Vraag 1

Kent u het bericht «Eerste beeld van executies in Indië»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat op één der gepubliceerde foto’s twee Nederlandse militairen zijn te zien bij een greppel met gedode Indonesiërs? Acht u het aannemelijk dat Nederlandse militairen verantwoordelijk zijn voor de dood van de betreffende Indonesiërs? Indien neen, waarom niet?

Op een van de gepubliceerde foto’s zijn twee militairen in uniform van de Koninklijke landmacht te zien. Op basis van de foto’s kan niet worden geconcludeerd dat deze militairen verantwoordelijk zijn voor de dood van de slachtoffers op de foto.

Vraag 3

Kunt u bevestigen dat noch bij het oorlogsinstituut NIOD, noch bij het Nederlandse Instituut voor Militaire Historie (NIMH) dergelijke foto’s bekend zijn?

Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) heeft ongeveer 2 miljoen foto’s, 7000 films en tientallen fotoboeken van veteranen in bezit. Dit beeldarchief bevat indringende foto’s van slachtoffers uit de Bersiapperiode, van slachtoffers van gevechtshandelingen tijdens de dekolonisatiestrijd van Indonesië (1945–1949), alsmede van het optreden van het Depot Speciale Troepen KNIL onder leiding van kapitein R.P.P.Westerling op Zuid-Celebes. Deze beelden bevinden zich al jaren in het publieke domein.

Vraag 4

Bent u bereid eerder genoemde instituten onderzoek te laten doen naar de exacte plaats en de toedracht van de gefotografeerde executies? Indien neen, waarom niet?

Vanuit hun wetenschappelijke onafhankelijkheid zetten zowel het NIOD als het NIMH hun eigen onderzoeksprogramma’s uit.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het nieuwe beeldmateriaal aanleiding geeft om een nieuw wetenschappelijk onderzoek te laten doen naar de oorlog in Indonesië in de jaren 1945–1949, zodat een volledig beeld ontstaat van de gebeurtenissen in die oorlog? Zo ja, bent u bereid daartoe opdracht te geven? Indien neen, waarom niet?

Op 19 juni jl. hielden enkele historische instituten een pleidooi voor verder onderzoek naar de gebeurtenissen in Indonesië in de jaren 1945–1949. Vanzelfsprekend staat het de instituten vrij om binnen hun programma en verantwoordelijkheidsgebied ruimte te maken voor studie naar het geweldsgebruik in de periode van dekolonisatie. Zij zijn hiervoor geëquipeerd en zij beschikken over de benodigde onderzoeksbudgetten. Zij kunnen dit onderzoek desgewenst in gezamenlijkheid doen met internationale partners. Wij zien hierbij geen inhoudelijke, sturende of begeleidende rol voor het kabinet.

Vraag 1

Bent u bekend met het addendum bij het interim rapport van de VN-Group of Experts on the DRC (S/2012/348) over de schending van het wapenembargo en sanctieregime door de Rwandese regering?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de conclusies van de Group of Experts van de Verenigde Naties (VN) dat Rwanda het wapenembargo en sanctieregime voor de Democratische Republiek Congo (DRC) heeft geschonden door materieel en financieel steun te geven aan en bij te dragen aan o.a. de oprichting van rebellengroep M23?

De conclusies van de VN-Group of Experts over steun vanuit Rwanda aan de rebellengroep M23 en aan Bosco Ntaganda zijn verontrustend. Volgens de Group of Experts zijn er sterke aanwijzingen voor betrokkenheid van hoge Rwandese militairen en zou Rwanda zo het wapenembargo hebben geschonden.
Rwanda heeft op 27 juli jl. een formele reactie gegeven op het addendum bij het interim rapport van de Group of Experts. De groep heeft hierop nog niet inhoudelijk gereageerd. De regering zal de Rwandese reactie en het eindrapport van de Group of Experts, dat begin november wordt verwacht, meewegen in de nadere beoordeling van de situatie.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u de ontkenning door de Rwandese regering van deze feiten?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de genoemde feiten de toch al fragiele stabiliteit in het Grote Merengebied in gevaar brengen?

Ja.

Vraag 5

Welke gevolgen hebben deze feiten voor de ontwikkelingsrelatie met Rwanda? Welke afspraken zijn gemaakt met Rwanda over inmenging in interne aangelegenheden in de DRC? Welke stappen kan Nederland nemen in nauw overleg met andere donorlanden om van Rwanda zo snel mogelijk garanties te krijgen dat het land zich niet langer zal mengen in de interne aangelegenheden van de DRC?

Nederland heeft de beslissing over het verlenen van bilaterale sectorale begrotingssteun aan de Rwandese overheid aangehouden. Ook heeft Nederland in samenwerking met gelijkgezinde landen met succes aangedrongen op uitstel van besluitvorming over multilaterale begrotingssteun aan Rwanda. Belangrijke aandachtspunten bij de verdere beoordeling van de situatie zijn voor Nederland enerzijds een constructieve Rwandese opstelling bij het zoeken naar een oplossing voor het conflict in Oost-Congo en anderzijds de constatering dat er geen sprake (meer) is van steun vanuit Rwandees grondgebied aan rebellengroepen in de DRC. Eveneens zullen de bevindingen in het eindrapport van de Group of Experts worden meegewogen. Hierover voert Nederland regelmatig overleg met internationale partners.

Vraag 1

Kent u het rapport van Oxfam Novib over de schade die het Israëlische nederzettingenbeleid aanricht aan de kansen voor Palestijnen in de Jordaanvallei?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening van Oxfam Novib in dit rapport, dat de Jordaanvallei in de bezette Westoever het potentieel heeft de Palestijnse graanschuur te worden? Zo nee, waarom niet?

De Jordaanvallei biedt relatief gunstige omstandigheden voor landbouw.

Vraag 3

Is het waar dat beperkingen op het Palestijnse gebruik van land en water en op bebouwing in de vallei de Palestijnen arm houden en de Israëlische nederzettingen welvaart opleveren?

Israël heeft op basis van de Oslo Akkoorden – in aanloop naar een finalestatusakkoord – het militaire en civiele gezag over Area C, waar een significant deel van de Jordaanvallei onder valt. Om veiligheidsredenen heeft Israël beperkingen gesteld aan het gebruik van het gebied.

Vraag 4

Deelt u de inschatting dat de Palestijnse economie naar schatting 1 miljard dollar extra aan inkomsten kan genereren als deze beperkingen in de Jordaanvallei worden opgeheven?

Ik beschik niet over informatie waarmee ik deze schatting van de onderzoekers van Aix Group kan verifiëren.

Vraag 5

Deelt u de mening dat Palestijnen in de Jordaanvallei in een ellendige situatie leven door het Israëlische nederzettingenbeleid en de vergaande beperkingen die aan de Palestijnen worden opgelegd? Of ziet u meer en/of andere oorzaken voor de deplorabele leefomstandigheden? Welke dan?

De Jordaanvallei heeft een sociaal-economische achterstand ten opzichte van de rest van de Westoever. Dit is deels gerelateerd aan de door Israël om veiligheidsredenen ingestelde beperkingen, deels aan andere factoren.

Vraag 6

Is het niet zo dat de Israëlische regering de plicht heeft om voor de veiligheid van iedere inwoner te zorgen, maar door de buitensporige beperkingen die aan Palestijnen worden opgelegd, die zorgplicht verzaakt tegenover de bewoners van de Joraanvallei? Zo nee, waarom niet?

In de Raadsconclusies van 14 mei 2012 heeft de EU benadrukt dat het humanitair oorlogsrecht van toepassing is op de bezette gebieden, inclusief de bescherming van de burgerbevolking. Voorts heeft de EU Israël aangespoord maatregelen te nemen die ten goede komen aan de sociaal-economische ontwikkeling van de Palestijnen in Area C.

Vraag 7

Is dit allemaal het gevolg van de zware veiligheidsmaatregelen ter bescherming van bewoners van illegale nederzettingen?

Zie het antwoord op vraag 5.

