Discriminatie is opgenomen dat een discriminatoir aspect door de officier van justitie in het requisitoir dient te worden benadrukt en als strafverzwarende omstandigheid in de eis dient te worden betrokken. Daarbij geldt, afhankelijk van de ernst van de zaak, een strafverzwaring met 50% of 100%. In strafzaken die zich daarvoor lenen zoekt het Openbaar Ministerie actief de publiciteit om publiekelijk te tonen dat de discriminatiebepalingen met kracht gehandhaafd worden.

Vraag 11

Heeft u vanuit de inlichtingendienst signalen ontvangen over een mogelijk toegenomen terreurdreiging richting de Nederlandse moskeeën? Zo ja, wat heeft u hiermee gedaan?

Over ontvangen informatie van inlichtingen- en veiligheidsdiensten wordt in het openbaar geen uitspraak gedaan. Indien dreiging of risico daartoe aanleiding geven zullen passende maatregelen worden getroffen.

Vraag 12

Is de Minister-President bereid de terechte angst die is ontstaan onder moslims in Nederland weg te nemen door een oproep te doen, waarin de regering garant staat voor de veiligheid van moslims en moskeeën in Nederland? Zo nee, waarom niet?

De incidenten bij moskeeën in Zweden en de reacties hierop op social media hebben geleid tot toenemende zorgen onder moslims in Nederland omtrent de veiligheid van moskeeën en moslims. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) heeft hierover gesproken met vertegenwoordigers van de moslimgemeenschap. Het gesprek van de NCTV diende ter voorbereiding op ons gesprek op 12 januari jongstleden met diverse vertegenwoordigers vanuit de moslimgemeenschap. Beide gesprekken kwamen tot een ieders verbijstering en afschuw mede in het licht te staan van de aanslagen in Parijs. Er is afgesproken gezamenlijk op te trekken als het gaat om terrorisme, moslimhaat en oplopende spanningen. Het Rijk neemt alle beschikbare maatregelen om moslimhaat en discriminatie tegen te gaan. De veiligheidssituatie van moskeeën wordt nauwlettend in de gaten gehouden en er wordt, waar nodig, bescherming geboden. De overheid neemt benodigde beveiligingsmaatregelen wanneer dreiging en risico daartoe aanleiding geven.

Vraag 1

Kent u het bericht «Israël draait de geldkraan dicht»?1

Ja

Vraag 2

Is het waar dat de Israëlische premier Netanyahu de doorbetaling van belastinggeld aan de Palestijnen heeft stopgezet als strafmaatregel voor de Palestijnse aanvraag van het lidmaatschap van het Internationale Strafhof? Indien ja, wat is de relatie tussen beide zaken?

Als reactie op de Palestijnse aanvraag tot toetreding tot het Statuut van Rome en het indienen van een verklaring op basis van artikel 12(3) van het Statuut, waarmee de Palestijnse Autoriteit de rechtsmacht van het Strafhof aanvaardt over misdrijven gepleegd op het Palestijnse grondgebied sinds 13 juni 2014, heeft de Israëlische regering op 2 januari jl. de overdracht van BTW- en douane-opbrengsten naar de PA voor december 2014 ingehouden (ruim 100 miljoen euro). Het betreft een opschorting en de maatregel is daarom omkeerbaar.

Vraag 3

Is het waar dat Israël maandelijks 100 miljoen euro namens het Palestijnse bestuur int en dat door deze maatregel het Palestijnse bestuur zonder inkomsten komt te zitten?

Op grond van het Protocol on Economic Relations (Paris Protocol) tussen Israël en de PLO uit 1994, dat naderhand werd ingevoegd in de Oslo II Akkoorden, int Israël namens het Palestijnse bestuur belasting op buitenlandse invoer en op Israëlische goederen en diensten die bestemd zijn voor de Palestijnse Gebieden. Deze door Israël geïnde belastingen vormen omstreeks de helft van de totale inkomsten van de Palestijnse Autoriteit.

Vraag 4

Is er een juridische legitimatie voor het niet doorbetalen van belastinggeld door Israël aan het Palestijnse bestuur? Indien ja, welke?

De Palestijnse toetreding tot het Statuut van Rome wordt door de Israëlische regering gezien als een unilaterale stap in strijd met de Oslo Akkoorden. Het meent daarom de eveneens op die Akkoorden gebaseerde afspraken (Paris Protocol) over betaling van belastingopbrengsten te kunnen opschorten. Of hiervoor in juridische zin grond bestaat is in eerste instantie aan partijen bij die Akkoorden zelf om vast te stellen. In het licht van het belang van een goed functionerende Palestijnse Autoriteit en aangezien het Palestijnse inkomsten betreft, dringt het kabinet bij Israël aan op hervatting van deze betalingen.

Vraag 5

Indien er geen juridische legitimatie is voor het niet doorbetalen van belastinggeld aan het Palestijnse bestuur, is deze strafmaatregel dan op te vatten als een «collectieve straf», zoals verboden in de Conventie van Genève, en moet dit dus worden opgevat als een oorlogsmisdaad?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Wat betekent het onthouden van belastinggeld aan het Palestijnse bestuur voor de instandhouding van primaire levensvoorzieningen in de Palestijnse gebieden?

De opschorting van de betaling leidt ertoe dat de PA de betalingsverplichtingen, waaronder salarissen aan ambtenaren inclusief veiligheidspersoneel, niet volledig kan nakomen. Dit kan economische, sociale en veiligheidsgevolgen hebben. De ernst daarvan zal afhangen van de duur van de opschorting. Dankzij een lening door banken, gebruikmaking van andere eigen inkomsten en een betaling door Arabische landen heeft de Palestijnse Autoriteit 60% van de ambtenarensalarissen over december 2014 kunnen uitbetalen. Dit is een tijdelijke en gedeeltelijke oplossing. President Abbas hoopt een deel van het gat te kunnen dichten door aanspraak te blijven maken op de binnen de Arabische Liga gemaakte afspraken over een financieel vangnet ingeval Palestijnse stappen zouden leiden tot stopzetting van betalingen. Extra betaling door Arabische landen ten behoeve van dit vangnet is echter onzeker en indien deze plaatsvindt, lijkt het onvoldoende om het hele gat te dichten.

Vraag 7

Bent u bereid rechtstreeks bij uw Israëlische collega te bepleiten dat doorbetaling van belastinggeld aan het Palestijnse bestuur onmiddellijk wordt hervat? Indien neen, waarom niet?

De Nederlandse Ambassadeur in Tel Aviv heeft namens het kabinet op hoog politiek en beleidsmatig niveau herhaaldelijk deze kwestie aangekaart bij de Israëlische autoriteiten en opgeroepen om de betaling van belastingopbrengsten aan de Palestijnse Autoriteit te hervatten.

Vraag 8

Bent u bereid deze kwestie in de EU aan de orde te stellen en te bevorderen dat er een Europese veroordeling komt van dit Israëlische handelen? Indien nee, waarom niet?

De Hoge Vertegenwoordiger van de Europese Unie voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid heeft beide partijen in een verklaring op 6 januari jl. opgeroepen om zich te onthouden van acties die de hervatting van onderhandelingen bemoeilijken. De Hoge Vertegenwoordiger benadrukte in de verklaring dat het besluit van de Israëlische regering tot opschorting van de betaling van belastingopbrengsten aan de Palestijnse Autoriteit indruist tegen de verplichtingen van Israël onder het Paris Protocol.

Vraag 9

Deelt u de opvatting dat de Palestijnse aanvraag van het lidmaatschap van het Internationale Strafhof moet worden verwelkomd aangezien een verdere verbreding van de rechtsmacht van dit belangrijke instituut wenselijk is? Indien nee, waarom niet?

Het kabinet heeft kennis genomen van de Palestijnse stap partij te worden bij het Statuut van Rome. Als gastland en verdragspartij acht Nederland het verdere proces een zaak van het Internationale Strafhof. Hoewel Nederland de Palestijnse staat niet heeft erkend, is het positief dat partijen zich gebonden achten aan het internationale recht. Nederland zet zich in voor universaliteit van het Statuut van Rome. Uiteindelijk kan evenwel alleen een politieke oplossing het Israëlisch-Palestijns conflict beëindigen.

Vraag 10

Deelt u de opvatting dat ook Israël moet worden aangemoedigd zich aan te sluiten bij het Internationale Strafhof en bent u bereid hiervoor te pleiten bij uw Israëlische ambtsgenoot? Indien nee, waarom niet?

Het kabinet is voorstander van universaliteit van het Strafhof en pleit hiervoor bij landen die nog geen partij zijn.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Relschoppers oud en nieuw voelen zich onaantastbaar»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de analyse dat een gemeentebestuur dat spreekt over een «redelijk rustige nacht» terwijl er meer dan 30 auto’s zijn afgebrand, de ramen van verschillende auto's zijn ingeslagen, hulpverleners zijn bestookt met vuurwerk en zelfs de Mobiele Eenheid is ingezet, een totaal verkeerde voorstelling van zaken schetst?

Zoals ik u heb laten weten in mijn brief van 9 januari jl. over het «Landelijk beeld van de jaarwisseling 2014–2015» ben ik nog steeds niet tevreden over het verloop van de jaarwisseling.2 Uit het door de Nationale Politie opgestelde rapport van de incidenten tijdens de jaarwisseling 2014–2015 blijkt dat er een lichte afname van het aantal incidenten is, waarbij een daling is te zien bij brand/ontploffing en vernieling c.q. zaakbeschadiging. Hoewel de trend goed is ben ik van mening dat er nog hard gewerkt moet worden om de jaarwisseling zonder noemenswaardige incidenten te laten verlopen.

Vraag 3

Zo nee, waarom deelt u de wereldvreemde duiding van de gemeente? Op welk moment spreekt u niet meer van «redelijk rustig»?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Kunt u aangeven hoeveel verdachten er reeds zijn opgepakt en vastgezet?

In bovengenoemde brief heb ik u laten weten dat de politie 642 personen heeft aangehouden, waarvan er 377 zijn aangebracht bij het Openbaar Ministerie. Het OM heeft op 1 januari jl. laten weten dat hiervan 204 zaken zijn beoordeeld door het OM, met name via de ZSM-werkwijze. In maart krijgt u van mij een uitgebreide brief over de jaarwisseling, met o.a. aanvullende cijfers van het OM.
In de gemeente Utrecht was sprake van 24 aanhoudingen, waarvan 11 aanhoudingen van verdachten voor oud en nieuw gerelateerde strafbare feiten. Geen van deze verdachten is in bewaring gesteld.

Vraag 5

In hoeverre kunt u garanderen dat de geleden schade zal worden verhaald op de daders of, in geval van minderjarigen, op de ouders?

