Vraag 1

Deelt u de opvatting dat de Israëlische bezettingsmacht veelvuldig in strijd handelt met internationale wetgeving, zoals de Vierde Conventie van Geneve en het VN-verdrag tegen marteling, bij de arrestatie en detinering van jaarlijks ongeveer 700 Palestijnse kinderen in de leeftijd van 12 tot 17 jaar op de bezette Westelijke Jordaanoever? Indien neen, waarom niet? Kunt u dat toelichten?1

Deze opvatting deel ik niet. Het internationale recht verbiedt de arrestatie en detentie van minderjarigen niet, mits aan een aantal voorwaarden is voldaan, zoals met name neergelegd in het Kinderrechtenverdrag, waarbij Israël partij is.
Tegen niet nakomen van nationaal- of internationaalrechtelijke verplichtingen kan bezwaar worden gemaakt bij de nationale rechter.

Vraag 2

Is het u bekend dat sinds het jaar 2000 ongeveer 7000 Palestijnse kinderen in arrest zijn genomen onder Militaire Order 1651? Indien neen, wat zijn dan de feiten? Is het tevens waar dat sinds de bezetting van de Westelijke Jordaanoever ongeveer 700 000 mensen (mannen, vrouwen en kinderen) in detentie zijn genomen op basis van Israëlisch militair bestuur? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

Ik ben bekend met deze gegevens die – voor zover na te gaan – grosso modo correct zijn.

Vraag 3

Deelt u de opvatting dat de militaire rechtbank voor de jeugd, die sinds 2009 bestaat, geen wezenlijke verbetering is omdat deze dezelfde faciliteiten en dezelfde staf gebruikt als militaire rechtbanken voor volwassenen? Deelt u derhalve de conclusie dat er in de praktijk geen verschil is en ook daarom dat er geen aparte militaire rechtbank voor de jeugd bestaat? Indien neen, wat is dan uw opvatting? Bent u bereid er bij de Israëlische autoriteiten op aan te dringen dit hof volledig te hervormen? Indien neen, waarom niet?

Op grond van het kinderrechtenverdrag moet de rechtbank voor de jeugd rekening houden met eigenwaarde en leeftijd van het kind en zorgen voor volledige herintegratie in de samenleving. Het VN-kinderrechtencomité heeft in 2010 aan Israël vragen gesteld over hechtenis van minderjarigen en de nieuwe jeugdrechtbank.2 Sindsdien heeft Israël op een aantal punten verbeteringen doorgevoerd. Zo worden rechters met training op het gebied van jeugdrecht aangesteld en worden kinderen onder de 16 in gewone in plaats van militaire gevangenissen gedetineerd. De conclusie dat er geen verschil tussen de jeugd- en volwassenenrechtbanken aan te wijzen is, deel ik niet.

Vraag 4

Bent u bereid er bij de Israëlische autoriteiten op aan te dringen Militaire Order 1 651 in te trekken?2 Indien neen, waarom niet?

De Militaire Order 1651 bevat een codificatie van een grote hoeveelheid van strafrechtelijke en strafprocesrechtelijke bepalingen en kan daardoor in algemene zin bijdragen aan rechtszekerheid. Algehele afschaffing bevordert de rechtszekerheid niet. Nederland zal dit dan ook niet bepleiten.

Vraag 5

Deelt u de opvatting dat geen enkel kind mag worden ondervraagd zonder de aanwezigheid van een advocaat naar keuze en in aanwezigheid van een familielid? Zo ja, bent u bereid dit de Israëlische autoriteiten mee te delen? Indien neen, waarom niet?

Israël is bereid de geldende regels en de toepassing daarvan aan te passen op basis van een open en constructieve dialoog. De regering bepleit voortzetting daarvan. Vragen die betrekking hebben op de toegang van kinderen tot rechtsbijstand worden in de reguliere EU-dialoog besproken.

Vraag 6

Deelt u de opvatting dat ieder verhoor audiovisueel moet worden opgenomen? Zo ja, bent u bereid dit de Israëlische autoriteiten mee te delen? Indien neen, waarom niet?

Het is aan de Israëlische autoriteiten om te bepalen hoe zij aan hun plichten op grond van het Kinderrechtenverdrag invulling willen geven.

Vraag 7

Bent u bereid er bij de Israëlische autoriteiten op aan te dringen dat bewijs dat is vergaard door middel van mishandeling of marteling moet worden afgewezen door de militaire rechtbanken? Indien neen, waarom niet?

Martelen van gevangenen is in strijd met Israëlische wetgeving. Bij (vermeende) schending van de wet is de Israelische rechtsgang de aangewezen weg.

Vraag 8

Bent u bereid een onafhankelijk en diepgaand onderzoek te bepleiten naar meldingen van mishandeling en marteling van gedetineerde kinderen en bij gebleken misdaden de verdachten van mensenrechtenschendingen te doen vervolgen? Indien neen, waarom niet?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 1

Kent u het bericht «EU spendeert 20 miljoen aan promotie linkse standpunten in VS»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het mensenrechtenbudget bestemd is voor ontwikkelingslanden en bent u het verder met mij eens dat de Verenigde Staten geen ontwikkelingsland zijn, maar één van de rijkste en meest democratische landen in de wereld? Zo nee, waarom niet?

Het Europees Instrument voor Democratie en Mensenrechten is één van de instrumenten waarmee invulling wordt gegeven aan het Europees Mensenrechtenbeleid. De nadruk ligt daarbij op landen waar de uitdagingen op het terrein van democratie en mensenrechten het grootst zijn. Het merendeel van de middelen van dit programma wordt in deze landen uitgegeven.
Dit sluit een inzet in andere derde landen zoals de Verenigde Staten niet uit. Het betreft hier een instrument van het extern beleid van de Unie dat zich richt op alle landen buiten de Europese Unie. Ik ben het echter met u eens dat de prioriteiten van het Europees Instrument voor Democratisering en Mensenrechten elders zouden moeten liggen.

Vraag 3

Deelt u voorts de mening dat dit wederom een schandalig voorbeeld is van misbruik van het EU-budget en dat dit pure geldverspilling is. Zo nee, waarom niet?

Nee, die mening deel ik niet. Het Europees Instrument voor Democratisering en Mensenrechten, het kleinste fonds van de EU, is een instrument dat activiteiten ondersteunt in de uitvoering van het Europees Mensenrechtenbeleid. Daaronder vallen ook activiteiten die kunnen bijdragen aan betere informatievoorziening en dialoog over standpunten en beleid van de Europese Unie.

Vraag 4

Wat gaat u er aan doen om het misbruik van EU-budget en deze geldverspilling te stoppen?

Dit kabinet staat pal voor een effectieve en efficiënte inzet van Europese fondsen. Dat geldt voor de EU-inzet in ontwikkelingslanden en die in rijkere partnerlanden. Europese uitgaven worden onderworpen aan strenge regels. In het geval van de inzet van het Europees Instrument voor Democratie en Mensenrechten in de Verenigde Staten deel ik niet uw mening dat hier sprake is van misbruik van EU-middelen. Mocht het tegendeel blijken, dan zal ik de Europese Commissie hierop aanspreken. Ik zie nu geen aanleiding voor specifieke actie op het punt van effectieve besteding van EU-middelen naar aanleiding van het genoemde rapport. Dat doet overigens niets af aan het belang dat het kabinet hecht aan een meer rechtmatige, efficiënte, doelmatige en transparante besteding van Europese middelen, zoals benadrukt in de brief van 28 maart jl. over de kabinetsinzet voor de onderhandelingen over het Meerjarig Financieel Kader van de EU voor de periode vanaf 2014 (Kamerstuk 21 501-20, nr. 529).

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat een Nederlandse man die werd overgeleverd aan Polen gedurende zijn anderhalve dag durende transport naar de Poolse gevangenis geen eten en geen drinken heeft gehad?1

Met het oog op de beantwoording van de vragen heb ik de Poolse autoriteiten om informatie gevraagd. Desgevraagd hebben de Poolse autoriteiten mij meegedeeld dat betrokkene op 27 mei 2011 is overgebracht naar Polen op een vlucht die rond 12.00 uur vanaf Schiphol vertrok en om 15.25 aan kwam in Minsk Mazowiecki, in de nabijheid van Warschau. De beoogde landing op het vliegveld van Warschau bleek niet mogelijk wegens de tijdelijke sluiting ervan in verband met de aankomst van de president van de Verenigde Staten van Amerika. Betrokkene werd vanuit Minsk per politieauto, bestemd voor gedetineerdentransport, overgebracht naar een detentiecentrum van de politie in Warschau, alwaar hij om rond 20.30 uur aan kwam. Gedurende de vlucht heeft betrokkene gegeten van het voedsel dat hij bij zich had in zijn bagage. In Warschau kreeg hij avondeten aangeboden. De volgende morgen werd betrokkene ontbijt aangeboden en om 10.45 uur werd hij, opnieuw per politieauto, overgebracht naar de afdeling voor voorlopig gehechten van de gevangenis van Zlotów, op een afstand van 400 km van Warschau.

Vraag 2

Deelt u de mening dat, als het mogelijk is dat medegevangenen of bewakers medicijnen van een gevangene stelen die noodzakelijk zijn in verband met een levensgevaarlijke kwaal, de situatie wat betreft de zorg voor de gezondheid van Nederlanders die worden overgeleverd aan Polen zeer te wensen overlaat? Hoe oordeelt u over het feit dat de gevangene, toen hij klachten kreeg als gevolg van het ontbreken van medicatie, gedurende meer dan 48 uur geen toegang kreeg tot een arts?

