Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het bericht1 in dagblad Trouw dat het Pieter Baan Centrum dicht gaat? Is dit bericht juist?

Ja.
Het Pieter Baan Centrum gaat niet sluiten maar verhuizen. Hierbij is sprake van een drietal locaties. Een hoofdlocatie in Almere en een beperkt aantal plekken op locaties in Eindhoven en Amsterdam.

Vraag 2

Wat zijn de consequenties hiervan voor de kwaliteit van de rapportages en voor het personeel?

Ook na de verhuizing van het Pieter Baan Centrum zal de kwaliteit van de rapportages op het gewenste – hoge – niveau blijven.
Door een betere geografische spreiding kan bovendien de inzetbaarheid van freelance psychiaters worden verhoogd. Dit kan een positief effect hebben op het voorkomen van een wachtlijst.
Voor een groot deel van het personeel betekent de verhuizing dat zij in de toekomst een andere standplaats zullen krijgen. Voor een deel van het personeel (m.n. medewerkers op beveiligingsfuncties) ontstaat waarschijnlijk boventalligheid. Hier is in september 2011 over gecommuniceerd met de Ondernemingsraad en het personeel van het Pieter Baan Centrum. Locaties van de Dienst Justitiële Inrichtingen in de buurt van Utrecht hebben al aangegeven mensen te kunnen opnemen. Zo zijn alle inspanningen zijn erop gericht om medewerkers «van-werk-naar-werk» te helpen.

Vraag 3

Deelt u de mening van de in het artikel geciteerde advocaat dat de kwaliteit van het onderzoek verdwijnt als er op drie verschillende plaatsen wordt gewerkt? Deelt u de mening van de advocaat dat het de vraag is of het de objectiviteit van het onderzoek ten goede komt als het onderzoek uitgevoerd gaat worden op plekken waar die mensen wellicht terecht zullen komen? Kunt u uw antwoorden hierop nader toelichten?

Het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie (NIFP) werkt voortdurend aan het verbeteren van de kwaliteit van hun werk. Een onderdeel daarvan is een inhoudelijke heroriëntatie van de klinische observatie. Het NIFP wil haar klinische kennis breder ter beschikking stellen aan het gehele Pro Justitia-onderzoeksveld. Dit betekent dat er ook buiten de hoofdlocatie van het Pieter Baan Centrum klinische observaties uitgevoerd moeten kunnen worden. De onderzoekscapaciteit wordt uitgebreid door meer observatieplaatsen te realiseren en differentiatie aan te brengen in de onderzoeksarrangementen. Dit alles volgens de hoogkwalitatieve onderzoeksmethodes van het NIFP en onder de strikte voorwaarden rond het onderzoeksklimaat. Dit geldt voor alle drie de toekomstige locaties van het Pieter Baan Centrum. Voor o.a. de kwaliteitsbewaking en het koppelen van de vraagstellingen aan de verschillende onderzoeksarrangementen richt het NIFP een centrale klinische rapportage bemiddeling in.
Ook de objectiviteit van het onderzoek is in voldoende mate geborgd. In de nagestreefde situatie met drie locaties zal de klinische observatie plaatsvinden op separate afdelingen die daarvoor bestemd worden. De hoofdlocatie van het Pieter Baan Centrum zal een plek krijgen binnen het Multifunctioneel Forensisch Centrum (MFC) te Almere. In dit centrum zijn dan naast het PBC gehuisvest: de Oostvaarderskliniek en een onderdeel van Centrum Maliebaan (een particuliere instelling). Een heldere scheiding met de andere gebruikers van het MFC is van groot belang. Het PBC zal een zelfstandige voorziening binnen het MFC creëren voor 24 plaatsen. Ook anderszins zal de noodzakelijke scheiding tussen observandi en mensen die behandeld worden goed vorm krijgen. Overigens geldt dat ook nu al incidenteel Pro Justitia observaties plaatsvinden bij GGZ-instellingen die tevens behandelen.
In het contract met de betreffende instellingen worden eenduidige afspraken vastgelegd over de te volgen werkwijze. Zoals ook nu het geval is, doet het PBC-rapport geen uitspraken over de locatie waar een eventueel opgelegde maatregel of andere interventie voor forensische zorg uitgevoerd zouden moeten worden. Hierdoor is van subjectiviteit geen sprake.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Drugsinfiltrant VS actief in Nederland»?1

Ja.

Vraag 2

Zijn de feiten in dit artikel correct?

De suggestie in het artikel dat sprake was van de inzet in Nederland van een criminele burgerinfiltrant, is ook door de verdediging naar voren gebracht in de Nederlandse strafzaak die in dit artikel wordt genoemd. Op verzoek van het openbaar ministerie heb ik het Amerikaanse Ministerie van Justitie om opheldering verzocht. Ik heb daarop van de Verenigde Staten van Amerika (VS) een formele reactie ontvangen die inhoudt dat de beweringen geen doel treffen en dat in deze zaak geen sprake is geweest van een DEA-undercoveroperatie in Nederland. Op dit moment is het aan de Nederlandse strafrechter om tot een oordeel te komen over deze zaak.

Vraag 3

Wat zijn de regels met betrekking tot (buitenlandse) criminele burgerinfiltranten?

Tussen de VS en Nederland geldt een rechtshulpverdrag. Dat verdrag schrijft voor dat voor onderzoekshandelingen op elkaars grondgebied een rechtshulpverzoek nodig is.
Voor onderzoek in Nederland geldt dat naar Nederlands recht wordt beoordeeld of de gevraagde handelingen kunnen worden uitgevoerd. Onderzoek in Nederland ten behoeve van een andere staat vindt altijd plaats onder toezicht en leiding van het Nederlandse openbaar ministerie en de politie. Dit betekent dat buitenlandse politiediensten op Nederlands grondgebied in hun bevoegdheden zijn beperkt en niet zelfstandig opsporingshandelingen mogen verrichten. Het gebruik van het opsporingsmiddel infiltratie is in Nederland, ook op verzoek van een ander land, alleen mogelijk voor zover de Nederlandse regelgeving dat toelaat. De inzet van een burgerinfiltrant is aan strikte voorwaarden gebonden. Bij de behandeling van de Wet bijzondere opsporingsbevoegdheden (BOB) heeft de Tweede Kamer destijds een motie aanvaard, waarin is vastgelegd dat de inzet van criminele burgerinfiltranten niet is toegestaan2. De regering heeft de motie destijds overgenomen3. In 2003 heeft de toenmalige Minister van Justitie aan de Tweede Kamer te kennen gegeven van mening te zijn dat het in zeer uitzonderlijke gevallen, en met de nodige waarborgen, voor de opsporing van mogelijk terroristische misdrijven toch mogelijk moet zijn om gebruik te maken van de criminele burgerinfiltrant4. Het voorgaande is verwerkt in de Aanwijzing opsporingsbevoegdheden van het openbaar ministerie (http://www.om.nl/organisatie/beleidsregels/overzicht/opsporing/@158933/aanwijzing-1/).

Vraag 4

Is het waar dat een buitenlandse infiltrant altijd onder leiding moet staan van een Nederlandse opsporingsdienst?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Kent u het bericht dat Ghana een ideaal jachtgebied is voor Nederlandse kindersekstoeristen?1

Ja.

Vraag 2

Zet de in 2006 gesignaleerde tendens door dat kindersekstoerisme zich lijkt te verschuiven van Azië naar Afrika en Latijns Amerika?2

Er is onvoldoende bewijs om deze stelling te kunnen bevestigen dan wel ontkrachten.

Vraag 3

Hoe geeft u in algemene zin vorm aan het voorkomen en bestrijden van kindersekstoerisme? Hoeveel strafzaken zijn er sinds uw aantreden tegen vermoedelijke Nederlandse kindersekstoeristen in onderzoek genomen? In hoeveel gevallen heeft dat tot een strafrechtelijke veroordeling geleid?

Zie voor het antwoord op het eerste deel van vraag 3 het antwoord op vraag 6.
Kindersekstoerisme kent geen aparte strafbaarstelling. Het gaat om allerlei zedendelicten die als zij in het buitenland zijn gepleegd in Nederland strafbaar gesteld zijn via de artikelen 5 of 5a van het Wetboek van Strafrecht. Kindersekstoerisme wordt derhalve niet afzonderlijk geregistreerd in de systemen van het Openbaar Ministerie, zodat niet aan te geven is hoeveel zaken in een veroordeling zijn geëindigd. Zie hiervoor ook de brief van de toenmalige Minister van Justitie van 4 juni 2009 (Kamerstukken II, vergaderjaar 2008–2009, 31 700 VI, nr. 130).

