Vraag 1

Kunt u beschrijven hoe het heeft kunnen gebeuren dat op 20 februari jl. abusievelijk korans zijn verbrand op de Amerikaanse militaire basis Bagram?

Een gezamenlijk Afghaans-ISAF onderzoek naar de precieze achtergrond van de verbranding is gaande, alsmede een onderzoek door leden van de Afghaanse raad van geestelijken en het parlement. Daarnaast voert de VS een intern militair disciplinair onderzoek uit. De uitkomsten van deze onderzoeken moeten worden afgewacht, voordat een conclusie over de toedracht kan worden getrokken.

Vraag 2

Kunt u het verloop beschrijven van de demonstraties in Kunduz van 25 februari jl. en de poging om het VN-kantoor te bestormen in reactie op dit incident?

In reactie op het incident hebben op 24, 25 en 26 februari in Kunduz diverse demonstraties plaatsgevonden.
Op 24 februari vond een demonstratie plaats van ongeveer 300 personen, die vrijwel zonder incidenten is verlopen. Op 25 februari hebben ongeveer 800 demonstranten zich rond het middaguur verzameld in het gemeentepark, waarbij het tot rellen kwam. De Afghaanse veiligheidstroepen hebben geprobeerd de menigte te verdrijven. Desondanks zijn ongeveer 200 personen erin geslaagd de UNAMA-compound te bereiken, waar ze hebben geprobeerd deze binnen te dringen en brand te stichten. Dankzij effectief optreden van de aanwezige veiligheidstroepen is dit niet gelukt. Uit de op dit moment beschikbare gegevens blijkt dat er acht burgers zijn omgekomen en dat 50 burgers en achttien politieagenten gewond zijn geraakt.

Vraag 3

Hoe hebben de Afghaanse autoriteiten en veiligheidstroepen in Kunduz, waaronder de politie, daartegen opgetreden en hoe beoordeelt u dat optreden? Onder welke omstandigheden zijn daarbij doden en gewonden gevallen?

In het algemeen heeft de Afghaanse politie en het leger in Kunduz effectief en proactief gereageerd. Commandant ISAF generaal Allen en VN Speciaal Vertegenwoordiger Kubis hebben zich lovend over de inzet van de Afghaanse veiligheidsdiensten uitgelaten. Zij waren zichtbaar in de stad aanwezig en namen strategische posities in langs de routes van de demonstratie. De politie heeft zich opgesteld bij de toegangswegen tot de stad om gewapende personen tegen te houden, die probeerden de stad binnen te komen. Tevens werden posities ingenomen bij strategische locaties zoals het politiehoofdkwartier, de compound van de gouverneur, het UNAMA-kantoor en het plateau (waar het Provinciaal Reconstructie Team (PRT) en het vliegveld zich bevinden). Hierdoor werd voorkomen dat de demonstranten de UNAMA-compound innamen of zich naar het PRT verplaatsten. De gewonden bij de ordetroepen zijn met name gevallen binnen het onderdeel van de eerste veiligheidsring om de UNAMA compound en tijdens het «schoonvegen» van de straten.

Vraag 4

Heeft u het vermoeden dat de demonstraties georganiseerd waren? Zo ja, door wie?

Er zijn op dit moment geen concrete aanwijzingen dat deze demonstraties georganiseerd waren.

Vraag 5

In hoeverre en vanaf welk moment is de Nederlandse missie in Kunduz stilgelegd?1 Onder welke omstandigheden en op welke termijn zullen de stilgelegde activiteiten worden hervat?

De trainings- en begeleidingsactiviteiten van de geïntegreerde politie trainingsmissie zijn sinds 24 februari bijgesteld, mede op last van de commandant van ISAF/Regional Command North. Naast verhoogde veiligheidsmaatregelen was de belangrijkste maatregel dat alle troepen op hun bases moesten blijven. Na de onlusten in het weekeinde heeft de commandant van ISAF/Regional Command North deze maatregel een aantal malen verlengd voor de provincie Kunduz, in het bijzonder voor de steden. De training op het German Police Training Centre heeft vanaf 28 februari jl. weer doorgang gevonden. Na een rustig verlopen vrijdaggebed op 2 maart jl. zijn in overleg met de commandant van ISAF/Regional Command North en de lokale (politie)autoriteiten de begeleidingsactiviteiten in Kunduz vanaf 3 maart jl. geleidelijk weer begonnen. EUPOL City Police Justice Program (CPJP) Kunduz, en de politiefunctionarissen werkzaam daarbinnen, hadden in lijn met ISAF veiligheidsmaatregelen getroffen. De activiteiten buiten de poort waren opgeschort en de EUPOL politiefunctionarissen zijn, net als het personeel van Defensie en Buitenlandse Zaken, op de beschermde basis gebleven. Inmiddels heeft ook EUPOL CPJP Kunduz de werkzaamheden hervat.

Vraag 6

Kunt u een beeld schetsen van de verspreiding van de demonstraties door het land sinds de koran-verbranding? Hoe verklaart u dat in het onrustige zuiden van het land tot dusverre nauwelijks of geen demonstraties zijn geweest, en wel in o.a. provincies als Kunduz?

De meeste protesten en demonstraties, waarvan sommige gewelddadig, hebben plaatsgevonden tussen 22 en 26 februari jl. Sindsdien lijkt de intensiteit van de demonstraties te zijn afgenomen. De demonstraties en protesten vonden verspreid door het gehele land, inclusief het zuiden plaats. Er zijn in totaal ongeveer 30 doden gevallen.

Vraag 7

Hoeveel internationale militairen zijn inmiddels door toedoen van Afghaanse veiligheidstroepen om het leven gekomen, nadat ook in deze protesten twee Amerikaanse militairen door een Afghaanse militair zijn omgebracht? Is er sprake van een toenemende trend?

Er zijn sinds mei 2007 ongeveer 80 internationale militairen omgekomen door zogeheten «green on blue» incidenten. Aanslagen van Afghaans veiligheidspersoneel of personen in (namaak)uniform op ISAF-militairen zijn voorgekomen in alle regionale commando’s van ISAF onder Amerikanen, Britten, Fransen, Duitsers, Italianen, Spanjaarden en Australiërs. Het is te vroeg om vast te stellen of er sprake is van een trend.
Overigens is nog niet vastgesteld of de moord op de twee Amerikaanse militairen, werkzaam op het ministerie van Binnenlandse Zaken, verband hield met de protesten naar aanleiding van de koranverbrandingen. Het onderzoek naar dit voorval is nog gaande.

Vraag 8

Hoe beoordeelt u het toenemende anti-Amerikaanse sentiment onder Afghanen?2 Vindt u dat de VS voldoende maatregelen nemen om jarenlang aanhoudende bronnen van dat sentiment, zoals night-raids en controle over gevangenen, weg te nemen?

In welke mate er sprake is van een toename van anti-Amerikaans sentiment is niet vast te stellen. Nachtelijke huiszoekingen en detenties worden regelmatig genoemd als gevoelige kwesties in de bilaterale relatie tussen beide landen, zoals in de conclusies van de in november gehouden raadgevende loya jirga. Afghanistan en de VS voeren hierover regelmatig overleg, onder andere in het kader van de onderhandelingen over het lange termijn strategisch partnerschap tussen beide landen.

Vraag 9

Hoe beoordeelt u de reactie van president Karzai dat het koran-incident onder zijn controle niet zou zijn voorgekomen?3 Bent u gelukkig met deze reactie?

President Karzai heeft zich uitgesproken in een officiële persverklaring tegen het incident. Hij riep tegelijkertijd de bevolking op de rust te bewaren. Daarbij heeft de president geen uitspraken gedaan over hoe dit incident voorkomen had kunnen worden. Hij verwees in zijn verklaring herhaaldelijk naar de verschillende onderzoeken die worden uitgevoerd, waarvan de uitkomsten moeten worden afgewacht.

Vraag 10

Bent u bereid deze vragen zo spoedig mogelijk te beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Somalia: UK weighs up air strikes against rebels»?1

Ja.

Vraag 2

Wordt Nederland vertegenwoordigd tijdens de internationale conferentie die op 23 februari a.s. in Londen wordt georganiseerd over

Minister Rosenthal heeft Nederland vertegenwoordigd tijdens de Somalië-conferentie in Londen op 23 februari 2012.

Vraag 3

Zo ja, wat zal de inzet van Nederland tijdens deze conferentie zijn?

Namens de regering heeft de minister gepleit voor een geïntegreerde aanpak van de problematiek in Somalië. Een louter militaire oplossing volstaat niet. Dit geldt zowel voor de aanpak van piraterij als voor de verdere stabilisatie van Somalië. Dit betekent onder meer: het voorkomen van een politiek vacuüm in de gebieden die heroverd zijn op Al Shabaab, het opbouwen van een rechtsstaat, het leveren van basisvoorzieningen aan de bevolking en het creëren van werkgelegenheid. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt primair bij de Somalische autoriteiten, ondersteund door de regio en de bredere internationale gemeenschap.
In dit kader heeft de minister een Nederlandse bijdrage van 2 miljoen euro aangekondigd aan een nieuw Trust Fund voor Somalië: het Multi-Donor Local Stability Fund (MDLSF). Dit fonds, waaraan ook het VK, Noorwegen, Denemarken en de Verenigde Arabische Emiraten deelnemen, heeft tot doel om vredesdividend voor de bevolking te creëren, representatief lokaal bestuur te ondersteunen en verzoening te bevorderen op lokaal niveau. De bijdrage aan het MDLSF is in lijn met de Kamerbrief van 16 september 2011 (22 831 nr. 63), waarin een beperkte intensivering van de OS-inzet in Somalië werd aangekondigd.
Voorts heeft de minister samen met zijn Britse ambtsgenoot Hague een intentieverklaring ondertekend ten behoeve van het opzetten van een Regional Anti-Piracy Prosecutions and Intelligence Coordination Centre (RAPPICC) op de Seychellen. Nederland draagt 300 000 euro en 2 experts bij aan dit centrum. RAPPICC richt zich op het verstoren van hetpiraterij business model,o.a. via het beter in kaart brengen van de financiële netwerken achter de piraterij en het opsporen en vervolgen van piratenleiders en -financiers.

Vraag 4

Is het waar dat het Verenigd Koninkrijk (VK) militaire acties tegen piraten en de islamitische militie Al Shabaab overweegt? Zo ja, zal hierover gesproken worden tijdens de internationale conferentie in Londen?

Zowel het VK als Nederland neemt deel aan discussies in EU- en NAVO-verband over het optreden tegen piraterij.

Vraag 5

Heeft het VK geïnformeerd naar het Nederlandse standpunt aangaande militaire acties tegen piraten en de islamitische militie Al Shabaab? Zo ja, wat is de reactie van het kabinet geweest?

Neen.

Vraag 1

Is het correct dat er onder de tekst van de laatste versie van het Verdrag inzake Stabiliteit, Coördinatie en Bestuur in de Economische en Monetaire Unie geen soevereiniteit zal worden overgedragen door Nederland?

