Nr. 7 NOTA VAN WIJZIGING

1. De aanhef komt te luiden:

Onder vernummering van hoofdstuk IVA tot IVB en de artikelen 18a tot en met 18c tot 18c tot en met 18e, wordt na artikel 18 een hoofdstuk ingevoegd, luidende:

• 1. Wanneer het risico aanwezig wordt geacht dat een gedetineerde een ernstig gewelds- of zedenmisdrijf zal begaan, verstrekken de directeur van de inrichting, Onze Minister, Onze Minister van Justitie en Veiligheid, de burgemeester, de reclassering, het openbaar ministerie en de politie elkaar de daarop betrekking hebbende gegevens. De gegevens worden verstrekt indien dit ter bescherming van de veiligheid van anderen noodzakelijk is en dit hoort bij de uitoefening van ieders taak.

• 2. Onze Minister, Onze Minister van Justitie en Veiligheid, de burgemeester, de reclassering, het openbaar ministerie en de politie stellen de directeur van de inrichting op de hoogte indien zij op grond van het eerste lid gegevens over een gedetineerde uitwisselen ten behoeve van de vastlegging hiervan in het penitentiair dossier van de gedetineerde.

In onderdeel B, komt het derde lid te luiden:

3. In het derde lid wordt subonderdeel 10° vernummerd tot subonderdeel 14° en worden na subonderdeel 9° vier subonderdelen ingevoegd, luidende:

• 10°. een verbod vrijwilligerswerk van een bepaalde aard te verrichten;

• 11°. een beperking van het recht om Nederland te verlaten;

• 12°. gehele of gedeeltelijke vergoeding van de door het strafbare feit veroorzaakte schade of het treffen van een regeling voor het betalen van de schadevergoeding in termijnen;

• 13°. de plicht te verhuizen uit een bepaald gebied;

In onderdeel E, wordt aan artikel 15d, tweede lid, een volzin toegevoegd, luidende:

Indien na het verzoek opnieuw geen voorwaardelijke invrijheidstelling wordt verleend, zijn de vorige twee volzinnen van overeenkomstige toepassing.

Aan artikel 51aa wordt een lid toegevoegd, luidende:

• 5. Bij algemene maatregel van bestuur worden regels gesteld over:

  • a. het gebruik door de rechtspersoon, bedoeld in artikel 7 van de Wet Justitie-subsidies, van het burgerservicenummer van het slachtoffer of zijn familieleden;

  • b. de gevallen waarin de rechtspersoon in verband met de uitvoering van artikel 12 van de Wet algemene bepalingen burgerservicenummer, bevoegd is een registratie als bedoeld in artikel 3, eerste lid, onder d, van die wet te raadplegen.

1. Indien artikel I van de Wet herziening tenuitvoerlegging strafrechtelijke beslissingen

later in werking treedt dan deze wet, wordt de Wet herziening tenuitvoerlegging strafrechtelijke beslissingen als volgt gewijzigd:

In artikel I, onderdeel NN, artikel 537, wordt, onder vernummering van het derde lid tot vierde lid, een lid ingevoegd, luidende:

3. Indien de rechtbank een bezwaarschrift tegen de beslissing tot herroeping van de

voorwaardelijke invrijheidstelling gegrond heeft geacht of de voorwaardelijke invrijheidstelling is herroepen vanwege het niet naleven van de algemene voorwaarde, maar de zaak betreffende het nieuwe strafbare feit eindigt zonder oplegging van straf of maatregel, kan de rechtbank op verzoek van de veroordeelde een vergoeding ten laste van de staat toekennen voor de schade die hij heeft geleden ten gevolge van vrijheidsbeneming ondergaan uit hoofde van artikel 6:2:13b.

• 1. Voorwaardelijke invrijheidstelling kan worden verleend:

  • a. aan de veroordeelde tot vrijheidsstraf van meer dan een jaar en ten hoogste twee jaren

    wanneer de vrijheidsbeneming ten minste een jaar heeft geduurd en van het alsdan nog ten uitvoer te leggen gedeelte van de straf een derde gedeelte is ondergaan;

  • b. aan de veroordeelde tot tijdelijke gevangenisstraf van meer dan twee jaren wanneer hij twee derde gedeelte daarvan heeft ondergaan, met dien verstande dat de periode waarover voorwaardelijke invrijheidstelling wordt verleend, niet langer kan zijn dan twee jaren.