Desgevraagd hebben de Poolse autoriteiten mij meegedeeld, dat betrokkene gedurende zijn overbrenging zijn medicijnen had en dat hij tijdens zijn overbrenging naar Polen en daarna binnen Polen, noch na aankomst in Zlotów heeft geklaagd over diefstal van zijn medicijnen. Betrokkene is op 29 mei om 10.00 ’s-ochtends door een arts medisch onderzocht, waarbij hij zijn gezondheidsproblemen heeft kenbaar gemaakt. Hij heeft daarop ook medicijnen ontvangen ter behandeling van deze problemen.

Vraag 3

Wat is uw reactie op de verklaring van de advocaat van de Nederlander over de video-opnamen van het gesprek tussen de gevangene en de advocaten de vallen onder de categorie geheimhoudersgesprek?2 Deelt u de mening dat video-opnamen van geheimhoudersgesprekken strijdig zijn met de regels betreffende een eerlijk proces en dat dit tevens strijdig is met de vertrouwelijkheid die geldt tussen geheimhouder en cliënt?

Desgevraagd hebben de Poolse autoriteiten mij meegedeeld dat er geen sprake is geweest van het maken van video-opnamen van betrokkene en zijn raadsman. De detentie-eenheid waar het overleg tussen betrokkene en zijn raadsman heeft plaatsgehad, is voorzien van een veiligheidscamera. Deze registreert uitsluitend beeld en geen geluid. De beelden worden niet opgeslagen. De zichtbare camera is ter plaatse aangebracht naar aanleiding van incidenten, te weten het gebruik van geweld van gedetineerden tegen hun raadsman en het binnenbrengen van drugs door raadslieden van gedetineerden.

Vraag 4

Wat is uw reactie op de verklaring van de advocaat over de situatie van overbevolking in de Poolse gevangenis die niet verbeterd zou zijn sinds 1997?

Voor de situatie in Poolse gevangenissen verwijs ik naar mijn brief van 17 februari 2011, Kamerstukken II 2010/2011, 32 317, nr. 41.

Vraag 5

Wat is uw oordeel over de situatie waarin een Nederlander wordt overgeleverd aan Polen ter zake twee van de in het totaal zes aanklachten (het specialiteitbeginsel), maar de behandelend rechter voorafgaand aan de inhoudelijke behandeling van de zaak reeds de mededeling doet dat hij ter zake de vier overige feiten (op grond waarvan de overlevering niet was toegestaan) een nieuw Europees Arrestatiebevel (EAB) zal uitvaardigen, met als gevolg dat het reizen van de reeds overgeleverde persoon onmogelijk wordt gemaakt en hetgeen in strijd is met het vertrouwensbeginsel? Wat is uw reactie op de opstelling van een rechter die het drukmiddel van een hoge borgsom inzet om de verdachte te bewegen alsnog toe te staan dat overige feiten op grond waarvan overlevering niet was toegestaan alsnog betrokken worden bij de behandeling? Deelt u de mening dat het onrechtmatig is om zaken waarvoor Nederlanders niet overgeleverd (kunnen) worden, alsnog bij een proces te betrekken na de overlevering? Bent u bereid om uit te zoeken hoe de gang van zaken in dit proces precies is geweest? Zo nee, waarom niet?

Desgevraagd hebben de Poolse autoriteiten mij meegedeeld, dat er geen aanwijzingen bestaan dat het Poolse gerecht voornemens is een nieuw EAB uit te vaardigen terzake van de feiten waarvoor de overlevering door de rechtbank Amsterdam is geweigerd. Evenmin is er aanleiding te veronderstellen dat de rechterlijke autoriteit het betalen van een borgsom als voorwaarde heeft gesteld aan de in vrijheidsstelling van betrokkene in ruil voor diens instemming met een vervolging in Polen voor feiten waarvoor de overlevering door de rechtbank Amsterdam is geweigerd. De borgsom is uitsluitend als voorwaarde aan de invrijheidsstelling van betrokkene verbonden. Betrokkene werd op 31 mei in vrijheid gesteld onder het betalen van een borgsom van 20 000 Poolse Zloty (ongeveer 5 000 Euro). Dit gebeurde in het verleden ook al een keer.

Vraag 1

Kent u de berichten over het toenemende geweld bij demonstraties van de 20 Februari Beweging in Marokko? (www.liberation.ma)

Ja.

Vraag 2

Zijn er inmiddels ook dodelijke slachtoffers te betreuren als gevolg van gewelddadig politie optreden tegen demonstranten van de 20 Februari Beweging?

Onlangs overleed in de stad Safi een lid van de 20-Februari Beweging, hoogstwaarschijnlijk aan zijn verwondingen ten gevolge van het harde overheidsoptreden. De Marokkaanse autoriteiten verrichten hiernaar momenteel nader onderzoek.

Vraag 3

Zijn er aanwijzigen dat, zoals door de autoriteiten wordt beweerd, de 20 Februari Beweging, die tot nu toe steeds vreedzaam voor burgerrechten demonstreert, haar toevlucht tot geweld neemt? Zo ja, waaruit blijkt dat? Zo nee, komt het geweld dan eenzijdig van de politie en de ordediensten?

Er zijn voor zover bekend geen aanwijzingen dat de 20-Februari Beweging bij demonstraties haar toevlucht tot geweld neemt, al kunnen individuele gewelddadige handelingen niet worden uitgesloten. De houding van de overheid ten opzichte van allerlei groepen die om uiteenlopende redenen staken of demonstreren is sinds enige tijd verhard. In juni zijn vreedzame demonstraties van diverse groeperingen, in verschillende steden in Marokko, met geweld uiteengeslagen.
De Europese Commissie heeft op 30 mei 2011 bij monde van de woordvoerder van Commissaris Füle publiekelijk haar bezorgdheid over de gang van zaken uitgesproken. De Marokkaanse regering is ook door diplomaten uit diverse landen op de gebeurtenissen aangesproken. Mocht de situatie hiertoe wederom aanleiding geven, dan zal ik bij de Marokkaanse autoriteiten mijn ernstige zorg hierover uitspreken, rechtstreeks en via de EU.

Vraag 4

Indien er sprake is van eenzijdig en toenemend geweld van de kant van de autoriteiten, bent u dan bereid uw zorgen hierover uit te spreken, zowel in rechtstreekse contacten met Marokko, alsmede via de EU, en de Marokkaanse autoriteiten te wijzen op hun verantwoordelijkheid vreedzame protesten toe te staan, zoals vastgelegd in hun eigen wetten en in internationale afspraken?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Deelt u de mening dat er in Marokko behoefte is aan een dialoog tussen de autoriteiten en vertegenwoordigers van de 20 Februari Beweging, die kennelijk zeer breed gedragen wordt door de Marokkaanse bevolking?

Het is in eerste instantie aan de Marokkanen om de toekomst van hun land te bepalen. De 20-Februari Beweging is erin geslaagd misstanden publiekelijk aan de orde te stellen en de noodzaak tot hervormingen duidelijk naar voren te brengen. In reactie op deze ontwikkelingen heeft de Marokkaanse overheid op 1 juli 2011 de tekst van een herziene grondwet met een referendum aan de bevolking voorgelegd. 98,5% van de Marokkaanse bevolking heeft vóór de voorstellen gestemd. Naar verwachting worden dit najaar vervroegde parlementsverkiezingen gehouden.

Vraag 6

Ziet u mogelijkheden voor de Nederlandse regering om rechtstreeks dan wel via en met de EU of een aantal gelijkgestemde lidstaten de totstandkoming van deze dialoog te bevorderen? Zo ja, op welke wijze zou dit kunnen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Kent u het bericht «Bewindvoerderskantoor dupeert zestig mensen»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe lang heeft het geduurd voordat het bij de gedupeerden bekend was dat zij bestolen waren? Waarom is dit niet eerder opgemerkt?

Blijkens het vonnis van de Rechtbank Assen (LJN: BQ7820) konden deze diefstallen in korte tijd op deze schaal gebeuren omdat de rekeningen van de slachtoffers gekoppeld waren aan de rekening van de bewindvoerder, de zogenaamde spilrekening. Bij deze rekening hoorde een pinpas waarover de dader als medewerker van het kantoor van de bewindvoerder de beschikking had. Via deze pas had hij toegang tot alle gekoppelde rekeningen.
Nadat de bewindvoerder op de hoogte raakte van de transacties heeft zij eerst een en ander zelf onderzocht, vervolgens de rekening geblokkeerd, haar medewerker bevraagd, en de diefstal gemeld bij de met het toezicht in deze schuldsaneringzaken belaste rechters-commissarissen. Tussen de ontdekking van de transacties door de bewindvoerder en haar melding zat een periode van 10 dagen.

Vraag 3

Hoe komt het dat zo'n groot aantal personen slachtoffer is geworden van dit kantoor?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Heeft de controle op de bewindvoerder gefaald? Zo ja, op welke wijze? Hoe heeft dat kunnen gebeuren? Zo nee, hoe heeft de fraude kunnen gebeuren ondanks de controle?

De rechtbank in Rotterdam heeft in haar vonnis in kort geding van 7 oktober 2008 bepaald dat het de rechter-commissaris vrij staat om het toezicht op de betalingen van de bewindvoerder zo vorm te geven dat pas achteraf, bij sluiting van het dossier, controle op de feitelijke geldstromen plaatsvindt. Van belang is dat het misbruik van de rekeningen aan het licht is gekomen en daarop passende maatregelen tegen betrokkene zijn genomen.

Vraag 5

Was het kantoor aangesloten bij een beroepsvereniging? Zo nee, zou dat wenselijk zijn geweest?

