Vraag 1

Klopt het dat de zeehonden die gisteren in Venlo in beslag genomen zijn naar het Dolfinarium Harderwijk zijn overgebracht?1 Zo ja, waarom zijn ze juist daarheen gebracht?

Beide zeehonden zijn bestuursrechtelijk in bewaring genomen door de Dienst Regelingen en ondergebracht bij het Dolfinarium te Harderwijk. Het Dolfinarium is een erkende opslaghouder voor in beslag genomen zeezoogdieren.

Vraag 2

Is het de bedoeling dat de zeehonden uiteindelijk weer in het wild worden uitgezet? Zo ja, wie beslist hierover? Op basis van welke informatie wordt deze beslissing genomen?

De informatie over de herkomst van deze dieren is doorslaggevend voor hun toekomst. Indien het dieren zijn die in gevangenschap zijn gekweekt, dan zullen ze niet worden uitgezet. Indien het dieren zijn die in het wild zijn gevangen, dan geldt als uitgangspunt dat op de plaats van herkomst. De beslissing hierover zal worden genomen door de bestuursrechter. De kosten hiervan komen voor rekening van de eigenaar of bij degene die deze dieren onder zich had.

Vraag 3

Kunt u uiteenzetten hoe de visboer over de zeehonden kon beschikken?

Er bestaat een illegaal circuit waarin beschermde dieren worden verhandeld. In het belang van de strafrechtelijke behandeling van deze zaak kan ik daar verder niet op ingaan.

Vraag 4

Welke mogelijke sancties kunnen de visboer opgelegd worden voor het in bezit hebben van zeehonden?

De betrokkene is bestuursdwang aangezegd door Dienst Regelingen van het Ministerie van EL&I. Tevens zal proces-verbaal worden opgemaakt door de politie voor strafrechtelijke afhandeling van deze zaak.

Vraag 5

Klopt het dat de Algemene Inspectie Dienst (AID) in 2004 bij deze man al drie bavianen en twee lynxen in beslag heeft genomen?2 Zo ja, deelt u de mening dat dergelijk recidivisme ongewenst is?

Eerdere overtredingen zijn mij bekend. Ik acht recidivisme in dezen ongewenst.

Vraag 6

Deelt u de mening dat herhaaldelijk illegaal bezit van wilde en/of uitheemse dieren veelal voorkomen kan worden? Zo nee, kunt u uiteenzetten waarom u denkt dat dit niet kan en daarbij de aanpak schetsen die u de afgelopen jaren hebt gevolgd?

Vraag 7

Kunt u helder uiteenzetten op welke wijze u dit dierenrecidivisme gaat aanpakken en welke extra inspanningen u daarvoor gaat leveren ten opzichte van het lopende beleid? Kunt u uw ambities inzichtelijk maken in termen van streefcijfers en doelstellingen?

In het algemeen kan niet worden gesteld dat herhaaldelijk illegaal bezit kan worden voorkomen. Het is de intentie van dit kabinet om de illegale handel in dieren (huisdieren, inheemse niet gedomesticeerde en exotische dieren) effectiever te bestrijden. Concrete streefcijfers zijn lastig te formuleren ten aanzien van een problematiek die zich in het illegale circuit afspeelt.

Vraag 1

Bent u bekend met het Heerenveense model van vergunningaanvragen, waarin delen van de bouwaanvraag niet getoetst worden en waarover dus geen gegevens overlegd hoeven te worden omdat de aanvrager verklaart dat deze zaken in orde zijn? Wat is hierover uw oordeel?

Ik ben bekend met het Heerenveense model. In 2009 heeft de VROM-Inspectie onderzoek gedaan naar vormen van bouwtoezicht die door gemeenten in Nederland worden gehanteerd1. In dat onderzoek is ook het Heerenveense model meegenomen.
Het Heerenveense Model bestaat in essentie uit het achterwege laten van de beoordeling van een aantal aspecten uit het Bouwbesluit 2003. Dit betreft onder meer de aspecten EPC-berekening (energiezuinigheid), daglicht en de voorschriften met betrekking tot bruikbaarheid van woningen. De vergunninghouder verklaart met een «modelverklaring aan te leveren gegevens» dat het gehele plan aan het Bouwbesluit 2003 voldoet. De gemeente toetst deze gegevens niet en ziet ook niet toe op de naleving. De gegevens en bescheiden behorende bij deze aspecten hoeven niet aangeleverd te worden bij een aanvraag omgevingsvergunning. De toets van de gemeente Heerenveen beperkt zich op de omgevingsvergunning voor het onderdeel bouwen in hoofdlijn tot de aspecten veiligheid en (het grootste deel van) gezondheid.
De VROM-Inspectie adviseert in haar rapportage het Heerenveense model op een aantal punten aan te passen. Geadviseerd wordt om de kwaliteitsaspecten die niet meer worden getoetst – en dan met name het aspect energiezuinigheid – te heroverwegen. De overige aanbevelingen hebben betrekking op het ontbreken van toezicht op de naleving en het feit dat hier aan private zijde niets tegenover staat. Het ontbreekt aan borging van kwaliteit, een aspect dat juist van wezenlijk belang is bij het eventuele terugbrengen van de rol van de overheid.

Vraag 2

Bent u ook van mening dat nieuwe werkwijzen om de bureaucratie te verminderen, zoals het Heerenveense model, niet door de vormgeving van overheidssoftware geblokkeerd mogen worden?

Ja. ICT mag geen hinder opleveren bij het verminderen van administratieve lasten voor burgers en bedrijfsleven. Voorwaarde hierbij is wel dat deze nieuwe werkwijzen voldoen aan wet- en regelgeving.

Vraag 3

Is het waar dat de circa 100 000 unieke bezoekers van het www.omgevingsloket.nl niet volgens het Heerenveense model daar hun aanvraag kunnen indienen en dat de gemeente Heerenveen dit heeft opgelost door haar burgers de mogelijkheid te geven een apart formulier te downloaden op de website van de gemeente Heerenveen?

Nee, dat is niet juist. De gemeente Heerenveen biedt op haar site weliswaar een eigen aanvraagformulier aan, maar dit is niet noodzakelijk voor toepassing van het Heerenveense model.
Het Omgevingsloket online biedt aanvragers de mogelijkheid om digitaal een vergunningaanvraag in te vullen en in te dienen. Het Omgevingsloket geeft als hulpmiddel een overzicht van informatie die aangeleverd moet worden bij een aanvraag. Hierbij wordt, conform de Ministeriële regeling omgevingsrecht, aangegeven dat het gaat om die informatie die noodzakelijk is bij de beoordeling van de aanvraag. Het is in deze fase van het vergunningenproces aan de aanvrager om te bepalen welke informatie hij toevoegt. Het systeem bepaalt dit dus niet en blokkeert dus ook niet de aanvraag als bepaalde bijlagen er niet bij zitten. In het Omgevingsloket is aangegeven dat over het wel of niet toevoegen van genoemde bijlagen in het loket contact kan worden gezocht met de gemeenten.
Mijns inziens heeft een apart formulier zoals gehanteerd in Heerenveen (een aangepaste versie van het aanvraagformulier bouwvergunning, zoals dat tot 1 oktober 2010 van kracht was) geen toegevoegde waarde. Het Omgevingsloket online vormt geen blokkade indien men wil werken in lijn met het Heerenveense model. De door de gemeente gevraagde «modelverklaring aan te leveren gegevens» kan eventueel als bijlage ook digitaal bij een aanvraag worden ingediend.
Het formulier dat Heerenveen gebruikt is verouderd. Aanvragers worden hierdoor verkeerd voorgelicht omdat er nog steeds de oude termen van vóór de inwerkingtreding Wabo worden genoemd. Zo worden aanvragers naar verouderde informatiebronnen verwezen en worden verkeerde termijnen genoemd. Uit ambtelijk contact met de gemeente Heerenveen is gebleken dat men dit onderkent. Inmiddels werkt Heerenveen op de hierboven geschetste manier. Dus een aanvraag gaat via het Omgevingsloket. Het oude formulier is inmiddels verwijderd.

Vraag 4

Bent u bekend met de oorzaak hiervan, namelijk dat de ICT achter het online omgevingsloket het simpelweg niet mogelijk maakt om het Heerenveense model toe te passen, omdat een aantal vragen niet uitgevinkt kunnen worden door gemeenten – terwijl dit bij veel andere vragen wel mogelijk is, maar juist niet bij de vragen die voor het Heerenveense model relevant zijn? Kunt u aangeven op welke wijze dit probleem kan worden opgelost?

Zoals in het antwoord op vraag 3 aangegeven, sluit het Omgevingsloket het Heerenveense model niet uit. Het verschil tussen het formulier in het Omgevingsloket en het formulier van de gemeente Heerenveen is, naast dat het een verouderd formulier is, de modelverklaring die aan het formulier is toegevoegd. Dit formulier zouden aanvragers ook apart kunnen invullen en als bijlage (digitaal) toevoegen bij de omgevingsvergunning voor het onderdeel bouwen.
De gemeente kan in haar voorlichting, precies zoals ze dat nu ook doet, aanvragers wijzen op de mogelijkheid van het Heerenveense model en werkwijze. Ze kan daarbij deze modelverklaring beschikbaar stellen en aanvragers verzoeken om deze verklaring te ondertekenen en bij te voegen bij de aanvraag. Ze kan dan zelf stellen welke overige bijlagen de aanvrager bij moet leveren om de aanvraag te kunnen beoordelen. Zoals bij vraag 3 aangegeven zal de gemeente Heerenveen ook op deze manier gaan werken.

Vraag 5

Bent u bereid het Heerenveense model mogelijk te maken via het omgevingsloket online?

Dat is niet nodig: het Omgevingsloket online kent geen belemmeringen voor het Heerenveense model. Zie de beantwoording van vraag 3 en 4.

Vraag 6

Kunt u aangeven op welke wijze u het Heerenveense model meeneemt in het uitvoeren van de adviezen uit het rapport «Privaat wat kan, publiek wat moet» van de commissie Fundamentele Verkenning Bouw (Commissie Dekker)? Kunt u er daarbij nadrukkelijk voor zorgen dat bij het uitvoeren van deze adviezen technische ICT problemen aangepakt en opgelost zullen worden?