• 2. Het eerste lid is niet van toepassing indien:

  • a. de rechter heeft bepaald dat een gedeelte van de vrijheidsstraf niet ten uitvoer zal worden gelegd;

  • b. de rechter heeft gelast dat de niet ten uitvoer gelegde straf of een gedeelte daarvan alsnog ten uitvoer wordt gelegd omdat enige gestelde voorwaarde niet is nageleefd;

  • c. de veroordeelde een vreemdeling is die geen rechtmatig verblijf heeft in Nederland in de zin van artikel 8, onder a tot en met e en l, van de Vreemdelingenwet 2000.

• 3. Bij de beslissing over het verlenen van voorwaardelijke invrijheidstelling worden in ieder geval de volgende aspecten betrokken:

  • a. de mate waarin en de wijze waarop de veroordeelde door zijn gedrag heeft doen blijken van een bijzondere geschiktheid tot terugkeer in de samenleving;

  • b. de mogelijkheden om eventuele aan de invrijheidstelling verbonden risico’s te beperken en beheersen;

  • c. de belangen van slachtoffers, nabestaanden en andere relevante personen, waaronder de door de veroordeelde geleverde inspanningen om de door het strafbare feit veroorzaakte schade te vergoeden.

• 4. In afwijking van het eerste lid kan Onze Minister van Justitie en Veiligheid in het geval van de tenuitvoerlegging van een in het buitenland opgelegde vrijheidsstraf in Nederland bepalen dat:

  • a. de voorwaardelijke invrijheidstelling op een eerder tijdstip kan plaatsvinden, indien de veroordeelde op dat eerdere tijdstip voorwaardelijk in vrijheid zou zijn gesteld, als de tenuitvoerlegging niet aan Nederland zou zijn overgedragen;

  • b. de voorwaardelijke invrijheidstelling op een later tijdstip kan plaatsvinden, voor zover de mogelijkheid van voorwaardelijke invrijheidstelling op dat latere tijdstip de instemming van de buitenlandse autoriteit met de overbrenging van de veroordeelde naar Nederland heeft bevorderd.

• 5. Artikel 6:2:5 is van overeenkomstige toepassing op een voorwaardelijke invrijheidsstelling.

a. Het derde lid, onderdeel b, komt te luiden:

b. een verbod zich op of in de directe omgeving van een bepaalde locatie te bevinden of te vestigen;

b. In het derde lid wordt onderdeel j verletterd tot onderdeel n en worden na onderdeel i vier onderdelen ingevoegd, luidende:

• j. een verbod vrijwilligerswerk van een bepaalde aard te verrichten;

• k. een beperking van het recht om Nederland te verlaten;

• l. gehele of gedeeltelijke vergoeding van de door het strafbare feit veroorzaakte schade of het treffen van een regeling voor het betalen van de schadevergoeding in termijnen;

• m. de plicht te verhuizen uit een bepaald gebied;

• 1. Uiterlijk vier weken voor het in artikel 6:2:10, eerste of vierde lid, bedoelde tijdstip stelt het openbaar ministerie de veroordeelde in kennis van zijn beslissing over het al dan niet verlenen van voorwaardelijke invrijheidstelling. De beslissing kan ook inhouden dat een beslissing over het verlenen van voorwaardelijke invrijheidstelling wordt uitgesteld voor een termijn van ten hoogste zes maanden. Indien voorwaardelijke invrijheidstelling wordt verleend, beslist het openbaar ministerie eveneens over de daaraan verbonden voorwaarden.

• 2. Indien geen voorwaardelijke invrijheidstelling wordt verleend, kan de veroordeelde ten minste zes maanden na de daartoe strekkende beslissing, eenmaal verzoeken om alsnog voorwaardelijk in vrijheid te worden gesteld. Het openbaar ministerie beslist binnen twee maanden na de ontvangst van het verzoek en stelt de veroordeelde van zijn beslissing in kennis. Indien alsnog voorwaardelijke invrijheidstelling wordt verleend, bepaalt het openbaar ministerie de dag van de voorwaardelijke invrijheidstelling en beslist eveneens over de daaraan verbonden voorwaarden. Indien na het verzoek opnieuw geen voorwaardelijke invrijheidstelling wordt verleend, zijn de vorige twee volzinnen van overeenkomstige toepassing.