Het Openbaar Ministerie kan niet garanderen dat geleden schade wordt verhaald. In algemene zin kan ik u wel mededelen dat in zaken waar sprake is van schade als gevolg van het strafbare feit het uitgangspunt is dat de vergoeding van deze schade binnen het strafproces zal worden meegenomen mits de benadeelde/het slachtoffer zich voegt. Het slachtoffer wordt, indien hij/zij bij de politie heeft aangegeven de schade te willen verhalen, hiertoe de gelegenheid geboden door toezending van een voegingsformulier.

Vraag 6

Bent u bereid zo spoedig mogelijk hoge minimumstraffen in te voeren teneinde het rapaille, dat onze samenleving zo teistert, eindelijk stevig aan te pakken?

Bij brief van 12 februari 20133 is aan uw Kamer bericht dat het voorstel van wet tot wijziging van het Wetboek van Strafrecht in verband met de invoering van minimumstraffen in geval van recidive bij misdrijven waarop naar de wettelijke omschrijving een gevangenisstraf van acht jaar of meer is gesteld (minimumstraffen voor recidive bij zware misdrijven), heeft ingetrokken. Deze intrekking vond plaats ter uitvoering van de afspraken die zijn gemaakt in het Regeerakkoord dat aan het huidige kabinet ten grondslag ligt. In lijn hiermee acht ik de invoering van minimumstraffen in het algemeen niet wenselijk.

Vraag 7

Begrijpt u dat fors investeren in politie en Openbaar Ministerie noodzakelijk is teneinde het oplospercentage, dat zo dramatisch laag ligt in Nederland, te doen stijgen en zo de daders van deze vormen van criminaliteit niet langer het gevoel te geven dat ze onaantastbaar zijn?

Ik zie daarvoor geen aanleiding. De prestaties van het OM en de politie liggen op koers, ik verwijs hiervoor naar de voortgangsrapportage over de Versterking Prestaties Strafrechtketen (VPS) bij brief van 2 juli 2014.4

Vraag 1

Herinnert u zich deze vraag die tijdens het Algemeen overleg over de stand van zaken met betrekking tot MH-17 op 13 november 2014 werd gesteld: «Kan de Minister het precieze aantal vliegtuigen en helikopters bevestigen dat voorafgaand aan 17 juli in het Oost-Oekraïense luchtruim uit de lucht is geschoten? Ook wil ik weten wat daarover op 17 juli bij het kabinet bekend was»?

Ja.

Vraag 2

Herinnert u zich de toezegging van de Minister van Veiligheid en Justitie in beantwoording van deze vraag, namelijk dat hij bereid is deze informatie te geven in de update die het kabinet nog stuurt?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Herinnert u zich de vraag in voornoemd algemeen overleg: «Ik wil de vraag graag preciseren. Het is niet alleen de vraag waarom Malaysia Airlines daaroverheen vloog, maar het is ook de vraag welke Nederlandse instanties het gebied gemonitord hebben»?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Herinnert u zich deze Kamervraag: «Kunt u de toegezegde lijst met neergeschoten vliegtuigen en helikopters in Oost-Oekraïne zo spoedig mogelijk aan de Kamer doen toekomen?» 1

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Waarom staat deze informatie niet in de update van 18 december 2014, waarin het kabinet ingaat op het feitelijk aantal neergeschoten helikopters en vliegtuigen in de periode van 15 april tot 17 juli, maar niet op het bij het kabinet bekende aantal?

Zoals in de Kamerbrief Stand van zaken MH17 van 18 december is gesteld, zijn in de periode van 15 april tot 17 juli 2014 mogelijk elf vliegtuigen en acht helikopters boven Oost-Oekraïne neergekomen. Zowel het aantal als ook de oorzaken zijn onduidelijk en niet gevalideerd. Veel gegevens waren publiek bekend, door verschillende media en Oekraïne naar buiten gebracht, maar omdat onze inlichtingendiensten deze informatie niet hebben kunnen verifiëren, is een gespecificeerde en gevalideerde lijst niet te overleggen.
Dàt er militaire vliegtuigen boven Oost-Oekraïne werden neergeschoten, was algemeen bekend. Daar is door verschillende media over bericht, waarbij de informatie over de aantallen en vlieghoogtes soms tegenstrijdig was.

Vraag 6

Kunt u de precieze lijst met neergeschoten vliegtuigen en helicopters in Oost-Oekraïne geven voor de periode januari 2014 tot en met 17 juli 2014? Kunt u daarbij ingaan op de plaats, het toesteltype, de vlieghoogte en de meest waarschijnlijke oorzaak?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Welk aantal neergeschoten helikopters en vliegtuigen boven Oost-Oekraïne in de periode voorafgaand aan de ramp van 17 juli 2014 was bij het kabinet bekend?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 8

Welke instanties en diensten onder verantwoordelijkheid van welke bewindspersonen beschikten in de periode januari 2014 tot en met17 juli 2014 over welke informatie aangaande de veiligheid van het luchtruim boven Oost-Oekraïne, waaronder het neerhalen van de Antonov?

De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) onderzoekt de besluitvorming rondom het bepalen van vliegroutes. In dat kader bevraagt de OVV partijen die betrokken zijn bij de veiligheid van de burgerluchtvaart. Voor wat betreft de vraag welke informatie mogelijk beschikbaar was bij de I&V-diensten, zal de OVV hierbij worden bijgestaan door de CTIVD.
U bent daarover separaat geïnformeerd in de brief van de CTIVD aan uw Kamer van 22 december 2014 (kenmerk 2014/0224).

Vraag 9

Heeft over de veiligheid van het luchtruim boven oost-Oekraïne (ambtelijk) overleg plaats gevonden voorafgaand aan 17 juli? Tot welke conclusies en aanbevelingen heeft dit geleid?

Er vond met enige regelmaat overleg plaats over de politieke en veiligheidssituatie in het algemeen in Oekraïne en daarover is gerapporteerd aan de Nederlandse bewindspersonen. Er is geen specifiek overleg geweest over de veiligheid van het luchtruim boven Oost-Oekraïne. Uit de informatie die op dat moment bekend was bij het kabinet, is niet geconcludeerd dat extra maatregelen moesten worden getroffen. De Oekraïense autoriteiten hadden het luchtruim boven de 32.000 ft (9,753 kilometer) als veilig verklaard. De MH17 vloog boven die hoogte. Relevante veiligheidsinformatie over vluchtzones wordt door de NCTV gedeeld met de luchtvaartmaatschappijen. Voor zover luchtvaartmaatschappijen niet over Oost-Oekraïne vlogen, betrof dat besluitvorming van enkele maanden eerder die verband hield met de onduidelijke situatie in de Krim.

Vraag 10

Wanneer en op welke wijze zijn bewindspersonen op de hoogte gebracht van de veiligheidsproblematiek van het luchtruim boven oost-Oekraïne door onder hen ressorterende diensten en instellingen?

Zie antwoord vraag 9.

Vraag 11

Klopt het dat een Nederlandse diplomaat op 14 juli door de Oekraïense regering geïnformeerd is over de Antonov die is neergeschoten op die dag?2

Op 14 juli 2014 vond een briefing plaats bij de Presidentiële Administratie van Oekraïne over het conflict in Oost-Oekraïne. Deze briefing was de derde in een serie van destijds reguliere tweewekelijkse briefings aan een breed gezelschap van diplomaten van bevriende landen. Een Nederlandse diplomaat was hierbij ook aanwezig. Omdat de briefing vlak voor de Europese Raad van 16 juli was georganiseerd, drongen de zegspersonen van de Oekraïense regering vooral aan op stevige stellingname van de internationale gemeenschap tegen Russische inmenging in het conflict. Dat was de hoofdboodschap van deze briefing.
Daarnaast werd het algemene veiligheidsbeeld in Oost-Oekraïne besproken. Het neerhalen van een Oekraïens militaire vliegtuig eerder die dag werd door de Oekraïense Minister van Buitenlandse Zaken genoemd als een voorbeeld van de toenemende escalatie van het conflict en de rol van Rusland daarin. De Nederlandse ambassade heeft op 14 juli over deze bijeenkomst gerapporteerd via de gebruikelijke interdepartementale kanalen. Deze rapportages zijn beschikbaar gesteld aan de OVV voor het nationale onderzoek naar de veiligheid van de vluchtroutes.
Het neerhalen van dit vliegtuig, een Antonov AN-26, was op dat moment al publiekelijk bekend. Ook de media berichtten hierover op 14 juli. Zo bracht de BBC op 14 juli het nieuws dat de Antonov 26 op een hoogte van 6,5 kilometer was neergeschoten.
Op 15 juli, daags na de briefing, publiceerde de Oekraïense presidentiële administratie een persbericht waarin het plaatsvinden en de strekking van de briefing publiek bekend werd gesteld.

Vraag 12

Kunt u aangeven wie bij dat gesprek aanwezig waren en waar dat gesprek gehouden is, inclusief diplomaten van andere landen?

Zie antwoord vraag 11.

Vraag 13

Kunt u het verslag van dat gesprek zoals dat is opgemaakt en naar Den Haag gestuurd is, aan de Kamer doen toekomen?

Zie antwoord vraag 11.

Vraag 14

Wie heeft het verslag van dat gesprek wanneer ontvangen en welke acties zijn overwogen naar aanleiding van dat verslag?

Zie antwoord vraag 11.

Vraag 15

Kunt u alle correspondentie en de daaruit voortvloeiende maatregelen die binnen de Nederlandse overheid hebben plaatsgevonden over het neerhalen van de Antonov op 14 juli inzichtelijk maken?

Zie antwoord vraag 11.

Vraag 16

Bij welke gelegenheden in 2014 hebben de autoriteiten van Oekraïne informatie verschaft over de veiligheid van hun luchtruim aan Nederlandse autoriteiten? Kunt u per gelegenheid meedelen wat er precies verteld is?

Zie antwoord vraag 11.

Vraag 17

Is er ooit vanuit de Nederlandse overheid een waarschuwingssignaal naar luchtvaartmaatschappijen gegaan over de veiligheid van het luchtruim in Oekraïne? Zo ja, wanneer en welk signaal?

Nee.

Vraag 18

Herinnert u zich uw brief aan de Kamer waarin u het volgende schreef: «De Minister van Veiligheid en Justitie streeft ernaar de vaste commissie voor Veiligheid en Justitie voor 28 november 2014 een brief te zenden over de mogelijkheden voor vervolging en berechting van eventuele daders, de kansen en bedreigingen daarbij en de mogelijke knelpunten, een en ander in brede zin. De Hoofdofficier van het Landelijke Parket heeft hierin de leiding»?3 Wanneer kan de Kamer deze informatie tegemoet zien?

