Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «GBA-uittreksel niet nodig voor nieuwe scholieren» op de website van Binnenlands Bestuur?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat ouders door de eis van een GBA-uittreksel onnodig op kosten gejaagd worden en onnodig naar de balie burgerzaken moeten? Zo nee, waarom niet?

De onderwijsregelgeving verplicht scholen slechts in een enkel geval om bij inschrijving van de leerling een uittreksel uit de GBA te verlangen:
Er is één subsidieregeling die voorschrijft dat er zich in de administratie van de school uittreksels van de GBA dienen te bevinden voor de leerlingen waarvoor de subsidie is aangevraagd. Het gaat om subsidie voor de eerste opvang van niet-Nederlandse leerlingen die op 1 april nog geen jaar in Nederland verblijven.
Het voorschrift maakt controle mogelijk door de instellingsaccountant op de rechtmatigheid van de subsidieaanvraag. Ca. 75 vo-scholen maken jaarlijks gebruik van deze regeling, waarbij in totaal 1500 leerlingen zijn betrokken.

Vraag 3

Is het beeld correct dat de keus om een GBA-uittreksel te vragen aan de school is en niet aan de gemeente, zoals het artikel lijkt te suggereren?

Ja, waarbij ik opmerk dat voor «school» strikt genomen «het bevoegd gezag« gelezen moet worden en verder voor het niet verzelfstandigde openbaar onderwijs, de gemeente het bevoegd gezag is.

Vraag 4

Klopt het dat scholen voor een correcte voering van de leerlingenadministratie niet verplicht zijn om een uittreksel uit de GBA te vragen, maar dat ook gebruik gemaakt mag worden van andere documenten, zoals het geboortebewijs, de zorgpas of een identiteitsbewijs? Hoe heeft u scholen hier tot nu toe op gewezen en wat is het resultaat van deze informatieverstrekking?

Voor de onder punt 2 genoemde subsidieregeling is er de verplichting om voor de leerlingen waar het om gaat, een uittreksel uit de GBA in de administratie te hebben.
Artikel 27b van de WVO schrijft verder voor dat bij inschrijving van een leerling een van overheidswege verstrekt document moet worden getoond dan wel een bewijs van uitschrijving van een andere school indien de gegevens daarop staan, met de volgende gegevens over de leerling: de geslachtsnaam, de voorletters, de geboortedatum, het geslacht en het burgerservicenummer van de leerling.
Deze bepaling dwingt dus niet tot het opvragen van een uittreksel uit de GBA.
Bij de introductie van regelgeving wordt altijd de nodige aandacht besteed aan voorlichting. Daarna moeten er specifieke redenen zijn om de voorlichting rond regelgeving te hervatten.
Uiteraard moet voorkomen worden dat ouders/leerlingen onnodig om een uittreksel uit de GBA worden gevraagd. Het onderzoek suggereert dat dit echter nog veel voorkomt. Als de oorzaak hiervan gelegen is in een verkeerde interpretatie van de regelgeving, is nadere voorlichting in mijn ogen zeker aan de orde. Ik zal daarvoor de communicatiekanalen tussen DUO en de scholen gebruiken.

Vraag 5

Hebben scholen gedurende de schoolcarrière nog gegevens van de scholieren nodig die niet op de documenten staan die voldoen voor de leerlingenadministratie? Kunnen scholen deze gegevens op andere wijze verkrijgen, bijvoorbeeld uit de systemen van DUO? Wat zijn hier de knelpunten en hoe wilt u die wegnemen?

Op het diploma van een leerling dient de geboorteplaats van de leerling te worden opgenomen. Er is echter geen verplichting voor een school om de geboorteplaats te verifiëren aan de hand van een GBA-uittreksel. Die geboorteplaats kan aan de ouders of de leerling zelf worden gevraagd.
Er zijn mij geen andere gegevens bekend die gedurende de schoolcarrière van scholieren nodig zijn. Het verkrijgen van dergelijke gegevens uit de systemen van DUO is daarmee niet aan de orde.

Vraag 6

Heeft u inzicht in de andere administratieve handelingen waarbij het gebruikelijk is om een uittreksel uit de GBA te vragen? Zo nee, bent u bereid deze situaties met behulp van de NVVB in kaart te brengen? Zo ja, bent u bereid om actief te werken aan de vervanging van deze administratieve last door modernere wijzen van identificatie?

Er is inderdaad, ook buiten het onderwijs, zicht op de andere administratieve handelingen waarbij uittreksels uit de GBA worden gevraagd (voor het onderwijsdomein gaat het naast inschrijvingen om examenaanvragen). In goed overleg met de NVVB zijn deze handelingen in kaart gebracht. In veel gevallen is die uitvraag niet wettelijk verplicht en kunnen de gegevens op andere wijze worden geverifieerd. Met betrokken partijen wordt actief gewerkt aan aanpassing van de werkprocessen zodat het GBA-uittreksel niet meer gevraagd hoeft te worden. Ook wordt onderzocht of de controle bij de onder punt 2 genoemde subsidie met minder administratieve last voor de school (dan het opvragen van uittreksels uit de GBA) kan worden geregeld.

Vraag 7

Deelt u de mening dat scholen waar mogelijk gebruik moeten maken van kostenloze en minder belastende manieren gegevens te verkrijgen? Zo ja, bent u bereid scholen te verbieden nog langer een GBA-uittreksel te vragen bij aanmeldingen van nieuwe scholieren?

Ik streef naar lage administratieve lasten voor scholen en burgers. Het is de eigen verantwoordelijkheid van scholen om de door hen gewenste gegevens op de minst belastende manier te verkrijgen. Het verbieden van het vragen van een GBA-uittreksel is in dat licht niet aan de orde.

Vraag 1

Kent u de uitzending over seks met de leraar?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat bijna de helft van alle middelbare scholen de afgelopen tien jaar te maken heeft gehad met een docent die een seksuele relatie had met een leerling, zoals uit een enquête van het programma Brandpunt blijkt? Zo ja, welke middelen staan u ter beschikking om hier wat aan te doen? Zo nee, waaruit blijkt dat?

De cijfers van de Onderwijsinspectie en van de enquête van Brandpunt zijn onvergelijkbaar. De bevindingen van de Onderwijsinspectie geven per jaar het aantal meldingen weer in de categorie seksueel misbruik en seksuele intimidatie. Uit het meest recente Onderwijsverslag 2008–2009 blijkt dat de vertrouwensinspecteurs 350 meldingen verwerkten waarvan 94 meldingen over seksueel misbruik. Van deze meldingen is niet te zeggen hoeveel daarvan een relatie tussen leraar en leerling betreffen.
In het onderzoek van Brandpunt is docenten gevraagd of zij ooit seksueel contact met een leerling hebben gehad. 1% Van de 611 docenten heeft hier bevestigend op geantwoord.
Gezien de onvergelijkbaarheid van beide rapportages is niet te beoordelen of er sprake is van onverklaarbare verschillen.

Vraag 3

Hoe verklaart u dat de cijfers uit deze enquête veel hoger liggen dan uit eerdere onderzoeken is gebleken?

Blijkens het onderzoek van Brandpunt is er geen sprake van dat slechts 8% van de docenten melding zou doen van een seksuele relatie. Uit de resultaten van de enquête blijkt juist dat de meeste leraren het noodzakelijk vinden actie te ondernemen bij (een vermoeden van) een relatie tussen leraren en leerlingen. Er is maar een klein percentage (4%) dat aangeeft dat geheim houden de beste oplossing is. De 8% waar in de vraag naar verwezen wordt, gaat over het percentage leraren dat aangeeft de afgelopen jaren daadwerkelijk melding te hebben gedaan van een (vermoedelijke) relatie.

Vraag 4

Bent u bereid te onderzoeken hoe vaak het in Nederland voorkomt in Nederland dat docenten een relatie aanknopen met minderjarige leerlingen? Zo nee, waarom niet?

Nader onderzoek lijkt mij niet nodig. Wel ben ik van mening dat er (bij een vermoeden van) een seksuele relatie tussen leraar en leerling altijd actie moet worden ondernomen. Ik vind het daarom van belang dat scholen en docenten zich bewust zijn van de wettelijke meldplicht. Uit de berichtgeving rond dit onderwerp komt het beeld naar voren dat juist als het gaat om een vrijwillige relatie tussen leraar en leerling scholen en leraren niet altijd op de hoogte zijn van deze meldplicht. In samenwerking met de sectororganisaties zal ik deze wettelijke verplichting daarom opnieuw onder de aandacht brengen.

Vraag 5

Klopt het dat docenten dergelijke incidenten nauwelijks melden bij het schoolbestuur en het schoolbestuur op zijn beurt nauwelijks bij de politie en de Inspectie van het Onderwijs, ondanks de wettelijke meldplicht? Zo ja, hoe gaat u bewerkstelligen dat het toezicht op de naleving van de wettelijke regels deugdelijk gaat plaatsvinden?

Vraag 6

Is het mogelijk dat een docent die een seksuele relatie heeft met een leerling van 16 jaar of ouder niet strafbaar is? Zo ja, onder welke voorwaarden?

Vraag 7

In hoeveel gevallen is in dit verband bij de politie aangifte gedaan tegen een docent en hoe vaak is men overgegaan tot vervolging? Zo ja, welke redenen lagen hieraan ten grondslag?

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de afspraken die onderwijswethouder Hugo de Jonge van Rotterdam heeft gemaakt met de regiowethouders over het inschakelen van ouders van volwassen mbo-leerlingen?1

Ja.

Vraag 2

Zo, ja, wat vindt u van deze afspraken?

Zoals ik ook al eerder, in het debat op 2 februari 2011 over wijzigingen in de Leerplichtwet in de Kamer op vragen van de heer Çelik heb aangegeven, begrijp ik dat in deze gemeenten ook ouders geïnformeerd worden over en betrokken worden bij het spijbelen van hun meerderjarige kinderen. Hoezeer ik ook sympathie heb voor het feit dat in Rotterdam alles wordt geprobeerd om ook volwassen leerlingen binnenboord te houden en daar ook ouders bij te betrekken, worden deze jongeren beschouwd als meerderjarig en handelingsbekwaam. Daarom kan ik een dergelijke gedragslijn niet voorschrijven.
Scholen kunnen wel al op eerdere leeftijd een onderwijsovereenkomst afsluiten met de deelnemer. Hierin kan bijvoorbeeld worden opgenomen dat gedurende de tijd dat een jongere op school zit, de ouders geïnformeerd worden over schoolprestaties en gedrag, ook over spijbelen. Deze overeenkomst moet zowel door de jongere als door de ouders ondertekend worden.