In eerdere debatten met uw Kamer heb ik gesteld het begrip «soevereiniteit overdragen» minder goed werkbaar te vinden vanwege de vaak optredende begripsverwarring, en in deze context te willen interpreteren als «nationale bevoegdheden overdragen». Soevereiniteit is mijns inziens een erg weids begrip terwijl het hier om precisie gaat.
Het Verdrag inzake Stabiliteit, Coördinatie en Bestuur in de Economische en Monetaire Unie stelt cf. artikel 1 een aantal regels vast ter bevordering van begrotingsdiscipline, ter versterking van coördinatie van het economisch beleid en ter verbetering van het bestuur van de eurozone, om zo bij te dragen aan bestaande doelstellingen van de EU. Voor een gedetailleerde beschrijving van inhoud en totstandkoming van het Verdrag verwijs ik nu naar de brief terzake van 18 januari jl. (TK 21 501-20, nr. 603), het verslag van de informele Europese Raad van 30 januari (TK 21 501-20 nr. 611) en de geannoteerde agenda voor de komende Europese Raad.
Wanneer naar de inhoud van het Verdrag wordt gekeken is duidelijk dat het zwaartepunt ligt bij het deel over de begrotingsdiscipline. Hierin wordt een aantal afspraken gemaakt die ertoe strekken de naleving van de bestaande verplichtingen onder het Stabiliteits- en Groeipact (SGP) te versterken. Deze procedureregels sluiten inhoudelijk aan bij de eisen van het SGP en verbeteren de waarborg op de naleving door de lidstaten, in het bijzonder zij die de euro als munt hebben, van de verplichting uit het EU-Werkingsverdrag om buitensporige overheidstekorten te vermijden.
De economische pijler van het Verdrag bevat feitelijk geen nieuwe initiatieven ten opzichte van het bestaande EU instrumentarium. De Verdragspartijen erkennen hiermee dat de bestaande Europese procedures ten volle dienen te worden benut om een adequate coördinatie van het economisch beleid en een convergentie van economische prestaties te realiseren, die noodzakelijk zijn voor een duurzaam stabiele EMU. De bestaande mogelijkheid om, waar noodzakelijk en gewenst, intensiever samen te werken (via nauwere samenwerking cf. artikel 20 EU en artikel 326–334 VWEU, of via specifieke maatregelen voor eurolanden cf. artikel 136 VWEU) wordt benadrukt. Het Verdrag is derhalve niet strijdig met de door u geciteerde motie Slob, noch met de tweede motie Slob (TK 21 501-20 nr. 516) omdat er geen verplichting ontstaat voor verdragspartijen om in te stemmen met aanvullende Europese afdwingbare afspraken op het niveau van te nemen maatregelen.
Het deel van het Verdrag dat zich richt op het versterken van het bestuur van de eurozone is louter organisatorisch van aard.
Gezien het bovenstaande is het kabinet van mening dat er met dit Verdrag geen nationale bevoegdheden worden overgedragen aan de EU, omdat de EU reeds bevoegd is op de genoemde terreinen. Dit is dan ook niet strijdig met de betreffende afspraak in het regeerakkoord.

Vraag 2

Kunt u, wanneer er wel sprake is van soevereiniteitsoverdracht, aangeven hoe dat zich verhoudt tot de volgende frase uit het regeerakkoord: «Met het verdrag van Lissabon is voor de komende periode de grens bereikt van overdracht van nationale bevoegdheden aan de EU»?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Kunt u, wanneer er wel sprake is van soevereiniteitsoverdracht, aangeven hoe dat zich verhoudt tot de volgende frase die u op 21 maart 2011 opnam in een brief aan de Kamer: «het Euro Pact is een politieke afspraak waarbij geen bevoegdheden overgaan»? Is deze uitspraak staand kabinetsbeleid?1

De uitspraken waaraan u refereert hadden betrekking op het Europluspact. Die politieke afspraak moet niet worden verward met het onderhavige Verdrag, dat ook wel Begrotingspact wordt genoemd.

Vraag 4

Kunt u, wanneer er wel sprake is van soevereiniteitsoverdracht, aangeven hoe dat zich verhoudt tot uitspraken van de minister-president op 1 april 2011, toen hij stelde dat het Europact «geen dwingende afspraken oplegt» en dat er «dus geen soevereiniteit (wordt) overgedragen»? Is dit staand kabinetsbeleid?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Is het correct dat alle maatregelen die in deze versie genomen worden binnen het Stabiliteit- en Groeipact vallen? Zo neen, hoe verhoudt zich dat tot de uitspraak van de minister-president op 17 juni 2011 dat hij «zo min mogelijk soevereiniteit» wil overdragen, «behalve als het gaat om de vraag of de landen zich houden aan de afspraken van het Stabiliteit- en Groeipact»? Is dit staand kabinetsbeleid?

Zoals hierboven betoogd vallen niet alle afspraken uit dit Verdrag binnen het SGP. Het Verdrag kent ook bepalingen over economische coördinatie en over bestuur van de eurozone. Voor het overige verwijs ik u naar het antwoord op de vragen 1–2 en 8.

Vraag 6

Kunt u, wanneer de maatregelen niet allemaal vallen onder de afspraken van het Stabiliteit- en Groeipact, aangeven hoe dat zich verhoudt tot de volgende uitspraken van de minister-president op 16 augustus 2011: «Het is geen soevereiniteitoverdracht van Nederland naar Europa, want Nederland voldoet aan de financiële strikte voorwaarden.... Er mag in ieder geval geen sprake zijn van soevereiniteitsoverdracht van landen die zich wel aan de regels houden»? Is dit staand kabinetsbeleid?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Hoe verhouden volgens u inziens de nieuwe voorstellen zich tot de motie Slob c.s. van 17 februari jl.2 die de regering verzoekt «in de nu lopende procedure krachtig afstand te nemen van elke beweging naar een meer politieke unie»?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 8

Bent u bereid deze vragen voor de behandeling van de eerstvolgende Europese Top in de Kamer te beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Klopt het bericht in de New York Times1 dat de Nederlandse Ambassade in Washington geweigerd heeft een reactie te geven op de leugenachtige aantijgingen van presidentskandidaat Rick Santorum aan het adres van ons land?

De ambassade heeft feiten verstrekt aan het campagneteam van de heer Santorum waar de door hem gebezigde uitspraken werden weerlegd. Ook is informatie verstrekt over euthanasie in Nederland aan de New York Times en andere Amerikaanse media.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de heer Santorum schandelijke en leugenachtige aantijgingen heeft geuit over het bestaan van gedwongen euthanasie op ouderen in Nederland?

De beweringen van de heer Santorum stroken niet met de praktijk en wetgeving in Nederland.

Vraag 3

Zo ja, deelt u tevens de mening dat, indien deze leugens onweersproken blijven en mogelijk herhaald worden, zij een eigen leven gaan leiden in het openbare debat in de VS en tot grote reputatieschade voor Nederland kunnen leiden?

Diverse Amerikaanse media hebben in hun berichtgeving over de uitspraken van Santorum aangegeven dat zijn uitlatingen niet kloppen.

Vraag 4

Zo ja, wilt u dan de Nederlandse Ambassadeur in Washington onmiddellijk instrueren de schandelijke leugens van Santorum publiekelijk tegen te spreken, door onder meer gewoon wel te reageren in de New York Times en te zeggen dat in Nederland geen gedwongen euthanasie plaatsvindt? Zo nee, waarom niet?

De ambassade heeft de New York Times en andere media de benodigde feiten verschaft.

Vraag 1

Wat wordt het mandaat van de «export-admiraal», een overheidsdienaar, die bedrijven gaat helpen bij de export van defensieproducten? Hoe verschilt dit mandaat van dat van voormalig staatssecretarissen van Defensie die deze taken vervulden?1

De vice-admiraal wordt belast met de coördinatie van de herbelegging van het vastgoed, het oplossen van knelpunten in de materiële exploitatie en de verkoop van overtollig materieel. In verband met de taken op het gebied van de verkoop van materieel zal PCDS Nagtegaal in overleg met de betrokken departementen ook ondersteuning bieden bij de export door de Nederlandse defensiegerelateerde industrie.
De voormalige staatssecretarissen van Defensie waren onder meer eindverantwoordelijk voor het materieelbeleid. Dit betrof het beleid voor de aankoop, instandhouding en afstoting van het defensiematerieel, wapensysteemmanagement en informatievoorziening.

Vraag 2

Is het waar dat de topmilitair zich niet alleen gaat bezighouden met de verkoop van overtollig materieel, maar zich ook meer algemeen gaat inzetten voor het vergroten van de export van Nederlandse defensieproducten?

Uitgangspunt van het bedrijfslevenbeleid van het kabinet is dat de overheid niet stuurt met regels en subsidies, maar dat Nederlandse bedrijven de ruimte krijgen om te ondernemen, te investeren, te innoveren en te exporteren (Bedrijfslevenbrief, 13 september 2011, Kamerstuk 32 637, nr. 15). Ook Defensie is nadrukkelijk betrokken bij het bedrijfslevenbeleid, overeenkomstig de Strategie-, Kennis- en Innovatieagenda (SKIA, 27 mei 2011, Kamerstuk 32 733, nr. 3) en de Defensie Industrie Strategie (DIS, 27 augustus 2007, Kamerstuk 31 125, nr. 1). Zo draagt Defensie bij aan exportbevordering door deelneming aan internationale defensiebeurzen. Bij internationale materieelprojecten bevordert Defensie waar mogelijk de betrokkenheid van de Nederlandse defensiegerelateerde industrie. Defensie heeft belang bij een vitale, innovatieve en concurrerende defensiegerelateerde industrie in Nederland.
Binnen deze kaders zal de vice-admiraal in overleg met de betrokken departementen en het daarmee verbonden onderzoeksveld (bijvoorbeeld TNO, het Nationaal Lucht en Ruimtevaart Laboratorium en het Maritiem instituut) ondersteuning bieden bij de export door de Nederlandse defensiegerelateerde industrie. De defensiegerelateerde industrie is zelf verantwoordelijkheid voor deze positie. PCDS Nagtegaal zal niet optreden als vertegenwoordiger van bedrijven, dus belangenverstrengeling is niet aan de orde. Uiteraard is het integriteitsbeleid van Defensie ook op hem van toepassing.
Als Defensie materieel verkoopt aan andere landen, zijn er kansen voor de Nederlandse defensiegerelateerde industrie om opdrachten binnen te halen voor onderhoud, modificaties en andere aanpassingen aan het materieel. Defensie kan, in samenwerking met het ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie (EL&I), bij de verkoop van het materieel een ondersteunende rol spelen voor Nederlandse bedrijven.
Het ministerie van EL&I is verantwoordelijk voor het verstrekken van vergunningen voor wapenexport. Hierbij werkt dit ministerie samen met onder meer de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het ministerie van Defensie levert desgevraagd advies.

Vraag 3

Zo ja, deelt u dan de mening dat de onafhankelijkheid en integriteit van de «export-admiraal» – en dus de Nederlandse overheid – in het geding kan zijn op het moment dat er opgetreden wordt als zowel vertegenwoordiger van een bedrijf als klant bij datzelfde bedrijf? Zo ja, hoe waarborgt u dan toch die onafhankelijkheid en integriteit? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Hoe verhouden de werkzaamheden van de «export-admiraal» zich tot die van het minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, bijvoorbeeld handelsmissies?

Het ministerie van EL&I houdt zich onder meer bezig met het slechten van handels- en investeringsbarrières, met bedrijvenmissies, economische diplomatie, acquisitie en matchmaking, en actieplannen voor kansrijke markten. Hiervoor kan het een aantal instrumenten inzetten. Het betreft onder andere financiële instrumenten, promotionele activiteiten, zoals ondersteuning bij internationale defensiebeurzen en de bevordering van inkomende en uitgaande handelsmissies, exportbevordering en de stationering van attachés in het buitenland.
Daarnaast voert de Commissaris Militaire Productie (CMP) van het ministerie van EL&I twee maal per jaar exportoverleg met de belangrijkste Nederlandse exporteurs van defensiematerieel over hun plannen of kansen. Tijdens het overleg worden ook de activiteiten van EL&I besproken. Hierbij zijn ook Defensie en Buitenlandse Zaken betrokken.

Vraag 5

Hoe verhouden de werkzaamheden van de «export-admiraal» zich tot de exportbevorderende activiteiten van het Commissariaat Militaire Productie van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Hoe verhouden de werkzaamheden van de «export-admiraal» zich tot de exportcontrole op strategische goederen? Bestaat er een risico dat commerciële belangen van de defensie-industrie mede dankzij de werkzaamheden van de «export-admiraal» de overhand krijgen boven de controle op de export van strategische goederen? Zo ja, hoe gaat u dit risico tegen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Klopt het bericht dat u een export-admiraal heeft aangesteld?1

Zoals gemeld in de beleidsbrief Defensie na de kredietcrisis (8 april 2011, Kamerstuk 32 733, nr. 1) wordt in het kader van de reorganisatie een tijdelijke pool opgericht van tien topfunctionarissen die, gelet op de omvang en de complexiteit van de veranderingen bij Defensie, op projectbasis worden ingezet voor de uitvoering van reorganisaties. De aanstelling van vice-admiraal W. Nagtegaal als Plaatsvervangend Commandant der Strijdkrachten (PCDS) speciale opdrachten past in dit kader. De aanstelling is bedoeld om een aantal maatregelen uit te voeren in het kader van de beleidsbrief. Het betreft een tijdelijke functie tot midden 2013.
De vice-admiraal wordt belast met de coördinatie van de herbelegging van het vastgoed, het oplossen van knelpunten in de materiële exploitatie en de verkoop van overtollig materieel. In verband met de taken op het gebied van de verkoop van materieel zal PCDS Nagtegaal in overleg met de betrokken departementen ook ondersteuning bieden bij de export door de Nederlandse defensiegerelateerde industrie.
Deze aanstelling laat onverlet dat overeenkomstig de beleidsbrief in het kader van de reorganisatie het aantal topfunctionarissen in totaal wordt verminderd. Dit aantal zal in 2016 zijn teruggebracht van 119 naar 80, naast de pool van tien topfunctionarissen. Inmiddels zijn zeven topfuncties niet langer gevuld. Ook in 2012 zullen als gevolg van de reorganisatie topfuncties vervallen.

