Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 6 november 2019
Hierbij zend ik u, mede namens de Minister van Justitie en Veiligheid, het advies van het Bureau ICT-toetsing (BIT) over de technische realisatie van het register met uiteindelijk belanghebbenden van juridische entiteiten (het «UBO-register»)1. Dit register wordt in opdracht van de Minister van Justitie en Veiligheid en van mij door de Kamer van Koophandel gebouwd. Ik heb, conform het instellingsbesluit van het BIT, bij brief van 7 december 2018 de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties om advies van het BIT gevraagd omdat het project een ICT-component kent van meer dan € 5 miljoen.2 Het advies is op 28 oktober 2019 uitgebracht. Het onderzoek van het BIT is uitgevoerd in de periode februari tot mei 2019. Ik dank het BIT voor het advies, wat ik als waardevol beschouw. Hieronder ga ik inhoudelijk op de adviespunten in.
Allereerst merk ik op dat het BIT aangeeft positief te zijn over de manier waarop de realisatie van het UBO-register wordt aangepakt. Het BIT schrijft in dit kader onder meer dat het de aanpak realistisch vindt, alsmede positief is over de wijze waarop de Kamer van Koophandel sturing geeft aan de ontwikkelwerkzaamheden. Ik ben verheugd met het vertrouwen dat het BIT hiermee over het programma uit. Het BIT heeft ten behoeve van de realisatie en doorontwikkeling van het register nog enkele adviespunten, die hierna worden behandeld.
Het BIT adviseert terugvalscenario’s te ontwikkelen om te waarborgen dat de door de (gewijzigde) vierde-anti-witwasrichtlijn vereiste implementatiedeadline van 10 januari 2020 wordt gehaald. Dit advies ziet specifiek op het ondervangen van het risico dat de onderdelen «Notarisapplicatie»3 en «NPA-register»4 te laat worden opgeleverd.
Over dit deel van het advies kan ik melden dat het door het BIT gesignaleerde risico van te late oplevering van deze onderdelen inmiddels is ondervangen. Beide onderdelen zijn ten tijde van deze brief opgeleverd. Er is derhalve geen noodzaak meer om gebruik te maken van de reeds ontwikkelde terugvalscenario’s.
Ten tweede adviseert het BIT de aandacht voor de doorontwikkeling van het UBO-register na 10 januari 2020 te versterken, mede om te waarborgen dat het register een voldoende niveau van gebruiksvriendelijkheid heeft. Het BIT adviseert een aanpak en roadmap voor de doorontwikkeling te maken, gebruikers te betrekken bij extra functionaliteiten en de ministeries het voortouw te laten nemen bij het monitoren en verbeteren van het gebruik van het register.
Ik onderschrijf het belang van de doorontwikkeling en de aandacht voor de gebruiksvriendelijkheid van het register. De ministeries hebben al afspraken met de Kamer van Koophandel gemaakt over het proces van de doorontwikkeling en de monitoring van de voortgang. De concrete adviezen van het BIT op dit punt worden ter harte genomen bij de plannen voor de doorontwikkeling en optimalisatie van het register.
Tot slot adviseert het BIT te waarborgen dat de UBO-gegevens aansluiten op het Handelsregister. Dit adviespunt is een aanvulling van het BIT op zijn advies over het «Kern Gezond»-programma van de Kamer van Koophandel, waarover uw Kamer door de Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat is geïnformeerd bij brief van 11 juni 2019 (Kamerstuk 26 643, nr. 615). Dit programma is gericht op – eenvoudig gezegd – de «renovatie» van het Handelsregister.
Het UBO-register staat vooralsnog functioneel los van het Handelsregister en daarmee van dit programma, maar de werkprocessen zullen in de toekomst steeds meer geïntegreerd worden. Gezien de focus op het «Kern Gezond»-programma valt dit adviespunt deels buiten de reikwijdte van het programma UBO-register, en raakt het meer aan het Handelsregister en de Kamer van Koophandel in brede zin. Dat neemt niet weg dat het «Kern Gezond»-programma, alsmede andere projecten die het handelsregister raken, onder meer samenhangende met eisen uit wet- en regelgeving, ook invloed kunnen hebben op het programma UBO-register. In het licht hiervan zal ook dit adviespunt ter harte zal worden genomen voor zover het raakt aan de realisatie van het UBO-register.
De Minister van Financiën, W.B. Hoekstra