Vraag 4

Is het waar dat in het in het bericht genoemde voorbeeld van een Limburgse verdachte min of meer afgezien wordt van Nederlandse opsporingsactiviteiten omdat de Ghanese justitie de zaak in onderzoek heeft? Zo ja, was het u bekend dat de verdachte reeds op de dag van zijn arrestatie alweer is vrijgelaten omdat hij volgens een woordvoerster van de Ghanese zedenpolitie een hoge borgsom had betaald, ook al is het in Ghana niet toegestaan om verdachten van kindermisbruik op borg vrij te laten? Wat was de reden van de vrijlating en hoe verhoudt zich deze Ghanese beslissing tot het Nederlandse recht tot strafvervolging? Klopt het dat deze verdachte ondanks de tegen hem bestaande verdenkingen ongestoord heen-en-weer kan reizen tussen Nederland en Ghana?

De reden waarom in de zaak van het voorbeeld werd afgezien van verdere opsporingsactiviteiten lag in het feit dat er op dat moment onvoldoende hard bewijs kon worden verzameld. Maar in het algemeen is het feit dat buitenlandse autoriteiten een zaak in onderzoek hebben niet noodzakelijkerwijs een reden om af te zien van vervolging in Nederland.
De Ghanese politie verklaart dat betrokkene in mei 2011 tegenover de politie een verklaring heeft afgelegd waarin hij de beschuldigingen ontkent. Vervolgens is hij volgens dat bericht hangende het verdere onderzoek op borgtocht vrijgelaten. De zaak is doorverwezen naar het bureau van de Attorney General. Dit staat los van het recht tot strafvervolging in Nederland.
Zolang betrokkene niet is aangehouden of er anderszins reisbeperkingen zijn opgelegd kan deze vrij reizen.

Vraag 5

Moet met andere woorden geconcludeerd worden dat de verdenkingen tegen deze Nederlandse verdachte zowel in Ghana als in Nederland onuitgezocht blijven? In hoeverre staat dit voorbeeld symbool voor de Nederlandse aanpak van kindersekstoerisme? Laat dit voorbeeld niet eigenlijk zien dat de Nederlandse aanpak van kindersekstoerisme daadkracht mist?

Nee, zie de antwoorden op de vragen 4 en 6.

Vraag 6

Welke maatregelen neemt u zich, naast het inmiddels gelanceerde meldpunt voor, om kindersekstoerisme daadkrachtiger te voorkomen en te bestrijden?

In de voortgangsbrief over de aanpak van kinderpornografie van 27 januari 2012 (Kamerstukken II, vergaderjaar 2011–2012, 31 015, nr. 77) heb ik uw Kamer geïnformeerd over de maatregelen die door de Nederlandse overheid worden genomen ter bestrijding van kindersekstoerisme. Kortheidshalve verwijs ik u daarnaar. De in die brief genoemde vervolgcampagne kindersekstoerisme wordt in het vierde kwartaal van 2012 gelanceerd. Deze vervolgcampagne wordt door het ministerie van Veiligheid en Justitie samen met de Koninklijke Marechaussee, de ANVR, TUI Nederland en de NGO’s Ecpat en Plan Nederland georganiseerd. Daarnaast zal de aanpak van kindersekstoerisme worden geborgd in de nationale inrichting van de aanpak van kinderpornografie. In dat verband zal dit jaar een criminaliteitsbeeldanalyse kindersekstoerisme worden gemaakt. Op basis daarvan zal vervolgens een programmatische aanpak kindersekstoerisme worden ontwikkeld.

Vraag 1

Kent u het bericht «Scenario’s voor P2000»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat, vanwege de sterk verouderde componenten van het P2000-netwerk, het van belang is zo snel mogelijk een keuze te maken tussen het volledig vervangen van het pagingnetwerk, het upgraden daarvan of de inkoop van alarmering als dienst? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke keuze bent u voornemens te maken?

In het CIO-beraad is op 21 maart 2012 een voorkeur uitgesproken voor het upgraden van P2000. Deze voorkeur wordt thans verder uitgewerkt.

Vraag 3

Is het waar dat de aanbesteding van het onderhoudscontract van C2000 nog niet van start is gegaan en dat de via I-Interim Rijk gestelde vacature van programmamanager nieuwe aanbesteding beheercontract C2000 nog niet is vervuld, terwijl het huidig onderhoudscontract op 1 juli 2014 afloopt? Zo ja, verwacht u de aanbesteding nog voor genoemde datum rond te krijgen?

De aanbesteding van het onderhoud van C2000 zal voor de genoemde datum zijn afgerond.

Vraag 4

Kent u het bericht «Defensie scherpt planning uitbesteding aan»2? Bent u tevens bekend met de rapporten «Strategisch beheer C2000: kiezen voor slagkracht»3 en «Leren van Buren»?4

Ja.

Vraag 5

Is het waar dat het ministerie van Defensie voornemens is zijn ICT («mainframe-hosting», ICT-advies en -applicaties, telefonie, infrastructuur en werkpleklogistiek) aan de markt over te laten dan wel in een samenwerkingsvorm met het bedrijfsleven te realiseren (bijvoorbeeld Publiek-Private Samenwerking) om zo de kosten te verlagen en het ICT-niveau op peil te houden? Deelt u de mening dat er naar een soortgelijke oplossing voor P2000 en C2000 gekeken moet worden? Zo nee, waarom niet?

Ja, de Minister van Defensie heeft deze voornemens.
Een dergelijke optie zal ik samen met andere opties in het kader van het nieuwe onderhoudscontract C2000 nader onderzoeken.

Vraag 6

Herinnert u zich uw bericht van 12 januari 2012 over de uitkomsten van het VKA/HEC-onderzoek naar de gewenste toekomstige governancestructuur van C2000, waarin u aankondigt vervolgonderzoek te zullen doen naar de invulling van het Tactisch Beheer van C2000?

VKA / HEC geven aan dat zowel een constructie van een Shared Service Centre OOV als een consortium goede oplossingen zijn voor het organiseren van het tactisch beheer C2000. Daarbij wordt een lichte voorkeur uitgesproken voor het consortium. Bij de aanbesteding van het onderhoudscontract zal een definitieve keuze gemaakt worden ten aanzien van de inrichting van het tactisch beheer van C2000.

Vraag 7

Deelt u de mening dat het advies van VKA/HEC om dit beheer te organiseren in een consortium de gewenste weg voorwaarts is? Zo nee, waarom niet?

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Groot netwerk achter vele schijnhuwelijken»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe vaak is verblijfsrecht verstrekt naar aanleiding van aanvragen waarin door de verdachte is «bemiddeld»? Wat zijn de nationaliteiten van de vreemdelingen die gebruik hebben gemaakt van de diensten van de verdachte? Is het verblijfsrecht van al deze vreemdelingen inmiddels ingetrokken en wordt thans gewerkt aan hun terugkeer naar het land van herkomst? Zo neen, waarom niet?

In 60 zaken waarbij verdachte betrokken is geweest is verblijfsrecht verstrekt.
In 22 daarvan beziet de IND op dit moment of er voldoende gronden zijn om het verblijfsrecht in te trekken. In vier van deze 22 zaken loopt een strafproces, waardoor het OM op dit moment geen nadere informatie verstrekt aan de IND ten behoeve van de intrekking.
In de overige 38 zaken zijn geen indicaties voor fraude gevonden.
De meeste vreemdelingen aan wie verblijfsrecht is verstrekt zijn van Afrikaanse herkomst, met name van Ghanese nationaliteit.

Vraag 3

Hoe heeft het kunnen gebeuren dat pas onlangs is gebleken dat hier sprake is van een grootschalige fraudezaak, terwijl de verdachte al in maar liefst 300 zaken heeft «bemiddeld»? Vormt het gebeurde voor u aanleiding om de door de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) uitgevoerde controle op fraude verder uit te breiden en aan te scherpen? Zo ja, welke maatregelen bent u voornemens te treffen?

Het kabinet geeft prioriteit aan immigratiefraude. Daarom heeft de IND de inzet op fraudeonderzoek verhoogd. In januari 2011 is in dit kader naar aanleiding van signalen door de IND een aantal dossiers van EU-onderdanen met partners uit derde landen onderzocht op mogelijke fraude.
Vervolgens zijn daaruit de dossiers onderzocht waarin dubieuze samenlevingsovereenkomsten waren aangetroffen, waarbij de verdachte bleek voor te komen.
Vanaf het moment dat duidelijk was dat er vervalste samenlevingscontracten in omloop waren is hiermee rekening gehouden bij de beoordeling van aanvragen waarbij zo’n overeenkomst werd overgelegd.