De ledenlijst van de enige branchevereniging van bewindvoerders Wsnp (BBW) is niet openbaar. De BBW toetst haar leden niet op kwaliteit. Die taak is bij algemene maatregel van bestuur toebedeeld aan de Raad voor Rechtsbijstand. Deze organisatie ontwikkelt in samenspraak met de sector en de rechterlijke macht kwaliteitscriteria en organiseert de toetsing. Zie hierover ook het antwoord op vraag 7. Ik heb daarom geen oordeel over de wenselijkheid van aansluiting bij de beroepsvereniging.

Vraag 6

Op welke wijze worden de gedupeerden thans bijgestaan? Worden zij bijgestaan in het verhalen van hun schade? Hebben zij voortvarend een nieuwe bewindvoerder toegewezen gekregen?

De betreffende bewindvoerdersorganisatie is inmiddels failliet verklaard. Zij is door de opvolgende Wsnp-bewindvoerder namens de schuldeisers in die dossiers mede aansprakelijk gesteld voor de financiële schade die bij deze schuldeisers ligt.
De schuldenaren die aan het toezicht van de ontslagen bewindvoerder waren toevertrouwd ondervinden zelf geen financiële schade. Zij hebben namelijk aan hun verplichting voldaan door een deel van hun inkomen en/of vermogen aan de bewindvoerder beschikbaar te stellen. Voor het verloop of de uitkomst van hun schuldsanering heeft dit incident geen gevolg. Bij de beoordeling of de schuldenaar een schone lei verdient, is immers bepalend of een uiterste inspanning is geleverd om schuldeisers zo ver mogelijk tegemoet te komen. Het resultaat van die inspanningen is daarbij niet bepalend.

Vraag 7

Op welke wijze wordt de kwaliteit van de professionele bewindvoerder geborgd?

De controle op de bewindvoerder is op drie niveaus georganiseerd. De Raad voor Rechtsbijstand toetst of een bewindvoerderorganisatie voldoet aan de kwaliteitsstandaard Wsnp2. Dit zijn criteria op het gebied van bedrijfsvoering, onafhankelijkheid en (financiële) continuïteit. Daaronder horen ook procedures voor het beheer van boedelrekeningen. Onafhankelijke auditoren beoordelen tijdens een bedrijfsbezoek of aan alle eisen voldaan is. Driejaarlijks vindt een her-audit plaats. Medewerkers van gecertificeerde organisaties kunnen worden ingeschreven in het bewindvoerdersregister van de Raad3. Kandidaat-bewindvoerders moeten een speciale beroepsopleiding met succes hebben doorlopen, een Verklaring omtrent gedrag overleggen, een aansprakelijkheidsverzekering hebben afgesloten en aan andere individuele eisen voldoen alvorens ingeschreven te kunnen worden. Ook op dit niveau vindt periodiek hertoetsing plaats.
Op dossierniveau controleert de rechter-commissaris of de bewindvoerder zijn wettelijke taken adequaat uitvoert. Dit gebeurt onder meer aan de hand van periodieke verslagen die de bewindvoerder uitbrengt over het verloop van iedere schuldsanering. In een aantal gevallen kunnen betalingen alleen worden verricht na goedkeuring van de rechtbank. Dit toezicht wordt deels uitgevoerd op basis van de wet en deels op basis van landelijke afspraken die de rechtbanken hebben gemaakt.4

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «Gevangenis Nieuwegein geeft loslippige gedetineerde straf»?1

Aan de betreffende gedetineerde is inderdaad een sanctie opgelegd. Bij een celinspectie die werd uitgevoerd omdat het vermoeden bestond dat de gedetineerde contact had opgenomen met RTV Utrecht, is een brief, gericht aan een fictief advocatenkantoor, gevonden. De inhoud van de brief heeft ertoe geleid dat de gedetineerde een maatregel is opgelegd. Het is aannemelijk dat betrokkene met deze brief voornemens was een poging te doen op ongeoorloofde wijze contact op te nemen met vertegenwoordigers van de pers.

Vraag 2

Op basis waarvan heeft de gevangenisdirectie de gedetineerde een sanctie opgelegd? Was dat omdat hij geen toestemming vooraf heeft gevraagd voor zijn contact met media of omdat de inhoud van dit contact en de klachten van deze gedetineerde de gevangenisdirectie niet zinde?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Bent u van mening dat de weigeringsgronden van artikel 40, eerste lid, Penitentiaire beginselenwet, waarin staat op welke gronden gesprekken tussen gedetineerden en journalisten door de gevangenisdirecteur geweigerd kunnen worden, zo ruim zijn dat gesprekken vrijwel steeds geweigerd kunnen worden? Kunt u uw antwoord toelichten?

De Grondwet bepaalt in artikel 15, vierde lid, dat een persoon aan wie de vrijheid rechtmatig is ontnomen, in de uitoefening van zijn grondrechten kan worden beperkt, voor zover deze zich niet met de vrijheidsontneming verdraagt. De grenzen van de vrijheid van meningsuiting van gedetineerden worden overschreden wanneer de rechten en vrijheden van anderen of bepaalde publieke belangen, zoals de openbare orde en veiligheid en het voorkomen of opsporen van strafbare feiten, geschaad kunnen worden. In artikel 40 van de Pbw zijn de gronden voor het weigeren van een gesprek tussen een gedetineerde en de media aangegeven. Deze weigeringsgronden zijn limitatief. Bij het overwegen van een verzoek om contact met de media dient telkens de afweging te worden gemaakt tussen het individuele recht van de gedetineerde op vrije meningsuiting en de genoemde criteria in artikel 40 Pbw. Zwaarwegende belangen van derden, zoals nabestaanden en slachtoffers, kunnen in het geding zijn.
Een eventuele beslissing van de directeur van de inrichting om een gesprek met een vertegenwoordiger van de media niet toe te staan, wordt steeds na een afweging van de betrokken belangen genomen. Indien een gedetineerde het niet eens is met de beslissing van de inrichtingsdirecteur, kan hij tegen deze beslissing in beklag gaan bij de beklagcommissie van de commissie van toezicht van de inrichting. Vervolgens kan de beslissing ook nog door de beroepscommissie van de Raad voor Strafrechttoepassing en Jeugdpreventie worden getoetst op de eisen van noodzakelijkheid en proportionaliteit.
Gelet op het bovenstaande ben ik van mening dat het beleid ten aanzien van contacten van gedetineerden met de media helder is. Ik zie dan ook geen reden om het beleid aan te passen.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het beperken van het recht op vrijheid van meningsuiting slechts in uitzonderlijke gevallen kan plaatsvinden, dat inperking vooral op zijn plaats is om de rechten van slachtoffers en eventuele nabestaanden te waarborgen, maar dat van de andere weigeringsgronden terughoudend gebruik moet worden gemaakt? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Hoe wordt voorkomen dat iemand die voor de inrichting onwelgevallige informatie naar buiten wil brengen hiervoor geen toestemming krijgt vooraf en/of achteraf wordt gestraft? Bent u bereid om maatregelen te nemen om dit te voorkomen?

Vraag 6

Bent u, in tegenstelling tot uw voorganger, wel bereid om directeuren van penitentiaire inrichtingen te wijzen op het beperkt toepassen van de redenen op grond waarvan het contact met de media geweigerd kan worden?2 Bent u bereid zo nodig de wet te wijzigen of regels op te stellen over de toepassing van de wet? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Kent u de berichten over politiegeweld tegen homo’s bij een demonstratie voor gelijke rechten in Moskou?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de Russische autoriteiten handelen in strijd met hun internationale verplichtingen, met name zoals aangegaan in de Raad van Europa, door vreedzame demonstranten met geweld uit elkaar te slaan en door de systematische discriminatie van homo's?

Ja, de Russische autoriteiten zijn door het Europese Hof voor de Rechten van de Mens ook verplicht om homo-demonstraties toe te staan.

Vraag 3

Bent u bereid rechtstreeks en via de EU de Russische autoriteiten aan de spreken op hun internationale verplichtingen betreffende zowel het recht op demonstratie, alsmede de gelijkberechtiging van homo's?

Zowel bilateraal als in EU-verband dringt Nederland bij de Russische autoriteiten aan op het belang van de vrijheid van meningsuiting en het recht op demonstratie. Zolang de situatie in Rusland hier aanleiding toe geeft zal Nederland dit blijven doen. Daarbij zijn de internationale verplichtingen, zoals door Rusland onder andere aangegaan in het kader van de Raad van Europa, en de uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens leidend.
De EU heeft tijdens de EU-Rusland mensenrechtendialoog op 4 mei jl. er bij de Russische zijde op aangedrongen een vergunning te verlenen voor het houden van de Gay Pride in Moskou.

Vraag 4

Bent u tevens bereid een duidelijke veroordeling uit de spreken, wederom rechtstreeks en in EU-verband, van het optreden van de Russische politie? Zo nee, waarom niet?

Hoge Vertegenwoordiger Ashton heeft namens de EU op 11 mei jl. haar zorgen geuit m.b.t. de situatie van de LGBT-gemeenschap in Rusland2. Nederland steunt deze verklaring en voorgaande verklaringen die de Russische autoriteiten oproept het recht op demonstraties van minderheden te respecteren.
LGBT-rechten vormen voor mij een van de speerpunten in het mensenrechtenbeleid ten aanzien van Rusland. In dit kader steunen de Nederlandse Ambassade in Moskou en het Consulaat Generaal in Sint Petersburg op verschillende manieren (financieel en door aanwezigheid bij bijeenkomsten) organisaties die zich op constructieve wijze inzetten voor de rechten van de LGBT-gemeenschap.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht dat twee voormalige oppositiekandidaten in Wit-Rusland veroordeeld zijn tot gevangenisstraf wegens deelname aan demonstraties?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het recht om te demonstreren een groot voorrecht is binnen een rechtstaat en dat met dit recht zorgvuldig moet worden omgegaan?