Vraag 8

Wat is uw oordeel over de vaststelling in het rapport dat Palestijnen slechts 6 procent van het land in de Jordaanvallei kunnen gebruiken, terwijl Israëlische kolonisten, die slechts 13 procent van de valleibewoners uitmaken, 86 procent van het land beheren?

Deze cijfers komen overeen met een schatting van het Office for the Coordination of Humanitarian Affairs (OCHA). Nederlandse beschouwt de nederzettingen in bezet gebied als illegaal onder internationaal recht.

Vraag 9

Bent u bereid, dit alles overziend, de oproep van Oxfam Novib te ondersteunen, die de EU en de lidstaten aanspoort om nu druk uit te oefenen op Israël zodat de bouw van nederzettingen onmiddellijk stopt en de sloop van Palestijnse bebouwing wordt beëindigd? Bent u bereid EU Hoge Vertegenwoordiger Ashton en uw Europese collega's hiertoe aan te sporen? Zo nee, waarom niet?

Nederland draagt – in EU-verband en bilateraal – dit uit. Tijdens mijn bezoek aan Israël op 6 en 7 juni 2012 riep ik de Israëlische regering op een nederzettingenbouwstop af te kondigen.

Vraag 1

Heeft Canada besloten zich terug te trekken uit het Airborne Warning And Control System (AWACS) samenwerkingsverband?1

Ja.

Vraag 2

Welke redenen heeft Canada voor deze stap, die betekent dat een Navo-bondgenoot zich terugtrekt uit een van de weinige gemeenschappelijke inzetmiddelen van de Navo?

Canada heeft kenbaar gemaakt dat het vanwege een strategische herziening van het defensiebeleid, mede in het licht van noodzakelijke bezuinigingen, de deelneming in het AWACS-programma en in het Alliance Ground Surveillance (AGS)-programma beëindigt.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u de motieven die Canada tot deze stap hebben gebracht?

Het besluit van Canada om de deelneming in het AWACS-programma te beëindigen betreft een nationale aangelegenheid. Nederland is van mening dat het AWACS-programma een belangrijke bijdrage levert aan internationale missies en een succesvol voorbeeld vormt van multinationale samenwerking.

Vraag 4

Zijn er andere deelnemende Navo-partners die een soortgelijke stap overwegen? Zo ja, welke zijn dat en wat zijn hun overwegingen?

Er zijn, voor zover bekend, geen andere Navo-partners die overwegen de deelneming in het AWACS-programma te beëindigen.

Vraag 5

Heeft de Canadese stap gevolgen voor de Nederlandse positie in het Awacs samenwerkingsverband? Gaat het Nederland nu meer geld kosten?

De landen die deelnemen in het AWACS-programma hebben te kennen gegeven dat het Canadese aandeel in de kosten van het programma niet zondermeer wordt overgenomen. De deelnemende landen voeren nog overleg met Canada over de financiële gevolgen van het besluit uit het programma te stappen. Het is op dit moment niet duidelijk welke gevolgen er zullen zijn voor het moderniseringsprogramma en de operationele inzet van de AWACS-vliegtuigen.

Vraag 6

Is Nederland van plan zelf ook de deelname aan het Awacs samenwerkingsverband tegen het licht te houden? Zo ja, wat zijn daarbij de overwegingen? Zo nee, waarom niet?

Beëindiging van de Nederlandse deelneming in het AWACS-programma is niet aan de orde.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de actie van journaliste Ankie Spitzer en de brief van het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) waarin de staatssecretaris van VWS en het Nederlands Olympisch Comité*Nederlandse Sport Federatie (NOC*NSF) worden opgeroepen hun invloed aan te wenden om tijdens de openingsceremonie van de komende Olympische Spelen in Londen één minuut stilte te houden om daarmee te herdenken dat het 40 jaar en 10 Spelen geleden is dat de terreuraanval op Israëlische atleten plaatsvond, waarbij 11 sportlieden en 1 Duitse militair om het leven kwamen?

Ja.

Vraag 2

Bent u van mening dat de terreurdaad in München een tragedie was in de geschiedenis van de Olympische Spelen?

Ja, het begrip «tragedie» is zeker in deze op zijn plaats. Deze meer dan betreurenswaardige gebeurtenis staat een ieder nog steeds zeer bij.

Vraag 3

Bent u van mening dat het gepast is dat 40 jaar en 10 Spelen na het drama van 1972 tijdens de openingsceremonie één minuut stilte wordt betracht, niet alleen als uiting van respect voor de slachtoffers en hun nabestaanden, maar ook omdat we daarmee de geest van de Olympische Spelen beter tot ons kunnen laten doordringen, namelijk het bouwen aan een vreedzame en betere wereld, waarin wederzijds begrip, vriendschap, solidariteit en sportiviteit kernwaarden zijn?

Ik heb van de kant van het Nederlands Olympisch Comité*Nederlandse Sport Federatie begrepen dat het IOC heeft aangegeven dit niet te willen herdenken tijdens de openingsceremonie in Londen. Ik heb wel vernomen dat het IOC open staat voor gepaste herdenkingen tijdens de Olympische Spelen.

Vraag 4

Bent u bereid om uw invloed aan te wenden om zowel het NOC*NSF als het Internationaal Olympisch Comité (IOC) ervan te overtuigen dat de één minuut stilte tijdens de openingsceremonie gepast is?

Neen. Ik acht het niet mijn verantwoordelijkheid het IOC hierop te wijzen. Het IOC is een autonome organisatie, waarbij haar leden het beleid van het IOC bepalen. Het is niet aan de overheid om invloed uit te oefenen op de protocollen en procedures van het IOC en de wijze waarop zij gepast aandacht wil besteden aan het afschuwelijke voorval in 1972.

Vraag 1

Kent u het bericht dat Ghana een ideaal jachtgebied is voor Nederlandse kindersekstoeristen?1

Ja.

Vraag 2

Zet de in 2006 gesignaleerde tendens door dat kindersekstoerisme zich lijkt te verschuiven van Azië naar Afrika en Latijns Amerika?2

Er is onvoldoende bewijs om deze stelling te kunnen bevestigen dan wel ontkrachten.

Vraag 3

Hoe geeft u in algemene zin vorm aan het voorkomen en bestrijden van kindersekstoerisme? Hoeveel strafzaken zijn er sinds uw aantreden tegen vermoedelijke Nederlandse kindersekstoeristen in onderzoek genomen? In hoeveel gevallen heeft dat tot een strafrechtelijke veroordeling geleid?

Zie voor het antwoord op het eerste deel van vraag 3 het antwoord op vraag 6.
Kindersekstoerisme kent geen aparte strafbaarstelling. Het gaat om allerlei zedendelicten die als zij in het buitenland zijn gepleegd in Nederland strafbaar gesteld zijn via de artikelen 5 of 5a van het Wetboek van Strafrecht. Kindersekstoerisme wordt derhalve niet afzonderlijk geregistreerd in de systemen van het Openbaar Ministerie, zodat niet aan te geven is hoeveel zaken in een veroordeling zijn geëindigd. Zie hiervoor ook de brief van de toenmalige Minister van Justitie van 4 juni 2009 (Kamerstukken II, vergaderjaar 2008–2009, 31 700 VI, nr. 130).

Vraag 4

Is het waar dat in het in het bericht genoemde voorbeeld van een Limburgse verdachte min of meer afgezien wordt van Nederlandse opsporingsactiviteiten omdat de Ghanese justitie de zaak in onderzoek heeft? Zo ja, was het u bekend dat de verdachte reeds op de dag van zijn arrestatie alweer is vrijgelaten omdat hij volgens een woordvoerster van de Ghanese zedenpolitie een hoge borgsom had betaald, ook al is het in Ghana niet toegestaan om verdachten van kindermisbruik op borg vrij te laten? Wat was de reden van de vrijlating en hoe verhoudt zich deze Ghanese beslissing tot het Nederlandse recht tot strafvervolging? Klopt het dat deze verdachte ondanks de tegen hem bestaande verdenkingen ongestoord heen-en-weer kan reizen tussen Nederland en Ghana?