Vraag 4

Kunt u toezeggen dat de vrouwen die zich in de betreffende verblijfsprocedures hebben laten gebruiken als «partner» worden geregistreerd en dat zij in de toekomst nooit meer als zodanig kunnen optreden? Welke andere maatregelen worden er tegen de zogenaamde partners getroffen?

Neen. Verblijfsrecht kan niet voor toekomstige situaties worden beperkt om reden van het in het verleden hebben meegewerkt aan het verschaffen van verblijf op grond van een schijnrelatie. Het huidige gemeenschapsrecht noch het nationale recht biedt hiertoe de mogelijkheid. Wel is er vooruitlopend op de invoering van de Wet Modern Migratiebeleid al extra aandacht voor de referent, ook wat betreft handhaving. Een deel van de onder dit kabinet verdubbelde capaciteit voor fraude-onderzoek wordt hier op ingezet. Zoals blijkt uit deze casus werpt dat zijn vruchten af
Voor wat betreft andere maatregelen die getroffen kunnen worden tegen de partner in kwestie geldt dat niet vooruitgelopen kan worden op zaken die nog onderdeel zijn van een strafrechtelijke procedure.

Vraag 5

Is het waar dat in al deze zaken verblijfsrecht is verkregen op grond van de Europa-route? Zo ja, deelt u de mening dat hieruit opnieuw de noodzaak blijkt om die route zo snel mogelijk te sluiten? Zo neen, waarom niet?

Het merendeel van de referenten in de zaken genoemd in het antwoord op vraag 2 zijn in Nederland verblijvende EU-onderdanen van diverse nationaliteiten, die een aanvraag om gezinshereniging hebben gedaan. Die aanvragen worden conform het EU-recht weliswaar soepeler beoordeeld (de zogenaamde Europaroute) dan aanvragen die conform nationaal beleid worden beoordeeld, maar ook hier moet wel degelijk de gezinsband worden aangetoond. Daarbij is gebleken dat zich in een aantal zaken fraude heeft voorgedaan en daarop is actie ondernomen. De fraude uitte zich dus in het gebruik maken van valse samenlevingsovereenkomsten ten behoeve van het aangaan van schijnrelaties. Kern van het probleem was hier niet zozeer de Europaroute als wel de valsheid van de documenten.
De Europese Commissie heeft inmiddels, mede op verzoek van Nederland, een werkgroep ingesteld die zich zal bezighouden met het bestrijden van fraude met gezinsmigratie, waaronder de bestrijding van schijnhuwelijken en schijnrelaties.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Afluisterproject splijt AIVD en MIVD»?1

Ja.

Vraag 2

Bent u van mening dat de AIVD (Algemene inlichtingen- en veiligheidsdienst) en MIVD (Militaire inlichtingen- en veiligheidsdienst) elkaar tegenwerken bij het onderscheppen van buitenlandse satelliet- en radiocommunicatie? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

De afgelopen jaren is de samenwerking tussen de AIVD en de MIVD op verschillende gebieden verder verbeterd en geïntensiveerd. De gezamenlijke MIVD-AIVD onderzoeksteams zijn hier voorbeelden van. De diensten hebben een samenwerkingskalender opgesteld. Daarbij gaat het onder meer om de uitwisseling van personeel en kennis, het harmoniseren van het beleid voor veiligheidsonderzoeken en het uniformeren van producten.
Bij signals intelligence (sigint) gaat het om het verkrijgen van inlichtingen op basis van interceptie van niet-kabelgebonden communicatie. De AIVD en de MIVD werken sinds 2007 binnen de NSO nauw samen bij het onderscheppen van die communicatie. De inzet van de NSO-capaciteit wordt doorlopend afgestemd op de verschillende en gemeenschappelijke behoeften van de diensten, met hun aandachtsgebieden en verantwoordelijkheden als uitgangspunt. Dit proces van afstemming liet ruimte voor verbetering en mede daarom werken de AIVD en de MIVD vanaf midden vorig jaar aan de vorming van een gezamenlijke Sigint-Cybereenheid, bestaande uit de NSO en andere personele en materiële capaciteiten van de MIVD en AIVD.
In dat kader wordt thans de verwerking van onderschepte berichten bezien. De eenheid zal de ondersteuning van de beide diensten verder optimaliseren. De gezamenlijke Sigint-Cybereenheid zal leiden tot een betere benutting van hoogwaardige technische deskundigheid en interceptiemiddelen. Met deze kwaliteitsinvestering zijn de diensten bovendien in staat in te spelen op de technologische ontwikkelingen op het gebied van sigint en cyber. Hiermee behoudt Nederland een goede, zelfstandige informatiepositie.

Vraag 3

Op welke wijze bent u voornemens te zorgen voor betere samenwerking tussen de AIVD en MIVD in het algemeen, en binnen de Nationale Sigint Organisatie (NSO) in het bijzonder? Welke maatregelen zullen hiertoe worden genomen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Vindt u het noodzakelijk dat de AIVD en MIVD binnen de Nationale Sigint Organisatie (NSO) beiden onderschepte berichten decoderen en analyseren? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Anonieme gegevens minder anoniem dan gedacht»?1

Ja.

Vraag 2

Was u op de hoogte van het feit dat burgers eenvoudig op basis van de vier cijfers van de postcode en hun geboortedatum te identificeren zijn? Vindt u dat acceptabel?

Ik was nog niet op de hoogte van de inhoud van het proefschrift van de betreffende informaticus, dat ten grondslag ligt aan de aangehaalde berichtgeving. In de korte termijn waarbinnen u vraagt te antwoorden kan het proefschrift ook niet voldoende zorgvuldig worden bestudeerd om er een afgewogen reactie op te geven.
In algemene zin kan ik opmerken dat wanneer verwerkers van persoonsgegevens gehouden zijn om bepaalde gegevens te anonimiseren, het niet zo mag zijn dat deze gegevens op eenvoudige wijze alsnog tot personen herleidbaar zijn. Wat de verantwoordelijkheid van individuele burgers betreft is vooral van belang dat zij zich goed bewust zijn van de risico’s van het op internet plaatsen van persoonlijke gegevens, en dat gegevens uit verschillende openbare bronnen kunnen worden samengevoegd tot een completer beeld over een persoon dan men wellicht zou wensen. De voorlichtingscampagnes van Rijkswege zijn gericht op deze bewustwording.

Vraag 3

In hoeverre faalt de privacywetgeving die voorschrijft dat persoonsgegevens in een database geanonimiseerd moeten worden? Is het voldoende om persoonsgegevens te anonimiseren door alleen het burgerservicenummer en persoonsnamen te verwijderen? Zo ja, hoe rijmt u dat met de uitkomsten van dit onderzoek? Zo nee, wat moet er dan veranderen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u van mening dat de gegevens van de burgers beter beschermd moeten worden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke manier gaat u hier vorm aan geven?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

In hoeverre biedt de nieuwe EU-privacyrichtlijn bescherming aan de persoonsgegevens? Bent u van mening dat de EU-privacyrichtlijn voldoende bescherming biedt?

Voor het kabinetsoordeel over de nieuwe Europese privacyrichtlijn en -verordening verwijs ik naar de BNC-fiches die hierover op 16 maart 2012 aan het parlement zijn gezonden (Kamerstukken I, vergaderjaar 2011–2012, 22 112, FI en FH). Ook verwijs ik u naar de brieven aan uw Kamer van 27 april en 15 juni 2012 (Kamerstukken II, 2011–2012, 32 761, nrs. 29 en 31). De recente berichtgeving naar aanleiding van het proefschrift geeft mij niet direct aanleiding om te twijfelen aan de toereikendheid van het huidige of voorgenomen Europese of Nederlandse wettelijke kader ter bescherming van persoonsgegevens. Veeleer lijkt de berichtgeving te wijzen op ontoereikende beschermingsmaatregelen die bepaalde verwerkers van persoonsgegevens hebben getroffen, en mogelijk ook op onvoorzichtigheid van burgers bij het verstrekken of op internet plaatsen van persoonsgegevens.

Vraag 6

In hoeverre is het aan de burger zelf te wijten dat zijn gegevens zo zichtbaar zijn?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Bent u bereid de vragen voor het algemeen overleg over de EU-wetgeving inzake bescherming van persoonsgegevens op 3 juli 2012 te beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Is het waar dat binnen het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) geen gegevensbeheer is ingericht op het bedrijfsprocessensysteem Basisvoorziening Handhaving (BVH)? Zo ja, waarom niet?