Vraag 2

Wat is de taakomschrijving van deze zogenoemde export-admiraal?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Op welke wijze gaat deze export-admiraal bedrijven helpen? Welke ondersteuning biedt de export-generaal? Kunt u dit toelichten?

Uitgangspunt van het bedrijfslevenbeleid van het kabinet is dat de overheid niet stuurt met regels en subsidies, maar dat Nederlandse bedrijven de ruimte krijgen om te ondernemen, te investeren, te innoveren en te exporteren (Bedrijfslevenbrief, 13 september 2011, Kamerstuk 32 637, nr. 15). Ook Defensie is nadrukkelijk betrokken bij het bedrijfslevenbeleid, overeenkomstig de Strategie-, Kennis- en Innovatieagenda (SKIA, 27 mei 2011, Kamerstuk 32 733, nr. 3) en de Defensie Industrie Strategie (DIS, 27 augustus 2007, Kamerstuk 31 125, nr. 1). Zo draagt Defensie bij aan exportbevordering door deelneming aan internationale defensiebeurzen. Bij internationale materieelprojecten bevordert Defensie waar mogelijk de betrokkenheid van de Nederlandse defensiegerelateerde industrie. Defensie heeft belang bij een vitale, innovatieve en concurrerende defensiegerelateerde industrie in Nederland.
Binnen deze kaders zal de vice-admiraal in overleg met de betrokken departementen en het daarmee verbonden onderzoeksveld (bijvoorbeeld TNO, het Nationaal Lucht en Ruimtevaart Laboratorium en het Maritiem instituut) ondersteuning bieden bij de export door de Nederlandse defensiegerelateerde industrie. De defensiegerelateerde industrie is zelf verantwoordelijkheid voor deze positie.
Als Defensie materieel verkoopt aan andere landen, zijn er kansen voor de Nederlandse defensiegerelateerde industrie om opdrachten binnen te halen voor onderhoud en modificaties aan het materieel. Defensie kan, in samenwerking met het ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie (EL&I), bij de verkoop van het materieel een ondersteunende rol spelen voor Nederlandse bedrijven

Vraag 4

Welke bedrijven hebben assistentie van de export-admiraal nodig? Waaruit bestaat de behoefte van deze bedrijven?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Aan welke criteria moeten bedrijven voldoen die in aanmerking willen komen voor ondersteuning van de export-admiraal?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Op welke wijze past dit in het bedrijfslevenbeleid en instrumentarium van deze regering? Op welke wijze verschilt deze ondersteuning met de handelsmissies van het minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 7

Is het waar dat advies op het gebied van nationale, Europese en internationale regelgeving voor wapenexport ook tot het takenpakket van deze export-admiraal behoren? Zo neen, waarom niet?

Nee. Het ministerie van EL&I is verantwoordelijk voor het verstrekken van vergunningen voor wapenexport. Hierbij werkt dit ministerie samen met onder meer de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het ministerie van Defensie levert desgevraagd advies.

Vraag 8

Hoe past het aanstellen van een speciale export-admiraal om het bedrijfsleven te steunen in de reorganisatie en daarmee samenhangende ontslagen bij de krijgsmacht en uw ministerie?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 1

Kent u het bericht «Drees: executies in Indië niet vervolgen»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat in drie maanden tijd op Zuid-Celebes drieduizend Indonesiërs sneuvelden, van wie velen door standrechtelijke executies door Nederlandse militairen en dat de militaire, politieke en justitiële top van Nederland al in 1947 op de hoogte was van deze oorlogsmisdaden? Is het ook waar dat op één dag in een dorp maar liefst driehonderd mensen werden gedood? Kunt u uw antwoord toelichten?

Het dekolonisatieproces is aan beide kanten met gewelddadige acties gepaard gegaan. Voor wat betreft de zaak waarnaar u vraagt, verwijzen wij naar de Excessennota. Zoals uiteengezet in de daarbij behorende bijlage betreffende de Zuid-Celebesaffaire (1969, Kamerstuk 10 008, nr. 3, bijlage 2) en in later historisch onderzoek, zijn bij een reeks van acties uitgevoerd door het Depot Speciale Troepen (D.S.T.) en andere onderdelen van het KNIL tussen 11 december 1946 en eind maart 1947 in verschillende streken van Zuid-Celebes ruim 3 000 mensen omgekomen, waaronder 350–400 mensen bij een actie in het dorp Galoeng-Galoeng.
Op basis van de Excessennota en andere historische bronnen kan worden geconcludeerd dat in Nederlands-Indië de politieke en militaire leiding vanaf december 1946 was geïnformeerd over de wijze waarop het D.S.T. in Zuid-Celebes optrad. In februari 1947 was ook minister-president Beel hiervan op de hoogte.

Vraag 3

Is het verder waar dat Kapitein Raymond Westerling de opdracht kreeg het gebied rond de hoofdstad van Zuid-Celebes te zuiveren van «rampokkers» en dat hij daarbij de bevoegdheid kreeg tegenstanders te executeren? Is het ook waar dat ondergeschikten van Westerling ertoe overgingen reeds veroordeelde gevangenen te executeren?

In de bijlage van de Excessennota betreffende de Zuid-Celebesaffaire (1969, Kamerstuk 10 008, nr. 3, bijlage 2) wordt het optreden van kapitein Westerling en zijn ondergeschikten uitgebreid beschreven.

Vraag 4

Waarom werd in 1954 besloten om niemand te vervolgen voor de oorlogsmisdaden van Nederlandse militairen op het Indische Zuid-Celebes? Deelt u de mening dat dit een onjuiste beslissing was?

In 1954 zijn de acties van kapitein Westerling en andere officieren in Zuid-Celebes opnieuw onder de aandacht gekomen. In de Ministerraad is toen besproken dat bij vervolging van Westerling voor de militaire of burgerlijke rechter in Nederland een veroordeling onwaarschijnlijk was omdat de luitenant-Gouverneur-Generaal al voor de soevereiniteitsoverdracht tot seponering van de zaak (tegen Westerling) had besloten. Op 27 december 1954 werd daadwerkelijk besloten niet tot vervolging over te gaan. Die beslissing is genomen op basis van al de relevante informatie.

Vraag 5

Deelt u de opvatting van de toenmalige chef kabinetszaken dat «niet alleen militairen, doch ook hoge burgerlijke autoriteiten in Indonesië zijn tekortgeschoten»? Indien neen, waarom niet?

De regering heeft herhaaldelijk erkend dat er excessen van Nederlandse kant zijn geweest tijdens het dekolonisatieproces van Indonesië. De verantwoordelijkheid hiervoor lag bij zowel de militaire als de burgerlijke autoriteiten.

Vraag 6

Deelt u de opvatting van historicus IJzereef dat Nederland met het geheim houden van het rapport uit 1954 over de standrechtelijke executies de doofpot hanteerde? Indien neen, waarom niet?

Het rapport over de Zuid-Celebeszaak dat in 1954 is uitgebracht door mr. C. van Rij en mr. W.H.J. Stam is in 1969 ter griffie gedeponeerd ter vertrouwelijke kennisname door de Kamer2. De conclusies van het rapport waren als bijlage bij de Excessennota gevoegd ter algemene kennisneming.

Vraag 7

Deelt u verder de opvatting van de heer IJzereef dat er geen enkel oorlogsrecht was waarop Nederland zich kon beroepen voor het gehanteerde «noodrecht»? Kunt u uw antwoord toelichten?

Het indertijd gehanteerde «noodrecht» vloeit niet voort uit het oorlogsrecht.
De regering heeft onder meer bij behandeling van de Excessennota in 1969 erkend dat het in Zuid-Celebes toegepaste standrecht niet geoorloofd was.

Vraag 8

Hoe beoordeelt u de opvatting van advocate Zegveld dat het Openbaar Ministerie (OM) niet lijdzaam kan afwachten, maar alle zaken opnieuw moet beoordelen en getuigenverklaringen serieus moet nemen? Deelt u de mening dat het belangrijk is dat de daders van de oorlogsmisdaden op Zuid-Celebes worden vervolgd? Deelt u voorts de mening dat het wenselijk is dat het OM actief werk maakt van deze zaak?

De feiten zijn inmiddels verjaard zodat vervolging niet aan de orde is. In dit licht is er geen verdere taak voor het Openbaar Ministerie.

Vraag 9

Bent u bereid de Kamer inzage te geven in het rapport over de oorlogsmisdaden op Zuid-Celebes?

Het rapport is als bijlage bij de Excessennota aan de Tweede kamer vertrouwelijk ter inzage gegeven. Inmiddels is geconstateerd dat het in 2003 als bestanddeel van het archief van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, (1849) 1945–1989 (1994) is overgedragen naar het Nationaal Archief op grond van artikel 12 Archiefwet, zonder beperkingen aan de openbaarheid. Tegen deze achtergrond wordt het rapport ter kennisname door de Kamer ter griffie van de Tweede Kamer neergelegd, waarbij moet worden aangetekend dat in het rapport namen van nog levende personen kunnen voorkomen waarvan de persoonlijke levenssfeer beschermd is.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de situatie van de Palestijn Khader Adnan, die sinds 18 december 2011 in hongerstaking is uit protest tegen de gewelddadige en vernederende wijze waarop hij door Israëlische autoriteiten zou zijn gearresteerd en ondervraagd?

De heer Adnan heeft op 22 februari jl. zijn hongerstaking stopgezet en is op 17 april j.l. door de Israëlische autoriteiten vrijgelaten.

Vraag 2

Is het waar dat Adnan sindsdien in administratieve detentie wordt vastgehouden, zonder aanklacht, proces en bekendmaking van bewijsmateriaal?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Klopt het bericht van de Israëlische mensenrechtenorganisatie B’Tselem dat de Israëlische autoriteiten eind 2011 307 Palestijnen in administratieve detentie vasthielden, een stijging van 40% ten opzichte van een jaar eerder?1

In het afgelopen decennium is het aantal administratief gedetineerde Palestijnen in Israël drastisch afgenomen van 1 007 in 2003 tot 307 in 2011. In 2010 bedroeg het aantal 204.

Vraag 4

Kent u de cijfers van B’Tselem2 wat betreft de gemiddelde duur van de detentie periode? Vindt u deze gang van zaken stroken met de fundamentele normen van een eerlijk proces? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 5

Is het waar dat Palestijnse administratieve gevangenen nooit worden geïnformeerd over de precieze aanklacht en van het bewijs dat aan de basis van die aanklacht ligt, waardoor het voor hen onmogelijk is om effectief in beroep te gaan tegen het bevel? Vindt u deze gang van zaken stroken met de fundamentele normen van een eerlijk proces? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 6

Is het waar dat, indien er sprake is van beroep, het Hooggerechtshof uitspraak doet op basis van geheime informatie die niet toegankelijk is voor de advocaat van de betreffende gedetineerde? Klopt het dat in zo goed als alle gevallen, het Hooggerechtshof de administratieve detentie bevestigt? Vindt u deze gang van zaken stroken met de fundamentele normen van een eerlijk proces? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 7

Deelt u de mening van Amnesty International en Human Rights Watch dat de administratieve detentie zoals uitgevoerd door Israel een onwettige maatregel is? Zo nee, kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 8

Deelt u de opvatting van het UN Committee against Torture dat onder meer administratieve detentie leidt tot «onredelijk lange periodes» van opsluiting zonder dat het recht op verdediging gegarandeerd is? Zo ja, bent u bereid deze gedragingen in duidelijke termen te veroordelen, aangezien Israel hiermee in strijd handelt met een reeks internationale verdragen die door de staat Israel zijn ondertekend en geratificeerd? Zo nee, waarom niet?