Over de mogelijkheden voor vervolging en berechting van verdachten kunnen wij uw Kamer informeren indien het strafrechtelijk onderzoek zich daartegen niet verzet. Zoals ik uw Kamer heb geschreven in mijn brief van 18 december, is het strafrechtelijk onderzoek in volle gang en is het van het grootste belang dat dit in alle rust kan blijven plaatsvinden, zonder dat het OM voor de voeten wordt gelopen. De omvang en complexiteit van het onderzoek brengen met zich, dat wij thans geen datum kan noemen waarop wij uw Kamer informatie kunnen geven over de vervolgings- en berechtingsmogelijkheden.

Vraag 19

Zijn de deeltjes in de lichamen van de piloten onderzocht en is onomstotelijk vast komen te staan met welk soort munitie/raket er op MH-17 geschoten is?

Bij een beperkt aantal slachtoffers zijn metalen deeltjes in het lichaam aangetroffen. Deze deeltjes lijken niet overeen te komen met materiaal van het vliegtuig. Ze zouden dus afkomstig kunnen zijn van een projectiel waarmee de MH17 is getroffen. Het onderzoek dat nodig is om meer duidelijkheid te verkrijgen, loopt nog.

Vraag 20

Kunt u deze vragen binnen twee weken beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Bent u bekend met:

Ja.

Vraag 2

Herinnert u zich uw brief van 8 juli 2014 naar aanleiding van het op 4 juni 2014 verschenen rapport «Etnisch profileren in Den Haag, een verkennend onderzoek naar beslissingen en opvattingen op straat»?6

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Waarom zijn niet alle beschikbare beelden vrijgegeven voor het onderzoek naar de vermeende mishandeling van de heer Sealiti op het politiebureau Heemstraat in Den Haag?

Vraag 4

Waarom is de verklaring van de ooggetuige van de duw van de heer Sealiti door de motoragent niet integraal opgenomen door de klachtencommissie zoals blijkt uit de geluidsopnamen die de heer Sealiti van de hoorzitting heeft gemaakt?

Vraag 5

Waar zijn de 22 seconden aan ontbrekend beeldmateriaal gebleven? Hoe is het mogelijk dat dit stuk beeldmateriaal is verdwenen? Bent u bereid onderzoek in te stellen teneinde het ontbrekend beeldmateriaal boven water te krijgen?

Vraag 6

Waarom komt de verklaring van de hoofdagent achter de voorgeleidenbalie, die als enige officieel kennis heeft genomen van de problemen met de hand van de heer Sealiti» voordat hij naar de cel werd gebracht, nergens in het proces-verbaal voor?

Vraag 7

Waarom legt de hulpofficier een verklaring af in de stukken voor de klachtencommissie terwijl de hulpofficier nergens in de getoonde beelden voorkomt?

Vraag 8

Waarom heeft de politie, in reactie op de heer Sealiti's gebroken hand, verklaard dat hij zijn hand zelf heeft gebroken door tegen de celdeur te slaan terwijl dit haaks staat op het type breuk en de beelden waarop te zien is dat de heer Sealiti al voordat hij de cel in gaat pijn heeft aan zijn hand?

Vraag 9

Hoe verklaart u dat de heer Sealiti een dag na de uitzending voor de ogen van zijn kinderen met geweld wordt aangehouden met als reden een onverzekerd voertuig en een openstaande boete? Waaruit blijkt dat het voertuig zichtbaar technische mankementen vertoonde conform de verklaring die de politie heeft aflegd?

Het desbetreffende voertuig trok de aandacht van surveillerende politieagenten door een schade. De agenten constateerden dat het voertuig niet verzekerd zou zijn en er bleek op basis van het kenteken sprake van onherroepelijke signalering in verband met openstaande boetes. De agenten besloten het voertuig staande te houden. Betrokkene gedroeg zich vervolgens verbaal agressief en toonde zich niet voor rede vatbaar. De agenten besloten hem daarop – na diverse waarschuwingen – aan te houden. Omdat de heer Sealiti daaraan niet meewerkte, was het noodzakelijk hem onder controle te brengen en te boeien. Op het bureau zijn de openstaande boetes betaald. Daarop is betrokkene heengezonden. Hoeveel voertuigen voorafgaand aan deze controle zijn nagetrokken door de betreffende agenten is niet bekend.

Vraag 10

Hoeveel voertuigen hebben de betreffende agenten voorafgaand aan het natrekken van het kenteken van het voertuig van de heer Sealiti tijdens hun dienst nagetrokken?

Zie antwoord vraag 9.

Vraag 11

Kunt u zich voorstellen wat voor impact deze gang van zaken heeft op het gezinsleven van de heer Sealiti? Wat gaat u hiermee doen?

Ja. Ik heb evenwel geen aanwijzingen dat bij de beoordeling van de aangifte en de klacht van de heer Sealiti door het OM en/of de onafhankelijke klachtencommissie onzorgvuldig is gehandeld. De betrokkene heeft de mogelijkheid gehad om zijn zienswijze naar voren te brengen en deze is meegewogen in de behandeling van de onderzoeken. Niettemin is de betrokkene, zoals gebruikelijk, gewezen op de mogelijkheid om de kwestie voor te leggen aan de Nationale ombudsman. Ook voor wat betreft de aanhouding van de heer Sealiti heb ik geen aanleiding om te veronderstellen dat niet zorgvuldig zou zijn gehandeld. Tot dusverre is ter zake geen klacht of aangifte bekend.

Vraag 12

Kunt u een stand van zaken geven met betrekking tot de aanpassing van de Regeling klachtbehandeling politie? Zo nee, waarom niet?

De gewijzigde klachtenregeling is op 1 december 2014 in werking getreden7. Hiermee is de onafhankelijkheid van de klachtencommissie geborgd.

Vraag 13

Kunt u een stand van zaken geven met betrekking tot de evaluatie van de Politiewet 2012? Zo nee, waarom niet?

De evaluatie van de Politiewet 2012 loopt. Voor 1 oktober 2015 dient de commissie Evaluatie Politiewet 2012 een deelrapport over de doeltreffendheid en de effecten van de Politiewet 2012 in de praktijk in de regionale eenheid Oost-Nederland inclusief haar aanbevelingen aan de Minister uit te brengen.
Voor 1 oktober 2017 dient de commissie een deelrapport over de doeltreffendheid en de effecten van de Politiewet 2012 in de praktijk inclusief haar aanbevelingen aan de Minister uit te brengen.

Vraag 14

Kunt u de voortgang van de constructieve periodieke gesprekken met onder meer Amnesty International en het Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders duiden? Zo nee, waarom niet?

Er hebben sinds eind 2013 over het onderwerp etnisch profileren tussen genoemde partijen, het Ministerie van Veiligheid en Justitie en de politie drie constructieve gesprekken plaatsgevonden. De insteek is deze gesprekken te vervolgen in de komende jaren. De gesprekken verlopen in goede sfeer en gaan onder meer over actualiteiten, signalen en ontwikkelingen binnen dit onderwerp. Vragen over bijvoorbeeld het beleid en de voortgang in de aanvullende maatregelen om etnisch profileren te voorkomen worden ter plekke en/of na het gesprek beantwoord. Op verzoek van Amnesty International en het Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders participeert inmiddels ook het Overlegorgaan Caribische Nederlanders en een vertegenwoordiger van de gemeentelijke anti-discriminatievoorzieningen. Daarnaast is er tussentijds contact tussen betrokken partijen.

Vraag 15

Welke disciplinaire maatregelen zijn er in drie gevallen – bekend bij de onderzoekers van de Universiteit Leiden- genomen waarbij er sprake was van discriminatie?

In de drie betreffende gevallen waar het handelen van de agenten volgens de onderzoekers niet objectief en redelijk lijkt te rechtvaardigen gaat het om het natrekken van een kenteken (en in twee gevallen daarvan ook de bestuurder) van een auto. Het rapport gaat uit van geanonimiseerde gegevens en dit is daarmee geen informatie waarover ik beschik.

Vraag 16

Welke disciplinaire maatregelen worden er getroffen bij gevallen van disproportioneel geweld, uitgeoefend door de politie?

In de maatschappelijke context waarbinnen de politie moet werken is het gebruik van geweld soms onvermijdelijk. Het aantal gevallen waarin geweld wordt toegepast is overigens gering, afgezet tegen het grote aantal contacten dat politiemensen iedere dag opnieuw met burgers hebben. Bij de toepassing van geweld zijn de beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit van kracht. Dat betekent dat geweld alleen wordt toegepast als het niet anders kan en dat gekozen wordt voor de lichtste vorm van geweld die effectief is om een situatie op te lossen.
Over ieder geweldsincident wordt gerapporteerd. Per geval wordt door een leidinggevende getoetst of het geweldgebruik gerechtvaardigd en proportioneel was. In geval van vuurwapengebruik met de dood of enig lichamelijk letsel tot gevolg en overige geweldsaanwendingen met de dood of zwaar lichamelijk letsel tot gevolg wordt getoetst door de Rijksrecherche. Dit vindt met grote zorgvuldigheid plaats. Toepassing van geweld door de politie kan leiden tot een aangifte. In dat geval vindt strafrechtelijk onderzoek plaats. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om een klacht in te dienen. Door een contactpersoon bij de politie wordt de klacht met klager besproken. Indien dit niet tot tevredenheid leidt volgt behandeling door een onafhankelijke klachtencommissie. De commissie brengt advies uit aan de politiechef die vervolgens de klacht afdoet. De burger kan zich vervolgens eventueel wenden tot de Nationale ombudsman.
Uit de toetsing, dan wel de afdoening van een aangifte of klacht kan blijken dat de toepassing van geweld in een bepaalde situatie niet gerechtvaardigd was dan wel dat de wijze waarop het geweld is toegepast niet correct is geweest. Naast eventuele strafrechtelijke sancties kunnen in die gevallen ook disciplinaire maatregelen aan de orde zijn.

Vraag 17

Hoe verklaart u dat een deel van de agenten volgens de onderzoekers van de Universiteit Leiden aangeeft dat etnisch profileren wel degelijk voorkomt? Wat gaat u hiertegen doen?

De analyse van de onderzoekers van de Universiteit Leiden – na observeren in drie Haagse wijken – is dat er geen aanwijzingen zijn van structureel etnisch profileren. Het politieoptreden is in veruit de grote meerderheid van de situaties goed te rechtvaardigen op grond van concrete gedragingen, informatie of situationele omstandigheden. Ook eerdere onderzoeksrapporten over dit thema wijzen niet op stelselmatig discriminerende profilering door de Nederlandse politie. Om etnisch profileren te voorkomen heb ik in mijn brief8 in reactie op het rapport van de Universiteit Leiden aangegeven dat ik de volgende lijnen van belang acht: onderwijs en training, de relatie tussen politie en bewoners en klachtbehandeling. Daarin zijn en worden door de politie flinke stappen gezet.
Het onderzoek van de Universiteit Leiden noemt een aantal factoren met betrekking tot waarneming van etnisch profileren door politie en burgers.
Een oorzaak voor het verschil in waarneming door de politie kan zijn de verschillende beelden en definities van etnisch profileren die er zijn. Een oorzaak voor het verschil in waarneming door burgers kan zijn dat de meerderheid van de jongvolwassenen in het onderzoek aangeven etnisch profileren zelf mee te hebben gemaakt dan wel zich baseren op verhalen uit de omgeving. Ook kan het zijn dat de politie te weinig dan wel niet voldoende duidelijke uitleg geeft bij bijvoorbeeld staandehoudingen en identiteitscontroles of dat dit zo wordt gepercipieerd. Dit kan invloed hebben op de waarneming van de burgers ten aanzien van etnisch profileren. Publieke discussies over het onderwerp kunnen de waarneming van beide partijen eveneens beïnvloeden.