Vraag 3

Kunt u zich het debat van 2 februari 2011 over wijziging van de Leerplichtwet i.v.m. diverse maatregelen ter bestijdig van schoolverzuim in de Tweede nog herinneren waarin de motie- Çelik2 opriep om de ouders van volwassen mbo-leerlingen actief te betrekken bij de verzuimregeling nog voordat de leerplicht werd ingeschakeld?

Ja, dat debat staat mij nog helder voor de geest.

Vraag 4

Is uw reactie nog steeds dat u de motie ontraadt omdat deze in strijd is met de wet, zoals u tijdens het debat suggereerde?3

Inderdaad zijn mijn gedachten hierover nog steeds dezelfde.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het maken van afspraken altijd mogelijk is en dat dit niet altijd bij wet geregeld hoeft te worden? Zo ja, waarom heeft u dan bovengenoemde motie met precies dezelfde strekking als de afspraken die nu zijn gemaakt door onderwijswethouders in de regio Rotterdam-Rijnmond, ontraden?

Zie het antwoord op vraag 2 en vraag 4.

Vraag 6

Deelt u de mening dat niet alleen de fractie maar feitelijk de Kamer op het verkeerde been is gezet door de uitgesproken intentie technisch te benaderen en af te doen?

Neen, die mening deel ik niet. Mijn bijdrage op dit punt was glashelder en gebaseerd op het feit dat iemand van 18 jaar of ouder meerderjarig is voor de wet.

Vraag 7

Deelt u de mening dat deze werkwijze in het hele land ingevoerd zou moeten worden? Zo nee, waarom niet?

Deze werkwijze, hoe sympathiek ook, kan niet in het gehele land ingevoerd worden, omdat hij is gestoeld op een uitgangspunt dat niet in de wet verankerd is.
Een mogelijkheid is, dat scholen en gemeenten afspreken dat verzuim van 18-plussers eerder wordt gemeld indien zij dat noodzakelijk achten. Dit is de eigen verantwoordelijkheid van gemeente en school gezamenlijk.
De leerlingen van 18 jaar en ouder lopen door te spijbelen zelf een risico de opleiding niet te kunnen vervolgen. En zonder diploma is de kans op werk kleiner. Deze leerlingen zijn de eerstaangewezenen om daarop aangesproken te worden.
Ik neem het initiatief om scholen, en dan primair mbo-instellingen, actief te informeren over de mogelijkheid om in de, met de minderjarige leerling af te sluiten, onderwijsovereenkomst op te nemen dat gedurende de tijd dat de jongere op school staat ingeschreven, de ouders worden geïnformeerd over onder andere het spijbelgedrag.

Vraag 8

Als u vraag 5 met ja heeft beantwoord, welke acties gaat u ondernemen om het hele land warm te krijgen om de ouders van mbo-studenten van 18 jaar en ouder actief te betrekken bij het verzuimbeleid?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «Kwart van de mbo-scholieren heeft hoge schuld»?1

Uit het rapport van het NIBUD blijkt dat de hoogte van de schuld bij 16- en 17-jarigen gemiddeld € 48 per student bedraagt. Het NIBUD definieert in zijn rapport «schuld» als het totaal aan leningen bij ouders, vrienden/kennissen, overige familieleden, DUO, bank of financiële instelling, partner en winkel of postorderbedrijf.
Wanneer de mbo’ers ouder worden en uitwonend worden, neemt deze schuld toe. Zo is deze bij uitwonende studenten gemiddeld € 2450. Overigens is het percentage mbo’ers met schulden in de afgelopen jaren afgenomen van 27% in 2005 tot 17% in 2010 (het percentage uitwonende mbo’ers met schuld is afgenomen van 35% in 2005 tot 24% in 2010). Ik vind het niet erg als men leent om zo te kunnen investeren in zijn of haar toekomst.

Vraag 2

Wat zijn de oorzaken dat steeds meer mbo-scholieren hogere schulden hebben?

In zijn onderzoek «Mbo’ers in geldzaken» gaat het NIBUD in op de ontwikkeling van de inkomsten en de uitgaven van mbo’ers in de afgelopen jaren. Bij het vergelijken van de inkomsten en de uitgaven blijkt dat de inkomsten de bestedingen niet volledig dekken. Mbo-studenten geven dus over het algemeen meer uit dan ze binnenkrijgen; een reden hiervoor wordt in het onderzoek niet gegeven. Navraag bij het NIBUD leert dat er zich in het algemeen een tendens in de Nederlandse samenleving voordoet waarbij men anders met geld omgaat (bijvoorbeeld meer kopen op afbetaling) dan een aantal jaren geleden.

Vraag 3

Acht u het wenselijk dat steeds meer mbo-scholieren geld lenen en dit uitgeven aan funuitgaven (vakantie, uitgaan)? Zo nee, welke maatregelen gaat u nemen om dit tegen te gaan? Zo ja, waarom?

Op rijksoverheidsniveau bestaan er verschillende initiatieven om jongeren ervan te weerhouden te makkelijk te lenen. Ik heb geen wettelijke mogelijkheden om dit soort gedrag tegen te gaan. Zie verder het antwoord op vraag 8.
Wel ondersteun ik initiatieven waarmee de consequenties van geld lenen onder de aandacht van mbo-studenten wordt gebracht. Zo heeft de Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB) op haar site tips voor geldbeheer opgenomen naar aanleiding van het onderzoek van het NIBUD. Daarnaast gaan de MBO Raad en de JOB met elkaar in overleg welke (communicatieve) maatregelen ze nog meer kunnen nemen. Zie ook het antwoord op de vragen 5, 9 en 10.

Vraag 4

Hoeveel leent een mbo’er gemiddeld bij de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO)? Hoeveel leent een mbo’er gemiddeld commercieel?

Van 2006 tot en met 2010 is het aantal bij DUO lenende mbo-leerlingen redelijk stabiel gebleven: rond de 30 000. Het totaal aantal mbo-leerlingen met studiefinanciering is circa 220 000, een deel van de mbo’ers leent niet bij DUO. Het bedrag dat deze studenten gemiddeld hebben geleend, is wel toegenomen. Het gemiddelde bedrag van de lening in het kader van de studiefinanciering is opgelopen van € 264 per maand in 2006 naar € 313 per maand in 2010.
Ik beschik niet over gegevens inzake commerciële leningen.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het te gemakkelijk is om met één muisklik een studielening aan te gaan of deze fors te verhogen, onder meer gezien de opmerking van een mbo-scholiere «Het is heel makkelijk om je lening te verhogen, op internet kun je dat in een minuut regelen. Ik begon met 100 euro en leen inmiddels 500 euro per maand.»? Kunt u uw antwoord toelichten?

Ik deel deze mening niet. Inderdaad kan via «Mijn DUO» of via een wijzigingsformulier op de website van DUO door mbo-deelnemers boven de 18 een rentedragende lening worden aangevraagd dan wel een bestaande lening worden verhoogd. Het is goed dat deze digitale mogelijkheden bestaan. De mogelijkheid tot lenen maakt integraal onderdeel uit van het studiefinancieringsstelsel.
Lenen bij DUO is bedoeld om te kunnen investeren in je opleiding. Studerenden worden wel op verschillende manieren ondersteund in het doen van verstandige investeringsbeslissingen. Op de website van DUO staat veel informatie over bewust lenen en de studerenden kunnen via rekenmodellen voorrekenen wat het aangaan van een lening betekent. Het behoort uiteindelijk tot de eigen verantwoordelijkheid van studerenden om verstandig met geld om te gaan.

Vraag 6

Bent u bereid om studenten de voorwaarden voor een studielening op te sturen naar hun thuisadres en dat pas na acceptatie en ondertekening van de voorwaarden de lening verstrekt of verhoogd kan worden, zodat wordt voorkomen dat studenten impulsief leningen aan gaan met grote gevolgen? Zo nee, waarom niet?

Hiertoe ben ik niet bereid. Ik wil geen extra administratieve barrières opwerpen voor studerenden die een lening in het kader van de studiefinanciering aanvragen. Daarnaast heeft DUO, mede naar aanleiding van eerdere vragen ter zake door uw Kamer, een aantal maatregelen getroffen om studerenden meer bewust te maken van de risico’s van lenen, zoals een rekenprogramma voor het berekenen van de hoogte van de studieschuld en diverse folders. Ik verwijs u volledigheidshalve naar de antwoorden op die Kamervragen (Tweede Kamer, vergaderjaar 2008–2009, Aanhangsel van de Handelingen, nr. 3173 en Tweede Kamer, vergaderjaar 2009–2010, Aanhangsel van de Handelingen, nr. 2284).

Vraag 7

Hoe gaat u ervoor zorgen dat meer mbo’ers hun belasting terugvragen en toeslagen aanvragen waar ze recht op hebben? Kunt u dat toelichten?

Ik zal contact opnemen met de betrokken ministeries om te bespreken wat de mogelijkheden zijn tot het verstrekken van informatie hierover op de DUO-website.