Israël is als verdragspartij bij mensenrechtenverdragen en de Conventies van Genève gehouden de verplichtingen uit deze verdragen na te komen. Israël rapporteert hierover regelmatig aan de betreffende verdragsorganen.
De Nederlandse regering hecht aan de strikte naleving van de internationaalrechtelijke bepalingen omtrent detentie en dat wordt ook in contacten met Israël uitgedragen.

Vraag 9

Deelt u de opvatting van het UN Committee against Torture dat de Israëlische praktijken van administratieve detentie indruisen tegen artikel 16 van het VN Verdrag tegen Foltering: het verbod op wrede, onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid uw Israëlische collega's hierop aan te spreken en hen erop te wijzen dat deze vorm van detentie een duidelijke schending is van fundamentele mensenrechten? Zo ja, hoe gaat u dit doen?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 10

Steunt u de eis van mensenrechtenorganisaties, waaronder Amnesty International en Human Rights Watch en Physicians for Human Rights-Israel, dat Israël alle Palestijnen in administratieve detentie dient vrij te laten, indien hen geen eerlijk proces wordt geboden? Zo neen, waarom niet?

Zie antwoord op vragen 4 t/m 7.

Vraag 11

Heeft u kennisgenomen van het recente rapport «Accountability Still Denied» van de Israëlische mensenrechtenorganisatie Public Committee Against Torture in Israel (PCATI)?3 Hoe beoordeelt u de bevinding van PCATI dat Israëlische autoriteiten sinds 2001 de behandeling van meer dan 700 klachten tegen marteling en mishandeling hebben stopgezet, zonder dat een strafrechtelijk onderzoek had plaatsgevonden?

Ja. Ik kan niet beoordelen in hoeverre de bevindingen van het rapport correct zijn. Israëlische autoriteiten zijn gehouden aan het deugdelijk onderzoeken van klachten van marteling en mishandeling.

Vraag 12

Hoe monitort u misstanden in en door Israël rond administratieve detentie, marteling en mishandeling? Hoe oefent u effectieve druk uit op de Israëlische autoriteiten om deze misstanden te beëindigen? Wilt u uw antwoord toelichten?

Nederland voert bilateraal en via de EU een mensenrechtendialoog met Israël, onder meer over de naleving van internationaalrechtelijke verplichtingen die voortvloeien uit het humanitair oorlogsrecht en mensenrechtenverdragen. De EU voert een constructieve dialoog met Israël in de jaarlijkse bijeenkomsten van de informele werkgroep Mensenrechten EU-Israël. In een verklaring van 17 februari jl. uitte Hoge Vertegenwoordiger Ashton haar zorgen over het gebruik van administratieve detentie.

Vraag 13

Hoeveel Palestijnse parlementsleden zitten op dit moment in Israëlische gevangenschap? Hoeveel van hen worden in administratieve detentie vastgehouden? Hoeveel van hen beschouwt u als politieke gevangene, op basis van welke criteria?

Er bevinden zich 27 Palestijnse parlementsleden in hechtenis, waarvan 24 in administratieve detentie. Betreffende parlementsleden zijn volgens Israël allen gedetineerd vanwege directe betrokkenheid bij terroristische activiteiten, niet vanwege hun politieke overtuiging.

Vraag 14

Hoeveel Palestijnse kinderen zitten op dit moment in Israëlische gevangenschap? Hoeveel van hen worden in administratieve detentie vastgehouden?

Volgens B’Tselem bevonden zich op 29 februari jl. 183 minderjarigen in Israëlische gevangenschap. Geen van hen bevond zich in administratieve detentie.

Vraag 15

Wat is het totale aantal Palestijnen dat Israël op dit moment vasthoudt voor (vermeende) daden die verband houden of in verband gebracht worden met het Israëlisch-Palestijnse conflict?

Per 29 februari 2012 werden 4 411 Palestijnen door de Israëlische autoriteiten vastgehouden. Zij zijn op diverse grondslagen gedetineerd.

Vraag 16

Bent u bereid bij de Israëlische autoriteiten uw zorgen over de alarmerende situatie van Adnan over te brengen en aan te dringen op een snel en eerlijk proces? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord op vragen 1 en 2.

Vraag 1

Kent u het bericht «Canada helped NATO enable ouster of Gadhafi from Libya»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat het Canadese marineschip HMCS Charlottetown tijdens de interventie in Libië van het NAVO-hoofdkwartier de instructie kreeg een schip van Libische rebellen met veel wapens aan boord, dat zich bevond in internationale wateren, door te laten? Is het waar dat dit marineschip onder NAVO-bevel stond?2 Zo ja, hoe is het mogelijk dat het de opdracht kreeg de wapens door te laten terwijl secretaris-generaal Rasmussen verklaard had dat de NAVO de resoluties van de Veiligheidsraad zou naleven en uitvoeren?3

Het Canadese marineschip HMCS Charlottetown stond onder Navo-bevel van eind maart tot medio augustus 2011. Het wapenembargo was van toepassing op alle schepen die naar Libië toe gingen. Zoals in het artikel is gesteld ging het in het onderhavige geval om een transport vanuit Libië naar een ander deel van Libië. De Navo heeft daarom geoordeeld dat het niet ging om een schending van het wapenembargo. De regering deelt deze opvatting en acht het optreden van het Canadese schip niet strijdig met het Nederlandse beleid.
Zoals eerder gesteld in antwoorden op kamervragen (Kamerstuk 32 623, nr. 25), werd de vraag of resolutie 1973 wapenleveranties aan de rebellen toestond door de verschillende landen niet eensluidend beantwoord. Het is mogelijk dat enkele landen op bilaterale basis wel zijn overgegaan tot militaire ondersteuning van opstandelingen. De interpretatie van de verplichtingen die voortvloeien uit de VN-resoluties is een zaak van elke lidstaat afzonderlijk.

Vraag 3

Was de Nederlandse regering bekend met deze en andere leveranties van wapens aan de rebellen?4 Zo ja, heeft u stappen ondernomen om dit illegale handelen te stoppen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Herinnert u zich uw verklaring dat de «Nederlandse regering zich klip-en-klaar distantieert van bewapening van opstandelingen»?5 Deelt u de mening dat het optreden van het Canadese schip, onder bevel van de NAVO, strijdig was met het door Nederland gevoerde beleid? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Deelt u mijn opvatting dat met deze wapenlevering het wapenembargo van de Veiligheidsraad, zoals vastgelegd in de resoluties 1970 en 1973, werd geschonden? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Is het waar dat aan het einde van de periode van de Nederlandse militaire inzet (1979–1985) door de Libanese regering een onderscheiding toegekend is aan het gehele Nederlandse UNIFIL-detachement?

Midden 1984 hebben drie Nederlandse officieren de Libanese onderscheiding National order of the Cedar ontvangen van de ambassadeur van Libanon in Nederland. Bij deze gelegenheid heeft de ambassadeur uiteengezet dat de Libanese regering hiermee haar dank en waardering uitsprak voor alle Nederlandse militairen die in Libanon hadden gediend of op dat moment nog dienden. Ik heb geen aanwijzingen dat de Libanese regering het voornemen had alle Nederlandse militairen te onderscheiden.

Vraag 2

Is het waar dat deze onderscheiding wel door Nederland, in de vorm van de detachementscommandant ter plaatse, formeel in ontvangst is genomen, maar daarna niet is uitgereikt aan de militairen die destijds in Libanon gediend hebben?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Ziet u mogelijkheden om deze onderscheiding alsnog uit te reiken aan de Libanon-gangers, dan wel het mogelijk te maken dat de onderscheiding erkend wordt om gedragen te mogen worden?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Bent u bekend met de toekenning van de Nobelprijs voor de Vrede aan de Verenigde Naties op 10 december 1988 voor vredesmissies na 1956? Is het waar dat de regering deze prijs, die ook de Nederlandse militairen die gediend hebben in de desbetreffende vredesmissies ten deel viel, formeel in ontvangst heeft genomen? Zo ja, waarom is het desondanks, en ondanks de motie Aasted-Madsen-Van Stiphout c.s.1, veteranen die gediend hebben in VN-missies tussen 1956 en 1998 niet toegestaan om een medaille te dragen ter ere van deze prijs? Bent u bereid een eigen Nederlandse medaille ter ere van de Nobelprijs in te stellen, die naast de Herinneringsmedaille VN-vredesoperaties gedragen mag worden, dan wel erkenning van particulier initiatief daartoe in Nederland mogelijk te maken?

In 1988 hebben de VN-vredesmachten (United Nations Peacekeeping Forces) de Nobelprijs voor de Vrede gekregen voor de deelneming aan missies na 1956. Aan deze prijs was een geldbedrag verbonden maar geen medaille. De prijs is op 10 december 1988 in Oslo in ontvangst genomen door de toenmalige Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties.
Het Nederlands decoratiestelsel voorziet onder meer in een onderscheiding voor de deelneming aan vredesmissies. Iedere missie heeft een eigen medaille dan wel een aparte gesp met de vermelding van de naam van de missie. Met deze onderscheidingen brengt de regering haar waardering voor de uitgezonden militairen tot uitdrukking.
In zijn brief van 30 maart 2005 (Kamerstuk 29 800 X, nr. 69) heeft de minister van Defensie in reactie op de in de vraag genoemde motie-Aasted Madsen-Van Stiphout c.s. uiteengezet dat Noorwegen en Denemarken, in tegenstelling tot Nederland, geen aparte overheidsmedaille voor deelneming aan vredesmissies kennen. Wel kunnen veteranenorganisaties in deze landen een medaille toekennen waarmee wordt verwezen naar de toekenning van de Nobelprijs voor de Vrede. De medailles worden door de overheid erkend. De (oud-)militairen moeten de medailles overigens zelf betalen.
In de genoemde brief is naar voren gebracht dat de erkenning van een particulier initiatief voor een aanvullende onderscheiding voor dezelfde verdiensten die van een lagere orde is dan een bij Koninklijke Besluit toegekende onderscheiding, aan de laatstgenoemde onderscheidingen afbreuk zou doen. Ik zie daarom geen aanleiding om naar aanleiding van de toekenning van de Nobelprijs voor de Vrede het decoratiestelsel uit te breiden.

Vraag 5

Is het waar dat in 1983 het zogenoemde «Bronzen Schild» is toegekend aan 44 Pantserinfanteriebataljon voor haar voortreffelijke wijze van opereren in Libanon, maar dat het bijbehorende insigne nooit aan desbetreffende UNIFIL-veteranen is uitgereikt? Zo ja, waarom niet? Bent u bereid alsnog tot uitreiking over te gaan?

De commandant van het Commando landstrijdkrachten kan op een aantal manieren zijn waardering voor eenheden en werknemers kenbaar maken. De toekenning van het Schild aan een eenheid, ook wel aangeduid als het Bronzen Schild, is een daarvan. De commandant kan besluiten om naast de uitreiking van het Schild, een draagspeld behorend bij het Schild te geven aan het personeel van de desbetreffende eenheid.
In het geval van het 44 Pantserinfanteriebataljon heeft de toenmalige Bevelhebber der Landstrijdkrachten er in 1983 voor gekozen alleen het bataljon deze blijk van waardering te geven. Bij de uitreiking van het Schild heeft hij uiteengezet dat de militairen van het bataljon die hadden deelgenomen aan de Unifil-missie, reeds een tastbare waardering hadden gekregen in vorm van de medaille voorzien van de gesp «Libanon». De verstrekking van een draagspeld was volgens hem daarna niet aan de orde. Deze overwegingen zijn nog steeds valide.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het bericht «Dutch Aero grijpt naast mammoetorder JSF»?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de omvang van het omzetverlies bij Dutch Aero van bijna € 1 miljard?

De raming die door het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) wordt gehanteerd met betrekking tot potentiële Nederlandse productieomzet voor de F136-motor bedroeg circa € 750 miljoen.
Dit is onder andere vermeld in het antwoord van 24 januari 2012 op de Kamervragen 3, 4 en 5 (Aanhangsel bij de handelingen 2011–2012, nr. 1262) en in de Jaarrapportage over 2006 (Kamerstuk 26 488, nr. 58).
Deze raming bevatte geen bedrag voor mogelijke omzet in de instandhoudingsfase van het vliegtuig en de motor. De raming was onder meer gebaseerd op informatie van de motorproducent FET en ging uit van een behoudend scenario van 4500 te produceren F-35 vliegtuigen in plaats van de 6000 zoals aangehouden door Lockheed Martin en de motorfabrikanten. Dit is vermeld in het antwoord van 1 april 2011 op Kamervragen 1, 2 en 3 (Aanhangsel bij de Handelingen 2010–2011, nr. 2057).
Ik doe geen uitspraak over ramingen van individuele Nederlandse bedrijven. Dit geldt ook met betrekking tot door die bedrijven gehanteerde aannames voor motoraantallen en andere elementen die zij al dan niet in hun ramingen hebben betrokken.