De reden waarom in de zaak van het voorbeeld werd afgezien van verdere opsporingsactiviteiten lag in het feit dat er op dat moment onvoldoende hard bewijs kon worden verzameld. Maar in het algemeen is het feit dat buitenlandse autoriteiten een zaak in onderzoek hebben niet noodzakelijkerwijs een reden om af te zien van vervolging in Nederland.
De Ghanese politie verklaart dat betrokkene in mei 2011 tegenover de politie een verklaring heeft afgelegd waarin hij de beschuldigingen ontkent. Vervolgens is hij volgens dat bericht hangende het verdere onderzoek op borgtocht vrijgelaten. De zaak is doorverwezen naar het bureau van de Attorney General. Dit staat los van het recht tot strafvervolging in Nederland.
Zolang betrokkene niet is aangehouden of er anderszins reisbeperkingen zijn opgelegd kan deze vrij reizen.

Vraag 5

Moet met andere woorden geconcludeerd worden dat de verdenkingen tegen deze Nederlandse verdachte zowel in Ghana als in Nederland onuitgezocht blijven? In hoeverre staat dit voorbeeld symbool voor de Nederlandse aanpak van kindersekstoerisme? Laat dit voorbeeld niet eigenlijk zien dat de Nederlandse aanpak van kindersekstoerisme daadkracht mist?

Nee, zie de antwoorden op de vragen 4 en 6.

Vraag 6

Welke maatregelen neemt u zich, naast het inmiddels gelanceerde meldpunt voor, om kindersekstoerisme daadkrachtiger te voorkomen en te bestrijden?

In de voortgangsbrief over de aanpak van kinderpornografie van 27 januari 2012 (Kamerstukken II, vergaderjaar 2011–2012, 31 015, nr. 77) heb ik uw Kamer geïnformeerd over de maatregelen die door de Nederlandse overheid worden genomen ter bestrijding van kindersekstoerisme. Kortheidshalve verwijs ik u daarnaar. De in die brief genoemde vervolgcampagne kindersekstoerisme wordt in het vierde kwartaal van 2012 gelanceerd. Deze vervolgcampagne wordt door het ministerie van Veiligheid en Justitie samen met de Koninklijke Marechaussee, de ANVR, TUI Nederland en de NGO’s Ecpat en Plan Nederland georganiseerd. Daarnaast zal de aanpak van kindersekstoerisme worden geborgd in de nationale inrichting van de aanpak van kinderpornografie. In dat verband zal dit jaar een criminaliteitsbeeldanalyse kindersekstoerisme worden gemaakt. Op basis daarvan zal vervolgens een programmatische aanpak kindersekstoerisme worden ontwikkeld.

Vraag 1

Is het waar dat Schengenlanden de dienstverlening van ambassades onderling verdelen waardoor een visum voor Nederland soms bij een ambassade van een ander land moet worden aangevraagd?1

De Schengenregelgeving biedt de mogelijkheid aan Schengenlanden elkaar te vertegenwoordigen bij de behandeling van Schengenvisa. Dit wordt door Nederland vooral toegepast op locaties waar het geen eigen diplomatieke vertegenwoordiging heeft.

Vraag 2

Is het waar dat dan ook in die gevallen bezwaar tegen een eventuele afwijzing van de visumaanvraag bij het afhandelende land moet worden ingediend en niet bij Nederland?

In lijn met artikel 32 van de Visumcode kunnen aanvragers tegen een weigering in beroep gaan en wordt dit beroep ingesteld tegen de lidstaat die de definitieve beslissing heeft genomen. Met bijna alle Schengenpartners is – doorgaans op hun wens – afgesproken dat de vertegenwoordigende partner de definitieve beslissing neemt, inclusief bij weigering (conform artikel 8.4.d van de Visumcode). In die gevallen dient een beroep tegen de weigering van het Schengenvisum bij het betreffende Schengenland te worden ingesteld.

Vraag 3

Bent u er tevens mee bekend dat deze landen mogen eisen dat dit bezwaar in de taal van dat land dient te worden opgesteld? Wist u dat een bezwaarschrift in voorkomende gevallen alleen al wordt afgewezen als het niet in de taal van het afhandelende Schengenland (bijvoorbeeld Frankrijk) is opgesteld?

Ja.

Vraag 4

Realiseert u zich dat dit inhoudt dat Nederlandse staatsburgers die namens een ander bezwaar aantekenen tegen het weigeren van een visum voor Nederland, dit soms in een vreemde taal moeten doen (bijvoorbeeld in het Frans)?

Ja.

Vraag 5

Vindt u het terecht dat een Nederlands staatsburger die namens een bezoekend familielid een visum voor Nederland aanvraagt, gedwongen wordt een eventueel bezwaarschrift in een andere taal op te stellen? Of deelt u de mening dat niet van Nederlandse staatsburgers kan worden verwacht dat zij de taal van alle Schengenlanden beheersen om de procedure voor het aanvragen van een visum voor een familielid om Nederland te bezoeken volledig af te kunnen ronden?

In visumprocedures is het vereiste van aanleveren van vertalingen niet ongebruikelijk. Naast beroep tegen een weigering, kan een aanvrager ook een nieuwe visumaanvraag indienen met een uitgebreidere onderbouwing. Dit zal in een aantal gevallen sneller zijn dan een beroepsprocedure. De mogelijkheid bestaat ook om een visumaanvraag in te dienen bij een naburige Nederlandse post.

Vraag 1

Herinnert u zich eerdere schriftelijke vragen van 23 maart 2012, inzake de intensivering van de Nederlands-Israëlische betrekkingen?1 Herinnert u zich de vraag of u bereid bent juridisch advies in te winnen omtrent het risico dat bedrijven of instellingen in nederzettingen bij samenwerkingsactiviteiten betrokken raken die uit deze intensivering voortvloeien en het verzoek van de Kamer dergelijk advies te delen indien u dit reeds mocht hebben ontvangen?

Ja.

Vraag 2

Herinnert u zich uw antwoorden van 29 mei 2012 op vragen van de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken inzake afspraken van de Nederlandse regering met de Israëlische regering over versterking van de betrekkingen tussen beide landen, waarin u de Kamer meedeelde dat de Externe Volkenrechtelijk Adviseur (EVA) ter zake juridisch advies heeft verstrekt?2

Ja.

Vraag 3

Was dit advies ten tijde van de beantwoording van de in vraag 1 genoemde vragen bekend bij u? Zo ja, wanneer heeft u dit advies ontvangen en waarom heeft u er in uw beantwoording van de bij vraag 1 vermelde vragen geen melding van gemaakt?

Het advies was mij bekend. Ik volg hierbij de afspraken die met uw Kamer zijn gemaakt over de werkwijze van de EVA en de verslaglegging daarover. Zoals ik in mijn brief d.d. 17 augustus 2011 aan uw Kamer heb gemeld, zal ik eens per jaar uw Kamer een overzicht sturen van het aantal EVA adviezen dat de extern Volkenrechtelijk Adviseur de voorgaande periode heeft uitgebracht.

Vraag 4

Was het betreffende juridische advies van de EVA bij uw ambtenaren bekend die waren belast met de beantwoording van de bij vraag 1 vermelde vragen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Wat is de inhoud van het betreffende juridische advies van de EVA, vooral in relatie tot inspanningen die de regering zou moeten verrichten om te voorkomen dat bedrijven of instellingen in nederzettingen bij samenwerkingsactiviteiten betrokken zouden raken die uit de intensivering van de Nederlands-Israëlische betrekkingen voortvloeien?

Ook hier volg ik de afspraken die zijn gemaakt. Onderliggend advies valt naar mijn oordeel niet onder de categorie van adviezen waarvan is toegezegd dat de Kamer geïnformeerd zal worden over de conclusie ervan.

Vraag 6

In welke mate en op welke wijze heeft de regering dit advies gehonoreerd, in beleid vertaald en gevolgd bij stappen die zij heeft gezet om aan de intensivering invulling te geven?