Vraag 8

Hoeveel wordt er per jaar door de overheid uitgegeven om jongeren ervan te weerhouden te veel of te makkelijk geld te lenen? Hoeveel heeft het project «Je geld en je leven» van De Nederlandse Bank gekost en wat heeft dit project tot op heden opgeleverd?2

Op rijksoverheidsniveau bestaat het platform Wijzer in geldzaken. Dit platform, bestaande uit 40 partners uit de financiële sector, de overheid, onderwijs-, voorlichtings- en consumenten-organisaties en de wetenschap, werkt aan financiële zelfredzaamheid van de Nederlandse consument, waaronder jongeren. Vanuit de rijksoverheid zijn de ministeries van Financiën, van SZW en van OCW bij het platform betrokken. Eén specifieke pijler van Wijzer in geldzaken richt zich op de financiële educatie van jongeren vanaf de leeftijd van 8 jaar tot jongvolwassenen. In 2011 heeft het platform Wijzer in geldzaken circa € 1 miljoen beschikbaar voor projecten om bewust financieel gedrag bij jongeren te stimuleren. Dit bedrag is gedeeltelijk afkomstig van de rijksoverheid en gedeeltelijk van de financiële sector.
De tentoonstelling «Geld en je leven!» van De Nederlandse Bank leert jongeren (met name vmbo-scholieren) door een interactieve experience beter om te gaan met geld. Omdat de bezoekers voortdurend zelf keuzes moeten maken die financiële gevolgen hebben, is het een goede aanvulling op bestaand, meer statisch lesmateriaal. Geld en je leven! heeft de Nederlandse Bank
€ 300 000,- (incl. btw) gekost. De tentoonstelling is zeker 5 jaar in het DNB Bezoekerscentrum in Amsterdam te bezichtigen. Jaarlijks komen er circa 5 000 bezoekers op af en dit aantal is groeiende.

Vraag 9

Deelt u de mening dat het enorme gemak waarmee jongeren een studielening kunnen afsluiten en fors kunnen verhogen haaks staat op de bij vraag 8 genoemde overheidsuitgaven en het strikte beleid rondom leenreclames? Zo nee, kunt u uitleggen hoe de twee zaken in lijn zijn met elkaar?

Nee, die mening deel ik niet. Zie het antwoord op vraag 5 en vraag 6.

Vraag 10

Waar staat op de website van DUO of de Informatie Beheer (IB)-Groep het logo «geld lenen kost geld»? Indien dit niet op de site staat, wat is hiervan de reden en bent u bereid om het logo alsnog op de betreffende website te plaatsen?

Dit logo staat niet op de website van DUO. DUO valt namelijk buiten de reikwijdte van de Wet op het financieel toezicht (Wft) aangezien de Wft niet van toepassing is op het door openbare lichamen ter uitvoering van een wettelijke taak aanbieden van krediet. Hiermee wordt onder andere gedoeld op studiefinanciering en andere kredietverlening door de overheid in het kader van subsidiëring (zie Kamerstuk 29 708, nr. 19).
DUO biedt leningen aan in het kader van het totale budget studiefinanciering als uitvloeisel van hetgeen geregeld is in de Wet studiefinanciering 2000. Het rentepercentage en de aflosvoorwaarden zijn niet vergelijkbaar met de rente en aflosvoorwaarden van commerciële partijen, waarop het door u genoemde logo zich primair richt.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de reportage1 over seksuele relaties tussen leraren en leerlingen waaruit blijkt dat op 48% van de scholen in het voortgezet onderwijs sprake is van relaties tussen leraren leerlingen?

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat er onverklaarbare verschillen bestaan tussen de bevindingen van de Inspectie van het Onderwijs en de genoemde cijfers in de reportage?

In de enquête van Brandpunt antwoordt 48% van de docenten bevestigend als hen gevraagd wordt of op hun school ooit sprake is geweest van een relatie tussen leraar en leerling. Of dat betekent dat bijna de helft van de scholen de afgelopen 10 jaar te maken heeft gehad met een relatie tussen een leraar en een leerling is op basis van deze enquête niet te zeggen. Meerdere respondenten kunnen het immers over hetzelfde geval hebben. Zie verder het antwoord op vraag 5.

Vraag 3

Deelt u de mening dat indien de cijfers uit de reportage juist zijn, zeker ook ter zake het lage aantal leraren (8%) dat zegt melding te doen van hen bekende seksuele relaties op school, er sprake is van een zorgwekkende situatie waar snel een einde aan moet komen?

Het is niet te zeggen of de cijfers uit deze enquête hoger liggen dan uit de gegevens van de Onderwijsinspectie naar voren komt. Daarvoor zijn de cijfers van Brandpunt en van de Onderwijsinspectie te onvergelijkbaar.

Vraag 4

Bent u bereid een kort onafhankelijk onderzoek in te stellen of een steekproef te houden om de juiste feitelijkheden boven water te krijgen? Of beschikt u dienaangaande over andere instrumenten?

Nee, nader onderzoek naar de precieze omvang lijkt mij niet nodig. Wel ben ik van mening dat er (bij een vermoeden van) een seksuele relatie tussen leraar en leerling altijd actie moet worden ondernomen. Ik vind het daarom van belang dat scholen en docenten zich bewust zijn van de wettelijke meldplicht. Zie verder mijn antwoord op vraag 5.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel «Steeds meer docenten als freelancer aan de slag»?1

Ik heb er kennis van genomen dat er voor de sector onderwijs sprake is van een toename van het aantal ingeschreven zzp’ers bij de Kamer van Koophandel. Of de toename van het aantal inschrijvingen ook duidt op een toenemend gebruik van flexibele arbeidscontracten in het onderwijs is op grond van deze cijfers echter niet te zeggen.
Ik ga uit van de gegevens van het CBS over de inzet van personeel dat niet in dienst is van de onderwijsinstellingen. De meest recente gegevens van het CBS dateren uit 2007. Volgens deze gegevens2 kwam het aandeel van deze uitgaven in 2007 uit op 4 procent van alle personele uitgaven, maar het verschilde sterk per sector. Het aandeel was het hoogst in het hoger beroepsonderwijs (10 procent) en middelbaar beroepsonderwijs (8 procent). Het uitgavenaandeel voor personeel dat niet in dienst is van de instelling was voor het primair (1 procent) en voortgezet onderwijs (2 procent) het laagst.

Vraag 2

Wat is de reden dat sinds 2007 drie keer zoveel docenten werken als freelancer? In hoeverre is dit het geval, omdat dit voor scholen goedkoper is dan iemand in loondienst nemen?

Het Sectorbestuur Onderwijsarbeidsmarkt (SBO) heeft in 2010 een onderzoek laten uitvoeren naar de «diversiteit aan arbeidsovereenkomsten». Dit onderzoek was vooral verkennend van aard. Het blijkt dat een toename van tijdelijke en flexibele arbeidscontracten op scholen en onderwijsinstellingen te maken heeft met een grotere financiële vrijheid, het flexibel kunnen inspelen op fluctuerende leerlingen- en studentenaantallen, schaalvergroting, arbeidsmarktontwikkelingen, project- en contractactiviteiten. Momenteel laat het SBO een vervolgonderzoek uitvoeren, waarbij wordt gekeken naar de mate waarin de verschillende contractvormen in de praktijk voorkomen en wat de ervaringen van werkgevers en werknemers hiermee zijn.

Vraag 3

Deelt u de mening van de heer Sikkes van de Algemene Onderwijsbond (AOb) dat het gaat om mensen die een gewone voltijdbaan met een contract zoeken, maar die niet vinden en die dus noodgedwongen hun toevlucht nemen tot een freelancebaan? Zo neen, waarom niet?

Voor de beantwoording van deze vraag wacht ik de resultaten van bovengenoemd vervolgonderzoek af.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het een slechte zaak is wanneer docenten noodgedwongen werken als freelancer, aangezien zij geen pensioen opbouwen of andere sociale rechten opbouwen en er ook op school minder continuïteit is? Zo nee, waarom niet?

Bij het antwoord op vraag 2 heb ik uiteen gezet waarom scholen kiezen voor meer flexibiliteit in de inzet van hun personeel. Ik vind dat begrijpelijke redenen om te kiezen voor een flexibele schil rondom de onderwijsorganisatie. De ervaringen van werkgevers en werknemers komen aan de orde in eerder genoemd vervolgonderzoek.

Vraag 5

Bent u bereid te onderzoeken wat de beweegredenen zijn van deze docenten om te werken als uitzendkracht of zelfstandige zonder personeel in plaats van te werken in loondienst?

Zoals u bij het antwoord op vraag 2 heeft kunnen lezen laat SBO momenteel een vervolgonderzoek uitvoeren. Aanvullend onderzoek is daardoor (vooralsnog) niet nodig.

Vraag 6

Bent u bereid actie te ondernemen om het aantal docenten dat als freelancer werkt terug te dringen, bijvoorbeeld door met onderwijskoepels hierover te spreken?

Allereerst wil ik benadrukken dat dit vooral een zaak is van de sector zelf. Het zijn ook sociale partners zelf geweest die dit onderwerp op de agenda hebben gezet.
Ik wacht de uitkomsten van het vervolgonderzoek van SBO naar de omvang van flexibele arbeidscontracten en het effect op de arbeidssfeer, de organisatie en de onderwijskwaliteit af.

Vraag 1

Is het waar dat per 1 april 2011 het inspectietoezicht op de Regionale Expertise Centra (REC’s) en de Commissies voor de indicatiestelling (CVI’s) wijzigt van integraal toezicht naar risicogericht toezicht?

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de onderwijsinspectie in dat kader heeft laten weten dat alle CVI’s leerlingen moeten blijven indiceren en dat alle REC’s ouders moeten blijven begeleiden en leerlingen ambulante begeleiding moeten blijven bieden, tot de invoering van Passend onderwijs «vooralsnog in 2012»?1

Ja, tot de inwerkingtreding van het nieuwe wettelijk kader passend onderwijs zal de ambulante begeleiding worden uitgevoerd en zal de inspectie toezien op de uitvoering van de taken.

Vraag 3

Hoe moeten de REC’s ouders blijven begeleiden en leerling ambulante begeleiding blijven bieden, wanneer zij tegelijkertijd geconfronteerd worden met bezuinigingen en onder andere ambulante begeleiders moeten gaan ontslaan?