Vraag 3

Wat is uw reactie op de investering die Dutch Aero heeft gedaan van rond de € 7 miljoen voor zijn aandeel voor het JSF-project?

Het is de eigen verantwoordelijkheid van bedrijven om investeringsbeslissingen te nemen. Zij doen dit op basis van hun eigen strategische en bedrijfseconomische overwegingen. Daar treed ik niet in.
In bijlage 5 bij de Jaarrapportage vervanging F-16 over 2010 (Kamerstuk 26 488, nr. 258) is aangegeven dat DutchAero B.V., Atkins Nedtech B.V.en Eurocast B.V. bij de ontwikkeling van de F136-motor zijn betrokken.
Over de door ieder van de individuele bedrijven gepleegde investeringen doe ik geen mededelingen.

Vraag 4

In uw antwoorden van 24 januari 2012 op vragen over het stopzetten van de ontwikkeling van de tweede testmotor laat u weten dat de raming van de omzetverwachting voor de gehele Nederlandse industrie is bijgesteld tot uiteindelijk de ongeveer $ 750 miljoen; de omzetverwachting voor Dutch Aero was bijna € 1 miljoen, hoe verklaart u het verschil?2

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

In uw antwoorden van 24 januari 2012 op vragen over het stopzetten van de ontwikkeling van de tweede testmotor laat u weten dat volgens informatie van de betrokken Nederlandse bedrijven men in de ontwikkelingsfase van de F136 voor ruim € 7 miljoen in materiële en immateriële activa heeftgeïnvesteerd; is Dutch Aero het enige bedrijf geweest dat geïnvesteerd heeft in de ontwikkeling van de tweede motor of zijn er nog meer bedrijven bij betrokken? Zo ja, welke bedrijven zijn dit dan en voor welk bedrag hebben zij geïnvesteerd in de ontwikkeling van de tweede motor?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

In uw antwoorden van 24 januari 2012 op vragen over het stopzetten van de ontwikkeling van de tweede testmotor zouden er volgens de betrokken bedrijven gevolgen zijn voor ongeveer vijftien werknemers die direct en indirect betrokken waren bij de ontwikkeling van motorcomponenten; Bij Dutch Aero zijn reeds elf banen geschrapt; Geldt nog altijd het aantal van 15 werknemers volgens de betrokken bedrijven?

Het aantal van 15 arbeidsplaatsen is de meest actuele informatie waar ik over beschik.

Vraag 7

Zijn er nog altijd concrete opdrachten in beeld volgend uit het contact dat u heeft gehad met vertegenwoordigers van Pratt & Whitney om de mogelijkheden voor de Nederlandse industrie te verkennen en aan te dringen op een verdergaande inschakeling? Zo ja, in hoeverre betreffen deze Dutch Aero? Zo nee, waarom niet?

Concrete opdrachten voor de Nederlandse industrie voor de F135-motor zijn nog altijd in beeld.
Over mogelijke opdrachten voor individuele Nederlandse bedrijven doe ik vanwege nationale en internationale concurrentieaspecten geen uitspraak.
Over behaalde opdrachten voor individuele Nederlandse bedrijven, zonder daarbij het bijbehorende bedrag per opdracht te vermelden, wordt de Kamer geïnformeerd in een bijlage bij de Jaarrapportage vervanging F-16. Dit zal ook gebeuren in de eerstvolgende Jaarrapportage over 2011.

Vraag 8

Kunt u een overzicht geven van alle gevolgen voor de omzetverwachting voor de overige in Nederland gevestigde bedrijven en toeleveranciers als gevolg van het stopzetten van de ontwikkeling van de tweede motor? Zo nee, waarom niet?

De omzetverwachtingen voor de Nederlandse industrie zijn gebaseerd op de IP-plannen van de Amerikaanse hoofdaannemers. De totale raming die wordt gehanteerd met betrekking tot potentiële Nederlandse productieomzet voor de F136-motor bedroeg zoals gezegd circa $ 750 miljoen. De totale omzetverwachting voor het F35 programma wordt jaarlijks opgenomen in de Jaarrapportage vervanging F-16. De uitsplitsing naar individuele bedrijven van die totale omzetverwachting en specifiek ten aanzien van de F136-motor maak ik vanwege de bedrijfsvertrouwelijkheid niet bekend.

Vraag 9

Kunt u in tabelvorm een overzicht geven van de bijgestelde omzetverwachting van de in Nederland gevestigde bedrijven en toeleveranciers als gevolg van de stopzetting van de ontwikkeling van de tweede motor? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 1

Welke vragen heeft u gesteld aan uw Russische ambtgenoot Lavrov over de Magnitsky-zaak en welke antwoorden gaf hij tijdens uw gesprek op 15 februari jl.?

Ik heb aangedrongen op een spoedige afronding van een objectief en alomvattend onderzoek naar de dood van Sergei Magnitsky. Minister Lavrov heeft bevestigd dat het door president Medvedev nauwlettend gevolgde onderzoek naar de dood van Magnitsky snel en grondig moet worden uitgevoerd.

Vraag 2

Heeft u het ook het heropenen van de zaak tegen Magnitsky – die overleden is – aan de orde gesteld en hem gevraagd wat de laatste keer is dat er in Rusland een rechtszaak gevoerd wordt tegen iemand die al is overleden na 358 dagen in voorarrest?

Ik heb vraagtekens gezet bij het postume onderzoek tegen Magnitsky. Volgens minister Lavrov was het postume onderzoek niet bedoeld om iemand na zijn dood te beledigen, maar bij ontstentenis van een verzoek van de familie om het onderzoek te beëindigen moest het worden afgerond.

Vraag 3

Heeft u kennisgenomen van het feit dat het Poolse ministerie van Buitenlandse Zaken en de Bulgaarse minister van Buitenlandse Zaken gezegd hebben te streven naar een gezamenlijk standpunt om Rusland te dwingen goed onderzoek te doen in de Magnitsky zaak?1

Ja. Het sluit goed aan bij mijn streven bilateraal en in EU-verband druk te blijven uitvoeren op Rusland zodat de verantwoordelijken voor de dood van Sergei Magnitsky aansprakelijk worden gesteld.

Vraag 4

Onder verwijzing naar wat u op 12 september 2011 schreef: «Het rapport van 5 juli jl. van de Presidentiële mensenrechtencommissie stelt dat de arrestatie van Sergei Magnitsky onwettig was en dat hij in de gevangenis is geslagen, mogelijk gemarteld en dat medische zorg hem is onthouden. Dit zijn ernstige beschuldigingen die de Russische justitiële autoriteiten moeten onderzoeken»,2 hebben de Russische autoriteiten dit inmiddels onderzocht en kunt u berichten over de resultaten van het onderzoek?

Het onderzoek loopt nog en zal volgens de Russische autoriteiten op 24 april 2012 worden afgerond.

Vraag 5

Bent u van plan op korte termijn de Amerikanen en Britten te volgen en een visum verbod in te stellen voor de 60 meest betrokken functionarissen in deze zaak, zoals gevraagd in de kamerbreed gesteunde motie- Cörüz?3

Zoals ik heb aangegeven in mijn brief van 8 november 2011 hebben de ministeries van Buitenlandse Zaken van zowel de Verenigde Staten als van het Verenigd Koninkrijk meegedeeld dat er geen visumban is ingesteld. De Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk werken met algemene (mondiaal geldende) signaleringslijsten waarbij specifieke visumaanvragen extra aandachtig bekeken worden.

Vraag 6

Bent u van plan bij de volgende Europese top voor te stellen om gezamenlijk over te gaan tot een visumverbod voor de 60 meest betrokken functionarissen in deze zaak?

Ik heb de Magnitsky-zaak herhaaldelijk in de EU aan de orde gesteld, laatstelijk toen ik bij mevrouw Ashton heb aangedrongen de zaak aan de orde te stellen bij de EU-RF Top van 15 december 2011. Het onderzoek naar de zaak Magnitsky loopt en de rechtsgang in Rusland dient gevolgd te worden. Mocht in dit licht van de uitkomsten daartoe aanleiding bestaan, dan worden verdere stappen in EU-verband aan de orde gesteld.

Vraag 7

Op welke andere wijze denkt u de Russische autoriteiten te kunnen overtuigen om goed onderzoek te doen naar de dood van Magnitsky en ervoor te zorgen dat de schuldigen zich eindelijk voor de rechter moeten verantwoorden?

De regering blijft de zaak onder de aandacht van de Russische autoriteiten brengen, bilateraal en via internationale fora.

Vraag 1

Kent u het wetsvoorstel van Sint Petersburg dat onder meer het recht op vrije meningsuiting van mensen uit de LGBT gemeenschap (Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender) sterk zal inperken?

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat dit wetsvoorstel indruist tegen de mensenrechten in het algemeen en het recht op vrije meningsuiting en vergadering, het recht op vrijwaring van discriminatie, en gelijkheid voor de wet in het bijzonder?

Ik ben van mening dat, indien aangenomen, deze wetgeving de rechten van LGBT-individuen beperkt.

Vraag 3

Zo ja, ziet u dit ook als een schending van verplichtingen die Rusland onder meer in de Raad van Europa is aangegaan? Zo ja, bent u bereid rechtstreeks en via de EU en de Raad van Europa Rusland hier op aan te spreken? Zo nee, waarom niet?

Deze regionale wetgeving is in strijd met Russische nationale wetgeving en met de internationale verplichtingen van Rusland, in het bijzonder het EVRM en het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten. Jurisprudentie van het EVRM en uitspraken van het mensenrechtencomité van de Verenigde Naties maken duidelijk dat openbare orde of publieke moraal niet als argument mogen worden gebruikt om (seksuele) minderheden het zwijgen op te leggen.
De vertegenwoordigers van de EU-lidstaten in Sint Petersburg hebben in november jl., bij de eerste behandeling van het wetsvoorstel, hun zorgen over de ontwerp-wetgeving aan vertegenwoordigers van de lokale autoriteiten overgebracht. Naar aanleiding van de tweede behandeling hebben de vertegenwoordigers van de EU-lidstaten in Sint Petersburg een tweede brief aan de lokale autoriteiten gestuurd en ook mondeling hun zorgen overgebracht. De EU-delegatie in Moskou heeft namens de EU in een demarche bij viceminister van Buitenlandse Zaken Gatilov op 9 februari jl. de ernstige zorgen over genoemde ontwerp-wetgeving geuit. Zelf heb ik op 15 februari jl. bij zijn bezoek aan Nederland tegen minister van Buitenlandse Zaken Lavrov mijn bezorgdheid uitgesproken.
De Russische autoriteiten lieten weten dat de ontwerp-wetgeving in Sint Petersburg niet in strijd is met de Russische grondwet, noch met internationale verplichtingen die Rusland is aangegaan. Het gaat in Russische ogen om wetgeving die erop gericht is minderjarigen te beschermen.

Vraag 1

Kunt u bevestigen dat de dreigende sluiting van Nedcar voor de Nederlandse regering reden was om direct een bezoek te plannen aan Japan?1

Mijn bezoek aan Japan stond in het teken van het belang van Japanse investeringen voor de Nederlandse economie, wederzijdse markttoegang en mogelijkheden om de samenwerking op het vlak van hoogwaardige technologie, ook vanuit de optiek van de topsectoren, verder te versterken. De ontwikkelingen bij NedCar vormden mede aanleiding voor mijn bezoek aan Japan. Dienaangaande heb ik ook een gesprek gehad met de heer Masuko, CEO van Mitsubishi Motor Corporation.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat u dit werkbezoek nu ook gaat gebruiken om de mogelijkheden voor verbetering van de toegang tot de markt en de mogelijkheid van investeringen te bespreken met de Japanse regering en het bedrijfsleven2, om vooral ook de export van Nederlandse agrarische producten naar Japan te bevorderen?

