Apenpokken, dat – in navolging van het besluit van de WHO – in het onderhavige wetsvoorstel en hierna wordt aangeduid als mpox, is met de op 21 mei 2022 in werking getreden Regeling apenpokken (Stcrt. 2022, 14232) aangewezen als A-infectieziekte in de zin van de Wet publieke gezondheid (hierna: Wpg). Het RIVM had daartoe geadviseerd vanwege een toename van het aantal besmettingen in verscheidene landen en de bevestiging van de eerste gevallen in Nederland. Op dat moment was nog veel onbekend met betrekking tot de klinische presentie en overdracht en was het essentieel om (vermoedelijke) nieuwe gevallen zo vroeg mogelijk op te sporen om verdere verspreiding te voorkomen. Bij brief van 21 mei 20221 is de Tweede Kamer hierover geïnformeerd.
De Tweede Kamer is vervolgens – conform diens verzoek daartoe – bij brieven van 24 juni 20222, 7 juli 20223 en 29 september 20224 op de hoogte gehouden van de stand van zaken. In laatstgenoemde brief is aangegeven dat half november een Deskundigenberaad zal plaatsvinden, onder andere over de vraag of de aanwijzing van mpox als A-infectieziekte moet worden gehandhaafd.
Sinds de bevestiging van de eerste patiënt met mpox in Nederland op 20 mei 2022 zijn er tot 14 november 2022 in totaal 1.250 bevestigde patiënten met mpox gemeld. In Nederland zijn bijna 25.000 vaccinaties gegeven, waarvan iets meer dan 10.000 tweede vaccinaties. Wereldwijd zijn tot half november bijna 79.000 gevallen van mpox gemeld. De stijging in het aantal gevallen neemt steeds verder af. Bijna alle Europese landen zien een daling in het aantal meldingen. Op basis van scenario’s opgesteld door het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) lijkt voor Nederland het meest waarschijnlijke scenario dat er de komende periode sprake blijft van enkele gevallen van mpox per week met af en toe kleine clusters binnen de huidige hoogrisicogroep, zonder verdere verspreiding buiten deze groep.
Gelet op het voorgaande is in het Deskundigenberaad de consensus dat de meldingsplicht zoals die geldt voor groep A voor mpox niet meer nodig is. Om eliminatie van mpox in Nederland en Europa te kunnen bereiken, is een meldingsplicht zoals die geldt voor groep B1 met het daarbij zo snel mogelijk melden binnen reguliere werktijden voldoende voor de bestrijding.
Bij brief van 2 december 2022 heeft de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aan de Tweede Kamer bericht dat hij het advies van het Deskundigenberaad overneemt. Bij regeling van 2 december 2022 (Stcrt. 2022, 33294) is de aanwijzing van mpox als A-infectieziekte vervallen en is mpox aangewezen als B1-infectieziekte. Daarbij zijn alle bepalingen van de Wpg die gelden voor infectieziekten behorende tot groep B1 van toepassing verklaard. Het op dat moment bij de Tweede Kamer aanhangige wetsvoorstel om de aanwijzing van mpox als A-infectieziekte in de Wpg te incorporeren, is bij brief van 12 januari 2023 ingetrokken.5
Voor voortduring van de aanwijzing als B1-infectieziekte vereist artikel 20, vierde lid, Wpg dat binnen acht weken na het tot stand komen van de betreffende ministeriële regeling een voorstel van wet tot incorporatie van die regeling aan de Tweede Kamer wordt gezonden. Daartoe strekt het onderhavige wetsvoorstel.
Ten aanzien van de regeldruk als gevolg van het onderhavige wetsvoorstel geldt het volgende. Voor A-infectieziekten geldt een meldplicht voor zowel vermoedelijke als besmette gevallen en dient een melding onverwijld te worden gedaan bij de GGD. Voor B1-infectieziekte geldt alleen een meldplicht voor besmette gevallen en dient de melding binnen 24 uur te worden gedaan, wat betekent dat de melding tijdens de reguliere werktijden kan worden gedaan.6 De afschaling van mpox naar B1-infectieziekte behelst dus een vermindering van regeldruk. De totale regeldruk is moeilijk in te schatten, omdat dit afhangt van het aantal besmettingen. Op grond van het huidige beeld is de verwachting evenwel dat het aantal besmettingen beperkt zal zijn en dus sprake zal zijn van geringe regeldruk. Het Adviescollege toetsing regeldruk (ATR) heeft het dossier niet geselecteerd voor een formeel advies, omdat de toelichting de gevolgen voor de regeldruk toereikend in beeld brengt.
In de inwerkingtredingsbepaling is afgeweken van de vaste verandermomenten vanwege het feit dat het hier in zekere zin reparatieregelgeving betreft, namelijk de incorporatie van de aanwijzing van mpox als B1-infectieziekte in de Wpg.
De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, E.J. Kuipers