Werkwijzen zoals het Heerenveense model passen goed in de sturingsfilosofie van de Commissie Dekker. Het Heerenveense model legt de verantwoordelijkheid duidelijker daar waar deze hoort: bij de aanvrager en niet bij de overheid. Echter belangrijk verbeterpunt ook in relatie tot de aanbevelingen van de commissie Dekker is de kwaliteitsborging bij de bouwpraktijk.
ICT is hierbij slechts een hulpmiddel en kan en mag nooit leidend zijn. Mocht de uitvoering van de adviezen van de Commissie Dekker gevolgen hebben voor het Omgevingsloket online dan zal het loket hierop worden aangepast.

Vraag 1

Waarom heeft u, anders dan u op 1 december jl. bij het algemeen overleg «Programmatische Aanpak Stikstof» suggereerde, in uw brief van (Kamerstuk 32 500 XIII, nr. 167) slechts 23 nieuwe Natura 2000 gebieden aangewezen, waaronder geen enkel gebied in de categorie waar weliswaar sprake is van stikstofproblematiek, maar ook zicht is op een herstelstrategie?

In het overleg met uw Kamer op 8 november en 1 december 2010 heb ik aangegeven dat ik met de provincies wil overleggen over de aan te wijzen gebieden. Dit overleg heeft geleid tot 23 definitief aangewezen gebieden. In mijn brief van 31 december 2010 staat de reden waarom ik nu met name gebieden heb aangewezen waar geen stikstofvraagstuk aan de orde is of door het generiek beleid wordt opgelost. Overigens valt het gebied Drents-Friese Wold (één van de 23 gebieden) wel in de genoemde categorie.

Vraag 2

Kunt u de Kamer voor 15 januari 2011 een overzicht sturen van alle gebieden in deze categorie?

Bijgevoegd treft u het overzicht van de gebieden die voorgelegd zijn aan de provincies en waarvan ik na overleg met de provincies heb besloten deze in 2010 nog niet aan te wijzen. Dit betreft voornamelijk gebieden met een stikstofprobleem met zicht op een herstelstrategie en waarvan het aanwijzingsbesluit zover is gevorderd dat aanwijzing mogelijk is.

Vraag 3

Op welke provincies doelt u in uw brief (Kamerstuk 32 500 XIII, nr. 167) als u verwijst naar «het merendeel van de provincies» die u ertoe gebracht heeft om uw eerder gekozen beleidslijn te verlaten?

Ik heb mijn eerder gekozen beleidslijn niet verlaten. Zoals vermeld bij het antwoord op vraag 1, heb ik eerder aangegeven dat ik over de aanwijzing van gebieden overleg zou voeren met de provincies.

Vraag 4

Waarom heeft u zich door deze provincies laten overtuigen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Kunt u de Kamer voor 15 januari 2011 de relevante correspondentie met alle provincies over de gebieden in deze categorie toesturen?

Op 13 december heb ik de provincies bijgevoegde brief gezonden. In deze brieven zijn de resultaten van eerdere afstemming met de provincies verwoord en ter finale check voorgelegd aan de provincies. De provincies hebben via mijn regionale directeuren laten weten in te stemmen met de voorstellen.

Vraag 6

Bent u voornemens gebieden in deze categorie alsnog later aan te wijzen? Zo ja, wanneer en welke criteria gaat u daarbij hanteren? Zo nee, waarom niet?

Ja, het streven is om dit jaar zoveel mogelijk gebieden definitief aan te wijzen. De belangrijkste voorwaarde is dat de stikstofproblematiek (Programmatische Aanpak Stikstof) en de wateropgave die hier vaak aan is gekoppeld (financieel) hanteerbaar zijn.

Vraag 7

Heeft u de Europese Commissie intussen op de hoogte gebracht van het feit dat u slechts 56 van de 162 gebieden binnen de op grond van de Vogel- en Habitatrichtlijn vereiste termijn heeft aangewezen? Zo nee, waarom niet?

De Europese Commissie is recent op de hoogte gesteld van de voortgang van Natura 2000. Ik heb op dit moment geen informatie dat de Europese Commissie een ingebrekestelling overweegt.

Vraag 8

Voorziet u een ingebrekestelling door de Europese Commissie? Zo ja, welke consequenties kan dit hebben en hoe denkt u daarop te anticiperen? Zo nee, waarom niet en welke reactie verwacht u dan van de Europese Commissie?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 9

Acht u het denkbaar dat u uiteindelijk (veel) minder Natura 2000 gebieden zal aanwijzen, als gevolg van de bezuinigingen? Zo ja, hoe rijmt u dat met de eerdere afspraken en nationale en Europese ambities in het kader van de bescherming van de biodiversiteit en welke consequenties kan dit hebben?

Ik acht het niet waarschijnlijk dat Nederland veel minder Natura 2000-gebieden zal aanwijzen.

Vraag 1

Wat is uw reactie op de kritiek van het lid van het Koninklijk Huis en voorzitter van het Nationaal Groenfonds, de heer mr. Van Vollenhoven, dat er sprake is van een onbetrouwbare overheid inzake de ontwikkeling van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en de verbindingszones?1

De Ecologische Hoofdstructuur is een belangrijk instrument om de internationale biodiversiteitsverplichtingen te kunnen nakomen. Dat blijft zo. In verband met schaarse beschikbare Rijksmiddelen heeft het kabinet besloten de EHS in herijkte vorm in 2018 haalbaar en betaalbaar af te ronden.

Vraag 2

Klopt de uitspraak van de heer Van Vollenhoven dat slechts 50 tot 52 procent van de EHS is gerealiseerd in tegenstelling tot het door u genoemde percentage van circa 90 procent?2 Zo nee, waarom niet?

Zie het antwoord bij vraag 3.

Vraag 3

Kunt u gedetailleerd aangeven waarop u uw percentage van 90 procent van de circa 730 000 hectaren bestemd als EHS dat al is gerealiseerd, is gebaseerd?

De door mij genoemde 90% heeft betrekking op de oppervlakte van de gehele tot voor kort voorziene EHS (zonder de robuuste verbindingen).
Het percentage van circa 50% dat de heer prof. mr. Van Vollenhoven noemt, heeft betrekking op de oorspronkelijke taakstelling nieuwe natuur in de EHS. Dat is de oppervlakte natuurontwikkeling die bij de start van het concept van de EHS in 1990 bovenop de toen al bestaande natuur is gepland.
Het percentage dat de heer Van Vollenhoven noemt, is afkomstig uit het Groenfondsrapport «Doorgerekend, Financieel economische analyse voortgang EHS en aanbevelingen voor de toekomst» (augustus 2010).

Vraag 4

Onderschrijft u de uitspraak van de heer Van Vollenhoven dat er sprake is van een onbetrouwbare overheid als boeren eerst krijgen te horen van de overheid dat zij hun gronden moeten verkopen aan de overheid voor de natuurontwikkeling en vervolgens te horen krijgen dat dat niet meer nodig is? Zo nee, waarom niet?

De beperkte Rijksfinanciën nopen tot bezuinigingen op bijna alle beleidsterreinen, dus ook op het natuurbeleid, inclusief een versoberde en herijkte EHS. Door in een vroeg stadium aan te geven dat voor natuur minder grond zal worden verworven, geef ik vroegtijdig een signaal af dat de Rijksoverheid hier geen nieuwe financiële verplichtingen zal aangaan. Waar reeds sprake is van juridisch harde verplichtingen zal tot een fatsoenlijke afwikkeling worden gekomen.

Vraag 5

Is het niet beter de bestemming van de gronden voor natuur, de EHS en de ontwikkeling van natuursnelwegen intact te laten en – indien de middelen nu ontbreken – later tot verwerving en realisatie over te gaan om kapitaalvernietiging tegen te gaan? Zo nee, waarom niet?

Nee, dat zou juist onduidelijkheid in de hand werken. Het regeerakkoord is specifiek over de versoberingsmaatregelen, hetgeen duidelijkheid over de bestemming van de verdere gebiedsontwikkeling juist bevordert.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel «KLM geraakt door kerosinestrijd Iran»?1

Het is mij bekend dat de brandstofleveranciers op Schiphol sinds enige tijd geen kerosine meer verstrekken aan IranAir en dat KLM minder kerosine krijgt in Teheran. De voormalige Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Mottaki zegde zijn bezoek aan Nederland ter gelegenheid van de Conference of the States Parties van de Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons (OPCW) af, nadat de regering had aangegeven geen brandstofgarantie te kunnen afgeven aangezien dat een zaak voor individuele kerosineleveranciers is.

Vraag 2

Is het waar dat er op Amerikaans advies geen brandstofgarantie werd geleverd aan (inmiddels voormalig) minister van Buitenlandse Zaken van Iran Manouchehr Mottaki?

Nee. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft enkel contact opgenomen met de VS om de precieze reikwijdte van de Amerikaanse sanctiewetgeving CISADA te vernemen. Hierbij is niet om advies gevraagd, noch is advies verkregen.

Vraag 3

Had Nederland louter een rol had als gastheer van de Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons (OPWC)-bijeenkomst? Zo nee, kunt u uitleggen welke rol Nederland had?

Nederland is gastland van de OPCW en heeft als lidstaat deelgenomen aan de jaarlijkse Conference of the States Parties. Ik zou van de aanwezigheid van mijn ambtgenoot bij de conferentie gebruik hebben gemaakt om een gesprek te voeren over een aantal zorgpunten, zoals mensenrechten, non-proliferatie en consulaire kwesties.

Vraag 4

Hoe beoordeelt u het gegeven dat de minister van Buitenlandse Zaken van Iran niet in de gelegenheid was om deel te nemen aan gesprekken over non-proliferatie van chemische wapens, terwijl de sancties ten aanzien van Iran bedoeld zijn om Iran aan de onderhandelingstafel te krijgen om te spreken over non-proliferatie van chemische en nucleaire wapens?

De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken was wel degelijk in de gelegenheid om deel te nemen aan de OPCW-conferentie. Hij heeft zelf besloten zijn bezoek af te zeggen. Een Iraanse vice-minister van Buitenlandse Zaken is vervolgens met een delegatie naar Den Haag afgereisd en heeft deelgenomen aan de conferentie.

Vraag 5

Heeft u advies gevraagd aan andere regeringen over het leveren van brandstofgarantie? Vindt u dat de Europese Unie (EU) alleen geloofwaardig en effectief kan opereren als het onafhankelijke afwegingen maakt ten aanzien van Iran? Zo neen, waarom niet?

De regering heeft geen advies bij andere (EU-)regeringen ingewonnen over het al dan niet afgeven van een brandstofgarantie. Binnen de EU-sanctieverordening is het leveren van kerosine aan Iraanse burgerluchtvaartmaatschappijen toegestaan. Het feit dat een groot aantal brandstofleveranciers geen kerosine meer levert is een gevolg van een individuele afweging van deze bedrijven.