Vraag 18

Wat is volgens u de oorzaak tussen het verschil in waarneming van de politie en burgers enerzijds tegenover de analyse van de onderzoekers van de Universiteit Leiden anderzijds?

Zie antwoord vraag 17.

Vraag 19

Heeft u de quick wins die de onderzoekers van de Universiteit Leiden hebben opgesteld geïmplementeerd? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet?

In het onderzoek van de Universiteit Leiden zijn geen quick wins geformuleerd. In de presentatie in de gemeenteraad van Den Haag heeft de onderzoeker van de Universiteit Leiden als «quick wins» voorgelegd: beter uitleggen en inzicht geven, identiteitschecks kritisch bezien en een goede klachtenprocedure en transparantie. Deze elementen zijn ook opgenomen in de (aanvullende) maatregelen om etnisch profileren te voorkomen, zoals verwoord in mijn brief van 8 juli 2014 (Kamerstuk, 29 628 nr. 463). Deze behoeven echter blijvende aandacht.

Vraag 20

Wordt in de Schilderswijk frequent en zonder enige verdenking de identiteit van voorbijgangers gecontroleerd? Zo ja, is deze controle specifiek op een doelgroep gericht en wat levert het op?

In de wet staat nauw omschreven in welke gevallen de politie de bevoegdheid heeft om de identiteit van personen te controleren. Bovendien besteedt de OM aanwijzing uitbreiding identificatieplicht nadere aandacht aan de vorderingsbevoegdheid van de politie. De identificatieplicht geeft de politie niet de bevoegdheid zonder reden de identiteit van personen te controleren. Het verzoek om identificatie moet redelijkerwijs nodig zijn voor de uitvoering van de taken van de politie. Bijvoorbeeld bij verkeerstoezicht, hulpverlening bij een ongeluk of opsporing van strafbare zaken. Er hoeft daarbij overigens geen sprake te zijn van een verdenking van een strafbaar feit. Hierbuiten bestaat er geen bevoegdheid om identiteit van personen te controleren. De Nationale ombudsman heeft niet het beeld gekregen dat burgers in de Schilderswijk te pas en te onpas om hun identiteitsbewijs worden gevraagd, maar adviseert de politie wel om te blijven nadenken over het doel en de motivering van dergelijke controles9. Hoewel de politie daartoe niet wettelijk verplicht is, probeert zij zoveel als mogelijk uitleg te geven aan de betrokkene over de reden van een identiteitscontrole. Aan een goede bejegening hecht ik grote waarde.

Vraag 21

Denkt u dat de toepassing van etnisch profileren van invloed is op de vermeende criminaliteitscijfers van bepaalde groepen in onze samenleving?

Er is een denkbare relatie waarbij hoge criminaliteitscijfers van bepaalde groepen extra aandacht van de politie vergen en vervolgens tot nog hogere criminaliteitscijfers leiden10. De mate waarin etnisch profileren daaraan bijdraagt is niet exact bekend, maar de invloed daarvan acht ik – gelet op de resultaten van onder meer het onderzoek van de Universiteit Leiden – gering.

Vraag 22

Nederlander regelmatig onterecht staande gehouden wordt?

Zie antwoord vraag 20.

Vraag 23

Gaat dit ten koste van het vertrouwen van de burger in de rechtstaat en de verbinding tussen de politie en de samenleving?

Het voorkomen van etnisch profileren is van essentieel belang voor ieders vertrouwen in en medewerking met de politie. Legitimiteit en vertrouwen is niet voor niets één van de drie hoofddoelstellingen bij de vorming van de Nationale Politie. Het is van groot belang dat de politie verbinding heeft en houdt met de lokale samenleving en alle wijken en buurten daarbinnen. Daartoe zijn en worden vele initiatieven ontplooid.

Vraag 24

Is de berichtgeving rondom de vermeende «Sharia-driehoek» in de Haagse Schilderswijk van invloed geweest op de aanpak -waaronder het sindsdien gevoerde aannamebeleid- van het politiekorps in die wijk?

Nee.

Vraag 1

Is het waar dat familie V. D. E. – bekend van Nieuwsuur – twee dagen voor de ingang van de Wet langdurige zorg (Wlz) het bericht heeft gekregen dat ze voor de intensieve kindzorg voor hun zoon naar de gemeente moet?1 2

Voor de intensieve kindzorg en de palliatief terminale zorg is gebleken dat zorgverzekeraars bij de vaststelling van de budgetten in eerste instantie uit zijn gegaan van een te beperkte aanspraak. Bij intensieve kindzorg en palliatief terminale zorg is immers sprake van een totaalpakket aan zorg waar bijvoorbeeld ook begeleiding onder valt. Zorg die bij overige cliëntgroepen onder de Wmo 2015 thuis hoort. Voor de intensieve kindzorg geldt bovendien dat de verzorging niet vanuit de Jeugdwet, maar vanuit de Zorgverzekeringswet wordt vergoed. In de brieven die zorgverzekeraars in november aan hun verzekerden hebben gestuurd is uitgegaan van deze te beperkte aanspraak. Zij hebben verzekerden daarbij geïnformeerd dat het overige deel van de zorg onder verantwoordelijkheid van de gemeenten valt. Zorgverzekeraars hebben dit in de tweede helft van december gecorrigeerd richting verzekerden voor wie dat aan de orde was.
Ik heb me concreet laten informeren op welke wijze de familie VdE is geïnformeerd. Bij deze familie is sprake geweest van de hierboven geschetste situatie. De familie is aanvankelijk geïnformeerd dat de zorg van hun zoon deels onder de gemeente en deels onder de zorgverzekeraar viel. Zorgverzekeraar VGZ heeft de familie inmiddels zowel schriftelijk, als telefonisch laten weten dat de zorg volledig onder verantwoordelijkheid van de zorgverzekeraar valt.

Vraag 2

Hoe is het mogelijk dat zorgverzekeraar VGZ deze mensen niet – zoals afgesproken – onder het regime van «de vergeten groep» en de «moeilijk indiceerbaren» laat vallen?3 4

Bij de afbakening van de groep Wlz-indiceerbaren is gekeken welke cliënten tot de doelgroep van de Wet langdurige zorg zouden moeten horen.
Dat is niet het geval bij kinderen die tot de doelgroep intensieve kindzorg behoren. Daarbij gaat het immers om kinderen met een somatische ziekte, waarbij sprake is van geneeskundige zorg die onder de directe verantwoordelijkheid van de kinderarts buiten het ziekenhuis wordt geboden.
Deze zorg is onder de Zvw ondergebracht.
Zoon VdE behoort tot de doelgroep intensieve kindzorg. Hiermee is er aanspraak op zorg op grond van de Zorgverzekeringswet. VGZ heeft hierin gehandeld conform de afspraken.

Vraag 3

Vindt u het wenselijk dat mensen twee dagen voordat alle nieuwe regels ingaan wederom in onzekerheid worden gebracht? Is er geen «sluitingsdatum» afgesproken?

Er is in deze situatie geen sprake van dat pas eind december een beslissing is genomen over onder welk domein de zorg van zoon VdE valt. Wel is duidelijk geworden dat verzekeraars bij de verzending van hun brieven in november niet over de volledige informatie beschikten voor wat betreft de aanspraak die onder de Zorgverzekeringswet viel. Dat is in december hersteld. Helaas heeft dat wel tot gevolg gehad dat verzekerden die dit betrof pas laat zijn geïnformeerd over de voor hen geldende situatie.

Vraag 4

Hoeveel mensen hebben nog meer te horen gekregen dat zij zich toch moeten melden bij een ander loket? Kunt u dat de Kamer zo snel mogelijk laten weten?

Van de doelgroep intensieve kindzorg en palliatief terminale zorg was in november bekend dat zij nog niet of nog niet volledig geïnformeerd waren. Zorgverzekeraars hebben in december een update ontvangen van de omvang van de aanspraak van de betreffende verzekerden en hebben op basis daarvan hun verzekerden opnieuw geïnformeerd over de zorg die zij vanuit de Zorgverzekeringswet ontvangen en de hoogte van het budget.
De doelgroep Wlz-indiceerbaren had tot en met 31 december 2014 de tijd om te kiezen voor de Wlz. Er is besloten om degenen die op 1 december nog geen keuze hadden gemaakt, te informeren over het pgb in de Zorgverzekeringswet, voor zover zij onder de AWBZ een pgb hadden. Daarnaast is op basis van signalen over de afbakening van de groep Wlz-indiceerbaren in december besloten dat nog nieuwe groepen gebruik konden maken van het Wlz-overgangsrecht, in plaats van hen onder de Zorgverzekeringswet, de Jeugdwet en of de Wmo 2015 te brengen. Ik heb u hierover onder meer in mijn brief van 9 december jl. geïnformeerd.5 Deze groepen waren al wel door gemeenten en zorgverzekeraars geïnformeerd over de zorg die zij vanuit die domeinen zouden ontvangen.

Vraag 5

Hoe kan een gemeente zich nog twee dagen voor ingang van de Wmo 2015 (Wet maatschappelijke ondersteuning) voorbereiden op de komst van nieuwe mensen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Die situatie is hier niet aan de orde.

Vraag 6

Beseft u dat de gegevens van deze familie onterecht doorgegeven worden aan de gemeente en de Sociale Verzekeringsbank? Wat vindt u daarvan? Van hoeveel meer mensen zijn onterecht gegevens doorgestuurd?

In het kader van de hervorming van de langdurige zorg zijn afspraken gemaakt over gegevensoverdracht van cliënten. Daarbij zijn verschillende partijen betrokken geweest. Zorgkantoren waren verantwoordelijk voor aanlevering van gegevens aan de Sociale Verzekeringsbank voor de trekkingsrechten in het kader van de Wmo, de Jeugdwet en de Wlz en Vektis en het CIZ hebben zorg gedragen voor de gegevensoverdracht aan gemeenten en zorgverzekeraars. Zorgvuldigheid is daarbij uiteraard het doel geweest. Zo is er speciale aandacht gegeven aan groepen die niet enkelvoudig onder één domein waren onder te brengen, zoals de Wlz-indiceerbaren en kinderen die mogelijk tot de doelgroep intensieve kindzorg behoren.
Half november is op basis van de toen bekende gegevens de stand op gemaakt. Daarbij bleek dat er situaties waren waarin gegevens van de doelgroepen intensieve kindzorg en Wlz-indiceerbaren ten onrechte wel of juist niet aan de gemeenten en de SVB zijn overgedragen. Inmiddels is dat zowel richting SVB, als richting gemeenten hersteld.