Ja, het recht om te demonstreren is een wezenlijk onderdeel van de rechtsstaat.

Vraag 3

Bent u van mening dat de protesten na de – door onafhankelijke waarnemers als zwaar frauduleus bestempelde – verkiezingen zijn veroorzaakt door deze voormalige presidentskandidaten? Zo, ja waarom? Zo nee, waar ligt volgens u de mogelijke oorzaak?

Ja, maar niet uitsluitend. Voormalige presidentskandidaten Statkevitsj en Uss behoorden tot een groep van Belarussische oppositieleden die heeft opgeroepen en deelgenomen aan een demonstratie die bedoeld was als protest tegen de frauduleuze presidentiële verkiezingen van 19 december 2010. Daarnaast waren er vele andere demonstranten. De demonstratie was officieel niet toegestaan. Deze had een vreedzaam karakter en oppositieleiders hebben de deelnemers opgeroepen zich van geweld te onthouden. In de loop van de demonstratie is door enkele aanwezigen (niet de oppositieleiders) schade toegebracht aan een regeringsgebouw, waarna ordetroepen hard ingrepen, de demonstratie uiteen joegen en honderden deelnemers arresteerden. Volgens meerdere waarnemers zouden de aanvallen op het gebouw zijn uitgegaan van personen die niet tot de oppositie behoren. Deze personen zijn tot op heden niet geïdentificeerd of berecht. Een onafhankelijk onderzoek waartoe internationaal is opgeroepen, heeft niet plaatsgevonden.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het een slechte ontwikkeling is dat er landen zijn waarin het recht op demonstratie nog altijd niet is erkend, dan wel dat er overheden zijn die deelnemers aan demonstraties intimideren of straffen of hardhandig ingrijpen tijdens demonstraties?

Ja.

Vraag 5

Bent u bereid de veroordeling van de voormalig presidentskandidaten rechtstreeks en in EU-verband ter sprake te brengen? Zo ja, op welke wijze zult u dit doen? Zo nee, waarom niet?

Ja, ik blijf de veroordeling van voormalige presidentskandidaten en demonstranten in bilaterale contacten en in multilateraal kader (EU, OVSE, Raad van Europa, EBRD) aan de orde brengen.
In de EU blijft Nederland zich inspannen om het strikte huidige EU-sanctiebeleid1 tegen het regime te handhaven en is Nederland voorstander van aanvullende maatregelen, waaronder economische sancties. De leidraad hierbij moet wel zijn dat maatregelen gericht moeten zijn tegen het regime en dat de bevolking niet onnodig moet worden getroffen. Mede op sterk aandringen van Nederland besloot de EU op 20 juni jl. om de lijst van personen tegen wie sancties gelden wederom uit te breiden (voor het eerst ook met bedrijven), een wapenembargo in te stellen op middelen die kunnen worden ingezet voor interne repressie en verdere leningen van het EIB aan het Belarussische regime afhankelijk te maken van verbetering in de mensenrechtensituatie.

Vraag 1

Bent u bekend met het rapport van het VN-Mensenrechtencomité gedateerd op 25 augustus 2009?1

Ja.

Vraag 2

Bent u bekend met het rapport VN- comité voor de uitbanning van rassendiscriminatie van 25 maart 2010?2

Ja.

Vraag 3

Bent u tevens bekend met de openbare brief gericht aan de Permanente Vertegenwoordiger van Nederland te Geneve van 16 december 2010 waarin de speciale rapporteur van het VN-Mensenrechtencomité de Permanente Vertegenwoordiger verzoekt om het rapport van het VN-Mensenrechtencomité onder uw aandacht te brengen? Kunt u aangeven of dit ook is gebeurd?3

Ja, ik ben bekend met deze brief.

Vraag 4

Heeft de Nederlandse regering al geantwoord op de brief van 16 december 2010? Zo ja, kunt u dat antwoord aan de Kamer toezenden? Zo nee, waarom niet?

De regering heeft nog niet geantwoord op deze brief. Beantwoording zal plaatsvinden door zo spoedig mogelijke indiening van de gevraagde tussenrapportage. De verschillende Koninkrijksdelen leggen momenteel de laatste hand aan de tussenrapportage. Naar verwachting kan de definitieve tekst vóór 15 augustus bij het Mensenrechtencomité worden ingediend.

Vraag 5

Heeft de Nederlandse regering inmiddels gehoor gegeven aan het verzoek om binnen een jaar na verzending van het rapport aan te geven op welke wijze Nederland aanbeveling 21 van het rapport VN- comité voor de uitbanning van rassendiscriminatie gaat uitvoeren? Zo ja, kunt u dit aan de Kamer toezenden? Zo nee, waarom niet?

De regering zal uiterlijk 15 juli a.s. gehoor geven aan het verzoek van het VN-comité voor de uitbanning van rassendiscriminatie.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het niet tijdig antwoorden op de brieven afkomstig van mensenrechtencomités, en bovendien betrekking hebben op het naleven van de mensenrechten, schadelijk is voor het imago van Nederland op het gebied van mensenrechten? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe gaat u dit verbeteren?

Nederland is zich bewust van het belang van tijdige en accurate nakoming van zijn verdragsverplichtingen. Inmiddels zijn goede procedures afgesproken om vertraging bij de aanlevering van de tussenrapportages te voorkomen.

Vraag 7

Bent u bereid deze vragen te beantwoorden vóór het algemeen overleg over mensenrechten en vrijheid van godsdienst en meningsuiting op 14 juni aanstaande?

Vanwege het noodzakelijke interdepartementale overleg bij de (tussen)rapportages worden de antwoorden op de vragen u helaas pas hierbij toegezonden.

Vraag 1

Bent u bekend met het feit dat de vader van I.A. niet op de opsporingslijst staat, ondanks het feit dat hij voor moord op haar moeder veroordeeld is en haar ontvoerd heeft naar Libië?1

Ja.

Vraag 2

Bent u bekend met het feit dat het Korps landelijke politiediensten vindt dat plaatsing van hem op die lijst meerwaarde heeft?

Ja.

Vraag 3

Bent u bereid opdracht te geven om de vader van I.A. op de opsporingslijst te plaatsen? Zo nee, waarom niet?

Naar aanleiding van het verzoek van de politie om betrokkene op de Nationale Opsporingslijst te plaatsen heeft het Openbaar Ministerie (OM) afgewogen of een dergelijke vermelding in dit geval aangewezen is. De Nationale Opsporingslijst heeft tot doel om door inschakeling van het publiek verdachten of veroordeelden op te sporen. Aangezien bekend is dat betrokkene in Libië verblijft werd het inschakelen van het publiek door een vermelding op de Nationale Opsporingslijst door het OM niet effectief geacht. Het moet immers onwaarschijnlijk geacht worden dat betrokkene naar Nederland zal terugkeren. Ik begrijp deze afweging en zie daarom hieromtrent geen aanleiding voor enige actie mijnerzijds richting het OM. Betrokkene is overigens door Nederland zowel nationaal als internationaal gesignaleerd ter fine van opsporing.

Vraag 4

Bent u bereid om zo spoedig mogelijk na de val van het regime in Libië de zaken van I.A. en van haar vader aan te kaarten bij de nieuwe autoriteiten?

Indien zich belangrijke veranderingen voordoen in Libië zal worden beoordeeld of het op dat moment wel mogelijk is de Libische autoriteiten om medewerking in deze zaak te verzoeken.

Vraag 1

Kent u het rapport van Human Rights Watch (HRW) «Iraqi Kurdistan: Growing Effort to Silence Media», dat op 24 mei 2011 is verschenen?

Ja.

Vraag 2

Zo ja, wat is uw oordeel over de vele voorbeelden van intimidatie, bedreigingen, geweld en arrestaties van kritische journalisten door zowel de autoriteiten als de twee voornaamste politieke partijen in Iraaks Koerdistan?

De persvrijheid in Irak staat onder druk. Intimidatie en onderdrukking van journalisten hebben plaats en het is voorgekomen dat kritische journalisten te maken kregen met geweld en arrestaties. De Koerdische autoriteiten hebben in reactie op het HRW-rapport over de recente onrust gemeld dat zij stappen hebben ondernomen om te voorkomen dat de media slachtoffer worden van de demonstraties. Het parlement heeft een plan opgesteld van 17 punten, waaronder «all sides should work to [...] cease attacking media outlets» en «those responsible for burning the NRT TV station and that of Gorran should immediately be arrested and brought to court». De autoriteiten zeggen de ernst van de situatie te onderkennen en trachten die actief te verbeteren. Daarop worden zij zowel bilateraal als in EU-verband aangesproken.

Vraag 3

Klopt het dat ernstige schendingen van mensenrechten jegens kritische journalisten niet of nauwelijks worden onderzocht en dat plegers van die mensenrechtenschendingen niet worden vervolgd? Zo ja, welk oordeel wilt u hieraan verbinden?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de conclusie van Sarah Leah Whitson, directeur Midden-Oosten van HRW dat de persvrijheid in Iraaks Koerdistan nu geen haar beter is dan onder het regime van Saddam Hoessein? Pogen de autoriteiten aldaar inderdaad kritische journalisten het zwijgen op te leggen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Bent u bereid, gelet op het zeer verontrustende beeld dat uit het rapport van HRW oprijst, hiertegen rechtstreeks en via de EU protest aan te tekenen bij de Iraakse regering en de autoriteiten in Iraaks Koerdistan en van hen te eisen dat zij optreden tegen deze ernstige mensenrechtenschendingen?