• 1. Voorwaardelijke invrijheidstelling kan geheel of gedeeltelijk worden herroepen indien:

  • a. er ernstige redenen bestaan voor het vermoeden dat de veroordeelde de algemene voorwaarde niet heeft nageleefd;

  • b. de veroordeelde een bijzondere voorwaarde niet heeft nageleefd.

• 2. De voorwaardelijke invrijheidstelling kan ook worden herroepen indien het gedrag van de veroordeelde, bedoeld in het eerste lid, zich heeft voorgedaan in de periode dat de proeftijd niet loopt op grond van artikel 6:1:18, derde lid.

• 3. De voorwaardelijke invrijheidstelling kan voorts worden herroepen indien de veroordeelde niet langer rechtmatig verblijf heeft in Nederland in de zin van artikel 8, onder a tot en met e of l, van de Vreemdelingenwet 2000.

• 4. Het openbaar ministerie ziet slechts af van de herroeping, indien naar zijn oordeel met het wijzigen van de voorwaarden of met een waarschuwing kan worden volstaan.

• 1. Indien er ernstige redenen bestaan voor het vermoeden dat de voorwaardelijke invrijheidstelling zal worden herroepen, kan de aanhouding van de veroordeelde worden bevolen door het openbaar ministerie. Indien het bevel van het openbaar ministerie niet kan worden afgewacht, kan de hulpofficier de aanhouding van de veroordeelde bevelen. De hulpofficier geeft van de aanhouding onverwijld schriftelijk of mondeling kennis aan het openbaar ministerie.

• 2. Indien de veroordeelde is aangehouden, beslist het openbaar ministerie binnen drie dagen na die aanhouding over de herroeping van de voorwaardelijke invrijheidstelling.

• 3. Indien het openbaar ministerie beslist tot herroeping van de voorwaardelijke invrijheidstelling, gelast het de verdere tenuitvoerlegging van de vrijheidsstraf door onderbrenging van de veroordeelde in een penitentiaire inrichting. Indien de voorwaardelijke invrijheidstelling gedeeltelijk is herroepen, wordt de veroordeelde, nadat hij het alsnog ten uitvoer te leggen gedeelte van de vrijheidsstraf heeft ondergaan, opnieuw voorwaardelijk in vrijheid gesteld.

• 4. Indien het openbaar ministerie niet beslist tot herroeping van de voorwaardelijke invrijheidstelling van de aangehouden veroordeelde, wordt zijn voorwaardelijke invrijheidstelling hervat.

• 5. Indien de voorwaardelijke invrijheidstelling is herroepen nadat de veroordeelde is aangehouden, wordt de tenuitvoerlegging van de vrijheidsstraf geacht te zijn hervat op de dag van de aanhouding, bedoeld in het eerste lid.

• 1. Zo spoedig mogelijk na ontvangst van een tijdig ingediend bezwaarschrift onderzoekt de rechtbank of het openbaar ministerie bij afweging van de betrokken belangen in redelijkheid tot zijn beslissing heeft kunnen komen.

• 2. Hangende de beslissing van de rechtbank op het bezwaarschrift wordt de veroordeelde niet voorwaardelijk in vrijheid gesteld.

• 3. Acht de rechtbank het bezwaarschrift gegrond, dan bepaalt zij het tijdstip waarop de veroordeelde voorwaardelijk in vrijheid wordt gesteld. De rechtbank kan daarbij adviseren omtrent de te stellen bijzondere voorwaarden.

a. Het eerste lid komt te luiden:

1. De rechter is bevoegd tot het op vordering van het openbaar ministerie bevelen van de tenuitvoerlegging van de voorwaardelijk niet ten uitvoer gelegde straf of maatregel, of een gedeelte daarvan, al of niet onder instandhouding of wijziging van de voorwaarden.