Vraag 7

Denkt u dat zorgverzekeraars bezig zijn met het beperken van de groep pgb-houders voor de wijkverpleging? Zo neen, hoe verklaart u dan dat deze familie zich voor de intensieve kindzorg bij de gemeente moet melden? Kunt u uw antwoord toelichten?

De kern van de vraag in welk domein iemand zijn zorg zal krijgen ligt in de aard van de zorgvraag. Onder de Zorgverzekeringswet zijn de aanspraken vastgelegd in het Besluit en de Regeling zorgverzekering. Maak je daarop aanspraak, dan geldt die aanspraak op grond van je polis ten opzichte van je zorgverzekeraar. Zorgverzekeraars hebben dan een zorgplicht. Die kunnen ze invullen door middel van zorg in natura, door restitutie bij een restitutiepolis of met een Zvw-pgb dat sinds 1 januari jl. in alle polissen wordt aangeboden voor de aanspraak verpleging en verzorging. Er is niet aan de orde dat een zorgverzekeraar iemand naar de gemeente kan doorverwijzen voor zorg waarop hij aanspraak heeft op grond van de Zorgverzekeringswet. Zoals hierboven toegelicht is de zoon vdE abusievelijk naar de gemeente verwezen.

Vraag 8

Vindt u dat met deze situatie VGZ haar slogan «Voor goede zorg zorg je samen» recht doet? Kunt u uw antwoord toelichten?

Ik ga niet over de slogans van zorgverzekeraars.

Vraag 1

Wat is uw reactie op de voortdurende problemen die spelen bij de uitvoering van de regelingen voor de substantieel bezwarende functies (SBF) die zijn overeengekomen met de ministeries?1

De Minister voor Wonen en Rijksdienst en de Minister van Veiligheid en Justitie hebben op 26 juni 2014 een akkoord met de vakorganisaties gesloten. Deze akkoorden bevatten onder andere een compensatie voor de gevolgen van de verhoging van de AOW-leeftijd en een compensatie in verband met de problematiek van de SBF-verlofmedewerker, die voor 1 juli 2012 met SBF-verlof is gegaan. Het SSC heeft ter voorbereiding van de uitbetaling van de overeengekomen compensaties aan de betrokken (ex-) SBF-verlofmedewerkers op 20 augustus 2014 een brief gestuurd. Deze brief bevatte onjuiste informatie. Ook is de brief in sommige gevallen niet ontvangen door de (ex-) SBF-verlofmedewerker. Ik betreur de gang van zaken zeer. Hierna is, in overleg met vertegenwoordigers van de groep «SBF moet eerlijk», op 29 augustus 2014 een excuusbrief naar de betrokken medewerkers gezonden. Vervolgens hebben deze medewerkers op 19 september 2014 een nieuwe, juiste brief ontvangen. Met deze laatste brief zijn de (ex-)SBF-verlofmedewerkers volledig en juist geïnformeerd over hun aanspraken op de compensaties.

Vraag 2

Klopt het dat door het Shared Service Center (SSC) ongeveer 850 verkeerde brieven zijn verstuurd en de gecorrigeerde brieven niet de hele doelgroep hebben bereikt? Zo ja, wat is daar de reden van?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Zijn medewerkers van het SSC voldoende ingelicht over de SBF-problematiek en de manier waarop uitvoering gegeven dient te worden aan de afspraken?

Ja.

Vraag 4

Hoe komt het dat het SSC in november 2014 brieven heeft verzonden met verkeerde gegevens over onder andere inkomen en diensttijd? Zijn inmiddels de juiste gegevens verzameld? Zo nee, waarom niet en wanneer wel?

Met vertegenwoordigers van de groep «SBF moet eerlijk» is de afspraak gemaakt dat de (ex-) SBF-verlofmedewerker inzicht krijgt in inkomensbestanddelen op grond waarvan zijn SBF-verlofuitkering is vastgesteld. In november 2014 zijn er 700 overzichten verstuurd en daarvan bevatten 59 overzichten niet de juiste gegevens. Daarnaast hebben 14 medewerkers andere vragen betreffende de ontvangen informatie gesteld. Inmiddels hebben alle medewerkers de juiste gegevens ontvangen dan wel antwoord gekregen op hun vragen.

Vraag 5

Hoe komt het dat er 123 SBF-ers abusievelijk te vroeg de AOW-gat-compensatie uitbetaald kregen terwijl zij daar op dat moment geen recht op hadden?

Het akkoord van 26 juni 2014 tussen de Minister voor Wonen en Rijksdienst en de vakorganisaties bepaalt dat de AOW-gat-compensatie op verschillende momenten wordt uitbetaald. Voor de SBF-verlofmedewerker, die nog met SBF-verlof is, vindt de uitbetaling bij het ontslag plaats en voor de SBF-verlofmedewerker, die al ontslagen is, vindt de uitbetaling op aanvraag van de medewerker plaats. Bij de uitvoering van dit onderdeel van het akkoord is abusievelijk niet alleen de compensatie op aanvraag uitbetaald maar ook de compensatie voor een deel van de medewerkers die nog met SBF-verlof zijn.

Vraag 6

Wanneer zijn volgens u de uitvoeringsproblemen met betrekking tot de SBF-problematiek opgelost? Hoe gaat u dat aanpakken?

Ten aanzien van de uitbetaling van de compensaties zijn de volgende maatregelen uitgevoerd. Alle medewerkers hebben inmiddels de juiste informatie ontvangen. In november zijn 858 compensaties uitbetaald, waarvan 394 DJI compensaties, 341 juiste AOW-gat compensaties en 123 te vroeg uitbetaalde AOW-gat compensaties. De 123 medewerkers, die hun AOW-gat compensatie te vroeg uitbetaald hebben gekregen, hebben de keuze gehad deze compensatie te behouden dan wel terug te storten en later op het juiste moment alsnog te ontvangen. 58 medewerkers hebben aangegeven, dat ze de compensatie willen terugstorten of hebben het bedrag inmiddels al teruggestort.

Vraag 7

Is er inmiddels een vast aanspreekpunt met medewerkers die helemaal zijn ingevoerd in de SBF-problematiek? Zo nee, waarom niet en bent u bereid dit zo snel mogelijk in te stellen?

Naar aanleiding van de uitvoeringsproblemen met de SBF-regeling zijn de volgende acties in gang gezet. Het SSC en P Direkt gaan nauwgezet de uitvoering van de SBF-regeling met elkaar afstemmen. Zowel bij het SSC als bij P Direkt zijn vaste aanspreekpunten ingericht. Voor de (ex-)SBF-verlofmedewerker is het SSC het eerste aanspreekpunt.
Er vindt frequent overleg plaats tussen SSC en P Direkt over de uitvoering van de SBF-regeling. Vertegenwoordigers van de groep «SBF moet eerlijk» zijn bij dit overleg betrokken.

Vraag 8

Hebben deze fouten directe danwel indirecte gevolgen voor de inkomenspositie van de SBF-ers? Zo ja, bent u bereid om deze gevolgschade te compenseren?

Alle medewerkers hebben de compensatie ontvangen waar ze recht op hebben. De medewerkers, die de AOW-gat compensatie te vroeg uitbetaald hebben gekregen, hebben de keuze gekregen om het ontvangen bedrag te houden dan wel terug te storten en later, op het juiste moment, alsnog te ontvangen.

Vraag 9

Klopt het dat er al langere tijd veel klachten waren over het functioneren van het SSC en P-direkt waar het gaat om onder andere bereikbaarheid, onderlinge communicatie en het afhandelen van vragen en klachten? Zo ja, welke maatregelen gaat u daarin nemen?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 10

Bent u bereid om deze vragen vóór het Algemeen overleg Gevangeniswezen te beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Bent u ervan op de hoogte dat verschillende banken in Nederland hun cliënten verzoeken om een kopie van hun identiteitsbewijs af te geven en deze kopie vervolgens bewaren zonder dat zij cliënten de mogelijkheid geven op de kopie te vermelden dat het om een kopie gaat, die op een bepaalde dag voor een bepaalde gelegenheid is verstrekt?1 Zijn banken wettelijk verplicht om een kopie van een identiteitsbewijs op te slaan in hun administratie?

Vraag 2

Is het terecht dat banken hun cliënten weigeren om op de afgegeven kopie te schrijven voor welk doel en op welke datum de kopie is gemaakt? Mogen banken weigeren om de foto op het identiteitsbewijs bij een kopie af te dekken? Zo ja, hoe kunnen burgers er dan op vertrouwen dat zij niet een verhoogd risico lopen het slachtoffer te worden van identiteitsfraude?

Vraag 3

Deelt u – gezien het advies2 waarin de rijksoverheid stelt: «Schrijf op de kopie dat het een kopie is, voor wie het bedoeld is en de datum waarop u de kopie afgeeft.» en «U kunt uw pasfoto afschermen of onzichtbaar maken» – de mening dat het onwenselijk is indien burgers c.q. cliënten van banken op de door hen aan de bank af te geven kopie niet mogen vermelden dat het een kopie betreft en op welke datum en met welk doel deze is verstrekt?

Vraag 4

Hoe kijkt u aan tegen het feit dat banken hun cliënten hun diensten weigeren indien deze cliënten slechts een kopie wensen te verstrekken volgens de door de rijksoverheid gegeven adviezen (zie vraag 3)? Meent u dat het terecht is dat burgers als cliënt van een bank op deze manier gedwongen worden van bank te veranderen, en zo ja, hoeveel kans hebben burgers vervolgens om wederom met dezelfde problematiek te worden geconfronteerd?

Vraag 5

Bent u bereid aan zowel burgers als banken nadere uitleg te verschaffen over de plicht voor banken om de identiteit van hun cliënten vast te stellen, alsook over de verplichtingen om in de administratie van banken en andere financiële instellingen bewijzen van deze identiteiten op te slaan, en over de wijze waarop dit mag en moet gebeuren met inachtneming van de Wwft (Wet voorkoming witwassen en financiering terrorisme) alsmede de Wbp (Wet bescherming persoonsgegevens)?

Vraag 1

Wat is uw reactie op de ingezonden brief in De Telegraaf van 27 december 2014 over het Uitvoeringsorgaan werknemersverzekeringen (UWV)?