Het bevorderen van het recht op vrije meningsuiting, persvrijheid en ook internetvrijheid, is een prioriteit voor de Nederlandse regering, zoals verwoord in de notitie «Verantwoordelijk voor Vrijheid». Ik zal zowel bilateraal als in EU-verband bij de Iraakse autoriteiten in Bagdad en in de Koerdische regio blijven aandringen op respect voor deze rechten en op vervolging van degenen die deze rechten schenden. Ook EU-Hoge Vertegenwoordiger Catherine Ashton sprak haar steun uit voor vrije meningsuiting in Irak in haar verklaring van 25 februari jongstleden. Daarnaast ondersteunt Nederland onder meer Iraakse initiatieven die trachten de persvrijheid te verbeteren, zoals het Independent Media Center Kurdistan.

Vraag 1

Wat is u bekend over de herarrestatie van de vrouwenrechtenactiviste Manal Al Sharif vanwege overschrijding van regels en normen die het vrouwen in Saudi-Arabië onmogelijk maken om auto te rijden?1

Ik ben bekend met de herarrestatie van Manal Al Sharif. Zij is één van de initiatiefneemsters voor de actie «women2drive» waarbij vrouwen in Saudi-Arabië via Facebook werden opgeroepen om op 17 juni achter het stuur van de auto de weg op te gaan. Vooruitlopend op de actie, besloot Manal Al Sharif op 19 mei jl. achter het stuur de openbare weg op te gaan en plaatste van deze actie een video op Youtube. Op 20 mei jl. werd zij aangehouden toen zij opnieuw een auto bestuurde. Hoewel zij na een paar uur naar huis kon gaan, werd zij later die avond opnieuw gearresteerd en in hechtenis genomen. Op 26 mei jl. werd deze hechtenis met tien dagen verlengd waarna zij op 30 mei vervroegd werd vrijgelaten.

Vraag 2

In hoeverre kunt u het bericht bevestigen dat zij gevangen wordt gehouden in verband met haar actie tegen dit rijverbod, Women2Drive, die op 17 juni a.s. van start moet gaan?2 Wat is u nog meer bekend over de procedure die de autoriteiten tegen haar gestart zijn?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Deelt u de mening dat handhaving van dit verbod een flagrante schending van basale mensenrechten vormt die van de diepste bespottelijkheid zou getuigen ware het niet dat het om een bittere werkelijkheid gaat?

Het verbod voor vrouwen om auto’s te besturen is onderdeel van de structurele achterstelling van vrouwen in Saudi-Arabië. De positie van vrouwen en andere zorgen over de mensenrechtensituatie in Saudi-Arabië zijn een onderwerp dat zowel bilateraal als in EU-verband aan de orde komt in contacten met de Saudische autoriteiten. Het rijverbod zal hierbij tevens besproken kunnen worden. De actie van Manal Al Sharif heeft mede aan bijgedragen, dat er een nationaal publiek debat in Saudi-Arabie over dit onderwerp plaatsvindt en dit onderwerp de aandacht krijgt in de Saudische media.

Vraag 4

Bent u bereid de ambassadeur van Saudi-Arabië per ommegaande om tekst en uitleg te vragen en via hem aan te dringen op vrijlating van Manal Al Sharif en uitbanning van het rijverbod? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Bent u bereid hetzelfde te doen bij de autoriteiten in Riyad? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Bent u bereid financieel of op andere wijze te helpen met juridische bijstand voor Manal Al Sharif en haar actie? Zo nee, waarom niet?

Gezien haar vrijlating is dit niet aan de orde.

Vraag 7

Hoe geeft u in Saudi-Arabië invulling aan uw prioriteit van economische diplomatie?

Het Ministerie van Buitenlandse Zaken en het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie voeren een pro-actief beleid om de bilaterale economische betrekkingen te verbeteren. Voor de inzet van economische diplomatie geldt de Gulf Cooperation Council (GCC), waaronder Saudi-Arabië, als prioritaire regio. De Nederlandse ambassade in Riyadh ondersteunt bedrijvenmissies naar Saudi-Arabië en biedt ondersteuning aan het Nederlands bedrijfsleven in Saudi-Arabië. Daarnaast staan diverse instrumenten van Internationaal Ondernemen open op Saudi-Arabië. Tenslotte bezoeken de bewindspersonen van met name het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie met enige regelmaat Saudi-Arabië om de betrekkingen te onderhouden. Zo bracht minister Verhagen op 17 april 2011 een ééndaags bezoek aan Riyadh.

Vraag 8

Welke activiteiten onderneemt u ter bevordering van de positie en rechten van vrouwen in Saudi-Arabië?

De positie van de vrouw is onderwerp van gesprek met de National Society for Human Rights en de National Commission for Human Rights in Saudi-Arabië, waarbij bezien wordt welke activiteiten ondernomen kunnen worden die bij kunnen dragen aan een bredere acceptatie voor een meer gelijkwaardige positie van de vrouw. Vorig jaar bracht de Mensenrechtenambassadeur een bezoek aan Saudi-Arabië, waarbij de positie en rechten van vrouwen aan de orde is gekomen.

Vraag 9

Wat is het volume van Nederlandse handel met en investeringen in Saudi-Arabië?

In 2010 bedroeg de import uit Saudi-Arabië 2,3 mld. EUR en de export naar Saudi-Arabië 1,6 mld. EUR. De directe investeringen van Nederlandse bedrijven in Saudi-Arabië bedroeg over 2009 2,4 mld. EUR. De directe investeringen van Saudi-Arabië in Nederland bedroeg over 2009 707 mln. EUR.

Vraag 10

Bent u bereid Nederlandse ondernemingen die handelen met of investeren in Saudi-Arabië te vragen naar de wijze waarop zij invulling geven aan hun verantwoordelijkheid voor maatschappelijk verantwoord ondernemen in landen met een notoir gebrek aan respect voor vrouwenrechten als Saudi-Arabië? Zo ja, kunt u de Kamer hierover separaat berichten? Zo nee, waarom niet?

De OESO Richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen zijn de referentie voor het internationale opereren van Nederlandse bedrijven. Bij de herziening daarvan, die op 25 mei jl. is bekrachtigd, is met name de aandacht voor mensenrechten versterkt. In paragraaf 38 van het commentaar bij de Richtlijnen staat: «A State’s failure either to enforce relevant domestic laws, or to implement international human rights obligations or the fact that it may act contrary to such laws or international obligations does not diminish the expectation that enterprises respect human rights. In countries where domestic laws and regulations conflict with internationally recognised human rights, enterprises should seek ways to honour them to the fullest extent which does not place them in violation of domestic law, ...».
De OESO Richtlijnen worden actief onder de aandacht gebracht van bedrijven die met hulp van de overheid willen gaan ondernemen in Saudi Arabië.
Staand beleid is dat de overheid bij gerechtvaardigde vragen over het handelen van Nederlandse bedrijven in het buitenland de bedrijven oproept om in constructieve dialoog met maatschappelijke organisaties open te zijn over het bedrijfsbeleid en uit te leggen welke keuzes zijn gemaakt. De overheid wijst bedrijven erop dat zij de nodige transparantie dienen te betrachten, en is indien nodig bereid te helpen de dialoog op gang te brengen, maar essentieel is dat het bedrijfsleven zelf verantwoordelijk is voor zijn keuzes en voor het verkrijgen van maatschappelijke acceptatie voor zijn beleid.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Libanon weert foto’s van Israëliër»?1

Ja.

Vraag 2

Onderschrijft u dat het weren van het werk van een Israëlische fotograaf bij een tentoonstelling van World Press Photo – historische straatbeelden uit Israël – een ernstige aantasting van de vrijheid van meningsuiting is?

Ja, die stelling onderschrijf ik.

Vraag 3

Kunt u de Libanese regering om opheldering vragen en vrijheid van meningsuiting in dit land bepleiten – ook voor buitenlanders?

Het besluit van de organisatoren om de gewraakte foto’s te verwijderen heeft World Press Photo (WPP) doen besluiten om de gehele tentoonstelling te sluiten, omdat de vrijheid van meningsuiting hierbij werd geschonden. De aanleiding voor dit alles waren de uitlatingen van één enkele politicus. De ambassade heeft over de kwestie een persverklaring doen uitgaan, waarin het besluit van WPP wordt ondersteund.

Vraag 4

Kunt u een oordeel geven over het huidige klimaat voor vrijheid van meningsuiting in Libanon? Hoe wordt dit beïnvloed door de toenemende invloed van Hezbollah in dit land?

De vrijheid van meningsuiting is in Libanon niet goed verankerd als een politicus aldaar de organisator van een tentoonstelling zo onder druk kan zetten dat laatstgenoemde besluit tot verwijdering van bepaalde foto’s.

Vraag 1

Is de in het Verenigd Koninkrijk (VK) woonachtige en ook in Nederland bekende Syrische mensenrechtenactivist Amjad Baiazy op 12 mei in Damascus gearresteerd, toen hij op het punt stond naar Engeland terug te keren?

Mensenrechtenactivist Amjad Baiazy is in mei gearresteerd. Hij is 30 juni jl. vrijgelaten.

Vraag 2

Zo ja, is bekend waarvan hij wordt verdacht, of waarvoor hij is aangeklaagd? Zo nee, bent u bereid hierover onverwijld navraag te doen bij de Syrische autoriteiten?

De heer Baiazy is voorgeleid en volgens betrouwbare bronnen werd hij verdacht van «verspreiding van valse informatie».

Vraag 3

Aangezien het hierbij hoogstwaarschijnlijk gaat om zijn activiteiten voor de mensenrechten, bent u dan bereid in krachtige bewoordingen protest aan te tekenen tegen zijn arrestatie en zijn vrijlating te eisen? Bent u bereid hiervoor een gezamenlijke EU-demarche te ondernemen bij de Syrische autoriteiten?