In artikel 537, wordt, onder vernummering van het derde lid tot vierde lid, een lid ingevoegd, luidende:

3. Indien de rechtbank een bezwaarschrift tegen de beslissing tot herroeping van de voorwaardelijke invrijheidstelling gegrond heeft geacht of de voorwaardelijke invrijheidstelling is herroepen vanwege het niet naleven van de algemene voorwaarde, maar de zaak betreffende het nieuwe strafbare feit eindigt zonder oplegging van straf of maatregel, kan de rechtbank op verzoek van de veroordeelde een vergoeding ten laste van de staat toekennen voor de schade die hij heeft geleden ten gevolge van vrijheidsbeneming ondergaan uit hoofde van artikel 6:2:13b.

• 1. Voorwaardelijke invrijheidstelling kan worden verleend:

  • a. aan de veroordeelde tot vrijheidsstraf van meer dan een jaar en ten hoogste twee jaren wanneer de vrijheidsbeneming ten minste een jaar heeft geduurd en van het alsdan nog ten uitvoer te leggen gedeelte van de straf een derde gedeelte is ondergaan;

  • b. aan de veroordeelde tot tijdelijke gevangenisstraf van meer dan twee jaren wanneer hij twee derde gedeelte daarvan heeft ondergaan, met dien verstande dat de periode waarover voorwaardelijke invrijheidstelling wordt verleend, niet langer kan zijn dan twee jaren.

• 2. Het eerste lid is niet van toepassing indien:

  • a. de rechter heeft bepaald dat een gedeelte van de vrijheidsstraf niet ten uitvoer zal worden gelegd;

  • b. de rechter heeft gelast dat de niet ten uitvoer gelegde straf of een gedeelte daarvan alsnog ten uitvoer wordt gelegd omdat enige gestelde voorwaarde niet is nageleefd;

  • c. de veroordeelde een vreemdeling is die geen rechtmatig verblijf heeft in Nederland in de zin van artikel 8, onder a tot en met e en l, van de Vreemdelingenwet 2000.

• 3. Bij de beslissing over het verlenen van voorwaardelijke invrijheidstelling worden in ieder geval de volgende aspecten betrokken:

  • a. de mate waarin en de wijze waarop de veroordeelde door zijn gedrag heeft doen blijken van een bijzondere geschiktheid tot terugkeer in de samenleving;

  • b. de mogelijkheden om eventuele aan de invrijheidstelling verbonden risico’s te beperken en beheersen;

  • c. de belangen van slachtoffers, nabestaanden en andere relevante personen, waaronder de door de veroordeelde geleverde inspanningen om de door het strafbare feit veroorzaakte schade te vergoeden.

• 4. In afwijking van het eerste lid kan Onze Minister van Justitie en Veiligheid in het geval van de tenuitvoerlegging van een in het buitenland opgelegde vrijheidsstraf in Nederland bepalen dat:

  • a. de voorwaardelijke invrijheidstelling op een eerder tijdstip kan plaatsvinden, indien de veroordeelde op dat eerdere tijdstip voorwaardelijk in vrijheid zou zijn gesteld, als de tenuitvoerlegging niet aan Nederland zou zijn overgedragen;

  • b. de voorwaardelijke invrijheidstelling op een later tijdstip kan plaatsvinden, voor zover de mogelijkheid van voorwaardelijke invrijheidstelling op dat latere tijdstip de instemming van de buitenlandse autoriteit met de overbrenging van de veroordeelde naar Nederland heeft bevorderd.

• 5. Artikel 6:2:5 is van overeenkomstige toepassing.

1. Het derde lid, onderdeel b, komt te luiden:

b. een verbod zich op of in de directe omgeving van een bepaalde locatie te bevinden of te vestigen;

2. In het derde lid wordt onderdeel j verletterd tot onderdeel n en worden na onderdeel i vier onderdelen ingevoegd, luidende:

• j. een verbod vrijwilligerswerk van een bepaalde aard te verrichten;

• k. een beperking van het recht om Nederland te verlaten;

• l. gehele of gedeeltelijke vergoeding van de door het strafbare feit veroorzaakte schade of het treffen van een regeling voor het betalen van de schadevergoeding in termijnen;

• m. de plicht te verhuizen uit een bepaald gebied;

3. Het vijfde tot en met zevende lid vervallen.

• 1. Uiterlijk vier weken voor het in artikel 6:2:10, eerste of vierde lid, bedoelde tijdstip stelt het openbaar ministerie de veroordeelde in kennis van zijn beslissing over het al dan niet verlenen van voorwaardelijke invrijheidstelling. De beslissing kan ook inhouden dat een beslissing over het verlenen van voorwaardelijke invrijheidstelling wordt uitgesteld voor een termijn van ten hoogste zes maanden. Indien voorwaardelijke invrijheidstelling wordt verleend, beslist het openbaar ministerie eveneens over de daaraan verbonden voorwaarden.