Na uitvoering van de reorganisatie van de beheersdiensten binnen het KLPD in 2011 is het functioneel beheer van de BVH in eerste instantie ingericht bij een van de bedrijfsvoeringsdiensten. Na een herschikking van taken is begin 2012 besloten deze taak met een verbeterplan weer over te dragen aan de operationele diensten. Uitgangspunt daarbij is dat gegevensbeheer dichtbij het operationele proces en dus onder verantwoordelijkheid van de operationele korpsonderdelen wordt georganiseerd. Oktober 2012 is gegevensbeheer weer volledig ingericht op het bedrijfsprocessensysteem BVH en voldoet het aan het gewenste niveau.

Vraag 2

Kunt u uitsluiten dat personen ten onrechte als verdachte in dit bedrijfsprocessensysteem staan? Zo nee, wat gaat u aan deze situatie doen en op welke termijn?

Het is niet geheel uit te sluiten dat in een zeer beperkt aantal gevallen, personen onterecht als verdachte in het systeem staan vermeld. De in gang gezette verbeterplannen om dit te voorkomen worden binnen een redelijke termijn geëffectueerd.

Vraag 3

Voldoet het KLPD aan de eisen, zoals gesteld in de Wet politiegegevens, voor dit bedrijfsprocessensysteem en voor de digitale opslag en archivering van bestanden?

Zoals uit het antwoord op vraag 1 en uit de in februari van dit jaar aan het CBP verzonden externe auditrapportage blijkt, voldoet het gegevensbeheer van de BVH bij het KLPD op dit moment nog niet geheel aan de door de Wet politiegegevens (Wpg) gestelde eisen.
De verbetervoorstellen, die mede naar aanleiding van dat auditrapport ontwikkeld zijn, zullen per oktober 2012 zijn gerealiseerd, waarna een externe audit door de DAD als hercontrole bedoeld in artikel 33, derde lid Wpg, zal plaatsvinden op die verbetervoorstellen voor eind 2012.

Vraag 1

Kent u het bericht dat de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) journalisten tijdens de Olympische Spelen van 2008 in China heeft betaald voor het vergaren van informatie? Zo ja, klopt dit bericht?1

Het bericht is bekend. Over de juistheid, dan wel de onjuistheid van het bericht kan ik in het openbaar geen mededelingen doen.

Vraag 2

Bestaan er instructies voor de AIVD hoe om te gaan met de wel heel erg breed geformuleerde vrijheid om zich bij de taakuitvoering tot elke persoon te kunnen wenden die geacht wordt de benodigde gegevens te kunnen verstrekken? Zo nee, vindt u ook niet dat gezien de bijzondere positie van de journalistiek en met het oog op het belang van vrije en onafhankelijke nieuwsgaring had moeten worden afgezien van het inschakelen van journalisten voor het vergaren van intelligence?

De AIVD heeft onder meer tot taak om onderzoek te doen naar dreigingen tegen de nationale veiligheid. Op grond van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2002 (Wiv 2002) mag de dienst zich bij de uitvoering van zijn taak, dan wel ter ondersteuning van een goede taakuitvoering, tot elke persoon wenden die geacht wordt de benodigde gegevens te kunnen verstrekken. In alle gevallen geldt dat aan de benadering van een persoon een zorgvuldig afwegingsproces voorafgaat. Daartoe bestaan inderdaad specifieke instructies binnen de AIVD.
Ik acht het in het belang van de nationale veiligheid om op voorhand geen personen of beroepsgroepen, zoals de journalistieke beroepsgroep, van bepaalde activiteiten van de AIVD uit te sluiten. Het uitsluiten van bepaalde personen vindt ook geen steun in de Wiv 2002. Integendeel, het zou de taakuitvoering van de AIVD, zoals neergelegd in de Wiv 2002, ernstig (kunnen) belemmeren. Als iemand bijvoorbeeld over informatie beschikt die betrekking heeft op een terroristische dreiging, moet het voor de AIVD in het belang van de bescherming van de nationale veiligheid mogelijk zijn om een beroep op betrokkene te kunnen doen, ook in het geval het een journalist betreft. En omgekeerd moet een journalist die over dergelijke informatie beschikt zich vrij kunnen voelen om dergelijke informatie aan de AIVD te verstrekken.
Overigens besluiten personen die door de AIVD worden benaderd om als informant of agent voor de AIVD te gaan werken daartoe op vrijwillige basis. Het is aan de betrokken persoon zelf om een afweging te maken of die medewerking kan worden verleend, waarbij betrokkene de voor hem of haar relevante aspecten kan meewegen.

Vraag 3

Had de AIVD niet op andere wijze informatie kunnen vergaren over Chinese officials die Nederlandse vertegenwoordigers van het bedrijfsleven benaderden?

Er kan in het openbaar niet specifiek op deze vraag worden ingegaan. Wel geldt in het algemeen, zoals hiervoor gesteld, dat aan de benadering van een persoon een zorgvuldig afwegingsproces voorafgaat.

Vraag 4

Bent u bereid om te voorzien in een specifieke ambtsinstructie ter beperking van de kring van betrokkenen die door de AIVD kan worden ingeschakeld om informatie te vergaren? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Kunt u deze vragen beantwoorden voorafgaande aan het algemeen overleg over de inlichtingen- en veiligheidsdiensten van woensdag 4 juli a.s.?

Ja.

Vraag 1

Kent u het bericht «Isoleercel te vaak en onterecht gebruikt»?1

Ja.

Vraag 2

Bent u ook geschrokken van het feit dat er in Nederland vaker, langer en meer mensen in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) in een isoleercel worden opgesloten dan bijvoorbeeld Duitsland en Noorwegen?

Ik herken het signaal dat er nog te vaak wordt gesepareerd in vergelijking met omringende landen. We zijn echter heel hard bezig met een cultuuromslag. De afgelopen jaren is een dalende lijn in de toepassing van separaties te zien (5,5% in 2011 ten opzichte van 2010). Maar we zijn er nog niet.

Vraag 3

Deelt u de mening dat gebruik van de isoleercel alleen allerlaatste redmiddel mag zijn?

Ja, deze mening deel ik. In het bestuursakkoord GGZ, dat ik maandag 18 juni jongstleden met alle partijen heb gesloten, heb ik de afspraken zoals die in januari 2011 zijn gemaakt met de ondertekening van de intentieverklaring dwang en drang, bekrachtigd. Daarin staat aangegeven dat zorgaanbieders ernaar streven om het gebruik van dwangtoepassingen verder terug te dringen. Dwang mag alleen toegepast worden als ultimum remedium en seperaties moeten zo kort, humaan en veilig mogelijk zijn.

Vraag 4

Bent u bekend met de schadelijke gevolgen die opsluiting in een isoleercel voor de patiënt kan hebben?

Ja daar ben ik mee bekend. Daarom heb ik met partijen ook afgesproken dat dwangtoepassingen verder moeten worden teruggedrongen en dwang alleen als ultimum remedium mag worden toegepast. Van eenzame opsluiting mag geen sprake meer zijn en er moet worden voorzien in interne- en externe consultatie.

Vraag 5

Welke conclusies trekt u uit het proefschrift van Irina Georgieva van de Erasmus Universiteit die hier onderzoek naar deed? Voor welke verbeterpunten gaat u zich hard maken?

Het promotieonderzoek concludeert dat psychiatrische patiënten nog te vaak en te lang in de separeercel verblijven. Dit signaal herken ik uit eerdere onderzoeken door de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en stichting IVA. Ik heb uw Kamer deze rapporten ook reeds toegezonden (TK, 25 424, nr. 154 en TK, 25 424, nr. 134). Ook ik ben van mening dat van eenzame opsluiting geen sprake mag zijn en dwang en drang alleen als ultimum remedium mag worden toegepast. Maar ik kan dit niet alleen. Het terugdringen van drang en dwang is een samenspel van meerdere interventies, bejegening en omgevingsfactoren, waarmee maatwerk voor de cliënt mogelijk wordt. Daarom ben ik met alle partijen hard bezig om de ingezette cultuuromslag verder te brengen en te komen tot normen die zorgverleners handvatten moeten geven om dwang en drang verder terug te dringen.

Vraag 6

Herinnert u zich uw uitspraken2 dat teveel of onjuist gebruik van de isoleercel een verantwoordelijkheid van een instelling is, en dat u geen extra actie onderneemt? Zo ja, vind u dat na dit onderzoek nog steeds? Zo nee, hoe gaat u zorgen dat onnodig gebruik van de isoleercel (en andere vormen van drang en dwang) wordt teruggebracht?