De bezuiniging op passend onderwijs zal vanaf 1 augustus 2013 worden doorgevoerd. Met de brief aan de Tweede Kamer van 13 april 2011 is er een nieuw budgettair kader voor passend onderwijs. De bezuinigingen worden later en geleidelijker doorgevoerd. Dit budgettair kader kent de volgende oploop: in 2012: geen bezuiniging, in 2013: 100 miljoen, in 2014: 200 miljoen en vanaf 2015: structureel 300 miljoen. In het schooljaar 2012–2013 vindt er in het kader van passend onderwijs geen verlaging van de bekostiging plaats. Door het nieuwe budgettaire kader hebben de schoolbesturen langer de tijd om te anticiperen op de veranderingen in het wettelijk kader. Het nieuwe wettelijk kader zal, op onderdelen, wel op 1 augustus 2012 in werking treden. Met de onderwijsorganisaties wordt overleg gevoerd over de wettelijke invoering van passend onderwijs waarvan een gefaseerde invoering en de mobiliteit van personeel onderdeel vormen. In juni zal ik u in de voortgangsrapportage passend onderwijs verder informeren over de invoering van passend onderwijs en de vorming van de samenwerkingsverbanden.

Vraag 4

Is aan de instellingen te kennen gegeven dat men ambulant begeleiders en andere medewerkers in het risicodragende deel van de formatie (RDDF) moet plaatsen? Hoort bij deze procedure de verplichting dat de werkgever mensen zo snel mogelijk moet helpen ander werk te vinden? Hoe kan de inspectie deze instellingen tegelijkertijd met risicogericht toezicht eraan houden de wet tot het laatste moment volledig en onverkort uit te voeren?

Aan de schoolbesturen in het (voortgezet) speciaal onderwijs is een brief gestuurd waarin de omvang van de verlaagde bekostiging vanaf het schooljaar 2012–2013, 2013–2014 is meegedeeld. De brief over de temporisering passend onderwijs van 13 april (Kst. 2010–2011, 32 618, nr. 32) herroept deze brief waardoor de bezuiniging later wordt doorgevoerd. Schoolbesturen kunnen nu tijdig anticiperen op de verlaagde bekostiging. De acties die dan ondernomen moeten worden, zijn opgenomen in de decentrale CAO PO. Dit geldt ook voor de rechten en plichten voor zowel de werkgever als de werknemer tijdens een RDDF-plaatsing. Zolang een werknemer in het RDDF is geplaatst, moet gedurende deze periode van de RDDF-plaatsing de werkgever er voor zorgen dat de werknemer aanspraak kan maken op verschillende faciliteiten die de werknemer helpen bij herplaatsing en/of het vinden van een nieuwe werkkring. De inspectie houdt toezicht op de uitvoering van de wettelijke taken van het rec en de indicatiestelling door de cvi zolang de huidige wettelijke verplichtingen voor het rec en de cvi blijven bestaan. Wel houdt de inspectie bij het toezicht rekening met de bijzondere omstandigheid dat wanneer ambulant begeleiders voortijdig zijn vertrokken het werk met minder mensen moet worden uitgevoerd.

Vraag 5

Wanneer gaat u beleid en werkelijkheid weer bij elkaar brengen?

Beleid moet zijn gebaseerd op de werkelijkheid. De omstandigheden waaronder beleid is gemaakt, kunnen veranderen. In dat geval moet worden bekeken of het beleid ook moet worden aangepast.

Vraag 1

Wat is uw oordeel over het bericht «Minister van onderwijs goochelt met getallen?»1

Ik heb kennis genomen van dit bericht. Naar aanleiding hiervan heb ik de Inspectie voor het Onderwijs (verder: inspectie) gevraagd onderzoek te doen naar de cijfers ten aanzien van zorgleerlingen en mij onverwijld te informeren over de uitkomsten. In de brief over passend onderwijs van 31 januari (Tweede Kamer, vergaderjaar 2010–2011, 31 497, nr. 31) is namelijk gebruik gemaakt van de gegevens zoals die zijn opgenomen in het Onderwijsverslag 2008/2009.
Bijgevoegd vindt u de brief van de Inspecteur-generaal van het Onderwijs, waarin zij mij informeert over de gehanteerde definitie voor «zorgleerlingen» en de gebruikte cijfers2. Zoals u in de brief kunt lezen, roept de tabel 12.1a van het Onderwijsverslag 2008 / 2009 misverstanden op en is een vermijdbare fout geconstateerd. In de brief geeft de inspectie aan dat:
Daarnaast zijn in de brief van de inspectie de juiste percentages zorgleerlingen weergegeven.
Volgens de Wet op het onderwijstoezicht heeft de Inspecteur-generaal van het Onderwijs de eigenstandige verantwoordelijkheid voor de inhoud van het Onderwijsverslag. Echter, als Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap draag ik verantwoordelijkheid voor de inspectie in algemene zin en vanuit die verantwoordelijkheid informeer ik u hierbij over de geconstateerde onvolkomenheid in het Onderwijsverslag 2008/2009.

Vraag 2

Kloppen alle cijfers die genoemd worden in het artikel? Zo nee, welke niet? Worden sommige leerlingen daadwerkelijk dubbel geteld in de onderwijsstatistieken? Zo ja, waarom wordt er een verkeerd beeld gecreëerd over de omvang van het aantal zorgleerlingen?

Vraag 3

Klopt de berekening dat niet 10% maar 8% zorgleerling is in het basisonderwijs, omdat leerlingen met een rugzakje dubbel worden geteld? Zo ja, waarom zijn richting de Kamer en richting media verkeerde cijfers gebruikt, waardoor er een verkeerd beeld is ontstaan? Zo nee, hoe zijn de cijfers dan?

Vraag 4

Is het waar dat ook in het voortgezet onderwijs leerlingen dubbel zijn geteld door het ministerie en dus niet 19,6% van de leerlingen, maar 19,0% gebruik maakt van leerweg ondersteuning, rugzak, praktijkonderwijs of speciaal onderwijs? Zo ja, waarom zijn richting de Kamer en richting media verkeerde cijfers gebruikt, waardoor er een verkeerd beeld is ontstaan? Zo nee, hoe zijn de cijfers dan?

Vraag 5

Is het waar dat het aantal leerlingen dat lichte of zware zorg krijgt met 17% gegroeid is? Zo ja, deelt u de mening dat iedereen die beweert dat dit is gestegen met 65% enorm overdrijft en onwaarheden verkondigt? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 6

Hoeveel leerlingen in het speciaal onderwijs hebben tevens een eigen leerlijn? Klopt het dat deze leerlingen ook dubbel geteld worden? Zo ja, wat is dan het gecorrigeerde cijfer?

Vraag 7

Worden in bovengenoemd artikel alle mogelijke dubbeltellingen genoemd, of zijn er nog meer? Indien die er zijn, kunt u deze nu volledig delen met de Kamer?

Vraag 8

Deelt u mening dat u de zinnen «Het huidige systeem barst uit zijn voegen. Het aantal kinderen dat een label opgeplakt krijgt omdat er iets met hen is, is de afgelopen jaren met maar liefst 65% gegroeid. Inmiddels gaat het om 10% van de leerlingen in het basisonderwijs en bijna 20% in het voortgezet onderwijs»2 niet meer kunt gebruiken op basis van huidige cijfers, omdat ze niet juist zijn? Zo neen, waarom niet? Zo ja, belooft u voortaan deze onjuiste cijfers niet meer te gebruiken wanneer u over passend onderwijs schrijft of spreekt?

Vraag 9

Bent u bereid vanaf nu niet meer met getallen te goochelen en deugdelijke cijfers te gebruiken? Zo ja, welke cijfers gebruikt u vanaf nu?

Vraag 10

Wanneer u het heeft over de omvang van het aantal zorgleerlingen, heeft u het dan over het aantal leerlingen dat zorg nodig heeft, of zoals de onderwijsinspectie beweert over het aantal keer dat er vanuit het ministerie geld naar een onderwijsinstelling vloeit? Wanneer het laatste het geval is, bent u bereid niet meer de suggestie te wekken dat onze jeugd niet deugt, terwijl u in feite slordig bent in uw formulering?

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de artikelen die ingaan op de overheadkosten van hoger onderwijsinstellingen waaronder het hbo?12

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de verschillende manieren waarop de hoogte, de definiëring en de berekening van overhead bij instellingen naar voren komen in deze artikelen?

Vraag 3

Deelt u de mening dat onnodige overhead die ten koste gaat van het primaire onderwijsproces voorkomen moet worden, maar dat hiervoor wel een duidelijke definitie, berekenwijze en een limiet voor nodig zijn, o.a. afgezet ten opzichte van andere sectoren en de daarbij behorende overhead?

Vraag 4

Deelt u de mening dat, mede op basis van beantwoording van eerdere Kamervragen3, geconcludeerd kan worden dat o.a. de onderbouwing en berekening van overhead, zoals genoemd door het kabinet, onduidelijk en verouderd is ten opzichte van andere onderzoeksresultaten op dit terrein?

Vraag 5

Bent u bereid om hier voor eens en altijd duidelijkheid in te verschaffen door een solide opgezet en op de actuele situatie gericht onderzoek hiernaar te laten doen, bijvoorbeeld via de Algemene Rekenkamer? Zo nee, waarom niet?

Vraag 6

Kunt u deze vragen met spoed beantwoorden voor het wetgevingsoverleg over het hoger onderwijs op 21 maart a.s.?

Vraag 1

Bent u bekend met de gewijzigde wet Kinderopvang volgens welke het sinds 1 januari 2010 voor gastouders verplicht is zich te registreren in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK)?

Ja.

Vraag 2

Kunt u uiteenzetten welke kosten gemeenten maken voor de opname van een gastouder in het LRK en hoe hoog deze kosten gemiddeld zijn?

Gemeenten zijn wettelijk verantwoordelijk voor het toezicht op en de handhaving van de kwaliteit van de kinderopvang. De precieze kosten van de handeling die een gemeente verricht om een gastouder op te nemen in het LRK, zijn mij niet bekend. In de keten van toezichts- en handhavingstaken die gemeenten hebben alvorens te kunnen overgaan tot registratie is de tijd die hieraan wordt besteed beperkt (zie ook het antwoord op vraag 5).

Vraag 3

Deelt u de mening dat het niet wenselijk is dat gemeenten kosten voor registratie in rekening brengen aan gastouders?1 Zo ja,wat wilt u hieraan doen? Zo nee, waarom niet?