• 2. Indien geen voorwaardelijke invrijheidstelling wordt verleend, kan de veroordeelde ten minste zes maanden na de daartoe strekkende beslissing, eenmaal verzoeken om alsnog voorwaardelijk in vrijheid te worden gesteld. Het openbaar ministerie beslist binnen twee maanden na de ontvangst van het verzoek en stelt de veroordeelde van zijn beslissing in kennis. Indien alsnog voorwaardelijke invrijheidstelling wordt verleend, bepaalt het openbaar ministerie de dag van de voorwaardelijke invrijheidstelling en beslist eveneens over de daaraan verbonden voorwaarden. Indien na het verzoek opnieuw geen voorwaardelijke invrijheidstelling wordt verleend, zijn de vorige twee volzinnen van overeenkomstige toepassing.

• 1. Indien er ernstige redenen bestaan voor het vermoeden dat de voorwaardelijke invrijheidstelling zal worden herroepen, kan de aanhouding van de veroordeelde worden bevolen door het openbaar ministerie. Indien het bevel van het openbaar ministerie niet kan worden afgewacht, kan de hulpofficier de aanhouding van de veroordeelde bevelen. De hulpofficier geeft van de aanhouding onverwijld schriftelijk of mondeling kennis aan het openbaar ministerie.

• 2. Indien de veroordeelde is aangehouden, beslist het openbaar ministerie binnen drie dagen na die aanhouding over de herroeping van de voorwaardelijke invrijheidstelling.

• 3. Indien het openbaar ministerie beslist tot herroeping van de voorwaardelijke invrijheidstelling, gelast het de verdere tenuitvoerlegging van de vrijheidsstraf door onderbrenging van de veroordeelde in een penitentiaire inrichting. Indien de voorwaardelijke invrijheidstelling gedeeltelijk is herroepen, wordt de veroordeelde, nadat hij het alsnog ten uitvoer te leggen gedeelte van de vrijheidsstraf heeft ondergaan, opnieuw voorwaardelijk in vrijheid gesteld.

• 4. Indien het openbaar ministerie niet beslist tot herroeping van de voorwaardelijke invrijheidstelling van de aangehouden veroordeelde, wordt zijn voorwaardelijke invrijheidstelling hervat.

• 5. Indien de voorwaardelijke invrijheidstelling is herroepen nadat de veroordeelde is aangehouden, wordt de tenuitvoerlegging van de vrijheidsstraf geacht te zijn hervat op de dag van de aanhouding, bedoeld in het eerste lid.

• 1. Zo spoedig mogelijk na ontvangst van een tijdig ingediend bezwaarschrift onderzoekt de rechtbank of het openbaar ministerie bij afweging van de betrokken belangen in redelijkheid tot zijn beslissing heeft kunnen komen.

• 2. Hangende de beslissing van de rechtbank op het bezwaarschrift wordt de veroordeelde niet voorwaardelijk in vrijheid gesteld.

• 3. Acht de rechtbank het bezwaarschrift gegrond, dan bepaalt zij het tijdstip waarop de veroordeelde voorwaardelijk in vrijheid wordt gesteld. De rechtbank kan daarbij adviseren omtrent de te stellen bijzondere voorwaarden.

a. Het eerste lid komt te luiden:

1. De rechter is bevoegd tot het op vordering van het openbaar ministerie bevelen van de tenuitvoerlegging van de voorwaardelijk niet ten uitvoer gelegde straf of maatregel, of een gedeelte daarvan, al of niet onder instandhouding of wijziging van de voorwaarden.