Tijdens AO arbeidsmarkt in de zorg van 7 juni jongstleden heb ik aangegeven, voor wat betreft de Wet bopz, dat instellingen zelf verantwoordelijk zijn dat zij aan de wet voldoen en dus moeten zorgen voor voldoende personeel om die wettelijke taken uit te voeren. Ten aanzien van het terugdringen van het teveel en onjuist gebruik van de isoleercel, heb ik altijd aangegeven dat het een gezamenlijke verantwoordelijkheid is. Veldpartijen zijn heel hard bezig met een cultuuromslag (de best practices worden via netwerken en projectleiders verspreid). Vanuit de overheid ondersteun ik dit proces. Met alle partijen heb ik een bestuursakkoord GGZ afgesloten. Het wetsvoorstel Wet verplichte GGZ kan in de toekomst bijdragen aan het terugdringen van separaties. Daarnaast neemt de IGZ maatregelen om haar toezicht verder aan te scherpen. De IGZ zal zich richten op het «niet separeren, tenzij», het uitbannen van eenzame opsluiting en de in- en externe consultatie. Tevens handhaaft de IGZ op de ARGUS-registratie die sinds januari 2012 verplicht is gesteld.

Vraag 1

Kent u het bericht «BRIEF. Gevaarlijk falen bij politie & PostNL»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat iemand op de in het bericht geschetste wijze slachtoffer van identiteitsfraude kan worden? Zo ja, hoe kan dat en hoe gaat u dit voorkomen? Zo nee, waarom niet?

In het artikel gaat het om verschillende vormen van fraude, waarvan het gebruik van de doorzendservice voor zakelijke gebruikers er één is. Een voor het slachtoffer onbekende persoon heeft zich kennelijk uitgegeven als vertegenwoordiger van de BV van het slachtoffer en in die valse hoedanigheid is een klantnummer bij PostNL aangevraagd. PostNL en justitie trachten de exacte toedracht te achterhalen. In het belang van het onderzoek en met het oog op eventuele toekomstige fraudepogingen kan over specifieke zaken geen verdere mededeling worden gedaan. PostNL heeft overigens in overleg met het slachtoffer inmiddels maatregelen genomen.

Vraag 3

Is het waar dat bedrijven die via internet producten verkopen niet of niet altijd controleren of de tenaamstelling van het gebruikte rekeningnummer wel overeenkomt met de naam van het bedrijf dat de bestelling heeft geplaatst? Zo ja, deelt u de mening dat dergelijke controles de verantwoordelijkheid van het desbetreffende bedrijf dan wel de bank zouden moeten zijn? Hoe kunnen die controles worden uitgevoerd? Zo nee, wat is er dan niet waar?

Ik ben niet bekend met de wijze waarop bedrijven die via internet producten verkopen, de betalingsgegevens van hun klanten verifiëren. Ik zie dat als een verantwoordelijkheid van die bedrijven, in de wetenschap dat onvoldoende verificatie zal leiden tot een verstoorde leverancier/klantrelatie en derhalve tot inkomstenderving.

Vraag 4

Is het mogelijk dat een crimineel op naam van een bedrijf van een ander een klantnummer bij PostNL laat aanmaken en op die wijze via een zakelijke doorstuurdienst de post kan laten doorsturen? Als dit mogelijk blijkt te zijn, hoe kan dit? Hoe verhoudt zich dit tot wettelijke voorschriften, zoals het briefgeheim?

Zakelijke klanten van PostNL kunnen een klantnummer bij PostNL aanvragen. Dit is te vergelijken met een debiteurennummer. De klant betaalt achteraf voor afgenomen producten en diensten. Het klantnummer is een interne identificatie. Bij de aanvraag van een klantnummer moet ook het KvK-nummer uit het Handelsregister worden opgegeven. Dat is ook in dit geval gebeurd. Wanneer een zakelijke doorzendservice wordt afgesloten, zendt PostNL altijd eerst een bevestigingsbrief naar het vestigingsadres van het bedrijf voordat de service daadwerkelijk start. Het vestigingsadres was in dit geval identiek aan het huisadres van het slachtoffer. Deze geeft aan deze brief nooit te hebben ontvangen. Wellicht is deze bevestigingsbrief onderschept door een kwaadwillende. Er kan een relatie zijn tot het strafrechtelijk aspect van het briefgeheim, waarbij iemand onbezorgde post steelt om kennis te nemen van de inhoud van het poststuk. Er zou ook sprake van kunnen zijn dat bezorgde post is gestolen. Dan gaat het puur om diefstal en is er geen relatie tot het briefgeheim. Wat in dit geval de precieze overtreding was wordt onderzocht.

Vraag 5

Zijn er in het genoemde geval inderdaad meerdere aangiftes gedaan? Zo ja, wat is er met die aangiftes gedaan? Wat is de stand van zaken van het onderzoek? Op welke wijze wordt het slachtoffer op de hoogte gehouden?

Ja. Naar aanleiding van de aangiftes zijn diverse opsporingshandelingen verricht door de politie. Deze hebben niet geleid tot de aanhouding van een verdachte. Het slachtoffer is op de hoogte gebracht van het feit dat het opsporingsonderzoek geen resultaat heeft opgeleverd. Ook zijn afspraken gemaakt met het slachtoffer over eventuele toekomstige gevallen.

Vraag 6

Kunt u de volgende in het bericht gestelde vragen beantwoorden:

Als iemand, zakelijk of particulier, een postbus wil openen, dan vindt bij het ophalen van de sleutel op de postbuslocatie controle plaats aan de hand van een legitimatiebewijs en aan de hand van de bevestigingsbrief die naar het woon- of vestigingsadres van de aanvrager is gestuurd. Pas daarna wordt een sleutel uitgereikt. In het onderhavige geval geeft het slachtoffer aan deze brief nooit te hebben ontvangen. Mogelijk dat de bevestigingsbrief is onderschept, want zonder bevestigingsbrief wordt geen sleutel overhandigd. Dat in dit geval ook de privé post is doorgestuurd, komt omdat de naam van de BV en de familienaam identiek waren.

Vraag 7

Weet u hoe vaak er naar schatting jaarlijks op de in het bericht genoemde wijze identiteitsfraude wordt gepleegd? Zo ja, was is uw schatting? Zo nee, waarom weet u dit niet?

Volgens gegevens van PostNL vormen pogingen tot fraude minder dan 0,03 % van het aantal jaarlijks afgesloten doorzendcontracten. Bijna altijd worden deze pogingen op tijd herkend en verijdeld. Het aantal geslaagde fraudepogingen is zeer gering.

Vraag 8

Wat gaat u doen om de in het bericht genoemde criminele praktijken te bestrijden?

Een belangrijke rol is weggelegd voor het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude (CMI). Het CMI is ingesteld om zoveel mogelijk te voorkomen dat slachtoffers van identiteitsfraude klem komen te zitten tussen overheidsinstanties, fouten niet hersteld worden en slachtoffers geconfronteerd blijven worden met de ongewenste gevolgen van identiteitsfraude. PostNL heeft overigens het slachtoffer in het proces van afhandeling van de klacht geïnformeerd over het CMI. Daarnaast heeft het CMI naar aanleiding van het artikel op Geenstijl.nl contact opgenomen met het slachtoffer en heeft het de melding in behandeling genomen. Tot slot benadruk ik het belang dat gedupeerden aangifte doen ten behoeve van opsporing en vervolging van de daders.

Vraag 1

Bent u bekend met de EenVandaag rapportage over de uitlevering van de Nederlander David S. aan de Verenigde Staten?1

Ja.

Vraag 2

Waren de Nederlandse autoriteiten bekend met een Amerikaans onderzoek naar de activiteiten van David S? Zo ja, op welk moment?

Het Openbaar Ministerie heeft mij meegedeeld dat in december 2011 bij het Team High Tech Crime van het KLPD informatie is binnengekomen van de Amerikaanse autoriteiten die zag op de betrokkenheid van de betreffende persoon bij meerdere strafbare feiten. Ook is het KLPD kort voordat betrokkene naar Roemenië zou afreizen door de Amerikaanse autoriteiten geïnformeerd over deze reis. Het voorgaande heeft in Nederland niet tot opsporingshandelingen geleid.
Nederland was niet van (het voornemen tot) de aanhouding van betrokkene in Roemenië op de hoogte. Na deze aanhouding deden de Verenigde Staten een rechtshulpverzoek aan Nederland. Daarin wordt verzocht om het verrichten van enkele onderzoekshandelingen in Nederland. Dit verzoek is nog in behandeling. Op de verdere inhoud van dat verzoek kan ik niet ingaan, omdat daardoor een lopend buitenlands opsporingsonderzoek zou kunnen worden geschaad.
Mij zijn geen details bekend over de basis waarop de Roemeense autoriteiten betrokkene hebben aangehouden noch over de verzoeken die daaraan vooraf gingen. Het ontbreekt mij bovendien aan een grondslag om hier navraag naar te doen, nu ik geen partij ben in de uitleveringsprocedure tussen twee andere landen. Het enkele feit dat de verdachte Nederlander is, maakt dat niet anders.