Het heeft niet mijn voorkeur dat gemeenten leges in rekening brengen. Gemeenten zijn daar echter wel toe bevoegd. In de gemeentewet is bepaald dat gemeenten rechten mogen heffen voor diensten, maar daarop geen winst mogen maken. Dit is een algemeen principe in de bestuurlijke verhoudingen tussen rijk en gemeenten. Het spreekt voor zichzelf dat dergelijke algemene principes niet ter discussie kunnen worden gesteld op basis van ervaringen in één sector, de kinderopvang.
Verder is hier van belang dat de middelen die aan gemeenten beschikbaar zijn gesteld voor toezicht en handhaving op de kinderopvangsector via de reguliere sleutel worden verdeeld over gemeenten. Als gevolg daarvan kan het zijn dat gemeenten met relatief veel gastouders in het overgangsjaar 2010 niet geheel zijn gecompenseerd via het gemeentefonds. Vóór 2010 was immers niet bekend waar de gastouders zich in Nederland bevonden. Nu het Landelijk Register Kinderopvang is gevuld, is echter specifieke informatie beschikbaar over het aantal voorzieningen voor gastouderopvang per gemeente. Dit biedt de kans om de verdeelsleutel voor 2012 en de jaren daarna te verfijnen. De VNG onderzoekt deze mogelijkheid in overleg met de ministeries van BZK en SZW. Als dit lukt, verwacht ik dat het aantal gemeenten dat leges heft zal dalen.
De passage over lastenverzwaring waar u op wijst, heeft betrekking op de administratieve lasten die zouden toenemen als een vergunningplicht zou worden opgelegd. Deze administratieve lasten nemen niet toe als leges worden geheven.

Vraag 4

Bent u het ermee eens dat het niet in de geest is van de gewijzigde wet Kinderopvang om leges te heffen, aangezien dit een lastenverzwaring betekent?2

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Welke voor- en nadelen ziet u in het voorstel om registratie van gastouders in de LRK centraal te organiseren? Bent u voornemens om op dit terrein stappen te zetten?

De registratie van een gastouder in het LRK is het sluitstuk van een zorgvuldig besluitvormingsproces waarvoor gemeenten wettelijk verantwoordelijk zijn. Dit proces kan als volgt worden samengevat: het gastouderbureau dient bij de gemeente een aanvraag in tot in exploitatiename van een voorziening voor gastouderopvang, de gemeente geeft de GGD opdracht om te beoordelen of de gastouder voldoet aan de kwaliteitsvereisten, de GGD doet onderzoek en brengt een (beknopt) verslag uit aan de gemeente, de gemeenten neemt een besluit, de gemeente stuurt het gastouderbureau en de gastouder een beschikking, de gemeente schrijft de gastouder al dan niet in het LRK in. Deze zelfde stappen worden doorlopen als een aanvraag wordt ingediend tot in exploitatiename van een kindercentrum of een gastouderbureau. Vanwege het grote belang van registratie voor betrokkenen is dit proces omgeven door wettelijk waarborgen van zorgvuldigheid. Zo wordt een gastouder van rechtswege geregistreerd als een gemeente niet binnen 10 weken een besluit neemt op een aanvraag. Voorts is in het proces van GGD-controle sprake van hoor en wederhoor en heeft een aanvrager de mogelijkheid van bezwaar en beroep in het geval de gemeente negatief beschikt.
Het centraliseren van uitsluitend de registratiehandeling, bijvoorbeeld bij de technisch beheerder van het LRK, levert geen efficiencywinst op. Het hiervoor beschreven proces is pas een jaar geleden ingericht. Dit nu al wijzigen zou bestuurlijk onverantwoordelijk zijn. Bovendien is er geen centraal apparaat beschikbaar dat dit hele proces zou kunnen overnemen.
Ik verken op dit moment wel de mogelijkheden tot verbetering van de effectiviteit van het toezicht door de GGD en de handhaving door gemeenten. In dit kader wordt ook een mogelijke aanpassing van de verdeelsleutel voor de toekenning van middelen aan gemeenten voor toezicht en handhaving op de kinderopvang bezien. Ik ben voornemens uw Kamer hierover uiterlijk eind april te informeren.

Vraag 1

Waren de cijfers van de VO-raad, waaruit blijkt dat de kosten voor de BAPO-regeling1 in het voortgezet onderwijs van € 100 miljoen in 2000 zijn gestegen naar € 220 miljoen in 2010, bij u bekend vóór RTL-Nieuws deze naar buiten bracht?2 Zo ja, hoe lang reeds? Zo nee, waarom niet?

Deze cijfers waren mij niet bekend, wel bereiken mij soms signalen over een stijging van de kosten die met de BAPO-regeling gemoeid zijn. De verantwoordelijkheid voor de loonkostenontwikkeling, waaronder de kosten van de BAPO-regeling, ligt echter bij de (door onderwijswerkgevers gemandateerde) VO-raad die via het arbeidsvoorwaardenoverleg sturing kan geven aan de loonkostenontwikkeling.

Vraag 2

Kunt u aangeven of meer berichten u hebben bereikt over de stijgende BAPO-kosten in het voortgezet onderwijs?

Ja, zie ook antwoord op vraag 1.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de VO-raad, als werkgeversorganisatie, zelf betrokken is geweest bij de invulling van de BAPO-regeling door schoolbesturen? Deelt u de mening dat diezelfde VO-raad op basis van het feit dat er steeds meer oudere leraren zijn en de pensioenskosten flink zijn gestegen, deze kostenstijging had moeten voorzien?

De VO-raad is inderdaad als werkgeversvertegenwoordiging in het arbeidsvoorwaardenoverleg samen met de vakbonden verantwoordelijk voor de inhoud van de BAPO-regeling. Een stijging van de BAPO-kosten als gevolg van de vergrijzing en het afschaffen van VUT-regelingen, waardoor meer en langer aanspraak op de BAPO-regeling zal worden gemaakt, was te voorzien. Ook de VO-raad is zich hiervan bewust geweest, gezien hun inzet om in het overleg over de nieuwe cao VO te willen praten over een bezinning op de toekomst van de BAPO-regeling.

Vraag 4

Deelt u de mening dat door deze kostenstijging de vrees bestaat dat er te weinig geld overblijft voor de instroom van jonge, enthousiaste docenten?

Er is geen directe relatie tussen de BAPO-lasten en de mogelijkheid tot het aantrekken van jonge docenten. Evenmin overigens als tussen de leeftijd van een docent en zijn of haar enthousiasme.

Vraag 5

Hoe ziet u de toekomst van deze regeling?

De VO-raad is hier aan zet samen met de vakbonden in het voortgezet onderwijs. Ik hoop dat het overleg tussen deze partijen leidt tot een regeling die zich meer richt op een levensfasebewust personeelsbeleid.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Hogeschool besteedt geld aan volstrekt verkeerde zaken»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de zorg naar aanleiding van het onderzoek van onder anderen de genoemde Tilburgse hoogleraar, waaruit blijkt dat bij een elftal hogescholen tussen de 21% en 25% van het budget daadwerkelijk besteed wordt aan onderwijs? Zo nee, waarom niet?

In 2007 is de rapportage van het in opdracht van de HBO-raad en VSNU uitgevoerde onderzoek «benchmark overhead universiteiten en hogescholen» aan de toenmalige minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aangeboden. De definitie voor overhead uit dit rapport is gebaseerd op het aantal fte’s in de primaire processen (onderwijs en onderzoek) en het aantal fte’s in overige functies en deze is in overleg tussen OCW en de ho-instellingen overeengekomen.
Voor het Ministerie van OCW is dit een duidelijke benadering die ook draagvlak heeft binnen het onderwijsveld. Uit de rapportage kwam naar voren dat in het hoger beroepsonderwijs het percentage aan zuivere overhead 24,5% was. De omvang van de zuivere overhead bij universiteiten bedroeg 25,3%.
Begin 2011 heeft de HBO-raad het onderzoek opnieuw laten uitvoeren op basis van de gegevens over 2009. De uitkomsten van de hbo-sector zijn vergeleken met andere publieke sectoren. Het percentage zuivere overhead is nu 25,8%. Ik wacht het rapport van de HBO-raad met belangstelling af. De VSNU is op dit moment bezig met de voorbereiding van een herhaling van de benchmark.
Er wordt van onderwijsinstellingen verwacht dat zij doelmatig omgaan met de beschikbare middelen voor het primaire proces, te weten het verzorgen van onderwijs. Ik vind een dergelijk overheadpercentage te hoog.
Met de ho-instellingen ga ik in het kader van de meerjarenafspraken afspraken maken over de wijze waarop een reductie van overhead gerealiseerd kan worden. De middelen die een reductie oplevert kunnen dan weer ingezet worden voor het primaire proces.

Vraag 3

Wat is uw oordeel over het bericht dat de overheid vroeger 10% van het jaarlijkse hbo-budget voor huisvesting oormerkte en dat dit bedrag na de financiële verzelfstandiging is opgelopen tot 16–18%?

De instellingen zijn vanaf de decentralisatie van de hbo-huisvesting (Wet Huisvesting hoger beroepsonderwijs, 1 januari 1994) verantwoordelijk voor beslissingen over de investeringen in huisvesting en de exploitatie daarvan. OCW heeft geen zeggenschap meer over (de financiering van) het onroerend goed van de instellingen.
De door u genoemde percentages van 16–18% voor de huisvesting in de hbo-sector herken ik niet. De jaarrekeningen van de hbo-instellingen laten het volgende zien.
Uitgaande van de totale huisvestingslasten afgezet tegen de totale baten van de totale hbo-sector is het percentage huisvestingslasten vanaf 2005 (12%) gestaag gedaald naar 10% in 2009. Ik merk op, dat – naast de afschrijvingen en het saldo financieringskosten – onder de huisvestingslasten ook de huren, het onderhoud, de verzekeringen, de schoonmaakkosten en gas/licht/water vallen. De afschrijving op de inventaris heb ik niet meegenomen in mijn berekening; immers inventariskosten staan los van de investering in onroerend goed en deze worden altijd gemaakt ongeacht of er sprake is van nieuwe, oude of gehuurde gebouwen.