Vraag 6

Is er sprake van druk van overheden op Europese bedrijven om verder te gaan dan EU sancties behelzen?

De Nederlandse overheid oefent zulke druk volstrekt niet uit. Ik kan niet voor andere overheden spreken.

Vraag 7

Deelt u de mening dat een «brandstoffenoorlog» tussen luchtvaartmaatschappijen buiten het EU sanctiepakket valt en onnodig Iraanse burgers isoleert, aangezien zij nu te maken hebben met wachttijden van weken voordat zij naar Europa kunnen vliegen voor studie, vakantie of werk? Zo nee, waarom niet?

Sancties gericht op brandstofleveranties vallen bewust buiten het EU-sanctiepakket. Ze zouden de Iraanse burgerbevolking onnodig hard raken, terwijl de Europese sancties juist gericht zijn op het Iraanse nucleaire programma en het leiderschap zelf.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht dat Staatsbosbeheer mee doet aan acties tegen het regeringsbeleid inzake natuur?1

Ja.

Vraag 2

Vindt u het normaal dat een zelfstandig bestuursorgaan dat volledig gefinancierd wordt door de staat meedoet aan protesten tegen de regering?

Staatsbosbeheer is een zelfstandig bestuursorgaan met als wettelijke taak het beheren van de objecten om de natuur- en landschapswaarden in stand te houden, dan wel te ontwikkelen. Voor mij is van belang dat Staatsbosbeheer binnen deze taakomschrijving opereert en op loyale wijze uitvoering geeft aan het kabinetsbeleid.

Vraag 3

Welke stappen zet u om zulke onzinnige acties door Staatsbosbeheer te beëindigen? Hoe zorgt u ervoor dat Staatsbosbeheer zich gaat concentreren op zijn taak om met de aan hem ter beschikking gestelde middelen zo efficiënt mogelijk de prachtige natuurgebieden te beheren?

In het reguliere overleg met Staatsbosbeheer zal ik de betrokkenheid van Staatsbosbeheer bij dergelijke acties in de toekomst agenderen. Voorts zal ik mij laten informeren over de overwegingen van Staatsbosbeheerom deel te nemen aan genoemde actie. Op basis daarvan zal ik mij over een dergelijke gedragslijn in deze beraden.

Vraag 4

Deelt u de opvatting van Natuurmonumenten dat er zonodig entree geheven moet worden bij natuurgebieden om tekorten bij het natuurbeleid te verminderen?2

De opvatting van Natuurmonumenten plaats ik in het kader van reageren op het regeerakkoord, waarin ook voor het natuur- en landschapsbeleid de nodige maatregelen zijn aangekondigd. Het rijksoverheidsbeleid is er tot nu toe op gericht dat toegang tot de natuur zo laagdrempelig mogelijk moet zijn. In het regeerakkoord staat aangekondigd dat het natuur- en landschapsbeleid wordt gedecentraliseerd. Het is dus aan de provincies om hier in de toekomst een standpunt over in te nemen.

Vraag 5

Kunt u inzage geven in de salarissen van directies van natuurorganisaties die geld van het Rijk krijgen?

Ja.
Veel natuurorganisaties, waaronder Natuurmonumenten en de 12 Landschappen, zijn lid van de VFI-brancheorganisatie van goede doelen. Deze leden onderschrijven de code van goed bestuur van goede doelen, zoals destijds is opgesteld. Deze code schrijft onder andere voor dat de norm van beloning voor directeuren is afgeleid van het beloningsgebouw van de Rijksoverheid. Bovendien dienen deze beloningen in de jaarverslagen te worden vermeld.
In het jaarverslag van Natuurmonumenten over het jaar 2009 staat vermeld dat de directeur een beloning ontvangt van € 132 000. De beloning van directeuren van de 12 Landschappen wordt gebaseerd op de CAO bos en natuur en bedraagt maximaal € 87 415 (exclusief de mogelijkheid van het bestuur om de directeur eenmalig een bonus toe te kennen).
Staatsbosbeheer is als overheidsorganisatie geen lid van de VFI-branche organisatie voor goede doelen. De beloning van de directeur Staatsbosbeheer wordt ook in het jaarverslag van de organisatie vermeld. In het jaarverslag 2009 staat dat de beloning van de directeur in € 167 262,– bedraagt. Inclusief het werkgeversdeel van de pensioenlast € 191 022,–, zoals ook al vermeld in de beantwoording van de Kamervragen van het lid Van Gerven over de bezoldiging van Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht van Staatsbosbeheer, die uw Kamer 8 februari ontvangen heeft.

Vraag 6

Is het waar dat de directie van Staatsbosbeheer een salaris heeft ver boven de «Balkenendenorm»? Waarom is dit? Wat zijn de salarissen inclusief alle emolumenten?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Ligt het niet eerder voor de hand dat er, gelijk aan de actie die de regering heeft ingezet om de salarissen van directies van ontwikkelingsorganisaties onder de Balkenendenorm te brengen een soortgelijke actie wordt ingezet voor de directies van natuur- en milieuorganisaties die subsidie van het rijk krijgen, zodat een zo groot mogelijk deel van hun budget naar de natuur gaat?

Nee. Dit is, gezien het antwoord op vraag 5 en 6, niet nodig.

Vraag 1

Bent u bekend met de brief van de demissionaire minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer aan de informateur inzake «Verhoging maximumsnelheid en CO2-uitstoot»?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de conclusies van deze brief, namelijk dat een generieke verhoging van de maximumsnelheid naar 130 km/u zal leiden tot een toename van de CO2-uitstoot met 0,6 en van de NOx-uitstoot met 25%, en dat nader onderzoek nodig is om de gevolgen van specifieke snelheidsverhogingen voor bepaalde wegvakken en bepaalde uren in kaart te brengen?

De bevindingen die in genoemde brief zijn opgenomen betreffen indicatieve schattingen van (de advies- bureaus) TNO en PBL. Voor een nauwkeuriger beeld van de effecten is nader onderzoek noodzakelijk. Daarvoor is het noodzakelijk de vormgeving van de (dynamische) verhoging van de maximumsnelheid uit te werken. Uw kamer wordt vanzelfsprekend over de uitkomsten van deze onderzoeken geïnformeerd.

Vraag 3

Waarom is de verhoging van de maximumsnelheid opgenomen in het Regeerakkoord, terwijl uit bovengenoemde brief blijkt dat dat negatieve effecten op de CO2- en NOx-uitstoot heeft?

In het voorjaar verwacht ik u te kunnen informeren over de aanpak van de verhoging van de maximumsnelheid, waaronder de wijze waarop de effecten van de snelheidsverhoging worden onderzocht. Hierbij zal ik de vragen die u hierboven gesteld heeft meenemen

Vraag 4

Wat zijn de gevolgen van een toename van de CO2-uitstoot en de NOx-uitstoot door het verhogen van de maximumsnelheid voor het halen van de emissiedoelen op Europees niveau en in het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit? Kunt u aangeven welke specifieke knelpunten ontstaan door een verhoging van de CO2- en de NOx-emissies?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Bent u bereid onderzoek te doen naar de effecten op CO2-uitstoot en luchtkwaliteit van de snelheidsverhoging naar 130 km/u op specifieke trajecten en op specifieke tijdstippen, alvorens u overgaat tot een verhoging van de maximumsnelheid op deze trajecten? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Bent u bereid de onderzoeken van TNO en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) met indicatieve inschattingen van de gevolgen van de verhoging van de maximumsnelheid voor de CO2-uitstoot naar de Tweede Kamer te zenden?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 7

Zijn er meer onderzoeken in verband met de verhoging van de maximumsnelheid uitgevoerd in opdracht van de informateur? Zo ja, over welke aspecten handelen deze onderzoeken? Bent u bereid deze onderzoeken naar de Kamer te zenden?

Er zijn geen andere onderzoeken uitgevoerd in opdracht van dan wel ten behoeve van de informateur.

Vraag 1

Is het waar dat er ondanks de hevige sneeuwval en het feit dat de bodem bedekt is met sneeuw, drijfjachten georganiseerd mogen worden op hazen, konijnen, fazanten en eenden?

Op artikel 53, eerste lid, onderdeel g, van de Flora- en faunawet is voor de genoemde soorten een uitzondering opgenomen in artikel 15, vierde lid, van het Jachtbesluit. Ik verwijs verder naar de eerdere beantwoording van Kamervragen, 24-12-2009, over dit onderwerp (kenmerk NLP.2009–2701).

Vraag 2

Is het waar dat, hoewel artikel 53g van de Flora en faunawet bepaalt dat er niet gejaagd mag worden wanneer de bodem met sneeuw bedekt is, jagers in uitzondering daarvan mogen jagen wanneer ze geen sporen volgen maar dieren «opdrijven»?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Deelt u de mening dat een dergelijke uitzondering een oneigenlijke inbreuk vormt op het beschermingsregime dat de Flora- en faunawet bedoelt te bieden? Zo nee, waarom niet?

Nee. Onder de in het Jachtbesluit genoemde voorwaarden, is de bescherming voldoende gewaarborgd.

Vraag 4

Bent u bereid tot het instellen van een algeheel jachtverbod in tijden dat de bodem met sneeuw bedekt is, waarop de drijfjacht geen uitzondering vormt? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke termijn en wijze?

De Flora- en faunawet voorziet niet in de mogelijkheid dat een bewindspersoon tussentijds de jacht sluit. Deze bevoegdheid is neergelegd bij gedeputeerde staten. Ik verwijs graag naar de eerdere beantwoording van Kamervragen over dit onderwerp (Kenmerk NLP.2009–2701).

Vraag 5

Deelt u de mening dat het onethisch is dieren in drijfjachten te belagen wanneer de dieren niet in staat zijn te vluchten wegens de hoogte van de sneeuw? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke wijze wilt u voorkomen dat dit nog langer gebeurt?

Nee, zie het antwoord op vraag 1 en 2. Daarnaast heeft de Koninklijke Nederlandse Jagers Vereniging haar leden opgeroepen om terughoudend te zijn met de jacht, vanwege de winterse omstandigheden.

Vraag 6

Kunt u aangeven hoe het aantal hazen zich in het afgelopen jaar ontwikkeld heeft en of u van mening bent dat de haas een vrij bejaagbare soort dient te blijven? Kunt u toelichten waarom de haas nog steeds een bejaagbare diersoort is, terwijl er zorgen zijn over de ontwikkeling van de soort?