Vraag 3

Is in het kader van dit onderzoek door Nederland rechtshulp verleend? Zo ja, waar bestond die uit?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Is er in Nederland gebruik gemaakt van bijzondere opsporingsbevoegdheden, bijvoorbeeld het gebruik van taps en observatie, zoals bedoeld in de Wet Bijzondere Opsporingsbevoegdheden (BOB)? Zo ja, door wie en met wiens toestemming?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Op welk moment werd Nederland geïnformeerd dat er een Amerikaans aanhoudingsbevel was uitgevaardigd tegen David S. en wie kende deze informatie?

Nederland is hierover niet geïnformeerd en de Verenigde Staten hebben geen aanhoudingsbevel aan Nederland gericht. Het uitleveringsverdrag dat tussen Nederland en de Verenigde Staten geldt (Trb. 2004, nr. 299) bepaalt over verzoeken om voorlopige aanhouding dat deze aan de Minister van Veiligheid en Justitie moeten worden gericht. Deze heeft een dergelijk verzoek evenwel niet ontvangen en heeft hierover evenmin overleg gevoerd met de Verenigde Staten. Aangezien de Minister van Veiligheid en Justitie hierover geen contact heeft gehad met de Amerikaanse autoriteiten, kan ik niet zeggen waarom men heeft gekozen voor aanhouding buiten Nederland.

Vraag 6

Is het waar dat Roemenië op basis van een opsporingsbevel van Interpol David S. heeft aangehouden? Zo ja, waarom leidde dit opsporingsbevel niet tot zijn arrestatie in Nederland?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Was bij de Nederlandse justitie bekend dat David S. naar Roemenië zou reizen, bijvoorbeeld door het gebruik van taps? Indien neen, is u bekend op basis van welke informatie de Roemeense autoriteiten David S. direct na aankomst in Roemenië konden arresteren?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 8

Waarom is niet gekozen voor aanhouding in Nederland? Is hierover overleg gevoerd met de Amerikaanse autoriteiten? Zo ja, op welk niveau, door wie?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 9

Is David S. via Nederland naar de Verenigde Staten gevlogen? Indien ja, wanneer? Indien neen, waarom niet?

Indien de Verenigde Staten betrokkene via Nederland hadden willen laten reizen, dan was daartoe een formeel verzoek om doortocht noodzakelijk geweest. Een dergelijk verzoek is niet gedaan.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Meer meldingen mishandeling van ouderen»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat deze trieste ontwikkeling niet te accepteren is en dat er snel ingegrepen moet worden?

In genoemd krantenartikel constateer ik dat er meer gemeld wordt. Het is goed dat het taboe op ouderenmishandeling is doorbroken. Dit is het begin van de oplossing. Er moet na een melding zo snel mogelijk worden ingegrepen om de mishandeling te stoppen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat er meer controle/toezicht moet komen door de Inspectie voor de Gezondheidszorg en er protocollen dienen te komen voor ouderenmishandeling binnen alle zorginstellingen? Zo nee, waarom niet

Een van de actiepunten uit het Actieplan «Ouderen in veilige handen» is het toezicht van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Dit wordt vormgegeven door middel van het meldpunt ouderenmishandeling in de zorg. In dat kader oefent de IGZ haar toezicht uit, met de gebruikelijke handhavingsinstrumenten. Tevens ontwikkelt de IGZ een handhavingskader ouderenmishandeling. Dat is op 1 oktober 2012 gereed. Ten slotte houdt de IGZ toezicht op het naleven van de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling, waar ouderenmishandeling ook onder valt.
Een ander onderdeel van het Actieplan is de richtlijn ouderenmishandeling. Deze richtlijn moet zorginstellingen en professionals in de zorg handvatten bieden hoe te handelen bij ouderenmishandeling door medewerkers in de zorg. Op 14 juni jongstleden is er een debat met de Tweede Kamer geweest over de aanpak van ouderenmishandeling. Naar aanleiding van dit debat is de motie Gerbrands en Agema2 aangenomen, om deze richtlijn zo spoedig mogelijk gereed te maken. Over de uitvoering van deze en de andere aangenomen moties in dat kader zal ik de Tweede Kamer in de voortgangsrapportage over geweld in afhankelijkheids-relaties (najaar 2012) nader informeren.

Vraag 4

Kunt u aangeven welke maatregelen u zal treffen om ouderenmishandeling in de toekomst te voorkomen?

Op 30 maart 2011 heb ik, samen met de Minister van Veiligheid en Justitie, het actieplan «Ouderen in veilige handen» gelanceerd3. Doel van het plan is om ouderenmishandeling krachtig aan te pakken. Dit gebeurt door middel van tien concrete acties. Ik noem enkele voorbeelden: een voorlichtingscampagne, een project «voorkomen van financiële uitbuiting», een handreiking voor vrijwilligers en het Meldpunt ouderenmishandeling in de zorg bij de IGZ. Over de voortgang heb ik de Tweede Kamer schriftelijk geïnformeerd (zie mijn brieven van 16 december 2011 en 22 mei 20124).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Duitse operatie tegen salafisten»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de visie dat ook in Nederland de politie moskeeën en woningen van deze extremistische moslimgroeperingen moet binnenvallen ten einde bewijsmateriaal te vergaren tegen deze bedreiging van de staatsveiligheid? Zo nee, waarom niet?

Anders dan in Nederland behelst in Duitsland de groepsterm «salafisten» een klein spectrum aan activisten en extremisten die zich beroepen op de «salafistische methode». Dit kan voor verwarring zorgen, omdat in de gangbare wetenschappelijke literatuur en binnen het Nederlandse overheidsbeleid de term salafisme een breder spectrum aan ultraorthodoxe islamitische stromingen behelst. Zo behoort de «salafistische organisatie» Millatu-Ibrahim die recent in Duitsland verboden is, niet tot dezelfde substroming als de moskeeën in Nederland die als salafistisch te boek staan.
Voor een meer gedetailleerde uiteenzetting verwijs ik u naar de brief aan uw Kamer van 22 januari 2010 (Kamerstukken II, vergaderjaar 2009–2010, 29 614, nr. 22) waarin een duiding van het salafisme in Nederland gegeven wordt. Deze duiding is ook nu nog actueel.
De AIVD heeft bij Nederlandse salafisten vooralsnog geen activiteiten waargenomen die een bedreiging vormen voor de nationale veiligheid of die de door u voorgestelde maatregelen rechtvaardigen. Ik kan u verzekeren dat die delen van het salafistisch spectrum die een bedreiging zouden kunnen vormen voor de democratische rechtsorde of de nationale veiligheid de aandacht hebben van de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten en dat er, indien daartoe aanleiding is, gepaste maatregelen worden genomen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat salafistische groepen door hun geweldsoproepende boodschap verboden dienen te worden? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Welke maatregelen bent u van plan te treffen om ook in Nederland nu eens serieus werk te maken van het oprollen van deze toenemende islamitische bedreiging van ons land?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het bericht «Politie laks bij grote wietzaak Nederhorst»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de politie geen prioriteit geeft aan het bestrijden van illegale wietkwekerijen in de Gooi en Vechtstreek? Zo ja, komt dit overeen met het landelijke beleid dat gericht is op aanscherping van het drugsbeleid?

Nee. Het korps Gooi en Vechtstreek heeft in december 2011 een hennepconvenant afgesloten met gemeenten, Openbaar Ministerie, woningcorporaties, Belastingdienst, UWV, SVB en netbeheerders.
Het korps heeft daarnaast gespecialiseerde henneprechercheurs en werkt in bovenregionaal verband nauw samen met politieregio’s Flevoland en Utrecht om de georganiseerde hennepcriminaliteit aan te pakken.
Ook heeft de regio samen met Flevoland een Regionaal Coördinatie Punt Hennep (RCP) dat ruimingen coördineert en ondersteunt het bij het opmaken van ontnemingsrapportages en beslagleggingen.

Vraag 3

Is het waar dat de politie in de Gooi en Vechtstreek één keer per maand een wietruimdag houdt? Waarom geeft de politie aan dat, als iemand een strafbaar feit komt melden, er maar één keer per maand naar wordt gekeken?

Nee. De wietruimdagen worden in de regio Gooi en Vechtstreek ingepland afhankelijk van het aanbod aan meldingen. Ruimingen vinden waar mogelijk gepland plaats om, conform de landelijke afspraken, kosten te besparen. Verder vinden regelmatig ad hoc ruimingen plaats, omdat wietkwekerijen op heterdaad worden ontdekt en/of sprake is van gevaarzetting en/of uit informatie blijkt dat de kwekerij voor de geplande ruimdag zal worden geoogst.
In 2011 hebben in de regio Gooi en Vechtstreek 63 ruimingen plaatsgevonden. In 2012 hebben tot en met 6 juni j.l. 26 ruimingen plaatsgevonden. Het betrof veelal heterdaadruimingen.