Een belangrijk onderwerp van gesprek tijdens mijn bezoek aan Japan was de verbetering van wederzijdse markttoegang. Ook bevordering van wederzijdse investeringen is een belangrijk gespreksonderwerp. Ik heb in gesprekken met onder meer de minister van Economie, Handel en Industrie (METI) en de minister van Landbouw (MAFF) gesproken over verschillende voor het Nederlandse bedrijfsleven belangrijk geachte markttoegangdossiers, waaronder de Nederlandse agrofoodsector. Japan is zich zeer wel bewust van de zogenaamde non-tarifaire belemmeringen (NTB’s) waar het Nederlandse bedrijfsleven tegenaan loopt, en van het feit dat de aanpak van NTB’s ook in het belang van Japan is. Dit heb ik in de gesprekken benadrukt. In een ontmoeting met Nederlandse bedrijfsleven in Tokio is ook gesproken over de grote kansen die liggen in Japan, ook voor Nederlands mkb. Specifieke nichemarkten zijn vanwege de grootte van de markt financieel interessant en intellectueel eigendom is goed beschermd.

Vraag 3

Is het waar dat u geen enkele intentie heeft om de situatie van de Nederlandse vrijwilliger van Sea Shepherd, Erwin Vermeulen, die momenteel al 61 dagen gevangen zit voor een vermeende duw, te bespreken tijdens uw werkbezoek aan Japan3? Zo ja, waarom bent u niet voornemens om dit te doen, aangezien u als Nederlandse vicepremier daar zeer goed toe in staat bent? Zo nee, kunt u aangeven waarop het kennelijke misverstand dan berust, aangezien in de internationale media berichten zijn verschenen dat u niet bereid bent de situatie van Erwin Vermeulen aan te kaarten tijdens uw bezoek aan Japan?

Nederland mengt zich niet in de rechtsgang van Japan. We hebben de uitspraak van de onafhankelijke rechter afgewacht en terughoudendheid betracht in het oordelen over en treden in de zaak zolang die onder de rechter is. Erwin Vermeulen is op 22 februari vrijgesproken.

Vraag 4

Zou het niet vreemd zijn als u in Japan wel de belangen van ons bedrijfsleven zou behartigen maar met geen woord zou reppen over de dubieuze arrestatie van een Nederlands staatsburger, die nu al twee maanden gevangen zit in een onverwarmde cel zonder de mogelijkheid om zelfs maar één keer een telefoontje te plegen naar zijn familie? Zo nee, waarom ziet u hier geen probleem in?

Zie antwoord vraag 13.

Vraag 5

Kunt u aangeven of u, voordat u in de media bekend maakte dat u als vicepremier van de Nederlandse regering naar Japan zou gaan, contact heeft opgenomen met de familie van Erwin Vermeulen om hen hierover in te lichten? Of heeft de familie uit de media moeten vernemen dat het kabinet de belangen van het Nederlandse bedrijfsleven gaat behartigen in een land waar hun zoon al twee maanden om dubieuze redenen gevangen zit terwijl de regering zich afzijdig houdt?

Ik heb geen contact gehad met de familie van Erwin Vermeulen over mijn voornemen om Japan te bezoeken.

Vraag 6

Kunt u zich voorstellen dat het voor de familie van Erwin Vermeulen bijzonder pijnlijk moet zijn om erachter te komen dat de Nederlandse regering wel naar Japan kan afreizen als het om economische belangen gaat, terwijl de regering daar niet toe bereid is voor de verdediging van de rechten van hun zoon en broer? Kunt u zich voorstellen dat het voor de familie nog veel pijnlijker wordt als de Nederlandse regering, tijdens haar bezoek aan Japan, niet eens van de gelegenheid gebruik wil maken om de arrestatie, langdurige detentie en behandeling van hun zoon en broer aan te kaarten bij de Japanse autoriteiten? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid wel een gesprek aan te gaan met de Japanse regering over de zaak tegen Erwin Vermeulen?

Gedurende de periode dat Erwin Vermeulen in voorarrest zat, heeft hij consulaire bijstand gekregen van het Nederlandse consulaat-generaal in Osaka. De familie van Erwin Vermeulen in Nederland is door het Ministerie van Buitenlandse Zaken voortdurend op de hoogte gesteld van de ontwikkelingen in de zaak.
Erwin Vermeulen is op 22 februari vrijgesproken en er is geen aanleiding om deze rechterlijke uitspraak verder aan de orde te stellen bij de Japanse regering.

Vraag 7

Bent u bereid om 22 februari 2012 aanwezig te zijn in Wakayama bij de laatste zitting van de rechtszaak tegen Erwin Vermeulen, om hem bij te staan bij de afronding van de rechtszaak, aangezien de datum van de uitspraak van de rechter in de zaak tegen de heer Vermeulen precies samenvalt met uw geplande werkbezoek? Zo nee, waarom niet?

Namens de Nederlandse Staat was een medewerker van het consulaat-generaal in Osaka aanwezig bij alle rechtszittingen, zo ook op 22 februari. Nogmaals wil ik het Nederlandse vertrouwen in de Japanse rechtstaat uitspreken en u wijzen op de vrijspraak van de heer Vermeulen.

Vraag 8

Bent u bereid om tijdens uw werkbezoek de kustplaats Taiji aan te doen en u uit te spreken tegen de brute Japanse dolfijnenjacht die daar gehouden wordt, waarbij de «beste» dolfijnen naar dolfinaria worden verscheept, waarna de rest van de dolfijnen, 23 000 per jaar, worden afgeslacht? Zo nee, deelt u de mening dat u hiermee handelsbelangen boven ethische waarden stelt en boven de maatschappelijke wens om de brute dolfijnenslachtingen een halt toe te roepen?

Nederland wijst de rituele slacht van dolfijnen af. De Nederlandse regering zet zich steeds in voor het verbieden van de jacht op onder andere dolfijnen in de daarvoor beschikbare internationale fora. Jacht op zeezoogdieren en het Nederlandse standpunt in deze heb ik besproken met de Japanse minister van Landbouw.

Vraag 9

Kunt u bevestigen dat de Nederlandse regering nog steeds van mening is dat Nederland zich tot het uiterste moet inspannen voor het stoppen van de walvisjacht en voor het concreet laten naleven van het moratorium4? Zo ja, kunt u aangeven op welke wijze u zich tijdens uw werkbezoek zal inzetten om ervoor te zorgen dat Japan zich houdt aan het moratorium op de walvisjacht? Heeft u hierover al een gesprek met de Japanse minister van visserij geagendeerd, en zo niet, bent u bereid dit alsnog te doen? Zo nee, waarom is dit niet meer de mening van de Nederlandse regering?

Nederland is principieel tegen de walvisjacht. Het tijdelijke verbod ingesteld op commerciële walvisjacht is in 1986 ook vastgelegd in het moratorium van de IWC5.
Japan stelt dat de jacht op walvissen louter wetenschappelijke doeleinden dient, waarmee de jacht in Japanse ogen niet onder het moratorium valt.
Nederland is tegen walvisjacht, ook als het voor «wetenschappelijke doeleinden» is. Ik heb dit bij mijn ambtgenoot, de minister van Landbouw van Japan, opgebracht.

Vraag 10

Kunt u aangeven waar de geplande besprekingen over vrijhandel zich precies op richten? Welk doel heeft u met deze gesprekken voor ogen? Welke voorwaarden worden er aan vrijhandel met Japan gesteld, bijvoorbeeld op het gebied van dierenwelzijn en milieu?

Japan heeft het afgelopen jaar een aantal stappen gezet om bestaande handelsbelemmeringen op te ruimen. Japan dient verder te gaan op deze weg. Nederland kan het streven steunen om tijdens de EU-Japan Top medio 2012 te besluiten tot opening van inhoudelijke onderhandelingen over een vrijhandelsakkoord. Een diepgaand en ambitieus vrijhandelsakkoord houdt onder meer in importtarieven verwijderen of sterk reduceren om de onderlinge handel en de wederzijdse markttoegang te bevorderen voor goederen en diensten, en verder regelgevende zaken af te spreken, onder meer op het gebied van investeringen, mededinging, sanitaire en fytosanitaire regelingen, et cetera. Ook is een belangrijk onderdeel van een dergelijk akkoord het hoofdstuk duurzame ontwikkeling. Hierin worden samenwerkingsafspraken vastgelegd over onderwerpen als dierenwelzijn en arbeids- en milieunormen.
In mei 2011 besloot de EU-Japan Top tot een scoping exercise met het doel na te gaan of wederzijdse inzet en verwachtingen uitzicht bieden op succesvolle onderhandelingen over een vrijhandelsakkoord. Deze exercitie is volop gaande en er wordt vooruitgang geboekt. De uitkomsten worden voor de zomer gepresenteerd.
Japan ziet de ratio niet in van koppeling van handelsafspraken aan nakoming van verplichtingen uit andere verdragen (mensenrechten, non-proliferatie, arbeidsnormen e.d.). Bij de eventuele start van de onderhandelingen zal het leggen van dit verband besproken worden. Het leggen van een verband tussen vrijhandelsakkoord en partnerschapsovereenkomst zal maatwerk vereisen.

Vraag 11

Kunt u aangeven voor welke agrarische producten u toegang wilt krijgen tot de Japanse markt? Kunt u aangeven hoe deze producten vervoerd (zullen) worden naar Japan, en welke CO2-uitstoot daarmee gepaard zal gaan?

Het gaat hier met name om de afronding van de markttoegangdossiers van kalfsvlees, pluimveevlees, consumptie-eieren en eendagskuikens. Tevens over de spoedige afronding van de toelatingsprocedure van een diervoederadditief.
Hoe dit in de toekomst vervoerd zal worden en wat de bijkomende CO2-uitstoot is, kan ik nog niet zeggen. Beperking van CO2-uitstoot heeft de aandacht van de Nederlandse overheid. Dit gebeurt via andere mechanismen dan deze missie.

Vraag 12

Vindt u het in het licht van de grote moeite die de internationale gemeenschap toch al heeft om klimaat- en duurzaamheidsdoelen te halen verstandig nog meer agrarische producten over de hele wereld heen te slepen?

Juist door middel van nieuwe, innovatieve agrarische producten is het mogelijk om efficiënter en effectiever te werken. Zo wordt er tevens tegemoet gekomen aan klimaat- en duurzaamheidsdoelen. CO2-reductie heeft de aandacht van de Nederlandse overheid – zie vraag het antwoord op vraag 11.

Vraag 13

Kunt u aangeven hoeveel Nederland jaarlijks naar Japan exporteert en welke economische waarde dit vertegenwoordigt?

Landen
Perioden
uitvoerwaarde van goederen
X * 1 000 euro
Japan
2007
2 487 514
2008
2 930 998
2009
2 369 281
2010
3 184 910
Bron: CBS.
Zie de gegevens uit figuur 1; de export van Nederland naar Japan.
Nederland voert jaarlijks voor ongeveer € 3 mrd uit naar Japan, dat is 0,7% van de totale Nederlandse export, hetgeen vrij laag is in verhouding tot de omvang van de Japanse economie. In de afgelopen jaren zijn geen bijzondere ontwikkelingen te vermelden.
In 2009 was er sprake van een lichte daling, met een herstel in 2010.

Vraag 14

Welke ontwikkelingen zijn er in deze export geweest in de afgelopen jaren en waar zijn deze ontwikkelingen door te verklaren?

Vraag 15

Kunt u aangeven welk deel van de export naar Japan wordt gevormd door agrarische producten en om welke producten dit gaat?

Ongeveer 20–25% van de export naar Japan bestaat uit goederen uit de agrarische sector. Afhankelijk van wat er onder de noemer «agrarische producten» wordt geschaard; het gaat hier om een enorme verscheidenheid aan producten. Als u een duidelijk overzicht wil krijgen van de sectoren waar het u hoofdzakelijk om gaat, kan ik u doorverwijzen naar het CBS, die dit nauwkeurig bijhoudt.

Vraag 16

Kunt u aangeven hoeveel Nederland jaarlijks vanuit Japan importeert en welke ontwikkelingen er in deze import zijn geweest in de afgelopen jaren? Kunt u aangeven om welke producten dit gaat?