Het regeringsbeleid is het resultaat van een brede beleidsafweging, inclusief volkenrechtelijke aspecten. Daarbij ziet het kabinet erop toe dat het beleid niet in strijd is met het volkenrecht.

Vraag 7

Bent u bereid het betreffende juridische advies van de EVA op korte termijn met de Kamer te delen? Zo neen, waarom niet?

Nee, zie de eerdere antwoorden.

Vraag 8

Wilt u deze vragen afzonderlijk beantwoorden, indien mogelijk voor aanvang van het zomerreces?

Deze vragen zijn zo spoedig mogelijk beantwoord.

Vraag 1

Kent u het bericht over protesten na «parlementaire coup» in Paraguay?1

Ja.

Vraag 2

Hoe typeert u de afzetting van de democratisch gekozen president Lugo van Paraguay? Deelt u de opvatting van onder andere de Argentijnse president Kirchner dat hier sprake is van een staatsgreep en dat de democratische orde is verstoord? Indien neen, waarom niet?

In de grondwet van Paraguay is vastgelegd dat het congres de president kan afzetten. Diezelfde grondwet schrijft voor dat dan de vicepresident de taken overneemt. Het Hooggerechtshof en de Kiesraad van Paraguay hebben geoordeeld dat de vervanging van de president in lijn is met de grondwet.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u de legitimiteit van de afzetting van president Lugo? Hoe beoordeelt u de legitimiteit van de nieuwe president? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u van mening dat met de afzetting van president Lugo de «democratische wil» van de bevolking wordt gerespecteerd, zoals de EU van Paraguay vraagt? Kunt u uw antwoord toelichten?2

Het parlement van Paraguay heeft met ruime meerderheid (39 voor, 4 tegen) voor de afzetting van president Lugo gestemd.

Vraag 5

Is het waar dat Argentinië, Brazilië, Venezuela, Chili, Uruguay en Colombia hun ambassadeur uit Paraguay hebben teruggehaald voor consultaties? Zijn er andere landen die hun ambassadeurs hebben teruggeroepen?

Verschillende landen hebben hun ambassadeur voor consultaties naar de hoofdstad geroepen. Voor zover bekend zijn dit Brazilië, Chili, Colombia, Mexico, Peru en Uruguay.
Voor zover bekend hebben Argentinië, Cuba, Ecuador en Venezuela hun ambassadeur teruggeroepen.

Vraag 6

Zijn er landen die de nieuwe president erkennen? Zo ja, welke zijn dat?

Duitsland heeft contact opgenomen met benoemd president Franco via een bezoek van de minister voor Ontwikkelingssamenwerking. Daarnaast hebben voor zover bekend alleen Canada en Spanje een verklaring afgegeven waarin kennis werd genomen van het aftreden van president Lugo en de installatie van Franco als president.

Vraag 7

Bent u bereid bij de Paraguayaanse ambassadeur opheldering te vragen over het afzetten van de democratisch gekozen president Lugo? Indien neen, waarom niet?

In nauwe samenspraak met de OAS (Organisatie van Amerikaanse Staten) maakt de EU een analyse van de gang van zaken. Deze zal in EU-verband worden besproken. Op dit moment is er geen aanleiding om de Paraguyaanse ambassadeur om opheldering te vragen.

Vraag 1

Is het waar dat er in Griekenland in de periode 2010–2011 70 000 nieuwe ambtenaren zijn aangenomen?1

Het is inderdaad correct dat de reductie van het aantal ambtenaren in 2011 langzamer is geweest dan gepland. Ik verwijs u hiervoor naar de documentatie die bij de Kamerbrief nieuw leningenprogramma Griekenland aan de Tweede Kamer (Vergaderjaar 2011–2012 Kamerstuk 21501-07 nr. 893) is verzonden.
De oorzaak hiervoor was dat de uitstroom van ambtenaren werd gecompenseerd door een hoger dan verwachte instroom van ambtenaren. De Trojka oordeelde in maart jl. dat de voornaamste oorzaak hiervoor het gebrek aan effectieve gecentraliseerde coördinatie in de publieke sector betrof.

Vraag 2

Is het waar dat er in lokale Griekse gemeenschappen 12 000 nieuwe ambtenaren zijn aangenomen, terwijl de besparingen via een fusie van lokale besturen officieel volop aan de gang waren?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Is het waar dat deze aanwas ervoor zorgde dat het totaal aantal ambtenaren niet werd verminderd in de mate zoals was afgesproken? Zo ja, wat is daarvan de oorzaak?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Kunt u aangeven met welke hoeveelheid en in welke omvang het ambtenarenapparaat volgens afspraken zou moeten afnemen?

In het Memorandum of Understanding (MoU) van maart jl. heeft Griekenland zich gecommitteerd aan het terugdringen van het aantal ambtenaren met 150.000 in de periode eind 2010 tot en met eind 2015. Daarnaast committeerde Griekenland zich in maart jl. tot het plaatsen van 15.000 ambtenaren in een zogenaamde «reserve pool».

Vraag 5

Is het waar dat de Trojka bestaande uit de ECB, het IMF en de Europese Commissie, hiervan niet op de hoogte was? Zo ja, hoe kan dat worden verklaard?

De recente voortgangsrapportage en het aangepaste MoU (zie documentatie bij het verslag Eurogroep 26 november, d.d. 28 november, met kenmerk BFB2012–18009M) toont aan dat Griekenland nog steeds gecommitteerd is aan de doelstelling om in de periode eind 2010 tot en met eind 2015 het aantal ambtenaren terug te dringen met 150.000. Dit zal in de voortgangsrapportages die de Trojka opstelt nauwlettend in de gaten moeten worden gehouden.

Vraag 6

Deelt u de opvatting dat deze ontwikkeling niet zonder gevolgen kan blijven? Zo ja, op welke wijze gaat u in deze kwestie actie ondernemen?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Is het waar dat van de zes officieel geregistreerde Europese burgerinitiatieven die zijn aangemeld, er nog niet een is begonnen met het inzamelen van handtekeningen?1

Momenteel staan er bij de Europese Commissie zeven Europese burgerinitiatieven geregistreerd. Vanaf moment van registratie kunnen organisatoren van een initiatief steunbetuigingen gaan verzamelen. Dit kan op papier of via een online verzamelsysteem. Voor het online verzamelsysteem heeft de Commissie gratis (niet verplichte) software ter beschikking gesteld. Er blijken echter problemen te bestaan met het installeren van deze software. Daardoor kunnen de organisatoren nog niet beginnen met het online verzamelen van steunbetuigingen. Wel kunnen de organisatoren starten met het verzamelen van papieren steunbetuigingen. De Commissie heeft toegezegd de problemen zo snel mogelijk te willen oplossen en overweegt de organisatoren uitstel te verlenen. In dat laatste geval zou de termijn van 1 jaar voor het verzamelen van de 1 miljoen steunbetuigingen pas gaan lopen als de problemen zijn opgelost.

Vraag 2

Is het waar dat het elektronisch verzamelsysteem van de Europese Commissie nog niet gereed is? Zo ja, wat is daarvan de oorzaak en wanneer is dit wel gereed?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Wat is de capaciteit die de Europese Commissie heeft vrijgemaakt om burgers te assisteren bij het indienen van een initiatief? Deelt u de mening van de auteur van het artikel dat die onvoldoende zou zijn?

Nederland heeft vastgesteld dat de Europese Commissie in de voorbereidingen heeft gezorgd voor zo compleet en duidelijk mogelijke informatie voor organisatoren op een speciale website – http://ec.europa.eu/citizens-initiative/public/welcome – en voor een helpdesk via Europe Direct. Ambtenaren van DG Digit hebben bovendien vorige maand een bijeenkomst georganiseerd met de organisatoren van de geregistreerde initiatieven om de problemen die zijn ontstaan met de software te bespreken. Ik heb daarom de indruk dat de Commissie haar taak serieus oppakt.