Op Werk.nl zijn vacatures te vinden voor allerlei functies in diverse branches. Vacatures in maatschappelijk omstreden bedrijfstakken zoals de sexindustrie en handel in softdrugs, kunnen wel door werkgevers gepubliceerd worden op Werk.nl, maar deze vacatures worden niet actief door UWV aangeboden aan werkzoekenden als passende arbeid. UWV filtert genoemde functies uit het aanbod aan werkzoekenden. Vanwege de benaming (receptionist, baliemedewerker) was de betreffende functie van softdrugsverkoper niet als zodanig onderkend, waardoor deze toch als passende functie bij werkzoekenden onder de aandacht is gebracht. UWV heeft deze functie inmiddels verwijderd uit de vacatures die worden aangeboden aan werkzoekenden.

Vraag 2

Is het waar dat het UWV vacatures voor de functie van softdrugs verkoper naar werkzoekenden stuurt? Zo ja, wat is uw opvatting hierover? Zo nee, waaruit blijkt dat?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Hoe gaat het UWV om met werkzoekenden die weigeren op een dergelijke functie te solliciteren?

Zoals aangegeven bij het antwoord op vraag 2 worden dergelijke vacatures niet actief door UWV aangeboden aan werkzoekenden als passende arbeid. Dat betekent dat een werkzoekende zich niet hoeft te verantwoorden voor het niet op een dergelijke vacature reageren.

Vraag 4

Hoe gaat het UWV in zijn algemeenheid om met werkzoekenden die op basis van gewetensbezwaren niet willen solliciteren op een bepaalde functie?

UWV monitort of de WW-gerechtigde voldoende inspanningen verricht om weer aan het werk te komen. Als niet wordt voldaan aan de verplichtingen, kan UWV een maatregel opleggen. Het is niet zo zeer van belang op welke functies de werkzoekende solliciteert, maar de tekortschietende inspanning om aan het werk te komen. Als de WW-gerechtigde principiële bezwaren heeft tegen het werken in een bepaalde bedrijfstak of functie, dan wordt in overleg met het UWV bekeken op welke wijze daarmee wordt omgegaan. In het algemeen geldt dat er voldoende mogelijkheden zijn om te solliciteren naar functies die niet stuiten op gewetensbezwaren van de werkzoekende. Ik heb geen signalen dat genoemde werkwijze van UWV tot problemen in de uitvoering leidt.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Steekpartij asielzoekers Dronten»?1

Ja

Vraag 2

Deelt u de afschuw van het zoveelste geweldsincident in een asielzoekerscentrum? Zo nee, waarom niet?

Elk geweldsincident in de samenleving wekt afschuw.

Vraag 3

Kunt u aangeven welke maatregelen u voornemens bent te treffen teneinde een einde te maken aan de steeds langere lijst van asielzoekerscentra waar bewoners overgaan tot zeer gewelddadige handelingen?

Veiligheid en leefbaarheid binnen en buiten het asielzoekerscentrum geniet hoogste prioriteit. Op een opvanglocatie is permanent beveiliging aanwezig. Het COA heeft huisregels die bij binnenkomst op een locatie aan de (nieuwe) bewoner bekend worden gemaakt. Personeel van het COA ziet er op toe dat deze worden nageleefd en spreken bewoners aan op ongewenst gedrag. Ook wordt aan iedere bewoner voorlichting gegeven over het wonen op een locatie. Het COA heeft de mogelijkheid om een maatregel op te leggen wanneer een bewoner een huisregel overtreedt. Maatregelen die het COA kan nemen, zijn beschreven in het Reglement Onthoudingen Verstrekkingen. Voor zaken die de openbare orde raken wordt altijd politie ingeschakeld. Asielzoekers kunnen en zullen net als andere burgers bij delicten worden bestraft en eventueel gedetineerd. In alle gevallen geldt dat misdragingen consequenties kunnen hebben voor de asielprocedure.

Vraag 4

Begrijpt u dat bewoners uit gemeenten, waar grote aantallen asielzoekers gehuisvest worden, mede door de vele geweldsincidenten, aangeven dat er ingezet moet worden op opvang in de regio in plaats van opvang in Nederland?

Opvang in de regio is voor het kabinet een belangrijk uitgangspunt. Dat is ook waarom het kabinet in grote mate (financieel) bijdraagt aan de opvang van vluchtelingen in de regio’s van herkomst. Dat neemt niet weg dat Nederland op grond van internationale verplichtingen gehouden is om bescherming te bieden aan die asielzoekers die bescherming tegen vervolging of onmenselijk behandeling behoeven. Dat is een uitgangspunt waar het kabinet voor staat. Het maximeren van het aantal personen aan wie de vereiste bescherming wordt geboden past niet binnen dat uitgangspunt.
Terecht wijzen de vraagstellers op het belang van maatschappelijk draagvlak bij het bieden van die bescherming. Het behoud van dit draagvlak is ook voor mij van groot belang. De huidige hoge asielinstroom stelt de betrokken organisaties en partijen in en bij de vreemdelingenketen voor grote uitdagingen. Het COA is vanwege de hoge asielinstroom druk bezig om bestaande opvanglocaties uit te breiden en locaties te (her)openen. Op tal van plekken zijn in een zeer korte periode tal van opvangplaatsen gerealiseerd. In die context blijkt dat er in de samenleving zorgen zijn over de opvang van asielzoekers, zeker als dit in de eigen gemeente gaat plaatsvinden. Het COA staat voor een grote opgave en handelt zoveel mogelijk op een zorgvuldige manier, waarbij omwonenden worden geïnformeerd over de komst van de asielzoekers en hierover vragen kunnen stellen. Het COA vestigt een opvangcentrum in overleg en in overeenstemming met de gemeente. Daarmee hebben, naast het COA, ook de gemeenten een duidelijke rol in het creëren van draagvlak en het goed voorlichten van omwonenden.

Vraag 5

Deelt u de analyse dat het absorptievermogen van Nederland, als het gaat om de opvang van asielzoekers, haar maximum heeft bereikt? Zo nee, wat is volgens u het maximum aantal asielzoekers dat Nederland kan opvangen, zeker gezien de grote problemen die er reeds bestaan?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Welke mogelijkheden ziet u om stekende en anderszins geweldplegende asielzoekers zo spoedig mogelijk vast te zetten en de samenleving toe te zeggen dat deze mensen niet hoeven te rekenen op een verblijfsvergunning?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de berichten «Verkeersapp wil nog niet vlotten»1 en «Hulpdiensten gevaar op de weg»?2

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het beschikbaar stellen van informatie door gemeenten, provincies, rijksoverheid en alle andere wegbeheerders essentieel is om te komen tot goede verkeersinformatie en daarmee een structurele bijdrage levert aan minder files en meer veiligheid op de wegen?

Ik deel die opvatting.

Vraag 3

Deelt u de mening dat er een impuls nodig is om verkeersdata sneller en beter ter beschikking te stellen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke maatregelen worden er genomen, zodat de benodigde informatie snel en eenduidig kan worden geleverd? Welke doelstellingen worden hierbij gehanteerd en binnen welke termijn dienen deze te worden gerealiseerd tegen welke kosten? In hoeverre is deze verplichting ook opgenomen in de uitwerking van het programma Beter Benutten in de verschillende regio’s? Zo nee, bent u bereid om het tijdig en eenduidig verstrekken van verkeersinformatie door wegbeheerders wel als verplichting op te nemen in de uitwerking van het programma Beter Benutten?

Rijkswaterstaat en (inmiddels 23) decentrale wegbeheerders werken in het samenwerkingsverband Nationale Databank Wegverkeersgegevens (NDW) aan de inwinning en ontsluiting van verkeersdata. In dit verband wordt voortdurend gewerkt aan verbetering van deze data.
In het Beter Benutten programma zijn als impuls verschillende projecten gerealiseerd, gericht op verbetering van de kwaliteit van beschikbare data. Deze projecten richten zich op het ontsluiten van verkeersdata:
Het project Data Top 5 waarin het Rijk en 12 regio’s zichzelf verplicht hebben om verbetering van de datakwaliteit tot stand te brengen op de onderdelen wegwerkzaamheden, locatiereferentie, maximumsnelheden, restduurindicatie incidenten en verkeersmaatregelen in regelscenario’s.
Het project Open Parkeerdata waarin wordt gewerkt aan het ontsluiten van data rond parkeren in de steden, waardoor reizigers sneller een parkeerplaats kunnen vinden en het zoekverkeer afneemt.
Het vervolgprogramma van Beter Benutten wordt momenteel vormgegeven. Hierin zal wederom nadruk liggen op het structureel ontsluiten van verkeersdata door overheden. Het is aan alle deelnemende wegbeheerders (nationaal, regio’s en steden) om die ambities en doelen te realiseren. Juist door met twaalf regio’s samen te werken binnen Beter Benutten wordt geborgd dat we datalevering eenduidig en uniform opleveren. Dat zijn belangrijke voorwaarden voor private dienstverleners naast datakwaliteit en -tijdigheid. Dit biedt tevens een basis voor andere wegbeheerders om laagdrempelig bij aan te sluiten.

Vraag 4

Herkent u de stelling van de onderzoekers van het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV) dat de top-3 van de ongevallen met betrokkenheid van hulpdiensten met eenvoudige maatregelen terug te dringen is? Zo ja, welke maatregelen worden er genomen? Zo nee, waarom niet? Onderschrijft u de stelling uit het onderzoek dat een waarschuwingssysteem voor automobilisten veel ongelukken kan voorkomen? Zo nee, waarom niet?

Ik herken de stelling van het IFV. Zo is bijvoorbeeld het IFV samen met de branches al bezig met uitvoering geven aan de aanbevelingen: zij werken aan een richtinggevend kader voor eenduidig rijgedrag van voorrangsvoertuigbestuurders. Verder kan ik u melden dat de ambulancesector zelf ook actief aandacht besteedt in de campagne «De mensen van de ambulance» waarbij weggebruikers worden gewezen op wat zij kunnen en moeten doen als er een ambulance met zwaailicht en sirene aankomt.
De regeling Optische- en geluidssignalen (OGS) valt onder mijn verantwoordelijkheid, de voorrangsvoertuigen en bestuurders zelf vallen onder de verantwoordelijkheid van mijn ambtgenoten van de Ministeries van Veiligheid en Justitie, Volksgezondheid, Welzijn en Sport en Defensie. Op verzoek van de hulpdiensten heb ik een tweejarige pilot mogelijk gemaakt om OGS op de openbare weg bij trainingsritten te gebruiken. Dit om de voor- en nadelen in kaart te brengen met als einddoel kwalitatief betere bestuurders en het voorkomen van ongevallen. Gezien de positieve resultaten van de proef is het mijn intentie om met genoemde ministeries het gebruik van OGS voor trainingsdoeleinden op de openbare weg definitief mogelijk te maken.
In het verleden heb ik onderzoek gedaan naar effecten van waarschuwingssystemen voor automobilisten op de verkeersveiligheid. Op basis van de resultaten heb ik geen bezwaar tegen gebruik van deze waarschuwingssystemen. Het is onduidelijk in hoeverre met deze systemen ongelukken kunnen worden voorkomen. Het gebruik van dergelijke systemen is aan de hulpdiensten zelf.