Nee, in het afgelopen jaar zijn er geen metingen verricht in het kader van netwerk ecologische monitoring. De haas is een algemeen voorkomende soort in Nederland en veroorzaakt schade aan landbouw- en tuinbouwgewassen. Daarom zie ik geen reden om de haas niet meer als bejaagbare soort te beschouwen. Zie tevens de eerdere beantwoording van Kamervragen over dit onderwerp (TK, Handelingen, 2008–2009, nr. 697).

Vraag 1

Klopt het dat het kabinet wil dat «achterstallig onderhoud op dit gebied [vergroting van de waterveiligheid om te kunnen blijven voldoen aan geldende normen] wordt uitgevoerd»?1

Ja.

Vraag 2

Wat betekent dit, gezien de huidige tekorten voor de uitvoering van de werkzaamheden als gevolg van de 2e toetsingsronde en de nog te volgen resultaten van de 3e toetsingsronde?

Volgend uit de wettelijke systematiek wordt sinds 2007 gewerkt aan het tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP-2). Mijn voorganger heeft afgelopen jaar een aanzienlijk financieel tekort gemeld op het lopende verbeterprogramma.
Conform de wettelijk systematiek, volgen dit jaar de toetsresultaten van de Derde Toetsing. Die zal leiden tot een nieuw verbeterprogramma (het HWBP3), waarvan de kosten nu nog niet kunnen worden ingeschat.
Zie verder het antwoord op vraag 6.

Vraag 3

Wat is het exacte doel, uitgedrukt in meetbare indicatoren?

In de Waterwet zijn per dijkring de waterveiligheidsnormen vastgelegd en is vastgelegd dat iedere zes jaar wordt beoordeeld of de waterkeringen aan de norm voldoen en dus hoog en sterk genoeg zijn. In 2011 volgen de resultaten van de Derde Toetsing. Conform de Waterwet komen daarna in 2017 de resultaten van de Vierde Toetsing beschikbaar.

Vraag 4

Wat is het uitgangspunt per 1 januari 2011 uitgedrukt in deze meetbare indicatoren?

Omdat de wettelijke systematiek een periodieke 6-jaarlijkse toetsing voorschrijft, is het uitgangspunt per 1 januari 2011 het toetsbeeld van 2006. Echter dit jaar volgt een nieuw actueel toetsbeeld en zodra nieuwe toetsresultaten van de derde toetsronde compleet bekend zijn, zal dit als uitgangspunt dienen.

Vraag 5

Wat zijn de tussendoelen voor deze doelstelling op 31 december in 2011, 2012, 2013, 2014 en 2015?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Wat gaat het kabinet doen om deze doelstelling te bereiken en met welke middelen?

Allereerst zal het kabinet onverminderd doorgaan met de lopende uitvoeringsprogramma’s zoals bijvoorbeeld het HWBP2, Maaswerken, Ruimte voor de Rivier, Zwakke Schakels Kust en het handhaven van de basiskustlijn door zandsuppleties. Daarnaast wordt doorgegaan met het Deltaprogramma en zal worden gewerkt aan de voorbereiding van het HWBP3.
Zoals, tijdens een debat in de Tweede Kamer op 13 december 2010 door mij is toegezegd, zal ik vóór de begroting 2012 een integraal veiligheidsprogramma aanbieden dat inzicht zal bieden wat de waterveiligheidsopgave de komende jaren zal zijn en welke kosten daarmee gepaard zullen gaan.

Vraag 7

Op welke manier en wanneer gaat het kabinet jaarlijks verantwoording afleggen?

Dat wordt in de begrotingscyclus meegenomen en derhalve in de verantwoordingen van IenM (hoofdstuk 12 en Infrastructuurfonds) verwerkt. Daar bovenop ontvangt de Kamer specifieke voortgangsrapportages van de belangrijkste waterveiligheidsprogramma’s (HWBP2, Maaswerken en Ruimte voor de Rivier).

Vraag 1

Klopt het dat het kabinet 14% duurzame energie in 2020 wil?1

Ja. Zoals in het Regeerakkoord is opgenomen, zijn de Europese doelen voor een duurzame energievoorziening leidend. Voor Nederland betekent dit een aandeel duurzame energie van 14% cf. de Europese definitie in 2020.

Vraag 2

Wat is het exacte doel, uitgedrukt in meetbare indicatoren? Welke effect- en prestatie-indicatoren worden gehanteerd? Kunt u aangeven hoeveel megawatt opgesteld duurzaam vermogen en hoeveel MWh duurzame energieproductie dit inhoudt?

ECN heeft becijferd dat 14% duurzame energie overeenkomt met circa 290 Petajoule (PJ). Dit doel wordt ingevuld met duurzame elektriciteit, groen gas, duurzame warmte en de Europese bijmengverplichting voor biobrandstoffen. Het is afhankelijk van de daadwerkelijke invulling in 2020 hoeveel megawatt opgesteld duurzaam vermogen en hoeveel duurzame elektriciteitsproductie moet worden nagestreefd. Een aandeel duurzame elektriciteit van circa 30% t.o.v. de totale elektriciteitsproductie is waarschijnlijk wel noodzakelijk. Dat komt overeen met circa 37 TWH (=130 PJ).

Vraag 3

Wat is het uitgangspunt (nulmeting) per 1 januari 2011 uitgedrukt in deze meetbare indicatoren? Kunt u aangeven hoeveel megawatt (mW) duurzaam vermogen er per 1 januari 2011 in Nederland opgesteld staat? Kunt u aangeven hoeveel mWh duurzame energie er in 2010 geproduceerd is en welk aandeel dit vertegenwoordigt van het binnenlandse energiegebruik in 2010?

Het bestaande beleid realiseert naar inschatting per 1 januari 2011 circa 125 PJ. Dit blijkt uit de referentieraming Energie en Emissies van het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) ECN en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), die eind april 2010 naar uw Kamer is verzonden in het kader van de beleidsarme evaluatie van werkprogramma Schoon en Zuinig. De beleidsuitdaging beslaat dus 165 PJ, te realiseren tussen 2011–2020. Voor de realisaties omtrent duurzame energie verwijs ik naar de statistiek «Hernieuwbare energie in Nederland» van het CBS. Cijfers over 2009 zijn gepubliceerd. Voor 2010 zijn slechts voorlopige cijfers tot en met het derde kwartaal beschikbaar voor het aandeel hernieuwbare elektriciteit. Een definitief beeld daarvan verwacht ik niet eerder dan medio 2011.

Vraag 4

Wat zijn de tussendoelen voor deze doelstelling op 31 december in 2011, 2012, 2013, 2014 en 2015? Kunt u aangeven hoeveel megawatt opgesteld duurzaam vermogen en hoeveel MWh duurzame energieproductie u als tussendoelstelling hanteert voor 31 december in 2011, 2012, 2013, 2014 en 2015 met het oog op het behalen van de doelstelling in 2020?

Het kabinet hanteert geen tussendoelstelling voor de afzonderlijke jaren.
Zoals in het Regeerakkoord is opgenomen, zal de SDE+ regeling in 2014 worden geëvalueerd. Bij deze evaluatie zal ik bezien welke mogelijkheden er zijn voor import van duurzame energie alsmede de mogelijkheid van een vorm van verplichting. Tevens zie ik een aandeel grootschalige bij- en meestook in kolencentrales als een belangrijke mogelijkheid. Ook kunnen innovatieve technieken een bijdrage leveren aan de doelstelling. Zoals eerder aangegeven aan uw kamer, acht het kabinet inschattingen pas relevant op het moment dat de plannen nader zijn uitgewerkt. Derhalve zal ik in het voorjaar cf. de wens van uw Kamer opdracht geven voor een inschatting van de ontwikkeling van het aandeel duurzame energie gegeven de dan bestaande plannen van dit kabinet. Alsdan zal blijken welk aandeel duurzame energie dit kabinet realiseert als opmaat naar de 2020-doelstelling.
In het Regeerakkoord is aangegeven dat voor de nieuwe SDE+ regeling vanaf 2013 structureel € 100 miljoen voor kasuitgaven beschikbaar komt. Dit budget wordt in de jaren 2014 en 2015 structureel met € 100 miljoen extra verhoogd. Cumulatief komt in deze kabinetsperiode dus € 600 miljoen voor kasuitgaven aan de SDE+ regeling beschikbaar. Op lange termijn zal jaarlijks structureel € 1 400 miljoen beschikbaar komen.
Zoals gebruikelijk zal het kabinet op de derde woensdag in mei verantwoording afleggen over het gevoerde beleid in het afgelopen jaar.

Vraag 5

Wat gaat het kabinet doen om deze doelstelling te bereiken? Gaat u naast de SDE+ regeling voor duurzame energie aanvullende maatregelen nemen om deze doelstellingen te bereiken?2 Hoe reageert u op de inschatting van het Planbureau voor de Leefomgeving dat de aan de SDE+ regeling verbonden middelen slechts toereikend zijn om 9% duurzame energie te halen per 2020?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Wanneer gaat het kabinet dit doen? Kunt u aangeven wanneer u bekend maakt met welke combinatie van belastingmaatregelen de voor de SDE+ regeling benodigde middelen zal worden voorzien?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 7

Welke instrumenten en middelen zijn er beschikbaar om deze doelen te bereiken?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 8

Op welke manier en wanneer gaat het kabinet jaarlijks verantwoording afleggen? Kunt u aangeven wanneer en op welke manier u verantwoording zal afleggen over de voortgang gedurende deze kabinetsperiode wat betreft de doelstelling voor duurzame energie per 2020?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Klopt het dat het kabinet 2% energiebesparing per jaar tussen nu en 2020 wil?

Zoals in het regeerakkoord is aangegeven zijn de Europese doelen voor een duurzame energievoorziening leidend. Dit betekent 20% CO2-reductie en 14% duurzame energie in 2020. Energiebesparing is belangrijk voor het behalen van deze doelstelling, maar is geen doel op zich. Het stellen van een subdoel voor energiebesparing kan zelfs leiden tot inefficiëntie, wat betekent dat het voor consument, bedrijven en overheid tezamen duurder wordt om de doelstellingen ten aanzien van CO2-reductie en duurzame energie te realiseren. In 2007 heeft ECN berekend dat de 2% besparingsdoelstelling naast de doelstelling voor CO2-reductie leidt tot een stijging van de nationale kosten van ruim € 2,5 mld1. Het kabinet heeft daarom geen separate doelstelling voor energiebesparing.
Dit neemt niet weg dat dit kabinet energiebesparing belangrijk vindt, niet alleen voor verduurzaming van de energievoorziening, maar zeker ook voor de concurrentiekracht van het Nederlands bedrijfsleven en de koopkracht van de consument. Het kabinet heeft daarom als doel dat energiebesparing op een kosteneffectieve wijze wordt ingezet om de doelstellingen te bereiken. Daarom zal het energiebesparingsbeleid worden voortgezet en versterkt. De convenanten met industrie, landbouw, gebouwde omgeving en transport blijven gehandhaafd, terwijl daar bovenop een Green Deal afgesloten gaat worden.