Vraag 4

Deelt u de visie dat het erbarmelijk is dat hogescholen tegenwoordig honderden miljoenen uitgeven aan onderzoeksactiviteiten, waarvan de bekostiging wordt onttrokken aan het primaire proces? Zo nee, waarom niet?

Nee, deze visie deel ik niet. Het doen van praktijkgericht onderzoek is een wettelijke taak van hogescholen en behoort daarmee tot het primaire proces. Het doen van praktijkgericht onderzoek door hogescholen bevordert de kwaliteit van het onderwijs. Het is van groot belang dat het onderwijs gebaseerd is op «state of the art» kennis uit het onderzoek. Ook de arbeidsmarkt vraagt meer en meer om hbo-professionals die beschikken over academische vaardigheden. Het integreren van onderzoeksvaardigheden in het curriculum komt de kwaliteit van het onderwijs en de waarde van de afgestudeerde op de arbeidsmarkt ten goede.
Dat het om honderden miljoenen euro’s gaat, kan ik niet bevestigen. Uit de brancherapportage onderzoek 2009/2010, die is uitgebracht door de HBO-raad, blijkt dat hogescholen in het jaar 2009 gezamenlijk ongeveer honderd miljoen euro tot hun beschikking hadden om praktijkgericht onderzoek uit te voeren. Driekwart daarvan bestaat uit publieke middelen die hogescholen ontvangen om hun wettelijke taak tot «het doen van praktijkgericht onderzoek» ook daadwerkelijk vorm te kunnen geven. Dit betreft de middelen uit het RAAK-programma en het ontwerp- en ontwikkelbudget binnen de lumpsum. Een kwart van de genoemde honderd miljoen euro is afkomstig van internationale, private en andere publieke bronnen. De middelen voor praktijkgericht onderzoek worden zoals uit de brancherapportage naar voren komt niet onttrokken aan het primaire proces en zorgen juist voor extra private investeringen die ten goede komen aan het primaire proces.

Vraag 5

Wat is uw reactie op de aanbevelingen van de auteurs met betrekking tot het inschakelen van de Algemene Rekenkamer, het inzetten van een verplichte matrix, transparantie in de jaarverslagen, landelijke examens en de versterking van de positie van de docent?

Tijdens het wetgevingsoverleg van 21 maart 2011 over het wetsvoorstel «Ruim baan voor talent» is motie 32 253, nr.15 ingediend waarmee de Tweede Kamer uitspreekt dat de Algemene Rekenkamer onafhankelijk onderzoek dient te doen naar overhead in het Nederlands hoger onderwijs. Deze motie is dinsdag 28 maart 2011 tot mijn genoegen door de Tweede Kamer aangenomen.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de uitzending van PowNews en het artikel «Islamitische docent weer aan het werk»?1

Ja, ik heb daarvan kennisgenomen.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het de wereld op zijn kop is dat de docent niet wordt ontslagen, maar door middel van een herplaatsingstraject wordt beloond?

Het is de bevoegdheid en de taak van het college van bestuur een oplossing te vinden voor de ontstane situatie. Dat bestuur is daarbij – onder meer – gebonden aan de verbodsbepalingen van de Algemene wet gelijke behandeling (Awgb). Voor een conflict als het onderhavige, betekent dit dat het school/instellingsbestuur als aanbieder van onderwijs ervoor moet waken dat degenen die voor de school/instelling werken, niet verboden man/vrouw onderscheid maken ten opzichte van de studenten. Tegelijkertijd verbiedt dezelfde wet de hogeschool om als werkgever ten opzichte van haar personeel verboden onderscheid te maken op grond van (onder andere) godsdienst.
Het College van Bestuur van de hogeschool van Amsterdam heeft gezocht naar een oplossing voor de ontstane situatie en geconstateerd dat een terugkeer van de docent geen reële optie is. De arbeidsovereenkomst zal daarom binnenkort worden ontbonden.

Vraag 3

Deelt u de mening dat door deze onbegrijpelijke handelswijze er veel tijd, geld en moeite worden verspilt om iemand tegemoet te komen die onderscheid maakt tussen mannen en vrouwen, terwijl juist gelijkheid van man en vrouw ten alle tijde geborgd zou moeten zijn? Zo nee, waarom niet?

Zie het antwoord op vraag 2.

Vraag 4

Kunt u voorts uiteenzetten of er ook andere publieke instellingen zijn die een dergelijk beleid hanteren? Zo ja, kunt u uiteenzetten welke instellingen?

De Hogeschool van Amsterdam is geen publiekrechtelijke instelling.
Elke onderwijsinstelling bepaalt haar eigen personeelsbeleid. Ik heb geen overzicht van het beleid van andere onderwijsinstellingen.

Vraag 5

Deelt u de mening dat een publieke instelling een voorbeeldfunctie heeft en daarbij de gelijkheid tussen mannen en vrouwen moet bewaken? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke vervolgstappen gaat u ondernemen om dit in de toekomst te voorkomen?

Ik deel de mening dat scholen een voorbeeldfunctie hebben, waar het gaat om de gelijkheid tussen mannen en vrouwen. Vanwege die voorbeeldfunctie vind ik het van groot belang dat het personeel op school in spreken en handelen uitdraagt dat mannen en vrouwen gelijkwaardig zijn. Zie verder het antwoord op vraag 2.

Vraag 6

Deelt u de mening dat in dit soort gevallen niet alle betrokkenen een inspanning moeten leveren, maar enkel de docent zelf?

Zie het antwoord op vraag 2.

Vraag 7

Is het waar dat de Hogeschool van Amsterdam een extern adviseur heeft aangetrokken voor de herplaatsing van de handenweigerende docent? Zo ja, kunt u uiteenzetten hoeveel geld de inschakeling van de extern adviseur kost?

De Hogeschool van Amsterdam heeft inderdaad een bureau met deskundigheid in aangelegenheden als de onderhavige, ingeschakeld om te onderzoeken of een oplossing gevonden kan worden die een werkbare situatie oplevert. Hoeveel kosten daarmee gemoeid zijn, is mij niet bekend. De instelling heeft bestedingsvrijheid. Daarvoor geldt als voorwaarde dat uitgaven geschieden binnen de grenzen van doelmatigheid en rechtmatigheid en zij gecontroleerd worden en goedgekeurd worden door een accountant.

Vraag 1

Wat is uw reactie op de schatting van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) dat circa 20 000 studenten een brief hebben gehad over hun bijverdiensten in 2008, omdat ze over de bijverdiengrens zaten? Is dit het aantal zoals van te voren inschat? Hoe verklaart u de stijging van stijging van 14 000 naar 20 000 studenten?1

De situatie is als volgt: circa 20 000 studenten hebben een brief van DUO ontvangen over hun bijverdiensten in 2008. Na uitwisseling van gegevens met de Belastingdienst is gebleken dat het inkomen van deze studenten over 2008 hoger was dan de wettelijke grens van € 12 916,17. In deze brief wordt de student gevraagd om dit inkomen toe te lichten. Zo kunnen zij bijvoorbeeld aangeven dat dit inkomen is verdiend na het einde van de periode waarin zij studiefinanciering ontvingen, waardoor het inkomen over die periode buiten beschouwing zal worden gelaten. Het werkelijke aantal studerenden, dat uiteindelijk zal worden geconfronteerd met een feitelijke terugvordering, zal daarom lager liggen. De stijging van het studenten is aanzienlijk, maar zij ligt wel in de lijn met de stijgingen die eerdere jaren laten zien. Over het opgelegde aantal terugvorderingen kan ik nog geen mededelingen doen.
Uit cijfers over de afgelopen jaren blijkt dat het aantal studenten dat meer bijverdient dan de bijverdiengrens jaarlijks stijgt:
2008 (controle over 2005): 7000 brieven, opgelegde vorderingen: 6500
2009 (over 2006): 11 900 brieven, opgelegde vorderingen: 10 700
2010 (over 2007): 14 600 brieven, opgelegde vorderingen: 13 600

Vraag 2

Hoe is er gecommuniceerd over het feit dat er nu naar het verzamelinkomen (bruto) wordt gekeken, in plaats van naar het netto-inkomen? Hoe indringend heeft u hierover gecommuniceerd? Wat is uw reactie op opmerking dat er «slechts» via internet gecommuniceerd zou zijn?

De overgang van netto-inkomen naar verzamelinkomen is ingevoerd per 1 januari 2008 als gevolg van de Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen. Met ingang van die datum is tevens de bijverdiengrens voor studerenden met ruim 2200 euro opgehoogd. De verhoging had als doel het verschil tussen de oude en nieuwe systematiek te compenseren. Voor grote groepen studenten pakt dat niet ongunstig uit.
De hierboven omschreven aanpassingen zijn op verschillende momenten en op verschillende wijzen gecommuniceerd aan de student via de reguliere communicatiekanalen die DUO gebruikt voor het bekendmaken van wijzigingen in de regelgeving.
Omdat het aantal studenten met relatief hoge bijverdiensten relatief beperkt is (2 á 3% van de totale populatie), is besloten de wijziging in de algemene communicatieuitingen mee te nemen (internet, brochures en elektronische nieuwsbrief). Gezien het feit dat deze doelgroep pas bekend is zodra een uitwisseling van gegevens met de Belastingdienst heeft plaatsgevonden, is een gerichte, proactieve communicatie vooraf ook niet mogelijk.

Vraag 3

Welke mogelijkheden zijn er voor studenten om bezwaar en beroep aan te tekenen tegen de korting?

Studenten kunnen aangeven waarom het door de Belastingdienst vastgestelde inkomen over 2008 uitkomt boven de grens van € 12 916,17 en of er redenen zijn om gedeeltes dan wel het gehele inkomen over dat jaar buiten beschouwing te laten.
Indien er na verwerking van deze gegevens nog steeds sprake is van een te hoog inkomen, ontvangt de studerende een beschikking van DUO, waarop is aangegeven dat een bedrag moet worden terugbetaald en hoe hoog dit bedrag is. Hierbij wordt tevens, zoals voorgeschreven in de Algemene wet bestuursrecht, op de mogelijkheid gewezen om tegen deze beschikking in bezwaar te gaan.
Tegen de feitelijke hoogte van het verzamelinkomen of het belastbaar loon kan bij DUO geen bezwaar aangetekend worden; het betreft hier immers gegevens die afkomstig zijn van de Belastingdienst. De Belastingdienst kent zijn eigen bezwaarprocedures.