Vraag 5

Bent u bekend met de proef in sommige regio’s waar waarschuwingssystemen ingevoerd zijn om de automobilisten te waarschuwen via de radio? Wat zijn de opbrengsten in de termen van tijdswinst en veiligheid ten opzichte van de kosten? Worden er op dit moment andere mogelijkheden onderzocht om automobilisten te waarschuwen voor naderende hulpdiensten? Hoe kan bijvoorbeeld de pilot met intelligente transportsystemen (ITS) in Helmond, waarin de verkeerslichten zijn afgestemd op de brandweerauto’s, in dit kader worden geplaatst?

In Noord Nederland heeft een proef plaatsgevonden, waarbij is ingebroken op de radio bij naderende hulpdiensten. In deze proef is slechts een beperkt effect op rijtijden en veiligheid waargenomen. Daarbij hadden vooral commerciële omroepen er bezwaar tegen dat de dienst inbrak op hun uitzendingen. De proef is op basis van deze resultaten niet verder opgeschaald.
Er is via het telecomnetwerk een private dienst beschikbaar die locatiespecifiek waarschuwt voor naderende hulpdiensten. De dienst is als app beschikbaar in de appstores. De dienst kan zelfstandig landelijk opgeschaald worden.
Momenteel wordt gekeken naar de mogelijkheden om de resultaten van onder andere de genoemde proeven in Helmond grootschalig te implementeren als onderdeel van het vervolgprogramma Beter Benutten.

Vraag 6

Bent u bereid om dergelijke initiatieven ook te faciliteren in wet- en regelgeving, waarbij daadwerkelijke invoering aan hulpverleningsdiensten en particulier initiatief wordt overgelaten, zodat de veiligheid en doorstroming kunnen worden verhoogd? Zo nee, waarom niet? Zo ja, binnen welke termijn wordt hiertoe overgegaan?

Zie antwoord op vraag 5. Momenteel ben ik met verschillende marktpartijen en andere stakeholders in gesprek om te kijken hoe zij deze ontwikkeling en toepassingen verder kunnen opschalen. Er liggen geen belemmeringen op het gebied van wet- en regelgeving voor het toepassen van dergelijke technieken. Er is daarom geen reden om deze initiatieven te faciliteren met wet- en regelgeving. Mochten er in de toekomst wel belemmeringen blijken te zijn, dan kan ik overwegen om met aanvullende wet- en regelgeving te komen.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de ontwikkelingen rondom de voormalige Trouw-redacteur Perdiep Ramesar1, waarover de kantonrechter te Amsterdam geoordeeld heeft dat hij terecht op staande voet ontslagen is?2

Ja.

Vraag 2

Herinnert u zich de brief van 20 juni 2013 naar aanleiding van de berichtgeving in Trouw van 18 mei 2013 over de Schilderswijk in Den Haag?3

Ja.

Vraag 3

Welke maatregelen heeft u getroffen in de Haagse Schilderswijk naar aanleiding van het artikel in Trouw op 18 mei 2013 van de heer Perdiep Ramesar?

Enkele dagen na publicatie van het Trouw artikel heb ik de Schilderswijk bezocht en heb ik gesproken met bewoners en de politie. Daarbij heb ik geconstateerd (als aangegeven in mijn brief van 20 juni 2013) dat van de beschreven «moslimenclave»geen sprake is. Dit laat onverlet dat de Schilderswijk een van oudsher kwetsbare wijk is, waar zaken als werkloosheid, criminaliteit en vroegtijdig schoolverlaten spelen. Daar is de afgelopen veertig jaar een sterk veranderende bevolkingssamenstelling bij gekomen. De gemeente Den Haag constateerde in 2013 dat orthodoxe moslims in de Schilderswijk een stempel drukken op de sociale infrastructuur. Dat dit een proces is dat aandacht behoeft, staat los van het Trouw artikel. Voor mij is het artikel slechts aanleiding geweest om vanuit het integratiebeleid te reageren op de situatie in kwetsbare wijken zoals de Schilderswijk.
In mijn brief van 20 juni 2013 worden een aantal maatregelen genoemd.
Naast het plan «Deal Schilderswijk», waarmee de gemeente Den Haag aan de slag is gegaan, heb ik (omdat de Schilderswijk niet uniek is) in de brief aangegeven dat ik bereid ben een bijdrage te leveren om gemeenten in staat te stellen hun beleidsverantwoordelijkheid voor kwetsbare wijken zoals de Schilderswijk in te vullen. Dit heeft een instrument opgeleverd (Gemeentelijke Informatiekaart Integratie), dat op buurtniveau een landelijk dekkend beeld geeft over de stand van de sociaaleconomische integratie van migranten. Dit instrument zal naar verwachting in het eerste kwartaal van 2015 raadpleegbaar zijn.
Verder heb ik mijn brief van 20 juni 2013 gewezen op mijn integratieagenda. Deze draagt bij aan het versterken van een brede inspanning m.b.t. kwetsbare wijken door het belang van taal/inburgering, burgerschapsvaardigheden en sociale competenties in het onderwijs te benadrukken.
Deze maatregelen zijn niet gebaseerd op de situatie in de Schilderwijk alleen of het artikel in Trouw. Van overbodigheid is geen sprake. Over de kosten en effecten van de maatregelen rapporteer ik langs reguliere weg.

Vraag 4

Indien u maatregelen naar aanleiding van het artikel in Trouw van 18 mei 2013 getroffen heeft, wat waren de kosten van deze maatregelen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Indien u maatregelen naar aanleiding van het artikel in Trouw van 18 mei 2013 getroffen heeft, wat is het effect tot nu toe geweest van deze maatregelen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Indien u maatregelen naar aanleiding van het artikel in Trouw van 18 mei 2013 getroffen heeft, zijn deze maatregelen gezien het terugtrekken van dit artikel nu overbodig? Zo ja, wat gaat u nu met deze maatregelen doen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 7

Vindt u het opmerkelijk dat het aanwezig zijn van een vermeende – en naar later blijkt verzonnen – Sharia-driehoek reden geeft tot het formuleren van ferme doelen en het aanhalen van uw integratieagenda? Zo nee, onderneemt u op het gebied van integratie vaker actie alvorens van de feiten op de hoogte te zijn? Zo ja, waarom doet u dat?

De uitgangspunten en de uitwerking van mijn beleid zijn gebaseerd op een veelheid aan bronnen en informatie. Berichten in de media neem ik daarbij niet voetstoots voor waar aan. Dat gold ook voor het Trouw artikel. Ik heb afstand genomen van de voornaamste conclusies daarvan en mij geconcentreerd op de problemen in wijken zoals de Schilderswijk die samenhangen met de integratie van migrantengroepen.

Vraag 8

Vindt u dat het ongegrond aannemen van een verzonnen krantenartikel bijdraagt aan het opbouwen van vertrouwen in de overheid, of dat dit het vertrouwen juist schaadt?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 9

Welke maatregelen gaat u ondernemen om het vertrouwen dat de bewoners van de Schilderswijk nu in de overheid hebben, dat na het publiceren van het artikel in Trouw op 18 mei 2013 verder is verzwakt, te herstellen?

Herstel van vertrouwen na valse mediaberichtgeving is in eerste instantie aan het betreffende medium. De hoofdredactie van Trouw heeft in een open brief aan de bewoners van de Schilderswijk laten weten dat zij met hen gaat praten.
Zelf heb ik als gezegd enkele dagen na publicatie van het artikel de wijk bezocht.

Vraag 10

Neemt u vaker krantenartikelen voor waar aan, waarna u overgaat tot actie? Zo ja, kunt u voorbeelden noemen? Zo nee, hoe heeft dat in dit geval toch kunnen gebeuren?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 11

Bent u bereid om op grond van artikel 262 van het Wetboek van Strafrecht aangifte te doen? Zo nee, waarom niet?

Het OM heeft het Ministerie van Veiligheid en Justitie bericht dat tegen de heer Ramesar in december 2014 aangifte is gedaan door een burger. Deze aangifte zal door het OM worden beoordeeld.

Vraag 12

Wat is de schade voor het aanzien van de wijk geweest door het door Trouw gepubliceerde artikel?

Het artikel in Trouw heeft de negatieve beeldvorming rond de Schilderwijk ongetwijfeld versterkt. Dat valt te betreuren. Het is in eerste instantie aan de krant zelf om hierop actie te ondernemen. Voor mij is het artikel aanleiding geweest om vanuit het integratiebeleid te reageren op de situatie in wijken zoals de Schilderswijk. De kwetsbaarheid van deze wijken staat helaas los van het Trouw artikel. De problemen in de Schilderswijk mogen door het artikel ten onrechte het predicaat Sharia-driehoek hebben gekregen, het zou even onterecht zijn te doen alsof met de falsificatie van dat artikel ook de sociale en integratie problemen verdwenen zouden zijn.

Vraag 13

Wat is de schade voor het negatieve vestigingsklimaat in economische zin voor de wijk geweest door het door Trouw gepubliceerde artikel?

Zie antwoord vraag 12.

Vraag 14

Gaat u de geleden materiële schade, alsmede de geleden immateriële schade, verhalen op of de journalist, of de krant waar hij werkzaam was? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 12.

Vraag 15

Voelt u zich medeverantwoordelijk door uw handelen voor de imagoschade die de Schilderswijk geleden heeft?

Zie antwoord vraag 12.

Vraag 1

Kunt u aangeven waar de bijzondere omstandigheden, impact van de aanhouding en langdurige onzekerheid uit bestonden op basis waarvan het Openbaar Ministerie (OM) een hogere schadevergoeding van 200 euro heeft toegekend aan de betreffende 88 jongeren?1

Bij de beoordeling van de verzoeken is rekening gehouden met de omstandigheden waaronder de verdachten in hechtenis hebben verbleven. Door het grote aantal aanhoudingen konden niet alle verdachten direct op een politiebureau worden geplaatst. Sommigen hebben langere tijd in een bus doorgebracht; anderen hebben ver buiten de provinciegrenzen verbleven. Het merendeel van de verdachten heeft drie dagen vastgezeten en heeft ook Oud en Nieuw in de cel doorgebracht. Daarnaast is er voor de aanhoudingen veel persbelangstelling geweest en waren ook dit jaar de ogen van velen op Veen gericht.
Zie verder het antwoord op vraag 2.

Vraag 2

Zijn er schadevergoedingen uitgekeerd aan een of meer van de 100 jongeren die hoger zijn uitgevallen dan 200 euro per nacht? Zo ja, om hoeveel zaken gaat het, wat waren die bedragen en waarom is een (nog) hoger bedrag uitgekeerd?