Op 27 mei jl. heeft Nederland binnen de EU zorg uitgesproken over het lot van politieke gevangenen en mensenrechtenactivisten in Syrië en opgeroepen tot een gemeenschappelijke EU-demarche bij de Syrische autoriteiten. In de conclusies van de Raad voor Buitenlandse zaken van 20 juni jl. is opnieuw door de EU opgeroepen tot vrijlating van alle personen die in verband met de protesten worden vastgehouden alsook van alle andere politieke gevangenen.
NL zal in EU-verband blijvend aandacht vragen voor het lot van politieke gevangenen en mensenrechtenactivisten in Syrië.

Vraag 4

Wilt u de Kamer op korte termijn informeren over uw vorderingen in deze zaak?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «Justitie wilde schandaal afkopen»?1

De strekking van het artikel is onjuist. De advocaat van betrokkene heeft, blijkens berichtgeving van omroep Brabant, aangegeven dat van zwijggeld geen sprake is.2 Wel is de ouders van Denise een schadevergoeding aangeboden. De aangeboden schadevergoeding is geen geld om te zwijgen, maar om, door de familie geleden schade te vergoeden.
Zoals gebruikelijk bij betaling van een buitengerechtelijke schadevergoeding, ligt daaraan een overeenkomst of verklaring van finale kwijting ten grondslag. Het is gebruikelijk dat in een dergelijke overeenkomst of verklaring wordt vastgelegd dat er niet meer zal worden geprocedeerd en dat de zaak derhalve juridisch als beëindigd kan worden beschouwd. Verder is het tevens goed gebruik af te spreken dat over de hoogte van het overeengekomen bedrag geen mededelingen aan derden worden gedaan, tenzij daartoe een wettelijk verplichting bestaat. Hierover hebben contacten met de ouders van Denise Schouten plaatsgevonden.
Over de betaling van schadevergoeding u overigens geen overeenstemming bereikt.

Vraag 2

Is het waar dat Justitie heeft geprobeerd de ouders van de mogelijk vermoorde D. S. te laten zwijgen over het schandaal rond het bij het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) verdwenen hart van hun dochter door hen in ruil voor geheimhouding geld te bieden? Zo ja, is het gebruikelijk mensen geld aan te bieden in ruil voor geheimhouding over mogelijke misstanden of blunders? Is dit vaker gebeurd? Zo ja, hoe vaak? Zo nee, wat is volgens u de gang van zaken geweest in het aanbod van Justitie, dat door de ouders als zwijggeld werd opgevat?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Heeft u er begrip voor dat de ouders exact willen weten wat er is gebeurd? Op welke wijze kunt u hen in hun wens zoveel mogelijk tegemoet komen?

Ik heb er alle begrip voor dat ouders precies willen weten wat er is gebeurd. Mede om die reden heeft de Rijksrecherche een onderzoek naar de gang van zaken ingesteld. Over de resultaten heeft de toenmalige minister van Justitie u geïnformeerd bij brief van 14 mei 2009 (TK 31 700 VI Vaststelling van de begrotingsstaten van het ministerie van Justitie (VI) voor het jaar 2009, nr. 123).

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat Duitsland de laatste voortvluchtige Nederlandse oorlogsmisdadiger, Klaas-Carel Faber, niet overlevert aan Nederland?1 Heeft u een formele reactie ontvangen van Duitsland? Zo ja, welke redenen geven de Duitse autoriteiten zelf precies aan om Faber niet over te leveren? Zo nee, bent u bereid hier navraag naar te doen?

De rechter in München heeft op 18 mei jongstleden de overlevering van Faber geweigerd. Dat is formeel door de Duitse autoriteiten meegedeeld. De overlevering is geweigerd op de grond dat Faber Duits onderdaan is en hij niet instemde met zijn overlevering. Dat laatste is, zo staat in de rechterlijke beslissing, ingevolge de Duitse wetgeving vereist wanneer de overlevering van een Duitser wordt verzocht voor de tenuitvoerlegging van een straf.
De Duitse autoriteiten hadden in het kader van de overleveringsprocedure een nationaliteitsonderzoek ingesteld. Dat heeft geresulteerd in de vaststelling dat Faber Duits staatsburger is. Hij zou dit hebben ontleend aan het Führererlass van 19 mei 1943, maar ook zonder dit decreet zou Faber Duitser zijn, zo schrijven de Duitse autoriteiten. De Duitse nationaliteitswetgeving bepaalt namelijk dat de Duitse nationaliteit ook wordt verkregen door degene die meer dan twaalf jaar door de Duitse overheid als Duitser is behandeld, en bij Faber is dat het geval.

Vraag 2

Is het waar dat de belangrijkste of zelfs enige reden om Faber niet over te leveren is dat hij de Duitse nationaliteit heeft? Vindt u dit niet bijzonder cynisch, gelet op het feit dat Faber de Duitse nationaliteit heeft verworven door een decreet van Adolf Hitler uit 1943?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Bent u bereid uw diepste ongenoegen hierover over te brengen aan de Duitse minister van Justitie? Zo nee, waarom niet?

Het Kaderbesluit Europees Arrestatiebevel (EAB) voorziet erin dat landen een EAB kunnen weigeren, indien het EAB betrekking heeft op een onderdaan en het is uitgevaardigd met het oog op de tenuitvoerlegging van een vrijheidsstraf. In een dergelijk geval dient de weigerende staat de straf waarvoor het EAB was uitgevaardigd overeenkomstig zijn nationale recht zelf ten uitvoer te leggen.
Bij brief van 31 mei 2011 heb ik het belang dat ik eraan hecht dat in deze zaak het recht zijn loop krijgt kenbaar gemaakt aan de Minister van Justitie van de Duitse deelstaat Beieren. Onder de gegeven omstandigheden houdt dit in dat het vonnis in Duitsland ten uitvoer wordt gelegd. Bij mijn brief aan de Minister heb ik de stukken overlegd met het oog op de tenuitvoerlegging. Om het belang van deze zaak te onderstrepen heb ik tegelijkertijd aan de Bondsminister van Justitie te Berlijn een brief geschreven, waarin ik haar persoonlijke aandacht voor deze zaak vraag. Hiermee is alles op alles gezet om Faber zijn straf alsnog te laten uitzitten.

Vraag 4

Deelt u de mening, ook gelet op de gezamenlijke brief van alle fractievoorzitters in de Tweede Kamer aan alle leden van de Bondsdag, dat alles op alles gezet moet worden om deze voortvluchtige oorlogsmisdadiger zijn straf uit te laten zitten in Nederland of in Duitsland? Zo ja, welke stappen gaat u hiertoe ondernemen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Bent u bereid nogmaals bij Duitsland er op aan te dringen dat het Europees Arrestatiebevel alsnog moet worden uitgevoerd, dan wel dat de destijds in Nederland opgelegde straf in Duitsland moet worden uitgezeten?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Bent u bereid deze vragen zo spoedig mogelijk te beantwoorden en op zo kort mogelijke termijn met uw ambtgenoot in Duitsland in overleg te treden?

Ja. De genoemde brieven aan de Duitse autoriteiten zijn inmiddels verzonden.

Vraag 1

Zijn de genoemde termijnen in de brief houdende het voortgangsoverzicht Actieplan Ammoniak en Veehouderij1 met betrekking tot aanvragen van milieuvergunningen reëel te behalen voor ondernemers als een koppeling wordt gemaakt met DPAS2 (en de daaruit voortvloeiende eisen voor bedrijven) welke pas in de loop van 2011 wordt verwacht? Bent u bereid deze termijnen te harmoniseren, te meer omdat gemeenten nu al ter uitvoering van het Actieplan tegen capaciteitsproblemen van het werkapparaat aanlopen?

In het belang van een voortvarende uitvoering van het Actieplan acht ik het niet raadzaam om die te verbinden met de voortgang van de nog in ontwikkeling zijnde Programmatische Aanpak Stikstof (PAS). Het gaat om twee onderscheiden situaties. Het Actieplan richt zich ter realisatie van de NEC-ammoniakdoelen op de aanpassing van bestaande stalsystemen. Voor het PAS werkt het rijk nu in het kader van het Natura2000-beleid aan aanvullende generieke maatregelen die zullen gelden voor nieuwbouw en uitbreiding van veehouderijen.
Het Actieplan heeft wel voorzien dat sommige ondernemers de aanpassing van bestaande stallen zullen willen combineren met uitbreiding en/of nieuwbouw om zo via saldering aan de eisen voor bestaande stallen te voldoen. De werkgroep Actieplan Ammoniak zal dit voorjaar een handreiking vergunningverlening voor gemeenten opstellen. In die handreiking zal onder meer aangegeven worden hoe om te gaan met de vergunningverlening in relatie met de eisen van de Natuurbeschermingswet. In dit kader is het van belang dat provincies (en meerdere doen dit al) voortgang maken met hun beleid inzake het verlenen van Natuurbeschermingswetvergunningen rond Natura2000 gebieden.

Vraag 2

Kan vooruitlopend op de inwerkingtreding van het Activiteitenbesluit een voorlopige voorziening worden getroffen, zodat al melding kan worden gedaan in plaats van vergunningsaanvraag, om onnodige extra inspanning van de ondernemer te voorkomen?

Ik ga er van uit dat de wijziging van het Activiteitenbesluit voor landbouwactiviteiten uiterlijk per 1 januari 2012, in werking zal treden. Uiterlijk per 1 juli 2011 moeten veehouders voor de uit het Actieplan voortvloeiende maatregelen een vergunningaanvraag bij de gemeenten indienen. De eerder genoemde handreiking vergunningverlening die momenteel voor het Actieplan wordt opgesteld zal ook hiervoor aanwijzingen geven. Ik zal onderzoeken of het mogelijk is om in deze handreiking gemeenten te adviseren om bedrijven die naar verwachting onder de wijziging van het Activiteitenbesluit gaan vallen, voor de vergunningsaanvraag in eerste instantie alleen die gegevens te laten indienen, die ook bij een melding moeten worden overlegd.