Vraag 4

Is de verdachte in onderhavige zaak reeds getraceerd dan wel aangehouden? Zo nee, waarom niet?

De verdachte is inmiddels in verband een andere zaak aangehouden. Hij is aangehouden voor een andere hennepzaak samen met twee andere verdachten. Het onderzoek loopt nog.

Vraag 5

Hebt u naar aanleiding van deze zaak contact opgenomen met de politieregio Gooi en Vechtstreek?

Ja.

Vraag 1

Wat is uw reactie om de waarschuwing van het Industrial Control System Cyber Emergency Response Team?1

De waarschuwing van de Amerikaanse ICS-CERT acht ik waardevol. ICS-CERT brengt jaarlijks vele waarschuwingen en adviezen uit. Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) is bekend met deze producten en maakt ook gebruik van de informatie uit deze producten en verwerkt deze in haar publicaties.
In een door het NCSC uitgebrachte factsheet over de beveiliging van SCADA/ICS systemen is verwezen naar de informatie op de website van ICS-CERT.

Vraag 2

Wordt er in Nederland gebruik gemaakt van de in de memo genoemde SCADA en ICS gerelateerde web- en softwareapplicaties van Siemens, bijvoorbeeld in de chemische-, olie- en gasindustrie, in de sectoren voedsel- en watervoorziening of andere sectoren, zoals de gezondheidszorg en defensie? Zo ja, op welke schaal en in welke sectoren?

Het is niet bekend of en in welke mate er in Nederland gebruik wordt gemaakt van de genoemde SCADA en ICS gerelateerde web- en software applicaties van Siemens.
In mijn brief van 19 maart jl.2 heb ik aangegeven dat het NCSC ten aanzien van de beveiliging van SCADA/ICS systemen adviseert en een factsheet en checklists heeft gepubliceerd en deze actief heeft verspreid binnen de overheid en de private vitale sectoren. In de factsheet wordt verwezen naar informatie op de website van ICS-CERT. Daarnaast wordt in de factsheet ingegaan op de veiligheidsrisico’s die het aansluiten van SCADA/ICS-systemen op het internet met zich meebrengt. Ook is in het door het NCSC gepubliceerde Raamwerk Beveiliging Webapplicaties hierover uitgebreid aandacht besteed. Deze publicaties gaan ook in op de problemen zoals benoemd in vraag 3.
De aansluiting bij het NCSC van de Information Sharing and Analysis Centres (ISACs) van diverse (vitale) private sectoren zal de advisering richting die sectoren en de kennisdeling versterken.
Zoals ik in mijn brief van 19 maart jl. aangaf zijn organisaties zelf primair verantwoordelijk voor de beveiliging van hun systemen, maar houdt de overheid, gezien het grote belang dat door de overheid aan bepaalde sectoren wordt toegekend, toezicht op bepaalde sectoren (onder andere de sector telecom en financiën). Met het oog hierop stelt de overheid naast de algemene wet- en regelgeving ook wet- en regelgeving op het sectorale niveau op. Deze sectorale wet- en regelgeving wordt opgesteld door de bij deze sectoren betrokken vakdepartementen. Hierbij behoren dan ook de sectorale toezichthouders.

Vraag 3

Zijn de bedrijven en organisaties in Nederland, die deze kritieke systemen beheren, op de hoogte van de in de memo vermelde «cross-site scripting», «path traversal, XML Injection» en «buffer overflow» problemen in relatie tot de vermelde Siemens applicaties? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Hebben deze bedrijven de specifieke aanbevolen stappen ter beveiliging van de systemen en ter voorkoming van zowel manipulatie op afstand als manipulatie door derden van deze systemen al genomen? Zo nee, waarom niet? Wanneer verwacht u dat deze bedrijven en organisaties de maatregelen wel genomen hebben?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Weet u of de bedrijven en organisaties, die deze kritieke systemen beheren, de meer algemene aanbevelingen in de memo hebben toegepast, waaronder de loskoppeling van deze systemen en software van het internet waar mogelijk, de scheiding van deze systemen en software van de interne bedrijfsnetwerken door middel van firewalls en het gebruik van VPNs (Virtual Private Networks) om veilige verbindingen met deze applicaties te garanderen? Zo nee, waarom niet? Wanneer denkt u dat de bedrijven en organisaties deze maatregelen wel genomen hebben?

Het NCSC is geen toezichthouder die beveiligingsarrangementen van organisaties opvraagt. Het NCSC heeft een advies en incident respons rol richting overheid en vitale sectoren.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Podium bieden verkleint risico’s radicale islam»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de visie dat het advies van Forum om extremistische islamitische organisaties invloed uit te laten oefenen op beleid, totaal verknipt en zelfs gevaarlijk is? Zo nee, waarom niet?

De auteurs van de vergelijkende casestudy «Engaging with violent Islamic extremism» bevelen lokale beleidsmakers aan in gesprek te blijven met vertegenwoordigers van alle stromingen binnen de Islam, inclusief de orthodoxe stromingen. Daarbij wordt in het onderzoek wel een grens getrokken bij extremisten die het contact met autoriteiten misbruiken voor eigen gewin. De onderzoekers maken echter niet consequent onderscheid tussen orthodox gelovigen en extremisten of tussen de verschillende gradaties van contact en samenwerking die een lokale overheid kent in de relaties met non-gouvernementele organisaties. Het advies is daarmee niet helder. Mocht het advies van de onderzoekers zijn om extremistische organisaties invloed te laten uitoefenen op beleid, verzeker ik u dat ik dat advies niet overneem. Lokale beleidsmakers kunnen bij het Rijk terecht voor advies over extremistische organisaties.

Vraag 3

Deelt u de zorg dat dit soort adviezen de voortgaande islamisering, en de daarmee gepaard gaande geweldsexplosies, zoals we nu ook in België weer zien, zal versnellen?

Nee.

Vraag 4

Welke maatregelen bent u van plan te treffen om de subsidie aan Forum zo spoedig mogelijk te stoppen ten einde de ongehoorde verspilling van belastinggeld tegen te gaan?

Forum speelt een betekenisvolle rol rond thema's als maatschappelijke spanningen, onderwijs, arbeidsmarkt en het ontwikkelen van effectieve methoden en instrumenten. Het levert daarmee een belangrijke bijdrage aan de realisatie van het kabinetsbeleid op het gebied van integratie. Beëindiging van de subsidie wordt daarom niet overwogen.

Vraag 5

Bent u bereid alle islamitische organisaties in Nederland permanent te monitoren en bij aanwijzingen van gewelddadige plannen of oproepen, deze direct te sluiten, te verbieden en daar waar mogelijk de daders te denaturaliseren en uit te zetten?

Nee. De dreiging van extremistisch geweld gaat uit van enkele tientallen individuen. Gezien deze werkelijkheid zou het monitoren van alle islamitische organisaties disproportioneel zijn. Het zou bovendien onterecht de indruk wekken dat alle islamitische organisaties en daarmee alle moslims verdacht zijn.
Uiteraard vervult de AIVD zijn wettelijke taak om onderzoek te doen naar personen en organisaties die aanleiding geven tot het ernstige vermoeden dat zij een gevaar vormen voor het voortbestaan van de democratische rechtsorde dan wel voor de veiligheid van de Staat. Als onderzoek van de AIVD concrete aanwijzingen oplevert voor terroristische plannen of activiteiten, dan kan de dienst anderen, zoals het Openbaar Ministerie of de Immigratie- en Naturalisatiedienst informeren. Het huidige juridische (contraterrorisme) instrumentarium biedt de mogelijkheid rechtspersonen te verbieden en individuen te vervolgen of uit te zetten.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht Wachtwoorden miljoenen LinkedIn-gebruikers op straat ?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u een dergelijke inbraak? Hoe ver reikt in uw ogen de verantwoordelijkheid van LinkedIn voor het veilig opslaan van wachtwoorden en het versleutelen daarvan?

LinkedIn is primair zelf verantwoordelijk voor de beveiliging van haar dienstverlening. In de privacyverklaring op haar website geeft LinkedIn aan de ontvangen gegevens «in overeenstemming met industriële normen en technologie» te beveiligen, zonder verder te specificeren welke normen dit zijn.
Mede gezien de vraagstelling over de verantwoordelijkheid van het bedrijfsleven, verwacht ik dat mijn opvolger in het volgende kabinet nader op deze problematiek zal ingaan als onderdeel van de uitvoering van de motie Gesthuizen/Verhoeven. In deze motie is verzocht om een visie op de privacy, veiligheid en bescherming van burgers op internet2.