Vraag 4

Kunt u bevestigen dat een initiatief om op termijn kernenergie uit te bannen, is afgewezen met het argument dat het buiten de competenties van de Europese Commissie ligt? Zo ja, deelt u de mening dat de Europese Commissie met deze opstelling het gebruik van het burgerinitiatief te veel inperkt? Indien neen, waarom niet?

Ja, het initiatief is afgewezen omdat het buiten de bevoegdheid van de Commissie valt om hierover een voorstel voor EU-wetgeving in te dienen ter uitvoering van de EU-verdragen. Het initiatief betreft een onderwerp dat valt onder het Euratom-verdrag. Echter, het burgerinitiatief is niet van toepassing op het Euratom-verdrag. Dit volgt uit artikel 106bis Euratom, een artikel dat is ingevoegd bij het Verdrag van Lissabon. Dit artikel geeft aan welke bepalingen van het Verdrag betreffende de EU (VEU) en het Verdrag betreffende de Werking van de EU van toepassing zijn op het Euratom-verdrag. Artikel 24 VWEU, de rechtsgrondslag van de verordening over het burgerinitiatief, valt daar niet onder. De Commissie moet de verdragen en de voorwaarden uit de verordening respecteren. De initiatiefnemers kunnen tegen de beslissing in beroep gaan om dit oordeel te laten toetsen door het Hof of bezwaar maken bij de Europese Ombudsman.

Vraag 5

Hoeveel burgerinitiatieven zijn door de Europese Commissie afgewezen en wat zijn daarvoor de meest voorkomende redenen?

Er zijn tot nu toe drie initiatieven afgewezen, waaronder het hierboven besproken initiatief. Het betreft initiatieven waarvan de Commissie heeft geoordeeld dat deze buiten haar bevoegdheid vallen om een voorstel voor EU-wetgeving in te dienen ter uitvoering van de EU-verdragen. De afgewezen verzoeken en de redenen daarvoor zijn te vinden via http://ec.europa.eu/citizens-initiative/public/initiatives/non-registered.

Vraag 6

Deelt u de mening dat ook initiatieven zouden moeten worden toegelaten waarvan de intentie deels wel via Europese wetgeving zou kunnen worden nagestreefd en dat de Europese Commissie indieners zou moeten helpen om de daarvoor noodzakelijke vraagstelling te formuleren? Indien ja, bent u bereid hiervoor bij de Europese Commissie te pleiten? Indien neen, waarom niet?

De Europese Commissie geeft op haar speciale website over het burgerinitiatief uitgebreide informatie over zowel de te volgen procedure als de onderwerpen waarop de Commissie bevoegd is om wetgeving te ontwikkelen. Naar mijn mening helpt de Commissie initiatiefnemers hiermee voldoende op weg. De Commissie is niet betrokken bij het formuleren van de noodzakelijke vraagstelling, omdat de Commissie op onafhankelijke wijze moet kunnen oordelen over de ontvankelijkheid van initiatieven.

Vraag 1

Kent u het bericht «Ethiopia: Newspaper warns of gay «infestation»»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de populaire Ethiopische krant Yenga daily recent berichtte over een homoseksualiteit «plaag» die het land momenteel zou teisteren en in het artikel onder meer noemt dat Europa via Ethiopische studenten deze «plaag» naar het land exporteert? Worden er in Ethiopische media vaker berichten met een vergelijkbare inhoud over homoseksualiteit in het land gepubliceerd?

Ja. Sinds de International Conference on Aids and Sexually Transmitted Infections (ICASA) in december 2011 in Addis Abeba, verschijnen er met enige regelmaat negatieve berichten in de media over homoseksualiteit.

Vraag 3

Is het waar dat een kortgeleden gehouden nationale anti-homoseksualiteit conferentie opriep om tegen deze vermeende homoseksualiteit plaag in actie te komen? Werd tijdens de conferentie de doodstraf voorgesteld? Welke andere maatregelen zijn tijdens de conferentie voorgesteld?

Ja. Op een conferentie over homoseksualiteit op 9 juni j.l. in Addis Abeba werd opgeroepen de strijd aan te gaan tegen verspreiding van homoseksualiteit en de wetgeving aan te scherpen. Echter, de doodstraf werd niet voorgesteld.

Vraag 4

Was de Ethiopische regering op enigerlei wijze betrokken bij de conferentie?

Nee. Overheidsfunctionarissen, parlementsleden, hoofden van religieuze en maatschappelijke organisaties namen op persoonlijke titel deel.

Vraag 5

Hoe invloedrijk acht u de conferentie?

Dit is zo kort na afloop moeilijk in te schatten. De conferentie zal worden gevolgd door regionale bijeenkomsten met dezelfde strekking. Het is te verwachten dat de combinatie van nationale – en regionale bijenkomsten een negatieve invloed zal hebben op de publieke opinie en houding jegens homoseksuelen.

Vraag 6

Wat doet de Ethiopische overheid om discriminatie van homoseksuelen tegen te gaan?

Homoseksualiteit is een uiterst gevoelig onderwerp in Ethiopië en maatschappelijk niet geaccepteerd. Homoseksualiteit is bij wet verboden.

Vraag 7

Kunt u bevestigen dat sinds de conferentie de haat tegen homo’s, die zich onder meer uit in doodsbedreigingen, is toegenomen?

Formele berichtgeving over toename doodsbedreigingen zijn niet bekend. Wel zijn er informele berichten over toename van intimidatie tegen homoseksuelen sinds de conferentie. Nederland wijst elke vorm van geweld, bedreiging en intimidatie van homoseksuelen af.

Vraag 8

Is het waar dat de conferentie werd gesponsord door buitenlandse donoren? Indien ja, door welke landen werden de conferentie of hieraan deelnemende groepen gesteund? Is er ook geld vanuit Nederland naar de conferentie of hieraan deelnemende groepen gegaan?

Het is onbekend of en door wie deze conferentie werd gesponsord. Nederland heeft geen (financiële) bijdrage geleverd.

Vraag 9

Zet Nederland in partnerland Ethiopië, bijvoorbeeld in het kader van de betrokkenheid bij HIV/AIDS, ook middelen in voor voorlichting over homoseksualiteit? Indien ja, welke activiteiten worden op dit gebied ondernomen? Overweegt u, gezien de recente ontwikkelingen in Ethiopië, hier extra geld voor vrij te maken?

Ja. Binnen het speerpunt Seksuele Reproductieve Rechten en Gezondheid (SRGR) wordt op een geïntegreerde manier aandacht besteed aan Lesbian, Gay, Bisexual, Transsexual and Intersexual (LGBTI)-rechten. Hierbij streeft men actief naar verbetering van dienstverlening aan deze groep en naar het tegengaan van intimidatie en bedreigingen. De Nederlandse Ambassade in Addis Abeba verleent financiële steun aan verschillende organisaties die actief zijn op het gebied van SRGR. Daarnaast zijn er contacten met (religieuze en professionele) organisaties in Nederland om te onderzoeken hoe en met wie een dialoog over homoseksualiteit open gevoerd kan worden binnen de Ethiopische samenleving. Later dit jaar zal de Nederlandse SRGR en Hiv/Aids-ambassadeur een bezoek brengen aan Ethiopië. Nederland blijft de ontwikkelingen betreffende homoseksualiteit kritisch volgen.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Oeganda verbiedt 38 NGO’s»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u aangeven of het klopt dat de regering van Oeganda 38 NGO’s heeft verboden omdat deze «homofilie zouden verspreiden» met buitenlands geld?

De Oegandese minister van Ethiek en Integriteit, Simon Lokodo, heeft een oproep gedaan 38 hulporganisaties te verbieden omdat ze homoseksualiteit zouden propageren. De Oegandese NGO-Raad, die belast is met de registratie van NGO’s, heeft echter te kennen gegeven niet van plan te zijn naar aanleiding van die oproep actie te ondernemen.

Vraag 3

Zo ja, deelt u de mening dat dit onacceptabel is, mede in het licht van de ontwikkelingsrelatie die Nederland met Oeganda heeft?