Er zijn (nog) geen schadevergoedingen uitgekeerd. De gewezen verdachten hebben op grond van artikel 89 Wetboek van Strafvordering (Sv) verzoeken om schadevergoeding ingediend bij de rechtbank. Het Openbaar Ministerie heeft in die zaken inmiddels advies uitgebracht en – op grond van de omstandigheden genoemd in antwoord 1 – geadviseerd een bedrag van € 200 per dag toe te kennen.

Vraag 3

Van hoeveel van de 88 geseponeerde zaken valt volgens u niet uit te sluiten dat diegenen die een (hogere) schadevergoeding hebben ontvangen, wel degelijk met flessen en zwaar vuurwerk naar de brandweer hebben gegooid tijdens de jaarwisseling vorig jaar in Veen?

In de 88 zaken die zijn geseponeerd kon niet wettig en overtuigend worden bewezen dat de verdachten zich hadden schuldig gemaakt aan een strafbaar feit.

Vraag 4

Indien het antwoord op de vorige vraag één of meer luidt, hoe verhoudt zich dat tot uitkeren van een (hogere) schadevergoeding aan de mogelijke daders van deze ongeregeldheden?

Ik verwijs u naar het antwoord op vraag 3.

Vraag 5

Op welke wijze is de berekening van 200 euro per nacht tot stand gekomen?

Het forfaitaire bedrag dat door het Landelijk overleg van voorzitters van de strafsectoren van de gerechtshoven en de rechtbanken (LOVS), thans het Landelijk Overleg Vakinhoud Strafrecht, is vastgesteld voor verblijf in een politiecel, bedraagt € 105 per dag. Rekening houdend met de omstandigheden waaronder de verdachten hebben vastgezeten en de impact en de onzekerheid die de langere onderzoekstijd met zich heeft meegebracht, is het OM van oordeel dat een hogere vergoeding dan het forfaitaire bedrag op zijn plaats is. Na raadpleging van de jurisprudentie is het OM tot het oordeel gekomen dat een bedrag van € 200 per dag als redelijk en billijk kan worden aangemerkt.

Vraag 6

Onderschrijft u de stellingname van de advocaat, die zestig van de ex-verdachten bijstond, dat het ging om «wat nattevingerwerk» en «een beetje koehandel» met het OM ten aanzien van de wijze waarop dit bedrag tot stand is gekomen?

Nee, deze stellingname onderschrijf ik niet. Aan de totstandkoming van het bedrag is een zeer zorgvuldige belangenafweging voorafgegaan. Ook de afstemming met de advocaten heeft constructief en professioneel plaatsgevonden.

Vraag 7

Deelt u de stellingname van de betreffende advocaat dat de manier waarop de politie in de betreffende nacht mensen van hun barkruk heeft getrokken en in een bus heeft geduwd, zeer negatief is? Kunt u deze lezing van de feiten bevestigen en indien dat niet het geval is corrigeren?

Nee, deze stellingname deel ik niet. De aanhoudingen van alle in het café aanwezige personen was een reactie op zeer heftig geweld jegens de politie waarbij gezien is dat een groot aantal (tussen de 50 en de 100) personen van de groep waarvan de geweldplegers deel uitmaakten, het café in is gevlucht. Ook vanuit dat café zijn nog geweldshandelingen jegens de politie gepleegd. Om de dreigende situatie een halt toe te roepen en om de rust te laten weerkeren, maar ook om een signaal af te geven dat dergelijk gedrag niet acceptabel was, was daadkrachtig politieoptreden wenselijk. Buiten het feit dat de in het café aanwezige personen op dat moment konden worden aangemerkt als verdachten van openlijke geweldpleging, heeft bij de afweging om tot aanhouding over te gaan tevens een rol gespeeld dat algemeen bekend is dat het in Veen al jaren onrustig is rond de jaarwisseling, waarbij geweld jegens de politie niet wordt geschuwd. De verdachten zijn rustig en gecontroleerd bij het verlaten van het café één voor één aangehouden.

Vraag 8

Met welke partijen heeft het OM bij de berekening van een hogere schadevergoeding rekening gehouden, behalve de verdachten en diens raadslieden? Heeft het OM rekening gehouden met de mening van en impact op de aangevallen brandweerlieden? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet en hoe verhoudt zich dat tot de ernst van de gepleegde feiten?

Het OM heeft in zijn advies bij de berekening van de hoogte van een schadevergoeding rekening gehouden met de criteria van artikel 89 Sv en de daarop gebaseerde jurisprudentie. Tot toekenning van schadevergoeding op grond van dit artikel wordt overgegaan indien en voor zover daartoe gronden van billijkheid aanwezig zijn. Daarbij dienen alle omstandigheden in aanmerking te worden genomen.

Vraag 9

Kunt u een overzicht geven van het aantal zaken de afgelopen twee jaar (2013, 2014) waarin het OM hogere schadevergoedingen heeft uitgekeerd wegens onrechtmatige detentie, wat de redenen daarvan zijn geweest en om wat voor bedragen het ging?

Zoals ik reeds heb gemeld in het antwoord op vraag 2 betreft het geen schadevergoeding door het Openbaar Ministerie, maar zaken ex art. 89 Sv. waarin het OM advies heeft uitgebracht. Uiteindelijk neemt de rechter een beslissing over de hoogte van de schadevergoeding. Er zijn geen gegevens bekend met betrekking tot het aantal zaken waarin door de rechtbanken en gerechtshoven een hogere vergoeding dan de door het LOVS vastgestelde forfaitaire vergoeding is toegekend.

Vraag 10

Welk signaal gaat er volgens u uit van het uitkeren van (hogere) schadevergoedingen aan jongeren die mogelijk terecht hebben vastgezeten wegens ongeregeldheden rond de jaarwisseling? Hoe verhoudt zich dat tot uw aangekondigde hardere bestrijding van ongeregeldheden en geweld tegen hulpverleners tijdens de jaarwisseling?

Het OM neemt agressie en geweld tegen personen met een publieke taak zeer serieus en hanteert hiervoor ook zwaardere richtlijnen. In alle gevallen moet vanzelfsprekend sprake zijn van voldoende wettig en overtuigend bewijs voordat tot vervolging kan worden overgegaan.
De onderhavige zaken zijn geseponeerd vanwege onvoldoende wettig en overtuigend bewijs. Het uitkeren van een schadevergoeding door de rechtbank is wettelijk vastgelegd in artikel 89 Sv. Deze bepaling is ook van toepassing op geseponeerde zaken.

Vraag 11

Wat is de stand van zaken ten aanzien van de overige 12 van de 100 opgepakte jongeren, waaronder de stand van zaken van het strafrechtelijk proces dat tegen drie van hen wordt gevoerd?

Het opsporingsonderzoek ten aanzien van zes verdachten is nog niet afgerond. Drie verdachten zijn inmiddels gedagvaard om te verschijnen voor de meervoudige kamer in de rechtbank. De zaken tegen deze verdachten zijn voor onbepaalde tijd aangehouden, in afwachting van een eindproces-verbaal en het horen van een drietal getuigen door de rechter-commissaris.
Aan drie verdachten is een transactievoorstel gedaan ter zake van overtreding van een APV-bepaling. Eén van deze verdachten heeft inmiddels betaald; ten aanzien van de andere twee verdachten geldt dat de advocaat vooralsnog niet akkoord is gegaan met het voorstel.

Vraag 12

Welke bedragen voor onrechtmatige detentie (per dag) worden uitgekeerd in andere EU-lidstaten? Kunt u daar een overzicht van geven?

Ik beschik niet over dergelijke informatie.

Vraag 1

Kent u dit bericht over de gevangene die is ontsnapt en klopt hetgeen hierin wordt vermeld?1 2

Dit bericht is mij bekend. Het betreft een gedetineerde aan wie een ISD-maatregel is opgelegd. Betrokkene zou op dinsdag 23 december 2014 in het kader van zijn detentiefasering overgebracht worden naar een Forensische Verslavingskliniek (FVK). Gelet op de open setting van de FVK werd beveiligd vervoer vanuit de ISD-inrichting niet noodzakelijk geacht. Na het verlaten van de inrichting, is de betreffende gedetineerde onverwacht weggerend. De inrichting heeft daarop de politie geïnformeerd teneinde hem op de signaleringslijst geplaatst te krijgen. De politie heeft hierop opsporingsacties ingezet. Op 24 december 2014 heeft betrokkene zich vrijwillig gemeld bij de inrichting.

Vraag 2

Klopt het dat deze gevangene op weg was naar zijn werk en dat dit werk onderdeel uitmaakt van zijn «re-integratietraject»? Zo nee, hoe heeft deze gevangene dan kunnen ontsnappen?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Deelt u de mening dat deze ontsnapte veelpleger blijkbaar nog helemaal niet toe was aan dit vrije «re-integratietraject»? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Waren bij deze gevangene vrijheidsbeperkende middelen aangelegd om in ieder geval het risico op een ontsnapping te beperken? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Hoeveel gevangenen moeten er nog ontsnappen voor u inziet dat het onverantwoord is gevangenen standaard niet te boeien, bij welke vorm van vervoer van een gevangene dan ook?

In het antwoord op eerdere Kamervragen over dit onderwerp heb ik toegelicht dat het standaard toepassen van vrijheidsbeperkende middelen in strijd is met de geldende wet- en regelgeving op dit gebied3. Ik sta onverkort achter mijn oordeel van destijds dat medewerkers van DJI goed in staat zijn om per gedetineerde een adequate afweging te maken in hoeverre het aangewezen is om vrijheidsbeperkende middelen toe te passen.

Vraag 6

Bent u bereid het boeibeleid te veranderen en gedetineerden die zich buiten de gevangenis bewegen standaard vrijheidsbeperkende middelen aan te leggen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Beseft u dat elke gevangene die ontsnapt en vrij rondloopt een risico is voor de samenleving en dat u daar persoonlijk verantwoordelijk voor bent? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 8

Deelt u de mening dat de samenleving niet voor de kosten van de opsporing van deze ontsnapte crimineel kan en mag opdraaien? Zo ja, bent u bereid de kosten van de opsporing te verhalen op deze veelpleger? Zo nee, bent u in dat geval bereid de kosten van de opsporing uit eigen zak te betalen?

Nee, deze mening deel ik niet. Opsporingsacties van gedetineerden die zich zoals in dit geval onttrokken hebben aan hun toezicht, komen voor rekening van de voor de opsporing verantwoordelijke organisaties.

Vraag 9

Bent u bereid deze vragen te beantwoorden voor 22 januari 2015?

In verband met het verzamelen van de voor de beantwoording van deze vragen relevante informatie is het niet gelukt deze vragen voor 22 januari 2015 te beantwoorden.