Landen
Perioden
Invoerwaarde van goederen
X * 1 000 euro
Japan
2007
7 126 502
2008
9 440 544
2009
7 096 598
2010
9 106 085
Bron: CBS.
Zie figuur 2; de import van Nederland uit Japan.
Evenals de export is de import vanuit Japan over de afgelopen jaren weinig veranderd.
Binnen de EU is Nederland de tweede exportbestemming (na Duitsland) voor Japanse producten; vooral dankzij de positie van Rotterdam als doorvoerhaven. De import vanuit Japan beslaat 2,1% van de totale Nederlandse invoer.
Nederland is de grootste EU-investeerder in Japan en Japan is de 2e niet-EU-investeerder in Nederland.

Vraag 17

Kunt u aangeven wat de doorvoer is door de Nederlandse lucht- en zeehavens van de jaarlijkse im- en export tussen Europa en Japan? Welke waarde vertegenwoordigt deze doorvoer? Hoeveel van de naar Japan geëxporteerde producten is daadwerkelijk in Nederland geproduceerd en om welke producten gaat dit?

Dergelijke gegevens zijn slechts na uitvoering nader onderzoek beschikbaar.

Vraag 1

Wat is uw reactie op de inval van Syrische troepen bij het Syrian Centre for Media and Freedom of Expression, waarbij 12 mensenrechtenverdedigers zouden zijn opgepakt, waaronder directeur Mazen Darwish, zijn vrouw, en blogster Razan Ghazzawi?

Ik heb hier met grote zorgen kennis van genomen. Dit illustreert wederom het niets ontziende repressieve karakter van het Syrische regime.

Vraag 2

Op welke manier zult u uw zorgen uitspreken richting de Syrische autoriteiten? Bent u bereid de Syrische ambassadeur aan te spreken op het incident?

EU Hoge Vertegenwoordiger Ashton heeft daags na de inval een verklaring afgegeven waarin zij haar zorgen uit en oproept tot onmiddellijke invrijheidsstelling. Het uiten van onze zorgen via de EU is in dit geval het meest effectief.

Vraag 3

Bent u bereid dit incident te agenderen op de Raad Buitenlandse Zaken van 27 februari aanstaande, en u in te zetten voor een gezamenlijke verklaring van de Europese Unie?

De Raad Buitenlandse Zaken heeft op 27 februari uitvoerig gesproken over de zorgelijke ontwikkelingen in Syrië. Ik verwijs naar de Raadsconclusies hierover.

Vraag 4

Bent u bereid, gezien de urgentie van de problematiek, deze vragen zo spoedig mogelijk te beantwoorden?

De vragen zijn zo spoedig mogelijk beantwoord.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het ANP-bericht «JSF duurder door uitstel aankopen VS» van 14 februari 2012?

Ja.

Vraag 2

Wanneer en door wie bent u geïnformeerd over het besluit van het Pentagon de geplande levering van 179 Joint Strike Fighters (JSF)'s in de komende 5 jaar te vertragen om kosten te besparen?

Op 26 januari jl. heeft de directeur van de Defensie Materieel Organisatie (DMO) een brief ontvangen van de Amerikaanse onderminister van Defensie Kendall, zijn gesprekspartner in het Pentagon. Hierin is aangekondigd dat de Verenigde Staten in de komende vijf jaar in totaal 179 toestellen minder zullen bestellen dan de eerder voorziene 420 stuks. De totale Amerikaanse bestelhoeveelheid blijft onveranderd 2443 toestellen. In de brief van 2 februari jl. (Kamerstuk 26 488, nr. 281) is dit Amerikaanse besluit aan de Kamer gemeld. Zie ook het antwoord op vraag 4.

Vraag 3

Op welke wijze bent u geïnformeerd over het besluit van het Pentagon de geplande levering van 179 JSF's in de komende 5 jaar te vertragen om kosten te besparen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Op welke wijze heeft de informatievoorziening binnen het Joint Strike Fighter program office (JPO) plaatsgevonden over het besluit van het Pentagon de geplande levering van 179 JSF's in de komende 5 jaar te vertragen om kosten te besparen?

Het Joint Strike Fighter Program Office (JPO) is verantwoordelijk voor de ontwikkeling en toekomstige doorontwikkeling van de F-35, de contractsluiting, de lopende productie van de F-35 toestellen en de voorbereiding van de instandhouding. Andere onderdelen van het Pentagon zijn verantwoordelijk voor de behoeftestelling en de verwervingsplannen voor de Amerikaanse strijdkrachten. Het JPO stelt dan ook niet de Amerikaanse bestelreeks vast en bovendien is het JPO niet eindverantwoordelijk voor de informatievoorziening over de bestelreeks. Niettemin heeft JPO-directeur vice-admiraal Venlet op 26 januari jl. de Nederlandse vertegenwoordiging bij het JPO geïnformeerd over de inhoud en de achtergronden van de Amerikaanse maatregelen.
Een aanpassing van de bestelreeks is een interne aangelegenheid van elk partnerland. Jaarlijks geven de partnerlanden hun geplande bestelreeksen door aan het JPO dat deze vervolgens verwerkt in de zogenoemde Annex A bij het Memorandum of Understanding over de productie, instandhouding en doorontwikkeling (PSFD). Naast deze reguliere informatievoorziening heeft het Pentagon de partnerlanden bilateraal per brief op de hoogte gesteld van het uitstel van de productie van 179 toestellen. De Annex A wordt jaarlijks als bijlage opgenomen in de jaarrapportage van het project Vervanging F-16.

Vraag 5

Is de verbetering van informatievoorziening in lijn met de afspraken die u heeft gemaakt met Admiraal Venlet bij het recente bezoek aan de VS en waar u naar verwijst uw brief van 2 februari 2012?1 Op welke concrete punten is de verbetering in de informatievoorziening merkbaar?

Zoals gesteld in het antwoord op vraag 4 heeft het JPO geen rol in de aanpassing van de Amerikaanse bestelreeks en is het JPO niet eindverantwoordelijk voor de informatievoorziening daarover aan partnerlanden. Niettemin heeft JPO-directeur vice-admiraal Venlet de Amerikaanse maatregelen toegelicht tegenover de Nederlandse vertegenwoordiging bij het JPO.
In mijn gesprek met vice-admiraal Venlet tijdens mijn bezoek aan de Verenigde Staten in de week van 9 januari jl. heb ik gewezen op het belang van de tijdige verstrekking van informatie. Ik stel vast dat vervolgens de informatievoorziening door het Pentagon en het JPO over de Amerikaanse voornemens goed is verlopen.

Vraag 6

Kunt u aangeven op welke wijze u de belofte aan de Tweede Kamer, gedaan tijdens het algemeen overleg Vervanging F16 op 8 februari jl., om zo transparant mogelijk te zijn over alle ontwikkelingen bent nagekomen?

Ik streef altijd naar een goede informatievoorziening aan de Kamer. Elk jaar ontvangt de Kamer een uitvoerige jaarrapportage. Indien daar aanleiding toe is, informeer ik de Kamer ook tussentijds over de ontwikkelingen in het JSF-programma. De brief van 2 februari jl. over onder andere de Amerikaanse verwervingsplannen is hiervan een voorbeeld. In die brief heb ik uiteengezet dat ik bij het JPO de informatievoorziening aan de partners aan de orde heb gesteld, juist met als doel mij in staat te stellen de Kamer eerder van relevante ontwikkelingen op de hoogte te brengen.
Het in vraag 1 genoemde ANP-bericht gaat in op mogelijke gevolgen van het Amerikaanse besluit om de productie van 179 toestellen enkele jaren uit te stellen. Dit besluit heeft geen gevolgen voor de prijs van de twee reeds door Nederland bestelde toestellen. Het totale effect voor Nederland, met als uitgangspunt de huidige geplande bestelreeks, waarbij de eerste productietoestellen zouden worden geleverd in 2019, is op dit moment nog niet bekend. Begin april ontvangt Defensie nieuwe financiële informatie over de F-35. Zoals bekend heeft deze informatie een relatie met het Selected Acquistion Report aan het Amerikaanse Congres. Op grond van deze nieuwe informatie zal Defensie de financiële gevolgen inzichtelijk maken. De Kamer wordt hierover uiterlijk 1 juni a.s. geïnformeerd met de jaarrapportage van het project Vervanging F-16.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Defensie wil veroordeelde militairen dumpen»?1

Vraag 2

Is het waar dat Defensie voornemens is om militairen te ontslaan die in het verleden in aanraking zijn gekomen met Justitie, maar die na hun veroordeling zijn aangenomen bij Defensie?

Vraag 3

Kunt u aangeven waarom de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) is begonnen met nieuwe veiligheidsonderzoeken naar deze militairen?

Vraag 4

Wat voor risico loopt Defensie om deze militairen in dienst te houden?

Vraag 5

Zijn er met deze militairen functioneringsgesprekken geweest? Zo ja, blijkt dat deze militairen niet goed functioneren?

Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel «Washington schrapt omstreden heffingen»1, waarin de afspraak tussen de Amerikaanse regering en de Europese Unie over het stoppen van de omstreden methode om invoerheffingen op staal en andere producten te berekenen wordt belicht? Wat zijn de concrete gevolgen van deze afspraak voor het Nederlandse bedrijfsleven?

De Nederlandse regering is verheugd dat dit langlopende handelsconflict tussen de EU en de VS eindelijk is opgelost. Door het toepassen van «zeroing» betaalden Nederlandse bedrijven te hoge antidumpingheffingen in de VS. Zonder «zeroing» zullen die heffingen een stuk lager zijn en in sommige gevallen zelfs helemaal verdwijnen. Daarmee wordt de concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven op de Amerikaanse markt verbeterd.
Indien de EU en de VS niet tot een akkoord waren gekomen had de EU alleen nog kunnen overgaan tot retaliatie (strafheffingen op de invoer van geselecteerde producten uit de VS). De ervaring leert dat dit soort maatregelen niet alleen Amerikaanse bedrijven treft; Europese importeurs moeten de heffingen betalen en Europese consumenten betalen meer voor Amerikaanse producten in de winkel, terwijl ze part noch deel hebben aan het geschil. De door «zeroing» getroffen Europese bedrijven zouden bovendien niets hebben aan retaliatie.

Vraag 2

Op welke manier heeft de uitspraak van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) dat de in het verleden onterecht opgelegde en geïnde heffingen voor exporterende Europese bedrijven door de Amerikaanse autoriteiten terugbetaald dienen te worden, een rol gespeeld bij de onderhandelingen over deze afspraken? Waarom zijn tijdens deze onderhandelingen tussen de EU en de Amerikaanse regering geen afspraken gemaakt over de terugbetaling van deze onterecht betaalde heffingen?

Het WTO Beroepslichaam dat de zaak behandelde heeft geen uitspraak gedaan over het terugbetalen van in het verleden onterecht opgelegde en geïnde heffingen. Dat was ook geen onderdeel van het mandaat. Het Beroepslichaam heeft alleen geconcludeerd dat de VS in gebreke is gebleven door niet binnen een redelijke termijn haar «zeroing» praktijk te beëindigen. De uitspraak geldt voor de toekomst en heeft geen terugwerkende kracht.
De uitspraak van het Beroepslichaam heeft geen rechtstreekse werking (individuele bedrijven kunnen er geen rechten aan ontlenen). De VS zijn gehouden de uitspraak te implementeren. Bedrijven die van oordeel zijn dat er onverschuldigd betaald is, hebben via het Amerikaanse rechtssysteem de mogelijkheid (gehad) hun gelijk te halen.
De Europese Commissie heeft bij de onderhandelingen over een akkoord wel geprobeerd afspraken te maken over terugbetaling van teveel betaalde heffingen. Dit gebeurde mede op uitdrukkelijk verzoek van Nederland. Dit bleek in de onderhandelingen echter niet haalbaar. De EU had daarmee de keus tussen een akkoord voor de toekomst of geen akkoord. Elke dag dat een akkoord uitbleef, bracht dit voor Europese bedrijven, waaronder Nederlandse, kosten met zich mee. Daarom was het belangrijk dat de EU de door de Amerikanen geboden opening aangreep en is het goed dat het akkoord er gekomen is.

Vraag 3

Welke mogelijkheden op Europees niveau ziet u om dit forse financiële verlies van exporterende bedrijven te compenseren? Bent u bereid de exporterende bedrijven te steunen door op Europees niveau hard in te zetten en financiële compensatie van de geleden schade van de Amerikanen te eisen?