Vooralsnog is dit gelet op het gestelde in antwoord op vraag 2 niet aan de orde.

Vraag 4

Ziet u mogelijkheden om de ontwikkelingsrelatie van ongeveer 6 miljoen euro per jaar op te schorten zolang deze NGO’s verboden blijven?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Zo nee, kunt u aangeven op welke wijze de Nederlandse ontwikkelingshulp dan wel bijdraagt aan de veiligheid van homoseksuelen in Oeganda?

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de bevindingen van mensenrechtenexpert David Hawk over de strafkampen in Noord-Korea?1 Wat is uw oordeel hierover?

Ja. Het rapport van het Committee for Human Rights in North Korea (HRNK) beschrijft de systematiek en ernst van de mensenrechtenschendingen van het Noord-Koreaanse regime op gedetailleerde wijze.

Vraag 2

Deelt u zijn belangrijkste conclusie dat – gegeven de ernst en omvang van de mensonterende toestanden in de kampen – veel meer internationale opwinding en actie gerechtvaardigd zou zijn? Welke gevolgtrekkingen verbindt u hieraan? Welke informatie heeft u over de feitelijke situatie in de kampen? Spoort dit met de gruwelijkheden die David Hawk beschrijft?

Goed onderbouwde publicaties als het rapport van HRNK moeten tot meer internationale aandacht leiden voor de verschrikkelijke situatie in de strafkampen in Noord-Korea.

Vraag 3

Kunt u aanduiden wat er de afgelopen jaren is gebeurd vanuit de verschillende internationale gremia om verandering aan te brengen in deze situatie? Welke resultaten of lessen voor de toekomst heeft dit opgeleverd? Wat is de opstelling van China en Zuid-Korea hierin?

Het merendeel van de VN-lidstaten roept de Noord-Koreaanse autoriteiten al vele jaren op tot substantiëlere samenwerking, ook op het vlak van mensenrechten. De VN Mensenrechtenraad (MRR) neemt jaarlijks een resolutie, geïnitieerd door Japan en de EU, aan waarin Noord-Korea wordt opgeroepen de mensenrechten-situatie te verbeteren en het mandaat van de Speciaal Rapporteur (SR) voor de Mensenrechten in Noord-Korea te erkennen. Tijdens de 19de MRR in maart 2012 heeft de Noord-Koreaanse vertegenwoordiger meegedeeld dat Noord-Korea het mandaat van de SR niet erkent. Op 7 december 2009 vond de Universal Periodic Review van de MRR voor Noord-Korea plaats; de daaruit voortgekomen aanbevelingen heeft Noord-Korea voor een groot deel naast zich neergelegd.
Tijdens de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (AVVN) vragen diverse landen, waaronder Nederland, ieder jaar aandacht voor de mensenrechtensituatie en voor de afwezigheid van politieke en civiele rechten in Noord-Korea. Nederland roept Noord-Korea bilateraal ook op de mensenrechtensituatie te verbeteren. De mensenrechtenproblematiek en het bestaan van strafkampen wordt ontkend door het Noord-Koreaanse regime en vormt voor hen dus geen onderwerp van gesprek. Dit maakt het aangaan van een betekenisvolle dialoog uiterst lastig.
China laat zich in internationaal verband niet uit over de mensenrechtensituatie in Noord-Korea en beschouwt deze als een binnenlandse aangelegenheid. Zuid-Korea echter vraagt in internationale fora wel aandacht voor de mensenrechten-situatie in Noord-Korea.

Vraag 4

Bestaan er op dit moment initiatieven binnen de internationale gemeenschap om de situatie van de strafkampen serieus aan te pakken? Zo ja, welke en op welke termijn?

Noord-Korea schrijft het uitblijven van samenwerking met de VN-mechanismen toe aan de opstelling van de internationale gemeenschap in de AVVN- en MRR-vergaderingen. Dit zal Nederland niet weerhouden tijdens de AVVN 2012 Noord-Korea opnieuw op te roepen de mensenrechtensituatie in het land te verbeteren met verwijzing naar het rapport van HNRK. Ook zal Nederland tijdens bilaterale gesprekken de mensenrechtensituatie aan de orde blijven stellen.

Vraag 5

Op welke wijze wordt tevens geprobeerd om de internationale druk op China op te voeren om te stoppen met het terugsturen van Noord-Koreaanse vluchtelingen naar hun eigen land? Zijn hiervan resultaten bekend?

Ik verwijs naar de antwoorden op de schriftelijke kamervragen (ingezonden op 2 maart 2012, kenmerk 2012Z03976).

Vraag 6

Bent u bereid om binnen de verschillende, relevante internationale gremia het voortouw te nemen om de Noord-Koreaanse strafkampen op de agenda te houden en voorstellen tot verbetering te initiëren? Hoe en op welke termijn? Wilt u van uw pogingen hiertoe en de resultaten hiervan de Kamer expliciet op de hoogte houden?

Ja. Nederland vraagt in internationale fora aandacht voor de mensenrechten-situatie in Noord-Korea en steunt VN-resoluties terzake. Ook financiert Nederland de Zuid-Koreaanse NGO «Citizens» Alliance for North Korean Human Rights». Deze zet zich internationaal in voor verbetering van de mensenrechtensituatie in Noord-Korea en verleent assistentie aan de opvang van gevluchte Noord-Koreanen in derde landen en aan integratie in de Zuid-Koreaanse samenleving.

Vraag 1

Bent u bekend met de berichtgeving over het verbod dat Oegandese regering heeft ingesteld voor 38 NGO's omdat deze organisaties homoseksualiteit promoten?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u toelichten om welke organisaties het precies gaat? Worden er door deze maatregelen ook Nederlandse NGO's verboden in Oeganda?

De Oegandese minister van Ethiek en Integriteit, Simon Lokodo, heeft een oproep gedaan 38 hulporganisaties te verbieden omdat ze homoseksualiteit zouden propageren. De Oegandese NGO-Raad, die belast is met de registratie van NGO’s, heeft echter te kennen gegeven niet van plan te zijn naar aanleiding van die oproep actie te ondernemen.
De positie van homoseksuelen is een regelmatig terugkerend agendapunt in de politieke dialoog die Nederland zowel bilateraal als in EU-verband met Oeganda voert.

Vraag 3

Bent u bereid om op bilateraal en EU-niveau de Oegandese autoriteiten aan te spreken op het gegeven dat deze maatregel absoluut in strijd is met de internationale verplichtingen die Oeganda is aangegaan op het gebied van mensenrechten? Indien ja, bent u bereid om de Kamer te informeren over uw inspanningen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Kent u het bericht «Label «Marokko» is misleidend»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat producten uit de Westelijke Sahara worden verkocht in Nederlandse supermarkten onder het label «Marokko»?

Het is mogelijk dat producten uit de Westelijke Sahara onder het label Marokko in de Nederlandse supermarkten liggen.

Vraag 3

Is de verkoop van producten uit de Westelijke Sahara onder het label «Marokko» in strijd met de in 2005 door de EU aangenomen Unfair Commercial Practices Directive?2 Is het waar dat de Unfair Commercial Practices Directive onder meer foute of misleidende informatie die ertoe zou kunnen leiden dat consumenten producten kopen die zij anders mogelijk niet zouden kopen, verbiedt? Is het verder waar dat de Unfair Commercial Practices Directive verplicht dat de etikettering van de plaats van herkomst correct moet zijn? Kunt u uw antwoord toelichten?

