Kamervraag 2022Z04995

Mogelijke transnationale kieslijsten in de EU

Ingediend 16 maart 2022
Beantwoord 26 april 2022 (na 41 dagen)
Indieners Sjoerd Sjoerdsma (D66), Joost Sneller (D66)
Beantwoord door Wopke Hoekstra (viceminister-president , minister buitenlandse zaken) (CDA)
Onderwerpen europese zaken internationaal
Bron vraag https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kv-tk-2022Z04995.html
Bron antwoord https://zoek.officielebekendmakingen.nl/ah-tk-20212022-2554.html
  • Vraag 1
    Klopt het dat de vier grootste groepen in het Europees Parlement een akkoord hebben bereikt op 9 maart over transnationale kieslijsten voor de Europese verkiezingen van 2024?
  • Vraag 2
    Klopt het dat de intentie is om in 2024 achtentwintig Europarlementariërs via transnationale kieslijsten te verkiezen, met een kiesdrempel van 3,5 procent?
  • Vraag 3
    Klopt het dat er in dit akkoord ook gesproken wordt over het verlagen van de stemgerechtigde leeftijd naar zestien voor de Europese verkiezingen?
  • Vraag 4
    Wat vindt u van dit akkoord? Steunt u de inzet om de stemgerechtigde leeftijd naar zestien te brengen voor de Europese verkiezingen? Steunt u de totstandkoming van transnationale kieslijsten?
  • Vraag 5
    Hoe verhoudt deze deal zich tot de uitkomsten van de Conferentie over de Toekomst van Europa, waar ook expliciet uit is gekomen dat Europeanen transnationale kieslijsten willen?

    De EP-rapporteur en (een aantal van de) schaduw-rapporteurs zijn ook betrokken bij de discussies die plaatsvinden in de context van de Conferentie over de Toekomst van Europa. Zij hebben binnen de werkgroep Europese democratie bijvoorbeeld veel nadruk gelegd op aanbeveling 16.2 De betrokken rapporteur en schaduw-rapporteurs zien in deze aanbeveling een duidelijke bevestiging van voorgestelde aanpassingen in de Europese Kiesakte. Of deze aanbeveling uiteindelijk wordt meegenomen in het eindrapport van de Conferentie, wat naar verwachting op 9 mei a.s. zal verschijnen, is nu nog niet duidelijk. Het Europees Parlement heeft initiatiefrecht voor de Europese Kiesakte en kan zelf met een voorstel komen. Het Europees Parlement is daarbij niet afhankelijk van de uitkomsten van de Conferentie, al kunnen de uitkomsten van de Conferentie wel bijdragen aan het draagvlak voor het wijzigen van de Europese Kiesakte.
    Naast de Europese burgeraanbevelingen zijn de transnationale kieslijsten ook teruggekomen in de nationale burgerdialogen van Kijk op Europa.3 Wat betreft de Nederlandse burgers komt daar een minder uitgesproken beeld naar voren: een derde vindt stemmen op ook niet-nationale kandidaten bij EP-verkiezingen via transnationale kieslijsten een goed idee, een derde vindt dat niet en een derde heeft geen mening over dit onderwerp.

  • Vraag 6
    Hoe verhoudt deze deal en de uitkomt van de conferentie zich tot het coalitieakkoord?

    Met het oog op het coalitieakkoord4 is het van belang om vanuit het oogpunt van het versterken van democratische legitimiteit een positie te bepalen op de verschillende onderwerpen die raken aan de Europese Kiesakte. Als het voorstel door het EP wordt aangeboden aan de Raad, zal uw Kamer op de gebruikelijke manier geïnformeerd worden over de kabinetspositie.

  • Vraag 7
    Zal u zich in Brussel positief uitspreken over dit akkoord?

    Met het oog op de nadere standpuntbepaling die nog plaats moet vinden van zowel het Europees Parlement als het kabinet, acht ik het voortijdig om een uitspraak te doen over een voorstel. Als het voorstel door het EP wordt aangeboden aan de Raad, zal uw Kamer zoals hierboven aangegeven op de gebruikelijke manier geïnformeerd worden over de kabinetspositie.

  • Vraag 8
    Welke stappen moeten er nog gezet worden om dit akkoord te implementeren?

    Het vervolgproces om tot een definitief initiatiefvoorstel vanuit het Europees Parlement te komen is gaande. Verwachting is dat het EP tijdens de plenaire vergadering van 2-5 mei zal stemmen over het voorstel. In de plenaire is een meerderheid van stemmen noodzakelijk. Pas daarna zal het EP het voorstel formeel indienen bij de Raad om het te behandelen.
    Een wijziging van de Europese Kiesakte moet met unanimiteit worden vastgesteld door de Raad en vervolgens worden goedgekeurd volgens de grondwettelijke procedures in elk van de lidstaten.5

  • Vraag 9
    Welke stappen gaat u zetten om ervoor te zorgen dat in 2024 de eerste Europarlementariërs gekozen worden van transnationale kieslijsten?

    Als het initiatiefvoorstel door het EP aan de Raad wordt aangeboden, zal het kabinet een standpunt bepalen en op basis van dat standpunt deelnemen aan de besprekingen over het voorstel in de Raad. Of en wanneer de nieuwe Europese Kiesakte vervolgens wordt aangenomen is niet op voorhand in te schatten. Dit is afhankelijk van meerdere factoren, zoals de onderhandelingen in de Raad en tussen Raad en EP en het vereiste ratificatieproces binnen elk van de lidstaten.

  • Vraag 10
    Kan u de Kamer informeren over uw inzet op dit thema in Brussel?

    Uw Kamer zal conform de bestaande informatie-afspraken geïnformeerd blijven over de verdere ontwikkelingen in dit dossier.

  • Mededeling - 4 april 2022

    De leden Sneller en Sjoerdsma (beiden D66) hebben op 16 maart jl. vragen ingediend over mogelijke transnationale kieslijsten in de EU (kenmerk 2022Z04995). De beantwoording van deze vragen neemt helaas iets meer tijd in beslag door de benodigde interdepartementale afstemming en het gegeven dat recent in de Commissie constitutionele zaken (AFCO) van het Europees parlement een stemming heeft plaatsgevonden over het onderwerp transnationale kieslijsten bij Europese verkiezingen, waarover uw vaste commissie voor Binnenlandse Zaken mij op 31 maart jl. heeft verzocht de Kamer op de hoogte te houden (kenmerk 2022Z05776/2022D12708). Ik verwacht u de antwoorden, mede namens de Minister van Buitenlandse Zaken, op korte termijn te doen toekomen.


Kamervraag document nummer: kv-tk-2022Z04995
Volledige titel: Mogelijke transnationale kieslijsten in de EU
Kamerantwoord document nummer: ah-tk-20212022-2554
Volledige titel: Antwoord op vragen van de leden Sneller en Sjoerdsma over mogelijke transnationale kieslijsten in de EU