Nederland heeft de Europese Commissie aangemoedigd andere manieren te zoeken om de Amerikanen de teveel betaalde heffingen te laten terugbetalen. De kans van slagen acht ik echter gering. De Europese Unie heeft immers geen juridische mogelijkheden om de VS hiertoe te dwingen. Zoals hiervoor opgemerkt kunnen bedrijven zelf via het Amerikaanse rechtssysteem trachten hun gelijk te halen.

Vraag 1

Is het waar dat Griekenland een hek gaat bouwen langs de grens met Turkije om de toestroom van illegale immigranten tegen te gaan?1

Ja, de Griekse autoriteiten zijn begin februari 2012 begonnen met de bouw van het hekwerk aan de Grieks-Turkse grens waar deze niet één-op-één loopt met de rivier de Evros.

Vraag 2

Is het waar dat vorig jaar ongeveer 55 000 personen (ruim 16% meer dan in 2010) zijn aangehouden, die de grens tussen Griekenland en Turkije illegaal wilden oversteken?

Ja, deze aantallen komen overeen met de cijfers zoals bekendgemaakt door Frontex.

Vraag 3

Bent u van mening dat dit hek kan bijdragen aan het tegengaan van komst van illegalen via Turkije en Griekenland naar de Europese Unie (EU)?

Het hek heeft mogelijk een plaatselijk effect waardoor de instroom van illegale migranten, en dan mogelijk tijdelijk, via dat deel van de buitengrens van Griekenland met Turkije zal afnemen. De vraag of het hek ook op de langere termijn de instroom van illegale migranten zal verminderen, is op voorhand moeilijk te beantwoorden. De komst van het hek vermindert niet de noodzaak voor Griekenland om zijn grensmanagement structureel te verbeteren door middel van informatie- en risicogestuurde grensbewaking en efficiënt gecoördineerde interventies.

Vraag 4

Wat zijn de kosten van het hek en hoe wordt het gefinancierd?

De totale kosten die met de bouw van het hekwerk gepaard gaan bedragen tussen de 4 en 5 miljoen euro. Griekenland zal dit bedrag geheel zelf betalen. De Europese Commissie heeft aangegeven het hekwerk niet te willen financieren, omdat het een «kortetermijnmaatregel betreft die het probleem niet oplost».

Vraag 5

Is het waar dat de Europese Commissie het verzoek van Griekenland om mee te betalen aan het hek heeft afgewezen, omdat de Europese Commissie het project zinloos acht?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Wat is uw reactie op de mening van de Europese Commissie dat het project zinloos is?

De verantwoordelijkheid voor de bewaking van de buitengrenzen ligt in eerste instantie bij de lidstaten zelf. Op welke wijze dat wordt uitgevoerd en wordt gefinancierd is een nationale aangelegenheid.

Vraag 7

Maakt het hek onderdeel uit van het Griekse «National Action Plan on the reform of the Asylum System and on Migration»?

De bouw van dit hek wordt in dit Griekse actieplan niet genoemd.

Vraag 8

Wat is met betrekking tot de ondersteuning van Griekenland de huidige stand van zaken wat betreft de rol van Frontex, het Europese Asielondersteuningsbureau, de (mogelijke inzet van) Europese Asielondersteuningsteams en het maken van afspraken over het uitvoeren van pre-boarding checks?

Momenteel wordt Griekenland door Frontex en het Europees Asielagentschap EASO geholpen om het grensmanagement en de detentie- en asielomstandigheden in het land te verbeteren. Dit wordt o.a. gedaan door capaciteitsopbouw, trainen van Griekse grenswachters en experts en door het uitvoeren van gezamenlijke operaties aan de land- en zeegrenzen. Vanwege de hoge migratiedruk zal de door Frontex gecoördineerde operatie, Poseidon Landen Poseidon Zee, ook in 2012 worden voortgezet. Nederland levert aan beide operaties een substantiële bijdrage. Omdat de meeste illegalen via de landgrens met Turkije binnenkomen, concentreert de Nederlandse bijdrage zich in dit gebied. In 2012 zal Nederland circa 90 grenswachters en andere experts inzetten. Hiernaast levert Nederland ook tolken en voertuigen. Tevens is op 1 april 2011 het operationele plan voor de inzet van de EASO-asielondersteuningsteams in Griekenland ondertekend. Dit plan ondersteunt de tenuitvoerlegging van de uitgangspunten die in het Griekse actieplan zijn geformuleerd en is erop gericht een over de hele linie betere en efficiëntere asielprocedure tot stand te brengen. Voor deze missie worden experts uit verschillende lidstaten ingezet voor de ondersteuning van het Griekse asielsysteem. Ook Nederland heeft enkele experts naar Griekenland gezonden. Inmiddels zijn in Griekenland nieuwe diensten voor opvang en asiel opgericht en is een begin gemaakt met het wegwerken van de achterstanden. Deze positieve ontwikkelingen houden echter niet in dat er geen zorgen meer zijn. Griekenland heeft nog een lange weg te gaan om onder andere de behandelcapaciteit en de opvang- en detentievoorzieningen op niveau te krijgen. Nederland zal daarnaast de mogelijkheid onderzoeken om personeel van Griekse luchtvaartmaatschappijen te trainen in het herkennen van valse en vervalste documenten bij het inchecken en bij het boarden van passagiers.

Vraag 9

Wat wordt ondernomen richting Turkije om dit land te bewegen meer te doen aan het tegengaan van illegale grensoverschrijding tussen Turkije en Griekenland, mede gezien de omvangrijke financiële steun die Turkije van de EU ontvangt?

De samenwerking met Turkije is van cruciaal belang bij de strijd tegen illegale migratie. De Turkse autoriteiten hebben aangegeven vorig jaar 30 000 illegalen te hebben opgepakt. Versterkte samenwerking en medewerking is echter noodzakelijk om de druk van illegale migratie richting Griekenland en de EU te verminderen. De Turkse autoriteiten worden daarom regelmatig in EU-verband, maar ook bilateraal, gewezen op hun verantwoordelijkheid bij het tegengaan van illegale grensoverschrijdingen. Dit geldt tevens voor de terug- en overnameovereenkomst die Turkije nog niet heeft ondertekend. Daarnaast zijn er onderhandelingen tussen Frontex en Turkije gaande over een Memorandum of Understanding (MoU). Bovendien wordt een deel van de financiële steun die Turkije van de EU ontvangt ingezet ten behoeve van de bestrijding van illegale migratie.

Vraag 10

Wat is de stand van zaken betreffende het sluiten van een Terug- en overname (T&O) verdrag met Turkije, de onderhandelingen over het afsluiten van een Memorandum of understanding (MoU) met Turkije en het ter verbetering van de grensbewaking verkrijgen van contactpunten door de Griekse politie bij het Turkse leger?

In februari 2011 heeft de Europese Raad ingestemd met de tekst van de terug- en overnameovereenkomst zoals uitonderhandeld tussen de Europese Commissie en Turkije. Hoewel er overeenstemming is over de inhoud van de overeenkomst, weigert Turkije deze te tekenen en te ratificeren zolang de EU geen visumliberalisatie (vrijstelling van de visumplicht) in het vooruitzicht stelt. De Commissie en het Deense voorzitterschap voeren gesprekken met de Turkse autoriteiten en bezien op welke wijze uit deze impasse gekomen kan worden. De onderhandelingen over het MoU tussen Frontex en Turkije zijn nog altijd gaande. Tot slot lijkt de Grieks-Turkse samenwerking enigszins verbeterd doordat autoriteiten van deze landen elkaar in periodieke overleggen ontmoeten om te spreken over grenstoezicht.

Vraag 1

Kent u het bericht «Kunduz kleeft voor altijd aan GroenLinks»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat tijdens een gesprek met de top van de NAVO-trainingsmissie in Afghanistan generaal Stuart Beare waarschuwde dat «indien Nederland alleen zou opleiden voor Kunduz het waarschijnlijk om zeer lage aantallen» zou gaan? Indien neen, wat is er dan gezegd door de generaal?

Dit is juist.

Vraag 3

Waarom werd deze uitlating van de NAVO-generaal door u niet gedeeld met de Kamer tijdens het algemeen overleg op 26 april vorig jaar?2 Deelt u de opvatting dat dit zeer essentiële informatie is die met de Kamer gedeeld had moeten worden? Indien neen, waarom niet?

Er zijn in de voorbereiding van de missie verschillende gesprekken gevoerd met onder meer NTM-A, de Afghaanse autoriteiten, EUPOL en Duitsland. Het desbetreffende bericht van de ambassade bevat een weergave van een van de gesprekken die plaatsvond.
De regering informeert op gezette tijden de Kamer over gemaakte afspraken en de voortdurende ontwikkelingen in Afghanistan, omdat deze kunnen leiden tot bijstellingen van de Nederlandse missie. De Kamer is op de hoogte gehouden over de sterkte van de politie in Kunduz, de trainingsmogelijkheden voor Nederland en de relevante ontwikkelingen in Afghanistan. In de artikel 100-brief, de daaropvolgende brieven en tijdens debatten heeft de regering de Kamer tijdig geïnformeerd over de situatie zoals die op dat moment was. Zo is in de brief van 28 maart 2011 (Kamerstuk 27 925, nr. 425) gemeld dat de personeelssterkte voor de civiele politie (tashkil) in Kunduz voorlopig was vastgesteld met een verwachte verdere groei. Tijdens het algemeen overleg van 26 april 2011 (verslag Kamerstuk 27 925, nr. 427) is mede op basis van deze schatting gemeld dat er vanwege deze politiesterkte een overcapaciteit van KMar-opleiders was ontstaan. In de brief van 5 oktober 2011 (Kamerstuk 27 925, nr. 437) is gemeld dat na hertelling duidelijk werd dat de vulling van de reeds actieve civiele politie in Kunduz groter was dan gedacht, er een tekort was aan opgeleide junior kaderleden en dat de verwachte groei van de politie niet doorging. Nederland heeft de opleidingsinspanningen aangepast en besloten tijdelijk tien KMar-opleiders minder uit te zenden.

Vraag 4

Leidt het gebrek aan rekruten in Kunduz ertoe dat Nederland minder dan de door u eerder genoemde ongeveer drie duizend agenten zal opleiden tijdens de missie? Indien ja, wat is dan de nieuwe schatting over het aantal agenten dat Nederland op zal leiden?

Het blijft moeilijk het aantal politiemensen van de civiele politie dat Nederland kan opleiden precies weer te geven. Dit aantal staat niet vast en hangt af van de opleidingsbehoefte van de civiele politie in Kunduz, de mate waarin reeds actieve agenten kunnen worden vrijgemaakt door de politiecommandant voor opleidingen, de capaciteit op het trainingscentrum en de snelheid waarmee Afghaanse trainers de trainingen gaan overnemen.
Daarnaast speelt de komende maanden de discussie over de omvang van de Afghan National Security Forces (ANSF) op langere termijn. Deze lange termijn omvang zal waarschijnlijk kleiner zijn dan aanvankelijk gedacht. Schattingen over het aantal op te leiden agenten zijn daarom veranderlijk en onzeker.
In de brief over de stand van zaken van de geïntegreerde politietrainingsmissie in Afghanistan (Kamerstuk 27 925, nr. 453) die tegelijk met deze antwoorden aan de Kamer is gestuurd, wordt een actueel beeld van het aantal op te leiden politiemensen gegeven.

Vraag 5

Bent u bereid, desnoods vertrouwelijk, inzage te geven in het ambtsbericht uit Kabul waarin genoemde passage is opgenomen? Indien neen, waarom niet?

Het bericht is als bijlage bij deze brief gevoegd3. Het betreft een gederubriceerd BZ-bericht van Ambassade Kaboel aan het ministerie van 4 april 2011. Bij dit bericht hoort ook een bijlage. Op basis van de Wet openbaarheid van bestuur worden het ambtelijke commentaar aan het slot van dit bericht en de bijlage niet openbaar gemaakt. De redenen hiervoor zijn dat hierin persoonlijke beleidsopvattingen zijn opgenomen en daarnaast openbaarmaking de belangen van de betrekkingen van Nederland met andere staten en met internationale organisaties kan schaden. Daarnaast zijn de in het bericht opgenomen namen van ambtenaren ter bescherming van hun privacy niet openbaar gemaakt.