Vraag 2

Wat is het exacte doel, uitgedrukt in meetbare indicatoren? Welke effect- en prestatie-indicatoren worden gehanteerd? Kunt u aangeven hoeveel het energiegebruik zou moeten dalen om deze besparingsdoelstelling te realiseren (in Petajoule primair)?

Zoals bij het antwoord op vraag 1 aangegeven, heeft dit kabinet geen separate doelstelling voor energiebesparing. Van nulmeting, tussendoelen, meetbare indicatoren en voortgangsrapportages zal dan ook geen sprake zijn. In het kader van de bestaande sectorakkoorden, waaronder de Meerjarenafspraken wordt de energie-efficiëntie van deelnemende partijen wel gemonitord en gerapporteerd aan uw Kamer.

Vraag 3

Wat is het uitgangspunt (nulmeting) per 1 januari 2011 uitgedrukt in deze meetbare indicatoren? Kunt u aangeven wat het energiegebruik (in Petajoule primair) in 2010 is? Kunt u aangeven welk percentage energiebesparing gerealiseerd wordt in 2010 ten opzichte van 2009?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat zijn de tussendoelen voor deze doelstelling op 31 december in 2011, 2012, 2013, 2014 en 2015? Kunt u aangeven hoeveel het energiegebruik (in Petajoule primair) in 2011, 2012, 2013, 2014 en 2015 jaarlijks zou moeten dalen om deze besparingsdoelstelling jaarlijks te realiseren?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Wat gaat het kabinet doen om deze doelstelling te bereiken? Kunt u aangeven wat de in het regeerakkoord benoemde «green deal» inhoudt voor energiebesparing? Kunt u aangeven welke in de Tussenbalans Schoon en Zuinig benoemde maatregelen ten aanzien van energiebesparing u overweegt in te voeren? Kunt u aangeven welke lopende convenanten op vlak van energiebesparing u van plan bent tussen nu en 2015 te verlengen? Overweegt u om in plaats van convenanten op basis van vrijwillige participatie bindende maatregelen te nemen wanneer deze convenanten niet in de beoogde energiebesparing resulteren of om individuele bedrijven uit de convenanten te gooien mits ze niet aan de voorwaarden voldoen?

In februari 2011 zal ik uw Kamer per brief informeren over het plan van aanpak van de Green Deal. In deze brief zal ik ook ingaan op de relatie van de green deal met de bestaande convenanten.

Vraag 6

Wanneer gaat het kabinet dit doen? Kunt u aangeven wanneer u met een uitwerking van de Green Deal op het vlak van energiebesparing komt?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Welke instrumenten en middelen zijn er beschikbaar om deze doelen te bereiken?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 8

Op welke manier en wanneer gaat het kabinet jaarlijks verantwoording afleggen? Kunt u aangeven wanneer en op welke manier u verantwoording zal afleggen over de voortgang gedurende deze kabinetsperiode wat betreft de doelstelling voor energiebesparing per 2020?

Zoals bij het antwoord op vraag 1 aangegeven, heeft dit kabinet geen separate doelstelling voor energiebesparing.

Vraag 1

Klopt het dat het kabinet 20% CO2 reductie in 2020 wil ten opzichte van 1990?1

Ja.

Vraag 2

Wat is het exacte doel, uitgedrukt in meetbare indicatoren? Welke effect- en prestatie-indicatoren worden gehanteerd? Kunt u aangeven hoeveel megaton CO2 equivalent per jaar binnen en buiten het Europese ETS (Emissions Trading System) in 2020 door Nederland mag worden uitgestoten?

Vraag 3

Wat is het uitgangspunt (nulmeting) per 1 januari 2011 uitgedrukt in deze meetbare indicatoren? Kunt u aangeven wat de Nederlandse uitstoot van CO2 is in 2010, zowel binnen als buiten het ETS systeem? Kunt u aangeven hoeveel buitenlandse emissierechten ingezet worden om aan onze CO2 verplichtingen te voldoen?

Vraag 4

Wat zijn de tussendoelen voor deze doelstelling op 31 december in 2011, 2012, 2013, 2014 en 2015? Kunt u aangeven hoeveel megaton CO2 equivalent per jaar binnen en buiten het Europese ETS (Emissions Trading System) in 2011, 2012, 2013, 2014 en 2015 door Nederland mag worden uitgestoten?

Vraag 5

Wat gaat het kabinet doen om deze doelstelling te bereiken?Hoeveel emissierechten bent u van plan uit het buitenland inkopen? Bent u van plan om meer sectoren onder het ETS emissiehandelssysteem te brengen? Kunt u aangeven welke marge van onzekerheid u accepteert met betrekking tot het halen van de doelstellingen wat betreft de maximale CO2 uitstoot buiten het ETS emissiehandelssysteem?

Vraag 6

Wanneer gaat het kabinet dit doen?

Vraag 7

Welke instrumenten en middelen zijn er beschikbaar om deze doelen te bereiken?

Vraag 8

Op welke manier en wanneer gaat het kabinet jaarlijks verantwoording afleggen?Kunt u aangeven wanneer en op welke manier u verantwoording zal afleggen over de voortgang gedurende deze kabinetsperiode wat betreft de doelstelling voor CO2 besparing per 2020?

Op hoofdlijnen wordt dat in de begrotingscyclus meegenomen en derhalve in de verantwoording verwerkt. Zoals ik in antwoord op vraag 23 van de vragen inzake de VROM begroting 2011 (Kamerstukken II, 2010/2011, 32 500 XI, nr. 8) heb aangegeven, hoop ik u daarnaast per brief in het voorjaar van 2011 duidelijkheid te kunnen geven over de exacte hoogte van de non ETS broeikasgasdoelstelling in Mton in 2020. Daarbij zit ook een raming van de emissies voor 2020 en de wijze waarop deze doelstelling wordt bereikt. Door onzekerheden is het te vroeg conclusies te trekken, maar Nederland lijkt met het huidig ingezette beleid goed op weg om voldoende reductie in de niet-ETS sectoren te realiseren.

Vraag 1

Welke lijn gaat u volgen nu de provincie Flevoland heeft besloten om het inpassingsbesluit van de Oostvaarderswold definitief te maken?1 Bent u bereid om de Oostvaarderswold nu toch te laten aanleggen?

Ik houd vast aan uitvoering van het beleidsvoornemen uit het regeerakkoord om de Robuuste Verbindingszone in het Oostvaarderswold niet aan te leggen.
Per brief heb ik de provincies gemeld dat in het licht van het regeerakkoord nu een ingrijpende wijziging aan de orde is, waaronder de beëindiging van de investering in Robuuste Verbindingszones.

Vraag 2

Wat is uw reactie op het feit dat dit besluit unaniem is genomen?

Het Provinciaal Inpassingsplan Oostvaarderswold is door Provinciale Staten Flevoland met algemene stemmen aangenomen. Ik neem dit voor kennisgeving aan.

Vraag 3

Wat is uw reactie op boeren die zich gedupeerd voelen omdat de overheid terugkomt op gemaakte afspraken omtrent het Oostvaarderswold? Wilt u in uw antwoord ook een reactie inbouwen op het bij de provincie gehouden betoog van prof. mr. drs. Van Ravels (ADK advocaten)?

Ik heb de provincie Flevoland op 1 december per brief er nogmaals van op de hoogte gesteld dat alle juridische verplichtingen voor verwerving van gronden die de provincie is aangegaan na 20 oktober 2010 niet meer voor vergoeding door het Rijk in aanmerking komen.
Het betoog van prof. mr. drs. Van Ravels is vertrouwelijk uitgesproken in een niet openbare provinciale commissie. De belangrijkste conclusies zijn openbaar en ik heb die voor kennisgeving aangenomen.

Vraag 4

Wat is de juridische onderbouwing van de positie van de overheid tegenover gedupeerde boeren indien deze zullen gaan procederen tegen het terugkomen op afspraken in het Oostvaarderswold?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Verwacht u een eventueel juridisch conflict met de provincie Flevoland te kunnen winnen? Zo ja, hoe dan en wat is de juridische onderbouwing? Zo nee, waarom gaat u dan door op deze lijn?

In het kader van het nieuwe bestuursakkoord Rijk-provincies verwacht ik met de provincie Flevoland en de andere provincies overeenstemming te bereiken ten aanzien van de afhandeling van de lopende verplichtingen onder de thans geldende ILG-bestuursovereenkomst, en de aanpassing van de in die overeenkomst opgenomen afspraken overeenkomstig de voorziene ombuigingen in het regeerakkoord.

Vraag 6

Welke gevolgen verwacht u voor de economische activiteit, de werkgelegenheid en het toerisme voor Flevoland indien de Oostvaarderswold niet door gaat? Wat is uw reactie op het warme betoog van de Kamer van Koophandel over de aanleg van het Oostvaarderswold?

In het regeerakkoord worden duidelijke keuzes gemaakt, onder meer om niet langer de Robuuste Verbindingszone in het Oostvaarderswold te realiseren. Ik vertrouw erop dat de provincie Flevoland, in samenspraak met de betrokken partijen, een duidelijke visie op dit gebied zal ontwikkelen, waarin de economische belangen van de regio worden meegenomen.

Vraag 1

Is naar uw mening thermische verwerking van asbest te prefereren boven storten, met behoud van een zekere mate risico's voor de toekomst? Zo nee, waarom niet en hoe past uw opvatting in het kader van de «ladder van Lansink» om te streven naar een zo hoogwaardig mogelijke manier van verwerking van afval? Zo ja, welke stappen heeft u ondernomen om deze technische innovatie in Nederland te stimuleren en te ondersteunen bij toegang tot de markt?