De aangehaalde richtlijn 2005/29/EG betreffende oneerlijke handelspraktijken (Unfair Commercial Practices directive) is niet van toepassing, omdat de meer specifieke richtlijn over etikettering van levensmiddelen van toepassing is (Richtlijn 2000/13/EG).
Richtlijn 2000/13/EG is in Nederland geïmplementeerd in het Warenwetbesluit etikettering van levensmiddelen. Deze Richtlijn heeft betrekking op de onderlinge aanpassing van de wetgeving van de lidstaten inzake de etikettering en presentatie van levensmiddelen. Volgens deze richtlijn is het niet toegestaan om consumenten te misleiden met betrekking tot de oorsprong of herkomst van het product. Bovendien verplicht deze richtlijn tot het vermelden van de plaats van oorsprong of herkomst van het product indien het weglaten daarvan de consument zou kunnen misleiden aangaande de werkelijke oorsprong of herkomst van het levensmiddel.
Op basis van het Warenwetbesluit Etikettering van levensmiddelen is het niet toegestaan om misleidende informatie, onder meer over de oorsprong of herkomst van een product, op het etiket te plaatsen. Indien een consument of producent zich misleid acht door de gegeven informatie op de etiketten van levensmiddelen kunnen zij naar de rechter stappen, die vervolgens de toetsing of er al of niet sprake is van misleiding zal doen.

Vraag 4

Hoe geeft Nederland met betrekking tot producten uit de Westelijke Sahara invulling aan de verplichtingen die voortvloeien uit de Unfair Commercial Practices Directive? Kunt u een overzicht geven van de regels die in Nederland gelden met betrekking tot de etikettering van producten uit de Westelijke Sahara?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Acht u de Westelijke Sahara, waaronder het gebied waar producten onder het label «Marokko» worden geproduceerd, door Marokko bezet gebied? Kunt u uw antwoord toelichten?

De Westelijke Sahara is het enige land in Afrika dat niet gedekoloniseerd is. Nederland en de EU beschouwen het als een «Non-Self-Governing Territory» zoals verwoord in het Handvest van de Verenigde Naties (VN). Marokko is sinds 1975, toen Spanje het gebied verliet, de facto administratief verantwoordelijk voor de Westelijke Sahara. Marokko en de Sahrawi’s, de oorspronkelijke bewoners van de Westelijke Sahara, betwisten de soevereiniteit van het gebied.
Nederland erkent de claims van Marokko niet. Evenmin erkent Nederland de claims van Polisario en de door Polisario uitgeroepen République Arabe Sahraoui Démocratique. Nederland en de EU steunen de persoonlijk gezant van de Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties in zijn pogingen een politieke en duurzame oplossing te vinden die voorziet in zelfbeschikking van de oorspronkelijke bevolking van de Westelijke Sahara.
Het landbouwakkoord tussen de EU en Marokko, dat dit najaar in werking moet treden, heeft uitsluitend betrekking op het grondgebied van Marokko. Er mag door Marokko voor producten uit de Westelijke Sahara daarom geen aanspraak worden gemaakt op tariefpreferenties op grond van genoemd akkoord. De Nederlandse douane ziet hierop toe.

Vraag 6

Bent u van mening dat de verkoop van producten uit de Westelijke Sahara op enigerlei wijze bijdraagt aan de bezetting van dit gebied? Indien neen, waarom niet? Bent u van mening dat het verdrag dat 1 juli in werking treedt tussen de EU en Marokko, bijdraagt aan deze bezetting? Indien neen, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Bent u bekend met de EenVandaag rapportage over de uitlevering van de Nederlander David S. aan de Verenigde Staten?1

Ja.

Vraag 2

Waren de Nederlandse autoriteiten bekend met een Amerikaans onderzoek naar de activiteiten van David S? Zo ja, op welk moment?

Het Openbaar Ministerie heeft mij meegedeeld dat in december 2011 bij het Team High Tech Crime van het KLPD informatie is binnengekomen van de Amerikaanse autoriteiten die zag op de betrokkenheid van de betreffende persoon bij meerdere strafbare feiten. Ook is het KLPD kort voordat betrokkene naar Roemenië zou afreizen door de Amerikaanse autoriteiten geïnformeerd over deze reis. Het voorgaande heeft in Nederland niet tot opsporingshandelingen geleid.
Nederland was niet van (het voornemen tot) de aanhouding van betrokkene in Roemenië op de hoogte. Na deze aanhouding deden de Verenigde Staten een rechtshulpverzoek aan Nederland. Daarin wordt verzocht om het verrichten van enkele onderzoekshandelingen in Nederland. Dit verzoek is nog in behandeling. Op de verdere inhoud van dat verzoek kan ik niet ingaan, omdat daardoor een lopend buitenlands opsporingsonderzoek zou kunnen worden geschaad.
Mij zijn geen details bekend over de basis waarop de Roemeense autoriteiten betrokkene hebben aangehouden noch over de verzoeken die daaraan vooraf gingen. Het ontbreekt mij bovendien aan een grondslag om hier navraag naar te doen, nu ik geen partij ben in de uitleveringsprocedure tussen twee andere landen. Het enkele feit dat de verdachte Nederlander is, maakt dat niet anders.

Vraag 3

Is in het kader van dit onderzoek door Nederland rechtshulp verleend? Zo ja, waar bestond die uit?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Is er in Nederland gebruik gemaakt van bijzondere opsporingsbevoegdheden, bijvoorbeeld het gebruik van taps en observatie, zoals bedoeld in de Wet Bijzondere Opsporingsbevoegdheden (BOB)? Zo ja, door wie en met wiens toestemming?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Op welk moment werd Nederland geïnformeerd dat er een Amerikaans aanhoudingsbevel was uitgevaardigd tegen David S. en wie kende deze informatie?

Nederland is hierover niet geïnformeerd en de Verenigde Staten hebben geen aanhoudingsbevel aan Nederland gericht. Het uitleveringsverdrag dat tussen Nederland en de Verenigde Staten geldt (Trb. 2004, nr. 299) bepaalt over verzoeken om voorlopige aanhouding dat deze aan de Minister van Veiligheid en Justitie moeten worden gericht. Deze heeft een dergelijk verzoek evenwel niet ontvangen en heeft hierover evenmin overleg gevoerd met de Verenigde Staten. Aangezien de Minister van Veiligheid en Justitie hierover geen contact heeft gehad met de Amerikaanse autoriteiten, kan ik niet zeggen waarom men heeft gekozen voor aanhouding buiten Nederland.

Vraag 6

Is het waar dat Roemenië op basis van een opsporingsbevel van Interpol David S. heeft aangehouden? Zo ja, waarom leidde dit opsporingsbevel niet tot zijn arrestatie in Nederland?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Was bij de Nederlandse justitie bekend dat David S. naar Roemenië zou reizen, bijvoorbeeld door het gebruik van taps? Indien neen, is u bekend op basis van welke informatie de Roemeense autoriteiten David S. direct na aankomst in Roemenië konden arresteren?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 8

Waarom is niet gekozen voor aanhouding in Nederland? Is hierover overleg gevoerd met de Amerikaanse autoriteiten? Zo ja, op welk niveau, door wie?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 9

Is David S. via Nederland naar de Verenigde Staten gevlogen? Indien ja, wanneer? Indien neen, waarom niet?

Indien de Verenigde Staten betrokkene via Nederland hadden willen laten reizen, dan was daartoe een formeel verzoek om doortocht noodzakelijk geweest. Een dergelijk verzoek is niet gedaan.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Gaza water too contaminated to drink», waarin wordt verwezen naar het onlangs gepubliceerde rapport van Medical Aid for Palestinians en Save the Children «Gaza’s Children: Falling Behind»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening in dit rapport dat de Gaza-blokkade een negatieve impact heeft op de gezondheid van kinderen? Indien nee, waarom niet? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zowel Nederland als de EU pleit voor «onmiddellijke, permanente en onvoorwaardelijke openstelling van de grensposten voor de toevoer van humanitaire hulp, commerciële goederen en personen van en naar de Gazastrook». Dat zal de leefomstandigheden ten goede komen. (Raadsconclusies 14 mei 2012).

Vraag 3

Bent u van mening dat de Nederlandse overheid, mede door het ratificeren van het VN-Kinderrechtenverdrag, de verantwoordelijkheid heeft zich in te spannen om het welzijn van kinderen te bepleiten bij de Israëlische regering en de Palestijnse Autoriteit? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke stappen gaat u ondernemen?