Vraag 3

Kan de categorie van de melkveehouderij bedrijven zonder problemen een vergunning aanvragen totdat het DPAS, waaruit de emissiereducerende maatregelen in de melkveehouderij verder worden uitgewerkt, is vastgesteld?

Individuele melkveebedrijven ondervinden nu geen gevolgen van het Actieplan Ammoniak. De uit de Amvb-huisvesting voortvloeiende verplichting om bestaande stallen aan te passen richt zich op varkens- en pluimveebedrijven. Het Actieplan leidt voor de melkveehouders niet tot extra vergunningsaanvragen. Als melkveebedrijven om andere reden, bijvoorbeeld de wijziging of uitbreiding van hun bedrijf een vergunning op grond van de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (Wabo) of tevens de Natuurbeschermingswet moet aanvragen is de verlening daarvan ter beoordeling van het bevoegd gezag.

Vraag 4

Op hoeveel draagvlak kan de notitie van Seph Noord Brabant rekenen elders in het land? Hoe heeft ú zich hiervan verzekerd?

De ontwikkeling van een handhavingsstrategie wordt gedaan door de ambtelijke werkgroep Actieplan Ammoniak. In deze werkgroep werken rijk, provincies en gemeenten samen. Tevens wordt de handhavingsstrategie besproken met gemeentelijke handhavers. Op deze wijze wordt een strategie ontwikkeld die maximaal aansluit bij de behoeften van gemeenten en provincies.

Vraag 5

Is er al meer te melden over de concept-handhavingstrategie die in het voorjaar van 2011 met een groep gemeentelijke handhavers zou worden besproken?

De werkgroep streeft ernaar om in juni hiervoor één of meer bijeenkomsten te organiseren.

Vraag 6

In hoeverre zijn alle bestaande systemen nagelopen op de bruikbaarheid in andere sectoren, in het licht van het feit dat de nieuwe regeling ammoniak en veehouderij, gepubliceerd in februari 2011, meer ruimte biedt en een aantal bestaande systemen geschikt is gemaakt voor toepassing bij andere diercategorieën?

Stalsystemen worden in de Regeling ammoniak en veehouderij opgenomen op basis van metingen, expert judgement of een combinatie van beide. Waar mogelijk wordt een nieuw systeem bij zoveel mogelijk diercategorieën opgenomen en in sommige gevallen is dit zelfs gestandaardiseerd (bijvoorbeeld bij luchtwassystemen).
Door voortschrijdende inzichten kunnen systemen later alsnog worden opgenomen bij andere diercategorieën. De overheid kiest ervoor niet zelf alle bestaande systemen na te lopen maar de sector te laten aangeven, in welke gevallen dat dit wenselijk is. Zij kan hiervoor een aanvraag indienen, waarna het systeem in de eerstvolgende wijziging van de Regeling ammoniak en veehouderij kan worden bijgeschreven. Op deze wijze wordt bereikt dat die systemen worden beoordeeld waar vanuit de sector behoefte aan is en niet (bij een algehele doorlichting) met inzet van publieke middelen systemen worden beoordeeld die nauwelijks nog (zullen) worden toegepast.

Vraag 7

In hoeverre worden metingen uit binnen- en buitenland en andere sectoren meegenomen om systemen op de RAV3 lijst te krijgen, in het licht van de beleidsregels voor het opnemen van huisvestingssystemen met een voorlopige emissiefactor waarmee nog niet bemeten huisvestingssystemen toch alvast worden opgenomen in de regeling met een voorlopige emissienorm?

Het vaststellen van een voorlopige emissiefactor gebeurt op basis van de emissiefactoren van de proefstallen van het betreffende systeem. Deze factor wordt vastgesteld op basis van adviezen van onafhankelijke experts en modelmatige inschattingen. Indien metingen uit andere landen of andere sectoren beschikbaar zijn (die op zichzelf niet voldoende zijn voor een definitieve factor) wegen deze zwaar mee in het bepalen van de ingeschatte emissiefactor. Voor het vaststellen van een definitieve emissiefactor ter vervanging van de voorlopige emissiefactor zijn metingen nodig die zijn uitgevoerd volgens het voorgeschreven meetprotocol. Indien deze metingen niet volgens het Nederlandse of internationale meetprotocol zijn uitgevoerd worden deze beoordeeld op hun kwaliteit en vergelijkbaarheid.

Vraag 8

Geldt voor de beoordeling van de «beste beschikbare technieken», die op grond van de Europese IPPC-richtlijn en implementatie daarvan de Wet milieubeheer (thans in de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht) verplicht moeten worden toegepast, een Europese beoordelingssystematiek? Met andere woorden: als in Duitsland een systeem is goedgekeurd, geldt dat voor Nederland dan ook? Kan een dergelijke systematiek ook gelden voor huisvestingssystemen die vallen onder de RAV-lijst?

Beste beschikbare technieken zijn beschreven in de BBT referentie documenten (BREF’s) die een onderdeel vormen van de IPPC Richtlijn (vanaf 2012 heet deze Richtlijn Industriële emissies). Deze BREF’s worden periodiek herzien door middel van een proces dat open staat voor bedrijfsleven en NGO’s. De vaststelling van BBT’s wordt gedaan op basis van onder andere technische en economische informatie die afkomstig kan zijn uit alle lidstaten.
De Regeling ammoniak en veehouderij is geen BBT-lijst, maar een beschrijving van systemen en de bijbehorende emissiefactor. Voor opname van nieuwe systemen op de Rav wordt alle relevante informatie beoordeeld door onafhankelijke deskundigen. Hierbij worden buitenlandse metingen (vaak de basis van de goedkeuring) meegenomen. Buitenlandse gegevens zijn echter niet altijd bruikbaar, omdat deze met een andere achtergrond kunnen zijn verzameld. Om te voorkomen dat in verschillende landen verschillende eisen worden gesteld ten aanzien van de emissiemetingen wordt er sinds enige tijd in samenwerking met Duitsland en Denemarken gewerkt aan geharmoniseerde meetprotocollen voor verschillende techniekgroepen. Het protocol voor luchtwassers is gereed en aan het protocol voor stallen wordt momenteel de laatste hand gelegd.

Vraag 9

Wanneer worden de randvoorwaarden waaraan de alternatieven moeten voldoen, voor de zogenaamde afbouwers bekend?

Door de werkgroep Actieplan Ammoniak wordt nu een kader ontwikkeld waaraan deze maatregelen moeten gaan voldoen. Dit kader zal naar verwachting dit najaar beschikbaar komen. De maatregelen zelf (met name voer- en managementmaatregelen) moeten door de sector zelf worden ontwikkeld. De overheid heeft het tempo waarin die beschikbaar komen dus niet zelf in de hand.

Vraag 10

Waarom is voor de nulmeting van het aantal dieren en bedrijven die onder de werking van het plan inclusief het gedoogbeleid zullen vallen uitgegaan van de Landbouwtelling 2008 en het Bestand Veehouderij Bedrijven en niet van Identificatie- en Registratie-database (I&R)?

Bij het opstellen van het Actieplan Ammoniak is een inschatting gemaakt van het aantal dieren en bedrijven dat onder het Besluit huisvesting valt en dat onder het gedoogbeleid van het Actieplan zou gaan vallen. Voor het verkrijgen van deze informatie werd een combinatie van de gegevens uit de landbouwtelling 2008 en het Bestand Veehouderij Bedrijven het meest geschikt geacht. De registratiegegevens uit het I&R bevatten hiervoor onvoldoende informatie.

Vraag 11

Kunt u deze vragen voorafgaand aan het algemeen overleg Agrarische activiteiten in besluit regels inrichtingen milieubeheer beantwoorden en wel voor 23 mei 2011 te 16.00 uur?

Ja.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht van Human Rights Watch (HRW), die de Oegandese regering oproept een onafhankelijk onderzoek in te stellen naar recente gewelddadigheden in het Oeganda?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de oplopende spanningen in Oeganda?

Het recente hardhandige optreden van de Oegandese autoriteiten tegen demonstraties van de oppositie is reden tot zorg, evenals de bejegening van journalisten en de media die daarmee gepaard ging.

Vraag 3

Deelt u de mening van HRW die aangeeft dat een onafhankelijk onderzoek naar recente geweldsincidenten wenselijk is?

De Oegandese regering heeft aangekondigd dat een commissie onder leiding van de state minister van Defensie onderzoek zal doen naar de gang van zaken rond de terugkeer naar Oeganda op 12 mei van oppositieleider Kizza Besigye en binnen een week rapport zal uitbrengen. Een vertegenwoordiger van de Inter Religious Council of Uganda zal deel uitmaken van deze commissie. Daarnaast onderzoeken interne onderzoekscommissies het politieoptreden van de afgelopen weken.
Nederland en de EU zullen aandringen op openbaarmaking van deze rapporten.
Omdat deze rapporten hoofdzakelijk door overheidsvertegenwoordigers worden opgesteld, staat de Nederlandse ambassade daarnaast in nauw contact met de oppositie, maatschappelijke organisaties en journalisten om zich een volledig beeld van de recente gebeurtenissen te vormen.

Vraag 4

Op welke wijze kan de EU en de internationale gemeenschap de Oegandese autoriteiten aanspreken om het terreur van geweld in Oeganda te doorbreken? Bent u bereid om u in (inter)nationaal verband in te zetten om dit mogelijk te maken? Indien niet, waarom niet?