De tweede wijziging betreft de invoeging van een nieuw artikel 18b Pbw. Dit artikel ziet op het uitwisselen van gegevens in gevallen waarin naar het oordeel van de in het eerste lid genoemde personen en instanties het risico bestaat dat de gedetineerde (opnieuw) een ernstig gewelds- of zedendelict zal plegen. Wanneer sprake is van een reëel risico daarop, bestaat op grond van deze bepaling een verplichting voor organisaties om ter bescherming van de veiligheid van anderen daarover gegevens met elkaar uit te wisselen. Een soortgelijke bepaling is opgenomen in artikel 8:29 van de Wet verplichte ggz.

De bepaling zal met name relevant zijn in gevallen waarin het einde van de tenuitvoerlegging nadert en de justitiële titel afloopt. Tot dat moment kunnen DJI, het OM en de strafrechter – in afstemming met de reclassering – door middel van beslissingen over (het niet verlenen van) vrijheden, op te leggen bijzondere voorwaarden en bijvoorbeeld een vordering tot tenuitvoerlegging van een opgelegde gedragsbeïnvloedende en vrijheidsbeperkende maatregel, eventuele risico’s die van de gedetineerde uitgaan beheersen en beperken. Als op basis van het detentieverloop wordt voorzien dat aan het einde van de tenuitvoerlegging nog steeds risico’s bestaan dat de gedetineerde een gewelds- of zedendelict zal plegen, zullen maatregelen buiten het strafrechtelijk kader moeten worden getroffen om deze risico’s te beheersen en beperken om zo de samenleving te beschermen. Dit kan in voorkomende gevallen worden gevonden in aansluitende zorg. Op grond van artikel 2.5 van de Wet forensische zorg (Wfz) treft de zorgaanbieder zes weken voor afloop van de justitiële titel voorbereidingen voor aansluitende zorg, indien de zorgverlener of de behandelaar van oordeel is dat na afloop van de justitiële titel verdere zorg nodig is. Indien geen sprake is van vrijwillige aansluitende zorg, kan dit betekenen dat de zorgaanbieder zich moet wenden tot het OM voor het indienen van een verzoek tot een zorgmachtiging op grond van de Wet verplichte ggz. Op grond van artikel 37 Sr in combinatie met artikel 2.3 Wfz – dat per 1 januari 2020 in werking zal treden – kan dit verzoek ook bij de strafrechter worden ingediend.Het kan ook nodig zijn dat andere (aanvullende) maatregelen worden getroffen om risico’s te beheersen en beperken. Gedacht kan worden aan het verlenen van bepaalde ondersteuning (bijvoorbeeld bij het vinden van huisvesting/opvang), het houden van toezicht en monitoring of het opleggen van bestuurlijke maatregelen. Om te kunnen beoordelen welke maatregelen nodig zijn om het geconstateerde risico te beheersen en beperken, is het nodig dat de betrokken organisaties elkaar informeren dat een bepaalde gedetineerde van wie een risico uitgaat voor de veiligheid in de samenleving in vrijheid wordt gesteld en daarbij de gegevens kunnen verstrekken die voor de andere organisatie relevant zijn om te kunnen beslissen over de te nemen maatregelen. Hiervoor biedt het voorgestelde artikel 18b Pbw een grondslag.

Zoals gezegd is de gegevensuitwisseling aan de orde in gevallen waarin sprake is van een risico dat de betrokkene een ernstig gewelds- of zedendelict zal plegen. De bepaling is daarmee niet beperkt tot gedetineerden die in detentie verblijven vanwege een eerder gepleegd ernstig gewelds- of zedendelict. Ook over gedetineerden die vanwege een ander feit in detentie verblijven, maar ten aanzien van wie op enig moment blijkt dat een risico bestaat dat zij in de toekomst een ernstig gewelds- of zedenmisdrijf zullen plegen, kunnen ter bescherming van de samenleving, gegevens worden uitgewisseld.

Een dergelijk risico kan blijken uit bijvoorbeeld een risicobeoordeling uitgevoerd door DJI tijdens de detentie en het gedrag (incidenten) tijdens detentie. Maar ook bij de andere organisaties kunnen gegevens bekend zijn op basis waarvan die organisaties tot de conclusie komen dat het risico aanwezig is dat de betrokkene (opnieuw) een ernstig gewelds- of zedenmisdrijf zal plegen.