Vraag 4

Welke regelingen zouden er mogelijk zijn voor studenten om de boete rond de OV-jaarkaart meer gespreid te betalen? Hoe wilt u hier over communiceren? Bent u bereid hierover met DUO in gesprek te gaan?

Uit contacten met DUO is gebleken dat studenten – voor zover verrekening met studiefinanciering niet mogelijk is – de vergoeding voor de OV-kaart in 15 jaar kunnen terugbetalen. Indien de studerende niet meer in aanmerking komt voor studiefinanciering, wordt de schuld namelijk opgeteld bij de langlopende studieschuld van de studerende. Deze wordt dan geïnd in maandelijkse termijnen, waarbij het uiteraard mogelijk is om draagkrachtmeting aan te vragen. Er is in die situatie dus al sprake van een mogelijkheid voor gespreide betaling.

Vraag 5

Wat is uw visie op de bijverdiengrens ten opzichte van de beweging dat er een grote financiële verantwoordelijkheid van studenten wordt gevraagd

De bijverdiengrens is een systeemkenmerk in het huidige studiefinancieringsstelsel. Hiermee worden studenten, die ondersteuning bij de financiering van hun studie nodig hebben, onderscheiden van studenten met voldoende eigen middelen om zelf hun studie te bekostigen. Hij markeert ook het verschil tussen bijverdiensten naast een voltijdstudie enerzijds en een deeltijdstudie naast werk anderzijds.
Afschaffing van de bijverdiengrens is dan ook niet wenselijk omdat dit betekent dat een elementair kenmerk uit het studiefinancieringsstelsel wordt verwijderd en dit brengt grote budgettaire risico’s met zich mee.

Vraag 6

Bent u bereid, mogelijk na overleg met belangenorganisaties, tot een coulance-regeling te komen voor de soms wel heel grote sommen geld die moeten worden terugbetaald, ook als de bijverdiengrens slechts beperkt is overschreden?

Ik zie geen mogelijkheden om voor deze groep tot een coulance-regeling te komen. Wel geldt voor de groep vanaf inkomensjaar 2010 een glijdende schaal ten aanzien van de OV-studentenkaart, waardoor studenten nooit meer hoeven terug te betalen dan het bedrag waarmee de bijverdiengrens is overschreden. Bij de introductie daarvan per januari 2010 is al gebleken dat het voor DUO niet mogelijk is om deze glijdende schaal met terugwerkende kracht op de inkomensjaren 2008 en 2009 toe te passen. Kortheidshalve verwijs ik daarvoor naar de brief die daarover destijds aan uw Kamer is gestuurd (TK 2008/2009, 31 288, nr. 42, d.d. 3 november 2008). Bovendien hebben deze studenten naast de reguliere studiefinanciering (inclusief reisvoorziening) wel meer dan het grensbedrag van € 12 916,17 verdiend.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het onderzoek van GGD Hollands Noorden waaruit blijkt dat de helft van de jongeren in het voortgezet onderwijs homoseksualiteit afwijst?1

Ik heb kennis genomen van het EMOVO2-onderzoek «Seksuele gezondheid van jongeren in Noord-Holland Noord», dat de GGD Hollands Noorden in 2009 heeft laten uitvoeren.
Ten opzichte van een soortgelijk GGD-onderzoek in 2005 is de acceptatie ten aanzien van homoseksualiteit iets toegenomen. In 2005 had 56% van de jongeren een negatieve houding ten aanzien van homoseksualiteit, in 2009 is dat 50%. Hoewel dit een vooruitgang is, duidt het ook op het signaal dat er nog werk aan de winkel is om homoseksualiteit bespreekbaar te maken onder jongeren, en overigens ook onder docenten en ouders.
De NJR (voorheen: Nationale Jeugdraad) heeft voor de periode 2008–2011 middelen gekregen voor het ontwikkelen van activiteiten om de homoacceptatie onder heterojongeren te bevorderen. Met hun «Open up»-campagne stimuleert de NJR positieve beeldvorming rondom homoseksualiteit en seksuele diversiteit.
Bovendien zal ik de komende tijd actief de dialoog aangaan over (on)veiligheid en weerbaarheid – samen met rolmodellen – om zo de eigen kracht van jongeren zichtbaar te maken en bij te dragen aan een veilig leefklimaat voor homoseksuele jongeren. In mijn hoofdlijnenbrief voor het emancipatiebeleid van 8 april jl. heb ik u hierover nader geïnformeerd.

Vraag 2

Waarom heeft u de Kamer nog steeds geen reactie gestuurd op het voorstel van de Stichting Leerplan Ontwikkeling over de uitwerking van de motie Pechtold c.s. die verzoekt seksuele diversiteit op te nemen in de kerndoelen?2

Inmiddels heeft de Kamer mijn beleidsreactie op het voorstel van de Stichting Leerplan Ontwikkeling over de uitwerking van de motie Pechtold/ Van der Ham c.s ontvangen. Ik verwijs u voor de beantwoording op deze vraag naar de inhoud van de beleidsreactie.

Vraag 3

Wilt u de Kamer per ommegaande informeren hoe u naar aanleiding van de aanbevelingen van de Stichting Leerplan Ontwikkeling de motie Pechtold c.s. gaat uitvoeren? Zo nee, waarom niet?

Zie het antwoord bij vraag 2.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Scholen ontkennen leerlingenstop»?1

Ja.

Vraag 2

Hoeveel leerplichtige kinderen in de provincie Flevoland zitten thuis vanwege het feit dat ze niet terecht kunnen op het speciaal onderwijs of geen ambulante begeleiding kunnen krijgen?

Uit de leerplichtrapportage 2009–2010 blijkt dat in de provincie Flevoland aan het eind van het schooljaar 22 leerlingen thuiszaten, waarvan 12 langer dan 6 maanden. Navraag bij gemeenten heeft uitgewezen dat op dit moment 10 leerlingen thuis zitten, waarvan de meerderheid voor zover bekend niet in een indicatietraject is betrokken.

Vraag 3

Kunt u bevestigen dat leerplichtige kinderen uit de provincie Flevoland naar de dichtstbijzijnde speciaal onderwijsinstelling Ambelt in Zwolle en Kampen gaan en dat de Ambelt vanwege de aangekondigde bezuinigingen een leerlingenstop heeft ingesteld voor kinderen van buiten de eigen postcode regio, waardoor kinderen uit de provincie Flevoland nergens meer terecht kunnen?

In het bericht «Scholen ontkennen leerlingenstop» zegt Eduvier Onderwijsgroep in Flevoland de afgelopen periode voorzichtig te zijn geweest met het aannemen van nieuwe leerlingen, maar dat daar nu geen sprake meer van is. Het kan zijn dat er in deze korte periode meer leerlingen dan anders bij de Ambelt in Zwolle en Kampen zijn aangemeld, maar of het daadwerkelijk tot toelating is gekomen, is op dit moment niet te bepalen.
De onderwijsinstelling voor Speciaal Onderwijs De Ambelt ontkent in hetzelfde bericht een leerlingenstop te hebben ingevoerd voor kinderen, maar geeft wel toe terughoudend te zijn met het aannemen van leerlingen buiten Zwolle en Kampen. Eduvier is vanaf 1 maart overgegaan tot het normale plaatsingbeleid.
Zoals ik in mijn antwoord op uw eerdere vragen over signalen dat scholen zorgleerlingen weigeren (vragen ingezonden op 10 maart 2011, met kenmerk 2011Z04872) heb aangegeven is er geen reden om kinderen te weigeren in het speciaal onderwijs en zal de bezuiniging op de groepsgrootte in het (v)so naar verwachting tot gevolg hebben dat de klassen gemiddeld ongeveer 10% groter worden.

Vraag 4

Welke andere gevolgen dan thuiszittende leerplichtige kinderen heeft deze leerlingenstop in het bijzonder en de bezuinigingen in het algemeen?

De bezuinigingen zouden niet mogen leiden tot thuiszittende leerplichtige kinderen. Tegelijkertijd wordt namelijk ook de zorgplicht wettelijk ingevoerd. Dat betekent dat indien een leerling, die extra ondersteuning nodig heeft, wordt aangemeld, het bevoegd gezag van de school verplicht is de leerling een passend aanbod te doen, op de eigen school of op een andere school binnen het samenwerkingsverband.

Vraag 5

Realiseert u zich dat scholen (en ambulante diensten) nu al noodgedwongen anticiperen op de aangekondigde bezuiniging en dat hier per school wisselend mee om wordt gegaan? Heeft u richtlijnen gegeven hoe hier door de scholen mee moet worden omgegaan zodat kan worden voorkomen dat kinderen en personeel van deze scholen voortijdig worden gedupeerd.

Zie antwoord bij vraag 3.

Vraag 1

Wat is uw reactie op de constatering van de NMa dat de concurrentie rond het aanbod van schoolboeken niet is toegenomen en dat eveneens de prijs van schoolboeken niet is gedaald?12

De conclusies en aanbevelingen uit de schoolboekenscan 2011 van de NMa bieden nuttige informatie voor de evaluatie van de Wet gratis schoolboeken 2011 (hierna WGS).
De marktwerking op de educatieve boekenmarkt vormt slechts één van de onderdelen waarop de WGS geëvalueerd dient te worden. Zoals vastgelegd in de evaluatiebepaling van de WGS, wordt ook naar andere onderdelen gekeken, zoals de kosten van het lesmateriaal, de kosten voor ouders, het aanbesteden van scholen en de keuzevrijheid op scholen tot het voorschrijven van lesmateriaal.
De evaluatie van de WGS vindt op dit moment plaats onder begeleiding van een commissie van deskundigen en betrokkenen vanuit het veld die met de WGS te maken heeft: uitgevers, distributeurs, scholen, en ouders. Ik ga op dit moment dan ook niet op de inhoud van één of enkele aspecten reageren, daarmee zou ik vooruit lopen op het debat over de brede evaluatie van de WGS. Wanneer de resultaten van de evaluatie van de WGS bekend zijn, stuur ik het evaluatierapport met mijn reactie naar uw Kamer.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u het feit dat er slechts een zeer beperkt aantal aanbieders/uitgevers zijn die schoolboeken aanbieden? Wat kunt u doen om deze concurrentie te bevorderen?