De EU en de bredere internationale gemeenschap dringen zowel bij de regering als bij de oppositie aan op vreedzame politieke dialoog. Daarnaast benadrukken de EU en Nederland het belang van vervolging van verdachten van eventuele misdrijven rond de demonstraties van de oppositie van de afgelopen weken, ongeacht of deze misdrijven door demonstranten of door ordetroepen zijn begaan.
In een gesprek met president Museveni op 14 mei, kort na zijn beëdiging, hebben de EU-ambassadeurs opnieuw het belang benadrukt dat de EU hecht aan respect voor de mensenrechten en aangedrongen op een vreedzame politieke dialoog tussen regering en oppositie.
Op 13 april heeft de EU in een lokale verklaring zorgen geuit over inperking van het recht op vergadering en het recht op vrije meningsuiting door de Oegandese autoriteiten naar aanleiding van hardhandig optreden tegen demonstranten.
Binnen de EU speelt Nederland hierbij een actieve rol, hetgeen bijvoorbeeld blijkt uit het bezoek dat vertegenwoordigers van de Nederlandse en Ierse ambassades en van de EU-delegatie op 22 april brachten aan de op dat moment gedetineerde oppositieleider Besigye.

Vraag 5

Acht u sancties richting Oeganda wenselijk indien het geweld in het land onder leiding van de Oegandese president Museveni blijft toenemen?

Op dit moment zijn de inspanningen van de EU en Nederland er op gericht om regering en oppositie te bewegen tot vreedzame dialoog en nieuwe gewelddadigheden in Oeganda te voorkomen. Nederland zal zich hier ook de komende tijd actief voor blijven inzetten in bilateraal en multilateraal kader. Sancties zijn op dit moment nog niet aan de orde.

Vraag 6

Bent u bereid deze kwestie actief op de agenda van de EU en de VN te zetten, zodanig dat er snel concrete stappen worden ondernomen? Zo niet, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Kent u de uitspraak van de auteur van het artikel «In Afghan Kilns, a Cycle of Debt and Servitude» in de New York Times in een door hem gemaakt filmpje: «According to kiln owners and contractors one of their top customers is NATO forces. Through local contractors NATO has purchased hundreds of thousands of bricks for construction projects»?1

Ja.

Vraag 2

Houdt uw beantwoording dat de NAVO met redelijke zekerheid kan aangeven dat de uitvoerders geen kinderen in dienst hebben2, ook in dat deze uitvoerders van NAVO/ISAF projecten bakstenen inkopen die zonder kinder- en slavenarbeid zijn geproduceerd? Zo ja, kunt u de Kamer laten weten welke baksteenfabrieken vrij zijn van kinder- en slavenarbeid of daartoe zichtbare stappen ondernemen? Zo nee, hoe gaat u de NAVO/ISAF aanspreken op de ketenverantwoordelijkheid die zij in deze belangrijke kwestie heeft?

Kinderarbeid en exploitatie zijn belangrijke criteria die NAVO/ISAF hanteert bij de beoordeling van uitvoerders en onderaannemers in het kader van de contracterings- en aanschafprocedures. Ook verzekert NAVO/ISAF zijn uiterste best te doen om de aanvoerlijnen van onderaannemers in kaart te brengen. Daarin zoekt de NAVO/ISAF actief de steun van internationale en VN organisaties zoals ILO, UNDP en UNHCR.
Met redelijke zekerheid kan worden aangegeven dat directe contractanten van de NAVO geen kinderen of slaven in dienst hebben. Harde garanties zijn gezien de veiligheidssituatie en de daardoor beschikbare mogelijkheden tot controle echter niet te geven.
Afghanistan heeft alle relevante ILO Conventies tegen kinderarbeid ondertekend. Daarnaast verbiedt de Afghaanse arbeidswetgeving van 2007 gedwongen en slavenarbeid.
De NAVO neemt de berichtgeving over slavenarbeid serieus en vindt het van belang dat zoveel mogelijk informatie beschikbaar komt over slavenarbeid, zodat gerichte actie kan worden ondernomen. Mede naar aanleiding van de recente media aandacht voor dit onderwerp is de ILO van plan een studie uit te voeren naar slavenarbeid in steenfabrieken in de Nangrahar provincie in Afghanistan. Het doel van de studie is om data te verzamelen om deze vorm van slavernij in kaart te brengen. De studie zal dienen als de basis voor het identificeren van beleidsinterventies om deze praktijk te stoppen.
De NAVO/ISAF heeft een terechte principiële keuze gemaakt om zoveel mogelijk Afghaanse producten in te kopen. Hierdoor wordt de ontwikkeling van de zeer fragiele en nog in opbouw zijnde Afghaanse economie gestimuleerd. Door in te zetten op internationale normen en standaarden bij de contractering en aanschaf van producten geeft de NAVO een positieve prikkel aan de economie.
Nederland zal samen met andere lidstaten in de NAVO het grote belang van de strijd tegen kinder- en slavenarbeid ook in Afghanistan blijven benadrukken. Ook de Afghaanse regering zal regelmatig op haar verantwoordelijkheid worden aangesproken om kinder- en slavenarbeid te bestrijden, ook op het hoogste niveau. De bestrijding van kinder- en slavenarbeid is immers in eerste instantie een verantwoordelijkheid van de Afghaanse regering. Zo heeft de NAVO Civiele Vertegenwoordiger de problematiek van kinder- en slavenarbeid onlangs opgebracht bij de recent opgerichte «Anti-Corruption Monitoring and Evaluation Committee», een hoog evaluatie-comité dat is gemandateerd om corruptiebestrijding in Afghanistan te overzien en rechtstreeks aan President en parlement te adviseren inzake de effectiviteit van corruptiebestrijdingsmaatregelen.

Vraag 3

Kunt u nadere informatie geven over slavenarbeid in steenfabrieken die, via uitvoerders/contractors, aan de NAVO/ISAF, leveren? Kunt u informatie geven over de inspanningen van de NAVO/ISAF om de al jaren bestaande slavenarbeid in Afghaanse steenbakkerijen3 te bestrijden?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat is de uitkomst geweest van het gesprek met de civiele vertegenwoordiger van de NAVO in Kabul? Heeft de civiele vertegenwoordiger hierover inmiddels ook een gesprek met de Afghaanse regering gehad? Zo ja, wat is het resultaat daarvan? Gaat de Afghaanse regering dit probleem aanpakken? Is in dit gesprek ook afgesproken dat de NAVO/ISAF zich gaat inzetten, mogelijk samen met VN-organisaties als Unicef en de ILO, om kinder- en slavenarbeid in de baksteenfabrieken uit te bannen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Bent u van mening dat om kinder- en slavenarbeid te voorkomen of te bestrijden bij producten die aan de Nederlandse missie in Kunduz worden geleverd, het genoeg is om in de contracten met de uitvoerders een clausule op te nemen over kinderarbeid? Zo ja, waarop baseert u deze opvatting? Zo nee, welke andere maatregelen, waaronder inspectie, betere arbeidsvoorwaarden en rehabilitatie van de kinderen, zijn volgens u nodig om kinder- en slavenarbeid te bestrijden bij de vervaardiging van door Nederland ingekochte producten en diensten?

Uit de geactualiseerde mensenrechtenstrategie «Verantwoordelijk voor vrijheid: mensenrechten in het buitenlands beleid» die de Kamer op 5 april jl. is toegestuurd, blijkt de actieve inzet van de regering voor de naleving van fundamentele arbeidsnormen, zoals het verbod op kinderarbeiden hetverbod op dwangarbeid.
Het opnemen van een clausule over kinderarbeid in de contracten met uitvoerders in Kunduz is slechts één concreet onderdeel van de inzet van de regering wereldwijd om kinderen uit het arbeidsproces en in de schoolbanken te krijgen. Deze clausule maakt het mogelijk lokale uitvoerders aan te spreken op kinderarbeid en, indien nodig, in te grijpen zodra blijkt dat ingekochte producten of diensten vervaardigd zijn met kinderarbeid. Met de opname van deze clausule beoogt Nederland een bijdrage te leveren aan het tegengaan van uitbuiting van kinderen in Afghanistan. Daarnaast zet Nederland zich in door ondersteuning te geven aan lokale NGO’s die kinderarbeid en gedwongen arbeid bestrijden. Deze organisaties zorgen er bijvoorbeeld concreet voor dat kinderen uit het arbeidsproces worden gehaald en naar school gaan.

Vraag 1

Is de Iraanse vrouwenrechtenactiviste Maryam Bahreman in Shiraz door de Iraanse autoriteiten gearresteerd?

Verscheidene betrouwbare media en personen die in contact staan met familie van Maryam Bahreman bevestigen haar arrestatie, maar ik heb hierover geen bevestiging gekregen van de Iraanse autoriteiten.

Vraag 2

Zo ja, weet u welke aanklachten tegen haar zijn ingediend, respectievelijk waarvan zij wordt verdacht? Zo nee, wilt u daarover opheldering vragen bij de Iraanse autoriteiten?

Volgens berichten in de media zou zij gearresteerd zijn vanwege activiteiten tegen de nationale veiligheid.

Vraag 3

Bent u bereid in zowel bilateraal verband als via de EU te protesteren tegen deze arrestatie en de vrijlating van mevrouw Bahreman te eisen?

Ambtelijk is de Iraanse ambassadeur opheldering gevraagd over deze zaak. Daarbij is erop aangedrongen de Nederlandse zorgen over de situatie van mevrouw Bahreman over te brengen aan de Iraanse autoriteiten en is gepleit voor een eerlijk en transparant proces. De Nederlandse ambassade in Teheran heeft deze zaak onder de aandacht gebracht van EU-collega’s.

Vraag 4

Wilt u de Kamer op korte termijn berichten over uw inspanningen en de resultaten hiervan?

Zie antwoord vraag 3.