De minimum standaard in het Landelijk afvalbeheerplan (LAP) 2009–2021 voor verwerking van asbest is storten, omdat er momenteel nog geen andere methode voor verwerking van asbest is.
Ik sluit mij aan bij mijn ambtsvoorgangers die steeds hebben aangegeven welwillend te staan tegenover de thermische verwerking ofwel denaturatie van asbest (zie onder andere minister Cramer in het AO van 18 februari 2010, TK 25 834, nr. 52).
De denaturatie-installatie staat al een aantal jaren op de Milieulijst voor fiscale stimulering van milieu-investeringen met de Milieu InvesteringsAftrek (MIA) en de Vrije afschrijving Milieu-investeringen (Vamil). Verder valt sinds vorig jaar een deel van het asbestafval onder de hoge stortbelasting, waardoor een denaturatie-installatie eerder rendabel te maken is. Het bedrijfsleven moet echter zelf de afweging maken en daadwerkelijk overgaan tot de bouw van een installatie. Momenteel loopt een initiatief in Zwolle, waarvoor een vergunning- en MER-procedure wordt doorlopen.

Vraag 2

Is het waar dat u (of uw voorganger) de bereidheid om de standaard voor de verwerking van asbestafval aan te scherpen gekoppeld heeft aan de beschikbaarheid van voldoende thermische verwerkingscapaciteit? Zo ja, wat verstaat u onder voldoende verwerkingscapaciteit? Ziet u een oplossing voor de kip-ei situatie van ontwikkelaars van thermische verwerkingscapaciteit, die hun project slechts gefinancierd kunnen krijgen als er meer zekerheid bestaat over de aanscherping van de verwerkingsstandaard na het beschikbaar komen van hun installatie?

Het klopt dat in het LAP in paragraaf 21.2 de voorwaarden zijn opgenomen waaraan moet worden voldaan alvorens een stortverbod wordt ingesteld voor onbrandbare en niet-herbruikbare afvalstoffen waarvoor een verwerkingstechniek anders dan storten beschikbaar komt. Zie ook het antwoord op vraag 1.

Vraag 1

Is het bericht waar dat het Initiatief Duurzame Handel (IDH) de komende vijf jaar 100 miljoen euro krijgt?1

Ja, dit bericht is waar.

Vraag 2

Worden deze 100 miljoen euro besteed volgens de standaard procedure binnen het IDH, waarbinnen verbeterprogramma’s worden uitgevoerd met een eigen bijdrage? Hoe groot is deze eigen bijdrage? Wordt hier wel eens van afgeweken? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

De 100 miljoen euro zullen inderdaad worden besteed volgens de standaard procedure van een eigen bijdrage van private partners, zoals vastgelegd in het contract met IDH. Vanaf de start van het IDH in 2008 bedroeg de minimale financiële bijdrage van het bedrijfsleven 25% (nog eens 25% werd bijgedragen door NGO’s en maximaal 50% van het programmabudget bestond uit subsidie). In de praktijk oversteeg het commitment van het bedrijfsleven deze 25% al in een aantal programma’s. Nieuwe IDH-programma’s en IDH-programma’s die in de periode 2011–2015 zullen worden opgeschaald, worden daarom standaard uitgevoerd met een eigen bijdrage van minimaal 50% van het bedrijfsleven. De bijdrage van het IDH is maximaal 50%. NGO’s dragen bij naar vermogen (financieel maar ook in kind). Van deze procedure wordt in principe niet afgeweken. Er wordt naar gestreefd met zo min mogelijk (publiek) geld zoveel mogelijk resultaat te behalen.
In sommige programma’s werkt het IDH met een fondsconstructie, zoals in het sectorprogramma katoen. In dit programma wordt samengewerkt met banken, NGO's en bedrijven in een matching fund, waar bedrijven en NGO's die samen aan duurzame katoen willen werken maximaal 50% financiering (match) uit kunnen krijgen. Overigens bestaat de bijdrage van IDH aan de programma’s niet alleen uit Nederlandse subsidie, maar ook uit bijdragen van non-profit instellingen (waaronder ook donoren als GTZ en de Bill and Melinda Gates foundation).

Vraag 3

Kunt u, waar de standaard procedure spreekt over minimale bijdrage, een overzicht geven van de daadwerkelijke eigen bijdragen, en daarbinnen ook gespecificeerd het aandeel van het bedrijfsleven, van uitgevoerde of lopende verbeterprogramma’s? Waar bestaat de eigen bijdrage uit, voor zover die niet door het bedrijfsleven wordt gegeven?

Zie voor een overzicht van de bijdrage van de private sector aan de lopende programma’s tropisch hout, thee, kweekvis, katoen, cacao, natuursteen en toerisme bijlage 1. Dit overzicht heeft betrekking op periode 2010–2015 en is dus nadrukkelijk geen eindoverzicht maar een combinatie van reeds gematerialiseerde en geraamde bijdragen. In het programma kweekvis, bijvoorbeeld, is de private sector bijdrage nog niet concreet toegezegd, omdat het programma zich nog in de beginfase bevindt (de ontwikkeling van het ASC certificaat is nog niet afgerond).
De overige bijdrage onder het kopje non profit bestaat uit bijdragen van NGO’s en van andere donoren (zoals GTZ en de Bill and Melinda Gates foundation).

Vraag 4

Deelt u de mening dat het doel van het Initiatief Duurzame Handel is een grote positieve bijdrage te leveren aan zowel de verduurzaming van ketens als de verbetering van de inkomenspositie in ontwikkelingslanden? Hoe houdt u zicht op de verbetering van de inkomenspositie van mensen in ontwikkelingslanden die dankzij het Initiatief Duurzame Handel tot stand komt?

Ja, die mening deel ik. Inkomensverbetering is één van de prestatie-indicatoren waarop de voortgang wordt gemonitord. Het IDH rapporteert jaarlijks over de resultaten van haar programma’s. In 2012 staat bovendien een externe evaluatie gepland, waarin inkomensverbetering van kleine producenten tenminste één van de prestatie-indicatoren zal zijn.

Vraag 5

Deelt u de mening dat via het Initiatief Duurzame Handel geen activiteiten gefinancierd moeten worden met publiek geld, die anders door het bedrijfsleven zelf gefinancierd zouden worden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke wijze wilt u dit voorkomen of doet u hier onderzoek naar?

Ja, die mening deel ik.
Het IDH financiert het bedrijfsleven niet direct: zij financiert de penvoerders van de programma’s, in alle gevallen NGO’s of een consortium van NGO’s en partners. De toegevoegde waarde van de programma’s van het IDH voor het bedrijfsleven zit vooral in de samenwerking tussen private sector, NGO’s, lokale partners en de lokale overheid. Met name de kennis en het lokale netwerk van NGO’s zoals het WWF en Solidaridad is voor het organiseren en trainen van kleine producenten van groot belang. Het bedrijfsleven beschikt over kennis van de markt en ervaring met het organiseren van een effectief en efficiënt productieproces. Verduurzaming van de handelsketen vraagt om een integrale aanpak van verschillende duurzaamheidsproblemen, zoals organisatie en training van kleine producenten om hen te kunnen laten deelnemen aan duurzaamheidscertificatie. Het bedrijfsleven levert een directe bijdrage aan de training van kleine producenten en investeert in risicovolle, duurzame productiemethoden. Het bedrijfsleven kan dit niet alleen, en het IDH speelt in dit proces veelal een faciliterende en katalyserende rol: zonder het IDH zouden partners elkaar minder snel vinden, en zou minder effectief gebruik kunnen worden gemaakt van het combineren van de competenties van verschillende partners.
Het monitoringsprotocol en de afspraken die gemaakt zijn over jaarlijkse planning en rapportage, alsmede de geplande externe evaluatie in 2010 bieden voldoende waarborg dat er geen directe financiering met ODA-gelden van bedrijfslevenactiviteiten plaatsvindt. Daarnaast is er de IDH-raad, waarin partners uit de verschillende sectoren vertegenwoordigd zijn, die toezicht houdt op voortgang van de activiteiten van het IDH. De IDH-raad komt elk kwartaal bijeen.

Vraag 6

Deelt u de opvatting dat de doelstellingen die gepresenteerd worden in het Actieplan van het Initiatief Duurzame Handel nogal algemeen van toon en vrijblijvend zijn? Zo, ja hoe gaat u ervoor zorgen dat de doelen SMART geformuleerd gaan worden en ook afrekenbaar zijn? Zo nee, waarom niet?

Ja, die opvatting deel ik, maar ik maak daarbij de kanttekening dat het Actieplan Duurzame Handel bedoeld is als politiek manifest en niet als projectplan. Het is dan ook niet als zodanig uitgewerkt in doelen en resultaten. Het Actieplan Duurzame Handel zoals aangeboden aan de Tweede Kamer verwoordt het commitment van het bedrijfsleven, NGO’s en vakbonden aan de verduurzaming van internationale handelsketens en het getuigt van de wil om de krachten te bundelen en samen met de overheid de agenda voor duurzame handel te bepalen. Uit het Actieplan vloeit een strategisch overleg voort waar de verschillende partners deze agenda nader zullen uitwerken. Op werkniveau, vooral binnen de programma’s van het IDH, zal hieraan concreet uitwerking worden gegeven. Uiteraard worden de doelen binnen de IDH-programma’s die de komende jaren in het kader van het Actieplan zullen worden uitgerold als gewoonlijk SMART geformuleerd. Er wordt gekeken naar input, output, outcome, en – hoewel waarschijnlijk pas in een later stadium goed meetbaar – impact.

Vraag 7

Hoe groot is de bijdrage aan het Initiatief Duurzame Handel secretariaat dat volledig wordt betaald uit de subsidie van uw ministerie?

De jaarlijkse begroting van het IDH (bestaande uit de bijdragen van alle partners) bedraagt 43 miljoen euro. Kosten van het secretariaat bedragen 2,8 miljoen per jaar (opgebouwd uit personeelskosten, huur en ict-kosten). Daarmee bedragen de secretariaatskosten 6,4% van het jaarlijks budget.

Vraag 8

Valt het salaris van de directeur binnen de DG-norm? Zo nee, waarom niet?

Ja, het salaris van de directeur valt binnen de DG-norm.

Vraag 9

Kunt u deze vragen beantwoorden vóór de plenaire behandeling van de Begroting Buitenlandse Zaken?

Dit is helaas niet gelukt.

Vraag 1

Bent u bekend met de omvangrijke protesten van omwonenden in Schipborg en omstreken, Baarn en omstreken en Nijmegen en omstreken, met betrekking tot de kap van prachtige bosgebieden? Klopt het dat Staatsbosbeheer hier tientallen hectaren bos aan het kappen is?1,2,3

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat Staatsbosbeheer geen rekening houdt met de wensen van omwonenden en dat dit ontoelaatbaar is? Zo nee, waarom niet?