Zie mijn antwoord op vraag 1.

Vraag 3

Bent u bereid om in de evaluatie van de «gratis schoolboeken» de verstrekking van de gratis schoolboeken te heroverwegen en het geld elders te bestemmen?

Het doel van de evaluatie van de WGS is nagaan wat de doeltreffendheid en de effecten van deze wet zijn in de praktijk. Deze evaluatie, waarin alle aspecten van de wet worden meegenomen, is nog volop in gang. Uitspraken over heroverwegingen of alternatieve bestemmingen van gelden zijn dan ook niet aan de orde.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het bericht «Strijd tegen bezuinigingen Passend Onderwijs nog niet verloren!»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat onderwijskoepels zoals de PO-raad in het leven zijn geroepen als tussenlaag tussen de landelijke overheid en de scholen en instellingen, waarbij zij bovendien fungeren als formele werkgever en als zodanig door de aangesloten scholen gefinancierd worden en dus indirect vanuit de Onderwijs, Cultuur en Wetenschapbegroting?

De PO-Raad is sinds 2008 de landelijke sectororganisatie voor het primair onderwijs en bestaat uit een vereniging van schoolbesturen. De vereniging heeft verschillende taken, waaronder het behartigen van de gemeenschappelijke (werkgevers-)belangen van de besturen in het basisonderwijs, speciaal basisonderwijs en (voortgezet) speciaal onderwijs. De besturen die lid zijn, betalen contributie aan de PO-Raad, uit de middelen die zij van OCW ontvangen.

Vraag 3

Deelt u de conclusie dat de PO-raad de niet-landelijke partijen in de Staten actief benadert om te bewerkstelligen dat de coalitie een meerderheid in de Senaat onthouden wordt?

De PO-Raad stelt in het artikel dat zij de vertegenwoordigers van deze partijen de komende weken uitnodigen om «een werkbezoek aan scholen in het primair onderwijs te brengen en zich te laten informeren over de gevolgen van de bezuinigingen». Het staat de PO-Raad vrij om politici van informatie te voorzien.

Vraag 4

Vindt u dat de PO-raad zich met deze poging tot obstructie van het regeringsbeleid opzichtig positioneert als een filiaal van de oppositie? Vindt u met ons dat de raad hiermee een vorm van politiek activisme bedrijft die niet tot zijn taak behoort? Zo nee, waarom niet?

De PO-Raad staat volledig in zijn recht om vertegenwoordigers van politieke partijen uit te nodigen voor een schoolbezoek en een gesprek met hen aan te gaan. Dit kan niet gelijk gesteld worden aan een poging tot obstructie van het regeringsbeleid.

Vraag 5

Bent u bereid de PO-raad ter verantwoording te roepen? Welke maatregelen bent u voornemens te treffen teneinde dit in de toekomst te voorkomen?

Mocht er sprake zijn van een situatie waarom de PO-Raad obstructie pleegt ten aanzien van de uitvoering van vastgesteld beleid, dan zal ik de PO-Raad zeker ter verantwoording roepen.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Scholen weren nu al zorgleerlingen»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat reguliere scholen nu al zorgleerlingen weigeren voor het schooljaar 2011–2012?

De berichten in de media zijn gebaseerd op signalen van de CG-raad. De raad stelt, op grond van meldingen van ouders die zij heeft ontvangen, dat sommige scholen al leerlingen weren voor het schooljaar 2011–2012. De ouders van één leerling die is geweigerd door een school voor voortgezet onderwijs zijn naar de Commissie Gelijke Behandeling gestapt. Dit baart mij zorgen. In de eerste plaats geldt nu de huidige wet- en regelgeving en ook de bekostiging. Ook met de voorgenomen gewijzigde regelgeving voor Passend onderwijs is er geen enkele reden dat scholen nu rugzakleerlingen zouden weren of leerlingen speciaal onderwijs zouden uitstoten, immers de bekostiging blijft in stand. Het geld van de rugzakjes blijft ook in de toekomst beschikbaar voor extra begeleiding in het reguliere onderwijs. Leerlingen die zijn ingeschreven in het (voortgezet) speciaal onderwijs blijven rechtstreeks bekostigd worden. Wel zal de bezuiniging op de groepsgrootte in het (v)so naar verwachting tot gevolg hebben dat de klassen gemiddeld ongeveer 10% groter worden.

Vraag 3

Is het waar dat scholen voor speciaal onderwijs ouders adviseren om nu alvast na te denken over alternatieve oplossingen voor hun kinderen?

Het genoemde bericht verwijst volgens de CG-raad naar een grote instelling voor cluster 4; deze instelling gaat er op termijn in bekostiging relatief op achteruit vanwege de verevening, en heeft dit de ouders van leerlingen laten weten. Ik vind dit echter ook voor het speciaal onderwijs onterecht; zie het antwoord op vraag 2.

Vraag 4

Hoeveel meldingen zijn er bij de CG-raad2 en andere organisaties gedaan over het weigeren van zorgleerlingen door scholen?

De CG-raad heeft aangegeven zelf, en via de aangesloten organisaties, twaalf meldingen te hebben ontvangen van ouders van zorgleerlingen die door een school niet worden toegelaten.

Vraag 5

Is deze reactie van scholen een gevolg van de voorgenomen bezuinigen van dit kabinet op het Passend onderwijs en wat vindt daarvan?

De CG-raad geeft aan dat de scholen in de genoemde gevallen hebben aangegeven dat de weigering van toelating verband houdt met de bezuinigingen in het kader van Passend onderwijs of de voorgenomen wijzigingen in de regelgeving. Zie verder het antwoord op vraag 2.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het zeer zorgwekkend is dat scholen zorgleerlingen weigeren? Zo ja, wat gaat u met deze signalen doen?

Als scholen zorgleerlingen weigeren vind ik inderdaad zorgwekkend. Dit leidt tot onrust en dat is niet goed. Uit de berichten in de pers blijkt dat er een verkeerde beeldvorming is ontstaan. Daarom wil ik scholen, ouders en schoolbesturen van de juiste informatie voorzien. Aan alle scholen voor basis- en voortgezet onderwijs zal ik een brief sturen om feitelijke informatie te geven. Op korte termijn wil ik een informatie- en adviespunt openen waar ook ouders met vragen en meldingen terecht kunnen. Verder gaat OCW binnenkort het land in om met alle schoolbesturen in de regio’s te praten over de vorming van samenwerkingsverbanden; ook in deze gesprekken zal informatie worden gegeven.

Vraag 7

Bent u bereid met de sector in overleg te treden over deze signalen?

Zie het antwoord op vraag 6.

Vraag 1

Bent u bekend met het feit dat per 1 juli 2010 de btw-vrijstelling voor het beroepsonderwijs – middels een wijziging van artikel 8 van het Uitvoeringsbesluit omzetbelasting 1968 – is gewijzigd?

Ja.

Vraag 2

Heeft u vernomen dat deze wijziging er toe heeft geleid dat er onduidelijkheid is ontstaan over de omzetbelastingverplichtingen van gastdocenten die worden ingehuurd door een erkende – van BTW vrijgestelde – onderwijsinstelling? Bent u bereid duidelijkheid te verschaffen over de vraag wanneer en onder welke voorwaarden dergelijke gastdocenten belastingplichtig zijn voor de BTW?

Omdat de wijziging in de BTW-regelgeving per 1 juli 2010 uitsluitend betrekking heeft op het niet wettelijk erkende beroepsonderwijs is mij niet bekend dat die wijziging aanleiding is geweest voor onduidelijkheid over de omzetbelastingverplichtingen van zelfstandig werkende docenten/gastdocenten in het wettelijk erkende beroepsonderwijs.
Zelfstandig werkende docenten/gastdocenten kunnen met vrijstelling van BTW onderwijs verzorgen aan onderwijsinstellingen die wettelijk erkend onderwijs verzorgen, mits dat onderwijs is ontleend aan het onderwijs dat de onderwijsinstelling zelf verstrekt (de docent neemt als het ware een stukje onderwijs van de onderwijsinstelling over).1
Als geen sprake is van een dergelijke onderwijsinstelling dan kan de zelfstandig werkende docent/gastdocent zich aanmelden bij het RKBO (Register Kort Beroeps Onderwijs). Als is voldaan aan een bepaalde kwaliteitscode dan wordt de zelfstandig werkende docent/gastdocent ingeschreven in het register en geldt een vrijstelling van BTW voor al het door de docent verzorgde beroepsonderwijs. Voor de zelfstandig werkende docent/gastdocent geldt een lichtere audit dan voor de onderwijsinstelling die rechtstreeks voor eigen rekening en risico beroepsonderwijs verstrekt. Indien de docent daarnaast echter voor eigen rekening en risico overeenkomsten sluit voor het verstrekken van beroepsonderwijs en dus tevens optreedt als «onderwijsinstelling», kan voor inschrijving in het RKBO niet worden volstaan met een lichte audit maar dient, net als bij andere onderwijsinstellingen, een algemene audit plaats te vinden. Aldus wordt elke onderwijsinstelling die rechtstreeks beroepsonderwijs verstrekt gelijk behandeld en wordt ook in gevallen waarin een zelfstandig werkende docent (tevens) voor eigen rekening en risico beroepsonderwijs verstrekt, de kwaliteit van dat onderwijs gewaarborgd.

Vraag 3

Deelt u de mening dat deze vrijstelling zo ruim mogelijk vastgesteld dient te worden, als mogelijk binnen de Europese regelgeving, omdat anders het beroepsonderwijs totaal ontmoedigd wordt om ervaren mensen en mensen die actief hun vak uitoefenen, als docent aan te trekken en te behouden?

Ja, bij de btw-vrijstelling voor het wettelijk erkende beroepsonderwijs en bij die voor het niet wettelijk erkende beroepsonderwijs wordt de binnen de Europese kaders bestaande ruimte reeds benut.