Verdragspartijen kunnen elkaar aanspreken op de verplichtingen onder het verdrag. Zo kunnen kinderrechten onderwerp zijn van discussie in de reguliere EU-mensenrechtendialogen met Israël en de Palestijnse Autoriteit. Het VN-Kinderrechtenverdrag legt niet een plicht op andere landen dan Israël zelf om de rechten van minderjarigen in Israël te beschermen.

Vraag 4

Heeft u tijdens uw bezoek aan de regio de situatie van kinderen en de impact van de blokkade op de situatie van kinderen met uw Israëlische en Palestijnse ambtgenoten besproken? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat was de inhoud van het gesprek en welke afspraken zijn hieruit voortgekomen?

Tijdens de gesprekken heb ik de mensenrechtensituatie bij herhaling aan de orde gesteld. Tijdens het bezoek is verder onder meer gesproken over «economy building measures». Deze beogen de leefomstandigheden van de Palestijnse bevolking, onder wie ook kinderen, te verbeteren. Concrete afspraken zijn gemaakt over de financiering door Nederland van een containerscanner bij de grensovergang tussen de Westelijke Jordaanoever en Jordanië om goederentransport van en naar de Palestijnse Gebieden te vergroten en aldus de Palestijnse economie te stimuleren.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «International Pressure Mounts over Gaza Blockade» waarin vijftig vooraanstaande ontwikkelings-, mensenrechten- en vredesorganisaties de Israëlische autoriteiten oproepen om de blokkade van Gaza onmiddellijk op te heffen?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening van deze vijftig international hoog aangeschreven organisaties dat de onmiddellijke opheffing van de blokkade noodzakelijk is? Indien nee, waarom niet?

De Nederlandse positie ten aanzien van toegang tot Gaza is ongewijzigd. De EU-lidstaten zijn voorstander van vrij verkeer van personen, hulp- en commerciële goederen via de reguliere grensovergangen van Gaza (aan de landzijde), met inachtneming van Israëlische legitieme veiligheidsbelangen.

Vraag 3

Deelt u de mening van de Association of International Development Agencies (AIDA) – dat met tal van voorbeelden kan aantonen dat de blokkade een collectieve straf is – dat de blokkade in strijd is met de Geneefse Conventie? Indien nee, waarom niet?

De regering beschouwt de getroffen maatregelen rond de toegang tot Gaza als een veiligheidsmaatregel die is gebaseerd op de Vierde Geneefse Conventie.

Vraag 4

Heeft u de aanhoudende blokkade tijdens uw recente bezoek aan Israël en de bezette Palestijnse gebieden aan de orde gesteld? Indien nee, waarom niet? Indien ja, wat hebben de Israëlische autoriteiten gezegd over dit onderwerp?

Dit is een terugkerend onderwerp in gesprekken met de Israëlische autoriteiten. Gezien de voortdurende raketaanvallen vanuit Gaza op burgerobjecten in Israël voelt Israël zich genoodzaakt de grenzen te controleren en grensverkeer te beperken. Israël heeft sinds juni 2011 stappen gezet om het grensverkeer met Gaza te versoepelen. Recentelijk heeft dit geleid tot het plaatsen van een containerscanner bij de grensovergang Kerem Shalom waarmee goederen die Gaza verlaten sneller en efficiënter kunnen worden gecontroleerd. Nederland dringt er bij de Israëlische regering op aan om verdergaande maatregelen te nemen die leiden tot de wederopbouw en het economisch herstel van de Gazastrook, onder meer door handel met de Westelijke Jordaanoever en Israël. In dit kader zal Nederland, op verzoek van Israël en de Palestijnse Autoriteit, een containerscanner financieren bij de grensovergang van de Westelijke Jordaanoever met Jordanië.

Vraag 5

Bent u bereid bilateraal en EU-verband de onmiddellijke opheffing van de blokkade te bepleiten? Indien nee, waarom niet? Indien ja, welke stappen gaat u ondernemen om dit aan de kaak te stellen bij de Israëlische autoriteiten?

Zowel NL als de EU pleiten bij de Israëlische autoriteiten voor «onmiddellijke, permanente en onvoorwaardelijke openstelling van de grensposten voor de toevoer van humanitaire hulp, commerciële goederen en personen van en naar de Gazastrook» (Raadsconclusies 14 mei 2012 – zie ook antwoord op vraag 2 en 4).

Vraag 1

Herinnert u zich eerdere vragen over eerherstel voor drie mariniers die weigerden tijdens de politionele acties een kampong plat te branden?1

Ja.

Vraag 2

Zo ja, kunt u aangeven hoeveel militairen en hoeveel burgerpersoneel van Defensie, van andere overheidsdiensten en in dienst van de toenmalige Nederlands-Indische overheid hebben geweigerd deel te nemen aan (onderdelen van) de politionele acties en daarvoor indertijd zijn gestraft; strafrechtelijk, tuchtrechtelijk, bestuursrechtelijk, administratief, dan wel met oneervol ontslag zijn gestuurd?

In de periode van 1945 tot 1950 hebben ongeveer 2 000 personen een beroep gedaan op de Dienstweigeringswet van 1923 om te worden vrijgesteld van militaire dienst in Nederlands-Indië. In 788 gevallen is een beroep op de Dienstweigeringswet gehonoreerd. Voorts zijn 4 025 militairen gedeserteerd voorafgaand aan de uitzending naar Nederlands-Indië. Van hen zijn 2 565 militairen uiteindelijk berecht.
Tijdens de politionele acties zijn twee militairen gedeserteerd. Omdat de archieven van de militaire strafrechtspraak uit die tijd niet meer volledig zijn, is het aantal gevallen van dienstweigering door militairen tijdens de politionele acties niet vast te stellen. Ook is er geen inzicht in het aantal personeelsleden van andere overheidsdiensten of van de toenmalige Nederlands-Indische overheid dat heeft geweigerd deel te nemen aan de politionele acties en daarvoor is gestraft.

Vraag 3

Kent u bijvoorbeeld de zaak van P.J.A. Molenaars, die werkzaam was als Controleur 1 bij het binnenlands bestuur, gewest West-Java en die na weigering deel te nemen aan de politionele acties oneervol werd ontslagen, hetgeen later is omgezet in eervol ontslag op eigen verzoek, zodat bij bijvoorbeeld nooit aanspraak heeft kunnen maken op pensioen? Hoeveel van dit soort zaken hebben er gespeeld en hoeveel mensen hebben hetzelfde lot gedeeld als de heer Molenaars?

De casus is mij als zodanig niet bekend. Voor zover ik heb kunnen nagaan, zijn er alleen in de archieven van de Stichting Administratie Indonesische Pensioenen (SAIP) beperkte gegevens beschikbaar over een heer P.J.A. Molenaars. Daaruit kan de casus zoals door de vragenstellers beschreven, niet worden afgeleid. Het is voorts niet gebruikelijk om in het openbaar en zonder instemming van betrokkene nader in te gaan op een individueel geval. In de beantwoording van vraag 2 heb ik uiteengezet dat er geen inzicht is in het aantal personen dat heeft geweigerd deel te nemen aan de politionele acties.

Vraag 4

Hoeveel militairen en ambtenaren zijn later in ere hersteld en hoeveel niet? Als mensen niet in ere zijn hersteld, wat was hiervoor de reden?

Rechters en bestuurders hebben het gedrag van personen getoetst aan de toenmalige normen en wetten. Dit heeft in sommige gevallen geleid tot het opleggen van een sanctie. In het besef dat de desbetreffende periode nu in een ander licht wordt gezien, acht ik het niet zorgvuldig de toetsing van het gedrag van individuele personen in algemene zin te herbeoordelen aan de hand van de hedendaagse normen en met de wetenschap van nu.

Vraag 5

Bent u bereid ervoor te zorgen dat aan iedereen die indertijd eerder genoemde consequenties heeft ervaren als gevolg van de weigering deel te nemen aan de politionele acties alsnog al dan niet postuum eerherstel wordt verleend en genoegdoening wordt gedaan? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.