Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 20 april 2018
Tijdens de plenaire behandeling op 21 februari jl. van het voorstel voor de Implementatiewet vierde anti-witwasrichtlijn (Handelingen II 2017/18, nr. 55, item 23) heb ik uw Kamer toegezegd om schriftelijk terug te komen op de voortgang van de totstandkoming van het register met informatie over uiteindelijk belanghebbenden (ultimate beneficial owner, UBO) van vennootschappen en andere juridische entiteiten (UBO-register). Met deze brief doe ik deze toezegging gestand. Deze brief stuur ik u mede namens de Minister van Justitie en Veiligheid en de Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat.
Op grond van de vierde anti-witwasrichtlijn1 zijn de Europese lidstaten reeds verplicht een centraal register met informatie over UBO’s van vennootschappen en andere juridische entiteiten op te zetten. De registratie van accurate en actuele informatie over UBO’s is bedoeld om bij te dragen aan het bereiken van meer transparantie over UBO’s van vennootschappen en andere juridische entiteiten. Dit in het licht van de bescherming van de integriteit van het financieel stelsel tegen het witwassen van geld en daarmee verband houdende basisdelicten zoals corruptie, fiscale misdrijven waaronder belastingontduiking en fraude, alsmede terrorismefinanciering. Door UBO-informatie meer transparant te maken, kan het opsporen van (geldstromen van) criminelen worden vergemakkelijkt en het misbruik van vennootschappen en andere juridische entiteiten beter worden tegen gegaan.
Bij brief van 10 februari 2016 is uw Kamer geïnformeerd over de voorgenomen contouren van het Nederlandse UBO-register2 en zijn vragen en opmerkingen van uw Kamer daarover beantwoord.3 Vervolgens is een conceptwetsvoorstel voor de Implementatiewet registratie uiteindelijk belanghebbenden voorbereid, dat in april 2017 is gepubliceerd voor consultatie.4 Beoogd werd het wetsvoorstel in de eerste helft van 2018 bij uw Kamer in te dienen.
De Europese Commissie heeft op 5 juli 2016 een richtlijnvoorstel gepresenteerd dat strekt tot wijziging van de vierde anti-witwasrichtlijn (hierna: de wijzigingsrichtlijn).5 Dit voorstel brengt wijzigingen mee ten aanzien van de verplichtingen voor lidstaten om een centraal register op te zetten met informatie over UBO’s van vennootschappen en andere juridische entiteiten. Op 20 december 2017 is een Europees politiek akkoord bereikt over de wijzigingsrichtlijn.6 Die zal naar verwachting aan het eind van dit voorjaar in werking treden.
De wijzigingsrichtlijn voorziet onder andere in verplichte openbaarheid van een deel van de UBO-informatie en heeft gevolgen voor het implementatiewetsvoorstel registratie uiteindelijk belanghebbenden. Dat betekent dat het reeds ingezette wetgevingstraject voor de totstandkoming van het UBO-register voor vennootschappen en andere juridische entiteiten niet ongewijzigd kan worden voortgezet. Voorts voorziet de wijzigingsrichtlijn in een verlenging van de implementatietermijn voor dit onderdeel tot 18 maanden na inwerkingtreding van de wijzigingsrichtlijn. Om die redenen is ervoor gekozen om het aangepaste implementatiewetsvoorstel pas na inwerkingtreding van de wijzigingsrichtlijn verder in procedure te brengen. Het streven is het conceptwetsvoorstel voor de zomer voor advies voor te leggen aan de Autoriteit Persoonsgegevens. Indiening bij uw Kamer is, na advies van de Raad van State, voorzien voor begin 2019.
De wijzigingsrichtlijn heeft ook gevolgen voor de bouw van het UBO-register door de Kamer van Koophandel. De inventarisatie van die gevolgen zal, tezamen met de uitkomsten van de impactanalyse door de Kamer van Koophandel van de reeds geplande werkzaamheden, worden betrokken bij de definitieve ICT-matige inrichting van het register.
In het richtlijnvoorstel van de wijzigingsrichtlijn heeft de Europese Commissie tevens voorgesteld de centrale registratieverplichting met betrekking tot informatie over UBO’s van trusts en soortgelijke juridische constructies aan te passen. Als gevolg hiervan zal in Nederland, na het in werking treden van de wijzigingsrichtlijn, ook een register met UBO-informatie van trusts en soortgelijke juridische constructies moeten worden opgericht. Dit zal door middel van een separaat wetgevingstraject plaatsvinden, dat start op het moment dat de wijzigingsrichtlijn is vastgesteld, naar verwachting aan het eind van dit voorjaar.
De Minister van Financiën, W.B. Hoekstra