Vraag 3

Bent u, gezien de dominante positie die LinkedIn heeft in haar sociale media niche zonder enige concurrentie en daarmee dus zonder enig alternatief voor de gebruiker, bereid LinkedIn aan te spreken op deze inbraak en afspraken met LinkedIn te maken over het veilig opslaan van de wachtwoorden van in ieder geval de Nederlandse gebruikers?

Wat de verantwoordelijkheid van de Nederlandse overheid betreft in verband met beveiligingslekken, verwijs ik naar de brief die ondergetekende en de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie op 13 juni 2012 over deze affaire aan de voorzitter van de Tweede Kamer hebben gezonden. In deze brief wordt aangegeven dat, indien zich een beveiligingslek bij een bedrijf voordoet, deze zelf verantwoordelijk is voor de te verstrekken voorlichting en herstelactiviteiten. Dat geldt ook voor de daarmee gemoeide kosten. De overheid zal die verantwoordelijkheid niet overnemen.
In dit specifieke geval is, door de media-aandacht en het onderzoek dat de Amerikaanse overheid heeft gestart naar deze kwestie, LinkedIn afdoende gewezen op haar verantwoordelijkheden en heeft zij aangekondigd maatregelen te treffen. Een onderhoud met het bedrijf biedt in deze geen toegevoegde waarde meer.
Overigens draagt de overheid in algemene zin bij aan het vergroten van het bewustzijn bij zowel burgers als bedrijven van het veilige gebruik van internet via onder meer voorlichtingscampagnes. Via ECP, een publiek-privaat platform voor de informatiesamenleving, worden al enige jaren activiteiten ontplooid die ook ingaan op het veilig gebruik van wachtwoorden. Dit programma wordt door het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie gefinancierd. Zo is in 2010 de campagne «Wissel je wachtwoord» gevoerd. Mede naar aanleiding van deze gebeurtenis zal een al in voorbereiding zijnde voorlichtingscampagne worden geactualiseerd. Gestart wordt met het ontwikkelen van een herhaling van de wachtwoordencampagne uit 2010. Verder zullen ECP en het Nationaal Cyber Security Centrum dit jaar de campagne «Secure November» uitvoeren, dat zich richt op het vergroten van de awareness in het veilig gebruik van internet.
GOVCERT.NL, nu onderdeel van het NCSC, heeft in 2011 factsheets uitgegeven met een overzicht van de risico’s verbonden aan deelname aan sociale netwerken, de maatregelen die gebruikers kunnen treffen, wat de gevolgen kunnen zijn en het handelingsperspectief is wanneer persoonlijke gegevens (zoals gebruikersnaam en wachtwoord) onderdeel zijn van een datalek en op internet gepubliceerd worden.

Vraag 4

Zijn er wettelijke regels voor het veilig opslaan van wachtwoorden? Is het anders mogelijk om met enkele grote partijen een overleg te voeren hoe dit soort situaties in de toekomst voorkomen kunnen worden?

Er zijn in Nederland geen wettelijke regels die specifiek over het opslaan en beveiligen van wachtwoorden gaan. Maar er is wel wettelijk de verplichting om persoonsgegevens te beveiligen tegen verlies of vormen van misbruik. De Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) geeft aan:
«De verantwoordelijke legt passende technische en organisatorische maatregelen ten uitvoer om persoonsgegevens te beveiligen tegen verlies of enige vorm van onrechtmatige verwerking. Deze maatregelen garanderen, rekening houdend met de stand van de techniek en de kosten van de tenuitvoerlegging, een passend beveiligingsniveau gelet op de risico’s die de verwerking en de aard van te beschermen gegevens met zich meebrengen». Omdat LinkedIn een in Amerika gevestigd bedrijf is, daar zijn feitelijke werkzaamheden verricht en daar ook gegevens van gebruikers verwerkt, is het aannemelijk dat deze bepaling in dit specifieke geval niet van toepassing is.
Een vergelijkbare verplichting geldt voor aanbieders van openbare telecommunicatiediensten en -netwerken als gevolg van artikel 11.2 in samenhang met 11.3 Telecommunicatiewet. Overigens is LinkedIn niet aan te merken als een in deze artikelen bedoelde aanbieder.
Om deze redenen is deze kwestie voldoende aanleiding om in de eerder genoemde uitvoering van de motie Gesthuizen/Verhoeven hier op terug te komen.
Tenslotte kan ik melden dat de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie wetgeving in voorbereiding heeft voor een meldplicht voor datalekken. Dat wetsvoorstel zal nog voor het zomerreces aan de ministerraad worden aangeboden, en zal uw Kamer na dat reces bereiken.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Sharia4Holland bedreigd door hackers»?1

Ja.

Vraag 2

Heeft u kennisgenomen van de in dit artikel genoemde claim van de computerkrakers dat leden van Sharia4Holland onder andere in het Arabisch communiceren over terroristische activiteiten en mogelijke plannen en financieringen vanuit het buitenland?

Ja.

Vraag 3

Berust deze claim op de waarheid? Zo ja, over welke specifieke terroristische activiteiten, mogelijke plannen en buitenlandse financieringen wordt er gesproken?

Ik beschik niet over aanwijzingen dat de claim op waarheid berust. Overigens is op dezelfde website waar de claim verscheen later een bericht geplaatst waar wordt gesteld dat Anonymous Nederland ontkent iets te maken te hebben met de claim.

Vraag 4

Welke maatregelen bent u van plan te treffen om de dreiging die uitgaat van Sharia4Holland weg te nemen?

Het kabinet hanteert een veelzijdige aanpak van de dreiging van radicalisering naar gewelddadig extremisme en terrorisme. Deze aanpak is in samenhang beschreven in de Nationale Contraterrorisme Strategie 2011–20152.
De dreiging van Shariah4Holland komt voort uit het polariserend en radicaliserend effect dat uitgaat van provocatieve acties en dubbelzinnige uitingen over het gebruik van geweld.
Er is een risico dat aanhangers uit de vaste kern of sympathisanten van Shariah4Holland de grens naar geweld oversteken. De relevante diensten en organisaties die bijdragen aan de brede benadering van terrorismebestrijding zijn alert op ontwikkelingen rond Shariah4Holland. Indien daartoe aanleiding is zal worden ingegrepen.

Vraag 1

Kent u het bericht over de met de derdengelden frauderende advocaat?1

Ja.

Vraag 2

Op welke wijze is door politie, het Openbaar Ministerie en de Nederlandse Orde van Advocaten omgegaan met deze zaak? Kunt u bij de beantwoording ook de chronologische volgorde van de kwestie en de samenwerking tussen de diverse organisaties betrekken?

Het gaat hier om een lopende strafzaak die nog in onderzoek is en die nog niet aan de strafrechter is voorgelegd. Om die reden zal ik mij onthouden van het geven van inhoudelijke achtergronden. Wel kan ik melden dat de samenwerking tussen de Haagse Deken van de Orde van Advocaten, het Openbaar Ministerie en de politie voortvarend is verlopen. Nadat de Deken eerst een eigen onderzoek had ingesteld naar aanleiding van een melding van mogelijke strafbare feiten, heeft hij op 24 mei 2012 de zaak voorgelegd aan het Openbaar Ministerie. Onmiddellijk hierna is een onderzoek gestart. Op 4 juni 2012 is besloten tot een doorzoeking van het advocatenkantoor en de woning. Bij beide doorzoekingen was een vertegenwoordiger van de Orde van Advocaten aanwezig. Op diezelfde dag is de advocate aangehouden nadat zij zich uit eigen beweging bij de politie in haar woonplaats had gemeld.

Vraag 3

Is er naar uw mening voldoende wet- en regelgeving om misstanden in de advocatuur te bestrijden door zowel proactief als repressief optreden?

De huidige regelgeving over het toezicht op advocaten acht ik onvoldoende om tot een effectief, onafhankelijk en uniform toezicht te komen, dat ook proactief van aard is. Het huidige toezicht kenmerkt zich door een overwegend repressief karakter. Dit komt doordat dekens voornamelijk in actie komen naar aanleiding van een ingediende klacht. Het toezicht moet effectiever, onafhankelijker en meer uniform worden. Ik ben daarom voornemens het toezicht op advocaten ingrijpend te herzien. Daartoe zal ik uw Kamer deze maand een nota van wijziging sturen bij het wetsvoorstel tot herziening van de Advocatenwet in verband met de positie van de advocatuur in de rechtsorde.