Nee.
Naar mijn mening pleegt Staatsbosbeheer veel inspanningen om omwonenden en belanghebbenden actief te betrekken bij de planvorming. Bovendien is het gemeengoed dat Staatsbosbeheer tal van informatiebijeenkomsten en excursies organiseert gedurende planvormingsprocessen. Vanzelfsprekend kan bij de planvorming niet iedere wens worden meegenomen en kan het niet ieder naar de zin worden gemaakt. Er zullen bij dergelijke plannen altijd voor- en tegenstanders blijven.

Vraag 3

Kunt u verklaren waarom prachtige eeuwenoude bossen gekapt moeten worden om vreemde natuur in de vorm van heidegebieden te creëren?

In het project Heiderijk werken Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, de gemeente Nijmegen en Prorail samen om kwetsbare soorten in het gebied Nijmegen/Mook te ondersteunen door het ontwikkelen en herstellen van leefgebieden, open heideterreinen en overgangen naar opgaand bos.
Dit past binnen de benadering van de rijksoverheid om het leefgebied van bijzondere en bedreigde dier- en plantensoorten van de heide te herstellen (leefgebiedenbenadering). Hiervoor is in totaal op een plangebied van 3000 hectare in totaal 16,8 ha gekapt, 38 ha spontane opslag van bomen en struiken verwijderd en 29 ha gedund. Hiervan is uiteindelijk 13,5 ha geplagd om de bestaande heideterreinen uit te breiden. Er zijn vooral exoten weggehaald, boomsoorten die niet van nature in Nederland thuishoren, zoals de douglasspar, de Amerikaanse eik en de Amerikaanse Vogelkers. Inheemse soorten, zoals zomer- en wintereiken, berken, beuken en beeldbepalende grove dennen zijn gespaard en vrijgesteld. Wel is een aantal zieke beuken weggehaald, maar dat vond niet plaats in het kader van het project Heiderijk, maar is het gevolg van regulier bosbeheer.
Bij Schipborg is na een uitgebreid traject met de omwonenden en gebruikers besloten om de cultuurhistorische aspecten van het gebied een accent te geven. Hiervoor wordt open heide weer in ere hersteld.
In het Baarnsche bos is alleen sprake van reguliere beheersmaatregelen om het bos gezond en gevarieerd te houden. Hier vindt geen omvorming naar heide plaats.

Vraag 4

Kunt u garanderen dat de kap in Heiderijk, Schipborg en het Baarnsche Bos per direct stop worden gezet? Zo nee, waarom niet?

Nee. De Wet verzelfstandiging Staatsbosbeheer geeft mij de mogelijkheid om in te grijpen als Staatsbosbeheer naar mijn mening haar wettelijke taken niet naar behoren uitvoert. Daar is hier geen sprake van. Ik ben van mening dat in deze drie gevallen het planvormingtraject goed is verlopen en dat de bestuurders in de omgeving van de natuurgebieden en de omwonenden en/of de gebruikers hier goed bij zijn betrokken geweest. Het feit dat niet iedereen zich kan vinden in de uiteindelijke plannen is spijtig, maar voor mij geen reden om in te grijpen.

Vraag 5

Kunt u uiteenzetten waarom Staatsbosbeheer geen waarde hecht aan het gebrek aan draagvlak voor de wilde boskap in deze gebieden?

Zie mijn antwoord op vraag 2.

Vraag 6

Hoe verhoudt de massale boskap zich met de EU-groenboek bosbescherming?

Het groenboek van de Europese Commissie is een discussiestuk over het toekomstige beleidsinstrumentarium voor de bescherming van bossen in de EU. Op 30 juni 2010 heb ik u de kabinetsreactie op dit groenboek toegestuurd (Tweede Kamer, 32 442, nr. 1). In deze kabinetsreactie wordt het belang van duurzaam bosbeheer benadrukt. Duurzaam bosbeheer vraagt om zorgvuldige afwegingen in het beheer en gebruik van bossen.
Omvorming van bos naar andere vormen van natuur kan plaatsvinden, wanneer deze zorgvuldigheid in acht wordt genomen en de belangen van het om te vormen bos goed worden afgewogen tegen de belangen van de te realiseren nieuwe natuur.

Vraag 1

Kent u de uitzending «Friese burgemeesters klagen over besluitvorming Staatsbosbeheer»?1

Ja.

Vraag 2

Wat is het besluitvormingstraject van Staatsbosbeheer bij plan «Lauwershage» in de gemeente Kollumerland?

In zijn rol als deskundig beheerder adviseert de regiodirecteur Staatsbosbeheer, op basis van advies van districtbeheerders en stafmedewerkers, de algemeen directeur Staatsbosbeheer over de mogelijke procedures die door Staatsbosbeheer gevolgd kunnen worden om de waarden van de terreinen die ze beheren in stand te houden. De algemeen directeur besluit daarover.

Vraag 3

Wat is de democratische legitimatie van Staatsbosbeheer inzake de besluitvorming rond «Lauwershage»?

In de Wet verzelfstandiging Staatsbosbeheer is geregeld dat Staatsbosbeheer, als zelfstandig bestuursorgaan, is belast met het beheer van de haar toevertrouwde objecten. Dit met de doelstelling de bestaande en potentiële natuurwetenschappelijke, bosbouwkundige, landschappelijke, recreatieve, archeologische, aardkundige of cultuurhistorische waarden in het algemeen belang duurzaam in stand te houden. Om deze taak uit te kunnen voeren, heeft Staatsbosbeheer de mogelijkheid om procedures te volgen die nodig zijn om aantasting van deze waarden te voorkomen. Staatsbosbeheer gaat hier in zijn algemeenheid terughoudend mee om.
Ter aanvulling wijs ik er u nog op dat de provincie Fryslân het bevoegde gezag is in de procedures die nodig zijn voor de besluitvorming rond «Lauwershage»

Vraag 1

Kent u het bericht «Dienst laat tienduizenden kuikens afmaken»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u aangeven of dergelijke maatregelen, waarbij zulke grote aantallen dieren betrokken zijn, vaker voorkomen? Kunt u een overzicht geven van dergelijke massale dodingen in de afgelopen drie jaar?

Een dergelijke maatregel heeft zich in de afgelopen drie jaren niet eerder voorgedaan.

Vraag 3

Wat is de norm voor antibioticaresiduen die aanwezig mogen zijn in dieren die voor de slacht worden aangeboden? Wordt elke aangeboden levering gecontroleerd? Zo ja, bent u bereid deze data openbaar te maken? Zo nee, waarom niet?

Dieren die voor de slacht worden aangeboden mogen residuen bevatten voor zover deze onder de Maximale Residu Limiet (MRL) liggen. De MRL wordt voor elk toegelaten antibioticum afzonderlijk bepaald. Voor de markttoelating van het antibioticum moet door onderzoek zijn vastgesteld wat de wachttermijn van het betreffende middel is om aan de MRL te voldoen. Indien de geldende wachttermijn na het toedienen van een diergeneesmiddel wordt aangehouden, mag dus worden aangenomen dat de MRL niet wordt overschreden. Bij elke levering controleert het slachthuis voorafgaand aan de slacht of de pluimveehouder de wachttermijn heeft gerespecteerd aan de hand van informatie van de pluimveehouder (Voedsel Keten Informatiesysteem, VKI). De nVWA voert een verificatie uit op de controles van het slachthuis. De nVWA controleert standaard de VKI-formulieren.
De nVWA controleert niet standaard elke levering van dieren op residuen door monstername. In lijn met het risicogericht toezicht van de nVWA vinden de controles deels plaats door steekproeven en deels op basis van risico-inschattingen.

Vraag 4

Welk bedrijf bood de slachtkuikens aan en welke slachterij was hierbij betrokken? Deelt u de mening dat «naming and shaming» een prima beleid bij dit soort bedrijven zou zijn en bent u bereid de naam van de bedrijven vrij te geven?

De namen van de betreffende pluimveehouder en slachterij worden niet vrijgegeven.

Vraag 5

Welke sanctie kan maximaal worden opgelegd voor een overtreding als deze?

Verordening (EG) nr. 854/2004 schrijft voor dat indien de VKI-voorschriften ten aanzien van het gebruik van diergeneesmiddelen niet zijn nageleefd de dieren ongeschikt voor menselijke consumptie dienen te worden verklaard. Eventueel kan de nVWA nadere controles uitvoeren op het bedrijf van herkomst. Er kan een proces-verbaal worden opgemaakt van de geconstateerde overtreding. De hoogte hiervan wordt bepaald door het Openbaar Ministerie (OM).

Vraag 6

Kunt u uitsluiten dat het vlees van deze kuikens alsnog in enig voedselkanaal terecht komt? Zo nee, waarom niet?

Het materiaal is als categorie-2 materiaal, als bedoeld in de Regeling dierlijke bijproducten 2008, afgevoerd en is derhalve in geen enkel voedselkanaal terechtgekomen, noch voor menselijke consumptie, noch als diervoeder.

Vraag 7

Kunt u aangeven of in casu sprake was van een routinecontrole, een verdenking en/of recidive?

Dit was een routinecontrole (steekproef, zie ook het antwoord op vraag 3.

Vraag 8

Bent u bereid op korte termijn zodanige maatregelen te treffen dat overschrijding van de antibioticanormen uitgesloten wordt? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke termijn en wijze?

Ik bekijk momenteel samen met de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport het gehele antibioticabeleid in de dierhouderij in het kader van het tegengaan van antibioticaresistentie bij zowel dieren als mensen. De handhaving van de wettelijke regels vormt daarvan een essentieel onderdeel.
Ik verwijs hiervoor naar de brief die de minister van VWS en ik onlangs op
8 december 2010 naar uw Kamer hebben gezonden (Kamerstuk 29683-65).

Vraag 1

Bent u bekend met de voorstellen van Eurocommissaris Connie Hedegaard1 om, in verband met de problemen die geconstateerd zijn bij Clean Development Mechanism (CDM-) projecten gebaseerd op emissiebeperkingen van HFC en N2O, per 2013 de toepassing van deze technieken voor het voldoen van verplichtingen in het kader van het Europese emissiehandelssysteem in Europees verband te verbieden? Heeft u vernomen of de Europese Commissie van mening is dat vrijwel alle projecten die gebaseerd zijn op deze technieken geen netto beperking in uitstoot vertegenwoordigen?

Ja, ik ben op de hoogte van de voorstellen.
Ik heb niet vernomen dat de Europese Commissie van mening zou zijn dat vrijwel alle projecten die gebaseerd zijn op deze technieken geen netto beperking in uitstoot vertegenwoordigen.
De Europese Commissie noemt wel enkele andere redenen om emissierechten afkomstig van CDM- en Joint Implementation-projecten (JI projecten) die HCFK-22 of adipinezuur produceren – en daarmee HFK-23 of N2O uitstoten – vanaf 1 januari 2013 niet meer binnen het Europese emissiehandelssysteem (ETS) te accepteren:

Vraag 2

Kunt u uiteenzetten of inmiddels bekend is of de inhoudelijke bezwaren die genoemd worden door de Europese Commissie, ook voor door Nederland aangekochte emissierechten gelden wat betreft de periode tot 2013? Zo ja, om welke hoeveelheid (ton CO2 emissie equivalenten) aan emissiebeperkingen gaat het?

Ik vind de door de Commissie genoemde redenen voor uitsluiting van de desbetreffende emissierechten vanaf 1 januari 2013 over het algemeen valide. Ik zie in dit Commissievoorstel geen aanleiding om af te zien van gebruik van reeds door Nederland aangekochte emissierechten voor naleving van het Kyoto-protocol. De Commissie geeft ook duidelijk aan dat de voorgestelde beslissing voor de uitsluiting pas geldt vanaf 1 januari 2013 en alleen betrekking heeft op het ETS.
In het Nederlands aankoopprogramma zit ook een aankoop van HFK-emissiereductie ter grootte van ca 2 Mton CO2-eq die pas in 2013 geleverd wordt en dus niet meer gecrediteerd kan worden voor de Kyoto verplichtingen. Er zijn nog geen afspraken over een vervolg op Kyoto en evenmin is al bekend of en hoeveel kredieten Nederland vanaf 2013 nodig zou hebben. Ik ga er daarom nu van uit dat deze aankopen in 2013 niet te crediteren zijn, maar zal vanzelfsprekend de gevolgen daarvan nauwlettend volgen en bestuderen.

Vraag 3

Is er reeds meer informatie bekend over het onderzoek door de CDM Executive board van de United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC) naar dergelijke CDM-projecten gebaseerd op HFC en N20 beperkingen, waarvan uw ambtsvoorganger aangaf2 dat dit begin december voltooid zou zijn?

Voor het antwoord op deze vraag verwijs ik naar het eerste deel van deze brief.3

Vraag 4

Kunt u uiteenzetten of het onderzoek van de CDM Executive board, dan wel het voorgenomen verbod van de Europese Commissie, voor u aanleiding zijn om de toepassing van een deel van de of alle nu voorziene emissierechten op basis van dergelijke projecten te heroverwegen? Zo ja, kunt u uiteenzetten wat dit betekent voor de mate waarin Nederland aan haar verplichtingen met betrekking tot emissiebeperkingen kan voldoen tussen nu en 2013?

De CDM Executive Board heeft besloten om de gerealiseerde emissiereducties uit reeds geregistreerde HFK-projecten goed te keuren. De rechten afkomstig van deze projecten voldoen derhalve aan de huidige regels en zullen worden ingezet voor de Kyoto doelstelling. Ook het Commissievoorstel geeft geen aanleiding om af te zien van gebruik van reeds door Nederland aangekochte emissierechten voor naleving van het Kyoto-protocol.

Vraag 1

Bent u bekend met de inhoud van het rapport «Definitieve berging van hoogradioactief en/of langlevend kernafval in een kleiformatie in de Belgisch-Nederlandse grensstreek» van de Belgische hydrogeoloog Willy Weyns?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de analyse van Weyns dat de Boomse kleilaag in de Kempen-regio logischerwijs de enige Belgische kleilaag is die in aanmerking komt voor ondergrondse berging van kernafval, omdat de andere kleilagen niet voldoende homogeen en vrij van breuken zijn? Zo nee, waarop baseert u uw mening?

Nee. In het Belgische ontwerp Afvalplan worden diverse beheersopties beschreven, waaronder die voor eindberging in weinig verharde klei, zonder dat deze aan een specifieke plaats of concreet project zijn gekoppeld. Wel worden Boomse en Ieperiaanse klei als eventuele geschikte kleilaag genoemd.

Vraag 3

Deelt u de analyse dat de principebeslissing van de nationale instelling voor radioactief afval en verrijkte splijt stoffen (NIRAS) voor «geologische berging in weinig verharde klei op Belgisch grondgebied»2 daarom een principebeslissing inhoudt voor ondergrondse berging op een specifieke locatie, namelijk de Kempenregio?

Nee, zie ook mijn antwoord op vraag 2.

Vraag 4

Bent u op de hoogte van de argumenten die Weyns gebruikt om te komen tot de conclusie dat de Belgische Boomse kleilaag niet geschikt is voor de ondergrondse berging van kernafval? Deelt u de mening dat de ondergrondse kernafvalberging onwenselijk is, omdat er veel wetenschappelijke onzekerheden zijn omtrent ondergrondse kernafvalberging in klei? Bent u bereid NIRAS te verzoeken een reactie te geven op de bezwaren van Weyns?

Ik ben op de hoogte van de argumenten van Weyns. Ik zal NIRAS niet verzoeken om een reactie te geven omdat NIRAS al heeft aangegeven dat de belangrijkste elementen van de argumenten van de heer Weyns meegenomen zijn in het huidige onderzoek en blijvend meegenomen worden in verder onderzoek. Ik deel verder uw mening niet dat ondergrondse afvalberging wetenschappelijk onzeker zou zijn. Naar de huidige stand van wetenschap en techniek is alleen geologische eindberging van hoogradioactief afval een oplossing die verzekert dat het afval buiten de levensruimte van de mens blijft. Hierover is wereldwijd brede overeenstemming. Dit is ook het beleidsstandpunt dat door achtereenvolgende kabinetten is ingenomen vanaf het aanbieden van het eindrapport van de Commissie Opslag Radioactief Afval (CORA) in 2001 aan uw Kamer (EZ01–107).

Vraag 5

Bent u bereid NIRAS te verzoeken de verdere besluitvorming over ondergrondse kernafvalopslag uit te stellen totdat er wetenschappelijke consensus is over de veiligheid op de korte én lange termijn van ondergrondse kernafvalopslag in kleilagen?

Om te beginnen is een definitieve beslissing over radioactief afval in België op dit moment nog niet aan de orde. Het huidige ontwerp afvalplan moet de federale regering in België in staat stellen een principebeslissing te nemen over het beheer van radioactief afval. Deze beslissing vormt een eerste stap in een lang proces dat verscheidene decennia gaat duren en flexibel en stapsgewijs is ingericht. Voor wat betreft de wetenschappelijke en technische kant verwijs ik naar mijn antwoord op vraag 4.

Vraag 6

Bent u op de hoogte van de bezwaren van Brabant Water, de Provincie Brabant en de Kempener-gemeenten Bladel, Eersel, Oirschot, Bergeijk en Reusel-De Mierden tegen dit Afvalplan? Deelt u de zorgen van deze partijen dat er risico bestaat op besmetting van het Nederlandse drinkwater met radioactief materiaal omdat er getwijfeld wordt aan de inherente veiligheid van de kernafvalopslag?

Ja, ik ben op de hoogte maar deel uw zorgen niet. Gelet op het internationale verdrag over de veiligheid van beheer van radioactief afval moet worden aangetoond dat in alle stadia van het afvalbeheer ieder lid van de bevolking, maar ook de bevolking als geheel alsmede toekomstige generaties in voldoende mate zijn beschermd tegen de effecten van blootstelling aan straling. Dit geldt ook voor drinkwater. Zie hiervoor de brief van 14 september jl. (TK 2009–2010, Aanhangsel van de Handelingen, 3132).

Vraag 7

Bent u vooraf door NIRAS op de hoogte gesteld van de inspraakprocedure van het Afvalplan en de mogelijkheden voor Nederlandse belanghebbenden om in te spreken?

NIRAS heeft het plan in het kader van een strategische milieubeoordeling naar Nederland gestuurd. De minister van VROM is in de gelegenheid gesteld om opmerkingen te maken tot 6 september. Van die mogelijkheid is geen gebruik gemaakt. Zie de beantwoording van vragen van uw Kamer van 16 september jl. (TK 2009–2010, 25 422, nr. 83).

Vraag 8

Indien u op de hoogte was, klopt het dat u Nederlandse belanghebbenden niet bericht heeft van het feit dat zij tot 6 september 2010 een zienswijze konden indienen op het Afvalplan?

Ja. Dit is ook niet gebruikelijk. Hiernaast gaf NIRAS aan dat er nog geen grensoverschrijdende effecten waren bepaald. Overigens vindt er momenteel wel overleg plaats met de Belgische autoriteiten om te komen tot werkafspraken in gevallen als deze. Zie hiervoor ook de beantwoording van vragen van uw Kamer van 16 september jl. (TK 2009–2010, 25 422, nr. 83).

Vraag 9

Bent u het met mij eens dat ook Nederlandse gemeenten en andere belanghebbenden de mogelijkheid zouden moeten hebben tot inspraak, omdat NIRAS van plan is radioactief afval in het grensgebied op te slaan en de risico’s daardoor grensoverschrijdend zijn?

Het Afvalplan en de bijbehorende strategische milieueffectenbeoordeling (SEA) zijn bedoeld om een strategische principebeslissing door de Belgische overheid te ondersteunen. Er is nog geen sprake van een concreet plan of project en daarom ook geen inschatting van eventueel grensoverschrijdende risico’s. Pas in een later fase zal er sprake zijn van een concreet project waaraan diverse milieueffectbeoordelingen zijn gekoppeld. Inspraak door burgers, bedrijven en overheden in Nederland is dan mogelijk.

Vraag 10

Bent u bereid NIRAS te verzoeken een nieuwe inspraakperiode in te stellen voor Nederlandse belanghebbenden, nog voordat de Belgische overheid een besluit neemt over het Afvalplan?

De Belgische wettelijke procedures voorzien niet in een verlenging van de inspraakperiode en/of een nieuwe inspraakperiode. Dus ook niet voor Nederlandse belanghebbenden. In diverse volgende fases van het project is echter opnieuw inspraak mogelijk.

Vraag 11

Bent u bereid deze vragen te beantwoorden voor het Wetgevingsoverleg Energie op 6 december?

Ja.